Wojowie i grody: słowiańskie Barbaricum
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Kraków
Wydawnictwo EGIS
2008
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
| Beschreibung: | 237, [2] s. il. 23 cm |
| ISBN: | 9788373966703 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV023471311 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20170823 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 080801s2008 |||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788373966703 |9 978-83-7396-670-3 | ||
| 035 | |a (OCoLC)233476382 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV023471311 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rakwb | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a 7,41 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Śledziński, Kacper |d 1975- |e Verfasser |0 (DE-588)1138732680 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Wojowie i grody |b słowiańskie Barbaricum |c Kacper Śledziński ; [il. Andrzej Zaręba] |
| 264 | 1 | |a Kraków |b Wydawnictwo EGIS |c 2008 | |
| 300 | |a 237, [2] s. |b il. |c 23 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 505 | 0 | |a Bibliogr. s. 229-[234] | |
| 648 | 7 | |a Geschichte 800-1500 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Słowianie / Europa Środkowa / średniowiecze |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Słowianie Zachodni / do 1500 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Słowianie Zachodni / wojny |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Słowianie - Europa Środkowa - średniowiecze |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Słowianie Zachodni - do 1500 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Słowianie Zachodni - wojny |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Slawen |0 (DE-588)4077491-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Kraje słowiańskie / historia wojskowa / do 1500 |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Kraje słowiańskie - historia wojskowa - do 1500 |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Ostmitteleuropa |0 (DE-588)4075753-5 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Ostmitteleuropa |0 (DE-588)4075753-5 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Slawen |0 (DE-588)4077491-0 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte 800-1500 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m HEBIS Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016653639&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016653639 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 0902 |g 437 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804137893401198592 |
|---|---|
| adam_text | Kacper Sledziński
Wojowie i grody
Słowiańskie Barbaricum
SPIS TREŚCI
PROLOG
ROZDZIAŁ PIERWSZY
GEOGRAPHIĆUM
ROZDZIAŁ DRUGI
MORAYIA
ROZDZIAŁ TRZECI
BELLAE
ROZDZIAŁ CZWARTY
BELLI
ROZDZIAŁ PIĄTY
LIMES
ROZDZIAŁ SZÓSTY
GLOPEANI?
ROZDZIAŁ SIÓDMY
REBELLES
ROZDZIAŁ ÓSMY
REGNUM ABLATUM
EPILOG
ANEKS
GRODY WAROWNE
BIBLIOGRAFIA
SPIS ILUSTRACJI
SPIS ILUSTRACJI
Rys 1 Drakarami nazywano skandynawskie długie okręty wojenne (langskipy) posiadające
stewy dziobowe zdobione wyobrażeniami smoczych głów Stanowiły tylko jeden z wielu
typów używanych przez wikingów statków Wszystkie budowano z drewnianych klepek łą-
czonych na zakładkę Napędzane były jednym dużym prostokątnym żaglem umieszczonym
na centralnie osadzonym maszcie Największe z langskipów miały ponad 30 m długości
i mieściły więcej niż 30 par wioślarzy Bardzo dobrze zachowane wraki tego typu okrętów
znaleziono zarówno na dnie morza (wraki ze Skuldelev), jak i pod nasypem kurhanu (Tune,
Gokstad czy Oseberg) (s 10-11)
Rys 2 Środkowoeuropejska moda męska przełomu X i XI wieku nakazywała nosić długie
spodnie, względnie nogawice, koszulę, na niej tunikę poszerzaną w dolnej części klinami,
przewiązaną pasem Na wierzch narzucano wełniany płaszcz wykrojony w kształcie pół-
kola, spinany na prawym ramieniu zapinką lub związywany Głowę mógł chronić osobno
zakładany kaptur Noszono raczej niskie buty, wiązane rzemieniem lub zapinane Niemal
komplety strój tego typu znaleziono w Skjoldehamn w Norwegii (obecnie datowany na
koniec X wieku), (s 28)
Rys 3 Wikingowie, koniec IX-połowa XI wieku Szybkie okręty wojenne langskipy,
0 mniejszym zanurzeniu, pozwalały dostawać się rzekami w głąb lądu i atakować tamtejsze
miasta, takie jak Paryż Jeśli żeglugę utrudniały naturalne przeszkody, takie jak progi skalne
na Dnieprze w drodze do Bizancjum, okręt przetaczano lądem Cięższe, głębiej zanurzone
knorry wykorzystywano do dalekich podróży morskich, np na Grenlandię czy nawet do
Ameryki Północnej Można było na nie załadować cały dobytek, łącznie ze zwierzętami
hodowlanymi, (s 42—43)
Rys 4 Elitą wojsk Wielkich Moraw byli jeźdźcy Miejsca ich bogatych pochówków od-
krywane przez archeologów, np w Blatnicy czy Kolinie w Czechach, zawierają bogato zdo-
bione miecze wraz z okuwanymi pasami oraz uprzęże końskie pochodzenia frankijskiego,
świadczące o wysokim statusie społecznym jeźdźców i ich kontaktach z Europą Zachodnią,
(s 46-47)
Rys 5 Brodaty wędrowiec ma na sobie spodnie obwiązane owijaczami poniżej kolana
1 tunikę z wszytymi w dolnej części 4 lub 6 klinami Taki krój powodował, że strój był
dość obcisły w górnej części, a za to obfity i fałdzisty poniżej pasa - co jest dobrze wi-
doczne w ówczesnej ikonografii Tego typu tuniki znaleziono np w duńskich torfowiskach
Moselund i Kragelund Przy skórzanym pasie z metalową sprzączką, zakończonym odla-
nym z brązu, ozdobnym okuciem, zawieszone ma: nóż, osełkę, krzesiwo i sakiewkę — jak
widać, kieszenie nie były jeszcze wówczas znane (s 58)
Rys 6 Podstawę armii wielkomorawskiej stanowili piesi tarczownicy Zapewne większość
z nich jako uzbrojenia ochronnego używała przeszywanie, żelaznych hełmów z nosalem,
takich jak hełm znaleziony w Hradsku w Czechach i wypukłych, okrągłych tarcz dobrze
znanych z ówczesnej ikonografii frankijskiej Jako uzbrojenia zaczepnego używali włóczni,
wśród nich często frankijskich włóczni ze skrzydełkami na tulei, rzadko importowanych
mieczy, ale najchętniej - charakterystycznych toporów z krótką, szeroką brodą, tzw bra-
datic (s 72-73)
Rys 7 Wój pancerny Okryty kolczugą z krótkimi rękawami Na głowie nosi ozdobny
hełm stożkowaty z tuleją, zapewne importowany z Rusi Kijowskiej lub wykonany w Wiel-
kopolsce w oparciu o ruskie wzory Na plecach ma przewieszoną okrągłą tarczę, przy pa-
sie przytroczony kosztowny miecz - być może pochodzący ze Skandynawii lub Nadrenii,
(s 86)
Rys 8 Ostatnią ostoją słowiańskiego pogaństwa pozostały do XII wieku północne Połabie
i Pomorze Powstały tam silne ośrodki kultowe, często o ponadregionalnym zasięgu
Wykształciła się charakterystyczna architektura świątynna Najlepiej znamy pozostałości
drewnianej świątyni w dzisiejszym Gross Raden w Niemczech, ale ruiny podobnego przy-
bytku znaleziono również we Wrocławiu Rozpowszechnionym elementem obrzędowości
zachodniosłowiańskiej było wróżenie pomyślności ze sposobu przejścia świętego konia przez
rząd ułożonych lub wbitych w ziemię włóczni Ceremonie takie odbywały się w Szczecinie,
z użyciem czarnego konia Trygława, oraz w Arkonie na Rugii z białym koniem Świętowita
(s 114-115)
Rys 9 Pobojowisko Średniowieczne pola bitew, pomimo przeprowadzenia na niektórych
z nich badań archeologicznych, dostarczają nielicznych znalezisk Wynika to z faktu zbie-
rania cennych łupów przez zwycięzców Resztę natomiast grabiła miejscowa ludność, dla
której każdy kawałek żelaza był cennym nabytkiem
Dlatego całkowicie wyjątkowe są stanowiska tego typu jak Jezioro Lednickie, gdzie zgu-
biona przez walczących na mostach i łodziach broń zatonęła w głębinach jeziora, lub Visby
na Gotlandii, gdzie zbuntowani miejscowi chłopi zostali pokonani przez króla Waldemara
Atterdaga (nie ograbili ciał poległych), który puścił się w pogoń za uciekającym przeciwni-
kiem (nie wziąwszy łupów na pobojowisku),
(s 126-127)
Rys 10 Słowianie Połabscy i Pomorzanie byli ludami morskimi w nie mniejszym stopniu
niż wikingowie Budowali pełnomorskie statki, różniące się od łodzi wikingów nieco mniej-
szym zanurzeniem i używaniem do ich konstrukcji drewnianych kołków zamiast żelaznych
nitów Standardowy okręt wojenny mieścił 44 ludzi i 2 konie Znamy wraki takich okrętów
m in z Gdańska-Oruni i z Ralswiek na Rugii Zwłaszcza w XII wieku Słowianie zasłynę-
li jako morscy najeźdźcy i rabusie, najchętniej napadający na duńskie okręty i wybrzeże
Grody portowe Słowian budziły podziw nawet wśród przybyszów z zachodu Adam z Bre-
my przesadnie uważał Wolin za największe miasto Europy, zamieszkane przez Słowian, ale
także wikingów, Sasów a nawet Greków! (s 140—141)
Rys 11 Widok jednego z wielkopolskich grodów piastowskich z przełomu X i XI wieku
Widoczne są potężne wały o konstrukcji rusztowej, wzmocnionej drewnianymi hakami
w dolnej części Konstrukcja taka uważana jest za typową dla wczesnopiastowskiego bu-
downictwa obronnego Wieloczłonowy gród zabudowany jest drewnianymi chatami oraz
nielicznymi kamiennymi budowlami sakralnymi Szczegóły zabudowy grodów są dobrze
znane archeologom, ponieważ w wielu wypadkach dolne partie budynków i wałów ziem-
no-drewnianych, posadowione w wilgotnym gruncie, zachowały się do znacznej wysokości,
(s 156-157)
Rys 12 Bitwa na moście prowadzącym na Ostrów Lednicki w 1039 roku Wykorzystując
osłabienie państwa wojnami domowymi, najazdem ruskim i niemieckim oraz reak-
cją pogańską, książę czeski Brzetysław zniszczył i ograbił główne ośrodki Wielkopolski
Niezwykłe świadectwo tych dramatycznych zdarzeń odsłonili archeolodzy badający relikty
zniszczonych mostów na Jeziorze Lednickim W trakcie eksploracji dna jeziora znaleziono
hełm, kolczugę, miecze, ogromną liczbę toporów i grotów broni drzewcowej a także liczne
kosztowności i przedmioty codziennego użytku, będące dowodem na stoczoną tutaj walkę
i następujący po niej rabunek Bardzo możliwe, że po stronie polskiej (na pierwszym pla-
nie) walczyli wojowie skandynawscy Nie uchroniło to jednak załogi grodu przed klęską,
(s 160-161)
Rys 13 Wojownicy wikingów walczyli przeważnie pieszo Uzbrojenie ochronne składało
się z hełmu (tzw normańskiego, żebrowego lub okularowego), przeszywanicy, kolczugi lub
pancerza lamelkowego oraz płaskiej, okrągłej tarczy z żelaznym umbem Uzbrojenie za-
czepne to włócznie, oszczepy, miecze jedno- i dwusieczne, topory jedno- i dwuręczne oraz
różnego rodzaju noże bojowe Najpełniej wyposażone miejsce pochówku wojownika, za-
wierające hełm okularowy, kolczugę, tarczę oraz pozostałe elementy uzbrojenia, znaleziono
w Gjermundbu w Norwegii, (s 163)
Rys 14 Lekko uzbrojeni łucznicy polscy mocno dali się we znaki oddziałom niemieckim,
o czym wspominają ówczesne kroniki Powszechne używanie łuku poświadczone jest rów-
nież licznymi znaleziskami grotów strzał W trakcie wykopalisk na krakowskim Wawelu
odkryto fragmentu XI-wiecznego łuku, prezentujący ten sam typ, co słynne angielskie łuki
spod Crecy i Azincourt (s 165)
Rys 15 Dobrze wyposażony wój piastowski - tarczownik Na głowie ma nitowany z 4 blach
hełm z tuleją i doczepioną zawieszką z kolczugi Korpus okrywa przeszywanica — pikowa-
ny kaftan, dobrze chroniący przed siłą uderzenia, gorzej przed bezpośrednim cięciem lub
pchnięciem W rękach dzierży okrągłą, drewnianą tarczę oraz włócznię Reszta wyposa-
żenia to topór - najpopularniejsza broń ówczesnego wojownika - zatknięty za skórzanym
pasem oraz zawieszony przy nim niezbędnik wojownika: nóż, osełka i krzesiwo (s 168)
Rys 16 Ustawiona w szyku bojowym piastowska jazda - wspominani przez Galia Anonima
loricati (pancerni) - osłonięta kolczugami lub pancerzami lamelkowymi Dzięki wypra-
wom na Ruś Kijowską upowszechniła się w Polsce moda na noszenie zakończonych tuleją
szyszaków, często złoconych (znamy obecnie z terenu Polski 3 lub 4 tego typu znaleziska)
Poza tym w skład uzbrojenia wchodzą miecze, często importowane ze Skandynawii lub
terenów nad Renem, topory, czekany, włócznie i okrągłe tarcze Wojownicy dosiadają krę-
pych koni, prawdopodobnie siedząc w drewniano-skórzanych siodłach o wysokich łękach,
(s 176-177)
Rys 17 Wój ruski, prezentuje styl uzbrojenia, jaki wykształcił się na pograniczu Wielkiego
Stepu Chroni go stożkowaty hełm z tuleją i lamelkowy pancerz Uzbrojony jest w szablę,
ubrany w wysokie do kolan buty i szerokie spodnie — szarawary Te elementy uzbrojenia
i wyposażenia przejął od swych stepowych sąsiadów Jednocześnie posiada ciężką włócznię
i drewnianą tarczę z umbem - używane przez Słowian i Skandynawów Doskonałych przy-
kładów koegzystencji elementów miejscowych — słowiańskich — ze skandynawskimi i ste-
powymi dostarczyły bogate pochówki podkurhanowe, np w Gniezdowie i Czernihowie na
Ukrainie, (s 196)
Rys 18 Pożegnanie woja wyruszającego na wyprawę wojenną Widać chatę zbudowaną
w typowej dla Słowian konstrukcji zrębowej Żona przygotowująca się na długą rozłąkę
ubrana jest w lnianą lub wełnianą suknię poszerzoną klinami, na głowie ma białą chustę
przewiązaną taśmą, do której przyczepiła srebrne kabłączki skroniowe - najbardziej charak-
terystyczną ozdobę wszystkich Słowianek, (s 216)
|
| adam_txt |
Kacper Sledziński
Wojowie i grody
Słowiańskie Barbaricum
SPIS TREŚCI
PROLOG
ROZDZIAŁ PIERWSZY
GEOGRAPHIĆUM
ROZDZIAŁ DRUGI
MORAYIA
ROZDZIAŁ TRZECI
BELLAE
ROZDZIAŁ CZWARTY
BELLI
ROZDZIAŁ PIĄTY
LIMES
ROZDZIAŁ SZÓSTY
GLOPEANI?
ROZDZIAŁ SIÓDMY
REBELLES
ROZDZIAŁ ÓSMY
REGNUM ABLATUM
EPILOG
ANEKS
GRODY WAROWNE
BIBLIOGRAFIA
SPIS ILUSTRACJI
SPIS ILUSTRACJI
Rys 1 Drakarami nazywano skandynawskie długie okręty wojenne (langskipy) posiadające
stewy dziobowe zdobione wyobrażeniami smoczych głów Stanowiły tylko jeden z wielu
typów używanych przez wikingów statków Wszystkie budowano z drewnianych klepek łą-
czonych na zakładkę Napędzane były jednym dużym prostokątnym żaglem umieszczonym
na centralnie osadzonym maszcie Największe z langskipów miały ponad 30 m długości
i mieściły więcej niż 30 par wioślarzy Bardzo dobrze zachowane wraki tego typu okrętów
znaleziono zarówno na dnie morza (wraki ze Skuldelev), jak i pod nasypem kurhanu (Tune,
Gokstad czy Oseberg) (s 10-11)
Rys 2 Środkowoeuropejska moda męska przełomu X i XI wieku nakazywała nosić długie
spodnie, względnie nogawice, koszulę, na niej tunikę poszerzaną w dolnej części klinami,
przewiązaną pasem Na wierzch narzucano wełniany płaszcz wykrojony w kształcie pół-
kola, spinany na prawym ramieniu zapinką lub związywany Głowę mógł chronić osobno
zakładany kaptur Noszono raczej niskie buty, wiązane rzemieniem lub zapinane Niemal
komplety strój tego typu znaleziono w Skjoldehamn w Norwegii (obecnie datowany na
koniec X wieku), (s 28)
Rys 3 Wikingowie, koniec IX-połowa XI wieku Szybkie okręty wojenne langskipy,
0 mniejszym zanurzeniu, pozwalały dostawać się rzekami w głąb lądu i atakować tamtejsze
miasta, takie jak Paryż Jeśli żeglugę utrudniały naturalne przeszkody, takie jak progi skalne
na Dnieprze w drodze do Bizancjum, okręt przetaczano lądem Cięższe, głębiej zanurzone
knorry wykorzystywano do dalekich podróży morskich, np na Grenlandię czy nawet do
Ameryki Północnej Można było na nie załadować cały dobytek, łącznie ze zwierzętami
hodowlanymi, (s 42—43)
Rys 4 Elitą wojsk Wielkich Moraw byli jeźdźcy Miejsca ich bogatych pochówków od-
krywane przez archeologów, np w Blatnicy czy Kolinie w Czechach, zawierają bogato zdo-
bione miecze wraz z okuwanymi pasami oraz uprzęże końskie pochodzenia frankijskiego,
świadczące o wysokim statusie społecznym jeźdźców i ich kontaktach z Europą Zachodnią,
(s 46-47)
Rys 5 Brodaty wędrowiec ma na sobie spodnie obwiązane owijaczami poniżej kolana
1 tunikę z wszytymi w dolnej części 4 lub 6 klinami Taki krój powodował, że strój był
dość obcisły w górnej części, a za to obfity i fałdzisty poniżej pasa - co jest dobrze wi-
doczne w ówczesnej ikonografii Tego typu tuniki znaleziono np w duńskich torfowiskach
Moselund i Kragelund Przy skórzanym pasie z metalową sprzączką, zakończonym odla-
nym z brązu, ozdobnym okuciem, zawieszone ma: nóż, osełkę, krzesiwo i sakiewkę — jak
widać, kieszenie nie były jeszcze wówczas znane (s 58) '
Rys 6 Podstawę armii wielkomorawskiej stanowili piesi tarczownicy Zapewne większość
z nich jako uzbrojenia ochronnego używała przeszywanie, żelaznych hełmów z nosalem,
takich jak hełm znaleziony w Hradsku w Czechach i wypukłych, okrągłych tarcz dobrze
znanych z ówczesnej ikonografii frankijskiej Jako uzbrojenia zaczepnego używali włóczni,
wśród nich często frankijskich włóczni ze skrzydełkami na tulei, rzadko importowanych
mieczy, ale najchętniej - charakterystycznych toporów z krótką, szeroką brodą, tzw bra-
datic (s 72-73)
Rys 7 Wój pancerny Okryty kolczugą z krótkimi rękawami Na głowie nosi ozdobny
hełm stożkowaty z tuleją, zapewne importowany z Rusi Kijowskiej lub wykonany w Wiel-
kopolsce w oparciu o ruskie wzory Na plecach ma przewieszoną okrągłą tarczę, przy pa-
sie przytroczony kosztowny miecz - być może pochodzący ze Skandynawii lub Nadrenii,
(s 86)
Rys 8 Ostatnią ostoją słowiańskiego pogaństwa pozostały do XII wieku północne Połabie
i Pomorze Powstały tam silne ośrodki kultowe, często o ponadregionalnym zasięgu
Wykształciła się charakterystyczna architektura świątynna Najlepiej znamy pozostałości
drewnianej świątyni w dzisiejszym Gross Raden w Niemczech, ale ruiny podobnego przy-
bytku znaleziono również we Wrocławiu Rozpowszechnionym elementem obrzędowości
zachodniosłowiańskiej było wróżenie pomyślności ze sposobu przejścia świętego konia przez
rząd ułożonych lub wbitych w ziemię włóczni Ceremonie takie odbywały się w Szczecinie,
z użyciem czarnego konia Trygława, oraz w Arkonie na Rugii z białym koniem Świętowita
(s 114-115)
Rys 9 Pobojowisko Średniowieczne pola bitew, pomimo przeprowadzenia na niektórych
z nich badań archeologicznych, dostarczają nielicznych znalezisk Wynika to z faktu zbie-
rania cennych łupów przez zwycięzców Resztę natomiast grabiła miejscowa ludność, dla
której każdy kawałek żelaza był cennym nabytkiem
Dlatego całkowicie wyjątkowe są stanowiska tego typu jak Jezioro Lednickie, gdzie zgu-
biona przez walczących na mostach i łodziach broń zatonęła w głębinach jeziora, lub Visby
na Gotlandii, gdzie zbuntowani miejscowi chłopi zostali pokonani przez króla Waldemara
Atterdaga (nie ograbili ciał poległych), który puścił się w pogoń za uciekającym przeciwni-
kiem (nie wziąwszy łupów na pobojowisku),
(s 126-127)
Rys 10 Słowianie Połabscy i Pomorzanie byli ludami morskimi w nie mniejszym stopniu
niż wikingowie Budowali pełnomorskie statki, różniące się od łodzi wikingów nieco mniej-
szym zanurzeniem i używaniem do ich konstrukcji drewnianych kołków zamiast żelaznych
nitów Standardowy okręt wojenny mieścił 44 ludzi i 2 konie Znamy wraki takich okrętów
m in z Gdańska-Oruni i z Ralswiek na Rugii Zwłaszcza w XII wieku Słowianie zasłynę-
li jako morscy najeźdźcy i rabusie, najchętniej napadający na duńskie okręty i wybrzeże
Grody portowe Słowian budziły podziw nawet wśród przybyszów z zachodu Adam z Bre-
my przesadnie uważał Wolin za największe miasto Europy, zamieszkane przez Słowian, ale
także wikingów, Sasów a nawet Greków! (s 140—141)
Rys 11 Widok jednego z wielkopolskich grodów piastowskich z przełomu X i XI wieku
Widoczne są potężne wały o konstrukcji rusztowej, wzmocnionej drewnianymi hakami
w dolnej części Konstrukcja taka uważana jest za typową dla wczesnopiastowskiego bu-
downictwa obronnego Wieloczłonowy gród zabudowany jest drewnianymi chatami oraz
nielicznymi kamiennymi budowlami sakralnymi Szczegóły zabudowy grodów są dobrze
znane archeologom, ponieważ w wielu wypadkach dolne partie budynków i wałów ziem-
no-drewnianych, posadowione w wilgotnym gruncie, zachowały się do znacznej wysokości,
(s 156-157)
Rys 12 Bitwa na moście prowadzącym na Ostrów Lednicki w 1039 roku Wykorzystując
osłabienie państwa wojnami domowymi, najazdem ruskim i niemieckim oraz reak-
cją pogańską, książę czeski Brzetysław zniszczył i ograbił główne ośrodki Wielkopolski
Niezwykłe świadectwo tych dramatycznych zdarzeń odsłonili archeolodzy badający relikty
zniszczonych mostów na Jeziorze Lednickim W trakcie eksploracji dna jeziora znaleziono
hełm, kolczugę, miecze, ogromną liczbę toporów i grotów broni drzewcowej a także liczne
kosztowności i przedmioty codziennego użytku, będące dowodem na stoczoną tutaj walkę
i następujący po niej rabunek Bardzo możliwe, że po stronie polskiej (na pierwszym pla-
nie) walczyli wojowie skandynawscy Nie uchroniło to jednak załogi grodu przed klęską,
(s 160-161)
Rys 13 Wojownicy wikingów walczyli przeważnie pieszo Uzbrojenie ochronne składało
się z hełmu (tzw normańskiego, żebrowego lub okularowego), przeszywanicy, kolczugi lub
pancerza lamelkowego oraz płaskiej, okrągłej tarczy z żelaznym umbem Uzbrojenie za-
czepne to włócznie, oszczepy, miecze jedno- i dwusieczne, topory jedno- i dwuręczne oraz
różnego rodzaju noże bojowe Najpełniej wyposażone miejsce pochówku wojownika, za-
wierające hełm okularowy, kolczugę, tarczę oraz pozostałe elementy uzbrojenia, znaleziono
w Gjermundbu w Norwegii, (s 163)
Rys 14 Lekko uzbrojeni łucznicy polscy mocno dali się we znaki oddziałom niemieckim,
o czym wspominają ówczesne kroniki Powszechne używanie łuku poświadczone jest rów-
nież licznymi znaleziskami grotów strzał W trakcie wykopalisk na krakowskim Wawelu
odkryto fragmentu XI-wiecznego łuku, prezentujący ten sam typ, co słynne angielskie łuki
spod Crecy i Azincourt (s 165)
Rys 15 Dobrze wyposażony wój piastowski - tarczownik Na głowie ma nitowany z 4 blach
hełm z tuleją i doczepioną zawieszką z kolczugi Korpus okrywa przeszywanica — pikowa-
ny kaftan, dobrze chroniący przed siłą uderzenia, gorzej przed bezpośrednim cięciem lub
pchnięciem W rękach dzierży okrągłą, drewnianą tarczę oraz włócznię Reszta wyposa-
żenia to topór - najpopularniejsza broń ówczesnego wojownika - zatknięty za skórzanym
pasem oraz zawieszony przy nim niezbędnik wojownika: nóż, osełka i krzesiwo (s 168)
Rys 16 Ustawiona w szyku bojowym piastowska jazda - wspominani przez Galia Anonima
loricati (pancerni) - osłonięta kolczugami lub pancerzami lamelkowymi Dzięki wypra-
wom na Ruś Kijowską upowszechniła się w Polsce moda na noszenie zakończonych tuleją
szyszaków, często złoconych (znamy obecnie z terenu Polski 3 lub 4 tego typu znaleziska)
Poza tym w skład uzbrojenia wchodzą miecze, często importowane ze Skandynawii lub
terenów nad Renem, topory, czekany, włócznie i okrągłe tarcze Wojownicy dosiadają krę-
pych koni, prawdopodobnie siedząc w drewniano-skórzanych siodłach o wysokich łękach,
(s 176-177)
Rys 17 Wój ruski, prezentuje styl uzbrojenia, jaki wykształcił się na pograniczu Wielkiego
Stepu Chroni go stożkowaty hełm z tuleją i lamelkowy pancerz Uzbrojony jest w szablę,
ubrany w wysokie do kolan buty i szerokie spodnie — szarawary Te elementy uzbrojenia
i wyposażenia przejął od swych stepowych sąsiadów Jednocześnie posiada ciężką włócznię
i drewnianą tarczę z umbem - używane przez Słowian i Skandynawów Doskonałych przy-
kładów koegzystencji elementów miejscowych — słowiańskich — ze skandynawskimi i ste-
powymi dostarczyły bogate pochówki podkurhanowe, np w Gniezdowie i Czernihowie na
Ukrainie, (s 196)
Rys 18 Pożegnanie woja wyruszającego na wyprawę wojenną Widać chatę zbudowaną
w typowej dla Słowian konstrukcji zrębowej Żona przygotowująca się na długą rozłąkę
ubrana jest w lnianą lub wełnianą suknię poszerzoną klinami, na głowie ma białą chustę
przewiązaną taśmą, do której przyczepiła srebrne kabłączki skroniowe - najbardziej charak-
terystyczną ozdobę wszystkich Słowianek, (s 216) |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Śledziński, Kacper 1975- |
| author_GND | (DE-588)1138732680 |
| author_facet | Śledziński, Kacper 1975- |
| author_role | aut |
| author_sort | Śledziński, Kacper 1975- |
| author_variant | k ś kś |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV023471311 |
| contents | Bibliogr. s. 229-[234] |
| ctrlnum | (OCoLC)233476382 (DE-599)BVBBV023471311 |
| era | Geschichte 800-1500 gnd |
| era_facet | Geschichte 800-1500 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01970nam a2200493 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV023471311</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20170823 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">080801s2008 |||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788373966703</subfield><subfield code="9">978-83-7396-670-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)233476382</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV023471311</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Śledziński, Kacper</subfield><subfield code="d">1975-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1138732680</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Wojowie i grody</subfield><subfield code="b">słowiańskie Barbaricum</subfield><subfield code="c">Kacper Śledziński ; [il. Andrzej Zaręba]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo EGIS</subfield><subfield code="c">2008</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">237, [2] s.</subfield><subfield code="b">il.</subfield><subfield code="c">23 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. 229-[234]</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 800-1500</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Słowianie / Europa Środkowa / średniowiecze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Słowianie Zachodni / do 1500</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Słowianie Zachodni / wojny</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Słowianie - Europa Środkowa - średniowiecze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Słowianie Zachodni - do 1500</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Słowianie Zachodni - wojny</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Slawen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4077491-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kraje słowiańskie / historia wojskowa / do 1500</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kraje słowiańskie - historia wojskowa - do 1500</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Ostmitteleuropa</subfield><subfield code="0">(DE-588)4075753-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Ostmitteleuropa</subfield><subfield code="0">(DE-588)4075753-5</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Slawen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4077491-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 800-1500</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HEBIS Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016653639&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016653639</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0902</subfield><subfield code="g">437</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Kraje słowiańskie / historia wojskowa / do 1500 jhpk Kraje słowiańskie - historia wojskowa - do 1500 jhpk Ostmitteleuropa (DE-588)4075753-5 gnd |
| geographic_facet | Kraje słowiańskie / historia wojskowa / do 1500 Kraje słowiańskie - historia wojskowa - do 1500 Ostmitteleuropa |
| id | DE-604.BV023471311 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-02T21:34:28Z |
| indexdate | 2024-07-09T21:19:32Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788373966703 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016653639 |
| oclc_num | 233476382 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 237, [2] s. il. 23 cm |
| publishDate | 2008 |
| publishDateSearch | 2008 |
| publishDateSort | 2008 |
| publisher | Wydawnictwo EGIS |
| record_format | marc |
| spelling | Śledziński, Kacper 1975- Verfasser (DE-588)1138732680 aut Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum Kacper Śledziński ; [il. Andrzej Zaręba] Kraków Wydawnictwo EGIS 2008 237, [2] s. il. 23 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliogr. s. 229-[234] Geschichte 800-1500 gnd rswk-swf Słowianie / Europa Środkowa / średniowiecze jhpk Słowianie Zachodni / do 1500 jhpk Słowianie Zachodni / wojny jhpk Słowianie - Europa Środkowa - średniowiecze jhpk Słowianie Zachodni - do 1500 jhpk Słowianie Zachodni - wojny jhpk Slawen (DE-588)4077491-0 gnd rswk-swf Kraje słowiańskie / historia wojskowa / do 1500 jhpk Kraje słowiańskie - historia wojskowa - do 1500 jhpk Ostmitteleuropa (DE-588)4075753-5 gnd rswk-swf Ostmitteleuropa (DE-588)4075753-5 g Slawen (DE-588)4077491-0 s Geschichte 800-1500 z DE-604 HEBIS Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016653639&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
| spellingShingle | Śledziński, Kacper 1975- Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum Bibliogr. s. 229-[234] Słowianie / Europa Środkowa / średniowiecze jhpk Słowianie Zachodni / do 1500 jhpk Słowianie Zachodni / wojny jhpk Słowianie - Europa Środkowa - średniowiecze jhpk Słowianie Zachodni - do 1500 jhpk Słowianie Zachodni - wojny jhpk Slawen (DE-588)4077491-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4077491-0 (DE-588)4075753-5 |
| title | Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum |
| title_auth | Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum |
| title_exact_search | Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum |
| title_exact_search_txtP | Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum |
| title_full | Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum Kacper Śledziński ; [il. Andrzej Zaręba] |
| title_fullStr | Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum Kacper Śledziński ; [il. Andrzej Zaręba] |
| title_full_unstemmed | Wojowie i grody słowiańskie Barbaricum Kacper Śledziński ; [il. Andrzej Zaręba] |
| title_short | Wojowie i grody |
| title_sort | wojowie i grody slowianskie barbaricum |
| title_sub | słowiańskie Barbaricum |
| topic | Słowianie / Europa Środkowa / średniowiecze jhpk Słowianie Zachodni / do 1500 jhpk Słowianie Zachodni / wojny jhpk Słowianie - Europa Środkowa - średniowiecze jhpk Słowianie Zachodni - do 1500 jhpk Słowianie Zachodni - wojny jhpk Slawen (DE-588)4077491-0 gnd |
| topic_facet | Słowianie / Europa Środkowa / średniowiecze Słowianie Zachodni / do 1500 Słowianie Zachodni / wojny Słowianie - Europa Środkowa - średniowiecze Słowianie Zachodni - do 1500 Słowianie Zachodni - wojny Slawen Kraje słowiańskie / historia wojskowa / do 1500 Kraje słowiańskie - historia wojskowa - do 1500 Ostmitteleuropa |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016653639&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT sledzinskikacper wojowieigrodysłowianskiebarbaricum |