Gramatikë historike e gjuhës shqipe:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Albanian |
| Veröffentlicht: |
Tiranë
Botim i Akademisë së Shkencave
2002
|
| Ausgabe: | (Botim i përmbledhur) |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
| Beschreibung: | Zsfassung in engl. Sprache u.d.T: Historical grammar of the Albanian language |
| Beschreibung: | 510 S. |
| ISBN: | 9992776196 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV014940828 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20131015 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 021128s2002 |||| 00||| alb d | ||
| 020 | |a 9992776196 |9 99927-761-9-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)249040050 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV014940828 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rakwb | ||
| 041 | 0 | |a alb | |
| 049 | |a DE-19 |a DE-Re13 |a DE-12 | ||
| 084 | |a EX 200 |0 (DE-625)29086: |2 rvk | ||
| 084 | |a 7,43 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Demiraj, Shaban |d 1920-2014 |e Verfasser |0 (DE-588)1037845005 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Gramatikë historike e gjuhës shqipe |c Shaban Demiraj |
| 246 | 1 | 3 | |a Historical grammar of the Albanian language |
| 250 | |a (Botim i përmbledhur) | ||
| 264 | 1 | |a Tiranë |b Botim i Akademisë së Shkencave |c 2002 | |
| 300 | |a 510 S. | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Zsfassung in engl. Sprache u.d.T: Historical grammar of the Albanian language | ||
| 650 | 0 | 7 | |a Historische Grammatik |0 (DE-588)4160001-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Albanisch |0 (DE-588)4112482-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 689 | 0 | 0 | |a Albanisch |0 (DE-588)4112482-0 |D s |
| 689 | 0 | 1 | |a Historische Grammatik |0 (DE-588)4160001-0 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=010081407&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-010081407 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 417.7 |e 22/bsb |g 4965 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804129665940455424 |
|---|---|
| adam_text | PASQYRA E LËNDËS
Faqe
Parathënie
21
Bibliografia
23
Kreu
I
53
Hyrje
A. Çështje të përgjitnshme.
53
Sy
nimi
dhe objekti
і
gramatikës
historike
(&& 1-2).
Burimet
e brendshme dhe të jashtme
(3).
Metoda
e studimit
(4).
Dy
parimét themelore
(5).
Krahasimi
historik
і
brendshëm
dhe i
jashtëm dhe vendosja e një
kronologjie
relative dhe
absolute
(6).
В.
Rreth
evolucionit të
struktur
es gramatikore në gjuhët
i.e. 56
Dukuri të përbashkëta të këtij evolucioni dhe dy prirjet
e
kundërta të
tij
(7-9).
Perdurimi
і
mjeteve gramatikore të paravendosura
(10).
Prirja për
ngulitjen e
rendit të gjymtyrëve në
ŕjali
(11).
С
Evolucioni
і
strukturës gramatikore të gjuhës shqipe.
59
Dukuritë me
karakter të
përgjithshëm, dukuritë me
karakter
ballkanik
dhe dukuritë
karakteristike
të shqipes
(12).
«ështja
e
burimit të ballkanizmave
(13-16).
«ështja e ndikimit
të huaj në
strukturen
gramatikore të shqipes
(17).
Faktorët që kanë mundësuar evolucionin
e
strukturës gramatikore
Pasqyra
e lëndës
të shqipes
(18).
Ngulitja e theksit dhe pasojat e
tij
(19-21).
Roli
і
analogjisë
(22-23).
Risitë
кгуеѕоге
në ndërtimin e
Q
alive
(24).
Evolucioni i
strakturës gramatikore nga parasnqipja në shqipe dhe
faktorét
e këtij evolucioni
(25-26).
Tiparet kryesore të këtij evolucioni dhe
kur
duhet të jetë kryer ai
(27-29).
Krenll
Naërrimet morfonologjike
71
sështje të përgjithshme
(&& 1-2).,
^
f
■ , - - - .
■-.-■- ■
І
■ ■
Α.
Ndërrime morfonologjike në zano
re
72
Apofonía; apofonía
sasiore
dne
cilësore
(3-4).
Metafonia(5-10).
Ndërrirni /-e-Z-ie-/
>
/-i-/
(11).
Diftongimi /-o-/
>
/-ua-Aue-/ dhe fazat e evolucionit të tij
(12-13).
Shfaqja e kësaj dukurie në sistemin foljor
(14).
Kundërvënia/-e-/~/-ye-7dheAye-/~/-e-/(15-17).
Kundërvënia /-ua-Aue-/
-
/-u-/ dhe /-ye/
-
l-y-l
(18).
Ndërrime të
tjera
morfonologjike në zanore
(19).
/_i/ + /e/ = /ia/etj.(20).
B. Ndërrime morfonologjike në bashkëtingëllore.
83
Qiellzorëzimi
/-к/
>
/-q/,
/-g/
>
/gj/,
/-11/ >
/-j/, /n/
>
/-nj/,
dhe
Ат/>/~ј/
(21-23).
Ndërrirni
/-t/
>
/-s/
(24).
;
■:· . -,
Ndërrirni
/-ir-/
>
/-r-/
(25). . .
Kundërvënia rënie
-
ruajtje e bashkëtingëllores
fiindore
(zâ/zë ~
zan-i/zër-i etj,)
( (26).
Pasqyra e lëndës
3
С.
Ndërrime morfonalogjike dialektpre.
86
Aâ-/
>/-&-/
фапј
>
bënj
etj.)
(27). .
г
teto ~ tet-u-a etj.
(28).
Shurdhimi i
bashketingëlloreve
të zëshme
ñmdore
(29).
Rotacizmi
(ЗО).
Kreu
III
t
ι
■
Sistemi
emëror
і
shqipes në evolucionin
e tij
89
Vërejtje të përgjithshme
(& 1).
Risitë kryesore në kategoritë e gjmisë, mimrit dhe rasës
(2-4)
Shfaqja e kategorisë së shquarsisë
(5).
Shfaqja e nyjës së përparme te mbiemrat dhe te disa përemra
(6-7).
Ndryshime të
tjera
në
sistemili
emëror
(8).
Fundorja e temës /-ë/, /-e/ etj.
tek emrat
dhe mbiemrat
(9-13).
Kundërvëniet
formale
njëjës ~ shumës
(14-15).
Fundorja /-o/
tek
emrat e tipit Dash-o, Vunó etj.
(16). . :
Kundërvëniet e tipit krua/krue
-
kró-i,
zâ/zë
~ zan-i/zer-i etj
. (17),
Emrat e tipit
krye ~
kre-u
(18). .
Emrat me temë në zanore të theksuar
(19).
Emrat me temë në bashkëtingëllore
(20).
Emrat e tipit motër, dorë etj.
(21).
Disa përfundime mbi ndryshimet në mndoren e temave emërore
(22-23).
Kreu
IV
Kategoria
gramatik
ore e gjinisë
100
Vërejtje të përgjithshme mbi kategorinë e gjinisë
(&& 1-4).
Sistemi
tri gjinish në gjuhën shqipe
(5). ·.,-·.
«ështja e gjinisë asnjanëse në fjalët e trashëguara dhe në huazimet
-■
latine
të shqipes
(6-12).
4
Pasqyra e lëndës
Pikëpamja
e
Desnickajas mbi asnjanë sit
e shqipes
(13-15).
Gjinia
asnjanëse
tek
autorete
vjetër
(16).
Faktorët
që
і
kanë dhënë shkas mënjanimit të asnjanësit
(17).
Emrat asnjanës në shumës
(18).
Në
ç numër
ka nisur mënjanimi
і
gjinisë asnjanëse
tek
emrat, te
përemrat
dne tek
emrat e paranyjëzuar
(19-21).
Luhatja e gjinisë
tek
emrat e jofrymorëve
(22).
Ndërrimi
і
gjinisë së emrave të jofrymorëve në shumës në gjuhën
shqipe dhe në disa gjuhë te
tjera
(23-26).
Kreu
V
Kategoria
gramatikore e numrit
115
Vërejtje të përgjithshme
(&& 1-3).
Risitë kryesore në kategorinë e numrit në gjuhën shqipe
(4).
Shumësi
intensiv (5).
Singularizimi
і
shumësit
(6-9).
Krijimi
i ternes
së shumësit të emrave
(10-11).
Krijimi
і
formanteve të shumësit
(12-14).
Formanti
і
shumësit */-V
(1-5).
<<
ii
Ч
ii
υ
ii
«
ii
i
ІІ
ii ii
/-e/
(17).
/na/-ra/(19).
/-ën(ë)/-ër(ë)/
( 20).
Formantet e shumësit prej burimi turk
(22).
Disa forma shumësi të parregullta
(23).
Dorë ~ duar/duer, der
è
~
dyer
(24-25).
Thes
-
thas-e, rreth ~ rrath- è
(26).
Pèlle
~
péllá
ety
(21).
Vesht
-
vnesht-a/vresht-a etj.
(28).
Njeri ~
nierez,
kalií ~
kâllëz
(29).
Pasqyra e lëndës
Ka
~ qe, gardh ~ gjerdh-e
(30).
Ojalé ~
djelm/djem
(31)
Grua/grue ~
gra
(32).
č
-kual/kuaj etj.
(33).
Kreu
VI
Kategoria
grama
tikore
e rasës
133
Vërejtje
të përgjithshme
(&& 1-3).
Sistemi
і
rasave dhe
numri
і
tyre
në
shqipen e
dokumentuar
-
lakimi
binar:
і
pashquar
~ і
shquar
(4).
Përkatësia rasore e elementit të dytë në togfjalëshat e tipit
uje
mali ~
ujë malesh
(5-8).
Çështja
e rasës thirrore
(9).
Lakimi
і
pashquar
(10-11 ).
Mendimet mbi origjinën e tij
(12-14).
Mbaresat rasore të shqipes se dokumentuar
(15).
Burimi
і
mbaresave rasore Ai/, /-u/ dhe /-e/
(16-18).
Mendimi
і
Bokshit për këto mbaresa rasore dhe vërejtje përftmdimtare
(19-20).
Burimi
і
mbaresës rasore /-eAve/ të shumësit
(21-22).
Burimi
і
mbaresës rasore të shumësit /-sh/
(23-24).
Mbaresat rasore
i.e.
të reduktuara
ose të
zhdukura në shqipe
(25).
Mbaresa e dikurshme e kallëzores njëjës */-n/ dhe koha e rënies së
saj
(26-27).
Kreu
VII
Problemi
i nyjave
në shqipe
A. Çështje
të përgjithshme
151
Ç ështënyja?(&l).
Burimi
і
nyjës shquese dhe arsyeja e shfaqjes së
saj
(2).
¡6
Pasqyra e lëndës
Shfaqja e
nyjës
shquese ne disa
gjuhë
i.e.
dhe
në gjuhën
shqipe
(3-4).
Nyj a shquese me emrat e
përveçëm
(5).
Perdurimi
і
nyjës së prapnie
tek
emrat me
kuptim
përgjithësues dhe
rastet
e mungesës së
saj
(6).
Kronologjia e shfaqjes së nyjave në gjuhën shqipe
(7).
Nyjat e përparme të shqipes dhe ftmksionet e
tyre
(8).
Shfaqja e nyjave të përparme edhe në rumanishte
(9).
Raporti
kronologjik
midis
nyjave të prapme dhe të përparme
(10-11).
Mendimet e Pedersenit, Rizës dhe Bokshit
(12).
Mendimi
і
Çabejt
(13).
Vërejtje përmbyllëse
(14-18).
Paranyjëzimi
і
mbiemrave në shqipe dhe në rumanishte
(19).
Paranyjëzimi
і
rasës gj
inore
në shqipe dhe në rumanishte
(20).
Nyja e përparme /të/ para numërorëve themelorë
(21-22).
Nyja e përparme me disa emra të lashtë farefisi
(23).
Vërejtje përmbyllëse mbi nyjat e përparme
(24).
A
ka ndonjë lidhje
midis
nyjave të prapme dhe të përparme të shqipes
dhe të rumanishtes?
(25).
Shfaqja e nyjave te prapme në shqipe, rumanishte, buiig arishte dhe
maqedonishte
(26-28).
Pasqyra e lëndës
Çështja
e
vjetërsisë
së
nyjave të prapme në gjuhën shqipe
(29-30).
Çështja
e
burimit të nyjave të prapme në disa gjuhë ballkanike
(31).
A. Format
rasore të nyjave
170
Vështrim
і
krahasuar
і
nyjave
të prapme dhe
te
përparme
(32-33).
Burimi
i dy
varianteve
/-i/ dhe /-u/
të rases emërore njëjës të
nyjës së prapme të gjinisë mashkullore
(34).
Burimi
і
nyjës së prapme /-a/ të rasës emërore femërore njëjës
(35).
Burimi
і
nyjës së prapme të kallëzores njëjës /-nëAn/
(36-37).
Burimi i nyjave të përparme /të/ dhe /e/
(38-39).
Disa shfaqje analogjike te nyjat e prapme
(40).
Vërejtje përmbyllëse mbi nyjat e prapme dhe të përparme të shqipes
(41).
Kreu
VIII
Vërejtje rreth sistemit të rasave të shqipes
181
Përmbajtja e kapitullit
(& 1).
A. Veçoritë
e lakimit të shqipes së dokumentuar
Riorganizimi
і
tipave të lakimit të emrave në numrin njëjës
(2-3).
Shfaqja e lakimit të shquar dhe nj
esimi
і
tipave të lakimit në shumës
(4-5).
Kundërvënia
lakim
і
pashquar ~
lakim i
shquar; mendimet mbi rrugën
e shfaqjes së lakimit të shquar
(6-7).
Kufizimi
і
përdorimit të formave rasore të lakimit të pashquar
(8).
Format
rasore të tipit bjeshkë-sh-i-t ~ bjeshk é-ve-t dhe bjeshkë-sh ~
bjeshkë-ve
(9).
Tingujt e shtuar /-j-/, l-ï-l dhe l-u-l në disa forma rasore
(10-11).
Forma rasore e tipit (në) mal-t
(12-15).
Forma rasore e tipit dore-t
(16-19).
g Pasqyra
e lëndës
В.
Përdorimi
і
disa formave rasore
të
lakimit pashquar
189
dhe të lakimit
të shquar (pa parafjalë)
Kufizimi
і
përdorimit
të disa formave rasore të lakimit të pashquar
të
paprirë nga ndonjë përcaktor
(20-21).
Rasa emërore
e pashquar
(22).
Rasa kallëzore
e pashquar
(23).
Gjinorja, dhanorja dhe rrjedhorja
e pashquar
(24).
Togfjalëshat
e tipit
ujë
mali,
lule dhensh
(25-26).
Togfjalëshat
e tipit
plasa
vape etj.
(27).
Togfjalëshat
e tipit
mbarova
s è
/oluri,
и
lodha sëfoluri
(28-29).
Perdurimi
і
kallëzores
dhe i
rrjedhores së
shquar
(31-33).
Togfjalëshat
e tipit
çfarë
njeriu/njer ézish,
dy
pjesësh, Sa vjeç
... ? (34).
Togfjalëshat
e
tipit
ate
dite etj.,
dy
leké
etj.,
asi
viti,
aso
hohe etj. (35).
Kreu
IX
Rreüi
përcaktorëve të
emrit 199
Tri çështjet që do të
trajtohen
(& 1).
L
Veçoritë
struturore dhe
lakimore
të
mbiemrave
199
Shfaqja e mbiemrave
të panyjshëm dhe të nyjshëm
(2).
Prapashtesat
e
mbiemrave të panyjshëm
(3).
Fundorja /-ë/ dhe mb
aresa e
shumësit /-a/ te mbiemrat
e
nyjshëm
(4-5).
Mendimet kryesore mbi paranyjëzimin
e një
pjese të mbiemrave
(6-9).
Integrimi
і
mbiemrave të huazuar në njërën
apo
tjetrën klasë të mbiemrave
(10).
Kategoritë gramatikore të mbiemrave
(11).
Dalłimet
e
mëtejshme midis mbiemrave të nyjshëm dhe të panyjshëm
(12-
13).
Shkallët
e
krahasimit të mbiemrave
(14).
Prapavendosja e
mbiemrave
(15).
Rreshtorët në gjuhën shqipe
(16).
Pasqyra e lëndës
9
II.
Topika
e përcaktorëve në gjuhën shqipe
204
Topika
e
përcaktorëve të pavetëmjaftueshëm dhe te vetëmjaftueshëm
ne gjuhë të ndryshme
(17-19).
Topika
e rreshtorëve, e
përcaktorëve
і
tillë,
tjeťér, e
pronorëve dhe
e
rases
gj
inore
(20-21).
Prap avendo
sja
relati visht e
hershme e nyjës
shquese
(22).
Renditja e ndajshtimeve
(23).
III.
Përshtatja
e
përcaktorëve
207
Vërejtje të përgjithshme
(24).
Përshtatja
e
përcaktorëve
ne lidhje me
topikën
e
tyre
(ne shqipe dhe
rumanishte)
(25).
Përshtatja
e
nyjës se përparme të
gjinores ne shqipe dhe mmanishte
(26).
Përshtatja
e
përcaktorëve të ndryshëm ne shqqipen
e
sotme
dhe tek autorët
e vjetër
(27-30).
Disa
përfundime
lidhur
me përshtatjen
e
përcaktorëve të ndryshëm
(31).
Karakteri
і
trashëguar
і
përshtatjes
gramatikore
të përcaktorëve të
emrit
(32-
33).
Disa
vërejtje përmhyllëse mbi përshtatjen gramatikore të përcaktorëve
(34-
36).
Kreu
X
Përemrat
219
Vërejtje të përgjithshme
(& 1).
I.
Përemrat vetorë
219
Vetorët
e
dy
vetave të para me format
e
theksuara dhe të patheksuara
(2-3).
Format supletive u-n è ~ mua/mue
(4-5).
Forma rasore me-je
(6-7).
Pasqyra e lëndës
Format na
-ne- ne-sh
(8).
Format
ti
-ty-
te-je
(9).
Format/u
-ju-ve -ju-sh
(10).
Format
e patheksuara
të vetorëve
té dy vetave te para
(11-12).
Format
e patheksuara te vetoréve
të vete s së
trete (13).
Perdorimi
і
dy a
tri
formave te patheksuara dhe renditja e
tyre
(14-15).
Mbeturinat e pèremrit vetvetor
(16).
II.
Përemratdëftorë
223
a-i/a-y, a-j-o
-
k-y, k-j-o etj.
(17-18).
Sqarimi diakronik
і
formave rasore
të këtyre dëftorëve
(19-20).
Burimi
і
dëftorit
a-i
-
a-j-o dhe i formave rasore
që
nisin me /s-/ (a-si, a-so,
а
-saj)
dhe me /t-/
(а
-ti,
a-te , a-ty ne/a-ty
ré)
(21-25).
Perenni
i
tillë
(26).
IILPëremrat pronorë
230
Vërejtje të përgjithshme. Pronorët e vetes së
trete (27).
Format
rasore të pronorëve të dy vetave të para
(28-29).
Elementi
i pare i
këtyre formave rasore
(30-31 ).
Paradigma e pronorëve të dy vetave të para, njëjës e shumës
(32).
Ndryshimet e përftuara gjatë shkekujve të rundit
(33).
im -
tim
-
sim
etj.
(34).
ynë
-
tinë
-
tanë/tënë
-
tané
-
ton
-а
etj.
(35).
y t
-
tyt
-
sit
-
tanaVtënd etj.
(36).
yj -juaj/juej
-
taj
-
tuaj/tuej etj.
(38).
Elementi
і
dytë
і
pronorëve të dy vetave të para
(39-40).
Mbaresa femerore /-e/
(im
-е,
tanďe/ťénd-é)
dhe /-a/ (e mi-a, e tu-a)
(41).
Topika
e pronorëve
(42).
IV.
Përemratpyetësdhefidhorë
243
Vërejtje të përgjithshme
(43).
Pasqyra e
lëndës
11
Kusk
~ ku-j-t ~
ка/кё
(44-41);
ku
(48).
Ç , ç/arë, çka
(49).
Qish/qysh
(50).
Sa, se,
sz,
z
sa-ŕ-z,
z se-j-ťé
(51).
Cí/ž ~
d/a
etj.,
përkatësisht
i
cili ~
e
d
/α
etj.
(52-56).
Perenni
г
ćv /z
dhe i
afille
te Budi
(58).
Vjetërsia e përemrit
(/j
cili
dhe
paranyjëzimi
i
tij
(59-60).
Përemri lidhor që
(61).
V.
Përemrat e pacaktuar
254
Vërejtje të përgjithshme
(62).
Përemri t-jefér
(63).
(të) gjithé, (të) tanë/(té) tërë
(64).
Përemrat e pacaktuar të pëmgjitur
(65).
Kush-do, cili-do
-
cila-do,
ç-do, çfarë-do, qish-do
(66).
Ndo-kush, ndo-njè etj.
(67).
Di-kush, di-cili,
di-ç, di-çka
etj.
(68).
Akë-kush, akë-cili etj.
(69).
Gjith-kush, gjith-secili, gjith-farë,
gjith-çka
etj.
(70).
Tjetër-kush, se-cili, se-kush etj.
(71-72).
Gjë-kafshë, gjé-sendi etj.
(73).
Njëri-tjetrin, shoqi-shoqin, shoku-shokun
(74).
Ç-mos, qish-mos
(75).
As-kush, as-një, as-njen, as-njëri ~ as-njëra, as-gjë etj.
(76-77).
Aľus/i,
ca, «/è n ~ n/èra, rc/en, g/ë, aqë, kaqë etj.
(78-79).
Përkime
midis
shqipes, rumanishtes dhe latinishtes në ndërtimin
e disa përemrave të pacaktuar
(80-81).
Vërejtje përmbyllëse
(82).
Kreu
XI
Rreüi formave të patheksuara të përemrave vetorë
j
2
Pasqyra e
lëndës
L
Vendi
i
tyre
në
flali
265
Vërejtje të për&jithsnme
(& 1).
Përdorimi proklitik dhe enklitik
і
tyre
dhe
і
pjesëzës
/u/
të zgjedhimit
jovepror
në
shqipen
e dokumentuar
(2-5).
Topika
zanafillëse
e
tyre
(6-7).
Topika
e
tyre
në gjuhët
romane
(8).
Përdorimi enklitik
і
tyre
pas disa emrash farefisi dhe pas pjesëzës dëftore
në disa gjuhë ballkanike
(9).
Evolucioni
і
topikës së
tyre
(10-13).
II.
Përdorimi
і
fonnave të patheksuara përemërore
269
Si shprehet kundrina e drejtë në snqipe?
(14-15).
Si shprehet kundrina e zhdrejtë në shqipe?
(16).
Rimarrja e kundrinave si dukuri ballkanike
(17).
Rimarrja e kundrinës së zhdrejtë
tek
autorët e vjetër
(18).
Kur
rimerret kundrina e drejtë?
(19-20).
Rimarrja e kundrinave pavarësisht nga pozicioni
і
tyre
në fjali
(21).
Gjendja e kësaj dukurie në periudhën parashkrimore dhe
kur
ka nisur
ky proces
(22-23).
Faktori
që
і
ka dhënë shkas rimarrjes së kundrinave nëpërmjet fonnave
të patheksuara të dy vetave të para
(24),
përkatësisht të vetes së
trete (25-
27).
Përdorimi
і
fonnave të patheksuara përemërore pranë
följes
(28).
Përgjimësimi
і
rimarrjes së kundrinave
(29-31).
Mendimet mbi rimarrjen e kundrinave si dukuri ballkanike
(32-33).
Vjetërsia e kësaj dukurie në greqishte dhe në gjuhët e
tjera
ballkanike
(34-
35).
Faktorét
që e kanë mundësuar këtë dukuri në gjuhët ballkanike,
sipas
gjuhëtarëve të ndryshëm
(36-38).
Si duhet shpjeguar kjo dukuri në gjuhët ballkanike?
(39).
Ndërtimet e tipit ia
mori
këngës etj.
(40),
ai ma dëgjonfjalën etj.
(41)
Pasqyra e lëndës
13
dne
at ij
(s )
ißihej etj. (42).
Dhanorja
etike
në shqipe
dhe
në
disa
gjuhë të
tjera
(43).
Kreu
XII
Parafjalët
287
Shfaqja
e
parafjalëve në gjuhët
i.e. dhe
pasojat e
saj
(&& 1-4).
Parafjalët e trashëguara të shqipes
(5).
Parafjalët én, në, ndër, ndënë
(6).
Parafjala prej
(7).
Parafjala
Uh
(8)
Paraf)
alët nga,
te/tek,
ке
(9).
Parafjalët që ndërtohen me rasën dhanore-rrjedhore
(10-12).
Parafjalët dhe
sistemi
rasor
і
shqipes
(13).
Parafjalët që ndërtohen me rasën emërore
(14).
Disa shprehje parafjalore
(15).
Ndërtimi
і
parafjalës per me dy
rasa të
ndryshme
(16).
Parafjala én
tek
autorët e vjetër
(17).
Vërejtje përmbyllëse
(18).
Kreu
XIII
Sistemi
foljor dhe zhvillimi
і
tij
295
Riorganizimi
і
sistemit foljor të shqipes me ndryshimet përkatëse
(&& 1-2).
Mbaresat
vetőre
(3).
Zanoret mbështetëse dhe bashkëtingëlloret kundër hiatit
(4-5).
Prapashtesat temëformuese
(6).
Ndërrimet morfonologjike
(7).
Följet
supíetive
(8).
Pjesëzat formëformuese
(9).
Följet
ndihmëse
(10).
Riorganizimi
і
tipave të zgjedhimit dhe kriteret e klasifikimit të
tyre
(11-12).
Följet
atematike dhe kater zgjedhimet e foljeve
tematike
(13).
14
Pasqyra e lëndës
Kreu
XIV
Kategoritë gramatikore të
följes
303
I.
Kategoritë gramatikore të vetës dhe të numrit
303
Vërejtje të përgjithshme
(& 1).
Mb ares
at
vetőre
më të
vjetra
dhe më të
reja
(2-3).
Mb
aresa /-iAni/ e
vetës së dytë shumës
(4).
Mbaresat
vetőre
/-ë/ dhe /-a/ të vetës së pare njëjës
(5).
Mbaresat
vetőre
të së pakryerës
(6-7).
Mb ares a
e
vetës së tretë njëjës të së kryerës së thjeshtë
(8).
Mbaresa
e
vetës së tretë njëjës së lidhores së tashme
(9).
Format
e
tipit ec- ènj ~ ec- én etj.
(10).
Disa mbaresa
vetőre
të të folmeve veriore
(11).
Rreth disa mbaresave
vetőre
të zhdukura
(12-13).
Vërejtje përmbyllëse rreth mbaresave
vetőre
të shqipes
(14).
IL
Kategoria
gramatikore
e
mënyrës
307
Mënyrat e
följes
të shqipes së dokumentuar
(15-16).
Rreth formave të së ardhmes dhe të mënyrës kushtore
(17-19).
Përdorimi
sinonimik i disa
formave kohore-mënyrore
(20-21).
III. Kategoria
gramatikore
e kohës
310
Raporti
midis kategorisë së kohës dhe asaj të mënyrës
(22).
Kohët
e
mënyrës dëftore
(23-26).
Kundërvënia
e
tipit
punoj
~
po punoj
-jam duke
punuar;
punoj
a ~
po punoj
a ~ isha duke punuar
(27).
Tabela
sinoptike
e kohëve
të mënyrës dëftore
(28).
Përdorimi
i disa
formave kohore të dëftores me kuptime modale
dytësore
(29-30).
Pasqyra e lëndës
15
IV.
Kategoria
grama
tíkore
e
diatezës
314
Vèrejtje
të përgjithshme
(31-32).
Formantet e zgjedhimit
j o
veprortë shqipes
(33-35).
Format
joveprore me pjesëzën /u/
(36).
Vërejtje përmbyllëse
(37-39).
Kreu
XV
Mënyra dëftore
323
Vërejtje të përgjithshme
(& 1).
A. Format kohore
sintetike
I.
Koha e tashme dhe e pakryera
323
Raporti
midis
këtyre
dy formave
kohore
(2).
a) Följet
e zgjedhimit në V-mi/
Följet
ja-m, ka-m dhe tho-m dhe
veçoritë
e zgjedhimit të
tyre
në të tashmen dhe në të
ракгуегёп
-me
tabelat
përkatëse
(3-7).
Sqarirni
і
formes âsh-te/ësh-të
(8).
Ndikŕmi analogjik
te folja tho-m në këto dy kohë
(9).
Mbaresat
vetőre
të kohës së tashme dhe të së pakryerës
(10-11).
b) Följet
e
zgjedhimit në
*/-ö/-iö/
Tabelat
e
zgjedhimit në të tashmen dhe të
ракгуегёп
me vërejtjet
përkatëse
(12-13).
Fundorja /-n/ te
följet
e tipit
ban/bën dhe përhapja
16
Pasqyra e lëndës
e
këtij
tipi zgjedhimi
(14-15).
Följet
me teme te zgjeruar
në
/-s/ ~ /-t/,
perkate
s
isht /-as/
~ /-et/
(16).
Ndërrimi /-e-Aie-/ ~ /-i-/ në të tashmen, të pakryerën etj.
(17).
Mbaresat
vetőre
në të tashmen dhe në të pakryerën
(18).
Folja dua/due në të tashmen dhe në të pakryerën
(19-21).
II.
E
kryera
e
thjeshtë
337
Format
vetőre
të kësaj kohe (me tabelën përkatëse)
(22).
Trajtat
e foljeve
supletive
(23).
Trajtat me ndërrime morfonologjike
(24).
Aoristi sigmatik
(25-26).
Forma desh-a
(dua) dhe
dresht-a (druaj)
(27-28).
Format
e
vetës se dytë njëjës të tipit dhO,
10,
po etj.
(29).
Format
e
vetës se
trete
njëjës të tipit dha, la, pa etj.
(30).
Format
e
tipit gje-t-a, bu-jt-a etj.
(31).
Format
e
tipit ban-a/bër-a, shpur-a etj
(32).
Format
e
tipit shko-v-a, shko-v-e etj.
(33).
A. Format a
nali
tike
L
Format analitike të se kryerës
346
Vërejtje paraprake
(35).
Dallimi formai dhe kuptimor
і
se kryerës
(36).
Prania e
kësaj forme analitike në disa gjuhë
i.e.
dhe sqarimet përkatëse
(37-
38).
Pasqyra e lëndës
17
Çështja
e
ndikimit
latin
(39-42).
Më
se e
kryera dhe
e kryera e tejshkuar
(43).
Forma joveprore e
së kryerës
(44).
E kryera e
përmbysur
(45).
II.
Koha e ardhme
353
Vërejtje paraprake
(46).
Lidhoija e tashme me kuptimin e
së ardhmes
(47).
Ndé rtimi
і
së ardhmes në gjuhë te ndryshme
i.e. (48).
Tipat e së ardhmes në gjuhën shqipe
(49).
E
ardłimja
e tipit do
t
ë
punoj
(50-52).
Format
e tipit do të
punoj
a, do
të
kem
punuar dhe do fé kisha punuar
(53).
E ardhmja e formuar me
ndihmësen
kam
dhe
nëntipat
e
saj
(54-56).
Ndërtimi
і
së ardhmes në gjuhët ballkanike dhe mendimet e ndryshme
përkëtë
çështje
(57-60).
Raporti
kronologjik
midis
së ardhmes me pjesëzën do dhe asaj me
ndihmësen kam
(61).
Kreu
XVI
Mënyrat e
tjera
te
följes
I.
Mënyra urdhërore
363
Format
e kësaj mënyre, të përqasura
me ato
të së tashmes së dëftores
(&& 1-
4)·
Forma
joveprore
eurdhërores
(5-6).
Renditja e formave të patheksuara përemërore me
följen
në urdhërore
(7).
18
Pasqyra e lëndës
II.
Mënyra
lidhore
368
Përdorimi zanafillës
i lidhores
(8).
Perdurimi
і
lidhores
në shqipen
e dokumentuar
(9).
Përdorimi
і
lidhore
pas foljeve
modale mund dhe duhet
(10-11).
Perdorimii lidhores
në
fjali
të
thjeshta dhe
кгуеѕоге
(12).
Perdurimi
і
lidhores me kuptim
deliberativ
(13).
Zgjerimi
і
runksioneve
të mënyrës
lidhore dhe
kohët
e
saj
(14-15).
Pjesëza /të/
e lidhores
(16).
Lidhorja e tashme e foljeve
të zgjedhimit në */-mi/
(17-18).
Lidhorja e tashme e foljeve
të
zgjedhimit
në
*1-ої
-ibi
(19-21).
III.
Mënyra dëshirore
376
Vërejtje të përgjithshme
(22).
Format
e dëshirores së tashme dhe të kryer
(23-24).
Kuptimet e dëshirores
(25).
Mendimet e ndryshme mbi
formimin e
dëshirores
(26-29).
Probleme
dhe përftindime mbi ndërtimin e dëshirores
(30-36).
Përdorimi
і
dëshirores në fjali të nënrenditura kushtore
(37).
IV.
Mënyra
habito
re
387
Vërejtje të përgjithshme;
format
kohore të habitores dhe të
lidhore-habitores
(38-39).
Mendimet e ndryshme për formimin e habitores së tashme dhe
të pakryer
(40-42).
Format
joveprore të habitores
(43).
Koha e formimit të habitores
(44).
Habitorja
tek
autorët e vjetër
(45-46).
Mungesa e habitores
tek
arbëreshët e Italisë dhe gjurmë të
saj
tek
arbëreshët e Greqisë
(47).
Habitorja
e shqipes dhe mënyra e ritregimit në bullgarishte,
maqedonishte dhe turqishte
(48-49).
Pasqyra e lëndës
19
Kreu
XVII
Format
e pashtjelluara
të
följes
397
Vërejtje të përgjithshme
(&& 1-2).
I.
Pjesorja
398
Pjesorja në gjuhët
i.e. (3).
Pjesorja në shqipen e dokumentuar
(4-5).
Tema e
pjesores
(6-7).
Prapashtesat e pjesores
(8).
Prapashtesa f-mJ
(9).
Prapashtesa /-në/ dhe variantet e
saj
/-те/,
/-ëV, /-unëAurë/
etj.
(10-12).
Prapashtesa
/-te/
(13).
Prania
e prapashtesave të ndryshme të pjesores
(14-15).
Funksionet e pjesores në gjuhën shqipe
(16).
I. Format
e pashtjelluara analitike
408
Vërejtje të përgjithshme
(17-18).
A. Format
e pashtjelluara te tipi me
punue, pa
punuar, duke punuar
Burimi
і
elementit të pare dhe të dytë të këtyre formave të pashtjelluara
(19-
20).
Forma e tipit mepunue
-
shtrirja dialektore dhe fimksionet e
saj
(21-23).
Rruga e formimit të
saj
(24-25).
Forma e tipit pa punue/pa punuar
-
rruga e formimit të
saj
(26).
Funksionet e
saj
(27).
Raporti
i saj
me
formen e tipit
me punue
(28).
Forma e tipit tue punue/
duke
punuar
-
burimi dhe trajtat e elementit
te pare
(29-30).
20
Pasqyra e
leudes
Burinu
i
elementit të dytë të
saj
(31-32).
Funksionet e
saj dhe
cili
ka qenë
fìmksioni zan
afilies
(33-34).
Rapoiti
i saj
me formen
e
tipit
pa
bére
(35).
В-
Format
e
pashtjelluara
të
tipit
parafjalë
+
emër prejpjesor
і
426
paranyjëzuar
Vërejtje të përgjithshme
(36-37).
Forma e tipit per të punue/për të punuar
-
shtrirja gjeografike
(38).
Funksionet e kësaj
forme të
pashtjelluar
(39).
Koha e shfaqjes së
saj
(40).
Forma e pashtjelluar e tipit me të ardhun/me
fé
ardhur (41).
Gramatikalizimi dhe përdorimimi
saj
(42).
Forma e pashtjelluar e tipit një të ardhur, përkatësisht një të ardhun dhe
të ardhmen
(43).
Vërejtje përmbyllëse rreth gramatikalizimit të këtyre formave
të pashtjelluara
(44-47).
Ndërtimet e tipit mbarova sëfoluri,
и
lodha se f
oluri
(48-50).
Kreu
XVIII
Çështja
e paskajores në gjuhën shqipe
437
çështja
e paskajores së shqipes, vështruar në lidhje me atë
gjuhëve të
tjera
ballkanike
(&& 1-2).
Vështrimi
і
çështjes
nga pikëpamja e gjuhësisë së përgjithshme
dhe krahasuese
(3).
Paskajorja në gjuhët
i.e.
dhe mosha e
saj
(4-7).
Paskajorja e prirë nga një parafjalë
(8).
Pasqyra e lëndës
21
Mendimet
e
ndry
shrne
mb
í
praninë
e dikurshme
të një paskajoreje
sintetike
në gjuhën shqipe
(9-11).
Si duhet tě
shtrohet
problemi
dhe ç tregojnë të dhënat
e shqipes
së dokumentuar
per këtë
çështje
(12-14).
Hipoteza
e
substratit
per zhdukjen e paskajores në
gjuhët baUkanike
(15-17).
Hipoteza
e ndikimit
grek
(18-19).
Hipoteza
e një zhvillimi paralel
(20).
Si duhet shpjeguar kjo dukuri ballkanike
? (21).
Vè rejtje
përmbyllé se
(26).
Treguesi alfabetìk
і
çështjeve kryesore
463
Treguesi
і
autore ve
të cituar
479
Summary
481
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Demiraj, Shaban 1920-2014 |
| author_GND | (DE-588)1037845005 |
| author_facet | Demiraj, Shaban 1920-2014 |
| author_role | aut |
| author_sort | Demiraj, Shaban 1920-2014 |
| author_variant | s d sd |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV014940828 |
| classification_rvk | EX 200 |
| ctrlnum | (OCoLC)249040050 (DE-599)BVBBV014940828 |
| discipline | Ältere südeuropäische Sprachen Literaturwissenschaft |
| edition | (Botim i përmbledhur) |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01620nam a2200409 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV014940828</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20131015 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">021128s2002 |||| 00||| alb d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9992776196</subfield><subfield code="9">99927-761-9-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)249040050</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV014940828</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakwb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">alb</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-Re13</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">EX 200</subfield><subfield code="0">(DE-625)29086:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,43</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Demiraj, Shaban</subfield><subfield code="d">1920-2014</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1037845005</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Gramatikë historike e gjuhës shqipe</subfield><subfield code="c">Shaban Demiraj</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Historical grammar of the Albanian language</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(Botim i përmbledhur)</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Tiranë</subfield><subfield code="b">Botim i Akademisë së Shkencave</subfield><subfield code="c">2002</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">510 S.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zsfassung in engl. Sprache u.d.T: Historical grammar of the Albanian language</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Historische Grammatik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4160001-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Albanisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4112482-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Albanisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4112482-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Historische Grammatik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4160001-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=010081407&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-010081407</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">417.7</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">4965</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV014940828 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2024-07-09T19:08:45Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9992776196 |
| language | Albanian |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-010081407 |
| oclc_num | 249040050 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-19 DE-BY-UBM DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
| owner_facet | DE-19 DE-BY-UBM DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
| physical | 510 S. |
| publishDate | 2002 |
| publishDateSearch | 2002 |
| publishDateSort | 2002 |
| publisher | Botim i Akademisë së Shkencave |
| record_format | marc |
| spelling | Demiraj, Shaban 1920-2014 Verfasser (DE-588)1037845005 aut Gramatikë historike e gjuhës shqipe Shaban Demiraj Historical grammar of the Albanian language (Botim i përmbledhur) Tiranë Botim i Akademisë së Shkencave 2002 510 S. txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zsfassung in engl. Sprache u.d.T: Historical grammar of the Albanian language Historische Grammatik (DE-588)4160001-0 gnd rswk-swf Albanisch (DE-588)4112482-0 gnd rswk-swf Albanisch (DE-588)4112482-0 s Historische Grammatik (DE-588)4160001-0 s DE-604 Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=010081407&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
| spellingShingle | Demiraj, Shaban 1920-2014 Gramatikë historike e gjuhës shqipe Historische Grammatik (DE-588)4160001-0 gnd Albanisch (DE-588)4112482-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4160001-0 (DE-588)4112482-0 |
| title | Gramatikë historike e gjuhës shqipe |
| title_alt | Historical grammar of the Albanian language |
| title_auth | Gramatikë historike e gjuhës shqipe |
| title_exact_search | Gramatikë historike e gjuhës shqipe |
| title_full | Gramatikë historike e gjuhës shqipe Shaban Demiraj |
| title_fullStr | Gramatikë historike e gjuhës shqipe Shaban Demiraj |
| title_full_unstemmed | Gramatikë historike e gjuhës shqipe Shaban Demiraj |
| title_short | Gramatikë historike e gjuhës shqipe |
| title_sort | gramatike historike e gjuhes shqipe |
| topic | Historische Grammatik (DE-588)4160001-0 gnd Albanisch (DE-588)4112482-0 gnd |
| topic_facet | Historische Grammatik Albanisch |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=010081407&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT demirajshaban gramatikehistorikeegjuhesshqipe AT demirajshaban historicalgrammarofthealbanianlanguage |