Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970): instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970)
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Szczecin
ZAPOL
2008
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | Zsfassung in dt. Sprache |
| Beschreibung: | 555 s. 25 cm. |
| ISBN: | 9788375181111 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV035662194 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20210121 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 090805s2008 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788375181111 |9 978-83-751811-1-1 | ||
| 035 | |a (OCoLC)461336091 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV035662194 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rakwb | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 050 | 0 | |a DK4600.P675 | |
| 084 | |a 7,41 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Ślepowroński, Tomasz |d 1974- |e Verfasser |0 (DE-588)1186647752 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) |b instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) |c Tomasz Ślepowroński |
| 246 | 1 | 1 | |a Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) |
| 264 | 1 | |a Szczecin |b ZAPOL |c 2008 | |
| 300 | |a 555 s. |c 25 cm. | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Zsfassung in dt. Sprache | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1945-1970 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Geschichtsschreibung |0 (DE-588)4020531-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 4 | |a Polen | |
| 651 | 4 | |a Poland |x Historiography | |
| 651 | 4 | |a Pomerania (Poland and Germany) |x Historiography | |
| 651 | 7 | |a Hinterpommern |0 (DE-588)4072512-1 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Hinterpommern |0 (DE-588)4072512-1 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Geschichtsschreibung |0 (DE-588)4020531-9 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1945-1970 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSBMuenchen |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017716607&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017716607&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-017716607 | ||
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804139353338806272 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów
............................................ 9
Wstęp
.................................................. 13
Rozdział I Miejsce zachodniopomorskiej historiografii w badaniach naukowych
Niemców i Polaków przed
1945
r.
.............................. 34
1.1.
Landesgeschichte na Pomorzu Przednim przed
1945
r.
.............. 34
1.2.
Miejsce Pomorza Zachodniego w polskim pomorzoznawstwie
i polskich badaniach zachodnich na przełomie
XIX
i
XX
w.
oraz w
II
Rzeczpospolitej
................................. 62
1.3.
Polityka hitlerowska niszczenia nauki polskiej; środowiska
myśli zachodniej wobec
Ostforschung
w okresie
II
wojny światowej.
Miejsce nauki w koncepcjach terytorialnych zachodnich
Polskiego Państwa Podziemnego
........................... 101
Rozdział
II
Polskie i niemieckie pomorzoznawstwo oraz zachodniopomorska
historiografia w okresie konceptualizacji badań
(1945-1955/56)............126
2.1.
Główne linie polityki władz Polski Ludowej wobec nauki historycznej
i niemcoznawstwa. Historiografia polska o Niemczech
i stosunkach polsko-niemieckich
............................126
2.2.
Polityka naukowa
SED.
Zaprowadzenie materializmu historycznego
w koncepcjach badań a legitymacja historyczna państwa NRD
........165
2.3.
Koncepcje budowy środowiska historycznego w okresie dominacji
pozapomorskich ośrodków badawczych. Między tradycją
nacjonalistyczno-geopolityczną a materializmem historycznym
.......186
2.3.1.
Rola środowiska poznańskiego i toruńskiego
w tworzeniu koncepcji badawczych
.......................186
2.3.2.
Powoływanie pierwszych placówek nauk humanistycznych
na Pomorzu Zachodnim
І
początki kształtowania się
zachodniopomorskiego ośrodka historycznego
...............221
2.3.3.
Historiografia zachodniopomorska w okresie dominacji
pozapomorskich ośrodków badawczych
....................246
2.4.
Niemieckie pomorzoznawstwo w SBZ/NRD
.....................255
2.4.1.
Proces denazyfikacji i instrumentalizacji
pomorzoznawstwa niemieckiego
.........................255
2.4.2.
Instytut Historii Uniwersytetu w Gryfii na drodze
do socjalistycznej stabilizacji
............................266
Rozdział III Powstanie, przemiany i rozwój historiografii i czasopiśmiennictwa
między Gryfią,
Szczecinem
a Słupskiem
(1955-1970)...................278
3.1.
Miejsce Zakładu Historii Pomorza
IH
PAN w tworzeniu koncepcji
i koordynacji badań oraz budowaniu suwerenności
polskiego pomorzoznawstwa
..............................278
3.2.
Miejsce Wojewódzkiego Archiwum Państwowego,
Polskiego Towarzystwa Historycznego i Pracowni Zakładu Historii
Pomorza
IH
PAN w Szczecinie w rozwoju środowiska historycznego
.....287
3.3.
Wkład Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego
w budowę środowiskowego prestiżu generacji twórców
dziejopisarstwa zachodniopomorskiego
.......................327
3.4.
Instytut Zachodniopomorski i jego miejsce
w rozwoju historiografii zachodniopomorskiej
...................341
3.5.
Instytucje ośrodka słupsko
-
koszalińskiego
.....................350
3.6.
Rozwój historiografii zachodniopomorskiej i proces jej unaukowienia
. . . .358
3.7.
Miejsce Instytutu Historycznego Uniwersytetu w Gryfii
w przemianach wschodnioniemieckiego pomorzoznawstwa
.........372
3.7.1.
Zwycięstwo środowiska marksistowskich historyków
i jego skutki dla funkcjonowania Instytutu Historycznego
.........372
3.7.2.
Przeszłość Pomorza w badaniach uniwersyteckich
historyków w Gryfii
..................................395
3.8.
Enklawy tradycjonalistycznej historiografii w Gryfii i Strzałowie
........405
Rozdział
IV
Nawiązanie i rozwój współpracy między pomorzoznawcami
Polski Ludowej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej
................427
4.1.
Główne linie rozwoju polsko-wschodnioniemieckiej współpracy
na szczeblu ponadregionalnym
.............................427
4.2.
Szczecinianie i Gryfianie w dialogu naukowym
....................442
4.2.1.
Uwagi do stosunku Szczecinian i Słupszczan do
Landesgeschichte
na Pomorzu Przednim po
1945
r.
.........................442
4.2.2
Współpraca między polskim
a wschodnioniemieckim pomorzoznawstwem
................450
4.2.3
Ku potrzebie nowych form współpracy
.....................477
Zakończenie
.............................................479
Zusammenfassung.........................................484
Bibliografia
..............................................489
INHATLSVERZEICHNIS
Abkürzungsverzeichnis...................................... 9
Einführung.............................................. 13
Kapitel
I Pommersche
Historiographie in der wissenschaftlichen Forschung
in Polen und Deutschland vor 1945.............................. 34
1.1. Landesgeschichte in Vorpommern vor 1945..................... 34
1.2. Pommern in der polnischen Regionalgeschichte und in der polnischen
Westforschung um die Wende des 19. und 20. Jhs. und in der 2. Republik. . 62
1.3. Die Vernichtung der polnischen Wissenschaft durch die nationalsozialistische
Politik; das Verhältnis der Westkreise gegenüber der Ostforschung währen
des 2. Weltkrieges. Die Wissenschaft in den westlichen Territorialkonzepten
des Polnischen Untergrundstaates...........................101
Kapitel
II
Polnische und deutsche Regionalgeschichte Pommerns und pommersche
Historiographie in der Entwurfsphase der Forschung (1945-1955/56)........126
2.1. Politische Hauptlinien der VR Polen gegenüber der Geschichtsforschung
und Deutschlandkunde. Polnische Historiographie über Deutschland und
deutsch-polnische Beziehungen............................126
2.2. Wissenschaftspolitik der SED. Einführung des historischen Materialismus
in den Forschungskonzepten und historische Legitimierung
des DDR-Staates.......................................165
2.3. Aufbaukonzepte des Historikermilieus in der Periode der Dominanz
der Zentren außerhalb Pommerns. Zwischen der national-geopolitischen
Tradition und dem historischen Materialismus...................186
2.3.1. Die Rolle der Posener und Thorner Milieus für die Schaffung
neuer Forschungskonzepte...............................186
2.3.2. Gründung erster geisteswissenschaftlicher Institutionen
in Westpommern und die Herausbildung des westpommerschen
historischen Zentrums..................................221
2.3.3. Westpommersche Historiographie in der Periode der Dominanz
der Forschungszentren außerhalb Pommerns...................246
2.4. Deutsche Regionalgeschichte Pommerns in der SBZ/DDR............ 255
2.4.1. Prozess der Entnazifizierung und Instrumentalisierung der deutschen
Regionalgeschichte Pommerns............................255
2.4.2. Institut für Geschichte der Universität in Greifswald auf dem Wege
zur sozialistischen Stabilität...............................266
Kapitel
111
Entstehung, Veränderungen, Entwicklung der Historiographie
und Zeitschriftenwesens zwischen Greifswald, Stettin und
Stolp
(1955-1970). . . 278
3.1. Die Rolle des Lehrstuhls für die Geschichte Pommerns des Historischen
Instituts der Polnischen Akademie der Wissenschaften in der Erarbeitung
des Konzepts und Koordination der Forschung, und Souveränitätsaufbau
der polnischen Regionalgeschichte Pommerns...................278
3.2. Die Rolle des Woiwodschaftlichen Staatsarchivs, der Polnischen
Historischen Gesellschaft und der Arbeitsstelle für Geschichte Pommerns
des Historischen Instituts der Polnischen Akademie der Wissenschaften
in Stettin in der Entwicklung des Historikermilieus.................287
3.3. Der Einsatz der Stettiner Wissenschaftlichen Gesellschaft für die
Förderung des Ansehens im Stettiner Historikermilieu der
Gründergeneration der pommerschen Geschichtsforschung..........327
3.4. Das Westpommersche Institut und seine Rolle in der Entwicklung
der pommerschen Geschichtsforschung.......................341
3.5. Institutionen in Koszalin/Köslin und
Słupsk/Stolp
.................350
3.6. Die Entwicklung der westpommerschen Historiographie und der Prozess
ihrer Verwissenschaftlichung..............................358
3.7. Die Rolle des Historischen Instituts in Greifswald in den Veränderungen
der ostdeutschen Regionalgeschichte Pommerns.................372
3.7.1. Der Sieg des marxistischen Historikermilieus und seine Folgen
für das Historische Institut................................372
3.7.2. Die Geschichte Pommerns in der Universitätsforschung
der Greifswalder Historiker...............................395
3.8. Exklaven der konservativ-traditionellen Historiographie in Greifswald/
Gryfia und
Stralsund/Strzałów
..............................405
Kapitel
IV
Die Aufnahme und Entwicklung der Zusammenarbeit zwischen
den Historikern der Regionalgeschichte Pommerns der VR Polen und der DDR. . . 427
4.1. Hauptentwicklungslinien der polnisch-ostdeutschen Zusammenarbeit
auf der überregionalen Ebene............................. . 427
4.2. Stettiner und Greifswalder im wissenschaftlichen Diskurs............442
4.2.1. Bemerkungen zum Verhältnis der Stettiner und Stolper
zur Landesgeschichte in Vorpommern nach 1945.................442
4.2.2 Die Zusammenarbeit zwischen der polnischen und ostdeutschen
Regionalgeschichtsforschung.............................450
4.2.3 Neue Formen der Zusammenarbeit.......................477
Schlussbemerkungen.......................................479
Zusammenfassung.........................................484
Bibliographie.............................................489
484
T.
ŚLEPOWROŃSKI POLSKA IWSCHODNIONIEMIECKA HISTORIOGRAFIA..
ZUSAMMENFASSUNG
Infolge der Verschiebung der polnischen Grenze bis an die Oder und
Lausitzer Neiße erfolgte an der Odermündung und im historischen Gebiet
Pommerns ein Zusammentreffen sowohl der Gesellschaften, als auch ihrer
polnischen und deutschen Eliten.
Die regierenden Parteien, die polnische PVAP (Polnische Vereinigte Ar¬
beiterpartei) und die SED, schufen organisatorische, finanzielle und ideolo¬
gische Bedingungen für gemeinsame Aktivitäten, auch in dem Milieu der
Geschichtswissenschaftler. Diese Beziehungen hatten einen gegenseitigen
Charakter, weil die Regierungen von der Geschichtswissenschaft erwarteten,
dass
sie die Entstehung der VR Polen und der DDR legitimierte. Die sich
unter dem Schutz und der Kontrolle des Staates entwickelnde Regionalge¬
schichte Pommerns war hauptsächlich das Werk der Historiker aus Szczecin/
Stettin,
Słupsk/Stolp, Greifswald/Gryfia, Stralsund/Strzałów,
aber auch von
anderen, die sich mit dieser Thematik mehr oder weniger befasst haben. Die
bestehende Diskrepanz in der Auffassung der marxistischen Ideologie selbst
in den beiden kommunistischen Parteien und andere Erfahrungen der na¬
tionalen Tradition und Geschichte verursachten, auch in Bezug auf die Re¬
gionalgeschichte, eine ganz andere Bestimmung der wissenschaftlichen
Freiheit und die Schaffung anderer methodologischen Grundlagen. Polnische
Forscher waren weniger (besonders bis zur Mitte der 50er Jahre) an ideolo¬
gische Weisungen gebunden und mussten nicht die Tradition der kommu¬
nistischen Arbeiterbewegung heroisieren, um zu beweisen,
dass
sie „unver¬
meidlich die Entstehung der VR Polen und DDR herbeiführten. Sie
verpflichteten sich eher der polnischen Staatsraison und begründeten pol¬
nische, historische Rechte, im Einklang mit dem Potsdamer Abkommen, in
Bezug auf die westlichen und nördlichen Gebiete und ihre Besiedlung durch
Polen. Zum Zentrum der Regionalgeschichte in der DDR wurde die seit dem
15. Jh. bestehende Universität in Greifswald/Gryfia. Grundlagen für die neue,
marxistische Forschungsrichtung schufen seit den 50er Jahren neue, par¬
teitreue Geschichtswissenschaftler, Nutznießer der Entnazifizierung und
ZUSAMMENFASSUNG 485
Stalinisierung der Historikerzunft. Sie ersetzten diejenigen Geschichtsschrei¬
ber, die sich der durch den individuellen Historismus der Landesgeschichte
durchsetzten Tradition verpflichtet fühlten, die Generation und die For¬
schungstradition, die im historischen Seminar Adolf Hofmeister und Fritz
Curschmann symbolisieren. SED-treue Professoren, die an der Universität
alle Grade ihres beruflichen Aufstiegs vollzogen, übten einen gewaltigen
Einfluss auf die Akzeptanz und Aufnahme der bis zu den 70er Jahren be¬
vorzugten Forschungsrichtungen, die für das eigenwillige Verstehen der
Regionalgeschichte durch die DDR-Geschichtsforschung und SED-Weisun¬
gen charakteristisch waren. Hauptforschungsrichtungen waren: die Tradition
der kommunistischen Bewegung und Arbeiterbewegung vor 1945, die Grün¬
dung der DDR und die Legitimierung des ersten Arbeiter- und Bauernstaa¬
tes auf dem deutschen Boden und auf der Regionalebene Vorpommerns
durch: a) die Darstellung und Ehrung der SPD/KPD-Vereinigung; b) die
Abwicklung der Bodenreform und Nationalisierung der Industrie,· c) die
Darstellung der fortschrittlichen Tätigkeit der linken Jugend/Studentenbe¬
wegung nach dem 2. Weltkrieg. Auf diesem Hintergrund zeichnete sich
markant die Fortsetzung der traditionellen Hanseforschung, darunter die
Forschung der gesellschaftlichen und wirtschaftlichen Vergangenheit der
pommerschen Städte im breiten geschichtlichen Kontext der Städte im Ost¬
seeraum. Mit der Eroberung durch Greifswalder Forscher einer stärkeren
Position in der Hanseforschung gewannen diese Studien zwar langsam an
Anerkennung, aber bis zum Ende der DDR hat diese Forschung weger der
politischen Präferenzen der Machthaber nie eine führende Rolle übernom¬
men. Es
muss
mit Bedauern festgestellt werden,
dass
die heutige Greifswal¬
der Hanseforschung neben den Ergebnissen der Archäologie am höchsten
geschätzt werden. Verursacht wurde dies durch den Verzicht auf die alte und
hervorragende Vorkriegsforschung über die Hilfswissenschaften der Ge¬
schichte, die Kirchengeschichte und Reformation, Kultur und Ideologie im
Mittelalter, und in der Neuzeit. Diese Forschungsrichtung versuchten die im
Museen- und Archivbereich tätigen Forscher wiederzuaktivieren, die sich
um das „Greifswalder Jahrbuch versammelt hatten. Sie bemühten sich die
traditionelle Forschung fortzusetzen, sie hielten Abstand vom historischen
Materialismus, der für die Historiker aus dem Universitätsbereich charak¬
teristisch war. Es
muss
unterstrichen werden,
dass
diese Arbeiten ein hohes
wissenschaftliches Niveau erreicht haben. Ihre Bemühungen haben Aner-
486
T.ŚLEPOWROŃSKI POLSKA IWSCHODNIONIEMIECKA HISTORIOGRAFIA...
kennung durch einige polnische Forscher gefunden, die im oben erwähnten
Jahrbuch publiziert haben. Im Jahrbuch wurde zwar die Problematik der
Arbeiterbewegung und die Geschichte der regionalen KPD thematisiert, aber
die Zeitschrift selbst erregte Missbilligung in den SED-Kreisen, die aus¬
drücklich die Universitätszeitschrift bevorzugt haben. Die polnische Regio¬
nalgeschichte hat sich in ganz anderen organisatorischen Bedingungen her¬
ausgebildet, weil die Gründung einer Universität eine der Forderungen war,
die die Geisteswissenschaftler aus verschieden Fachrichtungen zusammen¬
brachte. Gründer der Universität v.a.: A. Wielopolski, H.
Lesiński,
und B.
Dopierala
- eine Generation der Lehrlinge der Meister aus den großen For¬
schungszentren Polens, hat das Werk der Integration Westpommerns mit
Polen in Szczecin/Stettin und
Słupsk/Stolp
zustande gebracht. Sie haben auf
diesen Gebieten die Wissenschaft entwickelt und neue Generationen polni¬
scher Akademiker herausgebildet. Anfänglich waren es verhältnismäßig
wenige Wissenschaftler. Deswegen konnten sie die durch den Lehrstuhl der
Pommerngeschichte des Instituts für Geschichte der Polnischen Akademie
der Wissenschaften realisierte Bearbeitung der Synthese der „Geschichte
Pommerns und „Geschichte Stettins nur zum Teil unterstützten. Es
muss
ausdrücklich unterstrichen werden,
dass
die Pommernforschung bis 1970
außerhalb Stettins betrieben wurde. Das Stettiner Historikermilieu entwik-
kelte sich im Umfeld der Durchsetzung des Konzepts von „Großpommern
und der Anstrengungen von G.
Labuda
um seine Institutionierung und
personelle Stärkung. Das sichtbare Zeichen seiner Bemühungen war die
Entstehung der Stettiner Arbeitsstelle für die Geschichte Westpommerns
des Historischen Instituts der Polnischen Akademie der Wissenschaften und
ihre Zusammenarbeit mit dem Staatsarchiv, und einem der Lehrstühle (für
die Wirtschaftsgeschichte) der Stettiner Technischen Universität. Auch die
Zusammenarbeit mit der Stettiner Wissenschaftlichen Gesellschaft bot die
Möglichkeit zur Diskussion und zur Veröffentlichung der Forschungsergeb¬
nisse im Druck an. Das oben erwähnte Konzept von Gerard
Labuda,
die
geistige Veranlagung der Gründer und die sehr wichtige Unterstützung der
regionalen Leitung der PVAP und des Präsidiums des Woiwodschafsrates
ermöglichten eine große wissenschaftliche Aktivität. Damit hat man in der
polnischen Geschichtsforschung sich neue Themen vorgenommen, die auch
ostdeutsche Kollegen aufgegriffen haben. Die Entwicklung der Geschichts¬
forschung begleitete ständig ein starker Einfluss des Posener Milieus. Die
ZUSAMMENFASSUNG 487
Symbiose der geopolitisch-nationalen Tradition und der Sieg des historischen
Materialismus haben den Prozess der ständigen Niveauerhöhung der Ge¬
schichtsforschung in Stettin und später in
Stolp
nicht gestört. Die Forscher
bevorzugten die Studien über das Mittelalter und die Neuzeit, darunter
Verbindungen des Herzogtums Pommern mit Polen, Geschichte der Hafen¬
städte, hauptsächlich Szczecins/Stettins, gesellschaftliche, wirtschaftliche
und strukturelle Erscheinungen, die in der preußischen Provinz Pommern
im 19. und 20. Jh. stattgefunden haben. Besonderes Interesse galt der Haupt¬
stadt der preußischen Provinz Pommern und ihrer Beziehungen mit dem
polnischen Hinterland im 19. und 20. Jh., und ihrer Rolle für die wirtschaft¬
lichen Verhältnisse des Reiches mit der 2. Republik. Herausgehoben wurde
die Traditionen der deutschen Arbeiterbewegung und ihrer Beziehung zu
den polnischen Saisonarbeitern, demographische Erscheinungen, darunter
die Landflucht, Landwirtschaftsgeschichte und Situation der Landarbeiter.
In solchen Bereichen wie Kulturgeschichte und Ideologie wurde die For¬
schung in einem sehr begrenzten Umfang aufgenommen. Außerhalb des
wissenschaftlichen Interesses oder Möglichkeiten der Forscher blieben die
Hilfswissenschaften der Geschichte wie die Kirchen- und Parteiengeschichte
(mit Ausnahme der KPD und SPD), Geschichte der Institutionen und Ver¬
eine. Eine neue Entwicklung, die am Ende der besprochenen Periode auf¬
tauchte, war die vom Westpommerschen Institut initiierte und von der
Woiwodschaftskomitee der PVAP angeregte und kontrollierte Forschungs¬
richtung, deren Interesse der neuen Entwicklungen in der maritimen Wirt¬
schaft und dem Transport, gesellschaftlichen und demografischen Tenden¬
zen, und sozialistischen Veränderungen auf dem Lande galt. Daneben
existierte noch immer um die Wende der 60er und 70er Jahre die eng mit
der Deutschlandpolitik der VR Polen verbundene Forschung, die das Ziel
hatte, die revisionistische Politik der BRD zu bekämpfen. Die seit der Mitte
der 50er Jahre aufgenommene Zusammenarbeit von Szczecin/Stettin und
Greifswald/Gryfia war eine für die Geschichte Pommerns gemeinsame Er¬
scheinung, die einen nennenswerten Einfluss auf die Entwicklung beider
Städte hatte. Diese Zusammenarbeit war einerseits das Ergebnis der politi¬
schen (parteistaatlichen) Einwirkung und darunter der
Dichotomie
in der
Deutschlandpolitik der PVAP, und anderseits die Entscheidung der Histo¬
rikerkommission der DDR und VR Polen, die zu gemeinsamen Kontakten
auf der Regionalebene ermutigte. Auch der Faktor des gegenseitigen
Inter-
488
T.
ŚLEPOWROŃSKI POLSKA IWSCHODNIONIEMIECKA HISTORIOGRAFIA...
esses
der Forscher aus dem geteilten Pommern kann nicht geringgeschätzt
werden. Dieses Interesse ergab sich aus dem Wunsch die oben erwähnten
Forschungsrichtungen zu stärken, die Studienergebnisse auszutauschen, ans
Archivmaterial zu kommen. Diese Kontakte hatten auch eine emotionale
Dimension, fast ungreifbar für die nach 1970 geborene Generation der En¬
kelkinder der Gründerväter der pommerschen Regionalgeschichte: Fast eine
Dekade nach dem Zusammenbruch des
III
Reiches kommen Menschen
zusammen, deren jugendliche Schicksäle der verbrecherische Krieg be¬
stimmte. Nicht so lange her waren die einen als Flakhelfer oder Wehrmacht¬
offiziere an der Grenze der deutschen Eroberungen an der Schwelle Asiens,
Mitglieder der Volksgemeinschaft und Vertreter der Herrenrasse, die ande¬
ren Zwangsarbeiter und Kriegsgefangene, denen die Besatzungszeit die Ju¬
gend beraubt hatte, diejenigen, die im Rahmen des Generalplans Ost als
Untermenschen galten. Die Letzeren assoziierten Deutsche und die deutsche
Sprache mit Befehlen, Erniedrigung und dem permanenten Umgang mit
dem absoluten Bösen. Der Einfluss der psychologisch-emotionalen Bedin¬
gungen und mit ihnen verbundenen Gefühlen auf die Intensität gegenseiti¬
ger Kontakte war sicherlich erheblich, aber die wirkliche Dimension von
ihnen lernen werden wir wohl nie kennen. Gemeinsame Treffen mit Histo¬
rikern aus anderen Zentren und Staaten erfolgten hauptsächlich in Bezug
auf Unternehmungen im Bereich der Studien über die revolutionäre Bewe¬
gung oder anlässlich ihrer Jahrestage in beiden Ländern oder in der UdSSR,
Sitzungen der schon erwähnten (Unter-)Kommission für die Pommernge¬
schichte und der parallel geführten Forschung über die Hansegeschichte,
die auf der deutschen Seite institutionalisiert worden waren. Die andere
Ebene der Zusammenarbeit, die sich Ende der 60er Jahre abzeichnete, waren
die von den Integrations-und Modernisierungsprozessen in der Wirtschaft
der DDR und Polens sicherlich kommende Impulse und gesellschaftliche
Veränderungen (sozialistische Gesellschaft), deren Dynamik und Einfluss
auf die zeitgenössische Geschichte erst am Ende der nachten Dekade ans
Tageslicht kamen. Erst dann kam die neue Generation der Pommernforscher
zu Wort und neue Bedingungen des politischen und wissenschaftlichen
Dialogs eröffneten sowohl neue Möglichkeiten für pommersche Regional¬
geschichte, als auch neue Beschränkungen.
ZAKOŃCZENIE
479
ZAKOŃCZENIE
W następstwie przesunięcia granic Polski nad Odrę i Nysę Łużycką
w
1945
r. nastąpiło zetknięcie się nad ujściem Odry i w historycznym ob¬
szarze Pomorza Zachodniego tak społeczeństw, jak ich elit polskich i nie¬
mieckich. Kierujące państwem polskim i wschodnioniemieckim partie rzą¬
dzące: PZPR i
SED,
stworzyły organizacyjne, finansowe i ideologiczne ramy
aktywności, także środowiskom historycznym. Te relacje nabrały charakteru
wzajemności, bowiem władze oczekiwały od historiografii, by ta legity¬
mizowała powstanie tak PRL, jak NRD. Powstająca w warunkach opieki
i kontroli państwa historiografia Pomorza Zachodniego, była głównie dzie¬
łem środowisk Szczecina, Słupska, Gryfu i Strzałowa, ale też innych, mniej
lub bardziej intensywnie uprawiających pomorzoznawstwo. Występująca
znaczna odmienność między miejscem ideologii marksistowsko-leninowskiej
w samych partiach komunistycznych obu krajów oraz inny ciężar gatunkowy
tradycji narodowej, wyznaczyły historiografiom Polski i NRD, w tym także
polskiemu pomorzozawstwu oraz
Landesgeschichte/Regionalgeschichte,.
zasadniczo nieporównywalne obszary wolności badawczej i podstawy meto¬
dologiczne. Badacze polscy byli mniej (szczególnie od połowy lat pięćdziesią¬
tych), skrępowani nakazami ideologii i zobowiązani wobec heroizacji tradycji
ruchu robotniczego i komunistycznego, prowadzącego „nieuchronnie do
powstania PRL i NRD. Natomiast bardziej od samego początku związali się
z polską racją stanu w zakresie uzasadnienia naszych praw historycznych,
zgodnie z decyzjami Poczdamu, do ziem zachodnich i północnych oraz ich
zasiedlenia przez Polaków.
Głównym ośrodkiem wschodnioniemieckiego pomorzoznawstwa stał
się, istniejący od
XV
w. Uniwersytet w Gryfii/Greifswaldzie. Podwaliny pod
nowy, marksistowski kierunek badań kładli od połowy lat pięćdziesiątych
nowi, oddani partii historycy, beneficjenci dzieła denazyfikacji i procesu sta-
linizacji cechu. Zastąpili oni dziejopisarzy, związanych z tradycją, nasyconej
przez indywidualny historyzm
Landesgeschichte,
pokolenie i tradycje badaw¬
cze, których symbolami w Seminarium Historycznym byli Adolf
Hofmeister
480
T.ŚLEPOWROŃSKI POLSKA IWSCHODNIONIEMIECKA HISTORIOGRAFIA...
i
Fritz Curschmann.
Socjalistyczna profesura, przechodząca w uniwersytecie
wszystkie szczeble awansu naukowego, wywierała przemożny wpływ na
przyjęcie i podjęcie preferowanych odtąd aż do lat siedemdziesiątych kie¬
runków badawczych, które były charakterystyczne dla specyficznego rozu¬
mienia historii regionalnej przez naukę historyczną NRD i dyrektywy
SED
w tym zakresie
(Regionalgeschichte).
Podstawowymi kierunkami poszuki¬
wań badawczych były: na pierwszym miejscu tradycja ruchu robotniczego
i komunistycznego przed
1945
г.,
proces powstawania NRD i legitymowanie
pierwszego państwa robotników i chłopów na ziemi niemieckiej w jego regio¬
nalnym wymiarze Pomorza Przedniego poprzez: a) ukazywanie i admirację
dzieła zjednoczenia
SPD
i KPD; b) realizację reformy rolnej i nacjonalizację
przemysłu; c) prezentowanie postępowej działalności lewicowego ruchu
młodzieżowego/studenckiego po
II
wojnie światowej.
Wyraźnie w tle tych kierunków pozostawała kontynuacja tradycyjnych
zainteresowań historią Hanzy, w tym dziejami społecznymi i gospodar¬
czymi miast zachodniopomorskich w ogóle, analizowanych na szerokim
tle przeszłości dziejów miast basenu Morza Bałtyckiego. Zmieniało się to
powoli wraz z zyskiwaniem przez gryfińskich historyków silnej pozycji wśród
badaczy Hanzy w całym NRD. Jednak do końca istnienia tego państwa,
z powodów politycznych preferencji władz, nie wysunęło się to na pierwsze
miejsce wśród podejmowanych studiów. Należy to konstatować z pewnym
smutkiem, bo dziś właśnie uprawiane w Gryfii dzieje Hanzy obok prac ar¬
cheologów oceniane są najwyżej.
Ten stan rzeczy spowodował zarzucenie starych i znakomitych, przed¬
wojennych badań nad naukami pomocniczymi historii, dziejami Kościoła
i Reformacji, kultury oraz ideologii w okresie średniowiecza i doby nowo¬
żytnej. Ten właśnie nurt usiłowali reaktywować działający w kręgach mu¬
zeów i archiwów Gryfii i Strzałowa badacze, skupieni wokół rocznika „Gre-
ifswald-Stralsunder Jahrbuch .
Skłaniali się oni ku próbie kontynuowania
tradycyjnych badań, pielęgnowali oni pewien dystans wobec materializmu
historycznego, który spowijał poszukiwania historyków uniwersyteckich.
Należy zaznaczyć, że prace te osiągnęły wysoki poziom merytoryczny. Wy¬
siłki ich docenili niektórzy badacze polscy, publikujący na łamach wspo¬
mnianego rocznika, który mimo częściowego otwarcia się na problematykę
ruchu robotniczego i dzieje regionalnej KPD, budził dezaprobatę czynników
partyjnych w
SED,
preferujących wyraźnie czasopismo uniwersyteckie.
ZAKOŃCZENIE
481
Polskie pomorzoznawstwo wykształciło się w innych warunkach organi¬
zacyjnych, bowiem powstanie uniwersytetu stało się jednym z postulatów,
integrujących humanistów wielu dyscyplin. Jego twórcami stali się pierwsi
historycy na czele z A. Wielopolskim, H. Lesińskim i B. Dopierałą, generacja
uczniów swoich Mistrzów z wielkich ośrodków badawczych, która włączyła
się w Szczecinie i Słupsku w dokończenie dzieła integracji Pomorza Zachod¬
niego ze starą Polską, budowy nauki i kształcenia nowej, polskiej inteligencji.
Stosunkowo szczupły, w omawianym okresie, stan kadrowy pozwolił im
tylko w części włączyć się w realizowane pod kierunkiem Zakładu Historii
Pomorza
IH
PAN syntezy „Historii Pomorza i „Historii Szczecina , zasad¬
niczo do
1970
r. budowane siłami ośrodków pozaszczecińskich. Środowisko
historyczne Pomorza Zachodniego rozwinęło się wokół realizacji koncepcji
„Wielkiego Pomorza i mozolnych zabiegów G. Labudy o instytucjonalne
i kadrowe wzmocnienie go, czego widomym rezultatem było powstanie
szczecińskiej Pracowni Historii Pomorza Zachodniego
IH
PAN i jego współ¬
praca z wcześniej istniejącymi: Archiwum Państwowym i jedną z katedr
(Historii Gospodarczej) Politechniki Szczecińskiej. Pewnym forum spotkań
środowiska i realizacji potrzeb wydawniczych stało się także Szczecińskie
Towarzystwo Naukowe. Wspomniana koncepcja Gerarda Labudy i osobo¬
wość Ojców-Założycieli, jak też ważne poparcie władz regionalnych PZPR
i PWRN wyzwoliły wielką aktywność naukową, która była równoznaczna
z wejściem na nowe obszary dziejów, podejmowanych także przez kolegów
wschodnioniemieckich. Rozwojowi historiografii towarzyszył stale silny
wpływ środowiska poznańskiego. Symbioza tradycji geopolityczno-nacjo-
nalistycznej i zwycięskiego materializmu historycznego nie przeszkodziła
w procesie stałego unaukowienia i profesjonalizacji historiografii najpierw
w Szczecinie, zaś dopiero później w Słupsku. Badacze preferowali studia nad
średniowieczem i okresem nowożytnym, w tym związki Księstwa Pomor¬
skiego z Polską, dzieje miast portowych, głównie Szczecina, oraz zjawiska
społeczne, gospodarcze i ustrojowe, które zachodziły w pruskiej prowincji
Pomorze w
XIX
i
XX
w. Szczególnie zainteresowano się dziejami stolicy
pruskiej prowincji Pomorze i jej związkami z także polskim zapleczem
w
XIX
i
XX
w., jak też jej miejscem w stosunkach gospodarczych Rzeszy
z
II
Rzeczpospolitą. Eksponowano też tradycje niemieckiego ruchu robot¬
niczego i jego stosunek do polskich robotników sezonowych, jak i zjawiska
demograficzne, w tym odpływ ludności z wsi, dzieje rolnictwa i położenie
robotników rolnych. Natomiast w nader ograniczonym zakresie zostały pod-
482
T.ŚLEPOWROŃSKI POLSKA IWSCHODNIONIEMIECKA HISTORIOGRAFIA...
jęte do końca omawianego okresu badania nad dziejami kultury, ideologii,
poza zainteresowaniem lub możliwościami warsztatowymi pozostały nauki
pomocnicze historii, dzieje Kościołów, partii politycznych (poza KPD i
SPD)
oraz dzieje instytucji i stowarzyszeń. Nowym kierunkiem, który objawił się
wkońcu omawianego okresu, był zainicjowany przez IZP przy nieustających
inspiracjach i nadzorze KW PZPR oraz PWRN, nurt badań nad zjawiskami
współcześnie się dziejącymi w gospodarce morskiej i komunikacji, przemia¬
nach społecznych i demograficznych, socjalistyczne przekształcenia na wsi.
Obok tego na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych dożywały
swych dni, mocno związane z polityką niemiecką PRL, badania mające na
celu zwalczanie propagandy rewizjonistycznej RFN.
Zjawiskiem wspólnym dla historiografii Pomorza Zachodniego obu kra¬
jów, które w pewnym stopniu zaciążyło na ich rozwoju, była podjęta w drugiej
połowie lat pięćdziesiątych współpraca Szczecina i Gryfu. Była ona wyni¬
kiem zarówno wpływu czynników politycznych (partyjno-państwowych),
w tym dychotomii polityki niemieckiej PZPR, jak decyzji Komisji History¬
ków PRL i NRD, inspirujących wzajemne kontakty na poziomie środowisk
regionalnych. Nie można lekceważyć czynnika wzajemnego zainteresowa¬
nia badaczy z obydwu części podzielonego Pomorza, wynikającego z chęci
umocnienia wspomnianych już kierunków badawczych i wymiany wyników
prac studyjnych oraz dostępu do zasobów archiwalnych. Kontakty te miały
także doniosły wymiar emocjonalny, niemal nieuchwytny dla urodzonego
po
1970
r. pokolenia wnuków Ojców-Założycieli pomorzoznawstwa. Oto
w niemal dekadę po zniszczeniu III Rzeszy spotykali się ludzie, których
młodzieńcze życiorysy odzwierciedlały zbrodnicze plany jej twórcy. Tak
niedawno jeszcze jedni z nich jako
Flakhelfer
i oficerowie
Wehrmachtu byli,
często na granicy niemieckich podbojów na granicy z Azją, przedstawicielami
Volksgemeinschaft
i rasy panów, drudzy zaś robotnikami przymusowymi
i jeńcami wojennymi, którym noc okupacyjna ukradła radość młodości,
w ramach
Generalplan Ost
przedstawicielami narodu podludzi. Dla tych
ostatnich, Niemcy jak i język niemiecki był językiem, kojarzonym z komen¬
dami, upokorzeniem i nieustannym obcowaniem ze złem w jego absolutnym
wymiarze. Wpływ tych psychologiczno-emocjonalnych
ram i
związanych
z nimi odczuć na intensywność wzajemnych kontaktów był zapewne znaczny,
lecz ich rzeczywistego wymiaru nie poznamy chyba nigdy.
Spotykano się z historykami innych ośrodków i państw, głównie w obsza¬
rze przedsięwzięć na polu studiów nad ruchem rewolucyjnym z okazji jego
ZAKOŃCZENIE
483
rocznic w obu krajach, jak też w ZSRR, posiedzeń wspomnianej Komisji/
Podkomisji Historii Pomorza oraz prowadzonych równolegle badań nad
dziejami Hanzy, mających swoje własne instytucjonalne umocowanie po
stronie niemieckiej. Drugą płaszczyzną współpracy, która zarysowała się
pod koniec lat sześćdziesiątych, były impulsy, płynące najpewniej z proce¬
sów integracji i modernizacji Polski i NRD w gospodarce oraz przemianach
społecznych (socjalistyczne społeczeństwo/sozialistische
Gesellschaft),
któ¬
rych dynamika i wpływ na historiografię dziejów współczesnych ujawniły
się dopiero z początkiem kolejnej dekady. W niej to wejście do cechu nowej,
drugiej generacji polskich pomorzoznawców i nowe warunki politycznego
i naukowego dialogu między PRL a NRD otworzyły przed pomorzoznaw-
stwem i
Landesgeschichte
nowe szansę, ale i nowe ograniczenia.
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Ślepowroński, Tomasz 1974- |
| author_GND | (DE-588)1186647752 |
| author_facet | Ślepowroński, Tomasz 1974- |
| author_role | aut |
| author_sort | Ślepowroński, Tomasz 1974- |
| author_variant | t ś tś |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV035662194 |
| callnumber-first | D - World History |
| callnumber-label | DK4600 |
| callnumber-raw | DK4600.P675 |
| callnumber-search | DK4600.P675 |
| callnumber-sort | DK 44600 P675 |
| callnumber-subject | DK - Russia, Soviet Union, Former Soviet Republics, Poland |
| ctrlnum | (OCoLC)461336091 (DE-599)BVBBV035662194 |
| era | Geschichte 1945-1970 gnd |
| era_facet | Geschichte 1945-1970 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02061nam a2200457 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV035662194</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210121 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">090805s2008 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788375181111</subfield><subfield code="9">978-83-751811-1-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)461336091</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV035662194</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="050" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">DK4600.P675</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ślepowroński, Tomasz</subfield><subfield code="d">1974-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1186647752</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970)</subfield><subfield code="b">instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970)</subfield><subfield code="c">Tomasz Ślepowroński</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970)</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Szczecin</subfield><subfield code="b">ZAPOL</subfield><subfield code="c">2008</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">555 s.</subfield><subfield code="c">25 cm.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zsfassung in dt. Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1945-1970</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Geschichtsschreibung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020531-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Polen</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Poland</subfield><subfield code="x">Historiography</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Pomerania (Poland and Germany)</subfield><subfield code="x">Historiography</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Hinterpommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4072512-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Hinterpommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4072512-1</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Geschichtsschreibung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020531-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1945-1970</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSBMuenchen</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017716607&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017716607&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-017716607</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polen Poland Historiography Pomerania (Poland and Germany) Historiography Hinterpommern (DE-588)4072512-1 gnd |
| geographic_facet | Polen Poland Historiography Pomerania (Poland and Germany) Historiography Hinterpommern |
| id | DE-604.BV035662194 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2024-07-09T21:42:44Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788375181111 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-017716607 |
| oclc_num | 461336091 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 555 s. 25 cm. |
| publishDate | 2008 |
| publishDateSearch | 2008 |
| publishDateSort | 2008 |
| publisher | ZAPOL |
| record_format | marc |
| spelling | Ślepowroński, Tomasz 1974- Verfasser (DE-588)1186647752 aut Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) Tomasz Ślepowroński Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) Szczecin ZAPOL 2008 555 s. 25 cm. txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zsfassung in dt. Sprache Geschichte 1945-1970 gnd rswk-swf Geschichtsschreibung (DE-588)4020531-9 gnd rswk-swf Polen Poland Historiography Pomerania (Poland and Germany) Historiography Hinterpommern (DE-588)4072512-1 gnd rswk-swf Hinterpommern (DE-588)4072512-1 g Geschichtsschreibung (DE-588)4020531-9 s Geschichte 1945-1970 z DE-604 Digitalisierung BSBMuenchen application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017716607&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017716607&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Ślepowroński, Tomasz 1974- Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) Geschichtsschreibung (DE-588)4020531-9 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4020531-9 (DE-588)4072512-1 |
| title | Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) |
| title_alt | Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) |
| title_auth | Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) |
| title_exact_search | Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) |
| title_full | Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) Tomasz Ślepowroński |
| title_fullStr | Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) Tomasz Ślepowroński |
| title_full_unstemmed | Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) Tomasz Ślepowroński |
| title_short | Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945 - 1970) |
| title_sort | polska i wschodnioniemiecka historiografia pomorza zachodniego 1945 1970 instytucje koncepcje badania polnische und ostdeutsche geschichtsforschung pommerns 1945 1970 |
| title_sub | instytucje, koncepcje, badania = Polnische und ostdeutsche Geschichtsforschung Pommerns (1945 - 1970) |
| topic | Geschichtsschreibung (DE-588)4020531-9 gnd |
| topic_facet | Geschichtsschreibung Polen Poland Historiography Pomerania (Poland and Germany) Historiography Hinterpommern |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017716607&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017716607&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT slepowronskitomasz polskaiwschodnioniemieckahistoriografiapomorzazachodniego19451970instytucjekoncepcjebadaniapolnischeundostdeutschegeschichtsforschungpommerns19451970 AT slepowronskitomasz polnischeundostdeutschegeschichtsforschungpommerns19451970 |