Berlinowanie: zapiski z doświadczania miasta
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Olsztyn
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
[2022]
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Abstract Abstract Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 214 Seiten Illustrationen 21 cm |
| ISBN: | 9788381003575 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048579159 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20230328 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 221124s2022 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788381003575 |9 978-83-8100-357-5 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1352885498 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048579159 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a HIST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Darska, Bernadetta |d 1978- |0 (DE-588)111976078X |4 aut |4 ill | |
| 245 | 1 | 0 | |a Berlinowanie |b zapiski z doświadczania miasta |c tekst i fotografie Bernadetta Darska |
| 264 | 1 | |a Olsztyn |b Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie |c [2022] | |
| 264 | 4 | |c © 2022 | |
| 300 | |a 214 Seiten |b Illustrationen |c 21 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Deutsche Zusammenfassung | ||
| 650 | 0 | 7 | |a Kollektives Gedächtnis |0 (DE-588)4200793-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Gesellschaftliches Bewusstsein |0 (DE-588)4020630-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Episodisches Gedächtnis |0 (DE-588)4152537-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Berliner Mauer |0 (DE-588)4094837-7 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Berlin |0 (DE-588)4005728-8 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Deutschland |0 (DE-588)4011882-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Miasta | |
| 653 | 0 | |a Mur Berliński (Niemcy) | |
| 653 | 0 | |a Pamięć autobiograficzna | |
| 653 | 0 | |a Pamięć zbiorowa | |
| 653 | 0 | |a Świadomość społeczna | |
| 653 | 2 | |a Berlin (Niemcy) | |
| 653 | 0 | |a Pamięć zbiorowa / Niemcy / Berlin | |
| 653 | 0 | |a Mur berliński (Berlin, Niemcy) | |
| 653 | 2 | |a Berlin (Niemcy) / cywilizacja / 20 w | |
| 653 | 2 | |a Berlin (Niemcy) / obyczaje i zwyczaje | |
| 653 | 2 | |a Berlin (Niemcy) / opisy i relacje z podróży | |
| 653 | 6 | |a Esej | |
| 689 | 0 | 0 | |a Deutschland |0 (DE-588)4011882-4 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Berlin |0 (DE-588)4005728-8 |D g |
| 689 | 0 | 2 | |a Berliner Mauer |0 (DE-588)4094837-7 |D g |
| 689 | 0 | 3 | |a Episodisches Gedächtnis |0 (DE-588)4152537-1 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Kollektives Gedächtnis |0 (DE-588)4200793-8 |D s |
| 689 | 0 | 5 | |a Gesellschaftliches Bewusstsein |0 (DE-588)4020630-0 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |n DHB | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20230328 | |
| 940 | 1 | |q DHB_BSB_FID | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033955072 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |g 43 |
| 942 | 1 | 1 | |e 22/bsb |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 390 |e 22/bsb |f 090513 |g 43 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 090513 |g 43 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804184607892963328 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Tak blisko, tak daleko................................................................................. 5 Czyja jest pamięć? ......................................................................................8 Cięcie....................................................................................................... 11 Skażony krajobraz?................................................................................. 18 Spojrzenie wstydu................................................................................... 19 Dzień i noc ............................................................................................... 22 Rzeczy.......................................................................................................26 Odwrócona granica................................................................................. 30 Sąsiedztwo ................................................................................................ 40 Brak i nadmiar ......................................................................................... 45 Własność .................................................................................................. 49 Obsesja Muru........................................................................................... 51 Kostki pamięci ......................................................................................... 53 Powroty i stacje-widmo........................................................................... 56 Ku
nowoczesności................................................................................... 60 Fontanna................................................................................................... 66 To było wtedy........................................................................................... 67 Te słowa i ten tłum ................................................................................... 70 Mur widziany z okna................................................................................ 74 Nie mogę odnaleźć...................................................................................77 Heroes....................................................................................................... 79 Przekroczyć granice ................................................................................. 82 Kawa i spojrzenie Bowiego...................................................................... 84 Warstwy.................................................................................................... 86 Szkiełko w kalejdoskopie......................................................................... 89 W uścisku ..................................................................................................93 How long is now? .....................................................................................97 Ptaki i samoloty...................................................................................... 100 Zaangażowanie i wznoszenie się ku niebu........................................... 102 Berliner Mauer i city-
light.................................................................... 111 Zamieszkać tam, gdzie Mur.................................................................. 114
Ćwiczenie z wyobraźni.......................................................................... 116 Przystanki metra..................................................................................... 119 Fizyczność i klasyfikacja........................................................................ 130 Falistość linii ...........................................................................................133 Nic nadzwyczajnego............................................................................... 141 Światło w oknie....................................................................................... 146 Gdzie są te domy .................................................................................... 150 Krajobraz przerywany............................................................................ 156 „Mam ich dość!”..................................................................................... 158 Nie da się uciec ....................................................................................... 159 Zarastanie................................................................................................162 Przeciąganie, czyli między życiem a śmiercią...................................... 168 Króliki..................................................................................................... 172 Miejsce (nie)idealne............................................................................... 176 Pod ziemią.............................................................................................. 179
Anioły...................................................................................................... 183 Punk........................................................................................................ 185 Dzieci ...................................................................................................... 187 Trwałość czy tymczasowość? .................................................................191 Migawki z historii................................................................................... 193 Strażnicy Czasu....................................................................................... 195 Przypis końcowy o formie, trochę refleksyjny......................................199 Berlin łączy, czyli o twórcach okładki................................................... 201 Bibliografìa............................................................................................ 205 Streszczenie........................................................................................... 211 Zusammenfassung................................................................................ 213 Bayerische aaisoibltotn Mikinhän
Zusammenfassung Berlinowanie. Zapiski z doświadczania miasta (Berlinieren. Aufzeichnungen von der Erfahrung einer Stadt) ist eine Veröf-fentlichung, die den praktischen Hintergrund einer theoretischen Überlegung zu Erinnerung, Stadt und den jenigen Zeichen einer Vergangenheit ist, die die Gegenwart beeinflussen. Protagonist des Buches ist Berlin, die im Ti tel enthaltene Metapher ist eine Herangehensweise, die je der erfinden kann, um die Stadt als seine eigene zu sehen. Es ist eine Schilderung des Kennenlernens einer Stadt und dessen, wie diese zu einem Teil der eigenen Biografie wird. Ein wichtiger Bezugspunkt ist die Erinnerung an die Berliner Mauer, ferner das, auf welche Art und Weise die Grenzspu ren im öffentlichen Raum noch sichtbar sind. Gleichzeitig ist dort dauernd die Frage nach dem Recht präsent, ob man sich daran erinnern darf, was man selbst nicht erlebt und nicht erfahren hat, sowie die Frage, wie die Stadt nach eigenen Vor aussetzungen definiert wird, d.h. dann, wenn man zu ihr eine feste Anbindung herstellen will. Dadurch erweist sich Berlin als ein wichtiger Bezugspunkt im autobiografischen Narrativ. „Berlinieren“ bedeutet, seine eigene Roadmap für einen Ort zu erschaffen, um die Straßenzüge, Gebäude, Wandge mälde und Menschen auswendig zu lernen. Es handelt sich aber auch um die Wahrnehmung, wie sehr sich die Stadt wan delt und ein solcher Organismus bleibt, dem jegliche Statik fremd ist. Es ist das Berlin von heute - meins, obwohl es geographisch gesehen weit entfernt ist: zeitgenössisch, offen gegenüber denen, die es wollen, sich mit ihm für
immer zu 213
B erl i no w an ie 214 binden. Ein unzertrennlicher Bestandteil der Darstellung sind Fotos, die es möglich machen, Berlin so zu betrachten, wie ich es in meinem Buch darstellen wollt. Die im Buch angenom mene Perspektive ist ein Versuch, die Mauer neu zu deuten - als eine Erfahrung, die über eine konkrete Zeit, über Raum und Sprache hinausschreitet. Weiterhin ist es als ein Binde glied zwischen den Generationen, was dazu führt, dass man Berlin für einen Teil seiner eigenen Identität hält. Die in der Aufzeichnung angewandte Idee von Rückkehr und Wiederholung erlaubt, den Rhythmus der Stadt sowie einen lebendigen Charakter dessen wiederzugeben, was für manche nur eine Fußnote zur Geschichte zu erscheinen mag. Die Erinnerung wird in dieser Geschichte zu einem Element der Biografie, wächst über ihre Zeit hinaus, verleiht ihr zusätzliche Bedeutungen und enthüllt ein solches Stadt portrait, in dem das, was früher teilte, heute verbinden und eine Gemeinsamkeit von Erfahrungen aufbauen kann. Die essayistische Form ermöglicht, das autobiografische Narrativ mit einer literatur-, kultur- und medienwissenschaft lichen sowie einer geschichtlichen oder soziologischen Ana lyse zu konfrontieren. Die fragmentarische Form ist dagegen eine Aufzeichnung der authentischen Erlebnisse und einer Erfahrung, die man durch den Einfluss der Stadterinnerung live und alltäglich gewinnen kann. „Berlinieren“ ist zugleich ein Anlass, die Tatsache nahezulegen, laut der eine Stadt, die einst durch die Mauer geteilt war, heutzutage verbindet und einen Spielraum für neue Zusammenarbeit schafft. Als ein
guter Beweis dafür kann der Umschlag dieses Buches gelten, an dem Marta Dunder und Tonda Kinoko, zwei Künstler, die ebenfalls von Berlin fasziniert sind, mitgearbeitet haben. Deutsch von Grzegorz Supady
Streszczenie Berlinowanie. Zapiski z doświadczania miasta to publika cja odsłaniająca praktyczny aspekt teoretycznego namysłu nad pamięcią, miastem i znakami przeszłości oddziałujący mi na teraźniejszość. Bohaterem książki jest Berlin, a tytu łowa metafora to sposób, jaki może znaleźć każdy, by uznać miasto za swoje. To opowieść o poznawaniu miasta i uzna waniu go za część własnej biografii. Ważnym punktem od niesienia jest pamięć Muru Berlińskiego i to, w jaki sposób w przestrzeni widoczne są ślady po granicy. Jednocześnie cały czas obecne jest pytanie o prawo do pamiętania tego, czego się nie przeżyło i nie doświadczyło, oraz kwestia defi niowania miasta na własnych zasadach - w taki sposób, by znaleźć trwałą więź, dzięki której Berlin okaże się ważnym punktem odniesienia w narracji autobiograficznej. „Berli nowanie” to tworzenie własnej mapy miejsca, zapamięty wanie ulic, budynków, murali, ludzi, ale też dostrzeganie, jak miasto się zmienia i pozostaje organizmem unikającym statyczności. To Berlin z dzisiaj - mój, choć odległy geo graficznie, współczesny, otwarty na nawiązywanie więzi z tymi, którzy zechcą związać się z nim na stałe. Integralną częścią opowieści są fotografie, dzięki którym możliwe jest zobaczenie Berlina takim, jakim chcę go pokazać w książce. Przyjęta w książce perspektywa to próba nowego odczytania Muru - jako doświadczenia wychodzącego poza konkretny czas, miejsce i język, jako międzypokoleniowego łącznika, doprowadzającego do uznania Berlina za część własnej toż samości. Realizowana w zapisie idea powrotu i powtórzeń 211
еіиеллошрэд 212 pozwala na oddanie rytmu miasta oraz żywego charakteru tego, co dla niektórych może być częścią jedynie historii. Pa mięć w tej opowieści staje się elementem biografii, rozrasta się poza swój czas, nadaje znaczenia dodatkowe i odsłania taki portret miasta, w którym to, co niegdyś dzieliło, dzisiaj może łączyć i budować wspólnotę doświadczeń. Eseistycz na forma umożliwia zderzenie narracji autobiograficznej z analizą literaturoznawczą, kulturoznawczą, historyczną, medioznawczą czy socjologiczną, a fragmentaryczna forma stanowi zapis autentycznego przeżywania i doświadczania wpływu pamięci miasta na żywo i na co dzień. „Berlinowanie” to także pretekst do zasugerowania faktu, że podzielone niegdyś Murem miasto, dzisiaj łączy i otwiera pole do współ pracy. Dowodem tego jest chociażby okładka niniejszej książki, nad którą pracowali Marta Dunder i Tonda Kinoko, artyści także zafascynowani Berlinem.
Bibliografia: Arest D., Królik po berlinsku, reż. Bartek Konopka i Piotr Rosołowski. Esterhazy, reż. Izabela Plucińska, „dwutygodnik.com” 2009, nr 17, [online:] https://www.dwutygodnik.com/artykul/ 650-krolik-po-berlinsku-rez-bartek-konopka-i-piotr-rosolowski-esterhazy-rez-izabela-plucinska.html (dostęp: 10.06.2021). Ash T.G., Wiosna obywateli. Rewolucja 1989 widziana w Warsza wie, Budapeszcie, Berlinie i Pradze, przeł. A. Husarska, Kra ków 2019. Baron Ա, Brecht Ch., Ahrends Μ., Dollmann L, The Victims at the Berlin Walk 1961-1989. A Biographical Handbook, ed.: H.-H. Hertle, Μ. Nooke, translation: Μ. Fields, Berlin 2011. Brussig T., Aleja Słoneczna, przeł. A. Rosenau, Wołowiec 2002. Christiane F., My, dzieci z dworca ZOO, z zapisu magnetofonowe go podali do druku: K. Hermann i H. Rieck, przeł. R. Turczyn, Warszawa 1987. Danielewicz D., Berlin. Przewodnik po duszy miasta, wyd. 2, War szawa 2013. Dobberke C., Bronze-Punks verlassen die City West, „Der Tages spiegel” 04.08.2015, [ordine:] https://www.tagesspiegel.de/ berlin/bezirke/charlottenburg-wilmersdorf/berlin-wilmersdorf-bronze-punks-verlassen-die֊city-west/12 140904.html (dostęp: 01.09.2021). Döblin A., Berlin Alexanderplatz. Dzieje Franciszka Biberkopfa, przeł. I. Czermakowa, przedmowa: S. Lichański, Warszawa 1979. 205
Berlinowanie Drescher R., Schüsse an der Kiefholzstraße: Vor 50 Jahren wurden zwei Kinder Opfer an der Mauer, „Berliner Woche” 21.03.2016, [online:]https://www.berliner-woche.de/plaenterwald/ c-politik/schuesse-an-der-kiefholzstrasse-vor-50-jahren-wurden-zwei-kinder-opfer-an-der-mauer_a97040 (dostęp: 30.07.2021). Dückers T., Mein altes West-Berlin. Berliner Orte, Berlin 2016. Felscherinow Ch.V, Vukovič S., Christiane F. Życie mimo wszyst ko, przeł. J. Giszczak, Warszawa 2014. Frisch Μ., Z dziennika berlińskiego, przeł. Μ. Lukasiewicz, oprać, i podał do druku: T. Strässle przy współpr. Μ. Unser, Woło wiec 2017. Frye D., Mury. Historia cywilizacji, przeł. H. Pustuła-Lewicka, 206 Warszawa 2021. Gombrowicz W, Dziennik 1953-1969, Kraków 2013. Groyecka D., Gentryfikacja Berlina. Od życia na podsłuchu do kultury caffè latte, Gdańsk 2014. Gonon J.-М., Guez O., Upadek Muru Berlińskiego, przeł. [brak nazwiska], Warszawa 2009. Henseler T., Buddenberg S., Tunnel 57. Eine Fluchtgeschichte als Comic, Berlin 2013. Hildebrandt R., Hildebrandt A., Es geschah an der Mauer, Berlin 2018. Hönicke Ch., Eine Berliner Mauer oder die Berliner Mauer?, „Der Tagesspegel” z dn. 31.01.2018 [online:] https://www.tagesspiegel.de/berlin/vergessenes-mauerstueck-in-schoenholz-eine-berliner-mauer-oder-die-berliner-mauer/20908642.html (dostęp: 20.03.2021). Hunt W, Podziemie. Świat pod naszymi stopami, przeł. K. Gucio, Warszawa 2021 [ebook: wersja elektroniczna]. Jahn R., My, konformiści. Przeżyć w NRD, przeł. G. Prawda, War szawa 2016.
Kellerhof S.F., Warum Axel Springerfür die Einheit kämpfte, „Die Welt” [on line:] https://www.welt.de/kultur/history/article 13930593/Warum-Axel-Springer-füer-die-Einheit-kaempfte. html (dostęp: 10.07.2021). Kornelius S., Ich bin doch kein Berliner, „Süddeutsche Zeitung”, [online:] https://www.sueddeutsche.de/politik/us-praesident-kennedy-und-der-mauerbau-ich-bin-doch-kein-berliner-1.1131047 (dostęp: 30.12.2019). Lange N., Palmen, Sterne und Rosen, „Die Tagesspiegel” z dn. 08.08.2016, [online:] https://www.tagesspiegel.de/gesellschaft/queerspiegel/cafe-neues-ufer-in-berlin-schoeneberg-palmen-sterne-und-rosen/13979140.html (dostęp: 10.05.2021). Łabądź J.W., Street Art. Sztuka ulicy, Warszawa 2019. Macfarlane R., Podziemia. W głąb czasu, przeł. J. Konieczny, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2020 [e-book: wersja elektroniczna]. MacLean R., Berlin. Miasto z -wyobraźni, przeł. W. Jeżewski, War szawa 2014. Mattanza A., Dookoła świata w poszukiwaniu graffiti i street artu, [w:] Taż, Street Art. Wielcy artyści i ich wizje, wstęp: Ch. Ver steeg, przeł. P. Kwiatkowski, Warszawa 2020. Maaz H.-J., Zator uczuć. Psychogram pewnego społeczeństwa, przeł. ƒ. Galewski, Warszawa 2019. Merimann H., History of Tunnel 29, [online:] https.7/www. bbc.co.uk/news/extra/Od4dL9Lip2/tunnel_29 (dostęp: 18.08. 2021). Misiak W, Berlin - miasto niedokończone, [w:] Tenże, Globaliza cja Berlina, Pragi i Warszawy, Warszawa 2012. Mur. 12 kawałków o Berlinie, Wołowiec 2015. Parys Μ., Tunel, Warszawa 2011. Pollack Μ., Skażone krajobrazy, przeł. K. Niedenthal, Wołowiec 2014. 207
Berlinowanie 208 Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, przeł. B. Gadomska, Kraków 2015. Rott W., Wyspa. Dzieje Berlina Zachodniego 1948-1990, przeł. A. Gadzała, Warszawa 2011. Szenen und Spuren eines Falls. Die Berliner Mauer im Fokus der Photographer, Berlin 2009. sj/HerthaBSC, Die „Mauerfalľ-Tickets sind ausverkauft!, www. herthabsc.de/de/fans/mauerfall-tickets-tennor-verkaufsphase -l-1920/page/16655—59—.html (dostęp: 10.01.2021). Sobolewska J., Polska pisarka opowiada Niemcom historię, „Po lityka” z dn. 24.02.2015, [online:] https://www.polityka.pl/ tygodnikpolityka/kultura/1609861,1 ,polska-pisarka-opowiada -niemcom-historie.read (dostęp: 9.11.2019). Spangenberg Ch., Wowereit will die Peter-Fechter-Straße, „Der Tagesspiegel” 2012.08.18, [online:] https://www.tagesspiegel. de/berlin/wowereit-will-die-peter-fechter-strasse/7016140. html (dostęp: 12.02.2021). Springer E, Berlin: wyrwany mur, „Polityka” z dn. 9.12.2014, [online] https://www.polityka.pl/tygodnikpohtyka/swiat/160 2231,1,berlin-wyrwany-mur.read (dostęp: 11.11.2019). Szejnert Μ., Wyspa klucz, Kraków 2009. www.tommyhaus.org (dostęp: 20.05.2021). [bez autora], Ten projektfotograficznyjestjak niespodziewany cios. Skutecznie zmienia sposób patrzenia, „National Geographie” [online:]https://www.national-geographic.pl/artykul/ten-projekt -fotograficzny-jest-jak-niespodziewany-cios-skutecznie-zmie- nia-sposob-patrzenia (dostęp: 15.04.2021). Taegner I., Leben mi der Mauer. Erinnerungen einer Berlinerin, Berlin 2009. Trümner J., Kargol E., Koziewicz K., Śladami Muru Berlińskiego, Berlin 2021.
Trynka P., David Bowie, Starman. Człowiek, który spadl na zie mię, przeł. A. Wojtowicz-Jach, J. Michalski, Kraków 2016. Wanat E., Deutsche nasz. Reportaże berlińskie, Warszawa 2018. Westerman К. von, Letzte Bilder von der Mauer. Reportage 1989. Berichte aus zwei verschwundenen Ländern, Berlin 2009. WolfCh., Niebo podzielone, przeł. Z. Rybicka, Poznań 1980. Zagańczyk Μ., Berlińskie widoki, Kraków - Budapeszt - Syrakuzy 2019. Zajączkowska Ա, Patyki, badyle, Warszawa 2019 [e֊book: wersja elektroniczna]. Zakrzewski A., Miejsce Pamięci Muru Berlińskiego, [w:] Berlin. Miasto pamięci. Przewodnik, Berlin 2015. 30 najlepszych piosenek U2: okres berliński, „Polskie Radio Program Trzeci” 29.01.2011, [online:] https://www.polskieradio.pl/9/242/Artykul/304682,30-najlepszych-piosenek-U2-okres-berlinski (dostęp: 10.12.2020). 209
|
| adam_txt |
Spis treści Tak blisko, tak daleko. 5 Czyja jest pamięć? .8 Cięcie. 11 Skażony krajobraz?. 18 Spojrzenie wstydu. 19 Dzień i noc . 22 Rzeczy.26 Odwrócona granica. 30 Sąsiedztwo . 40 Brak i nadmiar . 45 Własność . 49 Obsesja Muru. 51 Kostki pamięci . 53 Powroty i stacje-widmo. 56 Ku
nowoczesności. 60 Fontanna. 66 To było wtedy. 67 Te słowa i ten tłum . 70 Mur widziany z okna. 74 Nie mogę odnaleźć.77 Heroes. 79 Przekroczyć granice . 82 Kawa i spojrzenie Bowiego. 84 Warstwy. 86 Szkiełko w kalejdoskopie. 89 W uścisku .93 How long is now? .97 Ptaki i samoloty. 100 Zaangażowanie i wznoszenie się ku niebu. 102 Berliner Mauer i city-
light. 111 Zamieszkać tam, gdzie Mur. 114
Ćwiczenie z wyobraźni. 116 Przystanki metra. 119 Fizyczność i klasyfikacja. 130 Falistość linii .133 Nic nadzwyczajnego. 141 Światło w oknie. 146 Gdzie są te domy . 150 Krajobraz przerywany. 156 „Mam ich dość!”. 158 Nie da się uciec . 159 Zarastanie.162 Przeciąganie, czyli między życiem a śmiercią. 168 Króliki. 172 Miejsce (nie)idealne. 176 Pod ziemią. 179
Anioły. 183 Punk. 185 Dzieci . 187 Trwałość czy tymczasowość? .191 Migawki z historii. 193 Strażnicy Czasu. 195 Przypis końcowy o formie, trochę refleksyjny.199 Berlin łączy, czyli o twórcach okładki. 201 Bibliografìa. 205 Streszczenie. 211 Zusammenfassung. 213 Bayerische aaisoibltotn Mikinhän
Zusammenfassung Berlinowanie. Zapiski z doświadczania miasta (Berlinieren. Aufzeichnungen von der Erfahrung einer Stadt) ist eine Veröf-fentlichung, die den praktischen Hintergrund einer theoretischen Überlegung zu Erinnerung, Stadt und den jenigen Zeichen einer Vergangenheit ist, die die Gegenwart beeinflussen. Protagonist des Buches ist Berlin, die im Ti tel enthaltene Metapher ist eine Herangehensweise, die je der erfinden kann, um die Stadt als seine eigene zu sehen. Es ist eine Schilderung des Kennenlernens einer Stadt und dessen, wie diese zu einem Teil der eigenen Biografie wird. Ein wichtiger Bezugspunkt ist die Erinnerung an die Berliner Mauer, ferner das, auf welche Art und Weise die Grenzspu ren im öffentlichen Raum noch sichtbar sind. Gleichzeitig ist dort dauernd die Frage nach dem Recht präsent, ob man sich daran erinnern darf, was man selbst nicht erlebt und nicht erfahren hat, sowie die Frage, wie die Stadt nach eigenen Vor aussetzungen definiert wird, d.h. dann, wenn man zu ihr eine feste Anbindung herstellen will. Dadurch erweist sich Berlin als ein wichtiger Bezugspunkt im autobiografischen Narrativ. „Berlinieren“ bedeutet, seine eigene Roadmap für einen Ort zu erschaffen, um die Straßenzüge, Gebäude, Wandge mälde und Menschen auswendig zu lernen. Es handelt sich aber auch um die Wahrnehmung, wie sehr sich die Stadt wan delt und ein solcher Organismus bleibt, dem jegliche Statik fremd ist. Es ist das Berlin von heute - meins, obwohl es geographisch gesehen weit entfernt ist: zeitgenössisch, offen gegenüber denen, die es wollen, sich mit ihm für
immer zu 213
B erl i no w an ie 214 binden. Ein unzertrennlicher Bestandteil der Darstellung sind Fotos, die es möglich machen, Berlin so zu betrachten, wie ich es in meinem Buch darstellen wollt. Die im Buch angenom mene Perspektive ist ein Versuch, die Mauer neu zu deuten - als eine Erfahrung, die über eine konkrete Zeit, über Raum und Sprache hinausschreitet. Weiterhin ist es als ein Binde glied zwischen den Generationen, was dazu führt, dass man Berlin für einen Teil seiner eigenen Identität hält. Die in der Aufzeichnung angewandte Idee von Rückkehr und Wiederholung erlaubt, den Rhythmus der Stadt sowie einen lebendigen Charakter dessen wiederzugeben, was für manche nur eine Fußnote zur Geschichte zu erscheinen mag. Die Erinnerung wird in dieser Geschichte zu einem Element der Biografie, wächst über ihre Zeit hinaus, verleiht ihr zusätzliche Bedeutungen und enthüllt ein solches Stadt portrait, in dem das, was früher teilte, heute verbinden und eine Gemeinsamkeit von Erfahrungen aufbauen kann. Die essayistische Form ermöglicht, das autobiografische Narrativ mit einer literatur-, kultur- und medienwissenschaft lichen sowie einer geschichtlichen oder soziologischen Ana lyse zu konfrontieren. Die fragmentarische Form ist dagegen eine Aufzeichnung der authentischen Erlebnisse und einer Erfahrung, die man durch den Einfluss der Stadterinnerung live und alltäglich gewinnen kann. „Berlinieren“ ist zugleich ein Anlass, die Tatsache nahezulegen, laut der eine Stadt, die einst durch die Mauer geteilt war, heutzutage verbindet und einen Spielraum für neue Zusammenarbeit schafft. Als ein
guter Beweis dafür kann der Umschlag dieses Buches gelten, an dem Marta Dunder und Tonda Kinoko, zwei Künstler, die ebenfalls von Berlin fasziniert sind, mitgearbeitet haben. Deutsch von Grzegorz Supady
Streszczenie Berlinowanie. Zapiski z doświadczania miasta to publika cja odsłaniająca praktyczny aspekt teoretycznego namysłu nad pamięcią, miastem i znakami przeszłości oddziałujący mi na teraźniejszość. Bohaterem książki jest Berlin, a tytu łowa metafora to sposób, jaki może znaleźć każdy, by uznać miasto za swoje. To opowieść o poznawaniu miasta i uzna waniu go za część własnej biografii. Ważnym punktem od niesienia jest pamięć Muru Berlińskiego i to, w jaki sposób w przestrzeni widoczne są ślady po granicy. Jednocześnie cały czas obecne jest pytanie o prawo do pamiętania tego, czego się nie przeżyło i nie doświadczyło, oraz kwestia defi niowania miasta na własnych zasadach - w taki sposób, by znaleźć trwałą więź, dzięki której Berlin okaże się ważnym punktem odniesienia w narracji autobiograficznej. „Berli nowanie” to tworzenie własnej mapy miejsca, zapamięty wanie ulic, budynków, murali, ludzi, ale też dostrzeganie, jak miasto się zmienia i pozostaje organizmem unikającym statyczności. To Berlin z dzisiaj - mój, choć odległy geo graficznie, współczesny, otwarty na nawiązywanie więzi z tymi, którzy zechcą związać się z nim na stałe. Integralną częścią opowieści są fotografie, dzięki którym możliwe jest zobaczenie Berlina takim, jakim chcę go pokazać w książce. Przyjęta w książce perspektywa to próba nowego odczytania Muru - jako doświadczenia wychodzącego poza konkretny czas, miejsce i język, jako międzypokoleniowego łącznika, doprowadzającego do uznania Berlina za część własnej toż samości. Realizowana w zapisie idea powrotu i powtórzeń 211
еіиеллошрэд 212 pozwala na oddanie rytmu miasta oraz żywego charakteru tego, co dla niektórych może być częścią jedynie historii. Pa mięć w tej opowieści staje się elementem biografii, rozrasta się poza swój czas, nadaje znaczenia dodatkowe i odsłania taki portret miasta, w którym to, co niegdyś dzieliło, dzisiaj może łączyć i budować wspólnotę doświadczeń. Eseistycz na forma umożliwia zderzenie narracji autobiograficznej z analizą literaturoznawczą, kulturoznawczą, historyczną, medioznawczą czy socjologiczną, a fragmentaryczna forma stanowi zapis autentycznego przeżywania i doświadczania wpływu pamięci miasta na żywo i na co dzień. „Berlinowanie” to także pretekst do zasugerowania faktu, że podzielone niegdyś Murem miasto, dzisiaj łączy i otwiera pole do współ pracy. Dowodem tego jest chociażby okładka niniejszej książki, nad którą pracowali Marta Dunder i Tonda Kinoko, artyści także zafascynowani Berlinem.
Bibliografia: Arest D., Królik po berlinsku, reż. Bartek Konopka i Piotr Rosołowski. Esterhazy, reż. Izabela Plucińska, „dwutygodnik.com” 2009, nr 17, [online:] https://www.dwutygodnik.com/artykul/ 650-krolik-po-berlinsku-rez-bartek-konopka-i-piotr-rosolowski-esterhazy-rez-izabela-plucinska.html (dostęp: 10.06.2021). Ash T.G., Wiosna obywateli. Rewolucja 1989 widziana w Warsza wie, Budapeszcie, Berlinie i Pradze, przeł. A. Husarska, Kra ków 2019. Baron Ա, Brecht Ch., Ahrends Μ., Dollmann L, The Victims at the Berlin Walk 1961-1989. A Biographical Handbook, ed.: H.-H. Hertle, Μ. Nooke, translation: Μ. Fields, Berlin 2011. Brussig T., Aleja Słoneczna, przeł. A. Rosenau, Wołowiec 2002. Christiane F., My, dzieci z dworca ZOO, z zapisu magnetofonowe go podali do druku: K. Hermann i H. Rieck, przeł. R. Turczyn, Warszawa 1987. Danielewicz D., Berlin. Przewodnik po duszy miasta, wyd. 2, War szawa 2013. Dobberke C., Bronze-Punks verlassen die City West, „Der Tages spiegel” 04.08.2015, [ordine:] https://www.tagesspiegel.de/ berlin/bezirke/charlottenburg-wilmersdorf/berlin-wilmersdorf-bronze-punks-verlassen-die֊city-west/12 140904.html (dostęp: 01.09.2021). Döblin A., Berlin Alexanderplatz. Dzieje Franciszka Biberkopfa, przeł. I. Czermakowa, przedmowa: S. Lichański, Warszawa 1979. 205
Berlinowanie Drescher R., Schüsse an der Kiefholzstraße: Vor 50 Jahren wurden zwei Kinder Opfer an der Mauer, „Berliner Woche” 21.03.2016, [online:]https://www.berliner-woche.de/plaenterwald/ c-politik/schuesse-an-der-kiefholzstrasse-vor-50-jahren-wurden-zwei-kinder-opfer-an-der-mauer_a97040 (dostęp: 30.07.2021). Dückers T., Mein altes West-Berlin. Berliner Orte, Berlin 2016. Felscherinow Ch.V, Vukovič S., Christiane F. Życie mimo wszyst ko, przeł. J. Giszczak, Warszawa 2014. Frisch Μ., Z dziennika berlińskiego, przeł. Μ. Lukasiewicz, oprać, i podał do druku: T. Strässle przy współpr. Μ. Unser, Woło wiec 2017. Frye D., Mury. Historia cywilizacji, przeł. H. Pustuła-Lewicka, 206 Warszawa 2021. Gombrowicz W, Dziennik 1953-1969, Kraków 2013. Groyecka D., Gentryfikacja Berlina. Od życia na podsłuchu do kultury caffè latte, Gdańsk 2014. Gonon J.-М., Guez O., Upadek Muru Berlińskiego, przeł. [brak nazwiska], Warszawa 2009. Henseler T., Buddenberg S., Tunnel 57. Eine Fluchtgeschichte als Comic, Berlin 2013. Hildebrandt R., Hildebrandt A., Es geschah an der Mauer, Berlin 2018. Hönicke Ch., Eine Berliner Mauer oder die Berliner Mauer?, „Der Tagesspegel” z dn. 31.01.2018 [online:] https://www.tagesspiegel.de/berlin/vergessenes-mauerstueck-in-schoenholz-eine-berliner-mauer-oder-die-berliner-mauer/20908642.html (dostęp: 20.03.2021). Hunt W, Podziemie. Świat pod naszymi stopami, przeł. K. Gucio, Warszawa 2021 [ebook: wersja elektroniczna]. Jahn R., My, konformiści. Przeżyć w NRD, przeł. G. Prawda, War szawa 2016.
Kellerhof S.F., Warum Axel Springerfür die Einheit kämpfte, „Die Welt” [on line:] https://www.welt.de/kultur/history/article 13930593/Warum-Axel-Springer-füer-die-Einheit-kaempfte. html (dostęp: 10.07.2021). Kornelius S., Ich bin doch kein Berliner, „Süddeutsche Zeitung”, [online:] https://www.sueddeutsche.de/politik/us-praesident-kennedy-und-der-mauerbau-ich-bin-doch-kein-berliner-1.1131047 (dostęp: 30.12.2019). Lange N., Palmen, Sterne und Rosen, „Die Tagesspiegel” z dn. 08.08.2016, [online:] https://www.tagesspiegel.de/gesellschaft/queerspiegel/cafe-neues-ufer-in-berlin-schoeneberg-palmen-sterne-und-rosen/13979140.html (dostęp: 10.05.2021). Łabądź J.W., Street Art. Sztuka ulicy, Warszawa 2019. Macfarlane R., Podziemia. W głąb czasu, przeł. J. Konieczny, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2020 [e-book: wersja elektroniczna]. MacLean R., Berlin. Miasto z -wyobraźni, przeł. W. Jeżewski, War szawa 2014. Mattanza A., Dookoła świata w poszukiwaniu graffiti i street artu, [w:] Taż, Street Art. Wielcy artyści i ich wizje, wstęp: Ch. Ver steeg, przeł. P. Kwiatkowski, Warszawa 2020. Maaz H.-J., Zator uczuć. Psychogram pewnego społeczeństwa, przeł. ƒ. Galewski, Warszawa 2019. Merimann H., History of Tunnel 29, [online:] https.7/www. bbc.co.uk/news/extra/Od4dL9Lip2/tunnel_29 (dostęp: 18.08. 2021). Misiak W, Berlin - miasto niedokończone, [w:] Tenże, Globaliza cja Berlina, Pragi i Warszawy, Warszawa 2012. Mur. 12 kawałków o Berlinie, Wołowiec 2015. Parys Μ., Tunel, Warszawa 2011. Pollack Μ., Skażone krajobrazy, przeł. K. Niedenthal, Wołowiec 2014. 207
Berlinowanie 208 Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, przeł. B. Gadomska, Kraków 2015. Rott W., Wyspa. Dzieje Berlina Zachodniego 1948-1990, przeł. A. Gadzała, Warszawa 2011. Szenen und Spuren eines Falls. Die Berliner Mauer im Fokus der Photographer, Berlin 2009. sj/HerthaBSC, Die „Mauerfalľ-Tickets sind ausverkauft!, www. herthabsc.de/de/fans/mauerfall-tickets-tennor-verkaufsphase -l-1920/page/16655—59—.html (dostęp: 10.01.2021). Sobolewska J., Polska pisarka opowiada Niemcom historię, „Po lityka” z dn. 24.02.2015, [online:] https://www.polityka.pl/ tygodnikpolityka/kultura/1609861,1 ,polska-pisarka-opowiada -niemcom-historie.read (dostęp: 9.11.2019). Spangenberg Ch., Wowereit will die Peter-Fechter-Straße, „Der Tagesspiegel” 2012.08.18, [online:] https://www.tagesspiegel. de/berlin/wowereit-will-die-peter-fechter-strasse/7016140. html (dostęp: 12.02.2021). Springer E, Berlin: wyrwany mur, „Polityka” z dn. 9.12.2014, [online] https://www.polityka.pl/tygodnikpohtyka/swiat/160 2231,1,berlin-wyrwany-mur.read (dostęp: 11.11.2019). Szejnert Μ., Wyspa klucz, Kraków 2009. www.tommyhaus.org (dostęp: 20.05.2021). [bez autora], Ten projektfotograficznyjestjak niespodziewany cios. Skutecznie zmienia sposób patrzenia, „National Geographie” [online:]https://www.national-geographic.pl/artykul/ten-projekt -fotograficzny-jest-jak-niespodziewany-cios-skutecznie-zmie- nia-sposob-patrzenia (dostęp: 15.04.2021). Taegner I., Leben mi der Mauer. Erinnerungen einer Berlinerin, Berlin 2009. Trümner J., Kargol E., Koziewicz K., Śladami Muru Berlińskiego, Berlin 2021.
Trynka P., David Bowie, Starman. Człowiek, który spadl na zie mię, przeł. A. Wojtowicz-Jach, J. Michalski, Kraków 2016. Wanat E., Deutsche nasz. Reportaże berlińskie, Warszawa 2018. Westerman К. von, Letzte Bilder von der Mauer. Reportage 1989. Berichte aus zwei verschwundenen Ländern, Berlin 2009. WolfCh., Niebo podzielone, przeł. Z. Rybicka, Poznań 1980. Zagańczyk Μ., Berlińskie widoki, Kraków - Budapeszt - Syrakuzy 2019. Zajączkowska Ա, Patyki, badyle, Warszawa 2019 [e֊book: wersja elektroniczna]. Zakrzewski A., Miejsce Pamięci Muru Berlińskiego, [w:] Berlin. Miasto pamięci. Przewodnik, Berlin 2015. 30 najlepszych piosenek U2: okres berliński, „Polskie Radio Program Trzeci” 29.01.2011, [online:] https://www.polskieradio.pl/9/242/Artykul/304682,30-najlepszych-piosenek-U2-okres-berlinski (dostęp: 10.12.2020). 209 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Darska, Bernadetta 1978- |
| author2 | Darska, Bernadetta 1978- |
| author2_role | ill |
| author2_variant | b d bd |
| author_GND | (DE-588)111976078X |
| author_facet | Darska, Bernadetta 1978- Darska, Bernadetta 1978- |
| author_role | aut |
| author_sort | Darska, Bernadetta 1978- |
| author_variant | b d bd |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048579159 |
| ctrlnum | (OCoLC)1352885498 (DE-599)BVBBV048579159 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03572nam a2200733 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048579159</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20230328 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">221124s2022 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788381003575</subfield><subfield code="9">978-83-8100-357-5</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1352885498</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048579159</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">HIST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Darska, Bernadetta</subfield><subfield code="d">1978-</subfield><subfield code="0">(DE-588)111976078X</subfield><subfield code="4">aut</subfield><subfield code="4">ill</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Berlinowanie</subfield><subfield code="b">zapiski z doświadczania miasta</subfield><subfield code="c">tekst i fotografie Bernadetta Darska</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Olsztyn</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie</subfield><subfield code="c">[2022]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">214 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">21 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Deutsche Zusammenfassung</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kollektives Gedächtnis</subfield><subfield code="0">(DE-588)4200793-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Gesellschaftliches Bewusstsein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020630-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Episodisches Gedächtnis</subfield><subfield code="0">(DE-588)4152537-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Berliner Mauer</subfield><subfield code="0">(DE-588)4094837-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Berlin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4005728-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Deutschland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4011882-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Miasta</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Mur Berliński (Niemcy)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pamięć autobiograficzna</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pamięć zbiorowa</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Świadomość społeczna</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Berlin (Niemcy)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pamięć zbiorowa / Niemcy / Berlin</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Mur berliński (Berlin, Niemcy)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Berlin (Niemcy) / cywilizacja / 20 w</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Berlin (Niemcy) / obyczaje i zwyczaje</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Berlin (Niemcy) / opisy i relacje z podróży</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Esej</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Deutschland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4011882-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Berlin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4005728-8</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Berliner Mauer</subfield><subfield code="0">(DE-588)4094837-7</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Episodisches Gedächtnis</subfield><subfield code="0">(DE-588)4152537-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Kollektives Gedächtnis</subfield><subfield code="0">(DE-588)4200793-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Gesellschaftliches Bewusstsein</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020630-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">DHB</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20230328</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">DHB_BSB_FID</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033955072</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">390</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090513</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090513</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Berliner Mauer (DE-588)4094837-7 gnd Berlin (DE-588)4005728-8 gnd Deutschland (DE-588)4011882-4 gnd |
| geographic_facet | Berliner Mauer Berlin Deutschland |
| id | DE-604.BV048579159 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T21:04:16Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:42:02Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788381003575 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033955072 |
| oclc_num | 1352885498 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 214 Seiten Illustrationen 21 cm |
| psigel | BSB_NED_20230328 DHB_BSB_FID |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie |
| record_format | marc |
| spelling | Darska, Bernadetta 1978- (DE-588)111976078X aut ill Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta tekst i fotografie Bernadetta Darska Olsztyn Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie [2022] © 2022 214 Seiten Illustrationen 21 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Deutsche Zusammenfassung Kollektives Gedächtnis (DE-588)4200793-8 gnd rswk-swf Gesellschaftliches Bewusstsein (DE-588)4020630-0 gnd rswk-swf Episodisches Gedächtnis (DE-588)4152537-1 gnd rswk-swf Berliner Mauer (DE-588)4094837-7 gnd rswk-swf Berlin (DE-588)4005728-8 gnd rswk-swf Deutschland (DE-588)4011882-4 gnd rswk-swf Miasta Mur Berliński (Niemcy) Pamięć autobiograficzna Pamięć zbiorowa Świadomość społeczna Berlin (Niemcy) Pamięć zbiorowa / Niemcy / Berlin Mur berliński (Berlin, Niemcy) Berlin (Niemcy) / cywilizacja / 20 w Berlin (Niemcy) / obyczaje i zwyczaje Berlin (Niemcy) / opisy i relacje z podróży Esej Deutschland (DE-588)4011882-4 g Berlin (DE-588)4005728-8 g Berliner Mauer (DE-588)4094837-7 g Episodisches Gedächtnis (DE-588)4152537-1 s Kollektives Gedächtnis (DE-588)4200793-8 s Gesellschaftliches Bewusstsein (DE-588)4020630-0 s DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Darska, Bernadetta 1978- Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta Kollektives Gedächtnis (DE-588)4200793-8 gnd Gesellschaftliches Bewusstsein (DE-588)4020630-0 gnd Episodisches Gedächtnis (DE-588)4152537-1 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4200793-8 (DE-588)4020630-0 (DE-588)4152537-1 (DE-588)4094837-7 (DE-588)4005728-8 (DE-588)4011882-4 |
| title | Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta |
| title_auth | Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta |
| title_exact_search | Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta |
| title_exact_search_txtP | Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta |
| title_full | Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta tekst i fotografie Bernadetta Darska |
| title_fullStr | Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta tekst i fotografie Bernadetta Darska |
| title_full_unstemmed | Berlinowanie zapiski z doświadczania miasta tekst i fotografie Bernadetta Darska |
| title_short | Berlinowanie |
| title_sort | berlinowanie zapiski z doswiadczania miasta |
| title_sub | zapiski z doświadczania miasta |
| topic | Kollektives Gedächtnis (DE-588)4200793-8 gnd Gesellschaftliches Bewusstsein (DE-588)4020630-0 gnd Episodisches Gedächtnis (DE-588)4152537-1 gnd |
| topic_facet | Kollektives Gedächtnis Gesellschaftliches Bewusstsein Episodisches Gedächtnis Berliner Mauer Berlin Deutschland |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033955072&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT darskabernadetta berlinowaniezapiskizdoswiadczaniamiasta |