Twierdza Warszawa: pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Kraków
Znak HORYZONT
2022
|
| Ausgabe: | Wydanie I |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seite [403]-420 Personenregister |
| Beschreibung: | 446 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten 24 cm |
| ISBN: | 9788324087655 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048564432 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20230419 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 221116s2022 pl ac|| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788324087655 |9 978-83-240-8765-5 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1376412080 | ||
| 035 | |a (DE-599)KXP1810989949 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 044 | |a pl |c XA-PL | ||
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 084 | |a 15.24 |2 bkl | ||
| 084 | |a 15.72 |2 bkl | ||
| 100 | 1 | |a Kaliński, Dariusz |d 1977- |e Verfasser |0 (DE-588)1172107262 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Twierdza Warszawa |b pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej |c Dariusz Kaliński |
| 250 | |a Wydanie I | ||
| 264 | 1 | |a Kraków |b Znak HORYZONT |c 2022 | |
| 300 | |a 446 Seiten |b Illustrationen, Porträts, Karten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite [403]-420 | ||
| 500 | |a Personenregister | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1939 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Schlacht |0 (DE-588)4052531-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Zweiter Weltkrieg |0 (DE-588)4079167-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Warschau |0 (DE-588)4079048-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 2 | |a Wehrmacht | |
| 653 | 2 | |a Wojsko Polskie (1918-1939) | |
| 653 | 0 | |a Obrona Warszawy (1939) | |
| 653 | 2 | |a Niemcy | |
| 653 | 2 | |a Polska | |
| 653 | 2 | |a Warszawa (woj. mazowieckie) | |
| 653 | 0 | |a Wojna światowa (1939-1945) / Polska / Warszawa | |
| 653 | 2 | |a Warszawa (Polska) / 1939-1945 (Wojna i okupacja) | |
| 653 | 2 | |a Warszawa (Polska) / 1939 (Oblężenie) | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 4 | |a 1939-1945 | |
| 689 | 0 | 0 | |a Warschau |0 (DE-588)4079048-4 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Schlacht |0 (DE-588)4052531-4 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Zweiter Weltkrieg |0 (DE-588)4079167-1 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1939 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20230419 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033940559 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 09043 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 355.009 |e 22/bsb |f 09043 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804184580610064384 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Prolog 9 Rozdział í W przededniu apokalipsy 12 Rozdział 2. Alarm dla miasta Warszawy! 51 Rozdział 3. Niespodziewane zagrożenie 81 Rozdział4. Wielka ewakuacja 105 Rozdział 5. Kluczowe decyzje 123 Rozdział 6. Godzina próby 151 Rozdział 7. Bitwa o Warszawę: 9 września 170 Rozdział 8. W cieniu bitwy nad Bzurą 198 Rozdział 9. Podwójna pętla okrążenia 222 Rozdział 10. W obliczu sowieckiej agresji 251 Rozdział 11. Z pomocą dla Armii„Poznań 269 Rozdział 12. Życie i śmierć w oblężonej stolicy 288 Rozdział 13. Bić się czy kapitulować? Rozdział 14. Szturm generalny Rozdział 15. Kapitulacja Epilog 399 Bibliografia 403 Przypisy 421 Indeks 439 Źródła zdjęć 447 368 337 304
Bibliografìa Wspomnienia i pamiętniki Abraham R., Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury, Warszawa 1990. Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 15: Wrzesień 1939. Listy kaliskie. Listy płockie, red. T. Epsztein, J. Ma jewska, A. Bańkowska, Warszawa 2014. Artymowski S., Plan zagłady Warszawy, Warszawa 2019. Below von N., Byłem adiutantem Hitlera, Warszawa 2013. Borkowski L., Zakrzewski S., Zamek płonie, „Stolica” 1971, nr 36. Bródno i okołice w pamiętnikach mieszkańców, t. 1, red. R.E. Stolarski, Warszawa 2010. Buczyński S., Suwalszczyzna 1939-1944, Warszawa 19 91. Churchill W.S., Druga wojna światowa, t. 1, ks. 2, Gdańsk 1995. Dąbrowska Μ., Dzienniki 1936-1945, Warszawa 2000. Dymek z papierosa. Wspomnienia o scenach, scenkach i nadscenkach, red. K. Rudzki, Warszawa 1959. ERKA, Ostatni rozkaz marsz. Śmigłego, „Kultura”, 1951, nr 5/43. Goebbels J., Dzienniki, t. 2: 1939-1943, Warszawa 2 013. Haider E, Dziennik wojenny. Codzienne zapiski szefa Sztabu Generalnego Wojsk Lądowych 1939—1942, t. 1: Od kampanii polskiej do zakończe nia ofensywy na Zachodzie (14.8.1939-30.6.1940), Warszawa 1971. Hory A., Misja dyplomaty, „Karta” 2010, nr 64. Horzelski J.P., Notatki z 1939 r, „Zeszyty Historyczne Kultury Pary skiej”, nr 111, Paryż 1995. Jankowski S., Zfałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie, Warsza wa 2019.
404 TWIERDZA WARSZAWA Jeuthe S., Stolica się broni, „Stolica” 1984, nr 36. Kirkor S., Ewakuacja Ministerstwa Skarbu w 1939 roku, „Zeszyty Histo ryczne Kultury Paryskiej”, nr 20, Paryż 1971. Kmiecik T., Sztab Generalny (Główny) Wojska Pokkiego w latach 1913 -І939, Słupsk 2005. Krajewska J., Warszawa w rozmowach, Warszawa 2016. Kuiski J., Inauguracyjne posiedzenie Komitetu Obywatelskiego, „Stolica” 1965, nr 35. Kuiski WW, Pamiętnik b. polskiego dyplomaty (dok.), „Zeszyty Histo ryczne Kultury Paryskiej”, nr 43, Paryż 1978. Kwiatkowski E., Dziennik czynności ministra skarbu, „Zeszyty Histo ryczne Kultury Paryskiej”, nr 96, Paryż 1991. Landau L., Kronika lat wojny i okupacji, t. 1: Wrzesień 1939 — listopad 1940, Warszawa 1962. Lipiński W, Dziennik. Wrześniowa obrona Warszawy, red. J.M. Kłocz- kowski, Warszawa 1989. Łokuciewski W, Mójpierwszy strzał, „Skrzydlata Polska” 1967, nr 34-35. Łokuciewski W, Wspomnienie o Okrzei, „Skrzydlata Polska” 1967, nr 36. Malinowski T., Kampania wrześniowa i nasze przygotowanie do wojny, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 62, Paryż 1982. Małgorzewski J., A więc wojna!..., red. S. Majewski, „Stolica” 1975, nr 35. Markert W, 86Pułk Piechoty, Pruszków 2004. Markert W, Generał brygady Stanisław Franciszek Sosabowski 1892- 1967, Warszawa 2012. MarschakL., WRWD 13 nad zamarłą Warszawą, „Stolica” 1972, nr 36. Matuszewski L., Pogotowie Harcerzy w Warszawie w roku 1939, „Stolica” 1984, nr 41. Miłecka-Marczuk J., Ochotnicy w obronie Warszawy, „Stolica” 1975, nr 35. Milion Walecznych, red. L. Moczulski, L. Wysznacki, Warszawa 1971. Mohortyński
P., Moje przeżycia w 1939 roku, „Zeszyty Historyczne Kul tury Paryskiej”, nr 32, Paryż 1975. Niedzielin E., Płonąca barykada, „Stolica” 1969, nr 36. Obrona Warszawy 1939 we wspomnieniach, red. Μ. Cieplewicz, E. Ko złowski, Warszawa 1984. Obrona Warszawy we wrześniu 1939 r. w relacjach jej uczestników, oprać. Andrzej Wesołowski, „Niepodległość i Pamięć” 2010, nr 17/1 (31).
BIBLIOGRAFIA Ordon S. (Rostworowski S.), Łuna nad Warszawą, Edinburgh 1941. Pacak-Kuźmirski Z., Reduta 56, Warszawa 1966. Pamiętniki z obrony Warszawy, red. H. Buczyńska, Warszawa 1942. Piekarski B. K., Zielna 25-, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 30, Paryż 1974. Pipes R., Zylėm. Wspomnienia niezależnego, Warszawa 2004. Porwit Μ., Obrona Warszawy wrzesień 1939 r. Wspomnienia i fakty, Warszawa 1979. Pużak K., Wspomnienia 1939—1945, „Zeszyty Historyczne Kultury Pa ryskiej”, nr 41, Paryż 1977. Rakowski J., Diariusz wrześniowego dramatu, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 39, Paryż 1977. Regulski}., Wrzesień, „Stolica” 1966, nr 36. Relacje z Kampanii Wrześniowej podpułkownika Romana Umiastowskiego, red. PM. Żukowski, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 161, Paryż 2007. Riess S., Dziesięć godzin w Warszawie, „Jednodniówka Lotnictwa Pol skiego w Anglii”, b.d.w. Rómmel J., Za honor i ojczyzną, Warszawa 1958. Schellenberg W, Wspomnienia arcyszpiega Hitlera, Warszawa 2009. Sosabowski S., Droga wiodła ugorem, Kraków 2014. Sosabowski S., Z dziejów obrony Warszawy wrzesień 1939, „Bellona” 2018, nr 1. Sosnkowska J., Kowalski W.T., W kręgu mitów i rzeczywistości, Warsza wa 1988. Sosnkowski К., Cieniom września, Warszawa 1989. Sebyłowa S., Notatki z prawobrzeżnej Warszawy, Warszawa 1985. Smulikowska Μ., W obronie Warszawy, „Stolica” 1968, nr 39. Soro G., Upadek Pokki, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 9, Paryż 1966. Stachiewicz W, Pisma, Тот II: Rok 1939, „Zeszyty Historyczne Kultu ry Paryskiej”, nr 50, Paryż 1979. Szacherski Z., W szpitalu w
oblężonej stolicy, „Stolica” 1964, nr 35. Szpilman W, Pianista. Warszawskie wspomnienia 1939-1945, Kraków 2002. Walka o dobra kultury Warszawa 1939—1945, t. 1-2, red. Stanisław Lo rentz, Warszawa 1970. 405
406 TWIERDZA WARSZAWA Wehrmacht 1939. Szkice z bojów Kampanii Wrześniowej, red. P. Grysztar, D. Marszałek, Oświęcim 2019. Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, red. Μ. Cieplewicz, E. Ko złowski, Warszawa 1989. Zaremba Z., Kołodziejczyk A., Diariusz z obrony Warszawy, „Niepod ległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Zieliński R., Ludzie walczącej Warszawy, „Stolica” 1969, nr 36. Ziemięcki A., Pamiętnik z oblężonej Warszawy, „Stolica” 1961, nr 38—39. Opracowania II wojna światowa. Encyklopedia uzbrojenia, red. A. Zasieczny, Warszawa 2000. 1939-1945 Pro Memoria, kom. red. GUS pod przewodn. J. Witkowski, Warszawa 2015. 20-lecie komunikacji w Polsce odrodzonej 1918-1939, red. Μ. Dąbrow ski, Kraków 1939. Arct B., Szturmowcy Warszawy, Warszawa 1964. Atlas lotnisk polskich, Warszawa 1933. Barbasiewicz Μ., Warszawa. Perlą Północy, Warszawa 2014. Bartelski L.M., Na Mokotowie 1939—1945, Warszawa 19 71. Bartelski L.M., Walcząca Warszawa, Warszawa 1968. Bartoszewski W, 1859 dni Warszawy, Kraków 1974. Bartoszewski W, Warszawski pierścień śmierci 1939—1944, Warszawa 1970. Bartoszewski W, Brzeziński B., Moczulski L., Kronika wydarzeń w War szawie 1939-1949, УЈжѕгаѕњ 1970. Baliszewski D., Historia nadzwyczajna, Wrocław 2009. Battistelli P.P., Niemieckie dywizje pancerne. Lata Blitzkriegu 1939—1940, Warszawa 2010. Bauer P., 7 Dywizjon Artylerii Konnej Wielkopolskiej. Część II: Wrzesień 1939, „Grot: Zeszyty Historyczne”, 2001, nr 11. Bauer P., 17 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. króla Bolesława Chrobrego, Pruszków 1994. Bauer P., 69 Pułk Piechoty, Pruszków 1997. Bauer P, Polak B., Armia
Poznań w wojnie obronnej 1939, Poznań 1983.
BIBLIOGRAFIA Bączyk N., Lotnicza iluzja — efektywność Brygady Bombowej w kampanii 1939 roku, „Technika Wojskowa Historia” 2012, nr 5. Bączyk N., „Plan Z i jego realizacja” - inne spojrzenie, „Technika Woj skowa Historia” 2012, nr 6. Becker J., Policja państwowa garnizonu VI miasta stołecznego Warsza wy w obronie stolicy 1939 roku, „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Beevor A„ Druga wojna światowa, Kraków 2013. Bernaś-Kostynowicz A., Ochotnicze oddziały obrony Warszawy we wrześ niu 1939 r., „Stolica” 1984, nr 3 6. Bida A., Walcząca Warszawa, „Stolica” 1967, nr 37. Bielecki Z., Dębowski R., Warszawski wrzesień 1939, Warszawa 1984. Bielski Μ., Grupa Operacyjna „Piotrków 1939”, Warszawa 1991. Bishop Ch., Eskadry Luftwaffe 1939-1945, Warszawa 2 015. Błasiak S., Krasnodębski, „Lotnictwo z Szachownicą” 2002, nr 1. Brodowska Μ., Drogi do niepodległości. Przewodnikpo Woli, Warszawa 2018. Bryja Μ., Artyleria niemiecka 1933-1945, Warszawa 1996. Bryja Μ., Panzerwaffe. Niemieckie wojska szybkie 1939-45, Warszawa 1996. Bryja Μ., Piechota niemiecka 1939—1945, t. 1, Warszawa 1999. Böhler J., Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce, Kraków 2011. Cabanowski Μ., Generał Stanisław Bułak-Bałachowicz w 1939 i 1940 roku, „Niepodległość i Pamięć” 1995, nr 2/3 (4). Cieplewicz Μ., Ochotnicze formacje obrony Warszawy, „Stolica” 1981, nr 37. Cieślak K., Gawrych W, Glass A., Samoloty myśliwskie września 1939, Warszawa 1987. Cynk J.B., Polskie lotnictwo myśliwskie w boju wrześniowym, Gdańsk 2000. Cynk J.B., Wrzesień 1939. Siły lotnicze Polski i Niemiec, Warszawa 1989. Cywilna obrona Warszawy we
wrześniu 1939 r. Dokumenty, materiały prasowe, wspomnienia i relacje, red. L. Dobroszycki, Μ. Drozdow ski, Μ. Getter, A. Słomczyński, Warszawa 1965. Datner Sz., 55 dni Wehrmachtu w Polsce. Zbrodnie na polskiej ludności cywilnej w okresie 1.IX-25.X. 1939 r., Warszawa 1967. Davies N., Powstanie ‘44, Kraków 2006. Dąbrowska A., Nasz duch jest silniejszy, „Polska Zbrojna” 2017, nr 9. 407
408 TWIERDZA WARSZAWA Dobroszycki L., Prasa polska w okresie kampanii wrześniowej (1-28 września 1939 r), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskie go” 1966, nr 5/1. Doyle D., Niemieckie pojazdy wojskowe II wojny światowej, Poznań 2012. Drozdowski M.M., Alarm dla Warszawy. Ludność cywilna w obronie stolicy we wrześniu 1939 r., Warszawa 1975. Drozdowski M.M., Służba zdrowia w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r., „Stolica” 1967, nr 38. Drozdowski M.M., Starzyński. Legionista, polityk gospodarczy, prezydent Warszawy, Warszawa 2006. Drozdowski M.M., Znaczenie warszawskiego września, „Stolica” 1979, nr 35. Duber P., General Juliusz Rómmel premierem! Zapomniany epizod z września 1939 roku, „Niepodległość i Pamięć” 2006, nr 13/1 (22). Dunin-Wąsowicz K., Na Żoliborzu 1939—1945, NIxíxlxnz. 1984. Dunin-Wąsowicz K., Warszawa w latach 1939-1945, Warszawa 1984. Dymek R, Samodzielna Grupa Operacyjna Narew 1939 w polskiej histo riografii wojskowej, Poznań 1999. Emmerling Μ., Brygada Pościgowa kontra Luftwaffe, „Militaria XX Wie ku” 2005, nr 5. Emmerling Μ., UZG 1 w kampanii wrześniowej 1939, „Militaria XX Wieku” 2011, nr 3. Emmerling Μ., Operacje powietrzne Luftwaffe 1 września 1939 r., cl. 1, „Militaria XX Wieku” 2004, nr 2. Emmerling Μ., Operacje powietrzne Luftwaffe 1 września 1939 r, cz. 3, „Militaria XX Wieku” 2005, nr 2. Emmerling Μ., Polskie zwycięstwa powietrzne w 1939 roku według usta leń komisji Bajana i ich wiarygodność w świetle dokumentacji ar chiwalnej, Część 1: Dywizjony brygady Pościgowej III/1 i IVU oraz eskadry szkolne, „Technika Wojskowa Historia” 2016, nr
spec. 4. Emmerling Μ., Stukageschwader 77 w 1939 r., cl. 2, „Technika Woj skowa Historia” 2015, nr 1. Encyklopedia Warszawy, oprać, zbiorowe, red. nacz. B. Petrozolin-Sko- wrońska. Warszawa 1994. Fedorowicz A., Druga Rzeczpospolita w 100przedmiotach, Warszawa 2019. Forczyk R., Fali Weis. Najazd na Polskę 1939, Poznań 2020.
BIBLIOGRAFIA Gałęzowski Μ., Wierny żołnierz Niepodległej. Ppłk Wacław Lipiński, „Polska Zbrojna Historia” 2019, nr 3-4. Gańczak E, Śmierć prezydenta, „Pamięć.pl” 2014, nr 12. Gawałkiewicz Ns.,Jak zginął generał von Fritsche?, „Stolica” 1978, nr 40. Gawryszewski A., Ludność Warszawy w XX wieku, Warszawa 2009. Gawkowski R., Dawnych przystani wioślarskich czar, czyli nadwiślańska rekreacja warszawiaków w li Rzeczypospolitej, „Kronika Warszawy” 2011, nr 1. Gawkowski R., Moja Dzielnica Włochy. Historia Włoch i Okęcia, War szawa 2010. Gilbert. Μ., Druga wojna światowa, Poznań 2011. Glass A., Losy samolotów polskich po 1 września 1939. Ewakuacja, „Aero” 1990, nr 10-12. Glass A., Samoloty myśliwskie PZL RH, PZL P.24, Piekary Śląskie 2011. Głowacki L, Miasto broni się i atakuje, „Stolica” 1962, nr 38. Głowacki L, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985. Główka J., Generał Juliusz Zulauf- dowódca i obywatel Kielc, „Studia Muzealno-Historyczne” 2018, nr 10. Gnat-Wieteska Z., Rzeka Wisła i jej rola w Kampanii Wrześniowej, „Nie podległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Grzelak C., Kresy w czerwieni, Warszawa 1998. Grzelak C., Stańczyk H., Kampania pokka 1939 roku, Warszawa 2005. Guz E., Sojusz Hitler — Stalin, Warszawa 2017. Guz E„ Zagadki i tajemnice Kampanii Wrześniowej, Warszawa 2015. Нас P., Bellum incognitum — wojna nieznana. Użycie broni pancernej w Kampanii Polskiej w 1939 roku — oczekiwania a rzeczywistość, „Technika Wojskowa Historia” 2015, nr 6. Нас P., Niełatwy dzień. Walki pod Brwinowem, Swięcicami i Ołtarzewem 12 września 1939 roku,
„Technika Wojskowa Historia” 2016, nr spec. 4. Нас P., Pięć, czyli siedem, czyli dziesięć. Armie w wojsku polskim w kam panii 1939 roku, cz. 1, „Technika Wojskowa Historia” 2017, nr 1. Нас P., Pięć, czyli siedem, czyli dziesięć. Armie w wojsku polskim w kam panii 1939 roku, ci. Ί, „Technika Wojskowa Historia” 2017, nr 2. Hargreaves R., Blitzkrieg w Polsce. Wrzesień 1939, Warszawa 2009. 409
410 TWIERDZA WARSZAWA Informator-Przewodnik po Warszawie z najnowszym spisem ulic Wielkiej Warszawy, Warszawa 1933. Iwanowski W, Działania nad Bzurą a obrona stolicy, „Stolica” 1962, nr 35. Jagiełło Z., Piechota Wojska Polskiego 1918—1939, ^Warszawa. 2005. Janicki K., Kuzak R., Kaliński D.; Zaprutko-Janicka A., Przedwojenna Pokka w liczbach, Warszawa 2020. Janicki P., Armata wz. 1897 kal. 75 mm (Schneider), Warszawa 2014. Janowicz К., Gladiatorzy polskiego września,,Aeroplan” 2012, nr 1. Janowicz К., Kosynier z Brygady, Wojciech Januszewicz, „Militaria XX Wieku” 2007, nr 2. Janowicz К., Luftflotte Լ Lublin 2002. Janowicz К., Luftflotte IV1939, Lublin 2003. Janowicz K., Myśliwiec z Choszczówki, „Militaria XX Wieku” 2009, որ 3. Janowicz К., PZL PH przeciwko Bf 109, „Aeroplan” 2014, որ 2. Janowicz К., Wojna - najważniejszy sprawdzian Jedenastki, ,Aeroplan” 2011, nr 5/6. Jaroszewski T.S., Księga pałaców Warszawy, Warszawa 1985. Jasiński G., Nowicki K., FestungWarschau, „Poligon” 2011, nr 4. Jaworski J„ Zapomniany aliant, „Polska Zbrojna” 2016, nr 9. Jellenta S., Kto walczył na Saskiej Kępie, „Stolica” 1958, nr 29. Jellenta S., Na Saskiej Kępie, „Stolica” 1958, nr 25. Jellenta S., Obrona Warszawy 1939. Bój na Ochocie 9.IX. W oczach Niemca, „Stolica” 1961, nr 36. Jellenta S., Saska Kępa w walce, „Stolica” 1975, nr 35. Jēkabsons Ē., Wrzesień 1939 roku w Warszawie: sprawozdania: Posektwa Łotwy, „Europa Orientalis. Studia z dziejów Europy Wschodniej i Państw Bałtyckich” 2014, nr 5. Jędrzejewski D., Lalak Z., Niemiecka broń pancerna 1939—1945, War szawa 1994. Jungowski E., O
rycerskim lotniku z Brygady Pościgowej, „Stolica” 1966, nr 36. Jurga T., Bzura 1939, Nxsaawà. 1984. Jurga T., Obrona Pokki 1939,Narsiam, 1990. Jurga T., EMIN i ΜΙΝ-EWA. Przedwrześnioweplany ewakuacji Warsza wy, „Stolica” 1967, nr 38. Jurga T., Regularnejednostki Wojska Pokkiego w 1939 r., Warszawa 1975.
BIBLIOGRAFIA Jurga T, Trójkąt strategiczny, „Stolica” 1962, nr 37. Jurga T., Karbowski W., Armia „Modlin” 1939, Warszawa 1987. Kabata A., Batalion elektrotechniczny, Pruszków 1994. Kaliński D., Bilans krzywd. Jak naprawdę wyglądała niemiecka okupacja Pokki, Kraków 2018. Kaliński D., Czerwony najazd. Prawda o tym, jak Rosjanie wbili nam nóż w plecy we wrześniu 1939 roku, Kraków 2019. Karczewski L., 21 Warszawski Pułk Piechoty „Dzieci Warszawy”, Warszawa 1992. Karnas D., Przymusiała P., Fieseler 156„Storch”, Warszawa 1998. Kawaleria samodzielna Wojska Polskiego w bitwie nad Bzurą 1939, ^^isizcN^ 2005. Kempski B., Samolot bombowy Dornier Do 17, Warszawa 1993. Kędzierski J., Największa bitwa powietrzna września, „Stolica” 1975, nr 35. Kędzierski J., Zapomniana eskadra, „Skrzydlata Polska” 1973, nr 51-52. Kiliański J., Wrześniowe boje 1939 r. w rejonie Ożarowa — Oltarzewa: próba rekonstrukcji wypadków na podstawie dostępnych lektur, „Prze gląd Pruszkowski” 2009, nr 1. Kiński A., Nowakowski T., Sawicki R., Skotnicki Μ., 4 Panzer Division 1939-1943, t. 1, Warszawa 1999. Kochanowski J., Warszawska Straż Obywatelska — wrzesień - paździer nik 1939 r., „Stolica” 1984, nr 4 0. Kołodziejczyk A., Kapitan Marian Mieczysław Kenig (1895—1959), „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Komornicki S., Bielecki Z., Bigoszewska W, Jońca A., Wojsko Polskie 1939—1945. Barwa i broń, Warszawa 1990. Komuda L., Polski czołg lekki 7TP, Warszawa 1973. Kopański T.J., Pierwsze zwycięstwo ppor. Strzembosza, „Lotnictwo” 2005., nr spec. 1. Koper S., Zycie prywatne pułkownika Józefa Becka, „Historia,
Wojsko i Technika” 2015, nr spec. 1. Korės. D., Tym J.S., Dowódcy Września. Ranking, „Polska Zbrojna Hi storia” 2019, nr 3-4. Komat Μ., Wołos Μ., JózefBeck, Kraków 2020. Korsak A.A., 56Pułk Piechoty Wielkopolskiej, Warszawa 1991. 411
TWIERDZA WARSZAWA 412 Kościański Z., Wielkopolska Brygada Kawalerii w bitwie nad Bzurą i w walkach o przejście do Warszawy, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2001, nr 10. Kowalski T.J., Samolot myśliwski Messerschmitt Bf 109 А-E, Warszawa 1989. Krawczyk T., Odziemkowski J., Polskie pociągi pancerne w wojnie 1939 r., Warszawa 1987. Królikowski L., Twierdza Warszawa, Warszawa 2002. Krwawicz Μ., Obrona Warszawy w pełnym świetle, „Stolica” 1979, nr 38. Krzemiński C., Pod bombami Luftwaffe, „Stolica” 1979, nr 35. Kukawski L., Tym J.S., Konstankiewicz A., 6Pułk Ułanów Kaniowskich, Warszawa 2012. Kulesza J., Zakazane gole. Futbol w okupowanej Warszawie, Warszawa 2014. Kurus A., Janicki P., Haubica 155 mm wz. 1917, Warszawa 2014. Kurowski E, Jednostka specjalna Brandenburg, Poznań 2010. Kwiatkowski M.J., Wrzesień 1939 w warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia, Warszawa 1984. Ledwoch J., Czołgi Wojska Polskiego 1919—1939, Warszawa 2012. Ledwoch J., Henschel 123, Warszawa 1995. Ledwoch J., Kawaleria niemiecka, Warszawa 2002. Ledwoch J., Messerschmitt Bf110, cl. 1, Warszawa 1998. Ledwoch J., Panzer I, Warszawa 1993. Ledwoch J., Panzer II, Warszawa 1994. Ledwoch J., Panzer IV, Warszawa 1993. Ledwoch J., Tankietki TK-3/TK-S1939, Warszawa 2009. Lewicki W, Plan „Zachód”, „Kombatant” 2012, nr 9. Lisiecka A., Wakacje 1939, Warszawa 2019. Liwiriski J., Lotnictwo komunikacyjne we wrześniu 1939 r., „Lotnictwo” 2005, nr 5. Longerich P., Hitler. Biografia, Warszawa 2017. Łagowski S., Historia warszawskiej Cytadeli, Pruszków 2001. Kossowski P., Dyplomacja Drugiej Rzeczypospolitej, ^sxsľxwí 1992.
Magnuski J., Szubański R., Ledwoch J., 7TP, t. 2, Warszawa 2009. Majewski J.S., Warszawa nieodbudowana. Lata trzydzieste, Warszawa 2005.
BIBLIOGRAFIA Majorkiewicz E, Napastnik walczy o czas·, „Stolica” 1962, nr 39. Mały Rocznik Statystyczny Polski. Wrzesień 1939 — czerwiec 1941, Lon dyn 1941. Marcinkowski R., Ilustrowany atlas dawnej Warszawy, Warszawa 2003. Masson P., Historia Wehrmachtu 1939—1945, Warszawa 1995. Matusak P., Pawłowski E., Rawski T., II wojna światowa, cz. 1: Niemie ckie zwycięstwa, Warszawa 2013. Mazur W, PZL. 11, Warszawa 2013. McNab Ch., Orły Hitlera. Luftwaffe 1933—1945, Warszawa 2 014. Mellenthin von EW, Bitwy pancerne Wehrmachtu, Gdynia 2011. Messenger Ch., Sztuka Blitzkriegu, Warszawa 2002. Michalec B., „Warszawa w kwiatach i zieleni” w latach 1935—1939, „Kronika Warszawy” 2017, nr 1. Michalski P., Niemiecka działalność dywersyjna w Polsce w przededniu wybuchu II wojny światowej, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2012, nr 36. Mierzwiński Z., Wrzesień w oczach generałów, „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Milewski J., 2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich, Warszawa 1993. Misztal S., Atlas Warszawy, zeszyt 6. Przekształcenia struktury przemysłu Warszawy, Warszawa 1998. Mitcham jr S.W., Niemieckie siły zbrojne 1939—1945. Wojska lądowe. Ordre de Bataille, Warszawa 2009. Mitcham jr S.W, Niemieckie siły zbrojne 1939—1945. Wojska pancerne. Ordre de Bataille, Warszawa 2010. Moczulski L., Epos 28 dni. Oblężenie Warszawy, „Stolica” 1968, nr 36. Moczulski L., Epos 28 dni. Obrona stolicy we wrześniu 1939 r., „Stolica” 1968, nr 35. Moczulski L., Epos 28 dni. Szturm generalny Warszawy i kapitulacja miasta, „Stolica” 1968, nr 37. Moczulski L., Ludność walczącej Warszawy, „Stolica” 1966, nr 36.
Moczulski L., Wojna Polska 1939, Warszawa 2009. Moorhouse R., Pokka 1939. Pierwsi przeciwko Hitlerowi, Kraków 2019. Moorhouse R., Pakt diabłów. Sojusz Hitlera i Stalina, Kraków 2015. Mordawski H., Polskie lotnictwo wojskowe 1920—1939. Od tryumfu do tragedii, Wrocław 2011. 413
414 TWIERDZA WARSZAWA Morgała A., Polskie samoloty wojskowe 1918-1939, Warszawa 1972. Morawski K.։ Warszawa dzieje miatta, Warszawa 1988. Morawski K., Warszawa w ogniu, „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Murawski M.J., Junkers Ju 87 Stuka. Bombowiec wojny błyskawicznej, „Militaria XX Wieku” 2007, nr spec. 1. Murawski M.J., Luftwaffe — działania bojowe, Warszawa 1998. Murawski M.J., Pierwszy dzień wojny w I./JG 21 i I./ZG 2, „Militaria XX Wieku” 2009, nr 4. Murawski M.J., Samoloty Luftwaffe 1933-1945, t. 1 i 2, Warszawa 1995-1997. Murawski MJ., St.G 2 „Immelmami”, Lublin 2003. Napieralski Μ., Dawna Wólka Węglowa. Wspomnienia mieszkańców, Warszawa 2018. Nawrocki J., Ostatni polski ataman, „Polska Zbrojna” 2016, nr 4. Nowak-Jeziorański J., Sprawa ppłk Romana Umiastowskiego, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 66, Paryż 1983. Nowak-Kreyer Μ., Nocni łowcy, „Polska Zbrojna” 2020, nr 9. Nowak-Kreyer Μ., Preludium wojny, „Polska Zbrojna” 2021, nr 9. Nowinowski S.M., Prezydent Ignacy Mościcki, ^ítszasNo, 1994. Nowiński J., Liczby, o których nie wolno zapomnieć, „Stolica” 1947, nr 2. Obrona Warszawy w 1939 r. Wybór dokumentów wojskowych, red. E.J. Kozłowski, Warszawa 1968. Ohler N., Trzecia Rzesza na haju. Narkotyki w hitlerowskich Niemczech, Poznań 2016. Okupacja i ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939—1945, oprać, zbiorowe, t. 1 i 2, Warszawa 1972. Olczak W, 5 Dywizja Piechoty, ^зхѕт^г. 2016. Oleńczak P., Tuszko T, Twierdza Warszawa. Przewodnik historyczny, Warszawa 2013. O Polskę, o Warszawę, o honor, o pamięć, red. Michalec B., Skoczek T., Warszawa 2019.
Osica J., Sowa A., Wieczorkiewicz P., 1939. Ostatni rok pokoju, pierwszy rok wojny, Poznań 2009. Overy R., Trzecia Rzesza. Historia imperium, УНсѕтажа. 2012. Pawlak J., Brygada Pościgowa w akcji, „Stolica” 1979, nr 35.
BIBLIOGRAFIA Pawlak J., Nad Warszawą, Warszawa 2000. Pawlak J., Ostatni dzień na niebie Warszawy, cl. 1, „Skrzydlata Polska” 1975, nr 35. Pawlak J., Ostatni dzień na niebie Warszawy, Część2, „Skrzydlata Polska” 1975, nr 36. Pawlak J., Pobkie eskadry w latach 1918—1939, Warszawa 1989. Pawlak J., Trzy zwycięstwa porucznika pilota Januszewicza, „Stolica” 1987, nr 36. Pawłowski T, Armia Śmigłego. Czwarta w Europie — siódma na świecie, Warszawa 2014. Pawłowski T, Generalicja kampanii 1939 r., „Historia, Wojsko i Tech nika” 2016, nr 5. Pawłowski T, Plan Z i jego realizacja, „Technika Wojskowa Historia” 2012, nr 5. Pawłowski T, Zieliński J., Żoliborz. Przewodnik historyczny, Warszawa 2008. Perret В., Rycerze czarnego krzyża, Poznań 2009. Piątek J.J., Charakterystyka wykorzystania broni pancernej przez strony wal czące we Wrześniu 1939 r, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2002, nr 15. Piekałkiewicz J., Polski wrzesień. Hitler i Stalin rozdzierają Rzeczpospo litą, Warszawa 2004. Pilżys J., Artyleryjska osłona przeciwlotnicza wojsk i obszaru kraju w fa tach 1921-1939, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2010, nr 32-33. Piotrowski R., Artyści w okupowanej Polsce. Zdrady, triumfy, dramaty, Warszawa 2015. Pindel K., Obrona Narodowa 1937—1939, Warszawa 1979. Pokropiński B., Koleje bielańskie, Warszawa 2020. Pokki wiek XX. II wojna światowa, red. K. Peršak, P. Machcewicz, War szawa 2010. „Przegląd Sportowy”, nr 69 (1534) z dn. 18 sierpnia 1939 roku. Przemsza-Zieliński J., Wrześniowa księga chwały kawalerii polskiej, War szawa 1995. Przybylak Μ., A więc wojna!, „Polska Zbrojna Historia” 2019, nr
3-4. Przybylak Μ., Wymyślone zwycięstwa, „Polska Zbrojna Historia” 2019, nr 3-4. Przybyszewski A., 9 Pułk Ułanów Małopobkich, Pruszków 2002. Raport o stratach wojennych Warszawy, Warszawa 2004. 415
416 TWIERDZA WARSZAWA Rezmer W., Armia „Poznań” 1939, Warszawa 2014. Rossa A., Organizacja i zakresfunkcjonowania biernej obrony powietrznej Pol ski w latach 1936-1939, „Słupskie Studia Historyczne” 2000, nr 8. Rogusz Μ., Januszewicz kontra Luftwaffe, „Pamięć.pl” 2013, nr 9. Rottman G.L., Taktyka działań przeciwpancernych piechoty w II wojnie światowej, Warszawa 2010. Rozdżestwieński P., Czołg 7TP, Warszawa 2012. Rudy K., Żelazny krzyż. Koszt i efekt użycia niemieckich wojsk szybkich w kampanii 1939 roku, „Poligon” 2010, nr 2. Ryczer J., Ratowali przed głodem w oblężonej Warszawie. Działalność referatu rekwizycyjnego we wrześniu 1939, „Stolica” 1986, nr 3 9. Rzadkowski A., 2 Dywizja Piechoty Legionów, Warszawa 2016. Rzadkowski A., 10 Dywizja Piechoty, Warszawa 2017. Rzewuski P., Grzechy „Paryża północy”. Mroczne życie przedwojennej Warszawy, Kraków 2019. Sadzewicz Μ., Było to w Warszawie ֊ wrzesień 1939. Nieznana zbrodnia Wehrmachtu, „Stolica” 1962, nr 43. Sadzewicz Μ., Na szańcach Woli i Ochoty, Warszawa 1972. Sadzewicz Μ., Reduta „Skrzyżowanie”, Warszawa 1973. Sędłak Μ., Kryptonim „Barbara”. 117 Bateria mobilizowana przez 1 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej w czasie Kampanii Wrześniowej 1939 roku, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2007, nr 28. Sieniarski S., Роксу olimpijczycypolegli napolu chwały, „Stolica” 1972, nr 36. Skarżyński J., Z walk obronnych pod Królikarnią, „Stolica” 1984, nr 15. Skulski P., Popołudnie nad Warszawą, „Militaria i Fakty” 2001, nr 3. Solarz J., Falł„Gelb” 1940, УНзхѕаахњ 1999. Solarz J., Fall„ Weiss” 1939, Warszawa 1998. Stachula A., Obrona powietrzna
Pokki 1918-1939, cl. 1, Jelenia Góra 2009. Stare Babice na przestrzeni wieków, red. E. Pustoła-Kozłowska, Stare Babice 2019. Stawecki P., Generałowie pokcy. Zarys portretu zbiorowego 1776—1945, Warszawa 2010. Stawecki P., Generałowie pokcy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dakze losy wojenne, cz. 1, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2014, t. 15 (66), nr 2 (248).
BIBLIOGRAFIA Szarota T., Karuzela na Placu Krasińskich. Studia i szkice z lat wojny i okupacji. Warszawa 2007. Szarota T., Misja mjr. Kiewitza. Niemiecki parlamentariusz w Warszawie w przeddzień sowieckiej agresji, „Dzieje Najnowsze” 1994, nr 4. Szarota T., Okupowanej Warszawy dzień powszedni, Warszawa 1978. Szczepański A., 9. Pułk Artylerii Ciężkiej, Pruszków 1998. Szczepłek S., Moja historia futbolu, t. 2: Pokka, Warszawa 2007. Szczerbicki T, Wojskowa limuzyna Mercedes G4, „Militaria XX Wieku” 2007, nr 6. Szczęśniak R., Obrona Warszawy, „Pamięć.pl” 2016, nr 9. Szubański R., 3 Batalion Pancerny, Pruszków 1995. Szubański R., Czołgiści w obronie stolicy, „Stolica” 1987, nr 37. Szubański R., Pancerne boje września, Piekary Śląskie 2009. Szubański R., Polskie czołgi 7-TP w wojnie 1939 r., „Grot: Zeszyty Hi storyczne” 2002, nr 14. Szubański R., W obronie polskiego nieba, Warszawa 1978. Szwejda Z., Obrona Grochowa we wrześniu 1939 r., „Stolica” 2016, nr 8-9. Szymańscy M. i J., Kwatery główne Hitlera oraz niemieckie stanowiska dowodzenia w Polsce, Łódź 2002. Tetera Sz., Heinkel He 111, cl. 1, „Lotnictwo” 2014, nr 10. Tetera Sz., Heinkel He 111, cl. 2, „Lotnictwo” 2014, nr 11. Toland J., Hitler. Reportaż biograficzny, Warszawa 2014. Truszkowski S., Czym broniła się stolica we wrześniu 1939 roku, „Stolica” 1963, nr 35. Truszkowski S., Front północny a obrona stolicy, „Stolica” 1962, nr 36. Tuszyński B., Ostatnie okrążenie „Kusego”, Warszawa 1990. Tym J.S., 7Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich, Pruszków 1999. Tym J.S., Generał Anders. Blaski i cienie kampanii 1939 r., „Polska
Zbrojna Historia” 2018, nr 3. Tym J.S., Generał Sosnkowski w kampanii 1939 r. na odsiecz miastu, „Polska Zbrojna Historia” 2018, nr 2. Tym J.S., Silni, zwarci, gotowi? Kampania 1939 r. z perspektywy osiem dziesięciolecia, „Polska Zbrojna Historia” 2019, nr 3-4. Urbanek J., A lato było piękne tego roku... emocje i przewidywania lud ności cywilnej Warszawy w pierwszych dniach września 1939 roku na podstawie diariuszów, „Kronika Warszawy” 2009, nr 3. 417
TWIERDZA WARSZAWA 418 Walczak E., 36Pułk Piechoty Legii Akademickiej, Pruszków 1994. Wardzyńska Μ., Był rok 1939. Operacja niemieckiej połicji bezpieczeń stwa w Polsce Intelligenzaktion, Warszawa 2009. Warszawa we wrześniu 1939 roku. Obrona i życie codzienne, red. C. Grzelak, Warszawa 2004. Warszawa w liczbach 1947, kom. red. pod przewód. E. Strzelecki, War szawa 1947. Wawrzyński Μ., Brygada Pościgowa w obronie Warszawy, „Technika Wojskowa Historia” 2017, nr spec. 4. Wawrzyński Μ., Lecz dziś widzę Wielką Warszawę. Obrona stolicy we wrześniu 1939 roku, „Poligon” 2013, nr 4. Wawrzyński Μ., Obronna przeciwlotnicza czynna Warszawy w 1939 roku, „Historia, Wojsko i Technika” 2015, nr 1. Wesołowski T, Walki o forty warszawskie we wrześniu 1939 r., „Niepod ległość i Pamięć” 1999, nr 6/2 (15). Wieczorkiewicz P.P., Kampania 1939 roku, Warszawa 2001. Wielka księga Armii Krajowej, Kraków 2015. Wierciński}., Obrona płonącego zamku, „Stolica” 1971, nr 36. Witkowski C., Ze strzelnicy na raut. Zycie garnizonowe przedwojennej Warszawy, Warszawa 2017. Witkowski L, Broń pancerna III Rzeszy, t. 1 : Działania bojowe, Warsza wa 2008. Witkowski L, Broń pancerna III Rzeszy, t. 2: Wozy bojowe, Warszawa 2008. Włodarkiewicz W, Przedmoście rumuńskie 1939, Warszawa 2001. Wodzyriski A., 8 Dywizja Piechoty, Warszawa 2016. Wojciechowski J.S., 2 Pułk Strzelców Konnych, Pruszków 1998. Wojny w tym roku nie będzie!, „Dziennik Bydgoski” 1939, nr 154. Wroniszewski J.K, Barykada września, Warszawa 1984. Wróblewski}., Armia „Łódź” 1939, Warszawa 1975. Wrzesień 1939. Świadkowie, Warszawa 2019. Wyrzycki S., 2
Pułk Piechoty Legionów, Pruszków 1992. Wysocki A.W., Warszawa „Stefana upartego”, „Stolica” 1984, nr 36. Wyszczelski L., Obrona Warszawy 1939, Warszawa 2015. Wyszczelski L., O marszałku Edwardzie Śmigłym-Rydzu, Warszawa 2015. Wyszczelski L., Pokka sztuka wojenna w okresie narastania zagrożenia wojennego (1935-1939), „Bellona” 2 012, nr 1.
BIBLIOGRAFIA Wyszczelski L., Tajna gra mocarstw. Wiosna—lato 1939, Warszawa 2014. Wyszczelski L., Warszawa 1939, Warszawa 2009. Wyszczelski L., Wojsko II Rzeczypospolitej, Warszawa 2014. Zaloga S.J., Pokka 1939. Blitzkrieg, Poznań 2009. Zarzycki P., 1 Batalion Mostów Kolejowych, Pruszków 2005. Zarzycki P, 1 Pulk Artylerii Ciężkiej, Pruszków 1997. Zarzycki R, 3 Pulk Artylerii Ciężkiej im. Króla Stefana Batorego, Prusz ków 1993. Zarzycki R, 6Dywizjon Artylerii Konnej im. gen. Romana Soltyka, Prusz ków 1996. Zarzycki R, 7 Wielkopolski Dywizjon Artylerii Konnej, Pruszków 2002. Zarzycki P., 13 Dywizjon Artylerii Konnej, Pruszków 1996. Zarzycki R, 29 Pulk Artylerii Lekkiej, Pruszków 1999. Zarzycki R, Batalion Stołeczny, Pruszków 2005. ZasiecznyA., Broń Wojska Polskiego 1939—1945. Lotnictwo, Marynarka Wojenna, Warszawa 2006. Zasieczny A., Broń Wojska Polskiego 1939—1945. Wojska Lądowe, War szawa 2006. Zawilski A., Bitwy polskiego Września, t. 1 i 2, Łódź 1989. Zbiorowe, Białe plamy. ZSRR—Niemcy 1939—1941, Wilno 1990. Zbiorowe, Generał Michał Tokarzewski Karaszewicz. Pierwszy dowódca konspiracji, Toruń 2020. Zbiorowe, Pokki czyn zbrojny w II wojnie światowej. Wojna obronna Pokki 1939, Warszawa 1979. Z dziejów militarnych Pragi, red. Grabowski Z., Warszawa 1999. Zieliński J., Bielany. Przewodnik historyczny, Warszawa 2015. Zieliński R., Ludzie walczącej Warszawy, „Stolica” 1969, nr 36. Zielonka Μ., Polska broń pancerna w wojnie obronnej 1939 r., cz. 2, „Historia, Wojsko i Technika” 2017, nr 6. Zmyślony W, Leopold Pamuła 1898-1940, „Lotnictwo z Szachownicą” 2006, nr 1. Zonik Z.,
Łączność w oblężonej Warszawie, „Stolica” 1972, nr 36. Zuzga J., Wola. Ludzie i historia, Warszawa 2013. 419
420 TWIERDZA WARSZAWA Archiwalne numery prasy warszawskiej z 1939 roku „Czas” i „Czas 7 wieczór” nr: 241-244, 244 (4 DC), 245, 246, 248-250, 252-254, 256, 258, 266. „Express Poranny” nr: 241-247, 249, 251-264, 267, 268 „Gazeta Wspólna” nr: 3 „Goniec Warszawski” nr: 239-241, 243, 245-248, 251, 253, 254,256258, 260, 261, 264 „Wieczór Warszawski” nr: 247, 249, 270. Strony internetowe https://www.polskieradio.pl/68/2461 /Audio/580323, Obrona-Warsza- wy-we-wrzesniu-1939-relacja-gen-Waleriana-Czumy http://web.archive.Org/web/20140717074817/http://www. um. warszawa, pl/o-warszawie/kompendium-wiedzy/stefan-starzynski?page=O, 1 http://www.warszawal939.pl/ https://www.polishairforce.pl/index.html http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/home.xsp http://www.wp39.struktury.net/ http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/ https://histmag.org/nedza-z-barakow-bezdomni-w-przedwojennej-war- szawie-12072
indeks Abraham Roman 274, 275, 278, 279, 307 Achmatowicz Mustafa 234 Adám Sándor 10 Adamek Mieczysław 76 Adamski, podporucznik połski 188 Ahrendt Werner 76 Albert Kazimierz 209 Aleksandrowicz Kazimierz 87, 109, 425, 426 Alter Franciszek 278, 286, 307, 361 Amann Theodor 103 Anders Władysław 228, 229, 431, 436 Arciszewski Tomasz 128 Aroniszydze Artemi 153, 199, 351 Augustyn Bronisław 246 Badzioch Piotr 333, 334 Baltzer Martin 240 Banaszczyk Teodor 212, 214 Baran Kazimierz 28, 116, 195 Baranowski Tadeusz 51 Bartosiński Jan 127, 158 Bąkowski Zdzisław 218 Becher Jan 269 Beck Józef 35, 94, 95, 111 Bedronek Antoni 234 Behrendt Hans 65 Behrens Friedrich 76 Bekier Alojzy 214 Below Nicolaus von 24 Beneš Edvard 95 Benisławski Michal 266 Blaskowitz Johannes 5, 24, 150, 206, 210, 304,305,311,312,332,341,359,369, 370,373, 374, 381,391, 399,435 Blechert Hugo 333, 356 Blockus Boleslaw 236 Blomberg Werner von 314 Bochenek, właściciel lokalu na Bielanach . 20 Bocheński Tadeusz 61 Bock Fedor von 25, 369 Bock Max 240 Bodo Eugeniusz 44 Boehme Franz 240 Bogdanowicz Tadeusz 30, 48 Bołdin Iwan 26 Bołtuć Mikołaj 284—286 Borowski Jan 76, 342 Bortnowski Władysław 23, 123, 321, 393, 433 Borzęcki Marian 359, 360, 436 Bożek Władysław 101 Bratkowski Jerzy 353 Brauchitsch Walther von 24, 306, 310, 315-317, 369, 399 Brażuk Antoni 127, 128, 151, 157-159, 428 Breith Hermann 172, 188, 429 Brochwiczówna Janina 44 Brodzki Stefan 185 Broki Kazimierz 265 Bryan Julien 78, 144, 223, 255, 256, 308, 309, 432 Brzeski Stanisław 68 Buczyński Stefan 245 Bułak-Bałachowicz Stanisław 129, 130, 227, 267, 287 Buncler
Kazimierz 234
440 TWIERDZA WARSZAWA Cebrzyński Arsen 93 Chajęcki Bronisław 29 147 Chamberlain Neville 36 Chamerski Czesław 214, 215, 217, 341 Chmura Halina 212 Chmura Jakub Witold 124, 142, 199, 212,214,215,217-220 Chômiez Jan 164, 176, 351 Choromański Zygmunt 323 Chotkowski Witold Marian 204, 205 Churchill Winston S. 5 Cichocki Bogdan 115, 346 Cichopek, kapral polski 247 Cichowski Mieczysław 342, 345 Cochenhausen Conrad von 341, 358, 382, 392, 399 Cranz Carl 317 Cranz Friedrich-Karl 333 Crawford Joan 79 Cwynar Michał 121 Czech Bronislaw 278 Czechowski Jan 236 Czerniewski Marian 29 Czerny, kapral polski 346 Czternastek Stanislaw 72 Czuma Walerian 5, 88, 89, 91, 95-97, 99, 112, 115, 116, 123, 125, 128, 129, 133, 135, 138, 140, 142, 146-148, 150-153, 156-158, 164, 168-170, 183, 184, 186, 187, 196, 198, 205, 206, 212, 220, 221, 229-232, 238, 269, 270, 321, 327, 361, 366, 369, 381, 385, 392, 393, 434 Czyżewski Ludwik 105 Dakowski Kazimierz 44 Danek Antoni 72 Daniec Tadeusz 349 Dąb-Biernacki Stefan 304 Dąbrowska Maria 40 Dąbrowski Benedykt 100 Decowski Jacek 152, 244, 272, 308, 314, 333, 371 Dettmer Heinz 72, 76 Dietrich Josef „Seppe” 206, 211 DitlefFNiels Christian 254 Dobratz Kurt 55 Dobrowolski Władysław 241, 243, 244 Domin Stanisław 342, 345 Drecki Władysław 102 Duch Mieczysław 153, 213, 350 Dunin-Wąsowicz Zbigniew 208 DzknottAdam 125 Dżangir Bej Kazum-bek 234 Eberbach Heinrich 163, 182, 183, 187, 428 Emilia, domowniczka Marii Dąbrowskiej 41 Evert Ludwik 262 Eysymont Edward 241, 243 Faury Louis Augustin 37 Fedorczyk Stanisław 234 Feldt Kurt 240 Ferie Mirosław „Ox” 40, 64, 65, 92, 122
Filipowicz Julian 431 Fisch Leon 353 Flamme Henryk 72, 424 Fogg Mieczysław 15, 299 Folga Emanuel 241-243 Fonda Henry 428 Franco Francisco 435 Frank Hans 395 Franz Friedrich-Karl 370 Frey Juliusz 74 Fritsch Werner von 314, 315, 319 Fryc Leon 125 Furgalski Teodor 207 Furman Wincenty 199 Gabszewicz Aleksander „Hrabia Oleś” 56, 60, 72, 74, 76 Galinat Edmund 365-367, 437 Galiński Kazimierz 218, 266, 341, 342, 349 Gall Stanisław 265 Galland Adolf 429 Galla Stanisław 257 Gamelin Maurice 25, 145 Gazicki Michał 342, 345, 347 Geleta Roman 371 Giełżyriski Witold 104, 111, 302 Gieraltowski Marian 235 Gieysztor Stanisław 48 Glawiński (Glazuński), podpułkownik polski 363
INDEKS Głowacki Julian 128 Głuszek Franciszek 192 Gniot Franciszek 334 Godlewski Józef 275 Goebbels Joseph 167, 197, 214, 251, 317, 382 Gołębiowski Jerzy 127, 214, 217 Göring Hermann 120 Góralczyk Stanisław 246 Górecki Bernard 115 Górnicki Andrzej 246, 248, 249 Grabmann Walter 55, 59, 66 Grabowski Edmund 189, 193, 200 Grażyński Michał 110 Grąbczewski Stanisław 126, 128, 151, 201, 204-206, 218 Grobicki Jerzy 207, 431 Grocholski Zdzisław 46 Gryl Florian 356 Grzybowski Jan 184, 351, 352 Grzybowski Wacław 36, 261, 432 Guderian Heinz 160, 187, 239 Guderian Heinz-Günther 187 Gundlach Rudolf 126, 427 Gutezeit Fritz 71, 76 Hackiewicz Władysław 365 Haenicke Siegfried 240 Hamann Heinrich 430 Hammes Karl 120 Hankey Maurice 95 Hankiewicz Stanisław 123, 234 Hase Paul von 341 Hawliczek Czesław 338 Heimann Rudolf 74 Hempel Zygmunt 215 Hernik Stefan 134, 273 Himmler Heinrich 317, 394 Hitler Adolf22,24, 26, 33, 35, 38, 40, 48, 63,168,187,228,250,265,283,314֊318,332,392,396,399-401,433,435 Hlond August 110 Hoepner Erich 84, 105, 106, 163, 165, 287,312 Hory Andras 117 Hoth Hermann 312 Hözzel Werner 66 Hycjanl34, 273 Imiela Marian 68 Ironside Edmund 36, 37 Ivánka Aleksander 362 Iżycki Mateusz 320, 323, 434 Jabłoński Felicjan 290, 380 Jachnina Anna 167, 329, 435 Jan III Sobieski, król Polski 88 Janicki Zbigniew 46 Jankowski Stanisław „Agaton” 45 Jankowski, sierżant polski 339, 340 Janowski Julian 89, 95, 142, 198, 202, 208, 209, 233, 362, 363, 387 Januszewicz Wojciech 93, 102, 120 Járossy Fryderyk 49 Jaroszewicz Władysław 14, 111, 146 Jaskólski Czesław 285 Jeleń Jan 353, 355 Jellenta Stefan
Orfan 246, 248 Jodl Alfred 316 Jurandot Jerzy 49 Jürgens Friedrich-Wilhelm 277 Kaczyński, ksiądz 262 Kalandyk Józef 123, 142, 173, 174, 193, 194, 307, 337, 351-355, 364, 429 Kaliński Władysław 105, 106, 387 Kamiński Bronisław 273, 279, 280, 282 Kämpfe Rudolf 206 Kann Maria 299 Kański Władysław Feliks 218 Karczewski Lechosław 265 Karubin Stanisław 102 Kasprzycki Tadeusz 63, 87, 88, 96, 99 Kassian Antoni 153, 184, 351, 352 Kawnik Erwin 72 Kazimierczak Mieczysław 121 Keitel Wilhelm 38, 252, 306, 316, 317 Kenig Marian Mieczysław 128, 129, 387 Kennard Howard William 47, 94 Kennedy John Fitzgerald 37 Kennedy Joseph 38 Kesselring Albert 65, 399 Kępiński Władysław 265 Kiedrzyński Władysław 121 Kiewitz Werner 252, 253 Klaczyński Kazimierz 276 441
442 TWIERDZA WARSZAWA Kleeberg Franciszek 260, 261, 304, 401 Kleist Ewald von 239 Klimas Antoni 272, 354 Kniaziołucki Leon 263 Knoll-Kownacki Edmund 210, 211, 306, 361 Kochanowski Michał 246, 431 Koeb Stefan 269 Komierowski Witold 153 Korejwajan 182 Kostrzewska Barbara 44 Koszucki (Koszudzki) Feliks 258, 432 Kotowski Stefan 124, 208, 235, 245, 246, 248 Kowalczyk Adam 31, 54 Kowalewski Jan 146 Kowalow Michaił 26 Kowalski Bolesław 127 Kowalski Karol 246, 249 Kowalski Kazimierz 234, 240 Kowalski, mieszkaniec Młocin 284 Kozika Stanisław 248 Kozłowski Stanisław 125 Krahelski Jan 262 Krampf Heinrich 280 Kraskowski Robert Stanisław 126, 187, 193, 205, 214, 271 Krasnodębski Zdzisław 31, 54, 92 Krawczyńska Jadwiga 288 Krukowicz-Przedrzymirski Emil 23, 124, 228, 229 Kryger Mieczysław 154 Krzyk Adolf 10 Ksyk Edward 334, 386 Kubicki Michał 271 Küchler Georg von 228, 239, 240, 252, 305, 306, 316, 317, 341 Kuczajowski Wacław 235 Kuiski Julian 29 Kułakowski Marian 380 Kusociński Janusz 125,214, 216, 342, 343 Kutrzeba Tadeusz 5, 23, 123, 150, 210— -212, 222, 228, 269, 270, 273, 274, 286, 304, 307, 321, 322, 327, 335, 337, 361, 363, 366, 368, 369, 373, 374, 380-382, 393, 435, 437 Kuźmiński Aleksander 363, 436 Kwiatkowski Eugeniusz 85, 108 Landau Ludwik 41, 48, 138, 290 Langbehn Joachim 103 Lange Karol 282 Lankau Józef 125 Lauchen Meinrad von 163, 170, 430 Launhard Stanisław 104 Lauterbach Jan Alfred 118 Laveaux Ludwik de 235, 241, 248 Lawicz-Liszka Wilhelm Andrzej 234, 308, 361 Lawiński Ludwik 49 Leeb Wilhelm von 145, 305, 311, 370 Legutko Władysław 337, 338 Lesiak Władysław 61 Levittoux
Janusz 234 Lewandowski Stefan 346 Libicki Konrad 119 Lipiński Wacław 76, 142—144, 163, 168-170, 196, 213, 252, 254, 261-263, 269, 301, 327, 335, 359-361, 363, 377, 380 Lipski Józef 35 Lisiewicz Adam 308 Loeper FriedrichWilhelm von 271 Lorentz Stanisław 43, 118, 380 Lubomirski Zdzisław 261-263, 432 Łaganowski Stanisław 175, 176, 439 Łaszkiewicz Stefan 93 Łazoryk Włodzimierz 68 Łokuciewski Witold „Piękny Tolo” 56, 60 Łonicki Janusz 173, 183 Łukowicz Szczepan 212, 214, 218 Maciejak Stanisław 371 Maciński Janusz 92 Maczek Stanisław 428 Majewski Jerzy 208 Makowski Wacław 82, 84 Małek Stanisław 308 Małgorzewski Józef 53, 391 Manstein Erich von 375 Marschak Leopold 32 Masternak Marian 153, 212, 214-217 Matzenauer Karol 326 Maziarz Jan 191 Mazurkiewicz Feliks 271 Mazurkiewicz Kazimierz 123
INDEKS Mąkowski Tadeusz Józef 214 Meisel, porucznik niemiecki 175, 225 Meissert, kapitan niemiecki 344 Merklejn Kazimierz 152 Mettig Martin 65, 67 Michałkowski Feliks 126-128, 214, 216, 217, 427 Mieszkowski Józef 246 Miklas Feliks 235, 258 Milch Erhard 399 Milian Stanisław 124, 208, 234 Minowicz Edmund 49 Mloszewski Jan Marian 254 Młot-Fijałkowski Czesław 23 Modrzejewska Helena 195 Moltke Hans von 35 Mołodyński Mieczysław Jan 388 Mołotow Wiaczesław 26, 38, 168, 251, 382 Mościcki Ignacy 61-63, 95, 107, 395, 426 Mussolini Benito 38 Myszkowski Witold 44 Napoleon I Bonaparte, cesarz Francuzów 431 Neugebauer Zygmunt 352 Niedziałkowski Mieczysław 262, 263, 292, 323, 359, 360, 367 Niedzielin Eugeniusz 113, 426 Niedzielski Wacław 153 Niewiadomski Teodor 39 Niewiara Andrzej 56 Nikolin, polski sierżant 388 Noël Léon 47, 95 Nowak Leon 120 Nowakiewicz Eugeniusz 101, 102 Nowakowski Władysław 115 Nowodworski Leon 359, 367, 280, 436 Nuhn Walter 70 Obrębowski Stefan Józef 247, 260, 432 Odorkiewicz Cyprian 29 Około-Kułak Jan 330 Okrzeja Stefan Aleksander 426 Okrzeja Stefan Stanisław 65, 114, 426 Okulicki Leopold 132, 198, 269, 271-273, 308, 333, 354, 363, 372 Okuszko Roman 354 Olbricht Friedrich 280 Olewiński Bolesław 60 Olkowski Władysław 351 Olszewski Mieczysław 49, 72 Ołpiński Józef 106 Ombach Edward 133, 134 Opulski Tadeusz 115, 120 Ordonówna Hanka 299 Orlik-Riickemann Wilhelm 304 Orman, kapral polski 216 Orzechowski Konrad 380 Ossowiecki Stefan 35, 422 Otto Julian 368 Pacak-Kuźmirski Zdzisław 154, 156, 188— -193, 355,428 Palafox y Melzi José 231, 431 Palusiński Jerzy 58-60 Pamuła
Leopold 31, 75, 76 Pancerz Kazimierz 112, 113, 173 Paprocki Kazimierz 176 Pawlikowski Stefan 31, 54, 67, 72, 77, 114, 121 Perlbach, esesman 394 Petzel Walter 240, 363, 368, 369 Piasecki Karol 263, 327 Piątek Leonard 10 Piechocki Tadeusz 235 Pieracki Bronisław 14, 423 Pietrzak, kapral polski 346 Pietrzyk Jan 341 Piękoś Stanisław 218, 271 Pikulski Wiesław 272 Piłsudski Józef 230, 369, 400, 421, 422 Piłsudski, podchorąży polski 387 Piotrowski Anatol 68, 71, 76 Pipes Richard 329 Piskor Tadeusz 99 Plewka Stefan 181, 194 Pohoski Jan 147, 359 Pokrowski, porucznik polski 259 Pokrzywa Feliks 272 Polakowski Eugeniusz 191 Poraj-Koźmiński Stanisław 261, 432 Porwit Marian 131, 132, 150, 157, 164, 186, 187, 193, 198, 204, 206, 212, 213, 220, 244, 269, 270, 273, 307, 313, 333, 340, 361, 385 443
444 TWIERDZA WARSZAWA Pragłowski Aleksander 228, 231, 261, 263, 327, 361-363, 366, 368, 369, 373, 374, 376, 380, 431 Prauss Tadeusz 68 Prchala Lev 95 Preobrażeński Eugeniusz 176 Prételat André-Gaston 144 Przybora Jeremi 391 Przyjałkowski Zdzisław 279, 306 Przypkowski Tadeusz 111 Puchalski Marian 182, 183 Pukacki Marian 337 Pytłosz Jerzy 340 Rachmaninow Siergiej 324 Radomski Jerzy 74, 75 Radzikowski Zbigniew 215, 216 Radziszewski Wisław 235, 257-259 Radzymiński Ignacy 367 Rak Antoni 282 Rakowski Janusz 85, 108 Regulski Janusz 139, 140, 289 Reichenau Walter von 24, 106, 163, 239, 300 Reinhardt Georg-Hans „Der Lange Rein hardt” 159, 160, 163, 171, 172, 174, 177, 185, 192, 200, 206, 211, 355 Ribbentrop Joachim 26, 38, 317, 382 Richert Johann-Georg 257, 260 Richthofen Wolfram von 174, 223, 226, 312, 332 Riess Stanislaw 364, 365, 437 Rode-Czerwiński Rudolf 129 Roettig Wilhelm 434 Rogala, kapitan polski 261 Rola-Arciszewski Stanislaw 261-263, 432 Roosevelt Franklin Delano 256, 432 Rosiek Józef 153, 348 Rosinski Zygmunt 39, 153, 422 Rostworowski Stanisław 208, 238, 264, 265, 297, 319, 386, 397, 430 Roszka Władysław 181 Rowecki Stefan 148 Rozborski Marian Jan 142, 199 Rozwadowski, pułkownik polski 363 Rożnowski Bohdan 152 Rómmel Juliusz 5, 23, 148-151, 200, 206, 207, 210, 220, 221, 227, 228, 230- -233, 252-254, 260, 261, 263, 270, 286, 296, 306, 307, 320-324, 327, 356, 360-363, 366, 374, 377, 383, 385, 387, 389, 391, 393, 428, 431, 434, 437, 438, 441 Różniecki Józef 263 Rudnicki Edmund 378 Rudnicki Klemens 386 Rudowski Tadeusz 282 Rudzki Przemysław 41 Rundstedt Gerd von 24, 106,
206, 304, 311,369, 375,399 Ruxer Jan 353 Ryan Robert 428 Rydz-Śmigły Edward 22, 23, 39, 46, 59, 63, 83, 85, 87, 100, 119, 210, 211, 229, 239, 253, 264, 320, 366, 395, 422, 423 Rylski Józef 173 Ryś-Trojanowski Mieczysław 88, 91, 99, 133 Safin Stanisław 257-259 Sanojca Antoni 152, 193 Satosi György 9 Sas Kazimierz 291 Sawicki Józef 181 Sawicz Tadeusz 100, 239 Schaub Oskar 176, 185 Schellenberg Walter 396 Schimman Hermann 394 Schleif Fritz 66, 71, 72 Schmidt August 334 Schmidt Rudolf 105 Schneider Georg 74 Schob Herbert 58 Schocki Józef Schön, porucznik niemiecki 70 Schulenburg Friedrich-Werner von der 168, 251 Schwantes Günther 333, 371 Sebyła Władysław 79 Sebyłowa Sabina 79, 295 Sempoliński Ludwik 44 Sempoliński Wladyslaw 126, 127, 151, 183, 271 Shaw Robert 428 Siarkiewicz Zdzisław 243
INDEKS Sidorowicz Gustaw 73, 74, 93 ֊ Sikorski Władysław 135, 437 Skonieczny Wacław 283 Skrzydlewski Józef 85 Skwarnicki Józef 234 Slávik Juraj 95 Sławoj-Składkowski Felicjan 41, 63, 82, 110, 119 Smela Jan Józef 241 Smokowski Marian 209 Smolarz Ludwik 349 Smorawiński Mieczysław 88 Smosarska Jadwiga 15 Smulikowska Maria 291 Soro Giovanni Vincenzo 49 Sosabowski Stanisław 235, 236, 241, 246, 249, 252, 257, 259, 260, 266, 385, 388 Sosnkowska Jadwiga 298 Sosnkowski Kazimierz 96, 97, 134, 135, 298, Sil Sowiński Józef Longin 154 Spielvogel Werner 174 Spychalski Józef 96, 152, 245, 271, 272, 339, 340 Sroka Szczepan 266 Stachiewicz Wacław 22, 52, 89, 119,123, 131, 138, 142, 148-150, 170, 211, 239 Stalin Józef38, 265, 382 Stanek Bronislaw 44 Stanisław, domownik Marii Dąbrow skiej 41 Starzewski Paweł 95 Starzyńska Paulina 39 Starzyński Stefan Bronisław 11, 14, 17, 19, 29, 36, 39, 43, 45, 61, 79, 82, 111, 112, 135, 140, 141, 146-149, 167, 197, 213, 229, 230, 236, 254, 261-263, 267, 269, 289, 291-293, 301, 321, 323, 324, 327, 336, 359, 360, 362, 367, 378, 380, 382-384, 393, 394, 437, 438 Stauffenberg Klaus Schenk von 433 Stebelski, pułkownik 52 Steinhardt Dietrich 356 Stewart James 79 Stoga Roman 121 Stopa Stanisław 205, 351 Stpiczyriska Maria 391 Strehl Leon 380 Strzelecki Kazimierz 208 Strzelecki Leon 307 Strzembosz Wiktor 120 Suchocki Józef 113, 177, 180, 181, 194 Sulisławski Mieczysław 99 Sulkiewicz Leon Hozman-Mirza 234 Sulkowski Zygmunt 164, 182 Szalek Edward 291 Szałowski Jerzy 101 Szaposznikow Eugeniusz „Szaposzka” 64 Szawłowski Feliks 199, 371 Szembek Józef 35 Szigorra Anton
174 Sziklai Ferenc 10 Szmejl Stanisław 60 Szopę Henryk 92 Szostak Bronisław 326 Szpilman Henryk 137 Szpilman Władysław 48, 62, 86, 137, 141, 325 Szylling Antoni 85 Szyszka Feliks 71-73 Śniadowski Stanisław 241 Śnigier Stanisław 183 Świątek Wiktor 247, 248 Świeyla-Świeykowski Emanuel de 353 Świętochowski Zbigniew 53, 321 Teske Witold 354 Tewzadze Walerian 142, 356 Ihomme Wiktor 148, 219, 220, 269, 285, 374, 393 Thun Stanisław 235, 258 TokarzeWski-Karaszewicz Michał 306, 327, 359-362, 366, 367, 434, 437 Tomaszewski Tadeusz 89, 90, 91, 98, 99, 104, 123, 128, 133, 135, 138, 146, 150, 156, 168, 175, 183, 185, 195, 233, 269, 273, 321, 327, 359-361, 376, 378, 384 Tyczyński Wojciech 352 Tylliä Kazimierz 53 Tyszka Stefan 82 Tyszkiewicz Stanisław 29 445
446 TWIERDZA WARSZAWA Ulatowski Leon Franciszek 133, 427 Ulex Wilhelm 312 Umiastowski Roman 86, 135—138, 140, 141,143, 144, 290 Underka Rudolf 29 Urbanowicz Władysław 365 Urbańczyk, porucznik polski 246 Urbšys Juozas 33 Wadas Bronisław 372 Walicki Marian 276, 278, 435 Waniszyn Józef 272 Weber Anton 394 Weichs Maximilian von 305, 311, 391 Wernic Leon 263 Węgrzyn Franciszek 235 Wieniawski Antoni 348, 349 Wierzbicki Andrzej 359, 360, 436 Więckowski Edward 68-70 Wilimowski Ernest 10, 11 Winch Tadeusz 201 Winiarski Władysław 133, 427 Wodecki Bolesław 285 Wojciechowski Tadeusz Wojciech 308, 363, 368, 369 Wolz Otto 76 Wróblewski Józef 206 Wyrwicki Eugeniusz 31, 67, 320, 434 Wysiadecki Wacław 338 Zaborowski Konstanty 234 Zacharewicz Witold 15 Zagłoba-Kaniowski Roman 153, 186, 193, 199 Zając Józef 27, 33, 52, 115, 120 Zakrzewski Tadeusz 320 Zamorski Kordian Józef 117 Zaremba Zygmunt 128, 129, 262, 263, 323, 359, 360 Zawidzki Stefan 61 Zbijewski Konstanty 266, 342, 347, 436 Zbrowski Zygmunt 131, 217, 354 Zielonko-Zielonka Wacław 125 Zimińska Mira 299 Znicz Michał 49 Zsengellér Gyula 9, 10 Zulauf Juliusz 123, 206, 228, 229, 233, 234, 236, 237, 240, 252, 361, 385, 436 Zyndram-Kościałkowski Marian 14 Żabiński Jan 20 Żejmówna Maria 44 Żeleński Jan 127 Żmudziński Jan 235 Żongołłowicz Eugeniusz 233, 235, 269, 361 Żółtowska Teresa 283 Bayerische Staatsbibliothek München
|
| adam_txt |
Spis treści Prolog 9 Rozdział í W przededniu apokalipsy 12 Rozdział 2. Alarm dla miasta Warszawy! 51 Rozdział 3. Niespodziewane zagrożenie 81 Rozdział4. Wielka ewakuacja 105 Rozdział 5. Kluczowe decyzje 123 Rozdział 6. Godzina próby 151 Rozdział 7. Bitwa o Warszawę: 9 września 170 Rozdział 8. W cieniu bitwy nad Bzurą 198 Rozdział 9. Podwójna pętla okrążenia 222 Rozdział 10. W obliczu sowieckiej agresji 251 Rozdział 11. Z pomocą dla Armii„Poznań" 269 Rozdział 12. Życie i śmierć w oblężonej stolicy 288 Rozdział 13. Bić się czy kapitulować? Rozdział 14. Szturm generalny Rozdział 15. Kapitulacja Epilog 399 Bibliografia 403 Przypisy 421 Indeks 439 Źródła zdjęć 447 368 337 304
Bibliografìa Wspomnienia i pamiętniki Abraham R., Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury, Warszawa 1990. Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 15: Wrzesień 1939. Listy kaliskie. Listy płockie, red. T. Epsztein, J. Ma jewska, A. Bańkowska, Warszawa 2014. Artymowski S., Plan zagłady Warszawy, Warszawa 2019. Below von N., Byłem adiutantem Hitlera, Warszawa 2013. Borkowski L., Zakrzewski S., Zamek płonie, „Stolica” 1971, nr 36. Bródno i okołice w pamiętnikach mieszkańców, t. 1, red. R.E. Stolarski, Warszawa 2010. Buczyński S., Suwalszczyzna 1939-1944, Warszawa 19 91. Churchill W.S., Druga wojna światowa, t. 1, ks. 2, Gdańsk 1995. Dąbrowska Μ., Dzienniki 1936-1945, Warszawa 2000. Dymek z papierosa. Wspomnienia o scenach, scenkach i nadscenkach, red. K. Rudzki, Warszawa 1959. ERKA, Ostatni rozkaz marsz. Śmigłego, „Kultura”, 1951, nr 5/43. Goebbels J., Dzienniki, t. 2: 1939-1943, Warszawa 2 013. Haider E, Dziennik wojenny. Codzienne zapiski szefa Sztabu Generalnego Wojsk Lądowych 1939—1942, t. 1: Od kampanii polskiej do zakończe nia ofensywy na Zachodzie (14.8.1939-30.6.1940), Warszawa 1971. Hory A., Misja dyplomaty, „Karta” 2010, nr 64. Horzelski J.P., Notatki z 1939 r, „Zeszyty Historyczne Kultury Pary skiej”, nr 111, Paryż 1995. Jankowski S., Zfałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie, Warsza wa 2019.
404 TWIERDZA WARSZAWA Jeuthe S., Stolica się broni, „Stolica” 1984, nr 36. Kirkor S., Ewakuacja Ministerstwa Skarbu w 1939 roku, „Zeszyty Histo ryczne Kultury Paryskiej”, nr 20, Paryż 1971. Kmiecik T., Sztab Generalny (Główny) Wojska Pokkiego w latach 1913 -І939, Słupsk 2005. Krajewska J., Warszawa w rozmowach, Warszawa 2016. Kuiski J., Inauguracyjne posiedzenie Komitetu Obywatelskiego, „Stolica” 1965, nr 35. Kuiski WW, Pamiętnik b. polskiego dyplomaty (dok.), „Zeszyty Histo ryczne Kultury Paryskiej”, nr 43, Paryż 1978. Kwiatkowski E., Dziennik czynności ministra skarbu, „Zeszyty Histo ryczne Kultury Paryskiej”, nr 96, Paryż 1991. Landau L., Kronika lat wojny i okupacji, t. 1: Wrzesień 1939 — listopad 1940, Warszawa 1962. Lipiński W, Dziennik. Wrześniowa obrona Warszawy, red. J.M. Kłocz- kowski, Warszawa 1989. Łokuciewski W, Mójpierwszy strzał, „Skrzydlata Polska” 1967, nr 34-35. Łokuciewski W, Wspomnienie o Okrzei, „Skrzydlata Polska” 1967, nr 36. Malinowski T., Kampania wrześniowa i nasze przygotowanie do wojny, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 62, Paryż 1982. Małgorzewski J., A więc wojna!., red. S. Majewski, „Stolica” 1975, nr 35. Markert W, 86Pułk Piechoty, Pruszków 2004. Markert W, Generał brygady Stanisław Franciszek Sosabowski 1892- 1967, Warszawa 2012. MarschakL., WRWD 13 nad zamarłą Warszawą, „Stolica” 1972, nr 36. Matuszewski L., Pogotowie Harcerzy w Warszawie w roku 1939, „Stolica” 1984, nr 41. Miłecka-Marczuk J., Ochotnicy w obronie Warszawy, „Stolica” 1975, nr 35. Milion Walecznych, red. L. Moczulski, L. Wysznacki, Warszawa 1971. Mohortyński
P., Moje przeżycia w 1939 roku, „Zeszyty Historyczne Kul tury Paryskiej”, nr 32, Paryż 1975. Niedzielin E., Płonąca barykada, „Stolica” 1969, nr 36. Obrona Warszawy 1939 we wspomnieniach, red. Μ. Cieplewicz, E. Ko złowski, Warszawa 1984. Obrona Warszawy we wrześniu 1939 r. w relacjach jej uczestników, oprać. Andrzej Wesołowski, „Niepodległość i Pamięć” 2010, nr 17/1 (31).
BIBLIOGRAFIA Ordon S. (Rostworowski S.), Łuna nad Warszawą, Edinburgh 1941. Pacak-Kuźmirski Z., Reduta 56, Warszawa 1966. Pamiętniki z obrony Warszawy, red. H. Buczyńska, Warszawa 1942. Piekarski B. K., Zielna 25-, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 30, Paryż 1974. Pipes R., Zylėm. Wspomnienia niezależnego, Warszawa 2004. Porwit Μ., Obrona Warszawy wrzesień 1939 r. Wspomnienia i fakty, Warszawa 1979. Pużak K., Wspomnienia 1939—1945, „Zeszyty Historyczne Kultury Pa ryskiej”, nr 41, Paryż 1977. Rakowski J., Diariusz wrześniowego dramatu, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 39, Paryż 1977. Regulski}., Wrzesień, „Stolica” 1966, nr 36. Relacje z Kampanii Wrześniowej podpułkownika Romana Umiastowskiego, red. PM. Żukowski, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 161, Paryż 2007. Riess S., Dziesięć godzin w Warszawie, „Jednodniówka Lotnictwa Pol skiego w Anglii”, b.d.w. Rómmel J., Za honor i ojczyzną, Warszawa 1958. Schellenberg W, Wspomnienia arcyszpiega Hitlera, Warszawa 2009. Sosabowski S., Droga wiodła ugorem, Kraków 2014. Sosabowski S., Z dziejów obrony Warszawy wrzesień 1939, „Bellona” 2018, nr 1. Sosnkowska J., Kowalski W.T., W kręgu mitów i rzeczywistości, Warsza wa 1988. Sosnkowski К., Cieniom września, Warszawa 1989. Sebyłowa S., Notatki z prawobrzeżnej Warszawy, Warszawa 1985. Smulikowska Μ., W obronie Warszawy, „Stolica” 1968, nr 39. Soro G., Upadek Pokki, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 9, Paryż 1966. Stachiewicz W, Pisma, Тот II: Rok 1939, „Zeszyty Historyczne Kultu ry Paryskiej”, nr 50, Paryż 1979. Szacherski Z., W szpitalu w
oblężonej stolicy, „Stolica” 1964, nr 35. Szpilman W, Pianista. Warszawskie wspomnienia 1939-1945, Kraków 2002. Walka o dobra kultury Warszawa 1939—1945, t. 1-2, red. Stanisław Lo rentz, Warszawa 1970. 405
406 TWIERDZA WARSZAWA Wehrmacht 1939. Szkice z bojów Kampanii Wrześniowej, red. P. Grysztar, D. Marszałek, Oświęcim 2019. Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, red. Μ. Cieplewicz, E. Ko złowski, Warszawa 1989. Zaremba Z., Kołodziejczyk A., Diariusz z obrony Warszawy, „Niepod ległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Zieliński R., Ludzie walczącej Warszawy, „Stolica” 1969, nr 36. Ziemięcki A., Pamiętnik z oblężonej Warszawy, „Stolica” 1961, nr 38—39. Opracowania II wojna światowa. Encyklopedia uzbrojenia, red. A. Zasieczny, Warszawa 2000. 1939-1945 Pro Memoria, kom. red. GUS pod przewodn. J. Witkowski, Warszawa 2015. 20-lecie komunikacji w Polsce odrodzonej 1918-1939, red. Μ. Dąbrow ski, Kraków 1939. Arct B., Szturmowcy Warszawy, Warszawa 1964. Atlas lotnisk polskich, Warszawa 1933. Barbasiewicz Μ., Warszawa. Perlą Północy, Warszawa 2014. Bartelski L.M., Na Mokotowie 1939—1945, Warszawa 19 71. Bartelski L.M., Walcząca Warszawa, Warszawa 1968. Bartoszewski W, 1859 dni Warszawy, Kraków 1974. Bartoszewski W, Warszawski pierścień śmierci 1939—1944, Warszawa 1970. Bartoszewski W, Brzeziński B., Moczulski L., Kronika wydarzeń w War szawie 1939-1949, 'УЈжѕгаѕњ 1970. Baliszewski D., Historia nadzwyczajna, Wrocław 2009. Battistelli P.P., Niemieckie dywizje pancerne. Lata Blitzkriegu 1939—1940, Warszawa 2010. Bauer P., 7 Dywizjon Artylerii Konnej Wielkopolskiej. Część II: Wrzesień 1939, „Grot: Zeszyty Historyczne”, 2001, nr 11. Bauer P., 17 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. króla Bolesława Chrobrego, Pruszków 1994. Bauer P., 69 Pułk Piechoty, Pruszków 1997. Bauer P, Polak B., Armia
Poznań w wojnie obronnej 1939, Poznań 1983.
BIBLIOGRAFIA Bączyk N., Lotnicza iluzja — efektywność Brygady Bombowej w kampanii 1939 roku, „Technika Wojskowa Historia” 2012, nr 5. Bączyk N., „Plan Z i jego realizacja” - inne spojrzenie, „Technika Woj skowa Historia” 2012, nr 6. Becker J., Policja państwowa garnizonu VI miasta stołecznego Warsza wy w obronie stolicy 1939 roku, „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Beevor A„ Druga wojna światowa, Kraków 2013. Bernaś-Kostynowicz A., Ochotnicze oddziały obrony Warszawy we wrześ niu 1939 r., „Stolica” 1984, nr 3 6. Bida A., Walcząca Warszawa, „Stolica” 1967, nr 37. Bielecki Z., Dębowski R., Warszawski wrzesień 1939, Warszawa 1984. Bielski Μ., Grupa Operacyjna „Piotrków 1939”, Warszawa 1991. Bishop Ch., Eskadry Luftwaffe 1939-1945, Warszawa 2 015. Błasiak S., Krasnodębski, „Lotnictwo z Szachownicą” 2002, nr 1. Brodowska Μ., Drogi do niepodległości. Przewodnikpo Woli, Warszawa 2018. Bryja Μ., Artyleria niemiecka 1933-1945, Warszawa 1996. Bryja Μ., Panzerwaffe. Niemieckie wojska szybkie 1939-45, Warszawa 1996. Bryja Μ., Piechota niemiecka 1939—1945, t. 1, Warszawa 1999. Böhler J., Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce, Kraków 2011. Cabanowski Μ., Generał Stanisław Bułak-Bałachowicz w 1939 i 1940 roku, „Niepodległość i Pamięć” 1995, nr 2/3 (4). Cieplewicz Μ., Ochotnicze formacje obrony Warszawy, „Stolica” 1981, nr 37. Cieślak K., Gawrych W, Glass A., Samoloty myśliwskie września 1939, Warszawa 1987. Cynk J.B., Polskie lotnictwo myśliwskie w boju wrześniowym, Gdańsk 2000. Cynk J.B., Wrzesień 1939. Siły lotnicze Polski i Niemiec, Warszawa 1989. Cywilna obrona Warszawy we
wrześniu 1939 r. Dokumenty, materiały prasowe, wspomnienia i relacje, red. L. Dobroszycki, Μ. Drozdow ski, Μ. Getter, A. Słomczyński, Warszawa 1965. Datner Sz., 55 dni Wehrmachtu w Polsce. Zbrodnie na polskiej ludności cywilnej w okresie 1.IX-25.X. 1939 r., Warszawa 1967. Davies N., Powstanie ‘44, Kraków 2006. Dąbrowska A., Nasz duch jest silniejszy, „Polska Zbrojna” 2017, nr 9. 407
408 TWIERDZA WARSZAWA Dobroszycki L., Prasa polska w okresie kampanii wrześniowej (1-28 września 1939 r), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskie go” 1966, nr 5/1. Doyle D., Niemieckie pojazdy wojskowe II wojny światowej, Poznań 2012. Drozdowski M.M., Alarm dla Warszawy. Ludność cywilna w obronie stolicy we wrześniu 1939 r., Warszawa 1975. Drozdowski M.M., Służba zdrowia w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r., „Stolica” 1967, nr 38. Drozdowski M.M., Starzyński. Legionista, polityk gospodarczy, prezydent Warszawy, Warszawa 2006. Drozdowski M.M., Znaczenie warszawskiego września, „Stolica” 1979, nr 35. Duber P., General Juliusz Rómmel premierem! Zapomniany epizod z września 1939 roku, „Niepodległość i Pamięć” 2006, nr 13/1 (22). Dunin-Wąsowicz K., Na Żoliborzu 1939—1945, NIxíxlxnz. 1984. Dunin-Wąsowicz K., Warszawa w latach 1939-1945, Warszawa 1984. Dymek R, Samodzielna Grupa Operacyjna Narew 1939 w polskiej histo riografii wojskowej, Poznań 1999. Emmerling Μ., Brygada Pościgowa kontra Luftwaffe, „Militaria XX Wie ku” 2005, nr 5. Emmerling Μ., UZG 1 w kampanii wrześniowej 1939, „Militaria XX Wieku” 2011, nr 3. Emmerling Μ., Operacje powietrzne Luftwaffe 1 września 1939 r., cl. 1, „Militaria XX Wieku” 2004, nr 2. Emmerling Μ., Operacje powietrzne Luftwaffe 1 września 1939 r, cz. 3, „Militaria XX Wieku” 2005, nr 2. Emmerling Μ., Polskie zwycięstwa powietrzne w 1939 roku według usta leń komisji Bajana i ich wiarygodność w świetle dokumentacji ar chiwalnej, Część 1: Dywizjony brygady Pościgowej III/1 i IVU oraz eskadry szkolne, „Technika Wojskowa Historia” 2016, nr
spec. 4. Emmerling Μ., Stukageschwader 77 w 1939 r., cl. 2, „Technika Woj skowa Historia” 2015, nr 1. Encyklopedia Warszawy, oprać, zbiorowe, red. nacz. B. Petrozolin-Sko- wrońska. Warszawa 1994. Fedorowicz A., Druga Rzeczpospolita w 100przedmiotach, Warszawa 2019. Forczyk R., Fali Weis. Najazd na Polskę 1939, Poznań 2020.
BIBLIOGRAFIA Gałęzowski Μ., Wierny żołnierz Niepodległej. Ppłk Wacław Lipiński, „Polska Zbrojna Historia” 2019, nr 3-4. Gańczak E, Śmierć prezydenta, „Pamięć.pl” 2014, nr 12. Gawałkiewicz Ns.,Jak zginął generał von Fritsche?, „Stolica” 1978, nr 40. Gawryszewski A., Ludność Warszawy w XX wieku, Warszawa 2009. Gawkowski R., Dawnych przystani wioślarskich czar, czyli nadwiślańska rekreacja warszawiaków w li Rzeczypospolitej, „Kronika Warszawy” 2011, nr 1. Gawkowski R., Moja Dzielnica Włochy. Historia Włoch i Okęcia, War szawa 2010. Gilbert. Μ., Druga wojna światowa, Poznań 2011. Glass A., Losy samolotów polskich po 1 września 1939. Ewakuacja, „Aero” 1990, nr 10-12. Glass A., Samoloty myśliwskie PZL RH, PZL P.24, Piekary Śląskie 2011. Głowacki L, Miasto broni się i atakuje, „Stolica” 1962, nr 38. Głowacki L, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985. Główka J., Generał Juliusz Zulauf- dowódca i obywatel Kielc, „Studia Muzealno-Historyczne” 2018, nr 10. Gnat-Wieteska Z., Rzeka Wisła i jej rola w Kampanii Wrześniowej, „Nie podległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Grzelak C., Kresy w czerwieni, Warszawa 1998. Grzelak C., Stańczyk H., Kampania pokka 1939 roku, Warszawa 2005. Guz E., Sojusz Hitler — Stalin, Warszawa 2017. Guz E„ Zagadki i tajemnice Kampanii Wrześniowej, Warszawa 2015. Нас P., Bellum incognitum — wojna nieznana. Użycie broni pancernej w Kampanii Polskiej w 1939 roku — oczekiwania a rzeczywistość, „Technika Wojskowa Historia” 2015, nr 6. Нас P., Niełatwy dzień. Walki pod Brwinowem, Swięcicami i Ołtarzewem 12 września 1939 roku,
„Technika Wojskowa Historia” 2016, nr spec. 4. Нас P., Pięć, czyli siedem, czyli dziesięć. Armie w wojsku polskim w kam panii 1939 roku, cz. 1, „Technika Wojskowa Historia” 2017, nr 1. Нас P., Pięć, czyli siedem, czyli dziesięć. Armie w wojsku polskim w kam panii 1939 roku, ci. Ί, „Technika Wojskowa Historia” 2017, nr 2. Hargreaves R., Blitzkrieg w Polsce. Wrzesień 1939, Warszawa 2009. 409
410 TWIERDZA WARSZAWA Informator-Przewodnik po Warszawie z najnowszym spisem ulic Wielkiej Warszawy, Warszawa 1933. Iwanowski W, Działania nad Bzurą a obrona stolicy, „Stolica” 1962, nr 35. Jagiełło Z., Piechota Wojska Polskiego 1918—1939, ^Warszawa. 2005. Janicki K., Kuzak R., Kaliński D.; Zaprutko-Janicka A., Przedwojenna Pokka w liczbach, Warszawa 2020. Janicki P., Armata wz. 1897 kal. 75 mm (Schneider), Warszawa 2014. Janowicz К., Gladiatorzy polskiego września,,Aeroplan” 2012, nr 1. Janowicz К., Kosynier z Brygady, Wojciech Januszewicz, „Militaria XX Wieku” 2007, nr 2. Janowicz К., Luftflotte Լ Lublin 2002. Janowicz К., Luftflotte IV1939, Lublin 2003. Janowicz K., Myśliwiec z Choszczówki, „Militaria XX Wieku” 2009, որ 3. Janowicz К., PZL PH przeciwko Bf 109, „Aeroplan” 2014, որ 2. Janowicz К., Wojna - najważniejszy sprawdzian Jedenastki, ,Aeroplan” 2011, nr 5/6. Jaroszewski T.S., Księga pałaców Warszawy, Warszawa 1985. Jasiński G., Nowicki K., FestungWarschau, „Poligon” 2011, nr 4. Jaworski J„ Zapomniany aliant, „Polska Zbrojna” 2016, nr 9. Jellenta S., Kto walczył na Saskiej Kępie, „Stolica” 1958, nr 29. Jellenta S., Na Saskiej Kępie, „Stolica” 1958, nr 25. Jellenta S., Obrona Warszawy 1939. Bój na Ochocie 9.IX. W oczach Niemca, „Stolica” 1961, nr 36. Jellenta S., Saska Kępa w walce, „Stolica” 1975, nr 35. Jēkabsons Ē., Wrzesień 1939 roku w Warszawie: sprawozdania: Posektwa Łotwy, „Europa Orientalis. Studia z dziejów Europy Wschodniej i Państw Bałtyckich” 2014, nr 5. Jędrzejewski D., Lalak Z., Niemiecka broń pancerna 1939—1945, War szawa 1994. Jungowski E., O
rycerskim lotniku z Brygady Pościgowej, „Stolica” 1966, nr 36. Jurga T., Bzura 1939, Nxsaawà. 1984. Jurga T., Obrona Pokki 1939,Narsiam, 1990. Jurga T., EMIN i ΜΙΝ-EWA. Przedwrześnioweplany ewakuacji Warsza wy, „Stolica” 1967, nr 38. Jurga T., Regularnejednostki Wojska Pokkiego w 1939 r., Warszawa 1975.
BIBLIOGRAFIA Jurga T, Trójkąt strategiczny, „Stolica” 1962, nr 37. Jurga T., Karbowski W., Armia „Modlin” 1939, Warszawa 1987. Kabata A., Batalion elektrotechniczny, Pruszków 1994. Kaliński D., Bilans krzywd. Jak naprawdę wyglądała niemiecka okupacja Pokki, Kraków 2018. Kaliński D., Czerwony najazd. Prawda o tym, jak Rosjanie wbili nam nóż w plecy we wrześniu 1939 roku, Kraków 2019. Karczewski L., 21 Warszawski Pułk Piechoty „Dzieci Warszawy”, Warszawa 1992. Karnas D., Przymusiała P., Fieseler 156„Storch”, Warszawa 1998. Kawaleria samodzielna Wojska Polskiego w bitwie nad Bzurą 1939, ^^isizcN^ 2005. Kempski B., Samolot bombowy Dornier Do 17, Warszawa 1993. Kędzierski J., Największa bitwa powietrzna września, „Stolica” 1975, nr 35. Kędzierski J., Zapomniana eskadra, „Skrzydlata Polska” 1973, nr 51-52. Kiliański J., Wrześniowe boje 1939 r. w rejonie Ożarowa — Oltarzewa: próba rekonstrukcji wypadków na podstawie dostępnych lektur, „Prze gląd Pruszkowski” 2009, nr 1. Kiński A., Nowakowski T., Sawicki R., Skotnicki Μ., 4 Panzer Division 1939-1943, t. 1, Warszawa 1999. Kochanowski J., Warszawska Straż Obywatelska — wrzesień - paździer nik 1939 r., „Stolica” 1984, nr 4 0. Kołodziejczyk A., Kapitan Marian Mieczysław Kenig (1895—1959), „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Komornicki S., Bielecki Z., Bigoszewska W, Jońca A., Wojsko Polskie 1939—1945. Barwa i broń, Warszawa 1990. Komuda L., Polski czołg lekki 7TP, Warszawa 1973. Kopański T.J., Pierwsze zwycięstwo ppor. Strzembosza, „Lotnictwo” 2005., nr spec. 1. Koper S., Zycie prywatne pułkownika Józefa Becka, „Historia,
Wojsko i Technika” 2015, nr spec. 1. Korės. D., Tym J.S., Dowódcy Września. Ranking, „Polska Zbrojna Hi storia” 2019, nr 3-4. Komat Μ., Wołos Μ., JózefBeck, Kraków 2020. Korsak A.A., 56Pułk Piechoty Wielkopolskiej, Warszawa 1991. 411
TWIERDZA WARSZAWA 412 Kościański Z., Wielkopolska Brygada Kawalerii w bitwie nad Bzurą i w walkach o przejście do Warszawy, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2001, nr 10. Kowalski T.J., Samolot myśliwski Messerschmitt Bf 109 А-E, Warszawa 1989. Krawczyk T., Odziemkowski J., Polskie pociągi pancerne w wojnie 1939 r., Warszawa 1987. Królikowski L., Twierdza Warszawa, Warszawa 2002. Krwawicz Μ., Obrona Warszawy w pełnym świetle, „Stolica” 1979, nr 38. Krzemiński C., Pod bombami Luftwaffe, „Stolica” 1979, nr 35. Kukawski L., Tym J.S., Konstankiewicz A., 6Pułk Ułanów Kaniowskich, Warszawa 2012. Kulesza J., Zakazane gole. Futbol w okupowanej Warszawie, Warszawa 2014. Kurus A., Janicki P., Haubica 155 mm wz. 1917, Warszawa 2014. Kurowski E, Jednostka specjalna Brandenburg, Poznań 2010. Kwiatkowski M.J., Wrzesień 1939 w warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia, Warszawa 1984. Ledwoch J., Czołgi Wojska Polskiego 1919—1939, Warszawa 2012. Ledwoch J., Henschel 123, Warszawa 1995. Ledwoch J., Kawaleria niemiecka, Warszawa 2002. Ledwoch J., Messerschmitt Bf110, cl. 1, Warszawa 1998. Ledwoch J., Panzer I, Warszawa 1993. Ledwoch J., Panzer II, Warszawa 1994. Ledwoch J., Panzer IV, Warszawa 1993. Ledwoch J., Tankietki TK-3/TK-S1939, Warszawa 2009. Lewicki W, Plan „Zachód”, „Kombatant” 2012, nr 9. Lisiecka A., Wakacje 1939, Warszawa 2019. Liwiriski J., Lotnictwo komunikacyjne we wrześniu 1939 r., „Lotnictwo” 2005, nr 5. Longerich P., Hitler. Biografia, Warszawa 2017. Łagowski S., Historia warszawskiej Cytadeli, Pruszków 2001. Kossowski P., Dyplomacja Drugiej Rzeczypospolitej, ^sxsľxwí 1992.
Magnuski J., Szubański R., Ledwoch J., 7TP, t. 2, Warszawa 2009. Majewski J.S., Warszawa nieodbudowana. Lata trzydzieste, Warszawa 2005.
BIBLIOGRAFIA Majorkiewicz E, Napastnik walczy o czas·, „Stolica” 1962, nr 39. Mały Rocznik Statystyczny Polski. Wrzesień 1939 — czerwiec 1941, Lon dyn 1941. Marcinkowski R., Ilustrowany atlas dawnej Warszawy, Warszawa 2003. Masson P., Historia Wehrmachtu 1939—1945, Warszawa 1995. Matusak P., Pawłowski E., Rawski T., II wojna światowa, cz. 1: Niemie ckie zwycięstwa, Warszawa 2013. Mazur W, PZL. 11, Warszawa 2013. McNab Ch., Orły Hitlera. Luftwaffe 1933—1945, Warszawa 2 014. Mellenthin von EW, Bitwy pancerne Wehrmachtu, Gdynia 2011. Messenger Ch., Sztuka Blitzkriegu, Warszawa 2002. Michalec B., „Warszawa w kwiatach i zieleni” w latach 1935—1939, „Kronika Warszawy” 2017, nr 1. Michalski P., Niemiecka działalność dywersyjna w Polsce w przededniu wybuchu II wojny światowej, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2012, nr 36. Mierzwiński Z., Wrzesień w oczach generałów, „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Milewski J., 2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich, Warszawa 1993. Misztal S., Atlas Warszawy, zeszyt 6. Przekształcenia struktury przemysłu Warszawy, Warszawa 1998. Mitcham jr S.W., Niemieckie siły zbrojne 1939—1945. Wojska lądowe. Ordre de Bataille, Warszawa 2009. Mitcham jr S.W, Niemieckie siły zbrojne 1939—1945. Wojska pancerne. Ordre de Bataille, Warszawa 2010. Moczulski L., Epos 28 dni. Oblężenie Warszawy, „Stolica” 1968, nr 36. Moczulski L., Epos 28 dni. Obrona stolicy we wrześniu 1939 r., „Stolica” 1968, nr 35. Moczulski L., Epos 28 dni. Szturm generalny Warszawy i kapitulacja miasta, „Stolica” 1968, nr 37. Moczulski L., Ludność walczącej Warszawy, „Stolica” 1966, nr 36.
Moczulski L., Wojna Polska 1939, Warszawa 2009. Moorhouse R., Pokka 1939. Pierwsi przeciwko Hitlerowi, Kraków 2019. Moorhouse R., Pakt diabłów. Sojusz Hitlera i Stalina, Kraków 2015. Mordawski H., Polskie lotnictwo wojskowe 1920—1939. Od tryumfu do tragedii, Wrocław 2011. 413
414 TWIERDZA WARSZAWA Morgała A., Polskie samoloty wojskowe 1918-1939, Warszawa 1972. Morawski K.։ Warszawa dzieje miatta, Warszawa 1988. Morawski K., Warszawa w ogniu, „Niepodległość i Pamięć” 2009, nr 16/2 (30). Murawski M.J., Junkers Ju 87 Stuka. Bombowiec wojny błyskawicznej, „Militaria XX Wieku” 2007, nr spec. 1. Murawski M.J., Luftwaffe — działania bojowe, Warszawa 1998. Murawski M.J., Pierwszy dzień wojny w I./JG 21 i I./ZG 2, „Militaria XX Wieku” 2009, nr 4. Murawski M.J., Samoloty Luftwaffe 1933-1945, t. 1 i 2, Warszawa 1995-1997. Murawski MJ., St.G 2 „Immelmami”, Lublin 2003. Napieralski Μ., Dawna Wólka Węglowa. Wspomnienia mieszkańców, Warszawa 2018. Nawrocki J., Ostatni polski ataman, „Polska Zbrojna” 2016, nr 4. Nowak-Jeziorański J., Sprawa ppłk Romana Umiastowskiego, „Zeszyty Historyczne Kultury Paryskiej”, nr 66, Paryż 1983. Nowak-Kreyer Μ., Nocni łowcy, „Polska Zbrojna” 2020, nr 9. Nowak-Kreyer Μ., Preludium wojny, „Polska Zbrojna” 2021, nr 9. Nowinowski S.M., Prezydent Ignacy Mościcki, ^ítszasNo, 1994. Nowiński J., Liczby, o których nie wolno zapomnieć, „Stolica” 1947, nr 2. Obrona Warszawy w 1939 r. Wybór dokumentów wojskowych, red. E.J. Kozłowski, Warszawa 1968. Ohler N., Trzecia Rzesza na haju. Narkotyki w hitlerowskich Niemczech, Poznań 2016. Okupacja i ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939—1945, oprać, zbiorowe, t. 1 i 2, Warszawa 1972. Olczak W, 5 Dywizja Piechoty, ^зхѕт^г. 2016. Oleńczak P., Tuszko T, Twierdza Warszawa. Przewodnik historyczny, Warszawa 2013. O Polskę, o Warszawę, o honor, o pamięć, red. Michalec B., Skoczek T., Warszawa 2019.
Osica J., Sowa A., Wieczorkiewicz P., 1939. Ostatni rok pokoju, pierwszy rok wojny, Poznań 2009. Overy R., Trzecia Rzesza. Historia imperium, 'УНсѕтажа. 2012. Pawlak J., Brygada Pościgowa w akcji, „Stolica” 1979, nr 35.
BIBLIOGRAFIA Pawlak J., Nad Warszawą, Warszawa 2000. Pawlak J., Ostatni dzień na niebie Warszawy, cl. 1, „Skrzydlata Polska” 1975, nr 35. Pawlak J., Ostatni dzień na niebie Warszawy, Część2, „Skrzydlata Polska” 1975, nr 36. Pawlak J., Pobkie eskadry w latach 1918—1939, Warszawa 1989. Pawlak J., Trzy zwycięstwa porucznika pilota Januszewicza, „Stolica” 1987, nr 36. Pawłowski T, Armia Śmigłego. Czwarta w Europie — siódma na świecie, Warszawa 2014. Pawłowski T, Generalicja kampanii 1939 r., „Historia, Wojsko i Tech nika” 2016, nr 5. Pawłowski T, Plan Z i jego realizacja, „Technika Wojskowa Historia” 2012, nr 5. Pawłowski T, Zieliński J., Żoliborz. Przewodnik historyczny, Warszawa 2008. Perret В., Rycerze czarnego krzyża, Poznań 2009. Piątek J.J., Charakterystyka wykorzystania broni pancernej przez strony wal czące we Wrześniu 1939 r, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2002, nr 15. Piekałkiewicz J., Polski wrzesień. Hitler i Stalin rozdzierają Rzeczpospo litą, Warszawa 2004. Pilżys J., Artyleryjska osłona przeciwlotnicza wojsk i obszaru kraju w fa tach 1921-1939, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2010, nr 32-33. Piotrowski R., Artyści w okupowanej Polsce. Zdrady, triumfy, dramaty, Warszawa 2015. Pindel K., Obrona Narodowa 1937—1939, Warszawa 1979. Pokropiński B., Koleje bielańskie, Warszawa 2020. Pokki wiek XX. II wojna światowa, red. K. Peršak, P. Machcewicz, War szawa 2010. „Przegląd Sportowy”, nr 69 (1534) z dn. 18 sierpnia 1939 roku. Przemsza-Zieliński J., Wrześniowa księga chwały kawalerii polskiej, War szawa 1995. Przybylak Μ., A więc wojna!, „Polska Zbrojna Historia” 2019, nr
3-4. Przybylak Μ., Wymyślone zwycięstwa, „Polska Zbrojna Historia” 2019, nr 3-4. Przybyszewski A., 9 Pułk Ułanów Małopobkich, Pruszków 2002. Raport o stratach wojennych Warszawy, Warszawa 2004. 415
416 TWIERDZA WARSZAWA Rezmer W., Armia „Poznań” 1939, Warszawa 2014. Rossa A., Organizacja i zakresfunkcjonowania biernej obrony powietrznej Pol ski w latach 1936-1939, „Słupskie Studia Historyczne” 2000, nr 8. Rogusz Μ., Januszewicz kontra Luftwaffe, „Pamięć.pl” 2013, nr 9. Rottman G.L., Taktyka działań przeciwpancernych piechoty w II wojnie światowej, Warszawa 2010. Rozdżestwieński P., Czołg 7TP, Warszawa 2012. Rudy K., Żelazny krzyż. Koszt i efekt użycia niemieckich wojsk szybkich w kampanii 1939 roku, „Poligon” 2010, nr 2. Ryczer J., Ratowali przed głodem w oblężonej Warszawie. Działalność referatu rekwizycyjnego we wrześniu 1939, „Stolica” 1986, nr 3 9. Rzadkowski A., 2 Dywizja Piechoty Legionów, Warszawa 2016. Rzadkowski A., 10 Dywizja Piechoty, Warszawa 2017. Rzewuski P., Grzechy „Paryża północy”. Mroczne życie przedwojennej Warszawy, Kraków 2019. Sadzewicz Μ., Było to w Warszawie ֊ wrzesień 1939. Nieznana zbrodnia Wehrmachtu, „Stolica” 1962, nr 43. Sadzewicz Μ., Na szańcach Woli i Ochoty, Warszawa 1972. Sadzewicz Μ., Reduta „Skrzyżowanie”, Warszawa 1973. Sędłak Μ., Kryptonim „Barbara”. 117 Bateria mobilizowana przez 1 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej w czasie Kampanii Wrześniowej 1939 roku, „Grot: Zeszyty Historyczne” 2007, nr 28. Sieniarski S., Роксу olimpijczycypolegli napolu chwały, „Stolica” 1972, nr 36. Skarżyński J., Z walk obronnych pod Królikarnią, „Stolica” 1984, nr 15. Skulski P., Popołudnie nad Warszawą, „Militaria i Fakty” 2001, nr 3. Solarz J., Falł„Gelb” 1940, УНзхѕаахњ 1999. Solarz J., Fall„ Weiss” 1939, Warszawa 1998. Stachula A., Obrona powietrzna
Pokki 1918-1939, cl. 1, Jelenia Góra 2009. Stare Babice na przestrzeni wieków, red. E. Pustoła-Kozłowska, Stare Babice 2019. Stawecki P., Generałowie pokcy. Zarys portretu zbiorowego 1776—1945, Warszawa 2010. Stawecki P., Generałowie pokcy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dakze losy wojenne, cz. 1, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2014, t. 15 (66), nr 2 (248).
BIBLIOGRAFIA Szarota T., Karuzela na Placu Krasińskich. Studia i szkice z lat wojny i okupacji. Warszawa 2007. Szarota T., Misja mjr. Kiewitza. Niemiecki parlamentariusz w Warszawie w przeddzień sowieckiej agresji, „Dzieje Najnowsze” 1994, nr 4. Szarota T., Okupowanej Warszawy dzień powszedni, Warszawa 1978. Szczepański A., 9. Pułk Artylerii Ciężkiej, Pruszków 1998. Szczepłek S., Moja historia futbolu, t. 2: Pokka, Warszawa 2007. Szczerbicki T, Wojskowa limuzyna Mercedes G4, „Militaria XX Wieku” 2007, nr 6. Szczęśniak R., Obrona Warszawy, „Pamięć.pl” 2016, nr 9. Szubański R., 3 Batalion Pancerny, Pruszków 1995. Szubański R., Czołgiści w obronie stolicy, „Stolica” 1987, nr 37. Szubański R., Pancerne boje września, Piekary Śląskie 2009. Szubański R., Polskie czołgi 7-TP w wojnie 1939 r., „Grot: Zeszyty Hi storyczne” 2002, nr 14. Szubański R., W obronie polskiego nieba, Warszawa 1978. Szwejda Z., Obrona Grochowa we wrześniu 1939 r., „Stolica” 2016, nr 8-9. Szymańscy M. i J., Kwatery główne Hitlera oraz niemieckie stanowiska dowodzenia w Polsce, Łódź 2002. Tetera Sz., Heinkel He 111, cl. 1, „Lotnictwo” 2014, nr 10. Tetera Sz., Heinkel He 111, cl. 2, „Lotnictwo” 2014, nr 11. Toland J., Hitler. Reportaż biograficzny, Warszawa 2014. Truszkowski S., Czym broniła się stolica we wrześniu 1939 roku, „Stolica” 1963, nr 35. Truszkowski S., Front północny a obrona stolicy, „Stolica” 1962, nr 36. Tuszyński B., Ostatnie okrążenie „Kusego”, Warszawa 1990. Tym J.S., 7Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich, Pruszków 1999. Tym J.S., Generał Anders. Blaski i cienie kampanii 1939 r., „Polska
Zbrojna Historia” 2018, nr 3. Tym J.S., Generał Sosnkowski w kampanii 1939 r. na odsiecz miastu, „Polska Zbrojna Historia” 2018, nr 2. Tym J.S., Silni, zwarci, gotowi? Kampania 1939 r. z perspektywy osiem dziesięciolecia, „Polska Zbrojna Historia” 2019, nr 3-4. Urbanek J., A lato było piękne tego roku. emocje i przewidywania lud ności cywilnej Warszawy w pierwszych dniach września 1939 roku na podstawie diariuszów, „Kronika Warszawy” 2009, nr 3. 417
TWIERDZA WARSZAWA 418 Walczak E., 36Pułk Piechoty Legii Akademickiej, Pruszków 1994. Wardzyńska Μ., Był rok 1939. Operacja niemieckiej połicji bezpieczeń stwa w Polsce Intelligenzaktion, Warszawa 2009. Warszawa we wrześniu 1939 roku. Obrona i życie codzienne, red. C. Grzelak, Warszawa 2004. Warszawa w liczbach 1947, kom. red. pod przewód. E. Strzelecki, War szawa 1947. Wawrzyński Μ., Brygada Pościgowa w obronie Warszawy, „Technika Wojskowa Historia” 2017, nr spec. 4. Wawrzyński Μ., Lecz dziś widzę Wielką Warszawę. Obrona stolicy we wrześniu 1939 roku, „Poligon” 2013, nr 4. Wawrzyński Μ., Obronna przeciwlotnicza czynna Warszawy w 1939 roku, „Historia, Wojsko i Technika” 2015, nr 1. Wesołowski T, Walki o forty warszawskie we wrześniu 1939 r., „Niepod ległość i Pamięć” 1999, nr 6/2 (15). Wieczorkiewicz P.P., Kampania 1939 roku, Warszawa 2001. Wielka księga Armii Krajowej, Kraków 2015. Wierciński}., Obrona płonącego zamku, „Stolica” 1971, nr 36. Witkowski C., Ze strzelnicy na raut. Zycie garnizonowe przedwojennej Warszawy, Warszawa 2017. Witkowski L, Broń pancerna III Rzeszy, t. 1 : Działania bojowe, Warsza wa 2008. Witkowski L, Broń pancerna III Rzeszy, t. 2: Wozy bojowe, Warszawa 2008. Włodarkiewicz W, Przedmoście rumuńskie 1939, Warszawa 2001. Wodzyriski A., 8 Dywizja Piechoty, Warszawa 2016. Wojciechowski J.S., 2 Pułk Strzelców Konnych, Pruszków 1998. Wojny w tym roku nie będzie!, „Dziennik Bydgoski” 1939, nr 154. Wroniszewski J.K, Barykada września, Warszawa 1984. Wróblewski}., Armia „Łódź” 1939, Warszawa 1975. Wrzesień 1939. Świadkowie, Warszawa 2019. Wyrzycki S., 2
Pułk Piechoty Legionów, Pruszków 1992. Wysocki A.W., Warszawa „Stefana upartego”, „Stolica” 1984, nr 36. Wyszczelski L., Obrona Warszawy 1939, Warszawa 2015. Wyszczelski L., O marszałku Edwardzie Śmigłym-Rydzu, Warszawa 2015. Wyszczelski L., Pokka sztuka wojenna w okresie narastania zagrożenia wojennego (1935-1939), „Bellona” 2 012, nr 1.
BIBLIOGRAFIA Wyszczelski L., Tajna gra mocarstw. Wiosna—lato 1939, Warszawa 2014. Wyszczelski L., Warszawa 1939, Warszawa 2009. Wyszczelski L., Wojsko II Rzeczypospolitej, Warszawa 2014. Zaloga S.J., Pokka 1939. Blitzkrieg, Poznań 2009. Zarzycki P., 1 Batalion Mostów Kolejowych, Pruszków 2005. Zarzycki P, 1 Pulk Artylerii Ciężkiej, Pruszków 1997. Zarzycki R, 3 Pulk Artylerii Ciężkiej im. Króla Stefana Batorego, Prusz ków 1993. Zarzycki R, 6Dywizjon Artylerii Konnej im. gen. Romana Soltyka, Prusz ków 1996. Zarzycki R, 7 Wielkopolski Dywizjon Artylerii Konnej, Pruszków 2002. Zarzycki P., 13 Dywizjon Artylerii Konnej, Pruszków 1996. Zarzycki R, 29 Pulk Artylerii Lekkiej, Pruszków 1999. Zarzycki R, Batalion Stołeczny, Pruszków 2005. ZasiecznyA., Broń Wojska Polskiego 1939—1945. Lotnictwo, Marynarka Wojenna, Warszawa 2006. Zasieczny A., Broń Wojska Polskiego 1939—1945. Wojska Lądowe, War szawa 2006. Zawilski A., Bitwy polskiego Września, t. 1 i 2, Łódź 1989. Zbiorowe, Białe plamy. ZSRR—Niemcy 1939—1941, Wilno 1990. Zbiorowe, Generał Michał Tokarzewski Karaszewicz. Pierwszy dowódca konspiracji, Toruń 2020. Zbiorowe, Pokki czyn zbrojny w II wojnie światowej. Wojna obronna Pokki 1939, Warszawa 1979. Z dziejów militarnych Pragi, red. Grabowski Z., Warszawa 1999. Zieliński J., Bielany. Przewodnik historyczny, Warszawa 2015. Zieliński R., Ludzie walczącej Warszawy, „Stolica” 1969, nr 36. Zielonka Μ., Polska broń pancerna w wojnie obronnej 1939 r., cz. 2, „Historia, Wojsko i Technika” 2017, nr 6. Zmyślony W, Leopold Pamuła 1898-1940, „Lotnictwo z Szachownicą” 2006, nr 1. Zonik Z.,
Łączność w oblężonej Warszawie, „Stolica” 1972, nr 36. Zuzga J., Wola. Ludzie i historia, Warszawa 2013. 419
420 TWIERDZA WARSZAWA Archiwalne numery prasy warszawskiej z 1939 roku „Czas” i „Czas 7 wieczór” nr: 241-244, 244 (4 DC), 245, 246, 248-250, 252-254, 256, 258, 266. „Express Poranny” nr: 241-247, 249, 251-264, 267, 268 „Gazeta Wspólna” nr: 3 „Goniec Warszawski” nr: 239-241, 243, 245-248, 251, 253, 254,256258, 260, 261, 264 „Wieczór Warszawski” nr: 247, 249, 270. Strony internetowe https://www.polskieradio.pl/68/2461 /Audio/580323, Obrona-Warsza- wy-we-wrzesniu-1939-relacja-gen-Waleriana-Czumy http://web.archive.Org/web/20140717074817/http://www. um. warszawa, pl/o-warszawie/kompendium-wiedzy/stefan-starzynski?page=O, 1 http://www.warszawal939.pl/ https://www.polishairforce.pl/index.html http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/home.xsp http://www.wp39.struktury.net/ http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/ https://histmag.org/nedza-z-barakow-bezdomni-w-przedwojennej-war- szawie-12072
indeks Abraham Roman 274, 275, 278, 279, 307 Achmatowicz Mustafa 234 Adám Sándor 10 Adamek Mieczysław 76 Adamski, podporucznik połski 188 Ahrendt Werner 76 Albert Kazimierz 209 Aleksandrowicz Kazimierz 87, 109, 425, 426 Alter Franciszek 278, 286, 307, 361 Amann Theodor 103 Anders Władysław 228, 229, 431, 436 Arciszewski Tomasz 128 Aroniszydze Artemi 153, 199, 351 Augustyn Bronisław 246 Badzioch Piotr 333, 334 Baltzer Martin 240 Banaszczyk Teodor 212, 214 Baran Kazimierz 28, 116, 195 Baranowski Tadeusz 51 Bartosiński Jan 127, 158 Bąkowski Zdzisław 218 Becher Jan 269 Beck Józef 35, 94, 95, 111 Bedronek Antoni 234 Behrendt Hans 65 Behrens Friedrich 76 Bekier Alojzy 214 Below Nicolaus von 24 Beneš Edvard 95 Benisławski Michal 266 Blaskowitz Johannes 5, 24, 150, 206, 210, 304,305,311,312,332,341,359,369, 370,373, 374, 381,391, 399,435 Blechert Hugo 333, 356 Blockus Boleslaw 236 Blomberg Werner von 314 Bochenek, właściciel lokalu na Bielanach . 20 Bocheński Tadeusz 61 Bock Fedor von 25, 369 Bock Max 240 Bodo Eugeniusz 44 Boehme Franz 240 Bogdanowicz Tadeusz 30, 48 Bołdin Iwan 26 Bołtuć Mikołaj 284—286 Borowski Jan 76, 342 Bortnowski Władysław 23, 123, 321, 393, 433 Borzęcki Marian 359, 360, 436 Bożek Władysław 101 Bratkowski Jerzy 353 Brauchitsch Walther von 24, 306, 310, 315-317, 369, 399 Brażuk Antoni 127, 128, 151, 157-159, 428 Breith Hermann 172, 188, 429 Brochwiczówna Janina 44 Brodzki Stefan 185 Broki Kazimierz 265 Bryan Julien 78, 144, 223, 255, 256, 308, 309, 432 Brzeski Stanisław 68 Buczyński Stefan 245 Bułak-Bałachowicz Stanisław 129, 130, 227, 267, 287 Buncler
Kazimierz 234
440 TWIERDZA WARSZAWA Cebrzyński Arsen 93 Chajęcki Bronisław 29 147 Chamberlain Neville 36 Chamerski Czesław 214, 215, 217, 341 Chmura Halina 212 Chmura Jakub Witold 124, 142, 199, 212,214,215,217-220 Chômiez Jan 164, 176, 351 Choromański Zygmunt 323 Chotkowski Witold Marian 204, 205 Churchill Winston S. 5 Cichocki Bogdan 115, 346 Cichopek, kapral polski 247 Cichowski Mieczysław 342, 345 Cochenhausen Conrad von 341, 358, 382, 392, 399 Cranz Carl 317 Cranz Friedrich-Karl 333 Crawford Joan 79 Cwynar Michał 121 Czech Bronislaw 278 Czechowski Jan 236 Czerniewski Marian 29 Czerny, kapral polski 346 Czternastek Stanislaw 72 Czuma Walerian 5, 88, 89, 91, 95-97, 99, 112, 115, 116, 123, 125, 128, 129, 133, 135, 138, 140, 142, 146-148, 150-153, 156-158, 164, 168-170, 183, 184, 186, 187, 196, 198, 205, 206, 212, 220, 221, 229-232, 238, 269, 270, 321, 327, 361, 366, 369, 381, 385, 392, 393, 434 Czyżewski Ludwik 105 Dakowski Kazimierz 44 Danek Antoni 72 Daniec Tadeusz 349 Dąb-Biernacki Stefan 304 Dąbrowska Maria 40 Dąbrowski Benedykt 100 Decowski Jacek 152, 244, 272, 308, 314, 333, 371 Dettmer Heinz 72, 76 Dietrich Josef „Seppe” 206, 211 DitlefFNiels Christian 254 Dobratz Kurt 55 Dobrowolski Władysław 241, 243, 244 Domin Stanisław 342, 345 Drecki Władysław 102 Duch Mieczysław 153, 213, 350 Dunin-Wąsowicz Zbigniew 208 DzknottAdam 125 Dżangir Bej Kazum-bek 234 Eberbach Heinrich 163, 182, 183, 187, 428 Emilia, domowniczka Marii Dąbrowskiej 41 Evert Ludwik 262 Eysymont Edward 241, 243 Faury Louis Augustin 37 Fedorczyk Stanisław 234 Feldt Kurt 240 Ferie Mirosław „Ox” 40, 64, 65, 92, 122
Filipowicz Julian 431 Fisch Leon 353 Flamme Henryk 72, 424 Fogg Mieczysław 15, 299 Folga Emanuel 241-243 Fonda Henry 428 Franco Francisco 435 Frank Hans 395 Franz Friedrich-Karl 370 Frey Juliusz 74 Fritsch Werner von 314, 315, 319 Fryc Leon 125 Furgalski Teodor 207 Furman Wincenty 199 Gabszewicz Aleksander „Hrabia Oleś” 56, 60, 72, 74, 76 Galinat Edmund 365-367, 437 Galiński Kazimierz 218, 266, 341, 342, 349 Gall Stanisław 265 Galland Adolf 429 Galla Stanisław 257 Gamelin Maurice 25, 145 Gazicki Michał 342, 345, 347 Geleta Roman 371 Giełżyriski Witold 104, 111, 302 Gieraltowski Marian 235 Gieysztor Stanisław 48 Glawiński (Glazuński), podpułkownik polski 363
INDEKS Głowacki Julian 128 Głuszek Franciszek 192 Gniot Franciszek 334 Godlewski Józef 275 Goebbels Joseph 167, 197, 214, 251, 317, 382 Gołębiowski Jerzy 127, 214, 217 Göring Hermann 120 Góralczyk Stanisław 246 Górecki Bernard 115 Górnicki Andrzej 246, 248, 249 Grabmann Walter 55, 59, 66 Grabowski Edmund 189, 193, 200 Grażyński Michał 110 Grąbczewski Stanisław 126, 128, 151, 201, 204-206, 218 Grobicki Jerzy 207, 431 Grocholski Zdzisław 46 Gryl Florian 356 Grzybowski Jan 184, 351, 352 Grzybowski Wacław 36, 261, 432 Guderian Heinz 160, 187, 239 Guderian Heinz-Günther 187 Gundlach Rudolf 126, 427 Gutezeit Fritz 71, 76 Hackiewicz Władysław 365 Haenicke Siegfried 240 Hamann Heinrich 430 Hammes Karl 120 Hankey Maurice 95 Hankiewicz Stanisław 123, 234 Hase Paul von 341 Hawliczek Czesław 338 Heimann Rudolf 74 Hempel Zygmunt 215 Hernik Stefan 134, 273 Himmler Heinrich 317, 394 Hitler Adolf22,24, 26, 33, 35, 38, 40, 48, 63,168,187,228,250,265,283,314֊318,332,392,396,399-401,433,435 Hlond August 110 Hoepner Erich 84, 105, 106, 163, 165, 287,312 Hory Andras 117 Hoth Hermann 312 Hözzel Werner 66 Hycjanl34, 273 Imiela Marian 68 Ironside Edmund 36, 37 Ivánka Aleksander 362 Iżycki Mateusz 320, 323, 434 Jabłoński Felicjan 290, 380 Jachnina Anna 167, 329, 435 Jan III Sobieski, król Polski 88 Janicki Zbigniew 46 Jankowski Stanisław „Agaton” 45 Jankowski, sierżant polski 339, 340 Janowski Julian 89, 95, 142, 198, 202, 208, 209, 233, 362, 363, 387 Januszewicz Wojciech 93, 102, 120 Járossy Fryderyk 49 Jaroszewicz Władysław 14, 111, 146 Jaskólski Czesław 285 Jeleń Jan 353, 355 Jellenta Stefan
Orfan 246, 248 Jodl Alfred 316 Jurandot Jerzy 49 Jürgens Friedrich-Wilhelm 277 Kaczyński, ksiądz 262 Kalandyk Józef 123, 142, 173, 174, 193, 194, 307, 337, 351-355, 364, 429 Kaliński Władysław 105, 106, 387 Kamiński Bronisław 273, 279, 280, 282 Kämpfe Rudolf 206 Kann Maria 299 Kański Władysław Feliks 218 Karczewski Lechosław 265 Karubin Stanisław 102 Kasprzycki Tadeusz 63, 87, 88, 96, 99 Kassian Antoni 153, 184, 351, 352 Kawnik Erwin 72 Kazimierczak Mieczysław 121 Keitel Wilhelm 38, 252, 306, 316, 317 Kenig Marian Mieczysław 128, 129, 387 Kennard Howard William 47, 94 Kennedy John Fitzgerald 37 Kennedy Joseph 38 Kesselring Albert 65, 399 Kępiński Władysław 265 Kiedrzyński Władysław 121 Kiewitz Werner 252, 253 Klaczyński Kazimierz 276 441
442 TWIERDZA WARSZAWA Kleeberg Franciszek 260, 261, 304, 401 Kleist Ewald von 239 Klimas Antoni 272, 354 Kniaziołucki Leon 263 Knoll-Kownacki Edmund 210, 211, 306, 361 Kochanowski Michał 246, 431 Koeb Stefan 269 Komierowski Witold 153 Korejwajan 182 Kostrzewska Barbara 44 Koszucki (Koszudzki) Feliks 258, 432 Kotowski Stefan 124, 208, 235, 245, 246, 248 Kowalczyk Adam 31, 54 Kowalewski Jan 146 Kowalow Michaił 26 Kowalski Bolesław 127 Kowalski Karol 246, 249 Kowalski Kazimierz 234, 240 Kowalski, mieszkaniec Młocin 284 Kozika Stanisław 248 Kozłowski Stanisław 125 Krahelski Jan 262 Krampf Heinrich 280 Kraskowski Robert Stanisław 126, 187, 193, 205, 214, 271 Krasnodębski Zdzisław 31, 54, 92 Krawczyńska Jadwiga 288 Krukowicz-Przedrzymirski Emil 23, 124, 228, 229 Kryger Mieczysław 154 Krzyk Adolf 10 Ksyk Edward 334, 386 Kubicki Michał 271 Küchler Georg von 228, 239, 240, 252, 305, 306, 316, 317, 341 Kuczajowski Wacław 235 Kuiski Julian 29 Kułakowski Marian 380 Kusociński Janusz 125,214, 216, 342, 343 Kutrzeba Tadeusz 5, 23, 123, 150, 210— -212, 222, 228, 269, 270, 273, 274, 286, 304, 307, 321, 322, 327, 335, 337, 361, 363, 366, 368, 369, 373, 374, 380-382, 393, 435, 437 Kuźmiński Aleksander 363, 436 Kwiatkowski Eugeniusz 85, 108 Landau Ludwik 41, 48, 138, 290 Langbehn Joachim 103 Lange Karol 282 Lankau Józef 125 Lauchen Meinrad von 163, 170, 430 Launhard Stanisław 104 Lauterbach Jan Alfred 118 Laveaux Ludwik de 235, 241, 248 Lawicz-Liszka Wilhelm Andrzej 234, 308, 361 Lawiński Ludwik 49 Leeb Wilhelm von 145, 305, 311, 370 Legutko Władysław 337, 338 Lesiak Władysław 61 Levittoux
Janusz 234 Lewandowski Stefan 346 Libicki Konrad 119 Lipiński Wacław 76, 142—144, 163, 168-170, 196, 213, 252, 254, 261-263, 269, 301, 327, 335, 359-361, 363, 377, 380 Lipski Józef 35 Lisiewicz Adam 308 Loeper FriedrichWilhelm von 271 Lorentz Stanisław 43, 118, 380 Lubomirski Zdzisław 261-263, 432 Łaganowski Stanisław 175, 176, 439 Łaszkiewicz Stefan 93 Łazoryk Włodzimierz 68 Łokuciewski Witold „Piękny Tolo” 56, 60 Łonicki Janusz 173, 183 Łukowicz Szczepan 212, 214, 218 Maciejak Stanisław 371 Maciński Janusz 92 Maczek Stanisław 428 Majewski Jerzy 208 Makowski Wacław 82, 84 Małek Stanisław 308 Małgorzewski Józef 53, 391 Manstein Erich von 375 Marschak Leopold 32 Masternak Marian 153, 212, 214-217 Matzenauer Karol 326 Maziarz Jan 191 Mazurkiewicz Feliks 271 Mazurkiewicz Kazimierz 123
INDEKS Mąkowski Tadeusz Józef 214 Meisel, porucznik niemiecki 175, 225 Meissert, kapitan niemiecki 344 Merklejn Kazimierz 152 Mettig Martin 65, 67 Michałkowski Feliks 126-128, 214, 216, 217, 427 Mieszkowski Józef 246 Miklas Feliks 235, 258 Milch Erhard 399 Milian Stanisław 124, 208, 234 Minowicz Edmund 49 Mloszewski Jan Marian 254 Młot-Fijałkowski Czesław 23 Modrzejewska Helena 195 Moltke Hans von 35 Mołodyński Mieczysław Jan 388 Mołotow Wiaczesław 26, 38, 168, 251, 382 Mościcki Ignacy 61-63, 95, 107, 395, 426 Mussolini Benito 38 Myszkowski Witold 44 Napoleon I Bonaparte, cesarz Francuzów 431 Neugebauer Zygmunt 352 Niedziałkowski Mieczysław 262, 263, 292, 323, 359, 360, 367 Niedzielin Eugeniusz 113, 426 Niedzielski Wacław 153 Niewiadomski Teodor 39 Niewiara Andrzej 56 Nikolin, polski sierżant 388 Noël Léon 47, 95 Nowak Leon 120 Nowakiewicz Eugeniusz 101, 102 Nowakowski Władysław 115 Nowodworski Leon 359, 367, 280, 436 Nuhn Walter 70 Obrębowski Stefan Józef 247, 260, 432 Odorkiewicz Cyprian 29 Około-Kułak Jan 330 Okrzeja Stefan Aleksander 426 Okrzeja Stefan Stanisław 65, 114, 426 Okulicki Leopold 132, 198, 269, 271-273, 308, 333, 354, 363, 372 Okuszko Roman 354 Olbricht Friedrich 280 Olewiński Bolesław 60 Olkowski Władysław 351 Olszewski Mieczysław 49, 72 Ołpiński Józef 106 Ombach Edward 133, 134 Opulski Tadeusz 115, 120 Ordonówna Hanka 299 Orlik-Riickemann Wilhelm 304 Orman, kapral polski 216 Orzechowski Konrad 380 Ossowiecki Stefan 35, 422 Otto Julian 368 Pacak-Kuźmirski Zdzisław 154, 156, 188— -193, 355,428 Palafox y Melzi José 231, 431 Palusiński Jerzy 58-60 Pamuła
Leopold 31, 75, 76 Pancerz Kazimierz 112, 113, 173 Paprocki Kazimierz 176 Pawlikowski Stefan 31, 54, 67, 72, 77, 114, 121 Perlbach, esesman 394 Petzel Walter 240, 363, 368, 369 Piasecki Karol 263, 327 Piątek Leonard 10 Piechocki Tadeusz 235 Pieracki Bronisław 14, 423 Pietrzak, kapral polski 346 Pietrzyk Jan 341 Piękoś Stanisław 218, 271 Pikulski Wiesław 272 Piłsudski Józef 230, 369, 400, 421, 422 Piłsudski, podchorąży polski 387 Piotrowski Anatol 68, 71, 76 Pipes Richard 329 Piskor Tadeusz 99 Plewka Stefan 181, 194 Pohoski Jan 147, 359 Pokrowski, porucznik polski 259 Pokrzywa Feliks 272 Polakowski Eugeniusz 191 Poraj-Koźmiński Stanisław 261, 432 Porwit Marian 131, 132, 150, 157, 164, 186, 187, 193, 198, 204, 206, 212, 213, 220, 244, 269, 270, 273, 307, 313, 333, 340, 361, 385 443
444 TWIERDZA WARSZAWA Pragłowski Aleksander 228, 231, 261, 263, 327, 361-363, 366, 368, 369, 373, 374, 376, 380, 431 Prauss Tadeusz 68 Prchala Lev 95 Preobrażeński Eugeniusz 176 Prételat André-Gaston 144 Przybora Jeremi 391 Przyjałkowski Zdzisław 279, 306 Przypkowski Tadeusz 111 Puchalski Marian 182, 183 Pukacki Marian 337 Pytłosz Jerzy 340 Rachmaninow Siergiej 324 Radomski Jerzy 74, 75 Radzikowski Zbigniew 215, 216 Radziszewski Wisław 235, 257-259 Radzymiński Ignacy 367 Rak Antoni 282 Rakowski Janusz 85, 108 Regulski Janusz 139, 140, 289 Reichenau Walter von 24, 106, 163, 239, 300 Reinhardt Georg-Hans „Der Lange Rein hardt” 159, 160, 163, 171, 172, 174, 177, 185, 192, 200, 206, 211, 355 Ribbentrop Joachim 26, 38, 317, 382 Richert Johann-Georg 257, 260 Richthofen Wolfram von 174, 223, 226, 312, 332 Riess Stanislaw 364, 365, 437 Rode-Czerwiński Rudolf 129 Roettig Wilhelm 434 Rogala, kapitan polski 261 Rola-Arciszewski Stanislaw 261-263, 432 Roosevelt Franklin Delano 256, 432 Rosiek Józef 153, 348 Rosinski Zygmunt 39, 153, 422 Rostworowski Stanisław 208, 238, 264, 265, 297, 319, 386, 397, 430 Roszka Władysław 181 Rowecki Stefan 148 Rozborski Marian Jan 142, 199 Rozwadowski, pułkownik polski 363 Rożnowski Bohdan 152 Rómmel Juliusz 5, 23, 148-151, 200, 206, 207, 210, 220, 221, 227, 228, 230- -233, 252-254, 260, 261, 263, 270, 286, 296, 306, 307, 320-324, 327, 356, 360-363, 366, 374, 377, 383, 385, 387, 389, 391, 393, 428, 431, 434, 437, 438, 441 Różniecki Józef 263 Rudnicki Edmund 378 Rudnicki Klemens 386 Rudowski Tadeusz 282 Rudzki Przemysław 41 Rundstedt Gerd von 24, 106,
206, 304, 311,369, 375,399 Ruxer Jan 353 Ryan Robert 428 Rydz-Śmigły Edward 22, 23, 39, 46, 59, 63, 83, 85, 87, 100, 119, 210, 211, 229, 239, 253, 264, 320, 366, 395, 422, 423 Rylski Józef 173 Ryś-Trojanowski Mieczysław 88, 91, 99, 133 Safin Stanisław 257-259 Sanojca Antoni 152, 193 Satosi György 9 Sas Kazimierz 291 Sawicki Józef 181 Sawicz Tadeusz 100, 239 Schaub Oskar 176, 185 Schellenberg Walter 396 Schimman Hermann 394 Schleif Fritz 66, 71, 72 Schmidt August 334 Schmidt Rudolf 105 Schneider Georg 74 Schob Herbert 58 Schocki Józef Schön, porucznik niemiecki 70 Schulenburg Friedrich-Werner von der 168, 251 Schwantes Günther 333, 371 Sebyła Władysław 79 Sebyłowa Sabina 79, 295 Sempoliński Ludwik 44 Sempoliński Wladyslaw 126, 127, 151, 183, 271 Shaw Robert 428 Siarkiewicz Zdzisław 243
INDEKS Sidorowicz Gustaw 73, 74, 93 ֊ Sikorski Władysław 135, 437 Skonieczny Wacław 283 Skrzydlewski Józef 85 Skwarnicki Józef 234 Slávik Juraj 95 Sławoj-Składkowski Felicjan 41, 63, 82, 110, 119 Smela Jan Józef 241 Smokowski Marian 209 Smolarz Ludwik 349 Smorawiński Mieczysław 88 Smosarska Jadwiga 15 Smulikowska Maria 291 Soro Giovanni Vincenzo 49 Sosabowski Stanisław 235, 236, 241, 246, 249, 252, 257, 259, 260, 266, 385, 388 Sosnkowska Jadwiga 298 Sosnkowski Kazimierz 96, 97, 134, 135, 298, Sil Sowiński Józef Longin 154 Spielvogel Werner 174 Spychalski Józef 96, 152, 245, 271, 272, 339, 340 Sroka Szczepan 266 Stachiewicz Wacław 22, 52, 89, 119,123, 131, 138, 142, 148-150, 170, 211, 239 Stalin Józef38, 265, 382 Stanek Bronislaw 44 Stanisław, domownik Marii Dąbrow skiej 41 Starzewski Paweł 95 Starzyńska Paulina 39 Starzyński Stefan Bronisław 11, 14, 17, 19, 29, 36, 39, 43, 45, 61, 79, 82, 111, 112, 135, 140, 141, 146-149, 167, 197, 213, 229, 230, 236, 254, 261-263, 267, 269, 289, 291-293, 301, 321, 323, 324, 327, 336, 359, 360, 362, 367, 378, 380, 382-384, 393, 394, 437, 438 Stauffenberg Klaus Schenk von 433 Stebelski, pułkownik 52 Steinhardt Dietrich 356 Stewart James 79 Stoga Roman 121 Stopa Stanisław 205, 351 Stpiczyriska Maria 391 Strehl Leon 380 Strzelecki Kazimierz 208 Strzelecki Leon 307 Strzembosz Wiktor 120 Suchocki Józef 113, 177, 180, 181, 194 Sulisławski Mieczysław 99 Sulkiewicz Leon Hozman-Mirza 234 Sulkowski Zygmunt 164, 182 Szalek Edward 291 Szałowski Jerzy 101 Szaposznikow Eugeniusz „Szaposzka” 64 Szawłowski Feliks 199, 371 Szembek Józef 35 Szigorra Anton
174 Sziklai Ferenc 10 Szmejl Stanisław 60 Szopę Henryk 92 Szostak Bronisław 326 Szpilman Henryk 137 Szpilman Władysław 48, 62, 86, 137, 141, 325 Szylling Antoni 85 Szyszka Feliks 71-73 Śniadowski Stanisław 241 Śnigier Stanisław 183 Świątek Wiktor 247, 248 Świeyla-Świeykowski Emanuel de 353 Świętochowski Zbigniew 53, 321 Teske Witold 354 Tewzadze Walerian 142, 356 Ihomme Wiktor 148, 219, 220, 269, 285, 374, 393 Thun Stanisław 235, 258 TokarzeWski-Karaszewicz Michał 306, 327, 359-362, 366, 367, 434, 437 Tomaszewski Tadeusz 89, 90, 91, 98, 99, 104, 123, 128, 133, 135, 138, 146, 150, 156, 168, 175, 183, 185, 195, 233, 269, 273, 321, 327, 359-361, 376, 378, 384 Tyczyński Wojciech 352 Tylliä Kazimierz 53 Tyszka Stefan 82 Tyszkiewicz Stanisław 29 445
446 TWIERDZA WARSZAWA Ulatowski Leon Franciszek 133, 427 Ulex Wilhelm 312 Umiastowski Roman 86, 135—138, 140, 141,143, 144, 290 Underka Rudolf 29 Urbanowicz Władysław 365 Urbańczyk, porucznik polski 246 Urbšys Juozas 33 Wadas Bronisław 372 Walicki Marian 276, 278, 435 Waniszyn Józef 272 Weber Anton 394 Weichs Maximilian von 305, 311, 391 Wernic Leon 263 Węgrzyn Franciszek 235 Wieniawski Antoni 348, 349 Wierzbicki Andrzej 359, 360, 436 Więckowski Edward 68-70 Wilimowski Ernest 10, 11 Winch Tadeusz 201 Winiarski Władysław 133, 427 Wodecki Bolesław 285 Wojciechowski Tadeusz Wojciech 308, 363, 368, 369 Wolz Otto 76 Wróblewski Józef 206 Wyrwicki Eugeniusz 31, 67, 320, 434 Wysiadecki Wacław 338 Zaborowski Konstanty 234 Zacharewicz Witold 15 Zagłoba-Kaniowski Roman 153, 186, 193, 199 Zając Józef 27, 33, 52, 115, 120 Zakrzewski Tadeusz 320 Zamorski Kordian Józef 117 Zaremba Zygmunt 128, 129, 262, 263, 323, 359, 360 Zawidzki Stefan 61 Zbijewski Konstanty 266, 342, 347, 436 Zbrowski Zygmunt 131, 217, 354 Zielonko-Zielonka Wacław 125 Zimińska Mira 299 Znicz Michał 49 Zsengellér Gyula 9, 10 Zulauf Juliusz 123, 206, 228, 229, 233, 234, 236, 237, 240, 252, 361, 385, 436 Zyndram-Kościałkowski Marian 14 Żabiński Jan 20 Żejmówna Maria 44 Żeleński Jan 127 Żmudziński Jan 235 Żongołłowicz Eugeniusz 233, 235, 269, 361 Żółtowska Teresa 283 Bayerische Staatsbibliothek München |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Kaliński, Dariusz 1977- |
| author_GND | (DE-588)1172107262 |
| author_facet | Kaliński, Dariusz 1977- |
| author_role | aut |
| author_sort | Kaliński, Dariusz 1977- |
| author_variant | d k dk |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048564432 |
| ctrlnum | (OCoLC)1376412080 (DE-599)KXP1810989949 |
| edition | Wydanie I |
| era | Geschichte 1939 gnd |
| era_facet | Geschichte 1939 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02909nam a2200661 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048564432</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20230419 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">221116s2022 pl ac|| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788324087655</subfield><subfield code="9">978-83-240-8765-5</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1376412080</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)KXP1810989949</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">pl</subfield><subfield code="c">XA-PL</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">15.24</subfield><subfield code="2">bkl</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">15.72</subfield><subfield code="2">bkl</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kaliński, Dariusz</subfield><subfield code="d">1977-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1172107262</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Twierdza Warszawa</subfield><subfield code="b">pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej</subfield><subfield code="c">Dariusz Kaliński</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie I</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków</subfield><subfield code="b">Znak HORYZONT</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">446 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Porträts, Karten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite [403]-420</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1939</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Schlacht</subfield><subfield code="0">(DE-588)4052531-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Zweiter Weltkrieg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079167-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Warschau</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079048-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Wehrmacht</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Wojsko Polskie (1918-1939)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Obrona Warszawy (1939)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Niemcy</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Polska</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Warszawa (woj. mazowieckie)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Wojna światowa (1939-1945) / Polska / Warszawa</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Warszawa (Polska) / 1939-1945 (Wojna i okupacja)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Warszawa (Polska) / 1939 (Oblężenie)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1939-1945</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Warschau</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079048-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Schlacht</subfield><subfield code="0">(DE-588)4052531-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Zweiter Weltkrieg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079167-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1939</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20230419</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033940559</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">355.009</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Warschau (DE-588)4079048-4 gnd |
| geographic_facet | Warschau |
| id | DE-604.BV048564432 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T21:00:56Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:41:36Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788324087655 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033940559 |
| oclc_num | 1376412080 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 446 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20230419 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Znak HORYZONT |
| record_format | marc |
| spelling | Kaliński, Dariusz 1977- Verfasser (DE-588)1172107262 aut Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej Dariusz Kaliński Wydanie I Kraków Znak HORYZONT 2022 446 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seite [403]-420 Personenregister Geschichte 1939 gnd rswk-swf Schlacht (DE-588)4052531-4 gnd rswk-swf Zweiter Weltkrieg (DE-588)4079167-1 gnd rswk-swf Warschau (DE-588)4079048-4 gnd rswk-swf Wehrmacht Wojsko Polskie (1918-1939) Obrona Warszawy (1939) Niemcy Polska Warszawa (woj. mazowieckie) Wojna światowa (1939-1945) / Polska / Warszawa Warszawa (Polska) / 1939-1945 (Wojna i okupacja) Warszawa (Polska) / 1939 (Oblężenie) 1901-2000 1939-1945 Warschau (DE-588)4079048-4 g Schlacht (DE-588)4052531-4 s Zweiter Weltkrieg (DE-588)4079167-1 s Geschichte 1939 z DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Kaliński, Dariusz 1977- Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej Schlacht (DE-588)4052531-4 gnd Zweiter Weltkrieg (DE-588)4079167-1 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4052531-4 (DE-588)4079167-1 (DE-588)4079048-4 |
| title | Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej |
| title_auth | Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej |
| title_exact_search | Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej |
| title_exact_search_txtP | Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej |
| title_full | Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej Dariusz Kaliński |
| title_fullStr | Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej Dariusz Kaliński |
| title_full_unstemmed | Twierdza Warszawa pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej Dariusz Kaliński |
| title_short | Twierdza Warszawa |
| title_sort | twierdza warszawa pierwsza wielka bitwa miejska ii wojny swiatowej |
| title_sub | pierwsza wielka bitwa miejska II wojny światowej |
| topic | Schlacht (DE-588)4052531-4 gnd Zweiter Weltkrieg (DE-588)4079167-1 gnd |
| topic_facet | Schlacht Zweiter Weltkrieg Warschau |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033940559&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT kalinskidariusz twierdzawarszawapierwszawielkabitwamiejskaiiwojnyswiatowej |