Sejm Wielki (1788-1792): studium z dziejów łagodnej rewolucji
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Łódź
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
2015
|
| Edition: | Wydanie 1 |
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Item Description: | Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: The Great Seym (1788-1792) |
| Physical Description: | 198 s. 24 cm |
| ISBN: | 9788360655795 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV043457781 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20180725 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 160314s2015 xx |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788360655795 |9 978-83-60655-79-5 | ||
| 020 | |z 8360655790 |9 8360655790 | ||
| 035 | |a (OCoLC)954477981 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV043457781 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a 7,41 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Szczygielski, Wojciech |d 1934- |e Verfasser |0 (DE-588)1163354724 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Sejm Wielki (1788-1792) |b studium z dziejów łagodnej rewolucji |c Wojciech Szczygielski |
| 250 | |a Wydanie 1 | ||
| 264 | 1 | |a Łódź |b Łódzkie Towarzystwo Naukowe |c 2015 | |
| 300 | |a 198 s. |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: The Great Seym (1788-1792) | ||
| 505 | 8 | |a Bibliogr. s. 181-196 | |
| 610 | 1 | 7 | |a Polska / Sejm (1788-1792) |2 jhpk |
| 610 | 2 | 7 | |a Polen |b Sejm |0 (DE-588)1222742-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1788-1792 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Polska / 1772-1795 (Rozbiory) |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Polska / historia konstytucyjna / 18 w |2 jhpk | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |b Sejm |0 (DE-588)1222742-0 |D b |
| 689 | 0 | 1 | |a Geschichte 1788-1792 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09033 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028875072 | |
Record in the Search Index
| _version_ | 1826740684623708160 |
|---|---|
| adam_text |
SPIS TRESCI
Wstçp . 7
Czçsc I. Osi^gniçcia pierwszej kadencji Sejmu Wielkiego (1788-1790). 11
Czçsc II. Ziemiañska szlachta w walce o nowy model pañstwa w drugiej kadencji
Sejmu Wielkiego (1790-1792) . 99
Zakonczenie. 179
Bibliografía . 181
Zródia rçkopismienne . 181
Zródla drukowane. 182
Opracowania. 185
Streszczenie w jçzyku angielskim. 197
BIBLIOGRAFIA
r
Zródla rgkopismienne:
Archiwum Glówne Akt Dawnych w Warszawie
Archiwum Publiczne Potockich, sygn: 96, 279b, t. VII
Archiwum Roskie, Publica, sygn.: XCV/4.5
Archiwum Sejmu Czteroletniego, sygn.: 1,9, 16, 17, 21,23
Ksi^gi grodzkie: Wieluñska obl. 49b
Zbiór Popielów, sygn.: 130, 375, 412, 414, 417, 418, 420
Biblioteka Czartoryskich w Krakowie
Sygn.: 724, 726, 728, 730, 732, 736, 849, 886, 926, 936, 2438, t. II, 3471,
3472, 3473
Biblioteka Jagielloñska w Krakowie
Sygn.: 101, t. 9, cz. II, 955, 7597 III
Biblioteka Kómicka Polskiej Akademii Nauk w Kómiku
Sygn.: 927, 1091, 1334, 1335, 1637, 1883
Biblioteka Narodowa w Warszawie
Sygn.: 6902
Biblioteka Ordynacji Zamoyskich, sygn: 926
Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiej^tnosci i Polskiej Akademii Nauk
w Krakowie
Sygn: 993,1662,7623
Teki Pawiñskiego, sygn.: 1,3, 18, 24, 35
Biblioteka Zakladu Narodowego im. Ossoliñskich we Wroclawiu
Sygn.: 1778,6621/1
Miejska Biblioteka Publiczna im. Edwarda Raczyñskiego w Poznaniu
Sygn.: 1441/ 16, 18
Wojewódzkie Archiwum Pañstwowe w Krakowie
Ksiegi grodzkie: Krakowskie reí., sygn: 221
Wojewódzkie Archiwum Pañstwowe w Poznaniu
Ksiegi grodzkie: Poznañskie, sygn.: 1196
182
Wojciech Szczygielski
r
Zrôdla drukowane:
Asekuracyja - faksymile, [w:] B. Dembinski, Polska na przelomie, Warszawa
1913, po s. 486
de Caché B., Obrady Sejmu Wielkiego w swietle relacji posta austriackiego
w Warszawie, Raporty B. de Cachégo do kanclerza W Kaunitza w Wiednin
[styczeñ-sierpien 1792y, [wyd.] przel. H. Kocôj, Warszawa 1988.
[Czacki M.], Wspomnienia z roku 1788 po 1792, Poznan 1862
Dyaryusz krôtko zebrany Sejmu Gtôwnego ordynaryinego warszawskiego pod
zwiqzkiem Konfederacyi Obojga Narodów roku 1788 zaczçtego, cz. III,
[Warszawa 1789], druk P. Dufoura
Dyaryusz sejmikôw wojewôdz[two] lubelskiego, Lublin 1792
Dyaryusz Sejmu ordynaryjnego pod zwiqzkiem Konfederacyi Generalnej
Obojga Narodów w Warszawie rozpoczçtego roku panskiego 1788, [wyd.
J.P. Luszczewski], 1.1, cz. I, Warszawa [1789], t. II, cz. I, Warszawa brw
Dyaryusz Sejmu ordynaryjnego pod zwiqzkiem Konfederacyi Generalnej Oboj-
ga Narodów w podwójnym poslów skladzie zgromadzonego w Warszawie
oddnia 16 grudnia roku 1791 (wlasciwie 1790), [wyd. A. Siarczyñski], 1.1,
cz. I, Warszawa [1791]
Dziennik czynnosci Sejmu gtôwnego ordynaryjnego warszawskiego pod zwiqz-
kiem Konfederacyi Obojga Narodów agitujqcego siç 1789 (rôwniez 1790
i 1791; tytul niejednolity - zob.: Wstçp, przypis 11)
Fiszerowa W., Dzieje moje wlasne i osób postronnych. Wiqzanka sprawpowaz-
nych, ciekawych i blahych, tlum. E. Raczynski, Londyn 1975
Glos Jasnie Wielmoznego JMci Pana Jana Chojeckiego posta wojewôdztwa ki-
jowskiego na sesji sejmowej dnia 13 wrzesnia 1790\ po wyjsciu Krôla Jmci
Glos Jasnie Wielmoznego Jmci Pana Piusa Kiciñskiego posta ziemi liwskiej na
sesji sejmowej dnia 13 wrzesnia 1790, po wyjsciu Krôla Jmci z Izby Sena-
tors kiej, miany
Glos Jasnie Wielmoznego Jmci Pana Piusa Kiciñskiego posta ziemi liwskiej na
sesji sejmowej dnia 24 marca 1791, miany
Glos Jasnie Wielmoznego JMci Xiçdza Kossakowskiego biskupa inflantskiego
kawalera orderowpolskich Na sesji sejmowej d. 24 [prawdopodobnie: 23]
mea marca, miany [1789]
Glos Jasnie Wielmoznego Jana Krasnodçbskiego, lowczego i posla wojewô-
dz[twa] podlaskiego z ziemi drohickiej rotmistrza kawaleryi narodowej, na
sesji dnia 5 stycznia 1792 roku, miany
Bibliografía
183
Glos Jasnie Wielmoznego Stanislawa Soltyka posta województwa krakowskie-
go, orderów polskich kawalera, z okolicznosci miast koronnych i litewskich
na sesji sejmowej dnia 5 miesiqca kwietnia roku 1791 miany
Glos Jmci Pana Antoniego Trgbickiego, posta inflantskiego na sesji sejmowej
dnia 28 marca roku 1791, miany przy podaniu projektu wzglydem stanu
miejskiego
„Gazeta Narodowa i Obca” 1792
„Gazety Wilenskié” 1791
Kazanie X Karpowicza. Na pierwszym zafundowaniu powiatu prenskiego
i rozpocz§ciu pierwszych sejmików w Kosciele parafialnym preñskim 14 lu-
tego 1792 roku, Warszawa, brw
Kocój H., Konstytucja 3 maja w relacjach posta pruskiego Augusta Fryderyka
Ferdynanda Goltza. Wybór, [wyd.] i przetl. H. Kocój, [Krakow 1999]
Kocój H., Konstytucja 3 maja w relacjach posta saskiego Franc iszka Es sena,
[wyd.] i przetl. H. Kocój, [Krakow 2000]
Kocój H., Konstytucja 3 maja w swietle relacji posta austriackiego Benedikta
de Cachégo. Wybór, [wyd.] i przetl. H. Kocój, [Krakow 2000]
Koll^taj H., Do Stanislawa Malachowskiego referendarza koronnego o przy-
sztym Sejmie Anónima Listów kilka, [w:] idem, List y Anónima i Prawo
polityczne narodu polskiego, oprac. B. Lesnodorski i H. Wereszycka, t. 1,
[Kraków 1954
Kott^taj H., Prawo polityczne narodu polskiego czyli uklad rzqdu Rzeczypospo-
litej [w:] idem, Listy Anónima i Prawo polityczne narodu polskiego, oprac.
B. Lesnodorski i H. Wereszycka, t. II, [Kraków 1954]
Korespondencja Jana Sniadeckiego. Listy z Krakowa, t. II 1787—1807. Ze spu-
scizny po Ludwiku Kamykowskim do druku przygotowali M. Chamcówna
i S. Tyne, Wroclaw 1954
Konarski S., O skutecznym rad sposobie albo o utrzymywaniu ordynaryjnych
sejmów, [t.] I, IV, Warszawa 1923
List obywatela z Wilna z okolicznosci Sejmu Nieustajqcego pisany pod dniem
7 listopada [1788]
List przytomnego na Seymie arbitra do pozostalych w domach obywatelów,
z Warszawy dnia 4 listopada roku 1788
Lucchesini G., Listy do Fryderyka Wilhelma II. Obraz Sejmu Wielkiego w ra~
portach pruskiego dyplomaty, przeklad i opr. H. Kocój, Warszawa 1988
[Moszczenski A.], Pami^tnik do historyipolskiej w ostatnich latach panowania
Augusta III i pierwszych Stanislawa Poniatowskiego przez Adama Mosz-
czyñskiego, Poznan 1867
184
Wojciech Szczygielski
Mowa w Stgzycy dnia 28. Februari 1792
Mowa Jasnie Wielmoznego Jmc Pana Franciszka Bouffala starosty wierzbow-
skiego, kawalera ordern S. Stanislawa dnia 14. lutego 1792 w czasie reas-
sumpcji sejmiköw grodzienskich miana
Niemcewicz J.U., Mowy sejmowe 1788—1792, wybor, opracowanie i komenta-
rze A. Czaja, Warszawa 2011
Niemcewicz J.U., Pamigtniki czasöw moich, t.1, opr. J. Dihm, [Warszawa] 1957
Ostatnie lata panowania Stanislawa Augusta. Dokumenta do historyi drugiego
i trzeciego podzialu, wyd. W. Kalinka, Poznan 1868 (Pamigtniki z osmna-
stego wieku, t. X, cz. II)
Ostatnie lata Sejmu Wielkiego w swietle korespondencji dyplomatöw francu-
skich. Korespondencja dyplomatyczna przedstawicieli Francji w Warsza-
wie: Marie Louisa Descorchesa, Jeana Alexandra Bonneau i Josepha Au-
bertaz lat 1791-1792, Wybor, [ wyd. i thim.] H. Kocöj, [Krakow 1999]
O ustanowieniu i upadku Konstytucyi Polskiej 38° Maja 1791, Metz [wlasciwie:
Krakow] 1793, cz. I
„Pami^tnik Historyczno-Polityczno Ekonomiczny,” 1789, R. 8, cz. IV; 1792,
R. 11, cz. III
Pamigtniki Michala Oginskiego o Polsce i Polakach odr. 1788 do konca r. 1815,
1.1, Poznan 1870
[Potocki S.K.], Mysli o ogölnej poprawie rzqdu krajowe go, [w:] Kottqtaj i inni.
Zpublicystyki doby Sejmu Czteroletniego, wyb. i opr. L. K^dziela, Warsza-
wa 1991
Projekt do formy rzqdu. Prawa konstytucyjne a w nich kardynalne
Rok nadziei i rok klgski. Z korespondencji Stanislawa Augusta z poslem polskim
w Petersburgu Augustynem Deboli, opr. J. Lojek, [Warszawa] 1964
Stanislaw Poniatowski i Maurycy Glayre. Korespondencya dotyczqca rozbio-
röw Polski, wyd. E. Mottaz, przek J. z Chmielowskich Baranowska, cz. II,
Warszawa 1901
Staszic S., Uwagi nadzyciem Jana Zamoyskiego, opr. S. Czamowski, Wroclaw
[1951]
[Tarnowska U.], Wspomnienia damy polskiej z XVIII wieku obejmujqce zdarze-
niaz lat 1789, 1790, 1791-92, 1794, 1796 i 1805, [w:] Archiwum Wröble-
wieckie, wyd. W[ladys!aw] T[arnowski], z. 1, Poznan 1869
Volumina legum, t IX, Krakow 1889
[Wolski M.], Uwagi nad ksiqzkqpod tytulem: O ustanowieniu i upadku Konsty-
tucyi Polskiej 3 maja, [w:] Mikolaja Wolskiego obrona Stanislawa Augusta,
Bibliografía
185
[wyd. B. Zaleski], „Rocznik Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Pa-
ryzu”, 1867, Paryz 1868
Wniesienie Jasnie Wielmoznego Franciszka Xawerego Grocholskiego, miecz-
nika koronnego, posla braclawskiego na sesji sejmowej dnia 22 kwietnia
roku 1790
IZaj^czek J.], Historja rewolucjipolskiej w roku 1794, przedrru W. Gomulicki,
1.1, Warszawa 1907
Zbiór mów i pism niektórych w czasie Sejmu Stanów Skonfederowanych roku
1788,,1. I, II, VI, X, XI, Wilno b. r. w.
Zdanie Stanislawa Brezyf posla województwa gnieznieñskiego naprojekt o mia-
stach na sesji sejmowej dnia 6 kwietnia roku 1791, miañe
Opracowania:
Anusik Z., Kontrowersje wokól skladupersonalnego Strazy Prow\ (Wplyw uwa-
runkowañ migdzynarodowych na sytuacjg wewnqtrznq w Rzeczypospolitej
w ostatniej fazie obrad Sejmu Czteroletniego\ [w:] 200 lat Konstytucji
3 maja. Materialy z konferencji naukowej, pod red. M. Pawlaka, Bydgoszcz
1992
Augustyniak U., Historia Polski 1572—1795, Warszawa 2008
Badziak, Organizacja iformy dzialalnosci wladz terenowych okresu Oswiecenia
(1764—1792) na przykladzie ziemi wielunskiej i powiatu ostrzeszowskiego,
„Acta Universitatis Lodziensis. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Lódzkiego.
Nauki Humanistyczno-Spoleczne,” Seria 1, z. 4, 1976
Balzer O., Konstytucya Trzeciego Maja. Reformy spoleczne ipolityczne ustawy
rzqdowej z r. 1791, Lwow 1907
Balzer O., Zzagadnien ustrojowych Polski, Lwow 1917
Balzer O., Zzagadnien ustrojowych Polski. Nowe spojrzenia i uwagi, Warszawa
[1919]
Bardach J„ Konstytucja 3 maja a uniapolsko-litewska, „Przegl^d Historyczny”
1991, t. LXXX1I
Bardach J„ Sejm dawnej Rzeczypospolitej jako najwyzszy organ reprezentacyj-
ny, „Czasopismo Prawno-Hi story czne” 1983, t. XXXV, z. I
Bruckner A., Dzieje kulturypolskiej, t. Ill, Krakow 1931
Butterwick R., Faworyt - demagog? Pius Kicinski na Sejmie Czteroletnim, [w:]
Faworyci i opozycjonisci. Król a elity polityczne w Rzeczypospolitej XV-
—XVIII wieku, Krakow 2006
186
Wojciech Szczygielski
Butterwick R., „ Intrighi e simonie. ” Woköl biskupstwa krakowskiego w 1789 roku,
„Kwartalnik Hi story czny” 2004, R. CXI, z. 3
Butterwick R., Oswiecona monarchia Stanislawa Augusta Poniatowskiego
(1764—1795), [w:] Rozkwit i upadek Rzeczypospolitej, pod red. R. Butter-
wicka, Warszawa [2010],
Butterwick R., Polska rewolucja a Kosciöl katolicki 1788—1792, [Krakow 2012]
Butterwick R., Stanislaw August a kultura angielska, Warszawa 2000
Czaja, Lata wielkich nadziei. Walka o reform§ pahstwa polskiego w drugiej po-
lowie XVIII wieku, Warszawa [ 1992]
Czaplinski W., Dzieje sejmu polskiego do roku 1939, [Krakow 1984]
Dihm J., Niemcewicz jako polityk i publicysta w czasie Sejmu Czteroletniego,
Krakow 1928
Dihm J., Sprawa konstytucji ekonomicznej z 1791 r (na tie wewngtrznej i zagra-
nicznej sytuacji Polski), Wroclaw 1959
Dihm J., Trzeci Maj, Krakow 1932
Drozdowski, Podstawy finansowe dzialalnosci panstwowej w Polsce 1764—
—1793. Dzialalnosc budzetowa Sejmu Rzeczpospolitej w czasach panowania
Stanislawa Augusta Poniatowskiego, Warszawa 1975
Dzieje Sejmu polskiego, koord.J. Bardach, Warszawa 1993
Dzieje Wielkopolski, 1.1 do roku 1793, pod red. J. Topolskiego, Poznan 1969
Filipczak W., Sejm 1778 roku, [Warszawa 2000]
Filipczak W., Sejmy Rzeczypospolitej w dobie Stanislawowskiej, [w:] Migdzy
konstytucjq Nihil Novi a ustawodawstwem nowoczesnej demokracji. Parla-
mentaryzm polski w XVI—XX wieku. Materialy Ogölnopolskiej Konferencji
Naukowej odbytej w Radomiu w dniach 12—13 pazdziernika 2005 roku, pod
red. H. Gmiterka, S. Pi^tkowskiego i J. Wrony, Radom 2005
Filipczak W., Uwagi o funkcjonowaniu „wolnych” sejmöw okresu Rady Nie-
ustajqcej (1778—1786), [w:] Parlamentaryzm w Polsce we wspölczesnej hi-
storiografii, pod red. J. Bardacha przy wspötudziale W. Sudnik, Warszawa
1995
Filipczak W., Zycie sejmikowe prowincji wielkopolskiej w latach 1780—1786,
Lodz 2012
Gierowski J., Historia Polski 1505—1864, cz. 2, Warszawa 1978
Gierowski J.A., Sejmikgeneralny Ksigstwa Mazowieckiego na tie ustroju sejmi-
kowego Mazowsza, Wroclaw 1948
Gierowski J., Uzrödelpolskiego Oswiecenia, [w:] Wiek XVIII. Polska i swiat.
Ksigga poswi^cona Boguslawowi Lesnodorskiemu, Warszawa 1974
Grabski A.F., Mysl historyczna polskiego Oswiecenia, Warszawa 1976
Bibliografía
187
Grodziski S., Z dziejów staropolskiej kultury prawnej, [Krakow] 2004
Grzeskowiak-Krwawicz A,, Deklaracja Stanów Zgromadzonych z 5 czy 3 maja
1791 roku?, „Kwartalnik Historyczny”, 1992, R. XCIX, nr 1
Grzeskowiak-Krwawicz A., O formt* rzqdu czy o rzqd dusz? Publicystyka poli-
tyczna Sejmu Czteroletniego, Warszawa 2000
Grzeskowiak-Krwawicz A., Regina Libertas. Wolnosc wpolskiej myslipolitycz-
nej XVIII wieku, Gdañsk 2006
Grzybowski K., Teoría reprezentacji w Pols ce epoki Odrodzenia, Warszawa
1959
Historia dyplomacjipolskiej, t. II 1572—1795, pod red,« Z. Wójcika, Warszawa
1982
Historia pañstwa i prawa Polski, t. II odpolowy XV wieku do r. 1795, pod red.
J. Bardacha, Warszawa 1966
Historia sejmu polskiego, t. 1 Do schylku szlacheckiej Rzeczypospolitej, pod red.
J. Michalskiego, Warszawa 1984
Izdebski H., Historia administrativ Warszawa 1984
Izdebski H., Kolegialnosc i jednoosobowosc w zarzqdzie centralnym pañstwa
nowozytnego, [Warszawa] 1975
Izdebski H., Konstytucja Trzeciego Maja wsród konstytucji wieku Oswiecenia,
[w:] Konstytucja 3 maja. Prawo-polityka-symbol. Materiafy z sesji Pol-
skiego Towarzystwa Historycznego na Zamku Królewskim w Warszawie
6—7 maja 1991, pod red. A. Grzeskowiak-Krwawicz, Warszawa 1992
Jobert A, Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773—1794). Jej dzielo wy-
chowania obywatelskiegOv przel. M. Chamcówna, Wroclaw 1979
Kalenkiewiczówna A., Rozklad partii Tyzenhauza na tie sejmików litewskich,
[w:] Ksigga pamiqtkowa Kola Historyków sluchaczy Uniwersytetu Stefana
Batorego w Wilnie 1923—1933, Wilno 1933
Kaleta R., Turniej paszkwilancki z okazji odslonigcia pomnika króla Jana III
Sobieskiego w Lazienkach, [w:] idem, Oswieceni i sentymentalni. Studia
nad liter aturq i zyciem w Polsce w okresie trzech rozbiorów, Wroclaw 1971
Kalinka W., Sejm Czteroletni, t. 1—2, Warszawa 1991
K^dziela K., Reformy administracji lokalnejpodczas Sejmu Czteroletniego, [w:]
Ku reformie pañstwa i odrodzeniu moralnemu czlowieka. Zbiór rozpraw
i artykulów poswigconych dwusetnej rocznicy ustanowienia Konstytucji
3 Maja 1791 roku, pod red. P. Zbikowskiego, Rzeszów 1992
K^dziela L., Rok realizacji reform majowych (1791—1792), [w:] Rok monarchii
konstytucyjnej. Pismiennictwo polskie lat 1791—1792 wobec Konstytucji
3 Maja, pod red. T. Kostkiewiczowej, Warszawa 1992
188
Wojciech Szczygielski
Kobierecki M.? Walewscy herbu Kolumna w XVII-XVIII wieku. Genealogia.
MajgtnoscL Dzialalnoscpubliczna, Lodz 2008
Koneczny R, Dzieje administracji w Polsce wzarysie, Wilno 1924
Konopczynski W., Geneza i ustanowienie Rady Nieustajqcej, Krakow 1917
Konopczynski W., Liberum veto. Studyum poröwnawczo-historyczne, Krakow
1918
Konopczynski W., Polscy pisarze polityczni XVIII wieku (do Sejmu Czterolet-
niego)9 [wyd. E. Rostworowski], Warszawa 1966
Konopczynski W., Rec. z pracy: B. Lesnodorski, Dzielo Sejmu Czteroletniego
(1788-1792). Studium historyczno-prawne, Wroclaw 1951, [w:] „Tygodnik
Powszechny” 1952, R. VIII, nr 7
Konopczynski W., Rzqd a Sejm w dawnej Rzeczypospolitej, [w:] Pamiqtnik
VPowszechnego Zjazdu Historyköw Polskich w Warszawie 28 listopada do
4 grudnia 1930 r.9tl Referaty, Lwow 1930
Konopczynski W., Stanislaw Konarski, Warszawa 1926
Korzon T., Wewn§trzne dzieje Polski za Stanislaw a Augusta (1764—1794)91. 1,
2, Krakow 1897
Koscialkowski S., Antoni Tyzenhauz. Podskarbi nadworny litewski, 1.1, Londyn
1970
Kowecki L, Pierwsze stronnictwo polityczne w Polsce XVIII wieku, [w:] Dzieje
kultury politycznej w Polsce pod red. J. A. Gierowskiego, Warszawa 1977
Kowecki J., Poslowie debiutanci na Sejmie Czteroletnim9 [w:] WiekXVIII. Pol-
ska i swiat. Ksipga poswigcona Boguslawowi Lesnodorskiemu, Warszawa
1974
Krakowski B., Oratorstwo polityczne na forum Sejmu Czteroletniego. Rekone-
sans, Gdansk 1968
Kutrzeba S., Idea wolnosci w ustroju dawnej Rzeczpospolitej Polskiej, “Themis
Polska”9 Seria III, 1930, t. V
Kutrzeba S., Konstytucya 3-go Maja Odczyt wygloszony w 124-tq rocznic§ Kon-
stytucyi, Krakow 1915
Lelewel J., Trzy konstytucje polskie 1791, 1807\ 1815 poröwnal i röznice ich
rozwazyl., [w:] idem, Dziela, t. 8: Historia Polski nowozytnej, opr. J. Dut-
kiewicz, M. H. Serejski, H. Wi^ckowska, Warszawa 1961
Lesnodorski B., Dzielo Sejmu Czteroletniego (1788—1792). Studium historycz-
no-prawne, Wroclaw 1951
Lesnodorski B., „Lagodna rewolucja” w starciu z despotyzmem, „Czasopismo
Prawno-Historyczne” 1975, t. XXVII
Bibliografia
189
Lesnodorski B., Panstwo polskie naprzelomie dwu stuleci, [w:] Polska epoce
Oswiecenia. Panstwo, spoleczenstwo, kultura, pod red. B. Lesnodorskiego,
Warszawa [1971]
Lesnodorski B., Parlamentaryzm w Polsce, Krakow 1947
Lesnodorski B., Z dziejöw administracji polskiej. Przelom XVIII i XIX wieku,
„Gospodarka i Administracja Terenowa” 1967, R. VI (wlasciwie VIII), nr 2
Litynski A., O reformach sejmikowania w latach 1764—1793, „Czasopismo
Prawno-Historyczne”, 1985, t. XXXVII, z. 2
Litynski A., Problem prawa nieposesjonatöw do sejmikowania w dyskusji na
forum Sejmu Czteroletniego, [w:] Cztery lata nadziei. 200 rocznica Sejmu
Wielkiego, pod red. H. Kocöja
Litynski A., Samorzqd szlachecki w Polsce XVII—XVIII wieku, „Kwartalnik Hi-
storyczny” 1992, z. 4
Litynski A., Sejmiki ziemskie. 1764—1793. Dzieje reformy, Katowice 1988
Laszewski R., Instrukcje poselskie w drugiej polowie XVIII wieku, „Acta Uni-
versitatis Copemici, Nauki Humanistyczno-Spoleczne” 1973, Prawo, z. 12
Laszewski R., Sejm polski w latach 1764—1793. Studium historyczno-prawne,
Warszawa 1973
Machaiski E., Stanislaw Malachowski, marszalek Sejmu Czteroletniego, Poznan
1936
Maciszewski J., ZygmuntIII,[w:] Poczet krölöw i polskich, [red. A. Gar-
licki], Warszawa 1991
Malec J., Polska mysl administracyjna XVIII wieku,Krakow 2008
Malec J., Studia z dziejöw administracji Krakow 2003
Malec J., Szkice z dziejöw federalizmu i mysli federalistycznej w nowozytnej
Europie, [Krakow 2003]
Markiewicz M., Historia Polski1492-1795, [Krakow 2004]
Michalski J., Kicihski Pius, [w:] Polski t. XII, Wroclaw
1966-1967
r
Michalski J., Kilka uwag o koncepcji sejmu rzqdzqcego w XVIII w., „Sl^ski
Kwartalnik Historyczny Sobötka” 1982, R. XXXVII, nr 3^4
Michalski J., Konstytucja 3 maja, Warszawa 1985
Michalski J., Opozycja magnacka i jej ce Sejmu Czteroletniego,
[w:] Sejm Czteroletni i jego tradycje, pod red. J. Koweckiego, Warszawa
1991
Michalski J., Plan Czartoryskich naprawy Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Histo-
ryczny” 1956, , R. LXIII, nr 4—5
Michalski J., Rousseau i sarmacki republikanizm, Warszawa 1977
190
Wojciech Szczygielski
Michalski J., Sejmikiposelskie 1788 r, Cz. III. Wyniki, „Przegl^d Historyczny”
I960, t. LI, z. 3
Michalski J-, Sejmoweprojekty reformy polozenia ludnosci zydowskiej w Polsce
w latach 1789—1792, [w:] Lud zydowski w narodzie polskim. Materialy se-
sji naukowej w Warszawie 15—16 wrzesnia 1992, pod red. J. Michalskiego,
Warszawa 1994
Michalski J., Stanislaw August Poniatowski, Warszawa 2009
Michalski J., Zagadnienie uniipolsho-litewskiej w czasach panowania Stanisla-
wa Augusta, „Zapiski Historyczne” 1986, T. LI, z. 1
Michalski J., Znaczenie Konstytucji 3 maja, [w:] Ustawa Rzqdowa. Konstytu-
cja 3 maja 1791. Faksymile rçkopisu z Archiwum Glôwnego Akt Dawnych
w Warszawie, w dwusetnq rocznicç uchwalenia, Wroclaw 1991
Michalski J., Zproblematyki republikanskiego nurtu wpolskiej reformatorskiej
mysli politycznej w XVIII wieku, „Kwartalnik Historyczny” 1983, R. XC,
nr 2
Nanke Cz., Szlachta wofynska wobec Konstytucyi Trzeciego Maja, Lwôw 1907
Olszewski H., Doktryny prawno-ustrojowe czasôw saskich (1697—1740), War-
szawa 1961
Olszewski H., Funkcjonowanie sejmu w dawnej Rzeczypospolitej, „Czasopismo
Prawno-Historyczne” 1983, t. XXXV, z. 1
Organisciak W., Wincenty Skrzetuski O sejmikach w Rzeczypospolitej szlachec-
kiej, [w:] O prawie i jego dziejach ksiçgi dwie. Studia ofiarowane profeso-
rowi Adamowi Litynskiemu w czterdziestopiçciolecie pracy naukowej i sie-
demdziesiçciolecie urodzin, ksiçga I, Bialystok 2010
Radwahski Z., Prawa kardynalne w Polsce, Poznan 1952
Ratajczyk L., Wojsko i obronnosc Rzeczypospolitej 1788—1792, Warszawa 1973
Rachuba A., Litwa w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej XVI—XVIII
wieku, [w:] Miçdzy konstytucjq Nihil Novi a ustawodawstwem nowoczesnej
demokracji. Par lamentaryzm polski w XVI—XX wieku. Materialy Ogôlno-
polskiej Konferencji Naukowej odbytej w Radomiu w dniach 12-13 paz-
dziernika 2005 roku, pod red. H. Gmiterka, S. Pi^tkowskiego i J. Wrony,
Radom 2005
Rolnik D., Dylematy poslôw czasôw stanislawowskich — miçdzy realiami poli-
tycznymi a ideami wolnosci szlacheckich, [w:] Kulturaparlamentarna epoki
staropolskiej. Studia pod red. A. Stroynowskiego, Warszawa 2013
Rostworowski E., Maj 1791 — maj 1792. Rok monarchii konstytucyjnej, War-
szawa [1985]
Bibliografía
191
Rostworowski E., „Marzenie dobrego obywatela” czyli krölewskiprojekt kon-
stytucji, [w:] idem, Legendy i fakty XVIII w., Warszawa 1963
Rostworowski E. M., Naprawa Rzeczypospolitej (w 190 rocznicq Konstytucji
Trzeciego Maja), [w:] idem, Popioty i korzenie. Szkice historyczne i rodzin-
ne, Krakow 1985
Rostworowski E., Ostatni kröl Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji
3 maja, Warszawa [1966]
Rostworowski E., Polska w ukladzie silpolitycznych Europy XVIII wieku, [w:]
Polska w epoce Oswiecenia. Pahstwo, spoleczehstwo, kultura, pod red.
B. Lesnodorskiego, Warszawa [1971]
Rostworowski E., Polska wieku XVIII „ Baryjera miydzy mocarstwami ”, „Odra”
1971, R. XI, nr4
Rostworowski E. M., RokKonstytucji. Maj 1791 — maj 1792, [w:] idem, Popioty
i korzenie, Szkice historyczne i rodzinne, Krakow 1985
Rostworowski E., Republikanizm polski i anglosaski w XVIII wieku, „Miesi^cz-
nik Literacki” 1976, R. XI, nr 8
Rostworowski E., Sprawa aukcji wojska na tie sytuacji politycznej przed Sej-
mem Czteroletnim, Warszawa 1957
Rostworowski E., Z dziejöw genezy Targowicy. Sprawa kawalerii narodowej
w dobie sejmu czteroletniego, „Przegl^d Historyczny” 1954, t. XLV, z. 1
Rybarski R., Skarbowosc Polski w dobie rozbioröw, Krakow 1937
Schmitt EL, Stanislaw August Poniatowski, t. I, Warszawa 1920
Siemiehski J„ Konstytucya 3 Maja 1791 jako wyrazpolskiej kultury politycznej.
Odczyt wygloszony na uroczystym obchodzie rocznicy 3 Maja w Uniwersy-
tecie Warszawskim, Warszawa 1916
Siemiehski JL, Polska kultura polityczna wieku XVI, [w:] Kultura staropolska,
Krakow 1932
Smolensk! W., Ostatni rok Sejmu Wielkiego, Krakow 1897
Sobczak J., Wielkopolskie sqdy ziemiariskie, Warszawa 1977
Sosin S., Reforma sejmiköw na sejmie 4-letnim, [w:] Korpus kadetöw nr. 2.
W dziesiqtq rocznicy istnienia 1919/20—1929/30, C helm no 1930
Stanek W., Konfederacje a ewolucja mechanizmöw walki politycznej w Rzeczy-
pospolitej XVIII wieku, [w:] Migdzy Barokiem a Oswieceniem. Nowe spoj-
rzenie na czasy saskie, pod red. K. Stasiewicz i S. Achremczyka, Olsztyn
1996
Stanek W., Konfederacje generalne koronne w XVIII wieku, Toruh 1991
Staszewski J., Pomysfy reformatorskie czasöw Augusta II, „Kwartalnik Histo-
ryczny” 1975, R. LXXX1I, z. 4
192
Wojciech Szczygielski
Stroynowski A. , Opozycja sejmowa w dobie rzqdów Rady Nieustajqcej. Stu-
dium z dziejów kultury polity cznej, Lodz 2005
Stroynowski A., Oratorstwo polityczne sejmów stanislawowskich, [w:] idem,
„ Wieczory sejmowe”. Studia naddziejamiparlamentaryzmu w epoce stani-
slawowskiej, Czestochowa 2013
Stroynowski A., Reforma królewszczyzn na Sejmie Czteroletnim, Lodz 1979
(„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Lódzkiego” 1979, S. 1, nr 69)
Stroynowski A., Wptyw marszalków na obrady sejmów stanislawowskich, [w:]
idem, „ Wieczory sejmowe”. Studia nad dziejami parlamentaryzmu w epoce
Stanislawowskiej, Czestochowa 2013
Szafranski W., Kodeks Stanislawa Augusta. Studium historyczno-prawne, Po-
znan 2007
Szcz^ska Z., Ksztaltowanie si§ odpowiedzialnosci konstytucyjnej w Polsce
XVIII w. na tie rozwoju tej instytucji w innych panstwach konstytucyjnych,
[w:] Epoka Konstytucji 3 maja. Materialy z sesji naukowej zorganizowanej
w Uniwersytecie Warszawskim dnia 3 maja 1982 r, Warszawa 1983
Szczqska Z., Odpowiedzialnosc rzqdu w Polsce w latach 1775—1792, „Czasopi-
smo Prawno-Historyczne” 1975, t XXVIII, z. 1
Szcz^ska Z., Ustawa Rzqdowa z 1791 r., [w:] Konstytucje Polski. Studia mono-
graßczne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, [t. 1], pod red. M. Kal la-
sa, Warszawa 1990
Szcz^ska Z., Ustawa Rzqdowa 3 maja, „Niepodleglosc”, 1991, nr 3^4 —Dzielo
3 maja próbq ratowania niepodleglosci Rzeczypospolitej.
Szczygielska D., Szczygielski Waclaw, Radzicki Józef [w:] Polski Slownik Bio-
graficzny, T. XXX/1, Wroclaw 1987
Szczygielski W., Cele lewicy polskiej u schylku XVIII wieku, [Lodz 1975]
Szczygielski W., Debata parlamentarna nad wylonieniem skladu Komisji Woj-
skowej w grudniu 1788 r., „Przegl^d Nauk Historycznych” 2011, R. X, nr 1
Szczygielski W., Debata podatkowa w poczqtkach obrad Sejmu Wielkiego
(1789 k), [w:1 Historia. Spoleczenstwo. Gospodarka, pod red. S. Pytlasa
i J. Kity, Lodz 2006
Szczygielski W., Kilka uwag o odnowionej konfederacji sejmowej z przelomu
lat 1790-1791 (w przygotowaniu)
Szczygielski W., Konstytucja 3 maja, [w:] Konstytucja 3 maja w tradycji i kul-
turze polskiej, pod red. A. Barszczewskiej-Krupy, [Lodz 1991]
Szczygielski W., Krytyka parlamentarna Rady Nieustajqcej w poczqtkach ob-
rad Sejmu Wielkiego a problem konstytucyjnej reformy wladz wykonaw-
czychpanstwa, „Przegl^d Nauk Historycznych” 2003, R. II, nr 2(4)
Bibliografía
193
Szczygielski W., Obroñcy chlopów na fornm obrad Sejmu Wielkiego w poczqt-
kach 1789 r, [w:] „ Zeszyíy Wiejskie, ” z. VI, Pamiqci Juliana K. Janczaka
Szczygielski W„ O nowq formacjq wladz wykonawczych panstwa w dobie Sej-
mu Wielkiego (1788-1792), „Przeglqd Humanistyczny” 2002, R. XLVI, nr 5
Szczygielski W., O nowq ustawg sejmikowq. Rezultaty glosowania sejmowego
z 24 marca 1791 roku, [w:] Kultura parlamentarna epoki staropolskiej. Stu-
dia pod red. A. Stroynowskiego, Warszawa 2013
Szczygielski W., Oswiecony elitaryzm w Polsce w XVIII w., „Acta Universitatis
Lodziensis. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Lódzkiego. Nauki Humani-
styczno-Spoleczne,” 1976, Seria I, z. 4
Szczygielski W., Poczqtki lagodnej rewolucji, [w:] Pamiytnik XIV Powszech-
nego Zjazdu Historyków Polskich, Lódz, 7 wrzesnia 1989 roku. Referatyy
komunikaty — sekcje, [Toruñ 1993]
Szczygielski W., Polska kultura republikañska XVI—XVIII wieku, „Rocznik
Lódzki” 1982, T. XXXII
Szczygielski W., Polski model rewolucji u schylku XVIII w., „Przegl^d Humani-
styczny” 1976, R. XX, nr 3
Szczygielski W., Polskiepriorytety sejmowe w reformie ustroju panstwa w okre-
sie Oswiecenia (1764—1792), „Przegl^d Nauk Hi story cznych” 2006, R. V,
nr 2(10)
Szczygielski W., Polskie racje polityczne doby Sejmu Wielkiego (1788—1792),
[w:] Spory o pañstwo w dobie nowozytnej. Mi§dzy racjq stanu a partykulary-
zmem, pod red. Z. Anusika, Lódz 2007
Szczygielski W., Przelomy oswieceniowe w polskiej kulturzepolitycznej w dru-
giejpolowie XVIII w., „Acta Universitatis Lodziensis” Folia Histórica 22,
1985
Szczygielski W., Przyczynek do badañ nad swiadomosciq politycznq szlachty
lubelskiej w czasach Sejmu Wielkiego, [w:] Dyplomacja. Polityka. Prawo.
Ksi^ga pamiqtkowa ofiarowana Profesorowi Henrykowi Kocójowi w sie-
demdziesiqtq rocznicg urodzin, pod red. I. Panica, Katowice 2001
Szczygielski W., Referendum trzeciomajowe. Sejmiki lutowe 1792 roku, Lódz
1994
Szczygielski W., Republikañska idea reformy Rzeczypospolitej wXVII i wpierw-
szejpolowie XVIII wieku, „Rocznik Lódzki” 1983, T. XXXIII
Szczygielski W„ Rola sesji prowincjonalnych w poczqtkach obrad Sejmu Wiel-
kiego, [w:] Konstytucja Stanów Zjednoczonych AmerykL Reminiscencje
w 220. rocznicg uchwalenia, pod red. J.A. Daszyñskiej, Lódz 2009
194
Wojciech Szczygielski
Szczygielski W., Rozwazania na temat Sejmu Wielkiego (w 220. rocznic§ inau-
guracji obrad), „Przegl^d Nauk Historycznych” 2008, R. VII, nr 2
Szczygielski W., Sejm a sejmikL Studium z dziejów lagodnej rewolucji, „Prze-
gl^d Nauk History cznych” 2005, R. IV, nr 2 (8)
Szczygielski W., Sejm gotowy i wladza typu Strazy (z badan nad percepcjq
spolecznq reformy ustroju panstwa w czasach Sejmu Wielkiego), „Przegl^d
Nauk History cznych” 2003, R. II, nr 1(3)
Szczygielski W., Sejm nieustajqcy Batalia parlamentarna o jego urzeczywist-
nienie i rola w zyciu politycznym Rzeczypospolitej u schylku XVIII wieku,
„Przeglqd Nauk Historycznych” 2002, R. I, nr 1
Szczygielski W., Sejm Wielki i Konstytucja 3 maja, „Rocznik todzki” 1994,
t. XLI
Szczygielski W., Uprogu przelomu politycznego w obradach Sejmu Wielkiego
w poczqtkach drugiej polowy roku 1790, „Przegl^d Nauk Historycznych”
2014, R. XIII, nr 1.
Szczygielski W., W krggu idei narodowego monarchy, „Acta Universitatis Lo-
dziensis”, Folia Histórica 26, 1986
Szczygielski W., Wklad Pulawian w obrady Sejmu Wielkiego (1788—1792),
„Przegl^d Nauk Historycznych” 2005, R. IV, nr 1 (7)
Szczygielski W., Wokól ustawy o Sejmiez 12 maja 1791 r, [w:] Wladza ipolity-
ka w czasach nowozytnych, pod red. Z. Anusika, Lodz 2011
Szczygielski W., Z badan nad poczqtkami obrad Sejmu Wielkiego, „Przegl^d
Nauk Historycznych” R, VII, nr 1
Szczygielski W., Z badan nad swiadomosciqpolitycznqprowincjonalnej szlachty
w dobie Sejmu Wielkiego (1790 r.)9 [w:] W kr§gu historii, historiografii i po-
UtykL Andrzejowi Feliksowi Grabskiemu w uznaniu zaslug dla humanistyki
polskiejprzyjaciele, koledzy; uczniowie, Lodz 1997
Szczygielski W., Z dyskusji parlamentarnej nadpowolaniem Komisji Wojsko-
wej w poczqtkach obrad Sejmu Wielkiego, „Przeglqd Nauk Historycznych”
2009, R. VIII, nr 2
Szczygielski W., Ze studiów nadpostawamipolitycznymiposlów drugiej kaden-
cji Sejmu Wielkiego w poczqtkach 1791 roku, [w:] O prawie i jego dziejach
ksiggi dwie. Studia ofiarowane profesorowi Adamowi Lityhskiemu w czter-
dziestopi§ciolecie pracy naukowej i siedemdziesigciolecie urodzin, ksi^ga 1,
Bialystok 2010
Szyndler B., Stanislaw Malachowski 1736—1809, [Warszawa 1979]
Bibliografía
195
Topolski J., Interpretacja dzialah Stanislawa Leszczyhskiego a postulaty nowej
historiipolitycznej, [w:] idem, Nowe idee wspölczesnej historiografil O roli
teorii w badaniach history cznych, Poznan 1980
Topolski J., Model gospodarczy Wielkopolski w XVIII wieku: przyklad regio-
nu rozwijajqcego sic, [w:] idem, Gospodarka polska a europejska w XVI—
-XVIII wieku, Poznan 1977
Topolski T, Polska w czasach nowozytnych. Odsrodkowoeuropejskiejpotcgi do
utraty niepodleglosci (1501—1795), Poznan 1994
Uruszczak W., Zasady ustrojowe Rzeczypospolitej Obojga Narodöw, „Czasopi-
smo Prawno-Historyczne” 2008, T. LX, z. 2
Wielka historia Polski, t. Ill, cz. I i II, [Krakow 2003]
Wimmer T, Wieden 1683. Dzieje kampanii i bitwy, Warszawa 1983
Wojakowski T, Straz Prow, [Warszawa] 1982
Wyczanski A., Polska Rzeczpospolitq Szlacheckq, Warszawa 1991
Zahorski A., Centraine instytucje policyjne w Polsce w dobie rozbioröwXJav-
szawa 1959
Zahorski A., Geneza i tradycja Konstytucji 3 maja [w:] Epoka Konstytucji
3 maja. Materiaty z sesji naukowej zorganizowanej w Uniwersytecie War-
szawskim dnia 3 maja 1982 r., Warszawa 1983
Zakrzewski A.B., Czy Litwa XVI—XVIII wieku znala demokracjg szlacheckq
i oligarchic magnackq?, [w:] Vetera novis augere. Studia iprace dedykowa-
ne Profesorowi Waclawowi Uruszczakowi, t. II, [Krakow 2010]
Zakrzewski A.B., O niektörych aspektach kidtury politycznej sejmiköw litew-
skich XVIII wieku, [w:] Kultura parlamentarna epoki staropolskiej. Studia
pod red. A. Stroynowskiego, Warszawa 2013
Zakrzewski A.B., Sejmiki Wielkiego Ksigstwa Litewskiego (polowa XVI-koniec
XVIII w.), [w:] Parlamentaryzm w Polsce we wspölczesnej historiografil
pod red. J. Bardacha przy wspöludziale W. Sudnik, Warszawa 1995
Zakrzewski A.B., Sejmiki Wielkiego Ksi§stwa Litewskiego XVI—XVIII w. Uströj
i funkcjonowanie: sejmik trocki, Warszawa 2000
Zarys historii Polski pod red. J. Tazbira, [Warszawa] 1979
Zielihska Z., „ O sukcesyi tronu w Polszcze ” 1787—1790, Warszawa 1991
Zielihska Z., Sejm Czteroletni, [w:] Spoleczehstwo obywatelskie ijego reprezenta-
cja (1493-1793), red. J. Bardach, W. Sudnik, Warszawa 1995
Zielihska Z., Sejmiki 8 lutego 1790 - pierwsze referendum na temat dokonah
sejmu, „Wiek Oswiecenia,” [nr] 9, Warszawa 1993
196
Wojciech Szczygielski
Zienkowska K., Slawetni i urodzeni. Ruch polityczny mieszczahstwa w dobie
Sejmu Czteroletniego, Warszawa 1976
Zienkowska K., Stanislaw August Poniatowski, [Wroclaw 1988]
Zlomska M., Nosarzewski Jan, [w:] Polski SlownikBiograficzny, t. XXIII, Wro-
claw 1978
Zerek H., Michal Walewskipodkomorzy krakowski i wojewoda sieradzki i jego
korespondencja z krôlem Stanislawem Augustem 1777—1787, „Rocznik
tôdzki” 2001, t. XLVI11.
Wojciech Szczygielski
THE GREAT SEYM (1788-1792)
A study of the history of the mild revolution
(Summary)
This study is an attempt to look at the debates of the Great Seym from the angle
of a mild revolution understood as a social movement dominated by an enormous
increase in the political activity of the l anded gentry.The landed gentry aimed at
gaining full sovereignty of the Commonwealth and carrying out indispensible
reforms of the state based on the democracy of the gentry liberated from magnates’
domination. Thanks to the formation of the Seym confederation and the transfor-
mation of the Seym into a permanent governing Seym the landed gentry became
the real sovereign of the Commonwealth. The landed gentry became a political
subject deciding together with the Putawy Party and the King on the future of
the Seym and the State. In the first stage of the Seym debates the landed gentry
cooperating with the Pulawy Party, who represented a pro-Prussian orientation
and radically republican programme of reforms , liberated Poland from Russian
dependence through political methods and made it possible to introduce the first
reforms. The landed gentry perceived these reforms as the foundations of a new
model of the state based on the principles of the revived democracy of the gentry.
Meanwhile in 1790, there was a political breakthrough in the debates of the
Great Seym. It was marked by a crisis of social trust in the Potocki family, the
gentry’s support for the king, taking over the initiative to draft the constitution
by Stanislaw August. From the very beginning of 1790 the Potocki family were
more and more often accused of oligarchic tendencies and an attempt to seize the
control over the country for their own benefit. On the other hand, the fact that
Stanislaw August entered into the Polish-Prussian alliance (March 1790) made
the king more and more popular both in the Seym and in the provinces. The king,
having definitely rejected the pro-Russian orientation, started to be perceived
198
Streszczenie / Summary
by the landed gentry as a much more reliable advocate for the democracy of the
gentry than the Pulawy party. The gentry’s support for the king in a natural way
made them accept — to a greater or lesser extent — the constitutional programme
of Stanislaw August. A special role in the breakthrough mentioned above and
in taking over the constitutional initiative by the king was played by the elite of
the gentry who wanted to shape the Commonwealth following the model of the
leading free states of the contemporary world. It is this elite of the gentry who by
starting to cooperate with the King on the basis of a programme that was close
both to Stanislaw August and the gentry elite and by convincing a broader group
of deputies to accept these reformatory ideas made it possible to realize the royal
constitutional project and to adopt the 3rd of May Constitution.
The anti-senator and anti-magnate tendencies strongly emphasized from the
very beginning of the Seym debates as well as doubling the number of the depu-
ties (from the end of 1790) enabled to implement reforms based on the revived
democracy of the gentry with a special role being played by an unlimited sover-
eignty of the Seym, as a consequence of which the political system of the state
was close to a “seymocracyOwing to these reforms the landed gentry gained
a pre-eminent political position in the Commonwealth both in the local diets and
in the Seym. Thanks to the determination of the elite of the landed gentry inter-
ested in a peculiarly perceived Europeanization of the Commonwealth it became
possible to combine the revived democracy of the gentry (still understood quite
traditionally) with a number of contemporary international standards. Conse-
quently, the democracy of the gentry gained a modem character. As a result, the
mild revolution became a social movement coinciding with the constitutional
programme of the king. The reform introduced was based on the democracy of the
gentry in its Enlightenment shape; a model of a state that had the characteristics
of a constitutional parliamentary monarchy was formed.
Thim. Dobromita Szczygielska
^ Bayerische ^
Staatsbibiiothek
i München ! |
| any_adam_object | 1 |
| author | Szczygielski, Wojciech 1934- |
| author_GND | (DE-588)1163354724 |
| author_facet | Szczygielski, Wojciech 1934- |
| author_role | aut |
| author_sort | Szczygielski, Wojciech 1934- |
| author_variant | w s ws |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV043457781 |
| contents | Bibliogr. s. 181-196 |
| ctrlnum | (OCoLC)954477981 (DE-599)BVBBV043457781 |
| edition | Wydanie 1 |
| era | Geschichte 1788-1792 gnd |
| era_facet | Geschichte 1788-1792 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV043457781</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20180725</controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">160314s2015 xx |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788360655795</subfield><subfield code="9">978-83-60655-79-5</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">8360655790</subfield><subfield code="9">8360655790</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)954477981</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV043457781</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Szczygielski, Wojciech</subfield><subfield code="d">1934-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1163354724</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Sejm Wielki (1788-1792)</subfield><subfield code="b">studium z dziejów łagodnej rewolucji</subfield><subfield code="c">Wojciech Szczygielski</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie 1</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Łódź</subfield><subfield code="b">Łódzkie Towarzystwo Naukowe</subfield><subfield code="c">2015</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">198 s.</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: The Great Seym (1788-1792)</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. 181-196</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Polska / Sejm (1788-1792)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="b">Sejm</subfield><subfield code="0">(DE-588)1222742-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1788-1792</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polska / 1772-1795 (Rozbiory)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polska / historia konstytucyjna / 18 w</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="b">Sejm</subfield><subfield code="0">(DE-588)1222742-0</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Geschichte 1788-1792</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09033</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028875072</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polska / 1772-1795 (Rozbiory) jhpk Polska / historia konstytucyjna / 18 w jhpk |
| geographic_facet | Polska / 1772-1795 (Rozbiory) Polska / historia konstytucyjna / 18 w |
| id | DE-604.BV043457781 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2025-03-16T09:01:13Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788360655795 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028875072 |
| oclc_num | 954477981 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 198 s. 24 cm |
| publishDate | 2015 |
| publishDateSearch | 2015 |
| publishDateSort | 2015 |
| publisher | Łódzkie Towarzystwo Naukowe |
| record_format | marc |
| spelling | Szczygielski, Wojciech 1934- Verfasser (DE-588)1163354724 aut Sejm Wielki (1788-1792) studium z dziejów łagodnej rewolucji Wojciech Szczygielski Wydanie 1 Łódź Łódzkie Towarzystwo Naukowe 2015 198 s. 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: The Great Seym (1788-1792) Bibliogr. s. 181-196 Polska / Sejm (1788-1792) jhpk Polen Sejm (DE-588)1222742-0 gnd rswk-swf Geschichte 1788-1792 gnd rswk-swf Polska / 1772-1795 (Rozbiory) jhpk Polska / historia konstytucyjna / 18 w jhpk Polen Sejm (DE-588)1222742-0 b Geschichte 1788-1792 z DE-604 Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Szczygielski, Wojciech 1934- Sejm Wielki (1788-1792) studium z dziejów łagodnej rewolucji Bibliogr. s. 181-196 Polska / Sejm (1788-1792) jhpk Polen Sejm (DE-588)1222742-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)1222742-0 |
| title | Sejm Wielki (1788-1792) studium z dziejów łagodnej rewolucji |
| title_auth | Sejm Wielki (1788-1792) studium z dziejów łagodnej rewolucji |
| title_exact_search | Sejm Wielki (1788-1792) studium z dziejów łagodnej rewolucji |
| title_full | Sejm Wielki (1788-1792) studium z dziejów łagodnej rewolucji Wojciech Szczygielski |
| title_fullStr | Sejm Wielki (1788-1792) studium z dziejów łagodnej rewolucji Wojciech Szczygielski |
| title_full_unstemmed | Sejm Wielki (1788-1792) studium z dziejów łagodnej rewolucji Wojciech Szczygielski |
| title_short | Sejm Wielki (1788-1792) |
| title_sort | sejm wielki 1788 1792 studium z dziejow lagodnej rewolucji |
| title_sub | studium z dziejów łagodnej rewolucji |
| topic | Polska / Sejm (1788-1792) jhpk Polen Sejm (DE-588)1222742-0 gnd |
| topic_facet | Polska / Sejm (1788-1792) Polen Sejm Polska / 1772-1795 (Rozbiory) Polska / historia konstytucyjna / 18 w |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028875072&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT szczygielskiwojciech sejmwielki17881792studiumzdziejowłagodnejrewolucji |