Duchowni i mieszczanie: kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Thesis Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Toruń
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
2022
|
| Series: | Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi
vol. 8 |
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Ortsregister |
| Physical Description: | 673 Seiten 23 cm |
| ISBN: | 9788323145486 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048993876 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20230626 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 230609s2022 m||| 00||| pol d | ||
| 015 | |a UWD 2023/11281 |2 dnb | ||
| 020 | |a 9788323145486 |9 978-83-231-4548-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1385298312 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048993876 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Sumowski, Marcin |d 1987- |e Verfasser |0 (DE-588)1284074307 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Duchowni i mieszczanie |b kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns |c Marcin Sumowski |
| 246 | 1 | 1 | |a Geistlichkeit und Bürgertum |
| 246 | 1 | 1 | |a Clergy and townsfolk |
| 264 | 1 | |a Toruń |b Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |c 2022 | |
| 300 | |a 673 Seiten |c 23 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi |v vol. 8 | |
| 502 | |b Dissertation |c Uniwersytet Mikołaja Kopernika |d 2018 |g Erweiterte und ergänzte Version | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in deutscher und englischer Sprache | ||
| 610 | 1 | 7 | |a Kościół katolicki |2 dbn |
| 610 | 2 | 7 | |a Katholische Kirche |0 (DE-588)2009545-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1300-1500 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Duchowieństwo katolickie |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Kapelani |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Kaznodzieje |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Klerycy |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Laikat |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Miasta |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Mieszczaństwo |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Proboszczowie |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Rola społeczna |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Spowiednicy |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Wikariusze parafialni |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Kościół katolicki / duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Mieszczaństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Życie miejskie / Prusy / średniowiecze |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Klerus |0 (DE-588)4031147-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Bürgertum |0 (DE-588)4069722-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Pomorze Gdańskie |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Prusy |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Ziemia chełmińska |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Westpreußen |0 (DE-588)4079244-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Westpreußen |0 (DE-588)4079244-4 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Katholische Kirche |0 (DE-588)2009545-4 |D b |
| 689 | 0 | 2 | |a Klerus |0 (DE-588)4031147-8 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Bürgertum |0 (DE-588)4069722-8 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 1300-1500 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe |z 978-83-231-4549-3 |
| 830 | 0 | |a Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi |v vol. 8 |w (DE-604)BV041455697 |9 8 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20230626 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034257172 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 0902 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 0902 |g 438 |
Record in the Search Index
| _version_ | 1804185251929391104 |
|---|---|
| adam_txt |
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA. WSTĘP. i. Pojęcie niższego duchowieństwa. 2. Społeczeństwo miejskie - przestrzeń społeczna. 3. Ramy przestrzenne i chronologiczne studium . 4. Problemy i założenia metodologiczne. 4.1. Kwestionariusz badawczy. 4.2. Historia społeczna. 4.3. Problem „stanów” w społeczeństwie średniowiecznym. 5. Baza źródłowa. 5.1. Źródła miejskie i dotyczące miast. 5.2. Źródła kościelne. 5.3. Inne źródła . 5.4. Inwentarze i katalogi. 6. Stan badań. 6.1. Historiografia miast pruskich. 6.2. Badania nad klerem w Prusach. 6.3. Perspektywa porównawcza. 7. Struktura
pracy. 8. Uwagi. ІЗ 15 15 22 26 30 30 32 38 42 42 45 48 49 50 51 52 54 56 57 Rozdział I. KLERYCY I KREWNI.PORTRET ZBIOROWY DUCHOWIEŃSTWA NIŻSZEGO. i. i. Pochodzenie społeczne i terytorialne. i. i. i. Lokalne pochodzenie. i. i. 2. Mieszczański rodowód duchownych. 1.1.3. Pochodzenie a obecność w społeczeństwie miejskim. 1.2. Wykształcenie i kultura intelektualna. 59 61 63 67 77 87
8 C»J SPIS TREŚCI i. շ. i. Podstawowa wiedza i umiejętności. 1.2.2. Studia uniwersyteckie i kariera. 1.2.3. Duchowni w kręgu miejskich intelektualistów. 1.2.4. Księgi i biblioteki. 1.2.5. Clerici a litterati. i .3. Członkostwo w zakonie niemieckim. 1.3.1. Plebani zakonni w mies'cie. 1.3.2. Prepozyci szpitali. 1.3.3. Duchowni z konwentów. 1.3.4. Społeczne znaczenie zakonnej przynależności. i .4. Podsumowanie. Rozdział II. PLEBANI I WIKARIUSZE. KLER W MIEŚCIE JAKO GRUPA SPOŁECZNA. 2.1. Liczebność i różnicowanie duchownych w mieście. 2. i.i. Plebani. 2.1.2. Kapelani, wikariusze, altaryści, kler pomocniczy. 2.1.3. Kler w szpitalach miejskich. 2.1.4. Duchowni w klasztorach żeńskich. 2.1.5. Kler niższy w „stołecznych” ośrodkach miejskich. 2.1.6. Kumulacja
prebend. 2.1.7. Duchowni nieposiadający prebend w mieście. 2.1.8. Święcenia i przynależność zakonna jako czynniki różnicujące. 195 2.2. Odrębność społeczna kleru i jej prawno-kulturowe aspekty. 2.2.1. Normy kościelne. 2.2.i.i. Tonsura i strój . 2.2.1.2. Celibat. 2.2.1.3. Weryfikacja przynależności do kleru. 2.2.2. Prawo miejskie. 2.2.2.i. Sądownictwo. 2.2.2.2. Przysięga. 2.2.2.3. Własność i czynsze. 2.2.2.4. Kler i podatki. 2.3. Integracja kleru w obrębie miasta. 2.3.1. Tożsamość wspólnotowa duchownych. 2.3.2. Wspólna przynależność diecezjalna. 2.3.3. Parafia jako lokalna wspólnota kleru. 2.3.4. Władza plebana nad klerem miejskim. 2.3.5. Sieć społeczna duchownych w mieście. 89 93 108 112 121 125 126 133 135 142 149 151 153 154 155 174 187 189 191
193 198 199 200 203 206 210 211 220 222 226 234 234 239 242 245 259
SPIS TREŚCI е»Л 2.3.6. Domy wspólne kleru niższego. 2.3.7. Integrująca rola bractw kapłańskich. 2.4. Podsumowanie. 268 274 300 Rozdział III. KAPŁANI I WIERNI. DUCHOWNI W ROLACH SPOŁECZNO-KULTUROWYCH. 3.1. Kulturowy wzorzec duchownego i jego recepcja w mieście. 3.1.1. Wzorzec duchownego w normach kościelnych. 3.1.2. Wzorzec duchownego w środowisku mieszczańskim. 3.1.3. Społeczno-religijne znaczenie wzorca. 3.2. Definiowanie ról. 3.2.1. Pleban {plebanus, pfarrer). 3.2.2. Kapelan plebana {capellanus plebani). 3.2.3. Duchowny w szpitalu {prepositus,probst, kranken çaplan). 3.2.4. Duchowny w klasztorze żeńskim {prepositus sanctimonialium,Jungfrauen probst). 364 3.2.5. Kapelan, altarysta, wikariusz {capellanus, altarista, wcarius) 3.2.6. Kaznodzieja {predicator,prediger). 3.2.7. Spowiednik {confessor, beichtvater). 3.2.8. Nauczyciel w szkole parafialnej {schulmeister). 3.2.9. Pisarz {scriptor, notarius, tabularías). 3.3. Krytyka kleru
niższego. 3.3.1. Krytyka kościelna. 3.3.2. Krytyka miejska. 3.4. Podsumowanie. Rozdział IV. DUCHOWNI I ŚWIECCY. KLER NIŻSZY WOBEC MIASTA I MIESZCZAN. 4.1. Obecność kleru w przestrzeni miejskiej. 4.1.1. Duchowni a stwarzanie miasta. 4.1.2. Kler a świątynia i jej majątek. 4.1.3. Organizowanie przestrzeni świątynnej . 4.1.4. Fundacje niższych duchownych. 4.1.5. Duchowni a sakralizacja przestrzeni miejskiej. 4.1.6. Własność i zamieszkanie kleru w mieście. 4.2. Zależności i związki. 4.2.1. Patronat i patroni. 4.2.2. Przedstawiciele prawni duchownych formund). 4.2.3. Duchowni jako reprezentanci miasta. 4.2.4. Duchowni w mieszczańskich sieciach społecznych. 303 306 309 325 334 338 339 354 358 369 377 383 389 391 392 394 402 408 411 412 414 421 439 442 451 459 473 474 495 499 501 9
IO c44֊s SPIS TREŚCI 4.2.5. Słudzy duchownych. 4.2.6. Kucharka czy konkubina?. 4.2.7. Finansowe związki kleru z mieszczaństwem. 4.3. Spory duchownych i świeckich. 4.3.1. Krytyka życia mieszczan. 4.3.2. Konflikty duszpasterzy z radami miejskimi. 4.3.3. Duchowni w sporach z mieszczanami. 4.3.4. Problem „antyklerykalizmu” mieszczańskiego. 4.4. Podsumowanie. 516 518 524 530 532 533 544 548 55 і ZAKOŃCZENIE. 555 WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W PRZYPISACH. WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY. ZUSAMMENFASSUNG (Geistlichkeit und Bürgertum. Niederklerus in der Gesellschaft Spätmittelalterlicher Preussischer Städte). 621 SUMMARY (Clergy and Townsfolk. The Lower Clerer in the Society of Late Medieval Prussian Towns). 629 INDEKS OSOBOWY. INDEKS GEOGRAFICZNY . 559 5 61 637 665
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Źródła niepublikowane Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie AB H 196 - księga bractwa Bożego Ciała w Malborku, XV wiek Akta miejskie, Braniewo Magistrat, nr 12 — Acta praetoria 1366-1574 Dokumenty: AB Eh 18/1-3; AB Eh 96 Archiwum Diecezjalne w Pelplinie Diplomata et epistolae, Różne, nr 10,11,12,14,17 Archiwum Diecezjalne we Włocławku AB KP, Ac. ep. i (107)-Acta episcopalia biskupów włocławskich z II połowy XV wieku Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Akta miasta Chojnice 1675/33 - księga radziecka 1436-1544 Archiwum Państwowe w Gdańsku a) Dokumenty i korespondencja: 300D/37, nr 4, 23 300D/41A, nr 4, 8,13,16,17, 25,40,43 300D/41C, nr 92, 98, 99 3OoD/4iD,nr 132,159,160,162,163,165,166,170, 171,179,181,183 300D/43,nr 25,27,30,44,45,46,49,50,51,52,53,54,55,56,57,63,70, 7і 300D/44, nr 79,144,146,149а, 150 300D/46, nr 29
ff44¿ 5Ó2 WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY 300D/67, ПГ 92 300D/68, ПГ 8/, 145 300D/69, որ 296 3OoD/;o,nr 15, 27,3°, 37 42,45,5° 53,61,63,72, 73 74,79, 8շ, 9Գ 9Ն90, 97, 99, 1Օ1 103 1Օ5 ϊϊβ, Н5, І23, 1շ6, 130, 132, 133, !34, 136, 14°, !42 143, 144, 146, 148, 149, 163, 166, 185, 189 300D/82, ПГ 51, 143а b) Akta miasta Gdańska: 300,27/1; 300,27/3; 300,27/5 - Missiva 300,32/79 - księga podziałów majątkowych Głównego Miasta Gdańska 1359-1439 300,43/ia - księga ławnicza Głównego Miasta Gdańska 1426-1434 300,43/ib - księga ławnicza Głównego Miasta Gdańska 1435-1442 ЗОо,4з/гЬ - księga ławnicza Głównego Miasta Gdańska 1466-1476 300,4374b - księga ławnicza Głównego Miasta Gdańska 1499-1504 c) Kolekcja dokumentów elbląskich: 368/I, nr 95,113,130 368ЛІ, nr 27,34, 65, 80, 82, 89,115,117 368ЛІІ, nr 27,35 d) Akta miasta Elbląga: 369,1/18 369,1/113 - księga rentowa Nowego Miasta Elbląga 1340-1381 369,1/117 - księga podziałów majątkowych Starego Miasta Elbląga 1417-1506 369,1/1929 369,1/2440 - rachunki szpitala Ducha Świętego 1483-1484 369,1/2442 369,1/3985 e) Akta cechów i bractw elbląskich: 426,1 - Memoria mortuorum infraternitatefertorum 428,1 — księga bractwa Bożego Ciała i Najświętszej Marii Panny f) 43і,i Rękopisy elbląskie: 492/251 - Johann Jacob Convent, Chronick der Stadt Elbing von Anno 1454 bis Anno 1550, III"n Theil, Anno 1808 492/467 - Versuch einer Geschichte der Neuen Stadt Elbing zusamenge tragen von Gottfried Gotsch Rathmann der Neuenst Elbing Erster Theil Anno 1771
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY с»3 g) Akta miasta Malborka: Dokumenty: 508D/329, nr 2502, 2505, 2510, 2531 508/1328 - księga ławnicza Malborka 1399-1446 508/1329 - księga ławnicza Malborka 1481-1523 508/2437 - księga miejska Malborka XV w. h) Akta miasta Pucka: 519/41 - księga miejska 1398-1622 Archiwum Państwowe w Szczecinie 195/111 - księga miejska Debrzna 1388-1561 Archiwum Państwowe w Toruniu Kat. I, Dokumenty i listy: nr 115,116,626/1/2,626/1/8,636,637,700,854,938, 971,991,1000,1019,1030,1031,1037,1068,1069,1070,1074,1104, 1114, 1115, 1124, 1309, 1487, 1739, 2036, 2039, 2084, 2137, 2139, 2344, 2395 2510, 2538, 2555, 2563, 2579, 2581, 2589, 2603, 2606, 2607, 2621, 2633, 2639, 2641, 2646, 2679, 2761, 2769, 2770, 2855a, 2878/13, 2928, 2934, 2972, 2981, 2985/5 Kat.II,III-6i Kat.II,III-73 Kat. II, VIII-շ - Magdeburgisches Rechts-Fragebuch Kat. II, IX-5 - księga ławnicza Starego Miasta Torunia 1515-1529 Kościół św. Jana, sygn. 1 Kościół św. Jana, sygn. 6 - rachunki kościoła św. Jana w Toruniu 1436-1553 Kościół św. Jana, sygn. 7 - rachunki kościoła św. Jana w Toruniu 1420-1502 Kościół św. Jana, sygn. 8 — Liber censuum ecclesie sancii Johannis Kościół św. Jana, sygn. 9 — rachunki kościoła św. Jana w Toruniu 1469-1525 Kościół św. Jana, sygn. 10 - rachunki kościoła św. Jana w Toruniu 1500-1527 Kościół św. Jana, sygn. 11 - rachunki kościoła św. Jana w Toruniu 1509-1520 Kościół św. Jana, sygn. 12 - księga rachunkowa kościoła św. Jana w Toruniu 1520-1553 Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk Ms. 1383 Ms. Mar. F 196 - Sermones de sandis Ms. Mar. duig Ms. Mar. Q_4I Ms. Mar. Ojo 563
564 ř»j WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem a) XIV. HA: 322A, nr 4 - Registrum censuum civitatis Colmensis 322A, nr6 b) XX. HA: Ordensbriefarchiv (OBA), nr 682, 826, 855, 992, 1390, 1869, 3117, 3125, 3139, 3154, 3l62, 3203, 4506, 45°7 4611, 4652, 5°i7 5^6, 5263, 5374, 5890, 6010, 6120, 6675, 6854, 7030, 7218, 7262, 7355, 7428, 7515, 8397, 8628, 8857, 8894,9026, 9322, 9428,9573, 9616, 9723,9942,10158,10198, 10438, 10530, 10674, 10756, 10908, 11045, 11172, 11345, 11526, 11747, 11753, 11772, 11812, 11852, TI^77 12161, 12185, 12533, i542° 16172, 16178, 16499, 16516, 16601, 16610, 18163, 19217, 19503, 20549, 20703, 20896, 21767, 21842, 27599 27824, 27836, 28048, 28102, 28130, 28228, 28278, 28323, 28338, 28385, 28404, 28405, 28438, 28493, 28580, 28610, 28664, 28701, 28751,28836,29014,29020 Ordensfolianten (OF),nr 2c, 13,61,73, 83,85,86,87,898,97,270,276,281 Pergamenturkunden (Perg.-Urk.), Schiebladen: III, nr 5,6 XVII, nr n, 30 XXI, nr 38 XXIII, nr 19,20a, 79 XXIV, nr 29 XXV, nr 50 XXVI, nr 23,54,74,75,77 XXVII, nrioi XXXI, nr 78 XXXIII, nr 16,46 XLI, nr 21 XLIII, nr 27 XLIX, nr II L, nr 37 LIV, nr 26,54 51, nr II 76, nr 7,15
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY c»3 Źródła drukowane Abraham Władysław, Exhortatio visitationis synodalis z dyjecezyi Włocławskiej z wieku XIV, „Archiwum Komisyi Historycznej” 5 (1889), s. 219-231. Acta capitulorum пес non iuidiciorum eccłesiasticorum selecta, ed. В. Ulanowski, vol. 3, pars i : Acta iuidiciorum eccłesiasticorum dioecesumplocensis, wladislaviensis et gneznensis (1422-1333), Kraków 1908. Acten der Ständetage Preussens unter der Herrschaft des Deutschen Ordens, hg. v. Μ. Toeppen, Bd. I: 1233-1435, Leipzig 1878; Bd. III: Januar 1447 bis Juli 1453,Leipzig 1882;Bd.IV: August 1453 bis September 1457,Leipzig 1884. DieAeltere Hochmeisterchronik, bearb. v. Μ. Toeppen, [w:] Scripteres Rerum Prussicarum, Bd. III, hg. v. T. Hirsch, Μ. Toeppen, E. Strehlke, Leipzig 1866, s. 519-725. Akta Stanów Prus Królewskich, t. V, cz. i: 1501-1504, wyd. M. Biskup, przy współ. К. Górskiego, Toruń 1966. Die Akten des Kanonisationsprozesses Dorotheas von Montau von 1394 bis 1321, hg. v. R. Stachnik, Köln-Wien 1978 [tłumaczenie polskie na podstawie tego wydania: Akta procesu kanonizacyjnego Doroty z Mątów od 1394 do 1321, przeł.J. Wojtkowski, Olsztyn 2014]. Die älteste īhorner Stadtchronik, hg. v. Μ. Toppen, „Zeitschrift des Westpreussi schen Geschichtsvereins” 42 ( 1900), s. 117-181. Archivům vêtus et novum Ecclesiae Archipresbyteralis Heilsbergensis, [w:] Scriptores Rerum Warmiensium, Bd. II, hg. v. C. P. Woelky, Braunsberg 1889, s· 587-758· Aufzeichnungen aus Ratsakten von Braunsberg, [w:] Scriptores Rerum Prussicarum, Bd. VI, hg. v. W. Hubatsch, bearb. v. U. Arnold, mit einer Einleitung
v. E. Maschke, Frankfurt am Main 1968, s. 68-83. Die Aufzeichnungen des Dominikaners Martin Gruneweg (1562 - ca. 1618) über seine Familie in Danzig, seine Handelsreisen in Osteuropa und sein Klosterleben in Polen, hg. v. A. Bues, Bd. 1, Wiesbaden 2008. Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau, hg. v. O. Günther, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins” 49 (1907), s. 221-251. Aufzeichnungen zur Geschichte des Bisthums Pomesanien, hg. v. Μ. Toeppen, aus den hinterlassenen Papieren des verstorbenen dr E. Strehlke, [w:] Scriptores Rerum Prussicarum, Bd. V, hg. v. T. Hirsch, Μ. Toeppen, E. Strehlke, Leipzig 1874,5.385-439. 565
5б6 Cf4s WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Beckherrn Carl, Verzeichnis! der die Stadt Rastenburg betreffenden Urkunden, „Altpreußische Monatsschrift” շ2 (1885), s. 505-605. Beckherrn Carl, Vier noch ungedruckte Urkunden, „Altpreußische Monatsschrift” 21 (1884), s. 675-678. Die beiden Sensburger Handfesten, [w:] Unsere masurische Heimat. Zum hundert jährigen Bestehen des Kreises Sensburg, hg. v. K. Templin, Sensburg 1926, s. 142-144. Die Berichte der General-prokuratoren des Deutschen Ordens an der Kurie, Bd. III/2, bearb. v. H. Koeppen, Göttingen 1971; Bd. IV/i, bearb. v. K. Forstreuter, unter Mitwirkung v. H. Koeppen, Göttingen 1973. Biskup Marian, Dwa wykazy szkód z wojny polsko-krzyżackiej 1414 r w ziemi chełmińskiej (komturstwa golubskie i kowalewskie), „Zapiski Historyczne” 56 (1991), z. 4, s. 95-102. Biskup Marian, Wykaz broni palnej i innego sprzętu wojennego wysyłanego przez Toruń w okresie wojny trzynastoletniej (1454—1466), „Zapiski Historyczne” 31 (1966), z. i,s. 81-94. Biskup Radosław, Sumowski Marcin, The Micro-World ofa Town Clergyman. The Will of the Rastenburg Parish Priest Georg Zinke (j 151y) and the Inventory ofhis Parish, [w:] Studies on the Military Orders, Prussia, and Urban History: Essays in Honour ofRoman Czaja on the Occasion ofhis sixtieth Birthday/Bei träge zur Ritterordens-, Preussen- und Städteforschung. Festschriftfür Roman Czaja zum 60. Geburtstag, ed./hg. J. Sarnowsky, K. Kwiatkowski, H. Houben, L. Pósán, A. Bárány, Debrecen 2020, s. 405-424. Bonk Hugo, Aus Allenburgs Vergangenheit. Darstellungen und Urkunden zurfeier desfünfhundertjährigen
Stadtjubilämus, Königsberg 1900. Braun Gustav, Epistola de miseria curatorum seuplebanorum, „Beiträge zur bayeri schen Kirchengeschichte”22 (1916), s. 27-42, 66-78. Bullarium Poloniae, t. II: 1342-1378, ed. et cur. I. Sułkowska-Kuraś et S. Kuraś, Romae 1985; t. III: 1378-1417, ed. et cur. I. Sułkowska-Kuraś et S. Kuraś, Romae 1988; t. IV: 1417-1431, ed. et cur. I. Sułkowska-Kuraś et S. Kuraś ас H. Wajs, Romae-Lublin 1992; t. V: 1431-1449, ed. et cur. I. Sułkow ska-Kuraś et S. Kuraś, Romae 1995; t. VI: 1447-1464, ed. et cur. I. Sułkow ska-Kuraś et S. Kuraś, coop. bm. p. R Sczaniecki et M. Kowalczyk, Romae 1998; t. VII: 1464-1471, ed. et cur. I. Sułkowska-Kuraś et S. Kuraś, coop. J. Smołucha et R Stanko, Romae-Lublin 2006. Caspar Weinreichs Danziger Chronik, hg. v. T. Hirsch, [w:] Scripteres Rerum Prussicarum, Bd. IV, hg. v. T. Hirsch, Μ. Toeppen, E. Strehlke, Leipzig 1870, s. 725-800.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY сОэ Codex Diplomaticus Prussicus, hg. v. J. Voigt, Bd. I, Königsberg 183 6; Bd. III, Kö nigsberg 1848; Bd. IV, Königsberg 1853. Codex Diplomaticus Warmiensis, Bd. I: 1231-1340, hg. v. C. P. Woelky, J. Μ. Saage, Mainz i860; Bd. II: 1341-1375, Nachträgen von 1240-1340,hg. v. C. P. Wo elky, J. M. Saage, Mainz 1864; Bd.III: 1376-1424,hg. v. C.P. Woelky,Brauns berg-Leipzig 1874; Bd. IV: 1424-143 5, hg. v. V. Röhrich, F. Liedtke, H. Schmauch, Braunsberg 1935. Codex Epistolaris Saeculi Decimi Quinti,Ύ. II, coll. A. Lewicki, Kraków 1891. Constitutiones synodales Henrici III episcopi Warmiensis, [w:] Geschichte und Statu ten der ermländischen Diöcesansynoden, „Pastoralblatt für die Diöcese Ermlanď’27 (1895), որ 7, s. 74-79. Constitutiones synodales neonon ordinationes dioecesis Culmensis. Pars I, ed. A. Mań kowski, „Fontes Towarzystwa Naukowego w Toruniu” 24 (1929), s. 13-19. Constitutiones synodales Warmienses, Sambienses, Pomesanienses, Culmenses necnon provinciales Rigenses, ed. F. Hipler, Brunsbergae 1899 [tłumaczenie na pod stawie tego wydania: Statuty Synodalne Warmińskie, Sambijskie, Pomezańskie, Chełmińskie oraz Prowincjalne Ryskie, przeł. J. Wojtkowski, Olsztyn 2010]. Corpus Iuris Canonici, ed. E. Friedberg, Pars I: Decretum Magistri Gratiani՛, Pars II: Decretalium Collectiones, Graz 1959. Czacharowski Antoni, Kopiariusz klasztoru norbertanek vo Żukowie, „Zapiski Historyczne” 23 (1957),z· 4 s· 63-96. Czyżak Marta, Radzimiński Andrzej, Earliest Synod Statutes ofJohn Marienau, Bishop of Chełmno, from the First Half of lyth Century, „Quaestiones
Medii Aevi Novae” 24 (2019), s. ii 1-135. Dokumenty soborów powszechnych, układ i opr. A. Baron, H. Pietras, t. II: 869— -1312, Kraków 2003; t. III: 1414-1445, Kraków 2004. Domcustos ArnoldHuxer und sein Testament vom 8. Januar 144y, „Pastoralblatt fur die Diöcese Ermland” 23 (1891), որ ii, s. 126-131. Eberhard Bötticher, Historisch Kirchen Register der grossen Pfarkirchen in der Rech ten Stad Dantzig S. Marien oder von alters Unser Lieben Frawen genant, auf allen derselben Kirchen Büchern und andern Chroniken und alten Schriften zusamen getragen, [w:] Chronik der Marienkirche in Danzig. Das „Historische Kirchen Register” von Eberhard Bötticher (1616). Transkription und Auswertung/Kronika kościoła Mariackiego w Gdańsku. „Historisches Kirchen Register” Eberharda Böttichera (1616). Transkrypcja i analiza, bearb. v./opr. Ch. Herr mann, E. Kizik, Köln-Weimar-Wien 2013, s. 341-714. Das Eibinger Stadtbuch, hg. v. H. W. Hoppe, Bd. 1: 1330-1360 (1393), Mün ster 1976 [„Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands”, 567
568 сол wykaz źródeł i literatury Beiheft з, 1976]; Bd. 2:1361-1418, Münster 1986 [„Zeitschrift för die Ge schichte und Altertumskunde Ermlands”, Beiheft 5,1986]. Die ermländischen Anniversarienbücher, hg. v. C. P. Woelky, [w:] Scriptores Re rum Warmiensium, Bd. I, hg. v. C. P. Woelky, J. Μ. Saage, Braunsberg 1866, s. 208—299. „Formularz z Uppsali”. Późnośredniowieczna księgaformularzowa biskupstw prus kich, komentarz i edycja R. Biskup, Toruń 2016. Froehch Xaver, Das älteste Schöppenbuch des Graudenzer Archivs, „Altpreußische Monatsschrift” 8 (1871), s. 427—450. Gdańska kronika Bernia Stegmanna C132 8), komentarz i edycja J. Możdżeń, przy współ. K. Stöbener і Μ. Sumowskiego, Toruń 2019. Górski Karol, Golembiowski Maciej, Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1341 roku,„Zapiski Historyczne”42 (1977), z. 4, s. 149-175. Das Grosse Amterbuch des Deutschen Ordens, hg. v. W. Ziesemer, Wiesbaden 1968. Grzegorz Maksymilian, Przywilej lokacyjny miasta Tuchola z 1346 roku, [w:] Szkice tucholskie. W 650-lecie nadania praw miejskich Tucholi, pod red. W.Jastrzębskiego, Bydgoszcz-Tuchola 1996, s. 219-225. Günther Otto, Die Handschriften der Kirchenbibliothek von St. Marien in Danzig, Danzig 1921. Günther Otto, Eine Predigt vom preußischen Provinzialkonzil in Elbing 142y, [w:] Günther Otto, Eine Predigt vom preußischen Provinzialkonzil in Elbing 142y und die „Ermahnung des Garthausers”, „Zeitschrift des Westpreussi schen Geschichtsvereins”59 (1919), s. 94-1II. Günther Otto, Zwei unbekannte altpreussische Willküren, „Zeitschrift des West preussischen Geschichtsvereins”48 (1905),$.
1-53. Guttzeit Emil Johannes, Das Testament des Matz Berenfelde aus dem Jahre 1505, „Zeitschrift för die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 30 (1966), s· 425-43 ïHandfesten der Komturei Schlochau, bearb. v. P. Panske, Danzig 1921. Haßbargen Hermann, Das Testament des Danziger Offizials Nikolaus Schwich tenberg, „Mitteilungen desWestpreußischen Geschichtsvereins” 25 (1926), nr 4, s. 78-94. Herrmann Christofer, Kirchenordnung der Danziger Marienkirche von 1389/Ordynacja kościoła NMP w Gdańsku z 138p r., [w:] Chronik der Marienkirche in Danzig. Das „Historische Kirchen Register” von Eberhard Bötticher (1616). Transkription und Auswertung/Kronika kościoła Mariackiego w Gdańsku. „Historisches Kirchen Register” Eberharda Böttichera (1616). Transkrypcja
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY ς»Λ i analiza, bearb. v./opr. Ch. Herrmann, E. Kizik, Köln-Weimar-Wien 2013, s. 195-204. Investiti a domino Nicolao, episcopo Warmiensi, hg. v. C. P. Woelky, [w:] Scripteres Rerum Wirmiensium,Bd.ī,hg.v. C.P. Woelky,J.Μ. Saage,Braunsberg 1866, s. 362-383. Izydor z Sewilli, Etymologia - http://www.thelatinlibrary.c0m/isid0re/7.shtml [dostęp 17.09.2020]. Jacobson Heinrich Friedrich, Geschichte der Quellen des katholischen Kirchenrechts der Provinzen Preussen und Posen, mit Urkunden und Regesten, Königsberg 183 7, Anhang einer Urkundensammlung. Jan Merkelin, Liber de instructione simplicium sacerdotum, cz. 1, wyd. Μ. Borzyszkowski [„Textus et Studia. Historiam Theologiae in Polonia Excultae Spectantia”i2 (1982),fase. 1]. Jana Miliče z Kroměříže Tři řeči synodní, ed. V. Herold, M. Mráz, Praha 1974. Kirchliches Urkundenbuch der Neustadt Thorn 1265-1455, hg. v. A. Semrau, „Mit teilungen des Coppernicus-Vereins för Wissenschaft und Kunst zu Thorn” 38 (1930), s. 65-126. Das Kontenführungsbuch der Elenden Bruderschaften von Königsberg-Löbenicht (1477-1525), bearb. v. Dieter Heckmann, Köln-Weimar-Wien 2000. Krollmann Christian, Eine merkwürdige samländische Urkunde, „Altpreußische Forschungen” ii (1934), H. i, s. 32-38. Księga Bractwa Najświętszej Marii Panny w Nowym Mieście Toruniu z 1455 roku, [w:] Czarciński Ireneusz, Przeracki Jerzy, Społeczne funkcje bractwa Naj świętszej Marii Panny w Nowym Mieście Toruniu, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Spoleczne. Historia” 17 (1980), z. 117, s· 137-147· Księga czynszów fary chełmińskiej
(1455-1496), wyd. Z. H. Nowak, J. Tandecki, Toruń 1994. Księga długów miasta Torunia z okresu wojny trzynastoletniej, wyd. K. Ciesielska, I.Janosz-Biskupowa, Toruń 1969. Księga kamlarii miasta Torunia 1455—1495, wyd. K. Kopiński, K. Mikulski, J.Tandecki,Toruń 2007. Księga ławnicza miasta Nowego nad Wisłą (1416—1527), wyd. K. Mikulski, W. Nowosad,Toruń 2012. Księga ławnicza Nowego Miasta Torunia (1587—1450), wyd. K. Ciesielska, Warszawa-Poznań 1973. Księga ławnicza sądu przedmiejskiego Chełmna 1480-1559 (1567), wyd. Z. H. No wak, J. Tandecki, Warszawa-Poznań-Toruń 1990. 569
570 c44J wykaz źródeł i literatury Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1428-1456), wyd. K. Ciesielska, J.Tandecki, cz. 1: 1428-1443,Toruń 1992; cz. 2: 1444-1456,Toruń 1993. Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1456-1439), wyd. K. Kopiński, J.Tandecki, Toruń 2007. Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1479—1515), wyd. K. Kopiński, K. Mi kulski, J.Tandecki, cz. 1: 1479-1501, cz. 2: 1502-1515,Toruń 2018. Księga rady Młodego Miasta Gdańska 1400, 1404-1455 [1458-1459], [w:] Księ gi Młodego Miasta Gdańska 1400-1455 [1458-1459], wyd. K. Kopiński, P. Gliński, Toruń 2008. Księgi pruskie w Internecie - http://www.ksiegipruskie.bydgoszcz.ap.gov.pl/projekt/ [dostęp 17.09.2020]. Księgi szosu i wykazy obciążeń mieszkańców Starego Miasta Torunia z lat 1394-1435, wyd. K. Mikulski,}.Tandecki, A. Czacharowski,Toruń 2002. Kubicki Rafał, Przyczynki źródłowe do dziejów szpitała św. Elżbiety w Starym Mieście Gdańsku z lat 1429-1454, „Studia Historica Gedanensia” 11 (2020), s. 305-323. Kubicki Rafał, Przywileje na młyny w dobrach cysterek w Żarnowcu (Swiecino 1406 r, Wierzchucino 1516 r.), [w:] Dzierżawcy, literaci, posłowie, pod red. B. Możejko, Μ. Smolińskiego, S. Szybkowskiego, Malbork 2011 [„Studia z Dziejów Średniowiecza”, nr 16], s. 291—300. Kubicki Rafał, Wybrane źródła do dziejów szpitała Świętego Ducha w Gdańsku z łat 13 82—1449,„Studia z Dziejów Średniowiecza” 18 (2 014), s. 2 9 3—3 2 6. Kubicki Rafał, Wybrane źródła do dziejów szpitała św. Ełżbiety w Gdańsku — nada nia krzyżackie z łat 1399—1448, „Studia z Dziejów Średniowiecza” 19 (2015), s· 3θ5~333· Kubicki Rafał,
żarządzenia wiełkiego mistrza zakonu krzyżackiego w sprawie domu pokutnic przy klasztorze brygidek i przytułku dła biednych w Starym Mieście Gdańsku z około 141y r, „Rocznik Gdański” 71-72 (2013), s. 19-28. Kujawski Witold, Wykazy święconych z najstarszej księgi akt działalności biskupów włocławskich (Kurozwęckiego i Przerębskiego — łata 1496—1511), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”72 (1999), s. 23-112. DasKułmer Gerichtsbuch 1330-1430, bearb. v. C. A. Lückerath, F. Benninghoven, Köln-Weimar-Wien 1999. The łatinpoems commonly attributed to Walter Mapes, ed. T. Wright, London 1841. Liber de Festis Magistri Johannis Marienwerder. Offenbarungen der Dorothea von Montau, hg. v. A. Triller, geb. Birch-Hirschfeld, unter Mitwirk. v. E. Bor chert, nach Vorarb. v. H. Westpfahl, Köln-Weimar-Wien 1992 [tłumacze-
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY di’ nie polskie na podstawie tego wydania: Jan z Kwidzyna, Księga o świętach, przeł.J. Wojtkowski, Olsztyn 2013]. Liber scabinorum Veteris Civitatis Ihoruniensis 1363—1428,vryá. К. Kaczmarczyk, Toruń 1936. Lucas Davids Preussische Chronik, hg. v. E. Hennig, Bd. VI, Königsberg 1814. Das Marienburger Tresslerbuch der Jahre I1()()֊i4og, hg. v. E. Joachim, Königs berg 1896. Memoriale domini Lucáé, episcopi Warmiensis, [w:] Scriptores Rerum Warmiensium, Bd. II, hg. v. C. P. Woelky, Braunsberg 1889,5.1-171. Najstarsze księgi kamlarskie Głównego Miasta Gdańska z ХГѴ-ХѴ wieku, wyd. i komentarzem opatrzył Μ. Grulkowski, Warszawa 2016. Nowa księga rachunkowa Starego Miasta Elbląga 1404—1414, wyd. M. Pelech, Warszawa-Poznań-Toruń 1987-1989. Nowak Zenon Hubert, Nieznane źródła do dziejów książek rękopiśmiennych w za konie krzyżackim w Prusach z pierwszejpołowy XV wieku, [w:] Nowak Zenon Hubert, Przyczynki źródłowe do historii zakonu krzyżackiego w Prusach, Toruń 2011,s. 115-132. Nowak Zenon Hubert, O sposobach werbowania intelektualistów do zakonu krzy żackiego w Prusach w pierwszej połowie XV wieku, [w:] Nowak Zenon Hu bert, Przyczynki źródłowe do historii zakonu krzyżackiego w Prusach, Toruń 2011, s. 103-113. Nowak Zenon Hubert, Sprawa zaopatrzenia „emerytalnego” w zakonie krzyża ckim w pierwszej połowie XV wieku, [w:] Nowak Zenon Hubert, Przyczynki źródłowe do historii zakonu krzyżackiego w Prusach,Toruń 2011, s. 133-163. Ordinancia castri Heylsbergk, hg. v. C. P. Woelky, [w:] Scriptores Rerum Warmien sium, Bd. I, hg. v. C. P. Woelky, J. Μ. Saage,
Braunsberg 1866, s. 314-346. Peter Himmelreich’s und Michael Friedwald’s, des Löwentödters, Elbingisch-Preussische Geschichten, hg. v. Μ. Toeppen, Leipzig 1881. Petrus de Dusburgk Chronica Terrae Prussiae, ed. J. Wenta, S. Wyszomirski, Krakow 2007 [Monumenta Poloniae Historica, Nova Series, T. XIII; pol skie tłumaczenie: Piotr z Dusburga, Kronika ziemi pruskiej, przeł. S. Wyszo mirski, wstępem i kom. opatrzył J. Wenta, Toruń 2004]. Poe'siespopulaires latines du moyen age, par E. du Méril, Paris 1847. Pommerellisches Urkundenbuch, bearb. v. Μ. Perlbach, Danzig 1882. Preussisches Urkundenbuch, Bd. I/i, hg. v. R. Philippi, C. P. Woelky, Königsberg 1882; Bd. I/շ, hg. v. A. Seraphim, Königsberg 1909; Bd. II, hg. v. Μ. Hein, E. Maschke, Königsberg 1939; Bd. III/շ, hg. v. H. Koeppen, Marburg 1958; Bd. IV, hg. v. H. Koeppen, Marburg i960; Bd. V/i, hg. v. K. Con- 571
572 í *j WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY rad, Marburg 1969; Bd. V/շ, hg. v. К. Conrad, Marburg 1973; Bd. Wi, hg. v. K. Conrad, Marburg 1986. Die Priesterbruderschaften in Ermland, „Pastoralblatt fur die Diöcese Ermland” 14 (1882), որ 9, s. 98-101. Prussia scholastica: Die Ost- und Westpreussen aufden mittelalterlichen Universitä ten, gesammelt v. Μ. Perlbach, Braunsberg 1895. Przywilej chełmiński 1233, 1231,wyd. К. Ciesielska, Toruń Г983. Quellen-Beiträge zur Geschichte der Stadt Königsberg im Mittelalter, hg. v. Μ. Perl bach, Göttingen 1878. Radzimiński Andrzej, Rachunki plebana kościoła parafialnego Świętych Janów w Starym Mieście Toruniu z lat 1443—144 6, „Roczniki Historyczne” 6 9 (2003), s. 172-187. Radzimiński Andrzej, Tandecki Janusz, Katalog dokumentów i listów krzyżackich Archiwum Państwowego w Toruniu, t. 1: 1251-1454, Warszawa 1994; Ka talog dokumentów i listów krzyżackich oraz dotyczących wojny trzynastoletniej z Archiwum Państwowego w Toruniu, t. 2: 1454-1510, Warszawa 1998. Regestahistorico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198—1323,bearb.v. E. Joachim, hg. v. W. Hubatsch, Pars I, vol. i: 1198-1454, Göttingen 1948; vol. 2: 1455-1510, Göttingen 1950; vol. 3: 1511-1525, Göttingen 1973; Pars II, Göttingen 1948. Regesten der Stadt Königsberg 1236—1324, hg. v. Μ. Perlbach, „Altpreußische Monatsschrift” 18 (1881), s. 1-39. Repertorium Germanicum, Bd. IV: Martin V. (1417-1431), bearb. v. K. A. Fink, Hildesheim 2000; Bd. V: Eugen IV. (1431-1447), bearb. v. H. Diener, B. Schwarz, red. Ch. Schöner, Tübingen 2004; Bd. VIII: Pius II. (145 8— -1464), bearb. v. D.
Brosius, U. Scheschkewitz,Tübingen 1993. Repertorium Poenitentiariae Germanicum, Bd.I: Eugen IV. (1431—1447),bearb.v. L. Schmugge, P. Ostinelli, H. Braun, Tübingen 1998; Bd. III: Calixt III. (1455-1458), bearb. v. L. Schmugge, W. Müller, Tübingen 2001; Bd. IV: Pius II. (1458-1464), bearb. v. L. Schmugge, P. Hersperger, B. Wiggenhauser, Tübingen 1996; Bd. V: Paul II. (1464-1471), bearb. v. L. Schmug ge, unter Mitarb. v. P. Clarke, A. Mosciatti, W. Müller, Tübingen 2002; Bd. VII: Innozenz VIII. (1484-1492), bearb. v. L. Schmugge, unter Mitarb. v. A. Mosciatti, W. Müller, Tübingen 2008; Bd. VIII: Alexander VI. (1492-1503), bearb. v. L. Schmugge, unter Mitarb. v. A. Mosciatti, Berlin/Boston 2012; Bd. X: Leo X. (1513-15 21), bearb. v. L. Schmugge, Berlin/Boston 2016.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY ę»J Revaler Urkunden und Briefe von 1273 bis 1510, bearb. v. D. Heckmann, Köln-Weimar-Wien 1995. Das Rößeier Pfarrbuch. Aufzeichnungen der Kirchenväter an der Pfarrkirche zu Rößel in den Jahren 1442 bis 1614, hg. v. G. Matern u. A. Birch-Hirschfeld, Braunsberg 1937. Rymaszewski Zygfryd, Nieznany spis prawa chełmińskiego z przełomu XIV—XV wieku, Łódź 1993. Schöffenbuch der Kulmer Stadtfreiheit 1407-1437, nach Vorarbeiten v. J. K. v. Schroe der, bearb. v. В. Jähnig, Münster 2014. Sedes archipresbyterales dioecesis Warmiensis, hg. v. J. Μ. Saage, C. P. Woelky, [w:] Scriptores Rerum Warmiensium, Bd. I, hg. v. C. P. Woelky, J. Μ. Saage, Braunsberg 1866, s. 384-444. Semrau Arthur, Ein Beitrag zur Geschichte der Goldschmiedekunst in Thorn, „Mit teilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft u. Kunst zu Ihorn” 16 (1908), nr 4, s. 73-84 [edycja inwentarza sprzętów kościelnych z 1596 r.]. Semrau Arthur, Die Willkür der Stadt Kulm von etwa 1400, „Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft u. Kunst zu Thorn” 35 (1927), s. 29-58. Septililium B. Dorotheae [cz. 4], ed. F. Hipler, „Analecta Bollandiana” 4 (1885), s. 207-251 [polskie tłumaczenie całego dzieła: Mistrz Jan z Kwidzyna, Siedmiolilie Doroty z Mątów, przeł. J. Wojtkowski, Olsztyn 2012]. Simon Grunaus Preussische Chronik, Bd. I, hg. v. Μ. Perlbach, Leipzig 1876; Bd. II, hg. v. M. Perlbach, R. Philippi, P. Wagner, Leipzig 1889; Bd. III, hg. v. P. Wagner, Leipzig 1896. Simson Paul, Geschichte der Stadt Danzig, Bd. 4: Urkundenbis 1626, Danzig 1918. Das Stadtbuch von Schwetz 1374-1434, hg. v.
F. Benninghoven, „Zeitschrift für Ostforschung” 21 (1972), H. i, s. 42-69. Starowieyski Marek, Zapytaj zwierząt, pouczą, czyli opowiadania wczesnochrześ cijańskich pisarzy o zwierzętach, Kraków 2014. Statuta Synodalia Dioecesis Wladislaviensis et Pomeraniae, coli, et ed. Z. Chodyński, Varsaviae 1890. Die Statuten des Deutschen Ordens, hg. v. Μ. Perlbach, Halle 1890. Die Statuten der Priesterbruderschaft zu Allenstein vom J. 1317, „Pastoralblatt für die Diöcese Ermland” 17 (1885), nr 4, s. 40-42. Sumowska Alicja, Sumowski Marcin, Ordynacje dla służby dzwonnej kościoła Świętojańskiego w Toruniu z pierwszej połowy XVI wieku, „Zapiski History czne” 86 (2021), z. 4, s. 151-174. 573
574 C**J WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Sumowski Marcin, Rachunki vńtryka kościoła św. Jakuba w Toruniu z 1468 roku, [w:] Parafie w średniowiecznych Prusach w czasach zakonu niemieckiego odXIII do XVI w., pod red. A. Radzimińskiego, R. Biskupa, Toruń 2015,8.23 7-271. Superczyński Mateusz, Inwentarz fary chełmińskiej i jej biblioteki z XV wieku, „Folia Toruniensia” 17 (2017), s. 207-218. Tabłiczki woskowe miasta Torunia, ok. 1330 — I poi. XVI w., wyd. K. Górski, W. Szczuczko, Warszawa-Poznań-Toruń 1980. Tabułae Ordinis Theutonici, ed. E. Strehlke, Berolini 1869. Das Testament des Dr. Thomas Werner vom 2. December 1498, „Pastoralblatt fur die Diöcese Ermland” 17 (1885), որ 5, տ. 54՜59· Thorner Denkwürdigkeiten von 1343-1343, hg. v. A. Voigt, „Mitteilungen des Coppernicus-Vereins fur Wissenschaft und Kunst zu Thorn” 13 (1904). Ulanowski Boleslaw, Instrukcya dła wizytatorów synodalnych w prowincyi gnieźnieńskiej, „Archiwum Komisyi Historycznej”5 (1889), s. 29-32. Urkundenbuch des Bisthums Culm, Bd. I, bearb. v. C. P. Woelky, Th. 1, Danzig i885;Th. 2, Danzig 1887. Urkundenbuch des Bisthums Samland, hg. v. C. P. Woelky, H. Mendthal, H. 1, Leipzig 1891; H. 2, Leipzig 1898; H. 3, Leipzig 1905. Urkundenbuch zur Geschichte Allensteins,TA. i: Allgemeine Urkunden bis i8iy,hg. v. H. Bonk, Allenstein 1912 {Geschichte der StadtAllenstein,ТЛЛАА\, Urkunden buch zur Geschichte Allensteins, Bd. III: Spezielle Urkunden, TA. 2: Urkunden undAkten zur Geschichte der katholischen Kirchen und Hospitäler in Allenstein, hg. v. P. Arendt, Allenstein 1927; Th. 3 : Lucas David und die beiden Allensteiner
Stipendien in Leipzig aus dem Mittelalter, hg. v. H. Bonk, Allenstein 1927 {Geschichte der Stadt Allenstein, Bd. V]. Urkundenbuch zur Geschichte des vormaligen Bisthums Pomesanien, v. H. Cramer, H. 1-2, „Zeitschrift des Historischen Vereins fur den Regierungsbezirk Marienwerder” (15) 1885; (16) 1886. Urkundenbuch der Stadt Königsberg i. Pr, Bd. I (125 6-1400), bearb. v. H. Mendt hal, Königsberg 1910. Urkundenbuch der Universität Leipzig von 140g bis 1333, hg. v. B. Stübel, Leipzig 1879. Urkunden-Funde und Briefe, „Altpreußische Monatsschrift” 8(1871), s. 656-658. Urkunden der Komturei Tuchei, bearb. v. P. Panske, Danzig 1911. Eine Verordnung Papst Martin V. über die preußische Sprache in Ermland, „Pasto ralblatt für die Diöcese Ermland”, Jg. 23/7 (1891), s. 90. Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumquefinitimarum historiam illustrantia maximam partem nundum edita ex tabulariis Vaticanis deprompta col-
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY c^ lecta ac serie chronologica dùposita, ab A. Theiner, T. 1 (1217-1409), Romae i86o;T.II (1410-1572), Romae 1861. Visitatie archidiaconatus Camenensis Andrea de Leszno Leszczyński archiepiscopo A. 1652 et 1653 facta, cur. P. Panske,Toruń 1907. Visitationes ecclesiarum dioecesis Culmensis et Pomesaniae Andrea Leszczyński epis copo A. 1647factae, cur. A. Pobłocki,Toruń 1900. Visitationes episcopatus Culmensis Andrea Olszowski Culmensi et Pomesaniae Epis copo A. lóóp-ja factae, cur. B. Czap la, Toruń 1903. Vita Dorotheae Montoviensis Magistri Johannis Marienwerder, hg. v. H. West pfahl, u. Mitwirkung v. A. Triller, Köln-Graz 1964 [tłumaczenie polskie na podstawie tego wydania: Żywot Doroty z Mątów. Jan z Kwidzyna, przeł. J. Wojtkowski, Olsztyn 2012]. Volckmann Edwin, Katalog des Eibinger Stadtsarchivs, Elbing 1875. Ein vorstädtisches Zinsregister der Stadt Kulm aus der Zeit von etwa 1320, hg. v. A. Semrau, „Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft u. Kunst zu Thorn” 35 (1927), s. 24-28. Werminghoff Albert, Die Epistola de miseria curatorum seu plebanorum, „Archiv für Reformationsgeschichte” 13 (1916), s. 200-227. Zwei Zinsregister derAltstadt Braunsberg aus denJahren 1462 und z^6y,hg.v.E Buch holz, „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 27 (1942),H. 2-3, s. 311-337. Opracowania 700 Jahre Heiligenbeil 1301—2001. Eine Zeitreise von Swentomest über Heiligenbeil nach Mamonowa, bearb. v. G. Jenker, Leer 2001. Abbott Elizabeth, Historia celibatu, Wroclaw 2003. Adámek Jan, Wpływ duchowieństwa parafialnego na fundacje w
miastach królew skich od połowy XIV wieku do wojen husyckich (sondaż na przykładzie miast południowo-czeskich: Budziejowic, Písku i Vodňan), [w:] Eccłesia et civitas. Ko ściół i życie religijne w mieście średniowiecznym, pod red. H. Manikowskiej, H. Zaremskiej, Warszawa 2002, s. 315-3 25. Althoff Gerd, Potįga rytuału. Symbolika władzy w średniowieczu, Warszawa 2011. Altpreußens älteste Bibliotheken, „Altpreußische Monatsschrift” 1 (1864), s. 649-653· 575
5/6 с»э WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Antonín Malaníková Michaela, Antonín Robert, Introduction, [w:] Collecti ve Identity in the Context ofMedieval Studies, ed. Μ. Antonín Malaníková, R. Antonín, Ostrava 2016, s. 7-10. Archiwum Państwowe w Szczecinie. Przewodnik po zasobie archiwalnym: Akta do ¡943 roku, opr. zbiorowe R. Gaziński, P. Gut, Μ. Szukała, Warszawa-Szczecin 2002. Armgart Martin, Die Handfesten des preußischen Oberlandes bis 1410 und ihre Aussteller. Diplomatische undprosopographische Untersuchungen zur Kanzleige schichte des Deutschen Ordens in Preußen, Köln-Weimar-Wien 1995. Armstrong-Partida Michelle, Defiant Priests. Domestic Unions, Violence, and Cle rical Masculinity in Fourteenth-Century Catalunya, Ithaca/London 2017. Arnold Udo, Vorwort, [w:] Priester im Deutschen Orden. Vorträge der Tagung der Internationalen Historischen Kommission zur Erforschung des Deutschen Or dens in Wien 2012, hg. v. U. Arnold, Weimar 2016 [Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, Bd. 77], s. VII-XIV. Arszyński Marian, Mikołaj Wulzak (okolo 13 60-1429) duchowny elbląski i mece nas sztuki, [w:] Zasłużeni łudzie dawnego Elbląga. Szkice biograficzne, pod red. Μ. Biskupa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, s. 8-12. Arszyński Marian, Organizacja i technika średniowiecznego budownictwa ceglane go w Prusach w kontekście europejskim, Malbork 2016. Arszyński Marian, Wulzak Mikołaj, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwi ślańskiego, pod red. S. Gierszewskiego, t. 4, pod red. Z. Nowaka, Gdańsk 1997, s. 492-493. Barciak Antoni, Bractwo literackie NMP w Raciborzu
jako wspólnota religijna, [w:] Wspólnoty małe i duże w społeczeństwach Czech i Polski w średniowieczu i w czasach wczesnonowożytnych, pod red. W. Iwańczaka, J. Smołuchy, Kra ków 2010, s. 183-191. Barciak Antoni, „Litterati et laici" w LiberAlbus Bractwa Literackiego Najświętszej Marii Panny w Raciborzu w średniowieczu, [w:] Hominem quaerere. Czło wiek w źródle historycznym, pod red. S. Rosika, P. Wiszewskiego, Wrocław 2008, s. 227-232 [„Acta Universitaris Wratislaviensis”, No. 3080, Historia CLXXVII]. Barrow Julia, The Clergy in the Medieval World: Secular Clerics, Their Families and Careers in North-Western Europe, c. 800 - c. 1200, Cambridge 2015. Bartoszewicz Agnieszka, Mieszczanie „litterati” wpolskim mieściepóźnego średnio wiecza, „Kwartalnik Historyczny” 106 (1999), z. 4, s. 3-19. Bartoszewicz Agnieszka, Piśmienność mieszczańska w późnośredniowiecznej Polsce, Warszawa 2012.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY cHJ Behnisch Johann Gottlob, Versuch einer Geschichte der Stadt Bartenstein in Ost preußen und des Kirchspiels, Königsberg 1836. Bernard George W., The Late Medieval English Church. Vitality and Vulnerability before the Break with Rome, New Haven-London 2012. Bieniak Janusz, Elementy integrujące i dezintegrujące działalność stanów w Polsce średniowiecznej, [w:] Formowanie się społeczeństwa stanowego, pod red. J. Bie- niaka, A. Czacharowskiego,Toruń 1974 [XI Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Toruniu, Sympozjum 6], s. 13-14. Bieniak Janusz, Rozmaitość kryteriów badawczych w polskiej genealogii średnio wiecznej, [w:] Genealogia —problemy metodyczne w badaniach nadpolskim spo łeczeństwem średniowiecznym na tłeporównawczym, pod red. J. Herda, Toruń 1982,5.131-148. Biskup Marian, Parafie w państwie krzyżackim, [w:] Zakon krzyżacki w Prusach i Inflantach. Podziały administracyjne i kościelne w XIII—XVI wieku, pod red. R. Czai, A.Radzimińskiego,Toruń 2013,5.129—149. Biskup Marian, Podpanowaniem krzyżackim (od 1508 r. do 1454 r.), [w:] Historia Gdańska, t.r.do roku 1454, pod red. E. Cieślaka, Gdańsk 1978, s. 337-627. Biskup Marian, Rozwójprzestrzenny miasta Grudziądza, „Rocznik Grudziądzki” i (i960), s. 9-29. Biskup Marian, Rozwój sieci miast pruskich do drugiej połowy XVII w., „Kwartal nik Historii Kultury Materialnej” 28(198 o), nr з,ѕ. 401-412. Biskup Marian, Średniowieczna sieć klasztorów w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach (do 1525 րօհս),ՀԼ ջ\տնճ Historyczne” 64 (1999), z. 1, s. 35-61. Biskup Marian, U schyłku średniowiecza i w
początkach odrodzenia (1454—1548), [w:] Historia Torunia, pod red. Μ. Biskupa, t. II/i,Toruń 1992. Biskup Marian, Uwagi o problemie osadnictwa i sieci parafialnej w Prusach Krzy żackich w XIV і XVwieku, [w:] Biskup Marian, Opera minora. Studia z dzie jów zakonu krzyżackiego, Prus, Polski i krajów nadbałtyckich, Toruń 2002, s. 151-172. Biskup Marian, Zjednoczenie Pomorza Wschodniego z Polską w połowie XV wieku, Warszawa 1959. Biskup Radosław, Das Domkapitel von Samland (1285—1525),Toruń 2007 [Prus sia Sacra 2]. Biskup Radosław, Magister Andrzej Sandberg z Czarnego (Chojnic) — przykład kariery duchownego krzyżackiego w XV w., [w:] Ziemia chojnicka w okresie zmagań Polski z zakonem krzyżackim, pod red. J. Knopka, Chojnice 2010, s. 23-32. 577
578 ^^ WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Biskup Radosław, O ustroju, strukturze i składzie osobowym krzyżackich kapituł katedralnych w średniowiecznych Prusach, [w:] Studia z dziejów diecezjipome zańskiej w pyy. rocznicę jej utworzenia. Materiały z V Sympozjum Dorotańskiego w Kwidzynie [2y VI2018], pod red. J. Liguz, Pelplin 2020, s. 101-116. Biskup Radosław, Pisarze i notariusze biskupów sambijskich w XVi XVIwieku (do 1525 roku). Uwagi o pochodzeniu, wykształceniu i karierze, [w:] Kancelaria wielkich mistrzów i polska kancelaria królewska w XV wieku, pod red. J. Trupindy, Malbork 2006, s. 13-35. Biskup Radosław, ТЪш „Formularz z Uppsali՞ jako źródło do dziejów parafii w państwie zakonu niemieckiego w Prusach (XIV-XV w.), [w:] Parafie w śred niowiecznych Prusach w czasach zakonu niemieckiego odXIII do XVI w., pod red. R. Biskupa, A. Radzimińskiego,Toruń 2015, s. 27-49. Bogdanowicz Stanisław, Schwichtenberg, Swichtenberg Mikołaj, [w:] Encyklopedia katolicka, 1.17, Lublin 2012, kol. 1306. Bogucka Maria, Samsonowicz Henryk, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej', Wrocław 1986. Bokszańska Grażyna, Ubiór w teatrze życia społecznego, Łódź 2004. Bokszański Zbigniew, Tożsamość, interakcja, grupa. Tożsamośćjednostki wperspek tywie teorii socjologicznej, Łódź 1989. Bonczkowski Janusz, Kancelaria miejska Grudziądza do początku XVI wieku. Działalność kancelarii i jej produkty na przykładzie księgi czynszowej z lat 1502-1516, Toruń 2020. Bonk Hugo, Geschichte der Stadt Drengfurt, Rastenburg 1905. Boockmann Hartmut, Die Rechtsstudenten des Deutschen Ordens. Studium, Stu-
dienförderung und gelehrter Beruf im späteren Mittelalter, [w:] Festschrift für Hermann Heimpel zum 70. Geburtstag am 19. September 1971, Bd. 2, hg. v. den Mitarbeiten desMax-Planck-Instituts fur Geschichte, Göttingen 1972,6.313- “375· Borawska Teresa, Arnold z Rogit, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 13. Borawska Teresa, Bernard Scultetijako rzecznik interesów warmińskich w Rzymie na przełomie XV i XVI wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (1972), nr 2-3,5.343-361. Borawska Teresa, BischofAlbert, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 21-22. Borawska Teresa, Boreschow Bartłomiej, [w:] Słownik biograficzny kapituły war mińskiej, pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 25.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY cHs Borawska Teresa, Crowd (Craweł, Kreul) Jan, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 35. Borawska Teresa, Datteln Arnold, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 40. Borawska Teresa, Datteln (Klunder, Clunger, Klinger) Arnold, [w:] Słownik bio graficzny kapituły warmińskiej, pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 40-41. Borawska Teresa, Eberhard z Nysy, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmiń skiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 52. Borawska Teresa, Essen Henryk, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 54. Borawska Teresa, Gdańszczanie w kapitule warmińskiej w XIII—XVI wieku, [w:] Duchowieństwo kapitulne w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej, pod red. A. Radzimińskiego,Toruń 2000, s. 117-132. Borawska Teresa, Herman z Getyngi (Hermanus de Gotingen, Göttingen), [w:] Słow nik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 88. Borawska Teresa, Huxer Arnold, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 98-99. Borawska Teresa, Liebenwald Bartłomiej, [w:] Słownik biograficzny kapituły war mińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 150. Borawska Teresa, NiclosdorfJan, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 173. Borawska Teresa, Otto z Rus, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 181-182. Borawska
Teresa, Preußische Jura-Studenten an italienischen Universitäten vor 1525, [w:] Von Preußenland nach Italien. Beiträge zur kultur- und bildungs geschichtlichen Vernetzung europäischer Regionen, hg. v. Μ. Mersiowsky, A. Mentzel-Reuters [Innsbrucker Historische Studien 30 (2015)], s. 85—115. Borawska Teresa, Rautenberg (de Rutenberch, Rutenberg) Bartłomiej, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 199. Borawska Teresa, Rover (Rouen) Henryk, [w:] Słownik biograficzny kapituły war mińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 208. Borawska Teresa, Schönau (Schonaw) Andrzej, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 216-217. Borawska Teresa, Sculteti Bernard, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 220-221. 579
58ο c»S WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Borawska Teresa, Sculteti Bernard, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślań skiego, pod red. S. Gierszewskiego, t. 4, pod red. Z. Nowaka, Gdańsk 1997, s. 187. Borawska Teresa, Stefan z Nidzicy (Stephanus de Neidenburg), [w:] Słownik bio graficzny kapituły warmińskiej, pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 232-233. Borawska Teresa, Studia uniwersyteckie młodzieży grudziądzkiej w średniowieczu i u progu czasów nowożytnych (XIV-XVI wiek), „Rocznik Grudziądzki” 20 (2012), s. 43-65. Borawska Teresa, Suchten Krzysztof, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmiń skiej, pod red. J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 241. Borawska Teresa, Tapiau Chrystian, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmiń skiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 251-25 2. Borawska Teresa, WargelJan, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 268. Borawska Teresa, Winkeler Jan, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 227. Borawska Teresa, Wulzak Mikołaj, [w:] Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, pod red.J. Guzowskiego, Olsztyn 1996, s. 285-286. Borawska Teresa, Tycie umysłowe na Warmii w czasach Mikołaja Kopernika,Toruń 1996. Borawska Teresa, Rietz Henryk, T Kaszub do Wiecznego Miasta. Bernard Sculteti (ca 14ya—ry 18) kurialista iprzyjaciel Mikołaja Kopernika, Toruń 2019. Borek Arkadiusz, Święcenia duchowieństwa w późnośredniowiecznej Polsce: prak tyka ijej uwarunkowania na przykładzie włocławskich wykazów święceń, „Stu dia Zródloznawcze” 5 2 (2014), s. 45-71.
Borzyszkowski Marian, Szkoły diecezji warmińskiej w okresie od XIII do połowy XVIwieku,„Studia Warmińskie” 2 (1965), s. 31-63. Bracha Krzysztof, Kogut, czyli dobry kaznodzieja według Jana z Wünschelburga, [w:] Ambona. Teksty o kułturze średniowiecza ofiarowane Stanisławowi Byli nie, pod red. K. Brachy, W. Brojera, Warszawa 2016, s. 227-252. Bracha Krzysztof, Nauczanie kaznodziejskie w Polsce późnego średniowiecza, Kiel ce 2007. Broda Michalina, lekarze w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w XIV—XV wieku, Kraków 2013. Bruski Klemens, Chojnice w średniowieczu (do roku 1466), [w:] Dzieje Chojnic, pod red. K. Ostrowskiego, Chojnice 2010, s. 50-108.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY c^J Bruski Klemens, Lębork w czasach średniowiecza, [w:] Dzieje Lęborka, pod red. J. Borzyszowskiego, Lębork-Gdańsk 2009, s. 19-98. Bruski Klemens, Puck w czasach krzyżackich (1308-1466), [w:] Historia Pucka, pod red. A. Grotha, Gdańsk 1998, s. 68-90. Brzeska-Wasik Maria, Fundacje stypendialne kanoników warmińskich do końca XVIII wieku. Stan badań i postulaty, [w:] Per aspera ad astra. Materiały z XVI Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów, է. III: Historia Polski średnio wiecznej, pod red. A. Świątka, Kraków 2008, s. 9-16. Bubczyk Robert, Gry w szachy i kości jako rozrywki duchowieństwa w średnio wiecznej Polsce, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F: Historia”58 (2003), s. 25-33. Buc Philippe, Pułapki rytuału. Między wczesnośredniowiecznymi tekstami a teorią nauk społecznych, Warszawa 2011. Buława Józef, Walki społeczno-ustrojowe w Toruniu w Ipołowie XVI wieku, Toruń 1971. Bünz Enno, Die Druckkunst im Dienst der kirchlichen Verwaltung: ein Würzburger Dispensformular von 148y, [w:] Forschungen zur bayerischen undfränkischen Geschichte. Peter Herde zum 6y. Geburtstag von Freunden, Schülern und Kol legen dargebracht, hg. v. K. Borchardt, E. Bünz, Würzburg 1998, s. 227-247. Bünz Enno, Klerus und Bürger. Die Bedeutung der Kirche für Identität deutscher Städte im Spätmittelalter, [w:] Aspetti e componenti dell’identità urbana in Ita lia e in Germania (secoli XIV—XVI)/Aspekte und Komponenten der städtischen Identität in Italien und Deutschland (14—16. Jahrhundert), hg. v. G. Chittolini,P.Johanek, Bologna/Berlin 2003, s.
351-389. Bünz Enno, Die mittelalterliche Pfarrei. Ausgewählte Studien zum 13.-16. Jahr hundert, Tübingen 2017. Bünz Enno, „Neun Teufel, die den Pfarrer quälen . Zum Alltag in den mittelalter lichen Pfarreien der Oberlausitz, [w:] Stätten und Stationen religiösen Wirkens. Studien zur Kirchengeschichte, hg. v. L. A. Dannenberg, D. Scholze, Bautzen 2009, s. 19-54. Bünz Enno, Pfarreien und Pfarrgemeinden im spätmittelalterlichen Deutschland, [w:] Pfarreien in der Vormoderne. Identität und Kultur im Niederkirchenwesen Europas, hg. v. Μ. C. Ferrari, B. Kümin, Wiesbaden 2017, s. 25-59. Bünz Enno, Der Pfarrer, seine Köchin und weitere Teufel, die ihn quälen. Vom Alltag der Geistlichen in Thüringen vor der Reformation,Jena 2018. Bünz Enno, Das Sprachenproblem in der mittelalterlichen Pfarrseelsorge. Beobach tungen in den Lausitzen und anderen Landschaften der Germania Sacra, [w:] Sprachwandel im Deutschen. Festschrift für Hans Ulrich Schmid zum 581
582 e»J WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY 65. Geburtstag, hg. v. L. Czajkowski, S. Ulbrich-Bösch, Ch. Waldvogel, Ber lin 2018,5.469-479. Bünz Enno, Lorenzen-Schmidt Klaus-Joachim, Z« den geistlichen Lebenswelten in Holstein, Lauenburg und Lübeck zwischen 1450 und 1550, [w:] Geistliche Lebenswelten. Zur Sozial- und Mentalitätsgeschichte der Geistlichen in Spät mittelalter und Früher Neuzeit, hg. v. Μ. Jakubowski-Tiessen, Neumünster 2005, s. 11-57. Burke Peter, Historia i teoria społeczna, Warszawa-Kraków 2000. Burke Peter, Historia kulturowa. Wprowadzenie, Kraków 2012. Burleigh Michael, Anticlericalism in Fifteenth-Century Prussia: the Clerical Con tribution Reconsidered, [w:] The Church in Pre-Reformation Society. Essays in honour ofF.R.H. DuBoulay, ed. by C. Μ. Barron, Ch. Harper-Bill, Wood bridge 1985,5.38-47. Cassidy-Welch Megan, Space andplace in medieval contexts, „Parergon. Journal of the Australian and New Zealand Association for Medieval and Early Modern Studies” 27 (2010), nr 2, s. 1-12. Chodyński Stanislaw, Konsystorze w dyecezyi kujawsko-pomorskiej, Włocławek 1914. Chorążyczewski Waldemar, Rosa Agnieszka, Egodokoumenty - egodokumentalność - analiza egodokumentalna - spuścizna egodokumentalna, [w:] Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, pod red. W. Chorążyczewskiego, A. Pacevičiusa, S. Roszaka, Toruń 2015, s. r 1-21. Ciesielska Karola, Armknecht Dorota, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, 1.1,Toruń 1998, s. 22-23. Cieślak Edmund, Rewolty gdańskie w XV w. (1416-1416), „Kwartalnik Histo- ryczny”6i (1954), z. 3, s.
110-142. Cobel-Tokarska Martā, Przestrzeń społeczna: świat — dom — miasto, [w:] Krótkie wykłady z socjołogii, pod red. A. Firkowskiej-Mankiewicz, T. Kanash, E. Tar kowskiej, Warszawa 2011, s. 45-62. Conrad Georg, Preufi. Holland einst und jetzt. Festschrift zur Feier des sechs hundertjährigen Bestehens der Stadt Pr. Holland am 2y. September 1897, Pr. Holland 1897. Cullum Pat H., Boy/Мап into Clerk/Priest: The Making ofthe Late Medieval Cler gy, [w:] Rites ofPassage. Cultures ofTransition in the Fourteenth Century, ed. by N. F. McDonald, W. Μ. Ormrod, York 2004, s. 51-65. Czacharowski Antoni, Dzieje średniowiecznego Wąbrzeźna, [w:] Prusy - Polska Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych. Prace ofiarowane Profesorowi Zenonowi Hubertowi Nowakowi w sześćdziesiątą piątą
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY cf a rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, pod red. A. Radzimińskie go, J.Tandeckiego, Toruń 1999, s. 339-348. Czacharowski Antoni, Hitfeldowie - kupcy i politycy w średniowiecznym Toru niu, [w:] Personae, colligationes,facta, pod red.J. Bieniaka et al., Toruń 1991, s. 193-200. Czacharowski Antoni, Zagadnienia socjotopografii późnośredniowiecznego Toru nia, [w:] Miasta doby feudalnej w Europie środkowo-wschodniej. Przemiany społeczne a układy przestrzenne, pod red. A. Gieysztora, T. Rosłanowskiego, Warszawa-Poznań-Toruń 1976,8.137-146. Czacharowski Antoni, Ziemia bytowskapod rządami brandenburskimi, pomorski mi i krzyżackimi (1308—1454), [w:] Dzieje ziemi bytowskiej, pod red. S. Gier szewskiego, Poznań 1972,5. 81-107. Czaja Roman, Deutscher Orden und Stadtklerus in Preussen im Mittelalter, [w:] Ritterorden und Kirche im Mittelalter, Ordines Militares. Colloquia Torunensia Historica, Bd. 9, hg. v. Z. H. Nowak,Toruń 1997, s. 81-96. Czaja Roman, Dzieje miasta w średniowieczu (XIII wiek — 1466 rok), [w:] Brod nica. Siedem wieków dziejów miasta, pod red.J. Dygdały, Brodnica 1998, s. 81-106. Czaja Roman, Grupy rządzące w miastach nadbałtyckich w średniowieczu,Tomń 2008. Czaja Roman, Kredytpieniężny w Starym Mieście Toruniu do roku 1410, „Roczni ki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”49 (1988), s. 5-20. Czaja Roman, Miasta iprzestrzeń miejska w państwie zakonu krzyżackiego w Pru sach, [w.] Zakon krzyżacki w Prusach i Inflantach. Podziały administracyjne i kościelne w XIII-XVI wieku, pod red. R. Czai, A. Radzimińskiego, Toruń 2013,
s. 81-106. Czaja Roman, Miasta pruskie a zakon krzyżacki. Studia nad stosunkami między miastem a władzą terytorialną w późnym średniowieczu,TomA 1999. Czaja Roman, Rozwój szpitali miejskich w państwie zakonu krzyżackiego w Pru sach, [w:] Szpitalnictwo w dawnej Polsce, pod red. Μ. Dąbrowskiej,}. Kruppé, Warszawa 1998 [Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej, t. 66], 8·ΐ35-ΐ44· Czaja Roman, Socjotopografia miasta Elbląga w średniowieczu,Toruń 1992. Czaja Roman, Społeczeństwo miast pruskich w średniowieczu w świetle źródeł nor matywnych, [w:] Świat średniowiecza. Studia ofiarowane Profesorowi Henry kowi Samsonowiczowi, pod red. A. Bartoszewicz, G. Myśliwskiego,}. Pysiaka, P. Żmudzkiego, Warszawa 2010, s. 234-241. 583
584 с44э WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Czaja Roman, Die städtische Geistlichkeit in den Auseinandersetzungen derpreußi schen Städte mit dem Deutschen Orden im ij. Jahrhundert, [w:] Emotion, Ge walt und Widerstand. Spannungsfelder zwischen geistlichem und weltlichem Leben im Mittelalter und Früher Neuzeit, hg. v. A. Köb, P. Riedel, München 2007, s. 129-137. Czaja Roman, Średniowieczne miasto jako europejskie miejsce pamięci, [w:] Funda menty średniowiecznej Europy, pod red. Z. Sztylc, D. Zagórskiego, A. Radzi mińskiego, R. Biskupa, Pelplin 2013,8. 27-40. Czaja Roman, Urzędnicy miejscy Elbląga do 1524 roku, Elbląg 2010. Czaja Roman, Urzędnicy miejscy Torunia do roku 1454,Toruń 1999. Czaja Roman, W cieniu średniowiecznego zamku (1247—1774), [w:] Historia Wąbrzeźna, t. i, pod red. K. Mikulskiego, przy współ. A. Czarneckiego, Wąbrzeźno 2005, s. 77-96. Czaja Roman, Życie religijne mieszczaństwa toruńskiego w XVw., „Rocznik To ruński” 18 (1988), s. 217-240. Czapiewski Paweł, Wykaz oficjałów gdańskich i pomorskich od 146’1-1824 r., „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu” 19 (1912), s. 3-128. Czarciński Ireneusz, Bractwa w wielkich miastach państwa krzyżackiego w śred niowieczu, Toruń 1993. Czarciński Ireneusz, Dzieje Chełmży do połowy XV wieku, [w:] Dzieje Chełmży, pod red. Μ. Wojciechowskiego, Chełmża 1994, s. 25-46. Czerwik Stanisław, Krzyżmo [1. WKościele zachodnim], [w:] Encyklopedia katolic ka, 1.10, Lublin 2004, kol. 72-73. Dąbrowska Elżbieta, Średniowieczny ceremoniałpogrzebowy wyższego duchowień stwa polskiego. Studium archeologiczno-historyczne, [w:] Dąbrowska
Elżbieta, Groby, relikwie i insygnia. Studia z dziejów mentalności średniowiecznej, War szawa 2008, s. 13-38. Deegen Ernst, Geschichte der Stadt Saalfeld Ostpr., Mohrungen 1905. Delestowicz Norbert, Bracia Zakonu Krzyżackiego w Prusach (27 20-27 7 2). Stu dium prozopograficzne, Kraków 2021. Długokęcki Wiesław, Abriß der Geschichte der Spitäler und des Spitalwesens von Elbing vom 27. bis 27. Jahrhundert, [w:] 75 Jahre Historische Kommission Jür Ost- und Westpreussische Landesforschung, hg. v. B. Jähnig, Lüneburg 1999, s-3O3-35i· Długokęcki Wiesław, Dzieje miasta Pasłęka w łatach 1277-1474, [w:] Pasłęk z dziejów miasta i okołic 2277—2777, pod red. J. Włodarskiego, Pasłęk 1997, s. 255-266.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY cH^ Długokęcki Wiesław, Elita władzy miasta Malborka w średniowieczu, Malbork 2004. Długokęcki Wiesław, Kaplica i wikaria Najświętszej Marii Panny na Bramie Przewozowej w Malborku w średniowieczu, [w:] Mieszczanie, wasale, zakon nicy, pod red. B. Śliwińskiego, Malbork 2004 [„Studia z Dziejów Średnio wiecza”, nr 10], s. 61-73. Długokęcki Wiesław, Nowy Staw w okresie krzyżackim (XIV wiek - I poi. XV wieku), [w:] Ludzie, władza, posiadłości, pod red. J. Powierskiego, B. Śliwiń skiego, Gdańsk 1994 [„Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza”, nr 1], 5.53-72. Długokęcki Wiesław, Początki Nowego Stawu. Przyczynek dopołityki miejskiej za konu krzyżackiego, „Rocznik Gdański” 5 2 (1992), s. 51-66. Długokęcki Wiesław, Przyczynki do dziejów szpitali elbląskich w średniowieczu, [w:] Z przeszłości Elbląga, pod red. A. Grotha, Koszalin 1999, s. 67-88. Długokęcki Wiesław, Przyczynki do dziejów szpitali gdańskich w średniowieczu, „Studia Historica Gedanensia” 11 (2020), s. 84—124. Długokęcki Wiesław, Tczew w okresie pomorskim (1260—1308), [w:] Historia Tczewa, pod red. W. Długokęckiego,Tczew 1998, s. 34—42. Długokęcki Wiesław, W sprawie późnośredniowiecznych testamentów gdańskich, „Zapiski Historyczne” 76 (2011), z. 3, s. 115-139. Długokęcki Wiesław, Z dziejów duchowieństwa na zamku malborskim w końcu XIV—pierwszejpołowie XV wieku, [w:] Wieża Klesza i Domek Dzwonnika na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje i konserwacja, pod red. J. Hochleitnera, Μ. Mierzwińskiego, Malbork 2016, s. 15-24. Długokęcki Wiesław, Zycie gospodarcze i społeczne w XIV i pierwszej połowie
XVwieku, [w:] Historia Tczewa, pod red. W. Długokęckiego, Tczew 1998, s. 61-72. Dobrosielska Alicja, Opór, oportunizm, współpraca. Prusowie wobec zakonu krzy żackiego w dobie podboju, Olsztyn 2017. Dola Kazimierz, XV-wieczne synody diecezji wrocławskiej o życiu i posłudze kleru (Studia nad dziejami duchowieństwa śląskiego w XV w.), „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 4 (1974), s. 85-106. Dola Kazimierz, Der Breslauer Diözesanklerus im Mittelalter, [w:] Geschichte des christlichen Lebens im schlesischen Raum, hg. v. J. Köhler, R. Bendel, 1.1, Mün ster 2002, s. 393-420. Dola Kazimierz, Konfraternie kapłańskie w diecezji wrocławskiej u schyłku sredniowiecza, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 9 (1981), s. 205-218. 585
586 гНЈ wykaz źródeł i literatury Domańska Ewa, Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i hu manistyki zaangażowanej, Warszawa 2012. Domańska Ewa, Montaillou — ziemia obiecana błędów, [w:] Ladurie Le Roy Em manuel, Montaillou. Wioska heretyków 1294-1324, przeł. E. D. Żółkiewska, Czerwonak 2014, s. 5-23. Domańska Ewa, Posłowie: Historia antropologiczna. Mikrohistoria, [w:] Davies Zemon Natalie, Powrót Martina Guerre’a, Poznań 2011, s. 195-234. Dorna Maciej, Bracia zakonu krzyżackiego w Prusach w łatach 1228-1309. Stu dium prozopograficzne, Poznań 2004 [nowe wydanie: Die Brüder des Deu tschen Ordens in Preussen 1228—1309. Eine prosopographische Studie, Wien-Köln-Weimar 2012]. Duda Michalina, Jóźwiak Sławomir, Sposoby składania przysięgi w państwie za konu krzyżackiego w Prusach w późnym średniowieczu - zarys problematyki, „Zapiski Historyczne"79 (2014), z. 1, s. 5-36. Duda Michalina, Jóźwiak Sławomir, Ze świata średniowiecznej symboliki. Gest iforma przysięgi w chrześcijańskiej Europie (X—XV w.), Kraków 2014. Dudziak Jan, Binacja, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 2, pod red. E Gryglewicza, R. Łukaszyka, Z. Sułowskiego, Lublin 1976, kol. 5 64-5 65. Dygo Marian, Studia nadpoczątkami władztwa zakonu niemieckiego w Prusach (1226—1239) JNíívzawz 1992. Dyjakowska Marzena, Privilegiumfori, [w:] Encyklopedia katolicka, 1.16, pod red. E. Gigilewicza, Lublin 2012, kol. 406-408. Elbern Victor H., Kelch, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 5, Lf. 5,1991, kol. 1095-1096. Elbern Victor H., Kelch, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, hg. v. J. Höfer, K. Rahner, Bd. 6,
Freiburg 1986, kol. 104-106. Eliade Mircea, Sacrum aprofanum. O istocie sfery religijnej,Warszawa 2008. Eitis D. A., Tensions between Clergy and Laity in some Western German Cities in the Later Middle Ages, „Journal of Ecclesiastical History” 43 (1992), No. 2, s. 231-248. Esders Stefan, Mierau Heike Johanna, Der althochdeutsche Klerikereid. Bischöfliche Diözesangewalt, kirchliches Benefizialwesen und volkssprachliche Rechtpraxis imfrühmittelalterlichen Baiern, Hannover 2000. Falkowski Grzegorz, Dzieje toruńskiego szpitala św. Ducha w średniowieczu, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 27 (1979), nr 1, s. 3-15. Falkowski Grzegorz, Toruński szpital trędowatych św. Jerzego, „Rocznik Toruń ski” 12 (1977),s· 155-186.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY cHJ Fijałek Jan, Życie i obyczaje kleru w Polsce średniowiecznej na tle ustawodawstwa synodalnego, Kraków 1997. Filipek-Misiak Aleksandra, W ogrodzie cnót, wad i grzechów. Problematyka cnót w wybranych średniowiecznych kronikach klasztornych na Śląsku i w Czechach, Kraków 2016. Forstner Dorothea, Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990. Franz Walther, Die geistlichen Bruderschaften Königsbergs im Mittelalter, „Prussia” 34 (i94o) s· i55՜210· Franz Walther, Königsberger Elendenhäuser und Elendengilden, „Mitteilungen des Vereins für die Geschichte von Ost- und Westpreußen” 7 (1933), nr 4, s. 45-49. Freytag H., Geschichte des Kirchspiels Stüblau im Danziger Werder, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins” 54 (1912), s. 105-188. Freytag H., Landgeistliche aus der Umgegend von Danzig vor der Reformation, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins” 58(1918), s. 111-124. Froelich Xaver, Geschichte des Graudenzer Kreises, Bd. I, Graudenz 1868. Fundacje artystyczne na terenie państwa krzyżackiego w Prusach. Katalog wystawy w Muzeum Zamkowym w Malborku 2y czerwca - 12 września 2010 roku, 1.1, pod red. B. Pospiesznej, Malbork 2010. Funk C. A., Geschichte der Stadt Domnau mit Berücksichtigung ihrer Umgegend, Königsberg 1900. Gause Fritz, Geschichte der Stadt Königsberg in Preußen, Bd. I, Köln-Weimar— -Wien 1996. Gawlas Sławomir, Badania nad społeczeństwem polskim późnego średniowiecza, [w:] Historia społeczna późnego średniowiecza. Nowe badania, pod red. S. Gaw- lasa, przy współ. M. T. Szczepańskiego, Warszawa 2011, s. 63-106.
Gąsiorowski Antoni, Święcenia w diecezji kujawskiej na przełomie XV i XVI wie ku, „Roczniki Historyczne” 67 (2001), s. 79-105. Gąssowska Maja, Kult świętych skandynawskich w krajach nadbałtyckich, [w:] Po dróżnicy - Fundatorzy - Święci, pod red. T. Ratajczaka, Poznań 2008, s. 184- -196. Gąssowska Maja, Święci krółowie skandynawscy w fundacjach ołtarzowych w Gdańsku wXVwieku,„Studia Zamkowe”IV (2012), s. 59-65. Geremek Bronisław, Wykształcenie i awans społeczny w Polsce XIV-XV w. (tezy), [w:] PamiętnikXIIPowszechnego Zjazdu Historyków Polskich 17—20 września igy ) roku, cz. 2: sympozja 1—8, pod red. S. K. Kuczyńskiego, Katowice 1979» s. 74-77. 587
588 f»J WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Gerlic Henryk, Jujeczka Stanisław, Altarie i altaryści w kościele św. Marii Mag daleny we Wrocławiu, [w:] Śródmiejska katedra. Kościół św. Marii Magdaleny w dziejach i kulturze Wrocławia, pod red. B. Czechowicza, Wrocław 2010, s. 189-342. Gierszewski Stanisław, Obywatele miast Polski przedrozbiorowej. Studium źró- dłoznawcze, Warszawa 1973. Glauert Mario, Das Domkapitel von Pomesanien f1284-1527), Toruń 2003 [Prus sia Sacra i] [tłumaczenie: Pomezańska kapituła katedralna w czasach średnio wiecza (1284-1527), przekład i redakcja naukowa R. Biskup, Pelplin 2021]. Glauert Mario, Kościoły, klasztory i szpitale między Kwidzynem a Suszem w cza sach średniowiecza (do 1525 r). Przyczynek do topografii sakralnej i prozopografii niższego duchowieństwa w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, [w:] Parafie w średniowiecznych Prusach w czasach zakonu niemieckiego odXIII doXVIто., pod red. R. Biskupa, A. Radzimińskiego,Toruń 2015, s. 51-107. Goćkowski Janusz, Woźniak Anna, Historia i socjologia:jedna nauka i dwie dyscy pliny, „Historyka. Studia metodologiczne” 35 (2005), s. 3-21. Goffman Erving, Człowiek то teatrze życia codziennego, Warszawa 2008. Goliński Mateusz, Wokół problematyki formowania się stanu mieszczańskiego w Polsce, [w:] Studia z historii społecznej, pod red. Μ. Golińskiego, S. Rosika, Wrocław 2012 [Scripta historica mediaevalia, է. շ], s. 7-76. Golembiowski Maciej, Lokacje miast naprawie chełmińskim, [w:] Studia Culmenfa historico-juridica, czyli Księga pamiątkowa 750-lecia prawa chełmińskiego, 1.1, pod red. Z. Zdrójkowskiego, Toruń
1990, s. 229-333. Górski Karol, O życiu wewnętrznym zakonu krzyżackiego, [w:] Górski Karol, Stu dia i materiały z dziejów duchowości,Warszawa 1980, s. 193-222. Górski Karol, Studenci z Prus w Bolonii w XIViXVw., „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”(r989), nr 1-4, s. 3-21. Grabowska-Lysenko Alicja, Kaplice czy kaplica? O zawiłych dziejach kaplify) św. Bartłomieja i św. Jadwigi w gdańskim kościele Najświętszej Maryi Panny i o ich znaczeniu dla badań nad średniowiecznymi elementami wystroju, „Zapi ski Historyczne” 87 (2022), z. i, s. 27-62. Grabowska-Lysenko Alicja, Materialne świadectwa kultu św. Wolfganga u schyłku średniowiecza w Prusachjako element religijnego dziedzictwa regionu, [w:] Sta re i nowe dziedzictwo Torunia, Bydgoszczy i regionu II, pod red. J. Raczkow skiego, Μ. Jakubek-Raczkowskiej, Toruń 2020, s. 75-89. Graczyk Waldemar, .Arbitrzy i nie tylko. ”. Duchowni na kartach księgi ławni czej miasta Płocka w łatach 1489-1517, „Saeculum Christianům” 24 (2017), s. 100-105.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY c^ Graf Sabine, Das Niederkirchenwesen der Reichsstadt Goslar im Mittelalter, Han nover 1998. Griffiths Fiona J., Nuns' Priest’ Tales. Men and Salvation in Medieval Womens Monastic Life, Philadelphia 2018. Groth Andrzej, Greve Grzegorz, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślań skiego, pod red. S. Gierszewskiego, t. 2, pod red. Z. Nowaka, Gdańsk 1994, s. 109. Grulkowski Marcin, Najstarsze księgi miejskie Głównego Miasta Gdańska z XIV ipoczątku XV wieku. Studium kodykologiczne,'Warszawa. 2015. Gryzio Beata, Inkunabuły z biblioteki kościoła św. Jana w Gdańsku, „Libri Gedaпепѕеѕ”зг/з2 (2013-2014), s. 5-19. Grzegorz Maksymilian, Lokacja Człuchowa (19 VI1148 r), [w:] Związki Choj nic i Człuchowa na przestrzeni dziejów. Materiały z konferencji naukowej 6-у czerwca 2008 r, pod red. W. Zybajło, Człuchów 2009, s. 9-20. Grzegorz Maksymilian, Słownik historyczno-geograficzny komturstwa tuchołskiego w średniowieczu, Tuchola—Bydgoszcz 2010. Grzegorz Maksymilian, Słownik historyczno-geograficzny ziemi chojnickiej w gra nicach komturstwa człuchowskiego, Chojnice 2005. Grzegorz Maksymilian, Szpitalnictwo w państwie krzyżackim w Prusach, „Archi wum Historii Medycyny” 37 (1974), z. 2, s. 129-148. Günther Otto, Andreas Slommow und Johannes Zager in den Handschriften der Danziger Marienbibliothek, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichts vereins” 57 (1917), s. 141-159. Guttzeit Emil Johannes, Der Kreis Heiligenbeil. Ein ostpreussisches Heimatbuch, Leer 1975. Guzikowski Krzysztof, Bractwo kalendowe w życiu religijnym średniowiecznych miast Pomorza
Zachodniego, [w:] Ecclesia et civitas. Kościół i życie religijne w mieście średniowiecznym, pod red. H. Manikowskiej, H. Zaremskiej, War szawa 2002, s. 223-226. Heers Jacques, Święta głupców i karnawały, Warszawa 1995. Hergemöller Bernd-Ulrich, Kłerus, Kłeriker, [w:] Lexikon des Mittelałters, Bd. 5, Lf. 6,1991, kol. 1207-1211. Herrmann Christofer, Kościoły krzyżackie (Ordenskirchen) - fakt czy mit? O re lacjach między patronatem i mecenatem w średniowiecznych Prusach, „Studia Zamkowe” 4 (2012), s. 67-75. Herrmann Christofer, Witrycy kościoła Mariackiego w Gdańsku. Pozycja, zada nia i działałność odXIVdo początku XVII w., [w:] Chronik der Marienkirche in Danzig. Das „Historische Kirchen Register” von Eberhard Bötticher (1616). 589
590 ί 4Λ WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Transkription undAuswertung/Kronika kościoła Mariackiego w Gdańsku. „Hi storisches Kirchen Register" Eberharda Bättichera (i6i6). Transkrypcja i ana liza, bearb. v./opr. Ch. Herrmann, E. Kizik, Köln-Weimar-Wien 2013, s. 151-184. Heckmann Dieter, Der öffentliche Notar im Geflecht der preussischen Schreiber des frühen 13. Jahrhunderts, „Ordines Militares. Yearbook for the Study of the Military Orders” 19 (2014), s. 157-166. Hein Max, Geschichte der Stadt Bartenstein 1332-1932, Bartenstein 1932 [tłuma czenie naj. polski: Historia miasta Bartoszyce, przeł. H. Sznytka, opr. i wstęp J. J. P. Drogomir, Bartoszyce 2001]. Hergemöller Bernd-Ulrich, „Pfaffenkriege’’ im spätmittelalterlichen Hanseraum. Quellen undStudien zurBraunschweig Osnabrück, Lüneburg undRostock, Köln-Wien 1988. Heß Cordelia, A Common Enemy. Late MedievalAnticlericalism Revisited, „Zeit schrift för Religionswissenschaft” 2 ı/ι (2013), s. 77-96. Heuer Reinhold, Thorn — St. Georgen. Geschichte der Georgengemeinde, ihrer alten Kirche und ihres Hospitals. Baugeschichte und. Baubeschreibung der neuen Geor genkirche in Thorn-Mocker,Toova 1907. Hirsch Theodor, Die Ober-Tfarrkirche von St. Marien in Danzig, Danzig 1843. Historia społecznapóźnego średniowiecza. Nowe badania, pod red. S. Gawlasa, przy współ. M. T. Szczepańskiego, Warszawa 2011. Hledíková Zdenka, Charakter i przejawy religijności mieszczaństwa praskiego na przełomie XLV i XV wieku, [w:] Ecclesia et civitas. Kościół i życie religijne w mieście średniowiecznym, pod red. H. Manikowskiej, H. Zaremskiej, War szawa 2002, s.
297-313. Hödl L., Zapp H., Zölibat, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 9,1998, kol. 663-666. Horanin Mariusz, Sieć leprozoriów wpaństwie zakonnym w Prusach, „Komunika ty Mazursko-Warmińskie” (2005), nr 2, s. 133-155. Huizinga Johann, Jesień średniowiecza, Warszawa 2005. Hungs Damian, Der Deutschordenspriester, [w:] Priester im Deutschen Orden. Vor träge der Tagung der Internationalen Historischen Kommission zur Erforschung des Deutschen Ordens in Wien 2012, hg. v. U. Arnold, Weimar 2016 [Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, Bd. 77], s. 131-148. Isenmann Eberhard, Die deutsche Stadt im Mittelalter 1130-1330, Wien-Köln- -Weimar 2012. Jakubek-Raczkowska Monika, Kaznodziejski potencjał małowidła w prezbite riumfary świętojańskiej w Toruniu. Treść iforma, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo” 44 (2013), s. 75-124.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY сҢ5 Jakubek-Raczkowska Monika, Obrazy w przestrzeni liturgicznej miejskich ko ściołów parafialnych w średniowiecznych Prusach: przeglądfunkcji, [w:] Parafie w średniowiecznych Prusach w czasach zakonu niemieckiego od XIII do ХИ w., pod red. R. Biskupa, A. Radzimińskiego,Toruń 2015, s. 173-204. Jakubek-Raczkowska Monika, „Tu ergo flecte genua tua”. Sztuka a praktyka reli gijna świeckich w diecezjach pruskich państwa zakonu krzyżackiego do połowy XVwieku, Pelplin 2014. Jałowiecki Bohdan, Przestrzeń społeczna, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 3, red. naukowa H. Domański, W. Morawski, J. Mucha, Μ. Ofierska, J. Szacki, Μ. Ziółkowski, red. merytoryczna Μ. Baltaziuk, W. Lipnik, Warszawa 2000, s. 241-244. Jałowiecki Bohdan, Szczepański Marek S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa 2006. Jarzębowski Marc, Die Residenzen derpreussischen Bischöfe bis ryzy, Toruń 2007 [Prussia Sacra 3]. Jasiński Tomasz, Dom rodzinny Mikołaja Kopernika. Przyczynek do studiów nad socjotopografią późnośredniowiecznego miasta, „Kwartalnik Historyczny” 92 (1986), nr 4, s. 861-884. Jasiński Tomasz, Próba nowego spojrzenia na toruńskie księgi szosu, [w:] Studia nad dziejami miast i mieszczaństwa w średniowieczu. Studia ofiarowane Pro fesorowi Antoniemu Czacharowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, pod red. R. Czai, J. Tandeckiego, Toruń 1996,5.133-139. Jasiński Tomasz, Przedmieścia średniowiecznego Torunia i Chełmna, Poznań 1982. Jasiński Tomasz, Spory i konflikty miast z komturami krzyżackimi, [w:] Zakon
krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, pod red. Z. H. Nowaka, Toruń !995 s. 51-66. Jasiński Tomasz, Z zagadnień topografii społecznej średniowiecznego Torunia (Części— Stare Miasto), „Zapiski Historyczne” 48 (1983), z. 3, s. 5-47. Jawłowska Aldona, Kempny Marian, Wzór kulturowy, [w:] Encyklopedia socjologii, Suplement, red. naukowa H. Kubiak, G. Lissowski, W. Morawski, J. Szacki, red. merytoryczna Μ. Baltaziuk, W. Lipnik, Warszawa 2005, s. 404-409. Jeziorski Paweł, Margines społeczny w dużych miastach Prus i Inflant w późnym średniowieczu i wczesnych czasach nowożytnyԺ, Toruń 2009. Jeziorski Paweł A., Proskrypcja i banicja w miastach pruskich późnego średniowiecza,\NäX֊ zzw . 2017. Johag Helga, Die Beziehungen zwischen Kłerus und Bürgerschaft in Köln zwischen 12yo und iyyo, Bonn 1977. 591
592 cHJ wykaz źródeł i literatury Józefczyk Mieczysław, Elbląskie duchowieństwo katolickie na tle dziejów miasta 1246-1945, Elbląg 2005. Józefczyk Mieczysław, Średniowiecze Elbląga. Z problematyki społeczno-religijnej, Elbląg 1996. Jóźwiak Sławomir, Dienerzy w służbie zakonu krzyżackiego w Prusach w drugiej połowie XIV - pierwszejpołowie XV wieku. Liczebność, utrzymanie, zakwate rowanie, „Zapiski Historyczne” 83 (2018), z. r, s. 7-37. Jóźwiak Sławomir, Kościół parafialny w Pluskowęsach w ziemi chełmińskiej w świetle średniowiecznych źródeł pisanych, [w:] Parafie w średniowiecznych Prusach w czasach zakonu niemieckiego odXIIIdo XVIw., pod red. R. Bisku pa, A. Radzimińskiego,Toruń 2015, s. 127-140. Jóźwiak Sławomir, Liczebnośćkonwentów zakonu krzyżackiego w Prusach wpierw szejpołowieXVwieku, „Zapiski Historyczne” 72 (2007), z. 1, s. 7-22. Jóźwiak Sławomir, Trupinda Janusz, Lokalizacja infirmerii w topografii krzyżac kich zamków komturskich w Prusach w późnym średniowieczu, „Studia Histo rka Gedanensia” 11 (2020), s. 64-83. Jóźwiak Sławomir, Trupinda Janusz, Organizacja życia na zamku krzyżackim w Malborku w czasach wielkich mistrzów (15 09-145 5), Malbork 2 011. Jóźwiak Sławomir, Trupinda Janusz, Wieża Klesza ijej mieszkańcy w średniowie czu, [w:] Wieża Klesza i Domek Dzwonnika na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje i konserwacja, pod red. J. Hochleitnera, Μ. Mierzwińskiego, Malbork 2016, s. 9-13. Jujeczka Stanisław, Duchowni średniowiecznej Legnicy. Studium prozopograficzne nad klerem diecezjalnym, Legnica 2006. Jurkowlaniec Tadeusz, Nagrobki średniowieczne w Prusach,
Warszawa 2015. Kaczmarek Krzysztof, Święcenia duchowieństwaprzez biskupa włocławskiego Ma cieja Drzewieckiego w latach 1516—1529, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Ko ścielne” 104 (2015), s. 55-92. Kaczmarek Krzysztof, Święcenia duchowieństwa we Włocławku w 1516 roku, „Z piski Historyczne” 78 (2013), z. 4, s. 103-117. Kahleyß Julia, Die Bürger von Zwickau und ihre Kirche. Kirchliche Institutionen und städtische Frömmigkeit im späten Mittelalter, Leipzig 2013. Kamińska Krystyna, Prawo chełmińskie w świetle najstarszych ksiąg miejskich Cheł mna i Torunia (XIV i XV w.), [w:] Studia Culmensia historico-juridica, czyli Księga pamiątkowa 550-leciaprawa chełmińskiego, 1.1, pod red. Z. Zdrójkowskiego,Toruń 1990, s. 335-360. Kamińska Krystyna, Sądownictwo miasta Torunia dopołowy XVII w. na tle ustroju sądów niektórych miast Niemiec i Polski, Warszawa-Poznań-Toruń 1980.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY ς»3 Kamińska Stefania, Klasztory brygidek w Gdańsku, Elblągu i Lublinie. Założenie i uposażenie, Gdańsk 1970. Karbowiak Antoni, Szkoły dyecezyi chełmińskiej w wiekach średnich, Toruń 1899. Kardasz Cezary, Rynek kredytu pieniężnego w miastach południowego pobrzeża Bałtyku w późnym średniowieczu (Greifswald, Gdańsk, Elbląg, Toruń, Rewel), Toruń 2013. Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, opr. Μ. Czyżak, przy współ. Μ. Jakubek-Raczkowskiej, A. Wagnera, Toruń 2016. Kaufmann Karl Josef, Geschichte der Stadt Deutsch Eylau, Danzig 1905 [tłuma czenie polskie: Dzieje miasta Iławy, tł. J. Skrobot, W. Skrobot, Iława 2010]. Kaufmann Karl Josef, Geschichte der Stadt Riesenburg, Riesenburg 1928. Klimecka Grażyna, Model społeczeństwa w retorykach uniwersyteckich, [w:] Społe czeństwo Połski średniowiecznej, t. 8, pod red. S. K. Kuczyńskiego, Warszawa 1999, s. 255-268. Kłoczowski Jerzy, Kler katolicki w Polsce średniowiecznej: problem pochodzenia i dróg awansu, „Kwartalnik Historyczny” 88 (1981), z. 4, s. 923-938. Kobus Agnieszka, Rządcy placówek duszpasterskich archidiecezji gdańskiej, Gdańsk-Pelplin 2014. Koeppen Hans, Wer war BischofJohann III. von Pomesanien (1427-1440)?, „Zeit schrift fur Ostforschung” 19 (1970), H. i, s. 88-95. Kolberg August, Ein geographisches Verzeichniß aus dem 14. Jahrhundert in der St. Nicolai-Pfarrbibliothek zu Elbing, „Zeitschrift für die Geschichte und Al tertumskunde Ermlands” 9 (1891), s. 329-339. Konarska-Zimnicka Sylwia, „Nie szata zdobi człowieka”. Połskie statuty synodal ne w wałce o
skromność ubioru duchownych, [w:] Eccłesia semper reformanda. Kryzysy i reformy średniowiecznego Kościoła, pod red. T. Gałuszki, T. Graffa, G. Rysia, Kraków 2013, s. 443-464. Konarska-Zimnicka Sylwia, Udział duchowieństwa w tańcach w świetłe średnio wiecznego ustawodawstwa synodalnego, „Liturgia sacra. Liturgia - Musica — Ars” 18 (2012), nr i (39), s. 85-100. Konieczny Jerzy, Szymański Kazimierz, Dzieje szkolnictwa grudziądzkiego, „Rocznik Grudziądzki” 2 (1961), s. 7-38. Kowalczyk Łukasz, Przeszkoda ułomności cielesnej (defectus corporis) w suplikach duchownych metropolii gnieźnieńskiej skierowanych do Penitencjarii Apostol skiej w latach 1431—1703, [w:] Ecclesia et homines. Instytucje i ludzie Kościoła w czasach Jagiellonów (XIE-XIT w.), pod red. A. Januszek-Sieradzkiej, San domierz 2014,5.31-52. 593
594 í»J WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Kowalewski Jacek, Kreacje przeszłości. Szkice z antropologii historii, Toruń 2012. Kowalska-Pietrzak Anna, W kręgu średniowiecznego duchowieństwa łęczyckiego, Łódź-Łęczyca 2012. Koziol Geoffrey, Błaganie o przebaczenie i łaskę. Porządek rytualny i polityczny wczesnośredniowiecznej Francji, Warszawa 2009. Krajniak Radosław, Around the Late Medieval Clergy ofthe Wieluń Region. Notes andAdditions on the Margins of Tadeusz Nowak’s Book, Duchowieństwo ziemi wieluńskiej w drugiej połowie XV i początku XVI wieku. Studium prozopograficzne, Wiełuńskie Towarzystwo Naukowe, Wieluń 201y pp. 777, „Res Histo rica” 5 о (2020), s. 627-644· Krajniak Radosław, Crowel Johann, [w:] Gedanopedia [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=CROWELJOHANN - dostęp 28.12.2020]. Krajniak Radosław, Duchowieństwo kapituły katedralnej w Chełmży do 1466 roku. Studium prozopograficzne,Tomis 2013. Krajniak Radosław, Kunisch Andreas, [w:] Gedanopedia [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=KUNISCH_ANDREAS - dostęp 28.12.2020]. Krajniak Radosław, Linów Martin von, [w:] Gedanopedia [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=LINOW_MARTIN_von - dostęp 28.12.2020]. Krajniak Radosław, Martin von Linów - kariera duchownego krzyżackiego z prze łomu XIV i XV wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (2012), nr 4, s. 719-733. Krajniak Radosław, Między Prusami, Italią i Śląskiem. Kariera Andreasa Schonawa (ok. іудо -26 VII 1444), [w:] Collegarum et discipulorum gratitudo. Stu dia ofiarowane prof. Andrzejowi Radzimińskiemu z okazji 60. urodzin, pod red. R. Biskupa, K.
Kwiatkowskiego,Toruń 2018, s. 95-121. Krajniak Radosław, Die Prälaten und Kanoniker des ermländischen Domkapitels bis 1466, „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 64 (2020), s. 100-111. Krajniak Radosław, Ruperti Andreas, [w:] Gedanopedia [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=RUPERTI_ANDREAS - dostęp 28.12.2020]. Krajniak Radosław, Schonaw Andreas, [w:] Gedanopedia [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=SCHONAW_ANDREAS - dostęp 28.12.2020]. Krajniak Radosław, Starania duchownych o objęcieparafiipw. św. Jakuba w Olszty nie do 1466 roku, „Nasza Przeszłość” 123 (2015), s. 93-112. Krajniak Radosław, Średniowieczni plebani kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Mikołaja w Chełmży, [w:] Parafie w średniowiecznych Prusach w czasach zakonu niemieckiego odXIII do XVI w., pod red. R. Biskupa, A. Radzimiń skiego, Toruń 2015, s. 141-154.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY c»J Krajniak Radosław, Tapiau Christian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 52/2, z. 213, Warszawa-Kraków 2018, s. 181-183. Krajniak Radosław, Tiergart Augustin, [w:] Gedanopedia [https://www.gedanopedia.pVgdansk/?title=TIERGART_AUGUSTIN - dostęp 28.12.2020]. Krajniak Radosław, Tiergart August, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 53/4, z. 219, Warszawa-Kraków 2021, s. 552-554. Krajniak Radosław, Wulzak Nicolaus, [w:] Gedanopedia [https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=WULZAK_NIKOLAUS - 28.12.2020]. Krajniak Radosław, Z badań nad biografiami członków warmińskiej kapituły kate dralnej w pierwszym okresiejejfunkcjonowania (do połowy XIV wieku), „Zapi ski Historyczne” 80 (2015), z. i, s. 65-83. Krakowiak Czesław, Tonsura, [w:] Encyklopedia katolicka, 1.19, pod red. E. Gigilewicza, Lublin 2013, kol. 891-892. Krawiec Adam, Seksualność w średniowiecznej Polsce, Poznań 2000. Krawiec Adam, „Zwrot przestrzenny” w mediewistyce, [w:] Vademecum history ka mediewisty, red. naukowa J. Nikodem, D. A. Sikorski, Warszawa 2012, s. 536-540. Krołlmann Christian, Birkhayn Nicolaus, [w:] Altpreußische Biographie, Bd. I, hg. v. Ch. Krollmann, Marburg 1974, s. 58. Krollmann Christian, Das Heilige-Geist-Hospital zu Pr Holland im Mittelalter, „Altpreußische Monatsschrift” 53 (1917), s. 466-482. Krollmann Christian, Nicolaus Wulsack, [w:] Altpreussische Biographie, Bd. II, hg. v. Ch. Krollmann, Marburg 1967, s. 472. Kropidłowski Zdzisław, Samopomoc w korporacjach rzemieślniczych Gdańska, To runia i Elbląga (XIV-XVIII w.), Gdańsk 1997. Krygier Anna, Przywileje
wystawione przez zakon krzyżacki dla małych miast pruskich w latach 1411-1414, „Studia z Dziejów Średniowiecza” 18 (2014), s. 115-140. Książkiewicz Aleksandra, Duchowieństwo pruskie w kazaniu synodalnym biskupa chełmińskiego Jana Marienau, „Studenckie Zapiski Historyczne” 3 (2006), s. 29-39. Kubicki Rafał, Formy pobożności w mieście późnośredniowiecznym w świetle zapi sów na rzecz Kościoła i biednych w testamentach ełbłąskich (XV-początek XVI wieku), „Zapiski Historyczne” 76 (2011), z. 2, s. 7-26. Kubicki Rafał, Młynarstwo w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w XIII-XVwieku (do 1414 r-)i Gdańsk 2012. 595
596 ff»s WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Kubicki Rafał, Pielgrzymki w testamentach mieszczan elbląskich w XV-początkach XVI wieku, [w:] Z dziejów średniowiecza. Pamięciprofesora Jana Powierskiego (i )4o֊ic)cjrf), pod red. W. Długokęckiego, Gdańsk 2010, s. 179-188. Kubicki Rafał, Seelbad (balnea animarum) — uwagi na temat praktyki stosowania pobożnej fundacji w Prusach Krzyżackich i Prusach Królewskich do początku XVIwieku, „Zapiski Historyczne” 80 (2015), z. 1, s. 7-20. Kubicki Rafał, Środowisko dominikanów kontraty pruskiej od XIII do połowy XVI wieku, Gdańsk 2007. Kubicki Rafał, Testamenty elbląskie z XIV — początków XVI w. — charakterysty ka wraz z listą testatorów w układzie chronologicznym, „Rocznik Elbląski” 20 (2006), s. 199-208. Kubicki Rafał, Testamenty elbląskie. Studium z dziejów miasta ijego mieszkańców w późnym średniowieczu, Gdańsk 2020. Kubicki Rafał, Wtrosce o zbawienie — testamenty kupców Gdańska i Elbląga z dru giej połowy XV i początku XVI wieku, „Przegląd Zachodniopomorski” 31 (2016), z. i, s. 111-128. Kubicki Rafał, Zakony mendykanckie w Prusach Krzyżackich i Królewskich odXIII do połowy XVI wieku, Gdańsk 2018. Kula Marcin, Dialog głuchych, [w:] Kula Marcin, Historia moja miłość (z zastrze żeniami), Lublin 2005, s.41-43. Kula Marcin, Historia a socjologia, [w:] Kula Marcin, Historia moja miłość (z za strzeżeniami), Lublin 2005, s. 15-27. Kula Marcin, Moje homeryckie boje, [w:] Kula Marcin, 0 co chodzi w historii?, Warszawa 2008, s. 71-77. Kula Marcin, Wstęp, [w:] Kula Marcin, Kartki z socjologii historycznej, Warszawa 2014, s. 7—9. Kurek Jolanta,
Obserwancja zakonna toruńskich cysterek-benedyktynek w latach 1311—1632, [w:] Sanctimoniales. Zakony żeńskie w Polsce i Europie Środkowej (doprzełomu XVIII i XIX wieku), pod red. A. Radzimińskiego, D. Karczew skiego, Z. Zyglewskiego, Bydgoszcz-Toruń 2010, s. 105-125. Kurr Marcin, Studenci z Bytowa, Lęborka i Łeby w okresie średniowiecza do 1525 roku, „Acta Cassubiana” 10 (2008), s. 29—40. Kurze Dietrich, Der niedere Klerus in der sozialen Welt des späteren Mittelalters, [w:] Kurze Dietrich, Klerus, Ketzer, Kriege und Prophetien. Gesammelte Auf sätze, hg. v. J. Sarnowsky, Μ. L. Heckmann und S. Jenks, unter Mitwirkung v.M. Glauert, Warendorf 1996, s. 1-36. Kwiatkowska Anna, Tożsamość a społeczne kategoryzacje,Warszawa 1999.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY сҢз Kwiatkowski Krzysztof, Bezpośrednie następstwa wojny, [w:] S. Jóźwiak, K. Kwiat kowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżac kim w latach 1409-1410, Malbork 2010. Kwiatkowski Krzysztof, Wojska zakonu niemieckiego w Prusach 1230-1323,Toruń 2016. Kwiatkowski Krzysztof, Wyprawa letnia 1410 roku, [w:] S. Jóźwiak, K. Kwiat kowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżac kim w latach 1409-1410, Malbork 2010, s. 238-563. Kwiatkowski Krzysztof, 7.akon niemiecki jako „corporația militaris”, cl. I: Korpo racja i krąg przynależących do niej. Kulturowe i społeczne podstawy działalności militarnej zakonu w Prusach (do początku XV wieku), Toruń 2012. Kwiatkowski Stefan, Klimat religijny w diecezji pomezańskiej u schyłku XIV i w pierwszych dziesięcioleciach XV wieku, Toruń 1990. Kwiatkowski Stefan, U źródeł niskiejpozycji księży w zakonie krzyżackim, [w:] Krajo braz grunwaldzki w dziejach polsko-krzyżackich i polsko-niemieckich na prze strzeni wieków. Wokół mitów i rzeczywistości, pod red. J. Gancewskiego, Olsz tyn 2009, s. 175-183. Labuda Adam S., Cnota i grzech w gdańskiej Tablicy Dziesięciorga Przykazań, czy li jak rzeczywistość przedstawienia obrazowego s(po)tyka się z rzeczywistością miastapóźnośredniowiecznego, „Artium Quaestiones” 7 (1995), s. 65-102. Ladurie Emmanuel Le Roy, Montaillou. Wioska heretyków 1294-1324, przeł. E. D. Żółkiewska, Czerwonak 2014. Le Goff Jacques, Człowiek średniowiecza, [w:] Człowiek średniowiecza, pod red. J. Le Goffa, Warszawa-Gdańsk 1996, s. 7-50. Lenz Heinrich,
Geschichte der Stadt 7.inten, Königsberg 1913. Liek Gustav, Die Stadt Löbau in Westpreussen mit Berücksichtigung des Landes Löbau, Marienwerder 1892. Lisowicz-Żurek Dorota, Trzech proboszczów w jednej parafii. Studium o ducho wieństwie w średniowiecznym Chrzanowie, „Średniowiecze Polskie i Po wszechne” 6 [10] (2014), s. 19-40. Litak Stanisław, Bractwa religijne w Polsce przedrozbiorowej XIII-XVIII wiek. Rozwój iproblematyka, „Przegląd Historyczny” 88 (1997), z. 3-4, s. 499-523 · Lorenzen-Schmidt Klaus-Joachim, Anmerkungen zur Prosopographie des vorre- formatorischen Niederklerus in Nordelbien, [w:] Klerus, Kirche und Frömmig keit im spätmittelalterlichen Schleswig-Holstein,hg. v. E. Bünz, K.-J. Lorenzen-Schmidt, Neumünster 2006, s. 105-125. 597
598 S»J WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Löschin Gotthilf, Beiträge zur Geschichte Danzigs und seiner Umgebungen. Mei stens aus alten Manuscripten und selten gewordenen Druckschriften, H. i, Dan zig 1837. Löther Andrea, Prozessionen in spätmittelalterlichen Städten. Politische Partizipa tion, obrigkeitliche Inszenierung städtische Einheit, Köln-Weimar-Wien 1999. Maciejewski Tadeusz, Wilkierze miasta Torunia, Poznań 1997. Maciejewski Tadeusz, Zbiory wilkierzy w miastach państwa zakonnego do 1454 r. i Prus Królewskich lokowanych naprawie chełmińskim, Gdańsk 1989. Majer Andrzej, Socjologia i przestrzeń miejska,^Naxízaws. 2010. Maleczyńska Ewa, Ze studiów nad tworzeniem się inteligencji miejskiej w późnym średniowieczu, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 12 (1967), s. 5-28. Maleszka Anna, Town authorities and the separateness ofurban church and clergy in medieval Dublin and Toruń, [w:] Exclusion y disciplina social en la ciudad me dieval europea, ed. J. A. Solorzano Telechea, J. Haemers, R. Czaja, Logroño 2018, s. 265-280. Manikowska Halina, Agnieszka Bartoszewicz, Piśmienność mieszczańska w póź nośredniowiecznej Polsce, Warszawa 2012, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 44 (2013), s. 340-345· Manikowska Halina, Geografia sakralna miasta, [w:] Animarum cultura. Studia nad kulturą religijną na ziemiach polskich w średniowieczu, t. 1: Struktury ko- ścielno-publiczne, pod red. H. Manikowskiej, W. Brojera, Warszawa 2008, S.95-Ī3I. Manikowska Halina, Miasta i mieszczaństwo na ziemiach Polski w średniowie czu —postulaty i perspektywy badawcze, [w:] Pytania o średniowiecze. Potrze by i
perspektywy badawcze polskiej mediewistyki, pod red. W. Falkowskiego, Warszawa 2001, s. 99-127. Manikowska Halina, Religijność miejska, [w:] Ecclesia et civitas. Kościół i życie re ligijne w mieście średniowiecznym, pod red. H. Manikowskiej, H. Zaremskiej, Warszawa 2002, s. 11-34. Manikowska Halina, Sacred geography of a town, „Acta Poloniae Historica” ιοί (2010), s. 51-87. Manikowska Halina, Pomierny-Wąsińska Anna, Główne nurty badań nadprze strzenią miasta średniowiecznego, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 63 (2015), nr 2, s. 189-199. Manikowska Halina, Słoń Marek, Uber zwei Dimensionen hinaus. Die sakrale Geographie der mittelalterlichen Stadt „nach innen und „nach oben, „Biuletyn Polskiej Misji Historycznej” 12 (2017), s. 75-104.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY e^s Mańkowski Alfons, Bractwa literackie w diecezji chełmińskiej, „Zapiski Towarzy stwa Naukowego w Toruniu” 5 (1922),nr 12,s. 188-197. Mańkowski Alfons, Prałaci i kanonicy katedrałni chełmińscy od założenia kapituły do naszych czasów, cl. i,Toruń 1926, s. 1-109; cz. 2,Toruń 1927, s. 285-424 [„Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 33-34]· Marczewski Jaroslaw R., Duszpasterska działalność Kościoła w średniowiecznym Lublinie, Lublin 2002. Margas Anna, Obraz duchowieństwa śląskiego w świetle wrocławskich statutów sy nodalnych do początków XV w., „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 33 (1980), s. i6i~i8o. Marshall Peter, Anticlericalism Revested? Expressions of Discontent in Early Tu dor England, [w:] The Parish in Late Medieval England, ed. by C. Burgess, E. Duffy, Donington 2006, s. 365-380. Marshall Peter, The Catholic Priesthood and the English Reformation, Oxford 1994. Matern Georg, Geschichte der Pfarrgemeinde SS. Petri und Pauli in Rößel, Königs berg 1935. Matern Georg, Die kirchlichen Bruderschaften im Ermland, „Pastoralblatt für die Diöcese Ermland” 48 (1916), nr 1, s. 5-10; nr 2, s. 17-23; nr 4, s. 40-42; nr 5,5.47-50; nr 8, s. 72-74. Matern Georg, Die Pfarrkirche SS. Petri und Pauli in Rößel, Königsberg 1930. Matern Gerhard, Die kirchlichen Verhältnisse in Ermland während des späten Mit telalters, Paderborn 1953. Mazur Joanna, Grupa społeczna, [w:] Encyklopedia socjologii,1.1, Warszawa 1998, s. 260-267. Mentzel-Reuters Arno, Arma spiritualia. Bibliotheken, Bücher und Bildung im Deutschen Orden, Wiesbaden 2003. Mentzel-
Reuters Arno, Der Deutsche Orden als geistlicher Orden, [w:] Cura ani- marum. Seelsorge im Deutschordensland Preußen, hg. v. S. Samerski, Köln— -Weimar-Wien 2013 [Forschungen und Quellen zur Kirchen- und Kulturge schichte Ostdeutschlands, Bd. 45], s. 15—43. Mentzel-Reuters Arno, Tntelektuelle und Mystiker unter den Priesterbrüdern des Deutschen Ordens, [w:] Priester im Deutschen Orden. Vorträge der Tagung der Internationalen Historischen Kommission zur Erforschung des Deutschen Or dens in Wien 2012, hg. v. U. Arnold, Weimar 2016 [Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, Bd. 77], s. 113-130. Mentzel-Reuters Arno, Pfarrbibliotheken des Deutschen Ordens in Thorn und Bern, [w:] Neue Studien zur Literatur im Deutschen Orden, hg. v. B. Jähnig A. Men tzel-Reuters, Stuttgart 2014, s. 105-114. 599
боо eO֊.’ WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Mentzel-Reuters Arno, Preussische Diözesanstatuten und Reformen im Deutschen Orden, [w:] Von der Ordnung zur Norm: Statuten in Mittelalter und Früher Neuzeit, hg. v. G. Drossbach, Paderborn 2010, s. 55-70. Methner Arthur, Bitschin Konrad, [w:] Altpreussische Biographie, Bd. I, hg. v. Ch. Kroll mann, Marburg 1974, s. 59. Methner Arthur, Conrad Bitschin als Danziger Stadtschreiber, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”69 (1929), s. 69-83. Methner Arthur, Die Danziger Stadtschreiber bis i6yo, [w:] Danzigerfamilienge schichtliche Beiträge, Danzig 1929, s. 27-39. Meye Helmuth, Geschichte der Stadt Gilgenburg in Ostpreussen 1326-1926, Gilgenburg 1926. Mierau Heike Johanna, „ Vita communis” und Pfarrseelsorge. Studien zu den Diöze sen Salzburg und Passau im Hoch- und Spätmittelalter, Köln-Weimar-Wien 1997. Mikulski Krzysztof, Mieszczanie toruńscy w kapitule warmińskiej i chełmińskiej, [w:] Duchowieństwo kapitulne w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej, pod red. A. Radzimińskiego, Toruń 2000, s. 101-116. Mikulski Krzysztof, Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca ХГѴ do początku XVIII wieku, Toruń 1999. Mikulski Krzysztof, Strategie rodzinne mieszczan i szłachty Prus Królewskich w XIV-XVIII wieku, [w:] Od genealogii do historii społecznej, pod red. A. Ja worskiej, B. Trelińskiej, Warszawa 2011, s. 45-62. Mikulski Krzysztof, Urzędnicy miejscy Torunia 1434-1630, Toruń 2001. Mikulski Krzysztof, Kopiński Krzysztof, Herbarzpatrycjatu toruńskiego, 1.1, To ruń 2008; t. 2,Toruń 2015. Mikulski Krzysztof, Wijaczka Jacek,
Humanista - technoidiota czy świadomy em- patyczny współobywatel?', „Nauka” 3 (2014), s. 141-149. Mikulski Krzysztof, Wroniszewski Jan, W cieniu krzyżackiej warowni (do 1466 roku), [w:] Historia Gołubia-Dobrzynia, t. 1, pod red. K. Mikulskiego, przy współ. Μ. Starosty,Toruń 2008, s. 129-168. Militzer Klaus, Herren der Schriftlichkeit und Verwaltungsfachleute: Kanzler der Hochmeister, [w:] Priester im Deutschen Orden. Vorträge der Tagung der Inter nationalen Historischen Kommission zur Erforschung des Deutschen Ordens in Wien 2012, hg. v. U. Arnold, Weimar 2016 [Quellen und Studien zur Geschi chte des Deutschen Ordens, Bd. 77], s. 1-18. Moeller Bernd, Kleriker als Bürger, [w:] Festschrift für Hermann Heimpel zum jo. Geburtstag am 19. September 1971, Bd. 2, Göttingen 1972, s. 195-224.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Moeller Bernd, Standesprivilegien der Kleriker, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 7,Lf. 2,1994, kol. 225-226. Mörsdorf K., Zölibat [I. Geschichtliche Entwicklung], [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, hg.v.J. Höfer,K. Rahner,Bd. 10,Freiburg 1986,kol. 1395-1398. Możdżeń Julia, Przedstawianie świata przez kronikarzy gdańskich na przełomie XV i XVI wieku, Toruń 2016. Możdżeń Julia, Zapiski z ksiąg handlowych jako świadectwa życia gdańskich kra marzy na przełomie XV i XVI wieku, „Zapiski Historyczne” 78 (2013), z. 3, s. 67-92. Możejko Beata, Materiał źródłowy z Gdańska do dziejów późnośredniowiecznych pielgrzymek - rekonesans badawczy, [w:] Pielgrzymi, pogrobowcy, prebendarze, pod red. B. Śliwińskiego, Malbork 2009 [„Studia z Dziejów Średniowiecza”, nr 15], s. 107-130. Możejko Beata, Rozrachunek z życiem doczesnym. Gdańskie testamenty mieszczań skie w XV i początku XVI wieku, Gdańsk 2010. Murawski Klaus-Eberhard, Bitschin Konrad, [w:] Neue Deutsche Biographie, Bd. II, Berlin 1955,5.280. Nadolski Bogusław, Leksykon symboli liturgicznych, Kraków 2012. Nasiłowski Kazimierz, Samowolne migracje kleru w świetle polskiego prawa ko ścielnego przed soborem trydenckim, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 11 (1959), z. i,s. 9-51. Nowak Tadeusz, Duchowieństwo ziemi wieluńskiej w drugiejpołowie XV ipoczątkuXVIwieku. StudiumprozopograficznefiNiekań 2017. Nowak Zbigniew, Książka na Pomorzu Gdańskim do końca XVwieku, [w:] Nowak Zbigniew, Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem. Szkice z dziejów i kułtury książki w Prusach Królewskich od XV do XVIII wieku, Gdańsk 2008,
s. 79—88. Nowak Zbigniew, Schwichtenberg Mikołaj, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, pod red. S. Gierszewskiego, t. 4, pod red. Z. Nowaka, Gdańsk 1997, s. 185-186. Nowak Zenon, Czy Mikołaj Kopernik był uczniem szkoły toruńskiej i chełmińskiej?, „Zapiski Historyczne”38 (1973), z. 3, s. 9-33. Nowak Zenon, Przydatność badawcza ksiąg miejskich Chełmna z XIV i XV wieku, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-śpołeczne. Historia” 8 (1973), z. 54, s. 73-84. Nowak Zenon, Związki Prus z uniwersytetami w Roztoce i Gryfii w XV i począt kach XVIwieku, „Zapiski Historyczne” 33 (1968), z. 4, s. 7-41. Nowak Zenon Hubert, Bracia Wspólnego Życia i ich szkoła w Chełmnie (1473՜ ֊153 Μ1545), „Zapiski Historyczne” 52 (1987), z. 4, s. 53-77. 6οι
6օշ ff»5 WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Nowak Zenon Hubert, Kuppener Krysztofi [w:] Słownik biograficzny Pomo rza Nadwiślańskiego, pod red. S. Gierszewskiego, t. 2, pod red. Z. Nowaka, Gdańsk 1994, s. 545. Nowak Zenon Hubert, Die Rolle der Gelehrten in der Gesellschaft des Ordenslandes Preußen, [w:] Gelehrte im Reich. Zur Sozial- und Wirkungsgeschichte akademi scher Eliten des 14. bis 16. Jahrhunderts, hg. v. R. Ch. Schwinges, Berlin 1996, s. 211-223. Nowak Zenon Hubert, Stipendiati Haltenhoffiani. Wykaz studentów toruńskich stypendystów Wilhelma Haltenhoffa w Lipsku 1600-1716, [w:] Między wielką polityką a szlacheckim partykularzem. Studia z dziejów nowożytnej Polski i Eu ropy, pod red. K. Wajdy,Toruń 1993, s. 125-138. Nowak Zenon Hubert, W okresie kryzysu państwa krzyżackiego (1411-1474), [w:] Historia Torunia, pod red. Μ. Biskupa, 1.1: Wczasach średniowiecza (do roku 1474),Toruń 1999, s. 249-303. Nowak Zenon Hubert, Z zagadnień życia intelektualnego w diecezji chełmińskiej XIV-XV wieku, [w:] Z przeszłości diecezji chełmińskiej 1243—1992, pod red. Μ. Biskupa,Toruń 1994,5. 21-30. Oediger Friedrich Wilhelm, Über die Bildung der Geistlichen im späten Mittelal ter, Leiden-Köln 1955. Oexle Otto Gerhard, Gildie i komuny. O powstaniu „związków" i „gmin jako pod stawowych form współżycia w Europie, [w:] Oexle Otto Gerhard, Społeczeń stwo średniowiecza. Mentalność — grupy społeczne -formy życia, Toruń 2000, s. 99-122. Oexle Otto Gerhard, Grupy społeczne w społeczeństwach stanowych: formy życia w średniowieczu oraz ich historyczne oddziaływanie, [w:] Genealogia. Władza i
społeczeństwo w Polsce średniowiecznej, pod red. A. Radzimińskiego,}. Wroniszewskiego, Toruń 1999,3.169-196. Oliński Piotr, Bücherliste aus dem Inventar des St. Elisabeth-Hospitals in Danzig. Analyse eines Quellenfragments, [w:] Quellen kirchlicher Provenienz. Neue Editionsvorhaben und aktuelle EDV-Projekte, hg. v. H. Flachenecker, J. Tandecki, unter Mitarbeit v. K. Kopiński, Toruń 2011, s. 161-171. Oliński Piotr, Cysterskie nekrologi na Pomorzu Gdańskim od XIII do XVII wieku, Toruń 1997. Oliński Piotr, Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych, Toruń 2008. Oliński Piotr, Meinricus, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikul skiego, t. i, Toruń 1998,5.171.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY сНз Oliński Piotr, Pierwsze ślady reformacji w Toruniu, [w:] Toruń — miasto wielu wyznań, pod red. J. Kłaczkowa, P. Glińskiego, W. Rozynkowskiego, Toruń 2017, s. 9-16. Oliński Piotr, Początki bractw w wielkich miastach pruskich, „Biuletyn Polskiej Misji Historycznej” 3 (2005), s. 29-34. Oliński Piotr, Rola średniowiecznych bractw religijnych w życiu miejskim na przy kładzie toruńskiego bractwa religijnego kaletników, torebkarzy i rękawiczników, [w:] Studia nad dziejami miast i mieszczaństwa w średniowieczu, t. 1, Toruń 1996, s. 77-91. Oliński Piotr, Związki o charakterze nieformalnym w średniowiecznym mieściejako problem badawczy (na podstawie wybranych przykładów z Gdańska i Torunia), [w:] Miasta i mieszczaństwo w Europie Środkowowschodniej do połowy XIX wieku, pod red. D. Michaluk, K. Mikulskiego, Toruń 2003, s. 19-30. Orczyk Adam, Kształcenie iformacja duchownych w średniowieczu, Lublin 2013. Ożóg Krzysztof, Ełity intełektuałne w Polsce średniowiecznej. Stan i perspektywy badań, [w:] Genealogia. Stan i perspektywy badań nad społeczeństwem Połski średniowiecznej na tleporównawczym, pod red. J. Pakulskiego,}. Wroniszewskiego,Toruń 2003, s. 181-210. Ożóg Krzysztof, Kultura umysłowa w Krakowie w XIV wieku. Środowisko ducho wieństwa świeckiego, Wrocław 1987. Paleczny Tadeusz, Socjologia tożsamości, Kraków 2008. Panske Paul, Wer war der erste Pfarrer in Bütow?, „Monatsblätter der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde” 22 (1908), s. 72. Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, pod red. Μ. Bi skupa, R. Czai,
Warszawa 2009. Parafie w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach 1243—1525 - www.parafie. umk.pl [dostęp 17.09.2020]. Parish Helen, Clérical Celibacy in the West: c. 1100—1700, Farnham 2010. The Parish in Late Medieval England, ed. by C. Burgess, E. Duffy, Donington 2006. Päsler Ralf G., Deutschsprachige Sachliteratur im Preußenland bis 1500. Untersu chungen zu ihrer Überlieferung, Köln-Weimar-Wien 2003. Pastoureau Michel, Średniowieczna gra symboli,Warszawa. 2006. Pawlak Marian, Długokęcki Wiesław, Studia uniwersyteckie malborczyków do 1773 roku, Bydgoszcz 2004. Petke Wolfgang, Die Pfarrei. Ein Institut von langer Dauer als Forschungsaufgabe, [w:] Klerus, Kirche und Frömmigkeit im spätmittelalterlichen Schleswig-Hol stein, hg. v. E. Bünz, K.-J. Lorenzen-Schmidt, Neumünster 2006, s. 17-49. 603
6O4 í»J WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Piątkowski Krzysztof, Historia i antropologia, „Rocznik Antropologii Historii” i (2011), nr 1-2, s. 17-31. Pisanski Georg Christoph, Entwurf einer preußischen Literargeschickte, Königs berg 1886. Plehn Hans, Geschichte des Kreises Strasburg in Westpreussen, Leipzig 1900. Plummer Marjorie Elizabeth, From Priest’s Whore to Pastor’s Wife. Clerical Mar riage and the Process ofReform in the Early German Reformation, Farnham-Burlington 2012. Polasik-Wrzosek Karolina, Jak historyk potyka się z metodologią historii, „Kwartal nik Historyczny” 120 (2013), nr 2, s. 327-349. Potkowski Edward, Clerici uxorati — mata wspólnota kościelna czy grupa zawodo wa, [w:] Wspólnoty mate i duże w społeczeństwach Czech i Polski w średnio wieczu i w czasach wczesnonowożytnych, pod red. W. Iwańczaka, J. Smołuchy, Kraków 2010, s. 193-208. Potkowski Edward, Duchowość Krzyżaków a lektura. Księgozbiory zakonu krzy żackiego w Prusach, [w:] Bibliologia dyscypliną integrującą: studia ofiarowa ne Profesor Barbarze Bieńkowskiej, pod red. Μ. Mlekicka, Warszawa 1993 [„Z Badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi”, tom specjalny], s. 89-110. Potkowski Edward, Książka i pismo w średniowieczu. Studia z dziejów kultury piśmiennej i komunikacji społecznej, Pułtusk 2006. Potkowski Edward, Książka rękopiśmienna w kułturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984. Prężyna Władysław, Grupa, grupa społeczna, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 6, pod red. J. Walkusza, Lublin 1993, kol. 218-219. Probst Christian, Der Deutsche Orden und sein Medizinalwesen in Preussen. Ho spital,
Firmarte undArzt bis 1525, Bad Godesberg 1969. Pszczółkowska Z. Lidia, Andrzej ze Slomowa, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. i,pod red. S. Gierszewskiego, Gdańsk 1992, s. 31-32. Pszczółkowska Z. Lidia, Biblioteka przy kościele NP Marii w Gdańsku ijejpiętnastowieczny regulamin, [w:] Studia o książce dawnej i współczesnej, pod red. I. Imańskiej,J.Tondela, Toruń 2006 [„Acta Universitatis Nicolai Copernici. Bibliologia V”, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z. 376], s. 75-87. Pszczółkowska Z. Lidia, Kałów Henryk, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nad wiślańskiego, pod red. S. Gierszewskiego, t. 2, pod red. Z. Nowaka, Gdańsk 1994,8.339. Puza R., Irregularität, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 5, Lf. 3, 1990, kol. 663—664.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY c^J Puza R., Privilegium fori, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 7, Lf. 2, 1994, kol. 228-229. Radzimiński Andrzej, Biskupstwa państwa krzyżackiego w Prusach XIII-XV wie ku. Z dziejów organizacji kościelnej i duchowieństwa, Ύοηή 1999. Radzimiński Andrzej, Chrystianizacja i ewangelizacja Prusów. Historia i źródła, Toruń 2011. Radzimiński Andrzej, Dispensen „super defectu perfectae lenitatis". Die Konflikte des spätmittelalterlichen Klerus und die Methoden ihrer Bewältigung, [w:] Konflikt bewältigung und Friedensstiftung im Mittelalter, hg. v. R. Czaja, E. Mühle, A. Radzimiński,Toruń 2012, s. 277-288. Radzimiński Andrzej, Duchowieństwo, [w:] Państwo zakonu krzyżackiego w Pru sach. Władza i społeczeństwo, pod red. Μ. Biskupa, R. Czai, Warszawa 2008, s. 420-436. Radzimiński Andrzej, Dyspensy de diversis formis dla polskiego duchowieństwa. T dziejów stosowania prawa kanonicznego i obyczajowości w późniejszym śred niowieczu, „Roczniki Historyczne” 81 (2015), s. 107—128. Radzimiński Andrzej, Dyspensy papieskie super defectu perfectae lenitatis. Konflikty późnośredniowiecznego kleru oraz metody ich przezwyciężania, [w:] Historia te stis temporum, lux veritatis. Księga Pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Janu szowi Malikowi z okazji siedemdziesiątejpiątej rocznicy urodzin i pięćdziesiątej piątej rocznicy rozpoczęcia pracy naukowej, pod red. W. Polaka, Μ. Białkow skiego, A. Czwołka, S. Galij-Skarbińskiej, J. Kufla, P. Ruchlewskiego,Toruń 2012, s. 23-34. Radzimiński Andrzej, Fundacja i inkorporacja kapituły katedrałnej w Chełmży oraz załamanie misji
dominikańskiej w Prusach w połowie XIII w., „Zapiski Historyczne” 56 (1991), z. 2-3, s. 7-24. Radzimiński Andrzej, Die Kirche im Deutschordensstaat in Preußen (1245—1525), Toruń 2014 [Prussia Sacra 4] [starsze wydanie: Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach 1245—1525, Malbork 2006]. Radzimiński Andrzej, Kontakty duchownych ze Stolicą Apostolską. Obrazy z życia średniowiecznego kleru w dokumentach Penitene]arii Apostolskiej, Toruń 2020. Radzimiński Andrzej, Kościół i duchowieństwo w średniowieczu. Polska i państwo zakonu krzyżackiego w Prusach,Toruń 2012. Radzimiński Andrzej, Kościół p.w. św. Jana Chrzcicieła i św. Jana Ewangelisty w topografii sakrałnej średniowiecznego Torunia, [w:] Dzieje i skarby kościo ła świętojańskiego w Toruniu, pod red. K. Kluczwajd, Μ. Woźniaka, Toruń 2002, s. 25-39. 605
боб WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Radzimiński Andrzej, Kwidzyn w średniowieczu, [w:] Kwidzyn. Dzieje miasta, 1.1,pod red. K. Mikulskiego,}. Liguz, Kwidzyn 2013, s. 55-90. Radzimiński Andrzej, Lubawa - dzieje miasta i regionu w średniowieczu, [w:] Luba wa. Dzieje miasta i regionu, pod red. K. Grążawskiego, Lubawa 2016, s. 101-137. Radzimiński Andrzej, Mikołaj Kopernik — duchowny w czasachprzełomu, „Zapiski Historyczne” 82 (2017), z. 2, s. 51-69. Radzimiński Andrzej, Nowe Miasto Lubawskie w średniowieczu, [w:] Nowe Mia sto Lubawskie. Zarys dziejów, pod red. Μ. Wojciechowskiego, Nowe Miasto Lubawskie 1992, s. 27-60. Radzimiński Andrzej, Od katalogu duchownych do komputerowej „kolektywnej bio grafii”. Uwagi o dawnych i współczesnych kierunkach i tendencjach w badaniach średniowiecznych i nowożytnych kapituł katedralnych w historiografii niemiec kiej, „Roczniki Historyczne” 60 (1994), s. 173-184. Radzimiński Andrzej, Parafie i duchowieństwo parafialne w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, [w:] Radzimiński Andrzej, Kościół i duchowieństwo w średniowieczu. Polska i państwo zakonu krzyżackiego w Prusach, Toruń 2012, s. 231-257. Radzimiński Andrzej, Die Pfarrkirche St. Johannes des Täufers und St. Johannes des Evangelisten in der Sakraltopographie der Stadt Thorn im Mittelalter, „Biuletyn Polskiej Misji Historycznej” 12 (2017), s. 51-73. Radzimiński Andrzej, Piętnastowieczne rachunki plebanów z Torunia i Brodnicy jako źródła do badania dziejów parafii wpaństwie zakonu krzyżackiego w Pru sach, „Roczniki Humanistyczne” 48 (2000), z. 2, s. 473-482. Radzimiński Andrzej,
Piętnastowiecznyformularz z Uppsalijako źródło do bada nia dziejów Kościoła w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, [w:] Aetas media aetas moderna. Studia ofiarowane profesorowi Henrykowi Samsonowi czowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, pod red. H. Manikowskiej, A. Bar toszewicz, W. Fałkowskiego, Warszawa 2000, s. 231-246. Radzimiński Andrzej, Prałaci i kanonicy kapituły katedralnejpłockiej w XIV i Ipoł. XV w. Studium prozopograficzne, t. 2: Kanonicy, Toruń 1993. Radzimiński Andrzej, Statuty synodalne w państwie zakonu krzyżackiego w Pru sach, [w:] Radzimiński Andrzej, Kościół i duchowieństwo w średniowieczu. Polska i państwo zakonu krzyżackiego w Prusach, Toruń 2012, s. 259-272. Radzimiński Andrzej, ». super irregulatione, si quampropterea incurrit”. Dyspensy ex defectu perfectae lenitatis duchowieństwa w okresie pontyfikatu Marcina V, [w:] Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społeczeństwa Polski śre dniowiecznej. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Bieniakowi w sie-
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY сҢл demdziesiątą rocznicę urodzin i czterdziestopięciolecie pracy naukowej, pod red. A. Radzimińskiego, A. Supruniuk, J. Wroniszewskiego, Toruń 1997, s. 115-124. Radzimiński Andrzej, Wizytacje, synody i ustawodawstwo synodalne, [w:] Dzieje diecezji włocławskiej, t. 1 : Średniowiecze, pod red. A. Radzimińskiego, Wło cławek 2008, s. 71-87. Radzimiński Andrzej, Związki rodzinne duchowieństwa kapituł katedrałnych w Polsce średniowiecznejjako czynnik awansu i kariery na tle porównawczym, [w:] Genealogia. Rola związków rodzinnych i rodowych w życiu publicznym w Polsce średniowiecznej na tle porównawczym, pod red. A. Radzimińskiego, J. Wroniszewskiego,Toruń 1996,8. 241-25 8. Radzimiński Andrzej, Tycie i obyczajowość średniowiecznego duchowieństwa, War szawa 2002. Rajman Jerzy, „ Unsere Hebe Fraue”. Wspólnota miasta i kościoła w Krakowie w KIV wieku, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 4 (8) (2012), s. 150-201. Reitemeier Arnd, Pfarrkirchen in der Stadt des späten Mittelalters: Połitik, Wirt schaft und Verwaltung,\\ՂշտՆձձշո 2005. Rittner Edward, Prawo kościelne katolickie, 1.1, Lwów 1912. Rogalski Bogumił, Dzieje miasta do XVIII w. oraz rozwój przestrzenny, [w:] Dzieje Kowalewa Pomorskiego, pod red. J. Danielewicza, Bydgoszcz 1986,5.14-111. Romer H., Privilegium immunitatis, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. 7, Lf. 2, 1994, kol. 229-230. Rozenkranz Edwin, Lokacja Nowego Stawu, „Rocznik Gdański” 19-20 (1960- -1961), s. 319-332. Rozynkowski Waldemar, Badania nad siecią parafialną w diecezji chełmińskiej w średniowieczu — charakterystyka bazy źródłowej
oraz metod badawczych, [w:] Parafie w średniowiecznych Prusach w czasach zakonu niemieckiego odXIII doXVIw., pod red. R.Biskupa, A. Radzimińskiego,Toruń 2015,5. 205-218. Rozynkowski Waldemar, Brackie dokumenty odpustowe w wielkich miastach pru skich w średniowieczu, [w:] Ecclesia et civitas. Kościół i życie religijne w mie ście średniowiecznym, pod red. H. Manikowskiej, H. Zaremskiej, Warszawa 2002, s. 227-232. Rozynkowski Waldemar, Kościół w średniowiecznym Grudziądzu, [w:] Grauden tum. Studia z dziejów Grudziądza i okolic, 1.1, pod red. W. Sieradzana, Gru dziądz 2020, s. 187-199. Rozynkowski Waldemar, Omnes Sandi et Sanctae Dei. Studium nad kultem świę tych w diecezjach pruskich państwa zakonu krzyżackiego, Malbork 2006. 607
6o8 c»J WYKAZ ŹRÓDEŁ J LITERATURY Rozynkowski Waldemar, Patronat nad parafiami w średniowiecznej diecezji cheł mińskiej, „Roczniki Humanistyczne”49 (2001), z. 2, s. 111-151. Rozynkowski Waldemar, Powstanie i rozwój sieci parafialnej w diecezji chełmiń skiej w czasach panowania zakonu krzyżackiego, Toruń 2000. Rozynkowski Waldemar, Studia nad liturgią w zakonie krzyżackim w Prusach. Z badań nad religijnością w późnym średniowieczu, Toruń 2012. Rozynkowski Waldemar, Wielkość uposażenia w ziemię średniowiecznych kościołów parafialnych w diecezji chełmińskiej, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia”30 (1997), s. 17-28. Rubin Miri, Corpus Christi. The Eucharist in Late Medieval Culture, Cambridge 2004. Ruciński Robert, Craft Jan, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. К. Mi kulskiego, t. 3,Toruń 2002, s. 42-43. Ruciński Robert, Gesselen Konrad, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 2, Toruń 2000, s. 95-97. Ruciński Robert, Konrad Gesselen. Przykład kariery uczonego w średniowiecznym Toruniu, „RocznikToruński” 28 (2001), s. 37-49. Ruciński Robert, O sposobachfinansowania studiów przez mieszczan wielkich miast pruskich w średniowieczu, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 63 (2003), s. 87-102. Ruciński Robert, Studia uniwersyteckie mieszczan wielkich miast pruskich w śred niowieczu, „Klio” 10 (2008), s. 31-86. Russocki Stanisław, Równość w stadle a struktury stanowe średniowiecznej Polski. Garść uwag semantycznych, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 4, pod red. S. K. Kuczyńskiego, Warszawa 1990, s. 204-213. Russocki
Stanisław, Średniowieczne kondycje i stany, [w:] Społeczeństwo Polski śre dniowiecznej, t. 3, pod red. S. K. Kuczyńskiego, Warszawa 1985, s. 189-218. Rybczyński Henryk, Duchowieństwo, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 4, pod red. R. Łukaszyka, L. Bieńkowskiego, F. Gryglewicza, Lublin 1983, kol. 307-309. Saczyńska Monika, Suplikipolskich duchownych w archiwum Penitencjarii Apostol skiej (1471-1492), [w:] Fundamenty średniowiecznej Europy, pod red. Z. Sztylc, D. Zagórskiego, A. Radzimińskiego, R. Biskupa, Pelplin 2013, s. 187-202. Saczynska-Vercamer Monika, Władza i grzech. Supliki z terenów metropolii gnieź nieńskiej do Penitencjarii Apostolskiej w XVwieku, Warszawa 2021. Sadowski Maciej, Powstanie i rozwój szpitala św. Elżbiety w zamierzeniach zako nu krzyżackiego na przełomie XIV і XV wieku, „Folia Historica Cracoviensia” 6 (1999), s. 29-48.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY f»3 Salonen Kirsi, In theirfathers’footsteps. The illegitimate sons offinnish priests accor ding to the archives ofthe Sacred Penitentiary 1449-1523, [w:] Roma, magistra mundi. Itineraria culturae medievalis: Mélanges offerts au Père L.E. Boyle à l’oc casion de son 75e anniversaire, ed.J. Hamesse, Part 3, s. 355-366. Samól Piotr, Młode Miasto Gdańsk (13 80—1455) i Je ° patrymonium, Gdańsk 2018. Samsonowicz Henryk, Relacje międzystanowe w Polsce w XV wieku, [w:] Społe czeństwo Polski średniowiecznej, t. 2, pod red. S. K. Kuczyńskiego, Warszawa 1982, s. 244-265. Samsonowicz Henryk, Struktura społeczna późnego średniowiecza Polski w ba daniach historycznych, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 7, pod red. S. K. Kuczyńskiego, Warszawa 1996, s. 267-282. Samsonowicz Henryk, Świadomość zbiorowa wspólnot społecznych w Połsce XIII-XVwieku, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, 1.11, pod red. S. K. Kuczyń skiego, Warszawa 2007, s. 91-112. Samsonowicz Henryk, Wieki XIV—XV: społeczeństwo postulowane, społeczeństwo rzeczywiste, [w:] Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, pod red. R. Mi chałowskiego, Warszawa 1997,5.135-138. Sarnowsky Jürgen, Buchbesitz, Bibliotheken und Schriftkultur im mittelalterlichen Preussen, [w:] Mittelalterliche Kultur und Literatur im Deutschordensstaat in Preussen: Leben und Nachleben, hg. v. J. Wenta, S. Hartmann u. G. Vollmann- -Profe,Toruń 2008, s. 291-308. Sarnowsky Jürgen, The Priests in the Military Orders — A Comparative Approach on Their Standing and Role, [w:] Sarnowsky Jürgen, On the Military Orders
in Medieval Europe. Structures and Perceptions, Farnham—Burlington 2011, s. 1-13. Sarnowsky Jürgen, Die wirtschaftliche Lage der Pfarreien im Deutschordensland Preussen: Das Beispiel der Vikare zu Mühlhausen, [w:] Vera lex históriáé. Stu dien zu mittelalterlichen Quellen. Festschrift für Dietrich Kurze zum 65. Ge burtstag am i. Januar 1993, hg. v. S. Jenks, Μ. L. Laudage, J. Sarnowsky, Wien 1993, s. 3 73-420. Sarnowsky Jürgen, Die Wirtschaftsführung des Deutschen Ordens in Preußen (13 82-1454), Köln-Weimar-Wien 19 9 3. Scheiba Gustav A., Geschichte der Stadt Fischhausen, Fischhausen 1905. Schilling Heinz, Marcin Luter. Buntownik w czasach przełomu, Poznań 2017. Schmugge Ludwig, Hersperger Patrick, Wiggenhauser Beatrice, Die Suppliken register derpäpstlichen Pönitentiarie aus der Zeit Pius’II. (1458—1464), Tübin gen 1996· 609
біо cHî wykaz źródeł i literatury Schoenwald Dawid, Zaginiona księga ławnicza z lat 1480-1306 źródłem wie dzy o późnośredniowiecznym Grudziądzu, „Rocznik Grudziądzki” 24 (2016), s. 103-113. Schultz Franz, Dzieje powiatu wejherowskiego i puckiego, Gdańsk-Puck—Wejhe rowo 2011. Schultz Franz, Die Stadt Kulm im Mittelalter, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins” 23 (1888), s. 1-253. Semrau Arthur, Beiträge zu der Geschichte der Stadt Neumark, „Zeitschrift des Historischen Vereins für den Regierungsbezirk Marienwerder” 30 (1893), s· 1-73· Semrau Arthur, Die Orte und Fluren im ehemaligen Gebiet Stuhm und Waldamt Bönhof (Komturei Marienburg), „Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst гиТһогп”з6 (1928). Serczyk Jerzy, W sprawie husytyzmu w ziemi chełmińskiej w łatach 1413—1433, „Zapiski Historyczne” 23 (1957), z. 4, s. 43-61. Sikorski Dariusz Andrzej, Jak historyk potyka się o antropologię historyczną. Na marginesie książki Karoliny Polasik, Antropologiczny rekonesans historyka. Szkice o antropologii historycznej”, Bydgoszcz 2007, Oficyna Wydawnicza Epi gram, ss. 136, „Kwartalnik Historyczny” 118 (2011), nr 3, s. 485-510. Sikorski Dariusz Andrzej, Metodolog historii o metodologii historii (tak jak ją ro zumie). W odpowiedzi Wojciechowi Wrzoskowi, „Kwartalnik Historyczny” 121 (2014), nr 4, s. 853-864. Sikorski Dariusz Andrzej, O tym, jak metodolog historii stara się zatuszować swoje potknięcia o antropologię historyczną. (W odpowiedzi Karolinie Polasik-Wrzosek),„Kwartalnik Historyczny” 121 (2014), nr 4, s. 833-852. Simmel Georg, Socjologia,
Warszawa 2005. Simson Paul, Geschichte der Stadt Danzig, Bd. i: von derAnfängen bis 1517, Dan zig 1913. Skierska Izabela, Obowiązek mszalny w średniowiecznej Polsce, Warszawa 2003. Skierska Izabela, Pleban w późnośredniowiecznej Polsce, [w:] Kolory i struktury śre dniowiecza, pod red. W. Fałkowskiego, Warszawa 2004, s. 155-180. Skierska Izabela, Sabbatha sanctifiées. Dzień święty w średniowiecznej Polsce, War szawa 2008. Skierska Izabela, Zarządfinansamiparafii w późnośredniowiecznej Polsce, „Eccle sia. Studia z Dziejów Wielkopolski” 8 (2013), s. 7-26. Skierska Izabela, Źródła do badania praktyk religijnych w średniowiecznej Polsce: akta sądów kościelnych i kapitul, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 87 (2007), s. 175-195.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY ς+Հտ Skupieński Krzysztof, Notariatpubliczny w średniowiecznej Polsce, Lublin 1997. Skwierczyński Krzysztof, Mury Sodomy. Piotra Damianiego „Księga Gomory” i walka z sodomią wśród kleru, Kraków 2011. Słoń Marek, Religijność komunalna w Europie środkowej późnego średniowiecza, [w:] Zbožnost středověku, ed. Μ. Nodi, K. Bracha, J. Hrdina, P. Kras, Praha 2007 \Colloquia mediaevalia Pragensia 6], s. 9—21. Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu, opr. K. Po rębska, przy współ. Μ. Grzegorza, pod red. Μ. Biskupa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971. Sowina Urszula, Testament pewnego kmiecia. Przyczynek do badań nad relacjami międzystanowymi w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności, [w:] Ci- vitas et villa. Miasto i wieś w średniowiecznej Europie Środkowej, pod red. C.Busko,J. Klápště, L. Leciejewicza, S.Moździocha, Wrocław-Praha 2002, s. 209-214. Sozański Tadeusz, Sieć społeczna, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 4, Warszawa 2002, s. 28-36. Stachowiak Remigius, Duchowni pruscy w Kurii Rzymskiej w XV i na początku XVI w. - zabiegi o kariery i beneficja, [w:] Parafie w średniowiecznych Pru sach w czasach zakonu niemieckiego odXIII do XVI w., pod red. R. Biskupa, A. Radzimińskiego,Toruń 2015, s. 219-235. Stachowiak Remigius, Kirchenkarrieren von Thorner Bürgersöhnen im Spätmittel alter— Verwandtschaft, Landsmannschaft, Freundschaft und Patronage, „Histo rie. Jahrbuch des Zentrums flir Historische Forschung Berlin der Polni schen Akademie der Wissenschaften” 4 (2010/2011), s. 235-367. Stapel Rombert, Power to the Educated?
Priest-brethren and their Education, using Datafrom the Utrecht Bailiwick ofthe Teutonic Order (ijyo-1600), [w:] The Military Orders,-voi. 5: Politics and Power, ed. P. W. Edbury, Farnham 2012, s-337-348. Starnawska Maria, Uroczystość objęcia parafii w Turawie koło Wrocławia w 1464 roku przez Andrzeja Kuchelera, kapłana-joannitę, [w:] Ludzie, Kościół, wierze nia. Studia z dziejów kultury ispołeczeństwaEuropy Środkowej (średniowiecze — wczesna epoka nowożytna), pod red. W. Iwańczaka, S. K. Kuczyńskiego, War szawa 2001, s. 255-264. Starzyński Marcin, Materiały do historii ałtarystów kościoła Mariackiego w Krako wie w średniowieczu. Część 2: Statuty domu ałtarystów, „Roczniki Historycz ne” 86 (2020), s. 153-176. Steczkowski Piotr, Penitene]'aria Apostolska XIII-XVI w. Powstanie, ewolucja, od nowienie,Bzl^zósn 2013. 61
6i2 WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Steffen Hans, Die soziale Lage der Pfarrgeistlichkeit im Deutschordensstaate, „Zeit schrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 23 (1929), s. 1-97. Stopka Krzysztof, Szkoły katedralne metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu. Studia nad kształceniem kleru polskiego w wiekach średnich, Kraków 1994. Sumowska Alicja, Sumowski Marcin, Die mittelalterlichen Rechnungen der Ihor- ner Kirchen - Bearbeitung, Edition, Digitalisierung. Vorstellung eines Projektes, [w:] Editionswissenschaftliches Kolloquium 2019: Urkundenbücher, Chroniken, Amtsbücher. Alte und neue Editionsmethoden, hg. v. H. Flachenecker, K. Ko piński, J. Tandecki, Toruń 2019 [Publikationen des Deutsch-Polnischen Gesprächskreises für Quellenedition/Publikacje Niemiecko-Polskiej Grupy Dyskusyjnej do Spraw Edycji Źródeł, Bd. 10], s. 125-146. Sumowska Alicja, Sumowski Marcin, Średniowieczne rachunki kościoła Święto jańskiego w Toruniu. Uwagi źródłoznawcze, „Studia Źródłoznawcze. Com- mentationes” 5 8 (2020), s. 231-251. Sumowski Marcin, Cyfrowa edycja średniowiecznych rachunków kościołów toruń skich, [w:] Editiones sinefine, t. 2, pod red. K. Kopińskiego i J. Tandeckiego, Toruń 2021, s. 147-160. Sumowski Marcin, Duchowieństwo parafialne Nowego Miasta Torunia ijego spo łeczne oddziaływanie w średniowieczu, [w:] Nowe Miasto Toruń. 750 lat lo kacji, pod red. K. Mikulskiego, P. Glińskiego, W. Rozynkowskiego, Toruń 2014, s. 85-99. Sumowski Marcin, Duchowni diecezjalni w średniowiecznym Toruniu. Studium prozopograficzne, Toruń 2012. Sumowski Marcin, Duchowni w testamentach
mieszczańskich - mieszczanie w te stamentach duchownych. Zapisy ostatniej wolijako źródła do badania powiązań (Prusy, XV-początek XVI wieku), „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 68 (2020), nr 3, s. 315-334. Sumowski Marcin, JEgo Jeronimus Waldaw.’’. O tożsamości późnośredniowiecz nego plebana toruńskiego, „Zapiski Historyczne” 79 (2014), z. 1, s. 63-81. Sumowski Marcin, Hitfeld Gotschalk IV, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 7,Toruń 2014, s. 81-82. Sumowski Marcin, Irregang (Irregangk, Irgnac, Wregang) Johannes, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 7,Toruń 2014, s. 83-84. Sumowski Marcin, Jan Marienau biskup chełmiński (1416-1477), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (2011), nr 3, s. 501—519. Sumowski Marcin, Kler diecezjalny w społeczeństwie średniowiecznego Torunia przyczynek do badań nad funkcjonowaniem duchowieństwa miejskiego epoki,
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY cHJ [w:] Kościół i duchowieństwo w średniowiecznej Polsce i na obszarach sąsiednich, pod red. A. Radzimińskiego, R. Biskupa,Toruń 2013, s. 167-196. Sumowski Marcin, Liszeman Caspar, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 7,Toruń 2014,5.117-118. Sumowski Marcin, Lymberg (Lemberg, Lymburg, Limbergk, Limburg, Cymburg) Paul, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 7, Toruń 2014, s. 123. Sumowski Marcin, Pastor et oves. Parish Priest in Late-Medieval Prussian Town, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 23 (2018), s. 343-377. Sumowski Marein, Prepozyci toruńskiego kościoła i szpitala św. Jerzego w średniowieczu,„Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (2012), nr 2, s. 349-361. Sumowski Marcin, The Priest in the Multilingual Church. Language as an Aspect of the Functioning ofthe Lower Clergy in Late Medieval Prussia, „Acta Historica Universitatis Klaipedensis”4i (2020), s. 53-71. Sumowski Marcin, Secular Clergymen in the Castles ofthe Teutonic Order in Prus sia, „Ordines Militares. Colloquia Torunensia Historica. Yearbook for the Study of the Military Orders” 23 (2018), s. 203—234. Sumowski Marcin, Sie das nit thun, das heissen aber lernnen. Wizerunek niższego duchowieństwa w późnośredniowiecznym Gdańsku, [w:] Danzig in derfrühen Neuzeit. Kultur, Religion, Politik, Gesellschaft und internationale Beziehun gen / Gdańsk w okresie nowożytnym. Kultura, religia, polityka, społeczeństwo i stosunki międzynarodowe, pod red. W. Dlugokęckiego, J. Sarnowsky’ego, Gdańsk 2021, s. 103-123. Sumowski Marcin, Święcenia duchowieństwa w
późnośredniowiecznych Prusach, „Roczniki Historyczne” 85 (2019), s. 27-89. Sumowski Marcin, Trzy dokumenty do badań nad mobilnością kleru niższego w Prusach z pierwszej połowy XV w., „Studia z Dziejów Średniowiecza” 19 (2015), s. 335-346. Sumowski Marcin, Wayner Raphael, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K.Mikulskiego, t. 7,Toruń 2014,8. 238-239. Sumowski Marcin, „ Wir wellen bei ewch vnd ewirm orden bleiben. ” Biskupipruscy wobec konfliktów Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w XV wieku, [w:] Pre stiż i władza w średniowieczu, pod red. Μ. Jędrzejek, Kraków 2012, s. 31—48. Sumowski Marcin, Wzorzec duchownego w średniowiecznej instrukcji wizytacyj nej. „Inquisitorium clericorum z diecezji sambijskiej, [w:] Collegarum et Discipulorum Gratitudo. Studia ofiarowane prof. Andrzejowi Radzimińskiemu z okazji 60. urodzin, pod red. R. Biskupa, K. Kwiatkowskiego, Toruń 2018, s. 197-214. 613
6i4 cHí WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Sumowski Marcin, Zakon krzyżacki a patronat nad beneficjami kościelnymi w śre dniowiecznym Toruniu, „Rocznik Toruński” 41 (2014), s. 155-167. Superczyński Mateusz, Kancelaria i archiwum miasta Chełmna w okresie przed rozbiorowym (XIII w.—і/уз r),Toruń 2021. Superczyński Mateusz, Pisarze miejscy w kancelarii chełmińskiej od XIV do XVI wieku,„Zapiski Historyczne” 81 (2016), z. 3, s. 37—58. Suproniuk Jarosław, Biecka szkoła parafialna w XV-XVI wieku, [w:] Ecclesia et dvitas. Kościół i życie religijne w mieście średniowiecznym, pod red. H. Mani kowskiej, H. Zaremskiej, Warszawa 2002, s. 209-216. Swanson Robert N., Profits, Priests and People, [w:] The Parish in Late Medieval England, ed. by C. Burgess, E. Duffy, Donington 2006, s. 146-15 9. Szacka Barbara, Wprowadzenie do socjologii, ХЈлс гзжг. 2003. Szafrański Adam, Wójcik Walenty, Celibat [IV. W Kościele katolickim, B. Kościół Zachodni], [w:] Encyklopedia katolicka, t. 2, pod red. F. Gryglewicza, R. Łukaszyka, Z. Sułowskiego, Lublin 1976,kol. 1399-1403. Szarszewski Adam, Ordynacje i statuty szpitali gdańskich XV-XIX w.,Toruń 2004. Szarszewski Adam, Szpital i kościół św. Jakuba w Gdańsku. Zarys historyczny, To ruń 1999. Szczuczko Witold, Ferber Maurycy, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwi ślańskiego, 1.1, pod red. S. Gierszewskiego, Gdańsk 1992, s. 414-416. Szmatka Jacek, Małe struktury społeczne. Wstęp do mikrosocjologii strukturalnej, Warszawa 2007. Szmatka Jacek, Rola społeczna, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 3, red. naukowa H. Domański, W. Morawski, J. Mucha, Μ. Ofierska, J.
Szacki, Μ. Ziółkow ski, red. merytoryczna Μ. Baltaziuk, W. Lipnik, Warszawa 2000, s. 321-326. Sztompka Piotr, Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Kraków 2016. Sztompka Piotr, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2010. Szultka Zygmunt, Szkice historyczne o dawnej Łebie, Gdańsk-Łeba 2000. Śliwiński Józef, Początki miasta Lubawy, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (1976), nr 2, s. 147-163. Średniowieczne rachunki kościołów toruńskich — www.rachunki.tnt.torun.pl [do stęp 28.09.2020]. Tandecki Janusz, Dzieje kaplicy i ołtarza Bożego Ciała w katedrze św. Jana Chrzci ciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu w świetle zachowanych archiwaliów, [w:] Studia nad dziejami miast i mieszczaństwa w średniowieczu. Studia ofiarowane Profesorowi Antoniemu Czacharowskiemu w sześćdziesiątą piątą
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY сҢ։ rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, pod red. R. Czai, J. Tandeckiego, Toruń 1996,5.179-192. Tandecki Janusz, Kilka uwag na temat toruńskich testamentów mieszczańskich w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, [w:] Wokół metodyki archi walnej. Księga dedykowana prof. Wiesławie Kwiatkowskiej w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, pod red. W. Chorążyczewskiego, A. Rosy, Μ. Żmu dzińskiego, Toruń 2018, s. 307-327. Tandecki Janusz, Obywatele miast pruskich w zakonie krzyżackim, [w:] Zakon krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, pod red. Z. H. Nowaka, Toruń I995 s. 35-50. Tandecki Janusz, Organizacja i działałnośćkancełarii w średniowiecznych miastach hanzeatyckich, „Zapiski Historyczne” 69 (2004), s. 7-22. Tandecki Janusz, Piśmienność pragmatyczna, pisarze i kancełarie w wiełkich mia stach pruskich i inflanckich w średniowieczu, Toruń 2021. Tandecki Janusz, Rozkwit toruńskiego ośrodka handlowego iprodukcyjnego w łatach 1350-1411, [w:] Historia Torunia, pod red. Μ. Biskupa, t. 1: W czasach śre dniowiecza (do roku 1454),Toruń 1999, s. 167—220. Tandecki Janusz, Struktury administracyjne i społeczne orazformy życia w wiełkich miastach Prus Krzyżackich i Królewskich w średniowieczu i na progu czasów nowożytnyԺ, Toruń 2001. Tandecki Janusz, Średniowieczne korporacje mieszczańskie w pruskich miastach hanzeatyckich, [w:] Prusy — Polska — Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych. Prace ofiarowane Profesorowi Zenonowi Hu bertowi Nowakowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie
pracy naukowej, pod red. A. Radzimińskiego, J. Tandeckiego, Toruń 1999, s. 313-326. Tandecki Janusz, Średniowieczne księgi wielkich miast pruskich jako źródła histo ryczne i zabytki kultury mieszczańskiej (organizacja władz, zachowane archi walia, działalność kancelarii), Warszawa-Toruń 1990. Tandecki Janusz, Średniowieczne rękopisy ze zbiorów toruńskich bibliotek i archiwów, „Folia Toruniensia” 12 (2012), s. 7-14. Tandecki Janusz, Źródła do dziejów miast pomorskich do końca XVIII wieku, [w:] Stan badań i potrzeby edycji źródłowych dla historii Pomorza i innych kra jów południowej strefy bałtyckiej, pod red. Μ. Biskupa, Toruń 1995,5.51-67. Thibodeaux Jennifer Dawn, Introduction: Rethinking the Medieval Clergy and Masculinity, [w:] Negotiating Clerical Identities. Priests, Monks and Masculi nity in the Middle Ages, ed. by J. D. Thibodeaux, Basingstoke 2010, s. 1-15. Thomas Hugh Μ., The Secular Clergy in England, 1066-1216, Oxford 2014. 615
біб íHj WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY Toeppen Max, Eibinger Antiquitäten. Ein Beitrag zur Geschichte des städtischen Lebens im Mittelalter, H. 2, Danzig 1872. Tondel Janusz, Inkunabuły w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchow nego w Pelplinie, Toruń-Pelplin 2007. Tönnies Ferdinand, Wspólnota i stowarzyszenie, Nastawa. 2008. Topolski Jerzy, Od Achillesa do Béatrice de Planissoles. Zarys historii historiografii, Warszawa 1998. Trenkwalder Alois, Der Seelsorgeklerus der Diözese Brixen im Spätmittelalter, Brixen 2000. Triller Anneliese, geb. Birch-Hirschfeld, Konrad von Wallenrodt, Hochmeister des Deutschen Ordens (ijçiJ-ijy8), im Spiegel der Quellen über Dorothea von Montau, „Zeitschrift fur die Geschichte und Altertumskunde Ermlands”34 (1970), s. 21-45. Turnau Irena, Moda a odzież - zmienność i długie trwanie, „Kwartalnik Historii KulturyMaterialnej’։22 (1974), nr 1, s. 87-99. Turowski Jan, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 2001. Tyszka Przemysław, Mieszczanie, instytucje kościełne i pieniądze. Zapisy pobożne w przestrzeni późnośredniowiecznego Krakowa, [w:] Ecclesia et civitas. Ko ściół i życie religijne w mieście średniowiecznym, pod red. H. Manikowskiej, H. Zaremskiej, Warszawa 2002, s. 53-62. Ulhof W., Irregularität, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, hg. v. J. Höfer, K. Rahner, Bd. 5, Freiburg 1986, kol. 766-767. Unger Stefanie, Der Niederklerus im Spiegel der erzbischöflichen Statutengesetzge bung von Köln und Mainz, [w:] Partikularsynoden im späten Mittelalter, hg. v. N. Kruppa, L. Zygner, Göttingen 2006, s. 99-120. Voigt Johannes, Geschichte
Marienburgs, der Stadt und des Haupthauses des deu tschen Ritter-Ordens in Preußen, Königsberg 1824. Wagner Arkadiusz, Der gotische Bücherschrank aus der „Libraria” der Pfarrei in Rößel, „Zeitschrift fur die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 5 7 (2013), s. 3-17. Waschinski Emil, Erziehung und Unterricht im Deutschen Ordenslande bis 1525, Danzig 1908. Wąsik Wojciech, Ewolucja pojęcia kapłaństwa ministerialnego wprawie kanonicz nym Kościoła łacińskiego, „Kieleckie Studia Teologiczne" 9 (2010), s. 163-196. Weber Reinhold, Der Kreis Lyck. Ein ostpreußisches Heimatbuch, Leer 1981. Weißensteiner Johann, Die Geistlichkeit in der österreichischen Stadt des Spätmittel alters und derfrühen Neuzeit mit besonderer Berücksichtigung der Stadt Wien, [w:] Stadt und Prosopographie. Zur quellenmäßigen Erforschung von Personen
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY cHJ und sozialen Gruppen in der Stadt des Spätmittelalters und derfrühen Neuzeit, redigiert v. P. Csendes und J. Seidl, Linz 2002, s. 81-90. Wenta Jaroslaw, Konrad Bitschin, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślań skiego, pod red. S. Gierszewskiego, t. 2, pod red. Z. Nowaka, Gdańsk 1994, s. 439-441· Wernicke Julius Emil, Geschichte Thorns aus Urkunden, Dokumenten und Hand schriften, Bd. 1: Die Jahre 1230-1330 umfassend,Thorn 1842. Wiesiołowski Jacek, Miasto w przestrzeni społecznej późnego średniowiecza, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, pod red. S. K. Kuczyńskiego, t. 3, Warszawa 1985, s. 305-386. Wiesiołowski Jacek, Środowiska kościelne i kultura, [w:] Kultura Polski średnio wiecznej XIV-XV w., pod red. B. Geremka, Warszawa 1997, s. 256-307. Wiśniewski Jan, Kościoły i kaplice na terenie byłej diecezji pomezańskiej 1243—1821 (1992),oz. i, Elbląg 1999. Wiśniewski Jan, Pomezańskie bractwa religijne (do 1821 r.), Olsztyn 2007. Wiśniewski Jan, Średniowieczne synody pomezańskie - Dekanat sztumski (1601-1821), Elbląg 1998. Wiśniowski Eugeniusz, Bractwa religijne na ziemiach polskich w średniowieczu, „Roczniki Humanistyczne” 17 (1969), z. շ,տ. 51-81. Wiśniowski Eugeniusz, Liczebność duchowieństwa diecezjalnego na ziemiach pol skich w pierwszej połowie XVI w., „Roczniki Humanistyczne” 16 (1968), z. 2, s. 43-77· Wiśniowski Eugeniusz, Parafie w średniowiecznej Połsce. Struktura ifunkcje spo łeczne, Lublin 2004. Witek-Tylczyńska Halina, Kim jestem/skąd jestem? Czytanie stroju, [w:] Strój zwierciadło kultury, pod red. Μ. Furmanik-Kowalskiej
i J. Wasilewskiej, Warszawa-Toruń 2013,8.13-22. Włodarski Łukasz, Kilka uwag oformularzu listów Szymona Maciejowica ze Sta wu naprzykładzie korespondencji oficjała kamieńskiego ipomorskiego z wielkimi mistrzami krzyżackimi w Prusach oraz radą miasta Gdańska, „Archiwa, Bi blioteki i Muzea Kościelne” 112 (2019), s. 453-463. Wojciechowska Beata, Duchowni włóczędzy w świetle ustawodawstwa synodal nego metropolii gnieźnieńskiej, [w:] Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem? Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i w czasach nowożytnych, pod red. Μ. Saczyńskiej, E. Wólkiewicz, Warszawa 2012, s. 53-67. Wojtkowski JuHan, Kustosz warmiński-Tomasz Werner z Braniewa (j 1498) ijego księgozbiór, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (1961), nr 3, s. 355~375- 617
6i8 S»J WYKAZ ŹRÓDEŁ J LITERATURY Woziński Andrzej, Wokół kontraktu mistrza Michała na nastawę ołtarzową dla Lęborka z 1512 r, „Biuletyn Historyczny Lęborskiego Bractwa Historycz nego i Muzeum w Lęborku” 24 (2004), s. 57-68. Wólki ewicz Ewa, The ecclesiastical proletariat'? The income ofthe lesser clergy in the late Middle Ages examplified with the accounting book of St. Martin’s altar in Nysa, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 67/1 (2019), s. 3-16. Wólkiewicz Ewa, Formy dobroczynności w miastach śląskich w średniowieczu, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 5 8 (2010), nr 2, s. 211-230. Wólkiewicz Ewa, Fundacje altaryjne w miastach śląskich w średniowieczu, [w:] Pol ska i Europa w średniowieczu. Przemiany strukturalne. Podmioty iprzedmioty w badaniach historycznych, pod red. Μ. Adamczewskiego, Warszawa 2011, s. 161-185. Wólkiewicz Ewa, Kościół ijego wierni. Struktury kościełne iformypobożności w śre dniowiecznej Nysie, Kraków 2014. Wólkiewicz Ewa, Proletariusze modlitwy՛? Drogi karier,finanse i kultura material na niższego kleru w średniowiecznej Nysie, Warszawa 2020. Wólkiewicz Ewa, Testament Anny Isenecherjako źródło do badań mikrohistorycz- nych. Próba ustalenia kręgu towarzyskiego śląskiej mieszczanki z XIV wieku, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Zeszyty Historyczne” 6 (2000), s. 385-399. Wranovix Matthew, Priests and Their Books in Late Medieval Eichstatt, Lanham-Boulder-New York-London 2017. Wroniszewski Jan, Szlachta ziemi sandomierskiej w średniowieczu. Zagadnienia społeczne i gospodarcze, Poznań-Wrocław 2001. Wrzosek
Wojciech, Dogmatyczny „metodysta” przeciwko metodołogii historii, „Kwartalnik Historyczny” 121 (2014), nr 2, s. 379-405. Zapała Adam, Kontakty Polaków i Litwinów ze Stolicą Apostolską za pontyfikatu papieża Mikołaja V(1447-1455), Warszawa 2021. Zaremska Hanna, Bractwa w średniowiecznym Krakowie. Studium form społecz nych życia religijnego, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977. Zaremska Hanna, Miasto: struktury społeczne i styl życia, [w:] Kultura Polski śre dniowiecznej XIV—XV w., pod red.B. Geremka, Warszawa 1997,5.189-238. Zaremska Hanna, Procesje Bożego Ciała w Krakowie w XIV-XVI wieku, [w:] Kul tura ełitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza, pod red. B. Ge remka, Wrocław 1978, s. 25-40. Zawadzki Wojciech, Model kaplana pomezańskiego w XV w. w świetle ustawo dawstwa synodalnego, [w:] Studia z dziejów diecezji pomezańskiej w 775.
WYKAZ ŹRÓDEŁ I LITERATURY c^ rocznicęjej utworzenia. Materiały z V Sympozjum Dorotańskiego w Kwidzynie [2y VI2018], pod red. J. Liguz, Pelplin 2020, s. 137-146. Zdrenka Joachim, Bytów i ziemia bytowska pod rządami zakonu krzyżackiego (1329-1454, 1460-1466), [w:] Historia Bytowa, pod red. Z. Szultki, Bytów 1998,5.14-25. Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342-1592 i 1805-1814. Biogramy, Spisy, Gdańsk 2008. Zielińska-Melkowska Krystyna, Lokacja Grudziądza w roku 1291. Studium historyczno-archiwalne, Toruń 1991. Ziesemer Walther, Zur Kenntnis des Bibliothekswesens Preußens im 15. Jahrhun dert, [w:] Königsberger Beiträge. Festgabe zur vierhundertjährigen Jubelfeier der Staats- und Universitätsbibliothek zu Königsberg Pr.,hg. v. C. Diesch, Königs berg 1929, s. 393-400. Znaniecki Florian, Relacje społeczne i rote społeczne. Niedokończona socjologia syste matyczna, Warszawa 20x1. Zonenberg Sławomir, Charakterystyka stanów i nacji w Kronice Pruskiej domi nikanina Szymona Grunaua, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (2003), nr 3,3.277-296. Zonenberg Sławomir, Kronika Szymona Grunaua, Bydgoszcz 2009. Zonenberg Sławomir, Stosunki krzyżacko-dominikańskie w Prusach do 1466 roku, [w:] Klasztor dominikański w Toruniu. W 750. rocznicę fundacji, pod red. P. Glińskiego, W. Rozynkowskiego, J. Raczkowskiego, Toruń 2013, s· 43-77· Zonenberg Sławomir, Stosunki krzyżacko-mendykanckie w Prusach do 1466 roku, Bydgoszcz 2018. Zyglewski Zbigniew, Religijność w miastach kujawskich późnego średniowiecza, [w:] Ecclesia et civitas. Kościół i życie rełigijne w mieście średniowiecznym,
pod red. H. Manikowskiej, H. Zaremskiej, Warszawa 2002, s. 3 27—345. Zygner Leszek, Duchowni i taberny w średniowiecznej Polsce, [w:] Dobrou chuť, velkoměsto, sestavili O. Fejtová, V. Ledvinka, J. Pešek, Praha 2007 [„Docu menta Pragensia”XXV], s. 69-98. Zarnowski Janusz, Historia społeczna. Metodologia - ewolucja —perspektywy, War szawa 2011. Zygulski Zdzisław, Somatyczne i semiotyczne uwarunkowania mody ubiorów, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 22 (1974), nr x,s. 107-112. 619
INDEKS OSOBOWY Hasiem jest nazwisko/przydomek, w przypadku jego braku imię. Zapis imion odpowiada stosowanej w książce wersji niemieckiej, z wyjątkami dla przypad ków utrwalonych w tradycji historiograficznej. Nie uwzględniono imion świę tych występujących jako wezwania obiektów sakralnych. Indeks zawiera również osoby występujące w cytatach źródłowych. W tych przypadkach imiona i nazwiska/przydomki zostały ujednolicone. Nazwiska autorów opracowań, wydaw ców źródeł i redaktorów podano kursywą. W indeksie nie uwzględniono treści tytułów publikacji. Numery stron zapisane kursywą odnoszą się do przypisów. W przypadku występowania hasła zarówno w tekście głównym, jak i w przypi sach, numer strony zapisano dwukrotnie. Zastosowano następujące skróty: bp - biskup chełm. - chełmiński/a duch. - duchowny elb. - elbląski/a gd. - gdański/a kan. ֊ kanonik król. - królewiecki/a mieszcz. - mieszczanin/mieszczka pleb. - pleban prep. - prepozyt tor. - toruński/a wik. - wikariusz
638 í»j INDEKS OSOBOWY A Aaron 338 Abbott Elizabeth 203 Aber Simon de, kapelan tor. 509 Abezier Johann, bp warmiński 490 Abraham Wladyslaw 314 Adalberon z Laon 41 Adamczewski Μ. yy Adámek Jan 443 Albert, duch. elb. (?) 302 Albert, pleb. wMiłobądzu 83,448 Albert, prep, szpitala Ducha Świętego w Chełmnie ijg Albert, scholar 311 Aldinburg Heinrich, duch. elb. (?) 302 Allen Heinrich de, wik. tor. 73,96 Allen Hermann von, mieszcz. tor. №,485 Allexii Johann, duch. tor. 261 Alster Johann de, aptekarz tor. 365 Althoff Gerd 208, 20g Ambrosius, duch. gd. 267 Ancipitis Jacob, pleb. w Tolkmicku 101 Andreae Gregor, duch, w Stargardzie 77 Andreas, pleb. w Goldbach 282 Andree Gregor, magister in Ankersmit Frank 22 Anna 521 Anna, mieszcz. tor. 385 Anna, służąca 519 Anna, służąca 520 Anna, służąca 520 Antonín Malaníková Michaela 233 Antonín Robert 233 Arendt P. շյյ Armgart Martin 119 Armknecht Dorothea, mieszcz. tor. 73,109,123, 298, 326, 376,480, 505,507,509 Armknecht Johann, duch. tor. 73,108 109 Armstrong-Partida Michelle 206,206, S^SM Arnold Udo I2J, 163 Arszyński Marian 114,113,421,422, 423,424,431,433 Asche Michael, kapelan tor. 509 Ast Johann von, pleb. tor. 130,132, i38-î39, ԱՅ, Ա6,147, յ59, ւ6շ շ6ւ, 2Ó2, 263, 2Ó8, 352, 355, 356, 411,426,469, 512, 5 Μ, 515,5i6, 528,530,553 Augustin, lekarz 212 Austin Jacob, duch. elb. (?) 5 2 r Awle Michael, kapelan tor. 509 В Вalcham Johann, mieszcz. tor. 471 Balk Hermann 41j BaltaziukM. 23,308 Balthasar, kapelan elb. 502 Balthasar, wik. w Reszlu 160,432 Bárány A. 119 Baratez Heinrich, mieszcz. tor. 513 Barciak Antoni 124 Bardyn Andreas, kapelan w
Reszlu 507 Barenfelde Matz, mieszcz. ze Świętomiejsca 242 Baron A. 122 Barow Georg, mieszcz. gd. 521 Barron C. Μ. 330 Barrow Julia 16,36, 70,124,200 Bartholomäus, duch. gd. 444 Bartholomäus, duch. tor. 272,472,529
INDEKS OSOBOWY Bartholomäus, kapelan z Ostródy 141,166 Bartholomäus, wicepleban w Lidzbarku Warmińskim /57 Bartoszewicz Agnieszka 39, 43, 88, 90, 93,I24 Bastian Dorothea, mieszcz. tor. 5 io Bavari Andreas, duch. 448 Bawerwerke Ambrosius, duch. elb. 502 Bażyński Jan 239 Becker Dominik, mieszcz. tor. 527 Becker Gotko, mieszcz. tor. 514 Beckherrn Carl 84, 139 Beda Czcigodny św. 395 Bedecke Caspar, pleb. w Kętrzynie 518 Behnisch Johann Gottlob 31,129, 131, 133, 162,170,181,184,192,280, 298,336,438,445,449,467,486 Belaw Michael, duch. (?) 293 Beme Nicolaus, pleb. w Braniewie 536 Bendel R. 31 Beneke Caspar, mieszcz. z Reszla 510 Benninghoven E 43,44 Bergman Georg, mieszcz. gd. 75,481 Beringer Heinrich, kartuz 337, 338, 398,5ў5,399 Berisch Johann, duch, z Ornety 511 Bernard George JE 36 Bernardi Lorenz, pleb. tor. 143 Bernd, duch. tor. 161 Berthold, duch, z Braniewa 169 Berwolt Jurgen, mieszcz. gd. 71 Berwolt Katharina, mieszcz. gd. 71 Beutteller Johann, duch. tor. 444,450, 501 Beyersee Gabriel, pleb. elb. 502 Beymer Jacob, mieszcz. z Reszla 510 Białkowski Μ. 309 с»л BieniakJanusz 3^,38,40,40, 66, уд, 79 Bieńkowski L. 16 Bilów Michael, mieszcz. gd. 379 Birghayn Nicolaus, lekarz 97 Bischof Albert, pleb. gd. 68, 68, 265, 267 Bischof Philip, burmistrz gd. 68, 298, 504 Bischofswerder Gregor von, kapelan i pisarz wielkiego mistrza 119 Biskup Marian 27,42, 63, 66, 91, 92, 93,114,119,164,17 6,187,188, 189,413,416,419,424,427,482, 541,55° Biskup Radosław 14, 2 8, 29,31,43, 53,54,58, 63, 85, 86,92,95, 2I9, 121,12 6,13 8,143,13 7,16 6,169, 173,186,208, 220,23 6,242, 243,
294,34i,345,5l8,5շ8,54ւ Bitschin Konrad 86, 86,105,103, IO9,575,467,469,497 Block Johann, duch. gd. 443 Biowasser Nicolaus, mieszcz. tor. 374, 484,485 Blume Nicolaus, duch. gd. 83, 83, 283 Blumenaw Nicolaus, duch. 138 Blumer Herbert 3 7 Boecjusz 237 Bogdanowicz Stanisław 107, 114, 271 Bogelmich Johann 491 Bogucka Maria 27 Böhme Simon, pleb. w Młynarach 132,311,490 Bokszańska Grażyna 202, 203 Bokszański Abigniew 234 Bolek Johann, wik. gd. 376,482 Bolhagen Paul, mieszcz. elb. 508 639
640 с» э INDEKS OSOBOWY Boltcze Paul, altarysta w Malborku 464 BonczkowskiJanusz 44,392 Bonifacy VIII, papież 119 Bonk Hugo 104, 222,413 Boockmann Hartmut 80,9y, 99,148, И7у5°о Borawska Teresa 62, 63, 6y, 68, 70, 80, 81, 82, 83, 84, 89,90,91,92, 94,93,98,99,100, ιοί, юг, 104, ιο6, 10y, io8, no, 113,116,121, 125, И i, M3,148,155, И7, Π0, іуз,189,190, 264,266,263, 233, 283,499,5°° Borchardt К. ю 6 Borchert E. 334 Borek Arkadiusz 40,40, 62, yy, 85, 83, 89, 193, 260, 261,491, 492 Boreschow Bartholomäus, pleb. w Pasłęku 98 Borgk Bartholomäus, mieszcz. gd. 371 Borzyszkowski J 138 Borzyszkowski Marian 48, 88,90,92, 116,121,319 Bourdieu Pierre 25 Bracha Krzysztof23,30y, 408 Brand Nicolaus, pleb. w Jelonkach 194 Brandenhoff Lorenz, duch. elb. 505, 506 Brant Nicolaus, mieszcz. król. 521 Branth Johann, wik. król. 502 Braun Gustav 23 8,423,43 8,319 Braun H 238 Braunsberg Georg, pleb. w Jezioranach 279 Brawn Johann, wik. król. 501 Bressel Peter, kapłan z Debrzna/ Frydlądu (?) юу Bressen Peter, duch. gd. 266 Brojer W, 30y, 413 Brosius D. 184 Brucken Albrecht von der, mieszcz. tor. 513,514 Brucken Gyso von der, mieszcz. tor. SU Brugkmann Margaretha, mieszcz. elb. 243 297 5°5 Brugkmann Michael, mieszcz. elb. 297G36 5°6 Brugkmannowie, rodzina elb. 505 Brunwortz Andreas 84 Brunwortz Jorge, kapelan prokuratora kętrzyńskiego, pleb. w Garbnie 84,140 Bruski Klemens 32, 83,91,98,112, 12 8,138,163,168, іуб, iy8,184, 2շ9,359,3 6°, 3 87,439,448,459, 460,460,462,4У9 Brygida św. 319,325 Brzeska- Easik Maria 103 Bubczyk Robert 3 іу BucPhilippe 35,35, 208,208 Buchholz E 46y Bues А. 68 Buława Józef 19y,
549,349 Bünz Enno 23,41,5 5,33, 60, 60, 63, 86, 88,106,204,23y, 238,343, 373,378,38°,385,452,53E 552, 552 Burgess Clive 36 Burke Peter33,34,33, 305,305 Burke, brat kapłan krzyżacki z Tucholi 127,139 Burleigh Michael 330 Buško C. 39 Bzdțga Andrzej 122
INDEKS OSOBOWY C Calmont Konrad, brat krzyżacki 279 Camencz Lorenz, duch. tor. 228 Caspar, wik. w Chojnicach 228,228 Cassidy-Welch Megan 24,24 Cegenberg Pilgrim, pleb. w Brodnicy 122 Cerdonis Nicolaus, duch. 444 Chittolini G. 25 Chodyński Stanisław 220 Chodyński Zenon 46 Chorążyczewski Waldemar 104, 237 Christiani Gregor, duch, z Lęborka 77 Christiani Johann, kleryk gd. 260 Chrystus 303, 308,399,400,404,409 Chur 338 Ciesielska Karola 43,73,326 Cies'lak Edmund 9 1,549 Clarke P- 387 Cleefeid Nicolaus, duch. elb. 506 Clemens, duch. elb. (?) 502 Clemens, kaznodzieja tor. 379 Clementynne Barbara, mieszcz. tor. (?) 295 Cleue Erasmus, mieszcz. król. 75 Closterchin Caspar, kapelan tor. 241, 355,356 Cobel-Tokarska Marta 23 Colberg Hermann, mieszcz. gd. 508 Colditz Johann, duch. tor. 447 Colonnike Jacob, duch. gd. 333,333 Colphner Leonhard, pleb. gd. 454 Conrad Georg 82,161,171 Conrad К 48 Cordonis Peter, wik. w Swiętomiejscu 176 Cosmas, kapelan z Reszla 510 сҢл Cosmas, pleb. w Nowem 506 Cottel Jodok, duch. elb. 519 Craft Johann, lekarz tor. 109, zop, 123 Cramer H. 138,169 Cromer Basilius, kleryk gd. 260 Croweke Johann, kapelan gd. 260, 261, 266 Crowel Johann, pleb. elb. 131 Cruczeger Nicolaus, pleb. elb. 279 Cruse Martin, duch, chelm. 294,467 Csendes P. 60 Cullum Pat 200, 200 Czacharowski Antoni 23,38, 43, 66, 164,188,189, 229,2 68,331,3 66, 416,468 Czaja Roman 19,19, 24, 26, 27, 29, 7,3,39, 50,5°, 5Һ 53, 63, 64, Գ 6з, 78, 8o, 84,91,98,100,126, 133, М4, MS, M^ И8, M8, 169, 174, 179,187,19 6, 211, 23 0,2 69, 381,384,408,409,413,416,419, 4M, 434,442,457,4б8,474,478,
479,481,483,499,512,513,514, 526,527,533,541,543,547 Czajkowski L. 55 Czalber Nicolaus, kleryk tor. 509 Czapla В. 277 Czapiewski Pawel 347 CzarcińskiIreneusz 124, 276,27%, 278, 279,281,285, 286,286,287,288, 29°, 4M, 5o1 Czarnecki A. ioo Czechowicz В. 72 Czenkusch Bartusch 496 Czerwik Stanislaw 240 CzwolekA. 309 64
642 c 4j indeks osobowy Czyżak Marta 46,50, 118, 201,211, 220,240,314,313,316,321,340, 341,343^ 429,457,488,548 D Danczk Johann, duch. tor. 230,472 Daniel, pleb. tor. 2 60 Daniel, prep, zakonnic w Zukowie 188 Danielewicz J. 416 Dannenberg L. A. 33 Datteln Arnold, pleb. w Ornecie, kan. warmiński 100,157 David Lucas, kronikarz 127 David, kapelan w Swieciu 470 David, prep, zakonnic w Chełmnie 188 Davies 7.emon Natalie 34 Dąbrowska Elzbieta 236 Dąbrowska Μ. 174 Deegen Ernst 44,44,176,330,424,460 Delestowicz Norbert 64,127 Derchen Melchior, duch. 508 Dewtsch Jacob, kleryk diecezji chełmińskiej 215, 216 Diener H 138 Diesch C. 113 Dietmar, kapelan bpa pomezańskiego 156,136 Dirckzon Johann, mieszcz. gd. 508 Ditlif Martin, mieszcz. z Chojnic 479 Dlugokęcki Wiesław 34, 63, 68, 77, 82, 9E 95, 98,102, 153,158, i6r, 166,167,172,174, 173,177, 178, 177,180,181,183,183,186, 171, WS, 296, 222, 234, 243, 249, 25°, 25 і,253, 257,264, 265,27і, 274, 294,295,298,335,35і, 358,359, 3 60,3 62,3 83,417,419,421,43 6, 440,441,437,461,463,464,463, 487,5°4,5°^, 507,5o8,520,53б, 54շ Długosz Jan, kronikarz i ro Dobrosìelska Alicja 381 Dola Kazimierz 31,31,90,201, 202, 276,278,270,273, 277,317,318, З20 Domańska Ewa 34, 36,36 Domański H. 23 Dominikus, kleryk 203 Doring Johann, pleb. chełm. 99,119 Dorna Maciej 64 Dorota z Mątowów 5 8,120, 205, 203, 334,337» 399 Dowche Paul, duch. gd. 267 Drere Johann de, duch, chełm. 69, 78, շՅշ, 3^,445,482 DragomirJ. J. P. 31 Drome Johann von, duch. gd. 220, 224 Drossbach G. 46 Duda (Broda) Michalina 77, 78, 107, 123, 212, 2 2 0, 2 21, 2 63 Dudziak Jan 318 Duffy Eamon 3 6
Dunker Paul (zwany Patinke/ Pacynke), wik. gd. 447,48 г, 496 Dygdala Jerzy 31 Dygo Marian 474 Dyjakowska Marzena 210 E Eberhard, bp warmiński 264 Echner Georg, duch. tor. 2 80 Ecke Vinzenz, duch, z Grudziądza 125 EdburyP. W. 76 Elbern Victor H. 233
INDEKS OSOBOWY Elgotha Stanisław, prep, zakonnic w Zukowie 188 Eliade Mircea 413,413, 473 Eitis D. A. 534,549 Emeke Gereman, mieszcz. elb. 505 Emike Georg, duch, z Reszla 105, 12 2,445,45 3 Emyke Ursula, mieszcz. elb. 281, 296, 511,512 Engelbrecht Nicolaus, prep, zakonnic w Królewcu 188 Erasmus, duch, w Reszlu 450 Erasmus, kaznodzieja w Malborku 505 Erlenitcz Agnithe, kucharka 519 Esders Stefan 255 Esken Gedulą, mieszcz. tor. 442,456, SM Essen Heinrich, pleb. w Chełmnie, kan. warmiński 157 Eugeniusz IV, papież 233 Eva, kucharka 521 F Fabianus, duch. elb. 502 Falkowski Grzegorz 140,174, 17g Fałkowski Wojciech 19, 45, 63 Fejtová O. 317 Ferber Maurycy, pleb. gd., późniejszy bp warmiński 455 Ferrari Μ. C. 55 Ferreriusz Wincenty św. 382 Fersman Johann, duch. elb. 506 FijałekJan 202,203,317,522 Filipek-Misiak Aleksandra 400 Fink К А. 137 Firkowska-MankiewiczA. 23 Flachenecker Helmut 49, 115 Flint Dietrich, duch, z Pucka (?) 78 f»J Flinth Jorge, mieszcz. w Bartoszycach 298 Florian, duch, chełm. 212,212 Flucke Heinrich, mieszcz. w Braniewie 5 3 7-5 3 8 Forstner Dorothea 23 6 Forstreuter К 167 Frankenaw Erasmus von, pisarz komtura tucholskiego 137, 3 io Frankenhain Nicolaus, pleb. w Grudziądzu ιοί Franz Walther 151,183,280,466 Fredewald Stephan, wik. tor. 107,445 Freiberg Johann, kronikarz 281 Freitag Liborius, mieszcz. tor. 109 Freytag H. 47, 84, 85,545 Friedberg Emil 16,310 Frise Margaretha, mieszcz. tor. 505 Froelich Xaver 44,99,176,180,249, 2SS, 298,460 Frölich Nicolaus, duch. gd. 443, 507 Fryderyk III, cesarz 541 Funk C. A. 159,415 Furmanik-Kowalska Μ. 203 Furste (Principis)
Johann, notariusz i duch. tor. 79, 99,99,131, 261, 262-263,450, 519, 5 20 Furstenaw Katherina, mieszcz. w Malborku 546 G Gaca A. 122 Galij-Skarbińska S. 309 Gałuszka Tomasz 202 Gancewski Jan 145 Gause Fritz 72,3 60,540 Gawlas Sławomir 33,33,39 Gaziński R. 44 643
644 C^ INDEKS OSOBOWY Gąsiorowski Antoni 16, 77, 194 Gąssowska Maja 169, 47°, 491 Gebynck Herman, mieszcz. tor. 514 Gedenack Nicolaus, mieszcz. gd. 509 Geling Franczke, mieszcz. tor. 497 Georg, sługa pleb. tor. 516 Geremek Bronislaw 21, 88, 94, 96,96, no, 452 Gerhard, bp Salonik 233 Gerhard, brat kapłan krzyżacki z Golubia 546 Gerhard, prep, zakonnic w Królewcu 188 Gerlach Nicolaus, mieszcz. elb. 508 Gerlach, pleb. w Wargen 282 Gerlic Henryk 72,93, 104,192 Gerstman Simon ze Świdnicy, nauczyciel 389 Gertrud, służąca 521 Gertrud, służąca pleb. w Kętrzynie 518 Gesselen Konrad, wik. tor. 108,109, 110,376,505 Gierszewski Stanisław 67,112,210, 222,229 Giese Tidemann, mieszcz. gd. 376,481 Gieysztor Aleksander 23 GigilewiczE. 16,210 Gilcrist Johann, notariusz gd. 267 Girlaci Nicolaus, notariusz 111 Glackengisser, małżeństwo 61 Glauert Mario 16, 33, 38, 63, 64, 64, 92,93,96, no, 126,128,136, 161,169,180,190,271,319,347, 349,354,415,422,476,487,528, 542 GoćkowskiJanusz 34,33 Goddorp Jacob, duch. gd. 78,497 Goffman Erving 305,305,306,306, 412,412 Goldensteyn Martin, duch. tor. 498, 498 Galiński Mateusz 29,40 Golembiowski Maciej 2 69,2 93,3 80, 415,416,417,433,447,465,480, 481,486,487,493,52 6 Gorm Heinrich, wik. gd. 267,272 Gorteler Peter, wik. w Malborku 505 Gotschalk Nicolaus von Soweyden 508 Gotwort Georg, wik. tor. 71 Götze Heinrich, duch, w Ornecie 464 Górski Karol 66, 80, 97,101,107, 253-254,2 69,293,3 80,402,433, 447,465,480,481,486,487,493, S2 6 Grabowska-Lysenko Alicja 447,346 Gracjan 15-16,312 Graczyk Waldemar 217 GrafSabine 17,18 GraffTomasz 202 Gratkow Nicolaus, mieszcz.
gd. 506 GraudentczJohann 482,482 Grążawski Kazimierz 166 Gregorii Peter, notariusz tor. 123 Greve Caspar, wik. gd. 265 Grewe Gregor 67, 260,332,348-349 Griffths Fiona J. 187,364,368,368 Groth Andrzej 67,98,174,33 2 Grotkow Nicolaus, prep, kapituły dobromiejskiej 76, 328 Grubenhagen Heinrich, kaznodzieja elb. 377 Grudencz Johann, pleb. gd. 130,137 GrulkowskiMarcin 42,43,43,224
INDEKS OSOBOWY Grunau Simon, kronikarz 48,133, 142,147,293,402,403,404,405, 406,458,495,523-524 GryglewiczE 16,203 Gryzio Beata 114 Grzegorz IX, papież 119, 310 Grzegorz Maksymilian 154,229, 415, 420,459 Günther Otto 50,50,59, 89, юу, по, 112,113,115,146,150, 186, 204, 225,23y, 238, 264,285,306,308, 348,381,382,384,394,395,398, 399, 405,429,492, 523, 532 Gut P 44 Gutesyfrid Johann, duch. tor. 473 GuttzeitEmilJohannes 166, 242,351, 416 Guzikowski Krzysztof2y 6 H Haber Martin, duch. elb. 502 HaemersJ. 211 Halbestadt Nicolaus, wik. katedry fromborskiej 69,80, 82 HaltenhoffWilhelm 103,105 Hamel Johann, pleb. w Debrznie/ Frydlądzie (?) ιοί HamesseJ. 311 Hammersdorf Nicolaus, pleb. w Bartoszycach 131 Harper-Bill Ch. 550 Harremethe Hans, mieszcz. chojnicki 73-74 Hartmann S. 93 Hartung, prep, kościoła św. Jerzego w Chełmnie 463 Hase Georg, pleb. w Pieniężnie 101 í»J Haßbargen Hermann 114,243, 265, 266,26y, 2yı, 294,295,44y, 47°, 52° Haydorn Lorenz, pisarz wójta sztumskiego 141,142 Hecht Arnd, mieszcz. gd. 542 Hecht Nicolaus, wik. gd. 2 65, 3 8 9 Heckmann Dieter у6, 86, 86, по, 183 Heckmann Marie-Luise 16 Heers Jacques 40,122 Heidenreich, pleb. w Bartoszycach 434 Hein Max 4 8,51,14 4,144,438 Heinrich, pleb. w Dzierzgoniu 101 Heinrich, pleb. w Myśligoszczu 449 Heinrich, prep, szpitala św. Jerzego w Toruniu 158,485 Heinrich, złotnik tor. 514 HemmendorffJohann, mieszcz. gd. 286 Hennig E. 129 Herberge Nicolaus 85 Hergemöller Bernd-Ulrich i6,16, iy Hermani Johann, duch, z Brodnicy 385 Hermani Nicolaus z Lubicza, rektor szkoły w Toruniu 310, 547 Hermann z Getyngi, kan. warmiński 264
Hermann, pleb. w Morągu 101 Hermann, prep, szpitala Ducha Świętego w Toruniu 362 Herold V. 392 Herrmann Christofer 133, 242, 246, 427M31 Hersperger Patrick 312,38y HertelJacek y9 Heß Cordelia 5 5 0,550, 5 51,551 Hessen Balthasar, duch. (?) 505 Heuer Reinhold 140,182 Heynen Gregor, mieszcz. gd. 527 645
646 c»e INDEKS OSOBOWY Hieronim św. 119 Hildebrand Thomas, pleb. elb. 286 Hipler Franz 46,46, 337 Hirsch Theodor 68, 75, 97,97, 113, 122, 166,237, 242,236, 278,278, 279, 283,289, 291,371,376,482,504, SH Hitfeldowie, rodzina tor. 66 Hledíková Zdeňka 28 Hobler Peter, duch. tor. 509 HochleitnerJ 91 HödlL. 203 Hofeman Andreas, mieszcz. w Bartoszycach 298 HöferJ. 203 Hoffman Hans, witryk tor. 43 7 Hohenstein Nicolaus, prep, szpitala św. Elżbiety w Gdańsku 134,180, Hunger Johann, wik. 489 Hungs Damian 129 Huxer Arnold, kan. warmiński 283 Ί Imańskal. 114 loneman, duch. 505 Irregang Johann, prep. tor. zakonnic 367,567 Isenmann Eberhard 210,215,222, 226,227 Iwańczak W. 123,345 Izydor z Sewilli 15,15,16 362,421,436,541 Hoppe H. W. 43 Hoppe Jacob, notariusz 111 Hoppe Mathias, burmistrz Reszla 84 Hoppe Paul, pleb. w Łabędniku 84,43 2 Horanın Mariusz 174,174,175,176, 17 8,2 49,443 Houben H 119 Howeschild Hans, rajca w Lęborku J Jachin Paul, mieszcz. tor. 496 Jachin Peter, mieszcz. tor. 514,514 Jacob, mieszcz. gd. 547 Jacob, pleb. w Olsztynie 82 Jacob, prep, zakonnic w Zukowie 188 Jacob, sluga pleb. tor. 516,517 Jacob, wik. król. 502 Jacob, wik. w Malborku 546 Jacobi Lorenz, wik. chełm. 391 Jacobson Heinrich Friedrich 47,3 84,3 88 Jähnig Bernhart 43, r 18, 174 Jakub, kaznodzieja polski w Elblągu 439 Hoydt Mathias, duch. gd. 267 Hrdina J. 25 Hubatsch Walther 49,49,165 Hübener Caspar, mieszcz. elb. 507,507 Hugon od św. Wiktora 323 Huizinga Johann 3 8 Hundertmarck Peter, wik. w Reszlu 279 Hundertmark Bernhart, pleb. w Reszlu 443 381 Jakub, kaznodzieja polski w Gdańsku 264,381 Jakubek-
Raczkowska Monika 28,50, 52,52, 116,118,148,334,399, 409,422, 434,447,540 Jakubowski-Tiessen Μ. 60 Jałowiecki Bohdan 23 Jan Chryzostom św. 392 Janosz-Biskupowa Irena 43 Januszek-Sieradzka A. 312
INDEKS OSOBOWY Jarzębowski Marc 189 Jasiński Tomasz 14,24, 223, 227, 230, շ 68, շ6ջ,յ6շ, 469, 472,523 Jastrzębski W. 459 Jawer Johann, duch. tor. 437 Jawłowska Aldona 308 Jaworska A. 94 Jenker G. 166 Jenks Stuart 16,33 Jeziorski Paweł 2 6,212, 497,523 Jędrzejek M. 144 Joachim Erich 49,49,133 Jobst, kapelan prokuratora kętrzyńskiego 140 Jodok Johann, notariusz tor. 109,123 Jodok, wik. elb. 264 Johag Helga 63,134,193 Johanek P. 23 Johann, duch. 511 Johann, duch, z Pasymia 521 Johann, kapelan w konwencie tucholskim 139 Johann, kaznodzieja 383 Johann, kaznodzieja elb. 508 Johann, magister chori z Elbląga 138 Johann, pleb. chełm. 544,344 Johann, prep, szpitala św. Jerzego w Elblągu 178, 502 Johann, prep, zakonnic w Chełmnie 188 Johann, scholar i sługa pleb. tor. 517 Johanni Hieronymus z Lubicza, scholar 311-312 Johannis Mathias, duch. 492 Johannismichaelis Michael, duch. z Braniewa Z07 Jordan Wilhelm, burmistrz gd. 143 Jordan, duch. elb. (?) 502 ς»ΐ Jorge, duch. gd. 508 Jozue 337 Józefczyk Mieczysław 63, 66, 81, 83, 84,98,99,101, zzo, 113,131, И2’ М3 Мб, 246,293,320,333, 3 8т394, 4շ8,43o’ 435’ 44°i 452’ 458,476’ 495’5°2’ S32’ 535’ 54շ Jóźwiak Sławomir 91,127,129,129, 13 6,140,162,166,179,186,191, 196,197, 220,221,270, 281,438, 486 Jujeczka Stanisław 18, 60, 60, 72,93, 104,19i-i92,192 Junge Anna, mieszcz. z Reszla 510 Junge Michael, bp sambijski 300,321 Jurge Gregor, mieszcz. tor. 327 Jurkowlaniec Tadeusz 78, 84,13 6,190, 235’236’392’445 К Kaczmarczyk К 483 Kaczmarek Krzysztof491 KahłeyfiJulia 18,156,161,378 Kaldinhus Johann, rajca chełm. 79 Kalow Heinrich, duch. gd. 107, 113,
113,395’ 446 Kameraw Johann, pleb. w Sępopolu zoz Kamińska Krystyna 217 Kamińska Stefania 187 Kampke Markus, duch. gd. 506 Kanash T 23 Karb owiak Antoni 90,91,92,121, 122,211,390 Karczewski D. 188 Kardasz Cezary 2 6, 218, 2 2 5, 23 0, 5շ6’527 647
648 cf^S INDEKS OSOBOWY Karschau Johann 98,pp,157, 261, 499,5θΟ Kaschube Heinrich, mieszcz. chełm. 212 Katharina, zakonnica tor. 367 Katherina, kucharka pleb. w Kętrzynie 518 Katti Tileman, pleb. w Ornecie 101, 539 Kaufmann KarlJosef51,128,158, sGy, 167, 287,415,418 Kawlhoupt (Kavlsbek) Johann, mieszcz. tor. 513,5/3 Kempis Tomasz 3117 Kempny Marian 308 Keyl Nicolaus, mieszcz. tor. 514 Kiełbasa Wincenty, bp chełm. 81, 145,490 Kirstan, brat kapłan krzyżacki z Brodnicy 196 Kirstan, pleb. w Ruddenow 449 Kirstan, scholar 311 Kizik Edmund 242 KlápštěJ. 39 Klimecka Grażyna 41 KluczwajdKatarzyna 420 Klunder Arnold, pleb. w Reszlu i kan. warmiński 116 Klunger Peter, duch. elb. 507 Kłaczków Jarosław 549 KłoczowskiJerzy 63,163,189,193 Kniper, małżeństwo gd. 480 Kniprode Winrich von, wielki mistrz 537 Knoleissen Johann 104,105, ιιο,ιπ Knopek J. 53 Knorre Johann, prep, zakonnic w Zukowie 188 Knotte Heinrich, duch. tor. 404 Knouff Konrad, mieszcz. tor. 469, Köb A. 19 Kobelaw Nicolaus, pleb. gd. 348,547 Kober Nicolaus, witryk tor. 496 Kobus Agnieszka 130 Koch Georg, mieszcz. tor. 471 Koeppen Hans 48, 83,132,167 KöhlerJ, 31 Kolbeg August 115 Konarska-Zimnicka Sylwia 202,317 Kone Christina, mieszcz. gd. 510 Kone Mathias, mieszcz. gd. 510 Kone, małżeństwo gd. 467 Konieczny Jerzy 91 Konig Mark, mieszcz. tor. 498 Konigsberg Johann, prep, szpitala św. Elżbiety w Gdańsku 135,135, 180 Königsberg Martin von, kaznodzieja tor. 225,505,505 Konițcz Jacob, wik. w Bartoszycach 70, 94, 242, 243, 295,382,450, 503 Können, duch. król. 521 Konrad, mieszcz. z Zalewa 81 Konrad, pleb. w Chojnicach 127,446
Konyát Науко de, pleb. w Brodnicy 101 Kopen Johann, prep, zakonnic w Chełmnie 188 Kopernik Mikołaj 121 Kopernikowie, rodzina tor. 24 Kopiński Krzysztof43,49, 73, 79, 83, iii, 115,457,512,514 Koppe Johann, notariusz 506
INDEKS OSOBOWY Kopperbart Gregor, duch. gd. 294, 444, 446 Koptcze Dietrich, mieszcz. elb. 506 Koszlouita Johann, wik. włocławski 223 Kotecki Radosław 534 Kothman Johann, prep, kościoła św. Jerzego w Toruniu 489 Kowalczyk Łukasz 312 Kowalczyk Μ. 286 KowalewskiJacek 22,34,34 Kowalska-PietrzakAnna 55,55 Koye Nicolaus, duch, tor., organista 172 Koziol Geoffrey 208 Krajniak Radosław 14,53, 60, 61,63, 63, 82,92,95, дб,100,103, no, in, 115, ւշ6 13°, I3Ł M3,144, ISS, 164, 153, 214,3^,380,415, 421,42 2,433,4gg, 500, 5 η,53 2, 541 Krakowiak Czesław 16,200 Kranz Bartholomäus, wik. w Reszlu 279 Kras Paweł 23 Krawiec Adam 24,204,322 Kretschemer Dorothea, mieszcz. z Malborka 505 Kretschmer Martin, kapelan szpitala w Pasłęku 142,181, 359,463 Kro Arnold, duch, z Braniewa roy Krolłmann Christian 46, 46, 86, go, gi, gy, 114, 182,184,186, 201, 202, 315,316,340,358,3 85 Kromer Concze, mieszcz. elb. 297 Kromer Thomas, mieszcz. z Olsztyna 5°7 5n Kropidłowski Zdzisław 290 сҢЛ Kropp Bartholomäus, nauczyciel z Malborka 389 Kroschil Werner, duch. tor. 230,470 Kruppa N. 20 Kruppe J. 154 Krygier Anna 415 Książkiewicz Aleksandra 3 g5 Kubiak H. 308 Kubicki Rafal3 0, 5 2,52, g4,13 5,156, 180,182,185,18y, 188, ig4,222, 223, 242,243, 250,252, 264,281, 2д6,2ду,2д8,328,ззо,ззѕ,зз6, 351,359,360,361,362,363,364, 369,3 72,3 77’3 8і,385,443,44б, 4SI, 462,463,464,489,5°4,5°5, 506,5°7’ 5°7,5°8,5i°, 5 i i, 543, 545 Kuczyński S. K. 345 Kuczyński Stefan Maria 23,88 KufelJ. 30g Kuhschmalz Franz, bp warmiński 490 Kujawski Witold yy, gg, 10y, 260,266, 491,492 Kula Marcin 32,32,33 Kümin В. ss Kunisch Andreas, pleb. gd.
130,143, 433,441 Kuppener Christoph 76,104,105, III, 116,123 Kuraś Stanisław 125,13y, 161, 213, 2 86,333 Kurek Jołanta 188 Kurr Marcin 102 Kurze Dietrich 16,16,17,18, 20,31, 3 Ł 63, 83 Kwiatkowska Anna ig8 Kwiatkowski Krzysztof 14,15,54,58, 119,135,145,166,197,227,259 649
6;ο ï^J INDEKS OSOBOWY Kwiatkowski Stefan 40,40,120,14y, ι69,201,20s, 2ο6,3ι3,338,349, З84,394,399,453,5^, S32,543, 543,544,550 Kytta Lorenz, wik. chełm. 118,232 L Labelack Georg, mieszcz. z Kętrzyna 511 Labuda Adam S. 3o3 Lange Arnold, kleryk warmiński 212 Lange Georg, duch. tor. 497 Lange Joachim, mieszcz. elb. 29y Lange Michael 518 Laterator Heinrich, mieszcz. elb. 73 Laterator Johann, duch. elb. 443 Laudage Μ. L. $3 Le GoffJacques 41 Le Roy Ladurie Emmanuel 28, 3 6 Leciejewicz L. 39 Ledvinka E 3iy Lefebvre Henri 24 Legendorff Dietrich, rycerz 191, 270, 271, 272 Legenitcz Andreas, kapelan tor. 241, 355 Legner Nicolaus, mieszcz. tor. 497 Leman C. K. 122 Lenz Heinrich iy6, 418, S39 Lessen Anselm de, wik. tor. 241,509, 509 Lessino Nicolaus de, duch. elb. (?) 5o2 Letzkau Konrad, mieszcz. gd. 542 Lewicki A. 386 Libenaw Heinrich, wik. gd. 265 Lichtenaw Andreas, wik. w Reszlu 47° Liebenwald Bartholomäus, kan. warmiński 80,99,132,373,383 Liedtke Franz 4$ Liek Gustav у 6,104, ni, 116,166, i89, 254,416 LiguzJ. 38,415 Lilgenberg Benedikt, duch. z Lidzbarka Warmińskiego 505 Linden Erasmus von der, kleryk tor. irr, III Linden Gerhard von der, mieszcz. tor. in,5I3,5I4 Linden Johann von der, mieszcz. tor. 5іЗ,5И Linów Martin von, kan. chełmżyński, pleb.gd.jrp Lipnik W. 23,3o8 Lisowicz-Żurek Dorota i35 Lissowski G. 3o8 Liszeman Caspar, duch. tor. 295-296, 451 Litak Stanislaw 2y 6 Lobaw Johann, duch. tor. ι39 Loddiken Paul, duch. chel, zakonnic 367 Lombard Piotr ii9 Lorenz, duch. gd. 5 25 Lorenzen-Schmidt Klaus-Joachim $5, 60, 60, 63, yo, 86, 88, 204,23y Lõschin Gotthilf 68, շ98,3О4
Löther Andrea 452 Luban Jacob de, duch. elb. (?) 502 Lubbe Jacob, kramarz gd. 68, 68,444, 456,458,493,494,495 Lubbeke Jacob, mieszcz. elb. 507 Lubowicz Johann de, kapelan tor. 509 Lucas, duch, z Sępopola 243, 265, 295 5i9
INDEKS OSOBOWY Lückerath С. A. 43 Ludwig, duch. tor. 498,49S Lupi Andreas, kapelan gd. 510 Luter Marcin 29 Luterberg Simon de, kapelan tor. 74, 139 Lymberg Paul, prep, zakonnic tor. 472, 497 Lynde Nicolaus von der, mieszcz. tor. 489 Lynewitcz Piotr, wik. i kaznodzieja tor. 58,109, 231, 241, 379,381, 5O9 527 Lyssaw Johann, duch. tor. 241, 262 Ł Łukaszyk R. 16,203 Μ Maciejewski Tadeusz 210,217, 2l8 222,223,227 Maisel Witold 122 Majer Andrzej 25,25 Maleczyńska Ewa 88, 74 Maleszka Anna 211,217,222,226, 230,47 6,486 Manické Johann, duch, z Sępopola 265 Manikowska Halina 17, 22, 22, 23, 24, 2 4,25, 29,29,45, 89,9 і, 423 Mańkowski Alfons 46, 81,103,124 Map Walter, poeta 306 Marcus, brat kapłan krzyżacki z Ostródy 141,166 Marczewski Jaroslaw R. 55,55, 90, 71, 24Օ,337’369,37°,384,523,536 Margaretha 522 Margas Anna 317 ς»0 Maria Najświętsza Panna 370, 371, 375,379 Marienau Johann, bp chełmiński 338, 394 Marienbader Nicolaus, wik. tor. 243 Marienwerder Johann, kan. pomezański 2 0 5,33 4,33 7, 3 9 9, 399,400,401 Marquardi Lorenz, kleryk gd. 260 Marshall Peter 36,306,347 Martin z Tucholi, duch. 357 Martin, brat kapłan krzyżacki z Torunia 263 Martin, duch. tor. 172 Martin, duch, z Brodnicy 355,355 Martin, duch, z Golubia 207, 208 Martin, kapelan elb. 502 Martin, kapłan z Lubawy 107 Martin, kaznodzieja tor.377 Martin, pachołek pleb. w Kętrzynie 518 Martin, wik. 546 Maschke Erich 48,163 Matez Johann, pleb. tor. 112,378, 378,447,489 Matez, zakrystian elb. 502 Matem Georg 47,15 5,133,15 9,160, 160,173,177, 276,422,427,431 Matem Gerhard 63, 70, 95, 73,100, 100,101,121,153—154,170, 19o, 171
Matem, duch, chełm. 227 Mathias, kapelan w szpitalu Ducha Świętego w Toruniu 186 Mathias, pleb. gd. 504 Mathias, pleb. w Olsztynku 101 Mathias, sługa pleb. tor. 516, 517 Mathias, wik. w Starogardzie 522 6ļl
652 rØJ indeks osobowy Mathie Elarius, pleb. w Rybakach (?) 101 Mathie Johann, kleryk z Kiezmarka 260 MazurJoanna 132, 234, 273 Mażdzioch S. 39 McDonald N F. 200 Meade George H. 37 Medderich Werner 111,144,511,594 Meineke Nicolaus, pleb. tor. 130 Mendťhal Hans 44,43 Mentzel-Reuters Arno 46, 80, 91,96, II2,114, Il8 I22, I3I, T35, HS’ Мб,395 Mercatoris Heinrich, wik. w Malborku 107 Merer Johann, duch. elb. 502 Meril E. du 306 Merkelin Johann 48,48, 90,90, 319, 3Ӏ9,32О,32О^321 323,323 М4, 325,336 Mersiowsky Mark 80 Merunus, pleb. w Krzyżporku 101 Metelouf Gregor, duch. elb. 505, 511 MeteloufJohann, duch. elb. 505 Methner Arthur 83, 86 Meusing Arnold, mieszcz. tor. 481 Meusing Georg, mieszcz. tor. 481 Meydenborg Katharina, mieszcz. gd. ИЗ, из Meye Helmuth 229,417, 424 Meysener Paul, mieszcz. gd. 348 Michael, pleb. w Lipniku 282 Michaluk D. 303 Michałowski R. 39 Mierau HeikeJohanna 17,17,18,20, 6l, 63, 255 Mierzwiński Μ. 91 Mikulski Krzysztof24,33,43,44,34, 62, 63, 66, 70, 73, 79, 80,94,100, III, 140,182, 224, 22 6, 274,413, 416,422,43 7,437,468,469,470, 471,472,480,489,303,312,314 Milič Jan z Kromieryża 392,393,394, 395 Militzer Klaus 132,143 Misky Valentin, duch. tor. 489 Mlekicka M. 117 Moddeler Johann, prep, szpitala św. Elżbiety w Gdańsku 180 Moeller Bernd 199, 210,2 io Mojżesz 337,399 Moldenhager Georg, duch. gd. 413 Molenhawer Andreas, wik. tor. 437 Mollenhauer Jacob, duch, i notariusz gd. 267 Molner Christina (Dorothea) 492 Molner Nicolaus, mieszcz. w Nowem 7і Molner Simon, mieszcz. gd. 492,492 Molner, małżeństwo gd. 481,492 Mönch Johann, bp pomezański 319, 325 Moniek
Tiedemann, mieszcz. gd. 481 Morawski W. 23,308 MörsdorfК. 203 Mosanczer Johann, pleb. tor. 130,214, 2Μ Mosciatti A. 171,2 89,3 87 Możdżeń Julia 33, 5 2,32, 66, 68,212, 231,237,402,404,403,406,433, 457,458, 494,527 Możejko Beata 68, 79,188,242,2 63, 298 335,348,35E 447,45 і, 467, 304,506,307,508,320,321,546 Mráz M. 392
INDEKS OSOBOWY гНЈ Nicolaus, kapelan arcybiskupa ryskiego 148 Nicolaus, kapelan tor. 505 Nicolaus, kapelan w Reszlu 161 Nicolaus,kaznodzieja gd. 94,344 Nicolaus, pleb. gd. 101 Nicolaus, pleb. gd. 97,101 Nicolaus, pleb. w Kowalewie 101 Nicolaus, pleb. w Lichnowach, wik. król 142 Nicolaus, pleb. w Olsztynku 101 N Nicolaus, pleb. w Plutách 449 Nacker Hieronymus, duch. tor. 496 Nicolaus, prep, szpitala w Brodnicy 134 Nadolski Bogusław 23 6 Nicolaus, prep, zakonnic w Chełmnie Nagel Arnold, pleb. gd. 86 188 Nasiłowski Kazimierz 193 Nicolaus, wik. i nauczyciel Neidenburg Stephan de, pleb. elb. 143 w Kisielicach 389 Neudorf Paul, prep, szpitala Ducha Niger Jacob, wik. tor. 509 Świętego w Chełmnie 149 Nikodem Jarosław 24 Neue Peter, pleb. w Steblewie, później Nodi Martin 23 w Gdańsku 83, 86 Nowak Tadeusz 60 Neuwemeister Johann, duch. tor. 2 61, Nowak Zbigniew 64,104,114, 241 Nowak Zenon Hubert 19,41, 42, 43, 45° Nichte Peter vom, mieszcz. tor. 513,514 64,91,92,93,94,96,94,99,102, 103,104,106,119,124,130,141, Niclas, kapelan prokuratora kętrzyńskiego 140 164, 228,244,339,463,318 Niclosdorf Johann, pleb. elb. 81,101, Nowosad Wiesław 44 148 Nulde Nicolaus, duch. gd. 464 Nysa Nicolaus de, duch. elb. (?) 302 Nicolai Albert, kapłan z Rybaków 104 Nyswantz Michael, pleb. tor. 130,346 Nicolai Daniel, duch, w Kowalewie 77 Nicolai Johannes de Nydek, notariusz 35Գ387 tor. 123 Nicolaus, brat kapłan krzyżacki O Oediger Friedrich Wilhelm 88, 89,90, z Brodnicy 196 Nicolaus, brat kapłan krzyżacki 91,117,114 z Torunia 263 Oexle Otto Gerhard39,39,152,152, Nicolaus, duch. elb. 506 275,275 OfierskaM. 23
Nicolaus, duch. gd. 525 Mucha J. 23 Mühle E. 344 Müller W 289,384 Müntzer Peter, pleb. w Lentzenn 502 Muratoris Berthold, duch. gd. 283 Murawski Klaus-Eberhard 86 Musky Georg, wik. gd. 242, 243, 265, 371,447,451,471,483,503 Mysske Nicolaus, mieszcz. elb. 294 Myśliwski Grzegorz 39 653
654 «O¿ INDEKS OSOBOWY Gliński Piotr 26,51,48,52,52, 54, 62, 6% 7 і, 73, 74,75,76,78, 83, ^5, 106, 107, io8,109, n3, 114, 115, 118,124, 154, i35,164,164,167, 168,170, 172,175, 177,178,181, 182, i83, 185,188, 226,23o, 23i, 232, 245, 24s, 247, 251, 255, 256, 277, 2 64, 2 67, 2 6g, 2 7b, 2 7 6, 2 77, 27g, 281, 290, 295, 296, 296,526, 329,369,37°,37P376,38օ,422, 427, 433, 43 7, 443, 444, 445, 446, 447, 448, 449, 45і, 4^5, 4^6, 467, 47і, 477, 479, 48օ, 481, 482, 483, 484, 487, 489, 49°, 492, 493, 494, 495,503, 5°5,5іP 5T9, 524, 5 26 52Ժ, 528,544,545,546,549 Olschleger Balthasar, kaznodzieja tor. З78 Oppeln Johann, duch. gd. 148 Orczyk Adam 89,92 Ormond W. Μ. 200 Orszechow Johann, duch. tor. 280,480 Ossenbrucke Nicolaus, mieszcz. gd. 75,570,466 Osterwitcz Naie von 367 Ostinelli P. 258 Ostrowski К 52 Otto, scholar chelm. 212 Otto, wik. elb. 502 Ozenbrugke Jacob, rajca chojnicki 85 Ozenbrugke Johann, pleb. w Ostrowitem 85 Ożóg Krzysztof 88,90, 95,121,124, 124 P Pacevičius A. 257 Pacynke Paul, duch. gd. (?) 78 PakulskiJan 88 Palborn Rotger, duch. elb. 227 Paleczny Tadeusz 254,255 Pankracius, kaznodzieja elb. 577,502, 508 Panske Paul 74,112,127,419 Papaw Peter, mieszcz. tor. 497 Pape Eberhard, mieszcz. tor. 514 Pape Johann, mieszcz. tor. 457 Pape Peter, mieszcz. tor. 512,513, 5ї4,54б Pape, rodzina tor. 514 Parish Helen 205 Pasler Ralf G. 92,114 Pastoureau Michel 202 Paul, duch. elb. 507 Paul, duch. tor. 119 Paul, kapelan w szpitalu Ducha Świętego w Toruniu 186 Paul, sługa pleb. tor. 517 Pawlak Marian 91, 95,55 6 Pechwinkel Peter, mieszcz. gd. 481 Pelech Markian 75 Perłbach Max 44,48,
67,12 6 Perlemberger Martin, pleb. elb. 502, 502 Pešek J. 517 Peter, duch. elb. 172,172 Peter, duch. tor. 545 Peter, kapelan w konwencie tucholskim 139 Peter, kapelan z Braniewa 264 Petke Wolfgang 55 Petri Georg, kleryk gd. 260 Pfaffendorf Andreas, pleb. tor. 99, 161, 238, 261,346,382,543 Pflug Alexius, pleb./wik. w Pasłęku H0,354,354,357
INDEKS OSOBOWY Philippi R. 48 Piątkowski Krzysztof34, j 6 Piccolomini Eneasz Sylwiusz 115 Pietras H 122 Pilgrim, pleban w Wunsdorf449 Piotr z Dusburga, kronikarz 420,420 Piotr, kapelan polski w Toruniu 506 Pisanski Georg Christoph 91, 92 Piscatoris Johann, duch. gd. 2 86 Pistor Hildebrand, duch. gd. 278 Pistoris Jacob, duch. gd. 265 Plastwig Johann, mieszcz. z Braniewa 498 Plastwig Peter, wik. z Fromborka 498 Plate Johann, wik. w szpitalu Ducha Świętego w Ornecie 181 Plauen Heinrich von, wielki mistrz ^, 465 Plawen Peter, mieszcz. gd. 214 Plehn Hans 415, 416,434 Plosel Thomas, mieszcz. tor. 498,498 Plummer Marjorie Elizabeth 203, 204, 519,522,523 Pobłocki A. 455 Pogetky Dorothea, mieszcz. tor. 506 Polak W. 309 Polan Heinrich 540 Polasik- Wrzosek Karolina 3 6 Polonus Szymon, polski kapelan w Toruniu 3 81, 509 Pomierny-Wąsińska Anna 24, 24 Porębska K. 415 Pospieszna B. 433 Postor Konrad, pleban w Tucholi 127 Patkowski Edward 89,93,113,117, 118,123,125,191,391 Powierski Jan 41y Pásán L. 119 ç»J Prange Peter, pleb. w Tolkowcu 83 Prewsse Johann, kleryk 215 Prężyna Wladyslaw 152 Probst Christian 98,1 /5,133,134, 176,179,180,181,185,186 Prutenus Lorenz, pleb./prep. w Lidzbarku Warmińskim (?) 107,178 Pryen Konrad, duch, chełm. 219 Przeracki Jerzy 501 Pszczółkowska Z. Lidia 107,112,113, 114, і5°у238 Putczyk Jacob, duch. elb. (?) 502 PuzaR. 210,309 PysiakJ. 39 Q_ Quandt Benedikt, wik. w Lipniku 270,444,501,525 Quast Nicolaus, pleb. w Młynarach 311 R RackendorfJohann, mieszcz. tor. 75, 480,480 Raczkowski Juliusz 31,447 Radam Jacob von, pleb. 236 Radeheym Gerd de 75 Radekon Christian,
duch. gd. 278 Radzimiński Andrzej 14, 27, 28, 29, 3 і, 39, 45,46,41,49,49, 5°, 5°, 5շ, 54,54,56, 6l, 6շ, 63,96,97, 100, 118,121,122,125,12 6,129, 138,139,147,153,159,161,163, 166, 168,171,187,188, 189,194, 201, 207, 2II, 220, 240, 246, 262, 263,268,275,309,310,310,311, 3 ¡4,3I5,3I^,32I,34°,34I,343, 347,352,35^,384,385,386,387, 655
656 сҢ5 INDEKS OSOBOWY 3 88 395’ 4¡ i, 415,416,4iS 419, 420,42 6,429, 442,457,467,474, 488,492,495,512,515,514,516, 525, 528,528,550, 547,547,548 Rahner К. 205 Rajman Jerzy 420 Rampe Johann, wik. król. 501 Rapoton, kapelan z Braniewa 264 Ratajczak T. 169 Rathe Nicolaus, wik. chelm. 232 Rautenberg Bartholomäus, kan. warmiński 264 Rautenberg Johann, duch. elb. 5 г i, 521 Reber Albert, mieszcz. tor. 513, 514 Reberg Johann, wik. gd. 328,363, 446,450,462 Reden Austin, duch. gd. 506 Refeld Claus 329,493 Reinhard Wolfgang 62, 495 Reise Christoph, wik. tor. 108,391 Reitemeier Arnd 425 Renbot, duch. elb. 263 Renzeyn Peter, pleb. w Gniewie 101 Resil Nicolaus, wik. elb. 511,512 Resinburg Johann, kapelan tor. 509 Reve Johann von, pleb. w Pasłęku 102,132,162,357 Reynike Clemens, mieszcz. elb. 297, 335,555,5°4 Ribach Michael, duch, we Fromborku 443 Riedel R 19 Rietz Henryk 67,155,500 Rittner Edward 199,205,509,550 Rode Peter (de Woynaw) 81, 81 Rogalski Bogumil 416 Rogge Arnd, duch. gd. 107,113,446 Rogge Johann, pleb. w Chojnicach 98, in,357 Rogiten Arnold de, kan. warmiński 100, ιοί Rogitten Johann de, kan. warmiński 484 Rogitten Otto von, kan. warmiński 537 Rogsener Dominikus, mieszcz. tor. 49 8 Röhrich Viktor 45 Role Georg, wik. w Łebie 450 Romer H. 210 R-Osa Agnieszka 104,257 Rosenau Nicolaus, duch, tor. 546, 457, 457՝ 4 63,4 9 7 Rosenbach Nicolaus, duch. elb. 264 Rosenberg Hieronymus, kleryk pomezański 312 Rosener Martin 507 Rosik S. 29,124 Rostanowski T. 25 Roszak Stanislaw 257 Rote Tidemann, mieszcz. elb. 479 Rothe Johann, mieszcz. elb. 479 Rouber Arnd, mieszcz. elb. 172,172
Rouberowie, rodzina elb. 73, 75 Rouer Heinrich, pleb. w Myszewie 84 Rouer Peter, wik. elb. 73 Routenberg Johann, kapelan elb. 502 Rowber Hermann, mieszcz. elb. 297 Rozenkranz Edwin 417 Rozynkowski Waldemar 51,54,155, 15 6у 737’ ІЗ8’l68’ И4, i96, շ63’ 299 37S’ 425 4i6,417,4i9’42Գ 453,475, 47^5շ8^549 Rubin Miri 452’ 453 Rubit Gotke, mieszcz. tor. 513
INDEKS OSOBOWY Ruchlewski R 309 Ruciński Robert 95, 96,102,102,103, 106,106,108,109, по Rudiger Johann, duch. elb. 505, 506 Rufer Nicolaus, duch. 374,484,485 Rulke Jacob, mieszcz. chelm. 337 Runge Johann, duch. 3 3 7,33 7 Ruperti Andreas, pleb. gd. 263, 541 Rusop, rodzina tor. 513 Russe Peter, mieszcz. tor. 485,485 Russin Otto von, pleb. w Braniewie, kan. warmiński 100,101,157, 190,428,446,484 Russocki Stanisław 39 Rustici Georg, duch. 333 Ruysynn Katherina, mieszcz. tor. (?) 513 Rybczyński Henryk 16 Rymaszewski Zygfryd 211,224 Rys' Grzegorz 202 S Saage Johann Martin 45,100 Sachsendorff Peter, duch. gd. 265, 294 Sackheim, rodzina 76 Saczyňska-Vercamer Monika 56,195, 3°9 3^,547 Sadowski Maciej 134,134,180, 185, 250,252,421,542,542 Salfeld Nicolaus 80,81,99,132 Salfeld Theoderic, mieszcz. elb. 81 Salonen Kirsi 3 ii Samerski S. 135 Samoi Piotr 158, 214, 249,3 60,460, 545 Samsonowicz Henryk 27,27,3^,38, 39,40,40,41,41 Sanau Peter 68 гНЈ Sanctonio Leander von 403 Sandberg Andreas, pleb. w Brodnicy 236,352, 353, 355, 386,453,525, 52^ 54i Sandėri Matern, wik. w Jezioranach 279 Santberch Bartholomäus, mieszcz. gd. 298 Sarnowsky Jürgen 16,53,53,54,92, 114,116,116,119,129,131,135, 136,528 Sast Margaretha, mieszcz. tor. 367 Saxo Hermann, mieszcz. chelm. 544, 544 Schäfer Heinrich 17 Schalke Johann, duch. 500 Scheiba Gustav A. 418 Schenckenberg Michael, wik. z Iławy 546 Scheschkewitz U. 184 Schilling Heinz 551 Schillingholtz Jacob, lekarz 98 Schirmer Nicolaus, duch. gd. 495 Schlieben von, bracia 475 Schmauch Hans 45 Schmugge Ludwig 171, 258, 289,312, 387,455 Schoenwald Dawid 44,99,298
Schofiynne Barbara von Banckaw 506 Scholczen Nicolaus 69 Scholze D. 55 Schonaw Andreas, pleb. w Lidzbarku Warmińskim, kan. warmiński 82, 100,157,49g, 499 Schöneck Nicolaus von, bp sambijski 300, 301 Schönecke Johann, pleb. w Przezmarku 101 657
658 í»J INDEKS OSOBOWY Schöner Ch. 13 8 Schonowsche Hedewig, mieszcz. gd. 507 Schonze Nicolaus, duch. gd. 79,508 Schorgast Bartholomäus, mieszcz. z Lubawy 45 7 Schroeder Barbara, mieszcz. gd. 242, 336 SchroederJ. K. v. 43 Schroeter Heinrich, mieszcz. tor. 497 Schroter Albrecht, mieszcz. tor. 109 Schuecke Valentin, duch, z Sępopola 265 Schuler Lorenz, duch. gd. 267 Schultz Franz 122,168, շշյ, շշյ, 274 Schuneman Mathias, kapłan z Gdańska 107 Schwarz В. ij8 Schwennpfewer Vinzenz, wik. wjezioranach 279 Schwichtenberg Nicolaus, pleb. i oficjał gd. 106,107, /07,108, 113,114, 243, 260, 261, 265, 266, 267,267, 271, 272, 273, 293, 294, 295,442,447,5 2ο Schwinges R. Ch. 94 Scroter Heinrich, duch, z Pucka 218, 448 Sculteti Bernard, pleb. gd. 67, 500 Sculteti Gregor, duch. gd. 265 Sculteti Johann, duch. elb. 502 Sculteti Johann, duch, w Lidzbarku Warmińskim 74, 78,443 Sczaniecki P 286 Seburg Hans, mieszcz. elb. 467 Seidenhaftirsche Gritte, mieszcz. z Reszla 510 SeidlJ. 60 Semrau Arthur շշյ, 226,229,346, 415,418,433, 451 Seraphim August 48 Serczyk Jerzy jjo Sernasius, duch. 468 Seteier Jacob, pleb. w Woclawach 84, 545 Sieradzan Wiesław 416 Sigfrid Eberhard 509 Sikorski Dariusz Andrzej 24,33-36, 36,37 Simmel Georg 153, 1J3, 197 Simon, kapelan gd. 444,45 8,494 Simon, kapelan tor. 168,356 Simon, krawiec 517 Simon, pleb. w Kłódce Szlacheckiej 496 Simon, prep, szpitala Ducha Świętego w Chełmnie 179, 545 Simon, sługa pleb. tor. 517 Simon, wik. elb. 502 Simonis Daniel, pleb. tor. 99 Simonis Johann, duch. gd. 136, 445 Simonische Anna, mieszcz. król. 297 Simson Paul 45,43, 97, 112,117,154,
158,162,164,177,179,180, i8j, 187,213, 249, 25°, 25í,2S2,255’ 257’ 284,325,327,351,354,355, 359’360,361,3 64,41j,440,452, 455’ 460,462,494,528, jj 1, 534 Sinten Nicolaus von, pleb. chełm. 131 Skierska Izabela 47, 63, 89,91,92,317, 318,339,340,343,3 80,423,453’ 528,536 SkrobotJ. ji Skrobot W ji Skupieński Krzysztof 86 Skwierczyński Krzysztof36,36,204, 205
INDEKS OSOBOWY Slommow Andreas, pleb. gd. 5 9,59, 112,112,117,146,150,237,237, 238,238,239, 264,348,382,421, 44° Sion Marek 25, 415 Smoliński Marek 188 Smolle Johann, pleb. tor. 104,159, 160,378,433,447 SmoluchaJ 125,555 Snossel Bernhard, mieszcz. gd. 527 Soest, rodzina tor. 79 Solorzano Telechea J. A. 211 Sophia, służąca 5 20 Sorbom Heinrich, bp warmiński 106, 190, 211,321,330,340 Sost Hannus, mieszcz. tor. 473 Sost Nicolaus, duch. tor. 473 Sost Peter, mieszcz. tor. 473 Sawina Urszula 59 Sozański Tadeusz 259 Spiritus Johann, duch. gd. 463 Spramberg Nicolaus, mieszcz. tor. 242, 298,509 StachnikR. 165 Stachowiak Remigius 6 2, 62, 64, 49 9, 5°° Stamer Otto, wik. gd. 265 Stange Heinrich, pleb. w Chełmży 101 Stange Johann, pleb. w Dzierzgoniu 101 Stange Nicolaus, prep, kościoła św. Jerzego w Toruniu 119, 262,527 Stangenberg Lorenz, wik. elb. 279 Stanisław, kapelan polski w Elblągu 381,502 Stanko P 222 Stapel Arnold, bp chełmiński 389,455 Stapel Rombert 96,97 Stąpił Arnold, pleb. gd. 97,101 ί»3 Starnawska Maria 545, 547 Starosta M. 140 Starowieyski Marek 507 Starzyński Marcin 271,276 Steczkowski Piotr 3II Stefan, duch, z Lęborka 77 Stefan, kapelan w klasztorze żukowskim 189 Steffen Hans 13,55,528 Steffen, duch, gd., zakrystian 172 Stegen Simon de, wik. elb. 511 Stegmann Bernt, kronikarz 66 Steinhayn Kirstan, mieszcz. król. 71 Stella Nicolaus de, kapelan tor. 241, 5θ9 Stenczel, kapelan w Nowem 506 Stephan 68 Sterne Nicolaus von, duch. tor. 546 Steyn Margaretha von, mieszcz. gd. 75 Steynbruger (Steinbrugker) Johann, wik. w Pucku 79,444,448,449 Steynbruger Hermann, mieszcz. pucki
79 Steynbruger Ludeke, mieszcz. pucki 79 Stõbener Kristina 66 Stolle Johann, duch. gd. 279 Stopka Krzysztof92,121 Storm Balzer, mieszcz. elb. 299 Stormer Marquard, mieszcz. gd. 286 Strehlke Ernst 122,126,166,169 Strasberg Johann, duch, chełm. 445 Strosbergk Johann de, kapelan tor. 509,5θ9 Struffing Dorothea, mieszcz. gd. 370 Struffing Peter, mieszcz. gd. 370,481 Struwesche Barbara, mieszcz. braniewska 74 Stryprock Johann, bp warmiński 335 659
66ο cHJ INDEKS OSOBOWY Stűbei В. 103 Suproniuk Jarosław gi, 105 Sturing Nicolaus, mieszcz. gd. 466, 508 SupruniukA. 138 Stuwer Peter, prep, zakonnic Sutor Konrad 175 w Królewcu 188 Swanson Robert N. 340, зд8,528 Swarcz Christina, mieszcz. Subkaw Mathias, kapelan chełm. 444 z Grudziądza 491 Suchten Christoph, kan. warmiński, Swarcz Heinrich, mieszcz. pleb. gd. 266 z Grudziądza 491 Sulkowska-Kuraś Irena 125, 137, 161, Swarczen Johann, duch. elb. 472 213,286,333 Sułowski Z. 203 Sweuo Hans, sluga pleb. tor. 517 Szacka Barbara ig8, 233, 2дз Sumowska Alicja 14,48, 4g, 3^0,423, 441 SzackiJ. 23,308 Szafrański Adam 203 Gumowski Marcin 17, 18,31,48,4g, SzarszewskiAdam 24g, 250,3 62,3 64, 53, 54, 61, 63, 64, 65, 6 6, 71, 73, 462 74, 76, 7g, 87, 8д,д6, g7, gg, 102, Szczepański Marek S. 23 104,106, 107,108, rog, 112,115, Szczepański Michał T. 33 ng, 123, 12 6,13 0,131,13 4, 13 6, Szczuczko Witold 254,455 ¡39, M3, M4, M6, M9, l6°,161, Szmatka Jacek 275,304,306 162,164,166,168,172,173,177, Sznytka H. 51 178,180,182,186, ւցշ, ідз, ι95, ід7,200, гот, 203, 207,208,214, Sztompka Piotr 2 5, 25,3 7,15 2 152, . 2ī8,224, 225 231,235,237,239, 275,293, 305,305,411,412,552. 241, 242, 243, 243, 234, 260, 261, 55? 2 62,2 63, 26g, 272, 273, 278, 2 80, Sztylc Żaneta 2g Szukała Μ. 44 292,294,295,296,3о6,3ю,312, Szultka Zygmunt 166, 22g, 450 3Z3,3 Μ, 331,339,346,347,35°, Szwebissin Nicolaus, duch. tor. 471, 355,356,361,36շ,363,365,367, 37і,374,376,378,379,38°,38і, 3 83,3 88, здо, зд і,3д4,395,404, 4շ3,4շ5,42 6,4շ8,433,437,44°, 441, 442, 444, 445, 44б, 447, 45°, 451, 457, 4бз, 4^4, 47°, 471, 472, 473, 474,
477, 478, 48°, 483, 484, 485, 487, 489, 492, 496, 497, 498, 501, 304, 505, 5°9, 5™, 5 Μ, 5ī8, 519,527,5շ8,546,549 Superczyński Mateusz 43, %6, 9շ, 105, log, п8,зді,3 9 2,4 67,4 69 471 Szwecza Martin, duch. 293 Szweda Adam 166, ig7 Szybkowski Sobiesław 166,188, i97 Szymański Kazimierz gi Ś Słiwiński B. 16g, 33 6,417 ŚliwińskiJózef 18g, 416 Świątek A. 105
INDEKS OSOBOWY T Tandecki Janusz 3g, 41,42,43, 4g, 50, 50, 64, 86,103, nj, ζ3^ 433’ ij g, 142,144,143, 146,164,216, 218,26g, 275,275,276,278,3g!, 392’450,320,321 Tannenberg Johann, pleb. tor. 103, U° 131,2^,5^6,367 Tarkowska E. 23 Tausentlist Jorge, duch, tor., kaznodzieja ΐ59’356’377'378’ 379’445, W Tawolerius Johann, brat krzyżacki 405 Templin K. 413 Teodoricus, pleb. w Pieniężnie 101 Teschner Peter, duch. tor. 262, 514 Thamm Peter, duch, warmiński 443 Theiner A. 213 Theophil, duch, w Reszlu 160, 510, 510 Thetenerii Peter, pleb. w Braniewie 101 Thibodeaux Jennifer Dawn 204, 203 Thimonis Nicolaus, prep, szpitala św. Elżbiety w Gdańsku 135,133, 180 Thomas Hugh Μ. 36,40g Thomas, duch, z Brodnicy 355 Thoraw Mathias, pleb. w Lipniku 270, 433,5θι Thuringi Johann, pleb. w Ostródzie 101 Thym Bartholomäus, duch. tor. 48g Ticzen Nicolaus, kapelan na zamku kętrzyńskim 14г Tidman Nicolaus, kleryk gd. 214 Tiefensee Johann, kan. pomezański no Tiergart Augustin, pleb. gd. 65,500 Tiergart Lorenz, duch. gd. 278 гНЈ Toeppen Max 113,122,141,166,16g, 2 2 3,2 43,2 81, շց6, így, շցց TondelJanusz 114,115,117,234 Tönnies Ferdinand 23,23,23, 26 Topolski Jerzy 32 Trelińska В. g4 Trenkwalder Alois 36, 8g, gi, 113, 120, і53у2О2уЗіЗ Зі4,Зі7 Зі8у325у 340,341 Triller (Birch-Hirschfeld) Anneliese 4g, ¡20,334,403 Trupinda Janusz 86, gi, 127,17g, 186, їді, ig6, 270, 486 Tuchol Nicolaus, duch. gd. 443 Turnau Irena 202 TurowskiJan 132,273 Tyczko, pleb. elb. 461 Tyfenow Johann, duch. elb. (?) 302 Tyszka Przemysław 428 U Ulanowski Boleslaw 47,47,207,220, ЗИ Ulbrich-Bösch 8. S3 ÜlhofW. 30g Ulman Peter, prep,
kościoła św. Jerzego w Toruniu 527 Ulrichs Ulrich, mieszcz. elb. 281 Ulrici Paul, wik. tor. 269,471,497, 521 Ulsen Dietrich van, oficjał warmiński 537 Unger Stefanie 20,21 Urban, duch, z Ornety 511 Urban, kaznodzieja gd.377 Ursula, zakonnica tor. 367 66l
6Ő2 c»j INDEKS OSOBOWY v Warlangk Heinrich, duch, z Chojnic Vaerknecht Nicolaus, duch. tor. 464, հԺհ Veerst Nicolaus, pleb. w Sętalu 82 Velan Nicolaus, wik. warmiński r 13 Vieke Gregor, wik. z Lęborka 439 Vogil Paul, pleb. w Galinach 83 Voigt Albert 108 VoigtJohannes 138,169,181,191,223, 226,249, 270, 28y, 289,358’ 4IS’ 465,472 Volckmann Edwin 49,49 Volkmar Lorenz, duch, chełm. 450 Vollmann-Profe 93 Voragine Jakub de 118 Voyt Jeremias, mieszcz. elb. (?) 302 Vroczkow Christian, pleb. w Suszu/ Prabutach (?) ιοί Vtghyn Martín, posłaniec 518 W Wachssieger Johann, wik. tor. 509 Wagner Arkadiusz 30,116 Wagner P. 48,406 Wajda К 103 Wajs H. 13 у Waldau Hieronymus, pleb. tor. i kan. warmiński 66,115,113,159, 237, 238, 255, 294, 295, 328 З28’ 375, 376 379,PM^ 428,436,446, 482,486,488 Waldvogel Ch. 33 Walkusz J. 132 Wallenrod Konrad, wielki mistrz 133, 145,403 Walmow Gert, wik. w Debrznie 79 Walter Johann, pisarz i wik. gd.592 Wargel Johann, pleb. w Kętrzynie 131 265,448 Warthenberg Nicolaus, wik. elb. 512 Waschinski Emil 91 Wasilewska J. 203 Watzenrode Lucas, mieszcz. tor. 513 Watzenrode Łukasz, bp warmiński 430 Wayner Raphael, pleb. tor. 66, 76, 106,260-261,17b, 442,447,456, 483 Wąsik Wojciech /3,16 Weber Max 40 Weber Reinhold 413 Wedemerer Nicolaus, duch. elb. 506 Weger Nicolaus, mieszcz. tor. 123, 5θ9 Weise, rodzina tor. 74,483,486 WeißensteinerJohann 60 Welker Caspar, wik. tor., kan. chełmżyński 76,106, 295,375, 446,45 і, 472 Wenczekonis, duch. elb. (?) 302 Weniger Martin, wik. 235-236 Wenta Jaroslaw 86,93,109,420 WerminghoffAlbert 238,383,423,438, 519 Werner Thomas, kan.
warmiński 70, 82, 94,103, Ю5, ui, 218,230, 254,467 Wernicke Julius Emil 261 Wesseling Gerhard, duch. elb. (?) 78 Westpfahl H. 120,334 Westphal Mathias, pleb. gd. 86 Westvai Jacob, kleryk gd.2i4,2!5,22i Weyda Johann de, prep. tor. zakonnic 262,365 Weyner Johann, duch. gd. 214 Wiesiołowski Jacek 21,25,23
INDEKS OSOBOWY Wigand, wik. tor. 262 Wiggenhauser Béatrice 312,387 Wijaczka Jacek 33 Wildenberg Thomas, duch. w Malborku 69,443 Winkeler Johann, pleb. w Pasłęku 82, 83,110,264, 286,449, 545 Winkeler Nicolaus, kleryk elb. 264 Winterfeld, małżeństwo gd. 480 Winthausen Hartman von, szpitalnik św. Elżbiety w Gdańsku 135 Winzerer Urban, złotnik tor. 366,512 Wirt Bartholomäus, pleb. w Reszlu 43 3 Wiszewski P 124 WisniewskiJan 46,136,138,161,166, 27^ 277,315,415,417,418,542 Wiśniowski Eugeniusz 18,77,33, ¡53, 134,164,163,170, 192, іду, 276, 278,283,288, 289,290,291,423 Witek-Tylczyńska Halina 202 Włodarski J. 82 Włodarski Łukasz 212 Wobbeczins Gertrud, mieszcz. elb. 508 Woelky Carl Peter 41,43,48,100,131, 257,325 Wojciechowska Beata 193 Wojciechowski Μ. 168,413 WojtkowskiJulian 46,118,120,163, 334,337,423 Wolckman Jacob, wik. z Braniewa 2 67 Woldeken Hermann, duch. gd. 265 Wolder Georg, kapelan gd. 510 Woziński Andrzej 43 9 Woźniak Anna 34,33 Woźniak Michał 420 Wójcik Walenty 203 WółkiewiczEwa 14,18, 20,20,33,33, 61, 63, 74,91,106,118,120,130, гҢл 255, 2^3, 29 2, 293, 294,195, 198, 198, 2II, 233, 233, 2681 276, 278, 326,323,336,345,353,369,370, 3 76,3 78,38°,3 9շ, 429,43і, 444, 455,459,4б4,469,47°, 472,4%ο, 487,492,493,494,5^4,529,5շ6, 529 Wranovix Matthew 93 Wright T. 306 WroniszewskiJan 3 9, 62, 63, 88,138, 140,416 Wrzosek Wojciech 3 6 Wulff Nicolaus 69 Wulzak Nicolaus, pleb. elb. 82,110, 114,173,421,422,433,498,498, 532 Wuse Heinrich, dominikanin gd. 224 WyrozumskiJerzy 33 Wyszomirski Sławomir 420 Y Ysermenger Johann, duch. gd. 286 Z Zacharias, wik. w Reszlu 511 Zager Johann,
kaznodzieja gd. 110, 112,113, 264,307,308,377,382 Zager Johann, mieszcz. gd. 384 Zagórski Dariusz 29 Zapała Adam 36,309 ZappH. 203 Zaremska Hanna 23, 26, 27, 91, 276, 288,432,433,433,437 Zasse Johann, duch, z Pucka 444 Zawadzki Wojciech 313 Zdrenka Joachim 81, 84, 83, 229 Zdrójkowski Z. 122, 413 Zeteler Nicolaus, duch. 75 663
664 C»֊։ INDEKS OSOBOWY Ziełińska-Mełkowska Krystyna 416 Ziesemer Walther 113, 118 Zinke Georg, pleb. w Kętrzynie 242, 518 Ziółkowski Μ. 2у Żmudziński Mateusz 104 Znaniecki Florian 132, 304,504, 305, Zundemann Michael, mieszcz. w Grudziądzu 298 Zybajło W. 229 Zygłewski Zbigniew 143,133, 188 Zygmunt Stary, król polski 213 Zygner Leszek 20,3 17, 413 3°5 Zodeling Nicolaus, mieszcz, gd. 508 Zolnhart Wolf von, komtur tor. 27p Zonenberg Sławomir 31, 261,369, 402, Ż 403,404,405^ 412,445, 543 ŻarnowskiJanusz 32,33 Zmudzki P 39 Żółkiewska E. D. 28 Żygulski Zdzisław 202
INDEKS GEOGRAFICZNY Uwzględniono tylko nazwy regionów i miejscowości, bez odniesień do obiektów sakralnych i ulic w ich obrębie oraz bez podziałów na „Stare” i „Nowe” mia sto. Do indeksu włączono również niemieckie nazwy miejscowości pruskich, z odsyłaczami do nazw polskich. Miejscowości niezidentyfikowane podano kur sywą zgodnie z zapisem źródłowym. Pominięto hasło „Prusy”. W indeksie nie uwzględniono miejsc wydania źródeł i opracowań, nie uwzględniono też treści sygnatur archiwalnych i tytułów publikacji. Numery stron podane kursywą od noszą się do miejscowości występujących w przypisach. W przypadku wystę powania hasła zarówno w tekście głównym, jak i w przypisach, numer strony zapisano dwukrotnie. A Adlig Klodtken - Kłódka Szlachecka Alembork (niem. Allenburg) 170, 415,475 Allenburg ֊ Alembork Allenstein - Olsztyn Awinion 101 В Baldenburg ֊ Biały Bór Balga - Balga Balga (niem. Balga) 485 Barciany (niem. Barthen) 140,170 Barczewo (niem. Wartenburg) 166, ■¡.70,414,419 Bartenstein - Bartoszyce Barthen -► Barciany Bartoszyce (niem. Bartenstein) 44, 94, zoo, ιοί, 114, 129, Ο1, Ι55 Ι^2, 165,166,168,170,173» *76, Ι^Ι 184, 192, ¡92, 243, շ74, 280,556, 382, 414,434, 438, 449, 45°, 4^6, ^7,475,485,54б Bazylea 98,102, 215, 261,5/7 Berent - Kościerzyna Berlin 14, 43
666 с»л INDEKS GEOGRAFICZNY Biały Bór (niem. Baldenburg) 127,415 Biecz 105 Bischofsburg - Biskupiec Bischofstein - Bisztynek Bischofswerder ֊ Biskupiec Pomorski Biskupiec (niem. Bischofsburg) 347, 415 Biskupiec Pomorski (niem. Bischofswerder) 418 Bisztynek (niem. Bischofstein) 41ļ Blache 446 Bolonia 80, 97, ιοί Brandenburg ֊ Pokarmin Braniewo (niem. Braunsberg) 26, 27, 27,43, 70, 82, 83, ιοί, 107, 157, IÓ4, 165, ібд, 170,181,193, 212, 213,230, 254, 263,2Ժ7, 277, 279, 279, 283, 287, 291,327,329,347, 55Л 37b 383,414,427,44°, 444, 460,467,493,498,536, 537, 538 Braunsberg - Braniewo Briesen ֊ Wąbrzeźno Brodnica (niem. Strasburg) 27, 65, 98, ιοί, ізз, I57 165,176, ι8ο, 184, 236, 253,346,347, 381,385, 386, 416,420,425,464,475,478,509, 525,52^,541 Bütow - Bytów Bytów (niem. Bütow) 159, 215,414, 419^459 C Chełmno (niem. Kulm) 26, 27,27,42, 69, 75, 78,79, 99,102,103,118, 122,126,131,133,157,159,177, 179,188,188, 189, 217, 219, 223, 227, 232, 247, 247, 252, 273, 299, 312,328, зз1,344,347,363,371, 380,381,414,444,445 448,449 450,463,467,468,469,480,48 і, 497,537,538,545 Chełmża (niem. Kulmsee) ιοί, 17s, 175, 240,347,3 5 6,415 Chojnice (niem. Konitz) n, 44, 73, 83, 85,98, III, 165,176, 223, 228,248,265,283,353, 358,4/4, 446,460,462,465,479 Christburg - Dzierzgoń Cynty (niem. Zinten) 166,170,170, 176, 248,327,346,373,418,418, 539 Czarne (niem. Hammerstein) 65, 213, 419,459 Czarnowo (niem. Scharnau) 476 Człuchów (niem. Schlochau) 229,414 D Danzig - Gdańsk Dąbrówno (niem. Gilgenburg) ī66, 167, 229,252,347,351,417,424, 543 Debrzno (niem. Preußisch Friedland) 44, 65, 79, ΙΟΙ, 107 ^^ ι8ι, ^’
շշ8, 252, 253,4^4^ 449,4бо, 462 Deutsch Eylau ֊ Iława Dirschau ֊ Tczew Dobre Miasto (niem. Guttstadt) 19, 92,106,173,190, 282,328,550, 347,360,414 Dobrzyki (niem. Weinsdorf) 350 Dobrzyń 530 Domnau - Domnowo Domnowo (niem. Domnau) n6,158, 170,415 Drengfurth ֊ Srokowo
INDEKS GEOGRAFICZNY Działdowo (niem. Soldau) 347,418 Dzierzgoń (niem. Christburg) ιοί, 167, /67,327,331,347,417,486 E Elbing - Elbląg Elbląg (niem. Elbing) 26, 27,27,43, 65,66, 69, 78, 80, 81, 81, 82, 83, 91,99, no, iii, 126,131,138, 159,168,170,173,175, iy5, 178, iy8, іуд, 183,194, 22y, 22y, 243, 252,263,264,277,279,281,25z, 283, 284,286, 287,296,319,336, 347,37°, 373,377,381,381,383, 390,417,418,428,429,443,451, 463,467,468,4y2,476,496,304, 505,506,507,511,519,524,532, 533,533,538,545 Elk (niem. Lyck) 413 Erfurt ιοί Ermland - Warmia Europa 121,206,307,541, 549 F Falkenwalde - Sokole Fellin 332 Fischau - Fiszewo Fischhausen ֊ Rybaki Fiszewo (niem. Fischau) 80,163 Frankfurt nad Menem 405 Frauenburg ֊ Frombork Freystadt - Kisielice Friedland ֊ Frydląd Frombork (niem. Frauenburg) 13y, 17o, *75,190,25շ, 347,4i8,443 Frydląd (niem. Friedland) 99, юі, юу (?), 116,170,347,414,4УЗ Fürstenau - Kmiecin гНі G Galiny (niem. Gallingen) 83 Gallingen - Galiny Garbno (niem. Lamgarben) 83,140 Gardeja (niem. Garnsee) 156,136,418 Garnsee - Gardeja Gdańsk (niem. Danzig) 26, 27,2y, 43, 45,47, 59,65, 67,75,78, 81, 82, 83, 84, 85, 91, ду, ιοί, ιο6,107, юу, иг, ιι8,124, ւշ6,129, ІЗ0, ІЗ1, ІЗ2, Սշ, *34, т36 *37, МЗ, 146,150,154,155,158,159, 162, 164,164,169,172,173,176,177, 179, іуд, і8о, і8о, 184-185,186, 187, 207, 213, 214, 220, 221, 224, 237, 242,242, 243, 249, 250, 251, 252, 256,236, 2$у, 263, 264, 269, 278, 2у8, 283, 289, 291, 303,307, 3/9, 325,326,328,329,330, ззз, 347,348,35^,35^ 354,356,359, 360,560,363,364,369,370,371, 374,37б 377,379,392, 394,395, 395,4О2 415,4^7,42І 4շ6,427, 43 7 44շ,
443,445,446,447,448, 450,454,460,4Ó2,464,466,466, 467,46y, 470,471,482,483,490, 49շ, 493,494,49б, 497,499,5°°, 503, 506,507,308,509, 5 ю, 525, 527’527,52^, 53°, 534,536,537, 5յ8, 541, 542, 543, 545, 54^, 547 Gerdauen - Gierdawy Gierdawy (niem. Gerdauen) 84,170, 415,475 Gilgenburg - Dąbrówno Gniew (niem. Mewe) 101,333,34y, 414 Gnoj au - Gnojewo Gnojewo (niem. Gnojau) 347 667
668 հ^Տ INDEKS GEOGRAFICZNY Goldbach 282 Gollub -» Golub Golub (niem. Gollub) 140,176,207, 347,416,45 6, 475,486,546 Gottswalde - Koszwały Górowo (niem. Landsberg) 414,4y5 Graudenz - Grudziądz Greifswald Ժ7,101 Groß Lichtenau - Lichnowy Groß Mausdorf ֊ Myszewo Groß Pulkowo - Wielkie Pulkowo Groß Schwansfeld - Łabędnik Grudziądz (niem. Graudenz) 27, 86, 95, roo, 102,125,133,176,180, 180, 249, 298,347,416,456,4y5 Guttstadt - Dobre Miasto H Hamburg 3 74 Hammerstein - Czarne Heiligenbeil ֊ Swiętomiejsce Heilsberg ֊ Lidzbark Warmiński Heinrichau ֊ Jędrychowo Herrndorf ֊ Młynarska Wola Heselinge 84, 225 Hesja 108 Hirschfeld - Jelonki Hochzeit - Wiślina Hohenstein ֊ ■ Olsztynek I Iława (niem. Deutsch Eylau) 128, 158,28y, 418,546 Italia 102 J Jasna (niem. Lichtfelde) 347 Jelonki (niem. Hirschfeld) 194 Jeziorany (niem. Seeburg) 170,255, 277 279 շ88,347,414 Jędrychowo (niem. Heinrichau) 48y К Käsemark ֊ Kieżmark Katalonia 206 Kauernik -► Kurzętnik Kętrzyn (niem. Rastenburg) 83,129, 131,131,140,155,157,166,166, 170,181,552,4/4,463,475,511, 518 Kieżmark (niem. Käsemark) 260 Kisielice (niem. Freystadt) 389,417 Klausdorf 542 Klein Tromnau ֊ Trumiejki Kłajpeda (niem. Memel) у2,128,547 Kłódka Szlachecka (niem. Adlig Klodtken) 496 Kmiecin (niem. Fürstenau) 4y 6,542 Kneiphof - Knipawa Knipawa (niem. Kneiphof) 151,169, 191,280,300,418 Kollen 508 Kolonia 134 Königsberg - Królewiec Konitz - Chojnice Konstancja 112,156,5/7, 357 Koszwały (niem. Gottswalde) 489 Kościerzyna (niem. Berent) 347 Kowalewo Pomorskie (niem. Schönsee) yy, ΙΟΙ, lĄy, 181,415, 456,464,475 Kowross - Kowróz Kowróz (niem.
Kowross) 147, 263 Kraków 101,123, 134, 295 Kreuzburg ֊ Krzyźpork Królewiec (niem. Königsberg) 19, 26,
INDEKS GEOGRAFICZNY 27,44» Hb 123,142, i5i^5A 154,169,170,171,175, 180,181, 183,183,186, 188,189, 236, 240, 242, 271, 276, 280, 281, 300, 301, 3 49,3 83,414,445, 4 7і, 478 4^6, 49Գ535,538 Krzyżpork (niem. Kreuzburg) ror, 168,170, 282, 288, 289, 291, 347, 414,475 Kulm ֊ Chełmno Kulmsee ֊ Chełmża Kurzętnik (niem. Kauernik) 416 Kwidzyn (niem. Marienwerder) 156, 180,190, iço, 236, 277, 285,415 L Lamgarben - Garbno Landsberg ֊ Górowo Lauenburg - Lębork Lautenburg - Lidzbark Welski Leba - Łeba Legnica 86 Lentcz (Lentzenn) 476, 502 Lessen - Łasin Leunenburg - Sątoczno Lębork (niem. Lauenburg) 77,102,158, V6, 347, ՅՕՆ 414,419,439,459 Lichnowy (niem. Groß Lichtenau) 142,439 Lichtfelde - Jasna Lidzbark Warmiński (niem. Heilsberg) 27, 74, 207 (?), 157, 164,170,178,184, гро, 329,347, З бо, 414,41Ç, 443,468,505-506 Lidzbark Welski (niem. Lautenburg) 547,415,475 Liebemühl - Miłomłyn Liebstadt - Miłakowo í44j Lipnik (niem. Löbenicht) 71, 76,121, 151,158,169,228, 270, 280, 281, 300, 349,418,433,438,444,465, 469, 501, 521, 524,540 Lipsk 96, 99,103,104,113, 261, 378 Löbau - Lubawa Löbenicht ֊ Lipnik Lochstädt 166,244,271 Lubawa (niem. Löbau) 76, 76,104, Г07,116,166,168,189, 254, 346, 347,381,416,426,518 Lubenicz - Łąki Bratiańskie Lyck - Ełk Lyon 327 Ł Łabędnik (niem. Groß Schwansfeld) 84,432 Łasin (niem. Lessen) 83,414,475 Łąki Bratiańskie (niem. Lubenicz) 168 Łeba (niem. Leba) 166,414,450 Łukowo 86 Łużyce Dolne 86 M Magdeburg 13, 216 Malbork (niem. Marienburg) 44, 69, 95, IO7,I29,130, U7,155 l63, 166,169,172,178,181,191,219, 226, 248, 249, 257, 270, 274, 279, 280, 286, 287,
2Ç2,358,362,367, 381,382,389,417,439,440,464, 465,472,486, 503,505,506, 536, 537, 538 Marienburg ֊ Malbork Marienfelde - Myśligoszcz Marienwerder - Kwidzyn 669
6/0 cHj indeks geograficzny Mehlsack - Pieniężno Memel - Kłajpeda Mewe ֊ Gniew Miłakowo (niem. Liebstadt) 416,417, 418,47s Miłobądz (niem. Mühlbanz) 83,448 Miłomłyn (niem. Liebeműhl) 347, 414,417,^ Młynarska Wola (niem. Hermdorf) 138 Młynary (niem.Mühlhausen) ni, 132,311,^, 424, 475,49° Mohrungen ֊ Morąg Morąg (niem. Mohrungen) 101,192, 277 շ85,347 ^Հ,544 Motława (niem. Mottlau) 470 Mottlau - Motława Mrągowo (niem. Sensburg) 415 Mühlbanz - Miłobądz Mühlhausen, wieś 116 Mühlhausen - Młynary Münster 14 Myszewo (niem. Groß Mausdorf) 84,^76 Myśligoszcz (niem. Marienfelde) 253, 449 N Neidenburg - Nidzica Neuenburg - Nowe Neuhof ֊ Pilnik Neumark ֊ Nowe Miasto Lubawskie Neumark - Nowica Neuteich - Nowy Staw Nidzica (niem. Neidenburg) 167,347, 415 Niemcy 102 Niewieścin (niem. Rasmushausen) 350 Nordenbork (niem. Nordenburg) 477 Nordenburg ֊ Nordenbork Nowe (niem. Neuenburg) 27,44,65, ig 6, 22°, 347 35°, 3^7,3^7,414,4бо Nowe Miasto Lubawskie (niem. Neumark) 158,166,168,373, 418,475 Nowica (niem. Neumark) 476 Nowy Staw (niem. Neuteich) 155, 220, 239,417 Nysa 5 6 O Olsztyn (niem. Allenstein) 43,47, 104,170, 277, 282,414·, 507,511 Olsztynek (niem. Hohenstein) 101, 347,414 Open - Opin Opin (niem. Open) 168,350 Orneta (niem. Wormditt) ιοί, 117, 167,168,169,170,181,181,193, 194, 2^7, 258, 291, 296, 297,327, 33°, 347’ 35°’ 373’ 4^4,4շ7 444, 4^4,488,493,511,539 Ortelsburg - Szczytno Ostaszewo (niem. Schöneberg) 326, 33і Osterode - Ostróda Osterwick ֊ Ostrowite Ostrowite (niem. Osterwick) 85,140, 311,348,357 Ostróda (niem. Osterode) 71, ιοί, 141,144,166,347,414 P Papau ֊ Papowo Toruńskie
Papowo Toruńskie (niem. Papau) 194, 476 Pasłęk (niem. Preußisch Holland) 69,
INDEKS GEOGRAFICZNY 98, юг, 142,156,162, i8i, 184, 185,186,194, 252, 334, 358, 359, 360,362,414,459,462,468 Passenheim - Pasym Pasym (niem. Passenheim) 167,170, 257,^75,511,521 Pehsken - Piaseczno Pelplin 47 Pestiin - Postolin Piaseczno (niem. Pehsken) 464 Pieniężno (niem. Mehlsack) 69,100, ιοί, 157, I^5 І7°, V^, 248» 252, 253,347,37°, 372,414,419,443, 449 Pilnik (niem. Neuhof) 438 Plauten - Pluty Pluskowenz ֊ Pluskowęsy Pluskowęsy (niem. Pluskowenz) 43 8 Pluty (niem. Plauten) 69,449,489 Podwiesk (niem. Podwitz) 231, 232 Podwitz - Podwiesk Pokarmin (niem. Brandenburg) 116, ІЗ8,170 Polska 27,92,124,155,195,339 Pomerendorf476 Pomesanien - Pomezania Pomezania (niem. Pomesanien) 201, 204—205 Pomorze Gdańskie 26,46,5 8,347,464 Posilge - Żuławka Sztumska Postolin (niem. Pestiin) 347 Prabuty (niem. Riesenburg) ιοί, 158, 161,167,169, 222, 254, 350,415 Praga 100, ιοί, 103, no, 215 Praust ֊ Pruszcz Gdański Preußisch Eylau - Pruska Iława Preußisch Friedland - Debrzno Preußisch Holland - Pasłęk гҢ։ Preußisch Mark - Przezmark Preußisch Stargard - Starogard Gdański Pruska Iława (niem. Preußisch Eylau) 170, 282, 288, 289, 291,347 Pruszcz Gdański (niem. Praust) 162, 3 48,3 5 7,43^ Przezmark (niem. Preußisch Mark) ιοί, ^,476 Puck (niem. Putzig) 44,79,98,158, 167,168,178,158,184, 218, 347, 414,444,448,465,469 Putzig - Puck R Radzyń Chełmiński (niem. Rehden) 141,167,175,177, 249, 258, 347, 417,475 Rasmushausen - Niewieścin Rastenburg ֊ Kętrzyn Rehden - Radzyń Chełmiński Reszel (niem. Rößel) 27, 84, 95, roo, 105,116,116,118,122,160,161, 170,176, 176,193, 248, 254, 277, 279, 327,33°, 347,374,
39°, 414, 422,425,429,43 6,437,438,44і, 443,445,45°, 452՜453,47°, 49°, 494, 5°8, 5 11 54б Rewal 7 6 Rhein - Ryn Riesenburg - Prabuty Riga - Ryga Rosenberg ֊ Susz Rößel - Reszel Rostock ιοί, ιο8,518 Ruddenovi 449 Rybaki (niem. Fischhausen) 101,107, 222,418 671
6/2 di’ INDEKS GEOGRAFICZNY Ryga (niem. Riga) 292,323 Ryn (niem. Rhein) 331 Rzym 68, 82,171, 215,224,311, 335, 385,45^i 499, 5°Գ 543, 544 S Saalfeld - Zalewo Salino (niem. Saulin) 489 Saloniki 233 Sambia (niem. Samland) 247, 270, 281, 282,316 Samland ֊ Sambia Saulin - Salino Sątoczno (niem. Leunenburg) 170 Schaman - Czarnowo Schippenbeil - Sępopol Schlochau - Człuchów Schöneberg - Ostaszewo Schöneck ֊ ֊ Skarszewy Schönsee - Kowalewo Pomorskie Schweiz - Swiecie Seeburg - Jeziorany Sensburg - Mrągowo Serock 30g Sępopol (niem. Schippenbeil) 84, 99, ιοί, ι66,170, 225, 243, 265, 295, 347,424,475,519 Sętal (niem. Süssenthai) 82,496 Siegfriedswalde ֊ Zegoty Skarszewy (niem. Schöneck) 414 Sokole (niem. Falkenwalde) 420,420 Soldau - Działdowo Srokowo (niem. Drengfurth) 75,167, 17Գ 415 Starogard Gdański (niem. Preußisch Stargard) 414, 522 Steblewo (niem. Stüblau) 84 Strasburg ֊ Brodnica Stüblau - Steblewo Stuhm - Sztum Subkau - Subkowy Subkowy (niem. Subkau) 521,522 Süssenthai - Sętal Susz (niem. Rosenberg) ιοί, 158, iS8, 414 Szczytno (niem. Ortelsburg) 242 Sztum (niem. Stuhm) 142,413 Ś Swiecie (niem. Schwetz) 44, 68,173, zpó, 347,390,391,4/4,460,470 Swierczynki 263 Swiçtomiejsce (niem. Heiligenbeil) 165,166,170,176 136, 242,341, 351,416,475 T Tczew (niem. Dirschau) 86,227, 285, 347,414, 4і9у 525 Thierberg - Zwierzewo Thorn - Toruń Tolkmicko (niem. Tolkemit) ιοί, 170, 176,414, 500 Tolkowiec (niem. Tolksdorf) 83 Tolksdorf - Tolkowiec Toruń (niem.Thorn) 13, 26, 27, 27, 43,50,61,65,66, 75, 76, 79,93, 93,99՝ IO3, lo6 IO9, 115՝ ^7’ 118,123,126,129,130,130,131, 132,132,143,146,154,161,161,
164,164,168,169, 173, 177, 179-180,183,185, 188,192, 194, 215, 216, 223, 225, 227, 228, 230, 237, 239, 253, 256, 260, 261, 269, 269, 272, 279, 280, 285, 292, 294, 298,3 ro, 319,326,328,54z, 346,
INDEKS GEOGRAFICZNY 347 349 35°, 359, 36і, 362,37շ, 373,374,376,377,577, 378,379, 381,557,387,391,408,414,417, 426, 428,441, 442,444, 447, 449, 450, 451,460,463,465, 466,469, 470, 471,472, 472,476,480,481, 482,483,487,484,487, 488,488, 489,492,497, 500,501,504, 509, 509, 514,515, 525,5շ5, 529,538, 543,545,546,547,549,553 Trumiejki (niem. Klein Tromnau) 347 Truntcz 476 Tuchei ֊ Tuchola Tuchola (niem.Tuchei) 127,138,139, 181,357,4/4,459,540,547 U Underwangen 116 V Vienne 203,577 W Waldowo 66 Wargen 282 Warmia (niem. Ermland) 19, 70, 82, 91, roo, 105,145, 775, 204, 206, 342,43° Wartenburg - Barczewo Wąbrzeźno (niem. Briesen) 700,347, 416 Wehlau ֊► Welawa Weichselmünde - Wisloujście Weinsdorf ֊ Dobrzyki Welawa (niem. Wehlau) 170,474, 43Օ Հ75,49Օ JTizć 192 Wiedeń 97, 707, in, 178 сҢл Wielbark (niem. Willenberg) 536 Wielkie Pulkowo (niem. Groß Pulkowo) 224 Willenberg - Wielbark Wisloujście (niem. Weichselmünde) 169,470,491 Wiślina (niem. Hochzeit) 542 Wiochy 99, 707 Włocławek 47,33 o Wocławy (niem. Wotzlaff) 84, 545 Wormditt - Orneta Worplack - Worpławki Worpławki (niem. Worplack) 43 2 Wotzlaff - Wocławy Wozławki (niem. Wuslack) 773 Wrocław 389 Wunsdorf69,449 Würzburg 14 Wuslack - Wozławki Z Zakoniczyn (niem. Zankenzin) 545 Zalewo (niem. Saalfeld) 44, 81,176, 347, 350,474,424,428,460 Zankenzin ֊ Zakoniczyn Zarnowitz - Żarnowiec Zinten - Cynty Zuckau - Żukowo Zumelsperg - Lidzbark Warmiński (?) Zwickau z 8 Zwierzewo (niem. Thierberg) 347 Ż Żarnowiec (niem. Zarnowitz) 188,188 Żegoty (niem. Siegfriedswalde) 443 Żukowo (niem. Zuckau) 188 Żuławka Sztumska (niem. Posilge) 347 Żuławy
326 673 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Sumowski, Marcin 1987- |
| author_GND | (DE-588)1284074307 |
| author_facet | Sumowski, Marcin 1987- |
| author_role | aut |
| author_sort | Sumowski, Marcin 1987- |
| author_variant | m s ms |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048993876 |
| ctrlnum | (OCoLC)1385298312 (DE-599)BVBBV048993876 |
| era | Geschichte 1300-1500 gnd |
| era_facet | Geschichte 1300-1500 |
| format | Thesis Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>04366nam a2200829 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV048993876</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20230626 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">230609s2022 m||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">UWD 2023/11281</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788323145486</subfield><subfield code="9">978-83-231-4548-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1385298312</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048993876</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Sumowski, Marcin</subfield><subfield code="d">1987-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1284074307</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Duchowni i mieszczanie</subfield><subfield code="b">kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns</subfield><subfield code="c">Marcin Sumowski</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Geistlichkeit und Bürgertum</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Clergy and townsfolk</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Toruń</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">673 Seiten</subfield><subfield code="c">23 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi</subfield><subfield code="v">vol. 8</subfield></datafield><datafield tag="502" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">Dissertation</subfield><subfield code="c">Uniwersytet Mikołaja Kopernika</subfield><subfield code="d">2018</subfield><subfield code="g">Erweiterte und ergänzte Version</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in deutscher und englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Kościół katolicki</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Katholische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)2009545-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1300-1500</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Duchowieństwo katolickie</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kapelani</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kaznodzieje</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Klerycy</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Laikat</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Miasta</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Mieszczaństwo</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Proboszczowie</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Rola społeczna</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Spowiednicy</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wikariusze parafialni</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kościół katolicki / duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Mieszczaństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Życie miejskie / Prusy / średniowiecze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Klerus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4031147-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bürgertum</subfield><subfield code="0">(DE-588)4069722-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Pomorze Gdańskie</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Prusy</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Ziemia chełmińska</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Westpreußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079244-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Westpreußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079244-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Katholische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)2009545-4</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Klerus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4031147-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Bürgertum</subfield><subfield code="0">(DE-588)4069722-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1300-1500</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe</subfield><subfield code="z">978-83-231-4549-3</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi</subfield><subfield code="v">vol. 8</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV041455697</subfield><subfield code="9">8</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20230626</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034257172</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0902</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0902</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
| genre_facet | Hochschulschrift |
| geographic | Pomorze Gdańskie dbn Prusy dbn Ziemia chełmińska dbn Westpreußen (DE-588)4079244-4 gnd |
| geographic_facet | Pomorze Gdańskie Prusy Ziemia chełmińska Westpreußen |
| id | DE-604.BV048993876 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T22:08:06Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:52:16Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788323145486 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034257172 |
| oclc_num | 1385298312 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 673 Seiten 23 cm |
| psigel | BSB_NED_20230626 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |
| record_format | marc |
| series | Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi |
| series2 | Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi |
| spelling | Sumowski, Marcin 1987- Verfasser (DE-588)1284074307 aut Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns Marcin Sumowski Geistlichkeit und Bürgertum Clergy and townsfolk Toruń Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2022 673 Seiten 23 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi vol. 8 Dissertation Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2018 Erweiterte und ergänzte Version Zusammenfassung in deutscher und englischer Sprache Kościół katolicki dbn Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd rswk-swf Geschichte 1300-1500 gnd rswk-swf Duchowieństwo katolickie dbn Kapelani dbn Kaznodzieje dbn Klerycy dbn Laikat dbn Miasta dbn Mieszczaństwo dbn Proboszczowie dbn Rola społeczna dbn Spowiednicy dbn Wikariusze parafialni dbn Kościół katolicki / duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Mieszczaństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Życie miejskie / Prusy / średniowiecze jhpk Duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Klerus (DE-588)4031147-8 gnd rswk-swf Bürgertum (DE-588)4069722-8 gnd rswk-swf Pomorze Gdańskie dbn Prusy dbn Ziemia chełmińska dbn Westpreußen (DE-588)4079244-4 gnd rswk-swf (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content Westpreußen (DE-588)4079244-4 g Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 b Klerus (DE-588)4031147-8 s Bürgertum (DE-588)4069722-8 s Geschichte 1300-1500 z DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe 978-83-231-4549-3 Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi vol. 8 (DE-604)BV041455697 8 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister |
| spellingShingle | Sumowski, Marcin 1987- Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi Kościół katolicki dbn Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd Duchowieństwo katolickie dbn Kapelani dbn Kaznodzieje dbn Klerycy dbn Laikat dbn Miasta dbn Mieszczaństwo dbn Proboszczowie dbn Rola społeczna dbn Spowiednicy dbn Wikariusze parafialni dbn Kościół katolicki / duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Mieszczaństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Życie miejskie / Prusy / średniowiecze jhpk Duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Klerus (DE-588)4031147-8 gnd Bürgertum (DE-588)4069722-8 gnd |
| subject_GND | (DE-588)2009545-4 (DE-588)4031147-8 (DE-588)4069722-8 (DE-588)4079244-4 (DE-588)4113937-9 |
| title | Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns |
| title_alt | Geistlichkeit und Bürgertum Clergy and townsfolk |
| title_auth | Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns |
| title_exact_search | Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns |
| title_exact_search_txtP | Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns |
| title_full | Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns Marcin Sumowski |
| title_fullStr | Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns Marcin Sumowski |
| title_full_unstemmed | Duchowni i mieszczanie kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns Marcin Sumowski |
| title_short | Duchowni i mieszczanie |
| title_sort | duchowni i mieszczanie kler nizszy w spoleczenstwie poznosredniowiecznych miast pruskich geistlichkeit und burgertum niederklerus in der gesellschaft spatmittelalterlicher preussischer stadte clergy and townsfolk the lower clerer in the society of late medieval prussian towns |
| title_sub | kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich = Geistlichkeit und Bürgertum : Niederklerus in der Gesellschaft spätmittelalterlicher preussischer Städte = Clergy and townsfolk : the lower clerer in the society of late medieval Prussian towns |
| topic | Kościół katolicki dbn Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd Duchowieństwo katolickie dbn Kapelani dbn Kaznodzieje dbn Klerycy dbn Laikat dbn Miasta dbn Mieszczaństwo dbn Proboszczowie dbn Rola społeczna dbn Spowiednicy dbn Wikariusze parafialni dbn Kościół katolicki / duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Mieszczaństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Życie miejskie / Prusy / średniowiecze jhpk Duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze jhpk Klerus (DE-588)4031147-8 gnd Bürgertum (DE-588)4069722-8 gnd |
| topic_facet | Kościół katolicki Katholische Kirche Duchowieństwo katolickie Kapelani Kaznodzieje Klerycy Laikat Miasta Mieszczaństwo Proboszczowie Rola społeczna Spowiednicy Wikariusze parafialni Kościół katolicki / duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze Mieszczaństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze Życie miejskie / Prusy / średniowiecze Duchowieństwo / Prusy / sytuacja społeczna / średniowiecze Klerus Bürgertum Pomorze Gdańskie Prusy Ziemia chełmińska Westpreußen Hochschulschrift |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034257172&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV041455697 |
| work_keys_str_mv | AT sumowskimarcin duchowniimieszczanieklernizszywspołeczenstwiepoznosredniowiecznychmiastpruskichgeistlichkeitundburgertumniederklerusindergesellschaftspatmittelalterlicherpreussischerstadteclergyandtownsfolkthelowerclererinthesocietyoflatemedievalprussiantowns AT sumowskimarcin geistlichkeitundburgertum AT sumowskimarcin clergyandtownsfolk |