Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939):
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
Wydawnictwo Neriton
2015
|
| Ausgabe: | Wyd. 1. |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Register // Ortsregister Register // Personenregister Abstract Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 293 s. 24 cm |
| ISBN: | 9788375433951 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV043407613 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20200304 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 160225s2015 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788375433951 |9 978-83-7543-395-1 | ||
| 020 | |z 8375433950 |9 8375433950 | ||
| 035 | |a (OCoLC)957503097 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV043407613 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a 7,41 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Dajnowicz, Małgorzata |d 1969- |e Verfasser |0 (DE-588)1205742646 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) |c Małgorzata Dajnowicz |
| 250 | |a Wyd. 1. | ||
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Wydawnictwo Neriton |c 2015 | |
| 300 | |a 293 s. |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 505 | 8 | |a Bibliogr. s. 251-271. Indeksy | |
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Political activity and ideological foundation of (non)provincial elites of the National Democracy of the western part of the Białystok Voivodeship (1919-1939) | ||
| 610 | 1 | 7 | |a Narodowa Demokracja / 1900-1945 |2 jhpk |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1919-1939 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Narodowa Demokracja |0 (DE-588)4614679-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Białystok (Polska ; region) / polityka i rządy / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Woiwodschaft Białystok |0 (DE-588)4080395-8 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Woiwodschaft Białystok |0 (DE-588)4080395-8 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Narodowa Demokracja |0 (DE-588)4614679-9 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1919-1939 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000006&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000007&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000008&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000009&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000010&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028825961 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804175995354218496 |
|---|---|
| adam_text | Spis tresci
Wstçp........................................................ 5
Rozdzial I: Formowanie podstawowych struktur
Narodowej Demokracji..................................... 22
1. Dziedzictwo zaborowe. Narodowa Demokracja
w pôlnocno-wschodniej czçsci Krôlestwa Polskiego
w poczijtkach XX wieku................................. 22
2. W Polsce niepodlegïej. Zasiçg wplywow politycznych
Narodowej Demokracji w wojewodztwie bialostockim....... 39
3. Podsumowanie.......................................... 74
Rozdzial II: Charakterystyka élit Narodowej
Demokracji............................................... 78
1. Definicyjne ujçcie élit politycznych i podstawowa klasyfikacja
grupy, kryteria wyodrçbnienia.......................... 78
2. Analiza strukturalna spoleczno-zawodowa élit
na przykladzie wybranych sylwetek...................... 83
A. Prawnicy............................................ 83
B. Ziemianie i gospodarze rolni........................ 90
C. Lekarze i farmaceuci................................ 97
D. Nauczyciele........................................ 100
E. Ksiçza katoliccy................................... 101
F. Przedstawiciele innych zawodow, studenci, kobiety.. 103
3. Podsumowanie......................................... 109
Rozdzial III: Tematyka prac w parlamencie..................... 115
1. Program polityczny w swietle stenogramow sejmowych....115
A. W Sejmie Ustawodawczym............................. 115
Spis tresci
293
B. Intensyfikacja prac poselskich po 1922 roku.........126
C. Sejmowa aktywnosc poslów i jej schylek po 1928 roku .... 136
2. Upowszechnianie i popularyzowanie tematyki prac sejmowych
na lamach prasy....................................... 140
3. Podsumowanie......................................... 145
Rozdzial IV: Pogl^dy ideowe i polityczne oraz ich
prezentacja na lamach publicystyki politycznej.........147
1. Ksztalt pañstwa, granice, sojusze i miçdzynarodowe
bezpieczenstwo Polski................................. 147
2. Lad wewnçtrzny pañstwa polskiego, mniejszosci narodowe,
katalog wartosci...................................... 167
3. Podsumowanie........................................ 185
Rozdzial V: Praca polityczna w terenie...................... 188
1. Partie, ugrupowania polityczne i organizacje pomocnicze
obozu narodowego..................................... 188
2. Wiece polityczne, spotkania bezposrednie czíonków
i sympatyków Struktur politycznych...................211
3. Podsumowanie..........................................228
Epilog: Losy elit endeckich po 1939 roku
(wybrane przyklady w zarysie)..........................231
Zakonczenie...................................................245
Bibliografia................................................251
Abstract....................................................272
Pe3H)Me.......................................................275
Wykaz skrótów.................................................279
Indeks osób.................................................281
Indeks nazw geograficznych i etnicznych.....................287
Indeks nazw geograficznych
i etnicznych*
Adamowicze zasc. 31
Ameryka zob. Stany Zjednoczone
Anglia zob. Wielka Brytania
Anglicy 165
augustowski powiat 29, 31, 32, 39, 40,
42, 55, 56, 63, 71, 89, 94, 112, 124,
134, 194, 206
Augustow 25, 29, 54, 60, 63, 105, 202,
206, 207
Austria 157, 162
Azja 161
Baltyckie Morze 152
baltyckie narody 159
baltyckie panstwa 157
Barglow w. 55
Belgia 170, 240
Bereza Kartuska 70, 105, 106, 143, 207
Berezyna rz. 152
Bialorusini 12, 56, 169, 187, 247
Bialorus 17
bialostocka ziemia 215
bialostocki powiat 40, 46, 71, 94, 113,
190, 192, 194, 207, 216, 225
bialostockie wojewodztwo 8, 10-14,17,
20, 39-42, 46-49, 53, 54, 56, 58,
61-65, 67-69, 72, 73, 75, 77, 79-81,
84, 87-89, 94, 95, 101, 103, 105, 108,
110, 112, 123, 125, 126, 143, 145,
146, 157, 172, 187, 190, 194, 196,
198-207, 209, 211, 213, 217, 219,
221, 225, 227, 228, 230, 245, 246,
248, 272-275, 277
Bialowieska Puszcza 135
Bialowieza 54, 56
Bialystok 30, 41, 46, 48, 49, 54, 56-60,
63, 64, 68, 69, 71, 101, 105, 110, 113,
116, 125, 142, 188, 190, 200, 204,
206, 207, 216, 243, 272
Biebrza rz. 191
Bielsk Podlaski 49, 54, 56, 62, 92, 94,
101, 127, 194, 206, 214
bielska ziemia 214
bielsko-podlaski powiat 40, 42, 54, 66,
71, 92, 94, 101, 122, 125, 205
Bogusze w. 55
Boguszyce w. 91
Bozejewo gm. 55
Bransk 214
Bryki w. 244
Brytyjskie Wyspy 237
Brzesc 17, 138
Bug rz. 154
* Gm. - gmina, rz. - rzeka, w. - wies, zasc. - zascianek.
288
Indeks nazw geograficznych i etnicznych
Chelm 199
Chiny 233
Chlebiotki gm.55
Choroszcz 41, 207
Czechoslowacja 164, 167
Czesi 159
Czçstochowa 190
Daleki Wschód 160
Dtugobórz gm. 30, 93
Dniestr rz. 152
Dorpat 24, 36, 90, 92
Drozdowo w. 28, 102, 110, 198, 199,
227, 273, 276
Drozdowo Dolne w. 110
Drozdowo Górne w. 110
Dublany 90, 96
Dubno 152
Dylewo w. 55
Europa 137, 151, 154, 156, 157, 160,
161, 163-166, 170, 174, 185, 186,
239-241
Europa Srodkowa 164
Europa Srodkowo-Wschodnia 164, 233
Europa Wschodnia 24, 164, 165
Europa Zachodnia 24, 102, 149, 164,
181, 241
Francja 87, 107, 137, 149, 157, 163-
165, 170, 185, 234, 235, 240, 241, 247
Francuzi 235
Galicja 189
Galicja Wschodnia 153
Garwolin 221
Gdynia 132
Giby gm. 71
Golanki w. 133
Grajewo 69, 142
Grodno 17, 48, 54, 58, 59, 62, 63, 69,
70, 92, 163, 191, 206
grodzieriska ziemia 214
grodzieñski powiat 46, 49, 71, 217
Helsinki 97
Horyñ rz. 152
Jedwabne gm. 55, 250
Jeleniewo gm. 71
Kamieniec 152
Karpaty 152
Kçpno 199
Kielce 232
kieleckie województwo 196
Kijów 83, 99, 107
Klukowo w. 55
Klajpeda 163
kolneñski powiat 39, 40, 55, 57, 66, 92,
134, 205
Kolno 41, 54, 62, 66, 205
Koniecbór gm. 71
Konskie 199
Kossaki-Rutki w. 55
Kowno 163
Krakow 24, 27, 36-38, 83, 103, 189,
232
Krasnopol gm. 71
Krasnowo gm. 54, 106
Kresy Poludniowo-Wschodnie 155,
157, 186
Kresy Wschodnie 117, 120, 125, 145,
147, 149, 150, 153-157, 166, 186,
202, 215
Kresy Zachodnie 163
Królestwo Polskie (Kongresówka) 10,
11, 13, 22, 23, 27, 31-34, 39, 41,
56, 74, 75, 100, 113, 189, 203,
245
Krym 172
Kuków gm. 71
Kurpiowszczyzna 104, 132, 133, 146
Indeks nazw geograficznych i etnicznych
289
Lancaster 240
lidzki powiat 100
Lipsk nad Biebrz^ 191
Litewskie Wielkie Ksi^stwo 151
Litwa 17, 145, 163, 186, 247
Litwa Kowienska 125, 155, 161
Litwa Srodkowa 155
Litwini 12, 23, 124, 126, 151, 159, 169,
186
Locarno 166
Londyn 16, 18, 21, 161, 236, 238-243,
274, 278
Lubartöw 199
lubelska ziemia 85
Lubelszczyzna 85
Lublin 19, 90, 199, 209, 231, 232
Lwow 17, 36, 90, 150, 151, 155, 157,
189, 198, 199, 209
Labno gm. 31
Lapy 59
Lomza 17, 22, 26, 28, 31, 45, 47, 48,
52, 53, 55, 59, 62, 66-69, 71, 85, 88,
89, 92, 102-104, 110, 111, 113, 116,
127, 130, 138, 188, 190, 191, 198,
199, 204-206, 217, 218, 221, 222,
226, 243, 244, 272, 273, 276
lomzynska gubernia 13, 22, 29, 31,
33-35, 96
lomzynska ziemia 24, 27, 28, 32, 43,
50, 85, 91, 95, 96, 98, 99, 103, 104,
110, 121, 132, 133, 140, 141, 178,
244, 245
lomzyiiski powiat 39, 40, 42, 55, 57,
62, 66, 69-71, 76, 91-93, 95, 96, 98,
192, 194, 206, 208, 210
Lomzyriskie 10, 13, 23, 27-29, 31, 36,
39, 40, 45, 49, 53, 56, 61, 75, 85, 86,
88, 92, 104, 108, 112, 136, 190, 192,
193, 198, 202, 208, 218, 223, 225,
227, 245, 250
Losice 41
Lotysze 159
Lodz 232
Luck 152
Madagaskar 172
makowski powiat 196
Malkinia 32
Malopolska 118
Malopolska Wschodnia 118
Marburg 21
Mariampol 27, 103
mazowiecko-kurpiowskie ziemie 132
Mazowsze 232
mazurska ziemia 104
Mazury 148, 149, 156, 157, 247
Mazurzy 52
Monachium 164
Moskwa 159
Myszyniec 55
Nadrenia 137
Narew rz. 133
Niemcy (narodowosc) 139, 158, 159,
162
Niemcy (panstwo) 6, 124, 137, 147,
156, 157, 159-165, 167, 169, 185,
219, 232, 233, 236, 240, 242,
247
Niemen rz. 163
Norwegia 136
Nowa Fundlandia 172
nowogrödzkie wojewödztwo 71, 100
Nysa Luzycka rz. 232
Odessa 24
Odra rz. 152, 232
Olsztyn 244
Orla gm. 41, 54
ostrol^cki powiat 39, 40, 57, 66, 67, 69,
71, 76, 92, 95, 98, 99, 133, 194, 196,
205, 208
Ostrol^ckie 53
290
Indeks nazw geograiicznych i etnicznych
Ostro^ka 25, 54, 55, 59, 62, 69, 99, 108,
113, 191, 192, 196, 198, 206, 224, 225
ostrowski powiat 32, 39, 40, 49, 66, 71,
92, 97, 98, 205, 208, 216, 224
Oströw Mazowiecka 23, 25, 32, 46,
53-55, 57, 59, 62, 68, 83, 90, 96, 97,
100, 101, 111, 113, 127, 129, 192,
201, 226, 244, 272
Oswi^cim 243
Ozorköw 199
Paryz 85, 97, 148, 234, 235
Pasynki w. 54
Petersburg zob. Sankt Petersburg
Pinskie Biota 152
Piotrköw Trybunalski 53, 83, 99, 243
Podlasie 232, 244
Podole 153
Polacy 6, 12, 22, 23, 33, 44, 61, 121,
122, 125, 126, 128, 151, 159, 169-
172, 175, 182, 184-186, 199, 201,
215, 234, 235, 239-241, 245, 248, 250
Polesie 144
Polska (Rzeczpospolita) 10, 12, 15, 17,
20, 39, 41, 44, 45, 68, 69, 79, 81, 82,
84, 85, 87-89, 92, 94, 99, 102, 105,
110, 113, 114, 116-124, 126, 128,
131, 133, 137, 139, 145-167, 170,
171-182, 184-186, 188, 189, 191,
197, 198, 200, 203, 213, 217, 220,
223, 226, 231-233, 236, 237, 241,
245-247, 249, 272, 273, 275,
276
Pomorze 84, 139, 147, 149, 161
Poswi^tne gm. 55
Powisle 149
Poznan 18, 24, 86, 137, 189, 199, 209
pruski zabör 86
Prusy Wschodnie 132, 133, 147, 161
Przytuly gm. 55
Pszczelin 95
Raczki w. 134
Radom 199
Radzilöw gm. 68
Rosja 91, 129, 152, 154, 158-161, 167,
185, 238, 241, 243, 247
Rosyjskie Cesarstwo 22, 56, 113
Rudka gm. 41
Rumuni 159
Rumunia 157, 167, 247
Rusini 151, 159, 169
Rus 83
Rus Biala 154
Ryga 24, 102, 154
Rzeczpospolita zob. Polska
Sabnie w. 244
San rz. 154
Sankt Petersburg 18, 24, 32, 33, 36, 92,
104
sejnenski powiat 39, 40, 42, 54
Sejny 54, 71, 95, 102, 106, 206
siemiatycka ziemia 122
Siemiatycze 92
sieradzki powiat 41
stonimski powiat 71
Sokoly gm. 55
sokölski powiat 40-42, 63, 71, 113, 125,
203, 206
Sokolka 48, 54, 63, 105, 191, 207
Sopot 243
Stany Zjednoczone Ameryki (USA)
121, 131, 233, 235, 240-242
Suraz 207
suwalska gubernia 13, 22, 29, 31-33,
35, 37
suwalska ziemia 124, 134, 148
suwalski powiat 39, 40, 42, 49, 70, 71,
89, 96, 107, 112, 134, 206, 217
Suwalszczanie 141
Suwalszczyzna 17, 23, 25, 28-31, 33,
60, 70, 71, 94, 97, 102, 103, 106, 112,
Indeks nazw geograficznych i etnicznych
291
124, 126, 134, 141, 148, 174, 202,
203, 209
Suwalki 17, 22, 25, 27, 30, 36, 40, 41,
47, 53, 54, 57, 59, 60, 63, 71, 72, 87,
89, 94, 99, 102, 105-109, 113, 116,
124, 127, 134, 148, 192, 198, 199,
201-203, 206, 207, 218, 220
Szczepankowo gm. 92
Szczuczyn 54, 62
szczuczynski powiat 40-42, 55, 69, 71,
73, 92, 205
Szwajcaria 102
Szwecja 240
Sl^sk 100, 139
Sl^sk Cieszyhski 121
Slijsk Gorny 147, 148, 155, 156, 247
Sniadowo 130, 138
Tuluza 236
Tykocin 105, 207
Ukraina 17, 152, 154, 161, 169, 247
Ukraincy 12, 150, 152, 169, 247
USA zob. Stany Zjednoczone
Vichy 236
Wadowice 199
Warmia 148
Warszawa 17, 18, 22, 25, 31, 32, 38, 44,
60, 71, 87, 99-101, 103-105, 107,
108, 137, 150, 156, 174, 188, 189,
193, 198, 199, 203, 210, 222, 227,
231, 232, 236, 237, 239, 243, 246
Wfgry 234, 236, 241
Wielka Brytania 102, 149, 157, 163-
165, 167, 233-237, 240, 241, 247
Wielkopolska 84, 100, 139, 147, 149,
232
wielunski powiat 41
Wierzbowo w. 93
wilenska ziemia 118, 149
Wilehszczyzna 92, 118, 120, 145, 149-
151, 155-157, 161, 186, 214, 247
Wilno 17, 31, 70, 92, 100, 106, 107,
110, 118, 150, 151, 155, 157, 163,
188, 189,191, 199, 209, 217, 243, 246
Wizajny gm. 70, 107
Wlochy 157, 164
Wloclawek 199
Wlodzimierz 152
Wolkowysk 54, 63
wolkowyski powiat 49, 63, 64, 71, 96,
206, 217
Woh’ii 153
Wrzesnia 199
Wschod 129, 181
Wysokie Mazowieckie 41, 53-55, 62,
63, 66, 67, 69, 72, 83, 90, 91, 101,
105, 111, 116, 136, 192, 205-207,
226, 272
wysokomazowiecki powiat 40-42, 49,
59, 66, 70-73, 76, 90-94, 122, 205,
208, 217
Zabludow 41, 207
Zaboryszki gm. 71
Zachodnie Ziemie 162, 182
Zachod 121, 181, 233
Zambrow 30,69, 93, 111, 132,191, 215,
217
Zamosc 106, 232
Zlotoria w. 206
ZSRR zob. Zwi;}/ek Radziecki
Zwiazek Radziecki (Zwiazek Sowiecki,
ZSRR) 157, 158, 233, 236
Zydzi 12, 23, 72, 168, 170-172, 185,
224, 226, 228, 230, 247, 249, 250
Indeks osób*
Alchimowicz Waclaw 70, 170
Arcichowski Micha! 40, 49, 53, 101,
116, 122, 123, 127, 142, 216
Arciszewski Tomasz 239, 242
Babinski Witold 23Sy 239
Balicka Gabriela 44, 198, 199, 213, 219
Balicki Zygmunt 9, 24, 220
Barszczewski Michal 192, 203
Bartel Kazimierz 185
Bednarczuk Monika 108
Berezowski Zygmunt 53, 60, 62, 65, 66,
83, 84, 88, 90, 91, 98, 114, 127, 129,
136, 137, 144, 146-148, 152-154,
159-167, 169, 180, 181, 185, 186,
190, 193, 194, 202, 204-206, 208,
220, 229, 231, 232, 236-243, 246-
248, 273, 276
Bereznicki Wladyslaw 90
Bialobrzeski Henryk 32
Bialokur Marek 244
Bialous Tadeusz 223
Bielecki Tadeusz 234-238, 241-243
Bielicki Romuald Jan 28, 47, 52, 53, 57,
59, 62, 92, 95, 104, 105, 127, 133,
135, 191, 192, 202, 217, 243
Biehkowski Leopold 130
Bober Sabina 220
Boczkowski-Bockowski Wiktor Fran-
ciszek 86
Bodio Tadeusz 79
Bondaryk Krzysztof 206
Brzosko Wladyslaw 94, 116, 124, 125
Bulat Andrzej 33
Buzalka Juraj 20, 186
Celichowski Stanislaw 239
Chçtnik Adam 25, 28, 30, 52, 53, 57,
95, 104, 127, 132, 133, 135, 146, 156,
192, 202, 236
Choromanski Hipolit 191
Choromanski Jan 67, 94, 95, 136, 138,
200, 206, 225
Chrystowski Aleksander 28, 31, 33
Chrzanowski Zygmunt 232
Cordeil Karl 6, 20, 203
Czapinski Kazimierz 223
Czarnecki Mieczyslaw 223
Czetwertyñski Seweryn 66, 205
Dajnowicz Malgorzata 6, 10, 20, 21, 25,
27-29, 31, 33, 35-37, 53, 58, 79, 81,
83, 84, 87, 88, 90, 98, 99, 101, 102,
104, 111, 140, 151, 152, 155, 156,
* Kursyw^ wyrózniono nazwiska autorów i redaktorów dziet przywolywanych
w przypisach.
282
Indeks osöb
165, 173, 175, 176, 178, 179, 192,
197, 213
Dawidowicz Aneta 19, 20, 45, 84, 88,
140, 143, 144, 155, 178, 179, 210
D^browska Maria 37
D^browska Zofia 37
Dcjbrowski Boleslaw 37
D^browski Stanislaw 37
Dlugoborski Konstanty 30, 50, 51, 93,
94, 190, 191, 215, 216
Dmowski Roman 7, 9, 32, 76, 84, 87,
96, 147, 148, 150, 154, 158, 202, 220,
227
Doboszyriski Adam 241
Dobronski Adam 26, 32, 77, 86, 111
Drewicz Martin 45, 152
Drobnik Jerzy 85, 86
Duszynska 46
Dymarski Miroslaw 235, 237, 238
Dyspolski Stanislaw 95, 99, 207, 225
Dzwonkowski Wlodzimierz 19, 84, 130
Fedorowicz Józef 27
Filipowicz Benedykt 105
Frances Larraine 25
Friszke Andrzej 176
Galka Boguslaw W 126, 177, 184, 195,
196
Garlicki Andrzej 94
Gawronska Helena 36
Gawronski Stanislaw 36
Gawroiiski Wladyslaw 37
Giertych Jçdrzej 76, 241
Glçbocka Wiktoria 28
Godlewski Hipolit 96, 136, 138
Golota Janusz 221
Görski Piotr 28, 31
Grabski Wladyslaw 7, 189, 237, 238
Grinberg Daniel 27
Gröschel Cornelius 20, 226
Grott Bogumil 152, 209
Grzeskowiak-Luczyk Ewa 226
Gwardiak Janusz 92, 93
Halczak Bohdan 20, 164, 169, 173
Halko Stanislaw 41
Harusewicz Jan 23-26, 32-34, 53, 68,
97, 98, 100, 126, 127, 130, 131,190,
201, 220, 228, 246
Harusewicz Mieczyslaw 26, 32, 68,
233
Harusewiczowa Amelia 34-36
Hitler Adolf 162
Hlond August 224
Holzer Jerzy 6, 19, 84, 202
Hryniewicz Franciszek 26
Huniewicz Stanislaw 142, 215
Irski 191, 196
Jachymek Jan 7
Jakubowska Urszula 20, 79, 141, 166,
169, 184, 196
Jatbrzykowski Romuald 45
Janiak-Jasinska Agnieszka 197
Jankowski Jözef 53, 57, 62, 94, 127,
135, 190, 192, 194, 229
Januszko Antoni 203
Jaroszewicz Mieczyslaw 105, 106, 207
Jaroszynski Jözef 47
Jasinski Witold 105, 207
Jastrzebski Przemyslaw 98, 150, 164,
168, 171, 173
Jatkowski Jözef 106
Jaworski Jan 29
Jelska Maria 37
Junius 68
Jurasz Marian 70
Jurkiewicz Stanislaw 130
Kacperski Kamil 117, 120
Kaczmarski Krzysztof90, 231, 234, 235
Kaczynski Zygmunt 105, 207
Indeks osób
283
Kadlubowski Zygmunt 53, 60, 89, 102,
127, 134, 135, 141, 148, 192, 201,
202, 229
Kalabinski Stanislaw 30, 32
Kaminska-Szmaj Irena 213
Kawalec Krzysztof 10, 19, 80, 110, 111,
158, 180, 185, 202, 226, 248
Kellogg Frank Billings 162
Kierzkowski Stanislaw 30
Kietlinski Marek 244
Kilian Stanislaw 239, 243
Kisielnicka Jözefa 36
Kisielnicki Kazimierz 28
Kita Jaroslaw 165, 178
Klimaszewski Romuald 191
Komarnicki Waclaw 239
Komornicka Janina 108
Komornicki Stanislaw 26
Komorowski Krzysztof 233, 236
Konefal Jan 220
Konopczynski Wladyslaw 129
Komas Jerzy 233
Korolec Jan 209
Kostrzewska Ewelina 35
Koscialkowski Zyndram Marian 222
Kotowski Robert 197, 200
Kowalski Wawrzyniec 182
Kozicki Stanislaw 26
Krawczynska Jadwiga 199
Krzywicki Ludwik 41
Kulak Teresa 10, 23, 220, 226
Kunc Julia 108, 109
Kuncewicz Jözef 97
Kunicki Mikolaj Stanislaw 20, 203,
209
Kurp 69
Leslie Roy Francis 6
Lewkowicz Lukasz 178, 210
Lieberman Herman 94
Lisiak Henryk 48, 86, 172
Lorenz Torsten 20, 226
Lutoslawscy 24, 27, 108, 110, 111, 227,
273, 276
Lutoslawska Maria zob. Niklewiczowa
z Lutoslawskich Maria
Lutoslawski Jan 24, 25, 38, 111, 165,
176-178, 195
Lutoslawski Jözef 27
Lutoslawski Kazimierz 40, 41, 47-49,
53, 57, 84, 85, 89, 94, 101, 102, 116-
121, 127-129, 140, 141, 149, 150,
158, 159, 166-168, 170-176, 180,
186, 188, 190-192, 211, 214, 217,
218, 228, 246, 247, 273, 276
Lutoslawski Marian 27, 110
Lutoslawski Stanislaw 28, 110
Lutoslawski Wincenty 24, 110, 150-
152, 158, 159, 170
Lagoda Maciej 25
Los Hieronim 125
Lucki Stanislaw 235
Lukomski Stanislaw 60, 64, 205, 221-
224, 227
Lupina Zygmunt 194, 202
Maciejewicz Stanislaw 41
Maj Czeslaw 9, 78
Maj Ewa 5, 7, 9, 10, 15, 19, 20, 45, 52,
53, 78, 82, 84, 85, 87, 88, 101, 102,
113, 114, 116, 140, 143, 147, 151,
155, 166, 170, 172, 174, 178, 179,
190, 193, 210, 213
Majchrowski Jacek Maria 19, 84
Majecki Henryk 19, 48, 57, 59, 67, 70,
100, 103, 191, 192, 205, 207, 208, 227
Malinowski Waclaw 65, 66, 92, 204,
205, 220
Malyszko Andrzej 40, 116
Marks Karol 160
Matusiewicz Andrzej 47, 87
Mazur Grzegorz 19, 84
Meller Stefan 86
284
Indeks osôb
Mich Wlodzimierz 111, 177, 195
Mickiewicz Adam 31
Mieczkowski Adam Franciszek 52, 53,
57-59, 62, 88, 89, 127,133-135, 142,
192, 217, 244
Mieczkowski Ludwik 57, 100, 192
Mikolajczyk Stanislaw 238, 239, 242
Milewski Jan Jerzy 42, 47, 77, 227
Mirecki Leon 90, 226
Modlinski Adam 148
Modzolewski Joachim 31
Mosca Gaetano 8
Moscicki Henryk 19, 84, 130
Muszynski Wojciech Jerzy 210
Mysiakowska-Muszyriska Jolanta 239,
241
Narutowicz Gabriel 167
Nawroczynski Bogdan 30
Niciuhski Wladyslaw 99
Niedzialkowska Zofia 99, 207
Niedzialkowski Mieczyslaw 117
Niklewiczowa z Lutoslawskich Maria
36, 108, 110, 198, 199
Nocoh Jaroslaw 8
Noinski Emil 239
Nowacka Zofia 35
Nowowiejska Jadwiga 26
Obst Jan 151
Okon Eugeniusz 123
Oktawiec Marian 68, 105, 204
Ortowski Miroslaw 148
Ostrowski Jan 206
Ostrowski Micha! 59
Paczkowski Andrzej 249
Paderewski Ignacy 150, 151
Patecki Krzysztof 9, 78
Pareto Vilfred 8
Paruch Waldemar 7
Pawlak Jaroslaw 9
Peplowska Ewelina 60, 107, 136, 138,
140, 143, 146, 155, 156, 186, 200,
225, 229, 243, 247
Perkosz Mikolaj 96
Perkosz Stefan 96
Perkowski Antoni 59
Piasecki Boleslaw 208, 209
Pilsudski Jozef 7, 57, 86, 115, 127, 149,
150, 151, 154, 218, 222
Pogorzelski Antoni 105, 207
Polonsky Antony 20, 76, 167, 183, 250
Pomian Jan 106
Poplawski Jan Ludwik 9, 220
Porter-Szücs Brian 20, 250
Potkahski Waldemar 27, 36
Pragier Adam 239
Przezdziecki Henryk 224
Przybyszewski Jozef 69, 226
Psarski Jozef 25, 34, 99, 224, 225
Ptaszynski Adam 106
Pudlocki Tomasz 36, 196
Puljan Romuald 62
Pus Wieslaw 165, 178
Radgoski Jan 57, 191, 192
Radomski Grzegorz 119, 139
Rataj Maciej 128
Rechniowski Stanislaw 25, 29, 33
Rembielinski Jan 66, 205, 213
Reyman Edmund Jan 9
Rodziewicz Henryk 37
Romocki Pawel 52, 135
Roszkowski Jan 105, 207
Rudnicki Szymon 208
Rustowiecki Witold 86
Rybarski Roman 66, 205, 227
Ryszka Franciszek 158
Rzepecki Tadeusz 89
Rzepecki Witold 89
Sanecka-Tyczyhska Joanna 102, 174
Sas W 155, 156
Indeks osób
285
Schmid Ulrich 20, 201, 210
Scott John 9
Serwatko Czeslaw 105, 207
Seyda Marian 85, 213, 234-239, 242
Sienkiewicz Henryk 31
Sierakowska Katarzyna 36, 196, 197
Sierchula Rafal 210
Sikorski Tomasz 19, 23, 168
Sikorski Wladyslaw 234, 236, 242
Sipowski Zygmunt 107
Skarzynski Florian 28
Skarzynski Julian 30, 34
Skarzynski Mieczyslaw 28, 33
Skarzynski Tadeusz Mieczyslaw 191
Skrzypek Stanislaw 239
Skubiszewski Krzysztof 242
Smogorzewski Kazimierz 9
Snopko Jan 27
Sobiech Jozef 95, 127, 135
Sobolewski Waclaw 107
Sojatkowski Stanislaw 106
Sokolnicka Zofia 60, 200
Staniszewski Stanislaw 30
Staniszkis Witold Teofil 27, 41, 46, 53,
62, 65, 66, 70, 84, 86, 91, 98, 99, 103,
121, 127, 129, 130, 136-138, 140,
142-144, 146, 188, 190-194, 200,
204-209, 211, 213, 217, 219-221,
224, 225, 227, 229, 231, 232, 236,
243, 248
Stecki Jan 110
Stepan Kamil 19, 84
Stone William R 79
Strzelecki Michal 184
Suchodolski Witold 30
Suleja Wlodzimierz 80
Supinski Wiktor 36
Sychowicz Krzysztof 244
Syska Henryk 104
Szczepanowski Stanislaw 24
Szczepanski Marian 66, 205
Szczepanski Zygmunt 95, 96, 194
Szczçsnowicz Stanislaw 40, 41, 102,
116, 124, 142, 148, 192, 219
Szczurek 130
Szebeko Józefa 60, 61, 200
Szumañski Wiktor 28
Szwarc Andrzej 196, 197
Szwed Anna 178, 210
Szwedowski Stefan 108
Szymañski Boleslaw 59
Szymborski Julian 85, 216
Sleszyñski Wojciech 244
Sliwa Michal 208, 210
Swiderski Wladyslaw 28, 59
Tarsiewicz Pawel 96
Terej Jerzy Janusz 40, 53, 61, 208, 231,
232, 236, 237
Tomaszewski Norbert 90
Toporowski Elizabeth 25
Trajdos Mieczyslaw 232
Trees Pascal 20, 210, 211
Turek Wojciech 163
Tusiñski Piotr 120, 121, 139
Tych Feliks 30, 32
Tyszkiewicz Irena 37
Walicki Andrzej 5, 20
Wandycz Piotr 161, 162
Wapinski Roman 5, 9, 19, 113, 149,
161, 164, 169, 195, 205, 207,
218
W^sowicz Hipolit 232
Wqtor Adam 19, 23, 168
Wichmanowski Marcin 19, 53, 101, 102,
151, 174
Wierczak Karol 57, 85, 156, 227
Wierzbicki Franciszek 28, 52, 53, 91,
92, 105, 127, 133, 135, 217
Wierzchostawski Szczepan 10
Winiarski Bohdan 26-28, 30, 31, 61,
85-88, 103, 136, 139, 140, 146, 158,
286
Indeks osób
161, 162, 164, 165, 172, 181-186,
206-208, 213, 220, 227-229, 234,
235, 237-239, 241-243, 246, 247,
273, 276
Winnicki Kazimierz 66, 205
Wisniewski Marek 90
Witos Wincenty 6
Witte Sergiusz 31
Wlodek Stanislaw Tomasz 28, 30, 49,
90, 91, 96, 116, 125, 126, 142, 195,
216, 219
Wolikowska z Lutoslawskich Izabela
108, 158, 198
Wolsza Tadeusz 24
Woyczyriski Stanislaw 26, 28, 31
Wöjcik Alicja 102, 174
Wysikierski Bronislaw 105
Wyszynski Adolf Franciszek 28, 93, 94
Zabtocka Maria 36
Zablocki Gustaw 25, 36-38, 87, 88,
174, 182, 184, 192
Zablocki Zdzislaw 36
Zackiewicz Grzegorz 27
Zagórski Stanislaw 21, 83
Zaleska Zofia 234, 235, 237, 242
Zalewski Stanislaw 192, 203
Zaluska Jan 27, 44, 45, 49, 53, 57,
84, 91, 98, 101, 116, 121, 122, 127,
131-133, 142, 152, 178, 179, 185,
188-193, 211, 213, 214, 216, 217,
228, 232, 243, 246, 247
Zdanowski Juliusz 189
Zielinski Józef 44, 157, 189, 193.
Zloch Stephanie 20, 120, 220, 224
Zlotowski Lucjan 107
Zmitrowicz Józef 40, 100, 101, 116,
125, 142, 143, 215, 216, 243
Zwierzynski Aleksander 217
Zwierzyriski Aleksander 231
Zarnowska Anna 196
Zarnowski Janusz 5, 21, 83
Zaryn Jan 235, 236
Zero Michal 40, 214
Zulinska Kazimiera 37
Zyndul Jolanta 248
Zyromski Marek 9
Political Activity and Ideological Foundation
of (Non)Provincial Elites of the National
Democracy of the Western Part of the Bialystok
Voivodeship (1919-1939)
(Abstract)
The monograph presents the activity together with ideological and political
basis of the National Democracy (known in Polish as Endecja or ND) in the
western part of Bialystok Voivodeship (1919-1939). It contributes to the sub-
ject of importance of the Endecja elites in regard to their creation of political
structures as well as development and strengthening of political influence of the
National Democracy camp in the voivodship of Bialystok, with special emphasis
on its western part. The elites were called non-provincial because of the scope of
their political activity and impact. On the one hand these elites were linked to
the province (in the book called “the western part of Bialystok Voivodeship”),
through the community ties and broad political activity, while on the other,
the scope of their political activities - which popularised their ideological views
through presentations in the parliament or in the press - exceeded the bound-
aries of the province, achieving a national or even international reach.
The beginnings of political influence of the National Democracy in the terri-
tory of western Bialystok Voivodeship should be looked for in the late 19th and
early 20th century. At that time, and especially after the Revolution of 1905, the
ND was broadening its influence, mainly through the Polish association move-
ment, in the northern and eastern parts of the Polish Kingdom. After Poland
regained its independence, from 1919 the ND’s political influence was clearly
evident in Bialystok Voivodship, testified by, for instance, political preferences
of its inhabitants. Most successful in the western part of the voivodeship was,
for example, the Popular National Union (Zwiqzek Ludowo-Narodowy)y as evi-
denced by the election results to the Sejm. The greater political support both in
the form of votes and high voter turnout the Union gained in the areas domi-
nated by petty nobility, in the counties of Wysokie Mazowieckie, tomza and
parts of Ostrow. A spectacular election success of the National Democracy was
especially evident in the parliamentary election of 1922. From 1926 on, new
Abstract
273
political structures of the national camp were created. At the end of that year the
Camp of Great Poland (Obdz Wielkiej Polski) was established and the Popular
National Union was to be replaced with more popular cells of the National Party
(Stronnictwo Narodowe). Intensive attempts to weaken the political structures
of the National Camp were undertaken after 1928. The political position of the
National Party in the western part of Bialystok Voivodship was strengthened
by numerous social organisations cooperating with the Party, Catholic associa-
tions including women’s organisations.
When assessing the activities and political influence of individual members
of the political elites and the party’s leaders on a national, regional and local
level, it could be concluded that the highest prestige was ascribed to members
of the legal profession (e.g. Zygmunt Berezowski, Bohdan Winiarski). The most
important, however, for developing and strengthening political influences of
the National Democracy in the analysed territories was the agricultural com-
munity, with special significance of landowners (particularly those gathered
around the Lutoslawski family from Drozodowo near Lomza) and, in part,
especially in the territories inhabited by descendants of the petty nobility. It
should be emphasised that it was mainly the community of landowners and
people associated with agriculture - the elites from these communities, also in
cooperation with the Catholic clergy (also from landowning families, as Father
Kazimierz Lutoslawski) affected the achievements of the National Democracy in
the countryside of Bialystok Voivodeship. The core of the elite was associated
with the Lomza region, and it included main instigators and leaders of politi-
cal actions of the National Democracy in Bialystok Voivodeship. The groups
of the described political elites comprised of two ideological generations that is
the generation of rebellious and of the independent Poland. The first one was
the generation born between ca 1855/1860 and 1885/1890. They represented
around 80 percent of the political elites. A majority of them graduated from
universities (including several European academies), and enjoyed a respected
professional position (lawyers, landowners, doctors, pharmacists, priests, teach-
ers). The most active politically they were in 1919-1926, especially in the early
years of the construction of new social reality after Poland regained its inde-
pendence. Political and leadership actions performed in the second period of
political activation of the elites, after 1928, were joined in by the generation
bom at the end of the 1890s. This group was small, as it represented only ca 5
percent of the elites. The so-called “y°ung generation” whose core was made up
of university students was born between 1901 and 1914, with special emphasis
on those born in 1904/1905. The generation represented no more than 15 per-
cent of the contemporary political elites.
In the early period, in the first years of the independent Poland when the
eastern frontier was being shaped, what seemed to dominate the elites’ political
opinions propagated at that time (also in the press) were problems concerning
274
Abstract
the security of the state, and especially the protection of the eastern Polish
frontier. From the mid-1920s the elites, including members of the parliament,
were more focused on the creation of a new legal, social, and economic order,
with special emphasis on regional and local matters. After 1928 the elites of
the National Democracy from Bialystok Voivodeship concentrated more than
before on the criticism of the contemporary social and political order, with little
regard to concepts of reforms of the state. The elites of the young generation
from the analysed area involved in the 1930s in the activities of the National
Party and National Radical Camp (Oboz Narodowo-Radykalny), did not exceed
the local or at least regional area boundaries. Contrary to the representatives of
the elder generation, they focused solely on such actions as organising rallies,
manifestations or distribution of party s periodicals. They were fascinated by
totalitarian systems or even by fascist movements, which was evident in their
opinions, street movements, especially anti-Jewish ones, radical methods of
fight against Jews. The group, contrary to their predecessors, was characterised
by the lack of attempts to work out a long-term political programme or even
a vision of a programme improving the current social-political or economic
situation of the region and country.
What is worth special attention is the involvement of the Catholic Church
in a strengthening of the influence of the National Democracy, especially in the
western part of Bialystok voivodeship, and of the Endecja s leadership. From the
beginning of the independence, and especially after 1928, the Catholic Church
with its high clergy supported political activities of the national Catholic elites.
It should be noted, however, that the Catholic Church (and especially its bish-
ops) - cherishing the traditional social order and influencing political opinions
of the Catholic rural community, including groups of low political culture - did
not identified itself with the use of force and radical methods of political action
employed by young activist, but on the contrary: criticised them.
During World War II the community of political elites associated with the
National Democracy before 1939, and also the Polish emigrants in London, was
dispersed. And the large part of national-democratic politicians who stayed in
the country lost their lives during the war.
Translated by Grazyna Waluga
rtoJIMTHHeCKafl fleHTeJIbHOCTb MfleMHbie
II03MIJMM (He)npOBMHIJ,IiaJIbHOM 3JIMTM
Hai^MOHa^bHOM fleMOKpaTMM 3ana,a;HOH nacm
BenocTOKCKoro BoeBOftCTBa (1919-1939 rr.)
(Pe3K)Me)
MoHorpaiJma npeACTaBJineT .qeHTe^bHOCTb m M^eMHbie, a TaioKe no;urraHe-
CKMe n03MIJMM 37IMTBI HailHOHaTIbHOM ^eMOKpaTMM, CBH3aHHOM C TeppMTOpweM
3anaAHOM nacra Be/iocroKCKoro Boeßo^CTBa (1919-1939 rr.)- PaóoTa nocBB-
meHa 3HaHeHMK) SHAeijKOM s^mtm b ccfiepe co3AaHMH nojiMTMnecKMx CTpyKTyp
HaiiiMOHanbHOM ^eMOKpaTMM, a TaioKe co3flaHMH m yicperoieHUH no/iMTHnecKoro
btimhhmb Hai^noHa^bHoro Tiarepa b BenocTOKCKOM BoeBOACTBe, ynMTbiBaa oco-
óeHHO ero 3anaAHyio nacrb. 3/iiiTa óbuia Ha3BaHa He npoBMHu;Ma;ibHOM b cuny
paflwyca ee noTinranecKOM AeflTenbHOcra m noTiMranecKoro B03AeMCTBMn. C
oflHoíí CTopoHbi, sra 37iMTa 6buia cBH3aHa c npoBMHijMeii (BbicTynaiomeii
b MOHorpa(J)HH b Buße 3anaAHOM nacra EenocroKCKoro BoeBOACTBa) MecTHbiMM
y3aMH, a Taicice mupoKow no/LMTMnecKOw A^TenbHOCTbio Ha 3tom TeppuTopuM,
a c ApyroM, 6/iaroAapn pa^nycy flewcTBUM KaK no/iMTMnecKoro xapaKTepa TaK
M pacnpocTpaHrtBiHMx HAeHHbie B3rr[^Abi mm no/iwranecicyio paöoTy, Hanpii-
Mep b nap/iaMeHTe vum b npeAcraB/ieHHOM nyö^Mu.MCTMKe, ee iimpoKO noHM-
MaeMan AeHTenbHOCTb BbixoAH/ia 3a npeAe/ibi 3tom npoBMHijMM, npocrapa/iacb
Ha BcenonbCKoe m flagee Me KAyHapoAHoe npocTpaHCTBO.
Hanano npoiiecca (})opMMpoBaHMn nojiMTMnecKoro Bjmmmn HaijMOHajibHOïi
AeMOKpaTMM Ha TeppwTopHH 3anaAHoii nacra BejiocroKCKoro BoeBOAcraa na^o
ycMaTpwBaTb b KOHije XIX BeKa m b nepßbix ro^ax XX b. Mmchho Tor^a, oco-
6eHHO noc/ie PeBO/non,MM 1905 ro^a, co3Aaßanacb, rnaBHbiM o6pa30M, b BH^e
no/ibCKoro accoijnaraBHoro abm^cchmh, opÓMTa btimhhmh sHAeijMM b ceße-
po-BOCTOHHOM U,apcTBe llo/ibCKOM. rioc/ie oópeTeHMB rio/ibmen He3aBwcMMo-
era, HannHan c 1919 roAa, m. np. b no;mranecKMx npeAnonTeHiinx HaceneHMH,
B Be/IOCTOKCKOM BOeBOACTBe OTHeTTIMBO npOHBJin/IOCb nOJIHTMHeCKOe BTIMBHMe
HaijMOHa/ibHOM ^cMOKpaTMM. Ha TeppwTopMM 3anaAHOM nacra BenocroiccKoro
BoeBOACTBa yenexoß Ao6wBa/icn HapoAHO-HaiiMOHa/ibHbiii coic 3, hto Hain/io
OTpa KeHMe ocoóeHHO b pe3y/ibTaTax napnaMeHTCKMx BbióopoB. CaMyio 6o/ibmyio
276
Pe3ioMe
no/iMTMHecKyio noflflep)KKy KaK b Biifle nonyneHHbix rojiocoB Tax m bhcokom
üBKe naÖMpaxeTien, coio3 nonyHM/i Ha TeppMXopnM, rfle flOMMHMpoßa/io men-
KOMßopHHCKoe HaceneHMe, b BbiC0K0Ma30BeijK0M, JIojvdkmhckom m nacxnnHO
b OcTpoBCKOM noßjixax. 3pe;miflHaH M3ÖHpaTenbHaH noöefla HaijnoHa/ibHOM
fleMoxparaw cxana ocoöeHHo 3aMexHoii b nap/iaMeHXCKMx Bbiöopax 1922 rofla.
C 1926 rofla 4 opMMpoBa;iMCb HOBbie noTmranecKMe cxpyKxypbi HaijnoHa;ib-
Horo /iarepn. K KOHijy sxoro rofla 6bm co3flaH Jlarepb Bctimkom üo/ibHiM,
a HapoflHO-HaijMOHa;ibHbm cok)3 flOTmHbi ömtim 3aMeHMTb 6o/iee MaccoBbie
OT^eneHMH Hau,MOHa^bHon napxnn. ÜHxeHCMBHbie nonbixKM oaiaÖMXb no/iwxM-
necKMe crpyKTypbi HaunoHa/ibHoro jiarepn npeflnpMHMManMCb nooie 1928 rofla.
Ilo^MTMHecKoe no/io^ceHPie HaijnoHanbHOM napxMM Ha xeppnxopnH 3anaflHoii
nacxn BenocTOKCKoro BoeBOflcxßa yxpenTuinocb 6/iaroflapji coxpyflHMnaBUinM
C Heil MHOrOHMCTieHHbIM o6lB,eCTBeHHbIM OpraHM3ai^MHM, KaTOJlMHeCKMM acco-
IJMaiJMJIM, BKHIOHaH ^CeHCKMe OpraHM3ai^MM.
B oijeHKe fleaTe/ibHocxn m noTmxnnecKoro B03flencxBMH oxfle/ibHbix npefl-
cTaBMTeneü nojinranecKOM anwxbi, TiMflepoB Bceno;ibCKoro, pernoHanbHoro
n MecTHoro })opMaxa, npnHMMaJi bo BHMMaHMe coipia7ibHO-npo(J)ec:cnoHanb-
Hyio CTpyKTypy 37mxbi, mo)kho Cflenaxb 3aKnioHeHMe, hto caMbiMM npecxim-
HblMM B CMTiy 3aHHMaeMbIX npO(^eCCMOHaHbHbIX, a HaCXMHHO M OÖmeCTBeHHblX
flon^CHOCTeii cnMxazincb lopncxbi (HanpMMep 3nrMyHT Bepe30BCKnn m BorflaH
Bmhhpckmm). OflHaKO, Ha paccMaTpMBaeMoii xeppMxopnM, caMoe 6o;ibmoe 3Ha-
neHwe Rjin co3flaHMH m yxpenneHMH no/inxMnecKoro bjimhhmh HaijMOHa;ibHon
fleMOKpaTMM nMe/ia cpefla arpapneß, r/iaBHbiM o6pa30M noMeiijMHMM ctiom
(ocoöeHHo noMeiflMKn, cocpefloxoneHHbie BOKpyr ceMbM JIioxocTiaBCKMx M3
flpOSflOBa B03ne 7Iom Km) M HaCXMHHO, OCOÖeHHO B MeCXHOCXHX MeTlKOflBOpHH-
CKOH OCeflTIOCXM, nOXOMKH MeTIKOrO flBOpHHCXBa, )KMBUIMe B Ce/IbCKMX pailOHaX.
HaflO noflnepKHyTb, hto Ha flocxM KeHnH HaijMOHanbHoii fleMOKpaxHM b ce/ib-
ckmx panoHax, paccMaxpnBaeMoii xeppnxopMM, b/imjuim, rnaBHbiM o6pa30M,
noMemMKM m cpefla arpapneB Booöiije - npoMcxoflMBman M3 hmx 3/mxa, xax Ke
b coTpyflHMHecTBe c KaxojiMHecKMM ^yxoßeHcxBOM (xoxopoe xo Ke 6bmo noMe-
mMHbero npOMCxcoKAeHMH xax, HanpnMep, KceHfl3 Ka3MMe K /IioxoaiaBCKnii).
Ochobh h cocxaBHaü nacxb snnxbi 6bi/ia CBü3aHa c oKpeexHoexHMM JIom kh.
3xo 6bvm r/iaBHbie MHcnwpaxopbi m pyKOBOflMxenw nonMXMHecKMx a^mcxbmm
Hai^MOHaHbHoii fleMOKpaxMH b Bctiocxokckom BoeßOflCTBe. rpynnbi, onwcbiBae-
Mbix nonMXHHecKoii 37IMXM, oxßaxbiBa^M fl Be MfleiiHbie reHepaqwM, xo ecxb noxo-
HeHne HenoKopHbix m noKoneHne He3aBwcnMoii no^buin. IIoKOTieHiie Heno-
KopHbix — 3xo JiioflJi, poflHBmiiecB Me Kfly npMMepHo 1855/1860 m 1885/1890
roflaMM. Ohm cocxaBTin/iM okotio 80% aHa/iM3MpOBaHHOM rpynnbi no/iMxnne-
CKOM 37IMTH. 3HaHMXe^IbH0e ÖO/IblHMHCXBO HBTIHTIOCb OÖ/iaflaxeMMM yHMBep-
CMxexcKoro flMnnoMa (xaic^ce HecKO/ibKMX eBponeiicKMx yneÖHbix 3aBefleHMw)
m 3aHMMano, i^eHMMoe oöiflecxBOM, npo j eccnoHa;ibHoe nono KeHMe (lopncxbi,
noMeiflMKM, Bpann, (J)apMai;eBXbi, CBHifleHHMKM, ynMxen^). llepMOfl mx caMoü
Pe3K)Me
277
ÓOabHIOM nOJIMTMHeCKOM aXTMBHOCTM npUXOAWaCH Ha 1919-1926 ro^a, oco-
6eHHo Ha nepBbie roflbi co3AaHna hobom o6m;ecTBeHHOM AencTBMTeabHOCTH
nocae oópeTeHna rionbrneii He3aBncnMOCTM. Ha^o noAnepxHyTb, hto k no^M-
THKO-pyKOBOflHIliMM ^eílCTBMHM BTOpOTO IiepMOfla MHTeHCM(J)MKaHlMM nOHHTH-
aecxnx AeMCTBMÎi 37IMTM nocae 1928 roAa noAxaioanancb /iioam, poAMBinneca
b xoHije 1890-x roflOB. 3t3. rpynna 6biaa HeMHoroHMcaeHHon, Tax xax cocraB-
aaaa oxoao 5% 37iHTbi. Tax Ha3biBaeMoe Hosoe MoaoAoe noxoaeHne, KOToporo
COCTaBHOii HaCTbK) HBTIHTiaCb CTyAeHHeCXaa MOAOfle^Cb — 3TO aiOAM, pOflMB-
nnieca MeacAy 1901-1914 rofíaM, ocoóeHHO b 1904/1905 roßy. 3to noxoaeHne
cocraBaaao He 6oaee 15% flaHHOM noamnaecxon sanTbi.
B HaaaabHbin nepMOfl, b nepBbie ro^bi He3aBHCMMOCTM, Kor^a BocroHHaa
rpaHMI^a IIoabHIM HaXOflMaaCb Ha 3Tane (J)OpMMpOBaHHH, AOMHHMpyiOmnMH
b npoB03raamaeMbix noaMTnaecxnx B3raaAax Simm (Bxmoaaa HaneaaTaHHbie
Ha CTpaHMi^ax nyóamjncmxH) xa3aancb Bonpocbi, cBH3aHHbie c 6e3onacHOCTbK
CTpaHbi, ocoóeHHO oóecneaeHna 6e3onacHOCTM boctohhom rpaHMijbi rioabuin.
npMMepHO c no/ioBMHbi 20-x rr. sanTa, Bxax)aaa nocaoB, 6oaee aKTMBHO
3aHMMaaacb nonbiTKaM coBMecTHoro co3flaHMH b CTpane npasoBoro,
oómecTBeHHoro n oxoHOMnnecxoro nopn^Ka, a npMopMTeTHbiMM BonpocaMM
ocraßaancb TeMbi, oxBaTbiBaK)Hi,Me pernoHajibHbie m MecTHbie fleaa. ïlocae
1928 ro^a oanxa HaijnoHanbHOH AeMoxpaTnn, cBH3aHHaa c BeaocroxcxnM
BOeBOflCTBOM, B ÓOTIbHieM Mepe HeM paHbme, COCpe^OTOHMnaCb Ha KpMTMKe
TorflamHeii oómecTBeHHon h noanTnaecxon AencTBHTeabHocTM, annib
b HeóojibmoM creneHM BbiABnraancb M^ew no ncnpaßaeHnio rocy^apcTBa. Ha
oöcyacAaeMon TeppnTopnn ann Ta MoaoAoro noxoaeHna, aKTHBHO yaacTByK maa
b 30-x rr. b fleaTeabHOCTM HaqnoHaabHon napTnn m HaijMOHaabHO-
PaAHKanbHoro Jlarepa, b CBoeii AeaTeabHOCTH h pa^nyce B03AcwcTBna
He Bbiiuna 3a npe^eabi MecTHoro npocrpaHCTBa, ecan yac, to He Aaabine
pemoHaTibHoro. B OTanane ot npeACTaBHTeaen cTapmero noxoaeHna stimtm,
oHa cocpeAOToanancb ncxax)HHTeabHO Ha MHTHHroBon paóoTe, MaHM^ecTau.Max
nan pacnpocTpaHeHMM napTHHHbix acypHaaoB. y npeAcraBMTeaen MoaoAoro
noxoaeHna MoacHO 3aMeTMTb yBaeaeHne TOTaanTapHbiMH CMcreMaMM, a MHor^a
Aaace (J aHincTCxnMn AßnaceHnaMn, hto npoaBaaaocb b npoB03raamaeMbix
B3r/ia,n;ax, yanaHbix óecnopaAKax, ocoóeHHO aHTneBpencxnx, paAnxaabHbix
MeTOAax 6opb6bi c eBpeamn. 3Ta rpynna xapaxTepn30Baaacb, b OTanane
ot npeAUiecTBeHHMKOB, oTcyrcTBiieM nonbiTOK pa3paôoTaTb Ao^rocpoaHyx)
noanTnaecxyK) nporpaMMy, n Aaace bmachhh co3AaHna nporpaMMbi
ncnpaBaeHna TorAaiiiHen oôiAecTBeHHO-nonnTnaecxoro nan axoHOMnaecxoro
noaoaceHwa b pernoHe, crpaHe.
CaeAyeT Taxace noAnepKHyTb axTHBHoe yaacrne KaToanaecxon u,epxBM
b yxpenaeHnn BawaHMa HaunoHaabHOM A^MOxpaTHM, ocoóeHHO b 3anaAHon
aacTM BeaocTOKCKoro BoeBOACTBa, a Taxace b yxpenaeHnw no3MunM 3HAeu,xwx
pyxoBOAHiAMx opranoB. C caMoro Haaaaa He3aBMCMMOCTn, ocoóeHHO
278
Pe3K Me
mhtchcmbho c 1928 ro#a, KaTO/iMHecKaH itepKOBb bo rnaBe co CBimjeHHMKaMM,
TaiGKe BbicoKoro paHra, noAflep^KMBa^a nonirmHecKMe ^ewcTBMH HaijwoHa/ibHO-
KaTOTIMHeCKOM 37IMTbI. OtfHaKO, Ha#0 OTMeTMTb, HTO KaXOTIMHeCKaB I^epKOBb
(oco6eHHo enwcKonaT), BBJiHBiuaHCH npwBep KeHijeM Tpa$MijiioHHoro
o6mecTBenHoro nopn^Ka, MMeBinaa Bmtfmne Ha 4 opMMpoBaHwe no/iMTMHecKHx
B3rzrHAOB c HaM6o;ibmMM ycnexoM cpe^M KaxonMnecKOM #epeBeHCKOM
o6mecTBeHHOCTM, BK/HOHan rpynnbi c hm3kom noziHTMHecKOM KynbTypoM,
He oTo^c^ecTB/iBnacb, a #a Ke no#Bepra;ia KpMTMKe, npMMeHHeMoe Haounce
m pa^MKa/ibHbie MeTOflbi nonwxMHecKMx ^eMCTBMM mo/io^bix Rexrejievi.
Cpe#a nojiMTMHecKOM ojiMTbi, cBH3aHHoii c 3H(nreu,Meii b nepwo# j o 1939 ro#a,
BO BpeMH BTOpOM MMpOBOM BOHHbl, B TOM HMCTie Ha SMHrpai^HM B TIOHftOHe,
pacceHztacb. 3HaHMTe;ibHaH nacTb 3H#eijKMx iiotimtjikob, m3 ocTaBHiMxca
b CTpaHe, TparwHecKM norM6;ia bo BpeMB bomhbi.
riepese/ia Agnieszka Pospisztl
Bibliografía
I. Zródta archiwalne
1. Archiwum Akt Nowych w Warszawie:
- Zbiór Dokumentów Obozu Narodowego.
2. Archiwum Glówne Akt Dawnych:
- Kancelaria General-Gubernatora Warszawskiego.
3. Archiwum Pañstwowe w Bialymstoku:
- Kancelaria Gubernatora Lomzyñskiego;
- Urzcjd Wojewódzki Bialostocki 1920-1939.
4. Archiwum Pañstwowe w Bialymstoku. Oddzial w Lomzy:
- Akta Miasta Lomzy. Zarz^d Miejski w Lomzy 1917/1918-1939/1941;
- Okr^gowa Komisja Wyborcza do Sejmu i Senatu 1922 r.
5. Archiwum Pañstwowe w Suwalkach:
- Policja Pañstwowa Powiatu Suwalskiego;
- Komenda Powiatowa Policji Pañstwowe] w Suwalkach 1919-1939.
6. Archiwum Sejmu:
- Kolekcja Poslów i Senatorów II Rzeczpospolitej, Wspomnienia Jana Cho-
romanskiego.
7. Centralne Pañstwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie:
- Mlodziez Wszechpolska;
- Zjednoczenie Polskich Chrzescijañskich Towarzystw Kobiecych.
8. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie:
- Archiwum Zygmunta Berezowskiego;
- Kolekcja Bohdana Winiarskiego:
- Opuszczenie placówek we Francji, Sztab naczelnego wodza, 9 listopada
1940, Sporz^dzita Z. Zaleska;
- B. Winiarski, Zagadnienie gwarañeji, Londyn, listopad 1944.
9. Pañstwowe Archiwum Obwodu Grodzieñskiego w Grodnie:
- Komenda Powiatowa Policji Pañstwowej Powiatu Bialostockiego;
- Komenda Powiatowa Policji Pañstwowej Powiatu Grodzieñskiego;
252
Bibliografía
- Komenda Powiatowa Policji Pañstwowej Powiatu Suwalskiego;
- Starostwo Powiatowe Suwalskie.
10. Rosyjskie Pañstwowe Archiwum Historyczne w Sankt Petersburgu:
- II Duma Pañstwowa.
11. Litewskie Centralne Archiwum Pañstwowe w Wilnie:
- Województwo Bialostockie. Wojewódzkie Biuro do Spraw Finansowo-
-Rolnych w Bialymstoku.
12. Litewskie Pañstwowe Archiwum Historyczne w Wilnie:
- Zarz^d Zandarmerii Powiatu Suwalskiego, Augustowskiego i Sejneñskiego
1880-1917.
II. Zrödta rekopismienne
1. Biblioteka Jagiellohska, Oddzial R^kopisöw:
- Korespondencja Stanislawa Szczepanowskiego, sygn. 101/97.
2. Biblioteka Narodowa, Dokumenty Zycia Spolecznego:
- Karta wstgpu [1922] na zjazd delegatöw köl i mgzöw zaufania Zw. Lud.
Narodowego powiatu W.-Mazowieckiego, ktöry odb^dzie si% 29 pazdzier-
nika w sali nad syndykatem w Sokolach;
- Zasady Dzialalnosci Narodowej Organizacji Kobiet [1938, b.m.w.].
3. Biblioteka Narodowa, Oddzial Zbioröw Specjalnych:
- Adam Ch^tnik, Pod niemiecko-hitlerowskim obuchem, b.r.w., sygn. III
10446, rkps 7925;
- Jan FederowicZy Wspomnieniay mf. 70675.
4. Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu:
- Polskaja deklaracja w Gosudarstwiennuju Dumu. Zajawlenije deputatow
ot Carstwa Polskogo;
- Polityczeskoj obzor po suwalskoj guberni za 1903-1904 gg. Komisariat po
Litewskom Dietom, nr 62, Woronez 1918.
5. Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiej^tnosci i Polskiej Akademii
Nauk w Krakowie, Dzial R^kopisöw:
- Papiery Wincentego Lutoslawskiego, Utwory Wincentego Lutoslawskiego,
sygn. 3571, Pami^ci Zygmunta Balickiego;
- Teki Jözefa Zielihskiego, sygn. 7826,1 Zjazd Zwi^zku Ludowo-Narodowego
Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie w dniach 11 i 12 maja 1919 roku,
[Warszawa 1919];
- Teki Jözefa Zielihskiego, sygn. 7826, Sprawozdanie z II Zjazdu Wszech-
polskiego Zwi^zku Ludowo-Narodowego, ktöry odbyl si$ 26 i 27 paz-
dziernika 1919 r. w Warszawie, Warszawa 1919;
- Teki Jözefa Zielihskiego, sygn. 7826, Czwarty Kongres Wszechpolski
Zwi^zku Ludowo-Narodowego odbyty w Warszawie w dniu 26 pazdzier-
nika 1924 r., Warszawa 1924.
Bibliografía
253
6. Biblioteka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Sekcja Rçkopisôw:
- Archiwum Jana Steckiego sygn. 1212.
7. Biblioteka Polska w Londynie:
- Bielecki Tadeusz, Spuscizna, sygn.1780, rkps, [1945-1947].
8. Biblioteka Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Gabinet Rçko-
pisów:
- Jerzy Drobnik, Diariusz 7 XII 1924-15 XI 1931y sygn. rkps 3093/1.
9. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Gabinet Rçkopisôw:
- Pamiçtnik Karo la Swidy. Mio dosé i czasy litewskie do 1926 roku rkps
1741, mf. 7963;
- Stefan Szwedowski, Dzieje ruchu zetowego w Polsce, t. 2, sygn. 1745.
10. Muzeum Niepodleglosci w Warszawie:
- Archiwum Zygmunta Berezowskiego;
- Dostojnemu Romanowi Dmowskiemu Prezesowi Komitetu Narodowego
w Paryzu, Suwaîki, 24 sierpnia 1919, rkps.
IL Muzeum Przyrody w Drozdowie:
- Wspomnienia lana Lutoslawskiego, cz. II: Szkoly i studia (1884-1896),
b.d.w., rkps.
III. Pisma polityczne, publicystyka polityczna
Berezowski Z., Glowne zagadnienia polityki polskiej. Referat wygloszony przez
Zygmunta Berezowskiego na Drugim Centralnym Zjezdzie Delegatów
Stronnictwa Narodowego odbytym w Londynie w dniach 19-22 maja 1961 r.
(odbitka z „Mysli Polskiej”), b.r.w.
Berezowski Z., Polityka zagraniczna [Oboz Wielkiej Polski. Wskazania progra-
mowey z. VI]y Warszawa 1927.
O budzecie Ministerstwa Rolnictwa. Streszczenie przemówienia posta W. Sta-
niszkisa wygloszonego w Sejmie 6 maja 1925 r. przy dyskusji budzetowejy
w: Zwiqzek Ludowo-Narodowy w sprawach rolnych [sklad glôwny w sekretaria-
cie glôwnym Zw. L-Narodowegoy Warszawa, Aleje Jerozolimskie nr 17, 1925.
Ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu z 28 lipca 1922 rokuy wstçpem i komen-
tarzem opatrzyl ks. dr Kazimierz Lutoslawski, Warszawa 1922.
Lutoslawski J., Jak ma dzialac ziemianstwo w zakresie politycznym?, Warszawa
1925.
Lutoslawski J., Kilka mysli programowych ku pozytkowi obrad Rady Glównej
C.T.R. w dn. 15 grudnia 1913 r., Warszawa-Lublin-Lódz-Kraków 1914.
Lutoslawski J., Polska na przelomiey Warszawa 1922.
Lutoslawski J., Sprawa rolna jako problemat polski, Warszawa 1919.
Lutoslawski K., Hasta rewolucji w swietle nauki katolickiej. Glos kaplana do
braci w Chrystusie o tym, jak w samym zakqtku uniknqc drogiy po ktôrej
ojczyzna w przepasc bolszewizmu stoczyc by siç musíalay Warszawa 1919.
254
Bibliografía
Lutosiawski K., Moralnosc w zyciu narodowym, w: Moraine podstawy zycia
narodowego, Warszawa-Lwöw 1915.
Lutosiawski W., Wojna wszechswiatowa. Jej odlegle przyczyny i skutki, Lwow
1920.
Winiarski B., My i oni w walce o konstytucjg, Poznan 1935.
Winiarski B., O samorzqd Ziem Zachodnich, Poznan 1926.
Winiarski B., Zachöd zagrozony. Umowa polsko-niemiecka z 31 pazdziernika
1929 r. Przemöwienie wygloszone w Warszawie dn. 19 stycznia 1930 r.
Nakladem Towarzystwa Opieki nad Kresami, Warszawa 1930.
Zaluska J., Lud i naröd, cz. 2, Warszawa 1918.
Zaluska J„ O uroszczeniach spöldzielczosci, Warszawa 1931.
IV. Artykuly prasowe
Berezowski Z., Inteligencja a panujqcy System, „Gazeta Warszawska” 1934, nr 80.
Berezowski Z., „Klub pokoju”, „Mysl Narodowa” 1933, nr 17.
Berezowski Z., Kwestia ukrainska a pokój z Rosjq (I), „Gazeta Warszawska”
1920, nr 70.
Berezowski Z., Kwestia ukrainska a pokój z Rosjq (II), „Gazeta Warszawska”
1920, nr 71.
Berezowski Z., Podstawy polityki polsko-rosyjskiej, „Mysl Narodowa” 1928,
nr 19.
Berezowski Z., Polskie ziemie kresowe w walce o niepodleglosc i zjednoczenie,
„Gazeta Warszawska” 1928, nr 336.
Berezowski Z., Rok 1920-ty. XL Rokowania i pokój w Rydze, „Gazeta Warszawska”
1930, nr 232.
Berezowski Z., Zdobyte doswiadczenie, „Mysl Narodowa” 1930, nr 33.
Berezowski Z., Z Sejmu i Senatu, „Zorza” 1924, nr 13.
Bezczelny ñapad polityczny zbirów. Drugi ñapad i rabunek nakladu Kurjera
Bialostockiego ABC, „Kurier Bialostocki ABC” 1928, nr 58.
Bielmo endeckie na oczach czyli o ks. Skrodzkim z Przytul i o ks. Szumowskim
z Jedwabnego, „Przegl^d Lomzyñski” 1934, nr 8.
Czarnecki M., Nauki pana posta Staniszkisa, „Wspólna Praca” 1928, nr 6.
Czapiñski P., Zakazana Wielkanoc, „Wspólna Praca” 1928, nr 4.
Czlonkowie OWP w wigzieniu tomzynskim, „Gazeta Warszawska” 1933, nr 95.
Czlonkowie Stronnictwa Narodowego w Berezie Kartuskiej, „5 Groszy Dziennik
Narodowy” 1935, nr 75.
Dhigoborski K., Za kirn glosowac, „Gazeta Lomzyñska” 1922, nr 35.
Dlugoborski K., Z wiecu w Zambrowie z d. 30 listopada, „Gazeta Lomzyñska”
1919, nr 6.
Do moich Diecezjan, „Wiadomosci Koscielne Diecezji Lomzyñskiej” 1928, nr 4.
Bibliografía
255
Dochodzenie käme przeciw prezesowi zarzqdu Str. Narodowego, „Dziennik
Bialostocki” 1933, nr 131.
Dyspolski S., Ruch narodowy w chwili obecnej w: Glos Ziemi Ostrolgckiej -
fednodniöwka poswigcona pracy Stronnictwa Narodowego w pow. ostrolgc-
kim oprac. S. Dyspolski, Ostrol^ka 1936.
„Dziennik Wilenski” 1922, nr 151.
F.B., Krötki zywoty „Kurier Bialostocki” 1921, nr 5.
F.B., Niezdrowe agitacje, „Kurier Bialostocki” 1921, nr 70.
F.B., Nowa zwloka, „Kurier Bialostocki” 1921, nr 22.
F. B., Potrzeba nowego Sejmu, „Kurier Bialostocki” 1921, nr 2.
Glos kaplana o endecjiy „Dziennik Bialostocki” 1922, nr 252.
Glos wojewödztwa bialostockiego, „Gazeta Warszawska” 1922, nr 159.
Glosy Wilehszczyzny, „Kurier Bialostocki” 1922, nr 17.
G. W., Zemsta Biskupay „Wspölna Praca” 1928, nr 4.
Huniewicz S., ks., Sprawozdanie poselskie, „Dziennik Bialostocki ” 1919, nr 153.
Ich kandydaty „Przegl^d Lomzynski” 1934, nr 20.
InterpelancU Przeciw represjom politycznym w powiecie w Ostrolgckim, „Gazeta
Warszawska” 1934, nr 41.
Irski, Korespondencje. Z zycia Towarzyskiego Ostrolgki, „Gazeta Lomzynska”
1923, nr 7.
Junius, Ruch narodowy w wojewödztwie bialostockimy „Gazeta Warszawska”
1933, nr 377.
Kobiety a wybory do Sejmu, „Zorza” 1919, nr 3.
Kolo Zwiqzku Ludowo-Narodowegoy „Kurier Bialostocki” 1921, nr 21.
Komornicka J., Korespondencja. Z Ostrol$kiy „Gazeta Lomzynska” 1922, nr 8.
Korespondencje. Z Ostrol$kiy „Gazeta Lomzynska” 1923, nr 3.
Krawczynska J. Kobiety w naszych samorzqdach, „Kobieta Wspölczesna.
Ilustrowany tygodnik spoleczno-literacki” 1927, nr 7.
„Kurier Bialostocki ABC” 1928, nr 178.
„Kurier Bialostocki ABC” 1928, nr 185.
„Kurier Bialostocki ABC” 1928, nr 195.
Kurp, Wybory w Ostrol$cey „Gazeta Warszawska” 1934, nr 163.
Lipsk nad Biebrzqy „Gazeta Lomzynska” 1922, nr 8.
Lutoslawski K., Hasla prawdziwego Rzqdu Narodowego, „Dziennik Wilenski”
1919, nr 189.
Lutoslawski K., Interpelacje do swojego rzqdu. 2. Odpoczynek niedzielny, „Mysl
Narodowa” 1923, nr 43.
Lutoslawski K., Liga Narodöw a stanowisko katolickiey „Gazeta Warszawska”
1922, nr 185.
Lutoslawski K„ Liga Narodöw a stanowisko katolickie (II), „Gazeta Warszawska”
1922, nr 186.
Lutoslawski K., Niezrozumiale stanowisko, „Gazeta Warszawska” 1930, nr 208.
256
Bibliografía
Lutoslawski K., ks., Niezwykla metoda?, „Gazeta Warszawska” 1921, nr 128.
Lutoslawski K., O przyjazn polsko-francuskq, „Gazeta Warszawska” 1922, nr 6.
Lutoslawski K., Orzecznictwo sqdowpolskich, „Gazeta Warszawska” 1922, nr 108.
Lutoslawski K., Owoce opozycji narodowej, „Gazeta Warszawska” 1922, nr 281.
Lutoslawski K., X. Dr., Rodzina, Kosciól i Pañstwo wobec szkoly, „Sprawa.
Tygodnik sluz^cy odrodzeniu narodowemu w duchu katolickim” 1919,
nr 34.
Lutoslawski K., Sprawa wywlaszczenia, „Gazeta Warszawska” 1922, nr 306.
Lutoslawski K., X. Dr., Umacnianie chrzescijanstwa, „Sprawa. Tygodnik sluz^cy
odrodzeniu narodowemu w duchu katolickim” 1919, nr 26.
Manifestacja narodowa w Suwalkach, „Tygodnik Suwalski” 1925, nr 12.
Narodowa Org: Kobiet. Stow. Pan Milosierdzia, Msza sw. za intencjç zwyciçstwa,
„Kurier Bialostocki ABC” 1928, nr 61.
Narodowa Organizacja Kobiet uruchomila warsztat czapniczy, „Dziennik
Suwalski” 1926, nr 40.
Obecny, Wiec, „Gazeta Lomzyñska” 1923, nr 37.
Obowiqzek i rola inteligencji, „Gazeta Lomzynska” 1922, nr 40-41.
Obst J., Praklatyje polaki, „Dziennik Wileñski” 1922, nr 150.
Obrady sejmowe, „Gazeta Warszawska” 1922, nr 195.
Obrady sejmowe (posiedzenia plenarne 297), „Gazeta Warszawska” 1922, nr 95.
Obrady sejmowe (posiedzenia plenarne 309), „Gazeta Warszawska” 1922, nr 133.
Obrady sejmowe (posiedzenie sejmowe 327), „Gazeta Warszawska” 1922, nr 191.
Odpowiedz na interpelacjç posta dr. Czarneckiego, K Czapinskiego, „Wspôlna
Praca” 1928, nr 8.
Odprawa oszczercom endeckim, „Dziennik Bialostocki” 1922, nr 219.
O.J., Nasze zadania, „Dziennik Wileñski” 1922, nr 1.
Organizacyjne zebranie Zwiqzku Ludowo-Narodowego, „Gazeta Lomzynska”
1920, nr 15.
Otwarcie Rady Miejskiej, „Dziennik Wileñski” 1919, nr 157.
Peplowska E., Na szlaku Chudego Wilka, „Gazeta Warszawska” 1932, nr 259.
Podprqd. Jednodniowka Legionu Mlodych w Ostrowi Mazow., 14 stycznia 1935.
Polityka polska wobec Rosji. Przemowienie posta Zygmunta Berezowskiego,
„Gazeta Warszawska” 1930, nr 143.
Polskie Centrum to jasna przyszlosc, „Dziennik Bialostocki” 1922, nr 195.
Postowie bialostoccy. Ks. Stanislaw Hatko, „Dziennik Bialostocki” 1919, nr 64.
Postowie bialostoccy. P. Jozef Zmitrowicz (endecja), „Dziennik Bialostocki”
1919, nr 75.
Postowie ze Zwiqzku Ludowo-Narodowego wsród wyborcôw, „Zorza” 1919, nr 16.
Praca spoleczna Narodowej Organizacji Kobiet, „Dziennik Bialostocki” 1927,
nr 37.
Propaganda wsród katolików francuskich. Pobyt ks. Lutoslawskiego we Francji,
„Gazeta Warszawska” 1921, nr 339.
Bibliografia
257
Przybywajcie na wiec, „Gose Puszczanski” 1920, nr 7.
Rada Wojewödzka Zwiqzku Lud.-Narod., „Kurier Bialostocki” 1921, nr 79.
Redakcja, Wszyscy Polacy - wszystko dla Ojczyzny. W jednosci Polaköw Potgga
Polski!, „Kurier Bialostocki” 1921, nr 1.
Rewizje i aresztowania czlonköw Obozu Wielkiej Polski, „Bialostockie Nowiny
Codzienne” 1933, nr 36.
Robota przedwyborcza, „Wspölna Praca” 1922, nr 18.
Ruch przedwyborczy. Z Lomzy, „Gazeta Lomzynska” 1919, nr 3.
Sas W., Görny Slqsk, „Kurier Bialostocki” 1921, nr 26.
Sas W., Wilno a plan odbudowy, „Kurier Bialostocki” 1922, nr 12.
Sfowo wsf£pne, „Gazeta Lomzynska” 1919, nr 1.
Sprawa Wilehszczyzny. Mowa posla ks. Lutoslawskiego wygloszona w sejmie
w dn. 18 kwietnia, „Gazeta Warszawska” 1921, nr 102.
Sprawy szkolne, „Dziennik Bialostocki” 1922, nr 4.
Swiadek, Objazd ksigdza posta Lutoslawskiego, „Gazeta Warszawska ” 1922,
nr 278.
Uchwaly Zarzqdu Glöwnego i Rady Naczelnej Zwiqzku Ludowo-Narodowegoy
„Dziennik Wilenski” 1926, nr 275.
Wiec kobiet polskichy „Gazeta Lomzynska” 1922, nr 42.
Wiec listy nr 2, „Dziennik Bialostocki ” 1919, nr 64.
Wielki wiec narodowy w Lomzy, „Gazeta Lomzynska” 1922, nr 40-41.
Winiarski B., Dokola Worcella, „Mysl Narodowa” 1939, nr 6.
Winiarski B., posel prof., O konstytueji, „Gazeta Warszawska” 1929, nr 190.
W obronie mniejszosci polskiej. Poczqtek wielkiej walki o prawa Polaköw,
„Bialostockie Nowiny Codzienne” 1933, nr 13.
W przededniu wyboröw, „Kobieta Wspölczesna. Ilustrowany tygodnik spo-
leczno-literacki” 1927, nr 7.
W Sejmie (posiedzenie 30), „Dziennik Bialostocki” 1919, nr 7.
W Sejmie (posiedzenie 64), „Dziennik Bialostocki” 1919, nr 76.
W., Zjazd Zwiqzku Ludowo-Narodowego w Bialymstoku, „GW” 1922 nr 178.
Wybory sejmowe. Reklamacje wyborcze, „Kurier Bialostocki ABC” 1928, nr 9.
Wybory w Ziemi Bielskiej, „Dziennik Wilenski” 1919, nr 50.
Wyszyriski F., Z Zambrowa „Gazeta Lomzynska” 1923, nr 1.
Z.A., Zwiqzek Ludowo-Narodowy w Wilnie, „Dziennik Wilenski” 1919, nr 81.
Zabtocki G., Nasze zadania w chwili obecnej, „Tygodnik Suwalski” 1913, nr 13.
Zabtocki G., O nowej konstytueji, „Mysl Narodowa” 1935, nr 22.
Zablocki G., O prawdziwie zjednoczenie, „Mysl Narodowa” 1939, nr 10.
Zablocki G., Samorzqd wojewödzki, „Gazeta Warszawska” 1921, nr 172.
Zalozenie Kola ZLN, „Gazeta Lomzynska” 1920, nr 16.
Zaluska J., Kolo Oswiaty Ludowej 1894-1898, „Przegl^d Wszechpolski” 1924,
nr 2.
Zaluska J„ Wiec kobiet, „Zorza” 1919, nr 2.
258
Bibliografía
Zaniedbania kolei, „Gazeta Lomzynska” 1921, nr 49.
Zebranie poselskie ZLN, „Suwalski Kurier Polski” 1926, nr 35.
Zebranie przedwyborcze N.O.K., „Kurier Bialostocki ABC” 1928, nr 50.
Zjazd Zwiqzku Ludowo-Narodowego w Czgstochowie, „Gazeta Lomzynska”
1921, nr 29.
Zjazd 3500 delegatöw z catej Polski Zwiqzku Ludowo-Narodowego, „Dziennik
Wilenski” 1919, nr 22.
„Zorza” 1930, nr 34.
Z calego kraju, „Gazeta Warszawska” 1934, nr 155.
Z katolickiej Lomzy, „Gazeta Warszawska ” 1933, nr 364.
Z Kola Ziemianek, „Gazeta Lomzynska” 1920, nr 13.
Z prowincji. Z Bialegostokuy „Dziennik Wilenski” 1919, nr 140.
Z ruchu Ludowo-Narodowego, „Gazeta Lomzynska” 1920, nr 21.
Z ziemi suwalskiej i augustowskiejy „Zycie i Praca” 1932, nr 20.
Z zycia Bialegostoku, „Gazeta Warszawska” 1934, nr 36.
Z zycia Koscielnego, „Gazeta Lomzynska” 1923, nr 18.
Z zycia sejmu, „Dziennik Bialostocki” 1922, nr 142.
Zwycigstwo listy nr 1 w woj. bialostockim. jedynka uzyskala 7 mandatöw.
Czytelnicy „Dziennika Bialost” mozecie z siebie byc dumniy „Dziennik
Bialostocki” 1928, nr 66.
„5 Groszy Dziennik Narodowy” 1935, nr 75.
6 ksigzy skazanych w Lomzynskiem, „Gazeta Warszawska” 1933, nr 364.
II Zjazd Zwiqzku Ludowo-Narodowego, „Siowo Polskie” 1919, nr 337.
V. Periodyki jednodniowe
„Glos Ziemi Ostrolfckiej” - jednodniówka poswigcona pracy Stronnictwa
Narodowego w pow. ostrotyckim, oprac. S. Dyspolski, Ostrol^ka 1936.
Przemówienie dr. Józefa Psarskiego na Kongresie Kupiectwa i rzemiosla w Ostrolgce
w dn. 21 czerwca 1936 r., w: „Glos Ziemi ostrolgckiej” - Jednodniówka poswig-
cona pracy Stronnictwa Narodowego wpow. ostrolgckim, oprac. S. Dyspolski,
Ostrol^ka 1936.
Sobiech J., Ruch narodowy na Kurpiach, w: „Glos Ziemi Ostrolgckiej”-
Jednodniówka poswigcona pracy Stronnictwa Narodowego w pow. ostrolgc-
kim, oprac. S. Dyspolski, Ostrol^ka 1936.
Bibliografía
259
VI. Parlamentaria Drugiej Rzeczypospolitej.
Sprawozdania stenograficzne z posiedzeñ Sejmu i Senatu
Sprawozdanie stenograficzne z 14 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
14 marca 1919 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 23 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
1 kwietnia 1919 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 48 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
12 czerwca 1919 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 60 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
1 lipca 1919 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 69 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
9 lipca 1919 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 193 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
3 grudnia 1920 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 199 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
18 grudnia 1920 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 200 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
20 stycznia 1921 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 206 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
4 lutego 1921 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 228 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
20 maja 1921 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 230 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
31 maja 1921 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 257 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
26 pazdziernika 1921 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 261 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
16 listopada 1921 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 276 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
10 stycznia 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 281 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
27 stycznia 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 283 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
7 lutego 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 286 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
17 lutego 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 297 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
6 kwietnia 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 304 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
6 maja 1922 r.
260
Bibliografía
Sprawozdanie stenograficzne z 307 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
11 maja 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 314 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
29 maja 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 327 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
14 lipca 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 339 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
26 wrzesnia 1922 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 6 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
16 stycznia 1923 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 29 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
22 marca 1923 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 27 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
23 marca 1923 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 31 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
24 marca 1923 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 51 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
26 czerwca 1923 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 54 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
23 lipca 1923 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 55 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
24 lipca 1923 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 75 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
31 pazdziernika 1923 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 93 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
28 stycznia 1924 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 98 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
12 lutego 1924 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 101 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
21 lutego 1924 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 108 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
11 marca 1924 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 111 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
18 marca 1924 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 117 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
8 kwietnia 1924 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 170 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
16 grudnia 1924 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 262 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
18 grudnia 1925 r,
Sprawozdanie stenograficzne z 269 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
5 lutego 1926 r.
Bibliografía
261
Sprawozdanie stenograficzne z 277 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
23 marca 1926 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 283 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
30 marca 1926 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 315 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
29 stycznia 1927 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 319 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
7 lutego 1927 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 33 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
23 listopada 1928 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 36 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
14 grudnia 1928 r,
Sprawozdanie stenograficzne z 39 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
22 stycznia 1929 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 44 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
4 lutego 1929 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 75 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
7 lutego 1930 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 4 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
13 stycznia 1931 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 5 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
26 stycznia 1931 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 40 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
15 grudnia 1931 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 44 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
20 stycznia 1932 r.
Sprawozdanie stenograficzne z 135 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia
14 lutego 1935 r.
VII. Druki sejmowe
Wniosek nagly poslów Zmitrowicza, Losia i innych z klubów N.Z.L., N.Z.R.,
Zj. M.y N. Ch. K.R w sprawie wydelegowania komisji sledczej día zbada-
nia dzialalnosci administracji w pow. bialostockim, Warszawa 26 marca
1920 r.
Wniosek nagly posta Wladyslawa Brzosko i tow. ze Zwiqzku Ludowo-Narodowego
w sprawie budowy szosy na odcinku Augustów-Bialystok w województwie
bialostockim, Warszawa 30 marca 1922 r.
Wniosek nagly posta Zygmunta Kadlubowskiego i innych poslów ze Zwiqzku
Ludowo-Narodowego w sprawie pasa zdemilitaryzowanego przy granicy
262
Bibliografía
prowizorycznej migdzy Polskq a Litwq na przestrzeni na granicy pruskiej od
Niemna, Warszawa 14 grudnia 1922 r.
Wniosek nagly postów Chgtnika, Mieczkowskiego, Wierzbickiego i Zaluski, oraz
kolegów z klubu Zwiqzku Ludowo-Narodowego w sprawie odbudowy pogra-
nicza Prus Wschodnich, Warszawa 23 stycznia 1923 r.
Wniosek posta Zygmunta Kadlubowskiego i kolegów ze Zwiqzku Ludowo-Narodo-
wego w przedmiocie nieuiszczenia wynagrodzenia za grunty, zajgtepod kolej
zelaznq Suwalki-Raczki i pobierania przez Skarb podatków za te grunty od
poprzednich wlascicieli, Warszawa 20 maja 1924 r.
Wniosek poslów A. Chgtnika, L. Bienkowskiego, A, Mieczkowskiego, R. Bielickiego
i kolegów ze Zwiqzku Ludowo-Narodowego w sprawie regulacji doplywów
Narwi, plynqcych na terenie powiatów: kolnenskiego, ostrolgckiego i przas-
nyskiego, Warszawa 23 marca 1926 r.
Wniosek poslów A. Chgtnika, L. Bienkowskiego. A. Mieczkowskiego, Fr. Wierz-
bickiego i kolegów z Klubu ze Zwiqzku Ludowo-Narodowego w sprawie unor-
mowania caloksztaltu stosunków gospodarczych na Kurpiach, Warszawa
26 marca 1926 r.
Wniosek poslów A. Chgtnika, ]. Sobiecha, R. Bielickiego, A. Mieczkowskiego i kol
z Klubu Zwiqzku Ludowo-Narodowego w sprawie pomocy día ludnosci kur-
piowskiej, dotknigtej klgskq gradobicia, Warszawa 13 lipca 1927 r.
Wniosek poslanki Eweliny Peplowskiej i kolegów z Klubu Narodowego w sprawie
zmiany ustawy z dnia 11 kwietnia 1924 r. o ochronie lokatorów, Warszawa
26 stycznia 1931 r.
VIII. Pamietniki, wspomnienia, relacje
Babinski W., Przyczynki historyczne do okresu 1939-1945, Londyn 1969.
Ch^tnik A., Jak si$ lud budzil. Przyczynek do dziejöw naszej oswiaty narodowej.
Wspomnienia z lat 1904-1906, Warszawa 1919.
Harusewicz M«, Za carskich czasöw i po wyzwoleniu. Jan Harusewicz,
Wspomnienia - dokumenty, Londyn 1975.
Jan Harusewicz. Lekarz i polityk, Warszawa 1935.
Konopczynski W„ Sejm 1922-1927 bez oslonek, Krakow 1928.
Kozicki S., Historia Ligi Narodowej, Londyn 1964.
Lieberman H., Pamigtniki, oprac. A. Garlicki, Warszawa 1996.
Pragier A., Czas przeszly dokonany, Londyn 1966.
Rustowiecki W., Galeria wielmozöw sejmowych, Warszawa 1930.
Ryszka F., Pamigtnik inteligenta. Dojrzewanie, Warszawa 1994.
Suchodolski W., Strajk szkolny w gimnazjach lomzyhskich, w: Nasza walka
o szkolg polskq 1901-1917, red. B. Nawroczynski, t. 1, Lwow 1932.
Bibliografía
263
Syska H., Adam Chgtnik. Dzialacz, pisarz, badacz Kurpiowszczyzny, Warszawa
1969.
Swiderski W., Lomza, Lomza 1925.
Winiarski B., Nad Pissq, W7ss# r Narwiq. Podröz sentymentalna, Krakow 1965.
Wolikowska z Lutoslawskich L, Bolszewicy w polskim dworze, Lomza 1990.
IX. Materialy statystyczne i sprawozdawcze, slowniki,
encyklopedie
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1927, red. H. Moscicki i W. Dzwonkowski,
Warszawa 1928.
Politologia. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 2008.
Polski Slownik Biograficzny, t. 9, Wroclaw-Warszawa-Krakow 1960-1961.
Poslowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Slownik biograficzny,
t. 2, Warszawa 2000.
Poslowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Slownik biograficzny,
t. 4, Warszawa 2009.
Rzepeccy T i W., Sejm i Senat 1922-1927. Podrgcznik dla wyborcöw, zawiera-
jqcy wyniki wyboröw w powiatach, okrggach, wojewödztwach, podobizny
poslöw, senatoröw iposlöw sejmowych oraz mapy poglqdowe, Poznan 1923.
Slownik politologii, Warszawa 2008.
Smogorzewski K., Elityzm, w: Encyklopedia nauk politycznych, t. II, red.
E.J. Reyman, Warszawa 1937.
Statystyka wyboröw do Sejmu Ustawodawczego, pod red. L. Krzywickiego,
Warszawa 1921.
Statystyka wyboröw do Sejmu i Senatu odbytych w dniu 5 i 12 listopada 1922
roku, Warszawa 1926.
Statystyka wyboröw do Sejmu i Senatu odbytych w dniu 4 i 11 marca 1928 roku,
Warszawa 1930.
Statystyka wyboröw do Sejmu i Senatu z dnia 16 i 23 listopada 1930 roku,
Warszawa 1935.
X. Dokumenty opublikowane
Broszury konspiracyjne Stronnictwa Narodowego z lat 1939-1946, wybór i oprac.
M. Orlowski, Poznan 2010.
Raporty polityczne Sergiusza Wittego. Wybory do I Dumy Panstwowej w Krölestwie
Polskim i czqsci Kraju Zachodniego, oprac. M. Dajnowicz, Krakow 2009.
264
Bibliografía
XL Opracowania
Bednarczuk M., Kobiety w krggu prawicy migdzywojennej. Idee, sylwetki, Stra-
tegie pisarskiey Wroclaw 2012.
Bialokur M., Wspomnienia Jozefa Zmitrowicza jako zrodlo do poznania aktyw-
nosci Kosciola katolickiego w Wilnie na poczqtku XX wieku, w: Koscioly
a pahstwo na pograniczu polsko-litewsko-bialoruskim. Zrodla i stan badan,
red. M. Kietlinski, K. Sychowicz, W. Sleszyriski, Bialystok 2005.
Bialous T., Biskup Stanislaw Kostka Lukomski (1874-1948). Pasterz niezlomnyy
Rajgröd 2010.
Bondaryk K., Duchowiehstwo lomzyhskie wobec wyboröw parlamentarnych
1928 r. i 1930 r.y „Dzieje Najnowsze” 1990, nr 3.
Buzalka J., Nation and Religion. The Politics of Commemoration in South-East
Poland, Berlin 2007.
Cordell K., Nationalism and the Nation-State in Central Europe, w: The Politics
of Ethnicity in Central Europe, ed. by K. Cordell, London 2000.
Dajnowicz M., Aktywnosc spoleczno-kulturalna a dzialalnosc polityczna
w Lomzyhskiem w poczqtkach XX w.y „Dzieje Najnowsze” 2004, nr 4.
Dajnowicz M., Drobna szlachta ziemi lomzyhskiej na przelomie XIX i XX wieku,
tomza 2002.
Dajnowicz M., Dzialalnosc niepodleglosciowa mlodziezy krolewiackiej przed
I wojnq swiatowq (na przykladzie ziem polnocno-wschodnich)y w: Lata
Wielkiej Wojny. Dojrzewanie do niepodleglosci 1914-1918, red. D. Grinberg,
J. Snopko, G. Zackiewicz, Bialystok 2007.
Dajnowicz M., Dzialalnosc polityczna elit Narodowej Demokracji na Bialostoc-
czyznie w latach 1918-1928, w: Regionalne elity polityczne II i III Rzeczy-
pospolitej, Bialystok 2012.
Dajnowicz M., Dzialalnosc polityczna i ideowa inteligencji regionalnej zwiqzanej
z Narodowq Demokracjq na lamach yyDziennika Bialostockiego” i „Dziennika
Wilehskiego, w: Elita narodu czy biurokratyczna kasta? Problematyka inte-
ligencji na lamach prasy w Polsce od kohca XIX stulecia do 1939 roku, red.
E. Maj, M. Wichmanowski, Lublin 2012.
Dajnowicz M., Dzialalnosc publiczna kobiet polskich na pograniczu ziem pol-
nocno-wschodniej Polski (od kohca XIX wieku do 1939 roku)y w: Aktywnosc
publiczna kobiet na ziemiach polskich. Wybrane zagadnienia, red. T. Pudlocki,
K. Sierakowska, Warszawa 2013.
Dajnowicz M., Elity Narodowej Demokracji polskich ziem polnocno-wschodnich
- proba charakterystyki grupy na wybranych przykladach, w: Elity polskie,
red. J. Zarnowski, S. Zagörski, Lomza 2014.
Dajnowicz M., Ksiqdz Kazimierz Lutoslawski - wychowawca, ideolog i dzialacz
polityczny, w: Kosciol-religia-mysl katolicka. Studia i szkice ofiarowane
Bibliografía
265
Profesorowi Antoniemu Mieczkowskiemu z okazji 70 urodzin, red. E. Maj,
J. Sanecka-Tyczyñska, M. Wichmanowski, A. Wójcik, Lublin 2012.
Dajnowicz M., Orientacje polityczne ludnosci polskiej Królestwa Polskiego na
przelomie XIX i XX wiekuy Biaiystok 2005.
Dajnowicz M., Propaganda polityczna na lamach wybranej prasy prowincjonal-
nej. Przyczynek do hadan nad komunikacja polityczna w pierwszej polowie
XX wiekuy w: Komunikowanie polityczne: podmioty, wartosci, kanaly prze-
kazu. Studia, szkice, komunikaty naukowe, red. E. Maj, Toruñ 2014.
Dajnowicz M., Publicystyka polityczna „Kuriera Bialostockiego” i „Kuriera
Bialostockiego ABC” w: Prasa Narodowej Demokracji, t. 4: Prasa lokalna,
regionalna, srodowiskowa, red. E. Maj, A. Dawidowicz, Lublin 2013.
Dajnowicz M., Stosunki zewngtrzne i polityka wewngtrzna panstwa polskiego
w opiniach wybranych publicystów „Gazety Warszawskiej”, w: Prasa
Narodowej Demokracji, t. 3: PublicyscU red. E. Maj, A. Dawidowicz, Lublin
2012.
Dajnowicz M„ Wplywy polityczne Narodowej Demokracji w województwie bialo-
stockim. Elity i ich rola w tworzeniu politycznych Struktur endeckich (1919-
1939)y „Dzieje Najnowsze” 2015, nr 1.
Dajnowicz M., Zachodnioeuropejski wzorzec gospodarczy a rozwój polskiego
rolnictwa w swietle wybranej publicystyki ]ana Lutoslawskiego, „Studia
z Historii Spoleczno-Gospodarczej XIX i XX wieku”, t. 8, red. W. Pus
i J. Kita, Lódz 2010.
Dawidowicz A., Inspiracje i recepcje zewn^trzne w mysli politycznej Stronnictwa
Narodowego (1928-1939)y w: Europejskie inspiracje mysli politycznej w Polsce
od XIX do XXI wiekuy red. E. Maj, A. Dawidowicz, L. Lewkowicz, A. Szwed,
Lublin 2013.
Dawidowicz A., Zygmunt Wasilewski (1865-1948). Publicysta, dziennikarzy
organizator systemu prasowego Narodowej Demokracjiy w: Prasa Narodowej
Demokracji, t. 3: Publicysciy red. E. Maj, A. Dawidowicz, Lublin 2012.
Dobroriski A., Inteligentki prowincji w Lomzynskiem XIX/XX w., w: Zachodnie
wzorce i wschodnie realia. Przedstawicielki elit prowincjonalnych w XIX
i pierwszej polowie XX wiekuy red. M. Dajnowicz, Biaiystok 2009.
Dobroñski A., Lomza w latach 1866-1918y Lomza-Bialystok 1993.
Dobroñski A., Lomzynskie korzenie Bohdana Winiarskiegoy „Studia Lomzynskie”,
t. 12, 2001.
Dobroñski A., O stosunku drobnej szlachty do oswiaty, w: „Zeszyty Naukowe
Filii Uniwersytetu w Bialymstoku”, Historia, z. 13, Biaiystok 1977.
Dobroñski A., Rewolucja 1905-1907 w Lomzynskiemy w: Z historii ruchu robot-
niczego w Polsce i regionie lomzynskim, red. H. Bialobrzeski, Lomza 1982.
Drewicz M., Polskie wybory 1919. Agitacja w pigciu tygodnikach. Gazeta
Swiqteczna - Zorza - Wyzwolenie - Rzqd i Wojsko - Piasty Biala Podlaska
2011.
266
Bibliografía
Dymarski M., Stosunki wewngtrzne wsröd polskiego wychodzstwa politycznego
i wojskowego we Francji i w Wielkiej Brytanii 1939-1945, Wroclaw 1999.
Elita narodu czy biurokratyczna kasta? Problematyka inteligencji na lamachprasy
w Polsce od konca XIX stulecia do 1939 roku, red. E. Maj, M. Wichmanowski,
Lublin 2012.
Frances L., Toporowski E., The Origins of the National Democratic Party, 1886-
1903. A Study in Polish Nationalism, New York 1973.
Friszke A., Narod, pahstwo, system wladzy w myslipolitycznej Zwiqzku Ludowo-
-Narodowego w latach 1919-1926, „Przegl^d Historyczny” 1981, nr 1.
Galka B., Ziemianie w parlamencie II Rzeczypospolitej, Toruri 1999.
Golota J., Mieszkahcy powiatu ostrolgckiego wobec problemow politycznych lat
trzydziestych, „Zeszyty Naukowe Ostrol^ckiego Towarzystwa Naukowego”
1995, nr 9.
Gröschel C., Causes and Applications of anti-Semitism in Interwar Polish
Cooperatives, w: Cooperatives in Ethnic Conflicts. Eastern Europe in the
19th and early 20th Century, ed. T. Lorenz, Berlin 2006.
Grott B., Nacjonalizm chrzescijahski, Krakow 1991.
Gwardiak J., Adolf Franciszek Wyszyhski (1863-1924) - ziemianin, meteorolog,
spolecznik i korespondent prasy, „Studia Lomzynskie”, t. 18, 2007.
Gwardiak J., Franciszek Korneli Wierzbicki (1884-1945) herbu Nieczuja - ziemia-
nin, hodowca, dzialacz spoleczno-samorzqdowy posel, „Studia Lomzynskie”,
t. 18, 2007.
Halczak B., Publicystyka narodowo-demokratyczna wobec problemow narodo-
wosciowych i etnicznych II Rzeczypospolitej, Zielona Göra 2000.
Holzer J., Mozaika polityczna Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1974.
Jakubowska U., Kobiety w swiecie polityki Narodowej Demokracji, w: Kobieta
i swiat polityki w niepodleglej Polsce 1918-1939, red. A. Zarnowska,
A. Szwarc, Warszawa 1996.
Jakubowska U., Oblicze ideowo-polityczne„Gazety Warszawskiej”i„ Warszawskiego
Dziennika Narodowego” w latach 1918-1939, Warszawa 1984.
Jakubowska U., Przywodztwo polityczne. Problemy konceptualne, „Studia
Politologiczne” 2001, t. 5: Przywodztwo polityczne, red. T. Bodio.
Jastrz^bski P., „Mysl Narodowa” 1921-1939. Studium politologiczno-prasoznaw-
cze, Warszawa 2012.
Jastrz^bski P., Publicystyka ks. Kazimierza Lutoslawskiego na lamach „Mysli
Narodowej” jako przyktad udzialu duchowiehstwa w polskim zyciu poli-
tycznym Drugiej Rzeczypospolitej, w: Narodowa Demokracja XIX-XXI wiek.
Koncepcje - ludzie - dzialalnosc, red. T. Sikorski, A. W^tor, Szczecin 2008.
Kacperski K., System wyborczy do Sejmu i Senatu u progu Drugiej Rzeczypospolitej,
Warszawa 2007.
Kaczmarski K., O Wielkq Polskg na wojennym wychodzstwie. Stronnictwo Naro-
dowe wobec rzqdu gen. Wladyslawa Sikorskiego (1939-1943), Rzeszow 2013.
Bibliografía
267
Kaczmarski K., Saga rodu Mireckich, „Biuletyn Instytutu Pami^ci Narodowej”
2007, nr 8-9.
Kalabiñski S. Tych F., Czwarte powstanie czy pierwsza rewolucja. Lata 1905-
1907 na ziemiach polskich, Warszawa 1969.
Kamiñska-Szmaj I., J$zyk propagandy politycznej w II Rzeczypospolitej, „Poradnik
J^zykowy” 2008, z. 8.
Kawalec K., Narodowa Demokracja wobec faszyzmu 1922-1939. Ze studiów nad
dziejami mysli politycznej obozu narodowego, Warszawa 1989.
Kawalec K., Nurt liberalny w mysli politycznej Narodowej Demokracji. Margines
bez znaczenia, element tozsamosci czy zablokowana sciezka rozwoju?,
w: Parlamentaryzm, konserwatyzm, nacjonalizm. Sefer jowel. Studia ofia-
rowane Profesorowi Szymonowi Rudnickiemu, red. J. Zyndul, Warszawa
2010.
Kawalec K., Roman DmowskU Warszawa 2009.
Kawalec K., Spadkobiercy niepokornych. Dzieie polskiej mysli politycznej 1918-
1939y Wroclaw 2000.
Kawalec K., Suleja W., Nadmiar czy niedorozwój? Ewolucja Struktur politycz-
nych w Drugiej Rzeczypospolitej, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1992,
nr 1274.
Komorowski K., Polityka i walka. Konspiracja zbrojna ruchu narodowego 1939-
1945y Warszawa 2000.
Komas J., Stracone nadzieje. Szkice z mysli spoleczno-politycznej Stronnictwa
Narodowego (1928-1945)y Toruñ 2006.
Kostrzewska E„ Ruch organizacyjny ziemianek w Królestwie Polskim na poczqtku
XX wiekUy Lodz 2007, Warszawa 1976.
Kotowski R., Migdzy politykq a dzialalnosciq spotecznq - Narodowa Organizacja
Kobiet w dwudziestoleciu migdzywojennymy w: Dzialaczki spoleczne,
feministkiy obywatelki...: samoorganizowanie si$ kobiet na ziemiach pol-
skich po 1918 roku (na tie porównawczym)y t. 2, red. A. Janiak-Jasiñska,
K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2009.
Kowalski W., Koncepcje ustrojowe izby wyzszej parlamentu w II Rzeczypospolitej,
Warszawa 2014.
Kto byt kirn w Drugiej Rzeczypospolitej, red. Jacek M. Majchrowski, G. Mazur,
K. Stepan, Warszawa 1994.
Kulak T., Jan Ludwik Poplawski 1854-1908. Biografia polityczna, t. 1-2, Wroclaw
1984.
Kulak T., Partie polityczne a niepodleglosc Polski w 1918 roku. Powojenne spory
o przeszlosc i zaslugi w odzyskaniu panstwowosci, w: Powrót Polski do rodziny
wolnych narodów, red. J. Konefal, S. Bober, Lublin 2009.
Kulak T., Post^powcy i radykalowie. Postawy warszawskiej mlodziezy i mlodej
inteligencji w latach 80.tych XIX w. wobec przemian spoleczno-politycznych
w Królestwie Polskim, w: Marzyciele i realisci. O roli tradycji w polskiej mysli
268
Bibliografía
politycznej od upadku powstania styczniowego do XXI wieku, red. T. Sikorski,
A. W^tor, Szczecin 2009.
Kulak T., Kawalec K., Endecja wobec kwestii zydowskiej (lata 1893-1939), w: Pol-
ska mysl polityczna XIX i XX wieku, t. 8: Polska - Polacy - mniejszosci
narodowe, red. E. Grzeskowiak-Luczyk, Wroclaw-Warszawa-Krakow 1992.
Kunicki M.S., Between the Brown and the Red. Nationalism, Catholicism, and
Communism in Twentieth-Century Poland - The Politics ofBoleslaw Piasecki9
Athens 2012.
Leslie R.F., The History of Poland since 1863, Cambridge 1980.
Lisiak H., Narodowa Demokracja w Wielkopolsce w latach 1918-1939, Poznan 2006.
Lupina Z., Organizacje satelickie Zwiqzku Ludowo-Narodowego, „Kwartalnik
Historyczny” 1982, nr 4.
Maj E., Elity polityczne Narodowej Demokracji na Lubelszczyznie w latach 1918-
1939, w: Regionalne elity polityczne II i III Rzeczypospolitej, Bialystok 2012.
Lagoda M. Dmowski, narod i pahstwo. Doktryna polityczna „Przeglqdu
Wszechpolskiego” (1895-1905), Poznan 2002.
Maj E., Intelektualna i kulturalna elita narodu. Problematyka inteligencji na
lamach „Przeglqdu Narodowego” 1908-1921, w: Elita narodu czy biurokra-
tyczna kasta? Problematyka inteligencji na lamach prasy w Polsce od kohca
XIX stulecia do 1939 roku red. E. Maj, M. Wichmanowski, Lublin 2012.
Maj E., Komunikowanie polityczne Narodowej Demokracji 1918-1939, Lublin
2010.
Maj E., Narodowa Demokracja, w: Wigcej niz niepodleglosc. Polska mysl poli-
tyczna 1918-1939, red. J. Jachymek, W. Paruch, Lublin 2005.
Maj E., Narodowa Demokracja w wojewodztwie lubelskim w latach 1918-1939,
Lublin 2002.
Maj E., Obraz Europy Zachodniej w mysli politycznej Narodowej Demokracji
1918-1939: wzory, recepcje, interpretacje, w: Europejskie inspiracje mysli
politycznej w Polsce od XIX do XXI wieku. Recepcja - kontynuacja - inter-
pretacja, red. E. Maj, A. Dawidowicz, L. Lewkowicz, A. Szwed, Lublin 2013.
Maj E., Tygodnik »Zorza ° 1918-1939, w: Prasa Narodowej Demokracji 1886-
1939, red. A. Dawidowicz, E. Maj, Lublin 2010.
Maj E., Zwiqzek Ludowo-Narodowy 1919-1928. Studium z dziejow mysli poli-
tycznej, Lublin 2000.
Maj C., Maj E., Przywödztwo i elity polityczne w Polsce. Analiza pordwnawcza,
w: Elity polityczne w Polsce, red. K. Palecki, Warszawa 1992.
Majecki H., Narodowa Demokracja we wschodniej cz$sci wojewodztwa bialo-
stockiego w latach 1919-1939, „Studia Podlaskie” 1997, t 7.
Majecki H., Oboz narodowy w Lomzyhskiem 1928-1939, „Studia Lomzynskie,
t. 3, 1991.
Majecki H., Oboz narodowy w okr$gu lomzyhskim w latach 1918-1928, „Studia
Lomzynskie”, t. 2, 1989.
Bibliografía
269
Matusiewicz A., Ochotnicza Straz Pozarna w Suwatkach 1880-2000, Suwalki
2000.
Matusiewicz A., Samorzqd miejski w Suwatkach w okresie migdzywojennym,
„Rocznik Suwalsko-Augustowski”, t. 3, 2003.
Meller S., Bohdana Winiarskiego swiat polityczny, „Studia Lomzynskie”, t. 12,
2001.
Mieczkowski A., Oblicze polityczne regionu lomzynskiego w latach 1919-1930,
Lomza 1983.
Mich W., Ideología polskiego ziemianstwa 1918-1939, Lublin 2000.
Milewski J.J., Ambicje i realia lat dwudziestolecia migdzywojennego, w: Historia
województwa podlaskiego, red. A. Dobroñski, Bialystok 2010.
Milewski J.J., Z dziejów województwa bialostockiego w okresie migdzywojennym,
Bialystok 1999.
Mosca G., The Ruling Class, New York 1939.
Muszynski J.W., Obóz Narodowo-Radykalny i Organizacja Polska - zarys dzia-
lalnosci przedwojennej (1933-1939)y w: Obóz narodowy w obliczu dwóch
totalitaryzmów, red. R. Sierchula, Warszawa 2010.
Mysiakowska-Muszyñska J., Zabiegi o legalizacj$ Stronnictwa Narodowego
w kraju w latach 1945-1947, Warszawa 2011.
Narodowa Demokracja XIX-XXI wiek. Koncepcje - ludzie - dzialalnosc, red.
T. Sikorski, A. W^tor, Szczecin 2008.
Nationalism and the Nation-State in Central Europe, w: The Politics of Ethnicity
in Central Europe, ed. K. Cordell, London 2000.
Niedzialkowska Z., Ostrolgka. Dzieje miastay wyd. IV uzup. i rozsz., Ostrol^ka
2002.
Nocoñ J., Elity polityczne. Studium interpretacji funkcjonalnej, Toruñ 2004.
Noiñski E., Z korespondencji Zygmunta Berezowskiego ze Stanislawem Mikolaj-
czykiem (maj-pazdziernik 1944 r.)y „Niepodleglosc i Pami^c” 2011, nr 2.
Paczkowski A., Zfolkloru politycznego II Rzeczypospolitej: narodowy socjalizmy
„Wi^z” 1973, nr 3.
Pareto V., The Mind and Society. A Treatise on General Sociology, vol. 4, New
York 1963.
Pawlak J., Teoretyczne koncepcje klasy politycznej. Co to jest klasa polityczna?,
w: Elity polityczne w Polsce, red. K. Palecki, Warszawa 1992.
Polonsky A., Politics in Independent Poland, 1921-1939. The Crisis of
Constitutional Government, London 1972.
Potkañski W., Ruch narodowo-niepodleglosciowy w Galicji przed 1914 rokiem,
Warszawa 2002.
Porter-Szücs B., Poland in the Modern World: Beyond Martyrdom, New Jersey
2014.
Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939y red. nauk. A. Dawidowicz, E. Maj,
Lublin 2010.
270
Bibliografía
Prasa Narodowej Demokracju t. 3: Publicysci, red. nauk. E. Maj, A. Dawido wicz,
Lublin 2012.
Prasa Narodowej Demokracju t. 4; Prasa lokalna, regionalna, srodowiskowa, red.
nauk. E. Maj, A. Dawidowicz, Lublin 2013.
Radomski G., Samorzqd terytorialny w mysli politycznej Narodowej Demokracju
Toruri 2009.
Regionalne elity polityczne II i III Rzeczypospolitej, red. M. Dajnowicz, Bialystok
2012.
Rudnicki S„ Oböz Narodowo-Radykalny. Geneza i dzialalnosc, Warszawa 1985.
Schmid LJ., Naröd jako kategoria dyskursywna: narracyjna organizacja czasu,
przestrzeni, ciala i spoleczehstwa, w: Estetyka dyskursu nacjonalistycznego
w Polsce 1926-1939, red. nauk. U. Schmid, Warszawa 2014.
Scott J., Power, Cambrige 2001.
Stone W.F., The Psychology of Politics, London 1974.
Strzelecki M., W krggu politycznego romantyzmu. Wizerunek obozu pilsud-
czykowskiego w nacjonalistycznej publicystyce politycznej lat 1918-1939,
w: Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939, red. A. Dawidowicz, E. Maj,
Lublin 2010.
Sliwa M., Narodoworadyklany model pahstwa totalitarnego w Polsce, „Dzieje
Najnowsze” 1996, nr 1.
Terej J.J., Idee, mity, realia. Szkice do dziejöw Narodowej Demokracju Warszawa
1971.
The Politics of Ethnicity in Central Europe, ed. K. Cordeil, London 2000.
Tomaszewski N., Wisniewski M., Stanislaw Tomasz Wlodek (1873-1930),
„Studia Lomzyhskie”, t. 9, 1998.
Trees P., Recepcja faszyzmu i narodowego socjalizmu w II Rzeczypospolitej
1926-1939, w: Estetyka dyskursu nacjonalistycznego w Polsce, red. nauk.
U. Schmid, Warszawa 2014.
Turek W., Stronnictwo Narodowe wobec konfliktu polsko-litewskiego w marcu
1938 r., „Dzieje Najnowsze” 2013, nr 1.
Tusihski P., Postgpowanie ustawodawcze w Sejmie i Senacie II Rzeczypospolitej
1919-1939. Prawo-zwyczaje-praktyka parlamentarna, Radom 2008.
Walicki A., Intellectual Elites and the Vicissitudes of „Imagined Nation” in
Poland, w: Intellectuals and the Articulation of the Nation, Ann Arbor,
Michigan 1999.
Walicki A., Philosophy and Romantic Nationalism. The Case of Poland, Oxford
1982.
Wandycz P., Narodowa Demokracja a polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej,
,,Wi?z” 1989, nr 7-8.
Wapiriski R., Endecja na Pomorzu 1920 -1939, Gdansk 1966.
Wapihski R., Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiow nad dziejami mysli
nacjonalistycznej, Wroclaw-Warszawa-Krakow-Gdahsk 1980.
Bibliografie
271
Wapiriski R., „Oböz narodowy”, w: Zycie polityczne w Polsce 1918-1939, red.
J. Zarnowski, Wroclaw 1985.
Wierzchoslawski S., Elity polskiego ruchu narodowego w Poznanskiem i w Prusach
Zachodnich w latach 1850-1914, Toruri 1992.
Wolsza T„ Stowarzyszenie „Lqcznosc” (1888-1893), „Dzieje Najnowsze” 1987,
nr 2.
Zloch S., Polnischer Nationalismus. Politik und Gesellschaft zwischen den beiden
Weltkriegen, Köln 2010.
Zaryn J., Stronnictwo Narodowe we Francji (1939-1955), „Biuletyn Instytutu
Pami^ci Narodowef’ 2007, nr 8-9.
Zyromski M., Teorie elit a systemy polityczne, Poznan 2007.
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Dajnowicz, Małgorzata 1969- |
| author_GND | (DE-588)1205742646 |
| author_facet | Dajnowicz, Małgorzata 1969- |
| author_role | aut |
| author_sort | Dajnowicz, Małgorzata 1969- |
| author_variant | m d md |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV043407613 |
| contents | Bibliogr. s. 251-271. Indeksy |
| ctrlnum | (OCoLC)957503097 (DE-599)BVBBV043407613 |
| edition | Wyd. 1. |
| era | Geschichte 1919-1939 gnd |
| era_facet | Geschichte 1919-1939 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03240nam a2200505 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV043407613</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20200304 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">160225s2015 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788375433951</subfield><subfield code="9">978-83-7543-395-1</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">8375433950</subfield><subfield code="9">8375433950</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)957503097</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV043407613</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Dajnowicz, Małgorzata</subfield><subfield code="d">1969-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1205742646</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939)</subfield><subfield code="c">Małgorzata Dajnowicz</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wyd. 1.</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Neriton</subfield><subfield code="c">2015</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">293 s.</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. 251-271. Indeksy</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Political activity and ideological foundation of (non)provincial elites of the National Democracy of the western part of the Białystok Voivodeship (1919-1939)</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Narodowa Demokracja / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1919-1939</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Narodowa Demokracja</subfield><subfield code="0">(DE-588)4614679-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Białystok (Polska ; region) / polityka i rządy / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Woiwodschaft Białystok</subfield><subfield code="0">(DE-588)4080395-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Woiwodschaft Białystok</subfield><subfield code="0">(DE-588)4080395-8</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Narodowa Demokracja</subfield><subfield code="0">(DE-588)4614679-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1919-1939</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000006&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000007&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000008&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000009&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000010&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028825961</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Białystok (Polska ; region) / polityka i rządy / 1900-1945 jhpk Woiwodschaft Białystok (DE-588)4080395-8 gnd |
| geographic_facet | Białystok (Polska ; region) / polityka i rządy / 1900-1945 Woiwodschaft Białystok |
| id | DE-604.BV043407613 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T07:25:08Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788375433951 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028825961 |
| oclc_num | 957503097 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 293 s. 24 cm |
| publishDate | 2015 |
| publishDateSearch | 2015 |
| publishDateSort | 2015 |
| publisher | Wydawnictwo Neriton |
| record_format | marc |
| spelling | Dajnowicz, Małgorzata 1969- Verfasser (DE-588)1205742646 aut Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) Małgorzata Dajnowicz Wyd. 1. Warszawa Wydawnictwo Neriton 2015 293 s. 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliogr. s. 251-271. Indeksy Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Political activity and ideological foundation of (non)provincial elites of the National Democracy of the western part of the Białystok Voivodeship (1919-1939) Narodowa Demokracja / 1900-1945 jhpk Geschichte 1919-1939 gnd rswk-swf Narodowa Demokracja (DE-588)4614679-9 gnd rswk-swf Białystok (Polska ; region) / polityka i rządy / 1900-1945 jhpk Woiwodschaft Białystok (DE-588)4080395-8 gnd rswk-swf Woiwodschaft Białystok (DE-588)4080395-8 g Narodowa Demokracja (DE-588)4614679-9 s Geschichte 1919-1939 z DE-604 Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000006&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000007&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000008&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000009&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000010&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Dajnowicz, Małgorzata 1969- Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) Bibliogr. s. 251-271. Indeksy Narodowa Demokracja / 1900-1945 jhpk Narodowa Demokracja (DE-588)4614679-9 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4614679-9 (DE-588)4080395-8 |
| title | Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) |
| title_auth | Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) |
| title_exact_search | Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) |
| title_full | Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) Małgorzata Dajnowicz |
| title_fullStr | Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) Małgorzata Dajnowicz |
| title_full_unstemmed | Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) Małgorzata Dajnowicz |
| title_short | Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919-1939) |
| title_sort | poglady ideowe i dzialalnosc polityczna elit nie prowincjonalnych narodowej demokracji zachodniej czesci wojewodztwa bialostockiego 1919 1939 |
| topic | Narodowa Demokracja / 1900-1945 jhpk Narodowa Demokracja (DE-588)4614679-9 gnd |
| topic_facet | Narodowa Demokracja / 1900-1945 Narodowa Demokracja Białystok (Polska ; region) / polityka i rządy / 1900-1945 Woiwodschaft Białystok |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000006&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000007&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000008&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000009&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028825961&sequence=000010&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT dajnowiczmałgorzata pogladyideoweidziałalnoscpolitycznaelitnieprowincjonalnychnarodowejdemokracjizachodniejczesciwojewodztwabiałostockiego19191939 |