Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa:
Gespeichert in:
Hauptverfasser: | , |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | German |
Veröffentlicht: |
Stuttgart
Breuninger-Stiftung
2001
|
Schriftenreihe: | Der europäische Sonderweg
2 |
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
Beschreibung: | Literaturverz. S. 96 - 103 |
Beschreibung: | 104, XVII S. 27 cm Beil. ([24] S.) |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV013917116 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20011023 | ||
007 | t | ||
008 | 010911s2001 gw |||| |||| 00||| ger d | ||
016 | 7 | |a 962230944 |2 DE-101 | |
035 | |a (OCoLC)64650941 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV013917116 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakddb | ||
041 | 0 | |a ger | |
044 | |a gw |c DE | ||
049 | |a DE-12 |a DE-11 | ||
100 | 1 | |a Winiwarter, Verena |d 1961- |e Verfasser |0 (DE-588)120274701 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa |c Verena Winiwarter ; Christoph Sonnlechner |
264 | 1 | |a Stuttgart |b Breuninger-Stiftung |c 2001 | |
300 | |a 104, XVII S. |b 27 cm |e Beil. ([24] S.) | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 1 | |a Der europäische Sonderweg |v 2 | |
500 | |a Literaturverz. S. 96 - 103 | ||
648 | 7 | |a Geschichte 1500-1850 |2 gnd |9 rswk-swf | |
648 | 7 | |a Geschichte 1827-1834 |2 gnd |9 rswk-swf | |
650 | 0 | 7 | |a Agrarsystem |0 (DE-588)4141649-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Rekonstruktion |0 (DE-588)4136102-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Landwirtschaft |0 (DE-588)4034402-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
651 | 7 | |a Österreich |0 (DE-588)4043271-3 |2 gnd |9 rswk-swf | |
689 | 0 | 0 | |a Österreich |0 (DE-588)4043271-3 |D g |
689 | 0 | 1 | |a Landwirtschaft |0 (DE-588)4034402-2 |D s |
689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1500-1850 |A z |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
689 | 1 | 0 | |a Österreich |0 (DE-588)4043271-3 |D g |
689 | 1 | 1 | |a Agrarsystem |0 (DE-588)4141649-1 |D s |
689 | 1 | 2 | |a Rekonstruktion |0 (DE-588)4136102-7 |D s |
689 | 1 | 3 | |a Geschichte 1827-1834 |A z |
689 | 1 | |5 DE-604 | |
700 | 1 | |a Sonnlechner, Christoph |e Verfasser |4 aut | |
830 | 0 | |a Der europäische Sonderweg |v 2 |w (DE-604)BV013368190 |9 2 | |
856 | 4 | 2 | |m HBZ Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009522015&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-009522015 | ||
942 | 1 | 1 | |c 630.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 436 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1804128760043143168 |
---|---|
adam_text | 1
INHALT
Vorwort der Herausgeber 5
Vorbemerkung Dank 9
1. Naturale Rahmenbedingungen der Landwirtschaft 11
1.1. Klima 14
1.2. Boden 15
1.2.1 Einführung 15
1.2.2 Fruchtbarkeit und Ertrag 17
1.2.3 Zeitliche Dynamik der Bodenfruchtbarkeit und ihre Auswirkung auf Erträge ... 19
1.3. Natürliche Vegetation 24
2. Modellierung von Agrarökosystemen 26
2.1. Modelle: Typen und Tücken 26
2.2. Systematik agrarökologischer Modelle 29
2.3. Vorstellung und Diskussion agrarökologischer Studien aus der Literatur 30
2.4. Das umwelthistorische System Modell 38
2.4.1. Einflußfaktoren im solarenergetischen System 41
2.4.2. Umfeldmodell der flächengebundenen Extraktionseinheit bzw.
der lokalen Einheit der Bereitstellung von Arbeitskraft 41
2.4.3. Funktionsmodell der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa 43
3. Räumliche Differenzierung von Wirtschaftstypen 49
3.1. Empirische Untersuchungen zu frühneuzeitlichen Grundherrschaften
im heutigen Österreich 49
3.1.1. Allgemeiner Überblick über die untersuchten Orte 49
3.1.1.1 Topographie 49
3.1.1.2 Historischer Überblick 51
3.1.1.2.1 Die mittelalterlichen Grundlagen 51
3.1.1.2.2. Neuzeitliche Verhältnisse 53
3.1.1.2.3 Resümee 54
3.1.2 Quellengrundlagen für die Modellierung der drei Agrarökosysteme 55
3.1.3. Wirtschaftsweise und räumliches Organisationsmuster 56
3.2 Das Agrarökosystem in den untersuchten Orten 59
3.2.1 Subsistenzorientierte, gemischte Landwirtschaft auf Lößboden, im stiftlichen
Wirtschaftsverband (Theyern) 59
3.2.2 Subsistenzorientierte gemischte Landwirtschaft auf Marginalstandort im
stiftlichen Wirtschaftsverband (Voitsau) 60
3.2.3. Ostalpine Alm/Holzwirtschaft unter Energieknappheit der Grundherrschaft (Ell
mautal) 61
1
3.2.4. Vergleich der Hofökonomie in den drei empirisch untersuchten Gebieten (Groß
arl/Ellmautal, Theyern und Voitsau) 62
3.2.4.1 Überblick über die Quellen 62
3.2.4.2 Ergebnisse 64
3.2.4.2.1 Ertragspotential und ökonomischer Status 64
3.2.4.2.2 Arbeits und Materialaufwand 66
3.2.4.2.3 Kulturflächen und Produktionsausrichtung 67
3.2.4.2 4 Viehbestand 68
3.2.4.2.5 Resümee 70
3.3. Vergleich mit anderen lokalen Ausprägungen von agrarischen Systemen 70
3.3.1. Zur Diversität der Almwirtschaft 71
3.3.2. Westalpine Almwirtschaft unter Wasserknappheit (Törbel) 73
3.3.3. Grundstrukturen einer Weinbaulandschaft am Beispiel Niederösterreich 75
3.3.3.1 Arbeitsorganisation in Weinbaugebieten 76
3.3.3.2 Das Beispiel Nußdorf an derTraisen 1820 79
4. Zeitliche Dynamik der Bewirtschaftung 81
Administrative Entwicklungen in der Bewirtschaftung naturaler Ressourcen (gezeigt
anhand des Waldes) 84
5. Zusammenfassung und Ausblick. 92
| 6. Literatur 96
ANHANG A 10
2
Liste der Tabellen und Abbildungen
Tabellen:
Tabelle 1. Höhentoleranz einzelner Arten (als Nutzpflanzen) 73
Tabelle 2. Steuerkomissionelle Schätzung Anhang A
Abbildungen:
Die Abbildungen befinden sich in den beiden Anhängen. In der folgenden Liste ist angegeben,
zu welcher Textseite sie gehören.
Anhang A (am Ende des Textheftes)
Abb. A I Bodenfruchtbarkeit Prinzipskizze der Einflußgrößen
nach Dabbert zu Seite 18
Abb. A 2 Ertragsbildung nach Dabbert zu Seite 18
Abb. A 3 Das globale Modell der Ertragsbildung nach Dabbert zu Seite 18
Abb. A 4 Modell der Zweifelderwirschaft bei Smith zu Seite 31
Abb. A 5 Modell der Dreifelderwirtschaft bei Smith zu Seite 31
Abb. A 6 Modell der mediterranen Wirtschaftsweise bei Smith zu Seite 31
Abb. A 7 Modell der Dreizelgenwirtschaft bei Pfister zu Seite 33
Abb. A 8 Modell des Nutzungssystems im Hirtenland bei Pfister zu Seite 33
Abb. A 9 Modell des Nutzungssystems im Weinland bei Pfister zu Seite 33
Abb. A 10 Karte des heutigen Österreich mit den Untersuchungsgebieten zu Seite 51
3
Anhang B (Farbabbildungen im Beiheft)
Abb. B 1 Zusammenstellung möglicher Einflußfaktoren
des solarenergetischen Systems zu Seite 41
Abb. B 2 Überblicksdarstellung vorindustrieller Agrarwirtschafi in Europa.
Beziehungen zwischen den drei großen Teilbereichen zu Seite 38ff
Abb. B 3 Systemmodell der vorindustriellen dörflichen Wirtschaft zu Seite 38ff
Abb. B 4 Naturale, soziale und ökonomische Einflußgrößen
der Ausprägung des lokalen agrarwirtschaftlichen Systems zu Seite 42
Abb. B 5 Maximaldarstellung der Einflußgrößen im Umfeld der landwirt
schaftlichen Produktionseinheit (Typus: Europäisches Spätmittelalter) zu Seite 42
Abb. B 6 Systematisches Modell der Bevölkerungsentwicklung zu Seite 43
Abb. B 7 Das Produktionssystem zu Seite 45
Abb. B 8 Der Hof als Grundeinheit des agrarischen Wirtschaftssystems zu Seite 46
Abb. B 9 Das agrarökologische System in Mitteleuropa
vor der Industrialisierung zu Seite 47
Abb. B 10 Das Agrarökosystem in Theyern 1827 zu Seite 59
Abb. B 11 Prozentuelle Verteilung der Kulturflächen in Theyern zu Seite 59
Abb. B 12 Das Agrarökosystem in Voitsau zu Seite 60
Abb. B 13 Prozentuelle Verteilung der Kulturflächen in Voitsau zu Seite 60
Abb. B 14 Das Agrarökosystem in Großarl zu Seite 61
Abb. B 15 Prozentuelle Verteilung der Kulturflächen in Großarl zu Seite 61
Abb. B16 und 16a Vergleich der Kulturflächenanteile
in Theyern, Voitsau und Großarl zu Seite 66
Abb. B 17 Vergleich der Viehstände in Großarl, Voitsau und Theyern zu Seite 68f
Abb. B 18. Vergleich der Viehstände in Voitsau, Theyern und
Viehstände in Großarl 1830/34 zu Seite 68f
Abb. B 19 Das Agrarökosystem in Nußdorf. zu Seite 80
Abb. B 20 Prozentuelle Verteilung der Kulturflächen in Nußdorf. zu Seite 79
4
|
any_adam_object | 1 |
author | Winiwarter, Verena 1961- Sonnlechner, Christoph |
author_GND | (DE-588)120274701 |
author_facet | Winiwarter, Verena 1961- Sonnlechner, Christoph |
author_role | aut aut |
author_sort | Winiwarter, Verena 1961- |
author_variant | v w vw c s cs |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV013917116 |
ctrlnum | (OCoLC)64650941 (DE-599)BVBBV013917116 |
era | Geschichte 1500-1850 gnd Geschichte 1827-1834 gnd |
era_facet | Geschichte 1500-1850 Geschichte 1827-1834 |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02087nam a2200517 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV013917116</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20011023 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">010911s2001 gw |||| |||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">962230944</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)64650941</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV013917116</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakddb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">DE</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Winiwarter, Verena</subfield><subfield code="d">1961-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)120274701</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa</subfield><subfield code="c">Verena Winiwarter ; Christoph Sonnlechner</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Stuttgart</subfield><subfield code="b">Breuninger-Stiftung</subfield><subfield code="c">2001</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">104, XVII S.</subfield><subfield code="b">27 cm</subfield><subfield code="e">Beil. ([24] S.)</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Der europäische Sonderweg</subfield><subfield code="v">2</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverz. S. 96 - 103</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1500-1850</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1827-1834</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Agrarsystem</subfield><subfield code="0">(DE-588)4141649-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Rekonstruktion</subfield><subfield code="0">(DE-588)4136102-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Landwirtschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4034402-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Österreich</subfield><subfield code="0">(DE-588)4043271-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Österreich</subfield><subfield code="0">(DE-588)4043271-3</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Landwirtschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4034402-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1500-1850</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Österreich</subfield><subfield code="0">(DE-588)4043271-3</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Agrarsystem</subfield><subfield code="0">(DE-588)4141649-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="2"><subfield code="a">Rekonstruktion</subfield><subfield code="0">(DE-588)4136102-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1827-1834</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Sonnlechner, Christoph</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Der europäische Sonderweg</subfield><subfield code="v">2</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV013368190</subfield><subfield code="9">2</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HBZ Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009522015&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-009522015</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">630.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">436</subfield></datafield></record></collection> |
geographic | Österreich (DE-588)4043271-3 gnd |
geographic_facet | Österreich |
id | DE-604.BV013917116 |
illustrated | Not Illustrated |
indexdate | 2024-07-09T18:54:21Z |
institution | BVB |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-009522015 |
oclc_num | 64650941 |
open_access_boolean | |
owner | DE-12 DE-11 |
owner_facet | DE-12 DE-11 |
physical | 104, XVII S. 27 cm Beil. ([24] S.) |
publishDate | 2001 |
publishDateSearch | 2001 |
publishDateSort | 2001 |
publisher | Breuninger-Stiftung |
record_format | marc |
series | Der europäische Sonderweg |
series2 | Der europäische Sonderweg |
spelling | Winiwarter, Verena 1961- Verfasser (DE-588)120274701 aut Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa Verena Winiwarter ; Christoph Sonnlechner Stuttgart Breuninger-Stiftung 2001 104, XVII S. 27 cm Beil. ([24] S.) txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Der europäische Sonderweg 2 Literaturverz. S. 96 - 103 Geschichte 1500-1850 gnd rswk-swf Geschichte 1827-1834 gnd rswk-swf Agrarsystem (DE-588)4141649-1 gnd rswk-swf Rekonstruktion (DE-588)4136102-7 gnd rswk-swf Landwirtschaft (DE-588)4034402-2 gnd rswk-swf Österreich (DE-588)4043271-3 gnd rswk-swf Österreich (DE-588)4043271-3 g Landwirtschaft (DE-588)4034402-2 s Geschichte 1500-1850 z DE-604 Agrarsystem (DE-588)4141649-1 s Rekonstruktion (DE-588)4136102-7 s Geschichte 1827-1834 z Sonnlechner, Christoph Verfasser aut Der europäische Sonderweg 2 (DE-604)BV013368190 2 HBZ Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009522015&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
spellingShingle | Winiwarter, Verena 1961- Sonnlechner, Christoph Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa Der europäische Sonderweg Agrarsystem (DE-588)4141649-1 gnd Rekonstruktion (DE-588)4136102-7 gnd Landwirtschaft (DE-588)4034402-2 gnd |
subject_GND | (DE-588)4141649-1 (DE-588)4136102-7 (DE-588)4034402-2 (DE-588)4043271-3 |
title | Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa |
title_auth | Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa |
title_exact_search | Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa |
title_full | Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa Verena Winiwarter ; Christoph Sonnlechner |
title_fullStr | Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa Verena Winiwarter ; Christoph Sonnlechner |
title_full_unstemmed | Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa Verena Winiwarter ; Christoph Sonnlechner |
title_short | Der soziale Metabolismus der vorindustriellen Landwirtschaft in Europa |
title_sort | der soziale metabolismus der vorindustriellen landwirtschaft in europa |
topic | Agrarsystem (DE-588)4141649-1 gnd Rekonstruktion (DE-588)4136102-7 gnd Landwirtschaft (DE-588)4034402-2 gnd |
topic_facet | Agrarsystem Rekonstruktion Landwirtschaft Österreich |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=009522015&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
volume_link | (DE-604)BV013368190 |
work_keys_str_mv | AT winiwarterverena dersozialemetabolismusdervorindustriellenlandwirtschaftineuropa AT sonnlechnerchristoph dersozialemetabolismusdervorindustriellenlandwirtschaftineuropa |