Höhlen: verborgene Welten
Gespeichert in:
1. Verfasser: | |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | German |
Veröffentlicht: |
Darmstadt
WBG
2008
|
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
Beschreibung: | 168 S. zahlr. Ill., Kt. |
ISBN: | 9783534198993 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV023223633 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20240206 | ||
007 | t | ||
008 | 080319s2008 ab|| |||| 00||| ger d | ||
020 | |a 9783534198993 |9 978-3-534-19899-3 | ||
035 | |a (OCoLC)254550460 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV023223633 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakwb | ||
041 | 0 | |a ger | |
049 | |a DE-M347 |a DE-54 |a DE-128 |a DE-83 |a DE-19 |a DE-188 | ||
082 | 0 | |a 551.447 |2 22/ger | |
084 | |a TI 9000 |0 (DE-625)144145: |2 rvk | ||
100 | 1 | |a Kempe, Stephan |d 1949- |e Verfasser |0 (DE-588)132297779 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Höhlen |b verborgene Welten |c Stephan Kempe, Wilfried Rosendahl (Hrsg.) |
264 | 1 | |a Darmstadt |b WBG |c 2008 | |
300 | |a 168 S. |b zahlr. Ill., Kt. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
650 | 0 | 7 | |a Speläologie |0 (DE-588)4072577-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Höhle |0 (DE-588)4025362-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
689 | 0 | 0 | |a Speläologie |0 (DE-588)4072577-7 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Höhle |0 (DE-588)4025362-4 |D s |
689 | 0 | |8 1\p |5 DE-604 | |
700 | 1 | |a Rosendahl, Wilfried |d 1966- |e Sonstige |0 (DE-588)1016422601 |4 oth | |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung SB Amberg |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016409486&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016409486 | ||
883 | 1 | |8 1\p |a cgwrk |d 20201028 |q DE-101 |u https://d-nb.info/provenance/plan#cgwrk |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1804137512357068800 |
---|---|
adam_text | Inhalt
ι.
Einleitung
von Stephan
Kempe
und Wilfried
Rosendahl
.............................................................. 9
2. Die Entdeckung des Unterirdischen -
Geschichte der Höhlenforschung
von Stephan
Kempe
...................................................................................... 14
Von der Urzeit bis ins Mittelalter .................................................................... 14
Das „wahre Einhorn und der Durchbruch der Paläontologie .................................... 15
Die physische Erforschung der Höhlen .............................................................. 16
Die Moderne ............................................................................................ 21
3. Verborgene Welten - Höhlengebiete der Erde
von Hubert Trimmel ...................................................................................... 23
Lavahöhlen.............................................................................................. 23
Quarzithöhlen .......................................................................................... 24
Salzhöhlen .............................................................................................. 24
Gipshöhlen.............................................................................................. 25
Höhlen in Karbonatgesteinen ........................................................................ 26
Schlussbemerkungen.................................................................................. 38
4. Von der Kluft zum Urkanal -
Chemie und Physik der Höhlenentstehung
von Wolfgang Dreybrodt .................................................................................. 39
Einleitung .............................................................................................. 39
Die Chemie der Kalklösung .......................................................................... 39
Computermodell der Entwicklung einer eindimensionalen Kluft................................ 41
ZweidJmensionale Modelle .......................................................................... 44
Mischungskorrosion .................................................................................. 49
Ausblicke ................................................................................................ 51
5. Vom Urkanal zur unterirdischen Kathedrale -
Höhlenformen und ihre Entstehung
von Stephan
Kempe
..................................................................................... 54
Das Problem ............................................................................................ 54
Löslichkeiten und Herkunft der speläogenen Säure .............................................. 54
Hypogene und epigene Höhlen ...................................................................... 57
Meso-morphologische Merkmale.................................................................... 59
Tektonik
................................................................................................ 6n
Verbrach ................................................................................................ 61
Andere Höhlenbildungsmechanismen .............................................................. 63
Inhalt
6. Karren, Dolinen, Poljen, Kegelkarst -
Oberflächenformen der Höhlengebiete
von Karl-Heinz Pfeffer .................................................................................... 65
Karstlandschaften...................................................................................... 65
Petrovarianzen der Karstgebiete .................................................................... 65
Salzgesteine und Karstlandschaften ................................................................ 66
Karstlandschaften mit Kalziumsulfatgesteinen .................................................... 67
Die Karbonatgestein-Karstregionen ................................................................ 68
7. Steter Tropfen baut den Stein -
Tropfsteine und Höhlenminerale
von Stephan
Kempe
...................................................................................... 76
Kleiner Ausflug in die Geschichte .................................................................... 76
Irrwege zur Wahrheit .................................................................................. 78
Die Chemie der Tropfsteinbildung .................................................................. 79
Speläothem-Typen .................................................................................... 81
Höhlenminerale ........................................................................................ 87
8. Von Sauriern, Südelefanten und Höhlenbären -
Tierknochenfunde aus Höhlen
von Doris Döppes und Wilfried
Rosendahl
................................................................ 90
Entstehung von Knochenansammlungen in Karst- und Höhlenfundstellen.................... 90
Funde aus Paläozoikum und Mesozoikum .......................................................... 92
Funde aus dem Tertiär ................................................................................ 95
Funde aus dem Quartär .............................................................................. 96
9. Von Vormenschen und Neandertalern -
eine höhlentour durch die humanevolution
von Wilfried
Rosendahl
.................................................................................. 102
Ein Anfang ohne Höhlen .............................................................................. 102
Der erste Höhlenfund.................................................................................. 103
Das Kind von Taung .................................................................................... 103
Der erste Urmensch .................................................................................... 104
Erste Wege aus Afrika .................................................................................. 104
Die Entwicklungen in Afrika .......................................................................... 106
Wegenach Europa .................................................................................... 106
Auf den Spuren der Neandertaler.................................................................... 108
Der Weg zum modernen Menschen.................................................................. 110
10. Aus der Schatztruhe der Vergangenheit -
ARCHÄOLOGISCHE FUNDE AUS HÖHLEN
von
Gaëlle
Rosendahl ....................................................................................
114
Methoden .............................................................................................. 114
Urgeschichte ............................................................................................ 115
Geschichtliche Zeiten.................................................................................. 125
Inhalt
11.
Stimme aus dem Untergrund -
Tropfsteine und Klimawandel
von Christoph Spötl 127
Paläoklimaforschung .................................................................................. 127
Von der Intuition zur exakten Wissenschaft ........................................................ 127
Das Alter eines Tropfsteins ............................................................................ 127
Tropfsteine als Zeugen des Paläoklimas: der Ein/Aus-Schalter 129
Tropfsteine als Zeugen des Paläoklimas: steinerne Baumringe .................................. 131
Tropfsteine als Zeugen des Paläoklimas: Isotope .................................................. 134
Epilog .................................................................................................... 135
12. Spezialisten der Dunkelheit -
Tiere und Pflanzen in Höhlen
von Stefan Zaenker .............................................................................. 136
Leben in Höhlen der gemäßigten Breiten .......................................................... 136
Leben in tropischen Höhlen .......................................................................... 140
Weltweite Artenvielfalt ................................................................................ 142
Fazit ...................................................................................................... 149
Schauhöhlen in Deutschland, Österreich und der Schweiz
von Doris Döppes, Stephan
Kempe
und Wilfried
Rosendahl
151
Literatur 161
Register 164
|
adam_txt |
Inhalt
ι.
Einleitung
von Stephan
Kempe
und Wilfried
Rosendahl
. 9
2. Die Entdeckung des Unterirdischen -
Geschichte der Höhlenforschung
von Stephan
Kempe
. 14
Von der Urzeit bis ins Mittelalter . 14
Das „wahre Einhorn" und der Durchbruch der Paläontologie . 15
Die physische Erforschung der Höhlen . 16
Die Moderne . 21
3. Verborgene Welten - Höhlengebiete der Erde
von Hubert Trimmel . 23
Lavahöhlen. 23
Quarzithöhlen . 24
Salzhöhlen . 24
Gipshöhlen. 25
Höhlen in Karbonatgesteinen . 26
Schlussbemerkungen. 38
4. Von der Kluft zum Urkanal -
Chemie und Physik der Höhlenentstehung
von Wolfgang Dreybrodt . 39
Einleitung . 39
Die Chemie der Kalklösung . 39
Computermodell der Entwicklung einer eindimensionalen Kluft. 41
ZweidJmensionale Modelle . 44
Mischungskorrosion . 49
Ausblicke . 51
5. Vom Urkanal zur unterirdischen Kathedrale -
Höhlenformen und ihre Entstehung
von Stephan
Kempe
. 54
Das Problem . 54
Löslichkeiten und Herkunft der speläogenen Säure . 54
Hypogene und epigene Höhlen . 57
Meso-morphologische Merkmale. 59
Tektonik
. 6n
Verbrach . 61
Andere Höhlenbildungsmechanismen . 63
Inhalt
6. Karren, Dolinen, Poljen, Kegelkarst -
Oberflächenformen der Höhlengebiete
von Karl-Heinz Pfeffer . 65
Karstlandschaften. 65
Petrovarianzen der Karstgebiete . 65
Salzgesteine und Karstlandschaften . 66
Karstlandschaften mit Kalziumsulfatgesteinen . 67
Die Karbonatgestein-Karstregionen . 68
7. Steter Tropfen baut den Stein -
Tropfsteine und Höhlenminerale
von Stephan
Kempe
. 76
Kleiner Ausflug in die Geschichte . 76
Irrwege zur Wahrheit . 78
Die Chemie der Tropfsteinbildung . 79
Speläothem-Typen . 81
Höhlenminerale . 87
8. Von Sauriern, Südelefanten und Höhlenbären -
Tierknochenfunde aus Höhlen
von Doris Döppes und Wilfried
Rosendahl
. 90
Entstehung von Knochenansammlungen in Karst- und Höhlenfundstellen. 90
Funde aus Paläozoikum und Mesozoikum . 92
Funde aus dem Tertiär . 95
Funde aus dem Quartär . 96
9. Von Vormenschen und Neandertalern -
eine höhlentour durch die humanevolution
von Wilfried
Rosendahl
. 102
Ein Anfang ohne Höhlen . 102
Der erste Höhlenfund. 103
Das Kind von Taung . 103
Der erste Urmensch . 104
Erste Wege aus Afrika . 104
Die Entwicklungen in Afrika . 106
Wegenach Europa . 106
Auf den Spuren der Neandertaler. 108
Der Weg zum modernen Menschen. 110
10. Aus der Schatztruhe der Vergangenheit -
ARCHÄOLOGISCHE FUNDE AUS HÖHLEN
von
Gaëlle
Rosendahl .
114
Methoden . 114
Urgeschichte . 115
Geschichtliche Zeiten. 125
Inhalt
11.
Stimme aus dem Untergrund -
Tropfsteine und Klimawandel
von Christoph Spötl 127
Paläoklimaforschung . 127
Von der Intuition zur exakten Wissenschaft . 127
Das Alter eines Tropfsteins . 127
Tropfsteine als Zeugen des Paläoklimas: der Ein/Aus-Schalter 129
Tropfsteine als Zeugen des Paläoklimas: steinerne Baumringe . 131
Tropfsteine als Zeugen des Paläoklimas: Isotope . 134
Epilog . 135
12. Spezialisten der Dunkelheit -
Tiere und Pflanzen in Höhlen
von Stefan Zaenker . 136
Leben in Höhlen der gemäßigten Breiten . 136
Leben in tropischen Höhlen . 140
Weltweite Artenvielfalt . 142
Fazit . 149
Schauhöhlen in Deutschland, Österreich und der Schweiz
von Doris Döppes, Stephan
Kempe
und Wilfried
Rosendahl
151
Literatur 161
Register 164 |
any_adam_object | 1 |
any_adam_object_boolean | 1 |
author | Kempe, Stephan 1949- |
author_GND | (DE-588)132297779 (DE-588)1016422601 |
author_facet | Kempe, Stephan 1949- |
author_role | aut |
author_sort | Kempe, Stephan 1949- |
author_variant | s k sk |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV023223633 |
classification_rvk | TI 9000 |
ctrlnum | (OCoLC)254550460 (DE-599)BVBBV023223633 |
dewey-full | 551.447 |
dewey-hundreds | 500 - Natural sciences and mathematics |
dewey-ones | 551 - Geology, hydrology, meteorology |
dewey-raw | 551.447 |
dewey-search | 551.447 |
dewey-sort | 3551.447 |
dewey-tens | 550 - Earth sciences |
discipline | Geologie / Paläontologie |
discipline_str_mv | Geologie / Paläontologie |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01521nam a2200373 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV023223633</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20240206 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">080319s2008 ab|| |||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9783534198993</subfield><subfield code="9">978-3-534-19899-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)254550460</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV023223633</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-M347</subfield><subfield code="a">DE-54</subfield><subfield code="a">DE-128</subfield><subfield code="a">DE-83</subfield><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield></datafield><datafield tag="082" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">551.447</subfield><subfield code="2">22/ger</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">TI 9000</subfield><subfield code="0">(DE-625)144145:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kempe, Stephan</subfield><subfield code="d">1949-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)132297779</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Höhlen</subfield><subfield code="b">verborgene Welten</subfield><subfield code="c">Stephan Kempe, Wilfried Rosendahl (Hrsg.)</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Darmstadt</subfield><subfield code="b">WBG</subfield><subfield code="c">2008</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">168 S.</subfield><subfield code="b">zahlr. Ill., Kt.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Speläologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4072577-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Höhle</subfield><subfield code="0">(DE-588)4025362-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Speläologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4072577-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Höhle</subfield><subfield code="0">(DE-588)4025362-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="8">1\p</subfield><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Rosendahl, Wilfried</subfield><subfield code="d">1966-</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="0">(DE-588)1016422601</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung SB Amberg</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016409486&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016409486</subfield></datafield><datafield tag="883" ind1="1" ind2=" "><subfield code="8">1\p</subfield><subfield code="a">cgwrk</subfield><subfield code="d">20201028</subfield><subfield code="q">DE-101</subfield><subfield code="u">https://d-nb.info/provenance/plan#cgwrk</subfield></datafield></record></collection> |
id | DE-604.BV023223633 |
illustrated | Illustrated |
index_date | 2024-07-02T20:17:04Z |
indexdate | 2024-07-09T21:13:28Z |
institution | BVB |
isbn | 9783534198993 |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-016409486 |
oclc_num | 254550460 |
open_access_boolean | |
owner | DE-M347 DE-54 DE-128 DE-83 DE-19 DE-BY-UBM DE-188 |
owner_facet | DE-M347 DE-54 DE-128 DE-83 DE-19 DE-BY-UBM DE-188 |
physical | 168 S. zahlr. Ill., Kt. |
publishDate | 2008 |
publishDateSearch | 2008 |
publishDateSort | 2008 |
publisher | WBG |
record_format | marc |
spelling | Kempe, Stephan 1949- Verfasser (DE-588)132297779 aut Höhlen verborgene Welten Stephan Kempe, Wilfried Rosendahl (Hrsg.) Darmstadt WBG 2008 168 S. zahlr. Ill., Kt. txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Speläologie (DE-588)4072577-7 gnd rswk-swf Höhle (DE-588)4025362-4 gnd rswk-swf Speläologie (DE-588)4072577-7 s Höhle (DE-588)4025362-4 s 1\p DE-604 Rosendahl, Wilfried 1966- Sonstige (DE-588)1016422601 oth Digitalisierung SB Amberg application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016409486&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis 1\p cgwrk 20201028 DE-101 https://d-nb.info/provenance/plan#cgwrk |
spellingShingle | Kempe, Stephan 1949- Höhlen verborgene Welten Speläologie (DE-588)4072577-7 gnd Höhle (DE-588)4025362-4 gnd |
subject_GND | (DE-588)4072577-7 (DE-588)4025362-4 |
title | Höhlen verborgene Welten |
title_auth | Höhlen verborgene Welten |
title_exact_search | Höhlen verborgene Welten |
title_exact_search_txtP | Höhlen verborgene Welten |
title_full | Höhlen verborgene Welten Stephan Kempe, Wilfried Rosendahl (Hrsg.) |
title_fullStr | Höhlen verborgene Welten Stephan Kempe, Wilfried Rosendahl (Hrsg.) |
title_full_unstemmed | Höhlen verborgene Welten Stephan Kempe, Wilfried Rosendahl (Hrsg.) |
title_short | Höhlen |
title_sort | hohlen verborgene welten |
title_sub | verborgene Welten |
topic | Speläologie (DE-588)4072577-7 gnd Höhle (DE-588)4025362-4 gnd |
topic_facet | Speläologie Höhle |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=016409486&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT kempestephan hohlenverborgenewelten AT rosendahlwilfried hohlenverborgenewelten |