Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku: z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach
Gespeichert in:
| Hauptverfasser: | , |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Kraków
Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy
2010
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | Zsfassung in franz. Sprache |
| Beschreibung: | 320 s., [8] s. tabl. kolor. Ill. 25 cm. |
| ISBN: | 9788372168504 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV036884242 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20240206 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 110103s2010 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788372168504 |9 978-83-7216-850-4 | ||
| 035 | |a (OCoLC)706853099 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV036884242 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rakwb | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a 7,41 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Graczyk, Waldemar |d 1964- |e Verfasser |0 (DE-588)113330415X |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku |b z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach |c Waldemar Graczyk, Jolanta M. Marszalska |
| 264 | 1 | |a Kraków |b Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy |c 2010 | |
| 300 | |a 320 s., [8] s. tabl. kolor. |b Ill. |c 25 cm. | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Zsfassung in franz. Sprache | ||
| 650 | 0 | 7 | |a Alter Druck |0 (DE-588)4199447-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Kirchliche Bibliothek |0 (DE-588)4163946-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Płock |0 (DE-588)4103144-1 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Płock |0 (DE-588)4103144-1 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Kirchliche Bibliothek |0 (DE-588)4163946-7 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Alter Druck |0 (DE-588)4199447-4 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Marszalska, Jolanta M. |d 1954- |e Verfasser |0 (DE-588)1191118355 |4 aut | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 2 |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=020799556&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 2 |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=020799556&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-020799556 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 020 |e 22/bsb |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804143594242572288 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów
......................................................................................................11
Słowo Biskupa Płockiego
......................................................................................13
Wstęp
......................................................................................................................15
Rozdział I
-
STAN BADAŃ
..................................................................................17
Rozdział
II
-
ZARYS DZIEJÓW BIBLIOTEKI
...............................................25
1.
Biblioteka katedralna (ok.
1075-1903)................................................................25
2.
Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego
(1928-1945)...........................29
3.
Biblioteka w latach
1945-2010.
Powstanie i kształtowanie się
zasobu starych druków
........................................................................................32
Rozdział III
-
KSZTAŁTOWANIE SIĘ OBECNEGO ZASOBU
BIBLIOTECZNEGO STARYCH DRUKÓW
................................................37
1.
Księgi z dubletów sandomierskich i innych miejsc
............................................38
2.
Zachowane szczątki księgozbiorów z klasztorów skasowanych
w
XIX
wieku i innych instytucji kościelnych diecezji płockiej
..........................50
3.
Księgi pochodzące z zakupów antykwarycznych
...............................................58
3.1.
Druki z
XVI
wieku
.......................................................................................58
3.2.
Druki z
XVII
wieku
.....................................................................................61
3.3
Druki z
XVIII
wieku
.....................................................................................63
4.
Legaty testamentowe
...........................................................................................65
4.1.
Ks. Mateusz Chodubski (1788-przed
1860).................................................66
4.2.
Ks. Czesław
Rogacki (1870-1932)...............................................................67
4.3.
Ks.
Franciszek Ksawery Kuligowski
(1870-1963)......................................68
4.4.
Ks. Wacław Jezusek
(1896-1982)................................................................69
4.5.
Ks. Ludwik Ostaszewski
(1906-1985).........................................................70
4.6.
Ks. Anastazy Rutkowski
(1908-1995).........................................................71
4.7.
Ks. Ksawery Ziemiecki
(1912-2002)...........................................................72
Rozdział
IV
-
KSIĘGI RĘKOPIŚMIENNE
.......................................................79
1.
Kodeksy rękopiśmienne zawierające teksty biblijne
...........................................79
1.1.
Ewangelia według św. Marka (sygn. wg
Vetulaniego
MS
44;
BSemPł. sygn.
1)........................................................................................83
1.1.1.
Opis kodeksu
.......................................................................................83
1.1.2.
Zdobnictwo kodeksu
...........................................................................85
1.1.3.
Giosatorzy kodeksu
.............................................................................85
1.1.4.
Oprawa kodeksu
..................................................................................86
1.1.5.
Konserwacja kodeksu
.........................................................................87
1.2.
Ewangeiiarz pergaminowy z
XII
wieku. (Perykopy ewangeliczne)
(sygn. wg
Vetulaniego MS
45;
BSemPł. sygn.
2).....................................88
1.2.1.
Opis kodeksu i jego zawartość
............................................................88
1.2.2.
Zdobnictwo kodeksu
...........................................................................88
1.2.3.
Oprawa kodeksu
..................................................................................90
1.2.4.
Stan zachowania
..................................................................................90
1.3.
Commentarii
super prophetas
maiores
et
minores
(sygn. wg
Vetulaniego
MS
57;
BSemPł. sygn.
15)...................................91
1.3.1.
Opis kodeksu
.......................................................................................91
1.3.2.
Zawartość kodeksu
..............................................................................92
1.3.3.
Zdobnictwo kodeksu
...........................................................................92
1.3.4.
Oprawa kodeksu
..................................................................................93
1.3.5.
Konserwacja kodeksu
.........................................................................94
2.
Rękopiśmienne kodeksy liturgiczne
....................................................................95
2.1.
Pontyfikat płocki z
XIV
wieku
(Vetulani
nie odnotowuje; BSemPł. sygn.
4)..................................................101
2.1.1.
Historia kodeksu
...............................................................................101
2.1.2.
Opis kodeksu
.....................................................................................101
2.1.3.
Oprawa kodeksu
................................................................................102
2.1.4.
Konserwacja kodeksu
.......................................................................103
2.2. Antiphonale
de Sanctis z
XIV
wieku
(sygn. wg
Vetulaniego
MS
85;
BSemPł. sygn.
5)...........................................104
2.2.1.
Opis i zawartość kodeksu
..................................................................104
2.2.2.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................105
2.2.3.
Oprawa kodeksu
................................................................................106
2.2.4.
Stan zachowania kodeksu
.................................................................106
2.3. Antiphonale
cle Sanctis z
XV
wieku
(sygn. wg
Vetulaniego
MS
83;
BSemPł. sygn.
6)...........................................107
2.3.1.
Opis kodeksu
.....................................................................................108
2.3.2.
Zawartość kodeksu
............................................................................109
2.3.3.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................110
2.3.4.
Oprawa kodeksu
................................................................................111
2.3.5.
Konserwacja kodeksu
.......................................................................112
2.4. Antiphonale
de Sanctis z
XV
wieku
(sygn. wg
Vetulaniego
MS
89;
BSemPł. sygn.
7)...........................................112
2.4.1.
Opis i zawartość kodeksu
..................................................................112
2.4.2.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................113
2.4.3.
Oprawa kodeksu
................................................................................114
2.4.4.
Stan zachowania kodeksu
.................................................................115
2.5. Antiphonale de Sanctis
z
XV
wieku
(sygn. wg
Vetulaniego
MS
91;
BSemPł. sygn.
8)...........................................115
2.5.1.
Opis i zawartość kodeksu
..................................................................115
2.5.2.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................116
2.5.3.
Oprawa i stan zachowania kodeksu
..................................................118
2.6.
Antiphonarium Proprium
de Tempore
z
XV
wieku
(sygn. wg
Vetulaniego
MS
92;
BSemPł. sygn.
10).....................................119
2.6.1.
Opis kodeksu
.....................................................................................119
2.6.2.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................119
2.6.3.
Oprawa kodeksu
................................................................................120
2.6.4.
Stan zachowania kodeksu
.................................................................121
2.7.
Antiphonarium Proprium
de Tempore
z
XV
wieku
(sygn. wg
Vetulaniego MS
90;
BSemPł. sygn.
11).....................................121
2.7.1.
Opis i zawartość kodeksu
..................................................................121
2.7.2.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................122
2.7.3.
Oprawa kodeksu
................................................................................123
2.7.4.
Stan zachowania kodeksu
.................................................................124
2.8.
Antiphonarium
de Tempore cura Venerabilis Patris
Floriáni
Osmól
ski
protunc
guardiani
Conventus Wschoviensis conscriptus
permefratrem Urbanům
W
arthensem Anno Domini
1696
(sygn. wg Vetulaniego MS
95;
BSemPł.
sygn.
17).....................................124
2.8.1.
Opis
kodeksu
.....................................................................................125
2.8.2.
Zawartość kodeksu
............................................................................125
2.8.3.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................126
2.8.4.
Oprawa kodeksu
................................................................................127
2.8.5.
Stan zachowania kodeksu
.................................................................128
2.9.
Graduale
Ordinis Fratrum Minorum z
XIII
wieku (sygn. wg
Vetulaniego MS
93;
BSemPł. sygn.
9;
dawniejsza:
3.
VI.
5
B)
..................128
2.9.1.
Pochodzenie! opis kodeksu
..............................................................129
2.9.2.
Zawartość kodeksu
............................................................................130
2.9.3.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................131
2.9.4.
Oprawa kodeksu
................................................................................133
2.9.5.
Wcześniejsze konserwacje i stan zachowania kodeksu
....................134
2.10.
Graduale
z
XV
wieku (sygn. wg
Vetulaniego MS
88;
BSemPł. sygn.
3).....134
2.10.1.
Opis kodeksu
...................................................................................134
2.10.2.
Zdobnictwo kodeksu
.......................................................................135
2.10.3.
Oprawa kodeksu
..............................................................................135
2.10.4.
Stan zachowania kodeksu
...............................................................136
2.11.
Gradual
tzw. biskupa Erazma Ciołka z początku
XVI
wieku
(sygn. wg
Vetulaniego
MS
94;
BSemPł. sygn.
16).....................................136
2.11.1.
Pochodzenie i opis kodeksu
............................................................136
2.11.2.
Zawartość kodeksu
..........................................................................138
2.11.3.
Zdobnictwo kodeksu
.......................................................................139
7
2.11.4.
Oprawa kodeksu
..............................................................................140
2.11.5.
Stan zachowania kodeksu
...............................................................142
2.12.
Graduale
z
1732
roku
(Vetulani
nie odnotowuje; BSemPł. sygn.
13).....142
2.12.1.
Opis i pochodzenie kodeksu
...........................................................142
2.12.2.
Zawartość kodeksu
..........................................................................143
2.12.3.
Zdobnictwo kodeksu
.......................................................................144
2.12
A. Oprawa kodeksu
..............................................................................144
2.12.5.
Stan zachowania kodeksu
...............................................................144
2.13.
Graduale
ad usum Fratrum Minorum
Observantium S.P.N
Francisci
Maioris Poloniae.
Sub Felici Regimine
Provinciáé A.R. Patris Mansveti
Grabowski
Ministri
Provincialis -
conscriptum Anno Domini
1744
(sygn. wg Vetulaniego MS
96;
BSemPł. Sygn.
12).................................145
2.13.1.
Opis i skryptor kodeksu
..................................................................145
2.13.2.
Zawartość kodeksu
..........................................................................145
2.13.3.
Zdobnictwo kodeksu
.......................................................................148
2.13.4.
Oprawa kodeksu
..............................................................................148
2.13.5.
Stan zachowania kodeksu
...............................................................148
3.
Pozostałe kodeksy
.............................................................................................149
3.1.
Liber revelationes
coelestium
beatae Brigittáé
z
1400
roku
(sygn. wg
Vetulaniego
MS
71;
BSemPł. Sygn.
14)........................................149
3.1.1.
Skryptor kodeksu
..............................................................................149
3.1.2.
Opis kodeksu
.....................................................................................150
3.1.3.
Zawartość kodeksu
............................................................................150
3.1.4.
Zdobnictwo kodeksu
.........................................................................150
3.1.5.
Oprawa kodeksu
................................................................................153
3.1.6.
Konserwacja kodeksu
.......................................................................154
Rozdział
V
-
INKUNABUŁY
-
CHARAKTERYSTYKA ZBIORU
..............157
1.
Statius Publius Papinius
-
Opera
......................................................................158
2. Nicolaus de Lyra -
Postilla
super totam
Bibliám
.............................................159
3.
Pseudo-Petrus
de Palude
-
Sermones
Thesauri
novi de sanctis
........................160
4.
De imitatione
Christi -
loarmes
Gerson:
De meditatione cordis
.......................161
4.
adi.
1.
Textor
Guilielmus -Sermo de passione
Christi.................................162
5. [Aristoteles -
Logica vetus,
cum
commento:
Copulata
veteris Artis
Aristotelis]
.....................................................................162
6.
Biblia
.................................................................................................................163
7.
Caracciolus Robertus
-
Sermones
de laudibus
Sanctorum
...............................163
8.
Boethius Anicius Manlius Severinus -De consolatione
philosophie
...............165
9.
Seneca
Lucius
Annaeus
Iun.
-
Opera Phìlosophica et Epistolae
.....................167
9.
adi.
1.
Seneca
-
Tragoediae, cum commentis
Gelli Bernardini
Marmitae et Danielis Caietani
..........................................................................168
10.
Compendium iuris
canonici
.............................................................................169
Rozdział
VI
-
ZAWARTOŚĆ TREŚCIOWA DRUKÓW
Z
XVI, XVII
I
XVIII
WIEKU
........................................................................171
1.
Biblia i konkordancje
........................................................................................171
2.
Komentarze biblijne
..........................................................................................174
3.
Dzieła Ojców Kościoła
......................................................................................176
4.
Teologia dogmatyczna
......................................................................................179
5.
Teologia polemiczna
.........................................................................................183
6.
Teologia moralna
...............................................................................................186
7.
Ascetyka i mistyka
............................................................................................189
8.
Prawo kanoniczne
.............................................................................................193
9.
Prawo cywilne
...................................................................................................197
10.
Filozofia
..........................................................................................................200
11.
Historia
............................................................................................................201
11.1.
Historia powszechna
................................................................................201
11.2.
Historia kościelna
.....................................................................................205
12.
Hagiografia
......................................................................................................207
13.
Kazania
............................................................................................................209
13.1.
Kazania łacińskie
.....................................................................................209
13.2.
Kazania polskie
........................................................................................211
14.
Księgi liturgiczne
............................................................................................215
14.1.
Mszały
......................................................................................................215
14.2.
Ceremoniały
.............................................................................................216
14.3.
Pontyfikaty
...............................................................................................216
14.4.
Antyfonarze
..............................................................................................217
14.5.Diumały
....................................................................................................218
14.6.
Brewiarze
.................................................................................................218
14.7.
Rytuały
.....................................................................................................218
15.
Lingwistyka, gramatyka, retoryka, poetyka
....................................................219
15.1.
Lingwistyka i gramatyka
..........................................................................219
15.2.
Retoryka i poetyka
...................................................................................221
16.
Geografia, medycyna, astronomia, matematyka
.............................................223
16.1.
Geografia
..................................................................................................223
16.2.
Medycyna
.................................................................................................223
16.3.
Astronomia
...............................................................................................224
16.4.
Matematyka
..............................................................................................224
17.
Reguły zakonne, konstytucje, katechizmy
......................................................224
Rozdział
VII
-
ZAPISY WŁASNOŚCIOWE DRUKÓW
Z
XVI, XVII
I
XVIII
WIEKU
........................................................................227
1.
Wiek
XVI..........................................................................................................228
1.1.
Właściciele indywidualni
...........................................................................228
1.2.
Zakony
........................................................................................................
231
2.
Wiek
XVII.........................................................................................................237
2.1.
Właściciele indywidualni
...........................................................................237
2.2.
Zakony
........................................................................................................241
3.
Wiek
XVIII.......................................................................................................251
3.1.
Właściciele indywidualni
...........................................................................251
3.2.
Zakony
........................................................................................................253
Rozdział
VIII -
OPRAWY KSIĄG Z
XVI, XVII
I
XVIII
WIEKU
................265
1.
Oprawy druków
XVI-wiecznych
......................................................................266
1.1.
Oprawy z deski i brązowej skóry
...............................................................266
1.2.
Oprawy z deski i białej skóry
.....................................................................267
1.3.
Oprawy wtórne i zdefektowane
..................................................................269
2.
Oprawy druków
XVII-wiecznych
.....................................................................269
2.1.
Oprawy pergaminowe i półpergaminowe
..................................................269
2.2.
Oprawy ze skóry białej i deski
...................................................................271
2.3.
Oprawy z tektury i gładkiej, brązowej skóry
.............................................272
3.
Oprawy druków
XVIII-wiecznych
....................................................................273
3.1.
Oprawy z tektury, skóry i półskórka
..........................................................273
3.2.
Oprawy z deski oraz skóry białej lub brązowej
.........................................276
3.3.
Oprawy pergaminowe i półpergaminowe
..................................................276
3.4.
Oprawy z tektury i papieru oraz broszurowe
.............................................277
Zakończenie
.........................................................................................................279
Streszczenie w języku francuskim
.....................................................................281
Bibliografia
..........................................................................................................283
Indeks osobowy i nazw geograficznych
.............................................................309
ZAKOŃCZENIE
Dzieje księgozbiorów wpisują się w historię instytucji i w losy osób,
które gromadziły księgi przez stulecia, a także tych wszystkich, którzy je
użytkowali, pogłębiając wiedzę oddając się rozmaitym studiom, rozmyśla¬
jąc nad tekstami filozoficzno-teologicznymi, zachwycając się kunsztem ar¬
tystycznym kodeksów rękopiśmiennych.
Księgozbiór historyczny Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego
w Płocku kształtował się w zmiennych okolicznościach, naznaczony tra¬
gicznym splotem wydarzeń z przeszłości Narodu. Biblioteka stała się nie
tylko skarbnicą i źródłem wiedzy, ale także przystanią dla ksiąg, które trafi¬
ły do Płocka z dziesiątków klasztorów skasowanych przez zaborcę. Nie jest
to zbiór jednolity pod względem proweniencyjnym, a używając jeszcze inne¬
go określenia, nie jest to zbiór tzw. jednego miejsca. Księgozbiór w swojej
zawartości proweniencyjnej, należąc do instytucji, jaką jest seminarium die¬
cezjalne, nie reprezentuje wyłącznie środowiska kościelnego diecezji płockiej
na przestrzeni ostatnich trzech wieków. Liczba reprezentatywnych ksiąg dla
„kręgu diecezjalnego płockiego jest właściwie znikoma. Na szczególną
uwagę zasługują te księgi, które na kartach tytułowych noszą ślady przedwo¬
jennych pieczęci z napisem otokowym:
Biblìotheca Seminarii Plocensis,
bądź
jeszcze wcześniejsze: Missionis
Domus Plocensis,
których właścicielami byli
misjonarze płoccy, prowadzący w diecezji seminarium duchowne.
W grupie tej są też księża diecezjalni, których pasja bibliofilska zaowo¬
cowała dużymi księgozbiorami, z czasem legowanymi na rzecz biblioteki
seminaryjnej. Charakteryzując księgozbiór płocki, należy podkreślić, iż
dzieła w nim zgromadzone mimo niewątpliwie teologicznej treści charakte¬
ryzują się dużą różnorodnością, która jest prostą konsekwencją faktu, o któ¬
rym była już mowa, a mianowicie, że nie są to księgi tzw. jednego miejsca.
Trzon księgozbioru stanowią księgi klasztorne, reprezentowane przez zako¬
ny różnych reguł. Stąd w zbiorze są księgi autorów zakonnych, teologów,
kaznodziejów czy mistyków, a także konstytucje zakonne, zbiory prawodaw¬
stwa zakonnego i diecezjalnego. Obok reguły św. Benedykta i jej wykładni
spotykamy późniejszą regułę św. Franciszka z Asyżu, statuty Małopolskiej
Prowincji Franciszkanów Reformatów, konstytucje zakonu paulinów św. Paw¬
ła Pustelnika, konstytucje i dekrety synodu diecezji płockiej z czasów rządów
279
biskupa Jerzego Michała Poniatowskiego. Znajdujemy tu wydane w
XVI
wieku dzieła ojców Kościoła Wschodniego, najstarsze wydania Biblii w tłu¬
maczeniu na język polski, dzieła znakomitych polskich teologów: Stanisława
Hozjusza, Stanisława Sokołowskiego czy Jana Franciszka Hackiego. Bogaty
dział teologii polemicznej tworzą dzieła Roberta Bellarmina, jezuity Waw¬
rzyńca
Forera
oraz mniej znanych polemistów polskich, Jana Otrębusa
i Wojciecha Gabriela Sławosza. Również inne działy księgozbioru, między
innymi filozofia, prawo cywilne i prawo kanoniczne, historia powszechna,
historia Kościoła, hagiografia, lingwistyka, gramatyka, retoryka reprezento¬
wane są w Bibliotece poprzez najważniejsze dzieła swojej epoki, przez au¬
torów starożytnych jak i nowożytnych, polskich i obcego pochodzenia.
W omawianym zbiorze wiele miejsca zajmuje dział kaznodziejstwa pol¬
skiego i europejskiego, na który składają się liczne traktaty z zakresu wy¬
mowy kościelnej i teorii homiletyki. Najliczniejsze są kazania tzw. niedziel¬
ne i świąteczne na różne okresy roku liturgicznego, kazania pogrzebowe,
panegiryczne i okolicznościowe. Każdy dział może być pogłębiany odręb¬
nymi badaniami. Wyjątkową wartość historyczną i artystyczną księgozbioru
seminaryjnego stanowią kodeksy rękopiśmienne, dzięki którym Biblioteka
WSD w Płocku była szerzej znana na przełomie
XIX
i
XX
wieku. Bezcen¬
nym zbiorem interesowało się i nadal interesuje wielu badaczy. Kodeksy te
pochodzące z zasobnej ongiś katedry płockiej świadczą niezbicie o wysokiej
kulturze płockiego środowiska kościelnego w wiekach średnich.
Niniejsza publikacja jest pierwszym merytorycznym opracowaniem za¬
sobu starych druków Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego
w Płocku. Omówiono w niej zagadnienia dotyczące kształtowania się zaso¬
bu po
1945
roku, analizy treści zbiorów, typologii opraw, a nade wszystko
właścicieli i użytkowników dawnej księgi. Opracowanie może przyczynić
się do podjęcia studiów porównawczych nad kulturą intelektualną i ducho¬
wą płockiego środowiska kościelnego na tle innych środowisk kościelnych
(diecezjalnych) w Polsce.
280
RESUME
L histoire des collections de livres s inscrit dans le passé des institutions
et des personnes, qui rassemblaient les livres pendant des siècles et de tous
ceux, qui les utilisaient, en approfondissant leur savoir, tout en se consacrant
aux diverses études, méditant sur des textes philosophiques et théologiques,
s émerveillant de l habileté artistique des codes manuscrits.
La collection historique appartenant à la Bibliothèque du Grand Séminaire
à
Płock,
se formait dans des circonstances variant, marquée par une trame des
événements tragiques dans le passé de la Nation. La Bibliothèque devint non
seulement un puits et une source de savoir, mais aussi un abri aux livres
parvenus à
Płock,
des dizaines de couvents supprimés par l envahisseur. Vu
sa provenance, cette collection n est pas homogène, en d autres termes, elle
n est pas une collection d un lieu unique. La collection de l ensemble de
livres, appartenant à l institution, qui est le séminaire diocésain, ne représente
pas uniquement le milieu ecclésiastique du diocèse de
Płock
au cours des trois
derniers siècles. Le nombre de livres représentatifs pour „le cercle diocésain
de
Płock
est pratiquement très faible. Les livres, qui méritent une attention
particulière, sont ceux, qui sur la page de titre portent des traces des sceaux
d avant la guerre, avec l inscription sur le pourtour: Bibliotheca
Seminarii
Plocensis, ou plus anciens: Missionis
Domus Plocensis,
dont les propriétaires
furent les missionnaires de
Płock,
dirigeant un séminaire dans le diocèse.
Dans ce groupe il y a aussi des prêtres diocésains, dont la passion bi-
bliophilique engendra de grandes collections de livres, léguées plus tard à la
bibliothèque du séminaire. Caractérisant la collection de livres à
Płock,
il
faut souligner que les livres y recueillis, en dépit de leur contenu inconte¬
stablement théologique, se caractérisent par une grande diversité, qui est une
simple conséquence du fait évoqué ci-dessus, que les livres ne proviennent
pas d un soit disant même endroit. Le corps de la collection est constitué
des livres monastiques, représentés par des ordres de différentes règles.
Ainsi, dans la collection se trouvent les livres des auteurs monastiques, des
théologiens, prédicateurs et mystiques, en outre des constitutions mona¬
stiques, des recueils de législation monastique et diocésaine. A côté de la
règle de Saint Benoît et de son interprétation, nous retouvons la future règle
de Saint François d Assis, des statuts de la Province des Franciscains-
281
Réformateurs de Petite Pologne, des constitutions du couvent des paulins de
Saint-Paul-l Ermite, des constitutions et des décrets du synode diocésain de
Płock
sous le gouvernement de l évêque Georges Michel Poniatowski. Nous
y retrouvons des oeuvres de l Eglise Orientale, éditées au
XVIe
s., les plus
anciennes éditions de la Bible traduites en polonais, des oeuvres
ď
eminents
théologiens polonais: Stanislas Hozjusz, Stanislas Sokolowski ou Jean
François Hacki. Une riche section de théologie polémique est constituée par
les oeuvres de Robert
Bellarmin,
le jésuite Laurent Forer, et des polémis¬
tes polonais moins connus, Jean Otrçbus et
Adalbert
Gabriel
Sławosz.
De
même, autres sections de la collection, entre autres celles de philosophie, de
droit civile et de droit canonique, d histoire universelle, d histoire de
l Eglise, d hagiographie, de linguistique, de grammaire, de rhétorique, sont
représentées dans la Bibliothèque par les plus grandes oeuvres de l époque
tant des auteurs antiques que modernes, polonais et étrangers. Dans la
collection décrite, une place importante est occupée par la section de pré¬
dication polonaise et européenne, dont maints traités concernant l éloquence
ecclésiastique et la théorie homilétique. Les plus nombreuses sont les
prédications dominicales et celles pour les jours de fête pour différentes pé¬
riodes de l année liturgique, les oraisons funèbres, les sermons panégyriques
et occasionnels. Chaque section peut être approfondie par des études
séparées. Grâce aux codes manuscrits de la collection du séminaire, qui ont
une exceptionnelle valeur historique et artistique, la Bibliothèque du Grand
Séminaire à
Płock,
fut largement connue au tournant des
XIXe
et
XXe
siècles. De nombreux chercheurs s intéressaient et s intéressent toujours
à cette collection inestimable. Les codes provenant de la cathédrale de
Płock,
très riche à l époque, prouvent incontestablement la haute culture du
milieu ecclésiastique de
Płock
au Moyen Âge.
La présente publication est le premier ouvrage substantiel sur les fonds
imprimés anciens appartenant à la Bibliothèque du Grand Séminaire
à
Płock.
Elle touche les sujets liés à la formation des fonds après
1945,
à l analyse du contenu des recueils, à la typologie des reliures et notamment
aux propriétaires et utilisateurs d un livre ancien. L ouvrage pourra con¬
tribuer aux études comparatives de la culture intellectuelle et spirituelle du
milieu ecclésiastique de
Płock
dans la lumière d autres milieux ecclésia¬
stiques (diocésains) en Pologne.
Traduction:
Iwona Bartosz-Przybylo
282
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Graczyk, Waldemar 1964- Marszalska, Jolanta M. 1954- |
| author_GND | (DE-588)113330415X (DE-588)1191118355 |
| author_facet | Graczyk, Waldemar 1964- Marszalska, Jolanta M. 1954- |
| author_role | aut aut |
| author_sort | Graczyk, Waldemar 1964- |
| author_variant | w g wg j m m jm jmm |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV036884242 |
| ctrlnum | (OCoLC)706853099 (DE-599)BVBBV036884242 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02036nam a2200421 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV036884242</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20240206 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">110103s2010 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788372168504</subfield><subfield code="9">978-83-7216-850-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)706853099</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV036884242</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Graczyk, Waldemar</subfield><subfield code="d">1964-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)113330415X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku</subfield><subfield code="b">z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach</subfield><subfield code="c">Waldemar Graczyk, Jolanta M. Marszalska</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy</subfield><subfield code="c">2010</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">320 s., [8] s. tabl. kolor.</subfield><subfield code="b">Ill.</subfield><subfield code="c">25 cm.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zsfassung in franz. Sprache</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Alter Druck</subfield><subfield code="0">(DE-588)4199447-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kirchliche Bibliothek</subfield><subfield code="0">(DE-588)4163946-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Płock</subfield><subfield code="0">(DE-588)4103144-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Płock</subfield><subfield code="0">(DE-588)4103144-1</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Kirchliche Bibliothek</subfield><subfield code="0">(DE-588)4163946-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Alter Druck</subfield><subfield code="0">(DE-588)4199447-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Marszalska, Jolanta M.</subfield><subfield code="d">1954-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1191118355</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 2</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=020799556&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 2</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=020799556&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-020799556</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">020</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Płock (DE-588)4103144-1 gnd |
| geographic_facet | Płock |
| id | DE-604.BV036884242 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-07-09T22:50:08Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788372168504 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-020799556 |
| oclc_num | 706853099 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 320 s., [8] s. tabl. kolor. Ill. 25 cm. |
| publishDate | 2010 |
| publishDateSearch | 2010 |
| publishDateSort | 2010 |
| publisher | Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy |
| record_format | marc |
| spelling | Graczyk, Waldemar 1964- Verfasser (DE-588)113330415X aut Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach Waldemar Graczyk, Jolanta M. Marszalska Kraków Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy 2010 320 s., [8] s. tabl. kolor. Ill. 25 cm. txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zsfassung in franz. Sprache Alter Druck (DE-588)4199447-4 gnd rswk-swf Kirchliche Bibliothek (DE-588)4163946-7 gnd rswk-swf Płock (DE-588)4103144-1 gnd rswk-swf Płock (DE-588)4103144-1 g Kirchliche Bibliothek (DE-588)4163946-7 s Alter Druck (DE-588)4199447-4 s DE-604 Marszalska, Jolanta M. 1954- Verfasser (DE-588)1191118355 aut Digitalisierung BSB Muenchen 2 application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=020799556&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 2 application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=020799556&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Graczyk, Waldemar 1964- Marszalska, Jolanta M. 1954- Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach Alter Druck (DE-588)4199447-4 gnd Kirchliche Bibliothek (DE-588)4163946-7 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4199447-4 (DE-588)4163946-7 (DE-588)4103144-1 |
| title | Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach |
| title_auth | Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach |
| title_exact_search | Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach |
| title_full | Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach Waldemar Graczyk, Jolanta M. Marszalska |
| title_fullStr | Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach Waldemar Graczyk, Jolanta M. Marszalska |
| title_full_unstemmed | Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach Waldemar Graczyk, Jolanta M. Marszalska |
| title_short | Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku |
| title_sort | ksiegi rekopismienne i stare druki w zbiorach biblioteki wyzszego seminarium duchownego w plocku z dziejow kultury polskich bibliotek koscielnych w dawnych wiekach |
| title_sub | z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach |
| topic | Alter Druck (DE-588)4199447-4 gnd Kirchliche Bibliothek (DE-588)4163946-7 gnd |
| topic_facet | Alter Druck Kirchliche Bibliothek Płock |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=020799556&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=020799556&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT graczykwaldemar ksiegirekopismienneistaredrukiwzbiorachbibliotekiwyzszegoseminariumduchownegowpłockuzdziejowkulturypolskichbibliotekkoscielnychwdawnychwiekach AT marszalskajolantam ksiegirekopismienneistaredrukiwzbiorachbibliotekiwyzszegoseminariumduchownegowpłockuzdziejowkulturypolskichbibliotekkoscielnychwdawnychwiekach |