Privilegia Casimiriana: przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej
Saved in:
| Other Authors: | |
|---|---|
| Format: | Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Gdańsk
Muzeum Gdańska
2023
|
| Series: | Źródła do dziejów Gdańska
Tom 1 |
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Physical Description: | 319 Seiten, 4 ungezählte Tabellenblätter gefaltet Illustrationen 25 cm |
| ISBN: | 9788396194381 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV049098514 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20240327 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 230811s2023 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788396194381 |9 978-83-961943-8-1 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1401189849 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV049098514 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 245 | 1 | 0 | |a Privilegia Casimiriana |b przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej |c wstęp, opracowanie, komentarz i tłumaczenie: Marcin Grulkowski |
| 264 | 1 | |a Gdańsk |b Muzeum Gdańska |c 2023 | |
| 300 | |a 319 Seiten, 4 ungezählte Tabellenblätter gefaltet |b Illustrationen |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Źródła do dziejów Gdańska |v Tom 1 | |
| 600 | 1 | 7 | |a Kazimierz Jagiellończyk / (król Polski / 1427-1492) |2 dbn |
| 600 | 0 | 7 | |a Kasimir |b IV. |c Polen, König |d 1427-1492 |0 (DE-588)118990217 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 7 | |a Przywilej |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Wojna trzynastoletnia (1454-1466) |2 dbn | |
| 650 | 0 | 7 | |a Privileg |0 (DE-588)4132797-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Dreizehnjähriger Krieg |0 (DE-588)4150683-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Gdańsk (woj. pomorskie) |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Danzig |0 (DE-588)4011039-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4135952-5 |a Quelle |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Kasimir |b IV. |c Polen, König |d 1427-1492 |0 (DE-588)118990217 |D p |
| 689 | 0 | 1 | |a Privileg |0 (DE-588)4132797-4 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Danzig |0 (DE-588)4011039-4 |D g |
| 689 | 0 | 3 | |a Dreizehnjähriger Krieg |0 (DE-588)4150683-2 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Grulkowski, Marcin |d ca. 20./21. Jh. |0 (DE-588)1162205598 |4 edt |4 win | |
| 830 | 0 | |a Źródła do dziejów Gdańska |v Tom 1 |w (DE-604)BV049098513 |9 1 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20240327 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 09024 |g 438 |
Record in the Search Index
| _version_ | 1805071567671001088 |
|---|---|
| adam_text |
Spis treści 7 Słowo wstępne 9 Wstęp 16 Część 1. Przywileje Kazimierza Jagiellończyka z lat 1454-1457 w dziejach Gdańska 19 Rozdział 1. Przywilej w myśli polityczno-prawnej średniowiecza i czasów nowożytnych Przywilej jako źródło historyczne i źródło prawa (s. 19). Przywilej w teorii państwa i prawa w czasach nowożytnych (s. 22). Postrzeganie przywilejów w życiu politycznym państwa zakonu krzyżackiego i Prus Królewskich (s. 23). Stan badań nad przywilejami miast hanzeatyckich i pruskich (s. 28) 35 Rozdział 2. Privilégia Casimiriana jako obiekt badań historyczno-prawnych Przywileje gdańskie w kancelarii i Archiwum Miasta Gdańska (s. 35). Stosunek władz miejskich do przywilejów (s. 38). Inkorporacja Gdańska i Prus do Polski 1454 r. w świadomości społeczno-politycznej XVI—XX w. (s. 49). Przywileje gdańskie w piśmiennictwie okresu nowożytnego (s. 56). Przywileje gdańskie jako obiekt badań i refleksji historycznej w xix i xx w. - spory o ich znaczenie polityczno-prawne (s. 82) 91 Rozdział 3. Położenie polityczno-prawne Gdańska w okresie panowania krzyżackiego Przywileje lokacyjne gmin miejskich w Gdańsku (s. 92). Status prawny Gdańska w okresie krzyżackim - przywileje lokacyjne w działaniu (s. 99). Uprawnienia polityczne i gospodarcze Głównego Miasta Gdańska w Prusach do 1454 r. (s. 108). Stanowisko polityczno-prawne Gdańska w Związku Hanzeatyckim. Gdańsk a przywileje hanzeatyckie (s. 113). Cło funtowe w Gdańsku (s. 123). Kwestie sporne Głównego Miasta Gdańska ze zwierzchnikiem terytorialnym w okresie panowania krzyżackiego (s. 124) 131 Rozdział 4. Gdańsk na drodze do przywilejów
Uprawnienia wielkich miast pruskich w świetle przywileju inkorporacyjnego Kazimierza Jagiellończyka z 1454 r. (s. 131). Inne uprawnienia uzyskane w czasie wojny trzynastoletniej (s. 137). Sytuacja polityczno-militarna Gdańska w pierwszych latach wojny trzynastoletniej (s. 137). Geneza przywileju gdańskiego z 1454 r. (s. 142). Polityka finansowa Gdańska w pierwszych latach wojny trzynastoletniej - geneza przywilejów Kazimierzowych z lat 1455-1457 (s. 145) 151 Rozdział 5. Przywileje Kazimierzowe w polityce Gdańska w χνι-χνιιι w. Zatwierdzanie przywilejów gdańskich przez królów polskich (s. 151). Zygmunt II August a autonomia Gdańska (s. 152). Konflikt Gdańska ze Stefanem Batorym (s. 156). Siedemnastowieczna Rzeczypospolita wobec przywilejów gdańskich (s. 156). Privilégia Casimiriana w polityce królewskiej w ХУШ w. (s. 159). Likwidacja przywilejów gdańskich (s. 162) 168 Część 2. Privilégia Casimiriana jako źródła historyczne 171 Rozdział 6. Analiza dyplomatyczna przywilej ów Kazimierza Jagiellończyka dla Gdańska z lat 1454-1457 Opis zewnętrzny przywilejów Kazimierza Jagiellończyka dla Gdańska (s. 171). Formularz dyplomów (s. 176). Proces powstawania przywilejów (s. 186) 189 Rozdział 7. Edycja przywilejów Metoda edytorska (s. 189). Kopie przywilejów gdańskich w zaginionych rękopisach PAN Biblioteki Gdańskiej (s. 191). Edycje przywilejów (s.194) Summary (s. 241). Wykaz skrótów (s. 245). Bibliografia (s. 249) Indeks osobowy (s. 301). Spis ilustracji (s. 315). Spis tabel i rycin (s. 319) 321 Przywileje z lat 1454-1457 przechowywane w Archiwum Państwowym w Gdańsku
249 Bibliografia Źródła archiwalne Archiwum Główne Akt Dawnych Metryka Koronna: MK, nr 10,11,21 Archiwum Państwowe w Gdańsku Archiwum Miasta Gdańska Dokumenty i korespondencja do 1525 r.: APG, 300, D/l, nr 3,7,8,9,21,23,27,28,29,35,38,39,40,41,44,44a, 44b, 45,46 APG, 300, D/3, nr 448,482 APG, 300, D/4, nr 576,584 APG, 300, D/5, nr 794 APG, 300, D/5B, nr 130,331 APG, 300, D/5C, nr 22,66,82,158,159,167,178,185,194,198,199 APG, 300, D/40, nr 10 APG, 300, D/43, nr 60,61 APG, 300, D/50, nr3 APG, 300, D/56, nr U, 12,14,15,16,17,19,21,23,25,28,31 APG, 300, D/59, nr 7 APG, 300, D/70, nr 19,49,53,64,72 APG, 300, D/74, nr 100,101,103,105,106,107,122 APG, 300, D/75, nr 65,165 APG, 300, D/79, nr 4,5,6,8,20,21,42,49,68 APG, 300, D/80, nr 35a, 37,40,41,44,46,50,51,52,53,54,54a, 55,66,69 APG, 300, D/81,nrl Kamlaria: APG, 300,12/397 APG, 300,12/399 APG, 300,12/484 Missiva: APG, 300,27/5 APG, 300,27/6 Recesy hanzeatyckie: APG, 300,28/149 APG, 300,28/150b APG, 300,28/150c APG, 300,28/182 APG, 300,28/183 Recesy pruskie: APG, 300,29/13 APG, 300,29/44 APG, 300,29/268 Recesy Rady Miejskiej: APG, 300,31/131
250 Księgi gruntowe: APG, 300,32/1 APG, 300,32/6 Ogólne księgi rady i libri memorandorum: APG, 300,59/2 APG, 300,59/3 Ordynacje i zarządzenia: APG, 300,93/15 Bibliotheca Archivi: APG, 300, R/Bb, nr 42 APG, 300, R/C, nr 14,17, qll APG, 300, R/Ii, nr 5,9 APG, 300, R/Ll, nr 5,10,40,48,75,84,88, q2 APG, 300, R/Mm, nr 24 APG, 300, R/N, nrl, 3,4, 5, 6,7,8, 9,10,11,12,14,15,16,17,19,21,22,23,26, 27,28,29,32,33,34,35, 43,45, 48, ql, q5, q6, q7, q9, qll, ql2 APG, 300, R/S, nr 4,7,7a, 7b, 16 APG, 300, R/T, nr 26, q24 APG, 300, R/V, nr 19,23 APG, 300, R/Vv, nr 5,9,12,16,35,48,49,53,54,56,75,78,98,103,137,141,147,151,172,219,284,306, q24a Archiwum Miasta Elbląga Dokumenty i księgi miejskie: APG, 369,1/502 APG, 369,1/1295 APG, 369,1/1320 Rękopisy: APG, 492/437 Gdańskie Towarzystwo Naukowe: APG, 1554/19 Polska Akademia Nauk - Biblioteka Gdańska Rękopisy: PAN BG, Ms. U, 13,21,22,55,64,67,84,131,163,166,195,196,197,198,544,577,678,684,685,694,698,702, 704,711,721,724,725,729,742,743,745,747,749,750,792,821,831,832,834,988,991,1038,1069 III, 1106, 1203,1204,1225,1265,1293,1648,1812,3159 PAN BG, Ms. Ortm. fol. 73, q. 7 PAN BG, Ms. Uph. fol. 51,113 PAN BG, Akc. 7538 Instytut Historii pan, Pracownia Historii Gdańska i Dziejów Morskich Polski Schröder E.K., lus Publicum Dantiscanum, hoc est Privilégia, Statuta, Indulta, Décréta etRescripta Regia etc. a Divis Regni Poloniae Regibus aliisque Principibus exteris Civitati Gedano data et concessa, wyd. K. Górski, S. Matysik, W. Klesińska, tłum. E. Jędrkiewicz (maszynopis) Rigsarkivet Kobenhavn Tyske Kancelli Ргіиііедіа
Bibliografia 251 Casimiriana Udenrigske Afdeling: Hansestæderne: Privilegier for enkelte Hansestæder, Privilegier for Danzig 1455-1587 https://www.sa.dk/ao-soegesider/da/billedviser?epid=19852369#260975, 48805197 (dostęp: 30.06.2021) Źródła drukowane Acten der Ständetage Preussens, Königlichen Anteils (Westpreussen), hg. von F. Thunert, Bd. 1: 1466—1479, Danzig 1896. Acten der Ständetage Preussens unter der Herrschaft des Deutschen Ordens, Bd. 1: Die Jahre 1233-1435, hg. von Μ. Toeppen, Leipzig 1878; Bd. 2: DieJahre 1436-1446, hg. von Μ. Toeppen, Leipzig 1880; Bd. 3: Januar 1447 bis Juli 1453, hg. von Μ. Toeppen, Leipzig 1882; Bd. 4: August 1453 bis Sep tember 1457, hg. von Μ. Toeppen, Leipzig 1884; Bd. 5:1458-1525, hg. von Μ. Toeppen, Leipzig 1886. Akta do dziejów Polski na morzu, t. 7:1632-1648, cz. 1, wyd. W. Czapliński, Gdańsk 1951. Akta stanów Prus Królewskich, 1.1:1479-1488, wyd. K. Górski, Μ. Biskup, Toruń 1955 (Towarzy stwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 41); t. 2: (1489-1492), wyd. K. Górski, Μ. Biskup, Toruń 1957 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 4 3); t. 3, cz. 1: (1492-1497), wyd. K. Górski, Μ. Biskup, Toruń 1961 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 50); t. 3, cz. 2:1498-1501, wyd. K. Górski, Μ. Biskup, Toruń 1963 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 54); t. 4, cz. 1: (1501-1504), wyd. Μ. Biskup, Toruń 1966 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 57); t. 4, cz. 2:1504 -1506, wyd. Μ. Biskup, Toruń 1967 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 59); t. 5, cz. 1:1506-1508, wyd. Μ. Biskup, Warszawa-Poznań 1973 (Towarzystwo Naukowe w
Toruniu. Fontes, t. 64); t. 5, cz. 2: 1508-1511, wyd. Μ. Biskup, Warszawa-Poznań 1974 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 65); t. 5, cz. 3: (1511-1512), wyd. Μ. Biskup, Warszawa-Poznań-Toruń 1975 (Towarzystwo Naukowe w To runiu. Fontes, t. 66); t. 6; (1512-1515), wyd. Μ. Biskup, I. Janosz-Biskupowa, Warszawa-Poznań-Toruń 1979 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 68); t. 7: (1516-1520), wyd. Μ. Biskup, 1. Janosz-Biskupowa, Warszawa-Poznań-Toruń 1986 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 71); t. 8: (1520-1526), wyd. Μ. Biskup, I. Janosz-Biskupowa, Warszawa-Toruń 1993 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 77). Akten zur Geschichte der Verfassung und Verwaltung der Stadt Köln im 14. und 15.Jahrhundert, Bd. 1, bearb. von W. Stein, Bonn 1893 (Publikationen der Gesellschaft für Rheinische Geschichtskunde, Bd. 10). Alte Graudenzische Handfeste von A. 1404, „Preußische Sammlung", Bd. 1, St. 3,1747, s. 161-165. Die Berichte der Generalprokuratoren des Deutschen Ordens an der Kurie, Bd. 2: Peter von Wormditt (1403-1419), bearb. von H. Koeppen, Göttingen 1960 (Veröffentlichungen der niedersächsischen Archivverwaltung, H. 13). Bernardi Papiensis Faventini episcopi Summa Decretalium, ed. E.A.Th. Laspeyres, Ratisbonae 1860. [Borck Μ.], Information wegen der Bürger-Zulage in Dantzigk, b.m.r.w. (= pan bg, N121,8°, adl. 10). Borck Μ., Informacia strony podatku Mieszczan Gdańskich, który oni Culagą zową, b.m.r.w. (= PAN bg, NI 21,8°, adl. U). Bremisches Urkundenbuch, Bd. 1-5, hg. von D.R. Ehmck und W. v[on] Bippen, Bremen 1870-1902; Bd. 6, Lief. 1-2, hg. von H.
Entholt, Bremenl940-[1943]; Bd. 7:1442-1447, bearb. von A.E. Hofmeister und A. Röpcke, Bremen 1993.
252 Chronik der Marienkirche in Danzig. Das »Historische Kirchen Register« von Eberhard Bötticher (1616). Transkription und Auswertung, bearb. von Ch. Herrmann und E. Kizik, Köln-Weimar-Wien 2013 (Veröffentlichungen aus den Archiven Preussischer Kulturbesitz, Bd. 67). Codex diplomaticus Lubecensis. Lübeckisches Urkundenbuch, Abth. 1: Urkundenbuch der Stadt Lübeck, Th. 1-11, Lübeck 1843-1905. Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituanie, t. 4, [ed. Μ. Dogiel], Vilnae 1764. Codex diplomaticus Warmiensis oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands, Bd. 3: Urkunden derJahre 1376-1424 nebst Nachträgen, hg. von C.P. Woelky, Braunsberg-Leipzig 1874 (Monumenta Historiae Warmiensis oder Quellensammlung zur geschickte Ermlands, Bd. 5). Codex epistolaris saeculi decimi quinti, wyd. A. Sokolowski, J. Szujski, Krakow 1876 (Monumenta Medii Aevi Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia, t. 2). Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. 3:1392-1501, wyd. A. Lewicki, Krakow 1894 (Monumenta Medii Aevi Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia, 1.14). Copey einerMißywen, welche ein Preusischer vom Adel an einen in Littawen abgehen lassen, von wegen der Stadt Dantzigk Bürger-Zulage, b.m.r.w. (= pan bg, N121,8°, adl. 12). Corpus Iuris Canonici, instr. A. Friedberg, p. 1: Decretum Magistri Gratiani, Lipsiae 1879. Cramer R., Geschichte der Lande Lauenburg und Bütow, Bd. 2: Urkundenbuch, Königsberg 1858. Curicke R., Commentarius luridico-Historico-Politicus de privilegiis, Dantisci 1652. Curicke R., Historyczne opisanie miasta Gdańska (wypisy), wyd. J. Kukliński, tłum. A.
Fąferek, „d’Oriana. Awiza biblioteczne", t. 4,1999, s. 32-46. Curicke R., Der Stadt Dantzig Historische Beschreibung. Faksimile-Druck nach der Originalaus gabe Amsterdam und Dantzigk 1687 und einer Einführung von Ernst Bahr, hg. von S. Rosenberg, Hamburg 1979. Diplomatarium Danicum, Række 3:1340-1412, Bd. 8, udgivet af C.A. Christensen og H. Nielsen, Köbenhavn 1980. Dokumente zur Geschichte der hamburgischen Reichsfreiheit, T. 1: Berichte und Urkunden über die Annehmung der Landesherren, bearb. von H. Reincke, Hamburg 1961 (Veröffentlichungen aus dem Staatsarchiv der Freien und Hansestadt Hamburg, Bd. 7, T. 1). Das Eibinger Privilegium von 1246 in deutscher Übersetzung, veröff. von G. Kisch, „Eibinger Jahr buch”, H. 10,1932, s. 23-32. Erste Handfeste der Stadt Elbing vom Jahre 1246, verdeutscht, mit Anmerkungen, „Preußische Sammlung”, Bd. 2, St. 1,1748, s. 30-42. [Freder H.], Informatio deJuribus Terrarum Prussiae et Civitatis Gedanensis adversus novam Telonii affectationem édita, Gedani 1637 (= pan bg, N121,8°, adl. 6). Freder H., Rationes contra Tdonii Marini exactionem noviter affectatam, [Gedani] 1637 (= pan bg, N121,8°, adl. 7). Der FreiheitsbriefKaiser Friedrichs n. von 1226, „Zeitschrift des Vereins für Lübeckische Geschichte und Altertumskunde”, Bd. 23,1926, s. 1-8. Privilégia
253 Casimiriana Bibliografia Gdańska kronika Bernta Stegmanna (1528), wyd. J. Możdżeń przy współpr. K. Stöbener i Μ. Sumowskiego, Toruń 2019 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, 1.117). „Glos Wybrzeża”, nr 78(2312), z 2 kwietnia 1954 r. Gralath D., Versuch einer Geschichte Danzigs aus zuverläßigen Quellen und Handschriften, Bd. 1, Königsberg 1789. Günther O., Zwei unbekannte altpreussische Willküren, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichts vereins”, H. 48,1905, s. 1-53. Hamburgisches Urkundenbuch, Bd. 1, hg. von J.M. Lappenberg, Hamburg 1907; Bd. 2, Abt. 1:1301-1310, hg. von A. Hagedorn, Hamburg 1911; Bd. 2, Abt. 2:1311-1320, hg. von A. Hagedorn, Hamburg 1930; Bd. 2, Abt. 3:1321-1330, hg. von A. Hagedorn, Hamburg 1933; Bd. 2, Abt. 4:1331-1336, hg. von A. Hagedorn, Hamburg 1939; Bd. 3: Register zum zweiten Band [1301-1336] mit Vorwort, Nachträgen und Berichti gungen, bearb. von H. Nirrnheim, Hamburg 1953; Bd. 4:1337-1350, bearb. von J. Reetz, Hamburg 1967. Handfeste derjungen Stadt Danzig vom Jahre 1380, „Preußische Sammlung”, Bd. 2, St. 9,1748, s. 553-558. Handfeste der rechten Stadt Danzig, erneuret im Jahre 1378. mit Anmerkungen, „Preußische Sammlung”, Bd. 1, St. 1,1747, s. 41-55. Hanow M.Ch., Jus Culmense ex ultima revisione, oder Das vollständige Cuimische Recht, mit nöthigen Anmerkungen, Beylagen, Register und einer vorgesetzten kurtzen Historie desselben zum gemeinen Besten herausgegeben, Dantzig 1745. Hanserecesse von 1431-1476, Bd. 1-7, bearb. von G. von der Ropp, Leipzig 1876-1892. Hansisches Urkundenbuch, Bd. 1, bearb. von K. Höhlbaum, Halle 1876; Bd.
8:1451 bis 1463, bearb. von W. Stein, Leipzig 1899. Herburt J., Statuta Regni Poloniae, in ordinem alphabeti digesta, Cracoviae 1563 (Dantisci-Francofurti 1620). Herburt J., Statuta y Przywileie Koronne, z Łacińskiego ięzyka na Polskie przełożone, nowym porządkiem zebrane y spisane, Cracoviae 1570. Index actorum saeculi XVad res publicas Poloniae spectantium, coli. A. Lewicki, Cracoviae 1888 (Monumenta Medii Aevi Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia, t. U). Iura fundamentalna Terrarum Prussiae, una cum pacto feudi districtuum Leoburgensis etBythoviensis, caeterisąue eosdem districtus concernentibus monumentis, Gedanil733. Iura municipalia Terrarum Prussiae et leges ad eas terras privatim pertinentes, [Gedani] 1578 (= Gedani 1638). Jana Długosza Roczn iki czyłi kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 12:1445-1461, red. K. Bącz kowski i in., Warszawa 2004. Joannis Dlugossi Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. 12:1445-1461, ed. C. Bączkowski et al., Cracoviae 2003. Kaiser Friedrich I. Freibrieffür Lübeck vom 19. September 1188. Zum Andenken an das 750jährige Bestehen der Stadt, hg. von P. Hasse, Lübeck 1893. [Kazanowski A.], Dyskurs potrzebny, b.m.r.w. (= pan bg, NI 21,8°, adl. 2).
254 Kronika Polska Marcina Bielskiego, nowo przez Ioach[ima] Bielskiego syna iego wydana, Kraków 1597. Księga komturstwa gdańskiego, wyd. K. Ciesielska, I. Janosz-Biskupowa, Warszawa-Poznań-Toruń 1985 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 70). Księgi Młodego Miasta Gdańska 1400-1455 [1458-1459], wyd. K. Kopiński, P. Gliński, Toruń 2008 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, 1.100). Kto ma państwo morskie. Problemy morza w opinii dawnej Polski, red. E. Kotarski, Gdańsk 1970. Lengnich G., Abfall der Preußen von den Creutz-Herren, „Polnische Bibliothec”, Bd. 2, St. 9,1719, s. 239-316. Lengnich G., Zweite Fortsetzung des Abrisses zur Polnischen Reichs-Historie, „Polnische Bibliothec", Bd.2, St. 8,1719, s. 143-238. Lengnich G., Der Stadt Danzig von den gesammten Ordnungen behauptetes Recht zur Burger-Zulage aus dem lateinischen übersetzt, Danzig 1761 (= PAN BG, Od 7144,8°). Lengnich G., Jus publicum civitatis Gedanensis. Der Stadt Danzig Verfassung und Rechte 1769, Münster/Westfalen 2012 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreußens, Nr. 1; Nachdr. der in Danzig 1900 erschienenen Ausg.). List Szlachcica Pruskiego do Obywatela Wielkiego Xiçstwa Litewskiego dany, b.m.r.w. (= pan bg, NI 21,8°, adl. 13). Łaski J., Commune incliti Polonie Regni privilegium, constitutionum et indultuum publicitus decretorum approbatorumque, Cracoviae 1506. Mariana Pelczara wizja Gdańska (Audycje radiowe z lat 1945-1946), Gdańsk 2005. Materjaly do dziejów handlu Hanzy Pruskiej z Zachodem, wyd. L. Koczy, „Rocznik Gdański”, t. 7/8, 1933-1934, s. 275-331. Matricularum Regni Poloniae
Codices saeculo xv conscripti, 1.1: Liber distinctus numéro 10 annorum 1447-1454, ed. A. Mysłowski, W. Graniczny, Varsoviae 1914 (Monumenta Iuris Cura Praepositorum Chartophylacio Maximo Varsoviensi, vol. 2). Matricularum Regni Poloniae summaria, wyd. T. Wierzbowski, p. 1: Casimiri rvrégis tempora complectens (1447-1492), Varsoviae 1905. Miechowita Μ., Chronica Polonorum, Cracoviae 1521. Najstarsze księgi kamlarskie Głównego Miasta Gdańska z xiv-xv wieku, wyd. Μ. Grulkowski, Warszawa 2016 (Studia i Materiały do Dziejów Kancelarii w Gdańsku, t. 2, Seria B: Księgi kamlarskie, 1.1). Orzechowski S., Wybór pism, oprać. J. Starnawski, Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk 1972 (Biblioteka Narodowa 1210). Ostrowski T., Prawo cywilne albo szczególne narodu polskiego ze statutów i konstytucyi koron nych i litewskich zebrane: rezolucyami Rady Nieustaiącey obiasnione: dodatkami z praw kano nicznego, magdeburskiego, i chełmińskiego pomnożone: a porządkiem praw rzymskich ułożone, 1.1, Warszawa 1784. 500-lecie Gdańska i 9 rocznica wyzwolenia. Uroczysta sesja Miejskiej Rady Narodowej zapo czątkowała obchody historycznych rocznic, „Głos Wybrzeża”, nr 77(2311), z 1 kwietnia 1954 r., s. 1. Privilégia
Bibliografia 255 Casimiriana Preußisches Urkundenbuch, Bd.1: Die Bildung des Ordensstaats, H. 1, hg. von [R.] Philippi in Verb, mit [C.P.] Woelky, Königsberg i.Pr. 1882; Bd. 1, H. 2, bearb. von A. Seraphim, Königsberg i. Pr. 1909; Bd. 2: (1309-1335), hg. von Μ. Hein und E. Maschke, Aalen 1962 (Nachdr. der Ausg. Königsberg/ Pr. 1939); Bd. 3, Lief. 1: (1335-1341), hg. von Μ. Hein, Aalen 1961 (Nachdr. der Ausg. Königsberg/ Pr. Koeppen, Marburg 1961; Bd. 4; (1346-1351), hg. von H. Koeppen, Marburg I960; Bd. 4: Nachträge, hg. vonH. Koeppen, Marburg 1964; Bd. 5, Lief. 1: (1352-1356), hg. vonK. Conrad, Marburg 1969; Bd. 5, Lief. 2; (1357-1361), hg. von K. Conrad, Marburg 1973; Bd. 5, Lief 3; (Nachträge und Register), hg. von K. Conrad 1975; Bd. 6, Lief.l: (1362-1366), hg. von K. Conrad, Marburg 1986; Bd.6, Lief. 2: (1367-1371), hg. von K. Conrad, Marburg 2000. Privilégia der Stände deß Hertzogthumbs Preussen, darauff das Landt fundiert und bißjtzo beruhen, Brunsbergae 1616. Privilegium der Stadt Elbing von A. 1457, „Preußische Sammlung”, Bd. 1, St. 5,1747, s. 321-325. Prokopa pisafe Nového Mèsta Praiského Praxis cancellarie, upr. F. Mares, Praha 1908 (Historickÿ Archiv Ceské Akademie Cisare Frantiśka Josefa Pro Vëdy, Slovesnost a Umèni, cis. 32). Protokoły sejmiku generalnego Prus Królewskich, 1.1; (1526 - połowa 1528), wyd. Μ. Biskup, B. Dybaś, J.Tandecki, Toruń 2001 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 89); t. 2: (lipiec1528 - październik 1530), wyd. Μ. Biskup, B. Dybas', J. Tandecki, Toruń 2005 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, t. 95); t. 3; (listopad 1530 -
październik 1535), wyd. Μ. Biskup, K. Kopiński, P. Oliński, J.Tandecki, Toruń 2010 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes, 1.102). Quellen-Beiträge zur Geschichte der Stadt Königsberg im Mittelalter, hg. von Μ. Perlbach, Göt tingen 1878. Die Recesse und andere Akten der Hansetage von 1256-1430, Bd. 1-8, hg. von K. Koppmann, Leipzig 1870-1897 (Hanserecesse, Bd. 1-8). Regesten der Stadt Königsberg1256-1524, gesamm. von Μ. Perlbach, „Altpreussische Monatsschrift”, Neue Folge, Bd. 18,1881, s. 1-39. Rewizja nowomiejska prawa chełmińskiego 1580 (1814) zwana także Jus Culmense emendatum lubJus Culmense Polonicum, przel. I. Malinowska-Kwiatkowska i J. Sondel, Toruń 1993. Sammlung gemeiner und besonderer Pommerscher und Rügischer Landes-Urkunden, Gesetze, Privilegien, Verträge, Constitutionen und Ordnungen, hg. von J.C. Dähnert, Bd. 2, Stralsund 1767. [Schröer J.E.], De telonio affectato cuiusdam patriae amantis dissertatio, [Gedani] 1637 (= pan bg, N121,8°, adl. 8). Schütz C., Historia rerum Prussicarum, Hildsheim-Zürich-New York (Rara zum deutschen Kultur erbe des Ostens; Nachdr. der Ausg. Zerbst 1592). Scriptores Rerum Prussicarum. Die Geschichtsquellen der preussischen Vorzeit bis zum Unter gänge der Ordensherrschaft, Bd. 1-5, hg. von Th. Hirsch, Μ. Toppen, E. Strehlke, Leipzig 1861-1874. Simons Grunaus Preussische Chronik, hg. von Μ. Perlbach, R. Philippi, P. Wagner, Bd. 2: Tractat xv-xxn, Leipzig 1889 (Die preussischen Geschichtsschreiber des XVI. und XVII. Jahrhunderts, Bd. 2). Simson P., Geschichte der Stadt Danzig, Bd. 4: Urkunden bis 1626, Danzig 1918. Sportowcy
motorowi całego kraju uczczą 500-lecie wyzwolenia Gdańska spodjarzma krzyżackiego udziałem w WojewódzkimRaidzie Turystycznym OgólnopolskimMotorowo-TurystycznymZjeżdzie Gwiaździstym do Gdańska - Grand Prix Polski, „Głos Wybrzeża”, nr 53(2287), z 4 marca 1954 r., s. 4.
256 Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preußen im 15.Jahrhundert, Bd. 1: (1398-1437), hg. von E. Weise, Königsberg (Pr) 1939; Bd. 2: (1438-1467), hg. von E. Weise, Marburg 1955. Der Stadt Stralsundfürnehmste Landes-Herrliche Privilegien, Resolutionen und bestätigte Grundgesetze und Verträge. Von 1581 bis 1759, Stralsund 1766. Stieda W., Revaler Zollbücher und-quittungen des 14. Jahrhunderts, Halle a. Salle 1887 (Hansische Geschichtsquellen, Bd. 5). Die Summa legum brevis, levis et utilis des sogenannten Doctor Raymundus von Wiener-Neustadt, hg. von A. Gal, Weimar 1926. Svenskt Diplomatarium, Bd. 9, h. 2:1368juli-1369, utarbetat av J. Axelson, B. Fritz, C. Gejrot, P.-А. Wiktorsson, Stockholm 1995; Bd. 9, h. 3; 1370, utarbetat av R. Andersson, B. Fritz, C. Gejrot, Stockholm 1998. Szczerbie P., lus municipale, tojest prawo miejskie majdeburskie, nowo z łacińskiego i z niemieckie go na polskijęzyk z pilnością i wiernie przełożone, wyd. G.M. Kowalski, Kraków 2011 (Bibliotheca lagellonica. Fontes et Studia, t. 20). Taradey. Neuer Führer durch Danzig und seine Umgegend. Beschreibung der Stadt und alles Sehens- und Wissenswürdigen; Charakteristiken und Enthüllungen; Oeffentliches und Geheimes, Danzig [1853]. Titz J.P., Oratiosecularis,Prussiaseculum,sublata CruciferorJum]Tyrannide sub Augustissjimis] Polonjorum]Regibus tertium ordiente, [Gdańsk 1654] (= pan bg, N160 4°, adl. 68). Die Urkunde. Abbildung, lateinischer Text, Übersetzung, Siegel und Geschichte der Erhaltung, zusammengest. von A. Grassmann, [w:] Lübeckl226. Reichsfreiheit und frühe Stadt, hg. von O. Ahlers
u.a., Lübeck 1976, s. 9-19. Trzymajmy się morza. Problemy morza w opinii Rzeczypospolitej χνιιι wieku, oprać. E. Kotarski, Gdańsk 1985. Urkundenbuch der Stadt Braunschweig, Bd. 1: Statute und Rechtebriefe 1227-1671, hg. von L. Hän selmann, Braunschweig 1873; Bd. 2:1031-1320, hg. von L. Haenselmann, Braunschweig 1900; Bd. 3: 1321-1340, hg. von L. Haenselmann und H. Mack, Berlin 1905; Bd. 4:1341-1350 und Nachtraege 1067-1340, hg. von H. Mack, Braunschweig 1912; Bd. 5, hg. von M.R.W. Garzmann, bearb. von J. Dolle, Hannover1994 (Veröffentlichungen der Historischen Kommission für Niedersachsen und Bremen, Bd. 37: Quellen und Untersuchungen zur Geschichte Niedersachsens im Mittelalter, Bd. 17: Braunschwei ger Werkstücke, Bd. 88); Bd. 6:1361-1374 samt Nachträgen, hg. von M.R.W. Garzmann, bearb. von J. Dolle, Hannover 1998 (Veröffentlichungen der Historischen Kommission für Niedersachsen und Bremen, Bd. 37: Quellen und Untersuchungen zur Geschichte Niedersachsens im Mittelalter, Bd. 23); Bd. 7:1375-1387, bearb. von J. Dolle, Hannover 2003 (Veröffentlichungen der Historischen Kommis sion für Niedersachsen und Bremen, Bd. 215); Bd. 8/1-II: 1388-1400 samt Nachträgen, bearb. von J. Dolle, Hannover 2008 (Veröffentlichungen der Historischen Kommission für Niedersachsen und Bremen, Bd. 240). Urkundenbuch der Stadt Goslar und der in und bei Goslar belegenen geistlichen Stiftungen, bearb. von G. Bode, Th. 1: (922 bis 1250.), Halle 1893 (Geschichtsquellen der Provinz Sachsen und angrenzen der Gebiete, Bd. 29); Th. 2: (1251 bis 1300.), Halle 1896 (Geschichtsquellen der Provinz Sachsen und
angrenzender Gebiete, Bd. 30); Th. 3: (1301 bis 1335.), Halle 1900 (Geschichtsquellen der Provinz Sachsen und angrenzender Gebiete, Bd. 31); Th. 4: (1336 bis 1365.), Halle 1905 (Geschichtsquellen der Provinz Sachsen und angrenzender Gebiete, Bd. 32); Th. 5: (1366 bis1400.), Berlinl922 (Geschichtsquellen der Provinz Sachsen und angrenzender Gebiete, Bd. 45). Urkundenbuch der Stadt Hildesheim, hg. von R. Doebner, T. 1: Ca. 996-1346, Hildesheim 1881; T. 2: 1347-1400, Hildesheim 1886; T. 3:1401-1427. Mit Nachträgen zu Teil 1-in, Hildesheim 1887; T. 4: 1428—1450, Hildesheim 1890; T. 7:1451-1480, Hildesheim 1899; T. 8:1481-1597, Hildesheim 1901. Priuilegia
Bibliografia 257 Casimiriana Urkundenbuch der Stadt Königsberg i. Pr., Bd. 1: (1256-1400), bearb. von H. Mendthai, Königsberg i. Pr. 1910 (Mitteilungen aus der Stadtbibliothek zu Königsberg i. Pr., Bd. 3). Urkundenbuch der Stadt Lüneburg bis zum Jahre 1369, bearb. von W.F. Volger, Hannover 1872 (Urkundenbuch des historischen Vereins für Niedersachsen, H. 8). Urkundenbuch der Stadt Lüneburg, Bd. 2, bearb. von W.F. Volger, Hannover 1875 (Urkundenbuch des historischen Vereins für Niedersachsen, H.9); Bd. 3: Von 1387 bis April 1402, bearb. von W.F. Volger, Lüneburg 1877 (Urkundenbuch des historischen Vereins für Niedersachsen, H. 10). Urkundenbuch der Stadt Magdeburg,bearb. G. Hertel, Bd. 1: (Bis 1403), Halle 1892 (Geschichtsquellen der Provinz Sachsen und angrenzender Gebiete, Bd. 26); Bd. 2; (1403 bisl464), Halle 1894 (Geschichts quellen der Provinz Sachsen und angrenzender Gebiete, Bd. 27); Bd. 3: (1465 bis 1513), Halle 1896 (Geschichtsquellen der Provinz Sachsen und angrenzender Gebiete, Bd. 28). Urkundenbuch der Stadt Stade (Bremer Urkundenbuch, 12. Abteilung), bearb. von J. Bohmbach, Hildesheim-Stade 1981 (Veröffentlichungen der Historischen Kommission für Niedersachsen und Bremen, Bd. 37; Quellen und Untersuchungen zur Geschichte Niedersachsens im Mittelalter, Bd. 4: Veröffentlichungen aus dem Stadtarchiv Stade, Bd. 1). Ein Vidimus des Herrn Abts aus der Olive über eine gewisse Stelle der Handfeste der rechten Stadt Danzig, vonl453, mit Anmerkungen, „Preußische Sammlung”, Bd. 1, St. 2,1747, s. 95-105. Volmar F.W., Dissertatiojuridica de privilegiis, Argentorati 1781.
Wernsdorff G., Jubelrede welche zum Andenken des vor nunmehro dreyhundert Jahren erfolg ten Abfalls der Provinz Preußen von dem Teutschen Orden und der Einverleibung derselben in den polnischen Staatskörper am Aschermittwoche des 1754sten Jahres im großen Hörsaal des Danziger Gymnasii, [w:] C. J. von Caspari, Preußen, Polen, Cur- und Ließand in der alten und neuen Regierungsgestalt, hat zum Theil durch der teutschen Uebersetzung der von einemjeden Lande abgehandelten merkwürdigen lateinischen Disputationen, zum Theil aber auch durch einem vermehrten Anhänge einiger neuen Nachrichten, besonders von den letzteren Staaten, Königsberg 1756, s. 73-112. Wybrzeże w roku obchodu 500-lecia włączenia ziemi gdańskiej do Polski, „Głos Wybrzeża”, nr 82 (2316), z 7 kwietnia 1954 r„ s. 4. Zawadzki C., Serenissimo ac potentissimo Loanniirr, Poloniarum Regi orthodoxo, Exilis tractatus super aduertentiam defectuum in capitibus imperii Sarmatici, Cracoviae 1676. Zawadzki C., Speculum, anomalia in capitibus imperii Sarmatici, Lublini 1716, s. 230 (in: pan bg, Ni 8,8°, adl.l). Ziemia chełmińska w przeszłości. Wybór tekstów źródłowych, red. Μ. Biskup, Toruń 1961 (Towa rzystwo Naukowe w Toruniu. Prace Popularnonaukowe, nr 1). Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce, red. K. Górski, Poznań 1949 (Biblioteka Tekstów Histo rycznych, 1.1).
258 Opracowania Achremczyk S., Związek małych miast Prus Królewskich w latach 1683-1772, „Zapiski Historyczne”, t. 44,1979, z. 1, s. 25-45. Achremczyk S., Życie polityczne Prus Królewskich i Warmii w latach 1660-1703, Olsztyn 1991 (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, nr 123). Achremczyk S., Życie sejmikowe Prus Królewskich w latach 1647—1772, Olsztyn 1999 (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, nr 178). Adamska A., Od łaciny do języków wernakularnych - i z powrotem. Język dokumentu średnio wiecznego w świetle nowszych badań, [w:] Kultura pisma w średniowieczu. Znane problemy, nowe metody, red. A. Adamska, R Kras, Lublin 2013 (Colloquia Mediaevalia Lublinensia, vol. 2), s. 51-99. Am Ende В., Studien zur Verfassungsgeschichte Lübecks im 12. und 13. Jahrhundert, Lübeck 1975 (Veröffentlichungen zur Geschichte der Hansestadt Lübeck, Reihe B, Bd. 2). Andrzejewski Μ., Gdańsk - niemiecki i polski ośrodek nauki historycznej, [w:] Dzieje historiogra fii Pomorza Gdańskiego i Prus Wschodnich 1920-1939 (1944) (Kierunki, ośrodki, najwybitniejsi przedstawiciele). Materiały sesji w Toruniu 15-16 xi 1991 r., red. A. Tomczak, Toruń 1992, s. 87-101. Archiwum Państwowe w Gdańsku. Przewodnik po zasobie do1945 roku, oprać. C. Biernat, Warszawa-Łódź 1992. Arnold S., Lepszy K„ Wyczański A., Sprawa scalenia terytorium narodowego i kierunki ekspansji do połowy XVI w., [w:] Historia Polski, 1.1: Do roku 1764, cz. 2: Od połowy xv w., red. H. Łowmiański, Warszawa 1958, s. 174-212. Arnold U., Studien zur
preussischen Historiographie des 16. Jahrhunderts, Bonn 1967. Arnold U., Danzig im Widerstreit historischer Perspektiven und Wertungen: Der Deutsche Or den, [w:] Danzig Gdańsk. Deutsch-Polnische Geschichte, Politik und Literatur, hg. von S. Kemlein, S. Münchenbach, A. Ohgke, Dillingen 1996 (Akademie für Lehrerfortbildung. Akedemiebericht, Nr. 279), s. 60-76. Arnold U., Vom Rand ins Zentrum. Danzig zwischen Deutschem Orden und Polen im 14./15. Jahr hundert, [w:] Danzig - sein Platz in Vergangenheit und Gegenwart, hg. von U. Arnold, War schau-Lüneburg 1998 (Einzelschriften der Historischen Kommission für Ost- und Westpreußische Landesforschung, Bd. 16: Brostiana, Bd. 3), s. 23-32. Arnold U., Danzig und der Deutsche Orden, [w:]. .odwracamy dusze nasze na ścieżki pokoju i zgody. Gdańsk i Krzyżacy w 550. rocznicę zawarcia и pokoju toruńskiego. Katalog wystawy zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska w Dworze Artusa, w dniach 22 października -18 grudnia 2016 r„ red. J. Trupinda, Gdańsk 2016 (Res Gedanenses. Studia i Materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, t. U), s. 9-22. Arszyński Μ., Stosunki między zakonem krzyżackim a społeczeństwem w świetle rozważań nad organizacją budowy kościołów parafialnych w Prusach, [w:] Zakon krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, red. Z.H. Nowak, Toruń 1995 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 86, z. 3), s. 165-184. Askenazy S., Gdańsk a Polska, Warszawa 1919. privilégia
Bibliografia 259 Casimiriana Bahr E., Theudenkus (Theudenkos, Todynghwsen, Toydenkuss, Tewdinck, Toticus u.ä.), Konrad (Kunz, Contze u.ä), [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 2: Maltritz-Z, hg. von Ch. Krollmann, fortges. von K. Forstreuter, F. Gause, Marburg/Lahn 1967, s. 728. Bahr E., „Der Stadt Dantzig historische Beschreibung" von Reinhold Curicke und ihre Fortsetzer, [w:] Curicke R., Der Stadt Dantzig Historische Beschreibung. Faksimile-Druck nach der Original ausgabe Amsterdam und Dantzigkl687 und einer Einführung von Ernst Bahr, hg. von S. Rosenberg, Hamburg 1979, [bez paginacji], Bahr ΐ„ Lengnich, Gottfried, [w:] Neue Deutsche Biographie, Bd. 14, Berlin 1985, s. 209-210. Bahr E., Das Territorium der Stadt Danzig und die Danziger Hospitalgüter bei der Preußischen Landeaufnahme von 1793, Bd.l: Danziger Bauamt, Danziger Höhe, Danziger Niederung, Hamburg 1986 (Sonderschriften des Vereins für Familienforschung in Ost- und Westpreußen e.V., Nr. 57/1); Bd. 2: Danziger Nehrung, Scharpau, Heia, Hospitalgüter, Hamburg 1987 (Schriften des Vereins für Familienforschung in Ost- und Westpreußen e.V., Nr. 57/2). Bär Μ., Die Begründung eines Staatsarchivs für die Provinz Westpreußen, „Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins’’, Jg. 1,1902, Nr. 1, s. 7-10. Bär Μ., Die Entwickelung des Territoriums der Stadt Danzig und ihres kommunalen Verwaltungs gebietes, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 49,1907, s. 253-271. Bär Μ., Ein Beitrag zur Geschichte der Erwerbung Danzigs durch Preußen imJahre 1793, „Mittei lungen des Westpreußischen Geschichtsvereins”,
Jg. 10,1911, Nr. 3, s. 58-63. Bär Μ., Die Behördenverfassung in Westpreußen seit der Ordenszeit, Danzig 1912. Bär Μ., Die Besitznahme der Stadt Danzig und ihrer Festungswerke durch Preußen, Danzig [1912]. Bär Μ., Das К Staatsarchiv zu Danzig, seine Begründung, seine Einrichtungen und seine Bestände, Leipzig 1912 (Mitteilungen der K. Preußischen Archivverwaltung, H. 21). Barton-Piórkowska J., Zielona Brama w Gdańsku. Dzieje ifunkcja, [w:] Zielona Brama w Gdańsku. Materiały z sesji z 12 maja 2003 w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku, red. J. Pałubicki, Gdańsk 2004, s. 15-35. Baumann Μ., Die Handelsprivilegien Lübecks im хп. хш. und xiv.Jahrhundert. Eine Vorarbeit für den Verfasser einer Handelsgeschichte Lübecks. Inaugural-Dissertation eingereicht einer hohen philosophisch. Facultät Göttingen, [Göttingen 1882] (pan bg, No 1708,8°; Hanseatica, Bd. 7). Bażyński (von Baisen)Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.1, Krakow 1935, s. 376-377. Behne A. J., Geschichte aufbewahren. Zur Theorie der Archivgeschichte und zur mittelalterlichen Archivpraxis in Deutschland und Italien, [w:] Mabillons Spur. Zweiundzwanzig Miszellen aus dem Fachgebiet für Historische Hilfswissenschaften der Philipps-Universität Marburg zum 80. Geburtstag von Walter Heinemeyer, hg. von P. Rück, Marburg an der Lahn 1992, s. 277-297. Bei der Wieden H., Rostock zwischen Abhängigkeit und Reichsunmittelbarkeit, [w:] Pommern und Mecklenburg. Beiträge zur mittelalterlichen Städtegeschichte, hg. von R. Schmidt, Köln-Wien 1981 (Veröffentlichungen der Historischen Kommission für Pommern, Reihe V; Forschungen zur
Pommerschen Geschichte, H. 19), s. 111-132. Bei der Wieden H., Das Gesandschaftswesen der Stadt Danzig im 17. und 18.Jahrhundert, [w;] Danzig in achtJahrhunderten. Beiträge zur Geschichte eines hansischen und preußischen Mittelpunktes, hg. von B. Jähnig, P. Letkemann, Münster/Westf. 1985 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreußens, Nr. 23), s. 251-268.
260 Bertling A., Katalog der die Stadt Danzig betreffenden Handschriften der Danziger Stadtbibliothek, Danzig 1892 (Katalog der Danziger Stadtbibliothek, Bd. 1). Bieniak J„ Oporowski Piotr (właściwie Piotr z Oporowa) h. Sulima, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, Wroclaw-Warszawa-Kraków-Gdańskl979, s. 139-142. Biernat C., Zabór Gdańska przez Prusy i prawno-ustrojowe tego konsekwencje, [w:] Historia Gdańska, t. 3/2:1793-1815, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993, s. 16-37. Bippen W. von, Anhang zu vorstehender Abhandlung, insbesondere über das Verhältniss der Chronik zu den Fälschungen, „Bremisches Jahrbuch”, Bd. 13,1886, s. 23—37. Biskup Μ., Stosunek Gdańska do Kazimierza Jagiellończyka w okresie wojny trzynastoletniej 1454 -1466, Toruń 1952 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 56, z. 1). Biskup Μ., Gdańska flota kaperska w okresie wojny trzynastoletniej 1454-1466, Gdańsk 1953 (Biblioteka Gdańska. Seria monografii, nr 3). Biskup Μ., Do genezy inkorporacji Prus, „Przegląd Zachodni”, R. 10,1954, z. 7/8, s. 293-306. Biskup Μ., Walka o zjednoczenie Pomorza Wschodniego z Polską w połowie xv wieku, [w:] Szkice z dziejów Pomorza, 1.1: Pomorze średniowieczne, red. G. Labuda, Warszawa 1958, s. 330-368. Biskup Μ., Zjednoczenie Pomorza Wschodniego z Połską w połowie XV wieku, Warszawa 1959. Biskup Μ., Gdańsk w okresie wojny trzynastoletniej (1454-1466), [w:] xwiekôw Gdańska, Warszawa-Gdańsk 1962, s. 19-27. Biskup NI., Jan zJani (Jański), [w:] Polski słownik biograficzny, 1.10, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962-1964, s. 454-455. Biskup Μ., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim
1454 -1466, Warszawa 1967. Biskup Μ., Rozwój gospodarki czynszowej i utrwalenie ustroju stanowego na Pomorzu Wschod nim pod rządami krzyżackimi (1310-1466), [w:] Historia Pomorza, 1.1: Do roku 1466, cz. 1, red. G. Labuda, Poznań 1969, s. 581-775. Biskup Μ., Rola Zakonu Krzyżackiego w wiekach хш-хѵі, [w:] Stosunki polsko-niemieckie w hi storiografii, cz. 1: Studia z dziejów historiografii polskiej i niemieckiej, red. J. Krasuski, G. Labuda, A.W. Walczak, Poznań 1974 (Studium Niemcoznawcze Instytutu Zachodniego, nr 25), s. 327-361. Biskup Μ., Der preußische Bund 1440-1454 - Genesis, Struktur, Tätigkeit und Bedeutung in der Geschichte Preußens und Polens, [w:] Bürgertum - Handelskapital - Städtebünde, hg. von K. Fritze, E. Müller-Mertens, J. Schildhauer, Weimar 1975 (Abhandlungen zur Handels- und Sozialgeschichte, Bd. 15: Hansische Studien, Bd. 3), s. 210-232. Biskup Μ., Die Rolle der Städte in der ständischen Repräsentation des Ordensstaates Preußen im XIV. und xv. Jahrhundert, „Preußenland”, Jg. 15,1977, Nr. 4, s. 55—68. Biskup Μ., Pod panowaniem krzyżackim (od1308 r. do 1454 г.), [w:] Historia Gdańska, 1.1: Do roku 1454, red. E. Cieślak, Gdańsk 1978, s. 337-627. Biskup Μ., Die Rolle der Städte in der Ständevertretung des Königreiches Polen, einschließlich des Ordensstaates Preussen iml4./15.Jahrhundert, [w:] Städte und Ständestaat. Zur Rolle der Städte bei der Entwicklung der Ständeverfassung in europäischen Staaten vom 13. bis zum 15. Jahrhun dert, hg. von B. Töpfer, Berlin 1980 (Forschungen zur mittelalterlichen Geschichte, Bd. 26), s. 163-193. Privilegia
Bibliografia 261 Casimiriana Biskup Μ., Augustyn z Szewy, [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza. Szkice biograficzne, Gdańsk 1981 (Pomorze Gdańskie, nr 13), s. 7—12. Biskup Ni., Jan Bażyński, [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza. Szkice biograficzne, Gdańsk 1981 (Pomorze Gdańskie, nr 13), s. 13-22. Biskup Μ., Rola Elbląga w Związku Miast Hanzeatyckich, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 1988, nr 3/4, s. 217-232. Biskup Μ., Załamanie się państwa krzyżackiego w xv w., [w:] Μ. Biskup, G. Labuda, Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka - Społeczeństwo - Państwo - Ideologia, Gdańsk 1988, s. 353-437. Biskup Μ., Augustyn z Szewy h. Dąb albo Godziemba, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwi ślańskiego, 1.1: A-F, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992, s. 45-46. Biskup Μ., Bażyński (Baysen)Jan h. Wiewiórka, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślań skiego, 1.1: A-F, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992, s. 70-72. Biskup Μ., Królewiec a Polska i Litwa jagiellońska w czasach średniowiecza (do roku 1525), „Ko munikaty Mazursko-Warmińskie”, 1992, nr 3/4, s. 223-245. Biskup Μ., 17schyłku średniowiecza i w początkach odrodzenia (1454-1548), Toruń 1992 (Historia Torunia, t. 2, cz. 1). Biskup Μ., Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim, Gdańsk 1993. Biskup Μ., Królewiec a Polska i Litwa jagiellońska w czasach średniowiecza (do roku 1525), [w:] Μ. Biskup, Opera minora. Studia z dziejów zakonu krzyżackiego, Prus, Polski i krajów nadbałtyc kich, Toruń 2002, s. 234-260. Biskup Μ., Polityka zewnętrzna zakonu krzyżackiego, [w:] Państwo zakonu krzyżackiego w Pru sach. Władza i społeczeństwo, red.
Μ. Biskup, R. Czaja, Warszawa 2008, s. 233-331. Biskup Μ., Wojny Polski z zakonem krzyżackim 1308-1521, Oświęcim 2014. Biskup R„ Der Deutsche Orden und die Bistümer in Preußen. Bemerkungen über den Einfluss der Ritterbrüder auf die Diözesanverwaltung im Mittelalter (13.16. Jh.), [w:] Die Ritterorden als Träger der Herrschaft: Territorien, Grundbesitz und Kirche, hg. von R. Czaja, J. Sarnowsky, Toruń 2007 (Ordines militares - Colloquia Torunensia Historica, Bd. 14), s. 225-236. Biskup R., Das Domkapitel von Samland (1285-1525), Toruń 2007 (Prussia Sacra. Historische Be schreibung der Kirche im Deutschordensland in Preußen, vol. 2). Bloch H., Der FreibriefFriedrichs I. für Lübeck und der Ursprung der Ratsverfassung in Deutschland, „Zeitschrift des Vereins für Lübeckische Geschichte und Altertumskunde", Bd. 16,1914, s. 1-43. BockhorstW., Aus den Anfängen der hansischen Organisation in Brügge. Ein bisher unbekann ter Brief der preußischen Städte an die Stadt Soest, [w:] Civitatum communitas. Studien zum europäischen Städtewesen. Festschrift Heinz Stoob zum 65. Geburtstag, hg. von H. Jäger, F. Petri, H. Quirin, T. 2, Köln—Wien 1984 (Städteforschung. Veröffentlichungen des Instituts für vergleichende Städtegeschichte in Münster, Reihe A: Darstellungen, Bd. 21, T. 2), s. 825-831. Bodniak S., Polska a Bałtyk za ostatniegoJagiellona, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej”, 1946, z.3, 1946, s. 42-276. Boeszoermeny [R.], Der Bau des Rathhauseszu Danzig. Zur Erinnerung an das fünfhundertjährige Bestehen desselben, Danzig 1879 (Programm der Realschule erster Ordnung zu St. Petri und Pauli
in Danzig, Nr. 88).
262 Bogucka Μ., Życie codzienne w Gdańsku. Wiek xvi-xvn, Warszawa 1967. Bogucka Μ., Przemiany społeczne i ustrojowe (1570-1655), [w:] Historia Gdańska, t. 2:1454-1655, red. E. Cies'lak, Gdańsk 1982, s. 543-578. Bogucka Μ., Zatarg Gdańska z Batorym, [w:] Historia Gdańska, t. 2:1454-1655, red. E. Cies'lak, Gdańskl982,s. 579-585. Bogucka Μ., Das alte Danzig. Alltagsleben vom 15. bis 17. Jahrhundert, Aufl. 2, Leipzigl987. Bojaruniec-Król E., Ceremony and pleasure on the occasion of the visit to Gdańsk in 1504 of AleksanderJagiellończyk, King ofPoland, and his wife Helena, [w:] New Studies in Medieval and Renaissance Poland and Prussia. The Impact of Gdańsk, ed. by B. Możejko, Abingdon-New York 2017 (Routledge Research in Medieval Studies, vol. 10), s. 191-206. Bömelburg H.-J., Frühneuzeitliche Nationen im östlichen Europa. Das polnische Geschichtsden ken und die Reichweite einer humanistischen Nationalgeschichte (1500-1700), Wiesbaden 2006 (Veröffentlichungen des Nordost-Instituts, Bd. 4). Bömelburg H.-J., Gdańsk i przekształcenia administracyjne podczas rozbiorów Rzeczypospolitej (1793-1807), [w:] Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Stowarzyszenie Rajcy Gdańscy w dniach 24 października 2014 r., 29-30 maja 2015 r., red. S. Bykowska, E. Kizik, P. Paluchowski, Gdańsk 2015 (Res Gedanenses. Studia i Materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, t. 9), s. 109-117. Bonczkowska Ż„ Mennica toruńska od drugiej połowy xrv wieku do 1454 roku.
Lokalizacja—Personel —Funkcjonowanie, Toruń 2011. Boockmann H„ Das „Reichsfreiheitsprivileg” von 1226 in der Geschichte Lü becks, [w:] Lübeck 1226. Reichsfreiheit undfrühe Stadt, hg. von O. Ahlers u.a., Lübeck 1976, s. 97-113. Boockmann H., Bemerkungen zurfrühen Geschichte ständischer Vertretungen in Preußen, [w:] Die Anfänge der ständischen Vertretungen in Preußen und seinen Nachbarländern, hg. von H. Boockmann, München 1992, s. 39-51. Boockmann H., Ostpreußen und Westpreußen, Aufl. 2, Berlin 1993 (Deutsche Geschichte im Osten Europas). BorawskaT., Bażyński Gabriel h. Wiewiórka, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, 1.1: A-F, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992, s. 68-69. BorawskaT., Bażyński Ścibor, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, 1.1: A-F, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992, s. 73-75. Borzestowski Μ., Michał KrzysztofHanow, historyk i wydawca prawa chełmińskiego, [w:] Studia Culmensia Historico-Juridica czyli księga pamiątkowa 750-lecia prawa chełmińskiego, 1.1, red. Z. Zdrójkowski, Toruń 1990, s. 411-448. Brandstäter F.A., Land und Leute des Landkreises Danzig. Eine topographisch-historisch-statistische Schilderung, Danzig 1879. Brandt P., Das rechtstädtische Rathaus zu Danzig. Eine baugeschichtliche Studie, Danzig 1909. Bresslau H., Handbuch der Urkundenlehre für Deutschland und Italien, Bd. 1, Leipzig 1889. Privilegia
Bibliografia 263 Casimiriana Brincken A.-D. v[on] den, Privilegium falsitatis vitio depravatum. Diplomatik im Dienst der Diplomatie Karls rv. (1375), „Archiv für Diplomatik, Schriftgeschichte, Siegel-und Wappenkunde”, Bd. 23,1977, s. 405-424. Brincken A.-D. von den, Privilegien Karls rv für die Stadt Köln, „Blätter für deutsche Landesgeschi chte”, Jg. 114,1978, s. 243-264. Bruski К., Jan z Jani (Jański), [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2: G-К, red. Z. Nowak, Gdańsk 1994, s. 286-288. Bruski K., Puck w czasach krzyżackich (1308-1466), [w:] Historia Pucka, red. A. Groth, Gdańsk 1998, s. 68-90. Bruski K., Chojnice w średniowieczu (do roku 1466), [w:] Dzieje Chojnic, red. K. Ostrowski, Choj nice 2003, s. 46-104. Bruski K., Lębork w czasach średniowiecza, [w:] Dzieje Lęborka, red. J. Borzyszkowski, Lębork-Gdańsk 2009, s. 19-97. Bruski K., Chełm w późnym średniowieczu i u progu epoki nowożytnej (xrv-xvi w.), [w:] Historie gdańskich dzielnic, 1.1: Chełm, red. J. Dargacz, K. Kurkowska, P. Paluchowski, Gdańsk 2018, s. 13-51. Brzeziński W., Koligacje małżeńskie możnowładztwa wielkopolskiego w drugiej połowie xiv i pierw szej połowie XV wieku, Wrocław 2012. Bukal G., Fortyfikacje Gdańska i ujścia Wisły 1454-1793. Studium z dziejów nowożytnej architek tury militarnej, Sopot 2012. Bukal G., Balewski Z., Gliński Μ., Wisłoujście, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 1097-1100. Burgrabiowie zamku krakowskiego χιιι-xvwieku. Spisy, oprać. W. Bukowski, Kórnikl999 (Urzęd nicy dawnej Rzeczypospolitej ХП—ХУШ wieku. Spisy, t. 4: Małopolska
(Województwo krakowskie, sandomierskie i lubelskie), z. 5). Cackowski S., W czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej (1454-1793), [w:] Toruń dawny i dzisiejszy. Zarys dziejów, red. Μ. Biskup, Warszawa-Poznań-Toruń 1983, s. 133-300. Carstenn E., Die Preussischen Stände und das Königreich Polen (1454-1772), „Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft u[nd] Kunst zu Thorn”, H. 45,1937, s. 75-100. Carstenn [E.], Bornbach, Stanislaus (Stenzel), [w:] Altpreußische Biographie, hg. von Ch. Krollmann, Bd. 1: Abegg - Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 72. Chorążyczewski W., Formuły narracyjne dokumentów królewskich z хгѵ—хѵііі wieku, [w:] For mula - Archetyp - Konwencja w źródle historycznym. Materiały ix Sympozjum Nauk Dających Poznawać Źródła Historyczne. Kazimierz Dolny 14-15 grudnia 2000 r„ red. A. Górak, K. Skupieński, Lublin-Radzyń Podlaski-Siedlce 2006 (Biblioteka Wschodniego Rocznika, nr 4), s. 115-131. Chronologia polska, red. B. Włodarski, Warszawa 1957. Ciesielska K., Przywileje lokacyjne Torunia, Toruń 2008. CieśhkE, Rewoltygdańskie wxvw. (1416-1456), „Kwartalnik Historyczny”, R. 61,1954, nr 3,s. 110-142. Cieślak E., Walki ustrojowe w Gdańsku i Toruniu oraz w niektórych miastach hanzeatyckich w XV w., Gdańsk 1960.
264 Cieślak E., Sprawa prawnego stosunku Gdańska do Polski w czasie walk ustrojowych w latach 1674-1678, [w:] Miscellanea iuridica złożone w darze Karolowi Koranyiemu w czterdziestolecie pracy naukowej, red. K. Bukowska i in., Warszawa 1961, s. 43-65. Cieślak E., Walki społeczno-polityczne w Gdańsku w drugiej połowie χνιι wieku. Interwencja Jana ni Sobieskiego, Gdańsk 1962. Cieślak E., Przywileje wielkich miast pruskich z xv w. jako etap rozwoju samorządu miejskiego, „Rocznik Gdański”, t. 25,1966, s. 31-46. Cieślak E., Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w połowie χνιιι w. - sojusz pospólstwa z dworem królewskim, Wroclaw-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972. Cieślak E., Gotfryd Lengnich a walki polityczne w Gdańsku w połowie χνιιι wieku, [w:] Ars historicaPrace z dziejów powszechnych i Połski, red. Μ. Biskup i in., Poznań 1976 (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Seria Historia, nr 71), s. 653-666. CieślakE., W obronie tronu króla Stanisława Leszczyńskiego, Gdańsk 1986. Cieślak E., Kilka uwag na marginesie artykułu Helge Bei der Wieden o poselstwach gdańskich w χνιι i χνιιι w., „Zapiski Historyczne”, t. 54,1989, z. 1, s. 101-108. Cieślak E„ Bombach Stanisław, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, 1.1: A-F, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992, s. 143-144. Cieślak E., Curicke Rajnold, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, 1.1: A-F, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992, s. 234-235. Cieślak E., Druga elekcja Stanisława Leszczyńskiego, oblężenie Gdańska w 1734 r„ [w:] Historia Gdańska, t. 3/1:1655-1793, red. E. Cieślak, Gdańskl993, s. 509-541.
CieślakE., Gdańsk wobec podwójnej elekcji, [w.] Historia Gdańska, t. 3/1:1655-1793, red. E. Cieślak, Gdańskl993, s. 176-199. Cieślak E., Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w latach 1748—1752, [w:] Historia Gdańska, t. 3/1:1655—1793, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993, s. 542-578. Cieślak E., Udział Gdańska w życiu politycznym Prus Królewskich i Rzeczypospolitej, [w:] Historia Gdańska, t. 3/1:1655-1793, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993, s. 199-218. Cieślak E., W wirze wojny północnej, [w:] Historia Gdańska, t. 3/1:1655-1793, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993, s. 485-508. Cieślak E., Walka o reformy -Jan iii Sobieski w Gdańsku, [w:] Historia Gdańska, t. 3/1:1655-1793, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993, s. 141-175. Cieślak E., Gralath Daniel młodszy, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2: G-К, red. Z. Nowak, Gdańsk 1994, s. 102-103. Cieślak E., Lengnich Gotrfryd, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3: L-P, red. Z. Nowak, Gdańskl997, s. 45-47. Cieślak E., Danzig angesichts Krise und Verfalls der Adelsrepublik Polen, [w:] Danzig - sein Platz in Vergangenheit und Gegenwart, hg. von U. Arnold, Warschau-Lüneburg 1998 (Einzelschriften der Historischen Kommission für Ost- und Westpreußische Landesforschung, Bd. 16: Brostiana, Bd. 3), s. 49-55. CieślakE., Biernat C., Dzieje Gdańska, Gdańsk 1994. Privilégia
265 Casimiriana Bibliografia Conrad H., Die verfassungsrechtliche Bedeutung der Reichsstädte im Deutschen Reich (etwa 1500—1806), „Studium Generale’’, Bd. 16,1963, s. 493-500. Cordes A., Die Rechtsnatur der Hanse. Politische,juristische und historische Diskurse, „Hansische Geschichtsblätter”, Bd. 119,2001, s. 49-62. Cordes A., Die Erwartungen mittelalterlicher Kaufleute an Gerichtsverfahren: Hansische Pri vilegien als Indikator, [w:] Eine Grenze in Bewegung: Private und öffentliche Konfliktlösung im Handels- und Seerecht. Une frontière mouvante: Justice privée et justice publique en matières commerciales et maritimes, hg. von A. Cordes und S. Dauchy unter Mitarb. von A. Karg und A. Auer, München 2013 (Schriften des Historischen Kollegs. Kolloquien, Bd. 81), s. 39-63. Cyrson E., Ustrój Gdańska w latach 1793-1807, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 1.19,1967, z. 1, s. 109-134. Czacharowski A., Städte und Landesherrschaft im Ordensland Preußen während der Auseinander setzungen um das KulmerRecht, „Wissenschaftliche Zeitschrift der Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald", Gesellschaftswissenschaftliche Reihe, Bd. 36,1987, H. 3/4, s. 104-107. Czacharowski A., Die Gründung der „Neustädte" im Ordensland Preußen, „Hansische Geschichts blätter’’, Bd. 108,1990, s. 1-12. Czacharowski A., Prawo chełmińskie w życiu stanów państwa krzyżackiego w Prusach (1233—1454) ze szczególnym uwzględnieniem ziemi chełmińskiej, [w:] Studia Culmensia Historico-Juridica czyłi księga pamiątkowa 750-łecia prawa chełmińskiego, 1.1, red. Z. Zdrójkowski, Toruń 1990, s. 157-190. Czacharowski A., Początki
„Nowych Miast" w państwie krzyżackim, [w:] Czas, przestrzeń, praca w dawnych miastach. Studia ofiarowane Henrykowi Samsonowiczowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. A. Wyrobisz i Μ. Tymowski, Warszawa 1991, s. 47-55. Czaja R., Udział wielkich miast pruskich w handlu hanzeatyckim do połowy xrv wieku (część u), „Zapiski Historyczne”, t. 60,1995, z. 4, s. 43-55. Czaja R., Gospodarcze znaczenie jarmarków w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, [w:] Studia nad dziejami miast i mieszczaństwa w średniowieczu. Studia ofiarowane Profesorowi Antoniemu Czacharowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestołecie pracy naukowej, red. R. Czaja, J. Tandecki, Toruń 1996 (Studia Polonica Historiae Urbanae, t. 2), s. 121-132. Czaja R., Deutscher Orden und Stadtklerus in Preußen im Mittelalter, [w:] Ritterorden und Kirche im Mittelalter, hg. von Z.H. Nowak, Toruń 1997 (Ordines militares - Colloquia Torunensia Historica, t. 9), s. 81-96. Czaja R., Kontakty gospodarcze Gdańska z zakonem krzyżackim w xv wieku, [w:] Mieszczaństwo gdańskie, red. S. Salmonowicz, Gdańsk 1997, s. 13-23. Czaja R., Rozwój szpitali miejskich w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, [w:] Szpitalnictwo w dawnej Polsce, red. Μ. Dąbrowska, J. Kruppé, Warszawa 1998 (Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej, t. 66), s. 135-144. Czaja R., Miasta pruskie a zakon krzyżacki. Studia nad stosunkami między miastem a władzą terytorialną w późnym średniowieczu, Toruń 1999. Czaja R., Urzędnicy miejscy Torunia. Spisy, cz. 1: Do roku 1454, Toruń 1999 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 89, z.
1). Czaja R., Preußische Hansestädte und der Deutsche Orden. Ein Beitrag zu den Beziehungen zwi schen Stadt und Landesherrschaft im späten Mittelalter, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 118, 2000, s. 57-76.
266 Czaja R., Urzędnicy miejscy Elbląga do 1524 roku, Elbląg 2010 (Spisy urzędników miejskich z obszaru dawnej Rzeczypospolitej, Śląska i Pomorza Zachodniego, t. 2, z. 1, cz. 1). Czaja R„ Die Krise der Landesherrschaft. Der Deutsche Orden und die Gesellschaft seines Staates in Preussen in der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts, „Ordines Militares. Colloquia Torunensia Historica”, vol. 16,2011, s. 159-171. Czapiewski D., Stosunek Gdańska do Polski, „Straż nad Wisłą", 1920, nr 3, s. 3-7. Czapiewski D., Stosunek Gdańska do Polski (Dokończenie.), „Straż nad Wisłą”, 1920, nr 4, s. 3-5. Czapiewski P„ Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie Prus Królewskich, 1454-1472, Toruń 1921 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 26-28). Czapliński W., Polska a Bałtyk w latach 1632-1648. Dzieje floty i polityki morskiej, Wrocław 1952 (Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, seria A, nr 44). Czapliński W, Problem Gdańska w czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej, „Przegląd Historyczny”, t. 43,1952, z. 2, s. 273-286. Czapliński W., Spory z Władysławem iv na tlejego polityki morskiej, [w:] Historia Gdańska, t. 2: 1454 -1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982, s. 627-657. Czapliński W., Przyboś A., Kazanowski Adam z Kazanowa h. Grzymała, [w:] Polski słownik biogra ficzny, 1.12, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966-1967, s. 250-153. Czarciński I., Elblągjako ośrodek handlowo-portowy państwa krzyżackiego, [w:] Historia Elbląga, 1.1: (do 1466 r.),red. S. Gierszewski, A. Groth, Gdańsk 1993, s. 147-156. Czwojdrak B„ Jastrzębce w ziemi krakowskiej i sandomierskiej do połowy xv wieku, Kraków 2007.
Dąbrowska Μ., Gdańsk - zawsze wierny, „Wiadomości Literackie”, R. 16,1939, nr 31-32, s. 5. Daenell E., Die Blütezeit der Deutschen Hanse. Hansische Geschichte von der zweiten Hälfte des xrv. bis zum letzten Viertel des xv.Jahrhunderts, Bd. 2, Berlin 1906. Damus R., Ein Prozess Danzigs im 15. Jahrhundert, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichts vereins”, H. 3,1881, s. 51-72. Danzigs Deutschtum, Staatliche Selbständigkeit und Geltung in der Vergangenheit. Urkunden in Lichtbildern aus dem Danziger Staatsarchiv, hg. von J. Kaufmann, [Danzig 1930]. Deutsches Rechtswörterbuch. Wörterbuch des älteren deutschen Rechtssprache, Bd. 10: NotsacheRæswa, bearb. von H. Speer, Weimar 1997-2001. Dembiński P., Poznańska kapituła katedralna schyłku wieków średnich. Studium prozopograficzne, Poznań 2012. Denicke H., Die Hansestädte, Dänemark und Norwegen, Halle 1880. Dierck I., Die Brügger Älterleute des 14. Jahrhunderts. Werkstattbericht über eine hansische Prospographie, „Hansische Geschichtsblätter", Jg. 113,1995, s. 49-70. Diestelkamp B., Die Städteprivilegien Herzog Ottos des Kindes, ersten Herzogs von BraunschweigLüneburg (1204 -1252), Hildesheim 1961 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Niedersachsens, Bd. 59). Privilégia
Bibliografia 267 Casimiriana Diestelkamp В., König und Städte in salischer und staufischer Zeit - Regnum Teutonicum, [w:] Stadt und Herrschaft. Römische Kaiserzeit und Hohes Mittelalter, hg. von F. Vittinghoff, München 1982 (Historische Zeitschrift, Beih. nf 7), s. 247-297. Dilcher G., Die Rechtsgeschichte der Stadt, [w:] K.S. Bader, G. Dilcher, Deutsche Rechtsgeschichte. Land und Stadt - Bürger und Bauer im Alten Europa, Berlin-Heidelberg-New York-Barcelona-Hongkong-London-Mailand-Paris-Singapur-Tokio 1999, s. 411-418. Długokęcki W., Osadnictwo na Żuławach w xin i początkach XIV w., Malbork 1992. Długokęcki W., Mierzeja Wiślana od Xin do połowy xv wieku (1454 r.), Gdańsk 1996. Długokęcki W., Rola Bałgi w handlu elbląskim w xrv i pierwszej połowie xv w., [w:] 750 lat praw miejskich Elbląga. Księga Pamiątkowa, red. A. Groth, Gdańsk 1996, s. 53-57. Dlugokęcki W., Spór gdańsko-krzyżacki o opłaty w Wielkim Młynie w pierwszej połowie xv wieku, [w:] Władcy, mnisi, rycerze, red. B. Śliwiński, Gdańsk 1996 (Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza, nr 3),s. 17-27. Dlugokęcki W., Tczew w wojnie trzynastoletniej (1454—1466), [w:] Historia Tczewa, red. W. Dlu gokęcki, Tczew 1998, s. 79-84. Dlugokęcki W., Osadnictwo na Żuławach Gdańskich w średniowieczu (do 1454 roku), „Zapiski Historyczne”, t. 68,2003, z. 1, s. 45-62. Dlugokęcki W., Elita władzy miasta Malborka w średniowieczu, Malbork 2004. Dlugokęcki W., Danzigs Beziehungen zur Stadt Marienburg zur Zeit des Preußischen Bundes und des Dreizehnjährigen Krieges, [w:] Danzig vom 15. bis 20.Jahrhundert, hg. von B. Jähnig, Marburg 2006, s.
87-107. Dlugokęcki W., Zmiany w przestrzeni gdańskiego miejskiego zespołu osadniczego pod panowa niem zakonu krzyżackiego a problem lokalizacji miasta samorządowego w Gdańsku w хш w., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. 63,2015, nr 2, s. 305-330. Dölemeyer В., Vom Privileg zum Gesetz. Am Beispiel österreichischer Erfindungsprivilegien, „lus Commune”, Bd. 15,1988, s. 57-71. Dollinger Ph., La Hanse (xip-xvir siècles), Paris 1964. Dollinger Ph., Dzieje Hanzy (xn-xvii wiek), przeł. V. Soczewińska, red. E. Cieślak, Gdańsk 1975. Dollinger Ph., Die Hanse, bearb. von V. Henn, N. Jörn, Aufl. 6, Stuttgart 2012 (Kröners Taschenaus gabe, Bd. 371). Dombrowski L., Die Beziehungen des Deutschen Ordens zum Baseler Konzil bis zur Neutralitäts erklärung der deutschen Kurfürsten (März 1438), Berlin 1913. Drewniak B„ Pomorze Gdańskie i problem tzw. korytarza w historiografii i publicystyce Polski i Niemiec, [w:] Stosunki polsko-niemieckie w historiografii, cz. 3: Studia z dziejów historiografii polskiej i niemieckiej, red. J. Krasuski, G. Labuda, A.W. Walczak, Poznań 1991 (Studium Niemcoznawcze Instytutu Zachodniego, nr 62), s. 88-173. Drost W., Die Marienkirche in Danzig und ihre Kunstschätze, Stuttgart 1963 (Bau- und Kunstdenkmäler des Deutschen Ostens, Reihe A: Kunstdenkmäler der Stadt Danzig, Bd. 4). Drygas A., Rzekomy przywilej Kazimierza Jagiellończyka dla Gdańska z 1455 roku, „Rocznik Gdański”, t. 41,1981, z. 1, s. 185-191.
268 Duchhardt H., Die Hanse und das europäische Mächtesystem desfrühenl7.Jahrhunderts, [w:] Nie dergang oder Übergang? Zur Spätzeit der Hanse im 16. und 17.Jahrhundert,hg. von A. Grassmann, Köln-Weimar-Wien 1998 (Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte, Neue Folge, Bd. 44), s. 11-24. Dworzaczkowa J., Dziejopisarstwo gdańskie do połowy χνι wieku, Gdańskl962. Dygdała J., Życie polityczne Prus Królewskich u schyłku ich związku z Rzecząpospolitą w хѵш wieku. Tendencje unifikacyjne a partykularyzm, Warszawa-Poznań-Toruń 1984 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 81, z. 3). Dygo Μ., Z badań nad polityką monetarną zakonu niemieckiego w 1 połowie XV wieku, „Wiado mości Numizmatyczne”, R. 38,1984, z. 3/4, s. 176-193. Dyplomatyka wieków średnich, oprać. K. Maleczyński, Μ. Bielińska, A. Gąsiorowski, Warszawa 1971 (Nauki Pomocnicze Historii). Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012 (www.gedanopedia.pl). Eibl E.-M., Der schriftlich regierende Kaiser. Kanzlei und Urkundenproduktion zur Zeit Kaisers Friedrichs in. (1440-1493), [w;] Belliculum diplomaticum π Torunense. Kancelarie władców na ziemiach połskich w średniowieczu i czasach nowożytnych na tle porównawczym, red. W. Chorążyczewski, J. Tandecki, Toruń 2007, s. 11-22. Ekdahl S., Danzig und der Deutsche Orden 1410. Die Ausschreitungen gegen die Ordenssöldner. Mit einem Quellenanhang, [w:] Danzig in acht Jahrhunderten. Beiträge zur Geschichte eines hansischen und preußischen Mittelpunktes, hg. von B. Jähnig, P. Letkemann, Münster/Westf. 1985 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte
Westpreußens, Nr. 23), s. 121-150. Ellmers D., Die Hanse der deutschen Kaufleute und ausgewählte Beiträge zur Geschichte der Seefahrt, hg. von R. Hammel-Kiesow und V. Henn, Wismar 2018 (Hansische Studien, Bd. 26). Engel E., Zur Autonomie brandenburgischer Hansestädte im Mittelalter, [w:] Autonomie, Wirt schaft und Kultur der Hansestädte, hg. von K. Fritze, E. Müller-Mertens, W. Stark, Weimar 1984 (Abhandlungen zur Handels- und Sozialgeschichte, Bd. 23: Hansische Studien, Bd. 6), s. 45-75. Estreicher S., Gotfryd Lengnich, gdański prawnik i historyk, „Wiadomości Literackie", R. 16,1939, nr 31-32, s.22. Ewert U.Ch., Selzer S., Wirtschaftliche Stärke durch Vernetzung. Zu den Erfolgsfaktoren des hansischen Handels, [w:] Praktiken des Handels. Geschäfte und soziale Beziehungen europäischer Kaufleute in Mittelalter undjrüher Neuzeit, hg. von Μ. Häberlein, Ch. Jeggle, Konstanz 2010 (Irseer Schriften, Neue Folge, Bd. 6), S. 39-69. Fahlbusch F.B., Städte und Königtum imfrühen 15.Jahrhundert. Ein Beitrag zur Geschichte Sigmunds von Luxemburg, Köln-Wien 1983 (Städteforschung, Reihe A: Darstellungen, Bd. 17). Falkowski W., Seria przywilejów miejskich Władysława Jagiełły z 1409 r., [w:] Czas, przestrzeń, praca w dawnych miastach. Studia ofiarowane Henrykowi Samsonowiczowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. A. Wyrobisz, Μ. Tymowski, Warszawa 1991, s. 329 -335. Falkowski W, Rytwiański Dziersław (właściwie Dziersław z Rytwian) h. Jastrzębiec, [w:] Połski słownik biograficzny, t. 33, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991-1992, s. 583-588. Fałkowski W„ RytwiańskiJan (właściwieJan z Rytwian)
h.Jastrzębiec, [w.] Polski słownik biogra ficzny, t. 33, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991-1992, s. 588-592. Privilégia
269 Casimiriana Bibliografia Falkowski W., Seria przywilejów miejskich WładysławaJagiełły z 1409 r, [w:] W. Falkowski, Pierwsze stulecieJagiellonów, Kraków 2017, s. 153-161. Foltz Μ., Geschichte der Danziger Stadthaushalts, Danzig 1912 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreussens, Bd. 8). Forstreuter K., Die deutsche Sprache im auswärtigen Schriftverkehr des Ordenslandes und Her zogtums Preußen, [w:] K. Forstreuter, Beiträge zur preussischen Geschichte im 15. undló.Jahrhundert, Heidelberg 1960 (Studien zur Geschichte Preussens, Bd. 7), s. 7-28. Franz W,Jurgen Langerbeen, ein Königsberger Bürgermeister aus der Zeit des Dreizehnjährigen Krie ges, „Mitteilungen des Vereins fur die Geschichte von Ost- und Westpreußen", Jg. 11,1936, Nr. 1, s. 1—8. Franz [W.], Langerbein,Jürgen, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg - Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 382. Frenz Th., Privileg(ien). I. Urkundenwesen, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 7, hg. von N. Angermann u.a., München-Zürich 1995, szp. 224-226. Freytag [H.], Das Danziger Werder im Anfänge des vierzehnter Jahrhunderts, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 50,1908, s. 49—79. Friedland K., Der Kampf der Stadt Lüneburg mit ihren Landesherren. Stadtfreiheit und Fürsten hoheit im 16. Jahrhundert, Hildesheim 1953 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Nieder sachsens, Bd. 53). Friedland K., Kaufleute und Städte als Glieder der Hanse, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 76, 1958, s. 21-41. Friedland K., Die Stadtfreiheit des mittelalterlichen Lüneburg, [w:] K. Friedland,
Mensch und Seefahrt zur Hansezeit, hg. von A. Graßmann, R. Hammel-Kiesow, H.-D. Loose, Köln-Weimar-Wien 1995 (Quellen und Darstellungen zur Hansischen Geschichte, Neue Folge, Bd. 42), s. 1-15. Friedrich J., Walka obrazów. Przedstawienia wobec idei w Wolnym Mieście Gdańsku, Gdańsk 2018. Friedrich K., Inne Prusy. Prusy Królewskie i Polska między wolnością a wolnościami (1569-1772), tłum. G. Waluga, Poznań 2005. Fritze К., Autonomie von Mittel- und Kleinstädten - dargestellt am Beispiel der mittelalterlichen Städte Vorpommerns, [w:] Autonomie, Wirtschaft und Kultur der Hansestädte, hg. von K. Fritze, E. Müller-Mertens, W. Stark, Weimar1984 (Abhandlungen zur Handels- und Sozialgeschichte, Bd. 23: Hansische Studien, Bd. 6), s. 76-83. Fritze K., Hansisches Bürgertum und Fürsten in der Konfrontation. Stralsunds Konflikte mit den Pommernherzögen in der zweiten Hälfte des 15.Jhs., [w:] Hansische Stadtgeschichte - Branden burgische Landesgeschichte, hg. von E. Engel, K. Fritze, J. Schildhauer, Weimar 1989 (Abhandlungen zur Handels- und Sozialgeschichte, Bd. 26: Hansische Studien, Bd. 8), s. 158-170. Garbacik J., Górka (z Górki) Łukasz h. Łodzią, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 8, Wrocław—Warszawa-Kraków 1959—1960, s. 408-409. Gause F., Die Geschichte der Stadt Königsberg in Preussen, Bd. 1: Von der Gründung der Stadt bis zum letzten Kurfürsten, Köln-Graz 1965 (Ostmitteleuropa in Vergangenheit und Gegenwart, Bd. 10/1). Gawlik A., Mandat, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 6, hg. von N. Angermann u.a., München-Zürich 1993, szp. 186-187.
270 Gąsiorowski A., Ostroróg Stanisław (właściwie Stanisław z Ostroroga, współcześnie zwany niekiedy Ostroroskim) h. Nałęcz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979, s. 524-527. Gąsiorowski A., Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobiejagiellońskiej, Warszawal981. Gąsiorowski A., CzarnkowskiJan h. Nałęcz, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsio rowski i in., wyd. 2, Warszawa 1983, s. 127. Gąsiorowski A., Górka Łukasz z Górki, h. Łodzią, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski i in., wyd. 2, Warszawa 1983, s. 219. Gąsiorowski A., GruszczyńskiJan, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski i in., wyd. 2, Warszawa 1983, s. 235. Gąsiorowski A., Ostroróg Stanisław z Ostroroga, h. Nałęcz, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski i in., wyd. 2, Warszawa 1983, s. 539-540. Gąsiorowski A., Skóra Piotr z Gaju h. Awdaniec (Abdank), [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski i in., wyd. 2, Warszawa 1983, s. 672. Gehrke P., Das Ebert Ferber-Buch und seine Bedeutung für die Danziger Tradition der Ordens geschichte. Ein Beitrag zur Quellenkritik der preussischen Landeschroniken, „Zeitschrift des We stpreussischen Geschichtsvereins”, H. 31,1892, s. 1-164. Gehrke P„ Der Geschichtsschreiber Barholomaeus Wartzmann im Kreise seiner Abschreiber. Ein Beitrag zur Quellenkunde der Danziger Chroniken im 16. Jahrhundert, „Zeitschrift des Westpreus sischen Geschichtsvereins”, H. 41,1900, s. 1-137. Giannini A., The Problem ofDanzig, 3. ed., Roma 1933. Glauert Μ.,
Das Domkapitel von Pomesanien (1284 -1527), Toruń 2003 (Prussia Sacra. Historische Beschreibung der Kirche im Deutschordensland in Preußen, vol. 1). Gleixner S., Sprachrohr keiserlichen Willens. Die Kanzlei Kaiser Friedrichs n. (1226-1236), Köln-Weimar-Wien 2006 (Archiv für Diplomatik, Schriftgeschichte, Siegel- und Wappenkunde, Beih. 11). Gliński Μ., Januszajtis A., Kościelak S., Siedlce, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. В. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 923-925. Gollwitzer H., Bemerkungen über Reichsstädte und Reichspolitik auf der Wende vom 15. zum 16. Jahrhundert, [w:] Civitatum communitas. Studien zum europäischen Städtewesen. Festschrift Heinz Stoob zum 65. Geburtstag, hg. von H. Jäger, F. Petri, H. Quirin, T. 2, Köln—Wien 1984 (Städte forschung, Reihe A: Darstellungen, Bd. 21, T. 2), s. 488-516. Goszczyński A., Działalność polityczna Adama Kazanowskiego (1599-1649), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, 1.140,2013, z. 2, s. 161-179. Górki Wschodnie, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 350. Górki Zachodnie, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 350-351. Górski K., Pomorze w dobie wojny trzynastoletniej, Poznań 1932. Górski K., Z dziejów ustroju Pomorza, „Rocznik Gdański”, t. 7/8,1933-1934, s. 126-141. Górski K., Bażyński Gabriel h. Wiewiórka, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.1, Kraków 1935, s. 376. Privilégia
Bibliografia 271 Casimiriana Górski K., Bażyński Scibor, [w:] Polski słownik biograficzny, t.1, Kraków 1935, s. 377-378. Górski K., Pierwsze czterdziestolecie Prus Królewskich (1466-1506), „Rocznik Gdański”, 1.11,1937, s. 17-66. Górski K„ Geneza i tło bezpośrednie konfederacji stanów pruskich w r. 1485, [w:] Księga pamiąt kowa 75-lecia Towarzystwa Naukowego w Toruniu, red. T. Czeżowski i in., Toruń 1952, s. 107-127. Górski K„ Dzieje Malborka, Gdynia 1960. Górski K., Monarchia polska a stany Prus Królewskich w ii połowie xv wieku, [w:] Prace z dziejów Polskifeudalnej ofiarowane Romanowi Gródeckiemu w 70 rocznicę urodzin, red. Z. Budkowa i in„ Warszawa 1960, s. 277-292. Górski K., Jan ze Sprawy, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.10, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962-1964, s. 479. Górski K., Problematyka dziejowa Prus Królewskich (1466-1772), „Zapiski Historyczne”, t. 28,1963, z. 2, s. 159-171. Górski K„ Początki reprezentacji rycerstwa w stanach państwa krzyżackiego w Prusach wxvw„ „Zapiski Historyczne”, t. 33,1968, z. 3, s. 131-150. Górski K., The Beginnings of the System ofEstates (Ständewesen) in the Baltic Area and in Some East European Countries, [w:] K. Górski, Communitas, princeps, Corona Regni. Studia selecta, Warszawa-Poznań-Toruń 1976 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 78, z. 1), s. 1-12. Górski K., Estates and Unions of Countries at the Example of Prussia and Poland in thel5'h and 16th Centuries, [w:] K. Górski, Communitas, princeps, Corona Regni. Studia selecta, Warszawa-Poznań-Toruń 1976 (RocznikiTowarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 78, z. 1), s. 117-123.
Górski K., The Royal Prussia Estates in the Second Halfof the 15th Century and their Relation to the Crown ofPoland, [w:] K. Górski, Communitas, princeps, Corona Regni. Studia selecta, Warszawa— -Poznań-Toruń 1976 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 78, z. 1), s. 42-56. Górski K„ Zakon Krzyżacki a powstanie państwa pruskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańskl977. Górski K., Die Anfänge der ständischen Vertretung der Ritterschaft im Ordensland Preußen im 15. Jahrhundert, [w:] Der Deutschordensstaat Preussen in der polnischen Geschichtsschreibung der Gegenwart, hg. von U. Arnold, Μ. Biskup, Marburg 1982 (Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, Bd. 30), s. 218-236. Górzyński S„ Prawo składu na sejmie piotrkowskim 1565 roku, „Przegląd Historyczny”, t. 52,1961, z. 4, s. 741-750. Grabowskij., Tytulatura mazowiecka i ruska na dokumentach królewskich Piastów iJagiellonów xrv-xvi w.), [w:] Polska kancelaria królewska między władzą a społeczeństwem, cz. 3, red. W. Chorążyczewski, W. Krawczuk, Warszawa 2008, s. 9-31. Grabowski J., Tytulatura pruska, chełmińska, elbląska, królewiecka, sambijska i michałowska na dokumentach i listach Kazimierza Jagiellończyka. Przyczynek do intytulacjiJagiellonów, „Mi scellanea Historico-Archivistica”, vol. 23,2016, s. 127-137. Grabowski T., Literatura gdańska i o Gdańsku, [w:] Gdańsk. Przeszłość i teraźniejszość, red. S. Kutrze ba, Lwów-Warszawa-Kraków 1928, s. 453-474. Graske K., Der Hochmeister Heinrich von Plauen im Konflikt mit den Städten des Ordenslandes Preussen, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H.
35,1896, s. 1-17.
272 Grieser R., Hans von Baysen. Ein Staatsmann aus derzeit des Niederganges der Ordensherrschaft in Preußen, Leipzig 1936 (Deutschland und der Osten. Quellen und Forschungen zur Geschichte ihrer Beziehungen, Bd. 4). Grieser [R.], von Baysen, Gabriel, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg - Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 36. Grieser [R.], von Baysen,Hans, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg-Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 36. Grieser [R.], von Baysen, Stibor, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg - Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 37. Grieser R., Baysen, Hans von, [w:] Neue Deutsche Biographie, Bd. 1, Berlin 1953, s. 680-681. Grotefend H., Zeitrechnung des deutschen Mittelalters und der Neuzeit, Bd. 1-2, Hannover1891-1898. Grotefend H., Taschenbuch der Zeitrechnung des deutschen Mittelalters und der Neuzeit, hg. von Th. Ulrich, Aufl. 10, Hannover 1960. Gruber K., Zur Baugeschichte des Rechtstädtischen Rathauses, „Ostdeutsche Monatshefte”, Jg. 9, 1928, H. 6,s. 434-443. Gruber K., Keyser E., Die Marienkirche in Danzig, Berlin 1929 (Die Baudenkmäler der Freien Stadt Danzig, T. 1: Die kirchlichen Bauwerke, Bd. 1). Grulkowski Μ., Wprowadzenie cła funtowego w Gdańsku w 1443 r. Źródło do dziejów polityki finansowej państwa zakonu krzyżackiego, „Rocznik Gdański”, t. 69/70,2009-2010, s. 113-130. Grulkowski Μ., Cło funtowe a działalność kancelarii Głównego Miasta Gdańska w xiv-xvw., „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. 70,2010, s. 147-173. Grulkowski Μ., Kilka uwag o pieczęciach z
okresu panowania KazimierzaJagiellończyka, „Studia Źródłoznawcze", t. 51,2013, s. 19-32. Grulkowski Μ., Johann Baisener, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów, nadburmistrzów, przewod niczących Miejskiej Rady Narodowej i prezydentów Gdańska od xm do xxi wieku, red. B. Możejko, Gdańsk 2015, s. 50-52. Grulkowski Μ., Najstarsze księgi miejskie Głównego Miasta Gdańska z xw i początku xv wieku. Studium kodykologiczne, Warszawa 2015 (Studia i Materiały do Dziejów Kancelarii w Gdańsku, 1.1, Seria A: Studia, t.l). Grulkowski Μ., Podatki miejskie a księgowość w Głównym Mieście Gdańsku w późnym średnio wieczu, [w:] Loca scribendi. Miejsca i środowiska tworzące kulturę pisma w dawnej Rzeczypospo litej хѵ-хѵш stulecia, red. A. Adamska, A. Bartoszewicz, Μ. Ptaszyński, Warszawa 2017, s. 100-125. Grzes'kowiak-Krwawicz A., Gdańsk oświecony. Szkice o kulturze literackiej Gdańska w dobie Oświecenia / Die Aufklärung in Danzig. Skizzen über die Danziger Literaturpflege im Zeitalter der Aufklärung, Warszawa 1998. Grzes'kowiak-Krwawicz A., Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pojęcia i idee, Toruń 2018 (Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej). Grzybowski K., Systematyka prawa w Polsce Odrodzenia,jej rola i podłoże klasowe, [w:] Odrodze nie w Polsce. Materiały sesji naukowej pan 25-30 października 1953 roku, t. 2: Historia nauki, cz. 2, red. B. Suchodolski, Warszawa 1956, s. 175-212. Privilégia
m Casimiriana Bibliografia Guidon Z., Kretkowski Andrzej h. Dołęga, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.15, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 276. Gumowski Μ., Pieczęcie królów polskich, Kraków 1910. Gumowski Μ., Moneta u Krzyżaków, „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu", 1.17,1951, z. 3/4, s. 7-68. Gumowski Μ., Polityka mennicza miast pruskich, „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 20,1954, z. 1-4, s. 257-294. Gumowski Μ., Dzieje mennicy toruńskiej, Toruń 1961 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w To runiu, R. 65, z. 1). Gunia O., Die Gründungsprivilegien der Städte in dem Gebiet der Komturei Osterode, hg. von G. Knieß, Bremerhaven 1987 (Neudr. der Ausgabe Saalfeld (Ostpr.) 1936. Günther O., Der Danziger Sekretär Michael Borck und seine Messiade, „Mittheilungen des West preußischen Geschichtsvereins”, Jg. 1,1902, Nr. 4, s. 77-78. Günther O., Vom Königsbesuch in Danzig 1552, „Mitteilungen desWestpreußischen Geschichtsve reins”, Jg. 15,1916, Nr. 2, s. 23-37. Günther O., Andreas Slommow undjohannes Zager in den Handschriften der Danziger Marien bibliothek, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 57,1917, s. 141-159. Gzowski J., Analiza faz rozwojowych klasztoru Dominikanów w Gdańsku na podstawie planów i rycin, [w:] Dominikanie. Gdańsk - Polska - Europa. Materiały z konferencji międzynarodowej pt.: „Gdańskie i europejskie dziedzictwo. Zakon dominikanów w dziejach Gdańska” zorganizowanej przez Klasztor oo. Dominikanów w Gdańsku, Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego, Instytut Arche ologii Uniwersytetu Warszawskiego, z okazji 775-lecia powstania
klasztoru św. Mikołaja w Gdańsku (9-10 maja 2002), red. D.A. Dekański, A. Gołembnik, Μ. Grubka, Gdańsk-Pelplin 2003, s. 501-516. Hackmann J„ Ostpreußen und Westpreußen in deutscher und polnischer Sicht. Landeshistorie als beziehungsgeschichtliches Problem, Wiesbaden 1996 (Deutsches Historisches Institut Warschau. Quellen und Studien, Bd. 3). Hackmann J„ Linie rozwoju historiografii polskiej od 1945 roku o Pomorzu Gdańskim i Prusach Wschodnich, [w:] Prusy Książęce i Prusy Królewskie w хи—хи wieku, red. J. Wijaczka, Kielce 1997 (Prace Instytutu Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach, nr 6), s. 29-42. Hackmann J., Deutsche Ostforschung und Geschichtswissenschaft, [w:] Deutsche Ostforschung und polnische Westforschung im Spannungsfeld von Wissenschaft und Politik. Disziplinen im Vergleich, hg. von J.M. Piskorski, J. Hackmann, R. Jaworski, Osnabruck-Poznań 2002 (Deutsche Ostforschung und polnische Westforschung, Bd. 1), s. 25-45. Hägermann D., Einige Bemerkungen zu den gefälschten Urkunden Heinrichs V., Wilhelms von Holland und Wenzels für die Stadt Bremen, „Bremisches Jahrbuch”, Bd. 56,1978, s. 15-38. Hägermann D., Bremer Wenzel-Urkunde und Privilegium Maius, „Bremisches Jahrbuch”, Bd. 57, 1979, s. 247-254. Hägermann D., Das Barbarossa-Diplom von 1186 und seine Bedeutung für die Entwicklung der Stadt Bremen, „Bremisches Jahrbuch”, Bd. 65,1987, s. 27-42. Hägermann D., Bremens Weg zur Freien Reichsstadt, „Bremisches Jahrbuch”, Bd. 76,1997, s. 17-35.
274 Hamburgs Gedächtnis — die Ihrese des Hamburger Rates. Die Regesten der Urkunden im Staats archiv der Freien undHansestadt Hamburg, Bd. 1:1350-1399, hg. von J. Marquard, N. Nolden und J. Sarnowsky, Hamburg 2014. Hammel-Kiesow R., Stadtherrschaft und Herrschaft in der Stadt, [w:] Die Hanse. Lebenswirklichkeit und Mythos, hg. von J. Bracker, V. Henn, R. Postel, Aufl. 2, Lübeck 1998, s. 446-479. Hammel-Kiesow R., Die Hanse, München 2000 (C.H. Beck Wissen in der Beck’schen Reihe, Bd. 2131). Hammel-Kiesow R., The Early Hanses, [w:] A Companion to the Hanseatic League, ed. by D.J. Harreld, Leiden-Boston 2015 (Brill’s Companions to European History, vol. 8), s. 15-63. Hanow Μ.Ch., Elias (Constantinus) von Trewen Schröder, Königlicher Secretarius, und Rechts-Gelehrter in Danzig, „Preußische Sammlung”, Bd. 2, St. 1,1748, s. 42-57. Hansen M.K., Die Rolle des Deutschen Ordens im Ostseeraum, 1360-1370: Versuch einer Neuin terpretation, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 126,2008, s. 187-220. Hartmann S., Danzig zwischen Wiener Kongreß und Reichsgründung (1815-1871), [w:] Danzig sein Platz in Vergangenheit und Gegenwart, hg. von U. Arnold, Warschau-Lüneburg 1998 (Ein zelschriften der Historischen Kommission für Ost- und Westpreußische Landesforschung, Bd. 16: Brostiana, Bd. 3), s. 69 -77. Hasse P., Zur Kritik von Kaiser Friedrich Barbarossas Privilegfür Hamburg 1189 Mai 7., „Zeitschrift der Gesellschaft für Schleswig-Holstein-Lauenburgische Geschichte”, Bd. 23,1893, s. 251-270. Heckmann D., Leitfaden zur Edition deutschsprachiger Quellen (13.-16. Jahrhundert), „Preußen land”, Bd.
3,2013, s. 7-13. Heinig P.-J., Städte und Königtum im Zeitalter der Reichsverdichtung, [w:] La ville, la bourgeoisie et la genese de l'état moderne (xtF — XVIII® siècles). Actes du colloque de Bielefeld (29 novembre 1er décembre 1985), éd. par N. Bulst et J.-Ph. Genet, Paris 1988, s. 87-111. Hejnosz W, Prawnopaństwowy stosunek Prus do Korony w świetle aktu inkorporacyjnego z r. 1454, „Przegląd Zachodni”, R. 10,1954, z. 7/8, s. 307-330. Helle K„ Die Deutschen in Bergen während des Mittelalters, [w:] Hanse in Europa. Brücke zwischen den Märkten. 12.-17.Jahrhundert. Ausstellung des Kölnischen Stadtmuseums 9. Juni- 9. September 1973, Köln 1973, s. 137-156. Henn V., Über die Anfänge des Brügger Hansekontors, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 107,1989, s. 43-66. Herrmann Ch., Die Kirchenväter der Danziger Marienkirche. Stellung, Aufgaben und Wirken vom 14. bis zum Anfang des 17.Jahrhunderts, [w:] Chronik der Marienkirche in Danzig. Das »His torische Kirchen Register« von Eberhard Bötticher (1616). Transkription und Auswertung, bearb. von Ch. Herrmann und E. Kizik, Köln-Weimar-Wien 2013 (Veröffentlichungen aus den Archiven Preussischer Kulturbesitz, Bd. 67), s. 115-149. Hirsch Th., Die Ober-Pfarrkirche von St. Marien in Danzig in ihren Denkmälern und in ihren Beziehungen zum kirchlichen Leben Danzigs überhaupt, Th. 1, Danzig 1843. Hirsch Th., Handels- und Gewerbsgeschichte unter der Herrschaft des Deutschen Ordens, Leipzigl858. Hirsch Th., Gralath, Daniel, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 9, Leipzig 1879, s. 575. Privilegia
Bibliografia 275 Casimiriana Hlavàëek L, Das Urkunden- und Kanzleiwesen des böhmischen und römischen Königs Wenzel (rv.) 1376-1419. Ein Beitrag zur spätmittelalterlichen Diplomatik, Stuttgart 1970 (Schriften der Monumenta Germaniae Historica, Bd. 3). Hoburg K., Geschichte der Festungswerke Danzigs, Danzig 1852. Hoburg K., Das Rathhaus der Rechtstadt Danzig. Größentheils nach archivalischen Quellen, „Neue Preußische Provinzial-Blätter", 2. Folge, Bd. 6,1854, H. 2, s. 161—167; H. 3, s. 198—227. Hoburg K., Geschichte und Beschreibung des Rathhauses der Rechtstadt Danzig, Danzig 1857. Hoffmann E., Danzigs Verhältnis zum Deutschen Reich in den Jahren 1466-1525, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins", H. 53,1911, s. 1—50. Hoffmann E., Danzig und die Städteordnung des Freiherrn vom Stein, Leipzig1934 (Königsberger Historische Forschungen, Bd. 6). HofmeisterA., Heinrich der Löwe und die Anfänge Wisbys, „Zeitschrift des Vereins für Lübeckische Geschichte und Altertumskunde”, Bd. 23,1926, s. 43—86. Hoszowski S., Problem gdański w dziejach Polski, „Jantar”, R. 7,1949, z. 3/4, s. 153-162. Hoszowski S., Zaborczość pruska wobec Gdańska i Torunia u schyłku Rzeczypospolitej szlachec kiej 1772-1793, [w:] Pomorze pod zaborem pruskim, red. Z. Ciesielski i in., Gdańsk 1973 (Pomorze Gdańskie, nr 8), s. 25-61. Huang A., Die Textilien des Hanseraums. Produktion und Distribution einer spätmittelalterlichen Fernhandelsware, Köln—Weimar—Wien 2015 (Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte, Neue Folge, Bd. 71). Hübner H., Danzig - eine Vorkämpferin für das Deutschtum,
„Grenzgau Ostland”, Jg. 3,1926, H. 1, s. 13-14. Huiskes Μ., Kölns Verfassungfür 400Jahre. Der Verbundbrief vom 14. September1396, [w:] Quellen zur Geschichte der Stadt Köln, Bd. 2: Spätes Mittelalter und Frühe Neuzeit (1396-1794), hg. von J. Deeters und J. Helmrath in Zusammenarb. mit D. Rheker-Wunsch und S. Wunsch, Köln 1996, s. 1-28. Imagines potestatis. Insygnia i znaki władzy w Królestwie Polskim i Zakonie Krzyżackim. Katalog wystawy w Muzeum Zamkowym w Malborku 8 czerwca - 30 września 2007 roku, red. J. Trupinda, Malbork 2007. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od xvt do połowy xix wieku, red. K. Lepszy, Wrocław 1953. IrsiglerF., Erkaufte Freiheit. Anmerkungen zu einem Privileg Herzog Ottos des Kindes für Lüneburg 1247, [w:] Geschichte, um zu verstehen. Traditionen, Wahrnehmungsmuster, Gestaltungsperspekti ven. Carl-Hans Hauptmeyer zum 65. Geburtstag, hg. von Ch. Schröder u.a., Bielefeld 2013, s. 125-134. Isenmann E., Zur Frage der Reichsstandschaft der Frei- und Reichsstädte, [w:] Stadtverfassung, Verfassungsstaat, Pressepolitik. Festschrift für Eberhard Naujoks zum 65. Geburtstag, hg. von F. Quarthai, W. Setzler, Sigmaringen 1980, s. 91-110. Isenmann E., Die deutsche Stadt im Mittelalter1150—1550. Stadtgestalt, Recht, Verfassung, Stadt regiment, Kirche, Gesellschaft, Wirtschaft, Aufl. 2, Köln-Weimar-Wien 2014. Jakobi-Mirwald Ch., Die Auszeichnungsschriften in mittelalterlichen Codices. Ein terminologi sches Problem, [w:] Methoden der Schriftbeschreibung, hg. von P. Rück, Stuttgart 1999 (Historische Hilfswissenschaften, Bd. 4), s. 107-117.
276 Jahnke C., Handelsstrukturen im Ostseeraum im 12. und beginnenden 13.Jahrhundert. Ansätze einer Neubewertung, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 126,2008, s. 145-185. Jahnke C., „Homines imperii” und „osterlinge”. Selbst- und Fremdbezeichnungen hansischer Kaufleute im Ausland am Beispiel Englands, Flanderns und des Ostseeraumes im 12. und 13. Jahr hundert, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 129,2011, s. 1-58. Jahnke C„ Die Hanse. Überlegungen zur Entwicklung des Hansebegriffes und der Hanse als Insti tution resp. Organisation, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 131,2013, s. 1-32. Jähnig B., Die Graudenzer Handfeste vom 18.Juni 1291. Zu ihrer historischen Bedeutung, „Beiträge zur Geschichte Westpreußens”, Nr. 12,1991, s. 7-20. Jähnig B., Möglichkeiten zur Fortführung des Preußischen Urkundenbuchs, [w:] Stand, Aufgaben und Perspektiven territorialer Urkundenbücher im östlichen Mitteleuropa, hg. von W. Irgang, N. Kersken, Marburg 1998 (Tagungen zur Ostmitteleuropa-Forschung, Bd. 6), s. 29-37. Janiszewska-Mincer B., Jan Lutkowic (Lutek) z Brzezia, [w:] Polskistownik biograficzny, 1.10, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962-1964, s. 443-445. Janosz-Biskupowa I., Archiwum Ziem Pruskich. Studium archiwoznawcze, Warszawa-Poznańl974 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 77,1972, z. 3). Janosz-Biskupowa I., Birken Rutger v[on], [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, 1.1: A-F, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1992, s. 112-113. Janosz-Biskupowa I., Mikulski K., Birken Rutger (Rudiger) von, [w:] Toruński słownik biograficzny, 1.1, red. K. Mikulski, Toruń 1998, s. 29 -30.
Januszajtis A., Główne Miasto, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 342-344. Januszajtis A., Osiek, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 746-747. Januszajtis A., Stare Miasto, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 948-950. Januszajtis A., Zamczysko, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 1131. Januszajtis A., Zaroślak, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 1133-1134. Jasiński T„ Spory i konflikty miast z komturami krzyżackimi, [w:] Zakon krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, red. Z.H. Nowak, Toruń 1995 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 86, z. 3), s. 51-66. Jenks S., Die Carta Mercatoria. Ein “hansisches" Privileg, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 108, 1990, s. 45-86. Jenks S., England, die Hanse und Preußen. Handel und Diplomatie 1377-1474, Köln-Wien 1992 (Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte, Bd. 38). Jenks S., Friedensvorstellungen der Hanse (13S6-1474), [w:] Träger und Instrumentarien des Friedens im hohen und späten Mittelalter, hg. von J. Fried, Sigmaringen 1996 (Vorträge und Forschungen / Konstanzer Arbeitskreis für mittelalterliche Geschichte, Bd. 43), s. 405-439. Jenks S., Das Danziger Pfundzollbuch von 1409 1411. Einleitung, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 124,2006, s. 117—158. Privilégia
277 Casimiriana Bibliografia Jenks S., Bishopsgate und die hansischen Rechte in London, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 133, 2015, s. 1-40. Jörn N., The crocodile creature merchant: the Dutch Hansa. Die Widerspiegelung der englisch-hansischen Auseinandersetzungen in den Denkschriften englischer Kaufleute und Politiker in der zweiten Hälfte des 16. Jahrhunderts, [w:] Niedergang oder Übergang? Zur Spätzeit der Hanse im 16. und 17. Jahrhundert, hg. von A. Grassmann, Köln-Weimar-Wien 1998 (Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte, Neue Folge, Bd. 44), s. 63-91. Jörn N., »With money and bloode«. Der Londoner Stalhof im Spanungsfeld der englisch-hansischen Beziehungen im 15. undl6.Jahrhundert, Köln-Weimar-Wien 2000 (Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte, Neue Folge, Bd. 50). Jóźwiak S., Kryzys władzy terytorialnej, [w:] Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, red. Μ. Biskup, R. Czaja, Warszawa 2008, s. 332-356. Jóźwiak S., Władza a społeczeństwo, [w:] Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i spo łeczeństwo, red. Μ. Biskup, R. Czaja, Warszawa 2008, s. 138—142. Jóźwiak S., Relacje Nowego Miasta Torunia z zakonem krzyżackim w średniowieczu, [w:] Nowe Miasto Toruń. 750 lat od lokacji, red. K. Mikulski, R Oliński, W. Rozynkowski, Toruń 2014, s. 69-84. JurekT„ Skupieński K., Wprowadzenie do dyplomatyki, [w:] Dyplomatyka staropolska, red.T. Jurek, Warszawa 2015, s. 17-48. Kaczmarczyk K., Dokument hołdowniczy Gdańska z roku 1454, „Rocznik Gdański”, 1.11,1937, s. 3-16. Kaczor D., Johann Ernst von der Linde, [w:] Poczet sołtysów,
burmistrzów, nadburmistrzów, przewodniczących Miejskiej Rady Narodowej i prezydentów Gdańska od хш do xxi wieku, red. B. Możejko, Gdańsk 2015, s. 236-237. Kalb H., Privileg, [w:] Enzyklopädie des Mittelalters, Bd. 1, hg. von G. Melville, Μ. Staub, Darmstadt 2008, s. 198-200. Kalinowska J.,Jan Hincza z Rogowa ijego działalnośćfundacyjna na dworze pierwszychJagiello nów, „Analecta Cracoviensia”, 1.19,1987, s. 319-341. Kamińska S., Klasztory Brygidek w Gdańsku, Elblągu i Lublinie. Założenie i uposażenie, Gdańsk 1979 (Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych. Seria monografii, nr 38). Kämpfer H.-J., Die Familie Gralath in Danzig, [w:] Preußische Landesgeschichte. Festschrift für Bernhart Jähnig zum 60. Geburtstag, hg. von U. Arnold, Μ. Glauert, J. Sarnowsky, Marburg 2001 (Einzelschriften der Historischen Kommission für Ost- und Westpreußische Landesforschung, Bd.22), s. 299-311. Karczewski D., Szarlejski Mikołaj, [w:] Inowrocławski słownik biograficzny, z. 2, red. E. Mikołajczak, Inowrocław 1994, s. 106-107. Katalog dokumentów i listów królów polskich z Archiwum Państwowego w Gdańsku (do 1492 roku), oprać. Μ. Grulkowski, B. Możejko, S. Szybkowski, Gdańsk 2014. Katalog dokumentów i listów królów polskich z Archiwum Państwowego w Gdańsku (Jan Olbracht i AleksanderJagiellończyk), oprać. S. Szybkowski, Gdańsk 2016. Katalog der Handschriften der Danziger Stadtbibliothek, T. 2, bearb. von O. Günther, Danzig 1903 (Katalog der Danziger Stadtbibliothek, Bd. 2).
278 Katalog zabytków sztuki. Miasto Gdańsk, cz. 1: Główne Miasto. Tekst, red. B. Roll, I. Strzelecka, Warszawa 2006 (Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Seria nowa, t. 8, cz. 1). Katalog zbioru numizmatycznego Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk, oprać. H. Dzienis, Wroclaw- Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1984. Kaufmann J., Studien zur Geschichte der Altstadt Danzig, „Zeitschrift des Westpreussischen Ge schichtsvereins”, H. 55,1913, s. 77-123. Kaufmann J., Das staatsrechtliche Verhältnis Danzigs zu Polen von 1454-1793 und 1807-1814, Danzig 1920 (Schriften der Stadt Danzig, H. 5). Kaufmann K.J., Westpreußen und Polen zwischen 1454-1772, [w:] Der Kampf um die Weichsel. Unter suchungen zur Geschichte des polnischen Korridors, hg. von E. Keyser, Berlin-Leipzig 1926, s. 69-87. Kaufmann K. J., Das Staatsarchiv der Freien Stadt Danzig, seine Geschichte und seine Bedeutung für das Deutschtum Westpreußens, [w:] Festschrift zur Feier des 25-jährigen Bestehens des Staats archivs, Danzig 1928, s. 5-70. Keyser E., Die Besiedlung der Altstadt Danzig, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 61,1921, s. 149-192. Keyser E., Danzigs Geschichte, Danzig 1921. Keyser E., Danzigs Entwicklung, Danzig 1923. Keyser E., Die Entstehung von Danzig, Danzig 1924. Keyser E., Olivaer Studien, „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins”, H. 66,1926, s. 69 -85. KeyserE., Die Baugeschichte der Marienkirche, [w:] K. Gruber, E. Keyser, Die Marienkirche in Danzig, Berlin 1929 (Die Baudenkmäler der Freien Stadt Danzig, T. 1: Die kirchlichen Bauwerke, Bd. 1), s. 25-90. Keyser E., Die
grundherrlichen und gutsherrlichen Rechte der Stadt Danzig, „Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins”, Jg. 28,1929, H. 4, s. 55-62. Keyser E., Der Weichselkorridor im Urteil des Auslandes, Berlin 1931. Keyser E., Geschichte des deutschen Weichsellandes, Leipzig 1939. Keyser E., Volkstum und völkische Leistung im Weichselland, [w:] Deutschland und der Korridor, hg. von F. Heiß, Berlin 1939, s. 21-48. Keyser E., Danzigs Vergangenheit, Aufl. 2, Danzig 1940 (Schriften der Adolf Hitler-Schule Schulungs burg Danzig-Jenkau der NSDAP, H. 22a). Keyser E., Geschichte der Stadt Danzig, Kitzingen/Main [1950] (Der Göttinger Arbeitskreis. Schrif tenreihe, H. И). Keyser E., Weichselmünde, [w:] Ost- und Westpreussen, hg. von E. Weise, Stuttgart 1966 (Kröners Taschenausgabe, Bd. 317: Handbuch der Historischen Stätten), s. 239. Keyser E., Die Baugeschichte der Stadt Danzig, hg. von E. Bahr, Köln-Wien 1972 (Ostmitteleuropa in Vergangenheit und Gegenwart, Bd. 14). Kętrzyński S., Formuła „ad rełacionem" w kancelaryi polskiej (1393-1492), „Przegląd Historyczny”, 1.18,1914, z. 1, s. 39-50. Ptiuilegia
279 Casimiriana Bibliografia Kętrzyński S., Formula „ad relacionem" w kancelarii polskiej (1393—1492) (Dokończenie), „Przegląd Historyczny”, 1.18,1914, z. 2, s. 146-171. Kętrzyński S., Zarys nauki o dokumencie polskim wieków średnich, 1.1, Warszawa 1934. Kisch G„ Forschungen und Quellen zur Rechts- und Sozialgeschichte des Deutschordenslandes, Bd. 2: Die Kulmer Handfeste. Text, rechtshistorische und textkritische Untersuchungen nebst Studien zur Kulmer Handefeste, dem Eibinger Privilegium von 1246 und einem Beitrag zur Geschichte des Begriffes »ius teutonicum«, »Deutsches Recht« im Deutschordensgebiet, Sigmaringen 1978 (Schriften des Kopernikuskreises Freiburg im Breisgau, Bd. 9). Kizik E., Gdański medaljubileuszowy z okazji trzechsetlecia inkorporacji Prus do Polski w 1754 roku, „Zapiski Historyczne”, t. 77,2012, z. 2, s. 79-91. Kizik E„ Ratusze wielkich miast Prus Królewskich w publicznych świętach władzy w xvi-xviii wieku. Uwagi na marginesie projektu badawczego, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodar czych”, t. 74,2014, s. 119-137. Kizik E., Trzeci Ordynek. Z dziejów gdańskiej opozycji mieszczańskiej od drugiej połowy xvi do schyłku XVIII w., [w:] Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Stowarzyszenie Rajcy Gdańscy w dniach 24 października 2014 r., 29 -30 maja 2015 r., red. S. Bykowska, E. Kizik, P. Paluchowski, Gdańsk 2015, s. 67-90. Kizik E., Krzyżacy w pamięci historycznej mieszczaństwa Prus Królewskich w 2 połowie xvi-xviii w.,
[w:]. odwracamy dusze nasze na ścieżki pokoju i zgody. Gdańsk i Krzyżacy w 550. rocznicę za warcia u pokoju toruńskiego. Katalog wystawy zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska w Dworze Artusa, w dniach 22 października -18 grudnia 2016 r„ red. J. Trupinda, Gdańsk 2016 (Res Gedanenses. Studia i Materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, t. U), s. 83-97. Kizik E., In Gold and Silver: Panoramas of Gdańsk on Coins and Medals in the 17th αηά18Λ centuries, „Zapiski Historyczne”, t. 83,2018, z. 4, s. 91—114. Kizik E., Rozrzutny splendor władzy. Koszty królewskich wizyt w Gdańsku nowożytnym, [w:] Król jedzie! Wizyty władców połskich w Gdańsku xv—xviii w. Katalog wystawy czynnej w Muzeum Gdańska od 6 lipca do 30 października 2018 r., 1.1: Eseje, red. E. Kizik, Gdańsk 2018, s. 194—211. Kizik E., Uroczyste wjazdy królów połskich i członków ich rodzin do Gdańska od drugiej połowy XVdo XVIII w., [w:] Króljedzie! Wizyty władców polskich w Gdańsku xv-xvni w. Katalog wystawy czynnej w Muzeum Gdańska od 6 lipca do 30 października 2018 r., 1.1: Eseje, red. E. Kizik, Gdańsk 2018, s. 32-55. Klein A., Die zentrale Finanzverwaltung im Deutschordensstaate Preussen am Anfang des xvJah rhunderts. Nach dem Marienburger Tresslerbuch, Leipzig 1904 (Staats- und sozialwissenschaft liche Forschungen, Bd. 23, H. 2). Kleinau H., Untersuchungen über die Kulmer Handfeste, besonders ihre Stellung im Recht der deutschen Kolonisation. Zugleich Bemerkungen zu Guido Kisch, Die Kulmer Handfeste, „Alt preußische Forschungen”, Jg. 10,1933, s. 231-261. Klemm G., 5 И Jahrhundert Dorf und
Kirche Müggenhahl. Geschichte eines alten Danziger Wer derdorfes. Festschrift zum 550jährigenJubiläum 3. Mai 1378-1928, Danzig 1928. Knetsch C„ Die Siegel der Stadt Danzig bis zum Untergange ihrer Selbständigkeit, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 47,1904, s. 97-120. Kociumbas P„ Słowo miastem przepojone. Kantata okolicznościowa w osiemnastowiecznym Gdańsku, Wrocław 2009 (Orbis Linguarum, vol. 89).
280 Koczerska Μ., Oleśnickijan zwany Głowacz h. Dębno, [w:] Polski słownik biograficzny, L 23, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańskl978, s. 764-766. Kohler G., Geschichte der Festungen Danzig und Weichselmünde bis zumJahrel814 in Verbindung mit der Kriegsgeschichte derfreien Stadt Danzig, Th. 1: Bis zumJahre 1734, Breslau 1893. Komaszyński Μ., Jan in Sobieski a Bałtyk, Gdańsk 1983. Kopiński К., Mikulski К., Loe (Lave, Lawe, Louwe, Loch, Lo, Lö, Loo, Lohe, Louch, Loye) Jan vi vorn (de, von, von der), [w:] Toruński słownik biograficzny, t. 6, red. К. Mikulski, Toruń 2010, s. 94-98. Koselleck R., Preußen zwischen Reform und Revolution. Allgemeines Landrecht, Verwaltung und soziale Bewegung 1791 bis 1848, München 1989. Kościelak S., Orunia, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. В. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 742-745. Kościelak Z., Płonią Wielka, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 795-796. Kościelak Z., Sobieszewo, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 935. Kotarski E., Piśmiennictwo morskie w dobie staropolskiej. W poszukiwaniu kryteriów, „Libri Gedanenses", t. 8,1974, s. 5-29. Kotarski E., Sebastiana Krzysztofa Zakrzewskiego Pruskich wojen rewolucyja. (1627), „Libri Gedanenses”, t. 8,1974, s. 175-209. Kotarski E., U progu marynistyki polskiej. xvi-xvn wiek, Gdańsk 1978. Kotarski E., Od Zygmunta iii Wazy doJana ni Sobieskiego. Z dziejów gdańskiej poezji okoliczno ściowej, „Rocznik Gdański”, t. 50,1990, z. 1, s. 155-178. Kotarski E., Siedemnastowieczne pochwały Gdańska, „Rocznik Gdański”, t. 52,1992, z. 1/2, s. 5-19.
Kotarski E., Gdańska poezja okolicznościowa xvn wieku, Gdańsk 1993 (Wydawnictwa Instytutu Bałtyckiego w Gdańsku, nr 16: Seria Pomorzoznawcza, 1.10). Kotarski E., Sarmaci i morze. Marynistyczne początki w literaturze polskiej χνι-χνιιι wieku, Warszawa 1995. Kotarski E., Gdańska poezja okolicznościowa χνιιι wieku, Gdańsk 1997. Kowale, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 535. Krannhals D., Das Kran tor zu Danzig, Danzig 1941 (Danzig in Geschichte und Gegenwart, H. 3). Krause H., Privileg, mittelalterlich, [w:] Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, hg. von A. Erler und E. Kaufmann unter philologischer Mitarb. von R. Schmidt-Wiegand, mitbegr. von W. Stammler, Red. D. Werkmüller, Bd. 3: List-Protonotar, Berlin 1984, szp. 2001-2002. Krause [K.E.H.], Ein Stader Copiarium von 1549 und 1550, „Archiv des Vereins für Geschichte und Alterthümer der Herzogthümer Bremen und Verden und des Landes Hadeln zu Stade”, Bd. 2,1864, s. 282-292. Krawczuk W., Metryka Koronna i Metryka Litewska, [w:] Dyplomatyka staropolska, red. T. Jurek, Warszawa 2015 (Nauki Pomocnicze Historii. Seria nowa), s. 189—212. Kretzschmar J., Lübeck als Reichsstadt, „Zeitschrift des Vereins für Lübeckische Geschichte und Altertumskunde”, Bd. 23,1926, s. 9-41. Privilégia
281 Casimiriana Bibliografia Kriedte P., Die Herrschaft der Bischöfe von Włocławek in Pommerellen von den Anfängen bis zum Jahre 1409, Göttingen 1974 (Veröffentlichungen des Max-Planck-Instituts für Geschichte, Bd. 40). Krieger Κ.-F., Der Rechtsschutz der deutschen Hansekaufleute in England unter König Edu ard I. (1272-1307), [w:] Stadt und Land in der Geschichte des Ostseeraums. Wilhelm Koppe zum 65. Geburtstag überreicht von Freunden und Schülern, hg. von K. Friedland, Lübeck 1973, s. 33-50. Krollmann Ch., Politische Geschichte des Deutschen Ordens in Preußen, Königsberg i. Pr. 1932 (Ostpreußische Landeskunde in Einzeldarstellungen, [Bd. 9]). Krollmann Ch., Die Ratslisten der drei Städte Königsberg im Mittelalter, Königsberg Pr. 1935. Kruszelnicki Z., Historyzm i kult przeszłości w sztuce pomorskiej χνι-χνιιι wieku, Warszawa-Poznań-Toruń 1984 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Prace Wydziału Filologiczno-Fiłozoficznego, t. 29, z. 3). Krygier A., Przywileje wystawione przez zakon krzyżacki dla małych miast pruskich w latach 1411-1454, „Studia z Dziejów Średniowiecza”, nr 18,2014, s. 115-140. Krzyżaniakowa J., Wprowadzenie formuły relacji do polskiej kancelarii królewskiej, [w:] Euro pa - Słowiańszczyzna - Polska. Studia ku uczczeniu profesora Kazimierza Tymienieckiego, red. J. Bardach i in., Poznań 1970 (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prace Wydziału Filozoficzno-Historycznego. Seria Historia, nr 36), s. 397-416. Krzyżaniakowa J., Bniński Andrzej, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski i in., wyd. 2, Warszawa 1983, s. 60-61. Kubicka K.,
Akta miasta Gdańska - losy wojenne i rewindykacja, [w:] Historia - Archiwa - Gdańsk. Studia dedykowane profesorowi Czesławowi Biernatowi w 90. rocznicę urodzin, red. R. Kubicki, A. Przywuska, Gdańsk 2014, s. 309-321. Kubicki R„ Dochody z młynów w gospodarce komunalnej Gdańska i Elbląga od drugiej połowy XVdo XVIII w., „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. 70,2010, s. 175-201. Kubicki R„ Młynarstwo w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w xin-xv wieku (do 1454 r.), Gdańsk 2012. Kuczyński S.M., Kazimierz AndrzejJagiellończyk, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.12, WrocławWarszawa-Kraków 1966-1967, s. 269-274. Kumlien K., Karl Knutsson i Preussen 1457—1464. Ett inslag i östersjöomrddets historia under det 13-âriga krigets tid, Stockholm 1940 (Kungl. Vitterhets Historié och Antikvitets Akademiens Handlingar, del 46, h. 2). Kunzendorf-Samulowska A., Kloskowski J., Śląski K., Dzieje zamku człuchowskiego, [w:] Z dziejów ziemi Człuchówskiej, red. K. Śląski, Poznań 1967 (Biblioteka Słupska, 1.16), s. 64-83. Kupczyński T., Organizacja przedwojenna Państwowego Archiwum w Gdańsku i dzisiejszejego zasoby, „Archeion”, 1.18,1948, s. 87-102. Kuraś S., Przywileje prawa niemieckiego miast i wsi małopolskich xrv-xv wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971. Kurtyka J„ Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowladczej w średniowieczu, Kraków 1997. Kutrzeba S., Gdańsk i Polska w przeszłości 1454 -1793, „Strażnica Zachodnia”, R. 1,1922, nr 4, s. 1-17. Kutrzeba S., Historja źródeł dawnego prawa polskiego, 1.1, Lwów-Warszawa-Kraków [1925].
282 Kwiatek J., Lijewski T., Leksykon miast polskich, Warszawa 1998. Laan P.H. J. van der. Die städtische Autonomie in den nördlichen Niederlanden bis zum 17. Jahrhun dert, [w:] Autonomie, Wirtschaft und Kultur der Hansestädte, hg. von K. Fritze, E. Müller-Mertens, W. Stark, Weimar 1984 (Abhandlungen zur Handels- und Sozialgeschichte, Bd. 23: Hansische Studien, Bd. 6), s. 101-110. Larczyński T., Ziemia gdańska w okresie panowania zakonu krzyżackiego. Struktura własności i organizacja osadnictwa wiejskiego, Oświęcim 2017. Leinz J., Die Ursachen des Abfalls Danzigs vom Deutschen Orden unter besonderer Berück sichtigung der nationalen Frage, „Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands”, Bd. 13/14,1965, s. 1-59. Leman [Ch.K.], Provinzialrecht der Provinz Westpreußen, Bd. 3: Die Statutarrechte der Stadt Danzig, hg. von F.H. von Strombeck, Leipzig 1832. Letkemann P., Die preussische Verwaltung des Regierungsbezirks Danzig 1815-1870, Marburg (Lahn) 1967 (Wissenschaftliche Beiträge zur Geschichte und Landeskunde Ost-Mitteleuropas, Nr. 80). Letkemann P., Die Geschichte der westpreußischen Stadtarchive, „Beiträge zur Geschichte West preußens”, Nr. 5,1976, s. 5-96. Lewicki S., Historja handlu w Polsce na tle przywilejów handlowych (prawo składu), Warszawa1920. Lieb Th., Privileg und Verwaltungsakt. Handlungsformen der öffentlichen Gewalt im 18. und 19. Jahrhundert, Frankfurt am Main 2004 (Rechtshistorische Reihe, Bd. 280). Liesegang E., Urkunden und Untersuchungen zur Geschichte der Stadt Stendal. I. Zur Verfassungs geschichte, „Forschungen zur Brandenburgischen und
Preußischen Geschichte”, Bd. 10,1898, s. 311-324. Lingelbach G., Geleit, [w.] Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, Bd. 2, hg. von A. Cordes, H. Lück, D. Werkmüller, Ch. Bertelsmeier-Kierst, Aufl. 2, Berlin 2012, szp. 37-42. Lingenberg H„ Danzig, [w:] Die Hanse. Lebenswirklichkeit und Mythos, hg. von J. Bracker, V. Henn, R. Postel, Aufl. 2, Lübeck 1998, s. 370-387. Lindner Th., Die Privilegien der Könige Wilhelm und Wenzel für die Stadt Bremen und die Zeit der Fälschung, „Bremisches Jahrbuch”, Bd. 13,1886, s. 1-22. Lipce, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. В. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 579-580. Loening O., Danzig. Sein Verhältnis zu Polen und seine Verfassung, Berlin 1921 (Das Selbstbestim mungsrecht der Deutschen. Eine Schriftenfolge des Ausschusses für Minderheitenrecht, H. 3). Loew P.O., Danzig und seine Vergangenheit1793-1997. Die Geschichtskultur einer Stadt zwischen Deutschland und Polen, Osnabrück 2003 (Einzelveröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Warschau, Bd. 9). Loew P.O., Gdańsk ijego przeszłość. Kultura historyczna miasta od końca χνιιι wieku do dzisiaj, przeł. J. Mosakowski, Gdańsk [2012]. Lohmeyer G., Ueber den Abfall des preußischen Bundes vom Orden, Danzig 1871 (Programm der Realschule St. Johann). Lohmeyer [K.], Baysen, Johann v[on], [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 2, Leipzig 1875, s. 189-190. Privilegia
Bibliografia 283 Casimiriana Lohmeyer К., Geschichte von Ost- und Westpreussen, Abt. 1, Gotha 1880. Lohmeyer K., Schütz, Kaspar, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 33, Leipzig 1891, s. 132-133. Löschin G., Geschichte Danzigs von der ältesten bis zur neuesten Zeit. Mit beständiger Rücksicht auf Cultur der Sitten, Wissenschaften, Künste, Gewerbe und Handelszweige, Th. 1—2, Danzig 1822-1823. Löschin G., Danzig und seine Umgebungen, Aufl. 3, Danzig 1853. Löschin G., Einiges über das Verhältniß des Danziger Freistaates zur Provinz Polnisch-Preußen, zur polnischen Republik und zum Könige von Polen, [w:] Säkularfeier des um die Förderunggelehr ter Bildung hochverdienten Gymnasiums zu Danzig am 13. Junius 1858 im Namen der höheren Bürgerschule zu St.Johann, Danzig 1858, s. 9-24. Lüdicke E., Der Rechtskampf des deutschen Ordens gegen den Bund der preußischen Stände 1440-1453, „Altpreußische Forschungen”, Jg. 12,1935, H. 1, s. 1-43; H. 2, s. 173-216. Lutman R., Historja Gdańska do roku 1793, [w:] Gdańsk. Przeszłość i teraźniejszość, red. S. Kutrzeba, Lwów-Warszawa-Kraków 1928, s. 35-128. Lutman R., Historja Gdańska tu latach 1793-1918, [w:] Gdańsk. Przeszłość i teraźniejszość, red. S. Kutrzeba, Lwów-Warszawa-Kraków 1928, s. 172-185. Lutman R., Położenie prawne Gdańska w dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, „Wiadomości Literac kie”, R. 16,1939, nr 31-32, s. 38. Maciakowska Z., Młode Miasto w Gdańsku -jego położenie i wielkość, [w:] Z dziejów średniowie cza. Pamięci profesoraJana Powierskiego (1940-1999), red. W. Długokęcki, Gdańsk 2010, s. 227-242. Maciakowska Z., Kształtowanie
przestrzeni miejskiej Głównego Miasta w Gdańsku do początku xv wieku, Gdańsk 2011 (Fontes Commentationesque ad Res Gestas Gedani et Pomeraniae, t. 3). Maciakowska Z., Kilka uwag na temat średniowiecznego Osieka w Gdańsku, „Zapiski Historyczne”, t. 80,2015, z. 2, s. 55-76. MaciejewskiT., Wpływ polityki monarchów polskich na ustrój Gdańska w latach 1454-1793, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego”, 1.17,2014, s. 49-60. MaciejewskiT., Ustrój konstytucyjny i sądowy napoleońskiego (1807-1814) i wersalskiego (1920-1939) Wolnego Miasta Gdańska w rozwoju prawno-historyczno-porównawczym, Gdańsk 2017. Magdański Μ., Organizacja kupiectwa i handlu toruńskiego do roku 1403, Toruń 1939 (Wydaw nictwa Archiwum Miasta Torunia, t. 2). Maleczyński K., Zarys dyplomatyki polskiej wieków średnich, cz. 1, Wroclaw 1951 (Prace Wrocław skiego Towarzystwa Naukowego, seria A, nr 38). Maleczyński K., Rozwój dokumentu polskiego od xi do xvw., [w;] K. Maleczyński, Studia nad dokumentem polskim, Wroclaw-Warszawa- Kraków- Gdańsk 1971, s. 242-276. Malinowski K., Gruszczyński Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 9, Wrocław-Warszawa-Kraków 1960-1961, s. 55-57. Małlek J., Opórjako środek w walce politycznej reprezentacji stanowej przeciw władcom Prus Książęcych i Prus Królewskich od xvi do χνιιι wieku, „Rocznik Gdański”, t. 49,1989, z. 1, s. 51-71. Malłek J., Verfassung, Verwaltung, Recht und Militär im Königlichen Preußen, [w:] Handbuch der Geschichte Ost- und Westpreußens, hg. von E. Opgenoorth, T. 2/1: Von der Teilung bis zum
284 Schwedisch-Polnischen Kriegl466-1655, Lüneburg 1994 (Einzelschriften der Historschen Kommis sion für Ost- und Westpreußische Landesforschung, Bd. 10), s. 51-81. Mallek J., Königlich-Preussen/Polnisch-Preussen - eine autonome Region 1466-1569, [w:] J. Mallek, Opera selecta, vol. 1: Polen und Preussen vom 15. bis zum 18.Jahrhundert. Bestandsaufnahme und Perspektiven, Toruń 2011, s. 119-133. Mallek J., Prusy Polskie w хѵ-хѵш w. Dążenia unifikacyjne a patykularyzm pruski, „Studia luridica Toruniensia”, 1.10,2012, s. 167-183. Mantels W., Der imJahrel367zu Köln beschlossene zweite hanseatische Pfundzoll, [w:] W. Mantels, Bei träge zur Lübisch-Hansischen Geschichte. Ausgewählte historische Arbeiten, Jena 1881, s. 233-288. Maschke E., Deutsche Städte am Ausgang des Mittelalters, [w:] E. Maschke, Städte und Menschen. Beiträge zur Geschichte der Stadt, der Wirtschaft und Gesellschaft 1959-1977, Wiesbaden 1980 (Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte. Beihefte, Nr. 68), s. 56-99. Matysik S., Prawo nadbrzeżne (ius naufragii). Studium z historii prawa morskiego, Toruń 1950 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 54, z. 1). Matysik S., Eliasz Konstanty Schröder. Gdański prawnik i sekretarz królewski z xvii wieku. Życie i dzieło, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. 6,1954, z. 1, s. 153-162. Matysik S., Eliasz Konstanty Schröder, gdański prawnik (1625-1680), „Rocznik Gdański”, 1.13,1954, s. 98-122. Matysik S., O stosunku Gdańska do Polski i o ustroju Gdańska w 1.1454-1793 (Stan i potrzeby badań), „Przegląd Zachodni", R. 10,1954, nr 7/8, s. 390-414. Matysik S.,
Dzieje Gdańska, [w:] Gdańsk.Jego dzieje i kultura, red. F. Mamuszka, Warszawa 1969, s. 29-128. MączakA., Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawal986. Mentzel-Reuters A., Stadt und Welt. Danziger Historiographie des 16. Jahrhunderts, [w:] Kultur geschichte Preußens königlich polnischen Anteils in der Frühen Neuzeit, hg. von S. Beckmann, K. Garber, Tübingen 2005 (Frühe Neuzeit, Bd. 103), s. 99-126. Methner A., Danzig. A. Rechtsgeschichte, [w:] Handwörterbuch der Rechtswissenschaft, Bd. 1: Abandon — Deichgüter, hg. von F. Stier-Somlo, A. Elster, Berlin-Leipzig 1926, s. 899-900. Meyer W., Drei Königsberger Bürgermeister, „Altpreußische Forschungen”, Jg. 4,1927, H. 1, s. 100—127. Meyer W., Brunau, Andreas, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg - Malten, hg. von Ch. Kroll mann, Königsberg Pr. 1941, s. 88. Miasta polskie w Tysiącleciu, 1.1-2, red. Μ. Siuchniński, Wroclaw-Warszawa-Kraków 1965-1967. Mielczarski S., Hecht Arnold, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2: G-К, red. Z. Nowak, Gdańsk 1994, s. 174-175. Migowo, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 641. Mikulski K., Urzędnicy miejscy Torunia. Spisy, cz. 2:1454-1650, Toruń 2001 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 89, z. 3). Mikuła Μ., Beneficjenci indywidualnych zwolnień podatkowych w małopolskich miastach kró lewskich w dobiejagiellońskiej, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa”, t. 5,2012, s. 13-25. Priuilegia
285 Casimiriana Bibliografia Mikuła Μ., Typologia aktów prawnych dla miast w dobiejagiellońskiej-przydatnośćfunkcjonal nego podziału aktów prawnych do badań nad kierunkami polityki królewskiej, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego", 1.16,2013, s. 41—57. Mikuła Μ., Prawodawstwo króla i sejmu dla małopolskich miast królewskich (1386—1572). Studium z dziejów rządów prawa w Polsce, Kraków 2014. Militzer К., Ein Eibinger Pfundzollregister aus dem Herbst des Jahres 1398, „Preußenland”, Jg. 17, 1979, Nr. 1/2, s. 14-31. Misäns I., Der Städtetag als Instrument hansischer Politik der livländischen Städte, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 119,2001, s. 85-102. Mohnhaupt H., Untersuchungen zum Verhältnis Privileg und Kodifikation im 18. und 19. Jahrhun dert, „lus Commune”, Bd. 5,1975, s. 71-121. Mohnhaupt H., Privatrecht in Privilegien, [w:] Vorträge zur Geschichte des Privatrechts inEuropa. Symposion in Krakau, 9.-12. Oktober1979, Frankfurt am Main 1981 (lus Commune. Sonderhefte. Texte und Monographien, Bd. 15), s. 58-75. Mohnhaupt H., Privileg, neuzeitlich, [w:] Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, hg. von A. Erler und E. Kaufmann unter philologischer Mitarb. von R. Schmidt-Wiegand, mitbegr. von W. Stammler, Red. D. Werkmüller, Bd. 3: List - Protonotar, Berlin 1984, szp. 2005-2011. Mohnhaupt H., Privileg, [w:] Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 10, hg. von F. Jaeger, Stuttgart-Weimar 2009, szp. 392. Mokrzecki L., W kręgu prac historyków gdańskich χνπ wieku, Gdańsk 1974 (Uniwersytet Gdański. Praca habilitacyjna, nr 22). Möncke G., Zur Problematik des Terminus „Freie
Stadt" im 14. und 15. Jahrhundert, [w:] Bi schofs- und Kathedralstädte des Mittelalters und der frühen Neuzeit, hg. von F. Petri, Köln-Wien 1976 (Städteforschung, Reihe A: Darstellungen, Bd. 1), s. 84-94. Moraw P., Reichstadt, Reich und Königtum im späten Mittelalter, „Zeitschrift für Historische For schung”, Bd. 6,1979, H. 4, s. 385-424. Moraw P„ Zur Verfassungsposition der Freien Städte zwischen König und Reich, besonders im 15.Jahrhundert, [w:] Res publica. Bürgerschaft in Stadt und Staat. Tagung der Vereinigung für Verfassungsgeschichte in Hofgeismar am 3O./31. März 1987, hg. von G. Dilcher, Berlin 1988 (Beihefte zu „Der Staat”, H. 8), s. 11-39. Możdżeń J., Przedstawianie świata przez kronikarzy gdańskich na przełomie xvi xvi wieku, Toruń 2016 (RocznikiTowarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 95, z. 2). Możejko B., Kontakty połskiej kancelarii królewskiej z Gdańskiem w okresie wojny trzynastoletniej, [w:] Kancelaria wielkich mistrzów i polska kancelaria królewska w xv wieku. Materiały z między narodowej konferencji naukowej. Malbork 2-3 ix 2004, red. J. Trupinda, Malbork 2006, s. 191-210. Możejko В., O dacie powstania najstarszego zachowanego wilkierza Głównego Miasta w Gdańsku, [w:] Odkrywcy, princepsi, rozbójnicy, red. B. Śliwiński, Malbork 2007 (Studia z Dziejów Średnio wiecza, nr 13), s. 163-170. Możejko B., Przywileje KazimierzaJagielłończyka z 1457 r. dla Gdańska a zmiany heraldycznego wizerunku miasta, [w:] Okręt Kościoła z gdańskiego Dworu Artusa. Materiały z sesji zorganizo wanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska dnia 25 maja 2007 roku w 550. rocznicę
nadania Miastu honorowego przywileju przez króla Kazimierza Jagiellończyka, red. E. Śledź, Gdańsk 2008 (Res Gedanenses. Studia i Materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, 1.1), s. 15-37.
286 Możejko В., Kaczor D., Śliwiński B., Zarys dziejów klasztoru dominikańskiego w Gdańsku od śre dniowiecza do czasów nowożytnych (1226/1227-1835), „Archeologia Gdańska”, 1.1,2006, s. 137-214. Możejko B., Śliwiński B., W czasach średniowiecza, [w:] Historia Pruszcza Gdańskiego do 1989 roku, red. B. Śliwiński, Pruszcz Gdański 2008, s. 45-69. Muhl J., Geschichte der Dörfer an der Danziger Höhe, Danzig 1938 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreußens, Nr. 21). Muhl J., Das Danziger Haupt, „Weichselland. Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins”, Jg.39,1940,H. 3,s. 59-63. Muhl J., Kirchengeschichtliches von der Danziger Nehrung, „Weichselland. Mitteilungen des West preußischen Geschichtsvereins”, Jg. 39,1940, H. 2, s. 36-46. Müller H., Das Linzer Diplom, „Bremisches Jahrbuch”, Bd. 74/75,1995-1996, s. 15-28. Müller H„ Das Linzer Diplom von1646, Bremen 1996 (Kleine Schriften des Staatsarchivs Bremen, H. 23). Müller M.G., Die Teilungen Polens 1772,1793,1795, München 1984. Müller M.G., Zweite Reformation und städtische Autonomie im Königlichen Preußen. Danzig, Elbing und Thorn in der Epoche der Konfessionalisierung (1557-1660), Berlin 1997 (Publikationen der Historischen Kommission zu Berlin). Müller M.G., „Na uroczystym układzie założone urządzenie kraju". Miejskie dziejopisarstwo i regionałna tożsamość stanowa w Prusach Krółewskich w χνιι i na początku χνιιι wieku, [w:] M.G. Müller, Zrozumieć polską historię, Poznań 2012 (Poznańska Biblioteka Niemiecka, t. 35), s. 182-197. Müller U., Das Geleit im Deutschordensland Preußen, Köln-Weimar-Wien 1991
(Veröffentlichun gen aus den Archiven Preussischer Kulturbesitz, Beih. 1). MüngerT., Hanse und Eidgenossenschaft - zwei mittelalterliche Gemeinschaften im Vergleich, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 119,2001, s. 5-48. Nadolski B„ Jan Piotr Titius - profesor wymowy i poezji w Gdańskim Gimnazjum Akademickim, „Rocznik Gdański”, t. 23,1964, s. 185-205. Nalewajek A., Dokument w RocznikachJana Długosza, Lublin 2006 (Towarzystwo Naukowe Kato lickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawia n. Prace Wydziału Historyczno-Filologicznego, nr 124). NeitmannK., Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preußen 1230-1449. Studien zur Diplo matie eines spätmittelalterlichen deutschen Territorialstaates, Köln-Wienl986 (Neue Forschungen zur brandenburg-preussischen Geschichte, Bd. 6). Neitzert D., Die Göttinger Freiheiten. Ein Privilegienstreit aus demJahr 1410, „Göttingerjahrbuch”, Bd. 52,2004, s. 63-84. Neumann R., Zu der Privilegienbestätigung König Friedrichs in. für Köln von 1442Juni 29, „Annalen des Historischen Vereins für den Niederrhein”, Bd. 198,1995, s. 83-88. NeumeyerH., Westpreußen und Polen. Staatsrechtliche und völkische Beziehungen zur Zeit der "polnischen Oberhoheit" 1454 bis 1772, „Westpreussen-Jahrbuch”, [Bd. 1], 1950, s. 24-31. Nimmert B., Danzigs Verhältnis zu Polen in denJahren 1466 -1492, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 53,1911, s. 109-203. Nitecki P., Biskupi Kościoła wPolsce w latach 965—1999. Słownik biograficzny, wyd. 2, Warszawa 2000. Privilégia
Bibliografia 287 Casimiriana Nodzyński T., "Strażnica Zachodnia" 1922-1939. Źródło do dziejów myśli zachodniej w Polsce, Zielona Góra 1997. Nowacki J., Bniński Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 143—145. Nowak P., Niemieckojęzyczne dokumenty króla Władysława Jagiełły, „Studia Źródłoznawcze", t. 42,2004, s. 97-114. Nowak Z., Lacke (Lakke) Filip, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.16, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971, s. 405-406. Nowak Z., Reinhold Curicke i jego dzieło na tle historiografii gdańskiej xiv-xvii wieku, [w:] M. Babnis, J. Kukliński, Z. Nowak, J.K. Sawicki, Dyament w Koronie, Gdańsk— Gdynia 1997, s. 288-350. Nowak Z.[H.], Loe (Lo, Lohe)Jan von, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.17, Wrocław-WarszawaKraków 1972, s. 510-511. Nowak Z.H., Historycy gdańscy-Erich Keyser i Walther Recke, [w:] Dzieje historiografii Pomorza Gdańskiego i Prus Wschodnich 1920-1939 (1944) (Kierunki, ośrodki, najwybitniejsi przedstawiciele). Materiały sesji w Toruniu 15-16 xi 1991 r„ red. A. Tomczak, Toruń 1992, s. 103-112. Nowak Z.H., Die Neustadtgründungen des Deutschen Ordens inPreußen. Entstehung, Verhältnisse zu den Altstädten, Ende der Eigenständigkeit, [w:] Stadt und Orden. Das Verhältnis des Deutschen Ordens zu den Städten in Livland, Preußen und im Deutschen Reich, hg. von U. Arnold, Marburg 1993 (Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, Bd. 44), s. 129-142. Nowak Z.H., Loe (Lo, Lohe), Jan v[on], [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3: L-P, red. Z. Nowak, Gdańsk 1997, s. 75-76. Nowak Z.H., W okresie kryzysu państwa
krzyżackiego (1411-1454), [w:] Historia Torunia, 1.1: W czasach średniowiecza (do roku 1454), red. Μ. Biskup, Toruń 1999, s. 249-303. Nowak Z.H., Tandecki J., Prawa i przywileje Starego i Nowego Miasta Elbląga w średniowieczu, Gdańsk 1998. Nowakowski T, Idee areng dokumentów książąt polskich do połowy χιιι wieku, Bydgoszcz 1999. Odyniec W., Starostwo puckie 1546-1678, Gdańsk 1961. Odyniec W., Godlewski J., Ziemia pucka. Przeszłość i teraźniejszość, Gdańsk 1974. Oeser W., Beobachtungen zur Strukturierung und Variantenbüdung der Textura. Ein Beitrag zur Paläographie des Hoch- und Spätmittelalters, „Archiv für Diplomatik, Schriftgeschichte, Siegel- und Wappenkunde”, Bd. 40,1994, s. 359-439. Ogris W., Raymund von Wiener Neustadt, [w:] Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, hg. von A. Erler und E. Kaufmann unter philologischer Mitarb. von R. Schmidt-Wiegand, mitbegr. von W. Stammler, Red. D. Werkmüller, Bd. 4: Protonotarius Apostolicus - Strafprozeßordnung, Berlinl99O, szp. 200-203. Oracki T, Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy xv do końca XVIII wieku, 1.1: A—K, Olsztyn 1984 (Biblioteka Olsztyńska, nr 11); t. 2: L-Ż, Olsztyn 1988 (Biblioteka Olsztyńska, nr 15). Ożóg K., Piotr Woda ze Szczekocin h. Odrowąż, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 26, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981, s. 434-436. Paluchowski P„ Gdańska Głowa, [w;] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 322.
288 Papée F., Połączenie Gdańska z Polską, „Wiadomości Literackie”, R. 16,1939, nr 31-32, s. 8. Paszkiewicz B., Brakteaty — pieniądz średniowiecznych Prus, Wrocław 2009 (Acta Universitatis Wratislaviensis, No. 3124). Pàtkovà H., Ceskà stredovèkâ paleografîe, Ceské Budêjovice 2008. Pawlowski J.N., Populäre Geschichte Danzig’s mit einem Anhänge: Topographische Uebersicht der Stadt und meteorologische, culturhistorische und andere Notizen in chronologischer Folge, [T.l], Danzig 1880. Pawlowski J.N., Populäre Geschichte und Beschreibung des Danziger Landkreises, Danzig 1885. Pawlowski J.N., Geschichte der Provinzial-Hauptstadt Danzig von den ältesten Zeiten bis zur Säcularfeier ihrer Wiedervereinigung mit Preußen 1893, Danzig1893. Pelczar Μ., Polski Gdańsk, Gdańsk 1947 (Biblioteka Gdańska. Seria monografii, nr 1). Pelczar Μ., Obchód 500-lecia powrotu Gdańska do Macierzy. Wkład środowiska historyków gdańskich, „Rocznik Gdański”, 1.14,1955, s. 453-474. Pelczar Μ., Pół tysiąca lat temu. W pięćsetną rocznicę „wielkiego przywileju" KazimierzaJagiel lończyka, „Rejsy”, R. 13,1957, nr 19, [s. 2]. Pelczar Μ., Gdańsk, Warszawa 1958. Pelczar Μ., Gralath Daniel młodszy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 8, Wrocław-Warszawa-Kraków 1959, s. 536-537. Pelczar Μ., Czy Gdańsk posiadał prawo składu?, [w:] Prace z dziejów Polskifeudalnej ofiarowane Romanowi Gródeckiemu w 70 rocznicę urodzin, red. Z. Budkowa i in., Warszawa 1960, s. 229-249. Pelczar Μ., Nauka i kultura w Gdańsku, [w:] Gdańsk,jego dzieje i kultura, red. F. Mamuszka, War szawa 1969, s. 499-606. Pelech Μ., Zur Rolle Danzigs
unter den preußischen Hansestädten bis 1410, [w:] Danzig in acht Jahrhunderten. Beiträge zur Geschichte eines hansischen und preußischen Mittelpunktes, hg. von B. Jähnig, P. Letkemann, Münster/Westf. 1985 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreussens, Nr. 23), s. 61-76. Pelech Μ., W sprawie okupu zajeńców krzyżackich z Wielkiej Wojny (1409-1411). Części, „Zapiski Historyczne”, t. 52,1987, z. 1, s. 131-152. Perlbach Μ., Das Siegel der Urkunde Friedrichs I. für Hamburg vom 7. Mai 1189, „Hansische Ge schichtsblätter”, [Bd. 9, Jg. 26], 1898, s. 141-144. Perlbach Μ., Die preussischen Vögte in Schonen bis 1530, „Hansische Geschichtsblätter”, [Bd. 10, Jg. 29], 1901, s. 163-169. Piech Z., Monety, pieczęcie i herby w systemie symboli władzyJagiełłonów, Warszawa 2003. Pieczęcie krółów i królowych Polski. Tabularium Actorum Antiquorum Varsoviense Maximum, Divisio Prima-„InSimul", Warszawa 2010. Pieradzka K., KoniecpolskiJan zwany Taszką h. Pobóg, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.13, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967-1968, s. 517-519. Privilégia
Bibliografia 289 Casimiriana Pirożyński J., Na drodze do gdańskiej deprekacji. Sprawa Gdańska na sejmie 1570 r., „Rocznik Gdański”, t. 31,1971, z. 1, s. 5-52. Piskorski J.M., „Deutsche Ostforschung” und „polnische Westforschung", „Berliner Jahrbuch für osteuropäische Geschichte”, H. 1,1996, s. 379—389. PitułaM., Stany Prus Królewskich wobec polityki bałtyckiej Polski w czasach Zygmunta Augusta, [w:] Prusy Książęce i Prusy Królewskie w χνι-χνπι wieku, red. J. Wijaczka, Kielce 1997 (Prace Insty tutu Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach, nr 6), s. 139-153. Pitz E„ Bürgereinung und Städteeinung. Studien zur Verfassungsgeschichte der Hansestädte und der deutschen Hanse, Köln-Wien 2001 (Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte, Bd. 52). Piwarski K., Dzieje Gdańska w zarysie, Gdańsk-Bydgoszcz-Szczecin 1946. Piwek A., Budowa i przebudowy Zielonej Bramy w Gdańsku, [w:] Zielona Brama w Gdańsku. Materiały z sesji z 12 maja 2003 w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku, red. J. Pałubicki, Gdańsk 2004, s. 101-128. Pniewski W., Przywiązanie do Polski i polskości w gdańskiej literaturze niemieckiej xix wieku, [w:] Studia z dziejów kultury polskiej. Książka zbiorowa, red. H. Barycz i J. Hulewicz, Warszawa 1949, s. 479-487. Poczet sołtysów, burmistrzów, nadburmistrzów, przewodniczących Miejskiej Rady Narodowej i prezydentów Gdańska od хш do xxi wieku, red. B. Możejko, Gdańsk 2015. Pod krółewską koroną. Kazimierz Jagiellończyk a Gdańsk w 560. rocznicę wielkiego przywileju. Katalog wystawy zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska w dniach 26 maja 1 października
2017 roku, red. E. Bojaruniec-Krół, Gdańsk 2017. Poeck D.W., Die Herren der Hanse. Delegierte und Netzwerke, Frankfurt am Main 2010 (Kieler Werkstücke, Reihe E: Beiträge zur Sozial- und Wirtschaftsgeschichte, Bd. 8). Postel R., Karl V. und die Hansestädte, [w:] Herrschaft und Verfassungsstrukturen im Nordwe sten des Reiches. Beiträge zum Zeitalter Karls V. Franz Petri zum Gedächtnis (1903-1993), hg. von B. Sicken, Köln-Weimar-Wien 1994 (Städteforschung, Reihe A: Darstellungen, Bd. 35), s. 19-29. Probst Ch., Der Deutsche Orden und sein Medizinalwesen in Preussen. Hospital, Firmarie und Arzt bis 1525, Bad Godesberg 1969 (Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, Bd. 29). Prowe L., Westpreussen in seiner geschichtlichen Stellung zu Deutschland und Polen, Thorn 1868. Pruszyński К., „Miasto niegdyś nasze"., „Wiadomości Literackie”, R. 16,1939, nr 31-32, s. 1. Przywuska A., Archiwum Państwowe w Gdańsku (1901-2001), [w:] 100 lat Archiwum Państwo wego w Gdańsku. Sesja jubileuszowa 8 vi 2001, red. A. Przywuska, I. Rdzanek, Gdańsk 2001, s. 7-44. Radzimiński A., Fundacja i inkorporacja kapituły katedrałnej w Chełmży oraz załamanie misji dominikańskiej w Prusach w połowie хш w., „Zapiski Historyczne”, t. 56,1991, z. 2/3, s. 7—24. Radzimiński A., Z dziejów kształtowania i organizacji kapituł krzyżackich. Inkorporacje pruskich kapituł katedralnych do zakonu krzyżackiego, [w:] Zakon krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, red. Z.H. Nowak, Toruń 1995 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 86, z. 3), s. 123-135. Radzimiński A., Biskupstwa państwa krzyżackiego
w Prusach xin-xv wieku. Z dziejów organizacji kościelnej i duchowieństwa, Toruń 1999.
290 Radzimiński A., Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach 1243-1525. Organizacja, upo sażenie, ustawodawstwo, duchowieństwo - wierni, Malbork 2006. Radzimiński A., Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w tatach 1243-1525. Struk tura wewnętrzna i relacje z władcą terytorialnym, [w:] A. Radzimiński, Kościół i duchowieństwo w średniowieczu. Potska i państwo zakonu krzyżackiego w Prusach, Toruń 2012, s. 199—230. Radzimiński A., Zakon krzyżacki a biskupi i kapituły w Prusach χπι-xvw., [w:] A. Radzimiński, Kościół i du chowieństwo w średniowieczu. Polska ipaństwo zakonu krzyżackiego w Prusach, Toruń 2012, s. 315—334. Radzimiński A., Die Kirche im Deutschordensstaat in Preussen (1243-1525). Organisation - Aus stattung - Rechtsprechung - Geistlichkeit - Gläubige, Toruń 2014 (Prussia Sacra. Historische Be schreibung der Kirche im Deutschordensstaat in Preußen, vol. 4). Rautenberg W., Der Verkauf der Marienburg 1454-1457. Mit Beiträgen zum zeitgenössischen Pfand- und Herrschaftsrecht sowie zur Treuepflicht im Landrecht, [w:] Studien zur Geschichte des Preussenlandes. Festschrift für Erich Keyser zu seinem 70. Geburtstag dargebracht von Freunden und Schülern, hg. von E. Bahr, Marburg 1963, s. 119—150. Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198-1525, p. 1: Index Tabularii Ordinis S.Mariae lheutonicorum. Regesten zum Ordensbriefarchiv, vol. 1:1198-1454, bearb. von E. Joachim, hg. von W. Hubatsch, Göttingen 1948. Rettig D., Ad referendum. Zur Funktionsweise hansischer Versammlungen, „Hansische Geschichts blätter”, Bd. 136,2018, s.
133-172. Riis Th., Die preußischen Städte und Dänemark im 14. Jahrhundert, [w:] Die preußischen Han sestädte und ihre Stellung im Nord- und Ostseeraum des Mittelalters, hg. von Z.H. Nowak, J. Tandecki, Toruń 1998, s. 133-152. Riis Th., Fisch und Fischfang in der hansischen Wirtschaft, [w:] Vergleichende Ansätze in der hansischen Geschichtsforschung, hg. von R. Hammel-Kiesow, Red. W. Frischmann, Trier 2002 (Hansische Studien, Bd. 13), s. 175-182. Rörig F., Lübeck und der Ursprung der Ratsverfassung, „Zeitschrift des Vereins für die Lübeckische Geschichte und Altertumskunde", Bd. 17,1915, s. 27-62. Rörig F., Lübeck und der Ursprung der Ratsverfassung, [w:] Hansische Beiträge zur deutschen Wirtschaftsgeschichte, Breslau 1928 (Veröffentlichungen der Schleswig-Holsteinischen Univer sitätsgesellschaft, Nr. 12: Schriften der Baltischen Kommission zu Kiel, Bd. 9), s. 11-39. Rosen W., Wirtler L., „Die Patrizier vom hohen Roß gestürzt?” Rückblick auf eine Diskussionsve ranstaltung über Verfassung, Verbundbrief und politische Realität in Köln von der Antike bis zur Gegenwart, „Geschichte in Köln”, Bd. 40,1996, s. 29-37. Rozenkranz E., Początki i ustrój miast Pomorza Gdańskiego do schyłku χινstulecia, Gdańsk 1962 (Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Wydział I. Nauk Społecznych i Humanistycznych. Seria mono grafii, nr 14). Rozenkranz E., Prawo lubeckie w Gdańsku w latach1261/63-1346,„Rocznik Gdański”, t. 25,1966, s. 9-30. Rozenkranz E., Napoleońskie Wolne Miasto Gdańsk. Ustrój, prawo, administracja, Gdańsk 1980 (Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych.
Seria mono grafii, nr 72). Rüdiger O., Barbarossas Freibrieffür Hamburg vom 7. Mai 1189. Festschrift zum siebenhundert jährigen Gedenktage, Hamburg1889. Privilégia
Bibliografia 291 casimiriana Rühle S., Die historischen Medaillen der Stadt Danzig. Ein Beitrag zur Geschichte der Danziger Medaillenkunst und ihre Künstler, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 68, 1928, s. 243-309. Ruhnau R., Danzig. Geschichte einer deutschen Stadt, Würzburg 1971. Rutkowska G., Skóra Piotr z Gaju, Kiączyna, zw. Gajewskim, h. Awdaniec, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 38, Warszawa-Kraków 1997-1998, s. 334-338. Rutkowska G., Itinerarium króla KazimierzaJagiellończyka 1440-1492, Warszawa 2014 (Itineraria Jagiellonów, 1.1). Salmonowicz S., Lengnich Gotfryd, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.17, Wroclaw— Warszawa-Kraków 1972, s. 46-49. Salmonowicz S., GotfrydLengnich - historyk i prawnik. Szkic do portretu uczonego, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. 42,1990, nr 1/2, s. 81-126. Salmonowicz S., Die protestantischen akademischen Gymnasien in Thorn, Elbing und Danzig und ihre Bedeutung für die regionale Identität im Königlichen Preußen (16.-18. Jahrhundert), „Nordost-Archiv", Neue Folge, Bd. 6,1997, H. 2, s. 515-539. Samól P., Młode Μ iasto, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. В. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 647-649. Samól P„ Kościoły i szpitale w topografii Młodego Miasta Gdańska, [w:] Między Gdańskiem a Santiago. 600-lecie konsekracji kościoła św. Jakuba fundacji szyprów w Gdańsku, red. B. Siek, A. Szarszewski, P. Paluchowski, Gdańsk 2015, s. 65-90. Samól P„ Młode Miasto Gdańsk (1380-1455) ijego patrymonium, Gdańsk 2018. Samsonowicz H., Cła nadbałtyckie w późnym średniowieczu, „Zapiski Historyczne", t. 33,1968, z. 3,s. 151-170.
Samsonowicz H., Późne średniowiecze miast nadbałtyckich. Studia nad dziejami Hanzy nad Bałtykiem w xrv-xvw„ Warszawa 1968. Samsonowicz H„ Gdańsk a poczynania morskie Zygmunta Augusta, [w:] Historia Gdańska, t. 2: 1454 -1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982, s. 289-313. Samsonowicz H., Gdańsk w okresie wojny trzynastoletniej, [w:] Historia Gdańska, t. 2:1454 -1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982, s. 43-76. Samsonowicz H., Rola Gdańska w życiu stanowym Prus Królewskich i w życiu politycznym Rze czypospolitej, [w:] Historia Gdańska, 1.2:1454-1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982, s. 260-288. SarnowskyJ., Die Wirtschaftsführung des Deutschen Ordens in Preußen (1382-1454), Köln-Weimar-Wien 1993 (Veröffentlichungen aus den Archiven Preussischer Kulturbesitz, Bd. 34). SarnowskyJ., Die preussischen Städte in der Hanse, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 112,1994, s. 97-124. SarnowskyJ., Zölle und Steuern im Ordensland Preussen (1403-1454), [w:] Zakon krzyżacki a spo łeczeństwo państwa w Prusach, red. Z.H. Nowak, Toruń 1995 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, R. 86, z. 3), s. 67-81. SarnowskyJ., Die ständische Kritik am Deutschen Orden in der ersten Hälfte des 15.Jahrhunderts, [w:] Das Preußenland als Forschungsaufgabe. Eine europäische Region in ihren geschichtlichen Bezügen. Festschriftfür Udo Arnold zum 60. Geburtstag gewidmet von den Mitgliedern der Histo rischen Kommission für Ost- und Westpreußische Landesforschung, hg. von B. Jähnig, G. Michels,
292 Lüneburg 2000 (Einzelschriften der Historischen Kommission für Ost- und Westpreußische Lan desforschung, Bd. 20), s. 403-422. SarnowskyJ., The ‘Golden Age' of the Hanseatic League, [w:] A Companion to the Hanseatic League, ed. by D. J. Harreld, Leiden-Boston 2015 (Brill’s Companions to European History, vol. 8), s. 64-100. Sauer H., Hansestädte und Landesfürsten. Die wendischen Hansestädte in der Auseinandersetzung mit den Fürstenhäusern Oldenburg und Mecklenburg während der zweiten Hälfte des 15.Jahrhun derts, Köln-Wien 1971 (Quellen und Darstellungen zur Hansischen Geschichte, Neue Folge, Bd. 16). Schäfer D., Die Hansestädte und König Waldemar von Dänemark. Hansische Geschichte bis 1376, Jena 1879. Schieder [Th.], Lengnich, Gottfried, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg - Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 390-391. Schilp Th., Königliches Privileg gegen reichsstädtische Autonomie? Überlegungen zu den Wirren um das Privileg Kaiser Ludwigs iv. Für Dortmund 1332, [w:] Kaiser, Reich und Reichsstadt in der Interaktion. 3. Tagung des Mühlhäuser Arbeitskreises für Reichsstadtgeschichte, Mühlhausen 16. bis 18. Februar 2015, hg. von Th. Lau, H. Wittmann, Petersberg 2016 (Studien zur Reichsstadtge schichte, Bd. 3), s. 157-180. Schmale F. J„ Brief, Briefliteratur, Briefsammlungen. A. iv. Lateinisches Mittelalter, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 2, hg. von R.-H. Bautier u.a., München-Zürich 1983, szp. 652-659. Schmauch H., Der Streit um die Wahl des ermländischen Bischofs Lukas Watzenrode, „Altpreußi sche Forschungen”, Jg. 10,1933, s. 65-101.
Schmidt G., Städtehanse und Reich im 16. und 17. Jahrhundert, [w:] Niedergang oder Übergang? Zur Spätzeit der Hanse iml6. undl7.Jahrhundert, hg. von A. Grassmann, Köln-Weimar-Wien 1998 (Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte, Neue Folge, Bd. 44), s. 25-46. Schneider J., Die Reichsstädte, [w:] Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation 962 bis 1806. Von Otto dem Grossen bis zum Ausgang des Mittelalters. 29. Ausstellung des Europarates in Magde burg und Berlin und Landesausstellung Sachsen-Anhalt, Bd. 2: Essays, hg. von Μ. Puhle, C.-P. Hasse, Dresden 2006, s. 411-418. Schnettger Μ., Kaiser, Reich und Reichsstadt - eine Rückschau, [w:] Kaiser, Reich und Reichsstadt in der Interaktion. 3. Tagung des Mühlhäuser Arbeitskreises für Reichsstadtgeschichte, Mühlhausen 16. bis 18. Februar 2015, hg. von Th. Lau, H. Wittmann, Petersberg 2016 (Studien zur Reichsstadtge schichte, Bd. 3), s. 307-314. Schultz F., Die Stadt Kulm im Mittelalter, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 23,1888, s. 1-251. Schultze J., Das Stendaler Markt- und Zollprivileg Albrechts des Bären, „Blätter für deutsche Landesgeschichte”, Jg. 96,1960, s. 50-65. Schulz G., Der Verbundbrief. Konzeption und Krisen der Kölner Stadtverfassung von 1396 bis zur französischen Zeit (1796/97), „Geschichte in Köln”, H. 40,1996, s. 5-28. Schumacher B., Geschichte Ost-und Westpreußens, Königsberg Pr. 1937 (Ostpreußische Landeskunde in Einzeldarstellungen, Bd. 6). Schütt H.-F., Flensburgs Privilegien und Schiffahrtskonjunkturen, „Bremisches Jahrbuch", Bd. 66, 1988, s. 183-208. Privilégia
Bibliografia 293 Casimiriana Schwartz E., Eine mittelniederdeutsche Übersetzung der Gründungsurkunde der Stadt Prenzlau, „Jahrbuch für brandenburgische Landesgeschichte”, Bd. 10,1959, s. 30. Schwarz [F.], Borck (Borke) Michael, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg-Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 70. Schwarz [F.], Curicke, Reinhold, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg - Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 119-120. Schwarz [F.], Gralath, Daniel d[er]Jjüngere], [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg-Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 228. Scriptura gothica libralia a saeculo xu usque ad finem medii aevi lxxxwi imaginibus illustrata, cura I. Kirchner, Monachii et Vindobonae 1966. Sellke J.R., Der Übergang der Danziger Nehrung an den Deutschen Orden, „Zeitschrift des West preussischen Geschichtsvereins”, H. 62,1922, s. 27—55. Sellke J.R., Die Besiedlung der Danziger Nehrung im Mittelalter, „Zeitschrift desWestpreussischen Geschichtsvereins”, H. 63,1922, s. 1-32. Senkowski J., Słowikowski T., Hincza (Henryk) z Rogowa, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 9, Wrocław-Warszawa-Kraków 1960-1961, s. 521-523. Serczyk J., Obraz zakonu krzyżackiego w historiografii toruńskiej okresu wczesnego oświecenia, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Spoleczne. Historia”, t. 9,1973, s. 159-174. Serczyk J., Die bürgerliche Geschichtsschreibung der großen Städte des Königlichen Preußen als interne Kommunikation des städtischen Machtapparats, [w:] Schichtung und Entwicklung der Gesellschaft
inPolen und Deutschland iml6. undl7.Jahrhundert. Parallelen, Verknüpfungen, Vergleiche, hg. von Μ. Biskup, K. Zernack, Wiesbaden 1983 (Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirt schaftsgeschichte. Beihefte, Nr. 74), s. 192-195. Serczyk J., Die Tradition des Deutschen Ordens in der stadtbürgerlichen Geschichtsschreibung Königlich-Preußens im 16.-18.Jahrhundert, [w:] Werkstatt des Historikers der mittelalterlichen Ritterorden. Quellenkundliche Probleme und Forschungsmethoden, hg. von Z.H. Nowak, Toruń 1987 (Ordines militares. ColloquiaTorunensia Historica, Bd. 4), s. 163-174. Serczyk J., Geschichtsschreibung in Königlich Preußen - eine Übersischt über die Problematik, [w:] Kulturgeschichte Preußens königlich polnischen Anteils in der Frühen Neuzeit, hg. von S. Beckmann, K. Garber, Tübingen 2005 (Frühe Neuzeit, Bd. 103), s. 3-13. Sfragistyka, oprać. Μ. Gumowski, Μ. Haisig, S. Mikucki, Warszawa 1960. Simson P„ Danzig im dreizehnjährigen Kriege1454 -1466, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschicht svereins”, H. 29,1891, s. 1-132. Simson P„ Westpreussens und Danzigs Kampfgegen die polnischen Unionsbestrebungen in den letzten Jahren des Königs Sigismund August (1568-1572), „Zeitschrift des Westpreussischen Ge schichtsvereins”, H. 37,1897, s. 1-176. Simson P„ Geschichte der Stadt Danzig, Danzig 1903 (Gedanensia. Beiträge zur Geschichte Danzigs, Bd. 8). Simson P., Geschichte der Danziger Willkür, Danzig 1904 (Quellen und Darstellungen zur Geschich te Westpreußens, Nr. 3). Simson P., Geschichte der Stadt Danzig, Bd. 1: Von den Anfängen bis 1517, Danzig 1913; Bd. 2: Von 1517 bis
1626, Danzig 1918.
294 Skowrońska-Kamińska R„ Teudenkus (Theudenkus, Tewdenkus, Toydenkos, Toticus) Konrad, [w:] Toruński słownik biograficzny, t. 2, red. К. Mikulski, Toruń 2000, s. 242-244. Skowrońska-Kamińska R., Posłowie wielkich miast pruskich w latach 1411-1454. Przyczynek do funkcjonowania mieszczańskich elit politycznych w średniowieczu, Malbork 2007. Skowrońska-Kamińska R., Konrad Theudenkus, urzędnik i polityk toruński. Życie i działalność (początek xv wieku -1471 rok), Toruń 2009. Sławiński T., Kretkowscy i ich dzieje od połowy xiv wieku, Warszawa 2011. Sławoszewska Μ., Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Gdańsku, „Rocznik Gdański”, 1.13,1954, s. 181-194. Sławoszewska Μ., Zarys dziejów Archiwum miasta Gdańska, „Rocznik Gdański”, 1.14,1955, s. 92-128. Sławoszewska Μ., Linde Jan Ernest von der, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.17, Wrocław-Warszawa-Kraków 1972, s. 356-357. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, 1.1—6, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880-1885; t. 7-11, red. B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1886-1890; 1.12-15, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892-1902. Sochacka A., Jan z Czyżowa, namiestnik Władysława Warneńczyka. Kariera rodziny Półkozów w średniowieczu, Lublin 1993. Sosin S., Autonomia Prus Królewskich w ujęciu Gotfryda Lengnicha, „Gdańskie Zeszyty Humani styczne”, 1.1,1958, s. 9-25. Sprandel R., Die Konkurrenzfähigkeit der Hanse im Spätmittelalter, „Hansische Geschichtsblätter”, Bd. 102,1984, s. 21-38. Staemmler K.-D., Preussen und Livland in ihrem Verhältnis zur Krone Polen 1561 bis1586, Marburg/ Lahn 1953
(Wissenschaftliche Beiträge zur Geschichte und Landeskunde Ost-Mitteleuropas, Nr. 8). Stahr Μ., Medailleurkunst, [w:] Danziger Kunst voml5. bis 18.Jahrhundert, hg. vonT. Grzybkowska, Gdańsk 1997, s. 182-196. Stankiewicz J., Rozwój przestrzenny i demograficzny Gdańska pod berłem Jagiellonów, [w:] Hi storia Gdańska, t. 2:1454-1633, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982, s. 7-42. Stein W, Beiträge zur Geschichte der deutschen Hanse bis um die Mitte desfünfzehntenJahrhun derts, Giessen 1900. Stein W., Über die ältesten Privilegien der deutschen Hanse in Flandern und die ältere Handels politik Lübecks, „Hansische Geschichtsblätter”, Jg. 30,1902, s. 49-133. Stein W, Vom deutschen Kontor in Kowno, „Hansische Geschichtsblätter”, Bd. 22,1916, H. 1/2, s. 225-266. Stoewer R., Das Ende der Danziger Komturei und das Schicksal des letzten Danziger Komturs Nicolaus Poster und seines Konvents, „Weichselland. Mitteilungen des Westpreußischen Geschichts vereins”, Jg. 39,1940, H. 2, s. 25-30. Strauchold G., Der Westgedanke in der polnischen Geschichtswissenschaf nach 1945, [w:] Deut sche Ostforschung und polnische Westforschung im Spannungsfeld von Wissenschaft und Politik. Disziplinen im Vergleich, hg. von J.M. Piskorski, J. Hackmann, R. Jaworski, Osnabriick-Poznań 2002 (Deutsche Ostforschung und polnische Westforschung, Bd. 1), s. 47-80. Privilégia
295 Casimiriana Bibliografia Stützel P., Die Privilegien des deutschen Kaufmanns in Brügge im 13. und 14.Jahrhundert, „Hansi sche Geschichtsblätter”, Jg. 116,1998, s. 23-63. Sulkowska-Kurasiowa I., Polska kancelaria królewska w latach 1447-1506, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967. Sulkowska-Kurasiowa I., Dokumenty królewskie i ich funkcja w państwie polskim za Andegawenów i pierwszych Jagiellonów 1370-1444, Warszawa 1977. Sydow J., Reichsstadt, Territorialstadt und freie Stadt im Mittelalter. Gedanken über ihre ver fassungsgeschichtliche Stellung, „Tübinger Forschungen”, H. 30,1966, s. 1-8. Sydow J„ Zur verfassungsgeschichtlichen Stellung von Reichsstadt, freier Stadt und Territorialstadt im 13. und 14. Jahrhundert, [w:] Les libertés urbaines et rurales duxPau χιν siècle / Vrijheden in de stad en op het platteland van de XP tot de XIVe eeuw. Colloque International / Internationaal Colloquium Spa 5-81X1966. Actes /Handelingen, Bruxelles 1968 (Pro Civitate. Collection Histoire / Historische Uitgaven, in-8°, n. 19), s. 281-309. Szafran P., Warsztat historyczny Reinholda Curicke, dziejopisarza Gdańska χνιι wieku w świetle jego księgozbioru (Z dziejów księgozbiorów prywatnych w Gdańsku w xvu i xviri w.), „Libri Gedanenses”, t. 2/3,1968-1969, s. 87-128. Szczuczko W., Przywileje królów polskich dla Elbląga, Gdańsk 1991 (Biblioteczka Elbląska, nr 10). Szczuczko W., Sejmy koronne 1562-1564 a ruch egzekucyjny w Prusach Królewskich, Toruń 1994. Szczuczko W., Schütz (Schuetz) Kaspar, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. Suplement ii, red. Z. Nowak, Gdańsk 2002, s. 244-246.
Szczuczko W., Łacina w Kancelarii Rady Miasta Gdańska, [w:] Łacina jako język elit, red. J. Axer, Warszawa 2004, s. 131-137. Szulc Μ., Emanzipation in Stadt und Staat. DieJudenpolitik in Danzig1807-1847, Göttingen 2016 (Hamburger Beiträge zur Geschichte der deutschen Juden, Bd. 46). Szweda A., Listy króla Polski KazimierzaJagiellończyka do wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego z lat 1447-1454, [w:] Bitwa pod Chojnicami 18ІХІ454 r. w tradycji historycznej i regionalnej, red. J. Knopek, B. Kuffel, Chojnice 2004, s. 15-30. Szweda A., Kwiatkowski K., Rokowania przed zawarciem pokoju i sytuacja militarna na przełomie stycznia i lutego 1411 roku, [w:] Jóźwiak S., Kwiatkowski K., Szweda A., Szybkowski S., Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409-1411, Malbork 2010, s. 703-712. Szybkowski S., Kujawska szlachta urzędnicza w późnym średniowieczu (1370-1501), Gdańsk2006. Szybkowski S., Szarlejski Mikołaj ze Ściborza h. Moście, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 47, Warszawa-Kraków 2010-2011, s. 98-103. Szybkowski S., „Durum est nostris absque armis”. Kiłka słów o pobycie polskich rycerzy w Gdańsku w 1457 roku, „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, t. 6 (10), 2014, s. 270-285. Szymczakowa A., Szlachta sieradzka w xv wieku. „Magnifici et generosi”, Łódź 1998. Śliwiński B.,Jan Lutek (Lutkowic) z Brzezia h. Doliwa, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwi ślańskiego, t.2: G-К,red.Z.Nowak, Gdańskl994, s.281-282. Śliwiński B., Górka, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 350.
296 Śliwiński В., Mykowski J., Kościelak S., Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 528-532. Śliwiński B„ Możejko B., The political history of Gdańskfrom the town beginnings to the sixteenth century, [w:] New Studies in Medieval and Renaissance Poland and Prussia. The Impact of Gdańsk, ed. byB. Możejko, Abingdon-New York 2017 (Routledge Research in Medieval Studies, vol. 10), s. 17-46. Tandecki J., Elbląg a zamek krzyżacki w хш-хгѵ w., [w:] Historia Elbląga, 1.1: (do 1466 r.), red. S. Gierszewski, A. Groth, Gdańsk 1993, s. 237-245. Tandecki J., DieTagfahrten der preußischen Hansestädte bis 1454, [w:] Die preußischen Hansestäd te und ihre Stellung im Nord- und Ostseeraum des Mittelalters, hg. von Z.H. Nowak, J. Tandecki, Toruń 1998, s. 25-34. Tandecki J„ Struktury administracyjne i społeczne oraz formy życia w wielkich miastach Prus Krzyżackich i Królewskich w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, Toruń 2001. Tandecki J., Kopiński K., Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014 (Nauki Pomocnicze Historii. Seria nowa). Techen E, Wort- und Sachregister zu Band1-11 (1139-1470), Lübeck 1932. Thielen P.H., Schütz, Caspar, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 2: Maltritz - Z, hg. von Ch. Kroll mann, fortges. von K. Forstreuter, F. Gause, Marburg/Lahn 1967, s. 642. Thumser Μ., Zehn Thesen zur Edition deutschsprachiger Geschichtsquellen (14.-16. Jahrhundert), [w:] Editionswissenschaftliche Kolloquien 2005/2007. Methodik - Amtsbücher - Digitale Edition Projekte, hg. von Μ. Thumser und J. Tandecki
unter Mitarb. von A. Thumser, Toruń 2008 (Publika tionen des Deutsch-Polnischen Gesprächskreises für Quelleneditionen, Bd. 4), s. 13-19. Topolski J„ Pruskie uzurpacje graniczne w dobie pierwszego rozbioru Polski (1772-1777), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu”, nr 67,1968, seria Historia, z. 8: Studia z dziejów imperializmu niemieckiego, s. 51-76. Toppen Μ., Geschichte der Preussischen Historiographie von P. v. Dusburg bis aufК Schütz, oder Nachweisung und Kritik der gedruckten und ungedruckten Chroniken zur Geschichte Preussens unter der Herrschaft des deutschen Ordens, Berlin 1853. Toeppen Μ., Eibinger Antiquitäten. Ein Beitrag zur Geschichte des städtischen Lebens im Mittelalter, H. 3, Danzig 1873. Trzoska J., Linde Jan Ernest, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3: L-P, red. Z. Nowak, Gdańsk 1997, s. 64-65. Tschentscher H., Die Entstehung der hamburgischen Elbhoheit (1189-1482). Ein Beitrag zur Rechtsgeschichte der Territorialgewässer, „Zeitschrift des Vereins für Hamburgische Geschichte”, Bd. 43,1956, s. 1-48. Turoń В., Formula „datum per manus" w dokumentach Henryków wrocławskich, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, R. 36,1981, nr 1, s. 77-86. Turoń B„ Formuły „datum per manus" i„habuit in commisso" w dokumentacjach Henryka vi wrocławskiego, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, R. 37,1982, nrl, s. 85-92. Ujeścisko, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. B. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 1064-1065. Unger Μ., Zum Barbarossaprivileg für Lübeck, „Wissenschaftliche Zeitschrift der Karl-Marx-Universität Leipzig”,
Gesellschafts- und sprachwissenschaftliche Reihe, Jg. 3,1953-1954, H. 4, s. 439-443. Privilégia
Bibliografia 297 Casimiriana Uruszczak W., Próba kodyfikacji prawa polskiego w pierwszej połowie xw wieku. Korektura praw z 1532 r., Warszawa 1979. Uruszczak W., Zasada „lex est rex” w Polsce χνι wieku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, R. 48,1993, nr 2/3, s. 149 -157. Uruszczak W., Species privilegium sunt due, unum generale, aliud spéciale. Przywileje w dawnej Polsce, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego", 1.11,2008, s. 19-38. Uruszczak W., Prawo celem polityki w Polsce Jagiellonów, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa”, t. 7,2017, z. 1, s. 159-168. Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego хгѵ—хѵпі wieku. Spisy, oprać. H. Lulewicz, A. Rachuba, Kórnik 1994 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej хп-хѵіп wieku. Spisy, 1.11). Urzędnicy centralni i nadworni Polski хгѵ-хѵш wieku. Spisy, oprać. K. Chłapowski, S. Ciara, Ł. Ką dziela, T. Nowakowski, E. Opaliński, G. Rutkowska, T. Zielińska, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej хп-хѵіп wieku. Spisy, 1.10). Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy xn-xvwieku. Spisy, oprać. J. Bieniak i S. Szybkowski, red. A. Gą siorowski, Kórnik 2014 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej χιι-χνιιι wieku. Spisy, t. 6, z. 1). Urzędnicy łęczyccy, sieradzcy i wieluńscy хш-хѵ wieku. Spisy, oprać. J. Bieniak, A. Szymczakowa, red. A. Gąsiorowski, Wroclaw—Warszawa—Kraków—Gdańsk—Łódź 1985 (Urzędnicy dawnej Rzeczy pospolitej хп-хѵіп wieku. Spisy, t. 2, z. 1). Urzędnicy małopolscy xn-xv wieku. Spisy, oprać. J. Kurtyka, T. Nowakowski, F. Sikora, A. Sochac ka, P.K. Wojciechowski, B. Wyrozumska,
red. A. Gąsiorowski, Wroclaw-Warszawa-Kraków 1990 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej хп-хѵіп wieku. Spisy, t. 4, z. 1). Urzędnicy Prus Królewskich χν-χνιπ wieku. Spisy, oprać. K. Mikulski, Wroclaw-Warszawa-Kraków 1990 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej xn-xvni wieku. Spisy, t. 5, z. 2). Urzędnicy wielkopolscy xn-xvwieku. Spisy, oprać. Μ. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko, red. A. Gą siorowski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej хи-ХШ wieku. Spisy, 1.1, z. 1). Urzędnicy województwa bełskiego i chełmskiego χιν-χνιιι wieku. Spisy, oprać. H. Gmiterek, R. Szczygieł, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej хп-хѵіп wieku. Spisy, t. 3, z. 2). Vetulani A., Rokowania krakowskie z r. 1454 i zjednoczenie ziem pruskich z Polską, „Przegląd Historyczny”, t. 45,1954, z. 2/3, s. 188-236. Vogel W, Kurze Geschichte der Deutschen Hanse, München-Leipzig 1915 (Pfingstblätter des Han sischen Geschichtsvereins, Bl. 11). Volckart O., Die Münzpolitik im Ordensland und Herzogtum Preußen von 1370 bis 1550, Wiesba den 1996. Vossberg F.A., Münzgeschichte der Stadt Danzig, Berlin 1852. Vossberg F.A., Siegel des Mittelalters von Polen, Lithauen, Schlesien, Pommern und Preussen. Ein Beitrag zur Förderung diplomatischer, genealogischer, numismatischer und kunstgeschichtlicher Studien über ursprünglich slavische Theile der Preussischen Monarchie, Berlin 1854. Waage E.W., Ausführliche Geschichte Ohra’s, eines Dorfes im Danziger Landraths-Kreise, Regie rungsbezirks Danzig, Danzig 1859.
298 Walther H.G., Kaiser Friedrich Barbarossas Urkunde für Lübeck vom 19. Septemberll88, „Zeitschrift des Vereins für Lübeckische Geschichte und Altertumskunde”, Bd. 69,1989, s. 11-48. Wapiński R., O miejscu Pomorza w wyobrażeniach społecznych w dobie porozbiorowej, „Zapiski Historyczne”, t. 60,1995, z. 2/3, s. 49-71. Waschinski E., Die Münz- und Währungspolitik des Deutschen Ordens in Preussen, ihre histori schen Probleme und seltenen Gepräge, Göttingen 1952. Wegele [F.X.] von, Lengnich Gottfried, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 18, Leipzig 1883, s. 255-257. Weifenbach B., Freiheit durch Privilegien und Schutz durch Reliquien. Überlegungen zur spät mittelalterlichen Inszenierung reichsstädtischer Freiheit anlässlich des Besuchs Kaiser Karls гк in Dortmund, „Blätter für deutsche Landesgeschichte’', Jg. 137,2001, s. 223-256. Weise E„ Zur Kritik des Vertrages zwischen dem Preußischen Bund und dem König von Polen vom 6. März 1454, „Altpreußische Forschungen", Jg. 18,1941, s. 231-261. Weise E„ Die staatsrechtlichen Grundlagen des Zweiten ThornerFriedens und die Grenzen seiner Rechtmäßigkeit, „Zeitschrift für Ostforschung”, Jg. 3,1954, H. 1, s. 1-25. Weise E., rec.: „Przegląd Zachodni”, R. 10,1954, nr 7/8, s. 289-568; „Zeitschrift für Ostforschung", Jg. 4,1955, Nr. 2, s. 294-298. Weise E., Das Widerstandsrecht im Ordenslande Preußen und das mittelalterliche Europa, Göt tingen 1955 (Veröffentlichungen der Niedersächsischen Archivverwaltung, H. 6). Wendland J„ Aus der Geschichte der Königlich-Preußischen Immediatstadt Stolzenberg bei Danzig, „Zeitschrift des
Westpreußischen Geschichtsvereins”, H. 73,1937, s. 171-207. Wendland U., Hans von Baysen, „Weichselland. Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsve reins”, Jg. 37,1938, H. 4, s. 76-89. Wendland U., Geschichte der Stadt Danzig, [w:] Danzig in Geschichte und Gegenwart, Danzig 1940, s. 17-28. Wendland U., Lacke (Lakke) Philipp, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg-Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 378. Wendland U., von der Linde,Johann Ernst, [w;] Altpreußische Biographie, Bd. 1: Abegg - Malten, hg. von Ch. Krollmann, Königsberg Pr. 1941, s. 399 -400. Wendland U., Secretarius Philipp Lacke (1576-1640). Eine Studie zur geschichtlichen Wende des Danziger Stadtstaats, „Weichselland. Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins”, Jg. 41, 1942, H.l/2, s. 13-36. Werminghof A., Der Deutsche Orden und die Stände in Preußen bis zum zweiten Thorner Frie den imJahre 1466, München-Leipzig 1912 (Pfingstblätter des Hansischen Geschichtsvereins, Bl. 8). Wernicke H., Zur Frage der Mitgliedschaft in der Hanse, [w:] Gewerbliche Produktion und Stadt-Land-Beziehungen, hg. von K. Fritze, E. Müller-Mertens, J. Schildhauer, Weimar1979 (Abhandlungen zur Handels- und Sozialgeschichte, Bd. 18: Hansische Studien, Bd. 4), s. 191-214. Wernicke H., Die Städtehanse1280-1418. Genesis - Strukturen - Funktionen, Weimar 1983 (Abhand lungen zur Handels- und Sozialgeschichte, Bd. 22). Priuilesia
Bibliografia 299 Casimiriana Wierzbicki P., Das Staatsarchiv Danzig-institutionelle Merkmale und Archivbestände, „Deutsches Historisches Institut. Bulletin”, Nr. 13,2006, s. 97-103. Wijaczka J., Prusy Królewskie. Dzieje polityczne do 1660 r., [w:] Prusy Królewskie. Społeczeństwo, kultura, gospodarka 1454-1772, red. E. Kizik, Gdańsk 2012, s. 34-70. Wilder J.A., Stosunek gdańszczan do Prus w przeddzień kongresu wiedeńskiego, „Przegląd Zachod ni", R. 10,1954, nr 11-12, s. 501-518. Willoweit D., Freie Reichstadt -freie Bürger? Aspekte der »deutschen Freiheit« im Alten Reich, „Bremisches Jahrbuch”, Bd. 76,1997, s. 36-51. Winnik, [w:] Encyklopedia Gdańska, red. В. Śliwiński i in., Gdańsk 2012, s. 1096. Witte E.G., Die Rechtsstellung Polens in Danzig zur Zeit Kasimirs tv. und heute, Königsberg Pr. 1933. Wiśniewski Z., Starostowie w Pucku, „Zapiski Puckie”, nr 13,2014, s. 6-29. Wohlhaupter E., Privileg, [w:] Staatslexikon, Bd. 4: Papiergeld bis Staatsschulden, hg. von H. Sacher, Aufl. 5, Freiburg im Breisgau 1931, szp. 418-420. Wojtkowski A., Gdańsk obchodzi wcielenie Prus do Polski, „Wiadomości Literackie”, R. 16,1939, nr 31-32, s. 16. Wojtowicz J., Ekspansjonistyczna i antypolska polityka państwa pruskiego w latach 1772-1795, [w:] Historia Pomorza, t. 2: Do roku 1815, cz. 2: (Pomorze Wschodnie w latach 1657-1815), Poznań 1984, s. 610-628. Wolff A., Formula relacji w kancelarji mazowieckiej, „Archeion”, 1.1,1927, s. 176-208. Wolff A., Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy xvt w., „Studia Źródłoznawcze", 1.1,1957, s. 155-184. Wriedt K„ Hanse,
[w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 4, hg. vonR.-H. Bautier u.a., München-Zürich 1989, szp. 1921-1926. Wyczańska К., O zaginionych pieczęciach Kazimierza Jagiellończyka, „Przegląd Historyczny", t. 49,1958, z. 3, s. 530-537. Żaczek A., Gdańsk w walce z agresją pruską (1772-1793), „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne”, [R. 2], nr 1/2,1959, s. 49-86. Zajewski W., Der Machtkampf um Danzig im napoleonischen Zeitalter, [w:] Danzig- sein Platz in Vergangenheit und Gegenwart, hg. von U. Arnold, Warschau-Lüneburg 1998 (Einzelschriften der Historischen Kommission für Ost- und Westpreußische Landesforschung, Bd. 16: Brostiana, Bd. 3), s. 57-67. Zajewski W, Wolne Miasto Gdańsk pod znakiem Napoleona, Olsztyn 2005. Zawitkowska W., W służbie pierwszych Jagiellonów. Życie i działalność kanclerza Jana Tuszki Koniecpolskiego, Kraków 2005. Zdrenka J., Główne, Stare i Młode Miasto Gdańsk i ich patrycjat w latach 1342-1525, Toruń 1992. Zdrenka J., Der Danziger Rat im Konflikt mit dem Deutschen Orden im Jahre 1411, „Beiträge zur Geschichte Westpreußens”, Bd. 14,1995, s. 7-20.
зоо Zdrenka J., Letzkau Konrad, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3: L-P, red. Z. Nowak, Gdańsk 1997, s. 54-55. Zdrenka J., Ratusz Głównego Miasta w Gdańsku ijego użytkownicy w okresie od xw do xtx wieku, [w:] Ratusz w miastach północnej Europy. Materiały z sesji „Ratusz w miastach nadbałtyckich”, red. S. Latour, Gdańsk 1997, s. 91-100. Zdrenka J., Początki rady i ławy Głównego Miasta Gdańska na prawie chełmińskim, [w:] Gdańsk średniowieczny w świetle najnowszych badań archeologicznych i historycznych, red. H. Paner, Gdańskl998, s. 219-229. Zdrenka J., Pod panowaniem książąt zachodniopomorskich (1455-1460,1466-1637), [w:] Historia Bytowa, red. Z. Szultka, Bytów 1998, s. 26-41. Zdrenka J., Die Anfänge des Rates und der Schöffenbank der Rechten Stadt Danzig nach kulmischem Recht, [w:[ Preußische Landesgeschichte. Festschriftfür BernhartJähnig zum 60. Geburtstag, hg. von U. Arnold, Μ. Glauert, J. Sarnowsky, Marburg 2001 (Einzelschriften der Historischen Kommis sion für Ost- und Westpreußische Landesforschung, Bd. 22), s. 253-265. Zdrenka J., Nieznana ingerencja krzyżacka w obsadę rady miejskiej Głównego Miasta Gdańska, [w:] Krzyżacy, szpitalnicy, kondotierzy, red. B. Śliwiński, Malbork 2006 (Studia z Dziejów Średnio wiecza,nr 12), s. 473-479. Zdrenka J., Odrodzenie miasta Gdańska po wydarzeniach 1308 roku, [w:] „Rzeź Gdańska" z 1308 roku w świetle najnowszych badań. Materiały z sesji naukowej 12-13 listopada 2008 roku, red. B. Śli wiński, Gdańsk 2009, s. 115-119. Zdrenka J., Arnold Hecht, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów, nadburmistrzów,
przewodniczących Miejskiej Rady Narodowej i prezydentów Gdańska od хш do xxt wieku, red. B. Możejko, Gdańsk 2015, s. 40. Zdrenka J., Conrad Letzkau, [w:] Poczet sołtysów, burmistrzów, nadburmistrzów, przewodni czących Miejskiej Rady Narodowej i prezydentów Gdańska od хш do xxi wieku, red. B. Możejko, Gdańsk 2015, s. 36-39. Zelle A., 100 Korridorthesen. Eine Auseinandersetzung mit Polen, Berlin-Wien 1933. Zernack K., Polen in der Geschichte Preußens, [w:] Handbuch der preussischen Geschichte, hg. von O. Büsch, Bd. 2: Das 19. Jahrhundert und Große Themen der Geschichte Preußens, Berlin-New York 1992, s. 377-448. Zielińska-Melkowska К., Pierwotny i odnowiony przywilej chełmiński (1233 i 1251 r.), Toruń 1984 (Biblioteczka Toruńska, nr 2). Zielińska-Melkowska K., Przywilej chełmiński 1233 i 1251, red. Z. Zdrójkowski, tłum. W. Wróblewski, Toruń 1986 (Teksty pomników prawa chełmińskiego w przekładach polskich, nr 1). Zientara W, GotfrydLengnich, profesor gdańskiego Gimnazjum Akademickiego w latach 1729-1750, „Rocznik Gdański”, t. 49,1989, z. 1, s. 149-163. Zientara W, Gottfried Lengnich. Ein Danziger Historiker in der Zeit der Aufklärung, T. 1, Toruń 1995. Zonenberg S., Kronika Szymona Grunaua, Bydgoszcz 2009. Żebrawski T., O pieczęciach dawnej Polski i Litwy, Kraków 1965.
301 ln№ ®s®Ww Kursywą zapisano osoby wymienione w tekście, których prace badawcze powstały po 1800 r. Przy opisach postaci podano osiągnięte przez nie najwyższe stanowiska lub urzędy, w nawiasach zaś daty ich sprawowania. Λ Albrecht Meklemburski, król Szwecji (1364-1389), książę Meklemburgii (1386-1412) 121,123 Aleksander Jagiellończyk, wielki książę litewski (1492-1506), król Polski (1501-1506) 151 Allen, Franz 58 Antoni 1 Brabancki, książę Brabancji (1406-1415). Limburga (1404-1415), Luksemburga (1411-1415) 119 August u Mocny, król Polski (1697-1706,1709-1733), elektor Saksonii (jako Fryderyk August i, 1694-1733) 152.159 August iii Wettin, król Polski (1733-1763), elektor Saksonii (jako Fryderyk August 11,1733-1763) 82, 160,161,244 Augustyn z Szewy h. Dąb lub Godziemba, wojewoda chełmiński (1454-1455) 182,201,202,208 В Baisener, Johann, burmistrz Głównego Miasta Gdańska (1419-1430) 110,111 Baldersheim, Wolfram von, komtur gdański (1357-1360) 204 Bartłomiej z Rusocina, rycerz pomorski 102 Bażyński (von Baysen) h. Wiewiórka, Gabriel, wojewoda elbląski (1454), wojewoda chełmiński (1455-1457) 182,201,202,208,227,228,238 Bażyński (von Baysen) h. Wiewiórka, Jakub 228,231,238 Bażyński (von Baysen) h. Wiewiórka, Jan, gubernator Prus (1454-1459) 131,182,201, 202,207,227, 228,231,237,238 Bażyński (von Baysen) h. Wiewiórka, Ścibor, wojewoda królewiecki (1454—1467), gubernator Prus (1459-1467), wojewoda malborski (1467-1480) 182,183,201,202,208,228,238 Bei der Wieden, Helge 86 Beke, Gerd von der, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 107 Bernard z Pawii, kanonista, biskup Faenzy
(1192-1198) i Pawii (1198-1213) 20 Bertling, August 189 Bielski, Joachim, sekretarz królewski, poeta, historiograf 64 Bielski, Marcin, historiograf 64 Birken, Rutger von, burmistrz Starego Miasta Torunia 202,208
302 Biskup,Marian 87,88,131 Bniński h. Łodzią, Andrzej, biskup poznański (1438-1479) 207 Borek, Michael, sekretarz Rady Miasta Gdańska 73,76,81,190 Bombach, Stenzel, historiograf, pisarz w Wielkim Młynie w Gdańsku 59,61,148,173,174,243 Bötticher, Caspar, gdański kronikarz 61 Boy, Adolf 58 Brandes, Johann, burmistrz miasta Gdańska, burgrabia gdański 36 Breslaw, Nicolaus, sołtys Nowej Wsi pod Gdańskiem 102 Brunau, Andreas, burmistrz Starego Miasta Królewca 202,208 Buchwalde, Michel von 228,231,238 C Chemnitz, Johann, sekretarz Rady Miasta Gdańska 81 Chopin, Emiliand Marie, intendent Francji w Wolnym Mieście Gdańsku (1807-1808) 165 Chrystian I Oldenburg, król Danii (1448-1481), Norwegii (1450-1481) i Szwecji (1457-1464) 140,141 Chytraeus, David, teolog ewangelicki, historiograf, rektor uni wersytetu w Rostocku 64 Cieślak, Edmund 87,88 Cinger, Werner von 103 Cölner (Coiner), Meinhard, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 24,128 Crolow, Johann, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 111 Curicke, Reinhold, historyk, sekretarz Rady Miasta Gdańska 19,23,48,66,68,76,80,83,89,243 Czaen, Paulus zob. Zahn, Paul Czaja, Roman 24 Czerniewski, Wojciech 139 D Dadler, Sebastian 160 Dalen, Konrad von, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 137 Dalewin, Michael 206 Dalewin, Simon 206 Dirgarthe, Peter zob. Tiergart, Peter Prîuilegia
Indeks osobowy 303 Casimiriana Dlugokęcki, Wiesław 102 Długosz h. Wieniawa, Jan, historiograf polski 63,64,148,184 Dogiel, Maciej 89 Donnet, Johann S3 Dudulsheim.Giselbrecht von, komtur gdański (1360-1363) 104 Durer, Hans 153 Dusemer, Heinrich, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1345-1351/1352) 101 Dziersław z Rytwian h. Jastrzębiec, wojewoda sieradzki (1455-1460), sandomierski (1460-1472) i krakowski (1472-1477), kasztelan krakowski (1477-1478) 215,216,227,228,237,238 E Edward n, król Anglii (1307-1327) 119 Edward ni, król Anglii (1327-1377) 119 Ehrenberg, Thomas 122 Ellmers, Detlev 116 Erlichshausen, Konrad von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1441-1449) 24,25,124,127 Erlichshausen, Ludwig von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1450-1467) 24,124,140 Eryk Pomorski, król Norwegii (1389-1442), Danii (1396-1439) i Szwecji (1396-1434,1435-1439), książę słupski 111 Eryk u Pomorski, książę wołogoski (1457-1474), słupski (1459-1474), szczeciński (1464-1474) 140 Essen, Lüdeke von, komtur gdański (1363-1367) 104,205 F Fabricius, Johann Jacob 57 Fabricius, Vincentius 37 Falcke, Heinrich, burmistrz miasta Gdańska, burgrabia gdański 39 Farenholt, Laurentius 150 Fedeler ( Weddeler), Johann, burmistrz Starego Miasta Elbląga 228,232,238 Ferber, Ebert, burmistrz miasta Gdańska, burgrabia gdański 60 Ferdynand ш Habsburg, król Czech i Węgier, cesarz rzymski (1637-1657) 31 Fere, Johann (Hans), burmistrz miasta Gdańska, burgrabia gdański 137 Filip π Habsburg, król Neapolu i Sycylii (1554-1598), Hiszpanii (1556-1598) i Portugalii (1580-1598) 119
304 Forstreuter, Kurt 175 Franciszek Ludwik de Bourbon-Conti, książę Conti (1685-1709), kandydat do polskiego tronu 152 Freder, Heinrich, gdański syndyk, burmistrz miasta Gdańska, burgrabia gdański 58,67,69,78,81 Freder, Hermann, sekretarz Rady Miasta Gdańska 120 Fryderyk August i, elektor saski zob. August II Mocny Fryderyk August ii, elektor saski zob. August III Wettin Fryderyk i Barbarossa, król Niemiec (1152-1190), cesarz rzymski (1155-1190) 30,31 Fryderyk II Hohenstauf, król Sycylii (1198-1250), król Niemiec (1212-1250), cesarz rzymski (1220-1250) 30 Fryderyk ш Habsburg, król Niemiec (1440-1493), cesarz rzymski (1452-1493) 31 Fryderyk Wilhelm π Hohenzollern, król Prus (1786-1797) 164 G Gerhard Odważny, hrabia Oldenburga (1450-1500) 140 Gewynner, Niclos, burmistrz Chełmna 202,208,228 Gilcrist, Johannes 219 Godeke, Johann, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 111 Górka (z Górki) h. Łodzią, Łukasz, wojewoda poznański od 1441-1475), starosta generalny w Wielkopolsce (1447-1448,1451-1454,1456-1457) 201,202,207 Górski, Karol 87, 88 Górzyński, Stefan 112 Gralath, Daniel, młodszy, profesor prawa i historii w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku 68 Grau, Stephan, gdański kronikarz 61 Grosse, Bartholomäus, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 100,126 Grotefend, Hermann 190 Grunau, Simon, dominikanin, kronikarz 149 Gruszczyński h. Poraj, Jan, biskup włocławski (1450-1463), krakowski (1463-1464), arcybiskup gnieźnieński (1464-1473), kanclerz Królestwa Polskiego (1455-1469) 186,207 Günther, Otto 189 H Hanow, Michael Christoph, znawca praw i historii Prus i Gdańska, profesor Gimnazjum
Akademickiego 68,77 Privilegia
Indeks osobowy 305 Casimiriana Harder, Peter, członek Rady Miasta Gdańska 174 Hecht, Arnold, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 100,111,126 Hejnosz, Wojciech 87 Henryk IV Lancaster, król Anglii (1399-1413) Ш, 119 Henryk vu Tudor, król Anglii (1485-1509) 119 Hetvelt, Reynold 121 Hincza z Rogowa h. Dzialosza, Jan, kasztelan rozpierski (1443-1453), sieradzki (1453-1460), sandomierski (1460-1473), podskarbi Królestwa Polskiego (1447-1460) 228,231,238 Hoenase, Peter 122 Hoffmann, Ernst 84 Hohenstein, Hans von, hrabia, zaciężny Związku Pruskiego i zakonu krzyżackiego w wojnie trzynastoletniej 138 Höhn, Johann, (starszy) 51,52 Holczte (Holsten), Simon, burmistrz Starego Miasta Elbląga 228,229,232 Holsten, Peter, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 110 Holsten, Simon zob. Holczte, Simon Hoppe, Hermann 122 Huxer, Albrecht 110 Huxer, Tiedemann 111 Hynsse, Jacob 122 I Izdebski, Krzysztof 143,148 J Jan i Olbracht, król Polski (1492-1501) 25,151 Jan π Kazimierz Waza, król Polski i wielki książę litewski (1648-1668) 36,51,69,70,152 Jan iii Sobieski, król Polski (1674-1696) 48,79,152,159,243,244 Jan z Czarnkowa (Czarnkowski) h. Nałęcz, kasztelan gnieźnieński 228,231,238 Jan z Czyżowa h. Połukoza, wojewoda sandomierski (1435-1437), wojewoda krakowski (1437-1438), kasztelan krakowski (1438-1458) 215,216, Jan z Jani (Jański), wojewoda pomorski (1454-1459) 182,228,230,238
306 Jan z Koniecpola (zwany Taszką) h. Pobóg, kanclerz Królestwa Polskiego (1433-1455) 145,180,182, 184,202,209 Jan z Rytwian (Rytwiański) h. Jastrzębiec, marszałek Królestwa Polskiego (1462-1477), kasztelan sandomierski (1474-1478), wojewoda krakowski (1477-1478) 228,231 Jan ze Sprowy h. Odrowąż, arcybiskup gnieźnieński (1453-1464) 216 Jasper 122 Jerzy, notariusz królewski 21 Jędrkiewicz, Edwin 70 Jordan, Wilhelm, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 124,125,127,131 Jungingen, Konrad von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1393-1407) 97,123 Jungingen, Ulrich von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1407-1410) 100 К Kalentczke, Peter 150 Karnkowski h. Junosza, Stanisław, biskup włocławski (1567-1581), arcybiskup gnieźnieński (1581-1603) 41,78,154,156,244 Karol IV Luksemburczyk, król Niemiec (1346-1378), król Czech (1346-1378), cesarz rzymski (1355-1378) 30 Karol vin Knutsson Bonde, król Szwecji (1448-1457,1464-1465,1467-1470) i Norwegii (1449-1450) 140,141,147,148 Karol хи Wittelsbach, król Szwecji (1697-1718) 159 Kaufmann, KarlJosef 89,91 Kazanowski z Kazanowa h. Grzymała, Adam, kasztelan sandomierski (1637-1642), marszałek nadworny koronny (1642-1649) 78 Kazimierz rv Jagiellończyk, wielki książę litewski (1440-1492), król Polski (1447-1492) 7,10,12-14, 20,27,33,38-40,42-44,46,49,52,54,55,59-61,63,66,68,70,74,75,77,79-82,85-87,90,112,131,132, 134,136,139-143,145,148-152,157,159,161,166,171-177,180-185,187,191,192,194,198,203,205-210, 217,222,230,231,233,236,242-244 Keidel, Wilhelm 166 Keyser, Erich 84,85 Knetsch, Carl 90 Kniprode, Winrich von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego
(1351-1382) 60,68,92,93,97,103,106, 107,111,126,241 Knyper, Dyrk 108 Knyper, Elżbieta, żona Dyrka 108 Priuilegia
Indeks osobowy 307 Kogge, Martin, przywódca rewolty w Gdańsku 148 Casimiriana Kolkaw, Johann 37 Kölmer, Klemens, członek Rady Miasta Gdańska, burgrabia gdański 63,65,80 König, Ludolf, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1342-1345) 60,92,106,203 Kretkowski z Chodcza h. Dołęga, Andrzej, kasztelan kruszwicki (1452-1455), kasztelan brzeski (1455-1475), wojewoda inowrocławski (1475-1480), wojewoda brzeski (1480) 228,231 Krzyżaniakowa,Jadwiga 186 Küchmeister von Sternberg, Michael, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1414-1422) 101,124,129 Kutrzeba, Stanislaw 23,87,88 L Lacke, Philipp, sekretarz Rady Miasta Gdańska, publicysta 78 Lange, Claus 95 Lange, Hans 122 Langebeke, Tiedemann, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 146 Langerbein, Georg, burmistrz Knipawy 202,208 tarczyńska, Agata 189 Lekaute ze Świńcza, rycerz pomorski 102 Leman, Christian Karl 89 Lemborg, Jan 150 Lengnich, Gottfried, prawnik, historyk, syndyk gdański 57,73-75,77,82-85,89,243 Lepszy, Kazimierz 190 Letzkau, Konrad, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 100,111,126 Lieb, Thorsten 23 Lindau, Johann, dyplomata i gdański kronikarz 60 Linde, Johann von der, burmistrz miasta Gdańska, burgrabia gdański 120 Linde, Johann Ernst von der, syndyk gdański, burmistrz miasta Gdańska, burgrabia gdański 36,48, 72,74,192,243 Linke, Kaspar, biskup pomezański (1440-1464) 183,184 Locke, Mikołaj, opat oliwski 38,175,234 Loe, Johann (vi) vom, burmistrz Starego Miasta Torunia 202,208
Loening, Otto 54 Löschin, Matthias Gotthilf 83 Ludwika Maria Gonzaga, królowa Polski (1646-1667), żona królów polskich Władysława rv i Jana π Kazimierza 160 Lutkowic (Lutek) z Brzezia h. Doliwa, Jan. podkanclerzy Królestwa Polskiego (1455-1463), biskup włocławski (1463-1464) i krakowski (1464-1471) 179,180,186,215,216,228,229,238,239 Lutman, Roman 86 Ł Łaski, Jan, h. Korab, arcybiskup gnieźnieński (1510-1531), kanclerz wielki koronny (1503-1510) 21 Μ Machwicz, Otto, wojewoda elbląski (1457-1467) i pomorski (1467-1477) 183 Maciej Korwin, król Węgier (1458-1490) 27 Maleczyński, Karol 19 Marienau, Johann, biskup chełmiński (1417-1457) 184 Matysik, Stanislaw 70,87 Mehlmann, Georg, członek Rady Miasta Gdańska, burgrabia gdański 120 Meideburg, Johann, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 128,131 Meisner-Denis, Zofia 56 Mekelfeldt (Mekelfelt), Lucas, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 107,111 Michał Korybut Wiśniowiecki, król Polski i wielki książę litewski (1669-1673) 152 Miechowita, Maciej, lekarz, historiograf polski, profesor Akademii Krakowskiej 64 Mikołaj, opat oliwski 68 Mikulski, Krzysztof 183 Mohnhaupt, Heinz 23 Muskendorff, Mikołaj VI, opat oliwski 38,40,174,211,212,219,220 N Nimmert, Bruno 84 O Ohmut, Christian 158 Oldefeld, Dietrich, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 146 Privilégia
Casimiriana Oldelant, Peter 122 Oleśnicki (zwany Głowacz) h. Dębno, Jan, marszałek Królestwa Polskiego (1430-1440), kasztelan sandomierski (1440-1442), wojewoda sandomierski (1442-1460) 215,216 Orzechowski, Stanislaw, publicysta, historyk 22,49 Overam, Hans 122 P Peckow, Hans, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 137 Pelczar, Marian 86,87 Perlbach,Max 30 Pfersfelder, Konrad, komtur domowy gdański 137 Piotr z Каска, rycerz pomorski 102 Piotr z Oporowa h. Sulima, wojewoda łęczycki (1454-1467) 215,219 Piotr z Rusocina, rycerz pomorski 102 Piritcze, Nicolaus 149 Piwarski, Kazimierz 86 Plauen, Heinrich von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1410-1413) 124,126 Poster, Nicolaus, komtur gdański (1436-1454) 138 Prokop, pisarz Nowego Miasta Pragi 21 Pruszyński, Ksawery 55 Q Queisner, Carl 54 Questenberg, Herman 150 R Radewald, Hans, kronikarz 36,48 Rajmund Partenopejczyk, prawnik 21,22 Rapp, Jean, gubernator wojskowy Gdańska (1807-1814) 165 Raumer, Karl Albrecht von, generał wojsk pruskich 163,164 Richter, Heinrich von, komtur gdański (1348-1351) 205 Rodemann, Nikolaus, członek Rady Miasta Knipawy 183 Rosenberg, Albrecht, syndyk gdański, członek Rady Miasta Gdańska 81,82
310 Rouber, Werner 110 Rüden, Heinrich von 121 Rüden, Johann (III) von, burmistrz Starego Miasta Elbląga 202,208 Rusdorf, Paul von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1422-1441) 108,124,130 S Sandowin, Peter 95 Schauwen, Johann von, dowódca oddziałów gdańskich w wojnie trzynsatoletniej 138 Scheveke, Johann, burmistrz miasta Gdańska 39 Schleinitz, Carl Anton Wilhelm von 164 Schmidt, Johann Benjamin, ławnik miasta Gdańska 193 Schöneck, Mikołaj von, biskup sambijski (1442-1470) 184 Schonewese, Benedykt von, rycerz, członek Starego Miasta Braniewa 228,229,232 Schröder (von Trewen), Elias Constantius, uczony, znawca prawa i ustroju gdańskiego 48,49,62, 69-72,74,77,243 Schröder, Georg, członek Rady Miasta Gdańska 193 Schröer, Johann Ernst, burmistrz miasta Gdańska 71,81 Schrötter, Friedrich Leopold von, nadprezydent Prus Wschodnich i Zachodnich (1791-1795) 164, 165 Schulte, Herman 149 Schütz, Kaspar, sekretarz Rady Miasta Gdańska, historiograf pruski, prawnik 64-66,82,83,89, 184,243 Schwach, Georg, członek Rady Starego Miasta Królewca 183 Schwartz, Gottfried 53 Schwarzburg, Albrecht von, komtur gdański (1396-1407) 97,99 Simson, Paul 14,84, 90 Skóra z Gaju h. Awdaniec, Piotr, kasztelan kaliski (1451-1468), starosta generalny Wielkopolski (1455-1456) 228, 230, 238 Slechter, Bertold, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 149 Stanisław Leszczyński, król Polski (1704-1709,1733-1736), książę Lotaryngii i Baru (1738-1766) 159, 160 Stanisław z Ostroroga h. Nałęcz, kasztelan gnieźnieński (1450-1453), wojewoda kaliski (1453-1475) i poznański (1475-1476/1477) 215,216,227,228,237,238
Privilégia
Indeks osobowy 311 Stanisław ze Skarzyna, pisarz kancelarii królewskiej 172,197,203 Casimiriana Stargard (Stargart), Hermann, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 146,150 Stefan Batory, król Polski (1576-1586), książę Siedmiogrodu (1571-1586) 81,87,156-159,244 Stegmann, Bernt, gdański kronikarz 60 Stolzenfot, Grzegorz, opat oliwski 41,219 Strauch, Aegidius 158 Stutte, Johann, burmistrz miasta Gdańska, burgrabia gdański 36,48 Sudermann, Heinrich, prawnik, syndyk hanzeatycki (1556-1592) 114,119,120 Sulkowska-Kurasiowa, Irena 172 Szarlejski ze Ściborzah. Moście (Ostoja), Mikołaj, kasztelan inowrocławski (1437-1451). wojewoda brzeski (1452-1457) 138,227,228,230 Szczerbie, Paweł, syndyk lwowski, sekretarz królewski, prawnik 22 Szmidt, Stanisław 55 T Tęczyńskih.Topór, Jan, wojewoda sandomierski (1437-1438) i krakowski (1438-1459), kasztelan krakowski (1459-1470) 201,202,207 Tęczyński z Rabsztyna h. Topór, Andrzej, głównodowodzący wojsk polskich w Prusach (1455) 228,231 Theudenkus, Konrad, członek Rady Starego MiastaTorunia 228,231,238 Tiergart (Dirgarthe), Peter, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 122 Tiergart, Ambrosius, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 138 Titz, Johann Peter, poeta 50 Toeppen (Toppen), Max 60,89 Tolk, Matis, sędziabałgijski 228,231,238 Trier, Karl von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1311-1324) 99 Truntzmann (Trunczman), Johann, burmistrz Starego Miasta Braniewa 228,229,232,238 Tungen, Mikołaj, biskup warmiński (1467-1489) 27 V Valandt, Tiedemann, członek Rady Miasta Gdańska 174 Vorrath, Heinrich, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 111,128
312 W Waldemar II Zwycięski, król Danii (1202-1241) 30 Waldemar rv Atterdag, król Danii (1340-1375) 122 Wallenrode, Konrad von, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1391-1393) 124 Walpot von Bassenheim, Siegfried, komtur gdański (1372-1384), wielki szpitalnik zakonu krzyżackiego (1384-1396) 97,204,206 Wartzmann, Bartholomäus, gdański kronikarz 48,60,61 Watzenrode, Łukasz, biskup warmiński (1489-1512) 25 Weddeler, Johann zob. Fedeler, Johann Weise, Erich 85, 87 Wernick, Gotthilf, członek Rady Miasta Gdańska, burgrabia gdański 82 Wernsdorff, Gottlieb, profesor Gimnazjum Akademickiego w Gdańsku 51 Wetirhan, Nicolaus 97 Wilhelm iv, hrabia Holandii, Zelandii i Hainaut (1337-1345) 115 Witte, Ernst Gerhard 84 Wladyslaw n Jagiełło, wielki książę litewski (1377-1381,1382-1401), książę zwierzchni Litwy (1401-1434), król Polski (1386-1434) 100,126,175,207 Władysław ш Warneńczyk, król Polski (1434-1444), król Węgier (1440-1444) 216 Władysław iv Waza, król Polski i wielki książę litewski (1632-1648) 78,80,89,152,157,158,160,196, 244 Włodarski, Bronisław 190 Woda ze Szczekocin h. Odrowąż, Piotr, podkanclerzy Królestwa Polskiego (1438—1454) 180,202, 209 Wojciech ze Świńcza, rycerz pomorski 102 Wojszyk z Wójczy h. Ogon, Krzesław, burgrabia krakowski (1453-1456), podkomorzy krakowski (1456-1458) 228,231 Wołff.Adam 189 Wolraven, Johannes, burmistrz Głównego Miasta Gdańska 104 Wormditt, Peter von, prokurator generalny zakonu krzyżackiego w Rzymie 129 Wrige, Einwald, dowódca oddziałów gdańskich w wojnie trzynastoletniej 137 Z Zahn, Martin 206 Zahn (Czaen), Paul, burmistrz Głównego Miasta Gdańska
104,206 Ptiuilegia
Indeks osobowy 313 Casimiriana Zahn, Peter, członek Rady Głównego Miasta Gdańska 206 Zawadzki, Kazimierz, podkomorzy malborski 79 Zeitz, Lorenz, burmistrz Chełmna 228,231,238 Zimmermann, Jan, ławnik Głównego Miasta Gdańska 150 Zöllner von Rotenstein, Konrad, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (1382-1390) 97 Zygmunt I Stary, wielki książę litewski (1506-1548), król Polski (1507-1548) 28,152,153,159.192 Zygmunt II August, wielki książę litewski (1529-1572), król Polski (1530-1572) 36,48,78,87,152,156, 157,159,243,244 Zygmunt iii Waza, król Polski i wielki książę litewski (1587-1632), król Szwecji (1592-1599) 41,152, 157,191,192,244 Zygmunt Luksemburczyk, król Węgier (1387-1437), Niemiec (1410-1437) i Czech (1419-1437), cesarz rzymski (1436-1437) 110 |
| adam_txt | |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | |
| author2 | Grulkowski, Marcin ca. 20./21. Jh |
| author2_role | edt |
| author2_variant | m g mg |
| author_GND | (DE-588)1162205598 |
| author_facet | Grulkowski, Marcin ca. 20./21. Jh |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV049098514 |
| ctrlnum | (OCoLC)1401189849 (DE-599)BVBBV049098514 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV049098514</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20240327</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">230811s2023 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788396194381</subfield><subfield code="9">978-83-961943-8-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1401189849</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV049098514</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Privilegia Casimiriana</subfield><subfield code="b">przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej</subfield><subfield code="c">wstęp, opracowanie, komentarz i tłumaczenie: Marcin Grulkowski</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Gdańsk</subfield><subfield code="b">Muzeum Gdańska</subfield><subfield code="c">2023</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">319 Seiten, 4 ungezählte Tabellenblätter gefaltet</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Źródła do dziejów Gdańska</subfield><subfield code="v">Tom 1</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Kazimierz Jagiellończyk / (król Polski / 1427-1492)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kasimir</subfield><subfield code="b">IV.</subfield><subfield code="c">Polen, König</subfield><subfield code="d">1427-1492</subfield><subfield code="0">(DE-588)118990217</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Przywilej</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wojna trzynastoletnia (1454-1466)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Privileg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4132797-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Dreizehnjähriger Krieg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4150683-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Gdańsk (woj. pomorskie)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Danzig</subfield><subfield code="0">(DE-588)4011039-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4135952-5</subfield><subfield code="a">Quelle</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Kasimir</subfield><subfield code="b">IV.</subfield><subfield code="c">Polen, König</subfield><subfield code="d">1427-1492</subfield><subfield code="0">(DE-588)118990217</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Privileg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4132797-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Danzig</subfield><subfield code="0">(DE-588)4011039-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Dreizehnjähriger Krieg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4150683-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Grulkowski, Marcin</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="0">(DE-588)1162205598</subfield><subfield code="4">edt</subfield><subfield code="4">win</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Źródła do dziejów Gdańska</subfield><subfield code="v">Tom 1</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV049098513</subfield><subfield code="9">1</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20240327</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09024</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4135952-5 Quelle gnd-content |
| genre_facet | Quelle |
| geographic | Gdańsk (woj. pomorskie) dbn Danzig (DE-588)4011039-4 gnd |
| geographic_facet | Gdańsk (woj. pomorskie) Danzig |
| id | DE-604.BV049098514 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T22:32:00Z |
| indexdate | 2024-07-20T04:39:50Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788396194381 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034360089 |
| oclc_num | 1401189849 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 319 Seiten, 4 ungezählte Tabellenblätter gefaltet Illustrationen 25 cm |
| psigel | BSB_NED_20240327 |
| publishDate | 2023 |
| publishDateSearch | 2023 |
| publishDateSort | 2023 |
| publisher | Muzeum Gdańska |
| record_format | marc |
| series | Źródła do dziejów Gdańska |
| series2 | Źródła do dziejów Gdańska |
| spelling | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej wstęp, opracowanie, komentarz i tłumaczenie: Marcin Grulkowski Gdańsk Muzeum Gdańska 2023 319 Seiten, 4 ungezählte Tabellenblätter gefaltet Illustrationen 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Źródła do dziejów Gdańska Tom 1 Kazimierz Jagiellończyk / (król Polski / 1427-1492) dbn Kasimir IV. Polen, König 1427-1492 (DE-588)118990217 gnd rswk-swf Przywilej dbn Wojna trzynastoletnia (1454-1466) dbn Privileg (DE-588)4132797-4 gnd rswk-swf Dreizehnjähriger Krieg (DE-588)4150683-2 gnd rswk-swf Gdańsk (woj. pomorskie) dbn Danzig (DE-588)4011039-4 gnd rswk-swf (DE-588)4135952-5 Quelle gnd-content Kasimir IV. Polen, König 1427-1492 (DE-588)118990217 p Privileg (DE-588)4132797-4 s Danzig (DE-588)4011039-4 g Dreizehnjähriger Krieg (DE-588)4150683-2 s DE-604 Grulkowski, Marcin ca. 20./21. Jh. (DE-588)1162205598 edt win Źródła do dziejów Gdańska Tom 1 (DE-604)BV049098513 1 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej Źródła do dziejów Gdańska Kazimierz Jagiellończyk / (król Polski / 1427-1492) dbn Kasimir IV. Polen, König 1427-1492 (DE-588)118990217 gnd Przywilej dbn Wojna trzynastoletnia (1454-1466) dbn Privileg (DE-588)4132797-4 gnd Dreizehnjähriger Krieg (DE-588)4150683-2 gnd |
| subject_GND | (DE-588)118990217 (DE-588)4132797-4 (DE-588)4150683-2 (DE-588)4011039-4 (DE-588)4135952-5 |
| title | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej |
| title_auth | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej |
| title_exact_search | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej |
| title_exact_search_txtP | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej |
| title_full | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej wstęp, opracowanie, komentarz i tłumaczenie: Marcin Grulkowski |
| title_fullStr | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej wstęp, opracowanie, komentarz i tłumaczenie: Marcin Grulkowski |
| title_full_unstemmed | Privilegia Casimiriana przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej wstęp, opracowanie, komentarz i tłumaczenie: Marcin Grulkowski |
| title_short | Privilegia Casimiriana |
| title_sort | privilegia casimiriana przywileje krola kazimierza iv jagiellonczyka dla gdanska z okresu wojny trzynastoletniej |
| title_sub | przywileje króla Kazimierza IV Jagiellończyka dla Gdańska z okresu wojny trzynastoletniej |
| topic | Kazimierz Jagiellończyk / (król Polski / 1427-1492) dbn Kasimir IV. Polen, König 1427-1492 (DE-588)118990217 gnd Przywilej dbn Wojna trzynastoletnia (1454-1466) dbn Privileg (DE-588)4132797-4 gnd Dreizehnjähriger Krieg (DE-588)4150683-2 gnd |
| topic_facet | Kazimierz Jagiellończyk / (król Polski / 1427-1492) Kasimir IV. Polen, König 1427-1492 Przywilej Wojna trzynastoletnia (1454-1466) Privileg Dreizehnjähriger Krieg Gdańsk (woj. pomorskie) Danzig Quelle |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034360089&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV049098513 |
| work_keys_str_mv | AT grulkowskimarcin privilegiacasimirianaprzywilejekrolakazimierzaivjagiellonczykadlagdanskazokresuwojnytrzynastoletniej |