Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit: das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft
Gespeichert in:
1. Verfasser: | |
---|---|
Format: | Abschlussarbeit Buch |
Sprache: | German |
Veröffentlicht: |
Stuttgart [u.a.]
Kohlhammer
1973
|
Schriftenreihe: | Kohlhammer Philosophica
|
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
Beschreibung: | 244 S. |
ISBN: | 317001546X |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV003039570 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20070220 | ||
007 | t | ||
008 | 900725s1973 gw m||| 00||| ger d | ||
016 | 7 | |a 740053450 |2 DE-101 | |
020 | |a 317001546X |9 3-17-001546-X | ||
035 | |a (OCoLC)1182813 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV003039570 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakddb | ||
041 | 0 | |a ger | |
044 | |a gw |c XA-DE | ||
049 | |a DE-12 |a DE-384 |a DE-473 |a DE-739 |a DE-898 |a DE-355 |a DE-824 |a DE-29 |a DE-20 |a DE-862 |a DE-19 |a DE-M468 |a DE-521 |a DE-83 |a DE-11 |a DE-188 | ||
050 | 0 | |a BJ1114 | |
082 | 0 | |a 170 |b P5985s | |
084 | |a BK 1550 |0 (DE-625)11830: |2 rvk | ||
084 | |a CC 7200 |0 (DE-625)17672: |2 rvk | ||
084 | |a CC 7240 |0 (DE-625)17674: |2 rvk | ||
084 | |a PI 3580 |0 (DE-625)136613: |2 rvk | ||
084 | |a 5,1 |2 ssgn | ||
100 | 1 | |a Pieper, Annemarie |d 1941-2024 |e Verfasser |0 (DE-588)115443193 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit |b das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft |c Annemarie Pieper |
246 | 1 | 3 | |a Die Kategorien der Ethik |
264 | 1 | |a Stuttgart [u.a.] |b Kohlhammer |c 1973 | |
300 | |a 244 S. | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 0 | |a Kohlhammer Philosophica | |
502 | |a Zugl.: München, Univ., Habil.-Schr., 1972 u.d.T.: Pieper, Annemarie: Die Kategorien der Ethik | ||
650 | 7 | |a Meta-ethiek |2 gtt | |
650 | 4 | |a Ethics | |
650 | 0 | 7 | |a Ethik |0 (DE-588)4015602-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
689 | 0 | 0 | |a Ethik |0 (DE-588)4015602-3 |D s |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
856 | 4 | 2 | |m HBZ Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=001903715&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
940 | 1 | |q TUB-nveb | |
940 | 1 | |q HUB-TE133200903 | |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-001903715 | |
980 | 4 | |a (DE-12)AK17130650 |
Datensatz im Suchindex
DE-BY-862_location | 2801 |
---|---|
DE-BY-FWS_call_number | 2801/1990:1018 |
DE-BY-FWS_katkey | 68984 |
DE-BY-FWS_media_number | 083100680070 |
_version_ | 1811041039456141312 |
adam_text |
Titel: Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit
Autor: Pieper, Annemarie
Jahr: 1973
Inhalt
Vorwort 10
I. Kapitel
Einführende Überlegungen zum Problem der Ethik
als einer autonomen Wissenschaft 11
1. Die Bedeutung geistes- und sozial-wissenschaftlicher Katego¬
rien für die Ethik 11
1.1 Das Verhältnis von Psydioanalyse und Ethik, erläutert an
Sigmund Freuds Entwurf eines meta-psychologischen Struk¬
turmodells 14
1.2 Das Verhältnis von Soziologie und Ethik, entwickelt an Max
Webers These von der Werturteilsenthaltung der Soziologie 19
1.3 Das Verhältnis von Historie und Ethik, dargestellt anhand
von Ernst Troeltschs meta-historischen Kategorien 23
1.4 Das Verhältnis von Rechtswissenschaft und Ethik, erörtert
im Zusammenhang mit Arthur Kaufmanns und Winfried
Hassemers Analyse des richterlichen Urteils 27
1.5 Das Verhältnis von Theologie und Ethik, entfaltet im Hin¬
blick auf Theodor Steinbücheis Begriff von christlicher Reli¬
giosität 31
1.6 Der Gegenstand der Ethik in geistes- und sozialwissenschaft-
licher Sicht 34
2. Die Bedeutung philosophischer Kategorien für die Ethik . 37
2.1 Das Verhältnis von Ethik und Anthropologie 37
2.2 Das Verhältnis von Ethik und Metaphysik 40
2.3 Das Verhältnis von Ethik und Logik 44
2.4 Der Gegenstand der Ethik in philosophischer Sicht 46
3. Die Funktion von Kategorien überhaupt 47
3.1 Umriß der theoretischen Kategorie, entwickelt am Aristo¬
telischen Modell 48
3.2 Entwurf eines Umrisses der praktischen Kategorie 52
5
4. Methodenprobleme der Ethik 55
4.1 Die induktiv-hermeneutische Methode (Analytische Ethik) 58
4.2 Die dialektisch-analogische Methode (Platon/Aristoteles) . 59
4.3 Die transzendentale Methode (Kant/Fichte) 61
4.4 Die meta-ethische Methode 62
5. Rückblick und Aufgabe 65
II. Kapitel
Die Struktur des moralischen Urteils 69
1. Das Problem der Sprache 69
1.1 Wittgensteins Theorie des »Spradispiels« 69
1.2 Das Sprachspiel der Moral 74
1.3 Die Bedeutung moralischer Wörter 75
2. Die Funktion moralischer Aussagen 78
2.1 Die moralische Argumentation (Stevenson) 78
2.2 Die Form moralischer Sätze (Hare) 80
2.3 Die Logik von normativen Sätzen (von Wright) 82
2.4 Die Bedeutung moralischer Sätze (Wellman) 85
3. Strukturanalyse des moralischen Urteils 88
3.1 Empirische Begriffe 88
3.2 Moralische Begriffe 90
3.3 Die Urteilssynthesis 94
3.4 Das Problem der Rechtfertigung 98
4. Ergebnis 102
III. Kapitel
Die Konstitution des moralischen Urteils 105
6
1. Kant und die Probleme der analytischen Ethik 105
1.1 Die Sprache Kants 105
1.2 Der Unterschied zwischen formaler und transzendentaler
Logik 108
1.3 Der Standort des Emotionalen im Rahmen einer kritischen
Ethik 112
2. Die Kategorienlehre der »Kritik der reinen Vernunft« . 115
2.1 Die formallogische Konstitution des Urteils überhaupt 116
2.2 Die transzendentallogisdie Konstitution des empirischen
Urteils 119
2.3 Die Kategorien der theoretischen Philosophie 121
2.4 Die transzendentale Anwendung der Kategorien 124
2.5 Die transzendentallogischen Grundsätze 126
2.6 Ergebnis 129
3. Die Kategorienlehre der »Kritik der praktischen Vernunft«. 132
3.1 Die ethisch-praktischen Grundsätze 134
3.2 Der Begriff der praktischen Freiheit 138
3.3 Die Kategorien der Freiheit 142
3.4 Die ethische Konstitution des moralischen Urteils 151
3.5 Ergebnis 154
4. Die Geschichtlichkeit moralischen Handelns 156
4.1 Die Struktur der moralisch begründeten Handlung 158
4.2 Die geschichtliche Realisierung der ethischen Kategorien . 162
5. Ergebnis 170
IV. Kapitel
Die Legitimation des moralischen Urteils 174
1. Fichtes Kant-Kritik 174
7
1.1 Die Idee der »Wissenschaftslehre« 174
1.2 Die Konstruktion der »Grundsätze« 176
1.3 Die Deduktion der theoretischen Kategorien 183
1.4 Der Ursprungsort der praktischen Kategorialität 186
2. Die Struktur des Begriffs »Trieb« 190
2.1 Der Ort des Begriffs »Trieb« in der Wissenschaftslehre 190
2.2 Der Ort des Begriffs »Trieb« in der Sittenlehre 191
2.3 Der sittliche Trieb als Ursprung der praktischen Kategorie. 194
3. Die »Idee des Guten« als oberster Sinngrund 198
3.1 Die Konstruktion des Absoluten in der Wissenschaftslehre
von 1804 199
3.2 Die Auslegung des Absoluten als Idee des Guten 201
4. Ergebnis 204
V. Kapitel
Sinn und Grenzen der Ethik 207
1. Grundmöglichkeiten einer speziellen philosophischen Ethik. 207
1.1 Normative Ethik und Wertethik 207
1.2 Existentielle Ethik und Situationsethik 214
1.3 Sprachanalytische Ethik und phänomenologische Ethik . 217
2. Grundmöglichkeiten einer speziellen nichtphilosophischen
Ethik 219
2.1 Psychologische, soziologische und historische Ethik 219
2.2 Juristische und theologische Ethik 223
3. Ethik und Moral 225
8
3.1 Der Sinn der Moral 226
3.2 Der Sinn der Ethik 231
3.3 Die Grenzen der Ethik 233
4. Gesamtergebnis 235
Literaturverzeichnis 238
Personenregister 243
9 |
any_adam_object | 1 |
author | Pieper, Annemarie 1941-2024 |
author_GND | (DE-588)115443193 |
author_facet | Pieper, Annemarie 1941-2024 |
author_role | aut |
author_sort | Pieper, Annemarie 1941-2024 |
author_variant | a p ap |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV003039570 |
callnumber-first | B - Philosophy, Psychology, Religion |
callnumber-label | BJ1114 |
callnumber-raw | BJ1114 |
callnumber-search | BJ1114 |
callnumber-sort | BJ 41114 |
callnumber-subject | BJ - Ethics |
classification_rvk | BK 1550 CC 7200 CC 7240 PI 3580 |
ctrlnum | (OCoLC)1182813 (DE-599)BVBBV003039570 |
dewey-full | 170 |
dewey-hundreds | 100 - Philosophy & psychology |
dewey-ones | 170 - Ethics (Moral philosophy) |
dewey-raw | 170 |
dewey-search | 170 |
dewey-sort | 3170 |
dewey-tens | 170 - Ethics (Moral philosophy) |
discipline | Rechtswissenschaft Philosophie Theologie / Religionswissenschaften |
format | Thesis Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV003039570</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20070220</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">900725s1973 gw m||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">740053450</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">317001546X</subfield><subfield code="9">3-17-001546-X</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1182813</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV003039570</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakddb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">XA-DE</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-384</subfield><subfield code="a">DE-473</subfield><subfield code="a">DE-739</subfield><subfield code="a">DE-898</subfield><subfield code="a">DE-355</subfield><subfield code="a">DE-824</subfield><subfield code="a">DE-29</subfield><subfield code="a">DE-20</subfield><subfield code="a">DE-862</subfield><subfield code="a">DE-19</subfield><subfield code="a">DE-M468</subfield><subfield code="a">DE-521</subfield><subfield code="a">DE-83</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield></datafield><datafield tag="050" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">BJ1114</subfield></datafield><datafield tag="082" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">170</subfield><subfield code="b">P5985s</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">BK 1550</subfield><subfield code="0">(DE-625)11830:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">CC 7200</subfield><subfield code="0">(DE-625)17672:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">CC 7240</subfield><subfield code="0">(DE-625)17674:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">PI 3580</subfield><subfield code="0">(DE-625)136613:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">5,1</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Pieper, Annemarie</subfield><subfield code="d">1941-2024</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)115443193</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit</subfield><subfield code="b">das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft</subfield><subfield code="c">Annemarie Pieper</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Die Kategorien der Ethik</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Stuttgart [u.a.]</subfield><subfield code="b">Kohlhammer</subfield><subfield code="c">1973</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">244 S.</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Kohlhammer Philosophica</subfield></datafield><datafield tag="502" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zugl.: München, Univ., Habil.-Schr., 1972 u.d.T.: Pieper, Annemarie: Die Kategorien der Ethik</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Meta-ethiek</subfield><subfield code="2">gtt</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Ethics</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Ethik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015602-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Ethik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015602-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HBZ Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=001903715&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">TUB-nveb</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">HUB-TE133200903</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-001903715</subfield></datafield><datafield tag="980" ind1="4" ind2=" "><subfield code="a">(DE-12)AK17130650</subfield></datafield></record></collection> |
genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
genre_facet | Hochschulschrift |
id | DE-604.BV003039570 |
illustrated | Not Illustrated |
indexdate | 2024-09-24T04:02:05Z |
institution | BVB |
isbn | 317001546X |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-001903715 |
oclc_num | 1182813 |
open_access_boolean | |
owner | DE-12 DE-384 DE-473 DE-BY-UBG DE-739 DE-898 DE-BY-UBR DE-355 DE-BY-UBR DE-824 DE-29 DE-20 DE-862 DE-BY-FWS DE-19 DE-BY-UBM DE-M468 DE-521 DE-83 DE-11 DE-188 |
owner_facet | DE-12 DE-384 DE-473 DE-BY-UBG DE-739 DE-898 DE-BY-UBR DE-355 DE-BY-UBR DE-824 DE-29 DE-20 DE-862 DE-BY-FWS DE-19 DE-BY-UBM DE-M468 DE-521 DE-83 DE-11 DE-188 |
physical | 244 S. |
psigel | TUB-nveb HUB-TE133200903 |
publishDate | 1973 |
publishDateSearch | 1973 |
publishDateSort | 1973 |
publisher | Kohlhammer |
record_format | marc |
series2 | Kohlhammer Philosophica |
spellingShingle | Pieper, Annemarie 1941-2024 Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft Meta-ethiek gtt Ethics Ethik (DE-588)4015602-3 gnd |
subject_GND | (DE-588)4015602-3 (DE-588)4113937-9 |
title | Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft |
title_alt | Die Kategorien der Ethik |
title_auth | Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft |
title_exact_search | Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft |
title_full | Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft Annemarie Pieper |
title_fullStr | Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft Annemarie Pieper |
title_full_unstemmed | Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft Annemarie Pieper |
title_short | Sprachanalytische Ethik und praktische Freiheit |
title_sort | sprachanalytische ethik und praktische freiheit das problem der ethik als autonomer wissenschaft |
title_sub | das Problem der Ethik als autonomer Wissenschaft |
topic | Meta-ethiek gtt Ethics Ethik (DE-588)4015602-3 gnd |
topic_facet | Meta-ethiek Ethics Ethik Hochschulschrift |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=001903715&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT pieperannemarie sprachanalytischeethikundpraktischefreiheitdasproblemderethikalsautonomerwissenschaft AT pieperannemarie diekategorienderethik |
Inhaltsverzeichnis
THWS Schweinfurt Magazin
Signatur: |
2801 1990:1018 |
---|---|
Exemplar 1 | ausleihbar Verfügbar Bestellen |