Symboliek in de samenleving: een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Dutch |
| Veröffentlicht: |
Utrecht
Biljeveld
1952
|
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
| Beschreibung: | 271 S. 8 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV037239286 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20140526 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 110221s1952 |||| 00||| dut d | ||
| 035 | |a (OCoLC)711829122 | ||
| 035 | |a (DE-599)GBV249691507 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger | ||
| 041 | 0 | |a dut | |
| 049 | |a DE-29 |a DE-N2 | ||
| 100 | 1 | |a Ponsioen, Johannes Antonius |e Verfasser |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Symboliek in de samenleving |b een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken |c J. A. Ponsioen |
| 264 | 1 | |a Utrecht |b Biljeveld |c 1952 | |
| 300 | |a 271 S. |c 8 | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 856 | 4 | 2 | |m HBZ Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=021152803&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-021152803 | ||
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804143848441511936 |
|---|---|
| adam_text | Titel: Symboliek in de samenleving
Autor: Ponsioen, Johannes Antonius
Jahr: 1952
INHOUD
inleiding:
OPZET EN WEGEN .................
EERSTE HOOFDSTUK:
DE SOCIALE KADERS DER SAMENLEVING . . . .
De onherleidbare sociologische gegevens.
I. MAKSOSOCIOLOGIE OF SOCIOLOGIE DER CULTUREN.....
Typering ontworpen door Steinmetz, Gurvitch, Sorokin. Historische cultuur-
typen. Schema.
II. MIKROSOCIOLOGIE OF LEER DER VERBIND IN GS VORMEN . . .
I. Spontane sociabiliteitsvormen. Het wij-verschijnsel als „conscience collec-
tive ; het massa-, gemeenschaps- en het gemeenzaamheidsverschijnsel ; het
wij op basis van de ken-, wils- en emotionele functie. De binding op basis
der gedeeltelijke zelfstandigheid : toenadering, verwijdering, oppositie en
conflict. Introverte en extroverte verbindingen..........
s. Organisatorische sociabiliteitsvormen in egalitaire en autoritaire vorm .
III. DIFFERENTIËLE SOCIOLOGIE OF LEER DER GROEPEN ....
Definitie van de groep. Onderscheidingen.
a. Groepen, open of gesloten voor de cultuurwereld ; b. groepen naar over-
heersende sociabiliteitsvorm ; c. groepen naar getalsmatige samenstelling;
d. groepen naar hun duur; e. groepen naar sociale dichtheid; f. groepen
naar introversie en extroversie: psychogroepen en sociogroepen; g. groepen
naar opname van nieuwe leden; h. waardegroepen.
TWEEDE HOOFDSTÜK:
SOCIOLOGEN OVER S YMBOLIEK EN SYMBOLEN
I. behavioristen: morris en mead.............
I. Charles W. Morris: Symbool en gesprekstype. Critiek. Deze theorie in de
signifische kringen (Mannoury)...............
3. George Mead: Het „betekend symbool in de sociale rol. Critiek . . .
II. HET symbool in de PSYCHO-ANALYSE...........
I. Sigmund Freud: symbool als plaatsvervangend lustobject. Critiek van
sociologisch standpunt (Bastide)...............
S. J. L. Moreno: criterium voor levende en afgestorven symboliek. Theorie
van de creatieve spontaneïteit................
m. DE SYMBOLEN IN DE FRANSE SCHOOL...........
I. Durkheim: Symbool als uitdrukking nan waarden. Uiteenzetting. Objec-
tiviteit der waarden: toegankelijkheid voor empirie, objectieve geldendheid.
— Geboorte der Symbolen, hun aard en functie bij Durkheim. Religieuze
symboliek is voor hem sociale symboliek.............
I
3
4
14
14
23
26
40
41
42
45
47
48
51
53
54
TWEEDE HOOFDSTUK (vervolg)
a. Luden Lévy-Bruhl: het symbool in de archaische culturen. De wet der
participatie en het occasionalisme. Archaische zaaksymbolen, handelings-
symbolen en taalsymbolen. Aard en functie dezer Symbolen. — Zienswijze
van de Oostenrijkse ethnologische school (Vroklage)........
3. Volgelingen van Lévy-Bruhl: Emile Caillet en G. van der Leeuw: het
symbool als uiting van het globaal denken tegenover het concept als uiting
van het analytisch denken. Het symbool tegenover het begrip. Een thomisti-
sche opvatting ? Twee denkwijzen................
4. Jacques Maritain: de wereld der verbeelding en de wereld der logica.
Theorie van het teken. Invloed van de taal op het denken. Theoretische en
practische functie van het teken. Dubbele tekenrichting van het symbool.
Hypothese ter verklaring van het archaisch denken: nachtdenken naast dag-
denken ; is niet identiek met globaal en analytisch denken.......
IV. GEORGES GÚRVITCH ...................
Theorie der Symbolen in zijn wijsgerige studies, in zijn juridisch werk en in
zijn sociologische werken.
DEEDE HOOFDSTOK:
HET SYMBOOL
IN ZIJN EENHEID EN V E R S G H E ID E N H E ID.....94
I. DEFINITIE VAN HET SYMBOOL ...............94
1. Het vraagstuk der definitie................94
2. Soorten van tekens. — Schema..............96
3. Het symbool. — Woordbepaling. Een onduidelijk teken (Jung) ? Middel
tot participatie aan niet-sensibele werkelijkheden: logische functies, personen
en groepen, onzichtbare zelfstandigheden, waarden en ideeën. Het symbool
ais brug en barrière...................102
4. Het symboliek denken. — Denksoorten en denkwijzen. Symboliek denken
tussen positief en speculatici denken. Het symboliek denken in de verschil-
lende denkwijzen: individueel en collectief, gelovig en critisch, mythisch en
logisch, globaal en analytisch, theoretisch en pragmatisch, intuïtief en rede-
nerend. Intellectieve, volontatieve en emotionele functie.......109
II. CLASSIFICATIE DER SYMBOLEN...............I19
Inleiding: symbool en symbolisch karakter.
A. Indeling vanuit het significans..............121
1. Zaaksymbolen. — Symbolisch karakter van kleding, huis en eigendom . .121
2. Persoonsymbolen. — Symbolisch karakter van de stichter, het gezag . .125
3. Gedrags- en gebarensymboliek. — Wellevendheidsregels, liturgie, het
artistiek gebaar.....................127
4. Het symbolisch gebruik van de taal.—Het magisch taalgebruik . . . .130
5. Het mentaal symbool en de taalsymbolen. —- Structuurbegrippen als Sym-
bolen, begrippenstelsels in natuur en geesteswetenschap, in wijsbegeerte. Het
taalwoord en het structuurbegrip ...............13a
6. Leefregels als Symbolen.—¦ Zedelijkheids-, rechts- en politieke regels . .139
7. Getallensymboliek . . .....................140
B. Indeling vanuit het significatum..............142
1. Religieuze Symbolen..................143
2. Cosmisçhe Symbolen..................14g
3. Sociale Symbolen...................147
4. Psychische Symbolen..................147
5. De waarde-symboliek...................149
6. De ideeën-symboliek..... ...............15!
61
71
77
85
VIERDE hoofdstuk:
HET SYMBOOL ALS COLLECTIEF VERSGHIJNSEL 152
I. OOLLECTIEVE AARD DER SYMBOLEN............153
Individueel, interindividueel en collectief gcbruik van Symbolen. Hun collec-
tieve aard en de theorie van de conscience collective . Invloed op de indivi-
duele psychen.
II. OOLLECTIEVE OORSPRONG DER SYMBOLEN.........I56
a. Verklarung door de elite-massatheorie. — Misleidende elementen dezer
theorie; correctie....................156
b. Het collectieve element bij het ontstaan der Symbolen, bij het symbool als
voermiddel, bij de diepere zinvatting, bij de keuze van de tekengestalte.
Hypothese van het collectief onderbewuste............160
in. DIEPTESOCIOLOGIE DER SVMBOLIEK ............164
Dieptedimensies in het psychisch leven, taak der dieptesociologie.
1. Van spontaneïteit naar fixatie. Beneden de Symbolen: de collectieve psychi-
sche Stromingen, ervaring van waarden en ideeën, de collectieve mentaliteit.
In opwaartse richting : de attitudes, de sociale rollen, gewoontes en practijken,
modellen en routines, organisatorische vormen en gefixeerde gedragsregels,
zakelijke dingen....................166
2. Van fixatie naar spontaneïteit. Continuïteit en overdracht door fixatie.
Gestalte en steun door structurering, inspiratie voor het spei der sociale
rollen en geestesstromingen.................174
Kan men via de Symbolen de mentaliteit beïnvlocden ?........179
VIJFDE hoofdstuk:
SOCIOLOGIE VAN HET SYMBOLIEK DENKEN. . .181
I. INLEIDING: STAND VAN DE SOCIOLOGIE VAN HET DENKEN . . l8l
Juiste vraagstelling (Merton). Methode van onderzoek: kwantitatieve en
kwalitatieve methode, hun theoretische en practische mogelijkheden. Compro-
mitteert deze sociologie de objectiviteit van het kennen? Inventieve methode.
De vraagstelling voor dit hoofdstuk.
II. MÎKROSOCIOLOGIE VAN HET SYMBOLIEK DENKEN ...... l88
Kensoort: het kennen van de ander en van de groepen.
1. De wij-vormen, a. in de spontane en organisatorische laag, b. in massa-,
gemeenschaps- en gemeenzaamheidsverbinding..........189
2. De binding door gedeeltelijke zelfstandigheid bij conflict, oppositie, toe-
nadering en verwijdering.................192
3. Groepskennis van groepen, a. zonder onderling contact, b. met onderling
contact.......................193
III. DIFFERENTI ËLE SOCIOLOGIE VAN HET SYMBOLIEKE DENKEN I95
A. Differentiatie binnen de groep...............195
Kensoort: het kennen van de ander.
Kern, begeesterden, overtuigden en meelopers. Onderlinge symbolieke kennis.
B. Differentiatie naar de formeel sociologische aspecten der groepen . . . 198
Kensoort: het kennen van de ander en van de groepen.
1. Gesloten of open voor cultuurwereld. — Sterke symboliek in gesloten
groepen.......................198
2. Naàr óverheersende sociabiliteitsvorm . .............199
3. Naar getal en sociale spreiding. — Symboliek denken in de paren, de
triade, kleinere en grotere groepen .......199
4. Naar duur ... . ........-. •...........204
5. Naar extroversie en introversie. — In losstaande organisatie, tegelijk
introverte en extroverte groepen, spontane introverte of extroverte groepen 204
VIJFDE HOOFDSTUK (vsrvolg)
6. Naar geslotenheid of openheîd voor nieuwe leden. — Invloed van de
leeftijd. Feitelijk, ged wongen en vrij lidmaatschap.........206
C. Differentiatie naar de waarden in de groepen..........208
Alie kensoorten.
1. Symboliek denken in familiegroepen. — Kennis van ouders en kinderen,
broers en zusters....................209
2. Symboliek denken in godsdienstige groepen. — Het wezen van het gods-
dienstige.......................210
a. theoretische symboliek, starheid der Symbolen, zijn hier waar of onwaar,
b. beleving der leerstellige symboliek; het geloof, van mystiek tot formalisme,
c. de practische symboliek, de sacramenten,
d. de religieuze groepssymboliek.
3. Symboliek denken in wijsgerige Scholen en wetenschappelijke groepen.
— De ontwikkeling volgens Znaniecki.............2x8
a. symboliek denken in wijsgerige Scholen gebonden aan religieuze dogma s,
b. in wijsgerige Scholen op basis van rationele evidentie allcen,
c. in wijsgerige Scholen die slechts filosoferen over het denken,
d. in de verklärende natuur- en geesteswetenschappen,
e. in de méthode der zuivere inventie.
4. Het symboliek denken in de rechtskringen. — De idee der gerechtigheid,
de juridische waarde of het recht. Symboliek denken in de rechtsscheppende
kringen, in de rechtsprekende klingen en de rechtshandhavende kringen . . 224
5. Symboliek denken in de technische groepen ..........229
6. Symboliek denken in de politieke groepen. — Real-, ideaal- en utopisch
politiek denken. Autocratisch en democratisch politiek denken. De symboliek
daarbinnen. Mannheims onderscheid tussen wetenschappelijk en utopistisch
politiek denken. Het zuiver wetenschappelijk-politiek denken bestaat in deze
groepen niet, getuige de symboliek in hun denken.........231
7. Het symboliek denken in sportkringen...........-237
IV. DE MAKROS O CIO LOGIE VAN HET SYMBOLIEK DENKEN . . . 839
1. Het symboliek denken in- de archaische culturen. Overheersing der mythe
en het concrete fantasie-denken. Geen onderscheid tussen symbool en gesym-
boliseerde. Het globaal denken dat hier domineert, is algemeen menselijk , . 240
2. Het symboliek denken in de theocratische culturen. God-koning is centraal
symbool. Kennis van elkaar hierdoor bepaald.......... . 243
3. Het symboliek denken in de familiale maatschappij. In de phase der
agnatio of stammen. In het patriarchaat. Tegengesteld verloop bij de Romei-
nen en Hebreeuwen. Patriarch centraal symbool, daarnaast vruchtbaarheid.
— Opmerkingen over de Hellenistisch-Romeinse cttliuur.......845
4. Het symboliek denken in het Middeleeuws-Christelijk denken. In het feoda-
lisme. In vrije gildensteden. Invloed en symboliek van het christelijk geloof 253
5. Het symboliek denken írt het rationalisme, dat der encyclopedisten en van
het verlicht despotisme. Geen structuur, maar een denkwijze. Emotionele en
begripssymboliek in het rationalisme..................259
6. Het symboliek denken in de technocratie. Geen andere dan functie-
symboüek. Haard van het socialisme, bron van nieuwe symboliek .... 262
7. Het symboliek denken in een relativistische maatschappij. Scepticisme en
criticisme, herleving van symbolische duidîng...........265
SLÖTBESCHOUWING . ..............269
Is de symboliek der groepen 00k barrière tussen de groepen? Voorwaarden
ûm deze barrières te overwinnen.
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Ponsioen, Johannes Antonius |
| author_facet | Ponsioen, Johannes Antonius |
| author_role | aut |
| author_sort | Ponsioen, Johannes Antonius |
| author_variant | j a p ja jap |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV037239286 |
| ctrlnum | (OCoLC)711829122 (DE-599)GBV249691507 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00949nam a2200253 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV037239286</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20140526 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">110221s1952 |||| 00||| dut d</controlfield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)711829122</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)GBV249691507</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">dut</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-29</subfield><subfield code="a">DE-N2</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ponsioen, Johannes Antonius</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Symboliek in de samenleving</subfield><subfield code="b">een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken</subfield><subfield code="c">J. A. Ponsioen</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Utrecht</subfield><subfield code="b">Biljeveld</subfield><subfield code="c">1952</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">271 S.</subfield><subfield code="c">8</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HBZ Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=021152803&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-021152803</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV037239286 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2024-07-09T22:54:11Z |
| institution | BVB |
| language | Dutch |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-021152803 |
| oclc_num | 711829122 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-29 DE-N2 |
| owner_facet | DE-29 DE-N2 |
| physical | 271 S. 8 |
| publishDate | 1952 |
| publishDateSearch | 1952 |
| publishDateSort | 1952 |
| publisher | Biljeveld |
| record_format | marc |
| spelling | Ponsioen, Johannes Antonius Verfasser aut Symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken J. A. Ponsioen Utrecht Biljeveld 1952 271 S. 8 txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier HBZ Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=021152803&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
| spellingShingle | Ponsioen, Johannes Antonius Symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken |
| title | Symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken |
| title_auth | Symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken |
| title_exact_search | Symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken |
| title_full | Symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken J. A. Ponsioen |
| title_fullStr | Symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken J. A. Ponsioen |
| title_full_unstemmed | Symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken J. A. Ponsioen |
| title_short | Symboliek in de samenleving |
| title_sort | symboliek in de samenleving een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken |
| title_sub | een sociologie van den symbolen en van het symboliek denken |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=021152803&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT ponsioenjohannesantonius symboliekindesamenlevingeensociologievandensymbolenenvanhetsymboliekdenken |