Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias: symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Greek |
| Veröffentlicht: |
Athēna
Ērodotos
2022
|
| Ausgabe: | Prōtotypē ekdosē |
| Schriftenreihe: | Apocrypha, philosophica et magica
1 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Gemischte Register |
| Beschreibung: | In griechischer Schrift |
| Beschreibung: | 569 Seiten Illustrationen |
| ISBN: | 9789604854752 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048973875 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20230620 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 230525s2022 a||| |||| 00||| gre d | ||
| 020 | |a 9789604854752 |9 978-960-485-475-2 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1381298221 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048973875 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a gre | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Muzakēs, Stelios A. |d 1945- |e Verfasser |0 (DE-588)103194614 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias |b symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn |c Stelios A. Muzakēs ; Prologos Charēs Sapuntzakēs |
| 246 | 1 | 3 | |a Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets |
| 246 | 1 | 0 | |a fylaktērioi fylaktōn |
| 250 | |a Prōtotypē ekdosē | ||
| 264 | 1 | |a Athēna |b Ērodotos |c 2022 | |
| 300 | |a 569 Seiten |b Illustrationen | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Apocrypha, philosophica et magica |v 1 | |
| 500 | |a In griechischer Schrift | ||
| 505 | 8 | |a Bibliografie S. 475-524 und Index S. 541-564 | |
| 505 | 8 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache u.d.T.: Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets (S. 525-540) | |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1600-1800 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Griechisch |0 (DE-588)4113791-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Zauberspruch |0 (DE-588)4190550-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Amulett |0 (DE-588)4142310-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Isparta |0 (DE-588)4255311-8 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Isparta |0 (DE-588)4255311-8 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Amulett |0 (DE-588)4142310-0 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Zauberspruch |0 (DE-588)4190550-7 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Griechisch |0 (DE-588)4113791-7 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 1600-1800 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Sapuntzakēs, Charēs |d ca. 20./21. Jh. |0 (DE-588)1290484260 |4 wpr | |
| 830 | 0 | |a Apocrypha, philosophica et magica |v 1 |w (DE-604)BV048973931 |9 1 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Gemischte Register |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20230620 | |
| 940 | 1 | |q gbd_1 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 09033 |g 495 |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 09032 |g 561 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034237448 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1813607905197293568 |
|---|---|
| adam_text |
Πρόλογος του προέδρου της Ενώσεως Σπάρτης Μικράς Ασίας Χάρη Σαπουντζάκη . 9 Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι (scrolls) με μαγικές επικλήσεις (17ος αιώνας) από τη Σπάρτη (Πισιδία) της Μικράς
Ασίας. 13 Εισαγωγή . 15 Μέρος A' Κεφάλαιο πρώτο. Η μαγεία στους πολιτισμούς της Μεσο γείου
. 23 Γενικά (23). Περί μαγείας (24). Η μαγεία στους πολιτισμούς (34). Κεφάλαιο δεύτερο. Κοινωνιολογία της μαγείας . Μαγικά κείμενα παπύρων (43). Διάκριση του περιεχομένου των μα γικών παπύρων
(44). Φυλακτά και φυλακτήρια κείμενα (46). Κεφάλαιο τρίτο. Ιστορικά Σπάρτης Πισιδίας — Περιγραφή των χειρογράφων . 57 Τα ιστορικά για τη Σπάρτη της Πισιδίας (57). Περιγραφή των υπό μελέτη χειρογράφων (66): εξωτερική περιγραφή (66),
ιδιαιτερότη τες (70). — 1.0 τύπος εγγραφής των χειρογράφων A' καιΒ' (71). — 2. Κριτήρια χαρακτηρισμού χειρογράφου ως φυλακτήριο (75). — 3. Ο χαρακτήρας των χειρογράφων (77). — 4. 0 τρόπος καταγρα φής του φυλακτηρίου (79). — 5. Πλήθος και ετερογένεια των κει μένων (80). 567 43
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Κεφάλαιο τέταρτο. Περιεχόμενο των φυλακτηρίων και η διάρθρωση των φυλακτηρίων . 83 Ομοιότητες με άλλα scrolls-rotulus χειρόγραφα (83). Η διάρθρω ση των κειμένων στα μελετώμενα φυλαζτήρια (87). 0 σκοπός της συγκεκριμένης
μορφής (92). Τα Nomina Sacra των χειρογράφων (94). Οι γραφείς (97). Το υδατόσημο (103). Χρονολόγηση (104). Μέρος Β' Codex Spartae Asiae Minoris A'-B'. Σημειώσεις-σχόλια . 109 201 Μέρος Г' Κεφάλαιο
πρώτο. Η εικονογράφηση των χειρογράφων. 323 Γενικά (323). Πρωτογράμματα - κεφαλαία γράμματα (325). Τε χνοτροπία και χρωματική απόδοση (328). Κεφάλαιο δεύτερο. Οι μικρογραφίες. Περιγραφή. 331 Θεοτόκος (331). Αρχάγγελος Μιχαήλ (336). Αρχάγγελος Γαβριήλ (339). Αγία Παρασκευή
η οσιομάρτυς (340). Άγιος Παντελεήμων ο Μεγαλομάρτυς και Ιαματικός (342). Ο άγιος Νικόλαος, ο μέγας. (343). Άγιος Αθανάσιος ο μέγας (345). Άγιος Ιωάννης ο Χρυσό στομος (345). Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος (346). Άγιος Σπυρίδων (347). Ο πρωτομάρτυς άγιος Στέφανος (348). Προφήτης Ηλίας ο Θεσβίτης (350).
Τρεις παίδες εν καμίνω (351). Άγιος Γεώργιος (354). Άγιος Δημήτριος (357). Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης (361). Κεφάλαιο τρίτο. Κοσμήματα γραμμικά . 365 Μέρος Δ' Κεφάλαιο πρώτο. Η δύναμη των λέξεων και των εικόνων . Ταξινόμηση των ρηματικών τύπων (373). Χειρόγραφο A' (373): το ρήμα
(εξ)ορκίζω (374), λοιποί ρηματικοί τύποι (375). Χειρόγρα φο Β' (377). 568 371
Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο δεύτερο. Περί αγγέλων και δαιμόνων . 379 Άγγελοι (379). Δαίμονες (383). Ονόματα αγγέλων, δαιμόνων και πνευμάτων (392): Χειρόγραφο A' (394), Χειρόγραφο Β' (397). Κεφάλαιο τρίτο. Σχέσεις μαγικών και αγιολογικών απεικο νίσεων
. 399 Η θρησκευτική και η μαγική χρήση των εικονίσεων (399). Η δυνα μική των μικρογραφιών (402). Σχήματα - μαγικοί χαρακτήρες (407). Περιγραφή των μαγικών απεικονίσεων (413). Γράμματα και sacra barbara (426). Σημειώσεις
στο νώτο των scrolls (431): χει ρόγραφο A'. Κείμενα (431), σχεδίασμα πλοίου (432), Β'χειρόγρα φο (435). Κεφάλαιο τέταρτο. Εικονίσεις και μαγεία. 437 Η σημασία των εικονίσεων στην πίστη και στην πρακτική της μαγεί ας (437). Μετρική του κειμένου (440). Συμπεράσματα
. 441 Παραρτήματα. 455 Scrolls Spartae Asiae Minoris A'-B' (455). Ρηματικοί τύποι των κειμένων Scrolls Spartae Asiae Minoris A'-B' (469). Δείκτης βι
βλικών πηγών (471). Βιβλιογραφία 475 Abstract: Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with ma gicinvocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor. Contribution to the research for Chris tian amulets . 525 Γενικό ευρετήριο
. 541 Πίνακας περιεχομένων
. 565 569
Ελληνόγλωσση Αγάπιος Ιερομόναχος - Νικόδημός Μονάχος, Πηδάλιον της νοητής νηός της μιας αγίας καθολικής και αποστολικής των Ορθοδόξων Εκκλησίας., Εν Αθήναις, 1841. Αλέξανδρου, Μ., «Ο Μ. Αλέξανδρος εις την μαγείαν», Γέρας A. Κεραμοπούλου, Αθήνα, 1953, σελ. 385-419. Αμμώνιος, Περί ομοίων και
διαφόρων λέξεων, Ενετίησιν, 1804. АггеломатН-ΤςοΥΓΚΑΡΑΚΗ, ΕΛΕΝΗ, «Το φαινόμενο της ζητείας κατά τη με ταβυζαντινή περίοδο», Ιόνιος Λόγος, τόμος χαριστήριος στον Δημήτρη Ζ. Σοφιανό, A', Κέρκυρα, 2007, σελ. 247-293. ΑγΟΥΡΙΔΗΣ, ΣΑΒΒΑΣ Χρ., Τα απόκρυφα κείμενα της-Παλαιάς Διαθήκης, A' (1973), σελ.
513-560. Η Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών, μετάφραση ΑΝΔΡΕΑΣ Τςακαλης, Αθήνα, 1993. Αλεξιαδης, Μήνας, «Do ut des», Δωδώνη 16/1 (1982), σελ. 253-266. Ανλγνωςτακης, ΗΛΙΑΣ, «Το επεισόδιο του Αδριανού “πρόγνωσης” και “τελεσθέντων δήλωσις”», στο Β' Διεθνές Συμπόσιο, Η επικοινωνία στο Βυζάντιο, Πρακτικά,
επιμέλεια Ν.Γ. ΜΟΣΧΟΝΑΣ, Αθήνα, 1993, σελ. 195-226. ΑΝΔΡΙΩΤΗΣ, Ν.Π., Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, Θεσσαλονίκη, 31983. ΑΝΤΟΥΡΑΚΗΣ, Г., Ο Άγιος Νικόλαος στη βυζαντινή τέχνη και παράδοση, Αθήναι, 1988. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Φ.Δ. - Ανδρεαδης, Ερμ., «Τα βαπτιστικά ονόματα ανδρών και γυναικών της
Καππαδοκίας», Δελτίον Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 1 (1977), σελ. 89-135. Αρμενοπουλος, ΚΩΝΣΤ., Πρόχειρον Νόμων ή Εξάβιβλος, επιμ. К. ΜπίΤΣΑΚΗΣ, Αθήνα, 1971. ΑΣΔΡΑΧΑΣ, Σπ., Μηχανισμοί της αγροτικής οικονομίας στην Τουρκοκρατία, ΙΕ'-ΙΣΤ' αιώνα, Αθήναι, 1978. ΒΑΚΑΛΟΥΔΗ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, «Αποτροπαϊκά
φυλακτά της πρώτης βυζαντινής πε ριόδου: Η λειτουργία των απεικονίσεων και των επωδών. Ο ρόλος των χρι στιανών αγίων», Βυζαντινά
19/1 (1998), σελ. 207-224. —, Η μαγεία ως κοινωνικό φαινόμενο στο πρώιμο Βυζάντιο (4ος-7ος μ.Χ. αι ώνας), Θεσσαλονίκη, 2000. 477
Φυλακτήριοι ■ Εξορκιστικοί κύλινδροί — Π εξέλιξη της μαγείας από την αρχαιότητα έως τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, Αθήνα, 2001. Βακαλουδη, Αναστασία - Σπουγιαδακης, Κωνσταντίνος, «Το επάγγελμα του γιατρού στο Βυζάντιο», Βυζαντινός Δόμος 17-18 (2009-2010), σελ. 537-550. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ, Μ.Γ., Σαμιακά
λαογραφικά και εκκλησιαστικά σύμμεικτα, B', Αθήνα, 1992. Βαρδακης, Σπ., «Κρητικαί επωδαί», Λαογραφία Θ' (1926), σελ. 239-248. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ Κουτλουμουςιου, Ωρολογίου το Μέγα, εν Βενετία, 1870. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, ΠΑΥΛΟΣ Δ., «Το ιερό τετραγράμματο μια ιστορική και φιλολο γική προσέγγιση του ονόματος του
Θεού», Δελτίο Βιβλικών Μελετών 28/2 (2010), σελ. 82-107. ΒΕΛΕΝΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, «Ο ζωγράφος του ναού των Αγίων Αναργύρων στη μο νή της Παναγίας Αχειροποιήτου του Παγγαίου», Δελτίου Χριστιανικής Αρ χαιολογικής Εταιρείας 32 (2011), σελ. 128-139. ΒΕΛΕΦΟΝΤΗΣ, Κ., Κυπριανάριον, Περιέχων προσευχάς και
εξορκισμούς διά πά σαν ασθένειαν., εκδ. Διόνυσος, Αθήναι, 1978. ΒΕΡΓΩΤΗΣ, Γ.Θ., Λεξικό Λειτουργικών και τελετουργικών όρων, Θεσσαλονί κη, 1991. Βιβλίον καλούμενου Ονομαστικόν Πανάγιον. Κυρίου Χριστοφόρου, εκ της σκήτέως του Τιμίου Προδρόμου, Κυρίου Δημητρίου Καρυτζιώτου, Πελοποννησίου, νυν
Πρώτον, εν Βενετία, 1808. Βρανουςη, Epa Λ., «Κεκυρωμένη συλλογή επισήμων εγγράφων της εν Πάτμω μονής εις ειλητόν του IA' αιώνος», Σύμμεικτα 1 (1966), σελ. 95-119. Βροντής, Αναςτ., Ροδιακά Λαογραφικά Ђ' (Ρόδος, 1950), σελ. 88#4. ΚλαΥΔΙΟΣ, Περί κράσεων και δυνάμεως των απλών φαρμάκων, edit. Carolus
Gottlob Kuhn, XI, Lipsiae, 1826. —, Άπαντα, edit. Carolus Gottlob Kuhn, XIV, Lipsiae, 1827. ΓΑΡΙΤΣΗΣ, К., «Οι
απαρχές των εικονογραφικών τύπων του ένθρονου Χρι στού», Διάβαση 44 (Ιούλιος-Αύγουστος 2003), σελ. 17-22. ΓΕΔΕΩΝ, ΜΑΝΟΥΗΛ Ιω., «Το εν χρήσει Συνταγμάτων των υπό τον Οικουμενι κόν θρόνον μητροπολιτών και επισκόπων», Εκκλησιαστική Αλήθεια Η'/14 (17 Φεβρουάριου 1888), σελ. 111-113. Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ), στο αρχείο Σάμου, Συλλογές ΦΓ2 προε παναστατικά έγγραφα, #29. ΓΐΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΙΩΗΛ, Αρχιμανδρίτου (Κείμενον - ερμηνευτική παράφρασις Σχόλια), Ή Παλαιά Διαθήκη κατά τούς O', τόμος πρώτος: Ή Γένεσις, Θεσσαλονίκη, 1986. ΓΚΙΚΑΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Αλ., Σειρά ενός και πεντήκοντα υπομνηματιστών εις την Οκτάτευχου και τα τωυ Βασιλειώυ. 1, Εν Λειψία της Σαξονίας, 1772. ΓκίΟΛΕΣ, Ν., «Τα βυζαντινά αυτοκρατορικά διάσημα», στο Βυζάυτιο ως Οικουμέυη, Αθήνα, 2001, σελ. 63-75. ΓΑΛΗΝΟΣ, 478
Βιβλιογραφία Γκρατζιου, Ολγα, «“Κρίκοι φρενοβλαβών” από τη Μικρά Ασία. Στο περιθώ ριο της ιστορίας της ιατρικής και της ιστορίας των μουσείων», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας 26 (2011), σελ. 389-400. ΔΕΛΤΑ, Πηνελόπη, «Το ανέκδοτο οδοιπορικό του Χρύσανθου Νοταρά», Με σαιωνικά και
Νέα Ελληνικά 1 (1984), σελ. 127-280. ΔΕΜΠΟΝΟΣ, АггелО-Διονυςης, Μαγική ιατρική στην Κεφαλονιά, Αργοστόλι, 1983. ΔΕΤΟΡΑΚΗΣ, Θεοχ., «Προσθήκαι εις το Πατερικόν Λεξικόν του Lampe εκ των έργων Γρηγορίου του Θεολόγου», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών ΜΕ' (1982), σελ. 133-156. —, «Νέες προσθήκες στο
Πατερικό Λεξικό του G. Lampe, από τα έργα του Γρη γορίου του Νανζιανζηνού», Κληρονομιά. Τιμητικόν αφιέρωμα στον Άγιον Γρηγόριον τον Θεολόγον, τόμ. 22, τεύχη Α'-Β' (Θεσσαλονίκη, 1990), σελ. 9-28. Διήγησις Αλεξάνδρου του Μακεδόνος., τυπωθείσα και διορθωθείσα παρά Ν.Γ., Ενετίησι, 1804. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΣ,
Δ., Μέγα Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσης, Γ', 1964. ΔίΑΜΑΝΤΙΔΗΣ, Γ., Αγιασματάριον, εν Βενετία, 1844. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο εκ Φουρνα, Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης, υπό A. ΠαπαΔΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΕΡΑΜΕΩΣ, Εν Πετρουπόλει, 1909. ΔΡΑΝΔΑΚΗ, A., Εικόνες, 14ος-18ος αιώνας. Συλλογή Ρ. Ανδρεάδη, ΑθήναΜιλάνο, 2002. ΔρΟΣΟΓΙΑΝΝΗ,
Φανη, Σχόλια στις τοιχογραφίες της εκκλησίας του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου στη Μεγάλη Καστάνια Μάνης, Αθήνα, 1982. Εκκλησιαστικά κειμήλια των πατρίδων της καθ' ημάς Ανατολής στους ναούς της Νέας Ιωνίας Αττικής, Κέντρο Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολι τισμού, Αθήνα, 2009. ΕΥΘΥΜΙΟΥ,
Αναστασία, Θεομητορικές προεικονίσεις της Παλαιολόγειας μνη μειακής ζωγραφικής στη βυζαντινή επικράτεια,
διδακτορική διατριβή, Αθή να, 2011. Δ., Η αντιμετώπιση των μαγικών τεχνών από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς της Δύσης μέχρι και τον 5ο αιώνα, διδακτορι κή διατριβή, Θεσσαλονίκη, 2014. ΖΕΠΟΣ, Ιωάν. - Ζεπος, Παν., Νομοθεσία Ισαύρων και Μακεδόνων, Jus Graecoromanum 2 (1931). ΖΩΓΑ, ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ, Ο τοιχογραφικός διάκοσμος της Τράπεζας του Αγίου Παντελεήμονος Αγιας, Βόλος, 2015. ΖΑΡΩΤΙΑΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ, Т.П., «Τα μηναία από του IA' μέχρι του ΙΓ' αίώνος», Εκκλησια στικός Φάρος 30 (1931), σελ. 287-312 και 348-387. 479
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι ΘΕΟΔΩΡΟΥ, ΑΝΔΡΕΑΣ, Η θεολογία του φωτός της δόξης (Ερμηνεία των τρια δικών ύμνων της παρακλητικής), Αθήνα, 1999. ΘΟΜΨΩΝ, ΕδΟΥΑΡΔΟΣ, Εγχειρίδιον Ελληνικής και Λατινικής παλαιογραφίας, μετάφραση Σπυρίδων Λάμπρος, εν Αθήναις, 1903. Ιβηριτης, ΙΩΑΚΕΙΜ, «Ιωάννου
Σταυρακίου λόγος εις τα θαύματα του Αγίου Δημητρίου», Μακεδονικά 1 (1940), σελ. 324-376. Ιωάννης Γραμματικός Γαζης, Έκφρασις του κοσμικού πίνακας, recensait Fridericus Graefe, Lipsiae, 1822. ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ, Σπ., «Λαογραφικά σύλλεκτα εκ Νυμφών Κέρκυρας», Λαογραφία 2 (1952) ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ, Γ.Β., Καραγκούνηδες.
Συμβολή στην κοινωνιολογία των δοξα σιών, Αθήνα, 1980, σελ. 154-155. —, Σαρακατσάνοι. Μια ελληνική ποιμενική κοινωνία, Αθήνα, 1991, σελ. 245-315. ΚαλβιαϊΝΕΝ, ΝίΚΟΛΟΑΣ, «Ή έκφραση ωόν οΰριον οφεως στα Θαύματα των αγίων Κύρου καί Ίωάννου, ή προφητεία τού Ήσαΐα καί δ θρύλος τοΰ βασι λίσκου στην
ύστερη αρχαιότητα», Parekbolai 7 (2017), σελ. 106-110. ΚΑΛΟΝΑΡΟΣ, Π., Ο βυζαντινός στρατός και η άλωση, Αθήνα, χ.χ. Καλοπιςη-Βερτη, Σόφια - Παναγιωτιδη-Κεςιςογλου, Μαρία (επιμ.), Πο λύγλωσσο εικονογραφημένο Λεξικό όρων Βυζαντινής αρχιτεκτονικής και γλυ πτικής, Ηράκλειο, 2010. ΚαλφογλΟΥΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ
Η., Ιστορική Γεωγραφία της Μικρασιατικής χερσονή σου, εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια ΣΤΑΥΡΟΣ Θ. ΑΝΕΣΤΙΔΗΣ, Αθήνα, 2002. Καμινιωτης, ΒαϊΟΣ Φ., Μάγισσες και μαγείρισσες. Διατροφή, μαγεία και γυ ναικεία εξουσία στους Καραγκούνηδες της δυτικής Θεσσαλίας, Ηρόδοτος, Αθήνα, 2016. Καμπανης, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Φύλαξ.
Τα φυλακτά της αρχαιότητας, Θεσσαλονί κη, 2017. Καντζια, ΧΑΡΙΣ, «Ευχή κατακλιτική κατά Ερμία Πυθιάδος. Ένας
εικονογρα φημένος κατάδεσμος από την Κω», στο Γλώσσα και μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα, σελ. 170-192. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ В., Ο σταυρός στη βυζαντινή μνημειακή ζωγραφική. Η λειτουργία και το δογματικό του περιεχόμενο, διδακτ διατριβή, Θεσσα λονίκη, 2010. ΚαρανικΟΛΑΣ, Παντελεημων, Θεομητορικά προσωνύμια, Αποστολική Δια κονία, 2007. ΚΑΡΜΙΡΗΣ, I., «Ο Π. Ρουσάνος και τα ανέκδοτα δογματικά και άλλα έργα αυ τού, Λόγος υπεραπολογιτικός τε και ηθικός πρός τους δυσανασχετούντας προς τας εκ των εθνών επαγομένας ημίν θλίψας, και την θείαν πρόνοιαν λοιδορούντας», Texte und Forschungen zur byzantinisch-neugriechischen Philologie 14 (Athen, 1935), σελ. 17-19. 480
Βιβλιογραφία ΚΑΤΣΙΩΤΗ, Αγγελική, «Πήλινα φιαλίδια - ευλογίες από τα Δωδεκάνησα», ΔΧΑΕ, περ. Δ', τ. Λ', Αθήνα, 2009, σελ. 271-282. Κέντρου Αγιολογικών Μελετών «Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής», υπεύθυνος: Καθηγητής Αντ. Μάρκου (http://orthodoxhymnographyb.blogspot.com/ 2017/10/blog-post_650.
html/1-10-2018). Kepa, Ελευθερία К., Ο έρωτας στους μαγικούς παπύρους, Αθήνα, 2020. ΚΕΣΙΣΟΓΛΟΥ, I., Το γλωσσικό ιδίωμα του Ούλαγιτς, Αθήναι, 1951. ΚίΤΣΑΚΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Τά αγία Νήπια τα υπό Ήρώδου αναιρεθέντα στην ελληνόφωνη χριστιανική γραμματεία, διπλωματική εργασία, Θεσσαλονίκη, 2013. Κοκοτος, Δ.,
«Η βασκανία», Αρχαιολογία 20 (1986), σελ. 45-46. ΚΟΛΛΙΑΣ, Ταξ., «Η πολεμική τεχνολογία των Βυζαντινών», Δωδώνη. Επι στημονική Επετηρίδα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλο σοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 18/1 (1989), σελ. 17-41. ΚΟΝΤΟΠΑΝΝΗΣ, Παντ. Μ., Γεωγραφία της Μικράς
Ασίας, Αθήναι, 1921. Κοντογλους, ΦΩΤΙΟΣ, Έκφρασις, A', Αθήναι, 1960. ΚΟΝΤΟΜΙΧΗΣ, Πανταζης, Η λαϊκή ιατρική στη Λευκάδα, Αθήνα, 1985. ΚΟΡΔΕΛΛΑΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ, Χρωματολογία, ήτοι περί φύσεως, ονομασίας και της χημικής συστάσεως των χρωμάτων παρά τε τοις αρχαίοις και τοις νεωτέροις, Εν Αθήναις, 1886. Koppe,
ΚΑΤΕΡΙΝΑ, «Φύλακες δένδρων και κιόνων», Πρακτικά Γ' Συμποσίου Λαογραφίας του Βορειοελλαδικού χώρου (Αλεξανδρούπολη, 14-18 Οκτω βρίου 1976), Θεσσαλονίκη, 1979, σελ. 335-347. —, Η ανθρώπινη κεφαλή θέμα αποτρεπτικό στη νεοελληνική λαϊκή τέχνη, Αθή να, 1978. ΚΟΥΚΙΑΡΗΣ, ΣΐΛΑΣ, Ο κύκλος του βίου της
αγίας Παρασκευής της Ρωμαίας και της εξ Ικονίου στη χριστιανική τέχνη, Διδακτορική Διατριβή, Αθήναι, 1994.
ΚΟΥΚΟΥΛΕΣ, Φαίδων, «Μεσαιωνικοί και νεοελληνικοί κατάδεσμοι», Λαογρα φία 8 (1925), σελ. 302-346. —, Βυζαντινών βίος και πολιτισμός 1/2, Αθήναι, 1948. ΚΡΕΚΟΥΚΙΑΣ, Δημ., Επωδές και κατάδεσμοι Τριφυλίας με συσχετισμό προς αρ χαία, μεσαιωνικά και άλλα νεώτερα στοιχεία, Αθήνα, 1971. —, «Ένα Ζαγορήσιο γιατροσόφι», Ηπειρωτική Εστία 22, τχ. 252-253 (Απρίλιος-Μαίος 1973), σελ. 237-249. Κυριαζης, Νεοκλης Γ., «Δημώδης Κυπριακή Ιατρική», Κυπριακά Χρονικά 4 [1926], σελ. 65-94. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, Στ., Ai γυναίκες εις την Λαογραφίαν, Αθήνα, 1920. —, «Επταπάρθενος χορός», Ημερολόγιον Μεγάλης Ελλάδος (1925), σελ. 489-511. —, «Μαγεία», Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη 8 (1927), σελ. 903. ΚΥΡΤΑΤΑΣ, Δ.I., «Το πρόβλημα της μαγείας στον κόσμο των πρώτων χρι στιανών», στο Γλώσσα και Μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα, Αθήνα, 1997, σελ. 120-122. 481
Φυλακτήριοι - Εζορκιστικοί κύλινδροι ΚΥΡΤΣΟΥΔΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ Απ., Τα φόβητρα των λαϊκών παραδόσεων σε μια σύγ χρονη αγροτική κοινότητα, διδακτορική διατριβή, Ιωάννινα, 1987. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΟΥ ΕΞ ΟΙΚΟΝΟΜΩΝ, Περί των Ο, Ερμηνευτών της Παλαιάς Θείας Γραφής 3, Αθήνησι, 1846. ΚΩΣΤΑΚΗΣ, ©ΑΝ., Το γλωσσικό
ιδίωμα της Σίλλης, Αθήνα, 1968. Λαγγης, ΜΑΤΘΑΙΟΣ, Ο Μεγας Συναξαριστής της ορθοδόξου Εκκλησίας I', 1985. ΛΑΜΠΡΟΣ, Σπ., «Το μετά Σολομωνικής ιατροσόφιον της Βονωνίας», Νέος Ελληνομνήμων 15 (1921), σελ. 30-40. ΛαΥΡΙΩΤΗΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Κατάλογος λειτουργικών ειληταρίων της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας»,
Μακεδονικά 4 (1955-1960), σελ. 391-402. ΛίΑΠΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ Σ., Η αίσθησις και η αισθητική του χρώματος, διδακτορική διατριβή, Αθήναι, 1963. ΛΥΠΟΥΡΑΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ, Πήγε να εγκοιμηθεί στο Ασκληπιείο της Επίδαυρου, Αθήνα, 1992. ΜΑΜΟΝΤΖΗΣ, ΣΩΤΗΡΙΟΣ Κ., Εγχειρίδιου απόκρυφου επιστήμης λευκής και μαύρης
μαγείας, Αθήναι, 1953. ΜΑΝΟΥΣΑΚΑΣ, ΜΑΝΟΥΣΟΣ, «Ελληνικά ποιήματα για τη σταύρωση του Χρι στού», Mélanges offerts à Octave et Melpo Merlier à l’occasion du 25e anniversaire de leur arrivée en Grèce, 2, Athènes (1957), σελ. 49-74. Ματθαίου του Βλαστάρεως Σύνταγμα κατά στοιχείον., υπό Γ.Α. Ραλλη και
Μ. ΠΟΤΛΗ, εν Αθήναις, 1859. Μαύρης, Ν., Κασιακή λύρα, Πορτ-Σάιδ, 1928. ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ, ΑΙΜΙΛΙΟΣ Δημ., Τα ιοβόλα ζώα και τα δηλητήρια στην αρχαία ελληνική ιατρική, Αθήναι, 2013. Μεγας, Γ.Α., «Ζητήματα ελληνικής λαογραφίας. Μαγεία, μαγικαί συνήθειαι και δεισιδαιμονίαι», Επετηρίς Λαογραφικού Αρχείου /
Κέντρο Ερεύνης της Λαϊκής Λαογραφίας 3/4 (1941-1942), σελ. 77-195. ΜίΧΑΗΛΙΔΗΣ-ΝΟΥΑΡΟΣ, Μ., Λαογραφικά Σύμμεικτα
Καρπάθου A', Αθήνα, 1932. ΜΟΛΕΣΚΗ, ΛοϊΖΑ, Τα ιερά σκεύη και άμφια και οι λειτουργικοί συμβολισμοί τους, Διπλωματική εργασία, Θεσσαλονίκη, 2007. ΜΟΥΖΑΚΗΣ, ΣΤΕΛ., Σιδερένια Νεοκλασικά στολίδια. Αυλόθυρες. Συμβολισμός-Λαογραφία, Αθήνα, 1982. —, «Πληροφορίες για τον αντιγραφέα Σταμάτη Ιερέα και ζωγράφο και για τις σχέσεις των μοναστηριών Θεολόγου Πάτμου και Χοζοβιώτισσας Αμοργού, από άγνωστο χειρόγραφο του 17ου αιώνα», Μυριόβιβλος 8 (1985), σελ. 2-17. —, Οι βρικόλακες στους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς Νομοκάνονες και στις Παραδόσεις του ελληνικού λαού, Αθήνα, 1988. —, «Εικονογραφικές και λαογραφικές παρατηρήσεις σε τοιχογραφία της «Φιλο ξενίας του Αβραάμ» στον Άγιο Αθανάσιο στο Κορωπί. Οι «συμφωνίες» με 482
Βιβλιογραφία αγίους», Ζ' Επιστημονική Συνάντηση ΝΑ Αττικής [ΕΣΝΑΑ] (Κορωπί, 1995), Πρακτικά, Κορωπί, 1998, σελ. 85-109. «Το αγίασμα του Αγίου Ρηγίνου στη Σκόπελο και τα ακιδογραφήματά του. Τυπολογικές μορφολογικές παρατηρήσεις», Θεσσαλικό Ημερολόγιο 37 (Λά ρισα, 2000), σελ. 209-224. «Σχόλια σε
ανέκδοτα ακιδογραφήματα εκκλησιών της Αττικής. Μια προ σπάθεια εικαστικής, λαογραφικής και εθνολογικής προσέγγισής τους», Η' ΣΙΛΑ (Μαρούσι, 28-31 Μαιου 1999), Πρακτικά, Μαρούσι, 2001, σελ. 172-198. «Τα γιατροσόφια. Μια πανάρχαια λαϊκή πρακτική». Εισαγωγικό κείμενο στο Ανώνυμος, «Ιατροσόφιου 1812»,
πανομοιότυπη έκδοση χειρογράφου κώδικα 18ου αι., Κ. Σπανός, Αθήνα 2001. «Ακιδογραφήματα σε εκκλησίες της Νοτιανατολικής Αττικής. Μια προσπά θεια εικαστικής ερμηνείας τους», ľ Επιστημονική Συνάντηση Νοτιανατολικής Αττικής (Καλύβια Θορικού, 28 Νοεμβρίου - 1η Δεκεμβρίου 2002), Πρακτικά, Καλύβια
Θορικού Αττικής 2004, σελ. 377-404. «Η σφαγή του μόσχου στην παράσταση της «φιλοξενίας του Αβραάμ». Οι συμφωνίες με άγιους. Εικονογραφικές και λαογραφικές παρατηρήσεις Πρό δρομη παρουσίαση». Εκκλησιαστικός Φάρος (New Series 17) 88 (Αλεξάν δρεια-Johannesburg, 2006), σελ. 267-300. «Η ταυτότητα των
ελληνορθόδοξων κοινοτήτων στο χώρο της οθωμανικής αυτοκρατορίας στις αρχές του 19ου αιώνα και ιδιαιτέρα μετά την εφαρμογή του Χαττ-Ι-Χουμαγιούν. Ο θεσμός της προίκας και η σημασία των εκκλη σιαστικών εσόδων στη διαμόρφωση των τοπικών κοινοτήτων», Πρακτικά Δ' Διεθνούς Συνεδρίου Ευρωπαϊκής Εταιρείας
Νεοελληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ), επιμ. Κ. Δημαδης, τόμ. E' (Γρανάδα, 2010), Αθήνα, 2011, σελ. 463-478. Ρώσικα
εκκλησιαστικά αντικείμενα. Δισκάρια. Ορειχάλκινα-αργυρά (XVIIXIX αιώνες), προλεγόμενα Αν. Καθηγητού κ. X. ΜΠΑΜΠΟΥΝΗ, Αθήνα, 2011. Ο αφορισμός, οι βρικόλακες και η αντιμετώπισή τους. Παραδόσεις, δοξα σίες, προλήψεις του ελληνικού λαού. Ανέκδοτοι εξορκισμοί από χειρόγραφους νομοκάνονες. Ααογραφική-ιστορική μελέτη, Αθήνα, 2018. «Οι μικρογραφίες ανεκδότου φυλακτηρίου εξορκιστικού κυλίνδρου ( ScrollRotulus) του 17ου αιώνα από τη Σπάρτη-Πισιδία της Μικράς Ασίας», Επετηρίς της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών NE' (2018-2019), τόμος εκατο νταετηρίδας, σελ. 421-492. Ιστορία χωρίων Λεκανοπεδίου Αττικής. Ιστορία δήμου Μεταμόρφωσης Αττικής (4000 π.Χ. ■ 1834), Αθήνα, 2019. «Οι τοιχογραφίες του υπόσκαφου ναού του Αγίου Αντωνίου στο Ημεροβίγλι Θήρας. Μνημείο εφαρμογής του Jus Patronātus. Συμβολή στην εικονο γραφία του 14ου αιώνα των Κυκλάδων», Πρακτικά ΣΤ' Κυκλαδολογικού Συνεδρίου, υπό έκδοση). 483
Φυλακτηριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροι «Χριστιανικές κοινότητες και αδελφότητες στη Μικρά Ασία στις αρχές του 20ού αιώνα: Από τον κώδικα Αλικαρνασσού-Βουδρούμ», Πρακτικά Δ’ Συμποσίου Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού: «Πολιτικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί θεσμοί των Ελλήνων της
Μικράς Ασίας κατά τους νεότερους χρόνους (2729 Νοεμβρίου 2009, Δήμος Νέας Ιωνίας ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ), Νέα Ιωνία, 2 010, σελ. 49-76. ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, Ν., Συμβολή στη μορφολογία της ελληνικής γραφής. Λεύ κωμα βυζαντινών και μεταβυζαντινών επιγραφών, Θεσσαλονίκη, 1977. ΜΠΕΛΕΖΟΣ, ΚΩΝΣΤ., «Ιωβ: Το πρόσωπο, το βιβλίο
και η ερμηνεία του», στο Σιναΐτικος Κώδικας, Βιβλίο του Ιώβ, σχόλια και προθεωρίες, Αθήνα, 2002, σελ. 41-94. ΜΠΕΝΕΚΟΣ, ΔΗΜ., Η «αγωγή» των δαιμόνων στην Ήπειρο. Συμβολή στη με λέτη της νεοελληνικής μαγείας, Ιωάννινα, 1988. Μπιμπη-ΠαπαςπΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΓΛΑΐΑ, Παραδοσιακή ιατρική στην Πελοπόν νησο,
Αθήνα, 1985. ΜΠΟΥΛΩΤΗΣ, Χρ., «Στοιχεία μαγείας στη Μινωϊκή Κρήτη», Αρχαιολογία 20 (Αύγουστος 1986), σελ. 8-15. ΜΐΊΟΥΡΔΑΛΑΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ A., «Ο ιερός αριθμός “12” ως σύμβολο ιεραπο στολής της ορθόδοξης χριστιανικής θεολογίας με αφορμή την σύναξη των 12 Αποστόλων», Περιοδικό του Οικουμενικού
Ελληνισμού 5 + 1, τχ. 44 (Κα λοκαίρι 2009), σελ. 24-31. ΜοΥΖΑΚΗΣ, Στελ. - ΜΠΑΜΠΟΥΝΗΣ, Χάρης, πατριάρχης, Επιτομή εκ των Προφητανακτοδαβιτικών Ψαλμών. του Ιερού Αυγουστίνου επισκόπου Ιππώνος., διορθ. Ελάχιστου Νικοδήμου, Κωνσταντινούπολή, 1799. ΝίΓΔΕΛΗΣ, Κων. Μ., Καππαδοκία Λατρευτικά και άλλα
τινά στον αέναο κύ κλο του χρόνου. Μια πρώτη ιστορική προσέγγιση, ΚΕΜΙΠΟ, Νέα Ιωνία, 2018. ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Αγιορείτης,
Ακολουθία της Αγίας Οσιομάρτυρος του Χριστού Παρασκευής τω 1856, Εν Αθήναις, 1911. Νικοδήμου εν μοναχοίς ελάχιστου του Αγιορείτου, Εορτοδρόμιον., δαπάνη Στεφάνου και Νεοφύτου των Ιερομόναχων εκ της μεγίστης Λαύρας επονομαζομένων Σκουρταίων., εν Βενετία, 1836. ΝΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, Δ., «Τραγούδια Δωδεκανησίων της Αμερικής», Λαογραφία 17 (1957-1958), σελ. 29-31. ΝΕΟΦΥΤΟΣ Οικουμενικός A., «Louis Bréhier, Les peintures du rouleau liturgique. », Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, IE' (1939), σελ. 465-468. ΞΥΓΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ, Δημητριος, «Εξορκισμοί και Ιατροσόφια εξ Ηπειρώτικου Χει ρογράφου», Επετηρίς Λαογραφικού Αρχείου Ακαδημίας Αθηνών 8 (19531954), σελ. 14-40. 484
Βιβλιογραφία —, «Το δημώδες άσμα Όνειρο της Παναγίας», Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου 13-14 (1960-1961/1962), σελ. 35-51. —, «Η Γελλώ εις την ελληνικήν και ρουμανικήν λαογραφίαν», Λαογραφία 30 (1975-1976), σελ. 246-278. ΟλΥΜΠΙΟΔΩΡΟΪ, φιλοσόφου Αλεξανδρέως, Εις τα μετέωρα του Αριστοτέλους
υπομνήματα, Venetiis, 1560. ΠΑΓΚΑΛΟΣ, Γ., «Περί του γλωσσικού ιδιώματος της Κρήτης», Λαογραφικά Σύμμεικτα 6 (1986), σελ. 389. Παλιοϊρας, Αθ., «Η δυτικού τύπου Ανάσταση του Χριστού και ο χρόνος ει σαγωγής της στην ορθόδοξη τέχνη», Δωδώνη Επιστημονική Επετηρίδα Φι λοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων Ζ'
(1978), σελ. 385-408. ΠαΛΛΑΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, «Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολή και την Θεσσαλονίκην μετά την Άλωσιν (Μεθοδολογικά)», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών MB' (1975-1976), σελ. 101-211. —, «Μελετήματα λειτουργικά αρχαιολογικά. 1. Το οράριον του διακόνου», στο Συναγωγή μελετών
βυζαντινής αρχαιολογίας (Τέχνη-Λατρεία-Κοινωνία), τόμ. A' (Αθήνα, 1987-1988), σελ. 188-189. ΠαΝΤΖΛΡΙΔΗΣ, Σαβ., Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου Κοιμήσεως Θεοτόκου (Μολυβοκκλησιάς) Καρυες Άγιον Όρος, Θεσσαλονίκη, 2006. Παπαδογιαννακης, Nik., Κρητικό Ιατροσόφιον του 19ου αιώνα, Ρέθυμνο, 2001.
ΠαΠΑΔΟΠΟΪΛΟΣ, A.A., «Εξορκισμοί και εξορκισταί», Επετηρίς Εταιρείας Βυ ζαντινών Σπουδών 3 (1926), σελ. 225-234. ΠαΠΑΔΟΠΟΪΛΟΣ, Θ., «Κυπριακαί επωδαί», Κυπριακαί Σπουδαί 169 (1974), σελ. 38-39. ΠαΠΑΔΟΠΟΪΛΟΣ, ΣτϊΛΙΑΝΟΣ, Πατρολογία, τόμ. B', Αθήνα, 1999. ΙΊαΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ-ΚεραΜΕΥΣ, A., Ανάλεκτα
Ιεροσολυμιτικής Σταχυολογίας, τόμ. B', έν Πετρουπόλει, 1894. —, Varia Graeca sacra, Πετρούπολη, 1909. Παπαθωμοποϊλος, Μανόλης
(έκδοση) - Βαρβοϊνης, Μανόλης (σχόλια), Βερναδάκειος Μαγικός Κώδικας, Αθήναι, 2006. ΠαΠΑΘΩΜΟΠΟϊΛΟΣ, Μανόλης - ΒαρβοϊΝΗΣ, Μανόλης, Εξορκισμοί του Ιε ρομόναχου Βενέδικτου Τζανκαρόλου (1627), Εισαγωγή-κείμενο-σχόλια, Αθήνα, 2008. ΠαΠΑΜΙΧΑΗΛ-ΚοϊΤΡΟΪΜΠΛ, ΑΝΝΑ, Τέχνη και ζωή. Ai επί των οικοδομημά των της Σύμης απεικονίσεις, A'; Το σταυρόσχημον ή σταυροειδές, Αθήναι, 1980. ΠαραςκεϊΟΠΟΥΛΟΣ, Γερμανός Αρχ., Ai εν Ηλεία μαγικαί επωδαί (τα ξόρ κια) εξ επόφεως Ορθοδόξου Ποιμαντικής, Πύργος, 1976. ΠαΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΡΜΑΝΟΣ Μητροπ., Τα φυλακτά της Ηλείας υπό το φως της χριστιανικής πίστεως, Αθήναι, 1981. 485
Φυλακτήριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροί ΠαρχαριδοΥ-ΑναΓΝΩΣΤΟΥ, ΜαΓΔΑΛΗΝΗ, «Τρεις παίδες έν καμίνω: επισημάν σεις στην πρωτοχριστιανική εικονογραφία τοΰ θέματος», Βυζαντινά 24 (2004), σελ. 341-352. ΠΑΤΡΩΝΟΣ, ΓΕΩΡΓ. Π., Η Ιστορική Πορεία του Ιησού (από τη φάτνη ως τον κενό τάφο), εκδ. Δόμος, Αθήνα,
1991. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.A., Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, 1, Αθήναι, 1958. —, «Θεόκριτου Ειδύλλια υπό λαογραφικήν έποψιν ερμηνευόμενα», Λαογραφία 18 (1959), σελ. 33-35. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, «Μαγεία και παραφροσύνη στον Όμηρο», στο ΑΦΡΟΔΙΤΗ A. Αβαγιανου (επιστ. επιμ.), Η μαγεία στην αρχαία Ελλάδα,
Αθήνα, 2008, σελ. 37-48. Πηλιλης, ΙΑΚΩΒΟΣ, Τίτλοι οφφίκια και αξιώματα εν τη βυζαντινή αυτοκρατο ρία και τη χριστιανική ορθοδόξω Εκκλησία, Αθήναι, 1985. ΠΟΛΙΤΗΣ, Λίνος, «Κατάλογος λειτουργικών ειληταρίων της Ιερά Μονής Βατοπεδίου», Μακεδονικά 4 (Θεσσαλονίκη 1960), σελ. 403-409. ΠΟΛΙΤΗΣ, Ν.Γ.,
«Παλαιογραφική σταχυολογία εκ μαγικών βιβλίων», Παρ νασσός 3 (1892), σελ. 174-190. —-, «Παλαιογραφική σταχυολογία εκ των μαγικών βιβλίων. A'», Byzanti nische Zeitschrift, herausgegeben KARL KRUMBACHER, 1 (Leipzig, 1892), σελ. 555-571. —, Μελέτη περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού.
Παραδόσεις 2 (1904), σελ. 1154. —, «Λαογραφική επιθεώρησις (Παναθήναια)», Λαογραφία 1 (1909), σελ. 380-393. —, Λαογραφικά Σύμμεικτα 1, 1920. —, «Μαγικαί τελεταί προς πρόκλησιν μαντικών ονείρων περί γάμου», Λαο γραφικά Σύμμεικτα 3, Εν Αθήναις, 1931, σελ. 105-144. —, «Μετεωρολογικοί μύθοι»,
Λαογραφικά Σύμμεικτα 3 (1931), σελ. 1-63. —, Παροιμίαι, τόμ. A', 1965. Πολυδεύκους Ιουλίου, Ιστορία Φυσική, edit. ĪGNATIO
HARDI, MonachiiLipsiae, 1792. ПолҮМЕРОҮ-КамНЛАКН, ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, «Η προσωποποίηση ασθενειών. Φόβος, πανικός και αντιμετώπισή τους», Αρχαιολογία και Τέχνες 104 (Σεπτέμβριος 2007), σελ. 36-44. —, «Μήλο το μαγικό», Πρακτικά Ημερίδας «Μαγεία και μεταφυσικός κόσμος» (19 Δεκεμβρίου 2009), Αθήνα, 2011, σελ. 77-83. ΠΟΥΡΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, Γ.Κ., Ιστορία της βυζαντινής ιατρικής, Αθήναι, 1942. ΠΡΟΒΑΤΑΚΗΣ, ΘεΟΧΑΡΗΣ, «Το “πεδουλοχάρτι”. Ένα άγνωστο χειρόγραφο εξορκισμών από τον βορειοελλαδικό χώρο», Πρακτικά В' Συμποσίου Λαο γραφίας του Βορειοελλαδικού χώρου (Ήπειρος-Μακεδονία-Θράκη) (Κομο τηνή, 16-22 Μαρτίου 1975), Θεσσαλονίκη, 1976, σελ. 401-469). ΠΡΟΒΑΤΑΚΗΣ, ΘΩΜΑΣ, Το Άγιον πνεύμα εις την ορθόδοξον ζωγραφικήν, Θεσ σαλονίκη, 1971. 486
Βιβλιογραφία ΡΑΛΛΗΣ, Г. - ΠΟΤΛΗΣ, Μ., Σύνταγμα των θείων και ιερών Κανόνων., B', Αθήνησιν, 1852՛ Γ', Αθήνησιν, 1853. ΡΟΥΣΟΥΝΙΔΗΣ, ΑνδΡ., Δένδρα στην ελληνική λαογραφία με ειδική αναφορά στην Κύπρο 1, Λευκωσία, 1988. ΡΩΜΑΙΟΣ, Κ.Α., «Λαϊκές λατρείες της Θράκης», Αρχείον του Θρακικού Λαογραφικού και
Γλωσσικού Θησαυρού IA' (1944-1945), σελ. 1-131. —, «Το “φίδι του σπιτιού”: Νεοελληνική επιβίωση της λατρείας του οικουρού όφεως», Λαβύρινθος 1 (1973-1974), σελ. 58-64. Σαθας, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη 5, Βενετία, 1856. ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ, Opuscula Mythologica Physica et Ethica, Amstelaedami, 1688.
ΣΑΠΟΥΝΤΖΑΚΗΣ, Хар. Δ., Η ελληνική παιδεία στη Σπάρτη Πισιδίας (στα τε λευταία 200 χρόνια πριν από την καταστροφή), Νέα Ιωνία, 1983. Σαραντη, Ελπινίκη, «Προλήψεις Θράκης», Λαογραφία 14 (1952), σελ. 169200. ΣαριαΤ-Παναχι, ΜΩΧΑΜΑΝΤ, «Όψεις της οικονομικής ζωής των ορθοδόξων κατοίκων της Πισιδίας από
την οθωμανική κατάκτηση ως τον ύστερο 18ο αι ώνα», Πρακτικά Δ' Συμποσίου Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασια τικού Πολιτισμού: «Πολιτικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί θεσμοί των Ελλήνων της Μικράς Ασίας κατά τους νεότερους χρόνους (27-29 Νοεμβρίου 2009, Δήμος Νέας Ιωνίας ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ), Νέα Ιωνία, 2010,
σελ. 273-286. ΣΕΡΓΗΣ, ΜΑΝΟΛΗΣ, «“Ιερά ζώα”, ανάμεσα στη γονιμότητα και τη μαγική υπό σταση της “λατρείας” τους», στο Ευκαρπίας Αντίδοσις Τιμητικό αφιέρωμα στην εικοσαετία (1995-2015) Θεοφιλούς Αρχιερατείας του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου, Ικαρίας και Κορσέων κ.κ. Ευσεβίου, Αθήνα, 2015, σελ.
763-785. ΣκΟΥΒΛΡΑΣ, Β., «Μαγικά και Ιατροσοφικά ερανίσματα εκ Θεσσαλικού κώδι κας, Επετηρίς Κέντρου
Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας, ΙΗ7ΙΘ' (19651966), Εν Αθήναις, 1967, σελ. 71-115. Σκουτερη-Διδαςκαλου, Εαεωνορα, «Το στίγμα της μαγείας», στο Γλώσσα και Μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα, Αθήνα, 1997, σελ. 11-51. —, «Η μαγεία ως σημείο αναφοράς στην ανθρωπολογική θεωρία», Αρχαιολο γία Τέχνες Τδ (1999), σελ. 18-25. —, «Κατά συνθήκην και εκ συναρπαγής. Οι μαγικές (εκ)τροπές του καθημερι νού», στο Μαγεία και μεταφυσικός κόσμος (Ημερίδα 19 Δεκεμβρίου 2009, Μέγαρο Ακαδημίας Αθηνών), Πρακτικά, Αθήνα, 2011, σελ. 45-55. ΣΟΦΙΑΝΟΣ, Δημ., Χειρόγραφα των Μετεώρων, τόμ. Δ' Χειρόγραφα Μονής Αγ. Τριάδος, Μέρος Δεύτερο, Αθήναι, 1993. ΣΟΦΙΑΝΟΣ, Δημητριος Ζ. - Βαρβουνης, Μανόλης Γ., Λαογραφικά του κώ δικα 666 της μονής Μεταμορφώσεως Μεγάλου Μετεώρου, Αθήναι, 2011. Σπυριδακης, Γ.Κ., «Ο αριθμός εβδομήντα δύο», Αφιέρωμα εις τον Κ.Ι. Άμαντον, Αθήνα, 1940, σελ. 409-418. ΣαΛΟΥΣΤΙΟΣ 487
Φυλακτήριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροι —, «Εξορκισμοί και μαγικοί κατάδεσμοι εκ Κρητικών χειρογράφων», Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου 3-4 (1941-1942), σελ. 60-76. —, «Παραδόσεις και δοξασίαι περί του Μ. Αλεξάνδρου. Ο Μ. Αλέξανδρος εις την μαγείαν», στο Γέρας A. Κεραμόπουλου, Αθήνα, 1953, σελ.
385-419. ΣταΥΡΙΔΗΣ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Θ., Επισκοπική Ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρ χείου: At εντός της Τουρκίας μητροπόλεις κατά τον 20όν αιώνα, Θεσσαλο νίκη, 1996. ΣΤΡΑΤΗ, ΑΓΓΕΛΙΚΗ, «Παρατηρήσεις στην εικονογραφία του βίου του Αγ. Ιω άννη Χρυσοστόμου: Δυο μοναστικά σύνολα από τις Σέρρες και το Άγιον
Όρος», Μακεδονικά 32/1 (2014), σελ. 165-184. Συμεωνιδου, ΕΛΕΝΗ E., Αχειροποίητες εικόνες του Χριστού και της Θεοτό κου, Θεσσαλονίκη, 2011. Σωφρόνιός Ευςτρατιαδης Λεοντοπόλεως, «Αγιολογικά. Ο Άγιος Δημήτριος εν τη Υμνογραφία», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών IA' (1935), σελ. 120-150. Υπόμνημα
εις τας επιστολάς της Καινής Διαθήκης 2 (1935), σελ. 353. —, Ai τρεις λειτουργίαι κατά τους εν Αθήναις κώδικας, Αθήναι, 1935. ΤρΩΙΑΝΟΣ, Σπ., «Η εκκλησιαστική διαδικασία μεταξύ 565 και 1204», Επετη ρίς Κέντρου Ερεύνης Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου Ακαδημίας Αθηνών 13 (1966-1969), σελ. 2-148. —, Ο
«Ποινάλιος» του Εκλογαδίου. Συμβολή εις την ιστορίαν της εξελίξεως του ποινικού δικαίου από του Corpus Juris Civilis μέχρι των Βασιλικών, Frankfurt am Main, 1980. —, «Η μαγεία στα βυζαντινά νομικά κείμενα», Πρακτικά A' Διεθνούς Συμπο σίου «Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο. Τομές και συνέχειες στην
ελληνιστι κή και ρωμαϊκή παράδοση» (15-17 Σεπτεμβρίου 1988), Αθήνα, 1989, σελ. 550-572. -—, «Μαγεία και διάβολος
από την παλαιά στη νέα Ρώμη», Αρχαιολογία και Τέχνες 71 (Ιούνιος 1999), σελ. 9-16. Τςαγγαλας, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ., Το ανακάλημα νεκρών και ζωντανών στα νε οελληνικά μαντικά και κατοπτρομαντικά έθιμα, διδακτορική διατριβή, Γιάν νενα, 1977. —, «Η αστρολογική παράδοση των ζωδιολογίων και ωροσκοπίων», Δωδώνη 9 (1980), σελ. 87-97. —, «'Ενας ιατροσοφικός-μαγικός κώδικας από την περιοχή των Τρικάλων. Codex Tricalinus magicus Ν. Bonwetsch et medicines», Πρακτικά 3ου Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών (Τρίκαλα, 5-7 Νοεμβρίου 1993), Μέρος B', Τρικαλινά 15 (1995), σελ. 203-326 —, «Δύο μαγικές συνταγές από ιατροσοφικό-μαγικό κώδικα των Τρικάλων», Δωδώνη Φιλολογίας, Επιστ. Επετ. Τμήμ. Φιλολ. Φιλοσ. Σχ. Πανεπ. Ιωανν. 27, Ιωάννινα, 1994, σελ. 55-102. ΤΡΕΜΠΕΛΑΣ, Παν., 488
Βιβλιογραφία —, «Τέσσερα μαγικά, μαντικά, αστρολογικά και ιατροσοφικά χειρόγραφα βι βλία από την Καισαρεία της Καππαδοκίας», Δωδώνη, Επιστημονική Επε τηρίδα του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Μνήμη Σωτήρη Δάκαρη, 26 (Ιωάννινα, 1997), σελ.
137-163. —, Μαγεία και Αστρολογία. Εισαγωγική εθνολογική προσέγγιση και απομυ θοποίηση, Αθήνα, 2007. ΤΣΑΚΑ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ, «Παρατηρήσεις στις απεικονίσεις του δράκοντας σε παρα στάσεις της μεσοβυζαντινής τέχνης», στο Ανταπόδοση. Μελέτες βυζαντινής και μεταβυζαντινής αρχαιολογίας και τέχνης προς τιμήν
της καθηγήτριας Ελένης Δεληγιάννη-Δωρή, Αθήνα, 2010, σελ. 473-494. ΤΣΑΝΤΣΑΝΟΓΛΟΥ, K., «IG III.3.110: Ένας αττικός κατάδεσμος», στο Δ. ΛυПОҮРЛН ΚΑΙ Κ. ΜίΝΑ (εκδ.), Φιλερήμου Αγάπησις. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Αγαπητό Γ. Τσοπανάκη, Ρόδος, 1997, σελ. 703-719. ΤΣΑΤΣΟΥ, ΕΛΕΝΗ, Η σχέση μεταξύ
μαγείας και μυστηριακών λατρειών κατά την ελληνορωμαϊκή εποχή, διδακτορική διατριβή, Μάιος 2012. Τςελικας, Αγαμέμνων, «Αριθμογραφική παράσταση των τύπων των χαρακώσεων των χειρογράφων», Θησαυρίσματα 13 (1976), σελ. 297-318. —, «Γητείες και εξορκισμοί σε δυο μεταβυζαντινά χειρόγραφα», Αρχαιολογία και
Τέχνες 71, 1999, σελ. 31-36. Τςιγαριδας, ΕΥΘΥΜΙΟΣ Ν., «Εικόνες της “Σχολής” Καστοριάς, ΔΧΑΕ 33 (2012), σελ. 369-378. ΤΣΟΥΔΕΡΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΕυθυβΟΥΛΟΣ, Η ορολογία των μερών του κεφαλιού και του λαιμού στα αρχαία, μεσαιωνικά και νέα ελληνικά, Αθήναι, 1969. ΦΙΛΙΑΣ, Γ.Ν., «Οι εξορκισμοί ως θεραπευτική
λειτουργική δραστηριότητα», Πρακτικά I' Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου «Η Υγεία και η Ασθέ νεια στή
Λειτουργική Ζωή της Εκκλησίας», Ποιμαντική Βιβλιοθήκη, 21 (2009), σελ. 313-357. Φιλιππίδης, Λ., Πρωτογόνων θρησκευτική ζωή, Αθήνα, 1964. ΦΙΛΙΠΠΙΔΟΥ, ΣμαρΩ, Το έργο του Giordano Bruno «De Magia», Θεσσαλο νίκη, 2008. Φλωρακης, Алек., Καράβια - Τάματα και η θαλασσινή αφιερωτική πρακτική στο Αιγαίο, Αθήνα, 1982. ΦΛΩΡΟΥ, Καλλιόπη, Οι τοιχογραφίες του ναού του αγίου Νικολάου Τσαριτσάνης (1614/1615) και ο ζωγράφος Ιωάννης ιερέας εξ ιδίας κώμης, διδα κτορική διατριβή, Ιωάννινα, 2016. Η Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου. Διήγησις Αλεξάνδρου του Μακεδόνος, επιμ. Γιώργος Βελουδης, Αθήνα, 1977. Χαβιαρα-Καραχαλιου, Σεβαστή, Η λαϊκή Ιατρική της Χίου, Αθήνα, 1993. —, «Μώλυ: Αντίδοτο του θεού Ερμή στα μαγικά βότανα της Κίρκης», Δελτίο Ιδρύματος Κορινθιακών Μελετών, τεύχ. 21 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1997), σελ. 90-96. 489
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Χανιωτης, Αγγελος, «Αμαρτίες, αρρώστιες και γιατρειές στη Μικρά Ασία στους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες», Δελτίον Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 11, 1995-1996, σελ. 13-44. ΧαϊΖΗΔΑΚΗ, Νανω ֊ ΚΑΤΕΡΙΝΗ, Ελενα, «Η εικόνα του αρχαγγέλου Μιχαήλ με δώδεκα σκηνές του
κύκλου του στην Καλαμάτα. Ένα άγνωστο έργο του Γεωργίου Κλόντζα», ΔΧΑΕ ΚΣΤ' (2005), σελ. 241-262. ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ, Κ.Π., «Ξόρκια από την Κύπρο», Λαογραφία 13 (1951), σελ. 12-37. ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ, Γ., «Περί της ενότητος της ελληνικής γλώσσης», Επιστημονική Επετηρίς Πανεπιστημίου Αθηνών 5 (1908-1909), σελ.
97-151. Χειρόγραφα Λαογραφίας από σπουδαστές της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Σχολής Ακαδημίας Ιωαννίνων (1966-1967), Αρχείο Καθηγητή Δημητρίου Σ. Δου κάτου, επιμέλεια ΜΑΡΙΝΑ Вреллн-Zaxoy, Ιωάννινα, 1999. ΧΡΙΣΤΙΔΗΣ, A., «Η μαγική χρήση της γλώσσας», στο Γλώσσα και μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα,
Αθήναι, 1997, σελ. 52-64. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Θ. (Πρωτοπρ.), Εςορκισμοί, εξορκιστές και βασκανία, Αθή να, 2003. ΨΑΧΟΣ, Κ.Α., Η Παρασημαντική της Βυζαντινής Μουσικής ήτοι: Ιστορική και τεχνική επισκάπησις της σημειογραφίας της Βυζαντινής Μουσικής από των πρώτων χριστιανικών χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς, εν
Αθήναις, 1917. ΨΕΛΛΟΣ, ΜΙΧΑΗΛ, «Εγκώμιον εις την μητέρα αυτού», στο Κ.ΣαΘΑΣ, Μεσαι ωνική Βιβλιοθήκη 5, Βενετία, 1856, σελ. 50-61. ΨΥΧΟΓΙΟΣ, ΝΤΙΝΟΣ, «Ηλειώτικα παιδοκομία», Λαογραφία 15 (1953), σελ. 248-273. —, Περί γοητειών και μαντείας, Λεχαινά, 1980. Ξενόγλωσση ABBOTT, George F., Makedonian
Folklore, Cambridge, 1903. Acta Sanctorum Bollandiana, Octobris, 8 (1853), De S. Andrea Cretensi, dicto in
Crisi, Μαρτύρων του άγιου καί. ένδοξου Όμολογητού καί θαυμα τουργού Άνδρέου. Acta Sanctorum Propylaeum Novembris Synaxarium. Ecclesiae Constantinopolitnae, Hippolyti Delehaye, Bruxellis, 1902. Ágoston, Gábor - Masters, Bruce, Encyclopedia of the Ottoman Empire, New York, 2009. AkgÜNDÜZ, A., Osmanli Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahılillari, II kitap: II. Bâyezid Devri Kanunnâmeleri, İstanbul, 1990. ALAND, Barbara, «Kriterien zur Beurteilung kleinerer Papyrusfragmente des Neuen Testaments», στο ADELBERT DenäUX (επιμ.), New Testament Textual Criticism and Exegesis. Festschrift J. Delobel, Leuven, Paris, 2002, σελ. 1-13. 490
Βιβλιογραφία Alexopoulou, Maria-Parthena, Das latrosophion des sog. Meletios, δι δακτορική διατριβή, München, 1998. ALLEN, T.W., «Fourteenth-Century Tachygraphy», The Journal Hellenic XI (1890), σελ. 286-293. ALTINOLUK, Sencan - ATAKAN Nilüfer, «Abrasax: A magical gem in the Istanbul Archaeological Museums», Anatolia Antiqua, Eski Anadolou XXII (2014), σελ. 219-224. Analecta Sacra Spiclecio Solesmensi, edit. J. BAPTISTĂ PlTRA, 1 (Párisii, 1876), 2 (Tusculanis, 1884). ANGUS, S., The religious quests of the Graeco-Roman world, New York, 1929. Apuleius, Metamorphoses, Liber IX, 29, ed. by Stephen Gaselee). ARIKAN, ZEKI, XV-XVI. Yüzyıllarda Hamit Sancağı, İzmir, 1998. Armitage, Robinson J. - Montague Rhodes, James, The Gospel ac cording to Peter, and the Revelation of Peter. Two lectures, London, 1892. Arnaud, Louis, «La baskania ou le “mauvais il” chez les Grecs modernes», I, Échos d’Orient XV/96 (Paris, 1912), σελ. 385-394. —, «La baskania ou le “mauvais il” chez les Grecs modernes», II, Échos d’Orient XV/97 (Paris, 1912), σελ. 510-524. —, «L’exorcisme gnostique “par le Grand Nom” dans l’Euchologe grec», Échos d’Orient VI (1913), σελ. 123-133. Artemidori Daldiani, Onirocriticon Libri V, edit. RUDOLPHI HERCHERI, Lipsiae, 1864. Arundell, F.V.J., Discoveries in Asia Minor: Including a description of the ruins of several ancient cities, and specially Antioch of Pisidia, 1, London, 1834. AUDOLLENT, AUGUSTUS, Defixionum Tabellae, Parisiorum, 1804. Aune, David E., «Magic in Early Christianity», στο WOLFGANG HAASE (Herausg.), Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II, 23.2
Religion (Vorkonstantinisches Christentum: Verhältnis zu Römischem staat und Heidnischer Religion [Forts.]), Berlin - New York, 1980, σελ. 1507-1557. —, Apocalypticism, Prophecy, and Magic in Early Christianity: Collected Essays, Tubingen, 2006. Aylon, Etan, «A church and village remains from the Byzantine period at Pardessiya in the Saron», Attiquot 58 (2008), σελ. 67-89. Babuin, A., «Standars and Insignia of Byzantium», Byzantion. Revue Internationale des Études Byzantines, LXXI (2001), σελ. 5-59. Bain, David, «Φανταζομένη in PGM VII 888 - A Possible Parallel», Zeit schrift für Papyrologie und Epigraphik 101 [1994], σελ. 31-32. 491
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Balfour, David, Αγίου Συμεών Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (1416/17- 1429), Έργα Θεολογικά. Κριτική έκόοσις μετ’ εισαγωγής, Θεσσαλονίκη, 1981. BANE, Theresa, Encyclopedia of Demons in World Religions and Cultures, North Carolina, 2012. BANFIELD, Edward C., The Moral Basis of a Backward Society, Glencoe, 1958. BARANY, Ildiko - Lhilydd Frank κ.ά., Ägyptische Magie im Wandel der Zeiten. Eine Ausstellung des Instituts fur Papyrologie in Zusammen arbeit mit dem Institut fr Ägyptologie der Universität Heidelberg, Heidelberg, 2011. Barb, A.A., «Diva Matrix: A Faked Gnostic Intaglio in the Possession of P.P. Rubens and the Iconology of a Symbol», Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 16 (1953), σελ. 193-238. Bartelink, G.J.Μ., Callinicos, Vie d’Hypatios, Paris, 1971. —, «Φυλακτήριον-phylacterium», Mélanges Christine Mohrmann. Nou veau recueil offert par ses anciens élèves, Utrecht-Antwerp, 1973, σελ. 25-60. BARTON, John, Holy Writings, Sacred Text. The Canon in Early Christianity, Kentucky, 1995. —, «Marcion revisited», στο LEE MARTIN MC DONALD - JAMES A. SANDERS (επιμ.), The Canon Debate, Handrikson, 2002, σελ. 340-345. Bassi, Dom. - Cumont, Fr. - Martini, Aem. - Olivieri, Alex., Codices Itálicos, Codices Neapolitani, IV, Βρυξέλλες, 1903. Baudissin, Wolf Wilhelm von, Κύριος als Gottesname im Judentum und seine Stelle in der Religionsgeschichte, I, Giessen, 1926 και II, Giessen, 1928. Behringer, Wolfgang, «“Erhob sich das ganze Land zu ihrer Ausrottung.”: Hexenprozesse und Hexenverfolgungen in Europa», στο RICHARD VAN Dülmen
(Herausg.) Hexenwelten Magie und Ima gination vom 16.-20. Jahrhundert, σελ. 131-169. Bekkeri, ІММ. Γεωργίου του Κωδινού Παρεκβολαί, Bonnae, 1843. Belke, Klaus - Mersich, Norbert, Phrygien and Pisidien, Tabula Imperii Byzantini 7, Wien, 1990. BELTING, Hans, Likeness and Presence: A History of the Image before the Era of Art, μετάφραση Edmund Jephcott, Chicago and London, 1994. Berlin, Brent - KAY, Paul, Basic Color Terms: Their Universality and Evolution, Berkeley, 1969. Berliner, R., «Arma Christi», στο R. Suckale (επιμ.), «The Freedom of Medieval Art» und anderer Studien zum christichen Bild, Berlin, 2003, σελ. 97-191. Bernand, A., Sorciers grecs, Paris, 1991. Bernard, P. - Grenfelland, Arthur - Hund, S., The Amherst Papyri, Part 1, London, 1900. 492
Βιβλιογραφία BETZ, Hans Dieter, «Fragments from a Catabasis Ritual in a Greek Magical Papyrus», History of Religions, 19, #4 (May 1980), σελ. 287295. —, The «Mithras Liturgy», Mohr Siebeck, 2003. Bibliotheca Hagiographica Graeca, edid. Socii Bollandiani, Bruxellis, 1909. BIRD, Michael F., «The peril of modernizing Jesus and the crisis of not contemporizing the Christ», Evangelical Quartely 78/4 (2006), σελ. 291-312. BjORCK, GUDMUND, Der Fluch des Christen sabinus. Papyrus Upsaliensis 8, Uppsala, 1938. BJÖRKLUND, Heta, «Comparing Greco-Roman uterus votives and Byzan tine uterus amulets», Studia Antiqua. A student journal for the study of the ancient world 16, Summer 2017, σελ. 9-21. —, Protecting Against Child-Killing Demons: Uterus Amulets in the Late Antique and Byzantine Magical World, Academic dissertation, Hel sinki, 2017. BLACK, Μ. (έκδ.), Pseudepigrapha veteris testamenti Graece 3, Leiden, 1970. —, Apocalypsis Henochi Graece, Leiden, 1970. Blanshard, ALASTAIR, «The Problems with Honoring Samos: An Athe nian Document Relief and its Interpretation», στο Zahra Newby RUTH Leader-Newby (επιμ.), Art and Inscriptions in the Ancient World, Cambridge, 2007, σελ. 19-37. BOHAK, Gideon, «Some “mass produced” scorpion-amulets from the Cairo Genizah», στο A Wandering Galilean: Essays in Honour of Sean Freyne, edited Zuleika Rodgers with Margaret Daly-Denton and Anne Fitzpatrick McKinley, Leiden-Boston, 2009, σελ. 35-49. —, «The magical rotuli from the Cairo Genizah», στο GIDEON BOHAK Yuval Harari - Shaul Shaked (επιμ.), Continuity and Innovation in the Magical Tradition, Leiden,
2011, σελ. 321-340. BOHLEN, Anna, Fluch und Religion: Lateinische Fluchtafeln als Ausdruck privater Religiosität? (Dokt. Philos.), Oldenburg, 2018. Bonner, Campbell, «Witchcraft in the Lecture Room of Libanius», Transactions of the American Philological Association 63 (1932), σελ. 34-44. —, Studies in Magical Amulets. Chiefly Graeeo-Egyptian, Ann Arbor, 1950. —, «Amulets chiefly in the British Museum. A Supplementary article», The American School of Classical Studies at Athens, Hesperia XX, 4 (1951), σελ. 301-345. BONNET, Μ. (εκδ.), Narratio de miraculo a Michaele Archangelo Chonis patrat, Paris, 1890. 493
Φυλακτήριοι ■ Εξορκιστικοί κύλινδροι BoNWETSCH, Ν., «Die apokryphen Fragen des Bartholomäus», Nach richten von der Königlichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Gottingen: Philologisch-historische Klasse, Gottingen, 1897. BORGHOUTS, J.F., Ancient Egyptian Magical Texts, Leiden, 1978. BOUDET, JEAN-PATRICE, «Les who’s who démonologiques de la Renais sance et leurs ancêtres médiévaux. Demonological who’s who of the 16th century and their medieval ancestors», Medievals. Langues, Textes, Histoire 44 (Printemps 2005), σελ. 117-140. Bourdieu, Pierre, Outline of a Theory of Practice, transi. Richard Nice, Cambridge University Press, 1977. BOUSTAN, Ra'anan ■ Sanzo, JOSEPH E., «Christian Magicians, Jewish Magical Idioms, and the Shared Magical Culture of Late Antiquity», Harvard Theological Review 110/2 (2017), σελ. 217-240. BRASHEAR, William, «The Greek Magical Papyri: an Introduction and Survey; Annotated Bibliography (1928-1994)», στο W. HAASE and H. Temporini (επιμ. έκδ.), Aufstieg und Niedergang der römischen Welt (ANRW), II: Voces magicae, σελ. 3380-3684. —, «Άμπρα κατάμπρα στην ελληνορωμαϊκή Αίγυπτο», Αρχαιολογία και Τέ χνες 70 (1999), σελ. 29 κ.ε. BrÉAL, Μ. - MASPERO, G., «Tabella devotionis de la nécropole romaine d’Hadrumète», Bibliothèque êgyptologique 2 (Paris, 1893), σελ. 297311. BrÉHIER, LOUIS, «Les peintures du rouleau liturgique no. 2 du monastère de Lavra», Annales de l’Institut Kondakov (Seminarium Kondakovianum),II (1940), σελ. 1-20. BREMMER, J.N., «The birth of the term magic», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik (ZPE) 126 (1999), σελ. 1-12. BREMMER,
Jan N. - VeenstrA, Jan R., The Metamorphosis of Magic from late Antiquity to the Early Modern Period, Leuven-Paris, 2002. BRIGHTMAN, F.E., Liturgies Eastern and Western, vol. I: Eastern Li turgies, London, 1896. Brock, S.P., The Testament of Job, Edited with an Introduction and Critical Notes [Pseudepigrapha Veteris Testamenti Graece, II], Leiden, 1966. —, «Testamentum lobi», στο A.M. DENIS - M. DE JOGE, Pseudepigrapha Veteris Testamenti Graece, II, Leiden, 1967, σελ. 19-57. Brouette, E., «Les civilisations chrétiennes du XVIe siècle devant le problème satanique», Etudes Carmélitaines, Satan, édit. Desclée de Brunet, Paris, 1948, σελ. 352-379. Brox, Norbert, «Magie und Aberglaube an den Anfängen des Christen tums», Trierer Theologische Zeitschrift 83 (1974), σελ. 157-180. BRUBAKER, Leslie, «The Introduction of painted initials in Byzantium», Scriptorium 45/1 (1991), σελ. 22-46. 494
Βιβλιογραφία BRUDER, C., Ταμείου της Αγίας Γραφής. Καινή Διαθήκη, επιμέλεια ιερ. I. Διώτης, Αθήναι, 1993. BRUNO, Giordano, Περί μαγείας, μετάφραση E. Γραμματικοποτλος, Αθή να, 2011. BUDGE, E.A.W., Amulets and Superstitions, Oxford, 1930. BUTLER, Dom CUTHBERT, The Lausiac history of Palladius, I,
Cambridge, 1898· II, Cambridge, 1904. BUTTLER, Elisa Marian, The myth of the magus, Cambridge-London, 1997. CacouroS, C., «La magie à Byzance», στο La magie égyptienne: à la recherche d’une définition, Paris, 2002, σελ. 323-326. CAMMANN, Schuyler, «Islamic and Indian Magic Squares», History of
Religions VIII/3 (1968-1970), σελ. 181-209, 271-299. CANZOBRE MARTÍNEZ, Isabel, «Magical amulets user’s guide: Preparation, Utilization and knowledge transmission in the PGM», στο EMILIO Suárez, Miriam Blanco - Eleni Chronopoulou - Isabel Canzobre (επιμ.), Magikè Téchne. Formación y consideración
social del mago en el Mundo Antiguo, Madrid, 2017, σελ. 181-182. Capron, Laurent, Deux codices hagiographiques sur papyrus du Musée du Louvre: édition et commentaire, Thèse Université Paris 4, ParisSorbonne, 2010. Carpzovh, J.B., H Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, IV, Oxonii, 1817. Caseau,
BEATRICE, «Magical protection and stamps in Byzantium», στο Ilona Regulski - Кім Duistermaat - Peter Verkinderen (επιμ.), Seals and sealing practices in the Near East, Developments in Administration and Magic from Prehistory to the Islamic Period, Proceedings of an International Workshop at the
Netherlands-Flemish Institute in Cairo on December 2-3, 2009, Leuven-Paris-Walpole Ma, 2012, σελ. 115-132. Castagno,
Adele Monaci (cura), Il Diavolo e i suoi angeli. Testi e tradizioni (secoli I-III), Biblioteca Patristica, Gennaio, 1996. CAUSEY, Faya, Ancient Carved Ambers in the J. Paul Getty Museum, with technical analysis by Jeff Maish, Herant Khanjian, and Michael Schilling, Los Angeles, 2012. CAVALLO, G., «Rotulo», Enciclopedia dell’arte antica, VI (1997), σελ. 1031. Cavallo, Guglielmo - Orofino, Giulia - Pecere, Oronzo (επιμ.), Exultet. Rotoli liturgici del medioevo meridionale, Roma, 1994. Çelebi, Evliya, Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Anadolu, Suriye, Hicaz (1671-1672) 9 (İstanbul, 1935). CHARLES, R.H., The Rook of Enoch or 1 Enoch. Translated from the editor’s Ethiopie text, Oxford, 1912. 495
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Chronicon Paschale 1 (Bonnae, 1832). Chronique de Jean, évêque de Nikiou, texte éthiopien, publié et traduit par H. Zotenberg, Paris, 1883. Clementis Alexandrini Opera, Lutetiae, 1629. CLINE, Rangar H., «Archangels, Magical Amulets, and the Defense of Late Antique Miletus», Journal of Late Antiquity 4/1 (2011), σελ. 55-78. COLLIGNON, Maxime, «Inscriptions de Pisidie et de Pamphylie», Bulletin de Correspondance Hellénique 3 (1879), σελ. 333-347. COLOMO, Daniela, «4672. Erotic Magical Formulary», The Oxyrhynchus Papyri, LXVIII, London, 2003, σελ. 111-114. CONYBEARE, F.C., The dialogues of Athanasius and Zacchaeus and of Timothy and Aquila, Clarendon Press, Oxford, 1898. COSENTIN, A., «La tradizione del re Salomone come mago ed esorcista», στο A. MastrOCINQUE (εκδ.), Gemme gnostiche e cultura ellenistica, Μπολώνια, 2002, σελ. 41-59. CRAMER, J.A., edidit, Catenae graecorum patrum in Novum Testamen tum, 8 Epistolas Catholicas, Oxonii, 1844. Crisafulli, V.S. - Nesbitt, J.W. - Haldon, J.F. (επιμ.), The Miracles of St. Artemios: A Collection of Miracle Stories by an Anonymous Author of Seventh Century Byzantium, Λέιντεν - Νέα Υόρκη, 1997. CRUM, W.E., «Magical Texts in Coptic -II», Journal of Egyptian Archeology 20(1934), σελ. 195-200. CUMONT, F., L’Égypte des astrologues, Bruxelles, 1937. Dacron, Gilbert, «Rêver de Dieu et parler de Soi. Le rêve et son inter prétation d’après les sources byzantines», στο I sogni nel Medioevo, seminario Internazionale, Roma, 2-4 Ottobre 1983, a cura di GREGORY TULLIO, Lessico Intellettuale Europeo XXXV, Roma,
1985, σελ. 37-55. Daniel, Robert W., Two Greek Magical Papyri in the National Museum of Antiquities in Leiden: A Photographic Edition of J 384 and 395 ( = PCM XII and XIII), Opladen, 1991. —, «Testament of Solomon: Addendum to P. Rain. Cent. 39», Tyche Beiträge zur Alten Geschichte, Papyrologie und Epigraphik 28 (2013), σελ. 37-39. Daniel, R.W. - Maltomint, F., Supplementum Magicum, vol. 2 (Papyrologica Coloniensia 16/2) (1992). D’Anville, JEAN-BAPTISTE BOURGUIGNON, Géographie ancienne abrégée, Paris, 1769. Das Dynameron des Nikolaos Myrepsos, Erst edition on ILIAS VÄLIÄKÖS, Publiziert bei Propylaeum, 2019. Dasen, Véronique, «Le secret d’Omphale», Bevue Archéologique 46 (2008/2), σελ. 265-281. 496
Βιβλιογραφία Gustav, A Dictionary of Angels, including the fallen angels, New York, 1967. DAWSON, TIM, «Klivanion revisited: an evolution ary typology and cata logue of Middle Byzantine lamellar styles», Journal of Roman Military Equipment Studies, 12-13 (2001-2002), σελ. 89-95. De Brauwer, Heleentje, Magieeen studie van de Griekstalige docu mentaire magische papyri, Universiteit Gent, 2006-2007. De BRUYN, Theodore, «Papyri, Parchments, Ostraca, and Tablets writ ten with Biblical Texts in Greek and used as Amulets: A Preliminary List», στο Thomas J. Kraus Tobias Nicklas (επιμ.), Early Christian Manuscripts Examples of Applied Method and Approach, LeidenBoston, 2010, σελ. 145-190. De Bruyn, Theodore S. - Dijkstra, Jitse H.F., «Greek Amulets and Formularies from Egypt Containing Christian Elements: A Checklist of Papyri, Parchments, Ostraka, and Tablets» Bulletin of the American Society of Papyrologists 48 (2011), σελ. 163-216. De Haro Sanchez, Magali, «Le vocabulaire de la pathologie et de la thérapeutique dans les papyrus iatromagiques grecs: fièvres, trau matismes et épilepsie», The Bulletin of the American Society of Papyrologists 47 (2010), σελ. 131-153. —, «Appréhender les influences multiculturelles sur les papyrus magiques grecs. Résultats, limites et perspectives de l’étude des marqueurs d’i dentité culturelle», στο Sabina Crippa - Emanuele Μ. Ciampini (επιμ.), Languages, Objects, and the Transmission of Rituals. An Inter disciplinary Analysis on Ritual Practices in the Graeco-Egyptian Papyri (PGM), Venezia, 2017, σελ. 37-58. Deissmann, Adolf, Licht vom
Osten., Tübingen, 1908. Delatte, Armand L., «Etudes sur la magie grecque. V. Akephalos Theos», Bulletin de correspondance Hellénique 38 (1914), σελ. 189249. —, Etudes sur la littérature pythagoricienne, Paris, 1915. —, Anecdota Atheniensia I, Liège, 1927. DELATTE, A. - Josserand, Ch., «Contribution à l’étude de la demonologie byzantine», στο Mélanges Bidez, Annuaire de l’Institut de Philologie et d’Histoire orientales, II (Bruxelles, 1934), σελ. 207-232. DELATTE, Louis, Un office byzantin d’exorcisme (Ms. dela Lavra duMont Athos, Θ 20), Bruxelles, 1957. Delehaye, Hippolyti, Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanum, Bruxellis, Louvain, 1954. DENIS, A.M. - Joge, Μ. de, Pseudepigrapha veteris testamenti Graece 2, Leiden, 1967. DerCHAIN, P., «Intailles magiques du Musée de numismatique d’Athènes», Cuadernos emeritenses 39 (1964), σελ. 177-193. DAVIDSON, 497
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροί DÉTIENNE, Marcel, «Xénocrate et la demonologie pythagoricienne», Revue des Études Anciennes 60 (1958), σελ. 271-279. —, «Sur la demonologie de l’ancien pythagorisme», Revue de l’histoire des religions 155/1 (1959), σελ. 17-32. DICKIE, Matthew W., «The Fathers of the Church and the Evil Eye», στο Byzantine magic, edited HENRY MAGUIRE, Dumbarton Oaks, 1995, σελ. 9-34. —, «Bonds and Headless Demons in Greco-roman Magic», Greek, Ro man, and Byzantine Studies 40 (1999), σελ. 99-104. —, Magic and Magicians in the Greco-Roman world, London, 2005. Didymus OF Alexandria, «Μοντανιστοΰ καί ορθοδόξου διάλεξις», ed. G. Ficker, Zeitschrift für Kirchengeschichte 26 (1905), σελ. 447-463. DieleMAN, Jacco, Priests, Tongues, and Rites. The London-Leiden Magical Manuscripts and Translation in Egyptian Ritual (100-300 CE), Leiden-Boston, 2005. DIETERICH, Albrecht, Abraxas: Studien zur Religionsgeschichte des Spätem Altertums, Leipzig, 1891. —, Eine Mithrasliturgie, Leipzig und Berlin, 1910. DiLLON, J., «The Magical Power of Names», στο R.P.C. HANSON and H. Crouzel (επιμ.), Origeniana Tertia: the Third International Col loquium for Origen Studies, Rome (2000), σελ. 203-216. Dimitrievski, Alexis, Opisanie liturgicheskikh rukopise!. Ευχολόγια, II (1901), Kieve. DiPIC, Ivan, «Painter as scribe: artistic identity and the arts of graphe in late Byzantium», Word and Image 29/3 (2013), σελ. 334-353. Dizionari terminologici, Armi bianche dal Medioevo all’Età Moderna, A cura di Carlo De Vita, Firenze, 1983. DÜLGER, Franz Joseph, Der Taufexorzismus im christlichen
Altertum, Würzburg, 1905. —, Sphragis. Eine altchristliche Taufbezeichnung in ihrer Beziehung zur profanen und religiösen Kultur des Altertums, Paderborn, 1911. Dölger, Franz - Grégoire, H. - Laurent, V. - Lemerle, P. - ManousSAKAS, Μ. - MERCATI, S.-G., «Règles à suivre pour l’édition des actes byzantins», Revue des études byzantines 10 (1952), σελ. 124-128. Dornseiff, Franz, Das Alphabet in Mystik und Magie, Leipzig-Berlin, 1925. DOSOO, KORSHI, «Magical discourses, ritual collections: Cultural trends and private interests in Egyptian handbooks and archives», Pro ceedings of the 27th International Congress of Papyrology (Warsaw, 29 July - 3 August 2013), Editors: Tomasz Derda, Adam Lajtar, Jakub Urbanik, The Journal of Juristic Papyrology, Supple ments, ХХѴІП/2 (Warsaw, 2016), σελ. 699-716. Drandaki, A., «Copper Alloy Jewellery at the Benaki Museum: 4th to 7th Century», Antiquité Tardive 13 (2005), σελ. 65-76. 498
Βιβλιογραφία Amulette, Siegel und Perlen: Studien zur Typologie und Tragesitte im Alten und Mittleren Reich, Fribourg, Switzerland, 2008. Du Cange, Carolo du Fresne (Domino du Cange), Glossarium ad Scriptores Mediae et infimae Graecitatis., vol. I-II, Lugduni, 1688. Duhn, Fr. VON, «Rot and Tot», Archiv für Religionswissenschaft 9 (1906), σελ. 15. DUNDĖS, Alan, The Evil Eye: A Casebook, London, 1992. DURANDUS, GuglielmuS, Rationale divinorum officiorum. Accedit aliud Divinorum Officiorum Rationale a J. Beletho, Neapoli, 1859. DURKHEIM, Emile, The Elementary Forms of the Religious Life, Translated from the French by JOSEPH WARD SWAIN, London, 1926. Dzwiza, KIRSTEN, «Der Asteriskos als kritisches Zeichen in Magischen texten acht beispiele in PGM VII und PGM XCIV», Acta Classica Univ. Scient. Debrecen, XLVIII (2012), σελ. 149-165). —, «Insight into the Transmission of Ancient Magical Signs: Three Textual Artefacts from Pergamon», ΜΗΝΗ 15 (2015), σελ. 31-56. DUBIEL, Ulrike, EDMONDS, Radcliffe G., «The Ephesia Grammata: Logos Orphaikos or Apolline Alexima Pharmaka?», στο The Getty Hexameters: Poetry, Magic, and Mystery in Ancient Selinous, επεξεργασία CHRISTOPHER A. Faraone - Dirk Obbink, Oxford, 2013. Edsall, MARY Agnes, «Arma Christi Rolls or Textual Amulets? The Nar row Roll Format Manuscripts of "O Vernicle”», Magic, Ritual and Witchcraft 9/2 (2014), σελ. 178-209. EDWARDS, M.J., «Χρηστός in a Magical Papyrus», Zeitschrift fur Papyro logie und Epigraphik 85 (1991), σελ. 232-236. LITREM, S., Les papyrus magiques grecs de Paris, Kristiania, 1923. —, Papyri Osloenses, Fase.
I: Magical Papyri, Det Norske Videnskaps Akademii Oslo, Oslo, 1925. —, «Der Skorpion in Mythologie und Religionsgeschichte», Symbolae Osloenses 1 (1928), σελ. 53-82. —, «La magie comme motif littéraire», Symbolae Osloenses 21 (1941), σελ. 39-83. Elsner, John, «Image and Ritual: Reflections on the religious appreciation of classical art», Classical Quarterly 46/2 (1996), σελ. 515-531. EMMETT, Alanna, «Female Ascetics in Greek Papyri», Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 32 (1982), σελ. 507-524. Ennemoser, J., Geschichte der Magie, Leipsig, 1844. ESS, LEANDRI van (cura et studio), Η παλαιά Διαθήκη κατά τους Εβδομήκοντα, Lipsiae, 1824. EVANS, Craig A., «Life-of-Jesus Research and the Eclipse of Mythology», Theological Studies 54 (1993), σελ. 3-36. 499
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι —, «Jesus and the Spirits: What Can We Learn from the New Testament World?», An International Journal of Holistic Mission Studies 27 (2010), σελ. 146-161. Fabricius, Johannes Albertus, Codex pseudepigraphus Veteris Testa menti. Josephi, Hypomnesticon, 1, Hamburgi, 1723. FARAONE, Chr. A., Ancient Greek Love Magic, Cambridge-London, 1999. —, «The Agonistic Context of Early Greek Binding Srells», στο C.A. FARAONE ■ D. Obbink (eds), Magica Hiera. Ancient Magic and Reli gion, New York - Oxford, 1991, σελ. 3-32. Faraone Christopher A. - Kotansky, Roy, «An Inscribed Gold Phyla ctery in Stamford, Connecticut», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 75 (1988), σελ. 257-266. FARAONE, Chr. A. - Obbink, D. (eds), Magica Hiera. Ancient Magic and Religion, New York - Oxford, 1991. Johannes Faust’s Magia naturalis et innaturalis, Sämtliche magische Werke, Wiesbaden, 1985. FERNANDEZ, Tomas, «La sección sobre Herodes de los Fragmenta in Matthaeum (CPG 2141.7) atribuidos a Atanasio de Alejandrva, Stylos 22 (2013), σελ. 55-71. FeSTUGIÈRE, A., L’idéal religieux des Grecs et l’Évangile, Paris, 1981. FlNNEY, Paul Corby, «Did Gnostics Make Pictures?», στο В. Layton (επιμ.), The Rediscovery of Gnosticism, 1, Leiden, 1980, σελ. 434-454. FÜGEN, MARIE Theres, «Baisamon on Magic: From Roman Secular Law to Byzantine Canon Law», στο H. MAGUIRE (επιμ.), Byzantine Magic, Washington, 1995, σελ. 99-115. FOLLIERI, Enrica, Initia Hymnorum Ecclesiae Graecae, II, Πόλη του Βα τικανού, 1961. FORSTNER, Dorothea, Die Welt der christlichen Symbole, Ίνσμπρουκ, 1977.
FOSKOLOU, Vicky A., «The magic of the written word: The evidence of inscriptions on byzantine magical amulets», Δελτίον Χριστιανικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας ЛЕ' (2014), σελ. 329-348. FRANKFURTER, David, «The Magic of Writing and the Writing of Magic: The Power of the Word in Egyptian and Greek Traditions», Helios 21, #2 (1994), σελ. 189-222. —, «Narrating Power: The Theory and Practice of the Magical Historióla in Ritual Spells», στο Paul MlRECKl - Marvin Meyer (επιμ.-έκδ.), Ancient Magic and Ritual Power, Leiden-Boston, 1995, σελ. 457-476. —, Religion in Roman Egypt: Assimilation and Resistance, Princeton, 1998. —, «Dynamics of ritual expertise in antiquity and beyond: Towards a new taxonomy of “Magicians”», στο PAUL MlRECKl ■ MARVIN MEYER (επιμ.), 500
Βιβλιογραφία Magic and Ritual in the ancient world, Leiden-Boston-Köln, 2002, σελ. 159-178. —, «Syncretism and the Holy Man in Late Antique Egypt», Journal of Early Christian Studies 11 (2003), σελ. 339-385. —, «Curses, Blessings and Ritual Authority: Egyptian Magic in Compa rative Perspective», Journal of Ancient Near Eastern Religions 5/1 (2005), σελ. 157-185. —, «Demon invocations in the Coptic magical spells», Actes du huitième Congrès International d’études coptes (Paris, 28 Juin - 3 Juillet 2004), ed. N. Bosson - A. Boud’hors, vol. 1, Peeters Publishers, 2006, σελ. 1-14. —, «Amente Demons and Christian Syncretism», Archiv für Religions geschichte 14 (2012), σελ. 83-101. —, «The Threat of Headless Beings: Constructing the Demonic in Christian Egypt», στο MICHAEL OSTLING (επιμ.), Fairies, Demons, and Nature Spirits. «Small Gods» at the Margins of Christendom, Arizona, 2018, σελ. 57-122. Frazer, Sir James George, Ο χρυσός κλώνος. Μελετη για τη Μαγεία και τη Θρησκεία, A', μετάφραση Μπ. ΜΠΙΚΑΚΗ, Αθήνα, 1990. —, The Golden Bough. A Study in Magic and Religion, New York, 1922. FREEDBERG, DAVID.The Power of Images: Studies in the History and Theory of Response, London, 1989. Froehner, W., Sur une Amulette Basilidienne inédite du Musée Napoéon III, Caen, 1867. Fuller, Hailey Marie, From Daimon to Demon: The Evolution of the Demon from Antiquity to Early Christianity, Bachelor of Arts, University of Nevada, Las Vegas, May 2013. GADET, JOHN G., «Les villes de la Pisidie», Revue Archéologique 22 (1893), σελ. 185-220. — (εκδ.), Curse Tablets and Binding Spells from the Ancient
World, Oxford, 1992. GALAVARIS, G., The Illustrations of the Liturgical Homilies of Gregory Nazianzenus, Princeton, 1969. GALOPPIN, Thomas, Animaux et pouvoir rituel dans les pratiques «ma giques» du monde romain, Ecole Pratique des Hautes Etudes, 2015. Garcia-TeijeirO, Μ., «Religion and Magic», Kernos 6 (1993), σελ. 123138. GARDTHAUSEN, V., Griechische Paléographie, II, Leipzig, 1913. GARRETT, Susan R., «Light on a dark Subject and vice versa: Magic and Magicians in the New Testament», στο JACOB Neusner - Ernest S. Frerichs - Paul Virgil - McCracken Flesher (επιμ.), Religion, Science, and Magic: In Concert and in Conflict, New York - Oxford, 1989, σελ. 142-165. 501
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Gautier, Paul, «Le De daemonibus du Pseudo-Psellos», Revue des études byzantines 38 (1980), σελ. 105-194. —, Theophylacte d’Achrida: Lettres, Thessaloniki, 1986. —, «Pseudo-Psellos: Graecorum opiniones de daemonibus», Revue des études byzantines 46 (1988), σελ. 85-107. Gelzer, HEINRICH, «Ungedruckte und ungenügend veröffentlichte Texte der Notitiae episcopatuum», Abhandlungen Rayer. Akademie der Wiss. I. CL, XXI Bd., III (Münich, 1901), σελ. 531-641. GETTINGS, Fred, Dictionary of Occult, Hermetic and Alchemical Sigils, London, 1981. GhALIOUNGI, P., Magic and Medical Science in Ancient Egypt, Hodder Stoughton, London, 1963. GlANNOBlLE, SERGIO, «Malanni Fisici e malanni spirituali nelle iscrizioni magiche tardoantiche», στο Estratto da Poveri ammalati e ammalati poveri. Dinamiche socio-economiche. Trasformazioni culturali e misure assistenziah nell’Occidente Romano in età tardoantica. Atti del Convegno di Studi (Palermo, 13-15 Ottobre 2005), σελ. 335-363. Giannobile, Sergio - Jordan, D.R., «A Lead Phylactery from Colle san Basilio (Sicily)», Greek, Roman, and Ryzantine Studies 46 (2006), σελ. 73-86. GieSCIIEN, CHARLES, Angelomorphic Christology, Antecedents and Early Evidence, Leiden, 1998. Gignac, FRANCIS Thomas, A Grammar of the Greek Papyri of the Roman and Byzantine Periods, I. Phonology, Milano, 1976. Gil, Luis, «Medicina, religion y magia en el mundo griego», Cuadernos de Filología Clásica. Estudios griegos e indoeuropeos 11 (2001), σελ. 179198. GjORGJIEVSKI, DEJAN, «On the symbolic representations of a few types of medieval rings»,
Patrimonium. Mk VIII, Periodical for Cultural Heritage - Monuments, Restoration, Museums, 13 (2015), σελ. 129136. Goar, J., Ευχολόγιον sive ritual Graecorum., Venezia, 1730. —, Ευχολόγιον. Sive Rituale graecorum complectens Ritus et Ordines., Lutetiae Parisiorum, 1647. GOEHRING, James E., Ascetics, Society, and the Desert: Studies in Early Egyptian Monasticism, Harrisburg, 1999. GOODENOUGH, E.R., Jewish Symbols of the Greco-Roman Period, II, New York, 1953. GORDON, Richard, «What’s in a list? Listing in Greek and Graeco-Roman malign magical texts», στο D.R. JORDAN - H. MONTGOMERY - E. THO MASSEN (dir.), The World of Ancient Magic. Papers from the First International Samson Eitrem Seminar at the Norwegian Institute at Athens (4-8 May 1997), Bergen, 1999, σελ. 239-277. 502
Βιβλιογραφία —, «Shaping the Text: Innovation and Authority in Graeco-Egyptian Malign Magic», στο H.F.J. HORSTMANSHOFF - H.W. SlNGOR - F.T. VAN STRATEN - J.H.M. Strubbe (επιμ.), Kykeon. Studies in honour ofH.S. Versnel, Leiden, 2002, σελ. 69-112. —, «Signa nova et inaudita: The theory and practice of invented signs (charakteres) in Greco-Egyptian magical texts», ΜΗΝΗ 11 (2011), σελ. 15-44. —, «Characteres between Antiquity and Renaissance», στο Micrologus’ Library, бо SISMEL, Edizioni del Galluzzo, 2014, σελ. 253-300. Grabar, André, La peinture religieuse en Bulgarie, Paris, 1928. Graf, Fritz, «Prayer in Magic and Religious Ritual», στο CHRISTOPHER A. Faraone - Dirk Obbink, Magika Hiera. Ancient Greek Magic and Religion, Oxford, 1991, σελ. 188-213. —, Magic in the Ancient World, transi, by FRANKLIN PHILIP, Cambridge, Massachusetts and London, 1997. —, «Theories of magic in Antiquity», στο PAUL MlRECKI - MARVIN MEYER (επιμ. ), Magic and Ritual in the ancient world, Leiden - Roston - Köln, 2002, σελ. 93-104. , —, Η μαγεία στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, μετάφραση Γ. ΜΤΛΩΝΟΠΟΤΛΟΣ, επιμέλεια A. Χανίωτης, Ηράκλειο, 2004. GRAHAM, Lloyd D., «Perseus, Mars and the figurae magicae of PGM XXXVI», σελ. 1-27, στο https://www.scribd.com/document/3229436 30/Perseus-Mars-and-the-figurae-magicae-of-PGM-XXXVI. Greenheld, Richard P.H., «A Contribution to the Study of Palaeologan Magic», στο H. MAGUIRE (επιμ.), Byzantine Magic, Washington, 1995, σελ. 117-153. Grévin, Benoît - Veronese, Julien, «Les “caractères” magiques au Moyen Age (XlIe-XIVe siècle)», Bibliothèque de l’Ecole des Chartes 162
(2004), σελ. 305-379. Griffith F. Ll. - Thompson, Herbert, The Demotic Magical Papyrus of London and Leiden, London, 1904. GROTOWSKI, Piotr L., Translated by Richard Brzezinski, Arms and Armour of the Warrior Saints Tradition and Innovation in Byzantine Iconography (843-1261), Leiden, Boston, 2010. GUARDUCCI, MARGHERITA, Epigrafìa greca, IV: Epigrafi sacre, pagane e cristiane, Roma, 1978. GUGLIELMI, Fr., «Der Teufel in der Rockmusik», Das buch vom Teufel, Frankfurt, 1987, σελ. 119-121. HAM, JOSHUA, «La traduction des termes grecs pour «guérison» et «exor cisme» en langue saxe», Le Sycomore 8/1 (2014), σελ. 1-6. Hanegraaff, WOUTER, «The error of history», στο Esotericism and the Academy: Rejected Knowledge in Western Culture, Cambridge, 2012, σελ. 153-256. 503
Φνλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι HayredOVA, A., «Βυζαντινές αποτροπαϊκές πόρπες του δεύτερου μισού του 7ου αιώνα από την Κριμαία», Η Αρχαιότητα και ο Μεσαίωνας 44 (2016), σελ. 60-86 (ρωσσικά). HEIM, Ričardus, «Incantamenta Magica. Graeca Latina», στο ALFRED FLECKEISEN (επιμ.), Jahrbücher für
classische Philologie, Leipzig, 1893, σελ. 463-576. HENRICHS, A. - PreiSENDANZ, K., Papyri Graecae magicae. Die griechi schen Zauberpapyri, 1, 2001. Hernández Martín, Raquel, «Reading magical drawings in the Greek Magical Papyri», στο Actes du 26e Congrès International de papy rologie (Genève,
16-21 août 2010), Textes réunis par Paul Schubert, Publications de la Faculté des Lettres de l’Université de Genève, Vol. 30 (2012), σελ. 491-498. HERZOG, Rudolf, «Aus dem Asklepieion von Kos», Archiv für Religions wissenschaft 10 (1907), σελ. 400-415. HlONlDOU, VIOLETTA, «Popular Medicine and
Empirics in Greece, 19001950: An Oral History Approach», Medical History 60/4 (2016), σελ. 492-513. HOLWERDA, D., Jo. Tzetzae commentarli in Aristophanem [Scholia in Aristophanem 4.2], Bouma, Groningen, 1960. HONIGMANN, E., «L’origine des noms de Balıkesir, de Burdur et d’Egridir», ByzantionXIV
(1939), σελ. 649-656. HOPFNER, Theodor, Griechisch-ägyptischer Offenbarungszauber, I, Leipzig, 1921՛ II, Haessel, Leipzig, 1924. —, «Mittel-und Neugriechische Lecano- Lychno- Katoptro- und Onychomantien», στο S.R.K. GLANVILLE (επιμ.), Studies presented to F. LI. Griffith , Λονδίνο, 1932, σελ.
210-232. —, «Hekate-Selene-Artemis und Verwandte in den griechischen Zauber papyri und auf den Fluchtafeln», στο
Pisciculi. F.J. Dolger zum 60. Geburtstage, Münster, Aschendorf, 1939, σελ. 125-145. HOULE, Melanie, Les notions de possession et d’exorcisme dans les textes magiques de l’époque gréco-romaine jusqu’à l’Antiquité tardive: changements et continuités, διδ. διατριβή, Ottawa, Canada, 2018. HUGHES, Robert, Heaven and Hell in Western Art, New York, 1968. HUNGER, H., Die hochsprachliche Profane Literatur der Byzantiner, Teilbd. 2: Philologie, Profandichtung, Musik, Mathematik und Astro nomie, Naturwissenschaften, Medizin, Kriegswissenschaft, Rechtslite ratur, München, 1978. HUNGER, H. - Hannick, C., Katalog der griechischen Handschriften der Österreichischen Nationalbibliothek, Teil 4: Supplementum graecum (Museion NF IV, 1, 4), Wien, 1994. Hunger, H. - Kresten, Otto ET AL., Das Register des Patriarchats vom Konstantinopel. Edition und Übersetzung der Urkunden aus den Jahren 1337-1350, 2, Wien, 1995. 504
Βιβλιογραφία Hunt, Arthur S., The Oxyrhynchus Papyri, Part VII, London, 1910. —, The Greek Papyri in the John Rylands Library Manchester, 1, Manchester, 1911. HURTADO, Larry W., The Earliest Christian Artifacts: Manuscripts and Christian Origins, Cambridge, 2006. —, «The staurogram in early Christian manuscripts: The earliest visual reference to the Crucified Jesus?», στο THOMAS J. KRAUS AND TOBIAS NICKLAS (επιμ. έκδ.), New Testament Manuscripts: Their Text and Their World, «Texts and Editions for New Testament Study» 2, Leiden, 2006, σελ. 207-226. HUXTABLE, M.J., Colour, seeing, and seeing colour in medieval literature, University of Durham, 2008. Hyland, Ann, The Medieval Warhorse from Byzantion to the Crusades, πρόλογος Michael Prestwich, Ντόβερ, 21997. ІТТІС, ANNETE, «A Talismanic Bowl», Annales Islamologiques XVIII (1982), σελ. 79-94. IVERSEN, Paul A., «Inscriptions from Northwest Pisidia», Epigraphica Anatolica 48 (2015), σελ. 1-85. JACOBY, Felix, «Anonymos (Pseudo-Eupolemos) (724)», στο Die Frag mente der Griechischen Historiker, Part Ι-ΙΙΙ, General Editor: FELIX JACOBY. Consulted online on 02 May 2018 http://dx.doi.org/ 10.1163/1873-5363_boj_a724). JAMBLICHUS, De Mysteriis Über, ed. Thomas Gale, Oxonii 1678. JANKO, Richard, «The Derveni Papyrus: An Interim Text», Zeitschrift für Papyrologie une Epigraphik 141 (2002). σελ. 1-62. Janowitz, N., Icons of Power. Ritual Practices in Late Antiquity, University Park, 2002. JANSSENS, Lucien, «La fausse énigme de l’abracadabra. La médecine mystique du culte d’Abrasax», Helmantica 45 (1994), σελ. 451-483. JASTRZĘBOWSKA,
Elżbieta, «New Testament angels in Early Christian Art: Origin and sources», Światowit, τόμ. III (XLIX)/A, 2009-2010, σελ. 153-164, πίν. 176-185. JEFFERSON, Rebecca J.W., «Popular Renditions of Hebrew Hymns in 19th Century Yemen: How a Crudely Formed, Vocalised Manuscript Codex Can Provide Insights into the Local Pronunciation and Practice of Prayer», στο N. Vidro - R. Vollandt - E.Μ. Wagner - J. OlszowySCHLANGER (επιμ.), Studies in Semitic Linguistics and Manuscripts: A Liber Discipulorum in Honour of Professor Geoffrey Khan (Studia Semitica Upsaliensia 30), University of Uppsala Press, Uppsala, 2018, σελ. 421-441. JOHNSTON, Sarah Iles, «Defining the dreadful: Remarks on the Greek child-killing demon», στο PAUL MlRECKI - MARVIN MEYER (επιμ.-εκδ.), 505
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Magic and Ritual in the Ancient world, Boston-Leiden, 2001, σελ. 361387. —, «Magic and the dead in classical Greece», στο J.C.B. PETROPOULOS (έκδ.), Greek Magie. Ancient, Medieval and Modern, London - New York, 2008, σελ. 14-20. JOLIVET-LEVY, CATHERINE, Les
églises byzantines de Cappadoce, Paris, 1991. JOLY, Rob., Le Pasteur Hermas, Le Cerf, 1997. JONES, Brice C., New Testament Texts on Greek Amulets from Late Anti quity and Their Relevance for Textual Criticism, διδακτ. διατριβή, Montreal, Quebec, Canada, 2015. JORDAN, David R., «Magica graeca
parvula», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 100 (1994), σελ. 321-336. —, «Το “τρισάθλιο θέμα” της ελληνικής μαγείας», μετάφραση Ι.Μ. ВЛАХОΠΟΥΛΟΣ, Αρχαιολογία και Τέχνες 70 (1999), σελ. 8-11. —, «Οι δαίμονες του κόσμου: Άλλο ένα τρισάθλιο θέμα», μετάφραση Ι.Μ. Βλαχοπουλος, Αρχαιολογία και
Τέχνες 71 (1999), σελ. 21-24. —, «The “Wretched subject” of ancient Greek magic», στο J.C.B. PetrOPOULOS (επιμ.), Greek Magik: Ancient, medieval and Modern, New York, 2008, σελ. 6-7. Jordan, David R. - Kotansky, Roy D., «IV Magisches, #338. A Solomonic exorcism», στο BARBEL KRAMER ET AL. (επιμ.
έκδ.), Kölner Papyri VIII, Opladen, 1997, #338, σελ. 51-83. JUNGBAUER, Gustav, «Mitternacht», Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens 6 (1934-1936), στ. 419-420. Kaimakis, Dimitris (έκδ.), Der Physiologus nach der ersten Redaktion, Meisenheim am Glan, 1974. KAPLAN, Davut, «Smintheion’dan Abraxas
tasvirli bir Amulet ve ikono grafisi», Anadolu/Anatolia 42 (2016), σελ. 95-120. Karaulashvili, IRMA, «Abgar Legend:
Text and Iconography», KADMOS. A Journal of the Humanities 6 (Tbilisi, 2014), σελ. 164240. KASPRZAK, Dariusz, «The Theological Principles Underlying. Augustine’s “City of God”», Theological Research ! (2013), σελ. 95-107. KAYSER, C., «Gebrauch von Psalmen zur Zauberei», Zeitschrift der Deutschen Morgenlandischen Gesellschaft 42 (Leipzig, 1888), σελ. 456-462. Kazhdan, Alexander - Maguire, Henry, «Byzantine Hagiographical Texts as Sources on Art», Dumbarton Oaks Papers, Vol. 45 (1991), σελ. 1-22. Kee, Horward Clark, «Magic and Messiah», στο Religion, Science, and Magic: In Concert and in Conflict, eds. Jacob Neusner, Ernest S. 506
Βιβλιογραφία Frerichs, Paul Virgil McCrcken Flesner, New York, 1989, σελ. 142165). KELLY, Th. F., The Exultet in Southern Italy, Oxford - New York, 1996. KENT, Benedict Η.Μ., «Curses in Acts: Hearing the Apostles’ Words of Judgment Alongside “Magical” Spell Texts», Journal for the Study of the New Testament, 39 (2017), σελ. 412-440. KENYON, F.G., Edited Greek Papyri in the British Museum, London, 1893. KESSLER, Herbert L., «Diction in the “Bibles of the Illiterate», Acts of the Twenty-Fifth International Congress of History ofArt, World Art, έκδ. Irving Lavin, vol. II (University Park, 1989), σελ. 297-308. KiECKHEFER, Richard, Magic in the Middle Ages, Cambridge, 1990. —, Forbidden Rites. A Necromancer’s Manual of the Fifteenth Century, Stroud, 1997. KIEL, Machiel, Art and Society of Bulgaria in the Turkish Period, Maas tricht, The Netherlands, 1985. KlER, Andrew James, «Instruments of the Old Faith: Magical Words in Three Medieval South Slavic Healing Rites for Snakebite», Poznańskie Studia Slawistyczne 3 (2012), σελ. 75-87. Koder, J. ET AL. (έκδ.), Das Register des Patriarchats von Konstan tinopel, Edition und Übersetzung der Urkunden aus den Jahren 13501363, Teil 3, Vienna, 2001. Koll, K. Epiphanius. Ancoratus und Panarion, 2 (Leipzig, 1922), σελ. 333-334. KOTANSKY, Roy, «Two Amulets in the Getty Museum: A Gold Phylactery for Aurelia’s Epilepsy. An Inscribed Magical-Stone for Fever, “Chills”, and Headache», The J. Paul Getty Museum Journal 8 (1980), σελ. 181-188. —, «Incantations and Prayers for Salvation on Inscribed Greek Amu lets», στο C.A. FARAONE - D. Obbink
(eds), Magica Hiera. Ancient Magic and Religion, New York - Oxford, 1991, σελ. 107-137. —, Greek magical amulets. The inscribed Gold, Silver, Copper and Bronze Lamellae, Part 1. Published Texts of Known Provenance, Text and Commentary by Roy Kotansky, Westdeutscher Verlag, 1994. —, «Remnants of a liturgical exorcism on a gem», Le Museon 108 (1995), σελ. 143-156. —, «The Magic “Crucifixion” Gem in the British Museum», Greek, Ro man and Byzantine Studies 57 (2017), σελ. 631-659. —, «Greek Exorcistic Amulets», στο Marvin Meyer - Paul MlRECKl (επιμ.), Ancient magic and ritual power, Boston-Leiden, 2001, σελ. 243-277. —, Dictionary of Gnosis and Western Esotericism, ed. W. J. HANGRAAFF, Leiden, 2006. 507
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι —, «The Magic “Crucifixion Gem”, στο The British Museum», Greek, Roman, and Byzantine Studies 57 (2017), σελ. 631-659. KOTSIFOU, ChrySI, «Prayers and petitions for justice. Despair and the “crossing of boundaries” between religion and law», Tyche. Beitrage zur Alten Geschichte Papyrologie und Epigraphik, Band 31 (2016), σελ. 167-200. Krasnoseltsev, N.R., Προσθήκες στη δημοσίευση του A. Vasiliev: «Anec dota Graeco-byzantina», Odessa, 1898. KRAUS, Thomas J., «Manuscripts with the Lord’s Prayer - They are More than Simply Witnesses to that Text It self», στο THOMAS J. KRAUS ■ TOBIAS Nicklas (επιμ.), New Testament Manuscripts: Their Textsand Their World. Texts and Editions for New Testament Study, no. 2, Leiden-Boston, 2006, σελ. 227-266. Kretzenbacher, LEOPOLD, «Sankt Georg mit dem Jüngling auf dem Streitross. Zur antitürkischen Volksdeutung eines mittelalterlichen Bildmotivs», Münchner Zeitschrift für Balkankunde, I (1978), σελ. 181-196. Kriesh, ROBERT, The Mechanics of Ancient Egyptian Magical Practice, Chicago-Illinois, 1993. KROLL, GuilelmUS, De oraculis Chaldaicis, Vratislaviae, 1894. Kroll, Guilelmus - MARSILIO, Ficino, Analecta Graeca, Greifswald, 1901. KROPP, Angelices Μ., Ausgewahlte Koptische Zaubertexte I-II (Bru xelles, 1931), I (Bruxelles, 1930). LEucologio Barberini Gr. 336, ediz. STEFANO PARENTI - ELENA Velkovska, Roma, 1995. Lacerenza, GIANCARLO, «Jewish Magicians and Christian Clients», στο LEONARD V. Rutgers (επιμ.), What Athens has to do with Jerusalem. Essays on Classical, Jewish, and Early Christian Art and
Archeology, in Honor of Gideon Foerster, Leuven, 2002, σελ. 393-419. LACKNER, W., «Eine unedierte Passión der Märtyrer Nikandros und Hermaios», Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 29 (1980), σελ. 99-131. Lada, Csaba A. - PapathOiMAS, Amphilochios, «A Greek Papyrus Amulet from the Duke Collection with Biblical Excerpts», Bulletin of the Society of Papyrologists 41 (2004), σελ. 93-113. LafonTAINE-DosOGNE, J., «Un thème iconographique peu connu: Marina assommant Beizebuth», Byzantion 32 (1962), σελ. 251-259. Lalou, Elizabeth, «Les Rolets de Théâtre. Etude Codicologique», στο Actes du 115e Congrès National des Sociétés Savantes (Avignon, 1990), Paris, 1991, σελ. 51-71. LAMPE, G., A Patristic Greek Lexicon, Oxford, 1961. Latzarus, BERNARD, Les idées religieuses de Plutarque, Paris, 1920. 508
Βιβλιογραφία Lauchert, FRIEDRICH, Geschichte des Physiologus, Strassburg, 1889. LEACH, Edmund R., «Ritualization in man in relation to conceptual and social development», Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series В, Biological Sciences, 251/772 (1966), σελ. 247526. Le Bas, Philippe - Waddington, William Henry, Voyage archéologique en Grèce et en Asie Mineure. pendant 1834 et 1844, Paris, 18471877. LEGRAND, Emile, «Formulaire médical de Staphidas», Bibliothèque Grecque Vulgaire 2 (Paris, 1881), σελ. IX-XXIV. —, Bibliothèque Grecque Vulgaire, 2, Παρίσι, 1881. LENDERS, H. - Jansen, Ingo, «The Grass Snake and the Basilisk: From Pre-Christian Protective House God to the Antichrist», Environment and History 20/3, August 2014, σελ. 319-346. LESSES, Rerecca, «Women, Ritual Power, and Mysticism in the Testa ment of Job», Societas Magica Newsletter 32 (Spring 2015), σελ. 1-6. LÉVI-STRAUSS, Claude, The Naked Man: Introduction to a science of my thology, τόμ. 4, London, 1981. LlPSIUS, Rich. Adel., Uber den Ursprung und den ältesten Gebrauch des Christennamens ihrem., Jena, 1873. Lipsius Ričardus Adelbertus - Bonnet, Maximilianes, Acta Apostolorum Apocrypha 1, Lipsiae, 1841. LITTLEWOOD, Ar., «The Symbolism of the Apple in Byzantine literature», Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 23 (1974), σελ. 33-35. LOWE, J.E., Magic in Greek and Latin Literature, Oxford, 1929. LUCK, Georg, translated, annotated, and introduced, Arcana Mundi, Magic and the occult in the Greek and Roman worlds, The Johns Hopkins University Press, Baltimore, 2006. LUNDÉN, Staffan,
«A New Labyrinth at Knidos», Caerdroia 33 (2003), σελ. 6-12. LUST, Johan ET AL., A Greek-English Lexicon of the Septuagint, Revised Edition, Stuttgart, 2003. MacGregor Mathers, Samuel L., The Sacred Magic of Abramelin the Mage, II, London, 1998. MacMullen, RAMSAY, Paganism in the Roman Empire, London, Yale, 1981. MagdalinO, Paul - MavroUDI, Maria (επιμ.), The Occult Sciences in Byzantium, Geneva, 2006. MAGIE, D., Roman rule in Asia minor, I (1950), σελ. 265-266. MaGOULIAS, H.J., «The Lives of Byzantine Saints as Sources of data for the History of Magic in the Sixth and Seventh Centuries A.D. : Sorcery, Relics and Icons», Byzantion 37 (1967), σελ. 228-269. 509
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι MAGUIRE, Η., «Magic and the Christian Image», στο Η. MAGUIRE (επιμ.), Byzantine Magic, Washington, 1995, σελ. 51-71. —, The Icons of their Bodies. Saints and their Images in Byzantium, Princeton, 1996. —, «Magic and Money in the Early Middle Ages», Speculum 72/4 (1997), σελ. 1037-1054. Maguire, Eunice Dauterman - Maguire, Henry P. - Duncan-Flowers, MAGGIE J., Art and holy powers in the early Christian house, Urbana, 1989. MALINOWSKI, Bronislaw, Coral gardens and their magic. The language of magic and gardening, II, London, 1935. —, Magic, Science and Religion, New York, 1961. MANGO, Cyril, «Antique Statuary and the Byzantine Beholder», Dum barton Oaks Papers 17 (1963), σελ. 53-75. —, «St. Michael and Attis», ΔΧΑΕ 12 (1986), σελ. 39-62. —, «Diabolus Byzantinus», Dumbarton Oaks Papers, Homo Byzantinus: Papers in Honor of Alexander Kazhdan, 46 (1992), σελ. 215-223. MANIACI, Marilena, «The liturgical scroll between Orient and Occident: ideas for a comparative study», Comparative Oriental Manuscript Studies Newsletter 2 (July 2011), σελ. 216-221. —, «Codicology», στο Alessandro Bausi (επιμ.) - Pier Giorgio Borbone Françoise Briquel-Chatonnet, AL., Comparative Oriental Ma nuscript Studies. An Introduction, Project editor Eugenia Sokolinski, Hamburg, COMSt 2015, σελ. 69-265, σελ. 78. —, «Greek codicology (ММа)», στο ALESSANDRO BAUSI (επιμ.) - PIER Giorgio Borbone - Françoise Briquel-Chatonnet, al., Compa rative Oriental Manuscript Studies. An Introduction, Project editor Eugenia Sokolinski, Hamburg, COMSt 2015, σελ. 187-206. Maniaci,
Marilena - Orofino, Giulia, «Les “rouleaux d’Exultet” du Mont Cassin (techniques de fabrication, caractéristiques matérielles, décoration, rapports avec les rouleaux grecs)», Actes des XLHIes Journées romanes de Cuxa 6-13 juillet 2011, στο Les Cahiers de SaintMichel de Cuxa XLIII (2012), σελ. 71-82. Manolessou, ІО - Toufexis, Notis, «Phonetic change in Medieval Greek: Focus on liquid interchange», στο Proceedings of the 8th International Conference on Greek Linguistics (ICGL8), loannina, 2009, σελ. 291306 [e-book]. MANSI, J.D., Sacrorum Conciliorum nova Amplissima Collectie, 11 (Flo rentine, 1765). Marathakis, IOANNIS (ed. and transi.), The Magical Treatise of Solomon or Hygromanteia, Apotelesmatike pragmateia, Epistle to Rehoboam, Solomonike, Golden Hoard Press, Singapore, 2011. Marcovich, MIROSLAV, «Notes on Justin Martyr’s Apologies», Illinois Classical Studies, XVII/2 (1992), σελ. 323-335. 510
Βιβλιογραφία MARE, Estelle A., «Between Heaven and Earth: the Symbolism of the Angelic Realm, with Reference to Christian Art», South African Journal of Art History 13 (1998), σελ. 4-26. MARKOVIČ, Miodrag, «Iconographie program of the oldest wall paintings in the church of the Virgin Peribleptos at Ohrid. A list of frescoes and notes on certain program particularities», Zograph 35 (2011), σελ. 119-143. MARTI-AGUILAR, MANUEL Alvarez, «Talismans against Tsunamis: Apollo nius of Tyana and the stelai of the Herakleion in Gades (VA 5.5)», Greek, Roman and Byzantine Studies 57 (2017), σελ. 968-993. MARTINEZ, Dav., (εκδ.), «Pap. Michigan XVI: A Greek Love Charm from Egypt», American studies in papyrology 30 (1991), σελ. 35. MASPERO, Gaston, Études de Mythologie et d’Archéologie Égyptienne, 1, Παρίσι, 1893. MASPERO, Jean, «Bracelets-amulettes d’époque byzantine», Annales du services des antiquités de l’Égypte, IX (Le Caire, 1908), σελ. 246-258. Mastrocinque, ATTILIO, «Le gemme gnostiche», Bollettino di Numis matica, 8.2.1 (2003), Sylloge Gemmarum Gnosticarum, Parte I, σελ. 50-112. MATEOS, Juan, Le typicon de la Grande Église, I: Le cycle des douze mois, Roma, 1962. MAUSS, Μ., «Esquisse d’une théorie générale de la magie», L’année Sociologique 7 (1902-1903), σελ. 1-146. —, Sociologie et anthropologie, Paris, 1966. McCartney, Eugene Stock, «How the Apple Became the Token of Love», Transactions and Proceedings of the American Philological Association, 56 (1925), σελ. 70-81. McCown, Chester Charlton, The testament of Solomon, Λειψία, 1922. —, «The Ephesia Grammata in Popular Belief»,
Transactions and Proceedings of the American Philological Association 54 (1923), σελ. 128-140. McDonald, Peta Louise, The Iconography of the Images in the Magical Papyri, degree of Masters of Research, Macquarie University Sydney, October 2015. McGuire, Meredith, Lived Religion: Faith and Practice in everyday Life, Oxford - New York, 2008. Megenberg, KONRAD VON, Das Buch der Natur. Die erste Naturgeschichte in Deutscher Sprache, ed. Franz Pfeiffer, Stuttgart, 1861. MELY, F. DE, Les lapidaires de l’Antiquité et du Moyen Age, II: Les Lapidaires Grecs, collaboration de Μ. Ch. Em. RUELLE, Paris, 1898. Merkelbach, Reinhold - Totti, Maria, Abrasax: ausgewählte Papyri religiösen und magischen Inhalts, Band 1, Gebete, Papyrologica Coloniensia, Voi. XVII. 1 (1990), σελ. VII-IX. 511
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι. MESK, Josef, «Ein Unedierter tractat Περί Λίθων», Wiener Studien, Zeitschrift für classische Philologie XX (Wien, 1898). Meyer, Marvin - Smith, Richard, Ancient Christian Magic Coptic texts of ritual power, Princeton, 1999. Meyer, Marvin - Mirecki, Paul (επιμ.), Ancient magic and ritual power, Boston-Leiden, 2001. MICHALAK, Aleksander R., Angels as Warriors in late Second Temple Jewish Literature, Tübingen, 2012. MICHEL, Karl, Gebet und Bild in Frühchristlicher Zeit, Leipzig, 1902. MlGNE, J.P., Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 6, 28, 33, 86, 62, 51. MlGNE, J.P., Patrologiae Cursus Completus. Series Latina, 23. MiHÁLYKÓ, ÁGNES T., «Christ and Charon: PGM P13 reconsidered», Journal Symbolae Osloenses Norwegian Journal of Greek and Latin Studies 89 (2015), σελ. 183-209. MlKLOSlSH, Fr. - Muller, Iosephus, Acta et Diplomata graeca medii Aevi 1, Vindobonae, 1860. Miller, Patricia Cox, «In Praise of Nonsense», στο A.H. Armstrong (επιμ. έκδ.), Classical Mediterranean Spirituality: Egyptian, Greek, Roman, New York, 1986, σελ. 481-505. —, The Corporeal Imagination: Signifying the Holy in Late Ancient Christianity (Divinations: Rereading Late Ancient Religion), Phila delphia, 2009. Miller, M.E., Poème allégorique de Méliténiote, Paris, 1857. MlONl, El., Εισαγωγή στην ελληνική Παλαιογραφία, μετάφραση Ν. ΠΑΝΑγιωτακης, Αθήνα, 1985. MIRECKI, Paul, «The Coptic Wizard’s Hoard», Harvard Theological Review 87/4 (1994), σελ. 435-460. Mirecki, Paul - Meyer, Marvin (επιμ.), Magic and Ritual in the Ancient World, Leiden-Boston-Köln, 2002. MONACO,
LaviniO Del, «Tra medicina e religione: amuleti tardoantichi contro il mal di testa», στο Riflessioni sulla Tarda Antichità. In ricordo di Tommaso Marciano, Giornata internazionale di studio, Segni, 21 Settembre 2013, Chaos e Kosmos HIV (2013), σελ. 1-12. MONTFAUCON, BERNARD de, Palaeographia Graeca, sive, De ortu et progresso literarum graecarum., Parisiis, 1708. MORAUX, P., Une défìxion judiciaire au Musée d’Istanbul, Mémoires de l’Académie Royale de Belgique, Classe des Lettres et des Sciences morales et politiques 54, 2, Bruxelles, I960. MOURIKI, DOULA, «The Mask Motif in the Wall Paintings of Mistra. Cultural Implications of a Classical Feature in Late Byzantine Painting», ΔΧΑΕ 10 (1980-1981), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Ανδρεα Γρηγ. Ξυγγόπουλου (1891-1979), σελ. 307-338. 512
Βιβλιογραφία MOUTERDE, R., «Objets magiques. Recueil S. Ayvaz», Mélanges de l’Université Saint-Joseph, Beyrouth, 25 [1942/1943], σελ. 105-128. MUSSIES, G., «Artemis-Άρτεμις», στο Karel VAN der TOOM ■ Вов Becking ■ PIETER W. VAN DER Horst, Dictionary of Deities and Demons in the Bible, Leiden, 1999, σελ. 91-97 Naveh, J. - SHAKED, S., Amulets and Magic Bowls, Aramaic Incantations of Late Antiquity, Jerusalem-Leiden, 1985. —, Magic Spells and Formulae: Aramaic Incantations of Late Antiquity, Jerusalem, 1993. Neale, Rev. J.M. (εκδ.), Saint Clement or according to the use of the Apostolical Constitutions, London, 1858. Nemeroff, Carol - Rozin, Paul, «The Makings of the Magical Mind», στο KARL S. Rosengren ET AL. (επιμ.), Imagining the Impossible: Magical, Scientific, and Beligious Thinking in Children, Cambridge 2000, σελ. 1-2. Newby, Zahra, «Introduction», στο Zahra Newby ■ Ruth Leader-Newby (επιμ.), Art and Inscriptions in the Ancient World, Cambridge, 2007, σελ. 1-16. NILSSON, Martin, A History of Greek Religion, Oxford, 1925. NOCK, Arthur D., «Greek Magical Papyri», The Journal of Egyptian Archaeology 15 (1929), σελ. 219-23, reprinted στο Zeph Stewart (έκδ.), Essays on Religion and the Ancient World, 1 (1972), σελ. 176194. —, «Paul and the Magus», στο F. JACKSON AND К. Lake (επιμ.), The Be ginnings of Christianity, London, 1933, σελ. 164-188. OGDEN, Daniel, Greek and Roman Necromancy, Princeton-Oxford, 2001. OlKONOMlDES, N., «Le dédoublement de saint Theodore et les villes d’Euhaïta et d’Euchaneia», Analecta BoUandiana 104 (1986), σελ. 327-335. OlRIK, Alex, «Epische Gesetze
der Volksdiktung», Zeitschrift für deutsche Altertum 51 (1909), σελ. 1-12. Origenis Opera Omnia, edit Carolus et Carol Vincent de la Rue, Denno Recensuit Carol. Eduard. Lommatzsch, τόμ. X, Berolini, 1840. OSBOURNE, Gavin, Mosaics of power: Superstition, Magic and Christian power in Early Byzantine floor mosaics, University of Sussex, 1 (September 2014). OSTLING, MICHAEL (εκδ.), Fairies, Demons, and Nature Spirits. ’Small Gods at the Margins of Christendom’, Arizona, 2018. PAAP, A.H., Nomina Sacra in the Greek Papyri of the first five centuries A.D., Lugdunum Batavorum, 1959. 513
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι PachoumI, Eleni, «An invocation of Chrestos in Magic. The question of the orthographical spelling of Chrestos and interpretation issues in PGMXIII 288-295», Hermathena 188 [Summer 2010], σελ. 29-54. PAGELS, Elaine, The Gnostic Gospels, Νέα Υόρκη, 1979. Palladii episcope Helenopoleos, Historia Lausiaca, loannes Meursius, Lugduni Batavorun, 1616. Pamphili, EusEBII, Praeparationis Evangelicae, libri XV, κεφ. IA', 2, Lipsiae, 1843. ParassoGLOU, G.M., «Artificial Scripts and Magical Papyri», Studia Papyrologica 13 (1974), σελ. 57-60. PARTHEY, Gustavi, Hieroclis Synecdemus et Notitiae Graecae Episcopatuum accédant Nili Doxapatrii Notitia Patriarchatuum et Locorum Nomina Immutata, Berolini, 1866. —, Zwei griechische Zauherpapyri des Berliner Museums, Berlin, 1866. PASI, Marco, «Theses de Magia», Societas Magica Newsletter 20 (2008), σελ. 1-8. PATERA, Maria, «Exorcismes et phylactères byzantins: écrire, énoncer les noms du démon», Cahiers «Mondes anciens». Histoire et anthropo logie des mondes anciens 1, 2010, σελ. 1-13. —, Figures grecques de l’épouvante, de l’antiquité au présent. Peurs enfantines et adultes, Leiden-Boston, 2014. Peers, Glenn, «Magic, the Mandylion and the letter of Abgar. On a Greco-Arabic Amulet Roll in Chicago and New York», στο Anna Rosa Calderoni Masetti - Colette Dufour-Bozzo - Gerhard Wolf (επιμ.), Intorno al Sacro Volto: Genova, Bisanzio e Ո Mediterraneo (XI-XIVsecolo), Venice, 2007, σελ. 163-174. —, «Art and Identity in an Amulet Roll from Fourteenth-Century Trebizond», Church History and Religious Culture 89.1-3
(2009), σελ. 153-178. — (with a contribution by BARBARA Roggema), Orthodox Magic in Trebizond and Beyond: A Fourteenth-Century Greco-Arabic Amulet Roll, La Pomme d’or, Seyssel, 2018. PeRDRIZET, Paul, «Σφραγίς Σολομώνος», Revue des Etudes Grecques 16 (1903), σελ. 42-61. PEREA YÉBENES, Sabino, «Δείμος και Φόβος - Terror y Pavor: ecos homé ricos en el relato cosmogónico del Papiro Griego Mágico XIII, y su representación (como Gorgona) en gemas mágicas», στο Los dioses y el problema del mal en el Mundo Antiguo, Spal Monografías XXII, Sevilla, 2016, σελ. 227-256. PERNOT, Hubert, «Descente de la Vierge aux enfers, d’après les manuscrits Grecs de Paris», Revue des Etudes Grecques 13 (1900), σελ. 233-257. PETERSON, E., «Engel- und Dämonennamen. Nomina barbara», Rhei nisches Museum für Philologie 75 (1926), σελ. 393-421. 514
Βιβλιογραφία —, «Εις Θεός», Epigraphische, formgeschichtliche rehgions-geschichtliche Untersuchungen, Göttingen, 1926, σελ. 91-129. PETROPOULOS, J.C.В., «Η μαγεία και οι νεκροί στην κλασσική Ελλάδα», Αρχαιολογία και Τέχνες 70 (1999), σελ. 16-21. —, «Magic in ancient Greece», στο J.C.В. PETROPOULOS (έκδ.), Greek Magie. Ancient, Medieval and Modern, London and New York, 2008, σελ. 3-5. PFISTER, Fr., «Die στοιχεία του κόσμου in den Briefen des Apostels Pau lus», Philologus 69/3 (1910), σελ. 411-427. —, «Epiphanie», Real Encyclopedie, Suppl. 4, 1924, σελ. 314-315. PhilONENKO, MARC, «Une prière magique au dieu créateur (PGM 5, 459489)», Inscriptions et Belles-Lettres 3 (1985), σελ. 433-452. Photii Bibliotheca, recen. Immanuelis Bekkeri, 1 (Berolini, 1824). PIEKARZ, Danuta, «The light shines in the darkness. The Confrontation of Light with Darkness in the Gospel of John», Verbum Vitae 29 (2016), σελ. 251-269. PlETERSMA, Albert, «Kyrios or Tetragram: A renewed quest for the Original LXX», στο Albert PlETERSMA - Claude Cox (εκδ.), De Septuaginta. Studies in Honour of John William Wevers on his sixty fifth birthday, Benben Publications, Mississauga, 1984, σελ. 85-101. PIETRI, Ch., «Saints et Démons: l’héritage de l’hagiographie antique», Santi e demoni nell’Alto medioevo occidentale (secoli V-XI), Setti mane di studio del Centro italiano di studi sull’alto medioevo (7-13 aprile 1988), Spolète, 1989, στο Christiana respublica. Eléments d’une enquête sur le christianisme antique, Bome, 1997, σελ. [1235]17-[1310]92. PITRA, J., Spicilegium solesmense compiertene sanctorum patrum
scriptorumque ecclesiasticorum anecdota hactenus opera, IV, Parisiis, 1852. —, Iuris ecclesiastici graecorum historia et monumenta, II, Romae, 1868. PLUMMER, J., Manuscripts from the William S. Glazier Collection, New York, 1959. POLOTSKY, H.J., «Zu einigen Heidelberger koptischen Zaubertexten», Orientalia 4 (1935), σελ. 416-425. PORRECA, D., «Divine Names: A Cross-Cultural Comparison (Papyri Graecae Magicae, Picatrix, Munich Handbook)», στο Magic, Ritual and Witchcraft 5/1(2010), σελ. 17-29. POUNDS, N.J.G., A History of the English Parish: The Culture of Religion from Augustine to Victoria, New York - Cambridge, 2000. PRADEL, Fritz, «Griechische und süditalienische Gebete.», στο Albrecht Dieterch und Richard Wunsch, Religions-geschichtliche versuche und vorarbeiten, Giessen, 1907, σελ. 259(7)-403(151). PreiSENDANZ, Karl, Papyri Graecae magicae: Die Griechischen Zauberparyri, I, Leipzig, 1928. 515
Φυλακτήριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροι —, «Ein Wiener Papyrusfragment zum Testamentum Salomonis», Eos Commentarli Societatis Philologae Polonorum 48 (1956), σελ. 161167. —, Papyri Graecae Magicae: Die griechischen Zauberpapyri, I-II, Stuttgart, 1973-1974. Procopius, Buildings ofJustinian, transi. Aubrey Stewart, London, 1888. PRÜM, REGINO von, Reginonis abbatis Prumiensis, Libri duo de Synodalibus Causis et de Disciplinis Ecclesiasticis, edit. F.G.Á. Wasser schieben, Lipsiae, 1840. Psellus, Michael, De Operatione Daemonum, cur. Jo. Fr. BoiSSONADE, Norimbergae, 1838. Pselli, Michaelis, Philosophica Minora, ed. J.Μ. DUFFY - D.J. O’MEARA, II, Opuscula Psychologica, Theologica, Daemonologica, Leipzig, 1989. Pseudepigrapha Veteris Testamenti Greece, ed. J.C. Picard, Apocalypsis Baruchi Graecae (III Baruch), 2, Leiden, 1967. Pseudo-Dionysius Areopagita. De Coelesti Hierarchia, De Ecclesias-tica Hierarchia de mystica theologia epistulae, ed. GÜNTER HEIL(t) - Adolf Μ. Ritter, Berlin - New York, 1991. PUSCHMANN, T., Alexander von Tralles, Therapeutika, 2, Vienna, 1879. PUSEY, P.E., Sancti patris nostri СугіШ archiepiscopi Alexandrini in xii prophetas 2, Oxford, 1868. RAFF, T., «Der hl. Als Georg Knabenretter», Münchner Zeitschrift für Balkankunde, III (1980), σελ. 113-126. RaftopOULOS, LINDA, «Vascano.The Greek evil eye», Lambda Alpha Journal of Man 15/2 (1983), σελ. 32-51. RAHLFS, A. [edidit], Septuaginta. X Psalmi cum Odis, Gottingen, 1931. —, Il Proverbia, Gottingen, 1931. RAMSAY, William Μ., The Historical Geography of Asia Minor, London, 1890. —, The cities and bishoprics of
Phrygia, 1, Oxford, 1895. REITZENSTEIN, R., Poimandres. Studien zur Griechisch-Ägyptischen und frühchristlichen literature, Leipzig, 1904. Renaut, Luc, «Christian Cruciform Symbols and Magical Charaktères», Colloque Polytheismus - Monotheismus: Die Pragmatik religiösen Handelns in der Antike (Erfurt, Philosophische Fakultät, 30/06/ 2005), coordinate J. Rupke, К. Waldner et N. Belayche, σελ. 1-8. Rhoby, Andreas, «Secret Messages? Byzantine Greek Tetragrams and Their», DisplayArt-Hist-Papers 1 (2013), σελ. 6. —, «“Das Licht Christi leuchtet allen”. Form und Funktion von Kreuzen mit Tetragrammen in byzantinischen und post byzantinischen Handschriften», Byzantine and Post-Byzantine art: Crossing borders art readings, Thematic Peer-reviewed Annual in Art Studies, Edited Emmanuel Moutafov, Ida Toth 1, Sofia, 2017, σελ. 71-90. 516
Βιβλιογραφία Von, «Deisidaimoniaka», στο Archiv für Religionswissen schaft, ed. Richard Wünsch, XII, Leipzig, 1909. Richter, Michael, The Oral Tradition in the Early Middle Ages, Typologie des Sources Du Moyen Age Occidental, Turnhout, Belgium, 1994. RITNER, Robert, «Egyptian Magic: Questions of Legitimacy. Religious Orthodoxy and Social Deviance», στο Alan B. Lloyd (επιμ.), Studies in Pharaonic Religion and Society in Honour of J. Gwyn Griffiths, Egypt Exploration Society, London, 1992. —, Mechanics of Ancient Egyptian Magical Practice, Oriental Institute, Chicago, 1993. ROBERT, Louis, «Amulettes grecques», Journal des savants, Janvier-Mars 1981, σελ. 3-44. ROBERTS, C.H. - Skeat, T.C., The Birth of the Codex, London, 1983. Roberts, Ronald Dennis, Conflicts of mageia and miracle in the Acts of the Apostles: Social discourse on legitimate and deviant use of Spiritual power, Waco, 2004 Robinson, Pamela, «The Format of Books-Books, Booklets, and Rolls», στο Nigel Morgan - Rodney Μ. Thomson (επιμ.), The Cambridge History of the Book in Britain, Vol. II: 1100-1400, Cambridge, 2008, σελ. 39-54. Rolfe, John C., Ammianus Marcellinus, Rerum Gestarum, English Translation, London, 1935. ROMPAY, L. Van, «Some Remarks on the Language of Syriac Incantation Texts», V Symposium Syriacum (Leuven, 29-31 Aug. 1988), στο R. LAVENANT (έκδ.), Orientaba Christiana Analecta 236 (1990), σελ. 369-381. RUELLE, C.E., «Le chant des sept voyelles grecques», Revue des Etudes Grecques 2 (1889), σελ. 38-44 και 393-395. Russell, James, «The Archaeological Context of Magic in the Early Byzantine Period»,
στο HENRY MAGUIRE (έκδ.), Byzantine Magic, Dumbarton Oaks, 1995, σελ. 35-50. RUSSEL, Jeffrey Burton, Satan, The Early Christian Tradition, London, 1981. RICHARD, Sabellicus, Jorg, Πρακτική Μαγεία. Σολωμονική, μετάφραση Ν. ΣΗΜΗ- ΡΙΩΤΗΣ, έκδ.-επιμ. Σ. ΣΤΑΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Α'-Γ' (Αθήνα, 1988). SalayovÁ, ANDREA, «Animals as Magical Ingredients in Greek Magical Papyri: Preliminary Statistical Analysis of Animal Species», Graeco Latina Brunensia 22 (2017), σελ. 191-206. Samosatensis, LUCIANI, Opera Graece. 3 (Biponti, 1790). Sanders, Henry A. - Schmidt, Carl, The Minor Prophets in the Freer collection and the Berlin fragment of Genesis, London, 1927. 517
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Sanzo, JOSEPH E., «The Innovative Use of Biblical Traditions for Ritual Power: The Crucifixion of Jesus on a Coptic Exorcistic Spell (Brit. Lib. Or. 6796(4], 6796) as a Test Case», Archiv für Religionsge schichte 16 (2015), σελ. 67-98. —, «Magic and Communal Boundaries. The Problems with Amulets in Chrysostom, Adv. lud. 8, and Augustine, In Io. tra. 7», Hen 39/2 (2017), σελ. 227-246. Satzinger, HELMUT, «The Old Coptic Schmidt Papyrus», Journal of the American Research Center in Egypt XII (1975), σελ. 37-50. SCHÄFER, P. - Shaked, S., Magische Texte aus der Kairoer Geniza, I-II, Tübingen, 1994-1997. Schaff, Philip, The Seven Ecumenical Councils, Edinburgh, NPNF2-14, Christian Classics Ethereal Library, 2005. SCHERMANN, Theodor, «Die griechischen Kyprianosgebete», Oriens Christianus. Periódico semestrale Romano per gli studi dell’Oriente Cristiano (direzione Antonio Baumstark) 4 (Roma, 1903), σελ. 303323. SCHIBLI, HERMANN S., «Xenocrates’ Daemons and the Irrational Soul», The Classical Quarterly, 43/1 (1993), σελ. 143-167. ScHIEMENZ, G.P., «Die Kapelle des Styliten Niketas in den Weinbergen von Ortahisar», Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 18 (1969), σελ. 230-255. SCHIFFMAN, L.H. - Swartz, M.D., Hebrew and Aramaic Incantation Texts from the Cairo Genizah: Selected Texts from the Taylor-Schechter Box KI, Sheffield, 1992. Schimmel, Annemarie, The mystery of numbers, New York - Oxford, 1993, σελ. 192-202. Schlumberger, Gustave, «Amulettes byzantines anciennes, destinées à combattre les maléfices et maladies», Revue des Etudes
Grecques 5 (1892), σελ. 73-93. —, Ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Τσιμισκής και η Βυζαντινή Εποποιία, μετάφραση Σταύρος Βουτηράς, Μαριλιάνα Αλειφεροπούλου, Βεργίνα, Σεπτέμβριος 2003. Schmidt, Victor Μ., «Some Notes on Scrolls in the Middle Ages», Quarendo 41 (2011), σελ. 373-383. SCHNABEL, Eckhard, «History, Theology and the Biblical Canon: an Introduction to Basic Issues», Themelios 20/2 (1995), σελ. 16-24. SCHOLEM, G.G., Jewish Gnosticism, Merkabah Mysticism, and Talmudic Tradition, New York, 21965. SCHRAMM, P.B., Sphaira, Globus, Reichsapfel, Wanderung und Wand lung eines Herrschaftszeichens von Caesar bis zu Elisabeth II, Stutt gart, 1958. SCHWAB, Moïse, Vocabulaire de ¡’angelologie d’après les manuscrits Hé breux de la Bibliothèque Nationale, Paris, 1897. 518
Βιβλιογραφία SEARS, Elizabeth, «Word and image in Carolingian carmina figurata», στο World art, themes of unity in diversity. International Congress of the History of Art (26th, 1986, Washington DC), University Park (PA), London, 1989, σελ. 341-348. Šedina, Miroslav, «Magical power of names in Origen’s polemic against Celsus», Listy filologické CXXXVI, 1-2 (2013), σελ. 7-25. SELIGMANN, Kurt, Das Weltreich Der Magie: 5000 Jahre Geheime Kunst, Eltville am Rhein, 1988. Sextus Empiricus, ex recensione Immanuelis Bekkeri, Προς Δογματικούς Г, IX, 188, Verolini, 1842. Shandruk, WALTER, «The Interchange of i and η in Spelling Χριστ- in Documentary Papyri», Bulletin of the American Society of Papyrolegists 47 (2010), σελ. 205-219. Shik MlN, KyOUNG, Die früheste Überlieferung des Matthäusevangeliums, Berlin and New York, 2005. SlBERUS, L. Urbanus Godof, Ecclesiae Graecae martyrologium metricum: ex Menaeis, cod. Chiffletiano., Lipsiae, 1727. Sibley, Ebenezer - Hockley, Frederick, The Clavis or Key to the Magic of Solomon, Ibis press, Lake Worth, χ.χ. SlJPESTEIJN, P.J., «Amulett gegen Skorpionsstich», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 22 (1976), σελ. 108. SKEAT, T.C., «Roll versus Codex: a new approach?», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 84 (1990), σελ. 297-298. ŠKEMER, Don C., Binding Words. Textual Amulets in the middle Ages, University Park, Pennsylvania, 2006. SKINNER, Stephen, Magical Techniques and Implements present in Graeco-Egyptian Magical Papyri, Byzantine Greek Solomonic Manu scripts and European Grimoires: Transmission, Continuity and Commonality,
διδακτορική διατριβή, University of Newcastle, 2013. Smedt, Carolus de κ.ά., «Διήγησις περί του γενομενου θαύματος παρά του αρχιστρατήγου Μιχαήλ εν Χώναις», Analecta Bollandiana 8, ParisBruxelles, 1889, σελ. 308-316. Smith, Jonathan Z., «Trading places», στο Marvin Meyer - Paul MlRECKl (επιμ.), Ancient magic and ritual power, Boston-Leiden, 2001, σελ. 13-20. SMITH, Kristen J., Visual Strategies in the Greek Magical Papyri: the Productive Integration of Image and Text, Harvard University, 2000. Smith, Μ., Clement of Alexandria and a Secret Gospel of Marc, Cam bridge, 1973. Snipes, Kenneth, «An unedited of Michael Psellos on the icography of angels and on the religious festivals celebrated on each day of the week» στο JOHN Duffy - JOHN PeradOTO (επιμ.), Genimos. Neo platonic and Byzantine Studies, Presented to Leendert G. Westerink at 75, Buffalo, 1988, σελ. 189-205. 519
Φυλακτήριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροι SORLIN DORIGNY, ALEXIS, «Phylactère Alexandrin contre les Epistaxis», Revue des Etudes Grecques, tome 4, fascicule 15 (1891), σελ. 287296. SPEYER, W., «Fluch», στο Reallexikon für Antike und Christentum 7 (1969), σελ. 1160-1288. SPIER, Jeffrey, «Medieval Byzantine Magical Amulets and Their Tra dition» Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 56 (1993), σελ. 25-62. SQUIRE, Michael, Image and Text in Graeco-Roman Antiquity, Cam bridge, 2009. STANDER, H.F., «Amulets and the Church Fathers», Εκκλησιαστικός Φάρος 75 (1993), σελ. 55-66. STEINER, C., Das Mineralreich nach seiner Stellung in Mythologie und Volksglauben, Gotha, 1895. STEININGER, R. Maria (ed.), Codex Sancti Simeonis, Augustae Trevirorum, 1834. STERRETT, J.R. Sitlington, «An Epigraphical Journey in Asia Minor», στο Papers of the American School of Classical Studies at Athens II (1883-1884), σελ. 117, #87. —, «The Wolfe Expedition to Asia Minor», στο Papers of the American School of Classical Studies at Athens III (1884-1885), σελ. 329-334. STEWART, Ch., Demons and the Devil. Moral imagination in Modern Greek Culture, Πρίντσετον, 1991 STRATTON, Kimberly B., «Male Magicians and Female Victims: Under standing a Pattern of Magic Representation in Early Christian Lite rature», Lectio Difßcilior 2 (2004), σελ. 1-14. —, Naming the Witch: Magic, Ideology and Stereotype in the Ancient World, New York, 2007. SULLIVAN, Louis, «The gates of Hell (Mat. 16:18)», Theological Studies (2006), σελ. 62-64. SWAINSON, C.A., The Greek Liturgies, Cambridge, 1884. SWART, Jacobus G., The Rook
of Sacred Names. Shadow Tree Series 2 (2011), Gauteng, South Africa, Amulets for Wealth Happiness. SYNCELLUS, GEORGIUS, Chronographia, Corpus Scriptorum Históriáé Byzantinae 1 (1829). SZPAKOWSKA, Kasia, «Demons in the dark: Nightmares and other noctur nal enemies in ancient Egypt», στο P. KOUSOULIS (επιμ.) Ancient Egyptian Demonology, Leuven-Paris-Walpole Ma, 2011, σελ. 63-76. Talbot, Alice-Mary, «Pilgrimage to Healing Shrines: The Evidence of Miracle Accounts», Dumbarton Oaks Papers 56 (2002), σελ. 153-173. TALLOEN, Peter, Cult in Pisidia. Religious Practice in Southwes tern Asia Minor from Alexander the Great to the Rise of Christianity (Studies in Eastern Mediterranean Archaeology 10), Brepols Publishers, 2015. 520
Βιβλιογραφία ТДМВІАН, S.J., «The Magical Power of Words», Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland Man, New Series, 3/2 (June 1968), σελ. 175-208. TAMBORNINO, JULIUS, De antiquorum daemonismo, Gießen, 1909. Tamm, Marek, «Saints and the demoniacs: Exorcistic rites in Medieval Europe (11th-13th century)», Folklore23 (July 2003), σελ. 7-24. Tavenner, EUGENE, Studies in Magic from Latin Literature, New York, 1916. The Oxyrhynchus Papyri, ed. B.P. Grenfell - A.S. Hunt, London, 1915. THIERRY, Nicole, Peintures d’Asie Mineure et de Transcaucasie aux Xe et Xle siècles, Λονδίνο, 1977. —, «L’Apocalypse de Jean et l’iconographie byzantine», στο L’Apocalypse de Jean: Traditions exégétiques et iconographiques, Hle-XIIIe siècles, Geneva, 1979, σελ. 319-339. THOMAS, Thelma K., «The Arts of Christian Communities in the Medieval Midddle East», στο HELEN C. EVANS (επιμ.), Byzantium. Faith and Power (1261-1557), The Metropolitan Museum of Art, New York, 2004, σελ. 415-448. Thon, Johan C. - Burri, Renate - Chandler, Clive et alii, edit. Johan C. THON, Cosmic Oerder and Divine Power. Pseudo-Aristotle, On the Cosmos, Tübingen, 2014. Tischendorf, Constantinus von (edidit), Acta apostolarum apocrypha, ex triginta antiquis codicibus., Lipsiae, 1851. —, Evangelia Apocrypha., Lipsiae, 1853. —, Anecdota sacra et profana ex Oriente et Occidente aliata: sive., Lipsiae, 1855. —, Apocalypses Apocryphae Mosis, Esdrae, Pauh, Iohannis, item Mariae Dormitio, Lipsiae, 1866. —, Apocalypses Apocryphae, New York, 2001. TORIJANO, PABLO A., Solomon the Esoteric King. From King to Magus,
Development of a Tradition, Leiden-Boston-Köln, 2002. Trachtenberg, Joshua, The Devil and the Jews. The Medieval con ception of the Jew and its relation to Modern Antisemitism, Varda Books, 2001. Traube, Ludwig, Nomina Sacra. Versuch einer Geschichte der christlichen Kürzung, München, 1907. TSANTSANOGLOU, K., «The first columns of the Derveni Papyrus and their Religious Significance», στο A. LAKS - G.W. MOST (επιμ.), Studies on the Derveni Papyrus, Oxford, 1997, σελ. 93-128. TSATSOU, Eleni, «“Φυλακτήρια προς δαίμονας, προς φαντάσματα, προς πάσαν νόσον καί πάθος”: The use of amulet in Greco-Roman and Late Antique Macedonia», Romanising Oriental Gods? Religious transformations in the Balkan provinces in the Roman period. New finds and novel 521
Φυλακτήριοι - Εζορκιστικοί κύλινδροι perspectives. Proceedings of the International Symposium (Skopje, 18-21 September 2013), Skopje, 2015, σελ. 113-132. TURNER, Eric G., The Typology of the Early Codex, Philadelphia, 1977. —, Greek Papyri: An Introduction, Oxford, 21980. TWELFTREE, GRAHAM H., In the Name of Jesus: Exorcism Among Early Christians, Baker Academic, 2007. Tylor, Edward Burnett, Primitive Culture, I-II, London, 1871. USENER, HERMANN, Legenden der Pelagia, Universitats Buchdruckerei von Carl Georgi in Bonn, 1879. UzuNCARSiLl, Ismail Hakki, Osmanli Tarihi 1. Cilt: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri Hakkında Bir Mukaddime ile Osmanh Devleti’nin Kuruluşundan İstanbul’un Fethine Kadar, Ankara, 2015. Vakaloudi, A.D., «Δεισιδαιμονία and the Role of the Apotropaic Magic Amulets in the Early Byzantine Empire», Byzantion: Bevue Inter nationale des Études Byzantines 70-1 (Bruxelles, 2000), σελ. 182-210. VALLOIS, RENÉ, «Αραί», Bulletin de Correspondance Hellénique 38 (1914), σελ. 250-271. Van Den Ven, P., La vie ancienne de S. Syméon Stylitě le Jeune (521592), I. Introduction et texte grec, II. Traduction et Commentaire, Vie grecque de sainte Marthe, mère de S. Syméon, Indices, Subsidia Hagiographica 32, Bruxelles, 1969-1970. VasileiADIS, PAVLOS D., «The god lao and his connection with the Biblical God, with special emphasis on the manuscript 4QpapLXXLevb», Vetus Testamentum et Hellas 4 (2017), σελ. 21-51. Vassiliev, A., Anecdota Graeco-Byzantina, pars 1, Mosquae, 1843. Veikou, Christina, «Ritual word and symbolic movement in spells against the evil eye» στο Greek
Magic. Ancient, Medieval and Modern, edited by J.C.B. PETROPOULOS, London - New York, 2008, σελ. 95-105. VELKOA, AspAROUKH, Les filigranes dans les documents ottomans. Divers types d’images, Σόφια, 2005. Velkov, Asparoukh - Andreev, Stephane, Filigranes dans les documents ottomans. Trois croissants, Sofia, 1983. VERSNEL, H.S., «Beyond Cursing: The Appeal to Justice in Judicial Prayers», στο CHRISTOPHER A. FARAONE - Dirk Obbink, Magika Hiera. Ancient Greek Magic and Religion, New York - Oxford, 1991, σελ. 60106. —, «Die Poetik der Zaubersprüche», στο T. SCHABERT R. Brague (επιμ.), Die Macht des Wortes (Eranos NF 4, Münich, 1996), σελ. 233297. —, «The poetics of the Magical charm: An essay in the power of words», στο Paul Mirecki - Marvin Meyer (επιμ.), Magic and Ritual in the Ancient World, Leiden-Boston-Köln, 2002, σελ. 105-158. 522
Βιβλιογραφία VlKAN, Gary, «Art, Medicine and Magic in Early Byzantium», Dum barton Oaks Papers, Symposium on Byzantine Medicine 38 (1984), σελ. 65-86. VlKAN, G. - Nesbitt, J., Security in Byzantium: locking, sealing, weighing, Washington, 1980. VlTEAU, ABBÉ Joseph, Passion des Saints, Ecaterine et Pierre d’Alexandrie. Barbara etAnysia, Paris, 1897. Vormbaum, Reinholdus, Carmina et Hymni ecclesae graecae, I, 1850. WALKER, Alicia, The Emperor and the World: Exotic Elements and the Imaging of Middle Byzantine Imperial Power, Ninth to Thirteenth Centuries C.E., Cambridge, 2012. Walter, Christopher, «IC XC N1 KA. The apotropaic Function of the victorious Cross», Revue des études byzantines 55 (1997), σελ. 193220. WALZ, T., «The paper trade of Egypt and the Sudan in the eighteenth and nineteenth centuries and its re-export to the Bilad as-Sudan», in G. KRATLI - G. Lydon (επιμ.), The Trans-Saharian Book Trade: Manuscript Culture, Arabic Literacy and Intellectual History in Muslim Africa, Brill, Leiden, 2011, σελ. 73-108. WATTENBACH, W., Das Schriftwesen im Mittelalter, Leipzig, 1896. WEITZMANN, Kurt, The Joshua Roll. A Work of the Macedonian Re naissance, Princeton, 1948. —, «Thirteenth Century Crusader Icons on Mount Sinai», Art Bulletin 45 (1963), 179-203. —, Illustrations in Roll and Codex. A Study of the Origin and Method of Text Illustration, Princeton, 1970. WENGER, A., Jean Chrysostome, Huit catéchèses baptismales, Paris, 1957 (Sources Chrétiennes 50). Wessely, Karl, Ephesia Grammata, Wien, 1886. —, Die Pariser Papyri des Fundes von ElFaijûm, Wiener Denkschr, 37/2 (1889),
σελ. 97-256. WICKER, James R., «Pre-constantinian nomina in a mosaic and church graffiti», Southwestern Journal of Theology 52/1 (2009), σελ. 52-72. WiesmÜLLER, BEATE, «Die Wasserzeichen der Refaiya Bibliothek», στο Robert Μ. Kerr Thomas Milo (επιμ.): Kitabat wa-Kitab-ha. Writings and Writing from another World and another Era. Investigations in Islamic Text and Script in Honour of Dr. Januarius Justus Witkam, Professor of Codicology and Palaeography of the Islamic World at Leyden University, Cambridge (Archetype), 2010, σελ. 449-483. WILSON, Stephen, The Magical Universe: Everyday Ritual and Magic in Pre-Modern Europe, London, 2000. 523
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Winkle, Hans Alexander, Siegel und Charaktere in der muham- medanischen Zauberei (Studien Zur Geschichte Und Kultur Des Islamischen Orients), Berlin, 1930. Winkler, John, «The Constarints of Eros», στο Chr. A. Faraone D. Oerink (eds), Magica Hiera. Ancient Magic and Religion, New York - Oxford, 1991, σελ. 214-243. WÜNSCH, Richard (Herausg.), Sethianische VerRuchungstafeln aus Rom, Leipzig, 1898. —, Berliner philologische Wochenschrift 26 (1905), στ. 1072-1082. —, «Deisidaimoniaka» Archiv für Religionsgeschichte 12 (1909), σελ. 1-45. —, «Amuletum», Glotta 2/II. Band 3 (1910), σελ. 219-230. —, Antike Fluchtafeln, Bonn, 1912. Yamauchi, Edwin Μ., Divination in the Biblical World, presented to the American Scientific Affiliation, August 1982. —, «Magic in the Biblical world», Tyndale Bulletin 34 (1983), σελ. 169200. ZAHN, Th., Acta Joannis, Erlangen, 1880. Zellmann- Rohrer, Michael Wesley, The tradition of Greek and Latin incantations and related ritual texts from antiquity through the medieval and early modern periods, University of California, Berkeley, Spring 2016. ZIMMERMANN, Christine, Die namen des Vaters: Studien zu ausgewahten neutestamentlichen, Leiden-Boston, 2007. ZOGRAFOU, Athanassia, «Prescriptions sacrificielles dans les papyri ma giques», στο V. MEHL - P. Brulé (επιμ.), Le sacrifice antique. Vestiges, procédures et stratégies, Rennes, 2008, σελ. 187-203. ZuiDDAM, Benno A., «Plutarch and “God-Eclipse” in Christian Theo logy», Ploutarchos, n.s. 6 (2008/2009), σελ. 83-100. 524
Ααρών, 135, 225, 228. Αβαήλ, 394. Αββιρυλ (Αββιρίλ ή Αβιρόλ), 153, 394. Αβγάρ (βασιλιάς Εδέσσης), 83, 85, 238. Αβιούδ, 119. Αβραάμ, 119, 135, 215, 225. Αβρασάν(ξ), 153, 254, 255, 394. Αβυζού, 191, 304. άβυσσος, 181. Αγγελολογία, 381. άγγελος, 90, 96, 351-352, 357, 379, 380, 381, 382, 385, 391, 447, 451, 452. αγία Παρασκευή (οσιομάρτυς), 88, 133, 340. άγιοι Ανάργυροι, 173. άγιοι τεσσαράκοντα, 173. Άγιοι Τόποι, 62. Άγιον Πνεύμα, 115, 117, 137, 155, 161, 175, 351, 353, 357. άγιος Αζαρίας, 187. άγιος Αθανάσιος, 88, 145, 345, 367. άγιος Ανανίας, 187. άγιος Αυγουστίνος, 36, 390. άγιος Γεώργιος, 62, 63, 86, 89, 173, 179, 181, 213, 286, 354, 355, 356, 358, 360, 361. άγιος Δαμιανός, 173. άγιος Δανιήλ, 175. άγιος Δημήτριος, 50, 89, 173, 181, 183, 185, 269, 354, 357, 360, 361. άγιος Ερμόλαος, 173. 543
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι άγιος Θεόδωρος (ο στρατηλάτης), 86, 89, 187, 361. άγιος Θεράπων, 89, 173. άγιος Ιωάννης Θεολόγος, 88, 157, 161, 346. άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, 36, 88, 151, 345 άγιος Κοσμάς, 173. άγιος Κυπριανός, 87, 88, 90, 443. άγιος Λεόντιος, 89, 173. άγιος Μηνάς, 86. άγιος Μισαήλ, βλ. Μισαήλ. άγιος Νίκανδρος, 89, 181. άγιος Νικήτας, 89, 181. άγιος Νικόλαος, 62, 88, 141, 343, 354. άγιος Παντελεήμων, 63, 88, 139, 173. άγιος Παρθένιος, 89, 173. άγιος Σπυρίδων, 88, 157, 347. άγιος Στέφανος, 88, 165, 348-350. Άγιος Τάφος, 62. αγκίστρι, άγκιστρος, 147. Αδάμ, 135. Άδης, 197. Αδωνάι, 153, 157, 394. Αζαέλ, 394. Αζαρίας, 187, 351, 354. Αζώρ, 119. Αθανάσιος Αλεξανδρείας, 381. Αιγύπτιοι, 34, 137. Αίγυπτος, 197, 392. Αιθίοπες, 137. αίλουρος, 71. Αιλυμαίος, -οι, 137. αίμα, 71, 111. ακιδογράφημα, 434. Ακυρτανοί, 137. αλαλία, 87. Αλαμάνιοι, 137. αλέκτωρ, 169. Αλέξανδρος (βασιλέας), 189. άλεφρον, 169. 544
Γενικό ευρετήριο Αλλιέμ, 155. άλογο (δικέφαλο), 363. άλυσος, 181. αλχημεία, 34. αλχημικά, 46. Αμάλθεια, 58. αμισι, 167. αμνάς, 133. αμνησίκακος, 115. amulet, 46, 323, βλ. και φυλακτήριο. Αμών, 119. ανάκληση (των νεκρών), 375. Ανανίας, 187, 351. αναπετάριν, 358, 362. Ανατολή, 53. Ανεέλ, 185. ανιμιστικός, 31. άνθος, 360. Αννάστα (ή Αννέστα), 75, 91, 102, 193, 197, 199, 378. αντιμαγεία, 40, 45. αντιφωνητής, 115. Άνω Αίγυπτος, 53. Αξυήλ, 197. απαγγέλων, 99. Αποκάλυψη Ιωάννου, 81. απόκρυφος, ή, 81, 83. αποκρυφιστικός, 33. απολυτίκιο, 88. απομίμηση, 33. αποστολή ονείρου, 46. αποτροπαϊκός, -ή, 45, 47. αποτροπή, 444. Άραβες, 137. αραί, 25. Αρβανίτες, 137. αργύριον, 135. αρετολογία Θεού, 87, 88. Άρης, 413. 545
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοι κύλινδροι Αρμό (Αρμός ή Αρμωήλ), 153, 394, 395. Αρσένιος, 157. αρτάνα, 355, 358. Άρτεμις, 191. Αρτίβαζος, 84. αρχάγγελος, 61, 385՜ — Γαβριήλ, 88, 197, 339— Μιχαήλ, 87, 127, 153, 185, αρρώστια, 91. ασαφείς, 46. Ασαφούκα, 153, 395. ασκητής, 387. ασκός, 189. ασπίδα, 185. ασσύριος, -οι, 137. άστρο, 357, 385՛ — του Δαβίδ, 99, 335. αστρολογία, 29. αστρολογικός, -ή, 40. Ασώματοι, 127. Αττάλεια, 60, 62, 63. Ausgangstext, 449. αφορισμός, 48. Αφροδίτη, 413. Αχάζ, 119. άψις, 113. Βαλκάνια, 39. βαπτισμένος, 169. Βαραλης ή Βαραήλ, 167, 395. βαρελοειδής, 346. Βασίλειος, Μ., 88. βασκανία, 129, 193. Βατικανή Βιβλιοθήκη, 74. Βεελζεβουήλ, 189, 392, 397. Beisan, 437. Βελένης, 327. βελονιά, 68. 546
Γενικό ευρετήριο βέλος, 147. Βενέδικτος (μητροπ. Πισιδίας), 63. Βέσσοι, 137. Βηθλεέμ, 131. Βηρυττός, 381. βιβλίο, 51. Βίβλος, 379. Βιθυνοί, 137. Βλάχοι, 137. Βοόζ, 119. Βούλγαροι, 137. βραχυγραφία, 97, 101, 107. Βρεξεήλ, 153. Βρεττανοί, 137. βρικολάκιασμα, 373. Βυζαντινοί, 37, 385. Βυζαντινό Μουσείο, 54. Βυζάντιο, 38, 39. Βωμός, 225, 335. blanc grisâtre, βλ. σταχτί κιτρινωπό, bleu d’azur, βλ. κυανούν, ανοικτό, bleu de prusse, βλ. κυανούν, πρωσικό. Brillenbuchstaben, 412. British Library, 85. Γαβριήλ, 153, 392, 397. γαιώδης, -ες, 328. Γαλάτες, 137. γαλέρα, 433. Γαλιλαία, 143. Γενέσιο της Θεοτόκου, 63. Γερμανοί, 137. Γεχεέλ, 185. Γεών, 163. Γεώργιος Καππαδοκίας, 83. γητεία, 25, 40, 72. Γίγαντες, 137. 547
Φυλακτήριοί-εξορκιστικοί κύλινδροί Γιωργί, 74, 80, 87, 88, 89, 91, 100, 113, 115, 117, 121, 123, 125, 127, 129, 131, 133, 135, 137, 141, 143, 151, 153, 155, 157, 159, 161, 163, 167, 169, 171, 173, 175, 177, 179, 181, 185, 189, 377, 404, 406, 424, 445, 447. γλυφή, 199. γλώσσα: — βιβλική, 107՜ — εκκλησιαστική, 101, 107՜ — λειτουργική, 107՜ — πονηρή, 123. γλωσσοφαγιά, 91, 113, 159. γοητεία, 25. γουρούνι, 359. γράμματα (Εφέσια), 366. γραφέας, 70, 79, 90, 92, 96, 97, 102, 104, 326, 377, 404, 432, 440, 446, 449. Γυλ(λ)ού, 88, 91, 163, 191, 299, 300, 303, 304, 305, 308, 448. carmina figurate, 426-417. characters, βλ. σημεία. cornucopiae, 58. δαίμονας, 30, 37, 55, 90, 167, 375, 383, 385, 388, 391, 392, 393, 439, 448. δαιμονικός, 51, 52, 91. δαιμονολογία, 384, 385, 390, 392. δακτυλίδι, 373, 411. Δαλμάτιοι, 137. Δανιήλ, 84, 135. Δαρδάνιοι, 137. δεισιδαιμονία, 33. δέσας, 117. Δεσπότης, 165. Δημήτριος Θεσσαλονίκης, 83-84. Διάβολος, 55, 89, 387, 388. Δίας, 413. δίκελλα, 191. 548
Γενικό ευρετήριο διχαλωτός, 355. do ut des, 433. δράκος, 147, 355, 356. δραστηριότητα, 391. δυϊστικός, 387. δωδεκάμισι, 92. Εβραίοι, 48, 137. εγκολπίος, 39. εικόνα, 47, 371. εικονομαχία, 401. ειλητάριο, 74, 101. ειλητό, 66, 70, 71, 74, 80, 93, 107. Εισόδια της Θεοτόκου (ναός), 63. εκκλησία, 35, 40, 51, 54, 77. εκριφέντα, 157. «Εκφράσεις», 446. Ελαμίτες, 137. ελεγκτής, 72. έλεγχος άλλων, 45. Ελένη, 91, 141. Ελιακείμ, 119. ελικοειδής, 365. Ελισάβετ, 131. Ελισσαίος, 135. Έλληνες, 137. ελληνιστικός, 24. ελονοσία, 88. ernie, 44. Εμμανουήλ, 121, 153. Εναύθ, 153. εντολές (δέκα), 161. Ενώς, 135. Ενώχ, 135՛ Βιβλίον του —, 81. εξορκισμός, 17, 25, 29, 45, 72, 75, 77, 79, 85, 88, 90, 91, 92, 373, 377. εξορκιστής, 377. 549
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοι κύλινδροι εξορκιστική ενέργεια, 375. εξορκιστική ευχή, 54, 85, 451. εξορκιστικό κείμενο, 323, 354. εξουσία, 89, 111, 145, 147, 181, 195, 199, 324, 377, 378, 380, 388, 402, 446, 448. εξωτικός, -ή, 41. επιγραφή, 26, 38, 350, 426. επίκληση, 46, 80, 86, 87, 90, 91, 93. επίρραμα, 340. επιστήμη, 450. επιστολές (αποστολικές), 81. επορκισμός, 79, βλ. και εξορκισμός. επτά ουρανοί, 381. επωδές, 26. εραλδική, 412. ερημίτης, 385. έριφος, 189, 191. ερωτικά, 45. Εσρώμ, 119. ethic, 44. ευαγγέλιο, 53, 81, 89, 197, 347՜ — Ιωάννη, 87՜ — Ματθαίου, 87. Ευαγγελισμός, 131. Ευαίοι, 137. Ευγένιος, 84. ευλογία, ευλογιά, 113, 387, 446. εύνοια εξυπηρέτηση, 45. Ευφράτης, 163. ευχή, 54, 87, 92. ευχολόγιο, 81, 90. Έφεσος, 171. έφιππος, 89, 354, 357. εχείδιον, 113. Εωσφόρος, 384. ζητεία, 62. Ζοροβάβελ, 119. 550
Γενικό ευρετήριο ζουμί ελιάς, 71. ζωοδότης, 115. ζωστήρας, 26. ήλος, 173. ημισέληνος, 103. ημίσωμος, 343. θεϊκός, 52. θεμέλια, 147. Θεόδωρος, 84. θεομάχος, 113 θεομηνία, 53. Θεός, 53, 54, 94,, 111, 115, 123, 131, 139, 145, 151, 153, 159, 161, 165, 167, 175, 179, 181, 183, 185, 189, 333, 384, 388. Θεοτόκος, 55, 87, 89, 91, 117, 175, 177, 331, 443, 452. θεραπευτής (λαϊκός), 39. θεραπευτικός, -ή, 47, 49. θερμασία, 88, 151. Θετταλοί, 137. Θοδοναήλ, 153. θρησκεία, 28, 33, 43, 77, 102, 372, 448, 450, 452. θυοσκόπος, 38. Θωμάς Πατρολόγος, 85. graffiti, 95, gris de fumée, βλ. καστανότεφρον. gris verdâtre, βλ. χλωρότεφρον υδαρές. historióla, 75, 406. Ιάφεθ, 135. Ιακώβ, 119, 135. ιατρική, 342, 399, 448. λαϊκή, 54. πρακτική, 100. ιατρός, 39, 115. 551
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Ιδουμαίοι, 137. Ιερά Μητρόπολη Νέας Ιωνίας, 93. ιερέας, 39, 53, 54. ιερογλυφικά, 408. Ιερουσαλήμ, 94, 199. Ιησούς Χριστός, 88, 89, 95, 113, 115, 119, 121, 123, 131, 133, 143, 167, 175, 177, 179, 197, 333, 334, 380, 382, 421, 422, 425, 430, 443, 451, 452. Ιησούς του Ναυή, 74. ικέτης, 165. Ινδιάνοι, 137. Ινδοί, 137. Ιορδάνης ποταμός, 161. Ιουδαίοι, 173. ιουδαϊσμός, 34. Ιούδας, 119. Ιουστινιανός, 50. Ιουστίνος, 78. Ισαάκ, 119. Ίσαυροι, 386. İsparta, 58, βλ. και Σπάρτη. Ιωάθαμ, 119. Ιώβ, 135. Ιωήλ, 125, 416. Ιωνάς, 135. jaune de cire, βλ. κηρόχρουν. jaune orange, βλ. πορτοκαλί υδαρές. καθαρισμός, 45. καθιέρωση, 371. αρνητική, 78. Καινή Διαθήκη, 81, 108, 380, 383, 388. κακόβουλος, 24. κακότροπος, 393. κανόνας, 48՛ — πίστεώς, 141. Καππαδόκες, 137. 552
Γενικό ευρετήριο Καραμάν, 60. κάρβουνα, 52. Κασιανοί, 137. κασσίτερος, 135. καστανότεφρον, 351. Καστελιάνοι, 137. κατάδεσμος, 27. καταλαγιά, 159. καταλαλιά, 113. καταλαλώ, 153. καταποντώ, 373. κατάρα, 45, 374. κατοχή (δαιμονική), 78. κέδρος, 169. κείμενο, 372. κειμήλιο, 36, 54. κεραία, 327, 337, 341, 419, 422, 424, 425, 429. κηρόχρουν, 341, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 353, 357, 360, 364. κίονα, 147. Κιουτάχεια, 62. Κλαζομένιοι, 137. κλεψιά, 45. κληρικός, 54, 91, 406՛ — τελεστής, 55. Κοίμησις της Θεοτόκου (ναός), 63. κοντάκιο, 88. κόπτες, 53. κόρακας, 350. κόσμημα, 108, 355, 365, 366, 413. κοσμικός, 438. κρεμεζί, 335, 338, 339, 341, 347, 348, 349, 351, 353, 357, 360, 364. κρήνας, 153. Κρήτη, 171, 173. κρίκος, 54. Κρόνος, 413. κρυπτογράφηση, 408. 553
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι κυανούν (ανοικτό), 336, 338, 340. κυανούν (πρωσικό), 344, 345, 346, 347, 348, 357, 364. Κύζικος, 171. κύλινδρος, 66, 72, 73, 93. Kumdanli, βλ. Μυριοκέφαλο. Κυνοκέφαλοι, 137. κυπαρίσσι, 169. κυπαρίσσι (χρώμα), 342. Κύριλλος Ιεροσολύμων, 78. Κυρκιαίοι, 137. κώδικας, 61, 71, 85, 86՜ βιβλικός, 76. Κωνσταντινούπολη, 50. Λάζαρος, 129. Λαζοί, 137. lamella, βλ. μέταλλο. Λάμψακος, 173. λατίνια, 433. λατρεία, 58. λεγεών (δαίμονες), 147. λειμών, 115. Λελιακοί, 137. λέξεις, 371, 372, 373, 376, 448՛ ακατανόητες, 90· εσωτερικές, 75. λεξιλόγιο, 45. Λεχοί, 137. λιβανωτίδα, 349. Λίβυοι, 137. λιθοβολώ, 165. λίθος, 199. λίστα, 72. λιτανεία, 52. λόγος, 111, 131. Λουκάς, 161. Λυδοί, 137. Λυσιτανοί, 137. 554
Γενικό ευρετήριο μαγγανεία, 25. μαγεία, 23, 24, 25, 27, 31, 32, 33, 39, 43, 44, 45, 77, 78, 80 87, 372, 400, 437, 439, 448֊ — αγαθή, 29’ — βλαβερή, 29՜ — λαϊκή, 49՜ — μεσαιωνική, 41 · — μεσογειακή, 45՜ — παγανιστική, 55, 374’ — συμπαθητική, 30. μαγικές πρακτικές, 33, 34. μαγικός, -ή, μαγικά, 46, 53, 92. Μαγνιδαίοι, 137. μάγος, 33, 37, 43, 53, 377, 388, 437. Μακεδόνες, 137. Makuc, 24. Μανδύλιον, 83. μάντης, 38. Μαρκελλίνος, Αμμιανός, 49. Μάρκος, 161. Μασίδης (μάγος), 50. Ματθαίος, 161. Ματθάν, 119. μάτι (κακό), 86, 448. Medieval Scrolls Digital Archive, 74. Μεθιδόμ, 153. μελάνη, 70, 91, 135. Μελχισεδέκ, 135. Μεσαίωνας, 54, 74. Μεσόγειος, 23, 438. Μεσοποταμία, 34. μεσοποταμιακός, 24. Μεσσίας, 335. μεταδοτικότητα, 33. μέταλλο, 26. μετρική, 440. μήλον, 151. Μητρόπολη, 62. 555
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Μικρά Ασία, 54, 85. μικρογραφία, 17, 18, 68, 70, 73, 75, 84-89, 92, 101, 108, 323326, 328-331, 333, 334, 338, 340, 348, 353, 354, 357, 360, 363, 366, 373, 402, 404, 405, 406, 432, 443, 445, 449, 451. μικρογράφος, 79, 324. Μισαήλ, 187, 351. μισητός, -ή, 31. Μιχαήλ, 392, 397. μνησικακία, 113. Μογγόλοι Ιλχανίδες, 58. μόλυβδος, 135. μοναχός, 39, 50, 385, 387. μουρμούρισμα, 52. Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, 54. Μουσείο Μπενάκη, 54. μοχλός, 147. μύθος, -οι, 324. Μύρα (τα), 63. Μυριοκέφαλο (μάχη), 58. μυρωμένοας, 169. μυστικιστικός, -ή, 52. Μωυσής, 94, 113, 161, 214, 225, 227, 255, 262, 263, 265, 291, 311, 430. Ναξεφιήλ, 153. Nationalbibliothek (Vienna), 85. Νέα Ιωνία, 64, 66. νεκρολογία, 72. νεοπλατωνισμός, 386. Νέστορας, 185, 290. Νεστόριοι, 137. νήπιον, 149. Νικόλας, 141. Nomina barbara, 447. Nomina Sacra, 94, 95, 97, 101, 107, 259, 333, 447. Νοταράς, Χρύσανθος, 62. Νώε, 135. 556
Γενικό ευρετήριο Ξενοκράτης, 389. Ξιλλιαυλ, βλ. Στιλλιαύλ. ξιφόλιθος, 113. ξίφος, 336, 359. Ξονοήλ, 153. ξόρκι, 34, 405, 408, 437. Οβριός, 88. Οζίας, 119. οθωμανική αυτοκρατορία, 103. Οθωμανοί, 58, 60. οίκος, αστρικός, 409. Όμηρος, 26. ομοιότητα, 33. οπισθοκούρβιο, 355, 358. opisthographic, 73. όραμα, 89, 173. όρη (άγρια), 169. Όριξ, 191. Ουακκαίοι, 137. Ουγκαλέζοι, 137. ουρά, 362. Ουριήλ, 392, 396. Ουρουήλ, 153, 175, 197, 396, 397. οφθαλμός (κακός), 87. όφις, 191. παίδες (τρεις), 89, 171, 187. Παλαιά Διαθήκη, 81, 108, 383, 388. Palatin um Supplement Greek, 85. palimpsests, 73. παναγιάρι, 39. πανοπλία, 336, 337. πανούκλα, 84. πάπυροι, 43՛ λογοτεχνικοί, 73՜ μαγικοί, 44, 46, 71, 73, 80, 402, 403· χριστιανικοί, 71. 557
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι παράδοση (συλλογική), 80. παράκληση, 91. παραπομπή, 46. Πάρθιοι, 137. πατερικές πηγές, 380. Παφλαγόνες, 137. Παχδοναέλ, 185. πεντάγραμμο, 414. πεντάκωλα, 414. πεντάλφα, 99, 414. penna, 70, 324. περγαμηνή, 71. περίαμμα, 48. περίαπτο, 48. περιθωριοποίηση, 43. περικέφαλο, 355, 358. περιστεράς, 71. Πέρσες, 137. Πεσματζόγλου, Παπαιωακείμ, 64. πετεινός, 71. πεύκο, 169. Πίθηκοι, 137. Πισίδες, 137. Πισιδία, 57, 58, 60. πίστη, 437. πλανήτες (επτά), 71. πλάση, 135. πλεξούδα, 349. πλοχμοειδής, 365. πνεύμα, πνεύματα, 30, 45, 52, 77, 88, 90, 95, 98, 133, 135, 153, 159, 161, 375, 385, 388, 393, 414, 443. πολεμική, αντιμαγική, 44. πολιτισμός, δυτικός, 44. πολυπολιτισμικός, 38. πολυτυπία, 98. πονηριά, πονηριά, 133. ποντικός, 71. πόρτα, 61. 558
Γενικό ευρετήριο πορτοκαλί υδαρές (χρώμα), 68, 97, 327, 332-335, 338-349, 351, 353, 357, 360, 364-367, 447. προσευχή Κυρίου, 75. προστασία, 45, 52, 91, 444. προστερνίδιο, 355, 358. Προύσα, 62. προφήτης, 54. Προφήτης Ηλίας, 89, 169, 326, 350-351. πρωτόγραμμα, 325, 326, 328. πτερνιστήρας, 355, 358, 363. πτερυγοφόρος, 356. πτυχολογία, 328. πύλη, 147. Ραφαήλ, 153. Ραχάβ, 119. ρόδακας, 340. ροζέτα, 345. ρόλος, 72. ρόμβος, 366. rotulus, βλ. scroll. rouge cramoisi, βλ. κρεμεζί. ρουγός, 195, 312. Ρουθ, 119. Ρωμαίοι, 137. Ρώσσοι, 137. Σαβαώθ, 153, 157, 175, 197, 199, 396, 397. Σαβερέλ, 185, 396. Σαβραμάτες, 137. sacra barbara, 426. Σαδώκ, 119. Σακιέλ, 185, 306. Σαλαθιήλ, 119. Σαλούστιος, 408. Σαμαρίτες, 137. Σαμοβριήλ, 153, 396. Σαμουήλ, 135. 559
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Saparta, βλ. Σάπορτα. Saperda, βλ. Σάπορτα. Σάπορτα, 57. Σαλ(ρ)αήλ, 153, 396. Σαρακηνός, -οι, 137. Σαραφιέλ ή Σαφριέλ, 396. scroll, 66, 71, 72, 73, 83, 85, 86, 324, 443, 450՜ «Arma Christi», 85՛ Exultet, 87՜ Prayer scroll, 74, 75, 85՜ Variai scroll, 74. Σεραφείμ, 131, 145, 161, 197, 396. Σηθριέλ, 396. σημεία, 75. Σίδη, 63. Σικελοί, 137. similarity (law of), 32. Σινά, 129, 161. σινάπι, 143. σκελετός, 167. σκοπός: κακοποιός, 77. καλοποιός, 77. Σκύθες, 137. Σκυλογιάννης, 357, 358, 359, 360, 361. σμαραγδοειδές, 353. Σολομών, 85, 88, 119, 135, 161, 167, 193. δακτυλίδι του —, 373. κύκλος του —, 92, 101, 377. Σολομωνική, 18, 55, 71, 75, 100-102, 452, βλ. και μαγεία. Σπανιόλοι, 137. Σπάρτη (Πισιδίας), 57, 60, 62, 64. Σπηριανοί, 137. Σταυράκιος, Ιωάννης, 50. σταυρός, 39, 47, 76, 88, 92, 99, 101, 335, 336, 339, 341, 344, 345, 349, 351, 362, 373, 413, 415, 416, 419, 422, 424, 425. Σταύρωση, 86, 421. 560
Γενικό ευρετήριο σταχτί κιτρινωπό, 336, 341. Στιλλιαύλ, 153, 397. στρατολόγος, 72. στρίγλα, στρίγγλα, 163, 191. συγκρητισμός, 37, 42, 443. Σύλβεστρος (αρχιεπίσκοπος), 61. συλλαβές, 428. συμβολισμός, 33. σύμβολο (μαγικό), 417. Συμεών Θεσσαλονίκης, 38. συμπάθεια, 33. σύμπτυξη, 97, 101. συνάναρχος, 115. σύνοδος, 48, 381. σφαίρα (του κόσμου), 336, 337. σφραγίδα, 430. σφραγιδόλιθος, 80. σχήματα, 430, — ιερά, 373. — μαγικά, 403. Σχινοκέφαλοι, 137. tabellae defixionum, 27. τάγμα, 88. Ταιανοί, 137. ταινιοειδής, 365. talisman, 46, βλ. και φυλακτήριο. Τατάροι, 137. ταχυγραφικά σημεία, 409. τελεστής, 29, 52. τελετουργία, 33, 34, 37՛ — ερωτική, 45՜ — θεραπευτική, 53՛ — θρησκευτική, 24՛ — μαγική, 35, 443՛ — παγανιστική, 52’ — ταφική, 25՜ — φαρμακευτική, 45՜ 561
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι — χριστιανική, 52,. τελετουργικό, 371. terminus ante quem, 104. τετραγράμματο, 94. Τίγρης, 163. τοξύλιο, 325, 340, 341, 345, 347, 349, 351, 353, 357, 361. Τουρκία, 83. Τούρκοι, 137. Τουρκομάνοι, 60. τουφέκι, 113, 175. Τραλλιανός, Αλέξανδρος, 49. Τραπεζούντα, 84. τρίγωνο, 99, 338, 347, 452. Τριδεέλ, 185, 397. τρίοδος, 189. Τρίπολη, 173. τρισκινούμενος, 115. τύχη, 29. υδατόσημο, 103, 104. Υδονάγλ, 185, 397. υδρόφοβος, 193. ύμνος, 52, 87. υπερύμνητος, 115. υπερφυσικός, 30, 438. Υρκανοί, 137. vert d’asperge, βλ. κυπαρίσσι. vert émeraude, βλ. σμαραγδοειδές. vert de montagne, βλ. τσαγαλί. vert de pré, βλ. χορτάρι. voces magicae, βλ. λέξεις, εσωτερικές. φαρμακεία, 25, 40, 87. φεγγίο, 355. Φεμέλα, 185. Φερεζαίοι, 137. φθίση, 338. 562
Γενικό ευρετήριο Φιλλάγ, 155. φίμωση, 87. Φισών, 163. φλάμουλο, 362. φόβος, 147. Φοίνικες, 137. φολίδα, 337. Φράγγοι, 137. φρενοβλαβής, 54. φύλακας, 45. φυλακτήριος, φυλακτήριο, 35, 36, 39, 46, 47, 48, 50, 52, 55, 75, 76, 79, 81, 83, 84, 85, 87, 89, 90, 91, 92, 93, 100, 102, 107, 323, 328, 330, 331, 373, 381, 382, 388, 393, 403, 404, 405, 424, 429, 434. φυλακτό, 25, 46, 48, 49, 51, 52, 53, 72, 75, 80, 323, 371, 372, 376, 400, 408, 435. φως, 111, 167. φωτοστέφανο, 344. φωτοφορία, 139, 157. Χαλαάλ, 155. Χαλαμίτες, 137. Χαλδαίος, -οι, 137. χαλινόν, 117. Χαμπεσέοι, 137. χάντρες, 26. χαρακτήρας, 90. — κοπτικός, 429. — μαγικός, 407, 409, 417. χαράκωση, 68. Χάτι Χουμαγιούν, 63. χειρόγραφο, 17, 27, 57, 66, 68, 70, 71, 72, 74, 75-77, 79, 81, 83, 85, 87, 91, 92, 95, 96, 101-104, 324, 325, 340, 365, 373, 377, 390, 392, 384, 397, 402, 409, 424, 425, 427, 430-432, 435, 444, 451. Χερουβείμ, 131, 145, 161, 177, 195, 197, 344, 345. Χετταίοι, 34, 137. χιαμλικε, 432. 563
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Χίος, 354. χλαμύδα, 336, 343, 352, 353, 358, 360, 362, 363. χλωροπράσινο, 344. χλωρότεφρον υδαρές, 343, 344, 353, 366, 367. χολή ιχθύος, 71. χορτάρι, 333, 342, 343, 347, 349. χριστιανικός, 52. χριστιανισμός, 35, 40, 86. χριστογράφημα, 76. Χριστολογία՜ — αγγελική, 380՜ — αγγελομορφική, 380. Χριστός, 83, βλ. και Ιησούς. Χριστός ευλογών, 86. χρυσός, 135. χρώμα, χρώματα, 19, 68, 70, 71, 97, 327-330, 332-335, 338 349, 351, 353, 357, 360, 362, 364. Ψαλμός, 53, 75, 83. Ψαλμοί Δαυίδ, 81. Ψελλάς, Μιχαήλ, 382, 386. Ψευδο-Διονύσιος Αεροπαγίτης, 381. Ψευδο-Ψελλός, 390. ψηφιδωτό, 95. ψωρίτης, 113. Ωβήδ, 119. Ωδή (Δαυίδ), 88. Ωριγένης, 36, 439. ωροσκόπιο, 46. ωσαννά, 131. 564 |
| adam_txt |
Πρόλογος του προέδρου της Ενώσεως Σπάρτης Μικράς Ασίας Χάρη Σαπουντζάκη . 9 Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι (scrolls) με μαγικές επικλήσεις (17ος αιώνας) από τη Σπάρτη (Πισιδία) της Μικράς
Ασίας. 13 Εισαγωγή . 15 Μέρος A' Κεφάλαιο πρώτο. Η μαγεία στους πολιτισμούς της Μεσο γείου
. 23 Γενικά (23). Περί μαγείας (24). Η μαγεία στους πολιτισμούς (34). Κεφάλαιο δεύτερο. Κοινωνιολογία της μαγείας . Μαγικά κείμενα παπύρων (43). Διάκριση του περιεχομένου των μα γικών παπύρων
(44). Φυλακτά και φυλακτήρια κείμενα (46). Κεφάλαιο τρίτο. Ιστορικά Σπάρτης Πισιδίας — Περιγραφή των χειρογράφων . 57 Τα ιστορικά για τη Σπάρτη της Πισιδίας (57). Περιγραφή των υπό μελέτη χειρογράφων (66): εξωτερική περιγραφή (66),
ιδιαιτερότη τες (70). — 1.0 τύπος εγγραφής των χειρογράφων A' καιΒ' (71). — 2. Κριτήρια χαρακτηρισμού χειρογράφου ως φυλακτήριο (75). — 3. Ο χαρακτήρας των χειρογράφων (77). — 4. 0 τρόπος καταγρα φής του φυλακτηρίου (79). — 5. Πλήθος και ετερογένεια των κει μένων (80). 567 43
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Κεφάλαιο τέταρτο. Περιεχόμενο των φυλακτηρίων και η διάρθρωση των φυλακτηρίων . 83 Ομοιότητες με άλλα scrolls-rotulus χειρόγραφα (83). Η διάρθρω ση των κειμένων στα μελετώμενα φυλαζτήρια (87). 0 σκοπός της συγκεκριμένης
μορφής (92). Τα Nomina Sacra των χειρογράφων (94). Οι γραφείς (97). Το υδατόσημο (103). Χρονολόγηση (104). Μέρος Β' Codex Spartae Asiae Minoris A'-B'. Σημειώσεις-σχόλια . 109 201 Μέρος Г' Κεφάλαιο
πρώτο. Η εικονογράφηση των χειρογράφων. 323 Γενικά (323). Πρωτογράμματα - κεφαλαία γράμματα (325). Τε χνοτροπία και χρωματική απόδοση (328). Κεφάλαιο δεύτερο. Οι μικρογραφίες. Περιγραφή. 331 Θεοτόκος (331). Αρχάγγελος Μιχαήλ (336). Αρχάγγελος Γαβριήλ (339). Αγία Παρασκευή
η οσιομάρτυς (340). Άγιος Παντελεήμων ο Μεγαλομάρτυς και Ιαματικός (342). Ο άγιος Νικόλαος, ο μέγας. (343). Άγιος Αθανάσιος ο μέγας (345). Άγιος Ιωάννης ο Χρυσό στομος (345). Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος (346). Άγιος Σπυρίδων (347). Ο πρωτομάρτυς άγιος Στέφανος (348). Προφήτης Ηλίας ο Θεσβίτης (350).
Τρεις παίδες εν καμίνω (351). Άγιος Γεώργιος (354). Άγιος Δημήτριος (357). Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης (361). Κεφάλαιο τρίτο. Κοσμήματα γραμμικά . 365 Μέρος Δ' Κεφάλαιο πρώτο. Η δύναμη των λέξεων και των εικόνων . Ταξινόμηση των ρηματικών τύπων (373). Χειρόγραφο A' (373): το ρήμα
(εξ)ορκίζω (374), λοιποί ρηματικοί τύποι (375). Χειρόγρα φο Β' (377). 568 371
Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο δεύτερο. Περί αγγέλων και δαιμόνων . 379 Άγγελοι (379). Δαίμονες (383). Ονόματα αγγέλων, δαιμόνων και πνευμάτων (392): Χειρόγραφο A' (394), Χειρόγραφο Β' (397). Κεφάλαιο τρίτο. Σχέσεις μαγικών και αγιολογικών απεικο νίσεων
. 399 Η θρησκευτική και η μαγική χρήση των εικονίσεων (399). Η δυνα μική των μικρογραφιών (402). Σχήματα - μαγικοί χαρακτήρες (407). Περιγραφή των μαγικών απεικονίσεων (413). Γράμματα και sacra barbara (426). Σημειώσεις
στο νώτο των scrolls (431): χει ρόγραφο A'. Κείμενα (431), σχεδίασμα πλοίου (432), Β'χειρόγρα φο (435). Κεφάλαιο τέταρτο. Εικονίσεις και μαγεία. 437 Η σημασία των εικονίσεων στην πίστη και στην πρακτική της μαγεί ας (437). Μετρική του κειμένου (440). Συμπεράσματα
. 441 Παραρτήματα. 455 Scrolls Spartae Asiae Minoris A'-B' (455). Ρηματικοί τύποι των κειμένων Scrolls Spartae Asiae Minoris A'-B' (469). Δείκτης βι
βλικών πηγών (471). Βιβλιογραφία 475 Abstract: Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with ma gicinvocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor. Contribution to the research for Chris tian amulets . 525 Γενικό ευρετήριο
. 541 Πίνακας περιεχομένων
. 565 569
Ελληνόγλωσση Αγάπιος Ιερομόναχος - Νικόδημός Μονάχος, Πηδάλιον της νοητής νηός της μιας αγίας καθολικής και αποστολικής των Ορθοδόξων Εκκλησίας., Εν Αθήναις, 1841. Αλέξανδρου, Μ., «Ο Μ. Αλέξανδρος εις την μαγείαν», Γέρας A. Κεραμοπούλου, Αθήνα, 1953, σελ. 385-419. Αμμώνιος, Περί ομοίων και
διαφόρων λέξεων, Ενετίησιν, 1804. АггеломатН-ΤςοΥΓΚΑΡΑΚΗ, ΕΛΕΝΗ, «Το φαινόμενο της ζητείας κατά τη με ταβυζαντινή περίοδο», Ιόνιος Λόγος, τόμος χαριστήριος στον Δημήτρη Ζ. Σοφιανό, A', Κέρκυρα, 2007, σελ. 247-293. ΑγΟΥΡΙΔΗΣ, ΣΑΒΒΑΣ Χρ., Τα απόκρυφα κείμενα της-Παλαιάς Διαθήκης, A' (1973), σελ.
513-560. Η Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών, μετάφραση ΑΝΔΡΕΑΣ Τςακαλης, Αθήνα, 1993. Αλεξιαδης, Μήνας, «Do ut des», Δωδώνη 16/1 (1982), σελ. 253-266. Ανλγνωςτακης, ΗΛΙΑΣ, «Το επεισόδιο του Αδριανού “πρόγνωσης” και “τελεσθέντων δήλωσις”», στο Β' Διεθνές Συμπόσιο, Η επικοινωνία στο Βυζάντιο, Πρακτικά,
επιμέλεια Ν.Γ. ΜΟΣΧΟΝΑΣ, Αθήνα, 1993, σελ. 195-226. ΑΝΔΡΙΩΤΗΣ, Ν.Π., Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, Θεσσαλονίκη, 31983. ΑΝΤΟΥΡΑΚΗΣ, Г., Ο Άγιος Νικόλαος στη βυζαντινή τέχνη και παράδοση, Αθήναι, 1988. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Φ.Δ. - Ανδρεαδης, Ερμ., «Τα βαπτιστικά ονόματα ανδρών και γυναικών της
Καππαδοκίας», Δελτίον Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 1 (1977), σελ. 89-135. Αρμενοπουλος, ΚΩΝΣΤ., Πρόχειρον Νόμων ή Εξάβιβλος, επιμ. К. ΜπίΤΣΑΚΗΣ, Αθήνα, 1971. ΑΣΔΡΑΧΑΣ, Σπ., Μηχανισμοί της αγροτικής οικονομίας στην Τουρκοκρατία, ΙΕ'-ΙΣΤ' αιώνα, Αθήναι, 1978. ΒΑΚΑΛΟΥΔΗ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, «Αποτροπαϊκά
φυλακτά της πρώτης βυζαντινής πε ριόδου: Η λειτουργία των απεικονίσεων και των επωδών. Ο ρόλος των χρι στιανών αγίων», Βυζαντινά
19/1 (1998), σελ. 207-224. —, Η μαγεία ως κοινωνικό φαινόμενο στο πρώιμο Βυζάντιο (4ος-7ος μ.Χ. αι ώνας), Θεσσαλονίκη, 2000. 477
Φυλακτήριοι ■ Εξορκιστικοί κύλινδροί — Π εξέλιξη της μαγείας από την αρχαιότητα έως τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, Αθήνα, 2001. Βακαλουδη, Αναστασία - Σπουγιαδακης, Κωνσταντίνος, «Το επάγγελμα του γιατρού στο Βυζάντιο», Βυζαντινός Δόμος 17-18 (2009-2010), σελ. 537-550. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ, Μ.Γ., Σαμιακά
λαογραφικά και εκκλησιαστικά σύμμεικτα, B', Αθήνα, 1992. Βαρδακης, Σπ., «Κρητικαί επωδαί», Λαογραφία Θ' (1926), σελ. 239-248. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ Κουτλουμουςιου, Ωρολογίου το Μέγα, εν Βενετία, 1870. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, ΠΑΥΛΟΣ Δ., «Το ιερό τετραγράμματο μια ιστορική και φιλολο γική προσέγγιση του ονόματος του
Θεού», Δελτίο Βιβλικών Μελετών 28/2 (2010), σελ. 82-107. ΒΕΛΕΝΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, «Ο ζωγράφος του ναού των Αγίων Αναργύρων στη μο νή της Παναγίας Αχειροποιήτου του Παγγαίου», Δελτίου Χριστιανικής Αρ χαιολογικής Εταιρείας 32 (2011), σελ. 128-139. ΒΕΛΕΦΟΝΤΗΣ, Κ., Κυπριανάριον, Περιέχων προσευχάς και
εξορκισμούς διά πά σαν ασθένειαν., εκδ. Διόνυσος, Αθήναι, 1978. ΒΕΡΓΩΤΗΣ, Γ.Θ., Λεξικό Λειτουργικών και τελετουργικών όρων, Θεσσαλονί κη, 1991. Βιβλίον καλούμενου Ονομαστικόν Πανάγιον. Κυρίου Χριστοφόρου, εκ της σκήτέως του Τιμίου Προδρόμου, Κυρίου Δημητρίου Καρυτζιώτου, Πελοποννησίου, νυν
Πρώτον, εν Βενετία, 1808. Βρανουςη, Epa Λ., «Κεκυρωμένη συλλογή επισήμων εγγράφων της εν Πάτμω μονής εις ειλητόν του IA' αιώνος», Σύμμεικτα 1 (1966), σελ. 95-119. Βροντής, Αναςτ., Ροδιακά Λαογραφικά Ђ' (Ρόδος, 1950), σελ. 88#4. ΚλαΥΔΙΟΣ, Περί κράσεων και δυνάμεως των απλών φαρμάκων, edit. Carolus
Gottlob Kuhn, XI, Lipsiae, 1826. —, Άπαντα, edit. Carolus Gottlob Kuhn, XIV, Lipsiae, 1827. ΓΑΡΙΤΣΗΣ, К., «Οι
απαρχές των εικονογραφικών τύπων του ένθρονου Χρι στού», Διάβαση 44 (Ιούλιος-Αύγουστος 2003), σελ. 17-22. ΓΕΔΕΩΝ, ΜΑΝΟΥΗΛ Ιω., «Το εν χρήσει Συνταγμάτων των υπό τον Οικουμενι κόν θρόνον μητροπολιτών και επισκόπων», Εκκλησιαστική Αλήθεια Η'/14 (17 Φεβρουάριου 1888), σελ. 111-113. Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ), στο αρχείο Σάμου, Συλλογές ΦΓ2 προε παναστατικά έγγραφα, #29. ΓΐΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΙΩΗΛ, Αρχιμανδρίτου (Κείμενον - ερμηνευτική παράφρασις Σχόλια), Ή Παλαιά Διαθήκη κατά τούς O', τόμος πρώτος: Ή Γένεσις, Θεσσαλονίκη, 1986. ΓΚΙΚΑΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Αλ., Σειρά ενός και πεντήκοντα υπομνηματιστών εις την Οκτάτευχου και τα τωυ Βασιλειώυ. 1, Εν Λειψία της Σαξονίας, 1772. ΓκίΟΛΕΣ, Ν., «Τα βυζαντινά αυτοκρατορικά διάσημα», στο Βυζάυτιο ως Οικουμέυη, Αθήνα, 2001, σελ. 63-75. ΓΑΛΗΝΟΣ, 478
Βιβλιογραφία Γκρατζιου, Ολγα, «“Κρίκοι φρενοβλαβών” από τη Μικρά Ασία. Στο περιθώ ριο της ιστορίας της ιατρικής και της ιστορίας των μουσείων», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας 26 (2011), σελ. 389-400. ΔΕΛΤΑ, Πηνελόπη, «Το ανέκδοτο οδοιπορικό του Χρύσανθου Νοταρά», Με σαιωνικά και
Νέα Ελληνικά 1 (1984), σελ. 127-280. ΔΕΜΠΟΝΟΣ, АггелО-Διονυςης, Μαγική ιατρική στην Κεφαλονιά, Αργοστόλι, 1983. ΔΕΤΟΡΑΚΗΣ, Θεοχ., «Προσθήκαι εις το Πατερικόν Λεξικόν του Lampe εκ των έργων Γρηγορίου του Θεολόγου», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών ΜΕ' (1982), σελ. 133-156. —, «Νέες προσθήκες στο
Πατερικό Λεξικό του G. Lampe, από τα έργα του Γρη γορίου του Νανζιανζηνού», Κληρονομιά. Τιμητικόν αφιέρωμα στον Άγιον Γρηγόριον τον Θεολόγον, τόμ. 22, τεύχη Α'-Β' (Θεσσαλονίκη, 1990), σελ. 9-28. Διήγησις Αλεξάνδρου του Μακεδόνος., τυπωθείσα και διορθωθείσα παρά Ν.Γ., Ενετίησι, 1804. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΣ,
Δ., Μέγα Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσης, Γ', 1964. ΔίΑΜΑΝΤΙΔΗΣ, Γ., Αγιασματάριον, εν Βενετία, 1844. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο εκ Φουρνα, Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης, υπό A. ΠαπαΔΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΕΡΑΜΕΩΣ, Εν Πετρουπόλει, 1909. ΔΡΑΝΔΑΚΗ, A., Εικόνες, 14ος-18ος αιώνας. Συλλογή Ρ. Ανδρεάδη, ΑθήναΜιλάνο, 2002. ΔρΟΣΟΓΙΑΝΝΗ,
Φανη, Σχόλια στις τοιχογραφίες της εκκλησίας του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου στη Μεγάλη Καστάνια Μάνης, Αθήνα, 1982. Εκκλησιαστικά κειμήλια των πατρίδων της καθ' ημάς Ανατολής στους ναούς της Νέας Ιωνίας Αττικής, Κέντρο Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολι τισμού, Αθήνα, 2009. ΕΥΘΥΜΙΟΥ,
Αναστασία, Θεομητορικές προεικονίσεις της Παλαιολόγειας μνη μειακής ζωγραφικής στη βυζαντινή επικράτεια,
διδακτορική διατριβή, Αθή να, 2011. Δ., Η αντιμετώπιση των μαγικών τεχνών από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς της Δύσης μέχρι και τον 5ο αιώνα, διδακτορι κή διατριβή, Θεσσαλονίκη, 2014. ΖΕΠΟΣ, Ιωάν. - Ζεπος, Παν., Νομοθεσία Ισαύρων και Μακεδόνων, Jus Graecoromanum 2 (1931). ΖΩΓΑ, ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ, Ο τοιχογραφικός διάκοσμος της Τράπεζας του Αγίου Παντελεήμονος Αγιας, Βόλος, 2015. ΖΑΡΩΤΙΑΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ, Т.П., «Τα μηναία από του IA' μέχρι του ΙΓ' αίώνος», Εκκλησια στικός Φάρος 30 (1931), σελ. 287-312 και 348-387. 479
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι ΘΕΟΔΩΡΟΥ, ΑΝΔΡΕΑΣ, Η θεολογία του φωτός της δόξης (Ερμηνεία των τρια δικών ύμνων της παρακλητικής), Αθήνα, 1999. ΘΟΜΨΩΝ, ΕδΟΥΑΡΔΟΣ, Εγχειρίδιον Ελληνικής και Λατινικής παλαιογραφίας, μετάφραση Σπυρίδων Λάμπρος, εν Αθήναις, 1903. Ιβηριτης, ΙΩΑΚΕΙΜ, «Ιωάννου
Σταυρακίου λόγος εις τα θαύματα του Αγίου Δημητρίου», Μακεδονικά 1 (1940), σελ. 324-376. Ιωάννης Γραμματικός Γαζης, Έκφρασις του κοσμικού πίνακας, recensait Fridericus Graefe, Lipsiae, 1822. ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ, Σπ., «Λαογραφικά σύλλεκτα εκ Νυμφών Κέρκυρας», Λαογραφία 2 (1952) ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ, Γ.Β., Καραγκούνηδες.
Συμβολή στην κοινωνιολογία των δοξα σιών, Αθήνα, 1980, σελ. 154-155. —, Σαρακατσάνοι. Μια ελληνική ποιμενική κοινωνία, Αθήνα, 1991, σελ. 245-315. ΚαλβιαϊΝΕΝ, ΝίΚΟΛΟΑΣ, «Ή έκφραση ωόν οΰριον οφεως στα Θαύματα των αγίων Κύρου καί Ίωάννου, ή προφητεία τού Ήσαΐα καί δ θρύλος τοΰ βασι λίσκου στην
ύστερη αρχαιότητα», Parekbolai 7 (2017), σελ. 106-110. ΚΑΛΟΝΑΡΟΣ, Π., Ο βυζαντινός στρατός και η άλωση, Αθήνα, χ.χ. Καλοπιςη-Βερτη, Σόφια - Παναγιωτιδη-Κεςιςογλου, Μαρία (επιμ.), Πο λύγλωσσο εικονογραφημένο Λεξικό όρων Βυζαντινής αρχιτεκτονικής και γλυ πτικής, Ηράκλειο, 2010. ΚαλφογλΟΥΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ
Η., Ιστορική Γεωγραφία της Μικρασιατικής χερσονή σου, εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια ΣΤΑΥΡΟΣ Θ. ΑΝΕΣΤΙΔΗΣ, Αθήνα, 2002. Καμινιωτης, ΒαϊΟΣ Φ., Μάγισσες και μαγείρισσες. Διατροφή, μαγεία και γυ ναικεία εξουσία στους Καραγκούνηδες της δυτικής Θεσσαλίας, Ηρόδοτος, Αθήνα, 2016. Καμπανης, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Φύλαξ.
Τα φυλακτά της αρχαιότητας, Θεσσαλονί κη, 2017. Καντζια, ΧΑΡΙΣ, «Ευχή κατακλιτική κατά Ερμία Πυθιάδος. Ένας
εικονογρα φημένος κατάδεσμος από την Κω», στο Γλώσσα και μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα, σελ. 170-192. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ В., Ο σταυρός στη βυζαντινή μνημειακή ζωγραφική. Η λειτουργία και το δογματικό του περιεχόμενο, διδακτ διατριβή, Θεσσα λονίκη, 2010. ΚαρανικΟΛΑΣ, Παντελεημων, Θεομητορικά προσωνύμια, Αποστολική Δια κονία, 2007. ΚΑΡΜΙΡΗΣ, I., «Ο Π. Ρουσάνος και τα ανέκδοτα δογματικά και άλλα έργα αυ τού, Λόγος υπεραπολογιτικός τε και ηθικός πρός τους δυσανασχετούντας προς τας εκ των εθνών επαγομένας ημίν θλίψας, και την θείαν πρόνοιαν λοιδορούντας», Texte und Forschungen zur byzantinisch-neugriechischen Philologie 14 (Athen, 1935), σελ. 17-19. 480
Βιβλιογραφία ΚΑΤΣΙΩΤΗ, Αγγελική, «Πήλινα φιαλίδια - ευλογίες από τα Δωδεκάνησα», ΔΧΑΕ, περ. Δ', τ. Λ', Αθήνα, 2009, σελ. 271-282. Κέντρου Αγιολογικών Μελετών «Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής», υπεύθυνος: Καθηγητής Αντ. Μάρκου (http://orthodoxhymnographyb.blogspot.com/ 2017/10/blog-post_650.
html/1-10-2018). Kepa, Ελευθερία К., Ο έρωτας στους μαγικούς παπύρους, Αθήνα, 2020. ΚΕΣΙΣΟΓΛΟΥ, I., Το γλωσσικό ιδίωμα του Ούλαγιτς, Αθήναι, 1951. ΚίΤΣΑΚΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Τά αγία Νήπια τα υπό Ήρώδου αναιρεθέντα στην ελληνόφωνη χριστιανική γραμματεία, διπλωματική εργασία, Θεσσαλονίκη, 2013. Κοκοτος, Δ.,
«Η βασκανία», Αρχαιολογία 20 (1986), σελ. 45-46. ΚΟΛΛΙΑΣ, Ταξ., «Η πολεμική τεχνολογία των Βυζαντινών», Δωδώνη. Επι στημονική Επετηρίδα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλο σοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 18/1 (1989), σελ. 17-41. ΚΟΝΤΟΠΑΝΝΗΣ, Παντ. Μ., Γεωγραφία της Μικράς
Ασίας, Αθήναι, 1921. Κοντογλους, ΦΩΤΙΟΣ, Έκφρασις, A', Αθήναι, 1960. ΚΟΝΤΟΜΙΧΗΣ, Πανταζης, Η λαϊκή ιατρική στη Λευκάδα, Αθήνα, 1985. ΚΟΡΔΕΛΛΑΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ, Χρωματολογία, ήτοι περί φύσεως, ονομασίας και της χημικής συστάσεως των χρωμάτων παρά τε τοις αρχαίοις και τοις νεωτέροις, Εν Αθήναις, 1886. Koppe,
ΚΑΤΕΡΙΝΑ, «Φύλακες δένδρων και κιόνων», Πρακτικά Γ' Συμποσίου Λαογραφίας του Βορειοελλαδικού χώρου (Αλεξανδρούπολη, 14-18 Οκτω βρίου 1976), Θεσσαλονίκη, 1979, σελ. 335-347. —, Η ανθρώπινη κεφαλή θέμα αποτρεπτικό στη νεοελληνική λαϊκή τέχνη, Αθή να, 1978. ΚΟΥΚΙΑΡΗΣ, ΣΐΛΑΣ, Ο κύκλος του βίου της
αγίας Παρασκευής της Ρωμαίας και της εξ Ικονίου στη χριστιανική τέχνη, Διδακτορική Διατριβή, Αθήναι, 1994.
ΚΟΥΚΟΥΛΕΣ, Φαίδων, «Μεσαιωνικοί και νεοελληνικοί κατάδεσμοι», Λαογρα φία 8 (1925), σελ. 302-346. —, Βυζαντινών βίος και πολιτισμός 1/2, Αθήναι, 1948. ΚΡΕΚΟΥΚΙΑΣ, Δημ., Επωδές και κατάδεσμοι Τριφυλίας με συσχετισμό προς αρ χαία, μεσαιωνικά και άλλα νεώτερα στοιχεία, Αθήνα, 1971. —, «Ένα Ζαγορήσιο γιατροσόφι», Ηπειρωτική Εστία 22, τχ. 252-253 (Απρίλιος-Μαίος 1973), σελ. 237-249. Κυριαζης, Νεοκλης Γ., «Δημώδης Κυπριακή Ιατρική», Κυπριακά Χρονικά 4 [1926], σελ. 65-94. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, Στ., Ai γυναίκες εις την Λαογραφίαν, Αθήνα, 1920. —, «Επταπάρθενος χορός», Ημερολόγιον Μεγάλης Ελλάδος (1925), σελ. 489-511. —, «Μαγεία», Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη 8 (1927), σελ. 903. ΚΥΡΤΑΤΑΣ, Δ.I., «Το πρόβλημα της μαγείας στον κόσμο των πρώτων χρι στιανών», στο Γλώσσα και Μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα, Αθήνα, 1997, σελ. 120-122. 481
Φυλακτήριοι - Εζορκιστικοί κύλινδροι ΚΥΡΤΣΟΥΔΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ Απ., Τα φόβητρα των λαϊκών παραδόσεων σε μια σύγ χρονη αγροτική κοινότητα, διδακτορική διατριβή, Ιωάννινα, 1987. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΟΥ ΕΞ ΟΙΚΟΝΟΜΩΝ, Περί των Ο, Ερμηνευτών της Παλαιάς Θείας Γραφής 3, Αθήνησι, 1846. ΚΩΣΤΑΚΗΣ, ©ΑΝ., Το γλωσσικό
ιδίωμα της Σίλλης, Αθήνα, 1968. Λαγγης, ΜΑΤΘΑΙΟΣ, Ο Μεγας Συναξαριστής της ορθοδόξου Εκκλησίας I', 1985. ΛΑΜΠΡΟΣ, Σπ., «Το μετά Σολομωνικής ιατροσόφιον της Βονωνίας», Νέος Ελληνομνήμων 15 (1921), σελ. 30-40. ΛαΥΡΙΩΤΗΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Κατάλογος λειτουργικών ειληταρίων της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας»,
Μακεδονικά 4 (1955-1960), σελ. 391-402. ΛίΑΠΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ Σ., Η αίσθησις και η αισθητική του χρώματος, διδακτορική διατριβή, Αθήναι, 1963. ΛΥΠΟΥΡΑΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ, Πήγε να εγκοιμηθεί στο Ασκληπιείο της Επίδαυρου, Αθήνα, 1992. ΜΑΜΟΝΤΖΗΣ, ΣΩΤΗΡΙΟΣ Κ., Εγχειρίδιου απόκρυφου επιστήμης λευκής και μαύρης
μαγείας, Αθήναι, 1953. ΜΑΝΟΥΣΑΚΑΣ, ΜΑΝΟΥΣΟΣ, «Ελληνικά ποιήματα για τη σταύρωση του Χρι στού», Mélanges offerts à Octave et Melpo Merlier à l’occasion du 25e anniversaire de leur arrivée en Grèce, 2, Athènes (1957), σελ. 49-74. Ματθαίου του Βλαστάρεως Σύνταγμα κατά στοιχείον., υπό Γ.Α. Ραλλη και
Μ. ΠΟΤΛΗ, εν Αθήναις, 1859. Μαύρης, Ν., Κασιακή λύρα, Πορτ-Σάιδ, 1928. ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ, ΑΙΜΙΛΙΟΣ Δημ., Τα ιοβόλα ζώα και τα δηλητήρια στην αρχαία ελληνική ιατρική, Αθήναι, 2013. Μεγας, Γ.Α., «Ζητήματα ελληνικής λαογραφίας. Μαγεία, μαγικαί συνήθειαι και δεισιδαιμονίαι», Επετηρίς Λαογραφικού Αρχείου /
Κέντρο Ερεύνης της Λαϊκής Λαογραφίας 3/4 (1941-1942), σελ. 77-195. ΜίΧΑΗΛΙΔΗΣ-ΝΟΥΑΡΟΣ, Μ., Λαογραφικά Σύμμεικτα
Καρπάθου A', Αθήνα, 1932. ΜΟΛΕΣΚΗ, ΛοϊΖΑ, Τα ιερά σκεύη και άμφια και οι λειτουργικοί συμβολισμοί τους, Διπλωματική εργασία, Θεσσαλονίκη, 2007. ΜΟΥΖΑΚΗΣ, ΣΤΕΛ., Σιδερένια Νεοκλασικά στολίδια. Αυλόθυρες. Συμβολισμός-Λαογραφία, Αθήνα, 1982. —, «Πληροφορίες για τον αντιγραφέα Σταμάτη Ιερέα και ζωγράφο και για τις σχέσεις των μοναστηριών Θεολόγου Πάτμου και Χοζοβιώτισσας Αμοργού, από άγνωστο χειρόγραφο του 17ου αιώνα», Μυριόβιβλος 8 (1985), σελ. 2-17. —, Οι βρικόλακες στους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς Νομοκάνονες και στις Παραδόσεις του ελληνικού λαού, Αθήνα, 1988. —, «Εικονογραφικές και λαογραφικές παρατηρήσεις σε τοιχογραφία της «Φιλο ξενίας του Αβραάμ» στον Άγιο Αθανάσιο στο Κορωπί. Οι «συμφωνίες» με 482
Βιβλιογραφία αγίους», Ζ' Επιστημονική Συνάντηση ΝΑ Αττικής [ΕΣΝΑΑ] (Κορωπί, 1995), Πρακτικά, Κορωπί, 1998, σελ. 85-109. «Το αγίασμα του Αγίου Ρηγίνου στη Σκόπελο και τα ακιδογραφήματά του. Τυπολογικές μορφολογικές παρατηρήσεις», Θεσσαλικό Ημερολόγιο 37 (Λά ρισα, 2000), σελ. 209-224. «Σχόλια σε
ανέκδοτα ακιδογραφήματα εκκλησιών της Αττικής. Μια προ σπάθεια εικαστικής, λαογραφικής και εθνολογικής προσέγγισής τους», Η' ΣΙΛΑ (Μαρούσι, 28-31 Μαιου 1999), Πρακτικά, Μαρούσι, 2001, σελ. 172-198. «Τα γιατροσόφια. Μια πανάρχαια λαϊκή πρακτική». Εισαγωγικό κείμενο στο Ανώνυμος, «Ιατροσόφιου 1812»,
πανομοιότυπη έκδοση χειρογράφου κώδικα 18ου αι., Κ. Σπανός, Αθήνα 2001. «Ακιδογραφήματα σε εκκλησίες της Νοτιανατολικής Αττικής. Μια προσπά θεια εικαστικής ερμηνείας τους», ľ Επιστημονική Συνάντηση Νοτιανατολικής Αττικής (Καλύβια Θορικού, 28 Νοεμβρίου - 1η Δεκεμβρίου 2002), Πρακτικά, Καλύβια
Θορικού Αττικής 2004, σελ. 377-404. «Η σφαγή του μόσχου στην παράσταση της «φιλοξενίας του Αβραάμ». Οι συμφωνίες με άγιους. Εικονογραφικές και λαογραφικές παρατηρήσεις Πρό δρομη παρουσίαση». Εκκλησιαστικός Φάρος (New Series 17) 88 (Αλεξάν δρεια-Johannesburg, 2006), σελ. 267-300. «Η ταυτότητα των
ελληνορθόδοξων κοινοτήτων στο χώρο της οθωμανικής αυτοκρατορίας στις αρχές του 19ου αιώνα και ιδιαιτέρα μετά την εφαρμογή του Χαττ-Ι-Χουμαγιούν. Ο θεσμός της προίκας και η σημασία των εκκλη σιαστικών εσόδων στη διαμόρφωση των τοπικών κοινοτήτων», Πρακτικά Δ' Διεθνούς Συνεδρίου Ευρωπαϊκής Εταιρείας
Νεοελληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ), επιμ. Κ. Δημαδης, τόμ. E' (Γρανάδα, 2010), Αθήνα, 2011, σελ. 463-478. Ρώσικα
εκκλησιαστικά αντικείμενα. Δισκάρια. Ορειχάλκινα-αργυρά (XVIIXIX αιώνες), προλεγόμενα Αν. Καθηγητού κ. X. ΜΠΑΜΠΟΥΝΗ, Αθήνα, 2011. Ο αφορισμός, οι βρικόλακες και η αντιμετώπισή τους. Παραδόσεις, δοξα σίες, προλήψεις του ελληνικού λαού. Ανέκδοτοι εξορκισμοί από χειρόγραφους νομοκάνονες. Ααογραφική-ιστορική μελέτη, Αθήνα, 2018. «Οι μικρογραφίες ανεκδότου φυλακτηρίου εξορκιστικού κυλίνδρου ( ScrollRotulus) του 17ου αιώνα από τη Σπάρτη-Πισιδία της Μικράς Ασίας», Επετηρίς της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών NE' (2018-2019), τόμος εκατο νταετηρίδας, σελ. 421-492. Ιστορία χωρίων Λεκανοπεδίου Αττικής. Ιστορία δήμου Μεταμόρφωσης Αττικής (4000 π.Χ. ■ 1834), Αθήνα, 2019. «Οι τοιχογραφίες του υπόσκαφου ναού του Αγίου Αντωνίου στο Ημεροβίγλι Θήρας. Μνημείο εφαρμογής του Jus Patronātus. Συμβολή στην εικονο γραφία του 14ου αιώνα των Κυκλάδων», Πρακτικά ΣΤ' Κυκλαδολογικού Συνεδρίου, υπό έκδοση). 483
Φυλακτηριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροι «Χριστιανικές κοινότητες και αδελφότητες στη Μικρά Ασία στις αρχές του 20ού αιώνα: Από τον κώδικα Αλικαρνασσού-Βουδρούμ», Πρακτικά Δ’ Συμποσίου Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού: «Πολιτικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί θεσμοί των Ελλήνων της
Μικράς Ασίας κατά τους νεότερους χρόνους (2729 Νοεμβρίου 2009, Δήμος Νέας Ιωνίας ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ), Νέα Ιωνία, 2 010, σελ. 49-76. ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, Ν., Συμβολή στη μορφολογία της ελληνικής γραφής. Λεύ κωμα βυζαντινών και μεταβυζαντινών επιγραφών, Θεσσαλονίκη, 1977. ΜΠΕΛΕΖΟΣ, ΚΩΝΣΤ., «Ιωβ: Το πρόσωπο, το βιβλίο
και η ερμηνεία του», στο Σιναΐτικος Κώδικας, Βιβλίο του Ιώβ, σχόλια και προθεωρίες, Αθήνα, 2002, σελ. 41-94. ΜΠΕΝΕΚΟΣ, ΔΗΜ., Η «αγωγή» των δαιμόνων στην Ήπειρο. Συμβολή στη με λέτη της νεοελληνικής μαγείας, Ιωάννινα, 1988. Μπιμπη-ΠαπαςπΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΓΛΑΐΑ, Παραδοσιακή ιατρική στην Πελοπόν νησο,
Αθήνα, 1985. ΜΠΟΥΛΩΤΗΣ, Χρ., «Στοιχεία μαγείας στη Μινωϊκή Κρήτη», Αρχαιολογία 20 (Αύγουστος 1986), σελ. 8-15. ΜΐΊΟΥΡΔΑΛΑΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ A., «Ο ιερός αριθμός “12” ως σύμβολο ιεραπο στολής της ορθόδοξης χριστιανικής θεολογίας με αφορμή την σύναξη των 12 Αποστόλων», Περιοδικό του Οικουμενικού
Ελληνισμού 5 + 1, τχ. 44 (Κα λοκαίρι 2009), σελ. 24-31. ΜοΥΖΑΚΗΣ, Στελ. - ΜΠΑΜΠΟΥΝΗΣ, Χάρης, πατριάρχης, Επιτομή εκ των Προφητανακτοδαβιτικών Ψαλμών. του Ιερού Αυγουστίνου επισκόπου Ιππώνος., διορθ. Ελάχιστου Νικοδήμου, Κωνσταντινούπολή, 1799. ΝίΓΔΕΛΗΣ, Κων. Μ., Καππαδοκία Λατρευτικά και άλλα
τινά στον αέναο κύ κλο του χρόνου. Μια πρώτη ιστορική προσέγγιση, ΚΕΜΙΠΟ, Νέα Ιωνία, 2018. ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Αγιορείτης,
Ακολουθία της Αγίας Οσιομάρτυρος του Χριστού Παρασκευής τω 1856, Εν Αθήναις, 1911. Νικοδήμου εν μοναχοίς ελάχιστου του Αγιορείτου, Εορτοδρόμιον., δαπάνη Στεφάνου και Νεοφύτου των Ιερομόναχων εκ της μεγίστης Λαύρας επονομαζομένων Σκουρταίων., εν Βενετία, 1836. ΝΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, Δ., «Τραγούδια Δωδεκανησίων της Αμερικής», Λαογραφία 17 (1957-1958), σελ. 29-31. ΝΕΟΦΥΤΟΣ Οικουμενικός A., «Louis Bréhier, Les peintures du rouleau liturgique. », Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, IE' (1939), σελ. 465-468. ΞΥΓΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ, Δημητριος, «Εξορκισμοί και Ιατροσόφια εξ Ηπειρώτικου Χει ρογράφου», Επετηρίς Λαογραφικού Αρχείου Ακαδημίας Αθηνών 8 (19531954), σελ. 14-40. 484
Βιβλιογραφία —, «Το δημώδες άσμα Όνειρο της Παναγίας», Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου 13-14 (1960-1961/1962), σελ. 35-51. —, «Η Γελλώ εις την ελληνικήν και ρουμανικήν λαογραφίαν», Λαογραφία 30 (1975-1976), σελ. 246-278. ΟλΥΜΠΙΟΔΩΡΟΪ, φιλοσόφου Αλεξανδρέως, Εις τα μετέωρα του Αριστοτέλους
υπομνήματα, Venetiis, 1560. ΠΑΓΚΑΛΟΣ, Γ., «Περί του γλωσσικού ιδιώματος της Κρήτης», Λαογραφικά Σύμμεικτα 6 (1986), σελ. 389. Παλιοϊρας, Αθ., «Η δυτικού τύπου Ανάσταση του Χριστού και ο χρόνος ει σαγωγής της στην ορθόδοξη τέχνη», Δωδώνη Επιστημονική Επετηρίδα Φι λοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων Ζ'
(1978), σελ. 385-408. ΠαΛΛΑΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, «Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολή και την Θεσσαλονίκην μετά την Άλωσιν (Μεθοδολογικά)», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών MB' (1975-1976), σελ. 101-211. —, «Μελετήματα λειτουργικά αρχαιολογικά. 1. Το οράριον του διακόνου», στο Συναγωγή μελετών
βυζαντινής αρχαιολογίας (Τέχνη-Λατρεία-Κοινωνία), τόμ. A' (Αθήνα, 1987-1988), σελ. 188-189. ΠαΝΤΖΛΡΙΔΗΣ, Σαβ., Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου Κοιμήσεως Θεοτόκου (Μολυβοκκλησιάς) Καρυες Άγιον Όρος, Θεσσαλονίκη, 2006. Παπαδογιαννακης, Nik., Κρητικό Ιατροσόφιον του 19ου αιώνα, Ρέθυμνο, 2001.
ΠαΠΑΔΟΠΟΪΛΟΣ, A.A., «Εξορκισμοί και εξορκισταί», Επετηρίς Εταιρείας Βυ ζαντινών Σπουδών 3 (1926), σελ. 225-234. ΠαΠΑΔΟΠΟΪΛΟΣ, Θ., «Κυπριακαί επωδαί», Κυπριακαί Σπουδαί 169 (1974), σελ. 38-39. ΠαΠΑΔΟΠΟΪΛΟΣ, ΣτϊΛΙΑΝΟΣ, Πατρολογία, τόμ. B', Αθήνα, 1999. ΙΊαΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ-ΚεραΜΕΥΣ, A., Ανάλεκτα
Ιεροσολυμιτικής Σταχυολογίας, τόμ. B', έν Πετρουπόλει, 1894. —, Varia Graeca sacra, Πετρούπολη, 1909. Παπαθωμοποϊλος, Μανόλης
(έκδοση) - Βαρβοϊνης, Μανόλης (σχόλια), Βερναδάκειος Μαγικός Κώδικας, Αθήναι, 2006. ΠαΠΑΘΩΜΟΠΟϊΛΟΣ, Μανόλης - ΒαρβοϊΝΗΣ, Μανόλης, Εξορκισμοί του Ιε ρομόναχου Βενέδικτου Τζανκαρόλου (1627), Εισαγωγή-κείμενο-σχόλια, Αθήνα, 2008. ΠαΠΑΜΙΧΑΗΛ-ΚοϊΤΡΟΪΜΠΛ, ΑΝΝΑ, Τέχνη και ζωή. Ai επί των οικοδομημά των της Σύμης απεικονίσεις, A'; Το σταυρόσχημον ή σταυροειδές, Αθήναι, 1980. ΠαραςκεϊΟΠΟΥΛΟΣ, Γερμανός Αρχ., Ai εν Ηλεία μαγικαί επωδαί (τα ξόρ κια) εξ επόφεως Ορθοδόξου Ποιμαντικής, Πύργος, 1976. ΠαΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΡΜΑΝΟΣ Μητροπ., Τα φυλακτά της Ηλείας υπό το φως της χριστιανικής πίστεως, Αθήναι, 1981. 485
Φυλακτήριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροί ΠαρχαριδοΥ-ΑναΓΝΩΣΤΟΥ, ΜαΓΔΑΛΗΝΗ, «Τρεις παίδες έν καμίνω: επισημάν σεις στην πρωτοχριστιανική εικονογραφία τοΰ θέματος», Βυζαντινά 24 (2004), σελ. 341-352. ΠΑΤΡΩΝΟΣ, ΓΕΩΡΓ. Π., Η Ιστορική Πορεία του Ιησού (από τη φάτνη ως τον κενό τάφο), εκδ. Δόμος, Αθήνα,
1991. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.A., Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, 1, Αθήναι, 1958. —, «Θεόκριτου Ειδύλλια υπό λαογραφικήν έποψιν ερμηνευόμενα», Λαογραφία 18 (1959), σελ. 33-35. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, «Μαγεία και παραφροσύνη στον Όμηρο», στο ΑΦΡΟΔΙΤΗ A. Αβαγιανου (επιστ. επιμ.), Η μαγεία στην αρχαία Ελλάδα,
Αθήνα, 2008, σελ. 37-48. Πηλιλης, ΙΑΚΩΒΟΣ, Τίτλοι οφφίκια και αξιώματα εν τη βυζαντινή αυτοκρατο ρία και τη χριστιανική ορθοδόξω Εκκλησία, Αθήναι, 1985. ΠΟΛΙΤΗΣ, Λίνος, «Κατάλογος λειτουργικών ειληταρίων της Ιερά Μονής Βατοπεδίου», Μακεδονικά 4 (Θεσσαλονίκη 1960), σελ. 403-409. ΠΟΛΙΤΗΣ, Ν.Γ.,
«Παλαιογραφική σταχυολογία εκ μαγικών βιβλίων», Παρ νασσός 3 (1892), σελ. 174-190. —-, «Παλαιογραφική σταχυολογία εκ των μαγικών βιβλίων. A'», Byzanti nische Zeitschrift, herausgegeben KARL KRUMBACHER, 1 (Leipzig, 1892), σελ. 555-571. —, Μελέτη περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού.
Παραδόσεις 2 (1904), σελ. 1154. —, «Λαογραφική επιθεώρησις (Παναθήναια)», Λαογραφία 1 (1909), σελ. 380-393. —, Λαογραφικά Σύμμεικτα 1, 1920. —, «Μαγικαί τελεταί προς πρόκλησιν μαντικών ονείρων περί γάμου», Λαο γραφικά Σύμμεικτα 3, Εν Αθήναις, 1931, σελ. 105-144. —, «Μετεωρολογικοί μύθοι»,
Λαογραφικά Σύμμεικτα 3 (1931), σελ. 1-63. —, Παροιμίαι, τόμ. A', 1965. Πολυδεύκους Ιουλίου, Ιστορία Φυσική, edit. ĪGNATIO
HARDI, MonachiiLipsiae, 1792. ПолҮМЕРОҮ-КамНЛАКН, ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, «Η προσωποποίηση ασθενειών. Φόβος, πανικός και αντιμετώπισή τους», Αρχαιολογία και Τέχνες 104 (Σεπτέμβριος 2007), σελ. 36-44. —, «Μήλο το μαγικό», Πρακτικά Ημερίδας «Μαγεία και μεταφυσικός κόσμος» (19 Δεκεμβρίου 2009), Αθήνα, 2011, σελ. 77-83. ΠΟΥΡΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, Γ.Κ., Ιστορία της βυζαντινής ιατρικής, Αθήναι, 1942. ΠΡΟΒΑΤΑΚΗΣ, ΘεΟΧΑΡΗΣ, «Το “πεδουλοχάρτι”. Ένα άγνωστο χειρόγραφο εξορκισμών από τον βορειοελλαδικό χώρο», Πρακτικά В' Συμποσίου Λαο γραφίας του Βορειοελλαδικού χώρου (Ήπειρος-Μακεδονία-Θράκη) (Κομο τηνή, 16-22 Μαρτίου 1975), Θεσσαλονίκη, 1976, σελ. 401-469). ΠΡΟΒΑΤΑΚΗΣ, ΘΩΜΑΣ, Το Άγιον πνεύμα εις την ορθόδοξον ζωγραφικήν, Θεσ σαλονίκη, 1971. 486
Βιβλιογραφία ΡΑΛΛΗΣ, Г. - ΠΟΤΛΗΣ, Μ., Σύνταγμα των θείων και ιερών Κανόνων., B', Αθήνησιν, 1852՛ Γ', Αθήνησιν, 1853. ΡΟΥΣΟΥΝΙΔΗΣ, ΑνδΡ., Δένδρα στην ελληνική λαογραφία με ειδική αναφορά στην Κύπρο 1, Λευκωσία, 1988. ΡΩΜΑΙΟΣ, Κ.Α., «Λαϊκές λατρείες της Θράκης», Αρχείον του Θρακικού Λαογραφικού και
Γλωσσικού Θησαυρού IA' (1944-1945), σελ. 1-131. —, «Το “φίδι του σπιτιού”: Νεοελληνική επιβίωση της λατρείας του οικουρού όφεως», Λαβύρινθος 1 (1973-1974), σελ. 58-64. Σαθας, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη 5, Βενετία, 1856. ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ, Opuscula Mythologica Physica et Ethica, Amstelaedami, 1688.
ΣΑΠΟΥΝΤΖΑΚΗΣ, Хар. Δ., Η ελληνική παιδεία στη Σπάρτη Πισιδίας (στα τε λευταία 200 χρόνια πριν από την καταστροφή), Νέα Ιωνία, 1983. Σαραντη, Ελπινίκη, «Προλήψεις Θράκης», Λαογραφία 14 (1952), σελ. 169200. ΣαριαΤ-Παναχι, ΜΩΧΑΜΑΝΤ, «Όψεις της οικονομικής ζωής των ορθοδόξων κατοίκων της Πισιδίας από
την οθωμανική κατάκτηση ως τον ύστερο 18ο αι ώνα», Πρακτικά Δ' Συμποσίου Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασια τικού Πολιτισμού: «Πολιτικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί θεσμοί των Ελλήνων της Μικράς Ασίας κατά τους νεότερους χρόνους (27-29 Νοεμβρίου 2009, Δήμος Νέας Ιωνίας ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ), Νέα Ιωνία, 2010,
σελ. 273-286. ΣΕΡΓΗΣ, ΜΑΝΟΛΗΣ, «“Ιερά ζώα”, ανάμεσα στη γονιμότητα και τη μαγική υπό σταση της “λατρείας” τους», στο Ευκαρπίας Αντίδοσις Τιμητικό αφιέρωμα στην εικοσαετία (1995-2015) Θεοφιλούς Αρχιερατείας του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου, Ικαρίας και Κορσέων κ.κ. Ευσεβίου, Αθήνα, 2015, σελ.
763-785. ΣκΟΥΒΛΡΑΣ, Β., «Μαγικά και Ιατροσοφικά ερανίσματα εκ Θεσσαλικού κώδι κας, Επετηρίς Κέντρου
Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας, ΙΗ7ΙΘ' (19651966), Εν Αθήναις, 1967, σελ. 71-115. Σκουτερη-Διδαςκαλου, Εαεωνορα, «Το στίγμα της μαγείας», στο Γλώσσα και Μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα, Αθήνα, 1997, σελ. 11-51. —, «Η μαγεία ως σημείο αναφοράς στην ανθρωπολογική θεωρία», Αρχαιολο γία Τέχνες Τδ (1999), σελ. 18-25. —, «Κατά συνθήκην και εκ συναρπαγής. Οι μαγικές (εκ)τροπές του καθημερι νού», στο Μαγεία και μεταφυσικός κόσμος (Ημερίδα 19 Δεκεμβρίου 2009, Μέγαρο Ακαδημίας Αθηνών), Πρακτικά, Αθήνα, 2011, σελ. 45-55. ΣΟΦΙΑΝΟΣ, Δημ., Χειρόγραφα των Μετεώρων, τόμ. Δ' Χειρόγραφα Μονής Αγ. Τριάδος, Μέρος Δεύτερο, Αθήναι, 1993. ΣΟΦΙΑΝΟΣ, Δημητριος Ζ. - Βαρβουνης, Μανόλης Γ., Λαογραφικά του κώ δικα 666 της μονής Μεταμορφώσεως Μεγάλου Μετεώρου, Αθήναι, 2011. Σπυριδακης, Γ.Κ., «Ο αριθμός εβδομήντα δύο», Αφιέρωμα εις τον Κ.Ι. Άμαντον, Αθήνα, 1940, σελ. 409-418. ΣαΛΟΥΣΤΙΟΣ 487
Φυλακτήριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροι —, «Εξορκισμοί και μαγικοί κατάδεσμοι εκ Κρητικών χειρογράφων», Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου 3-4 (1941-1942), σελ. 60-76. —, «Παραδόσεις και δοξασίαι περί του Μ. Αλεξάνδρου. Ο Μ. Αλέξανδρος εις την μαγείαν», στο Γέρας A. Κεραμόπουλου, Αθήνα, 1953, σελ.
385-419. ΣταΥΡΙΔΗΣ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Θ., Επισκοπική Ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρ χείου: At εντός της Τουρκίας μητροπόλεις κατά τον 20όν αιώνα, Θεσσαλο νίκη, 1996. ΣΤΡΑΤΗ, ΑΓΓΕΛΙΚΗ, «Παρατηρήσεις στην εικονογραφία του βίου του Αγ. Ιω άννη Χρυσοστόμου: Δυο μοναστικά σύνολα από τις Σέρρες και το Άγιον
Όρος», Μακεδονικά 32/1 (2014), σελ. 165-184. Συμεωνιδου, ΕΛΕΝΗ E., Αχειροποίητες εικόνες του Χριστού και της Θεοτό κου, Θεσσαλονίκη, 2011. Σωφρόνιός Ευςτρατιαδης Λεοντοπόλεως, «Αγιολογικά. Ο Άγιος Δημήτριος εν τη Υμνογραφία», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών IA' (1935), σελ. 120-150. Υπόμνημα
εις τας επιστολάς της Καινής Διαθήκης 2 (1935), σελ. 353. —, Ai τρεις λειτουργίαι κατά τους εν Αθήναις κώδικας, Αθήναι, 1935. ΤρΩΙΑΝΟΣ, Σπ., «Η εκκλησιαστική διαδικασία μεταξύ 565 και 1204», Επετη ρίς Κέντρου Ερεύνης Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου Ακαδημίας Αθηνών 13 (1966-1969), σελ. 2-148. —, Ο
«Ποινάλιος» του Εκλογαδίου. Συμβολή εις την ιστορίαν της εξελίξεως του ποινικού δικαίου από του Corpus Juris Civilis μέχρι των Βασιλικών, Frankfurt am Main, 1980. —, «Η μαγεία στα βυζαντινά νομικά κείμενα», Πρακτικά A' Διεθνούς Συμπο σίου «Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο. Τομές και συνέχειες στην
ελληνιστι κή και ρωμαϊκή παράδοση» (15-17 Σεπτεμβρίου 1988), Αθήνα, 1989, σελ. 550-572. -—, «Μαγεία και διάβολος
από την παλαιά στη νέα Ρώμη», Αρχαιολογία και Τέχνες 71 (Ιούνιος 1999), σελ. 9-16. Τςαγγαλας, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ., Το ανακάλημα νεκρών και ζωντανών στα νε οελληνικά μαντικά και κατοπτρομαντικά έθιμα, διδακτορική διατριβή, Γιάν νενα, 1977. —, «Η αστρολογική παράδοση των ζωδιολογίων και ωροσκοπίων», Δωδώνη 9 (1980), σελ. 87-97. —, «'Ενας ιατροσοφικός-μαγικός κώδικας από την περιοχή των Τρικάλων. Codex Tricalinus magicus Ν. Bonwetsch et medicines», Πρακτικά 3ου Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών (Τρίκαλα, 5-7 Νοεμβρίου 1993), Μέρος B', Τρικαλινά 15 (1995), σελ. 203-326 —, «Δύο μαγικές συνταγές από ιατροσοφικό-μαγικό κώδικα των Τρικάλων», Δωδώνη Φιλολογίας, Επιστ. Επετ. Τμήμ. Φιλολ. Φιλοσ. Σχ. Πανεπ. Ιωανν. 27, Ιωάννινα, 1994, σελ. 55-102. ΤΡΕΜΠΕΛΑΣ, Παν., 488
Βιβλιογραφία —, «Τέσσερα μαγικά, μαντικά, αστρολογικά και ιατροσοφικά χειρόγραφα βι βλία από την Καισαρεία της Καππαδοκίας», Δωδώνη, Επιστημονική Επε τηρίδα του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Μνήμη Σωτήρη Δάκαρη, 26 (Ιωάννινα, 1997), σελ.
137-163. —, Μαγεία και Αστρολογία. Εισαγωγική εθνολογική προσέγγιση και απομυ θοποίηση, Αθήνα, 2007. ΤΣΑΚΑ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ, «Παρατηρήσεις στις απεικονίσεις του δράκοντας σε παρα στάσεις της μεσοβυζαντινής τέχνης», στο Ανταπόδοση. Μελέτες βυζαντινής και μεταβυζαντινής αρχαιολογίας και τέχνης προς τιμήν
της καθηγήτριας Ελένης Δεληγιάννη-Δωρή, Αθήνα, 2010, σελ. 473-494. ΤΣΑΝΤΣΑΝΟΓΛΟΥ, K., «IG III.3.110: Ένας αττικός κατάδεσμος», στο Δ. ΛυПОҮРЛН ΚΑΙ Κ. ΜίΝΑ (εκδ.), Φιλερήμου Αγάπησις. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Αγαπητό Γ. Τσοπανάκη, Ρόδος, 1997, σελ. 703-719. ΤΣΑΤΣΟΥ, ΕΛΕΝΗ, Η σχέση μεταξύ
μαγείας και μυστηριακών λατρειών κατά την ελληνορωμαϊκή εποχή, διδακτορική διατριβή, Μάιος 2012. Τςελικας, Αγαμέμνων, «Αριθμογραφική παράσταση των τύπων των χαρακώσεων των χειρογράφων», Θησαυρίσματα 13 (1976), σελ. 297-318. —, «Γητείες και εξορκισμοί σε δυο μεταβυζαντινά χειρόγραφα», Αρχαιολογία και
Τέχνες 71, 1999, σελ. 31-36. Τςιγαριδας, ΕΥΘΥΜΙΟΣ Ν., «Εικόνες της “Σχολής” Καστοριάς, ΔΧΑΕ 33 (2012), σελ. 369-378. ΤΣΟΥΔΕΡΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΕυθυβΟΥΛΟΣ, Η ορολογία των μερών του κεφαλιού και του λαιμού στα αρχαία, μεσαιωνικά και νέα ελληνικά, Αθήναι, 1969. ΦΙΛΙΑΣ, Γ.Ν., «Οι εξορκισμοί ως θεραπευτική
λειτουργική δραστηριότητα», Πρακτικά I' Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου «Η Υγεία και η Ασθέ νεια στή
Λειτουργική Ζωή της Εκκλησίας», Ποιμαντική Βιβλιοθήκη, 21 (2009), σελ. 313-357. Φιλιππίδης, Λ., Πρωτογόνων θρησκευτική ζωή, Αθήνα, 1964. ΦΙΛΙΠΠΙΔΟΥ, ΣμαρΩ, Το έργο του Giordano Bruno «De Magia», Θεσσαλο νίκη, 2008. Φλωρακης, Алек., Καράβια - Τάματα και η θαλασσινή αφιερωτική πρακτική στο Αιγαίο, Αθήνα, 1982. ΦΛΩΡΟΥ, Καλλιόπη, Οι τοιχογραφίες του ναού του αγίου Νικολάου Τσαριτσάνης (1614/1615) και ο ζωγράφος Ιωάννης ιερέας εξ ιδίας κώμης, διδα κτορική διατριβή, Ιωάννινα, 2016. Η Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου. Διήγησις Αλεξάνδρου του Μακεδόνος, επιμ. Γιώργος Βελουδης, Αθήνα, 1977. Χαβιαρα-Καραχαλιου, Σεβαστή, Η λαϊκή Ιατρική της Χίου, Αθήνα, 1993. —, «Μώλυ: Αντίδοτο του θεού Ερμή στα μαγικά βότανα της Κίρκης», Δελτίο Ιδρύματος Κορινθιακών Μελετών, τεύχ. 21 (Ιανουάριος-Ιούνιος 1997), σελ. 90-96. 489
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Χανιωτης, Αγγελος, «Αμαρτίες, αρρώστιες και γιατρειές στη Μικρά Ασία στους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες», Δελτίον Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 11, 1995-1996, σελ. 13-44. ΧαϊΖΗΔΑΚΗ, Νανω ֊ ΚΑΤΕΡΙΝΗ, Ελενα, «Η εικόνα του αρχαγγέλου Μιχαήλ με δώδεκα σκηνές του
κύκλου του στην Καλαμάτα. Ένα άγνωστο έργο του Γεωργίου Κλόντζα», ΔΧΑΕ ΚΣΤ' (2005), σελ. 241-262. ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ, Κ.Π., «Ξόρκια από την Κύπρο», Λαογραφία 13 (1951), σελ. 12-37. ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ, Γ., «Περί της ενότητος της ελληνικής γλώσσης», Επιστημονική Επετηρίς Πανεπιστημίου Αθηνών 5 (1908-1909), σελ.
97-151. Χειρόγραφα Λαογραφίας από σπουδαστές της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Σχολής Ακαδημίας Ιωαννίνων (1966-1967), Αρχείο Καθηγητή Δημητρίου Σ. Δου κάτου, επιμέλεια ΜΑΡΙΝΑ Вреллн-Zaxoy, Ιωάννινα, 1999. ΧΡΙΣΤΙΔΗΣ, A., «Η μαγική χρήση της γλώσσας», στο Γλώσσα και μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα,
Αθήναι, 1997, σελ. 52-64. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Θ. (Πρωτοπρ.), Εςορκισμοί, εξορκιστές και βασκανία, Αθή να, 2003. ΨΑΧΟΣ, Κ.Α., Η Παρασημαντική της Βυζαντινής Μουσικής ήτοι: Ιστορική και τεχνική επισκάπησις της σημειογραφίας της Βυζαντινής Μουσικής από των πρώτων χριστιανικών χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς, εν
Αθήναις, 1917. ΨΕΛΛΟΣ, ΜΙΧΑΗΛ, «Εγκώμιον εις την μητέρα αυτού», στο Κ.ΣαΘΑΣ, Μεσαι ωνική Βιβλιοθήκη 5, Βενετία, 1856, σελ. 50-61. ΨΥΧΟΓΙΟΣ, ΝΤΙΝΟΣ, «Ηλειώτικα παιδοκομία», Λαογραφία 15 (1953), σελ. 248-273. —, Περί γοητειών και μαντείας, Λεχαινά, 1980. Ξενόγλωσση ABBOTT, George F., Makedonian
Folklore, Cambridge, 1903. Acta Sanctorum Bollandiana, Octobris, 8 (1853), De S. Andrea Cretensi, dicto in
Crisi, Μαρτύρων του άγιου καί. ένδοξου Όμολογητού καί θαυμα τουργού Άνδρέου. Acta Sanctorum Propylaeum Novembris Synaxarium. Ecclesiae Constantinopolitnae, Hippolyti Delehaye, Bruxellis, 1902. Ágoston, Gábor - Masters, Bruce, Encyclopedia of the Ottoman Empire, New York, 2009. AkgÜNDÜZ, A., Osmanli Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahılillari, II kitap: II. Bâyezid Devri Kanunnâmeleri, İstanbul, 1990. ALAND, Barbara, «Kriterien zur Beurteilung kleinerer Papyrusfragmente des Neuen Testaments», στο ADELBERT DenäUX (επιμ.), New Testament Textual Criticism and Exegesis. Festschrift J. Delobel, Leuven, Paris, 2002, σελ. 1-13. 490
Βιβλιογραφία Alexopoulou, Maria-Parthena, Das latrosophion des sog. Meletios, δι δακτορική διατριβή, München, 1998. ALLEN, T.W., «Fourteenth-Century Tachygraphy», The Journal Hellenic XI (1890), σελ. 286-293. ALTINOLUK, Sencan - ATAKAN Nilüfer, «Abrasax: A magical gem in the Istanbul Archaeological Museums», Anatolia Antiqua, Eski Anadolou XXII (2014), σελ. 219-224. Analecta Sacra Spiclecio Solesmensi, edit. J. BAPTISTĂ PlTRA, 1 (Párisii, 1876), 2 (Tusculanis, 1884). ANGUS, S., The religious quests of the Graeco-Roman world, New York, 1929. Apuleius, Metamorphoses, Liber IX, 29, ed. by Stephen Gaselee). ARIKAN, ZEKI, XV-XVI. Yüzyıllarda Hamit Sancağı, İzmir, 1998. Armitage, Robinson J. - Montague Rhodes, James, The Gospel ac cording to Peter, and the Revelation of Peter. Two lectures, London, 1892. Arnaud, Louis, «La baskania ou le “mauvais œil” chez les Grecs modernes», I, Échos d’Orient XV/96 (Paris, 1912), σελ. 385-394. —, «La baskania ou le “mauvais œil” chez les Grecs modernes», II, Échos d’Orient XV/97 (Paris, 1912), σελ. 510-524. —, «L’exorcisme gnostique “par le Grand Nom” dans l’Euchologe grec», Échos d’Orient VI (1913), σελ. 123-133. Artemidori Daldiani, Onirocriticon Libri V, edit. RUDOLPHI HERCHERI, Lipsiae, 1864. Arundell, F.V.J., Discoveries in Asia Minor: Including a description of the ruins of several ancient cities, and specially Antioch of Pisidia, 1, London, 1834. AUDOLLENT, AUGUSTUS, Defixionum Tabellae, Parisiorum, 1804. Aune, David E., «Magic in Early Christianity», στο WOLFGANG HAASE (Herausg.), Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II, 23.2
Religion (Vorkonstantinisches Christentum: Verhältnis zu Römischem staat und Heidnischer Religion [Forts.]), Berlin - New York, 1980, σελ. 1507-1557. —, Apocalypticism, Prophecy, and Magic in Early Christianity: Collected Essays, Tubingen, 2006. Aylon, Etan, «A church and village remains from the Byzantine period at Pardessiya in the Saron», Attiquot 58 (2008), σελ. 67-89. Babuin, A., «Standars and Insignia of Byzantium», Byzantion. Revue Internationale des Études Byzantines, LXXI (2001), σελ. 5-59. Bain, David, «Φανταζομένη in PGM VII 888 - A Possible Parallel», Zeit schrift für Papyrologie und Epigraphik 101 [1994], σελ. 31-32. 491
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Balfour, David, Αγίου Συμεών Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (1416/17- 1429), Έργα Θεολογικά. Κριτική έκόοσις μετ’ εισαγωγής, Θεσσαλονίκη, 1981. BANE, Theresa, Encyclopedia of Demons in World Religions and Cultures, North Carolina, 2012. BANFIELD, Edward C., The Moral Basis of a Backward Society, Glencoe, 1958. BARANY, Ildiko - Lhilydd Frank κ.ά., Ägyptische Magie im Wandel der Zeiten. Eine Ausstellung des Instituts fur Papyrologie in Zusammen arbeit mit dem Institut fr Ägyptologie der Universität Heidelberg, Heidelberg, 2011. Barb, A.A., «Diva Matrix: A Faked Gnostic Intaglio in the Possession of P.P. Rubens and the Iconology of a Symbol», Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 16 (1953), σελ. 193-238. Bartelink, G.J.Μ., Callinicos, Vie d’Hypatios, Paris, 1971. —, «Φυλακτήριον-phylacterium», Mélanges Christine Mohrmann. Nou veau recueil offert par ses anciens élèves, Utrecht-Antwerp, 1973, σελ. 25-60. BARTON, John, Holy Writings, Sacred Text. The Canon in Early Christianity, Kentucky, 1995. —, «Marcion revisited», στο LEE MARTIN MC DONALD - JAMES A. SANDERS (επιμ.), The Canon Debate, Handrikson, 2002, σελ. 340-345. Bassi, Dom. - Cumont, Fr. - Martini, Aem. - Olivieri, Alex., Codices Itálicos, Codices Neapolitani, IV, Βρυξέλλες, 1903. Baudissin, Wolf Wilhelm von, Κύριος als Gottesname im Judentum und seine Stelle in der Religionsgeschichte, I, Giessen, 1926 και II, Giessen, 1928. Behringer, Wolfgang, «“Erhob sich das ganze Land zu ihrer Ausrottung.”: Hexenprozesse und Hexenverfolgungen in Europa», στο RICHARD VAN Dülmen
(Herausg.) Hexenwelten Magie und Ima gination vom 16.-20. Jahrhundert, σελ. 131-169. Bekkeri, ІММ. Γεωργίου του Κωδινού Παρεκβολαί, Bonnae, 1843. Belke, Klaus - Mersich, Norbert, Phrygien and Pisidien, Tabula Imperii Byzantini 7, Wien, 1990. BELTING, Hans, Likeness and Presence: A History of the Image before the Era of Art, μετάφραση Edmund Jephcott, Chicago and London, 1994. Berlin, Brent - KAY, Paul, Basic Color Terms: Their Universality and Evolution, Berkeley, 1969. Berliner, R., «Arma Christi», στο R. Suckale (επιμ.), «The Freedom of Medieval Art» und anderer Studien zum christichen Bild, Berlin, 2003, σελ. 97-191. Bernand, A., Sorciers grecs, Paris, 1991. Bernard, P. - Grenfelland, Arthur - Hund, S., The Amherst Papyri, Part 1, London, 1900. 492
Βιβλιογραφία BETZ, Hans Dieter, «Fragments from a Catabasis Ritual in a Greek Magical Papyrus», History of Religions, 19, #4 (May 1980), σελ. 287295. —, The «Mithras Liturgy», Mohr Siebeck, 2003. Bibliotheca Hagiographica Graeca, edid. Socii Bollandiani, Bruxellis, 1909. BIRD, Michael F., «The peril of modernizing Jesus and the crisis of not contemporizing the Christ», Evangelical Quartely 78/4 (2006), σελ. 291-312. BjORCK, GUDMUND, Der Fluch des Christen sabinus. Papyrus Upsaliensis 8, Uppsala, 1938. BJÖRKLUND, Heta, «Comparing Greco-Roman uterus votives and Byzan tine uterus amulets», Studia Antiqua. A student journal for the study of the ancient world 16, Summer 2017, σελ. 9-21. —, Protecting Against Child-Killing Demons: Uterus Amulets in the Late Antique and Byzantine Magical World, Academic dissertation, Hel sinki, 2017. BLACK, Μ. (έκδ.), Pseudepigrapha veteris testamenti Graece 3, Leiden, 1970. —, Apocalypsis Henochi Graece, Leiden, 1970. Blanshard, ALASTAIR, «The Problems with Honoring Samos: An Athe nian Document Relief and its Interpretation», στο Zahra Newby RUTH Leader-Newby (επιμ.), Art and Inscriptions in the Ancient World, Cambridge, 2007, σελ. 19-37. BOHAK, Gideon, «Some “mass produced” scorpion-amulets from the Cairo Genizah», στο A Wandering Galilean: Essays in Honour of Sean Freyne, edited Zuleika Rodgers with Margaret Daly-Denton and Anne Fitzpatrick McKinley, Leiden-Boston, 2009, σελ. 35-49. —, «The magical rotuli from the Cairo Genizah», στο GIDEON BOHAK Yuval Harari - Shaul Shaked (επιμ.), Continuity and Innovation in the Magical Tradition, Leiden,
2011, σελ. 321-340. BOHLEN, Anna, Fluch und Religion: Lateinische Fluchtafeln als Ausdruck privater Religiosität? (Dokt. Philos.), Oldenburg, 2018. Bonner, Campbell, «Witchcraft in the Lecture Room of Libanius», Transactions of the American Philological Association 63 (1932), σελ. 34-44. —, Studies in Magical Amulets. Chiefly Graeeo-Egyptian, Ann Arbor, 1950. —, «Amulets chiefly in the British Museum. A Supplementary article», The American School of Classical Studies at Athens, Hesperia XX, 4 (1951), σελ. 301-345. BONNET, Μ. (εκδ.), Narratio de miraculo a Michaele Archangelo Chonis patrat, Paris, 1890. 493
Φυλακτήριοι ■ Εξορκιστικοί κύλινδροι BoNWETSCH, Ν., «Die apokryphen Fragen des Bartholomäus», Nach richten von der Königlichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Gottingen: Philologisch-historische Klasse, Gottingen, 1897. BORGHOUTS, J.F., Ancient Egyptian Magical Texts, Leiden, 1978. BOUDET, JEAN-PATRICE, «Les who’s who démonologiques de la Renais sance et leurs ancêtres médiévaux. Demonological who’s who of the 16th century and their medieval ancestors», Medievals. Langues, Textes, Histoire 44 (Printemps 2005), σελ. 117-140. Bourdieu, Pierre, Outline of a Theory of Practice, transi. Richard Nice, Cambridge University Press, 1977. BOUSTAN, Ra'anan ■ Sanzo, JOSEPH E., «Christian Magicians, Jewish Magical Idioms, and the Shared Magical Culture of Late Antiquity», Harvard Theological Review 110/2 (2017), σελ. 217-240. BRASHEAR, William, «The Greek Magical Papyri: an Introduction and Survey; Annotated Bibliography (1928-1994)», στο W. HAASE and H. Temporini (επιμ. έκδ.), Aufstieg und Niedergang der römischen Welt (ANRW), II: Voces magicae, σελ. 3380-3684. —, «Άμπρα κατάμπρα στην ελληνορωμαϊκή Αίγυπτο», Αρχαιολογία και Τέ χνες 70 (1999), σελ. 29 κ.ε. BrÉAL, Μ. - MASPERO, G., «Tabella devotionis de la nécropole romaine d’Hadrumète», Bibliothèque êgyptologique 2 (Paris, 1893), σελ. 297311. BrÉHIER, LOUIS, «Les peintures du rouleau liturgique no. 2 du monastère de Lavra», Annales de l’Institut Kondakov (Seminarium Kondakovianum),II (1940), σελ. 1-20. BREMMER, J.N., «The birth of the term magic», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik (ZPE) 126 (1999), σελ. 1-12. BREMMER,
Jan N. - VeenstrA, Jan R., The Metamorphosis of Magic from late Antiquity to the Early Modern Period, Leuven-Paris, 2002. BRIGHTMAN, F.E., Liturgies Eastern and Western, vol. I: Eastern Li turgies, London, 1896. Brock, S.P., The Testament of Job, Edited with an Introduction and Critical Notes [Pseudepigrapha Veteris Testamenti Graece, II], Leiden, 1966. —, «Testamentum lobi», στο A.M. DENIS - M. DE JOGE, Pseudepigrapha Veteris Testamenti Graece, II, Leiden, 1967, σελ. 19-57. Brouette, E., «Les civilisations chrétiennes du XVIe siècle devant le problème satanique», Etudes Carmélitaines, Satan, édit. Desclée de Brunet, Paris, 1948, σελ. 352-379. Brox, Norbert, «Magie und Aberglaube an den Anfängen des Christen tums», Trierer Theologische Zeitschrift 83 (1974), σελ. 157-180. BRUBAKER, Leslie, «The Introduction of painted initials in Byzantium», Scriptorium 45/1 (1991), σελ. 22-46. 494
Βιβλιογραφία BRUDER, C., Ταμείου της Αγίας Γραφής. Καινή Διαθήκη, επιμέλεια ιερ. I. Διώτης, Αθήναι, 1993. BRUNO, Giordano, Περί μαγείας, μετάφραση E. Γραμματικοποτλος, Αθή να, 2011. BUDGE, E.A.W., Amulets and Superstitions, Oxford, 1930. BUTLER, Dom CUTHBERT, The Lausiac history of Palladius, I,
Cambridge, 1898· II, Cambridge, 1904. BUTTLER, Elisa Marian, The myth of the magus, Cambridge-London, 1997. CacouroS, C., «La magie à Byzance», στο La magie égyptienne: à la recherche d’une définition, Paris, 2002, σελ. 323-326. CAMMANN, Schuyler, «Islamic and Indian Magic Squares», History of
Religions VIII/3 (1968-1970), σελ. 181-209, 271-299. CANZOBRE MARTÍNEZ, Isabel, «Magical amulets user’s guide: Preparation, Utilization and knowledge transmission in the PGM», στο EMILIO Suárez, Miriam Blanco - Eleni Chronopoulou - Isabel Canzobre (επιμ.), Magikè Téchne. Formación y consideración
social del mago en el Mundo Antiguo, Madrid, 2017, σελ. 181-182. Capron, Laurent, Deux codices hagiographiques sur papyrus du Musée du Louvre: édition et commentaire, Thèse Université Paris 4, ParisSorbonne, 2010. Carpzovh, J.B., H Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, IV, Oxonii, 1817. Caseau,
BEATRICE, «Magical protection and stamps in Byzantium», στο Ilona Regulski - Кім Duistermaat - Peter Verkinderen (επιμ.), Seals and sealing practices in the Near East, Developments in Administration and Magic from Prehistory to the Islamic Period, Proceedings of an International Workshop at the
Netherlands-Flemish Institute in Cairo on December 2-3, 2009, Leuven-Paris-Walpole Ma, 2012, σελ. 115-132. Castagno,
Adele Monaci (cura), Il Diavolo e i suoi angeli. Testi e tradizioni (secoli I-III), Biblioteca Patristica, Gennaio, 1996. CAUSEY, Faya, Ancient Carved Ambers in the J. Paul Getty Museum, with technical analysis by Jeff Maish, Herant Khanjian, and Michael Schilling, Los Angeles, 2012. CAVALLO, G., «Rotulo», Enciclopedia dell’arte antica, VI (1997), σελ. 1031. Cavallo, Guglielmo - Orofino, Giulia - Pecere, Oronzo (επιμ.), Exultet. Rotoli liturgici del medioevo meridionale, Roma, 1994. Çelebi, Evliya, Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Anadolu, Suriye, Hicaz (1671-1672) 9 (İstanbul, 1935). CHARLES, R.H., The Rook of Enoch or 1 Enoch. Translated from the editor’s Ethiopie text, Oxford, 1912. 495
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Chronicon Paschale 1 (Bonnae, 1832). Chronique de Jean, évêque de Nikiou, texte éthiopien, publié et traduit par H. Zotenberg, Paris, 1883. Clementis Alexandrini Opera, Lutetiae, 1629. CLINE, Rangar H., «Archangels, Magical Amulets, and the Defense of Late Antique Miletus», Journal of Late Antiquity 4/1 (2011), σελ. 55-78. COLLIGNON, Maxime, «Inscriptions de Pisidie et de Pamphylie», Bulletin de Correspondance Hellénique 3 (1879), σελ. 333-347. COLOMO, Daniela, «4672. Erotic Magical Formulary», The Oxyrhynchus Papyri, LXVIII, London, 2003, σελ. 111-114. CONYBEARE, F.C., The dialogues of Athanasius and Zacchaeus and of Timothy and Aquila, Clarendon Press, Oxford, 1898. COSENTIN, A., «La tradizione del re Salomone come mago ed esorcista», στο A. MastrOCINQUE (εκδ.), Gemme gnostiche e cultura ellenistica, Μπολώνια, 2002, σελ. 41-59. CRAMER, J.A., edidit, Catenae graecorum patrum in Novum Testamen tum, 8 Epistolas Catholicas, Oxonii, 1844. Crisafulli, V.S. - Nesbitt, J.W. - Haldon, J.F. (επιμ.), The Miracles of St. Artemios: A Collection of Miracle Stories by an Anonymous Author of Seventh Century Byzantium, Λέιντεν - Νέα Υόρκη, 1997. CRUM, W.E., «Magical Texts in Coptic -II», Journal of Egyptian Archeology 20(1934), σελ. 195-200. CUMONT, F., L’Égypte des astrologues, Bruxelles, 1937. Dacron, Gilbert, «Rêver de Dieu et parler de Soi. Le rêve et son inter prétation d’après les sources byzantines», στο I sogni nel Medioevo, seminario Internazionale, Roma, 2-4 Ottobre 1983, a cura di GREGORY TULLIO, Lessico Intellettuale Europeo XXXV, Roma,
1985, σελ. 37-55. Daniel, Robert W., Two Greek Magical Papyri in the National Museum of Antiquities in Leiden: A Photographic Edition of J 384 and 395 ( = PCM XII and XIII), Opladen, 1991. —, «Testament of Solomon: Addendum to P. Rain. Cent. 39», Tyche Beiträge zur Alten Geschichte, Papyrologie und Epigraphik 28 (2013), σελ. 37-39. Daniel, R.W. - Maltomint, F., Supplementum Magicum, vol. 2 (Papyrologica Coloniensia 16/2) (1992). D’Anville, JEAN-BAPTISTE BOURGUIGNON, Géographie ancienne abrégée, Paris, 1769. Das Dynameron des Nikolaos Myrepsos, Erst edition on ILIAS VÄLIÄKÖS, Publiziert bei Propylaeum, 2019. Dasen, Véronique, «Le secret d’Omphale», Bevue Archéologique 46 (2008/2), σελ. 265-281. 496
Βιβλιογραφία Gustav, A Dictionary of Angels, including the fallen angels, New York, 1967. DAWSON, TIM, «Klivanion revisited: an evolution ary typology and cata logue of Middle Byzantine lamellar styles», Journal of Roman Military Equipment Studies, 12-13 (2001-2002), σελ. 89-95. De Brauwer, Heleentje, Magieeen studie van de Griekstalige docu mentaire magische papyri, Universiteit Gent, 2006-2007. De BRUYN, Theodore, «Papyri, Parchments, Ostraca, and Tablets writ ten with Biblical Texts in Greek and used as Amulets: A Preliminary List», στο Thomas J. Kraus Tobias Nicklas (επιμ.), Early Christian Manuscripts Examples of Applied Method and Approach, LeidenBoston, 2010, σελ. 145-190. De Bruyn, Theodore S. - Dijkstra, Jitse H.F., «Greek Amulets and Formularies from Egypt Containing Christian Elements: A Checklist of Papyri, Parchments, Ostraka, and Tablets» Bulletin of the American Society of Papyrologists 48 (2011), σελ. 163-216. De Haro Sanchez, Magali, «Le vocabulaire de la pathologie et de la thérapeutique dans les papyrus iatromagiques grecs: fièvres, trau matismes et épilepsie», The Bulletin of the American Society of Papyrologists 47 (2010), σελ. 131-153. —, «Appréhender les influences multiculturelles sur les papyrus magiques grecs. Résultats, limites et perspectives de l’étude des marqueurs d’i dentité culturelle», στο Sabina Crippa - Emanuele Μ. Ciampini (επιμ.), Languages, Objects, and the Transmission of Rituals. An Inter disciplinary Analysis on Ritual Practices in the Graeco-Egyptian Papyri (PGM), Venezia, 2017, σελ. 37-58. Deissmann, Adolf, Licht vom
Osten., Tübingen, 1908. Delatte, Armand L., «Etudes sur la magie grecque. V. Akephalos Theos», Bulletin de correspondance Hellénique 38 (1914), σελ. 189249. —, Etudes sur la littérature pythagoricienne, Paris, 1915. —, Anecdota Atheniensia I, Liège, 1927. DELATTE, A. - Josserand, Ch., «Contribution à l’étude de la demonologie byzantine», στο Mélanges Bidez, Annuaire de l’Institut de Philologie et d’Histoire orientales, II (Bruxelles, 1934), σελ. 207-232. DELATTE, Louis, Un office byzantin d’exorcisme (Ms. dela Lavra duMont Athos, Θ 20), Bruxelles, 1957. Delehaye, Hippolyti, Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanum, Bruxellis, Louvain, 1954. DENIS, A.M. - Joge, Μ. de, Pseudepigrapha veteris testamenti Graece 2, Leiden, 1967. DerCHAIN, P., «Intailles magiques du Musée de numismatique d’Athènes», Cuadernos emeritenses 39 (1964), σελ. 177-193. DAVIDSON, 497
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροί DÉTIENNE, Marcel, «Xénocrate et la demonologie pythagoricienne», Revue des Études Anciennes 60 (1958), σελ. 271-279. —, «Sur la demonologie de l’ancien pythagorisme», Revue de l’histoire des religions 155/1 (1959), σελ. 17-32. DICKIE, Matthew W., «The Fathers of the Church and the Evil Eye», στο Byzantine magic, edited HENRY MAGUIRE, Dumbarton Oaks, 1995, σελ. 9-34. —, «Bonds and Headless Demons in Greco-roman Magic», Greek, Ro man, and Byzantine Studies 40 (1999), σελ. 99-104. —, Magic and Magicians in the Greco-Roman world, London, 2005. Didymus OF Alexandria, «Μοντανιστοΰ καί ορθοδόξου διάλεξις», ed. G. Ficker, Zeitschrift für Kirchengeschichte 26 (1905), σελ. 447-463. DieleMAN, Jacco, Priests, Tongues, and Rites. The London-Leiden Magical Manuscripts and Translation in Egyptian Ritual (100-300 CE), Leiden-Boston, 2005. DIETERICH, Albrecht, Abraxas: Studien zur Religionsgeschichte des Spätem Altertums, Leipzig, 1891. —, Eine Mithrasliturgie, Leipzig und Berlin, 1910. DiLLON, J., «The Magical Power of Names», στο R.P.C. HANSON and H. Crouzel (επιμ.), Origeniana Tertia: the Third International Col loquium for Origen Studies, Rome (2000), σελ. 203-216. Dimitrievski, Alexis, Opisanie liturgicheskikh rukopise!. Ευχολόγια, II (1901), Kieve. DiPIC, Ivan, «Painter as scribe: artistic identity and the arts of graphe in late Byzantium», Word and Image 29/3 (2013), σελ. 334-353. Dizionari terminologici, Armi bianche dal Medioevo all’Età Moderna, A cura di Carlo De Vita, Firenze, 1983. DÜLGER, Franz Joseph, Der Taufexorzismus im christlichen
Altertum, Würzburg, 1905. —, Sphragis. Eine altchristliche Taufbezeichnung in ihrer Beziehung zur profanen und religiösen Kultur des Altertums, Paderborn, 1911. Dölger, Franz - Grégoire, H. - Laurent, V. - Lemerle, P. - ManousSAKAS, Μ. - MERCATI, S.-G., «Règles à suivre pour l’édition des actes byzantins», Revue des études byzantines 10 (1952), σελ. 124-128. Dornseiff, Franz, Das Alphabet in Mystik und Magie, Leipzig-Berlin, 1925. DOSOO, KORSHI, «Magical discourses, ritual collections: Cultural trends and private interests in Egyptian handbooks and archives», Pro ceedings of the 27th International Congress of Papyrology (Warsaw, 29 July - 3 August 2013), Editors: Tomasz Derda, Adam Lajtar, Jakub Urbanik, The Journal of Juristic Papyrology, Supple ments, ХХѴІП/2 (Warsaw, 2016), σελ. 699-716. Drandaki, A., «Copper Alloy Jewellery at the Benaki Museum: 4th to 7th Century», Antiquité Tardive 13 (2005), σελ. 65-76. 498
Βιβλιογραφία Amulette, Siegel und Perlen: Studien zur Typologie und Tragesitte im Alten und Mittleren Reich, Fribourg, Switzerland, 2008. Du Cange, Carolo du Fresne (Domino du Cange), Glossarium ad Scriptores Mediae et infimae Graecitatis., vol. I-II, Lugduni, 1688. Duhn, Fr. VON, «Rot and Tot», Archiv für Religionswissenschaft 9 (1906), σελ. 15. DUNDĖS, Alan, The Evil Eye: A Casebook, London, 1992. DURANDUS, GuglielmuS, Rationale divinorum officiorum. Accedit aliud Divinorum Officiorum Rationale a J. Beletho, Neapoli, 1859. DURKHEIM, Emile, The Elementary Forms of the Religious Life, Translated from the French by JOSEPH WARD SWAIN, London, 1926. Dzwiza, KIRSTEN, «Der Asteriskos als kritisches Zeichen in Magischen texten acht beispiele in PGM VII und PGM XCIV», Acta Classica Univ. Scient. Debrecen, XLVIII (2012), σελ. 149-165). —, «Insight into the Transmission of Ancient Magical Signs: Three Textual Artefacts from Pergamon», ΜΗΝΗ 15 (2015), σελ. 31-56. DUBIEL, Ulrike, EDMONDS, Radcliffe G., «The Ephesia Grammata: Logos Orphaikos or Apolline Alexima Pharmaka?», στο The Getty Hexameters: Poetry, Magic, and Mystery in Ancient Selinous, επεξεργασία CHRISTOPHER A. Faraone - Dirk Obbink, Oxford, 2013. Edsall, MARY Agnes, «Arma Christi Rolls or Textual Amulets? The Nar row Roll Format Manuscripts of "O Vernicle”», Magic, Ritual and Witchcraft 9/2 (2014), σελ. 178-209. EDWARDS, M.J., «Χρηστός in a Magical Papyrus», Zeitschrift fur Papyro logie und Epigraphik 85 (1991), σελ. 232-236. LITREM, S., Les papyrus magiques grecs de Paris, Kristiania, 1923. —, Papyri Osloenses, Fase.
I: Magical Papyri, Det Norske Videnskaps Akademii Oslo, Oslo, 1925. —, «Der Skorpion in Mythologie und Religionsgeschichte», Symbolae Osloenses 1 (1928), σελ. 53-82. —, «La magie comme motif littéraire», Symbolae Osloenses 21 (1941), σελ. 39-83. Elsner, John, «Image and Ritual: Reflections on the religious appreciation of classical art», Classical Quarterly 46/2 (1996), σελ. 515-531. EMMETT, Alanna, «Female Ascetics in Greek Papyri», Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 32 (1982), σελ. 507-524. Ennemoser, J., Geschichte der Magie, Leipsig, 1844. ESS, LEANDRI van (cura et studio), Η παλαιά Διαθήκη κατά τους Εβδομήκοντα, Lipsiae, 1824. EVANS, Craig A., «Life-of-Jesus Research and the Eclipse of Mythology», Theological Studies 54 (1993), σελ. 3-36. 499
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι —, «Jesus and the Spirits: What Can We Learn from the New Testament World?», An International Journal of Holistic Mission Studies 27 (2010), σελ. 146-161. Fabricius, Johannes Albertus, Codex pseudepigraphus Veteris Testa menti. Josephi, Hypomnesticon, 1, Hamburgi, 1723. FARAONE, Chr. A., Ancient Greek Love Magic, Cambridge-London, 1999. —, «The Agonistic Context of Early Greek Binding Srells», στο C.A. FARAONE ■ D. Obbink (eds), Magica Hiera. Ancient Magic and Reli gion, New York - Oxford, 1991, σελ. 3-32. Faraone Christopher A. - Kotansky, Roy, «An Inscribed Gold Phyla ctery in Stamford, Connecticut», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 75 (1988), σελ. 257-266. FARAONE, Chr. A. - Obbink, D. (eds), Magica Hiera. Ancient Magic and Religion, New York - Oxford, 1991. Johannes Faust’s Magia naturalis et innaturalis, Sämtliche magische Werke, Wiesbaden, 1985. FERNANDEZ, Tomas, «La sección sobre Herodes de los Fragmenta in Matthaeum (CPG 2141.7) atribuidos a Atanasio de Alejandrva, Stylos 22 (2013), σελ. 55-71. FeSTUGIÈRE, A., L’idéal religieux des Grecs et l’Évangile, Paris, 1981. FlNNEY, Paul Corby, «Did Gnostics Make Pictures?», στο В. Layton (επιμ.), The Rediscovery of Gnosticism, 1, Leiden, 1980, σελ. 434-454. FÜGEN, MARIE Theres, «Baisamon on Magic: From Roman Secular Law to Byzantine Canon Law», στο H. MAGUIRE (επιμ.), Byzantine Magic, Washington, 1995, σελ. 99-115. FOLLIERI, Enrica, Initia Hymnorum Ecclesiae Graecae, II, Πόλη του Βα τικανού, 1961. FORSTNER, Dorothea, Die Welt der christlichen Symbole, Ίνσμπρουκ, 1977.
FOSKOLOU, Vicky A., «The magic of the written word: The evidence of inscriptions on byzantine magical amulets», Δελτίον Χριστιανικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας ЛЕ' (2014), σελ. 329-348. FRANKFURTER, David, «The Magic of Writing and the Writing of Magic: The Power of the Word in Egyptian and Greek Traditions», Helios 21, #2 (1994), σελ. 189-222. —, «Narrating Power: The Theory and Practice of the Magical Historióla in Ritual Spells», στο Paul MlRECKl - Marvin Meyer (επιμ.-έκδ.), Ancient Magic and Ritual Power, Leiden-Boston, 1995, σελ. 457-476. —, Religion in Roman Egypt: Assimilation and Resistance, Princeton, 1998. —, «Dynamics of ritual expertise in antiquity and beyond: Towards a new taxonomy of “Magicians”», στο PAUL MlRECKl ■ MARVIN MEYER (επιμ.), 500
Βιβλιογραφία Magic and Ritual in the ancient world, Leiden-Boston-Köln, 2002, σελ. 159-178. —, «Syncretism and the Holy Man in Late Antique Egypt», Journal of Early Christian Studies 11 (2003), σελ. 339-385. —, «Curses, Blessings and Ritual Authority: Egyptian Magic in Compa rative Perspective», Journal of Ancient Near Eastern Religions 5/1 (2005), σελ. 157-185. —, «Demon invocations in the Coptic magical spells», Actes du huitième Congrès International d’études coptes (Paris, 28 Juin - 3 Juillet 2004), ed. N. Bosson - A. Boud’hors, vol. 1, Peeters Publishers, 2006, σελ. 1-14. —, «Amente Demons and Christian Syncretism», Archiv für Religions geschichte 14 (2012), σελ. 83-101. —, «The Threat of Headless Beings: Constructing the Demonic in Christian Egypt», στο MICHAEL OSTLING (επιμ.), Fairies, Demons, and Nature Spirits. «Small Gods» at the Margins of Christendom, Arizona, 2018, σελ. 57-122. Frazer, Sir James George, Ο χρυσός κλώνος. Μελετη για τη Μαγεία και τη Θρησκεία, A', μετάφραση Μπ. ΜΠΙΚΑΚΗ, Αθήνα, 1990. —, The Golden Bough. A Study in Magic and Religion, New York, 1922. FREEDBERG, DAVID.The Power of Images: Studies in the History and Theory of Response, London, 1989. Froehner, W., Sur une Amulette Basilidienne inédite du Musée Napoéon III, Caen, 1867. Fuller, Hailey Marie, From Daimon to Demon: The Evolution of the Demon from Antiquity to Early Christianity, Bachelor of Arts, University of Nevada, Las Vegas, May 2013. GADET, JOHN G., «Les villes de la Pisidie», Revue Archéologique 22 (1893), σελ. 185-220. — (εκδ.), Curse Tablets and Binding Spells from the Ancient
World, Oxford, 1992. GALAVARIS, G., The Illustrations of the Liturgical Homilies of Gregory Nazianzenus, Princeton, 1969. GALOPPIN, Thomas, Animaux et pouvoir rituel dans les pratiques «ma giques» du monde romain, Ecole Pratique des Hautes Etudes, 2015. Garcia-TeijeirO, Μ., «Religion and Magic», Kernos 6 (1993), σελ. 123138. GARDTHAUSEN, V., Griechische Paléographie, II, Leipzig, 1913. GARRETT, Susan R., «Light on a dark Subject and vice versa: Magic and Magicians in the New Testament», στο JACOB Neusner - Ernest S. Frerichs - Paul Virgil - McCracken Flesher (επιμ.), Religion, Science, and Magic: In Concert and in Conflict, New York - Oxford, 1989, σελ. 142-165. 501
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Gautier, Paul, «Le De daemonibus du Pseudo-Psellos», Revue des études byzantines 38 (1980), σελ. 105-194. —, Theophylacte d’Achrida: Lettres, Thessaloniki, 1986. —, «Pseudo-Psellos: Graecorum opiniones de daemonibus», Revue des études byzantines 46 (1988), σελ. 85-107. Gelzer, HEINRICH, «Ungedruckte und ungenügend veröffentlichte Texte der Notitiae episcopatuum», Abhandlungen Rayer. Akademie der Wiss. I. CL, XXI Bd., III (Münich, 1901), σελ. 531-641. GETTINGS, Fred, Dictionary of Occult, Hermetic and Alchemical Sigils, London, 1981. GhALIOUNGI, P., Magic and Medical Science in Ancient Egypt, Hodder Stoughton, London, 1963. GlANNOBlLE, SERGIO, «Malanni Fisici e malanni spirituali nelle iscrizioni magiche tardoantiche», στο Estratto da Poveri ammalati e ammalati poveri. Dinamiche socio-economiche. Trasformazioni culturali e misure assistenziah nell’Occidente Romano in età tardoantica. Atti del Convegno di Studi (Palermo, 13-15 Ottobre 2005), σελ. 335-363. Giannobile, Sergio - Jordan, D.R., «A Lead Phylactery from Colle san Basilio (Sicily)», Greek, Roman, and Ryzantine Studies 46 (2006), σελ. 73-86. GieSCIIEN, CHARLES, Angelomorphic Christology, Antecedents and Early Evidence, Leiden, 1998. Gignac, FRANCIS Thomas, A Grammar of the Greek Papyri of the Roman and Byzantine Periods, I. Phonology, Milano, 1976. Gil, Luis, «Medicina, religion y magia en el mundo griego», Cuadernos de Filología Clásica. Estudios griegos e indoeuropeos 11 (2001), σελ. 179198. GjORGJIEVSKI, DEJAN, «On the symbolic representations of a few types of medieval rings»,
Patrimonium. Mk VIII, Periodical for Cultural Heritage - Monuments, Restoration, Museums, 13 (2015), σελ. 129136. Goar, J., Ευχολόγιον sive ritual Graecorum., Venezia, 1730. —, Ευχολόγιον. Sive Rituale graecorum complectens Ritus et Ordines., Lutetiae Parisiorum, 1647. GOEHRING, James E., Ascetics, Society, and the Desert: Studies in Early Egyptian Monasticism, Harrisburg, 1999. GOODENOUGH, E.R., Jewish Symbols of the Greco-Roman Period, II, New York, 1953. GORDON, Richard, «What’s in a list? Listing in Greek and Graeco-Roman malign magical texts», στο D.R. JORDAN - H. MONTGOMERY - E. THO MASSEN (dir.), The World of Ancient Magic. Papers from the First International Samson Eitrem Seminar at the Norwegian Institute at Athens (4-8 May 1997), Bergen, 1999, σελ. 239-277. 502
Βιβλιογραφία —, «Shaping the Text: Innovation and Authority in Graeco-Egyptian Malign Magic», στο H.F.J. HORSTMANSHOFF - H.W. SlNGOR - F.T. VAN STRATEN - J.H.M. Strubbe (επιμ.), Kykeon. Studies in honour ofH.S. Versnel, Leiden, 2002, σελ. 69-112. —, «Signa nova et inaudita: The theory and practice of invented signs (charakteres) in Greco-Egyptian magical texts», ΜΗΝΗ 11 (2011), σελ. 15-44. —, «Characteres between Antiquity and Renaissance», στο Micrologus’ Library, бо SISMEL, Edizioni del Galluzzo, 2014, σελ. 253-300. Grabar, André, La peinture religieuse en Bulgarie, Paris, 1928. Graf, Fritz, «Prayer in Magic and Religious Ritual», στο CHRISTOPHER A. Faraone - Dirk Obbink, Magika Hiera. Ancient Greek Magic and Religion, Oxford, 1991, σελ. 188-213. —, Magic in the Ancient World, transi, by FRANKLIN PHILIP, Cambridge, Massachusetts and London, 1997. —, «Theories of magic in Antiquity», στο PAUL MlRECKI - MARVIN MEYER (επιμ. ), Magic and Ritual in the ancient world, Leiden - Roston - Köln, 2002, σελ. 93-104. , —, Η μαγεία στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, μετάφραση Γ. ΜΤΛΩΝΟΠΟΤΛΟΣ, επιμέλεια A. Χανίωτης, Ηράκλειο, 2004. GRAHAM, Lloyd D., «Perseus, Mars and the figurae magicae of PGM XXXVI», σελ. 1-27, στο https://www.scribd.com/document/3229436 30/Perseus-Mars-and-the-figurae-magicae-of-PGM-XXXVI. Greenheld, Richard P.H., «A Contribution to the Study of Palaeologan Magic», στο H. MAGUIRE (επιμ.), Byzantine Magic, Washington, 1995, σελ. 117-153. Grévin, Benoît - Veronese, Julien, «Les “caractères” magiques au Moyen Age (XlIe-XIVe siècle)», Bibliothèque de l’Ecole des Chartes 162
(2004), σελ. 305-379. Griffith F. Ll. - Thompson, Herbert, The Demotic Magical Papyrus of London and Leiden, London, 1904. GROTOWSKI, Piotr L., Translated by Richard Brzezinski, Arms and Armour of the Warrior Saints Tradition and Innovation in Byzantine Iconography (843-1261), Leiden, Boston, 2010. GUARDUCCI, MARGHERITA, Epigrafìa greca, IV: Epigrafi sacre, pagane e cristiane, Roma, 1978. GUGLIELMI, Fr., «Der Teufel in der Rockmusik», Das buch vom Teufel, Frankfurt, 1987, σελ. 119-121. HAM, JOSHUA, «La traduction des termes grecs pour «guérison» et «exor cisme» en langue saxe», Le Sycomore 8/1 (2014), σελ. 1-6. Hanegraaff, WOUTER, «The error of history», στο Esotericism and the Academy: Rejected Knowledge in Western Culture, Cambridge, 2012, σελ. 153-256. 503
Φνλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι HayredOVA, A., «Βυζαντινές αποτροπαϊκές πόρπες του δεύτερου μισού του 7ου αιώνα από την Κριμαία», Η Αρχαιότητα και ο Μεσαίωνας 44 (2016), σελ. 60-86 (ρωσσικά). HEIM, Ričardus, «Incantamenta Magica. Graeca Latina», στο ALFRED FLECKEISEN (επιμ.), Jahrbücher für
classische Philologie, Leipzig, 1893, σελ. 463-576. HENRICHS, A. - PreiSENDANZ, K., Papyri Graecae magicae. Die griechi schen Zauberpapyri, 1, 2001. Hernández Martín, Raquel, «Reading magical drawings in the Greek Magical Papyri», στο Actes du 26e Congrès International de papy rologie (Genève,
16-21 août 2010), Textes réunis par Paul Schubert, Publications de la Faculté des Lettres de l’Université de Genève, Vol. 30 (2012), σελ. 491-498. HERZOG, Rudolf, «Aus dem Asklepieion von Kos», Archiv für Religions wissenschaft 10 (1907), σελ. 400-415. HlONlDOU, VIOLETTA, «Popular Medicine and
Empirics in Greece, 19001950: An Oral History Approach», Medical History 60/4 (2016), σελ. 492-513. HOLWERDA, D., Jo. Tzetzae commentarli in Aristophanem [Scholia in Aristophanem 4.2], Bouma, Groningen, 1960. HONIGMANN, E., «L’origine des noms de Balıkesir, de Burdur et d’Egridir», ByzantionXIV
(1939), σελ. 649-656. HOPFNER, Theodor, Griechisch-ägyptischer Offenbarungszauber, I, Leipzig, 1921՛ II, Haessel, Leipzig, 1924. —, «Mittel-und Neugriechische Lecano- Lychno- Katoptro- und Onychomantien», στο S.R.K. GLANVILLE (επιμ.), Studies presented to F. LI. Griffith , Λονδίνο, 1932, σελ.
210-232. —, «Hekate-Selene-Artemis und Verwandte in den griechischen Zauber papyri und auf den Fluchtafeln», στο
Pisciculi. F.J. Dolger zum 60. Geburtstage, Münster, Aschendorf, 1939, σελ. 125-145. HOULE, Melanie, Les notions de possession et d’exorcisme dans les textes magiques de l’époque gréco-romaine jusqu’à l’Antiquité tardive: changements et continuités, διδ. διατριβή, Ottawa, Canada, 2018. HUGHES, Robert, Heaven and Hell in Western Art, New York, 1968. HUNGER, H., Die hochsprachliche Profane Literatur der Byzantiner, Teilbd. 2: Philologie, Profandichtung, Musik, Mathematik und Astro nomie, Naturwissenschaften, Medizin, Kriegswissenschaft, Rechtslite ratur, München, 1978. HUNGER, H. - Hannick, C., Katalog der griechischen Handschriften der Österreichischen Nationalbibliothek, Teil 4: Supplementum graecum (Museion NF IV, 1, 4), Wien, 1994. Hunger, H. - Kresten, Otto ET AL., Das Register des Patriarchats vom Konstantinopel. Edition und Übersetzung der Urkunden aus den Jahren 1337-1350, 2, Wien, 1995. 504
Βιβλιογραφία Hunt, Arthur S., The Oxyrhynchus Papyri, Part VII, London, 1910. —, The Greek Papyri in the John Rylands Library Manchester, 1, Manchester, 1911. HURTADO, Larry W., The Earliest Christian Artifacts: Manuscripts and Christian Origins, Cambridge, 2006. —, «The staurogram in early Christian manuscripts: The earliest visual reference to the Crucified Jesus?», στο THOMAS J. KRAUS AND TOBIAS NICKLAS (επιμ. έκδ.), New Testament Manuscripts: Their Text and Their World, «Texts and Editions for New Testament Study» 2, Leiden, 2006, σελ. 207-226. HUXTABLE, M.J., Colour, seeing, and seeing colour in medieval literature, University of Durham, 2008. Hyland, Ann, The Medieval Warhorse from Byzantion to the Crusades, πρόλογος Michael Prestwich, Ντόβερ, 21997. ІТТІС, ANNETE, «A Talismanic Bowl», Annales Islamologiques XVIII (1982), σελ. 79-94. IVERSEN, Paul A., «Inscriptions from Northwest Pisidia», Epigraphica Anatolica 48 (2015), σελ. 1-85. JACOBY, Felix, «Anonymos (Pseudo-Eupolemos) (724)», στο Die Frag mente der Griechischen Historiker, Part Ι-ΙΙΙ, General Editor: FELIX JACOBY. Consulted online on 02 May 2018 http://dx.doi.org/ 10.1163/1873-5363_boj_a724). JAMBLICHUS, De Mysteriis Über, ed. Thomas Gale, Oxonii 1678. JANKO, Richard, «The Derveni Papyrus: An Interim Text», Zeitschrift für Papyrologie une Epigraphik 141 (2002). σελ. 1-62. Janowitz, N., Icons of Power. Ritual Practices in Late Antiquity, University Park, 2002. JANSSENS, Lucien, «La fausse énigme de l’abracadabra. La médecine mystique du culte d’Abrasax», Helmantica 45 (1994), σελ. 451-483. JASTRZĘBOWSKA,
Elżbieta, «New Testament angels in Early Christian Art: Origin and sources», Światowit, τόμ. III (XLIX)/A, 2009-2010, σελ. 153-164, πίν. 176-185. JEFFERSON, Rebecca J.W., «Popular Renditions of Hebrew Hymns in 19th Century Yemen: How a Crudely Formed, Vocalised Manuscript Codex Can Provide Insights into the Local Pronunciation and Practice of Prayer», στο N. Vidro - R. Vollandt - E.Μ. Wagner - J. OlszowySCHLANGER (επιμ.), Studies in Semitic Linguistics and Manuscripts: A Liber Discipulorum in Honour of Professor Geoffrey Khan (Studia Semitica Upsaliensia 30), University of Uppsala Press, Uppsala, 2018, σελ. 421-441. JOHNSTON, Sarah Iles, «Defining the dreadful: Remarks on the Greek child-killing demon», στο PAUL MlRECKI - MARVIN MEYER (επιμ.-εκδ.), 505
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Magic and Ritual in the Ancient world, Boston-Leiden, 2001, σελ. 361387. —, «Magic and the dead in classical Greece», στο J.C.B. PETROPOULOS (έκδ.), Greek Magie. Ancient, Medieval and Modern, London - New York, 2008, σελ. 14-20. JOLIVET-LEVY, CATHERINE, Les
églises byzantines de Cappadoce, Paris, 1991. JOLY, Rob., Le Pasteur Hermas, Le Cerf, 1997. JONES, Brice C., New Testament Texts on Greek Amulets from Late Anti quity and Their Relevance for Textual Criticism, διδακτ. διατριβή, Montreal, Quebec, Canada, 2015. JORDAN, David R., «Magica graeca
parvula», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 100 (1994), σελ. 321-336. —, «Το “τρισάθλιο θέμα” της ελληνικής μαγείας», μετάφραση Ι.Μ. ВЛАХОΠΟΥΛΟΣ, Αρχαιολογία και Τέχνες 70 (1999), σελ. 8-11. —, «Οι δαίμονες του κόσμου: Άλλο ένα τρισάθλιο θέμα», μετάφραση Ι.Μ. Βλαχοπουλος, Αρχαιολογία και
Τέχνες 71 (1999), σελ. 21-24. —, «The “Wretched subject” of ancient Greek magic», στο J.C.B. PetrOPOULOS (επιμ.), Greek Magik: Ancient, medieval and Modern, New York, 2008, σελ. 6-7. Jordan, David R. - Kotansky, Roy D., «IV Magisches, #338. A Solomonic exorcism», στο BARBEL KRAMER ET AL. (επιμ.
έκδ.), Kölner Papyri VIII, Opladen, 1997, #338, σελ. 51-83. JUNGBAUER, Gustav, «Mitternacht», Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens 6 (1934-1936), στ. 419-420. Kaimakis, Dimitris (έκδ.), Der Physiologus nach der ersten Redaktion, Meisenheim am Glan, 1974. KAPLAN, Davut, «Smintheion’dan Abraxas
tasvirli bir Amulet ve ikono grafisi», Anadolu/Anatolia 42 (2016), σελ. 95-120. Karaulashvili, IRMA, «Abgar Legend:
Text and Iconography», KADMOS. A Journal of the Humanities 6 (Tbilisi, 2014), σελ. 164240. KASPRZAK, Dariusz, «The Theological Principles Underlying. Augustine’s “City of God”», Theological Research ! (2013), σελ. 95-107. KAYSER, C., «Gebrauch von Psalmen zur Zauberei», Zeitschrift der Deutschen Morgenlandischen Gesellschaft 42 (Leipzig, 1888), σελ. 456-462. Kazhdan, Alexander - Maguire, Henry, «Byzantine Hagiographical Texts as Sources on Art», Dumbarton Oaks Papers, Vol. 45 (1991), σελ. 1-22. Kee, Horward Clark, «Magic and Messiah», στο Religion, Science, and Magic: In Concert and in Conflict, eds. Jacob Neusner, Ernest S. 506
Βιβλιογραφία Frerichs, Paul Virgil McCrcken Flesner, New York, 1989, σελ. 142165). KELLY, Th. F., The Exultet in Southern Italy, Oxford - New York, 1996. KENT, Benedict Η.Μ., «Curses in Acts: Hearing the Apostles’ Words of Judgment Alongside “Magical” Spell Texts», Journal for the Study of the New Testament, 39 (2017), σελ. 412-440. KENYON, F.G., Edited Greek Papyri in the British Museum, London, 1893. KESSLER, Herbert L., «Diction in the “Bibles of the Illiterate», Acts of the Twenty-Fifth International Congress of History ofArt, World Art, έκδ. Irving Lavin, vol. II (University Park, 1989), σελ. 297-308. KiECKHEFER, Richard, Magic in the Middle Ages, Cambridge, 1990. —, Forbidden Rites. A Necromancer’s Manual of the Fifteenth Century, Stroud, 1997. KIEL, Machiel, Art and Society of Bulgaria in the Turkish Period, Maas tricht, The Netherlands, 1985. KlER, Andrew James, «Instruments of the Old Faith: Magical Words in Three Medieval South Slavic Healing Rites for Snakebite», Poznańskie Studia Slawistyczne 3 (2012), σελ. 75-87. Koder, J. ET AL. (έκδ.), Das Register des Patriarchats von Konstan tinopel, Edition und Übersetzung der Urkunden aus den Jahren 13501363, Teil 3, Vienna, 2001. Koll, K. Epiphanius. Ancoratus und Panarion, 2 (Leipzig, 1922), σελ. 333-334. KOTANSKY, Roy, «Two Amulets in the Getty Museum: A Gold Phylactery for Aurelia’s Epilepsy. An Inscribed Magical-Stone for Fever, “Chills”, and Headache», The J. Paul Getty Museum Journal 8 (1980), σελ. 181-188. —, «Incantations and Prayers for Salvation on Inscribed Greek Amu lets», στο C.A. FARAONE - D. Obbink
(eds), Magica Hiera. Ancient Magic and Religion, New York - Oxford, 1991, σελ. 107-137. —, Greek magical amulets. The inscribed Gold, Silver, Copper and Bronze Lamellae, Part 1. Published Texts of Known Provenance, Text and Commentary by Roy Kotansky, Westdeutscher Verlag, 1994. —, «Remnants of a liturgical exorcism on a gem», Le Museon 108 (1995), σελ. 143-156. —, «The Magic “Crucifixion” Gem in the British Museum», Greek, Ro man and Byzantine Studies 57 (2017), σελ. 631-659. —, «Greek Exorcistic Amulets», στο Marvin Meyer - Paul MlRECKl (επιμ.), Ancient magic and ritual power, Boston-Leiden, 2001, σελ. 243-277. —, Dictionary of Gnosis and Western Esotericism, ed. W. J. HANGRAAFF, Leiden, 2006. 507
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι —, «The Magic “Crucifixion Gem”, στο The British Museum», Greek, Roman, and Byzantine Studies 57 (2017), σελ. 631-659. KOTSIFOU, ChrySI, «Prayers and petitions for justice. Despair and the “crossing of boundaries” between religion and law», Tyche. Beitrage zur Alten Geschichte Papyrologie und Epigraphik, Band 31 (2016), σελ. 167-200. Krasnoseltsev, N.R., Προσθήκες στη δημοσίευση του A. Vasiliev: «Anec dota Graeco-byzantina», Odessa, 1898. KRAUS, Thomas J., «Manuscripts with the Lord’s Prayer - They are More than Simply Witnesses to that Text It self», στο THOMAS J. KRAUS ■ TOBIAS Nicklas (επιμ.), New Testament Manuscripts: Their Textsand Their World. Texts and Editions for New Testament Study, no. 2, Leiden-Boston, 2006, σελ. 227-266. Kretzenbacher, LEOPOLD, «Sankt Georg mit dem Jüngling auf dem Streitross. Zur antitürkischen Volksdeutung eines mittelalterlichen Bildmotivs», Münchner Zeitschrift für Balkankunde, I (1978), σελ. 181-196. Kriesh, ROBERT, The Mechanics of Ancient Egyptian Magical Practice, Chicago-Illinois, 1993. KROLL, GuilelmUS, De oraculis Chaldaicis, Vratislaviae, 1894. Kroll, Guilelmus - MARSILIO, Ficino, Analecta Graeca, Greifswald, 1901. KROPP, Angelices Μ., Ausgewahlte Koptische Zaubertexte I-II (Bru xelles, 1931), I (Bruxelles, 1930). LEucologio Barberini Gr. 336, ediz. STEFANO PARENTI - ELENA Velkovska, Roma, 1995. Lacerenza, GIANCARLO, «Jewish Magicians and Christian Clients», στο LEONARD V. Rutgers (επιμ.), What Athens has to do with Jerusalem. Essays on Classical, Jewish, and Early Christian Art and
Archeology, in Honor of Gideon Foerster, Leuven, 2002, σελ. 393-419. LACKNER, W., «Eine unedierte Passión der Märtyrer Nikandros und Hermaios», Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 29 (1980), σελ. 99-131. Lada, Csaba A. - PapathOiMAS, Amphilochios, «A Greek Papyrus Amulet from the Duke Collection with Biblical Excerpts», Bulletin of the Society of Papyrologists 41 (2004), σελ. 93-113. LafonTAINE-DosOGNE, J., «Un thème iconographique peu connu: Marina assommant Beizebuth», Byzantion 32 (1962), σελ. 251-259. Lalou, Elizabeth, «Les Rolets de Théâtre. Etude Codicologique», στο Actes du 115e Congrès National des Sociétés Savantes (Avignon, 1990), Paris, 1991, σελ. 51-71. LAMPE, G., A Patristic Greek Lexicon, Oxford, 1961. Latzarus, BERNARD, Les idées religieuses de Plutarque, Paris, 1920. 508
Βιβλιογραφία Lauchert, FRIEDRICH, Geschichte des Physiologus, Strassburg, 1889. LEACH, Edmund R., «Ritualization in man in relation to conceptual and social development», Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series В, Biological Sciences, 251/772 (1966), σελ. 247526. Le Bas, Philippe - Waddington, William Henry, Voyage archéologique en Grèce et en Asie Mineure. pendant 1834 et 1844, Paris, 18471877. LEGRAND, Emile, «Formulaire médical de Staphidas», Bibliothèque Grecque Vulgaire 2 (Paris, 1881), σελ. IX-XXIV. —, Bibliothèque Grecque Vulgaire, 2, Παρίσι, 1881. LENDERS, H. - Jansen, Ingo, «The Grass Snake and the Basilisk: From Pre-Christian Protective House God to the Antichrist», Environment and History 20/3, August 2014, σελ. 319-346. LESSES, Rerecca, «Women, Ritual Power, and Mysticism in the Testa ment of Job», Societas Magica Newsletter 32 (Spring 2015), σελ. 1-6. LÉVI-STRAUSS, Claude, The Naked Man: Introduction to a science of my thology, τόμ. 4, London, 1981. LlPSIUS, Rich. Adel., Uber den Ursprung und den ältesten Gebrauch des Christennamens ihrem., Jena, 1873. Lipsius Ričardus Adelbertus - Bonnet, Maximilianes, Acta Apostolorum Apocrypha 1, Lipsiae, 1841. LITTLEWOOD, Ar., «The Symbolism of the Apple in Byzantine literature», Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 23 (1974), σελ. 33-35. LOWE, J.E., Magic in Greek and Latin Literature, Oxford, 1929. LUCK, Georg, translated, annotated, and introduced, Arcana Mundi, Magic and the occult in the Greek and Roman worlds, The Johns Hopkins University Press, Baltimore, 2006. LUNDÉN, Staffan,
«A New Labyrinth at Knidos», Caerdroia 33 (2003), σελ. 6-12. LUST, Johan ET AL., A Greek-English Lexicon of the Septuagint, Revised Edition, Stuttgart, 2003. MacGregor Mathers, Samuel L., The Sacred Magic of Abramelin the Mage, II, London, 1998. MacMullen, RAMSAY, Paganism in the Roman Empire, London, Yale, 1981. MagdalinO, Paul - MavroUDI, Maria (επιμ.), The Occult Sciences in Byzantium, Geneva, 2006. MAGIE, D., Roman rule in Asia minor, I (1950), σελ. 265-266. MaGOULIAS, H.J., «The Lives of Byzantine Saints as Sources of data for the History of Magic in the Sixth and Seventh Centuries A.D. : Sorcery, Relics and Icons», Byzantion 37 (1967), σελ. 228-269. 509
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι MAGUIRE, Η., «Magic and the Christian Image», στο Η. MAGUIRE (επιμ.), Byzantine Magic, Washington, 1995, σελ. 51-71. —, The Icons of their Bodies. Saints and their Images in Byzantium, Princeton, 1996. —, «Magic and Money in the Early Middle Ages», Speculum 72/4 (1997), σελ. 1037-1054. Maguire, Eunice Dauterman - Maguire, Henry P. - Duncan-Flowers, MAGGIE J., Art and holy powers in the early Christian house, Urbana, 1989. MALINOWSKI, Bronislaw, Coral gardens and their magic. The language of magic and gardening, II, London, 1935. —, Magic, Science and Religion, New York, 1961. MANGO, Cyril, «Antique Statuary and the Byzantine Beholder», Dum barton Oaks Papers 17 (1963), σελ. 53-75. —, «St. Michael and Attis», ΔΧΑΕ 12 (1986), σελ. 39-62. —, «Diabolus Byzantinus», Dumbarton Oaks Papers, Homo Byzantinus: Papers in Honor of Alexander Kazhdan, 46 (1992), σελ. 215-223. MANIACI, Marilena, «The liturgical scroll between Orient and Occident: ideas for a comparative study», Comparative Oriental Manuscript Studies Newsletter 2 (July 2011), σελ. 216-221. —, «Codicology», στο Alessandro Bausi (επιμ.) - Pier Giorgio Borbone Françoise Briquel-Chatonnet, AL., Comparative Oriental Ma nuscript Studies. An Introduction, Project editor Eugenia Sokolinski, Hamburg, COMSt 2015, σελ. 69-265, σελ. 78. —, «Greek codicology (ММа)», στο ALESSANDRO BAUSI (επιμ.) - PIER Giorgio Borbone - Françoise Briquel-Chatonnet, al., Compa rative Oriental Manuscript Studies. An Introduction, Project editor Eugenia Sokolinski, Hamburg, COMSt 2015, σελ. 187-206. Maniaci,
Marilena - Orofino, Giulia, «Les “rouleaux d’Exultet” du Mont Cassin (techniques de fabrication, caractéristiques matérielles, décoration, rapports avec les rouleaux grecs)», Actes des XLHIes Journées romanes de Cuxa 6-13 juillet 2011, στο Les Cahiers de SaintMichel de Cuxa XLIII (2012), σελ. 71-82. Manolessou, ІО - Toufexis, Notis, «Phonetic change in Medieval Greek: Focus on liquid interchange», στο Proceedings of the 8th International Conference on Greek Linguistics (ICGL8), loannina, 2009, σελ. 291306 [e-book]. MANSI, J.D., Sacrorum Conciliorum nova Amplissima Collectie, 11 (Flo rentine, 1765). Marathakis, IOANNIS (ed. and transi.), The Magical Treatise of Solomon or Hygromanteia, Apotelesmatike pragmateia, Epistle to Rehoboam, Solomonike, Golden Hoard Press, Singapore, 2011. Marcovich, MIROSLAV, «Notes on Justin Martyr’s Apologies», Illinois Classical Studies, XVII/2 (1992), σελ. 323-335. 510
Βιβλιογραφία MARE, Estelle A., «Between Heaven and Earth: the Symbolism of the Angelic Realm, with Reference to Christian Art», South African Journal of Art History 13 (1998), σελ. 4-26. MARKOVIČ, Miodrag, «Iconographie program of the oldest wall paintings in the church of the Virgin Peribleptos at Ohrid. A list of frescoes and notes on certain program particularities», Zograph 35 (2011), σελ. 119-143. MARTI-AGUILAR, MANUEL Alvarez, «Talismans against Tsunamis: Apollo nius of Tyana and the stelai of the Herakleion in Gades (VA 5.5)», Greek, Roman and Byzantine Studies 57 (2017), σελ. 968-993. MARTINEZ, Dav., (εκδ.), «Pap. Michigan XVI: A Greek Love Charm from Egypt», American studies in papyrology 30 (1991), σελ. 35. MASPERO, Gaston, Études de Mythologie et d’Archéologie Égyptienne, 1, Παρίσι, 1893. MASPERO, Jean, «Bracelets-amulettes d’époque byzantine», Annales du services des antiquités de l’Égypte, IX (Le Caire, 1908), σελ. 246-258. Mastrocinque, ATTILIO, «Le gemme gnostiche», Bollettino di Numis matica, 8.2.1 (2003), Sylloge Gemmarum Gnosticarum, Parte I, σελ. 50-112. MATEOS, Juan, Le typicon de la Grande Église, I: Le cycle des douze mois, Roma, 1962. MAUSS, Μ., «Esquisse d’une théorie générale de la magie», L’année Sociologique 7 (1902-1903), σελ. 1-146. —, Sociologie et anthropologie, Paris, 1966. McCartney, Eugene Stock, «How the Apple Became the Token of Love», Transactions and Proceedings of the American Philological Association, 56 (1925), σελ. 70-81. McCown, Chester Charlton, The testament of Solomon, Λειψία, 1922. —, «The Ephesia Grammata in Popular Belief»,
Transactions and Proceedings of the American Philological Association 54 (1923), σελ. 128-140. McDonald, Peta Louise, The Iconography of the Images in the Magical Papyri, degree of Masters of Research, Macquarie University Sydney, October 2015. McGuire, Meredith, Lived Religion: Faith and Practice in everyday Life, Oxford - New York, 2008. Megenberg, KONRAD VON, Das Buch der Natur. Die erste Naturgeschichte in Deutscher Sprache, ed. Franz Pfeiffer, Stuttgart, 1861. MELY, F. DE, Les lapidaires de l’Antiquité et du Moyen Age, II: Les Lapidaires Grecs, collaboration de Μ. Ch. Em. RUELLE, Paris, 1898. Merkelbach, Reinhold - Totti, Maria, Abrasax: ausgewählte Papyri religiösen und magischen Inhalts, Band 1, Gebete, Papyrologica Coloniensia, Voi. XVII. 1 (1990), σελ. VII-IX. 511
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι. MESK, Josef, «Ein Unedierter tractat Περί Λίθων», Wiener Studien, Zeitschrift für classische Philologie XX (Wien, 1898). Meyer, Marvin - Smith, Richard, Ancient Christian Magic Coptic texts of ritual power, Princeton, 1999. Meyer, Marvin - Mirecki, Paul (επιμ.), Ancient magic and ritual power, Boston-Leiden, 2001. MICHALAK, Aleksander R., Angels as Warriors in late Second Temple Jewish Literature, Tübingen, 2012. MICHEL, Karl, Gebet und Bild in Frühchristlicher Zeit, Leipzig, 1902. MlGNE, J.P., Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 6, 28, 33, 86, 62, 51. MlGNE, J.P., Patrologiae Cursus Completus. Series Latina, 23. MiHÁLYKÓ, ÁGNES T., «Christ and Charon: PGM P13 reconsidered», Journal Symbolae Osloenses Norwegian Journal of Greek and Latin Studies 89 (2015), σελ. 183-209. MlKLOSlSH, Fr. - Muller, Iosephus, Acta et Diplomata graeca medii Aevi 1, Vindobonae, 1860. Miller, Patricia Cox, «In Praise of Nonsense», στο A.H. Armstrong (επιμ. έκδ.), Classical Mediterranean Spirituality: Egyptian, Greek, Roman, New York, 1986, σελ. 481-505. —, The Corporeal Imagination: Signifying the Holy in Late Ancient Christianity (Divinations: Rereading Late Ancient Religion), Phila delphia, 2009. Miller, M.E., Poème allégorique de Méliténiote, Paris, 1857. MlONl, El., Εισαγωγή στην ελληνική Παλαιογραφία, μετάφραση Ν. ΠΑΝΑγιωτακης, Αθήνα, 1985. MIRECKI, Paul, «The Coptic Wizard’s Hoard», Harvard Theological Review 87/4 (1994), σελ. 435-460. Mirecki, Paul - Meyer, Marvin (επιμ.), Magic and Ritual in the Ancient World, Leiden-Boston-Köln, 2002. MONACO,
LaviniO Del, «Tra medicina e religione: amuleti tardoantichi contro il mal di testa», στο Riflessioni sulla Tarda Antichità. In ricordo di Tommaso Marciano, Giornata internazionale di studio, Segni, 21 Settembre 2013, Chaos e Kosmos HIV (2013), σελ. 1-12. MONTFAUCON, BERNARD de, Palaeographia Graeca, sive, De ortu et progresso literarum graecarum., Parisiis, 1708. MORAUX, P., Une défìxion judiciaire au Musée d’Istanbul, Mémoires de l’Académie Royale de Belgique, Classe des Lettres et des Sciences morales et politiques 54, 2, Bruxelles, I960. MOURIKI, DOULA, «The Mask Motif in the Wall Paintings of Mistra. Cultural Implications of a Classical Feature in Late Byzantine Painting», ΔΧΑΕ 10 (1980-1981), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Ανδρεα Γρηγ. Ξυγγόπουλου (1891-1979), σελ. 307-338. 512
Βιβλιογραφία MOUTERDE, R., «Objets magiques. Recueil S. Ayvaz», Mélanges de l’Université Saint-Joseph, Beyrouth, 25 [1942/1943], σελ. 105-128. MUSSIES, G., «Artemis-Άρτεμις», στο Karel VAN der TOOM ■ Вов Becking ■ PIETER W. VAN DER Horst, Dictionary of Deities and Demons in the Bible, Leiden, 1999, σελ. 91-97 Naveh, J. - SHAKED, S., Amulets and Magic Bowls, Aramaic Incantations of Late Antiquity, Jerusalem-Leiden, 1985. —, Magic Spells and Formulae: Aramaic Incantations of Late Antiquity, Jerusalem, 1993. Neale, Rev. J.M. (εκδ.), Saint Clement or according to the use of the Apostolical Constitutions, London, 1858. Nemeroff, Carol - Rozin, Paul, «The Makings of the Magical Mind», στο KARL S. Rosengren ET AL. (επιμ.), Imagining the Impossible: Magical, Scientific, and Beligious Thinking in Children, Cambridge 2000, σελ. 1-2. Newby, Zahra, «Introduction», στο Zahra Newby ■ Ruth Leader-Newby (επιμ.), Art and Inscriptions in the Ancient World, Cambridge, 2007, σελ. 1-16. NILSSON, Martin, A History of Greek Religion, Oxford, 1925. NOCK, Arthur D., «Greek Magical Papyri», The Journal of Egyptian Archaeology 15 (1929), σελ. 219-23, reprinted στο Zeph Stewart (έκδ.), Essays on Religion and the Ancient World, 1 (1972), σελ. 176194. —, «Paul and the Magus», στο F. JACKSON AND К. Lake (επιμ.), The Be ginnings of Christianity, London, 1933, σελ. 164-188. OGDEN, Daniel, Greek and Roman Necromancy, Princeton-Oxford, 2001. OlKONOMlDES, N., «Le dédoublement de saint Theodore et les villes d’Euhaïta et d’Euchaneia», Analecta BoUandiana 104 (1986), σελ. 327-335. OlRIK, Alex, «Epische Gesetze
der Volksdiktung», Zeitschrift für deutsche Altertum 51 (1909), σελ. 1-12. Origenis Opera Omnia, edit Carolus et Carol Vincent de la Rue, Denno Recensuit Carol. Eduard. Lommatzsch, τόμ. X, Berolini, 1840. OSBOURNE, Gavin, Mosaics of power: Superstition, Magic and Christian power in Early Byzantine floor mosaics, University of Sussex, 1 (September 2014). OSTLING, MICHAEL (εκδ.), Fairies, Demons, and Nature Spirits. ’Small Gods at the Margins of Christendom’, Arizona, 2018. PAAP, A.H., Nomina Sacra in the Greek Papyri of the first five centuries A.D., Lugdunum Batavorum, 1959. 513
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι PachoumI, Eleni, «An invocation of Chrestos in Magic. The question of the orthographical spelling of Chrestos and interpretation issues in PGMXIII 288-295», Hermathena 188 [Summer 2010], σελ. 29-54. PAGELS, Elaine, The Gnostic Gospels, Νέα Υόρκη, 1979. Palladii episcope Helenopoleos, Historia Lausiaca, loannes Meursius, Lugduni Batavorun, 1616. Pamphili, EusEBII, Praeparationis Evangelicae, libri XV, κεφ. IA', 2, Lipsiae, 1843. ParassoGLOU, G.M., «Artificial Scripts and Magical Papyri», Studia Papyrologica 13 (1974), σελ. 57-60. PARTHEY, Gustavi, Hieroclis Synecdemus et Notitiae Graecae Episcopatuum accédant Nili Doxapatrii Notitia Patriarchatuum et Locorum Nomina Immutata, Berolini, 1866. —, Zwei griechische Zauherpapyri des Berliner Museums, Berlin, 1866. PASI, Marco, «Theses de Magia», Societas Magica Newsletter 20 (2008), σελ. 1-8. PATERA, Maria, «Exorcismes et phylactères byzantins: écrire, énoncer les noms du démon», Cahiers «Mondes anciens». Histoire et anthropo logie des mondes anciens 1, 2010, σελ. 1-13. —, Figures grecques de l’épouvante, de l’antiquité au présent. Peurs enfantines et adultes, Leiden-Boston, 2014. Peers, Glenn, «Magic, the Mandylion and the letter of Abgar. On a Greco-Arabic Amulet Roll in Chicago and New York», στο Anna Rosa Calderoni Masetti - Colette Dufour-Bozzo - Gerhard Wolf (επιμ.), Intorno al Sacro Volto: Genova, Bisanzio e Ո Mediterraneo (XI-XIVsecolo), Venice, 2007, σελ. 163-174. —, «Art and Identity in an Amulet Roll from Fourteenth-Century Trebizond», Church History and Religious Culture 89.1-3
(2009), σελ. 153-178. — (with a contribution by BARBARA Roggema), Orthodox Magic in Trebizond and Beyond: A Fourteenth-Century Greco-Arabic Amulet Roll, La Pomme d’or, Seyssel, 2018. PeRDRIZET, Paul, «Σφραγίς Σολομώνος», Revue des Etudes Grecques 16 (1903), σελ. 42-61. PEREA YÉBENES, Sabino, «Δείμος και Φόβος - Terror y Pavor: ecos homé ricos en el relato cosmogónico del Papiro Griego Mágico XIII, y su representación (como Gorgona) en gemas mágicas», στο Los dioses y el problema del mal en el Mundo Antiguo, Spal Monografías XXII, Sevilla, 2016, σελ. 227-256. PERNOT, Hubert, «Descente de la Vierge aux enfers, d’après les manuscrits Grecs de Paris», Revue des Etudes Grecques 13 (1900), σελ. 233-257. PETERSON, E., «Engel- und Dämonennamen. Nomina barbara», Rhei nisches Museum für Philologie 75 (1926), σελ. 393-421. 514
Βιβλιογραφία —, «Εις Θεός», Epigraphische, formgeschichtliche rehgions-geschichtliche Untersuchungen, Göttingen, 1926, σελ. 91-129. PETROPOULOS, J.C.В., «Η μαγεία και οι νεκροί στην κλασσική Ελλάδα», Αρχαιολογία και Τέχνες 70 (1999), σελ. 16-21. —, «Magic in ancient Greece», στο J.C.В. PETROPOULOS (έκδ.), Greek Magie. Ancient, Medieval and Modern, London and New York, 2008, σελ. 3-5. PFISTER, Fr., «Die στοιχεία του κόσμου in den Briefen des Apostels Pau lus», Philologus 69/3 (1910), σελ. 411-427. —, «Epiphanie», Real Encyclopedie, Suppl. 4, 1924, σελ. 314-315. PhilONENKO, MARC, «Une prière magique au dieu créateur (PGM 5, 459489)», Inscriptions et Belles-Lettres 3 (1985), σελ. 433-452. Photii Bibliotheca, recen. Immanuelis Bekkeri, 1 (Berolini, 1824). PIEKARZ, Danuta, «The light shines in the darkness. The Confrontation of Light with Darkness in the Gospel of John», Verbum Vitae 29 (2016), σελ. 251-269. PlETERSMA, Albert, «Kyrios or Tetragram: A renewed quest for the Original LXX», στο Albert PlETERSMA - Claude Cox (εκδ.), De Septuaginta. Studies in Honour of John William Wevers on his sixty fifth birthday, Benben Publications, Mississauga, 1984, σελ. 85-101. PIETRI, Ch., «Saints et Démons: l’héritage de l’hagiographie antique», Santi e demoni nell’Alto medioevo occidentale (secoli V-XI), Setti mane di studio del Centro italiano di studi sull’alto medioevo (7-13 aprile 1988), Spolète, 1989, στο Christiana respublica. Eléments d’une enquête sur le christianisme antique, Bome, 1997, σελ. [1235]17-[1310]92. PITRA, J., Spicilegium solesmense compiertene sanctorum patrum
scriptorumque ecclesiasticorum anecdota hactenus opera, IV, Parisiis, 1852. —, Iuris ecclesiastici graecorum historia et monumenta, II, Romae, 1868. PLUMMER, J., Manuscripts from the William S. Glazier Collection, New York, 1959. POLOTSKY, H.J., «Zu einigen Heidelberger koptischen Zaubertexten», Orientalia 4 (1935), σελ. 416-425. PORRECA, D., «Divine Names: A Cross-Cultural Comparison (Papyri Graecae Magicae, Picatrix, Munich Handbook)», στο Magic, Ritual and Witchcraft 5/1(2010), σελ. 17-29. POUNDS, N.J.G., A History of the English Parish: The Culture of Religion from Augustine to Victoria, New York - Cambridge, 2000. PRADEL, Fritz, «Griechische und süditalienische Gebete.», στο Albrecht Dieterch und Richard Wunsch, Religions-geschichtliche versuche und vorarbeiten, Giessen, 1907, σελ. 259(7)-403(151). PreiSENDANZ, Karl, Papyri Graecae magicae: Die Griechischen Zauberparyri, I, Leipzig, 1928. 515
Φυλακτήριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροι —, «Ein Wiener Papyrusfragment zum Testamentum Salomonis», Eos Commentarli Societatis Philologae Polonorum 48 (1956), σελ. 161167. —, Papyri Graecae Magicae: Die griechischen Zauberpapyri, I-II, Stuttgart, 1973-1974. Procopius, Buildings ofJustinian, transi. Aubrey Stewart, London, 1888. PRÜM, REGINO von, Reginonis abbatis Prumiensis, Libri duo de Synodalibus Causis et de Disciplinis Ecclesiasticis, edit. F.G.Á. Wasser schieben, Lipsiae, 1840. Psellus, Michael, De Operatione Daemonum, cur. Jo. Fr. BoiSSONADE, Norimbergae, 1838. Pselli, Michaelis, Philosophica Minora, ed. J.Μ. DUFFY - D.J. O’MEARA, II, Opuscula Psychologica, Theologica, Daemonologica, Leipzig, 1989. Pseudepigrapha Veteris Testamenti Greece, ed. J.C. Picard, Apocalypsis Baruchi Graecae (III Baruch), 2, Leiden, 1967. Pseudo-Dionysius Areopagita. De Coelesti Hierarchia, De Ecclesias-tica Hierarchia de mystica theologia epistulae, ed. GÜNTER HEIL(t) - Adolf Μ. Ritter, Berlin - New York, 1991. PUSCHMANN, T., Alexander von Tralles, Therapeutika, 2, Vienna, 1879. PUSEY, P.E., Sancti patris nostri СугіШ archiepiscopi Alexandrini in xii prophetas 2, Oxford, 1868. RAFF, T., «Der hl. Als Georg Knabenretter», Münchner Zeitschrift für Balkankunde, III (1980), σελ. 113-126. RaftopOULOS, LINDA, «Vascano.The Greek evil eye», Lambda Alpha Journal of Man 15/2 (1983), σελ. 32-51. RAHLFS, A. [edidit], Septuaginta. X Psalmi cum Odis, Gottingen, 1931. —, Il Proverbia, Gottingen, 1931. RAMSAY, William Μ., The Historical Geography of Asia Minor, London, 1890. —, The cities and bishoprics of
Phrygia, 1, Oxford, 1895. REITZENSTEIN, R., Poimandres. Studien zur Griechisch-Ägyptischen und frühchristlichen literature, Leipzig, 1904. Renaut, Luc, «Christian Cruciform Symbols and Magical Charaktères», Colloque Polytheismus - Monotheismus: Die Pragmatik religiösen Handelns in der Antike (Erfurt, Philosophische Fakultät, 30/06/ 2005), coordinate J. Rupke, К. Waldner et N. Belayche, σελ. 1-8. Rhoby, Andreas, «Secret Messages? Byzantine Greek Tetragrams and Their», DisplayArt-Hist-Papers 1 (2013), σελ. 6. —, «“Das Licht Christi leuchtet allen”. Form und Funktion von Kreuzen mit Tetragrammen in byzantinischen und post byzantinischen Handschriften», Byzantine and Post-Byzantine art: Crossing borders art readings, Thematic Peer-reviewed Annual in Art Studies, Edited Emmanuel Moutafov, Ida Toth 1, Sofia, 2017, σελ. 71-90. 516
Βιβλιογραφία Von, «Deisidaimoniaka», στο Archiv für Religionswissen schaft, ed. Richard Wünsch, XII, Leipzig, 1909. Richter, Michael, The Oral Tradition in the Early Middle Ages, Typologie des Sources Du Moyen Age Occidental, Turnhout, Belgium, 1994. RITNER, Robert, «Egyptian Magic: Questions of Legitimacy. Religious Orthodoxy and Social Deviance», στο Alan B. Lloyd (επιμ.), Studies in Pharaonic Religion and Society in Honour of J. Gwyn Griffiths, Egypt Exploration Society, London, 1992. —, Mechanics of Ancient Egyptian Magical Practice, Oriental Institute, Chicago, 1993. ROBERT, Louis, «Amulettes grecques», Journal des savants, Janvier-Mars 1981, σελ. 3-44. ROBERTS, C.H. - Skeat, T.C., The Birth of the Codex, London, 1983. Roberts, Ronald Dennis, Conflicts of mageia and miracle in the Acts of the Apostles: Social discourse on legitimate and deviant use of Spiritual power, Waco, 2004 Robinson, Pamela, «The Format of Books-Books, Booklets, and Rolls», στο Nigel Morgan - Rodney Μ. Thomson (επιμ.), The Cambridge History of the Book in Britain, Vol. II: 1100-1400, Cambridge, 2008, σελ. 39-54. Rolfe, John C., Ammianus Marcellinus, Rerum Gestarum, English Translation, London, 1935. ROMPAY, L. Van, «Some Remarks on the Language of Syriac Incantation Texts», V Symposium Syriacum (Leuven, 29-31 Aug. 1988), στο R. LAVENANT (έκδ.), Orientaba Christiana Analecta 236 (1990), σελ. 369-381. RUELLE, C.E., «Le chant des sept voyelles grecques», Revue des Etudes Grecques 2 (1889), σελ. 38-44 και 393-395. Russell, James, «The Archaeological Context of Magic in the Early Byzantine Period»,
στο HENRY MAGUIRE (έκδ.), Byzantine Magic, Dumbarton Oaks, 1995, σελ. 35-50. RUSSEL, Jeffrey Burton, Satan, The Early Christian Tradition, London, 1981. RICHARD, Sabellicus, Jorg, Πρακτική Μαγεία. Σολωμονική, μετάφραση Ν. ΣΗΜΗ- ΡΙΩΤΗΣ, έκδ.-επιμ. Σ. ΣΤΑΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Α'-Γ' (Αθήνα, 1988). SalayovÁ, ANDREA, «Animals as Magical Ingredients in Greek Magical Papyri: Preliminary Statistical Analysis of Animal Species», Graeco Latina Brunensia 22 (2017), σελ. 191-206. Samosatensis, LUCIANI, Opera Graece. 3 (Biponti, 1790). Sanders, Henry A. - Schmidt, Carl, The Minor Prophets in the Freer collection and the Berlin fragment of Genesis, London, 1927. 517
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Sanzo, JOSEPH E., «The Innovative Use of Biblical Traditions for Ritual Power: The Crucifixion of Jesus on a Coptic Exorcistic Spell (Brit. Lib. Or. 6796(4], 6796) as a Test Case», Archiv für Religionsge schichte 16 (2015), σελ. 67-98. —, «Magic and Communal Boundaries. The Problems with Amulets in Chrysostom, Adv. lud. 8, and Augustine, In Io. tra. 7», Hen 39/2 (2017), σελ. 227-246. Satzinger, HELMUT, «The Old Coptic Schmidt Papyrus», Journal of the American Research Center in Egypt XII (1975), σελ. 37-50. SCHÄFER, P. - Shaked, S., Magische Texte aus der Kairoer Geniza, I-II, Tübingen, 1994-1997. Schaff, Philip, The Seven Ecumenical Councils, Edinburgh, NPNF2-14, Christian Classics Ethereal Library, 2005. SCHERMANN, Theodor, «Die griechischen Kyprianosgebete», Oriens Christianus. Periódico semestrale Romano per gli studi dell’Oriente Cristiano (direzione Antonio Baumstark) 4 (Roma, 1903), σελ. 303323. SCHIBLI, HERMANN S., «Xenocrates’ Daemons and the Irrational Soul», The Classical Quarterly, 43/1 (1993), σελ. 143-167. ScHIEMENZ, G.P., «Die Kapelle des Styliten Niketas in den Weinbergen von Ortahisar», Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 18 (1969), σελ. 230-255. SCHIFFMAN, L.H. - Swartz, M.D., Hebrew and Aramaic Incantation Texts from the Cairo Genizah: Selected Texts from the Taylor-Schechter Box KI, Sheffield, 1992. Schimmel, Annemarie, The mystery of numbers, New York - Oxford, 1993, σελ. 192-202. Schlumberger, Gustave, «Amulettes byzantines anciennes, destinées à combattre les maléfices et maladies», Revue des Etudes
Grecques 5 (1892), σελ. 73-93. —, Ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Τσιμισκής και η Βυζαντινή Εποποιία, μετάφραση Σταύρος Βουτηράς, Μαριλιάνα Αλειφεροπούλου, Βεργίνα, Σεπτέμβριος 2003. Schmidt, Victor Μ., «Some Notes on Scrolls in the Middle Ages», Quarendo 41 (2011), σελ. 373-383. SCHNABEL, Eckhard, «History, Theology and the Biblical Canon: an Introduction to Basic Issues», Themelios 20/2 (1995), σελ. 16-24. SCHOLEM, G.G., Jewish Gnosticism, Merkabah Mysticism, and Talmudic Tradition, New York, 21965. SCHRAMM, P.B., Sphaira, Globus, Reichsapfel, Wanderung und Wand lung eines Herrschaftszeichens von Caesar bis zu Elisabeth II, Stutt gart, 1958. SCHWAB, Moïse, Vocabulaire de ¡’angelologie d’après les manuscrits Hé breux de la Bibliothèque Nationale, Paris, 1897. 518
Βιβλιογραφία SEARS, Elizabeth, «Word and image in Carolingian carmina figurata», στο World art, themes of unity in diversity. International Congress of the History of Art (26th, 1986, Washington DC), University Park (PA), London, 1989, σελ. 341-348. Šedina, Miroslav, «Magical power of names in Origen’s polemic against Celsus», Listy filologické CXXXVI, 1-2 (2013), σελ. 7-25. SELIGMANN, Kurt, Das Weltreich Der Magie: 5000 Jahre Geheime Kunst, Eltville am Rhein, 1988. Sextus Empiricus, ex recensione Immanuelis Bekkeri, Προς Δογματικούς Г, IX, 188, Verolini, 1842. Shandruk, WALTER, «The Interchange of i and η in Spelling Χριστ- in Documentary Papyri», Bulletin of the American Society of Papyrolegists 47 (2010), σελ. 205-219. Shik MlN, KyOUNG, Die früheste Überlieferung des Matthäusevangeliums, Berlin and New York, 2005. SlBERUS, L. Urbanus Godof, Ecclesiae Graecae martyrologium metricum: ex Menaeis, cod. Chiffletiano., Lipsiae, 1727. Sibley, Ebenezer - Hockley, Frederick, The Clavis or Key to the Magic of Solomon, Ibis press, Lake Worth, χ.χ. SlJPESTEIJN, P.J., «Amulett gegen Skorpionsstich», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 22 (1976), σελ. 108. SKEAT, T.C., «Roll versus Codex: a new approach?», Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 84 (1990), σελ. 297-298. ŠKEMER, Don C., Binding Words. Textual Amulets in the middle Ages, University Park, Pennsylvania, 2006. SKINNER, Stephen, Magical Techniques and Implements present in Graeco-Egyptian Magical Papyri, Byzantine Greek Solomonic Manu scripts and European Grimoires: Transmission, Continuity and Commonality,
διδακτορική διατριβή, University of Newcastle, 2013. Smedt, Carolus de κ.ά., «Διήγησις περί του γενομενου θαύματος παρά του αρχιστρατήγου Μιχαήλ εν Χώναις», Analecta Bollandiana 8, ParisBruxelles, 1889, σελ. 308-316. Smith, Jonathan Z., «Trading places», στο Marvin Meyer - Paul MlRECKl (επιμ.), Ancient magic and ritual power, Boston-Leiden, 2001, σελ. 13-20. SMITH, Kristen J., Visual Strategies in the Greek Magical Papyri: the Productive Integration of Image and Text, Harvard University, 2000. Smith, Μ., Clement of Alexandria and a Secret Gospel of Marc, Cam bridge, 1973. Snipes, Kenneth, «An unedited of Michael Psellos on the icography of angels and on the religious festivals celebrated on each day of the week» στο JOHN Duffy - JOHN PeradOTO (επιμ.), Genimos. Neo platonic and Byzantine Studies, Presented to Leendert G. Westerink at 75, Buffalo, 1988, σελ. 189-205. 519
Φυλακτήριοί - Εξορκιστικοί κύλινδροι SORLIN DORIGNY, ALEXIS, «Phylactère Alexandrin contre les Epistaxis», Revue des Etudes Grecques, tome 4, fascicule 15 (1891), σελ. 287296. SPEYER, W., «Fluch», στο Reallexikon für Antike und Christentum 7 (1969), σελ. 1160-1288. SPIER, Jeffrey, «Medieval Byzantine Magical Amulets and Their Tra dition» Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 56 (1993), σελ. 25-62. SQUIRE, Michael, Image and Text in Graeco-Roman Antiquity, Cam bridge, 2009. STANDER, H.F., «Amulets and the Church Fathers», Εκκλησιαστικός Φάρος 75 (1993), σελ. 55-66. STEINER, C., Das Mineralreich nach seiner Stellung in Mythologie und Volksglauben, Gotha, 1895. STEININGER, R. Maria (ed.), Codex Sancti Simeonis, Augustae Trevirorum, 1834. STERRETT, J.R. Sitlington, «An Epigraphical Journey in Asia Minor», στο Papers of the American School of Classical Studies at Athens II (1883-1884), σελ. 117, #87. —, «The Wolfe Expedition to Asia Minor», στο Papers of the American School of Classical Studies at Athens III (1884-1885), σελ. 329-334. STEWART, Ch., Demons and the Devil. Moral imagination in Modern Greek Culture, Πρίντσετον, 1991 STRATTON, Kimberly B., «Male Magicians and Female Victims: Under standing a Pattern of Magic Representation in Early Christian Lite rature», Lectio Difßcilior 2 (2004), σελ. 1-14. —, Naming the Witch: Magic, Ideology and Stereotype in the Ancient World, New York, 2007. SULLIVAN, Louis, «The gates of Hell (Mat. 16:18)», Theological Studies (2006), σελ. 62-64. SWAINSON, C.A., The Greek Liturgies, Cambridge, 1884. SWART, Jacobus G., The Rook
of Sacred Names. Shadow Tree Series 2 (2011), Gauteng, South Africa, Amulets for Wealth Happiness. SYNCELLUS, GEORGIUS, Chronographia, Corpus Scriptorum Históriáé Byzantinae 1 (1829). SZPAKOWSKA, Kasia, «Demons in the dark: Nightmares and other noctur nal enemies in ancient Egypt», στο P. KOUSOULIS (επιμ.) Ancient Egyptian Demonology, Leuven-Paris-Walpole Ma, 2011, σελ. 63-76. Talbot, Alice-Mary, «Pilgrimage to Healing Shrines: The Evidence of Miracle Accounts», Dumbarton Oaks Papers 56 (2002), σελ. 153-173. TALLOEN, Peter, Cult in Pisidia. Religious Practice in Southwes tern Asia Minor from Alexander the Great to the Rise of Christianity (Studies in Eastern Mediterranean Archaeology 10), Brepols Publishers, 2015. 520
Βιβλιογραφία ТДМВІАН, S.J., «The Magical Power of Words», Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland Man, New Series, 3/2 (June 1968), σελ. 175-208. TAMBORNINO, JULIUS, De antiquorum daemonismo, Gießen, 1909. Tamm, Marek, «Saints and the demoniacs: Exorcistic rites in Medieval Europe (11th-13th century)», Folklore23 (July 2003), σελ. 7-24. Tavenner, EUGENE, Studies in Magic from Latin Literature, New York, 1916. The Oxyrhynchus Papyri, ed. B.P. Grenfell - A.S. Hunt, London, 1915. THIERRY, Nicole, Peintures d’Asie Mineure et de Transcaucasie aux Xe et Xle siècles, Λονδίνο, 1977. —, «L’Apocalypse de Jean et l’iconographie byzantine», στο L’Apocalypse de Jean: Traditions exégétiques et iconographiques, Hle-XIIIe siècles, Geneva, 1979, σελ. 319-339. THOMAS, Thelma K., «The Arts of Christian Communities in the Medieval Midddle East», στο HELEN C. EVANS (επιμ.), Byzantium. Faith and Power (1261-1557), The Metropolitan Museum of Art, New York, 2004, σελ. 415-448. Thon, Johan C. - Burri, Renate - Chandler, Clive et alii, edit. Johan C. THON, Cosmic Oerder and Divine Power. Pseudo-Aristotle, On the Cosmos, Tübingen, 2014. Tischendorf, Constantinus von (edidit), Acta apostolarum apocrypha, ex triginta antiquis codicibus., Lipsiae, 1851. —, Evangelia Apocrypha., Lipsiae, 1853. —, Anecdota sacra et profana ex Oriente et Occidente aliata: sive., Lipsiae, 1855. —, Apocalypses Apocryphae Mosis, Esdrae, Pauh, Iohannis, item Mariae Dormitio, Lipsiae, 1866. —, Apocalypses Apocryphae, New York, 2001. TORIJANO, PABLO A., Solomon the Esoteric King. From King to Magus,
Development of a Tradition, Leiden-Boston-Köln, 2002. Trachtenberg, Joshua, The Devil and the Jews. The Medieval con ception of the Jew and its relation to Modern Antisemitism, Varda Books, 2001. Traube, Ludwig, Nomina Sacra. Versuch einer Geschichte der christlichen Kürzung, München, 1907. TSANTSANOGLOU, K., «The first columns of the Derveni Papyrus and their Religious Significance», στο A. LAKS - G.W. MOST (επιμ.), Studies on the Derveni Papyrus, Oxford, 1997, σελ. 93-128. TSATSOU, Eleni, «“Φυλακτήρια προς δαίμονας, προς φαντάσματα, προς πάσαν νόσον καί πάθος”: The use of amulet in Greco-Roman and Late Antique Macedonia», Romanising Oriental Gods? Religious transformations in the Balkan provinces in the Roman period. New finds and novel 521
Φυλακτήριοι - Εζορκιστικοί κύλινδροι perspectives. Proceedings of the International Symposium (Skopje, 18-21 September 2013), Skopje, 2015, σελ. 113-132. TURNER, Eric G., The Typology of the Early Codex, Philadelphia, 1977. —, Greek Papyri: An Introduction, Oxford, 21980. TWELFTREE, GRAHAM H., In the Name of Jesus: Exorcism Among Early Christians, Baker Academic, 2007. Tylor, Edward Burnett, Primitive Culture, I-II, London, 1871. USENER, HERMANN, Legenden der Pelagia, Universitats Buchdruckerei von Carl Georgi in Bonn, 1879. UzuNCARSiLl, Ismail Hakki, Osmanli Tarihi 1. Cilt: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri Hakkında Bir Mukaddime ile Osmanh Devleti’nin Kuruluşundan İstanbul’un Fethine Kadar, Ankara, 2015. Vakaloudi, A.D., «Δεισιδαιμονία and the Role of the Apotropaic Magic Amulets in the Early Byzantine Empire», Byzantion: Bevue Inter nationale des Études Byzantines 70-1 (Bruxelles, 2000), σελ. 182-210. VALLOIS, RENÉ, «Αραί», Bulletin de Correspondance Hellénique 38 (1914), σελ. 250-271. Van Den Ven, P., La vie ancienne de S. Syméon Stylitě le Jeune (521592), I. Introduction et texte grec, II. Traduction et Commentaire, Vie grecque de sainte Marthe, mère de S. Syméon, Indices, Subsidia Hagiographica 32, Bruxelles, 1969-1970. VasileiADIS, PAVLOS D., «The god lao and his connection with the Biblical God, with special emphasis on the manuscript 4QpapLXXLevb», Vetus Testamentum et Hellas 4 (2017), σελ. 21-51. Vassiliev, A., Anecdota Graeco-Byzantina, pars 1, Mosquae, 1843. Veikou, Christina, «Ritual word and symbolic movement in spells against the evil eye» στο Greek
Magic. Ancient, Medieval and Modern, edited by J.C.B. PETROPOULOS, London - New York, 2008, σελ. 95-105. VELKOA, AspAROUKH, Les filigranes dans les documents ottomans. Divers types d’images, Σόφια, 2005. Velkov, Asparoukh - Andreev, Stephane, Filigranes dans les documents ottomans. Trois croissants, Sofia, 1983. VERSNEL, H.S., «Beyond Cursing: The Appeal to Justice in Judicial Prayers», στο CHRISTOPHER A. FARAONE - Dirk Obbink, Magika Hiera. Ancient Greek Magic and Religion, New York - Oxford, 1991, σελ. 60106. —, «Die Poetik der Zaubersprüche», στο T. SCHABERT R. Brague (επιμ.), Die Macht des Wortes (Eranos NF 4, Münich, 1996), σελ. 233297. —, «The poetics of the Magical charm: An essay in the power of words», στο Paul Mirecki - Marvin Meyer (επιμ.), Magic and Ritual in the Ancient World, Leiden-Boston-Köln, 2002, σελ. 105-158. 522
Βιβλιογραφία VlKAN, Gary, «Art, Medicine and Magic in Early Byzantium», Dum barton Oaks Papers, Symposium on Byzantine Medicine 38 (1984), σελ. 65-86. VlKAN, G. - Nesbitt, J., Security in Byzantium: locking, sealing, weighing, Washington, 1980. VlTEAU, ABBÉ Joseph, Passion des Saints, Ecaterine et Pierre d’Alexandrie. Barbara etAnysia, Paris, 1897. Vormbaum, Reinholdus, Carmina et Hymni ecclesae graecae, I, 1850. WALKER, Alicia, The Emperor and the World: Exotic Elements and the Imaging of Middle Byzantine Imperial Power, Ninth to Thirteenth Centuries C.E., Cambridge, 2012. Walter, Christopher, «IC XC N1 KA. The apotropaic Function of the victorious Cross», Revue des études byzantines 55 (1997), σελ. 193220. WALZ, T., «The paper trade of Egypt and the Sudan in the eighteenth and nineteenth centuries and its re-export to the Bilad as-Sudan», in G. KRATLI - G. Lydon (επιμ.), The Trans-Saharian Book Trade: Manuscript Culture, Arabic Literacy and Intellectual History in Muslim Africa, Brill, Leiden, 2011, σελ. 73-108. WATTENBACH, W., Das Schriftwesen im Mittelalter, Leipzig, 1896. WEITZMANN, Kurt, The Joshua Roll. A Work of the Macedonian Re naissance, Princeton, 1948. —, «Thirteenth Century Crusader Icons on Mount Sinai», Art Bulletin 45 (1963), 179-203. —, Illustrations in Roll and Codex. A Study of the Origin and Method of Text Illustration, Princeton, 1970. WENGER, A., Jean Chrysostome, Huit catéchèses baptismales, Paris, 1957 (Sources Chrétiennes 50). Wessely, Karl, Ephesia Grammata, Wien, 1886. —, Die Pariser Papyri des Fundes von ElFaijûm, Wiener Denkschr, 37/2 (1889),
σελ. 97-256. WICKER, James R., «Pre-constantinian nomina in a mosaic and church graffiti», Southwestern Journal of Theology 52/1 (2009), σελ. 52-72. WiesmÜLLER, BEATE, «Die Wasserzeichen der Refaiya Bibliothek», στο Robert Μ. Kerr Thomas Milo (επιμ.): Kitabat wa-Kitab-ha. Writings and Writing from another World and another Era. Investigations in Islamic Text and Script in Honour of Dr. Januarius Justus Witkam, Professor of Codicology and Palaeography of the Islamic World at Leyden University, Cambridge (Archetype), 2010, σελ. 449-483. WILSON, Stephen, The Magical Universe: Everyday Ritual and Magic in Pre-Modern Europe, London, 2000. 523
Φυλακτήριοι - Εξορκιστικοί κύλινδροι Winkle, Hans Alexander, Siegel und Charaktere in der muham- medanischen Zauberei (Studien Zur Geschichte Und Kultur Des Islamischen Orients), Berlin, 1930. Winkler, John, «The Constarints of Eros», στο Chr. A. Faraone D. Oerink (eds), Magica Hiera. Ancient Magic and Religion, New York - Oxford, 1991, σελ. 214-243. WÜNSCH, Richard (Herausg.), Sethianische VerRuchungstafeln aus Rom, Leipzig, 1898. —, Berliner philologische Wochenschrift 26 (1905), στ. 1072-1082. —, «Deisidaimoniaka» Archiv für Religionsgeschichte 12 (1909), σελ. 1-45. —, «Amuletum», Glotta 2/II. Band 3 (1910), σελ. 219-230. —, Antike Fluchtafeln, Bonn, 1912. Yamauchi, Edwin Μ., Divination in the Biblical World, presented to the American Scientific Affiliation, August 1982. —, «Magic in the Biblical world», Tyndale Bulletin 34 (1983), σελ. 169200. ZAHN, Th., Acta Joannis, Erlangen, 1880. Zellmann- Rohrer, Michael Wesley, The tradition of Greek and Latin incantations and related ritual texts from antiquity through the medieval and early modern periods, University of California, Berkeley, Spring 2016. ZIMMERMANN, Christine, Die namen des Vaters: Studien zu ausgewahten neutestamentlichen, Leiden-Boston, 2007. ZOGRAFOU, Athanassia, «Prescriptions sacrificielles dans les papyri ma giques», στο V. MEHL - P. Brulé (επιμ.), Le sacrifice antique. Vestiges, procédures et stratégies, Rennes, 2008, σελ. 187-203. ZuiDDAM, Benno A., «Plutarch and “God-Eclipse” in Christian Theo logy», Ploutarchos, n.s. 6 (2008/2009), σελ. 83-100. 524
Ααρών, 135, 225, 228. Αβαήλ, 394. Αββιρυλ (Αββιρίλ ή Αβιρόλ), 153, 394. Αβγάρ (βασιλιάς Εδέσσης), 83, 85, 238. Αβιούδ, 119. Αβραάμ, 119, 135, 215, 225. Αβρασάν(ξ), 153, 254, 255, 394. Αβυζού, 191, 304. άβυσσος, 181. Αγγελολογία, 381. άγγελος, 90, 96, 351-352, 357, 379, 380, 381, 382, 385, 391, 447, 451, 452. αγία Παρασκευή (οσιομάρτυς), 88, 133, 340. άγιοι Ανάργυροι, 173. άγιοι τεσσαράκοντα, 173. Άγιοι Τόποι, 62. Άγιον Πνεύμα, 115, 117, 137, 155, 161, 175, 351, 353, 357. άγιος Αζαρίας, 187. άγιος Αθανάσιος, 88, 145, 345, 367. άγιος Ανανίας, 187. άγιος Αυγουστίνος, 36, 390. άγιος Γεώργιος, 62, 63, 86, 89, 173, 179, 181, 213, 286, 354, 355, 356, 358, 360, 361. άγιος Δαμιανός, 173. άγιος Δανιήλ, 175. άγιος Δημήτριος, 50, 89, 173, 181, 183, 185, 269, 354, 357, 360, 361. άγιος Ερμόλαος, 173. 543
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι άγιος Θεόδωρος (ο στρατηλάτης), 86, 89, 187, 361. άγιος Θεράπων, 89, 173. άγιος Ιωάννης Θεολόγος, 88, 157, 161, 346. άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, 36, 88, 151, 345 άγιος Κοσμάς, 173. άγιος Κυπριανός, 87, 88, 90, 443. άγιος Λεόντιος, 89, 173. άγιος Μηνάς, 86. άγιος Μισαήλ, βλ. Μισαήλ. άγιος Νίκανδρος, 89, 181. άγιος Νικήτας, 89, 181. άγιος Νικόλαος, 62, 88, 141, 343, 354. άγιος Παντελεήμων, 63, 88, 139, 173. άγιος Παρθένιος, 89, 173. άγιος Σπυρίδων, 88, 157, 347. άγιος Στέφανος, 88, 165, 348-350. Άγιος Τάφος, 62. αγκίστρι, άγκιστρος, 147. Αδάμ, 135. Άδης, 197. Αδωνάι, 153, 157, 394. Αζαέλ, 394. Αζαρίας, 187, 351, 354. Αζώρ, 119. Αθανάσιος Αλεξανδρείας, 381. Αιγύπτιοι, 34, 137. Αίγυπτος, 197, 392. Αιθίοπες, 137. αίλουρος, 71. Αιλυμαίος, -οι, 137. αίμα, 71, 111. ακιδογράφημα, 434. Ακυρτανοί, 137. αλαλία, 87. Αλαμάνιοι, 137. αλέκτωρ, 169. Αλέξανδρος (βασιλέας), 189. άλεφρον, 169. 544
Γενικό ευρετήριο Αλλιέμ, 155. άλογο (δικέφαλο), 363. άλυσος, 181. αλχημεία, 34. αλχημικά, 46. Αμάλθεια, 58. αμισι, 167. αμνάς, 133. αμνησίκακος, 115. amulet, 46, 323, βλ. και φυλακτήριο. Αμών, 119. ανάκληση (των νεκρών), 375. Ανανίας, 187, 351. αναπετάριν, 358, 362. Ανατολή, 53. Ανεέλ, 185. ανιμιστικός, 31. άνθος, 360. Αννάστα (ή Αννέστα), 75, 91, 102, 193, 197, 199, 378. αντιμαγεία, 40, 45. αντιφωνητής, 115. Άνω Αίγυπτος, 53. Αξυήλ, 197. απαγγέλων, 99. Αποκάλυψη Ιωάννου, 81. απόκρυφος, ή, 81, 83. αποκρυφιστικός, 33. απολυτίκιο, 88. απομίμηση, 33. αποστολή ονείρου, 46. αποτροπαϊκός, -ή, 45, 47. αποτροπή, 444. Άραβες, 137. αραί, 25. Αρβανίτες, 137. αργύριον, 135. αρετολογία Θεού, 87, 88. Άρης, 413. 545
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοι κύλινδροι Αρμό (Αρμός ή Αρμωήλ), 153, 394, 395. Αρσένιος, 157. αρτάνα, 355, 358. Άρτεμις, 191. Αρτίβαζος, 84. αρχάγγελος, 61, 385՜ — Γαβριήλ, 88, 197, 339— Μιχαήλ, 87, 127, 153, 185, αρρώστια, 91. ασαφείς, 46. Ασαφούκα, 153, 395. ασκητής, 387. ασκός, 189. ασπίδα, 185. ασσύριος, -οι, 137. άστρο, 357, 385՛ — του Δαβίδ, 99, 335. αστρολογία, 29. αστρολογικός, -ή, 40. Ασώματοι, 127. Αττάλεια, 60, 62, 63. Ausgangstext, 449. αφορισμός, 48. Αφροδίτη, 413. Αχάζ, 119. άψις, 113. Βαλκάνια, 39. βαπτισμένος, 169. Βαραλης ή Βαραήλ, 167, 395. βαρελοειδής, 346. Βασίλειος, Μ., 88. βασκανία, 129, 193. Βατικανή Βιβλιοθήκη, 74. Βεελζεβουήλ, 189, 392, 397. Beisan, 437. Βελένης, 327. βελονιά, 68. 546
Γενικό ευρετήριο βέλος, 147. Βενέδικτος (μητροπ. Πισιδίας), 63. Βέσσοι, 137. Βηθλεέμ, 131. Βηρυττός, 381. βιβλίο, 51. Βίβλος, 379. Βιθυνοί, 137. Βλάχοι, 137. Βοόζ, 119. Βούλγαροι, 137. βραχυγραφία, 97, 101, 107. Βρεξεήλ, 153. Βρεττανοί, 137. βρικολάκιασμα, 373. Βυζαντινοί, 37, 385. Βυζαντινό Μουσείο, 54. Βυζάντιο, 38, 39. Βωμός, 225, 335. blanc grisâtre, βλ. σταχτί κιτρινωπό, bleu d’azur, βλ. κυανούν, ανοικτό, bleu de prusse, βλ. κυανούν, πρωσικό. Brillenbuchstaben, 412. British Library, 85. Γαβριήλ, 153, 392, 397. γαιώδης, -ες, 328. Γαλάτες, 137. γαλέρα, 433. Γαλιλαία, 143. Γενέσιο της Θεοτόκου, 63. Γερμανοί, 137. Γεχεέλ, 185. Γεών, 163. Γεώργιος Καππαδοκίας, 83. γητεία, 25, 40, 72. Γίγαντες, 137. 547
Φυλακτήριοί-εξορκιστικοί κύλινδροί Γιωργί, 74, 80, 87, 88, 89, 91, 100, 113, 115, 117, 121, 123, 125, 127, 129, 131, 133, 135, 137, 141, 143, 151, 153, 155, 157, 159, 161, 163, 167, 169, 171, 173, 175, 177, 179, 181, 185, 189, 377, 404, 406, 424, 445, 447. γλυφή, 199. γλώσσα: — βιβλική, 107՜ — εκκλησιαστική, 101, 107՜ — λειτουργική, 107՜ — πονηρή, 123. γλωσσοφαγιά, 91, 113, 159. γοητεία, 25. γουρούνι, 359. γράμματα (Εφέσια), 366. γραφέας, 70, 79, 90, 92, 96, 97, 102, 104, 326, 377, 404, 432, 440, 446, 449. Γυλ(λ)ού, 88, 91, 163, 191, 299, 300, 303, 304, 305, 308, 448. carmina figurate, 426-417. characters, βλ. σημεία. cornucopiae, 58. δαίμονας, 30, 37, 55, 90, 167, 375, 383, 385, 388, 391, 392, 393, 439, 448. δαιμονικός, 51, 52, 91. δαιμονολογία, 384, 385, 390, 392. δακτυλίδι, 373, 411. Δαλμάτιοι, 137. Δανιήλ, 84, 135. Δαρδάνιοι, 137. δεισιδαιμονία, 33. δέσας, 117. Δεσπότης, 165. Δημήτριος Θεσσαλονίκης, 83-84. Διάβολος, 55, 89, 387, 388. Δίας, 413. δίκελλα, 191. 548
Γενικό ευρετήριο διχαλωτός, 355. do ut des, 433. δράκος, 147, 355, 356. δραστηριότητα, 391. δυϊστικός, 387. δωδεκάμισι, 92. Εβραίοι, 48, 137. εγκολπίος, 39. εικόνα, 47, 371. εικονομαχία, 401. ειλητάριο, 74, 101. ειλητό, 66, 70, 71, 74, 80, 93, 107. Εισόδια της Θεοτόκου (ναός), 63. εκκλησία, 35, 40, 51, 54, 77. εκριφέντα, 157. «Εκφράσεις», 446. Ελαμίτες, 137. ελεγκτής, 72. έλεγχος άλλων, 45. Ελένη, 91, 141. Ελιακείμ, 119. ελικοειδής, 365. Ελισάβετ, 131. Ελισσαίος, 135. Έλληνες, 137. ελληνιστικός, 24. ελονοσία, 88. ernie, 44. Εμμανουήλ, 121, 153. Εναύθ, 153. εντολές (δέκα), 161. Ενώς, 135. Ενώχ, 135՛ Βιβλίον του —, 81. εξορκισμός, 17, 25, 29, 45, 72, 75, 77, 79, 85, 88, 90, 91, 92, 373, 377. εξορκιστής, 377. 549
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοι κύλινδροι εξορκιστική ενέργεια, 375. εξορκιστική ευχή, 54, 85, 451. εξορκιστικό κείμενο, 323, 354. εξουσία, 89, 111, 145, 147, 181, 195, 199, 324, 377, 378, 380, 388, 402, 446, 448. εξωτικός, -ή, 41. επιγραφή, 26, 38, 350, 426. επίκληση, 46, 80, 86, 87, 90, 91, 93. επίρραμα, 340. επιστήμη, 450. επιστολές (αποστολικές), 81. επορκισμός, 79, βλ. και εξορκισμός. επτά ουρανοί, 381. επωδές, 26. εραλδική, 412. ερημίτης, 385. έριφος, 189, 191. ερωτικά, 45. Εσρώμ, 119. ethic, 44. ευαγγέλιο, 53, 81, 89, 197, 347՜ — Ιωάννη, 87՜ — Ματθαίου, 87. Ευαγγελισμός, 131. Ευαίοι, 137. Ευγένιος, 84. ευλογία, ευλογιά, 113, 387, 446. εύνοια εξυπηρέτηση, 45. Ευφράτης, 163. ευχή, 54, 87, 92. ευχολόγιο, 81, 90. Έφεσος, 171. έφιππος, 89, 354, 357. εχείδιον, 113. Εωσφόρος, 384. ζητεία, 62. Ζοροβάβελ, 119. 550
Γενικό ευρετήριο ζουμί ελιάς, 71. ζωοδότης, 115. ζωστήρας, 26. ήλος, 173. ημισέληνος, 103. ημίσωμος, 343. θεϊκός, 52. θεμέλια, 147. Θεόδωρος, 84. θεομάχος, 113 θεομηνία, 53. Θεός, 53, 54, 94,, 111, 115, 123, 131, 139, 145, 151, 153, 159, 161, 165, 167, 175, 179, 181, 183, 185, 189, 333, 384, 388. Θεοτόκος, 55, 87, 89, 91, 117, 175, 177, 331, 443, 452. θεραπευτής (λαϊκός), 39. θεραπευτικός, -ή, 47, 49. θερμασία, 88, 151. Θετταλοί, 137. Θοδοναήλ, 153. θρησκεία, 28, 33, 43, 77, 102, 372, 448, 450, 452. θυοσκόπος, 38. Θωμάς Πατρολόγος, 85. graffiti, 95, gris de fumée, βλ. καστανότεφρον. gris verdâtre, βλ. χλωρότεφρον υδαρές. historióla, 75, 406. Ιάφεθ, 135. Ιακώβ, 119, 135. ιατρική, 342, 399, 448. λαϊκή, 54. πρακτική, 100. ιατρός, 39, 115. 551
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Ιδουμαίοι, 137. Ιερά Μητρόπολη Νέας Ιωνίας, 93. ιερέας, 39, 53, 54. ιερογλυφικά, 408. Ιερουσαλήμ, 94, 199. Ιησούς Χριστός, 88, 89, 95, 113, 115, 119, 121, 123, 131, 133, 143, 167, 175, 177, 179, 197, 333, 334, 380, 382, 421, 422, 425, 430, 443, 451, 452. Ιησούς του Ναυή, 74. ικέτης, 165. Ινδιάνοι, 137. Ινδοί, 137. Ιορδάνης ποταμός, 161. Ιουδαίοι, 173. ιουδαϊσμός, 34. Ιούδας, 119. Ιουστινιανός, 50. Ιουστίνος, 78. Ισαάκ, 119. Ίσαυροι, 386. İsparta, 58, βλ. και Σπάρτη. Ιωάθαμ, 119. Ιώβ, 135. Ιωήλ, 125, 416. Ιωνάς, 135. jaune de cire, βλ. κηρόχρουν. jaune orange, βλ. πορτοκαλί υδαρές. καθαρισμός, 45. καθιέρωση, 371. αρνητική, 78. Καινή Διαθήκη, 81, 108, 380, 383, 388. κακόβουλος, 24. κακότροπος, 393. κανόνας, 48՛ — πίστεώς, 141. Καππαδόκες, 137. 552
Γενικό ευρετήριο Καραμάν, 60. κάρβουνα, 52. Κασιανοί, 137. κασσίτερος, 135. καστανότεφρον, 351. Καστελιάνοι, 137. κατάδεσμος, 27. καταλαγιά, 159. καταλαλιά, 113. καταλαλώ, 153. καταποντώ, 373. κατάρα, 45, 374. κατοχή (δαιμονική), 78. κέδρος, 169. κείμενο, 372. κειμήλιο, 36, 54. κεραία, 327, 337, 341, 419, 422, 424, 425, 429. κηρόχρουν, 341, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 353, 357, 360, 364. κίονα, 147. Κιουτάχεια, 62. Κλαζομένιοι, 137. κλεψιά, 45. κληρικός, 54, 91, 406՛ — τελεστής, 55. Κοίμησις της Θεοτόκου (ναός), 63. κοντάκιο, 88. κόπτες, 53. κόρακας, 350. κόσμημα, 108, 355, 365, 366, 413. κοσμικός, 438. κρεμεζί, 335, 338, 339, 341, 347, 348, 349, 351, 353, 357, 360, 364. κρήνας, 153. Κρήτη, 171, 173. κρίκος, 54. Κρόνος, 413. κρυπτογράφηση, 408. 553
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι κυανούν (ανοικτό), 336, 338, 340. κυανούν (πρωσικό), 344, 345, 346, 347, 348, 357, 364. Κύζικος, 171. κύλινδρος, 66, 72, 73, 93. Kumdanli, βλ. Μυριοκέφαλο. Κυνοκέφαλοι, 137. κυπαρίσσι, 169. κυπαρίσσι (χρώμα), 342. Κύριλλος Ιεροσολύμων, 78. Κυρκιαίοι, 137. κώδικας, 61, 71, 85, 86՜ βιβλικός, 76. Κωνσταντινούπολη, 50. Λάζαρος, 129. Λαζοί, 137. lamella, βλ. μέταλλο. Λάμψακος, 173. λατίνια, 433. λατρεία, 58. λεγεών (δαίμονες), 147. λειμών, 115. Λελιακοί, 137. λέξεις, 371, 372, 373, 376, 448՛ ακατανόητες, 90· εσωτερικές, 75. λεξιλόγιο, 45. Λεχοί, 137. λιβανωτίδα, 349. Λίβυοι, 137. λιθοβολώ, 165. λίθος, 199. λίστα, 72. λιτανεία, 52. λόγος, 111, 131. Λουκάς, 161. Λυδοί, 137. Λυσιτανοί, 137. 554
Γενικό ευρετήριο μαγγανεία, 25. μαγεία, 23, 24, 25, 27, 31, 32, 33, 39, 43, 44, 45, 77, 78, 80 87, 372, 400, 437, 439, 448֊ — αγαθή, 29’ — βλαβερή, 29՜ — λαϊκή, 49՜ — μεσαιωνική, 41 · — μεσογειακή, 45՜ — παγανιστική, 55, 374’ — συμπαθητική, 30. μαγικές πρακτικές, 33, 34. μαγικός, -ή, μαγικά, 46, 53, 92. Μαγνιδαίοι, 137. μάγος, 33, 37, 43, 53, 377, 388, 437. Μακεδόνες, 137. Makuc, 24. Μανδύλιον, 83. μάντης, 38. Μαρκελλίνος, Αμμιανός, 49. Μάρκος, 161. Μασίδης (μάγος), 50. Ματθαίος, 161. Ματθάν, 119. μάτι (κακό), 86, 448. Medieval Scrolls Digital Archive, 74. Μεθιδόμ, 153. μελάνη, 70, 91, 135. Μελχισεδέκ, 135. Μεσαίωνας, 54, 74. Μεσόγειος, 23, 438. Μεσοποταμία, 34. μεσοποταμιακός, 24. Μεσσίας, 335. μεταδοτικότητα, 33. μέταλλο, 26. μετρική, 440. μήλον, 151. Μητρόπολη, 62. 555
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Μικρά Ασία, 54, 85. μικρογραφία, 17, 18, 68, 70, 73, 75, 84-89, 92, 101, 108, 323326, 328-331, 333, 334, 338, 340, 348, 353, 354, 357, 360, 363, 366, 373, 402, 404, 405, 406, 432, 443, 445, 449, 451. μικρογράφος, 79, 324. Μισαήλ, 187, 351. μισητός, -ή, 31. Μιχαήλ, 392, 397. μνησικακία, 113. Μογγόλοι Ιλχανίδες, 58. μόλυβδος, 135. μοναχός, 39, 50, 385, 387. μουρμούρισμα, 52. Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, 54. Μουσείο Μπενάκη, 54. μοχλός, 147. μύθος, -οι, 324. Μύρα (τα), 63. Μυριοκέφαλο (μάχη), 58. μυρωμένοας, 169. μυστικιστικός, -ή, 52. Μωυσής, 94, 113, 161, 214, 225, 227, 255, 262, 263, 265, 291, 311, 430. Ναξεφιήλ, 153. Nationalbibliothek (Vienna), 85. Νέα Ιωνία, 64, 66. νεκρολογία, 72. νεοπλατωνισμός, 386. Νέστορας, 185, 290. Νεστόριοι, 137. νήπιον, 149. Νικόλας, 141. Nomina barbara, 447. Nomina Sacra, 94, 95, 97, 101, 107, 259, 333, 447. Νοταράς, Χρύσανθος, 62. Νώε, 135. 556
Γενικό ευρετήριο Ξενοκράτης, 389. Ξιλλιαυλ, βλ. Στιλλιαύλ. ξιφόλιθος, 113. ξίφος, 336, 359. Ξονοήλ, 153. ξόρκι, 34, 405, 408, 437. Οβριός, 88. Οζίας, 119. οθωμανική αυτοκρατορία, 103. Οθωμανοί, 58, 60. οίκος, αστρικός, 409. Όμηρος, 26. ομοιότητα, 33. οπισθοκούρβιο, 355, 358. opisthographic, 73. όραμα, 89, 173. όρη (άγρια), 169. Όριξ, 191. Ουακκαίοι, 137. Ουγκαλέζοι, 137. ουρά, 362. Ουριήλ, 392, 396. Ουρουήλ, 153, 175, 197, 396, 397. οφθαλμός (κακός), 87. όφις, 191. παίδες (τρεις), 89, 171, 187. Παλαιά Διαθήκη, 81, 108, 383, 388. Palatin um Supplement Greek, 85. palimpsests, 73. παναγιάρι, 39. πανοπλία, 336, 337. πανούκλα, 84. πάπυροι, 43՛ λογοτεχνικοί, 73՜ μαγικοί, 44, 46, 71, 73, 80, 402, 403· χριστιανικοί, 71. 557
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι παράδοση (συλλογική), 80. παράκληση, 91. παραπομπή, 46. Πάρθιοι, 137. πατερικές πηγές, 380. Παφλαγόνες, 137. Παχδοναέλ, 185. πεντάγραμμο, 414. πεντάκωλα, 414. πεντάλφα, 99, 414. penna, 70, 324. περγαμηνή, 71. περίαμμα, 48. περίαπτο, 48. περιθωριοποίηση, 43. περικέφαλο, 355, 358. περιστεράς, 71. Πέρσες, 137. Πεσματζόγλου, Παπαιωακείμ, 64. πετεινός, 71. πεύκο, 169. Πίθηκοι, 137. Πισίδες, 137. Πισιδία, 57, 58, 60. πίστη, 437. πλανήτες (επτά), 71. πλάση, 135. πλεξούδα, 349. πλοχμοειδής, 365. πνεύμα, πνεύματα, 30, 45, 52, 77, 88, 90, 95, 98, 133, 135, 153, 159, 161, 375, 385, 388, 393, 414, 443. πολεμική, αντιμαγική, 44. πολιτισμός, δυτικός, 44. πολυπολιτισμικός, 38. πολυτυπία, 98. πονηριά, πονηριά, 133. ποντικός, 71. πόρτα, 61. 558
Γενικό ευρετήριο πορτοκαλί υδαρές (χρώμα), 68, 97, 327, 332-335, 338-349, 351, 353, 357, 360, 364-367, 447. προσευχή Κυρίου, 75. προστασία, 45, 52, 91, 444. προστερνίδιο, 355, 358. Προύσα, 62. προφήτης, 54. Προφήτης Ηλίας, 89, 169, 326, 350-351. πρωτόγραμμα, 325, 326, 328. πτερνιστήρας, 355, 358, 363. πτερυγοφόρος, 356. πτυχολογία, 328. πύλη, 147. Ραφαήλ, 153. Ραχάβ, 119. ρόδακας, 340. ροζέτα, 345. ρόλος, 72. ρόμβος, 366. rotulus, βλ. scroll. rouge cramoisi, βλ. κρεμεζί. ρουγός, 195, 312. Ρουθ, 119. Ρωμαίοι, 137. Ρώσσοι, 137. Σαβαώθ, 153, 157, 175, 197, 199, 396, 397. Σαβερέλ, 185, 396. Σαβραμάτες, 137. sacra barbara, 426. Σαδώκ, 119. Σακιέλ, 185, 306. Σαλαθιήλ, 119. Σαλούστιος, 408. Σαμαρίτες, 137. Σαμοβριήλ, 153, 396. Σαμουήλ, 135. 559
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Saparta, βλ. Σάπορτα. Saperda, βλ. Σάπορτα. Σάπορτα, 57. Σαλ(ρ)αήλ, 153, 396. Σαρακηνός, -οι, 137. Σαραφιέλ ή Σαφριέλ, 396. scroll, 66, 71, 72, 73, 83, 85, 86, 324, 443, 450՜ «Arma Christi», 85՛ Exultet, 87՜ Prayer scroll, 74, 75, 85՜ Variai scroll, 74. Σεραφείμ, 131, 145, 161, 197, 396. Σηθριέλ, 396. σημεία, 75. Σίδη, 63. Σικελοί, 137. similarity (law of), 32. Σινά, 129, 161. σινάπι, 143. σκελετός, 167. σκοπός: κακοποιός, 77. καλοποιός, 77. Σκύθες, 137. Σκυλογιάννης, 357, 358, 359, 360, 361. σμαραγδοειδές, 353. Σολομών, 85, 88, 119, 135, 161, 167, 193. δακτυλίδι του —, 373. κύκλος του —, 92, 101, 377. Σολομωνική, 18, 55, 71, 75, 100-102, 452, βλ. και μαγεία. Σπανιόλοι, 137. Σπάρτη (Πισιδίας), 57, 60, 62, 64. Σπηριανοί, 137. Σταυράκιος, Ιωάννης, 50. σταυρός, 39, 47, 76, 88, 92, 99, 101, 335, 336, 339, 341, 344, 345, 349, 351, 362, 373, 413, 415, 416, 419, 422, 424, 425. Σταύρωση, 86, 421. 560
Γενικό ευρετήριο σταχτί κιτρινωπό, 336, 341. Στιλλιαύλ, 153, 397. στρατολόγος, 72. στρίγλα, στρίγγλα, 163, 191. συγκρητισμός, 37, 42, 443. Σύλβεστρος (αρχιεπίσκοπος), 61. συλλαβές, 428. συμβολισμός, 33. σύμβολο (μαγικό), 417. Συμεών Θεσσαλονίκης, 38. συμπάθεια, 33. σύμπτυξη, 97, 101. συνάναρχος, 115. σύνοδος, 48, 381. σφαίρα (του κόσμου), 336, 337. σφραγίδα, 430. σφραγιδόλιθος, 80. σχήματα, 430, — ιερά, 373. — μαγικά, 403. Σχινοκέφαλοι, 137. tabellae defixionum, 27. τάγμα, 88. Ταιανοί, 137. ταινιοειδής, 365. talisman, 46, βλ. και φυλακτήριο. Τατάροι, 137. ταχυγραφικά σημεία, 409. τελεστής, 29, 52. τελετουργία, 33, 34, 37՛ — ερωτική, 45՜ — θεραπευτική, 53՛ — θρησκευτική, 24՛ — μαγική, 35, 443՛ — παγανιστική, 52’ — ταφική, 25՜ — φαρμακευτική, 45՜ 561
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι — χριστιανική, 52,. τελετουργικό, 371. terminus ante quem, 104. τετραγράμματο, 94. Τίγρης, 163. τοξύλιο, 325, 340, 341, 345, 347, 349, 351, 353, 357, 361. Τουρκία, 83. Τούρκοι, 137. Τουρκομάνοι, 60. τουφέκι, 113, 175. Τραλλιανός, Αλέξανδρος, 49. Τραπεζούντα, 84. τρίγωνο, 99, 338, 347, 452. Τριδεέλ, 185, 397. τρίοδος, 189. Τρίπολη, 173. τρισκινούμενος, 115. τύχη, 29. υδατόσημο, 103, 104. Υδονάγλ, 185, 397. υδρόφοβος, 193. ύμνος, 52, 87. υπερύμνητος, 115. υπερφυσικός, 30, 438. Υρκανοί, 137. vert d’asperge, βλ. κυπαρίσσι. vert émeraude, βλ. σμαραγδοειδές. vert de montagne, βλ. τσαγαλί. vert de pré, βλ. χορτάρι. voces magicae, βλ. λέξεις, εσωτερικές. φαρμακεία, 25, 40, 87. φεγγίο, 355. Φεμέλα, 185. Φερεζαίοι, 137. φθίση, 338. 562
Γενικό ευρετήριο Φιλλάγ, 155. φίμωση, 87. Φισών, 163. φλάμουλο, 362. φόβος, 147. Φοίνικες, 137. φολίδα, 337. Φράγγοι, 137. φρενοβλαβής, 54. φύλακας, 45. φυλακτήριος, φυλακτήριο, 35, 36, 39, 46, 47, 48, 50, 52, 55, 75, 76, 79, 81, 83, 84, 85, 87, 89, 90, 91, 92, 93, 100, 102, 107, 323, 328, 330, 331, 373, 381, 382, 388, 393, 403, 404, 405, 424, 429, 434. φυλακτό, 25, 46, 48, 49, 51, 52, 53, 72, 75, 80, 323, 371, 372, 376, 400, 408, 435. φως, 111, 167. φωτοστέφανο, 344. φωτοφορία, 139, 157. Χαλαάλ, 155. Χαλαμίτες, 137. Χαλδαίος, -οι, 137. χαλινόν, 117. Χαμπεσέοι, 137. χάντρες, 26. χαρακτήρας, 90. — κοπτικός, 429. — μαγικός, 407, 409, 417. χαράκωση, 68. Χάτι Χουμαγιούν, 63. χειρόγραφο, 17, 27, 57, 66, 68, 70, 71, 72, 74, 75-77, 79, 81, 83, 85, 87, 91, 92, 95, 96, 101-104, 324, 325, 340, 365, 373, 377, 390, 392, 384, 397, 402, 409, 424, 425, 427, 430-432, 435, 444, 451. Χερουβείμ, 131, 145, 161, 177, 195, 197, 344, 345. Χετταίοι, 34, 137. χιαμλικε, 432. 563
Φυλακτήριοι-εξορκιστικοί κύλινδροι Χίος, 354. χλαμύδα, 336, 343, 352, 353, 358, 360, 362, 363. χλωροπράσινο, 344. χλωρότεφρον υδαρές, 343, 344, 353, 366, 367. χολή ιχθύος, 71. χορτάρι, 333, 342, 343, 347, 349. χριστιανικός, 52. χριστιανισμός, 35, 40, 86. χριστογράφημα, 76. Χριστολογία՜ — αγγελική, 380՜ — αγγελομορφική, 380. Χριστός, 83, βλ. και Ιησούς. Χριστός ευλογών, 86. χρυσός, 135. χρώμα, χρώματα, 19, 68, 70, 71, 97, 327-330, 332-335, 338 349, 351, 353, 357, 360, 362, 364. Ψαλμός, 53, 75, 83. Ψαλμοί Δαυίδ, 81. Ψελλάς, Μιχαήλ, 382, 386. Ψευδο-Διονύσιος Αεροπαγίτης, 381. Ψευδο-Ψελλός, 390. ψηφιδωτό, 95. ψωρίτης, 113. Ωβήδ, 119. Ωδή (Δαυίδ), 88. Ωριγένης, 36, 439. ωροσκόπιο, 46. ωσαννά, 131. 564 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Muzakēs, Stelios A. 1945- |
| author_GND | (DE-588)103194614 (DE-588)1290484260 |
| author_facet | Muzakēs, Stelios A. 1945- |
| author_role | aut |
| author_sort | Muzakēs, Stelios A. 1945- |
| author_variant | s a m sa sam |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048973875 |
| contents | Bibliografie S. 475-524 und Index S. 541-564 Zusammenfassung in englischer Sprache u.d.T.: Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets (S. 525-540) |
| ctrlnum | (OCoLC)1381298221 (DE-599)BVBBV048973875 |
| edition | Prōtotypē ekdosē |
| era | Geschichte 1600-1800 gnd |
| era_facet | Geschichte 1600-1800 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV048973875</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20230620</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">230525s2022 a||| |||| 00||| gre d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789604854752</subfield><subfield code="9">978-960-485-475-2</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1381298221</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048973875</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">gre</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Muzakēs, Stelios A.</subfield><subfield code="d">1945-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)103194614</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias</subfield><subfield code="b">symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn</subfield><subfield code="c">Stelios A. Muzakēs ; Prologos Charēs Sapuntzakēs</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">fylaktērioi fylaktōn</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Prōtotypē ekdosē</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Athēna</subfield><subfield code="b">Ērodotos</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">569 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Apocrypha, philosophica et magica</subfield><subfield code="v">1</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">In griechischer Schrift</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie S. 475-524 und Index S. 541-564</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache u.d.T.: Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets (S. 525-540)</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1600-1800</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Griechisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4113791-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Zauberspruch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4190550-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Amulett</subfield><subfield code="0">(DE-588)4142310-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Isparta</subfield><subfield code="0">(DE-588)4255311-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Isparta</subfield><subfield code="0">(DE-588)4255311-8</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Amulett</subfield><subfield code="0">(DE-588)4142310-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Zauberspruch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4190550-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Griechisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4113791-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1600-1800</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Sapuntzakēs, Charēs</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="0">(DE-588)1290484260</subfield><subfield code="4">wpr</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Apocrypha, philosophica et magica</subfield><subfield code="v">1</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV048973931</subfield><subfield code="9">1</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Gemischte Register</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20230620</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">gbd_1</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09033</subfield><subfield code="g">495</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09032</subfield><subfield code="g">561</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034237448</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Isparta (DE-588)4255311-8 gnd |
| geographic_facet | Isparta |
| id | DE-604.BV048973875 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T22:03:32Z |
| indexdate | 2024-10-22T10:01:18Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789604854752 |
| language | Greek |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034237448 |
| oclc_num | 1381298221 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 569 Seiten Illustrationen |
| psigel | BSB_NED_20230620 gbd_1 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Ērodotos |
| record_format | marc |
| series | Apocrypha, philosophica et magica |
| series2 | Apocrypha, philosophica et magica |
| spelling | Muzakēs, Stelios A. 1945- Verfasser (DE-588)103194614 aut Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn Stelios A. Muzakēs ; Prologos Charēs Sapuntzakēs Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets fylaktērioi fylaktōn Prōtotypē ekdosē Athēna Ērodotos 2022 569 Seiten Illustrationen txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Apocrypha, philosophica et magica 1 In griechischer Schrift Bibliografie S. 475-524 und Index S. 541-564 Zusammenfassung in englischer Sprache u.d.T.: Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets (S. 525-540) Geschichte 1600-1800 gnd rswk-swf Griechisch (DE-588)4113791-7 gnd rswk-swf Zauberspruch (DE-588)4190550-7 gnd rswk-swf Amulett (DE-588)4142310-0 gnd rswk-swf Isparta (DE-588)4255311-8 gnd rswk-swf Isparta (DE-588)4255311-8 g Amulett (DE-588)4142310-0 s Zauberspruch (DE-588)4190550-7 s Griechisch (DE-588)4113791-7 s Geschichte 1600-1800 z DE-604 Sapuntzakēs, Charēs ca. 20./21. Jh. (DE-588)1290484260 wpr Apocrypha, philosophica et magica 1 (DE-604)BV048973931 1 Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Gemischte Register |
| spellingShingle | Muzakēs, Stelios A. 1945- Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn Apocrypha, philosophica et magica Bibliografie S. 475-524 und Index S. 541-564 Zusammenfassung in englischer Sprache u.d.T.: Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets (S. 525-540) Griechisch (DE-588)4113791-7 gnd Zauberspruch (DE-588)4190550-7 gnd Amulett (DE-588)4142310-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4113791-7 (DE-588)4190550-7 (DE-588)4142310-0 (DE-588)4255311-8 |
| title | Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn |
| title_alt | Amulet-exorcism cylinders (scrolls) with magic invocation (17th-18th c.) from Sparta (Pisidia) in Asia Minor : contribution to the research for christian amulets fylaktērioi fylaktōn |
| title_auth | Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn |
| title_exact_search | Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn |
| title_exact_search_txtP | Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn |
| title_full | Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn Stelios A. Muzakēs ; Prologos Charēs Sapuntzakēs |
| title_fullStr | Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn Stelios A. Muzakēs ; Prologos Charēs Sapuntzakēs |
| title_full_unstemmed | Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn Stelios A. Muzakēs ; Prologos Charēs Sapuntzakēs |
| title_short | Phylaktērioi-exorkistikoi kylindroi (scrolls) me magikes epiklēseis (17os aiōnas) apo tē Spartē (Pisidia) tēs Mikras Asias |
| title_sort | phylakterioi exorkistikoi kylindroi scrolls me magikes epikleseis 17os aionas apo te sparte pisidia tes mikras asias symbole sten ereuna ton christianikon phylakton |
| title_sub | symbolē stēn ereuna tōn christianikōn phylaktōn |
| topic | Griechisch (DE-588)4113791-7 gnd Zauberspruch (DE-588)4190550-7 gnd Amulett (DE-588)4142310-0 gnd |
| topic_facet | Griechisch Zauberspruch Amulett Isparta |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034237448&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV048973931 |
| work_keys_str_mv | AT muzakessteliosa phylakterioiexorkistikoikylindroiscrollsmemagikesepikleseis17osaionasapotespartepisidiatesmikrasasiassymbolestenereunatonchristianikonphylakton AT sapuntzakeschares phylakterioiexorkistikoikylindroiscrollsmemagikesepikleseis17osaionasapotespartepisidiatesmikrasasiassymbolestenereunatonchristianikonphylakton AT muzakessteliosa amuletexorcismcylindersscrollswithmagicinvocation17th18thcfromspartapisidiainasiaminorcontributiontotheresearchforchristianamulets AT sapuntzakeschares amuletexorcismcylindersscrollswithmagicinvocation17th18thcfromspartapisidiainasiaminorcontributiontotheresearchforchristianamulets AT muzakessteliosa fylakterioifylakton AT sapuntzakeschares fylakterioifylakton |