Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen: de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek
Gespeichert in:
| Format: | Buch |
|---|---|
| Sprache: | Dutch |
| Veröffentlicht: |
Zwolle
Waanders [u.a.]
2006
|
| Schriftenreihe: | Cultuurhistorische studies
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
| Beschreibung: | Zsfassung in engl. Sprache |
| Beschreibung: | 287 S. zahlr. Ill. und Kt. |
| ISBN: | 904009117X 9789040091179 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV022498170 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20080320 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 070705s2006 ab|| |||| 00||| dut d | ||
| 020 | |a 904009117X |9 90-400-9117-X | ||
| 020 | |a 9789040091179 |9 978-90-400-9117-9 | ||
| 035 | |a (OCoLC)219714813 | ||
| 035 | |a (DE-599)GBV519713036 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger | ||
| 041 | 0 | |a dut | |
| 049 | |a DE-12 |a DE-19 |a DE-255 | ||
| 245 | 1 | 0 | |a Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen |b de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek |c Elske Gerritsen |
| 264 | 1 | |a Zwolle |b Waanders [u.a.] |c 2006 | |
| 300 | |a 287 S. |b zahlr. Ill. und Kt. | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 0 | |a Cultuurhistorische studies | |
| 500 | |a Zsfassung in engl. Sprache | ||
| 650 | 0 | 7 | |a Architekturzeichnung |0 (DE-588)4068827-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Bauentwurf |0 (DE-588)4004744-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Niederlande |0 (DE-588)4042203-3 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Niederlande |0 (DE-588)4042203-3 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Bauentwurf |0 (DE-588)4004744-1 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Architekturzeichnung |0 (DE-588)4068827-6 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Gerritsen, Elske |e Sonstige |4 oth | |
| 856 | 4 | 2 | |m KUBIKAT Anreicherung |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=015705272&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-015705272 | ||
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804136596097728512 |
|---|---|
| adam_text | Zeventiende-eeuw
s e
Architectuurtekeningen
De tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk
in de
Nederlandse Republiek
Elske Gerritsen
Waanders Uitgevers, Zwolle
Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten
Inhoud
Voorwoord
7
Inleiding
9
Hoofdstuk
1:
Een terugblik op de zestiende eeuw
17
1.1
Twee zestiende-eeuwse rechtszaken
17
1.2
De weergave van architectuur in Italië:
experimenten in woord en beeld
20
1.3
De situatie in de Nederlanden
21
De receptie van het begrip architect
2
í
Nieuwe groepen ontwerpers en de uitbeelding van
architectuur
21
1.4
Besluit
31
,.4
PAL . t.
л9А
- <>
cr
ги
О
1
Ni,
Hoofdstuk
2:
Ontwerpers van architectuur
in de
zeventiende eeuw
33
2.1
De architect
-
een professie?
33
Ό
e gebruikelijke ontwerper aan het begin van de
zeventiende eeuw
33
Het gebruik van de term architect in de Noordelijke
Nederlanden in de zeventiende eeuw
34
Theorievorming over de professie van architect in de
Noordelijke Nederlanden
35
2.2
Ontwerpers in de zeventiende-eeuwse
bouwpraktijk
40
Ontwerpers van stadsgebouwen
40
Taakomschrijvingen vooor het leveren van
ontwerpen, tekeningen en bestekken
43
Instructies van de Amsterdamse stadsfabriek
43
Instructies van het Leidse stadsbouwbedrijf
48
Instructies van andere stedelijke bouwbedrijven
49
Het instellen van de functie van architect
5
í
Tekenvaardigheid als functievereiste?
52
Ontwerpers in de praktijk
53
De timmerlieden
53
De metselaars
55
De
landmeters
57
De steenhouwers
58
Tekenaars buiten de ambachten: de schilder-architect
60
Advies en ontwerpen van bouwmeesters van
elders
61
Ontwerpers in dienst van het stadhouderlijk
hof
62
Ontwerpers van architectuur ten tijde van prins
Maurits
62
Ontwerpen en tekenen voor de bouwprojecten van
Frederik
Hendrik en zijn opvolgers
66
Het instellen van de functie van hofarchitect
66
De opeenvolgende hofarchitecten
67
Tekenen voor de particuliere opdrachtgever
68
Ontwerpen voor vooraanstaande opdrachtgevers
69
Diversiteit in opdrachtgevers en ontwerpers
71
2.3
Besluit
76
Hoofdstuk
3:
De functie van de tekening in het
zeventiende-eeuwse ontwerp- en bouwproces
79
3.1
Inleiding
79
3.2
De rol van de tekening aan het einde van de
zestiende en het begin van de zeventiende
eeuw
80
Tekeningen voor bestuurlijke gebouwen
80
Het stadhuis te Leiden
80
Het Gemeenicmdshuis te Leiden
84
Het belang van de tekening in het
besluitvormingproces
87
De rol van de tekening bij kleinere
bouwprojecten
87
3.3
De tekeningen van de schilder-architect in de
zeventiende-eeuwse ontwerp- en
bouwpraktijk
92
De rol van de tekening bij particuliere opdrachten
93
De keuze voor een ontwerper en een ontwerp
93
De totstandkoming van het ontwerp
98
De tekeningen voor de uitvoering
104
De ruwbouw en de afwerking van het interieur
104
Tekeningen voor het interieur
105
Tekeningen voor de tuinen
í
13
Overheidsinstellingen en het belang van tekeningen
bij bouwprojecten
114
Besluitvorming
114
Uitvoering
116
Ontwerp- en tekenwerk voor het stadhouderlijk
hof
123
3.4
Tekenwerk voor stadspoorten in de periode
1600-1675 127
Stadspoorten in de periode
1600-1675 127
De stadspoort als bouwopgave binnen het kader van
stedelijke opdrachten
134
De rol van de tekening in het besluitvormings¬
proces
134
Het ontwerp
135
Omvang van het tekenwerk
136
Terminologie en uiterlijk van de tekeningen
138
Het gebruik van de maquette
139
De rol van de tekening gedurende de uitvoering
139
Het opstellen van de bestekken
141
Bestekken en tekeningen
141
De tekening als bindend contract?
143
Detailtekeningen op grote schaal
146
De opname van het werk
147
3.5
Besluit
147
Hoofdstuk
4:
De architectuurtekening in de
zeventiende eeuw als artefact
151
4.1
De uitbeelding van architectuur in twee
dimensies: de gestandaardiseerde weergave in
opstand, plattegrond en doorsnede
151
De orthogonale
projectie
151
De introductie van een nieuw type tekening: de
doorsnede
172
De gespleten voorstelling: een alternatieve
toepassing
184
Andere methoden van uitbeelden: de bouwplaat
191
Het driedimensionale model als aanvulling op de
weergave van architectuur in twee dimensies
194
4.2
De totstandkoming van de
architectuurtekening op de tekentafel: theorie
en praktijk
198
Schriftelijke bronnen over de vervaardiging van de
architectuurtekening en tekeninstrumenten
198
De tekening nader beschouwd: het maken van
tekeningen in de praktijk
203
Het eerste stadium
204
De gebruikelijke drager voor de tekening
204
De keuze voor opstand, plattegrond, en/of doorsnede op
afzonderlijke bladen of op een blad
204
Het opzetten van de tekening: materiaalgebruik en methode
Het uitzetten van de schaal: maat en schaalverhouding
221
Het tweede stadium
227
De uitwerking van de tekening met pen
227
De wassing in kleur en het aanbrengen van
schaduwpartijen
229
Het maken van -kopieën
^232
Besluit en conclusies
233
Samenvatting
233
Conclusies
235
Bijlagen
Afkortingen
239
Literatuuropgave
240
Terminologie
251
Tekenonderwijs in de zeventiende eeuw
254
Summary
258
Noten
261
Register
283
|
| adam_txt |
Zeventiende-eeuw
s e
Architectuurtekeningen
De tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk
in de
Nederlandse Republiek
Elske Gerritsen
Waanders Uitgevers, Zwolle
Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten
Inhoud
Voorwoord
7
Inleiding
9
Hoofdstuk
1:
Een terugblik op de zestiende eeuw
17
1.1
Twee zestiende-eeuwse rechtszaken
17
1.2
De weergave van architectuur in Italië:
experimenten in woord en beeld
20
1.3
De situatie in de Nederlanden
21
De receptie van het begrip architect
2
í
Nieuwe groepen ontwerpers en de uitbeelding van
architectuur
21
1.4
Besluit
31
,.4
PAL'.'t.
л9А
- "<>
cr
ги
О
1
Ni,
Hoofdstuk
2:
Ontwerpers van architectuur
in de
zeventiende eeuw
33
2.1
De architect
-
een professie?
33
Ό
e gebruikelijke ontwerper aan het begin van de
zeventiende eeuw
33
Het gebruik van de term architect in de Noordelijke
Nederlanden in de zeventiende eeuw
34
Theorievorming over de professie van architect in de
Noordelijke Nederlanden
35
2.2
Ontwerpers in de zeventiende-eeuwse
bouwpraktijk
40
Ontwerpers van stadsgebouwen
40
Taakomschrijvingen vooor het leveren van
ontwerpen, tekeningen en bestekken
43
Instructies van de Amsterdamse stadsfabriek
43
Instructies van het Leidse stadsbouwbedrijf
48
Instructies van andere stedelijke bouwbedrijven
49
Het instellen van de functie van architect
5
í
Tekenvaardigheid als functievereiste?
52
Ontwerpers in de praktijk
53
De timmerlieden
53
De metselaars
55
De
landmeters
57
De steenhouwers
58
Tekenaars buiten de ambachten: de schilder-architect
60
Advies en ontwerpen van bouwmeesters van
elders
61
Ontwerpers in dienst van het stadhouderlijk
hof
62
Ontwerpers van architectuur ten tijde van prins
Maurits
62
Ontwerpen en tekenen voor de bouwprojecten van
Frederik
Hendrik en zijn opvolgers
66
Het instellen van de functie van hofarchitect
66
De opeenvolgende hofarchitecten
67
Tekenen voor de particuliere opdrachtgever
68
Ontwerpen voor vooraanstaande opdrachtgevers
69
Diversiteit in opdrachtgevers en ontwerpers
71
2.3
Besluit
76
Hoofdstuk
3:
De functie van de tekening in het
zeventiende-eeuwse ontwerp- en bouwproces
79
3.1
Inleiding
79
3.2
De rol van de tekening aan het einde van de
zestiende en het begin van de zeventiende
eeuw
80
Tekeningen voor bestuurlijke gebouwen
80
Het stadhuis te Leiden
80
Het Gemeenicmdshuis te Leiden
84
Het belang van de tekening in het
besluitvormingproces
87
De rol van de tekening bij kleinere
bouwprojecten
87
3.3
De tekeningen van de schilder-architect in de
zeventiende-eeuwse ontwerp- en
bouwpraktijk
92
De rol van de tekening bij particuliere opdrachten
93
De keuze voor een ontwerper en een ontwerp
93
De totstandkoming van het ontwerp
98
De tekeningen voor de uitvoering
104
De ruwbouw en de afwerking van het interieur
104
Tekeningen voor het interieur
105
Tekeningen voor de tuinen
í
13
Overheidsinstellingen en het belang van tekeningen
bij bouwprojecten
114
Besluitvorming
114
Uitvoering
116
Ontwerp- en tekenwerk voor het stadhouderlijk
hof
123
3.4
Tekenwerk voor stadspoorten in de periode
1600-1675 127
Stadspoorten in de periode
1600-1675 127
De stadspoort als bouwopgave binnen het kader van
stedelijke opdrachten
134
De rol van de tekening in het besluitvormings¬
proces
134
Het ontwerp
135
Omvang van het tekenwerk
136
Terminologie en uiterlijk van de tekeningen
138
Het gebruik van de maquette
139
De rol van de tekening gedurende de uitvoering
139
Het opstellen van de bestekken
141
Bestekken en tekeningen
141
De tekening als bindend contract?
143
Detailtekeningen op grote schaal
146
De opname van het werk
147
3.5
Besluit
147
Hoofdstuk
4:
De architectuurtekening in de
zeventiende eeuw als 'artefact'
151
4.1
De uitbeelding van architectuur in twee
dimensies: de gestandaardiseerde weergave in
opstand, plattegrond en doorsnede
151
De orthogonale
projectie
151
De introductie van een nieuw type tekening: de
doorsnede
172
De gespleten voorstelling: een alternatieve
toepassing
184
Andere methoden van uitbeelden: de bouwplaat
191
Het driedimensionale model als aanvulling op de
weergave van architectuur in twee dimensies
194
4.2
De totstandkoming van de
architectuurtekening op de tekentafel: theorie
en praktijk
198
Schriftelijke bronnen over de vervaardiging van de
architectuurtekening en tekeninstrumenten
198
De tekening nader beschouwd: het maken van
tekeningen in de praktijk
203
Het eerste stadium
204
De gebruikelijke drager voor de tekening
204
De keuze voor opstand, plattegrond, en/of doorsnede op
afzonderlijke bladen of op een blad
204
Het opzetten van de tekening: materiaalgebruik en methode
Het uitzetten van de schaal: maat en schaalverhouding
221
Het tweede stadium
227
De uitwerking van de tekening met pen
227
De wassing in kleur en het aanbrengen van
schaduwpartijen
229
Het maken van -kopieën
^232
Besluit en conclusies
233
Samenvatting
233
Conclusies
235
Bijlagen
Afkortingen
239
Literatuuropgave
240
Terminologie
251
Tekenonderwijs in de zeventiende eeuw
254
Summary
258
Noten
261
Register
283 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV022498170 |
| ctrlnum | (OCoLC)219714813 (DE-599)GBV519713036 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01548nam a2200385 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV022498170</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20080320 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">070705s2006 ab|| |||| 00||| dut d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">904009117X</subfield><subfield code="9">90-400-9117-X</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789040091179</subfield><subfield code="9">978-90-400-9117-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)219714813</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)GBV519713036</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">dut</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-255</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen</subfield><subfield code="b">de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek</subfield><subfield code="c">Elske Gerritsen</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Zwolle</subfield><subfield code="b">Waanders [u.a.]</subfield><subfield code="c">2006</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">287 S.</subfield><subfield code="b">zahlr. Ill. und Kt.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Cultuurhistorische studies</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zsfassung in engl. Sprache</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Architekturzeichnung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4068827-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bauentwurf</subfield><subfield code="0">(DE-588)4004744-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Niederlande</subfield><subfield code="0">(DE-588)4042203-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Niederlande</subfield><subfield code="0">(DE-588)4042203-3</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Bauentwurf</subfield><subfield code="0">(DE-588)4004744-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Architekturzeichnung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4068827-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Gerritsen, Elske</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">KUBIKAT Anreicherung</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=015705272&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-015705272</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Niederlande (DE-588)4042203-3 gnd |
| geographic_facet | Niederlande |
| id | DE-604.BV022498170 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-02T17:54:22Z |
| indexdate | 2024-07-09T20:58:54Z |
| institution | BVB |
| isbn | 904009117X 9789040091179 |
| language | Dutch |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-015705272 |
| oclc_num | 219714813 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 DE-19 DE-BY-UBM DE-255 |
| owner_facet | DE-12 DE-19 DE-BY-UBM DE-255 |
| physical | 287 S. zahlr. Ill. und Kt. |
| publishDate | 2006 |
| publishDateSearch | 2006 |
| publishDateSort | 2006 |
| publisher | Waanders [u.a.] |
| record_format | marc |
| series2 | Cultuurhistorische studies |
| spelling | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek Elske Gerritsen Zwolle Waanders [u.a.] 2006 287 S. zahlr. Ill. und Kt. txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Cultuurhistorische studies Zsfassung in engl. Sprache Architekturzeichnung (DE-588)4068827-6 gnd rswk-swf Bauentwurf (DE-588)4004744-1 gnd rswk-swf Niederlande (DE-588)4042203-3 gnd rswk-swf Niederlande (DE-588)4042203-3 g Bauentwurf (DE-588)4004744-1 s Architekturzeichnung (DE-588)4068827-6 s DE-604 Gerritsen, Elske Sonstige oth KUBIKAT Anreicherung application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=015705272&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
| spellingShingle | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek Architekturzeichnung (DE-588)4068827-6 gnd Bauentwurf (DE-588)4004744-1 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4068827-6 (DE-588)4004744-1 (DE-588)4042203-3 |
| title | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek |
| title_auth | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek |
| title_exact_search | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek |
| title_exact_search_txtP | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek |
| title_full | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek Elske Gerritsen |
| title_fullStr | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek Elske Gerritsen |
| title_full_unstemmed | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek Elske Gerritsen |
| title_short | Zeventiende-eeuwse architectuurtekeningen |
| title_sort | zeventiende eeuwse architectuurtekeningen de tekening in de ontwerp en bouwpraktijk in de nederlandse republiek |
| title_sub | de tekening in de ontwerp- en bouwpraktijk in de Nederlandse Republiek |
| topic | Architekturzeichnung (DE-588)4068827-6 gnd Bauentwurf (DE-588)4004744-1 gnd |
| topic_facet | Architekturzeichnung Bauentwurf Niederlande |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=015705272&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT gerritsenelske zeventiendeeeuwsearchitectuurtekeningendetekeningindeontwerpenbouwpraktijkindenederlandserepubliek |