Sententia und proverbium: Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter
Gespeichert in:
1. Verfasser: | |
---|---|
Format: | Abschlussarbeit Buch |
Sprache: | German |
Veröffentlicht: |
Köln [u.a.]
Böhlau
2007
|
Schriftenreihe: | Ordo
9 |
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
Beschreibung: | XVI, 711 S. |
ISBN: | 9783412023065 341202306X |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV021760848 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20190916 | ||
007 | t | ||
008 | 061010s2007 gw m||| 00||| ger d | ||
015 | |a 06,N31,0520 |2 dnb | ||
016 | 7 | |a 980421780 |2 DE-101 | |
020 | |a 9783412023065 |c Pb. : ca. EUR 74.90 |9 978-3-412-02306-5 | ||
020 | |a 341202306X |c Pb. : ca. EUR 74.90 |9 3-412-02306-X | ||
024 | 3 | |a 9783412023065 | |
035 | |a (gbd)0896227 | ||
035 | |a (OCoLC)237219405 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV021760848 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakddb | ||
041 | 0 | |a ger | |
044 | |a gw |c XA-DE-NW | ||
049 | |a DE-19 |a DE-12 |a DE-154 |a DE-20 |a DE-739 |a DE-473 |a DE-29 |a DE-11 |a DE-824 |a DE-B220 |a DE-188 |a DE-384 | ||
084 | |a EC 7345 |0 (DE-625)20796: |2 rvk | ||
084 | |a EC 7355 |0 (DE-625)20798: |2 rvk | ||
084 | |a FB 4050 |0 (DE-625)29957: |2 rvk | ||
084 | |a FN 3481 |0 (DE-625)34187: |2 rvk | ||
084 | |a FT 10000 |0 (DE-625)34342: |2 rvk | ||
084 | |a FT 11800 |0 (DE-625)34367: |2 rvk | ||
084 | |a FT 92000 |0 (DE-625)34504: |2 rvk | ||
084 | |a 6,12 |2 ssgn | ||
084 | |a 470 |2 sdnb | ||
100 | 1 | |a Hallik, Sibylle |d 1968- |e Verfasser |0 (DE-588)133988082 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Sententia und proverbium |b Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter |c Sybille Hallik |
264 | 1 | |a Köln [u.a.] |b Böhlau |c 2007 | |
300 | |a XVI, 711 S. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 1 | |a Ordo |v 9 | |
502 | |a Zugl.: Hamburg, Univ., Diss., 2007 | ||
648 | 7 | |a Geschichte 400 v. Chr.-1300 |2 gnd |9 rswk-swf | |
650 | 4 | |a Humanism | |
650 | 4 | |a Latin literature |x History and criticism | |
650 | 4 | |a Latin literature, Medieval and modern |x History and criticism | |
650 | 4 | |a Literature, Medieval |x History and criticism | |
650 | 4 | |a Rhetoric, Medieval | |
650 | 0 | 7 | |a sententia |0 (DE-588)4551185-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Latein |0 (DE-588)4114364-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Sprichwort |0 (DE-588)4056550-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Texttheorie |0 (DE-588)4216276-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a proverbium |0 (DE-588)7630832-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Mittellatein |0 (DE-588)4039691-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Rhetorik |0 (DE-588)4076704-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Sentenz |0 (DE-588)4054568-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Substantiv |0 (DE-588)4058333-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Lateinunterricht |0 (DE-588)4034666-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Lehrbuch |0 (DE-588)4123623-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
688 | 7 | |a Sentenz |0 (DE-2581)TH000005584 |2 gbd | |
689 | 0 | 0 | |a Latein |0 (DE-588)4114364-4 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Substantiv |0 (DE-588)4058333-8 |D s |
689 | 0 | 2 | |a sententia |0 (DE-588)4551185-8 |D s |
689 | 0 | 3 | |a proverbium |0 (DE-588)7630832-7 |D s |
689 | 0 | 4 | |a Texttheorie |0 (DE-588)4216276-2 |D s |
689 | 0 | 5 | |a Lateinunterricht |0 (DE-588)4034666-3 |D s |
689 | 0 | 6 | |a Geschichte 400 v. Chr.-1300 |A z |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
689 | 1 | 0 | |a Latein |0 (DE-588)4114364-4 |D s |
689 | 1 | 1 | |a Mittellatein |0 (DE-588)4039691-5 |D s |
689 | 1 | 2 | |a Sentenz |0 (DE-588)4054568-4 |D s |
689 | 1 | 3 | |a Sprichwort |0 (DE-588)4056550-6 |D s |
689 | 1 | 4 | |a Texttheorie |0 (DE-588)4216276-2 |D s |
689 | 1 | 5 | |a Rhetorik |0 (DE-588)4076704-8 |D s |
689 | 1 | 6 | |a Lehrbuch |0 (DE-588)4123623-3 |D s |
689 | 1 | 7 | |a Geschichte 400 v. Chr.-1300 |A z |
689 | 1 | |5 DE-604 | |
830 | 0 | |a Ordo |v 9 |w (DE-604)BV000019724 |9 9 | |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSBMuenchen |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=014973924&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
940 | 1 | |n DHB | |
940 | 1 | |n gbd | |
940 | 1 | |q DHB_BSB_AHF_ISBN | |
940 | 1 | |q gbd_4_0802 | |
999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-014973924 | ||
942 | 1 | 1 | |c 470 |e 22/bsb |f 0901 |g 37 |
942 | 1 | 1 | |c 870 |e 22/bsb |f 09021 |g 4 |
942 | 1 | 1 | |c 470 |e 22/bsb |f 09021 |g 4 |
942 | 1 | 1 | |c 870 |e 22/bsb |f 0901 |g 37 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1804135623127203840 |
---|---|
adam_text | Inhaltsverzeichnis
Vorwort............................................................................................................
XV
ι
Einleitung: Untersuchungsgegenstand, Forschung, Quellen und
Methode..........................................................................................................
ι
ι
.
ι
Die Bedeutung von Sprichwort und Sentenz für den antiken und
mittelalterlichen Schulunterricht.............................................................
ι
1.1 Foi sehungsbericht:
sententie,
und
proverbiimi in
antiken und
mittelalterlichen Quellen zur Texttheorie...............................................7
1.2.1 Moderne Lehrbücher zur antiken und mittelalterlichen
Rhetorik........................................................................................
S
1.2.2 Handbuchartikel.........................................................................11
1.2.3 Anfänge der detaillierten Untersuchung antiker und
mittelalterlicher Texttheorien zu sententia xmdproverbium......14
1.2.4 Sententia und
proverbiimi in
der Ars dictaminis und der
Arspoetriae......................................................................,.........22
1.2. $ Sententia und
proverbiimi in
begriffsgeschichtlichen Unter¬
suchungen..................................................................................24
1.2.6 Forschungsdesiderate.................................................................29
1.3 Lehrbücher der Antike und des Mittelalters als Quellen der Begriffs-
gesehichte - ein Kriterienkatalog..........................................................30
1.4 Moderne Definitionen von Sentenz und Sprichwort............................32
1.5 Zur Methodik des Arbeitens mit historischer Semantik:
eine Einführung in begriffsgeschichtliches Arbeiten............................36
1.5.1 Die Differenzierung zwischen Begriff , Terminus , Wort
und Bedeutung ..........................................................................37
1.5.2
Postulate
begriffsgeschichtlicher Forschung..............................38
1.6 Das Konzept der Untersuchung: Fragestellungen und
Vorgehensweise.....................................................................................39
1.7 Inhaltliche Gliederung der Arbeit, Übersetzungen, Stellennachweise,
orthographische Konventionen.............................................................43
2 Rhetorische Schriften der Antike..................................................................47
2.1 Anaximenes Lampsacenus (Anaximenes von Lampsakos):
Rhetoriea ad Alexandrum (4. Jh. v. Chr.)...........................................47
1.i.i Definition und Genera der sententia..........................................48
2.1.2 Gebrauch, Funktion und Wirkung von sentcntiae.....................50
VI
Inhaltsverzeichnis
2.2 Aristoteles: Rhetorica (4. Jh. v. Chr.)..................................................51
2.2.1 Behandlung von
proverbia
.........................................................52
2.2.2 Behandlung von sententiae.........................................................55
2.2.3 Abgrenzungsprobleme...............................................................62
2.3 Anonymus: Rhetoricaad Herennium (86 v. Chr.).............................64
2.3.1 Definition und Genera der
sentenzia
..........................................65
2.3.2 Verwendung, Funktion und Wirkung........................................6y
2.4 Marcus Tullius Cicero:
De
oratore
(55 V. Chr.), Brutus (46 v. Chr.),
Topica
(44
v.
Chr.)...
6γ
2.
j
Marcus
Fabius Quintilianus (Quintilian): Institutio
oratoriae (1. Jh.) 69
2.5.1 Sententia ....................................................................................70
2.5.2 Proverbium
I
paroimia................................................................86
2.6 Zusammenfassung.................................................................................90
2.6.1 Sententia.....................................................................................90
2.6.2 Proverbium
I
paroimia................................................................94
3 Grammatiken, Kommentare und Rhetoriken der Spätantike und
des frühen Mittelalters.....................................................................................96
3.1 Grammatiken.........................................................................................96
3.1.1 Marius Plotius Sacerdos:
Artes grammaticae
(3. Jh.)................97
3.1.2 Maximus Victorinus: Ars
grammatica
(Datierung unbekannt) 98
3.1.3
Flavius Sosipater
Charisius (Charisius): Ars
grammatica
(Mitte des 4. Jhs.)........................................................................99
3.1.4 Aelius Donatos
(Donat):
Ars
grammatica
(2. Hälfte des 4. Jhs.).................................................................100
3.1.5 Diomedes: Ars
grammatica
(2. Hälfte des 4. Jhs.)..................102
3.1.6 Isidorus Hispalensis
(Isidor
von Sevilla): Etymologiae
(nach 600)..................................................................................102
3.
r
.7 Julianus Toletanus (Julian von Toledo) /Anonymus:
Ars Iuliani Toletani
Episcopi
(680-687).................................I03
3.1.8 Beda Venerabilis (Beda der Ehrwürdige):
De schematibus et tropis (vor 702 oder vor 735)...................104
3.2 Donat-Kommentare............................................................................107
3.2.1 Pompeius: Commentum artis
Donati
(5. Jh.).........................107
3.2.2 Sedulius Scotus: Commentum in Donati artem maiorem
(Mitte des 9. Jhs.)......................................................................108
3.2.3 Anonymus: Ars Lavreshamensis-
Expositio in Donatvm maiorem (9. Jh.)..................................I09
3.2.4 Murethach: Commentum in artem maiorem Donati
(1. Hälfte des 9. Jhs.).................................................................™9
3.2.5 Remigius Autissiodorensis (Remigius von Auxerre):
Commentum Einsidlense in Donati Barbarismum (10. Jh.) ...110
Inhaltsverzeichnis
VII
3.3 Rhetoriken...........................................................................................in
3.3.1
Gains Chirius
Fortunatianus
(Fortunarían):
Ars rhetorica
(4-Jh.)........................................................................................112
3.3.2 C. Iulius Victor: Ars rhetorica (4. Jh.)....................................113
3.3.3 Julius Rufinianus:
Liber de
figuris sententiarum et
elocutionis (4.Jh.)....................................................................115
3.3.4
Ambrosius
M.
Theodosius Macrobius (Macrobius):
Saturnalia
(5. Jh.).....................................................................115
3.3.5 Priscianus Caesariensis (Priscian von Caesarea):
Praeexercitamina (vor 485).....................................................117
3.3.6 F. M. A. Cassiodorus (Cassiodor): Institutiones divinarum
et saecularium litterarum (551-562)........................................124
3.3.7
Isidoras
Hispalensis
(Isidor
von Sevilla): Etymologiae
(nach 600)..................................................................................126
3.4 Zusammenfassung...............................................................................131
3.4.1
Sementici
...................................................................................131
3.4.2
Proverbiimi
І рагоітіа
..............................................................132
4 Lexikographie,
andores,
Grammatiken, Figurentraktate und Kommentare
(11.-13.Jh.)
....................................................................................................134
4.1 Vertreter der Lexikographie................................................................134
4.1.1 Papias:
Elementarnim
doctrinae erudimentum /
Vocabularium (vor 1045)........................................................135
4.1.2 Hugutius Pisanus (Huguccio von Pisa):
Magnae derivationes (noch im 12. Jh.)...................................138
4.1.3 Johannes de Balbis Januensis (Johannes Baibus von Genua):
Catholicon (1286)...................................................................140
4.1.4 Zusammenfassung....................................................................143
4.2 Grammatiken.......................................................................................145
4.2.1 Hugo de Sancto Victore (Hugo von St. Viktor):
De
grammatica
(1. Hälfte des 12. Jhs.), Didascalicon
(um 1125)..................................................................................146
4.2.2 Alexander de
Villa-Dei
(Alexander von Villedieu):
Doctrinale
(1199)....................................................................147
4.2.3 Eberhardus Bethuniensis (Eberhard von
Béthune):
Graecismus (1212)..................................................................147
4.2.4 Zusammenfassung....................................................................148
4.3 Behandlung der auctores im Unterricht..............................................148
4.3.1 Conradus Hirsaugiensis (Konrad von Hirsau):
Dialógus
super auctores (1124/1125)....................................149
4.3.2 Bernardus Silvestris (?): Commentum super sex
libros
Eneidos
Virgilii
(12. Jh.)..........................................................
. VIII Inhaltsverzeichnis
4.3.3 Anonymus
Accessus
ad auctores (Textzeugen: 12./
frühes 13. Jh.)............................................................................150
4.3.4 Zusammenfassung....................................................................152
4.4 Figurentraktate....................................................................................152
4.4.1 Onulfus Spirensis (Onulf von Speyer):
Rhetorici colores5
(Mitte des n.Jhs.)....................................................................153
4.4.2 Marbodus Redonensis (Marbod von
Rennes):
De ornamentis
verborum
(1. Hälfte des 12. Jhs.)...................154
4.4.3 Anonymus: Traktat von St. Omer (Handschrift: 1170-1200) 155
4.4.4 Zusammenfassung....................................................................155
4.5 Kommentare zu antiken Rhetoriken und spätantiken Grammatiken. 156
4.
j
. 1 Theodoricus Carnotensis
(Thierry
von
Chartres):
De
inventione - / Rhetorica
ad Herennium -Kommentare
(1130er Jahre)............................................................................157
4.5.2 Robertus Kilwardby OP (Robert Kilwardby):
In Donati artem maiorem
ΙΙΓ
(um 1250)................................159
4.5.3 Zusammenfassung....................................................................159
5
Artes dictandi
..............................................................................................161
5.1 Einführung in die Gattung..................................................................161
5.2 Proverbium (und sententia) in der Ars dictaminis: Grundlagen.........165
5.3 Frühe Lehrbücher der italienischen Schule.........................................171
5.3.1 Albericus Cassinensis (Alberich von Montecassino):
Breviarium
(1077-1080)..........................................................171
5.3.2 Magister Bernardus Bononiensis
(Bernard
von Bologna)........173
5.3.3 Anonymus: Precepta
prosaici
dictaminis secundum Tullium
(1138-1152)...............................................................................185
5.4 Lehrbücher der französischen Schule bis zu Galfred zu Vinsauf.......187
5.4.1 Anonymus:
Aurea gemma Gallica (1153-1155)
.....................187
5.4.2 Magister Johannes: Tractatus de
dictamine
(um 1170)...........188
5.4.3 Anonymus:
Flores
rhetorici (vor 1171)..................................19°
5.4.4 Rudolfus Turonensis (Rudolf von Tours) (?):
Summa dictaminis (um 1180).................................................i94
5.4.5 Anonymus: Erudiendorum instructioni (vor 1181?).............i95
5.4.6 Petrus Blesensis (Peter von Blois):
Libellus
de arte
dictandi rhetorice (um 1181-1185)..........................................196
5.4.7 Transmundus Claraevallensis (Transmund von Clairvaux):
Introductiones dictandi (in den
іібоега)
...............................l9%
5.4.8 Radulfus Vindocinensis (Radulf von
Vendôme):
Summa
Cognito (1187?)
.........................................................I99
5.4.9 Anonymus: Dictandi peritiae (um 1187-1190).......................201
5.4.10 Bernhardus de Magduno (Bernhard von Meung):
Flores
dictaminum (um 1187).................................................20Z
Inhaltsverzeichnis
IX
5.4.
11
Magister Gaufredus (Galfred von Vinsauf):
Summa de arte dictandi (1188-1190)......................................204
5.5 Lehrbücher der italienischen Schule als Reaktion auf die Lehren
der französischen Schule.....................................................................211
5.5.1
В
oncompagnus de Signa (Boncompagno von Signa)...............211
5.5.2 Anonymus: Litterae
sunt
indices
(um/nach 1200)................223
5.5.3 Arseginus Paduanus (Arsegino von Padua):
Quadriga (1216 / 1217)...........................................................225
5.5.4
Bene Florentinus (Bene
von Florenz):
Candelabrum (1220-1223)
......................................................234
5.5.5 Guido Faba: Summa dictaminis (1228/1229).........................243
5.5.6
Bene
Lucensis (Bonus von Lucca):
Cédrus
Libani (1241)......252
5.5.7 Thomasinus de Armannino (Thomasinus Armannini von
Bologna):
Microcosmos
(1250)...............................................254
5.5.8 Bichilinus de
Spello (Bichilino
von
Spello):
Tomerium Rethorice (vor 1304).............................................255
5.6 Lehrbücher der französischen Schule nach Galfred von Vinsauf.......257
5.6.1 Anonymus: Ad doctrinam dictaminum (Ende des 12. Jhs.)... 258
5.6.2 Anonymus: Ad
plenám scientiam
(2. Hälfte des 12.,
evt. Anfang des 13. Jhs.)............................................................259
5.6.3 Anonymus: De
competenti
dictaminum (1204-1214)............260
5.6.4 Magister Guillelmus Provincialis (Magister Wilhelm von
Provence): Summa
grammaticalis
(1220)................................267
5.6.5 Poncius Provincialis
(Ponce
von Provence) :
Summa dictaminis (1252)........................................................270
5.7 Weitere Autoren..................................................................................274
5.7.1 Anonymus: Halberstädter Ars dictandi (1193 /1194)............274
5.7.2 Anonymus: Ars dictandi Palentina (ca. 1222)........................276
5.7.3 Ludolfus Hildensis
(Ludolf
von Hildesheim):
Summa dictaminum (1240-1270)...........................................279
5.7.4 Magister Gaufridus Anglicus (Galfrid von Everseley):
Ars epistolaris ornatus (ca. 1270)............................................279
5.7.5 Conradus de Mure (Konrad von Mure): Summa de arte
prosandi (1275/1276)..............................................................285
5.7.6 Anonymus: Formularium von Baumgartenberg (vor 1302) ...289
5.7.7 Bernoldus Cesariensis (Bernold von Kaisersheim):
Summa
prosaici
dictaminis (1312)..........................................292
5.8 Zusammenfassung...............................................................................292
5.8.1 Sententia...................................................................................293
5.8.2
Proverbia
..................................................................................296
6 Poetiken und Kommentare.........................................................................321
6.1 Einführung in die Textgattung Poetik................................................321
X
Inhaltsverzeichnis
6.2 Sententia und proverbium im Spannungsfeld zwischen antiken und
mittelalterlichen Lehren......................................................................323
6.3 Matthaeus Vindocinensis (Matthaeus von
Vendôme):
Ars versificatoria (vor 1175)..............................................................327
6.3.1
Proverbia
am Beginn des Werkes.............................................328
6.3.2 Die sententia als Mittel der elocutio..........................................333
6.3.3
Proverbia/
sententiae am Ende eines Werkes?.........................335
6.4 Galfredus de Vinosalvo (Galfred von Vinsauf):
Poetria
nova
(um 1210).....................................................................336
6.4.1
Proverbia
als Möglichkeit des Beginns im
ordo
artifidalis.......337
6.4.2 Die sententia.............................................................................341
6.5 Gervasius de
Saltu
Lácteo (Gervasius
von Melkley):
Ars
poetica (1215/1216)
....................................................................342
6.5.1 Idemptitas - similitudo - contrarietas.......................................342
6.5.2 Proverbium/paroemia..............................................................343
6.5.3 Das proverbium im Brief..........................................................352
6.6 Galfredus de Vinosalvo (Galfred von Vinsauf)?/Anonymus:
Documentem
de arte
versificando ,
kurze Version (1213-1216/
nach 1216?)..........................................................................................354
6.6.1
Proverbia
(neben
exempla)
als Möglichkeit des Beginns.........355
6.6.2 Möglichkeiten des Übergangs vomproverbium zum
eigentlichen Thema...................................................................357
6.6.3 Proverbium und Amplifikation................................................359
6.6.4
Proverbia
zur Beendigung der Darstellung..............................3^4
6.J Galfredus de Vinosalvo (Galfred von Vinsauf)?/Anonymus:
Documentem ,
lange Version/Tria
sunt
(nach 1216/nach
І25б?)...зб5
6.8 Johannes de Garlandia (Johannes von Garlandia):
Parisiana
Poetria
(Mitte des
із
-jhs.)
...............................................................................371
6.8.1 Definition und Behandlung des proverbium im Rahmen der
inventio.....................................................................................372
6.8.2 Johannes Beispiele...................................................................375
6.8.3 Die Arten des Beginns
(princípium
artificiale).........................
377
6.8.4 Das
exordium
eines Briefes.......................................................
380
6.8.5 Amplifikation des Briefanfangs/ ornatus der
materia nuda
.... 384
6.8.6 Die sententia
( Parisiana
Poetria ,
Exempla
honestae
vitae )...
386
6.9 Eberhardus Alemannus (Eberhard der Deutsche):
Laborintus (1. Hälfte des 13. Jhs.).....................................................387
6.10 Kommentare zur Poetria
nova
.........................................................388
6.10.1 Der Kommentar eines Anonymus (Mitte des 13. Jhs.)............388
6.10.2 Der Kommentar des
Pax
de
Ferraria
(Pace
von
Ferrara)
(ι.
Viertel des 14. Jhs.)..............................................................39°
6.11 Sonderfall: Engelbertus Admontensis (Engelbert von Admont):
Speculum
moralium virtutum (1306-1313)......................................391
Inhaltsverzeichnis
XI
б.і
i.i
Sentenzia...................................................................................
392
6.11.2
Proverbia
..................................................................................394
6.
1
1.3 Gemeinsamkeiten und Unterschiede der Formen....................395
6.12 Zusammenfassung..............................................................................396
6.12.1 Sententia...................................................................................396
6.12.2 Proverbium 1 paroitnia..............................................................398
7
Artes praedicandi
........................................................................................404
7.1 Einführung in die Gattung..................................................................404
7.2 Alanus ab Insulis (Alanus von Lille):
Summa de Arte Praedicatoria (1198).................................................411
7.3 Thomas de Chobham (Thomas von Chobham):
Summa de Arte Praedicandi (1. Vierteides 13. Jhs.).........................415
7.4 Johannes Gallensis (Johannes von Wales):
Ars Praedicandi (ca. 12S0).................................................................420
7.4.1 Die Grundstruktur der Predigt................................................420
7.4.2 Das proverbium
commune
als Prothema..................................421
7.5 Raimundus Lullus
(Ramon Lull)
........................................................426
7.5.1 Rethorica
nova (1301/1303)
...................................................427
7.5.2
Liber
de praedicatione (1304).................................................435
J.6
Jacobus
de Fusignano (Jakob von Fusignano):
Ars praedicandi3 (kurz nach 1310).....................................................436
7.6.1 Die Rolle von auctoritates........................................................436
7.6.2 Das proverbium als Mittel zur Teilung des Themas.................437
γ.γ
Ausblick auf Traktate späterer Jahrhunderte......................................442
7.8 Zusammenfassung...............................................................................449
8 Fazit und Ausblick......................................................................................453
9 Anhänge......................................................................................................464
9.1 Begriffserklärung: Syllogismus, Enthymem, Epicheirem...................464
9.2 Beispielsammlungen:
proverbia, sententiae
und
exordia
aus
Lehrbüchern........................................................................................464
9.2.1 Magister Bernardus Bononiensis (Bernard von Bologna):
Rationes dictandi (1138-1143)
................................................464
9.2.2 Magister Bernardus Bononiensis (Bernard von Bologna):
Summa
dictaminum
(1144-1145)...........................................467
9.2.3 Anonymus:
Flores
rhetorici (vor 1171)..................................468
9.2.4 Matthaeus Vindocinensis (Matthaeus von
Vendôme):
Ars versificatoria (1175)..........................................................475
9.2.5 Petrus Blesensis (Peter von Blois):
Libellus
de arte dictandi rhetorice (um 1181-1185)...............479
XII Inhaltsverzeichnis
9.2.6 Magister Gaufredus / Galfredus de Vinosalvo (Galfred von
Vinsauf): Summa de arte dictandi (1188-1190)......................483
9.2.7 Anonymus: Ad doctrinam dictaminum^Ende des 12. Jhs.).... 491
9.2.8 Anonymus: Halberstädter Ars dictandi (1193 / 1194)...........494
9.2.9 Boncompagnus de Signa (Boncompagno von Signa):
Breviloquium (1203)...............................................................497
9.2.10 Anonymus: De
competenti dictaminum (1204-1214)
............498
9.2.11 Arseginus Paduanus (Arsegino vonPadua):
Proverbia
(vermutlich 1217)...................................................518
9.2.12
Bene Florentinus (Bene
von Florenz):
Candelabrum (1220-1223)
......................................................520
9.2.13 Guido
Faba: Exordia
(2. Version ca. 1229).............................529
9.2.14 Guido Faba: Summa dictaminis (i228 / 29)............................533
9.2.15 Guido Faba: Summa de vitiis et virtutibus3
(2. Viertel des 13. Jhs.)..............................................................540
9.2.16 Anonymus: Sammlung vonproverbia (ohne Titel)..................549
9.2.17 Poncius Provincialis
(Ponce
von Provence):
Summa dictaminis (1252)........................................................550
9.2.18 Johannes de Garlandia (Johannes von Garlandia):
Parisiana
Poema
(Mitte des 13. Jhs.)......................................563
9.2.19
Bene
Lucensis (Bonus von Lucca):
Cédrus
Libani (1241)......570
9.2.20 Magister Gaufridus Anglicus (Gaufrid von Everseley):
Ars epistolaris ornatus (ca. 1270)...............,............................578
9.2.21 Anonymus: Formularium von Baumgartenberg (vor 1302) ...581
9.2.22 Raimundus Lullus
(Ramon Lull):
Rethorica
nova (1301
/ 1303)..................................................587
9.2.23 Bichilino de
Spello
(Bichilino von
Spello):
Pomerium Rethorice (vor 1304)..............................................59°
9.2.24 Bernoldus Cesariensis (Bernold von Kaisersheim.):
Summa
prosaici
dictaminis (1312)..........................................613
9.2.25 Anhang in der Handschrift mit dem Text des Bernoldus
Cesariensis (Bernold von Kaisersheim)....................................620
9.3. Exegese der
Proverbia Salomonis
und
Io
16,25.............................621
10 Abkürzungen und Bibliographie..........................................,.....................622
юл
Abkürzungen...................................................................................622
10.2 Primärliteratur (Quellen und ihre Übersetzungen).........................624
Antike...............................................................................................624
Spätantike: Rhetoriken, Grammatiken, Kommentare..................... 626
11 .-13. Jh. : Lexikographie, auctores, Grammatiken, Kommentare,
Figurentraktate.................................................................................628
Ars dictaminis.........,........................................................................630
Poetiken, Kommentare und Engelbert............................................¿37
Ars praedicandi................................................................................638
Inhaltsverzeichnis XIII
Mittelalterliche Sprichwortsammlungen..........................................641
Mittelalterliche deutsche Literatur...................................................642
10.3 Sekundärliteratur..............................................................................643
Antike...............................................................................................643
Spätantike.........................................................................................644
11.-13. Jh.: Lexikographie, auctores, Grammatiken, Kommentare 64$
Ars dictaminis..................................................................................646
Poetiken, Kommentare und Engelbert............................................653
Ars praedicandi................................................................................656
Exempla,
Predigtsammlungen und andere Hilfsmittel
des Predigers............................................................................661
Weitere Sekundärliteratur................................................................662
Rhetorik...................................................................................662
Idiomatik/ Sprichwortforschung............................................664
Sonstiges...................................................................................665
Allgemeine Lexika / Literaturgeschichte / Konkordanzen /
Datenbanken....................................................................................668
Sprichwörterlexika (und sie ergänzende Aufsätze)..........................671
Wörterbücher...................................................................................671
10.4 Quellen zum Nachweis der in der Primärliteratur gebrauchten
Beispiele und andere Belegstellen.....................................................672
10.5 Literatur zu Anhang 9.3...................................................................
6γ^
Quellen.............................................................................................6j()
Sekundärliteratur..............................................................................681
11 Register.......................................................................................................682
11.1 Personen und Werke..........................................................................682
11.2 Sachregister.........................................................................................690
|
adam_txt |
Inhaltsverzeichnis
Vorwort.
XV
ι
Einleitung: Untersuchungsgegenstand, Forschung, Quellen und
Methode.
ι
ι
.
ι
Die Bedeutung von Sprichwort und Sentenz für den antiken und
mittelalterlichen Schulunterricht.
ι
1.1 Foi'sehungsbericht:
sententie,
und
proverbiimi in
antiken und
mittelalterlichen Quellen zur Texttheorie.7
1.2.1 Moderne Lehrbücher zur antiken und mittelalterlichen
Rhetorik.
S
1.2.2 Handbuchartikel.11
1.2.3 Anfänge der detaillierten Untersuchung antiker und
mittelalterlicher Texttheorien zu sententia xmdproverbium.14
1.2.4 Sententia und
proverbiimi in
der Ars dictaminis und der
Arspoetriae.,.22
1.2. $ Sententia und
proverbiimi in
begriffsgeschichtlichen Unter¬
suchungen.24
1.2.6 Forschungsdesiderate.29
1.3 Lehrbücher der Antike und des Mittelalters als Quellen der Begriffs-
gesehichte - ein Kriterienkatalog.30
1.4 Moderne Definitionen von Sentenz und Sprichwort.32
1.5 Zur Methodik des Arbeitens mit historischer Semantik:
eine Einführung in begriffsgeschichtliches Arbeiten.36
1.5.1 Die Differenzierung zwischen 'Begriff', 'Terminus', 'Wort'
und'Bedeutung'.37
1.5.2
Postulate
begriffsgeschichtlicher Forschung.38
1.6 Das Konzept der Untersuchung: Fragestellungen und
Vorgehensweise.39
1.7 Inhaltliche Gliederung der Arbeit, Übersetzungen, Stellennachweise,
orthographische Konventionen.43
2 Rhetorische Schriften der Antike.47
2.1 Anaximenes Lampsacenus (Anaximenes von Lampsakos):
'Rhetoriea ad Alexandrum' (4. Jh. v. Chr.).47
1.i.i Definition und Genera der sententia.48
2.1.2 Gebrauch, Funktion und Wirkung von sentcntiae.50
VI
Inhaltsverzeichnis
2.2 Aristoteles: 'Rhetorica' (4. Jh. v. Chr.).51
2.2.1 Behandlung von
proverbia
.52
2.2.2 Behandlung von sententiae.55
2.2.3 Abgrenzungsprobleme.62
2.3 Anonymus: 'Rhetoricaad Herennium' (86 v. Chr.).64
2.3.1 Definition und Genera der
sentenzia
.65
2.3.2 Verwendung, Funktion und Wirkung.6y
2.4 Marcus Tullius Cicero:
'De
oratore'
(55 V. Chr.), 'Brutus' (46 v. Chr.),
'Topica'
(44
v.
Chr.).
6γ
2.
j
Marcus
Fabius Quintilianus (Quintilian): 'Institutio
oratoriae' (1. Jh.) 69
2.5.1 Sententia .70
2.5.2 Proverbium
I
'paroimia.86
2.6 Zusammenfassung.90
2.6.1 Sententia.90
2.6.2 Proverbium
I
'paroimia.94
3 Grammatiken, Kommentare und Rhetoriken der Spätantike und
des frühen Mittelalters.96
3.1 Grammatiken.96
3.1.1 Marius Plotius Sacerdos:
'Artes grammaticae'
(3. Jh.).97
3.1.2 Maximus Victorinus: 'Ars
grammatica'
(Datierung unbekannt) 98
3.1.3
Flavius Sosipater
Charisius (Charisius): 'Ars
grammatica'
(Mitte des 4. Jhs.).99
3.1.4 Aelius Donatos
(Donat):
'Ars
grammatica'
(2. Hälfte des 4. Jhs.).100
3.1.5 Diomedes: 'Ars
grammatica'
(2. Hälfte des 4. Jhs.).102
3.1.6 Isidorus Hispalensis
(Isidor
von Sevilla): 'Etymologiae'
(nach 600).102
3.
r
.7 Julianus Toletanus (Julian von Toledo) /Anonymus:
'Ars Iuliani Toletani
Episcopi'
(680-687).I03
3.1.8 Beda Venerabilis (Beda der Ehrwürdige):
'De schematibus et tropis' (vor 702 oder vor 735).104
3.2 Donat-Kommentare.107
3.2.1 Pompeius: 'Commentum artis
Donati'
(5. Jh.).107
3.2.2 Sedulius Scotus: 'Commentum in Donati artem maiorem'
(Mitte des 9. Jhs.).108
3.2.3 Anonymus:'Ars Lavreshamensis-
Expositio in Donatvm maiorem' (9. Jh.).I09
3.2.4 Murethach: 'Commentum in artem maiorem Donati'
(1. Hälfte des 9. Jhs.).™9
3.2.5 Remigius Autissiodorensis (Remigius von Auxerre):
'Commentum Einsidlense in Donati Barbarismum' (10. Jh.) .110
Inhaltsverzeichnis
VII
3.3 Rhetoriken.in
3.3.1
Gains Chirius
Fortunatianus
(Fortunarían):
'Ars rhetorica'
(4-Jh.).112
3.3.2 C. Iulius Victor: 'Ars rhetorica' (4. Jh.).113
3.3.3 Julius Rufinianus:
'Liber de
figuris sententiarum et
elocutionis' (4.Jh.).115
3.3.4
Ambrosius
M.
Theodosius Macrobius (Macrobius):
'Saturnalia'
(5. Jh.).115
3.3.5 Priscianus Caesariensis (Priscian von Caesarea):
'Praeexercitamina' (vor 485).117
3.3.6 F. M. A. Cassiodorus (Cassiodor): 'Institutiones divinarum
et saecularium litterarum' (551-562).124
3.3.7
Isidoras
Hispalensis
(Isidor
von Sevilla): 'Etymologiae'
(nach 600).126
3.4 Zusammenfassung.131
3.4.1
Sementici
.131
3.4.2
Proverbiimi
І'рагоітіа
.132
4 Lexikographie,
andores,
Grammatiken, Figurentraktate und Kommentare
(11.-13.Jh.)
.134
4.1 Vertreter der Lexikographie.134
4.1.1 Papias:
'Elementarnim
doctrinae erudimentum' /
'Vocabularium' (vor 1045).135
4.1.2 Hugutius Pisanus (Huguccio von Pisa):
'Magnae derivationes' (noch im 12. Jh.).138
4.1.3 Johannes de Balbis Januensis (Johannes Baibus von Genua):
'Catholicon' (1286).140
4.1.4 Zusammenfassung.143
4.2 Grammatiken.145
4.2.1 Hugo de Sancto Victore (Hugo von St. Viktor):
'De
grammatica'
(1. Hälfte des 12. Jhs.), 'Didascalicon'
(um 1125).146
4.2.2 Alexander de
Villa-Dei
(Alexander von Villedieu):
'Doctrinale'
(1199).147
4.2.3 Eberhardus Bethuniensis (Eberhard von
Béthune):
'Graecismus' (1212).147
4.2.4 Zusammenfassung.148
4.3 Behandlung der auctores im Unterricht.148
4.3.1 Conradus Hirsaugiensis (Konrad von Hirsau):
'Dialógus
super auctores' (1124/1125).149
4.3.2 Bernardus Silvestris (?): 'Commentum super sex
libros
Eneidos
Virgilii'
(12. Jh.).
. VIII Inhaltsverzeichnis
4.3.3 Anonymus
'Accessus
ad auctores' (Textzeugen: 12./
frühes 13. Jh.).150
4.3.4 Zusammenfassung.152
4.4 Figurentraktate.152
4.4.1 Onulfus Spirensis (Onulf von Speyer):
'Rhetorici colores5
(Mitte des n.Jhs.).153
4.4.2 Marbodus Redonensis (Marbod von
Rennes):
'De ornamentis
verborum'
(1. Hälfte des 12. Jhs.).154
4.4.3 Anonymus: 'Traktat von St. Omer' (Handschrift: 1170-1200) 155
4.4.4 Zusammenfassung.155
4.5 Kommentare zu antiken Rhetoriken und spätantiken Grammatiken. 156
4.
j
. 1 Theodoricus Carnotensis
(Thierry
von
Chartres):
'De
inventione'- /'Rhetorica
ad Herennium' -Kommentare
(1130er Jahre).157
4.5.2 Robertus Kilwardby OP (Robert Kilwardby):
'In Donati artem maiorem
ΙΙΓ
(um 1250).159
4.5.3 Zusammenfassung.159
5
Artes dictandi
.161
5.1 Einführung in die Gattung.161
5.2 Proverbium (und sententia) in der Ars dictaminis: Grundlagen.165
5.3 Frühe Lehrbücher der italienischen Schule.171
5.3.1 Albericus Cassinensis (Alberich von Montecassino):
'Breviarium'
(1077-1080).171
5.3.2 Magister Bernardus Bononiensis
(Bernard
von Bologna).173
5.3.3 Anonymus: 'Precepta
prosaici
dictaminis secundum Tullium'
(1138-1152).185
5.4 Lehrbücher der französischen Schule bis zu Galfred zu Vinsauf.187
5.4.1 Anonymus:
'Aurea gemma Gallica' (1153-1155)
.187
5.4.2 Magister Johannes: 'Tractatus de
dictamine'
(um 1170).188
5.4.3 Anonymus:
'Flores
rhetorici' (vor 1171).19°
5.4.4 Rudolfus Turonensis (Rudolf von Tours) (?):
'Summa dictaminis' (um 1180).i94
5.4.5 Anonymus: 'Erudiendorum instructioni' (vor 1181?).i95
5.4.6 Petrus Blesensis (Peter von Blois):
'Libellus
de arte
dictandi rhetorice' (um 1181-1185).196
5.4.7 Transmundus Claraevallensis (Transmund von Clairvaux):
'Introductiones dictandi' (in den
іібоега)
.l9%
5.4.8 Radulfus Vindocinensis (Radulf von
Vendôme):
'Summa
Cognito' (1187?)
.I99
5.4.9 Anonymus: 'Dictandi peritiae' (um 1187-1190).201
5.4.10 Bernhardus de Magduno (Bernhard von Meung):
'Flores
dictaminum' (um 1187).20Z
Inhaltsverzeichnis
IX
5.4.
11
Magister Gaufredus (Galfred von Vinsauf):
'Summa de arte dictandi' (1188-1190).204
5.5 Lehrbücher der italienischen Schule als Reaktion auf die Lehren
der französischen Schule.211
5.5.1
В
oncompagnus de Signa (Boncompagno von Signa).211
5.5.2 Anonymus: 'Litterae
sunt
indices'
(um/nach 1200).223
5.5.3 Arseginus Paduanus (Arsegino von Padua):
'Quadriga' (1216 / 1217).225
5.5.4
Bene Florentinus (Bene
von Florenz):
'Candelabrum' (1220-1223)
.234
5.5.5 Guido Faba: 'Summa dictaminis'(1228/1229).243
5.5.6
Bene
Lucensis (Bonus von Lucca):
'Cédrus
Libani' (1241).252
5.5.7 Thomasinus de Armannino (Thomasinus Armannini von
Bologna):
'Microcosmos'
(1250).254
5.5.8 Bichilinus de
Spello (Bichilino
von
Spello):
Tomerium Rethorice' (vor 1304).255
5.6 Lehrbücher der französischen Schule nach Galfred von Vinsauf.257
5.6.1 Anonymus: 'Ad doctrinam dictaminum' (Ende des 12. Jhs.). 258
5.6.2 Anonymus: 'Ad
plenám scientiam'
(2. Hälfte des 12.,
evt. Anfang des 13. Jhs.).259
5.6.3 Anonymus: 'De
competenti
dictaminum' (1204-1214).260
5.6.4 Magister Guillelmus Provincialis (Magister Wilhelm von
Provence): 'Summa
grammaticalis'
(1220).267
5.6.5 Poncius Provincialis
(Ponce
von Provence) :
'Summa dictaminis' (1252).270
5.7 Weitere Autoren.274
5.7.1 Anonymus: 'Halberstädter Ars dictandi' (1193 /1194).274
5.7.2 Anonymus: 'Ars dictandi Palentina' (ca. 1222).276
5.7.3 Ludolfus Hildensis
(Ludolf
von Hildesheim):
'Summa dictaminum' (1240-1270).279
5.7.4 Magister Gaufridus Anglicus (Galfrid von Everseley):
'Ars epistolaris ornatus' (ca. 1270).279
5.7.5 Conradus de Mure (Konrad von Mure): 'Summa de arte
prosandi' (1275/1276).285
5.7.6 Anonymus: 'Formularium von Baumgartenberg' (vor 1302) .289
5.7.7 Bernoldus Cesariensis (Bernold von Kaisersheim):
'Summa
prosaici
dictaminis' (1312).292
5.8 Zusammenfassung.292
5.8.1 Sententia.293
5.8.2
Proverbia
.296
6 Poetiken und Kommentare.321
6.1 Einführung in die Textgattung Poetik.321
X
Inhaltsverzeichnis
6.2 Sententia und proverbium im Spannungsfeld zwischen antiken und
mittelalterlichen Lehren.323
6.3 Matthaeus Vindocinensis (Matthaeus von
Vendôme):
'Ars versificatoria' (vor 1175).327
6.3.1
Proverbia
am Beginn des Werkes.328
6.3.2 Die sententia als Mittel der elocutio.333
6.3.3
Proverbia/
sententiae am Ende eines Werkes?.335
6.4 Galfredus de Vinosalvo (Galfred von Vinsauf):
'Poetria
nova'
(um 1210).336
6.4.1
Proverbia
als Möglichkeit des Beginns im
ordo
artifidalis.337
6.4.2 Die sententia.341
6.5 Gervasius de
Saltu
Lácteo (Gervasius
von Melkley):
'Ars
poetica' (1215/1216)
.342
6.5.1 Idemptitas - similitudo - contrarietas.342
6.5.2 Proverbium/paroemia.343
6.5.3 Das proverbium im Brief.352
6.6 Galfredus de Vinosalvo (Galfred von Vinsauf)?/Anonymus:
'Documentem
de arte
versificando',
kurze Version (1213-1216/
nach 1216?).354
6.6.1
Proverbia
(neben
exempla)
als Möglichkeit des Beginns.355
6.6.2 Möglichkeiten des Übergangs vomproverbium zum
eigentlichen Thema.357
6.6.3 Proverbium und Amplifikation.359
6.6.4
Proverbia
zur Beendigung der Darstellung.3^4
6.J Galfredus de Vinosalvo (Galfred von Vinsauf)?/Anonymus:
'Documentem',
lange Version/Tria
sunt'
(nach 1216/nach
І25б?).зб5
6.8 Johannes de Garlandia (Johannes von Garlandia):
'Parisiana
Poetria'
(Mitte des
із
-jhs.)
.371
6.8.1 Definition und Behandlung des proverbium im Rahmen der
inventio.372
6.8.2 Johannes' Beispiele.375
6.8.3 Die Arten des Beginns
(princípium
artificiale).
377
6.8.4 Das
exordium
eines Briefes.
380
6.8.5 Amplifikation des Briefanfangs/ ornatus der
materia nuda
. 384
6.8.6 Die sententia
('Parisiana
Poetria',
'Exempla
honestae
vitae').
386
6.9 Eberhardus Alemannus (Eberhard der Deutsche):
'Laborintus' (1. Hälfte des 13. Jhs.).387
6.10 Kommentare zur 'Poetria
nova'
.388
6.10.1 Der Kommentar eines Anonymus (Mitte des 13. Jhs.).388
6.10.2 Der Kommentar des
Pax
de
Ferraria
(Pace
von
Ferrara)
(ι.
Viertel des 14. Jhs.).39°
6.11 Sonderfall: Engelbertus Admontensis (Engelbert von Admont):
'Speculum
moralium virtutum' (1306-1313).391
Inhaltsverzeichnis
XI
б.і
i.i
Sentenzia.
392
6.11.2
Proverbia
.394
6.
1
1.3 Gemeinsamkeiten und Unterschiede der Formen.395
6.12 Zusammenfassung.396
6.12.1 Sententia.396
6.12.2 Proverbium 1'paroitnia.398
7
Artes praedicandi
.404
7.1 Einführung in die Gattung.404
7.2 Alanus ab Insulis (Alanus von Lille):
'Summa de Arte Praedicatoria' (1198).411
7.3 Thomas de Chobham (Thomas von Chobham):
'Summa de Arte Praedicandi' (1. Vierteides 13. Jhs.).415
7.4 Johannes Gallensis (Johannes von Wales):
'Ars Praedicandi' (ca. 12S0).420
7.4.1 Die Grundstruktur der Predigt.420
7.4.2 Das proverbium
commune
als Prothema.421
7.5 Raimundus Lullus
(Ramon Lull)
.426
7.5.1 'Rethorica
nova' (1301/1303)
.427
7.5.2
'Liber
de praedicatione' (1304).435
J.6
Jacobus
de Fusignano (Jakob von Fusignano):
'Ars praedicandi3 (kurz nach 1310).436
7.6.1 Die Rolle von auctoritates.436
7.6.2 Das proverbium als Mittel zur Teilung des Themas.437
γ.γ
Ausblick auf Traktate späterer Jahrhunderte.442
7.8 Zusammenfassung.449
8 Fazit und Ausblick.453
9 Anhänge.464
9.1 Begriffserklärung: Syllogismus, Enthymem, Epicheirem.464
9.2 Beispielsammlungen:
proverbia, sententiae
und
exordia
aus
Lehrbüchern.464
9.2.1 Magister Bernardus Bononiensis (Bernard von Bologna):
'Rationes dictandi' (1138-1143)
.464
9.2.2 Magister Bernardus Bononiensis (Bernard von Bologna):
'Summa
dictaminum'
(1144-1145).467
9.2.3 Anonymus:
'Flores
rhetorici' (vor 1171).468
9.2.4 Matthaeus Vindocinensis (Matthaeus von
Vendôme):
'Ars versificatoria' (1175).475
9.2.5 Petrus Blesensis (Peter von Blois):
'Libellus
de arte dictandi rhetorice' (um 1181-1185).479
XII Inhaltsverzeichnis
9.2.6 Magister Gaufredus / Galfredus de Vinosalvo (Galfred von
Vinsauf): 'Summa de arte dictandi' (1188-1190).483
9.2.7 Anonymus: 'Ad doctrinam dictaminum^Ende des 12. Jhs.). 491
9.2.8 Anonymus: 'Halberstädter Ars dictandi' (1193 / 1194).494
9.2.9 Boncompagnus de Signa (Boncompagno von Signa):
'Breviloquium' (1203).497
9.2.10 Anonymus: 'De
competenti dictaminum' (1204-1214)
.498
9.2.11 Arseginus Paduanus (Arsegino vonPadua):
'Proverbia'
(vermutlich 1217).518
9.2.12
Bene Florentinus (Bene
von Florenz):
'Candelabrum' (1220-1223)
.520
9.2.13 Guido
Faba: 'Exordia'
(2. Version ca. 1229).529
9.2.14 Guido Faba: 'Summa dictaminis'(i228 / 29).533
9.2.15 Guido Faba: 'Summa de vitiis et virtutibus3
(2. Viertel des 13. Jhs.).540
9.2.16 Anonymus: Sammlung vonproverbia (ohne Titel).549
9.2.17 Poncius Provincialis
(Ponce
von Provence):
'Summa dictaminis' (1252).550
9.2.18 Johannes de Garlandia (Johannes von Garlandia):
'Parisiana
Poema'
(Mitte des 13. Jhs.).563
9.2.19
Bene
Lucensis (Bonus von Lucca):
'Cédrus
Libani' (1241).570
9.2.20 Magister Gaufridus Anglicus (Gaufrid von Everseley):
'Ars epistolaris ornatus' (ca. 1270).,.578
9.2.21 Anonymus: 'Formularium von Baumgartenberg' (vor 1302) .581
9.2.22 Raimundus Lullus
(Ramon Lull):
'Rethorica
nova' (1301
/ 1303).587
9.2.23 Bichilino de
Spello
(Bichilino von
Spello):
'Pomerium Rethorice'(vor 1304).59°
9.2.24 Bernoldus Cesariensis (Bernold von Kaisersheim.):
'Summa
prosaici
dictaminis' (1312).613
9.2.25 Anhang in der Handschrift mit dem Text des Bernoldus
Cesariensis (Bernold von Kaisersheim).620
9.3. Exegese der
'Proverbia Salomonis'
und
Io
16,25.621
10 Abkürzungen und Bibliographie.,.622
юл
Abkürzungen.622
10.2 Primärliteratur (Quellen und ihre Übersetzungen).624
Antike.624
Spätantike: Rhetoriken, Grammatiken, Kommentare. 626
11 .-13. Jh. : Lexikographie, auctores, Grammatiken, Kommentare,
Figurentraktate.628
Ars dictaminis.,.630
Poetiken, Kommentare und Engelbert.¿37
Ars praedicandi.638
Inhaltsverzeichnis XIII
Mittelalterliche Sprichwortsammlungen.641
Mittelalterliche deutsche Literatur.642
10.3 Sekundärliteratur.643
Antike.643
Spätantike.644
11.-13. Jh.: Lexikographie, auctores, Grammatiken, Kommentare 64$
Ars dictaminis.646
Poetiken, Kommentare und Engelbert.653
Ars praedicandi.656
Exempla,
Predigtsammlungen und andere Hilfsmittel
des Predigers.661
Weitere Sekundärliteratur.662
Rhetorik.662
Idiomatik/ Sprichwortforschung.664
Sonstiges.665
Allgemeine Lexika / Literaturgeschichte / Konkordanzen /
Datenbanken.668
Sprichwörterlexika (und sie ergänzende Aufsätze).671
Wörterbücher.671
10.4 Quellen zum Nachweis der in der Primärliteratur gebrauchten
Beispiele und andere Belegstellen.672
10.5 Literatur zu Anhang 9.3.
6γ^
Quellen.6j()
Sekundärliteratur.681
11 Register.682
11.1 Personen und Werke.682
11.2 Sachregister.690 |
any_adam_object | 1 |
any_adam_object_boolean | 1 |
author | Hallik, Sibylle 1968- |
author_GND | (DE-588)133988082 |
author_facet | Hallik, Sibylle 1968- |
author_role | aut |
author_sort | Hallik, Sibylle 1968- |
author_variant | s h sh |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV021760848 |
classification_rvk | EC 7345 EC 7355 FB 4050 FN 3481 FT 10000 FT 11800 FT 92000 |
ctrlnum | (gbd)0896227 (OCoLC)237219405 (DE-599)BVBBV021760848 |
discipline | Literaturwissenschaft Philologie / Byzantinistik / Neulatein |
discipline_str_mv | Literaturwissenschaft Philologie / Byzantinistik / Neulatein |
era | Geschichte 400 v. Chr.-1300 gnd |
era_facet | Geschichte 400 v. Chr.-1300 |
format | Thesis Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03964nam a2201009 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV021760848</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20190916 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">061010s2007 gw m||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">06,N31,0520</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">980421780</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9783412023065</subfield><subfield code="c">Pb. : ca. EUR 74.90</subfield><subfield code="9">978-3-412-02306-5</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">341202306X</subfield><subfield code="c">Pb. : ca. EUR 74.90</subfield><subfield code="9">3-412-02306-X</subfield></datafield><datafield tag="024" ind1="3" ind2=" "><subfield code="a">9783412023065</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(gbd)0896227</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)237219405</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV021760848</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakddb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">XA-DE-NW</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-154</subfield><subfield code="a">DE-20</subfield><subfield code="a">DE-739</subfield><subfield code="a">DE-473</subfield><subfield code="a">DE-29</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-824</subfield><subfield code="a">DE-B220</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield><subfield code="a">DE-384</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">EC 7345</subfield><subfield code="0">(DE-625)20796:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">EC 7355</subfield><subfield code="0">(DE-625)20798:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">FB 4050</subfield><subfield code="0">(DE-625)29957:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">FN 3481</subfield><subfield code="0">(DE-625)34187:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">FT 10000</subfield><subfield code="0">(DE-625)34342:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">FT 11800</subfield><subfield code="0">(DE-625)34367:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">FT 92000</subfield><subfield code="0">(DE-625)34504:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">6,12</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">470</subfield><subfield code="2">sdnb</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Hallik, Sibylle</subfield><subfield code="d">1968-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)133988082</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Sententia und proverbium</subfield><subfield code="b">Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter</subfield><subfield code="c">Sybille Hallik</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Köln [u.a.]</subfield><subfield code="b">Böhlau</subfield><subfield code="c">2007</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">XVI, 711 S.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ordo</subfield><subfield code="v">9</subfield></datafield><datafield tag="502" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zugl.: Hamburg, Univ., Diss., 2007</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 400 v. Chr.-1300</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Humanism</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Latin literature</subfield><subfield code="x">History and criticism</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Latin literature, Medieval and modern</subfield><subfield code="x">History and criticism</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Literature, Medieval</subfield><subfield code="x">History and criticism</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Rhetoric, Medieval</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">sententia</subfield><subfield code="0">(DE-588)4551185-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Latein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4114364-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Sprichwort</subfield><subfield code="0">(DE-588)4056550-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Texttheorie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4216276-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">proverbium</subfield><subfield code="0">(DE-588)7630832-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Mittellatein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4039691-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Rhetorik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4076704-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Sentenz</subfield><subfield code="0">(DE-588)4054568-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Substantiv</subfield><subfield code="0">(DE-588)4058333-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Lateinunterricht</subfield><subfield code="0">(DE-588)4034666-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Lehrbuch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4123623-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="688" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Sentenz</subfield><subfield code="0">(DE-2581)TH000005584</subfield><subfield code="2">gbd</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Latein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4114364-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Substantiv</subfield><subfield code="0">(DE-588)4058333-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">sententia</subfield><subfield code="0">(DE-588)4551185-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">proverbium</subfield><subfield code="0">(DE-588)7630832-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Texttheorie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4216276-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Lateinunterricht</subfield><subfield code="0">(DE-588)4034666-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="6"><subfield code="a">Geschichte 400 v. Chr.-1300</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Latein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4114364-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Mittellatein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4039691-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="2"><subfield code="a">Sentenz</subfield><subfield code="0">(DE-588)4054568-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Sprichwort</subfield><subfield code="0">(DE-588)4056550-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="4"><subfield code="a">Texttheorie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4216276-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="5"><subfield code="a">Rhetorik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4076704-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="6"><subfield code="a">Lehrbuch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4123623-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 400 v. Chr.-1300</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ordo</subfield><subfield code="v">9</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV000019724</subfield><subfield code="9">9</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSBMuenchen</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=014973924&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">DHB</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">gbd</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">DHB_BSB_AHF_ISBN</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">gbd_4_0802</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-014973924</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">470</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0901</subfield><subfield code="g">37</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">870</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09021</subfield><subfield code="g">4</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">470</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09021</subfield><subfield code="g">4</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">870</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0901</subfield><subfield code="g">37</subfield></datafield></record></collection> |
genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
genre_facet | Hochschulschrift |
id | DE-604.BV021760848 |
illustrated | Not Illustrated |
index_date | 2024-07-02T15:35:09Z |
indexdate | 2024-07-09T20:43:27Z |
institution | BVB |
isbn | 9783412023065 341202306X |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-014973924 |
oclc_num | 237219405 |
open_access_boolean | |
owner | DE-19 DE-BY-UBM DE-12 DE-154 DE-20 DE-739 DE-473 DE-BY-UBG DE-29 DE-11 DE-824 DE-B220 DE-188 DE-384 |
owner_facet | DE-19 DE-BY-UBM DE-12 DE-154 DE-20 DE-739 DE-473 DE-BY-UBG DE-29 DE-11 DE-824 DE-B220 DE-188 DE-384 |
physical | XVI, 711 S. |
psigel | DHB_BSB_AHF_ISBN gbd_4_0802 |
publishDate | 2007 |
publishDateSearch | 2007 |
publishDateSort | 2007 |
publisher | Böhlau |
record_format | marc |
series | Ordo |
series2 | Ordo |
spelling | Hallik, Sibylle 1968- Verfasser (DE-588)133988082 aut Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter Sybille Hallik Köln [u.a.] Böhlau 2007 XVI, 711 S. txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Ordo 9 Zugl.: Hamburg, Univ., Diss., 2007 Geschichte 400 v. Chr.-1300 gnd rswk-swf Humanism Latin literature History and criticism Latin literature, Medieval and modern History and criticism Literature, Medieval History and criticism Rhetoric, Medieval sententia (DE-588)4551185-8 gnd rswk-swf Latein (DE-588)4114364-4 gnd rswk-swf Sprichwort (DE-588)4056550-6 gnd rswk-swf Texttheorie (DE-588)4216276-2 gnd rswk-swf proverbium (DE-588)7630832-7 gnd rswk-swf Mittellatein (DE-588)4039691-5 gnd rswk-swf Rhetorik (DE-588)4076704-8 gnd rswk-swf Sentenz (DE-588)4054568-4 gnd rswk-swf Substantiv (DE-588)4058333-8 gnd rswk-swf Lateinunterricht (DE-588)4034666-3 gnd rswk-swf Lehrbuch (DE-588)4123623-3 gnd rswk-swf (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content Sentenz (DE-2581)TH000005584 gbd Latein (DE-588)4114364-4 s Substantiv (DE-588)4058333-8 s sententia (DE-588)4551185-8 s proverbium (DE-588)7630832-7 s Texttheorie (DE-588)4216276-2 s Lateinunterricht (DE-588)4034666-3 s Geschichte 400 v. Chr.-1300 z DE-604 Mittellatein (DE-588)4039691-5 s Sentenz (DE-588)4054568-4 s Sprichwort (DE-588)4056550-6 s Rhetorik (DE-588)4076704-8 s Lehrbuch (DE-588)4123623-3 s Ordo 9 (DE-604)BV000019724 9 Digitalisierung BSBMuenchen application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=014973924&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
spellingShingle | Hallik, Sibylle 1968- Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter Ordo Humanism Latin literature History and criticism Latin literature, Medieval and modern History and criticism Literature, Medieval History and criticism Rhetoric, Medieval sententia (DE-588)4551185-8 gnd Latein (DE-588)4114364-4 gnd Sprichwort (DE-588)4056550-6 gnd Texttheorie (DE-588)4216276-2 gnd proverbium (DE-588)7630832-7 gnd Mittellatein (DE-588)4039691-5 gnd Rhetorik (DE-588)4076704-8 gnd Sentenz (DE-588)4054568-4 gnd Substantiv (DE-588)4058333-8 gnd Lateinunterricht (DE-588)4034666-3 gnd Lehrbuch (DE-588)4123623-3 gnd |
subject_GND | (DE-588)4551185-8 (DE-588)4114364-4 (DE-588)4056550-6 (DE-588)4216276-2 (DE-588)7630832-7 (DE-588)4039691-5 (DE-588)4076704-8 (DE-588)4054568-4 (DE-588)4058333-8 (DE-588)4034666-3 (DE-588)4123623-3 (DE-588)4113937-9 |
title | Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter |
title_auth | Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter |
title_exact_search | Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter |
title_exact_search_txtP | Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter |
title_full | Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter Sybille Hallik |
title_fullStr | Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter Sybille Hallik |
title_full_unstemmed | Sententia und proverbium Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter Sybille Hallik |
title_short | Sententia und proverbium |
title_sort | sententia und proverbium begriffsgeschichte und texttheorie in antike und mittelalter |
title_sub | Begriffsgeschichte und Texttheorie in Antike und Mittelalter |
topic | Humanism Latin literature History and criticism Latin literature, Medieval and modern History and criticism Literature, Medieval History and criticism Rhetoric, Medieval sententia (DE-588)4551185-8 gnd Latein (DE-588)4114364-4 gnd Sprichwort (DE-588)4056550-6 gnd Texttheorie (DE-588)4216276-2 gnd proverbium (DE-588)7630832-7 gnd Mittellatein (DE-588)4039691-5 gnd Rhetorik (DE-588)4076704-8 gnd Sentenz (DE-588)4054568-4 gnd Substantiv (DE-588)4058333-8 gnd Lateinunterricht (DE-588)4034666-3 gnd Lehrbuch (DE-588)4123623-3 gnd |
topic_facet | Humanism Latin literature History and criticism Latin literature, Medieval and modern History and criticism Literature, Medieval History and criticism Rhetoric, Medieval sententia Latein Sprichwort Texttheorie proverbium Mittellatein Rhetorik Sentenz Substantiv Lateinunterricht Lehrbuch Hochschulschrift |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=014973924&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
volume_link | (DE-604)BV000019724 |
work_keys_str_mv | AT halliksibylle sententiaundproverbiumbegriffsgeschichteundtexttheorieinantikeundmittelalter |