Verfügbarkeit: Do Ciebie, Polsko ...

Do Ciebie, Polsko ...: Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
1. Verfasser:	Konefał, Jan 1953- (VerfasserIn)
Format:	Buch
Sprache:	Polish
Veröffentlicht:	Lublin Norbertinum 2008
Ausgabe:	Wyd. 2. poszerz.
Schlagworte:	Polnische Legionen > 1914-1917 Geschichte 1914-1918 Lublin > Region
Online-Zugang:	Inhaltsverzeichnis Abstract
Beschreibung:	Zsfassung in dt. u. engl. Sprache. - 1. Aufl. erschien u.d.T.: Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918
Beschreibung:	376 s., [32] s. tabl. il. 24 cm
ISBN:	9788372223500

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV035455557
003	DE-604
005	20210211
007	t
008	090427s2008 \|\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788372223500 \|9 978-83-7222-350-0
035			\|a (OCoLC)297778393
035			\|a (DE-599)BVBBV035455557
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rakwb
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12
084			\|a 7,41 \|2 ssgn
100	1		\|a Konefał, Jan \|d 1953- \|e Verfasser \|0 (DE-588)1146326769 \|4 aut
245	1	0	\|a Do Ciebie, Polsko ... \|b Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918 \|c Jan Konefał
250			\|a Wyd. 2. poszerz.
264		1	\|a Lublin \|b Norbertinum \|c 2008
300			\|a 376 s., [32] s. tabl. \|b il. \|c 24 cm
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
500			\|a Zsfassung in dt. u. engl. Sprache. - 1. Aufl. erschien u.d.T.: Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918
505	0		\|a Bibliogr. s. 321-345. Indeksy
610	2	7	\|a Polnische Legionen \|g 1914-1917 \|0 (DE-588)4640701-7 \|2 gnd \|9 rswk-swf
648		7	\|a Geschichte 1914-1918 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Lublin \|z Region \|0 (DE-588)4036419-7 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Lublin \|z Region \|0 (DE-588)4036419-7 \|D g
689	0	1	\|a Polnische Legionen \|g 1914-1917 \|0 (DE-588)4640701-7 \|D b
689	0	2	\|a Geschichte 1914-1918 \|A z
689	0		\|5 DE-604
856	4	2	\|m Digitalisierung BSBMuenchen \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017375505&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB Muenchen \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017375505&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Abstract
940	1		\|n oe
940	1		\|q BSBWK1
999			\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-017375505
942	1	1	\|c 355.009 \|e 22/bsb \|f 09041 \|g 438

Datensatz im Suchindex

_version_	1804138908425912320
adam_text	Spis tresei List JE Ks. Вра Tadeusza Płoskiego ........................................................................ 9 Wstęp ................................................................................................................... 13 Rozdział I Formacje legionowe biorące udział w walkach w Lubelskiem ............................... 21 1. Lubelszczyzna w pierwszym roku wojny ...................................................... 21 2. Legion Puławski i jego polityczne zaplecze ................................................... 30 3. Oddziały piechoty i jazdy Legionów w 1914 roku ....................................... 34 4. Sformowanie 4 pp i jego przybycie w Lubelskie ........................................... 41 5. Powstanie 5 szwadronu ułanów Juliusza Ostoi-Zagórskiego ......................... 47 Rozdział II Działania militarne na lubelskiej ziemi .................................................................. 51 1. Przeprawa I Brygady przez Wisłę i pierwsze boje .......................................... 51 2. Wkroczenie jazdy Legionów do Lublina 30 lipca 1915 roku ........................ 61 3. Bój pod Jastkowem ...................................................................................... 68 4. Walki pościgowe do rzeki Wieprz i wkroczenie na Podlasie .......................... 86 5. Tworzenie legionowych formacji bojowych w Lubelskiem ............................ 99 6. Frontowa prasa legionowa ........................................................................... 101 Rozdział III Akcja werbunkowa na Lubelszczyźnie 1915-1918 ................................................ 105 1. Werbunek bezpośredni do I i III Brygady ..................................................... 105 2. Posterunki werbunkowe Departamentu Wojskowego ................................... 122 3. Działalność propagandowo-agitacyjna oficerów werbunkowych .................. 130 4. Stosunek austriackich władz okupacyjnych do werbunku ............................. 135 5. Werbunek pośredni od sierpnia do grudnia 1915 roku oraz utworzenie lubelskiego oddziału Centralnego Biura Poborowego ......... 144 6. Werbunek od stycznia do listopada 1916 roku ............................................. 152 7. Charakterystyka zwerbowanych ochotników ............................................... 166 8. Wpływ aktu 5 listopada 1916 roku na werbunek ......................................... 172 8 Spis tresei Rozdział IV Legionowe instytucje etapowe ............................................................................... 203 1. Komenda placu i stacje zborne w Lublinie ................................................... 203 2. Obóz szkoleniowy rekrutów w Jastkowie ..................................................... 229 3. Szpital dla legionistów polskich w Lublinie .................................................. 246 Rozdział V Pomoc charytatywna legionistom i ich rodzinom .................................................. 263 1. Pomoc doraźna - formy i organizatorzy ....................................................... 263 2. Gospoda dla legionistów .............................................................................. 274 3. Towarzystwo Opieki nad Rodzinami Legionistów ........................................ 280 4. Towarzystwo Opieki nad Legionistami Inwalidami ...................................... 286 5. Komitet Legionowej Opieki Wojennej w Zwierzyńcu ................................... 296 Zakończenie .......................................................................................................... 309 Streszczenie ........................................................................................................... 313 Zusammenfassung................................................................................................. 315 Summary............................................................................................................... 319 Bibliografia ........................................................................................................... 321 Spis ilustracji ......................................................................................................... 347 Indeks osób ........................................................................................................... 351 Indeks nazw geograficznych .................................................................................. 369 Zakońc2enie Historiografia, opisując dzieje epopei lat 1914-1918, nie poświęcała wiele uwagi wpływowi Legionów na poszczególne jednostki administracyjne czy geograficzne ziem polskich i odwrotnie - zaangażowaniu społeczeństwa na rzecz Legionów. Lublin i Lubelskie jeszcze przed wkroczeniem Legionów stały się terenem wzmożonej działalności ugrupowań politycznych, które stawiały sobie za cel ak¬ tywny udział w walce o wolność, a pierwsze tygodnie działań wojennych dot¬ knęły Lubelszczyznę boleśnie. Okres rządów okupacyjnych władz austriackich jest w materiałach pamiętnikarskich oceniany różnie, choć na ogół przychylnie, mimo że ludności doskwierały rekwizycje wszystkiego, co okupant uważał za niezbędne do funkcjonowania wojennej machiny: zabierał żywność, surowce, zmuszał do niewolniczej pracy. „Austriackie podejście charakteryzowało obcą soldateske w stosunku do oddziałów Legionów. Już w chwili ich utworzenia Austria nie przejawiała większego nimi zainteresowania — poza wykorzystaniem na froncie. Nic też dziwnego, że oddała sprawowanie zwierzchności nad Legio¬ nami swojemu niemieckiemu sojusznikowi. O niechęci Austrii do Legionów mo¬ gli się przekonać mieszkańcy Lubelszczyzny. Prześladowano aparat werbunkowy, szykanowano etapowe instytucje legionowe. W takich okolicznościach orienta¬ cja austriacko-polska nie zyskiwała tu wielu zwolenników. Ponadmiesięczny okres walk I Brygady i 4 pp jest dobrze udokumentowany źródłowo. Przekazy źródłowe proweniencji wojskowej uzupełniają materiały pamiętnikarskie dotyczące bitew pościgowych Legionów Polskich z Rosjanami. Tak jest również, jeśli chodzi o bitwę pod Jastkowem. Pozostawiając specjalis¬ tom od historii wojskowości ocenę celowości i skuteczności komend, rozka¬ zów, dyspozycji, w pracy skupiono się nad wykazaniem tragizmu toczących się opodal Lublina trzydniowych walk. Ledwie co przeszkolony ochotniczy żoł¬ nierz 4 pp wykazał tu ogromną determinację. Liczba rannych i poległych pod Jastkowem uświadomiła tym młodym ludziom, ile kosztuje wolność. Bitwa ta, Podobnie jak i cała kampania, miała niewątpliwie wpływ na akcję werbunkową. Dostępny materiał źródłowy nie pozwolił, niestety, na precyzyjne ustalenie «czby zwerbowanych do Legionów z terenu Lubelskiego. Niemniej pozwolił w zupełności na obalenie utartych jeszcze w okresie międzywojennym sądów 0 wielu tysiącach zwerbowanych rekrutów. Ich masowym napływem do Legio¬ nów nie byli zainteresowani sami Austriacy. Świadczy o tym m.in. ich stosunek 310 Zakończenie do funkcjonującego w Jastkowie obozu rekrutacyjnego do 4 pp. Jego komen¬ dantowi kpt. Karolowi Baczyńskiemu z trudem udało się prowadzić ten ośro¬ dek przez blisko cztery miesiące. Bardzo korzystnie wypadła ocena personelu zaciągowego z biur i posterun¬ ków werbunkowych. Oficerowie i żołnierze ci dbali o podniesienie patriotyczne¬ go ducha wśród zgnębionej wojną ludności. Organizowali obchody rocznic i świąt narodowych oraz inicjowali prace oświatowe i kulturalne. Pracujący w Krasnym- stawie oficer werbunkowy Antoni Plutyński przyczynił się do rekoncyliacji za¬ mienionego na cerkiew kościoła w Radecznicy. Jan Dąbski wydawał i kolpor¬ tował prasę i broszury. Do swej politycznej pracy wciągał komendanta 4 pp płk. Bolesława Roję. Werbunkowcy przeciwstawiali się też zapędom rekwizy- cyjnym okupanta. Te zagadnienia, jak również i problem zaangażowania się werbunkowców wbrew dyrektywom swych przełożonych w instruktorską dzia¬ łalność terenowych oddziałów POW - wymagają jeszcze wnikliwych badań. Za sprawą ugrupowań lewicy niepodległościowej obraz Legionów uległ na przestrzeni lat 1915-1918 zasadniczym zmianom - od entuzjazmu z lipca i sierpnia 1915 roku po głębokie współczucie w okresie nasilających się walk na Polesiu i Wołyniu 1916 roku czy wydarzeń związanych z kryzysem przysięgo¬ wym. Mimo politycznych fluktuacji wielu mieszkańców Lublina i Lubelszczyz¬ ny angażowało się w dzieło pomocy rodzinom legionistów oraz rannym i kon¬ tuzjowanym żołnierzom. W tej pracy szeroko pojęta pomoc legionistom została po raz pierwszy wnikliwie opisana. Zwrócono przy tym uwagę zarówno na jej zinstytucjonalizowane formy, jak i na wszelkie spontaniczne przedsięwzięcia. Charytatywnie wspierali Legiony chłopi i robotnicy, ziemiaństwo i duchowień¬ stwo. W toku badań wskazano na ważną rolę, jaką przy wspieraniu szpitala dla legionistów czy prowadzeniu gospody odegrały koła i sekcje Ligi Kobiet. Rów¬ nież ich prace były w dotychczasowej historiografii Lubelszczyzny pomijane. Działalność powołanych do niesienia pomocy Legionom stowarzyszeń wpły¬ wała niewątpliwie na wzrost świadomości patriotycznej i obywatelskiej miesz¬ kańców - wzrastała świadomość konieczności posiadania własnej armii, gwa- rantki granic i suwerenności państwa. Końcową cezurę pracy wyznaczył moment likwidacji lubelskiej Stacji Zbor¬ nej Legionów Polskich. Dzieje i opis obowiązków zarówno Stacji lubelskiej, jak i kowelskiej w Lublinie znalazły odzwierciedlenie w oddzielnym paragrafie. Wiele uwagi poświęcono ich komendantom, którzy wykazywali wielką aktyw¬ ność na terenie Lublina i okolic. Po zawarciu pokoju brzeskiego żołnierze lu¬ belskiej Stacji zamanifestowali swój patriotyzm w ulicznych demonstracjach, a jej komendant nie wahał się wejść w kontakt z lubelską POW. „Dla Ciebie, Polsko, i Twojej chwały - to hasło przyświecało legionistom na ich bitewnym szlaku. Pozostali mu wierni w chwili wielkich wydarzeń lat 1918- 1921, gdy ta, dla której ginęli, poddawana była kolejnym dziejowym próbom- Zakończenie 3 Praca ta na pewno ma niedociągnięcia. Wynikają one choćby z niemożliwości pełnego wykorzystania tak rozproszonego materiału źródłowego. Jednak można sądzić, że poruszone tu problemy badawcze, będące zarazem pierwszą próbą ze¬ brania i uporządkowania przekazów o Legionach Polskich w Lubelskiem (zwła¬ szcza o ich instytucjach etapowych, formach pomocy legionistom, o ludziach i organizacjach pomoc tę niosących), mogą stanowić punkt wyjścia badań nad zagadnieniami tu pominiętymi lub zaledwie zasygnalizowanymi. Dokonane usta¬ lenia można na przykład uzupełnić o czas tworzenia na Lubelszczyźnie zrębów niepodległego państwa, o biografie legionistów walczących w Lubelskiem. Problem konsolidacji poszczególnych formacji wojskowych w jedno polskie wojsko nie ma dostatecznego odbicia w literaturze historycznej. Na terenie Lu¬ belszczyzny jesienne tygodnie 1918 roku charakteryzowały się ogromną dyna¬ miką zdarzeń. Historiografia do 1989 roku upodobała sobie - z wiadomych względów - zwłaszcza jeden wątek. Przedstawiała, jak niepodległościowa le¬ wica, balansując niekiedy na krawędzi wybuchu niezadowolenia społecznego 1 używając demagogicznej retoryki, sięgała po władzę, przejmowała broń i kon¬ trolę nad urzędami opuszczonymi przez Austriaków. Zwieńczeniem wysiłków lubelskich oddziałów POW i partii PPS, PSL^Wyzwolenie było utworzenie lokalnego ośrodka władzy w postaci rządu Ignacego Daszyńskiego. Zagrożenie polskiego stanu posiadania ze strony Ukraińców przyspieszyło proces tworze¬ nia wojska. Do szeregów obok członków POW stawali żołnierze PSZ, dowbor- czycy, legioniści, członkowie Narodowej Straży Bezpieczeństwa. Wszystkie te problemy czekają jeszcze na solidne przebadanie, tak jak i zagadnienia dotyczą¬ ce rozwoju ruchu kombatanckiego w Lubelskiem. 0 walkach i obecności Legionów Polskich na Lubelszczyźnie przypominały częstokroć w okresie II Rzeczypospolitej środowiska byłych legionistów. W Lu¬ blinie w 1924 roku odbył się III Ogólnopolski Zjazdu Związku Legionistów. Kombatanci dbali między innymi o cmentarz poległych pod Jastkowem. Dzięki ich staraniom podjęto budowę trwałego pomnika zbrojnego czynu Legionów - Szkołę Powszechną w Jastkowie. O bitewnym szlaku Legionów przez lubelską ziemię pamiętało w okresie komunistycznego zniewolenia wiele środowisk pa- ttiotyczno-opozycyjnych. Stojący od 10 XI 2001 roku na Placu Litewskim pomnik Józefa Piłsudskiego Przypomina o więzach łączących Lublin i Lubelszczyznę z Marszałkiem. Przy¬ wrócono miana ulic i szkół upamiętniające czyn zbrojny legionistów i żołnierzy Polskich z lat 1914-1920. , Niniejsza praca niech będzie skromnym hołdem dla tych, co swoje młode ży- Cle Powiędli za Ojczyznę. Niech będzie formą pamięci o tym, skąd i dzisiejsza nasza wolność. Streszczenie Książka Do Ciebie, Polsko... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914-1918 obej¬ muje szereg zagadnień dotyczących Lubelszczyzny okresu I wojny światowej. W pierw¬ szej jej części omówiona została sytuacja polityczno-wojskowa guberni lubelskiej, której zaborca rosyjski wyznaczył rolę szczególną w jego wojennych planach. Na Lubelszczyź- nie w pierwszych tygodniach wojny miały miejsce dwie ważne, z punktu widzenia mili¬ tarnego, bitwy: pod Kraśnikiem i pod Komarowem. Z uwagi na tę szczególną rolę Lu¬ blina i okolicy rozwinął się tu także polski ruch niepodległościowy. Jeszcze przed 1914 rokiem działały na Lubelszczyźnie partie i organizacje niepodległościowe, uaktywniły się oddziały lotne Polskiej Organizacji Wojskowej. Prym w tej niepodległościowej pracy wiodły organizacje lewicowe. Narodowa Demokracja utożsamiana z prawicą niepodle¬ głościową, bardziej orientowała się na państwa Ententy i nie przejawiała takiego entuzjazmu przy tworzeniu tajnych struktur polityczno-wojskowych. Robił to, w oparciu o Austro-Węgry, Józef Piłsudski. Lubelszczyzna ponownie stała się widownią działań wojennych latem 1915 roku. Na jej południowe obszary, w pościgu za ustępującymi z ziem polskich Rosjanami, wkroczyły wojska niemieckie pod dowództwem gen. Augusta Mackensena. W kierunku na Lublin maszerowały 2 i 4 armia austro-węgierska, a głównie 106 dywizja piechoty gen. Ernesta Klettnera. Szczególnie twardy opór wojskom austro- -węgierskim stawiały, niedające się oskrzydlić, wojska 4 armii rosyjskiej, dowodzonej przez gen.^ Aleksieja Evertha, operującej na linii Puławy-Końskowola-Kurów-rzeka ^lemięga-Swidnik. Wiele miejsca, zgodnie z tytułem, poświęcono w książce bojowej ziałalności Legionów Polskich walczących u boku wojsk austro-węgierskich. Na Lubel¬ szczyźnie walczyły wszystkie pułki I brygady Legionów pod dowództwem J. Piłsudskie- g° i żołnierze 4 pułku piechoty (będącego zalążkiem III brygady Legionów), którego dowódcą był ppłk Bolesław Jerzy Roja. Oddziały legionowe na czas walki w Lubel¬ skiem podporządkowane były IX korpusowi 4 armii, którym dowodził gen. Rudolf Karlick. , . NaJwiększym bojem na ziemi lubelskiej w trakcie tej ponadmiesięcznej kampanii po¬ ścigowej 4 armii i Legionów Polskich było trzydniowe starcie z Rosjanami pod Jastko- wem (31 lipca - 3 sierpnia 1915 roku). Ten bitewny epizod został w książce opisany er szczegółowo. Zwrócono uwagę na brawurę towarzyszącą żołnierzom „niezłom- eg0 zwartego pułku. Opór Rosjan był twardy i uzasadniony. Chodziło im przecież jttaksymalne spowolnienie natarcia wojsk austro-węgierskich i ewakuowanie z ziem a oru rosyjskiego swoich sił głównych, swojego aparatu władzy, a także o wywiezienie rz№eń i maszyn ze zdemontowanych fabryk. d0 a;>nMlitarna część pracy, podobnie jak i pozostałe jej rozdziały, ma mocną podbu- Wę zrodfową. Wykorzystano materiał aktowy Legionów Polskich, akta wytworzone 314 Streszczenie przez austro-węgierskie władze okupacyjne, a także przekazy pamiętnikarskie i ówczes¬ ną prasę. Uwzględniono dotychczasowe opracowania. Scharakteryzowano też stosunek austro-wegierskiej soldateski do Polaków, do dzia¬ łających w Lublinie i na Lubelszczyźnie polskich organizacji polityczno-społecznych, również do Legionów i ich formacji etapowych, do żołnierzy legionowych i aparatu werbunkowego działającego w Lublinie i w każdym powiatowym mieście. Do dowód¬ ców legionowych, a w szczególności do Józefa Piłsudskiego, który nie aprobował stano¬ wiska Komendy Legionów i prowadził własną politykę. W opracowaniu wiele uwagi poświęcono charakterystyce złożonego procesu wer¬ bunkowego. Oficerowie werbunkowi i podległy im personel, oprócz zadań wyznaczo¬ nych przez Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego, zajmowali się robotą patriotyczno-niepodległościową. Na to ich austro-węgierscy mocodawcy patrzyli szczególnie niechętnie i z dezaprobatą. Werbunkowcy i legioniści trudnili się wydawa¬ niem prasy, szkoleniem pozyskanych rekrutów, organizowaniem wojennych cmentarzy. Inicjowali obchody rocznic historycznych i świąt narodowych. Razem z duchowień¬ stwem diecezjalnym i kapelanami legionowymi uczestniczyli przy rekoncyliacji katolic¬ kich świątyń zamienionych przez zaborcę na cerkwie. Kładli podwaliny pod życie kulturalno-oświatowe mieszkańców. Współpracowali z Polską Organizacją Wojskową i wchodzili w jej struktury. Te rodzaje działalności, podobnie jak walki z Rosjanami, miały niemały wpływ na wzrost patriotycznych nastrojów mieszkańców Lubelszczyzny i na rozwój ich świadomości polity czno-obywatelskiej. W książce poświęcono wiele miejsca atmosferze patriotycznego Lublina lat 1914- 1918. Z inicjatywy społecznej powstało wówczas i działało aktywnie szereg organizacji charytatywnych niosących pomoc legionistom, ich rodzinom i dzieciom. Powstawały one też na terenie miast powiatowych, w poszczególnych miasteczkach i gminach. Spo¬ łeczeństwo Lubelszczyzny z należną czcią roztoczyło opiekę nad weteranami powstania 1863 roku. Weterani w legionistach widzieli swoich ideowych spadkobierców. Działalność werbunkowców, legionistów, osób lewicy niepodległościowej - pod¬ komendnych J. Piłsudskiego i tajnej POW sprawiła, że u schyłku wojny społeczeństwo Lubelszczyzny przejawiało dużą aktywność polityczną. Sprawdzianem niepodległościo¬ wych i patriotycznych postaw był np. udział w świętowaniu rocznic powstań naro¬ dowych. Były nimi także manifestacje i strajki związane z podpisaniem 9 lutego 19 lo roku przez państwa centralne traktatu z Ukrainą, odebranego przez Polaków jako kolej¬ ny rozbiór Polski. Na znak protestu Polacy - urzędnicy Gubernatorstwa Wojskowego w Lublinie wraz z generałem-gubernatorem Stanisławem Szeptyckim wypowiedzieli Austro-Węgrom służbę. Ludność Lubelszczyzny zdawała swój patriotyczny egzamin je¬ sienią 1918 roku, gdy w gruzy sypała się monarchia Habsburgów, a Lublin stawał się widownią tworzenia się polskiej władzy, polskiego wojska, polskiego niepodległego państwa. Zusammenfassung Das Buch Do Ciebie, Polsko... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914-1918 (Zu Dir, Polen... Die Polnischen Legionen in der Lubliner Region 1914-1918) beschäftigt sich mit einer Reihe von Fragen, die das Lubliner Gebiet in der Zeit des 1. Weltkrieges betreffen. Im ersten Teil wird die politische und militärische Situation des Gouverne¬ ments Lublin behandelt, dem die russische Teilungsmacht eine besondere Rolle in ihren Kriegsplänen zugedacht hatte. Im Lubliner Gebiet fanden in den ersten Kriegswochen zwei vom militärischen Gesichtspunkt wichtige Schlachten statt: bei Kraśnik und bei Komarów. Aufgrund dieser besonderen Rolle Lublins und seiner Umgebung entwickelte sich hier auch die polnische Unabhängigkeitsbewegung. Schon vor 1914 gab es im Lub¬ liner Gebiet Parteien und Organisationen, die auf die Unabhängigkeit Polens hinarbei¬ teten, und auch die „fliegenden Abteilungen der Polnischen Militärorganisation (POW) wurden sehr aktiv. Linksgerichtete Organisationen spielten in der Unabhängigkeits¬ bewegung die erste Geige. Die mit der die Unabhängigkeit Polens anstrebenden Rech¬ ten identifizierten Nationaldemokraten orientierten sich eher an den Staaten der Entente und zeigten keinen derartigen Enthusiasmus bei der Schaffung geheimer politisch-mili¬ tärischer Strukturen. Dies tat, gestützt auf Österreich-Ungarn, Józef Piłsudski. Im Sommer 1915 bildete die Lubliner Region erneut den Schauplatz von Kriegs- handlungen. In ihre südlichen Gebiete marschierten deutsche Truppen unter der Füh¬ rung von General August Mackensen ein, die die aus den polnischen Gebieten zurück¬ weichenden Russen verfolgten. In Richtung Lublin marschierten die 2. und die 4. öster¬ reichisch-ungarische Armee und vor allem die 106. Infanteriedivision von General Ernst ettner. Besonders hartnäckigen Widerstand leistete den österreichisch-ungarischen Ein¬ heiten die 4. russische Armee unter General Alexej Everth, die sich nicht umzingeln ließ und auf der Linie Puławy-Końskowola-Kurów-Fluss Ciemięga-Świdnik operierte. Viel aum w¡rd) dem Titel des Buches entsprechend, der Kampftätigkeit der Polnischen egionen gewidmet, die an der Seite der österreichisch-ungarischen Truppen kämpften. Щ Lubliner Gebiet kämpften alle Regimenter der I. Brigade der Legionen unter Füh¬ rung; von J. Piłsudskiego und die Soldaten des 4. Infanterieregiments, das die Keimzelle ^er Ш. Brigade der Legionen bildete und unter dem Kommando von Oberstleutnant K? es}aw Jerzy Roja stand. Die Abteilungen der Legionen unterstanden während der g g ampfe im Lubliner Gebiet dem IX. Korps der 4. Armee, das von General Rudolf Kar- llck befehligt wurde. de 41Є glÖßte flacht dieser länger als einen Monat dauernden Verfolgungskampagne АГ d d d dii g Seh ГШЄЄ Und der Polnischen Legionen in der Lubliner Region war das dreitägige ^ armützel mit den Russen bei Jastków (31.07. bis 3.08.1915). Diese Kampfepisode keít Τ BUCl1 Sellr ausführlÍcl1 geschildert. Besonders hervorgehoben wird die Tapfer- > durch die sich die Soldaten des „unbeugsamen vierten Regiments auszeichneten. 316 Zusammenfassung Der Widerstand der Russen war hartnäckig und begründet. Es ging ihnen schließlich darum, den Ansturm der österreichisch-ungarischen Truppen maximal zu verlangsamen und ihre Hauptkräfte, ihre Behörden sowie die Geräte und Maschinen aus den demon¬ tierten Fabriken aus dem russischen Teilungsgebiet Polens zu evakuieren. Dieser „militärische Teil der Arbeit stützt sich, wie ihre anderen Kapitel auch, auf eine solide Quellengrundlage. Herangezogen wurden das Aktenmaterial der Polnischen Legionen, von den österreichisch-ungarischen Besatzungsbehörden erstellte Akten sowie verschiedenes Memoirenmaterial und die damaligen Presseberichte. Auch die bisheri¬ gen Arbeiten zu diesem Thema wurden berücksichtigt. Charakterisiert wird auch die Einstellung der österreichisch-ungarischen Sodateska zur polnischen Bevölkerung, zu den in Lublin und im Lubliner Gebiet tätigen sozialen und politischen polnischen Organisationen sowie zu den Legionen und ihren Etappen¬ formationen, zu den Soldaten der Legionen und zu den in Lublin und in jeder Kreis¬ stadt vorhandenen Werbestellen. Ebenfalls zu den Kommandeuren der Legionen, ins¬ besondere zu Józef Piłsudski, der den Standpunkt der Legionenkommandantur nicht billigte und eine eigene Politik betrieb. In der vorliegenden Arbeit wird der Charakteristik des komplizierten Anwerbungs¬ prozesses viel Raum gewidmet. Die Werbeoffiziere und das ihnen unterstellte Personal befassten sich neben den ihnen vom Militärdepartement des Obersten Nationalkomi¬ tees übertragenen Aufgaben auch mit patriotischer und unabhängigkeitsorientierter Ar¬ beit. Dies weckte den besonderen Unwillen und die Missbilligung ihrer österreichisch- -ungarischen Vorgesetzten. Die Werber und die Legionisten waren bemüht, Presseer¬ zeugnisse herauszugeben, die gewonnenen Rekruten zu schulen und Kriegsfriedhöfe zu organisieren. Sie initiierten Feierlichkeiten zu historischen Jubiläen und an National¬ feiertagen. Gemeinsam mit dem Diözesanklerus und den Feldkaplänen der Legionen waren sie an der Rekonziliation katholischer Gotteshäuser beteiligt, die von den Teilungs¬ behörden in orthodoxe Kirchen umgewandelt worden waren. Sie legten die Grund¬ steine für das kulturelle Leben und die Bildungsmöglichkeiten der Bevölkerung. Sie arbeiteten mit der Polnischen Militärorganisation zusammen und waren in ihre Struk¬ turen integriert. Diese Aktivitäten sowie die Kämpfe gegen die Russen hatten ernormen Einfluss auf die patriotischen Stimmungen der Bewohner der Lubliner Region und die Zunahme ihres politischen und staatsbürgerlichen Bewusstseins. Viel Raum widmet das Buch der patriotischen Atmosphäre Lublins in den Jahren 1914-1918. Aus sozialer Initiative entstand und wirkte damals eine ganze Reihe kari¬ tativer Organisationen, die den Legionisten, ihren Familien und Kindern Unterstützung leisteten. Solche Organisationen entstanden auch in den Kreisstädten sowie in einzel¬ nen Kleinstädten und Gemeinden. Die Gesellschaft der Lubliner Region sorgte sich mit gebührender Ehrerbietung um die Veteranen des Aufstandes von 1863. Die Veteranen sahen in den Legionisten ihre ideellen Erben. Die Tätigkeit der Werber, der Legionisten, der unabhängigkeitsorientierten Linken - der Untergebenen von J. Piłsudski und der geheimen Polnischen Militärorganisation (POW) bewirkte, dass die Gesellschaft der Lubliner Region gegen Ende des Krieges starke politische Aktivitäten an den Tag legte. Einen Prüfstein für die unabhängigkerts- orientierten und patriotischen Haltungen bildete zum Beispiel die Teilnahme am feier- Zusammenfassung 317 liehen Begehen der Jahrestage der nationalen Aufstände, aber wichtig waren diesbezüg¬ lich auch die Manifestationen und Streiks im Zusammenhang mit der Unterzeichnung eines Vertrags zwischen der Ukraine und den Mittelmächten am 9. Februar 1918, der von den Polen als eine weitere Teilung Polens aufgefasst wurde. Als Zeichen des Protestes kündigten die polnischen Beamten des Militärgouvernements in Lublin zusammern mit dem Generalgouverneur Stanisław Szeptycki Österreich-Ungarn ihren Dienst auf. Die Bevölkerung der Lubliner Region bestand ihre patriotische Prüfung im Herbst 1918, als die Habsburger Monarchie im Untergang begriffen war und Lublin zum Schauplatz der Entstehung polnischer Machtstrukturen, eines polnischen Militärs und eines unabhän¬ gigen polnischen Staates wurde. Aus dem Polnischen übersetzt von Herbert Ulrich Summary Do Ciebie, Polsko... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914-1918 (To You, Poland- Polish Legions in the province of Lublin, 1914-1918) includes a whole range of issues concerning the Lublin region during World War I. The first part of the book deals with political and military situation in the Lublin province, which played a special role in the Russian partitioner s war plans. On its territory two battles took place: a battle of Kraśnik and a battle of Komarów, which both were important from a military point of view. Due to the special role of Lublin and its surroundings, the Polish resistance movement deve¬ loped there. Even before 1914 some parties and organisations fighting for indepen¬ dence acted in the Lublin region; moreover, the flying units of Polish Military Organi¬ sation became active there, too. Leftist organisations were at the forefront of pro-inde¬ pendence work. The National Democracy, indentified with the right-wing pro-inde¬ pendence parties, was oriented towards the Triple Entente countries and, thus, not so enthusiastic about creating political and military secret structures. It was Józef Piłsudski who created them under the permission of Austro-Hungary. The Lublin region became the scene of war activities in summer 1915. German troops under Gen. August Macken- sen s command entered the provence southern areas in pursuit of Russians who were withdrawing from Poland. The Austro-Hungarian 2nd and 4th Army, mainly the 106th Infantry Division under Gen. Ernest Klettner s command, marched towards Lublin. The torces of the Russian 4th Army commanded by Gen. Aleksiej Everth put up especially stiff resistance; they operated along the line Puławy-Końskowola-Kurów-Ciemięga nver-Swidnik, and did not let Austro-Hungarian forces to flank them. A significant part of the book, in accordance with its title, concerns military activities of the Polish Legions lighting by the side of the Austro-Hungarian forces. All regiments of the 1st Brigade of Regions commanded by Józef Piłsudski, as well as the soldiers of the 4th Infantry Regiment, which was later on developed into the 3rd Brigade of Legions commanded by «eutenant-colonel Bolesław Jerzy Roja, fought in the province of Lublin. While fighting ln the Lublin region, Polish units were subordinated to the IX Corps of 4th Army commanded by Gen. Rudolf Karlick. u bi!S8est: battle of that over one-month long pursuit campaign in the areas of blm region was the three-day battle near Jastków (31 June - 3 August 1915), in which Austr°-Hungarian 4th Army and Polish Legions fought against Russians. This episode ls Presented in the book in detail. The readers attention is drawn to courage and bravura caracteristic for the soldiers of the indomitable 4th Regiment. The Russians resistance was stiff and justified. They aimed at slowing down the offensive of Austro-Hungarian ^oops in order to evacuate their main forces and authority apparatus, as well as take out le equipment and machinery from the dismantled factories on the territory of Russian Petition. 320 Summary The military part of the book, similarly to its other chapters, is well-documented. The author used the archival material related to Polish Legions, the documents developed by Austro-Hungarian occupation authorities, diaries and contemporary newspapers. Studies and monographs to date has also been considered. The Austro-Hungarian soldiery s attitude towards Poles, Polish political and social organisations in Lublin or in the Lublin region, Legions and their supporting units, as well as the Legionnaires and recruitment apparatus, which acted in Lublin and other county towns, has been characterised. Their attitude towards the commanders of Legions, especially towards Józef Piłsudski, who did not approve the Command of Polish Legions position and ran his own policy, has also been presented. The author carefully describes the recruitment process, which was quite complex. Apart from the tasks assigned by the Military Department of General National Commi¬ ttee, recruitment officers and their subordinate staff performed patriotic and pro-inde¬ pendence activities, which were disapproved by Austro-Hungarian authorities. The re¬ cruitment staff and Legionnaires published newspapers, trained recruits, and organised war cemeteries. They initiated celebrations of historical anniversaries and national holi¬ days. Along with diocesan clergy and Legion chaplains, they also participated in reconciliation of catholic churches, which had been turned into Orthodox churches by the Russian partitioner. They laid foundations of future cultural and educational life. They cooperated with Polish Military Organisation and entered its structures. All these activities, like the battles with Russians, influenced significantly the patriotic mood of the Lublin region inhabitants and affected their political and civic consciousness. The book also presents the patriotic atmosphere of Lublin in the years 1914-1918. A whole range of charity organisations, which actively helped the Legionnaires, their families and children, was founded then as a social initiative. Such organisations were also created in county towns and other small towns or communes. The citizens of the Lublin region took care of veterans of January Uprising (1863) who were treated with diligent respect. The veterans thought about Legionnaires as of their ideological inheritors. The activities performed by recruitment officers, Legionnaires, pro-independence left-side parties workers, who were subordinates of Józef Piłsudski and secret Polish Military Organisation, caused that the inhabitants of the province of Lublin were politi¬ cally active at the end of the war. Participation in celebrations of national uprising anniversaries provided a kind of a test of pro-independence and patriotic attitudes. Manifestations and strikes connected to the signing of the Peace Treaty between Cen¬ tral Powers and Ukraine on 9 February 1918, which was perceived by Poles as a sub¬ sequent partition of Poland, played the same role. To demonstrate their protest, Polish clerks from the Military Governor s Headquarters in Lublin, along with governor general Stanisław Szeptycki, resigned from work in Austro-Hungarian service. The Lublin region citizens passed their patriotic exam in autumn 1918, when the Habsburg monarchy was falling apart and Lublin became the scene of forming of Polish authorities, Polish army, and Poland as an independent state. Translated by Dorota Niczyporuk
any_adam_object	1
author	Konefał, Jan 1953-
author_GND	(DE-588)1146326769
author_facet	Konefał, Jan 1953-
author_role	aut
author_sort	Konefał, Jan 1953-
author_variant	j k jk
building	Verbundindex
bvnumber	BV035455557
contents	Bibliogr. s. 321-345. Indeksy
ctrlnum	(OCoLC)297778393 (DE-599)BVBBV035455557
edition	Wyd. 2. poszerz.
era	Geschichte 1914-1918 gnd
era_facet	Geschichte 1914-1918
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01958nam a2200445 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV035455557</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210211 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">090427s2008 \|\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788372223500</subfield><subfield code="9">978-83-7222-350-0</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)297778393</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV035455557</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Konefał, Jan</subfield><subfield code="d">1953-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1146326769</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Do Ciebie, Polsko ...</subfield><subfield code="b">Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918</subfield><subfield code="c">Jan Konefał</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wyd. 2. poszerz.</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Lublin</subfield><subfield code="b">Norbertinum</subfield><subfield code="c">2008</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">376 s., [32] s. tabl.</subfield><subfield code="b">il.</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zsfassung in dt. u. engl. Sprache. - 1. Aufl. erschien u.d.T.: Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. 321-345. Indeksy</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Polnische Legionen</subfield><subfield code="g">1914-1917</subfield><subfield code="0">(DE-588)4640701-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1914-1918</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Lublin</subfield><subfield code="z">Region</subfield><subfield code="0">(DE-588)4036419-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Lublin</subfield><subfield code="z">Region</subfield><subfield code="0">(DE-588)4036419-7</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Polnische Legionen</subfield><subfield code="g">1914-1917</subfield><subfield code="0">(DE-588)4640701-7</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1914-1918</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSBMuenchen</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017375505&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017375505&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSBWK1</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-017375505</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">355.009</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Lublin Region (DE-588)4036419-7 gnd
geographic_facet	Lublin Region
id	DE-604.BV035455557
illustrated	Not Illustrated
indexdate	2024-07-09T21:35:40Z
institution	BVB
isbn	9788372223500
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-017375505
oclc_num	297778393
open_access_boolean
owner	DE-12
owner_facet	DE-12
physical	376 s., [32] s. tabl. il. 24 cm
psigel	BSBWK1
publishDate	2008
publishDateSearch	2008
publishDateSort	2008
publisher	Norbertinum
record_format	marc
spelling	Konefał, Jan 1953- Verfasser (DE-588)1146326769 aut Do Ciebie, Polsko ... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918 Jan Konefał Wyd. 2. poszerz. Lublin Norbertinum 2008 376 s., [32] s. tabl. il. 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zsfassung in dt. u. engl. Sprache. - 1. Aufl. erschien u.d.T.: Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918 Bibliogr. s. 321-345. Indeksy Polnische Legionen 1914-1917 (DE-588)4640701-7 gnd rswk-swf Geschichte 1914-1918 gnd rswk-swf Lublin Region (DE-588)4036419-7 gnd rswk-swf Lublin Region (DE-588)4036419-7 g Polnische Legionen 1914-1917 (DE-588)4640701-7 b Geschichte 1914-1918 z DE-604 Digitalisierung BSBMuenchen application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017375505&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017375505&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract
spellingShingle	Konefał, Jan 1953- Do Ciebie, Polsko ... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918 Bibliogr. s. 321-345. Indeksy Polnische Legionen 1914-1917 (DE-588)4640701-7 gnd
subject_GND	(DE-588)4640701-7 (DE-588)4036419-7
title	Do Ciebie, Polsko ... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918
title_auth	Do Ciebie, Polsko ... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918
title_exact_search	Do Ciebie, Polsko ... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918
title_full	Do Ciebie, Polsko ... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918 Jan Konefał
title_fullStr	Do Ciebie, Polsko ... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918 Jan Konefał
title_full_unstemmed	Do Ciebie, Polsko ... Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918 Jan Konefał
title_short	Do Ciebie, Polsko ...
title_sort	do ciebie polsko legiony polskie w lubelskiem 1914 1918
title_sub	Legiony Polskie w Lubelskiem 1914 - 1918
topic	Polnische Legionen 1914-1917 (DE-588)4640701-7 gnd
topic_facet	Polnische Legionen 1914-1917 Lublin Region
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017375505&sequence=000003&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=017375505&sequence=000004&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT konefałjan dociebiepolskolegionypolskiewlubelskiem19141918

Verfügbarkeit

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Fernleihe Bestellen Achtung: Nicht im THWS-Bestand! Inhaltsverzeichnis

MARC

Datensatz im Suchindex

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Ähnliche Einträge