Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej:
Saved in:
| Other Authors: | |
|---|---|
| Format: | Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Kraków
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
[2022]
|
| Edition: | Wydanie I. |
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Sachregister |
| Physical Description: | 295 Seiten, [20] Seiten Bildtafeln Illustrationen 25 cm |
| ISBN: | 9788323350941 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048466724 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20230117 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220913s2022 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788323350941 |9 978-83-233-5094-1 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1346085160 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048466724 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 245 | 1 | 0 | |a Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej |c pod redakcją Barbary Wasiewicz |
| 250 | |a Wydanie I. | ||
| 264 | 1 | |a Kraków |b Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |c [2022] | |
| 264 | 4 | |c ©2022 | |
| 300 | |a 295 Seiten, [20] Seiten Bildtafeln |b Illustrationen |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Fitoterapia/ historia |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Herbarze / Polska / 16 w |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Herbarze / Polska / 17 w |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Medycyna / historia |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Rośliny lecznicze / historia |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Phytomedizin |g Medizin |0 (DE-588)4774268-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Heilpflanzen |0 (DE-588)4024076-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4143413-4 |a Aufsatzsammlung |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Phytomedizin |g Medizin |0 (DE-588)4774268-9 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Heilpflanzen |0 (DE-588)4024076-9 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Wasiewicz, Barbara |0 (DE-588)1267951540 |4 edt | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe, PDF |z 978-83-233-7311-7 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Sachregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20230117 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033844615 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 610.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 438 |
Record in the Search Index
| _version_ | 1804184412421619712 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści 7 Wstęp OKULISTYKA Ziołolecznictwo w chorobach oczu w ujęciu renesansowych herbariów a współczesna wiedza oftalmologiczna 11 Mateusz Wyłaź, Patrycja Szczepaniak HEMATOLOGIA Hematologia w ujęciu Marcina z Urzędowa oraz Szymona Syreniusza 41 Weronika Lebowa,Jerzy Król, Marianna Zygmunt, Jan Bylica KARDIOLOGIA Od intuicyjnego ziołolecznictwa renesansowego do współczesnej roli ASA w kardiologii 63 Dawid Pajor GASTROENTEROLOGIA Schorzenia układu pokarmowego w polskich herbariach renesansowych 81 Magda Dymek, Karolina Gutkowska STOMATOLOGIA Leczenie chorób zębów i przyzębia według wskazań zawartych w polskich zielnikach renesansowych autorstwa Stefana Falimirza, Hieronima Spiczyńskiego, Marcina Siennika, Marcina z Urzędowa i Szymona Syreniusza Barbara Wasiewicz 119
6 Spis treści LECZENIE RAN Przyczynek do wiedzy o leczeniu ran na podstawie Chirurgia Magna Guy de Chaliaca i zielnika Szymona Syreniusza 135 Wiktoria Zamachowska, Joanna Przeniosło PSYCHIATRIA Analiza staropolskich zielników w kontekście oddziaływania na stan psychiczny człowieka 163 Krystyna Gawleńska, Hubert Derebas SEKSUOLOGIA Historia zastosowania ziół w leczeniu problemów seksuologicznych. Wybrane przypadki 207 Monika Zamachowska DIETETYKA STAROPOLSKA Właściwości pokarmów roślinnych w dziele Bankiet Narodowi ludzkiemu... Stanisława Kazimierza Herki w świetle staropolskiej wiedzy medycznej 229 Michał Chlipała, Ryszard W. Gryglewski DIETETYKA WSPÓŁCZESNA Współczesna wiedza na temat leczniczych właściwości ziół 271 Agata Mielniczuk-Lis Bibliografia Indeks 279 287
Bibliografia Ahmad A., Husain A., Mujeeb Μ., Khan S.A., Najmi A.K., Siddique N.A., Damanhouri Z.A., Anwar E, A review on therapeutic potential ofNigella sativa: A miracle herb, „Asian Pac. J. Trop. Biomed.” 2013, 3 (5). Andrzejewska-Golec E., Cenne nasiona babki, „Panacea” 2013, 3 (44). Antoniak К., Gwiazdnica, „Panacea” 2018, 1 (62). Balcer-Dymel N., Pięciornik kurze ziele - niepozorny, lecz wartościowy, „Panacea” 2017, 2(59). Balzer W., Eleftheriadis A., A Reconstruction of the Hippocratic Humoral Theory of Health, „Journal for General Philosophy of Science”/ Zeitschrift Für Allgemeine Wissenschaft stheorie” 1991,22 (2). Barnaś-Baran E., Naturalne metody leczenia dzieci i dorosłych w XIX w. w świetle rękopisu Stosława Laguny (1833-1900), Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lu blin, Polonia, vol. XXXI. Bartol К., Wstęp [w:] Pseudo-Hippokrates, O śmiechu Demokryta, Gdańsk 2007. Becker R., Metabolity wtórne wybranych roślin leczniczych z rodziny szarłatowatych (Amaranthaceaejuss.), Zastosowanie roślin w naukach medycznych i przyrodniczych, Lublin 2020. Bednarczyk A., Medycyna ifilozofia w starożytności, Warszawa 1999. Biegański W, Kilka słów o praktyce lekarskiej wśród ludu naszego, „Czasopismo Lekarskie” 1900, t. 2. Bilikiewicz A., Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa 2011. Blecha К., Fitoterapia i suplementacja diety w chorobach górnego odcinka przewodu pokar mowego, „Postępy Fitoterapii” 2019,20 (2). Brzeziński T., Historia medycyny, Warszawa 1995. Burchardt J., Nowe elementy Witelońskiego ujęcia psychopatologii [w:] Wkład starożytności,
średniowiecza i renesansu w rozwój nauk medycznych, Toruń 1980. Chan A., Manson J., Feskanich D., Long-therm Aspirin Use and Mortality in Women, „Archives oflnternal Medicine” 2007,167 (6). Chodurska H., Cała zielna domowa apteka Wojszczanki? O ziołach łeczniczych w Soplicow skim dworze, „Studia Językoznawcze”, 2018,17.
280 Bibliografia Chrubasik J.E., Roufogalis B.D., Wagner H., Chrubasik S.A., A Comprehensive Review on Nettle Effect and Efficacy Profiles. Part I: herba urticae, „Phytomedicine” 2007, 14 (6). De De Chauliac G., Chirurgia Magna, tłum. ang. L.D. Rosenman, USA 2005. Dembińska Μ., Konsumpcja żywnościowa w Polsce średniowiecznej, Wrocław-WarszawaKraków 1963. Demiroz T., Albayrak G., Nalbantsoy A., Göçmen B., Baykan S., Anti-inflammatory Prop erties of Centaurea calolepis Boiss, and cnicin against Macrovipera lebetina obtusa (Dwigubsky, 1832) and Montivipera xanthina (Gray, 1849) Venoms in Rat, „Toxicon” 2018, 15 (152). DeWitt D., Kuchnia Leonarda da Vinci. Sekretna historia kuchni włoskiej, Poznań 2007. Domosławski Z., Wprowadzenie do medycyny. Podręcznik dla wyższych szkół zawodowych, Jelenia Góra 2007. Dremness L., Encyklopedia kieszonkowa. Zioła, Warszawa 1993. Drozd J., Wczoraj i dziś ziołolecznictwa, Rzeszów 2012. Druźyńska B., Jeźak A., Właściwościprzeciwutleniające polifenoli zawartych w okrywie na siennej nasion bobu, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2007, 5 (54). Dumanowski J., Pawlas A., Poznański J., Sekrety kuchmistrzowskie Stanisława Czernieckiego. Przepisy z najstarszej polskiej książki kucharskiej z 1682 roku, Warszawa 2010. Dumanowski J., Kasprzyk-Chevriaux Μ., Kapłony i szczeżuje, Wołowiec 2018. Dyduch Μ., Poziomka - niedoceniona roślina zielarska. „Panacea” 2008, 3 (24). Ekiert H., Knut E., Świątkowska J., Klin P., Rzepiela A., Tomczyk Μ., Szopa A., Artemisia abrotanum L. (Southern Wormwoodj-History, Current Knowledge on the Chemistry, Bi ological
Activity, Traditional Use and Possible New Pharmaceutical and Cosmetological Applications, „Molecules” 2021, 26 (9). Erslev A., Gabuzda T., Pathophysiology ofBlood, wyd. 2, Philadelphia 1979. Estrella-Mendoza M.F., Jiménez-Gómez F., López-Ornelas A., Pérez-Gutiérrez R.M., Flores-Estrada J., Cucurbita argyrosperma Seed Extracts Attenuate Angiogenesis in a Corneal Chemical Burn Model „Nutrients” 2019, 11 (5). Falimirz S., O paleniu wódek z ziół, [w:] O ziołach у o moczy gich, o paleniu wódek z ziół, o oleykach przyprawianiu, o rzeczach zamorskich, Kraków 1534, list. 1. Fan C.H., Cao J.H., Zhang F.C., The Prebiotic Inulin as a Functional Food-A Review, „Euro pean Review for Medical and Pharmacological Sciences” 2016, 20 (15). Farmakopea Polska IV, 1.1, Warszawa 1965. Farmakopea Polska X, Warszawa 2014. Fatemeh B., Roja R., Sweet Marjoram - A Review ofEthnopharmacology, Phytochemistry, and Biological Activities, „Journal of Evidence-Based Complementary Alternative Medicine” 2017, 22(1). Filipowicz N., Jałowiec pospolity (Juníperos communis L.J - popularna lecznicza roślina olejkowa, „Postępy Fitoterapii” 2008,1. Fisher A., Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych, Wrocław 2016.
Bibliografia 281 Flandrin J.S., The Early Modern Period [w:] Food. A Culinary History from Antiquity to the Present, New York 2013. Gaszyniec R., Brata Mikołaja z Polski pisma lekarskie, Poznań 1920. Giermaziak W., Historia zwalczania bólu, „Farmacja Polska” 2014, 70 (1). Gilca Μ., Gaman L., Panait E., Stoian I., Atanasın V., Chelidonium majus - An Integrative Review: Traditional Knowledge versus Modern Findings, „Forsch Komplementmed” 2010,17 (5). Glowniak К., Archangelica - roślina polecana przez anioły, „Panacea” 2006, 4 (17). GłowniakK., Kolendra-przyprawa i lek, „Panacea” 2013,1 (42). Grześk G. i in., Kwas acetylosalicylowy - podstawa leczenia przeciwpłytkowego, „Folia Car diologica Excerpta” 2011, 6(1). Grzędzicka E., Atlas ziół, Warszawa 2011. Gutt R.W., Dzieje nauki o krwi, Warszawa 1975. Herka S.K., Bankiet Narodowi ludzkiemu Od Monarchy Niebieskie[g]o Zaraz przy Stworze niu świata z rożnych ziół, zbóż, owoców, Bydląt, zwierzyn, ptastwa, ryb, c. Zgotowa ny: Których tu każdych z osobna, zdrowiu ludzkiemu służących у szkodzących, własność, krótko w tey Książeczce, Kraków 1660. Hłodzik K., Dziwota E., Karakuła-Juchnowicz H., Olajossy Μ., Historia histerii i co dalej..., „Current Problems of Psychiatry” 2016, 17 (1). Hryszko R., Llibre de Sent Sovi, katalonska średniowieczna księga kucharska, Kraków 2010. lelciu L, Frédérich Μ., Hanganu D., Angenot L., Olah N.K., Ledoux A., Crișan G., Păltinean R., Flavonoid Analysis and Antioxidant Activities of the Bryonia alba L. Aerial Parts, „Antioxidants” 2019, 8 (4). Jadczak D., Majeranek, „Panacea” 2006, 2 (15). Jankowskij.,
Monarsze sekrety, Wrocław 1995. Jesionowski Μ., Historia stomatologii polskiej, Warszawa 1971. JouannaJ., Allies N., The Legacy ofthe Hiippocratic Treatise The Nature ofMan: The Theory ofthe Four Humours [w: ] Greek Medicinefrom Hippocrates to Galen, red. P. Van der Eijk, Leiden-Boston 2012. Kalachanis K., Can We Speak about a Philosophy ofNutrition in Corpus Hippocraticum? „Sci entific Culture” 2019, 5 (2). Kalachanis K., Michailidis LE., The Hippocratic View on Humors and Human Temperament, „European Journal of Social Behaviour” 2015, 2 (2). Kania Μ., Baraniak J., Właściwości lecznicze roślin przyprawowych na przykładzie ostryżu długiego, „Postępy Fitoterapii”, 2015, 2. Karabela Μ., Pigwa, pigwowiec, pigwica, „Panacea” 2012,2 (39). Karabela Μ., Rajski owoc, „Panacea” 2006, 4 (17). Kawałko M.J., Historie ziołowe, Lublin 1986. Kędzia A., Przeciwgrzybicze działanie olejku goździkowego, „Postępy Fitoterapii” 2014, 1. Kępiński A., Poznanie chorego, Kraków 2016.
282 Bibliografia Kilian-Pięta E., Witamina Cjako niezbędny składnik dla skóry człowieka oraz czynniki deter minującejej wchłanianie, „Kosmetologia Estetyczna” 2019,1(8). Kingsley P., Empedocles and His Interpreters: lhe Four-Element Doxography, „Phronesis” 1994, 39 (3). KitowiczJ., Opis obyczajów za panowania Augustam, red. Z. Goliński, Warszawa 1985. Klaudel L., Kora dębu i dębianka, „Panacea” 2005, 4 (13). Klaudel L., Mięta pieprzowa, „Panacea” 2006, 2 (15). Klaudel L., Rumianek, „Panacea” 2005, 3 (12). Klibansky R., Panofsky E., Saxl F., Saturn i melancholia. Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki, Kraków 2009. Knypl K., Miejsce aspiryny w codziennej praktyce lekarskiej, „Medycyna Rodzinna” 2003, 3-4. Kohlmünzer S., Farmakognozja, Warszawa 1998. Kohlmünzer S., Farmakognozja. Podręcznik dla studentówfarmacji, Tfyisim 2013. Kokoszko Μ., Aromaty kuchni antyku oraz wczesnego Bizancjum w teorii medycznej i prak tyce kulinarnej, „Przegląd Historyczny” 2011,102 (4). Kokoszko Μ., Jagusiak K., Rzeźnicka Z., Kilka słów o zupie zwanejptisane, „Zeszyty Wiej skie” 2013, 18. Konturek S., Fizjołogia człowieka, Kraków 2019. Korolkiewicz K. Z., Fitoterapia chorób przewodu pokarmowego, „Panacea” 2008, 1 (22). Kosio rek A., Oszmiański J., Golański J., Podstawy do zastosowania połifenołi roślinnychjako nutraceutyków o właściwościach przeciwpłytkowych, „Postępy Fitoterapii” 2013, 2. Kowalczyk S., Głos Syreniusza w sprawie wykorzystania roślina w magii, Meluzyna 2020, 12(1). Krajewska J., Nie tylko „O sztuce lekarskiej” w wybranych pismach Corpus
Hippocraticum, „Saeculum Christianům 2018”, 25. Kris-Etherton P.M., Hecker K.D., Bonanome A. i in., Bioactive compounds in food: their role in the prevention of cardiovascular disease and cancer, „The American Journal of Medicine” 2002,113. Król D., Babka płesznik (Plantago psyllium L.) ֊ wartościowa roślina lecznicza, „Postępy Fitoterapii” 2009, 4. Krzysztofik Μ., Studium z dziejów krakowskich kalendarzy astrologicznych XVII wieku. Al manachy Stanisława Słowakowica jako podstawa uogólnień, Kraków 2010. Kubica P., Szopa A, Dominiak J., Łuczkiewicz M, Ekiert H., Werbena lekarska (Verbena officinalis L.) - charakterystyka botaniczna, skład chemiczny, znaczenie lecznicze, ba dania aktywności biologicznej oraz badania biotechnologiczne, „Postępy Fitoterapii” 2018, 3. Kudełka W, Kosowska A., Składniki przypraw i ziółprzyprawowych determinujące ichfunk cjonalne właściwości oraz ich rola w żywieniu człowieka i zapobieganiu chorobom, „Ze- szyty Naukowe” 2008, 781. Kujawska Μ., Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych, Wrocław 2016. Kula Μ., Produkty mają swoją historię ֊ wraz z nami [w:] Trzebajeść. Wykłady z socjologii historycznej, Warszawa 2015, s. 30.
Bibliografia 283 Kula Μ., Zjadamy symbole [w:] Trzeba jeść. Wykłady z socjologii historycznej, Warszawa 2015. Kunstman P., Wojcińska Μ., Popławska P., Podagrycznikpospolity (Aegopodium podagra ria LJ, „Postępy Fitoterapii” 2012, 4. Kustosz D., Weneckie skarby Carpaccio, „Panacea” 2014, 2 (47). Kustosz D., Zioła Tatr ֊ roślinnośćpiętra sub alpejskiego, „Panacea” 2010,2 (31). Kuźnicka B., Zioła i ich zastosowanie, Warszawa 1978. Lafont O., Du saule à l’aspirine, „Revue d’Histoire de la Pharmacie” 2007, 55. Lamer-Zarawska E., Fitoterapia i leki roślinne, Warszawa 2007. Lebowa W., Ludwik Hirszfeld „Wiedza moją nadzieją i ukojeniem, bez niej nie wytrwałbym” [w:] Z łancetemprzez kontynenty, red. J. Gmitruk, Z. Judycki, T. Skoczek, Warszawa 2020. Legutko R., Tales z Miletu o wodzie, „Peitho” 2017,1 (8). Lewkowicz-Mosiej T., Zioła naszych kresów, Białystok 2003. Lichocka H., Historia chemii, Radom 2010-2011. Lutomski J., Fascynacja czosnkiem - wczoraj i dziś, „Postępy Fitoterapii” 2001,1. Maciej z Miechowa, Contra saevam pestem regimen accuratissimum, Editio trilingua: Latina, Polona, Anglica, Cracoviae 1995. Macri A., Giuffrida S., Amico V., lester Μ., Traverso C.E., Effect ofLinoleic Acid and Gamma-Linolenic Acid on Tear Production, Tear Clearance and on the Ocular Surface after Photorefractive Keratectomy, „Graefe’s Archive for Clinical and Experimental Ophthalmo logy” 2003, 241 (7). Marcin z Urzędowa, Herbarz polski, to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych, Kraków 1595. Matławska L, Farmakognozja, Poznań 2006. Matraszek-Gawron R., Chwil Μ., Terlecka P., Skoczylas M.M.,
Recent Studies on Anti-De pressant Bioactive Substances in Selected Speciesfrom the Genera Hemerocallis and Glad iolus: A Systematic Review, „Pharmaceuticals” 2019,12. Melanowski W., Dzieje okulistyki, Warszawa 1972. Meyzie P., Kuchnia w Europie doby nowożytnej. Jeść i pić: XVI-XIX wiek, Warszawa 2012. Mierzejewska Μ., Grabowski Μ., Różne oblicza kwasu acetylosalicylowego - nie tylko dzia łanie kardioprotekcyjne, „Geriatria” 2019,13. Miśkowiec A., Dynia, „Panacea” 2013, 2 (43). Miśkowiec A., Marchew - Polish Speciality, „Panacea” 2013,1 (42). Mis kowiec A., Pietruszka ֊ warzywo i lek, „Panacea” 2014, 1 (46). Mohammed H.S., Abdel-Aziz M.M., Abu-Baker M.S., Saad A.M., Mohamed M.A., Ghareeb Μ. A., Antibacterial and Potential Antidiabetic Activities ofFlavone C-glycosides Iso latedfrom Beta vulgaris Subspecies cicla L. var. Flavescens (Amaranthaceae) Cultivated in Egypt, „Current Pharmaceutical Biotechnology” 2019, 20(7). Musiał A., Depresja - rys historyczny, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2007, 7(1). Musiał K., Rośliny lecznicze w najwcześniejszych dokumentach wiedzy medycznej, „Rozpra wy Społeczne” 2017, 11 (4). NartowskaJ., Kminek zwany karolkiem, „Panacea” 2017, 4/1 (57/58).
284 Bibliografia Nartowska J., Lawenda - nie tylko pachnidło, „Panacea” 2012, 3 (40). Niżankowska Μ., Podstawy okulistyki, Wrocław 2000. Ншіп]. R., Ancient Egyptian Medicine, Norman 2002. Obarski E., Paracelsus. Lekarz, alchemik, astrolog, filozof, okultysta. Sztuka ognia, filozofia hermetyczna, Wrocław 2003. Olszanecki R., Wołkow P., Jawień J., Farmakologia, Warszawa 2017. Orkusz A., Bogacz-Radomska L., Znaczenie przypraw w żywieniu człowieka, „Nauki Inży nierskie i Technologie” 2017, 4 (27). Ożarowski A., Ziołolecznictwo, Warszawa 1976. Ożarowski A., Jaroniewski W, Rośliny lecznicze i ich zastosowanie, Warszawa 1987. Ożarowski A., Łańcucki J., Gąsiorowska K., Leki roślinne - informator, Warszawa 1978. Pachlowska A., Wiązówka błotna, „Panacea” 2012,4 (41). Paliga R.E., O potrzebie badań nad historią hematołogii, „Kwartalnik Historii Nauki i Tech niki” 2021, 1. Paluch A., Świat rośłin w tradycyjnych praktykach leczniczych wsi polskiej, Wrocław 1984. Paluch Z., Biriczová L., Pallag G., Carvalheiro Marques E., Vargová N., Kmoníčková E., The Therapeutic Effects ofAgrimonia eupatoria L., „Physiological Research” 2020, 69 (Suppl 4). Parus A., Szanta zwyczajna (Marrubium vulgare L.) jako roślina lecznicza, „Postępy Fitoterapii” 2017, 18(1). Paykel E.S., Historical overview of outcome of depression, „The British Journal of Psychiatry. Supplement” 1994, 26. Petermann J., Tschirner W, Interesująca botanika, Warszawa 1987. Piaskowska Μ., Dziurawiec zwyczajny, „Panacea” 2006, 4 (17). Piętka J., Rozwój grzybni Fomitopsis officinalis na podłożach organicznych oraz drewnie mo
drzewiowym w warunkach łaboratoryjnych, „Sylwan” 2004, 9. Pinna A., Piccinini P., Carta F., Effect of Oral Linoleic and Gamma-Linolenic Acid on Meibo mian Gland Dysfunction, „Cornea” 2007,26 (3). Platon, Timajos, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999. Płonka-Syroka В., Kuchnia mieszczańska na ziemiach polskich w XIX w. [w:] Historia diety i kultury odżywiania, 1.1, red. B. Płonka-Syroka, H. Grajeta, A. Syroka, Wrocław 2018. Podlech D., Rośliny lecznicze, Warszawa 1997. Popowski R., Biblia Pierwszego Kościoła, Warszawa 2016. Raj D., Węglorz J., Wódka wódce nierówna. Problematyka leczniczych ekstraktów ziołowych w epoce nowożytnej [w:] „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszech nym” 2017, 43 (4). Raubo A., Antyczne źródła renesansowej teorii afektów, „Symbolae philologrum posnanien- sium graecae et latinae” 2012, 1 (22). Raubo A., Aspekty teorii humorałnej na podstawie wybranych pozycji polskiego piśmiennic twa medycznego z XVI w., „Medycyna Nowożytna” 2016, 22 (2). Rej Μ., Żywot człowieka poczciwego [w:] Wybór pism, oprać. A. Kochan, Wrocław 2006. Rembieliński R., Kuźnicka B., Historiafarmacji, Warszawa 1972.
Bibliografia 285 Rostafiński J.։ Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach, Kraków 1893. Rostański K., Szymon Syreniusz ijego dzieło, „Wiadomości Botaniczne” 1997,41(2). Ruggiero M.A., Gordon D.P., Orrell T.M., Bailly N., Bourgoin T., Brusca R.C., Kirk P.M., AHigher Level Classification ofAll Living Organisms, „PLOS ONE” 2015, 10 (4). Rumpel A., Jałowiec niepospolity..., „Panacea” 2017, 3/4 (60/61). Rutkowski L., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Warszawa 2007. Rybak D., Rośliny lecznicze. Atlas, Warszawa 1993. Samborski W, Filipiak K.J., Kaczmarczyk}., Tykarski A., Niesteroidowe leki przeciwzapal ne apowikłania sercowo-naczyniowe i gastroenterologiczne - algorytm wyboru, „Choro by Serca i Naczyń” 2016,13 (4). Sarfaraz S., Ikram R., Anti-nociceptive potential of lyophilized Beta vulgaris L. (Beet root) powder, „Pakistan Journal of Pharmaceutical Sciences” 2019, 32 (2). Sarris J., Herbal medicines in the treatment ofpsychiatric disorders: 10-year updated review, „Phytotherapy Research” 2018, 32 (7). Schubert E.,Jedzenie i picie w średniowieczu, Toruń 2019. Shorter E., Historia psychiatrii. Od zakładu dla obłąkanych po erę Prozacu, Warszawa 2005. Siarczyński F., Obraz wieku panowania Zygmunta HI króla polskiego i szwedzkiego, Lwów 1928. Siennik Μ., Herbarz, tojest ziół tutecznych i postronnych i zamorskich opisanie, Kraków 1568. Siennik Μ., Lekarstwa doświadczone, które zebrał uczony lekarz pana Jana Pileckiego, któ remu są przydane lekarstwa końskie z ćwiczeniem tego lekarza: Przydaliśmy yfigury ziół rozmaitych ku lekarstwu z ziółkami
dostatecznemi sprawione, teraz znowu na światło wydane, Kraków 1564. Smolarz H., Wegiera Μ., Anthraquinones - Plant Components Possessing Not Only Laxative Properties, „Postępy Fitoterapii” 2004, 4. Snoch ].,Jako pawa upiec. Tekst kulinarny w renesansowym zielniku polskim, Warszawa 2018. Spiczyński H., O ziołach tutecznych i zamorskich i o mocy ich, а к temu księgi lekarskie, Kra ków 1542. Spiers A.S, Calne D.B, Fayers P.M., Miosis during L-dopa therapy, „Br. Med. J.” 1970, 2(5710). Stevens P., Angiosperm Phylogeny Website, St. Louis 2017, wersja 14. Stolarczyk}., Janick J., Carrot: History and Iconography, „Chroń. Horticult.”2011, 51 (2). Stroma L., Życie seksualne królów Polski i inne smakowitości, Warszawa 2002. StruczyńskiJ., Czosnek - antybiotyk starożytności, „Panacea” 2002,1. Supady J., Historia dentystyki, Łódź 2007. Syreniusz (Syreński) S., Zielnik Herbarzem z języka łacińskiego zowią (...), Kraków 1613. Syreniusz S., Zielnik Syreniusza: druk czcionką współczesną, Krosno 2017. Szafer W, Kulczyński S., Pawłowski B., Rośliny polskie, Warszawa 1986. Szafrański T., Leki ziołowe w leczeniu depresji ֊ aktualny stan wiedzy, „Psychiatria Polska” 2014, 48(1). Szczeklik A., Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki, Kraków 2002. Szostak J., Farmakognozja, farmacja galenowa i aptekarstwo w renesansowych zielnikach polskich, Warszawa 2006.
286 Bibliografía Szumowski W., Historia medycyny filozoficznie ujęta, Kęty 2008. Szymański A., Dieta a zdrowie, „Zeszyty Naukowe” 2014, 9. Teixeira В., Marques A., Ramos С., Serrano C., Matos O., Neng N.R., Nogueira J.M.F., Saraiva J. A., Nunes M.L., Chemical Composition and Bioactivity ofDifferent Oregano (Origanum vul garej Extracts and Essential Oil, „Journal of the Science of Food and Agriculture” 2013, 93 (11). Theiss-Abendroth P., The Continuity ofBiological Models in Psychiatry: Melancholy as Brain Disease in Scholastic Psychology, „Psychiatrische Praxis” 2000,27. Thorwald J., Dawna medycyna, jej tajemnice i potęga, Kraków 2017. Van Wyk В., Wink Μ., Rośliny lecznicze świata, Ilustrowany przewodnik, Warszawa 2008. Walocha J., Anatomia prawidłowa człowieka. Brzuch, Kraków 2013. Waniakowa J., Polskie gwarowe nazwy dziko rosnących roślin zielnych na tle słowiańskim, Kraków 2012. Wegiera Μ., Właściwości łecznicze szczawiu (Rumex. sp. LJ, „Postępy Fitoterapii” 2005, 3-4. Węgrzyn Μ., Wróbel A., Roemer-Ślimak R., Mastalerz-Migas A., Kserostomia u pacjentów geriatrycznych, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2018, 12 (5). Wirkijowska A., Rzedzicki Z., Sobota A., Sykut-Domańska E., Zarzycki P., Bartoszek K., Kuzawińska E.,Jęczmień w żywieniu człowieka, „Polish Journal of Agronomy” 2016,25. Włodarczyk Z., Rośłiny biblijne. Leksykon, Kraków 2011. Wójcik-Stopczyńska B., Cząber ogrodowy znany i nieznany, „Panacea” 2014, 4 (49). Wójcik-Stopczyńska B., Siła oregano, „Panacea” 2016,1 (54). Wyczański A., Studia nad konsumpcją żywności w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII w., Warszawa 1969.
Zalega J., Szostak-Węgierek D., Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część I. Polifenole roślinne, karotenoidy, błonnik pokarmowy, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2013, 94(1). Zdrojewicz Z., Jagodziński A., Kowalik-Jagodzińska Μ., Zielińska E., Stare i nowe oblicze aspiryny, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2018, 14. Ziółkowski B.A., Epidemiologia dolegliwości brzusznych w polskiej populacji, „Przegląd Gastroenterologiczny” 2012, 7 (1). Zujko M.E., Grużewska A., Witkowska A.M., Ocena zawartościpolifenoli w diecie młodych osób dorosłych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2015,4.
Indeks W indeksie nazw roślin należy uwzględnić sposób zapisu zachowany w XVI֊wiecznych herbariach. W dziełach tych stosowano często zapisy skrótowe, bez wskazania pełnej nazwy gatunku. Równie często nazwy systematyczne były zastępowane określeniami zwyczajowymi utrwalonymi w tradycji. W poniższym indeksie wprowadzono oryginalne zapisy, co oznacza, że pojawiają się w nim zarówno nazwy pełne, jak i skrótowe, na przy kład: mak, mak lekarski, mączek polny. A adiantum właściwe 37 akacja 144 aloes 13, 29, 36, 82,143 aloes indyjski 121 alpinia 103 alpinia lekarska 57, 103 anyż 24, 86, 224, 246, 277 anyż polny 86 arcydzięgiel lekarski 90 arcydzięgiel litwor 90, 183 aristolochia 144 arnowa broda 154 В babczan 30 babka 27, 56, 70,218 babka lancetowata 30, 45, 127 babka pełna 45 babka plesznik 95, 97, 177 babka pomorska 45 baldemonia 86 barszcz zwyczajny 178 barwinek 52, 157, 223 bawełna 30 bazanowiec 147, 218 bazylia 274-276 bazylia pospolita 25, 178, 224, 277 benedykt157 berberys 95, 224 berberys zwyczajny 86, 94 bertram 130 bez 35,250, 273 bez czarny 273 bezkwiat 222 białe ciernie 86 biedrzeniec218 biedrzeniec anyż 148, 179
288 Indeks biedrzeníec kędzierzawy 31 biedrzeniec mniejszy 31 biedrzeníec większy 31 bielon 128 bieluń biały 189 bieluń dziędzierzawa 12 bluszcz 127 bobkowy liść 218 boćwina 255 bodziszek cuchnący 142 borówka 273 boża trawka 58 bób 12, 18, 46, 258 bratek 273 brokuł 273 brukselka 273 brzoskwinia 179,262, 267, 273 brzoza 156 bukwica 92, 144,175, 250 bukwica lekarska 50 bukwica zwyczajna 23, 53, 88, 179 burak ćwikłowy 21, 255 burak liściowy 255 burak zwyczajny 255 buzdyganek naziemny 37 bylica 143, 201, 215, 224 bylica boże drzewko 15,47,48, 58,107,170, 175, 180 bylica pospolita 109,113, 180 bylica wodna 157 C caros 86 cebula zwyczajna 24, 36,125,254,257,273 cedr 244 chili 277 chmiel 43, 242,256 chmiel zwyczajny 180 chmielik 177 chobotna wyka 222 chrzan 24,256 chufa 91 cibora jadalna 91 cibora papirusowa 91 cibora wyczyńcowata 82, 91 ciecierzyca 260 ciemiężyca 273 ciemiężyca biała 37, 130,181 ciemiężyca czarna 181 curry 277 cyklamen 37 cyklamen perski 57 cykoria podróżnik 17,112,113,115, 252 cynamon 29, 121, 144, 193, 218, 224, 246, 276,277 cynamonowiec 37 cyprys 15, 218 cytryna 193, 244, 252, 273 cytwar 247 czapetka pachnąca 87, 89, 96 czarna rzepa 98 czarnogłow 182, 222 czarnuszka 23, 265 czarnuszka siewna 128 czartowe łajno (gowno) 211 cząber ogrodowy 87, 182 czosnek 36, 85, 92, 107, 119, 252,257, 274֊ 277 czyścicą storzyszek 85 czyściec lekarski 88 celidonia 22, 153, 157 Ć centuria pospolita 110,113 centurzyey mniejszy 155 ćwikła biała 255 ćwikła czarna 255 ćwikła czerwona 147, 255 ćwikła żółta 255 chaber bławatek 16 chałubowiec 13
Indeks 289 D G dąb 90, 95, 104, 125 galangal 87,103 dąb bezszypułkowy 125 galgant chiński 57 dąb szypułkowy 125 gałgant wielki 57 dębina 120 gałka muszkatołowa 87, 92, 121, 251, 274, długosz królewski 89,144 277 drapacz lekarski 17 geranium 143-145 driakiew 35, 218 glistnik jaskółcze ziele 12, 13, 22 driakiew polna 146, 218 głóg 147, 273 drzewianka 90 gorczyca 175, 259, 277 drzewo cynamonowe 82 gorczyca biała 108 drzewo indyjskie 218 goryczka 91, 154, 174 drzewo sandałowe 82 goryczka kropkowana 91 dymnica pospolita 113 goryczka żółta 91, 114, 115 dynia 13, 20, 96 gorycznik wielki 212 dyptam jesionolistny 57 gorysz błotny 86 dyptan218 gorysz siny 184 dyptan kretenski 149 gorysz wielki 184 dziewanna 27 gorzknia 13 dziewięćsił 156 gorzysz 153 dzięcielina 50 goździk kramny 224 dzięgiel 90, 92,113,116, 151, 157, 183, 218 goździki 87, 121, 247, 277 dzięgiel dziki 113 goździkowiec korzenny 87, 89 dzięgiel leśny 183 granat 12, 143, 144, 193, 218, 273 dzięgiel litwor 32, 183 grejpfrut 273 dzięgiel ogrodowy 113 groch zwyczajny polny 258 dzięgiel polny 113 groch zwyczajny pospolity 258 dzięgielnica 154, 183 gruszczynka 150 dziurawiec 102 gruszka 244, 261 dziurawiec zwyczajny 90, 111 gryka tatarka 261 dzwonki Panny Marii 90, 153 grykszpan 37 grzybień 175 E gumorzywica smrodzieńcowa 211 estragon 277 gwiazdnica pospolita 106 gwoździk 22 F gwoździk kramny 87 fasola 144, 273 figi 128, 257, 259, 262 H fiołek 50, 75-77, 175, 183, 218, 249, 251 herbata 273 firletka 21 herbata zielona 273
290 Indeks hibiskus 56, 273 karczoch 255, 273 huba modrzewiowa 54 kardamon 265 hyzop lekarski 128 kardamon malabarski 274 karolek 86 I kasztany 263 imbir 24, 37, 87, 93, 102, 175, 251, 276, 277 kesso 82 irys 144, 187 kiełbaśnik 100 J kmin 13, 30, 51, 53, 218 jabłka 84, 108, 127, 218, 244, 261, 273 kmin biały 89,107 jabłonka 150 kmin polny 86 jagody 12, 273 kmin rzymski 31, 89 klinopodium pospolite 85 jałowiec 93, 94, 156, 185 kminek 90, 119, 247, 265, 276,277 jałowiec pospolity 99 kminek zwyczajny 51,86,100,107,108,274 jarmuż czarny 258 kocanka arabska 88 jarmuż toskański 258 kocanka piaskowa 88,114 jaskółcze ziele 22 kocanka żółta 88 jastrzębiec kosmaczek 17, 106, 113, 142, 144, 145 jeleni korzeń 184 kocimiętka 145 kokornak 185, 218 kokornak powojnikowy 33 jelenie oko 184 kokoryczka 149, 157 jemioła 184 kolendra 82, 265, 274,277 jesion 89, 93, 94 kolendra siewna 32, 94,185 jesion mannowy 248 kolokwinta 82 jeżyna 27,129, 157,263 . kołdunowe ziele 100 jęczmień 37, 75,129, 130,242, 260 komosa biała 88, 96 języczki psie 218 konopie 145, 186, 253, 273 języcznik zwyczajny 98 konwalia 246 К koper 218, 267, 276, 277 konwalia majowa 186 kakaowiec 273 koper leśny 86, 91 kalafior 273 koper ogrodowy 32, 89, 91,186,274, 275 kalaminta 144 koper włoski 12, 13, 19, 24, 29, 31, 32, 35- kalina włoska 224 37, 47, 49, 130, 149, 187, 224, 273, 274 kamfora 27 kopytník 153, 201 kanianka macierzankowa 185 kopytník pospolity 33 kapłon 260 korbasa 96 kapusta 189, 202,258, 273 kosaciec 187, 218, 222 kapusta biała 273 kosaciec niemiecki 36 kapusta czerwona 138,142, 145 kosaciec słowiański 43, 129
Indeks kostowiec 145 lubczyk 47, 48 kotcza szanta 145 lubczyk pospolity 153 kozieradka 145 kozłek 148, 153,222,251 lukrecja 53, 54, 82, 145 lukrecja cygańska 102 kozłek lekarski 35,144 lukrecja gładka 85, 92 lulek biały 189 kruszyna 82 krwawnik 157, 223 krwawnik pospolity 18, 47, 53, 56, 187 krwawnik wodny 149 krwiściąg 144, 145 krwiściąg lekarski 155 krwiściąg mniejszy 142 lulek czarny 12, 33, 120, 143,189 lulek czerwony 189 lulek ogrodny 189 lulek żółty 189 lysimachia 223 kuklik pospolity 142 Ł kurkuma 151,274, 277 kuroślep 106 kurza noga 22, 52,89 kurze ziele 52,154 kurzymor 106 kurzyślad polny 37, 52,105 kurzyślep 106 łoboda 259 łoboda ogrodowa 87, 96 L macierzanka piaskowa 26 laktuka 175 macierzeduszka 201 mączek polny 190 lani czyściec 182 lanka 186 laurowy liść 274, 277 lawenda 25,186, 187, 250 lawenda francuska 98 lawenda lekarska 187 lawenda szyszkowa 88, 98, 100 lawenda wąskolistna 187 lebiodka 175, 187, 188 łoczydło 190, 214 łoczyga pospolita 176 łubin 19 Μ macierzanka 50 majeranek 175, 201, 250,275-277 majeranek ogrodowy 188 majoran ogrodowy 100 mak 12, 82, 120, 143 mak biały 191 mak czerwony 191 mak lekarski 190, 191 mak ogrodowy 176 lebiodka kamienna 85 lebiodka majeranek 26,85, 100, 188 mak szary 191 maliny 263, 273 lebiodka pospolita 85, 88, 91, 96, 100, 106, malpigiowiec 37 188 lilia złotogłów 45 lilie 152 lipa 246 lnica pospolita 111, 113 malwa 273 mandragora 13, 33, 143 manna 142, 248 marchew 32, 86, 102, 130, 255, 273 marchew dzika 212, 219, 223 291
292 Indeks marunka 50, 215, 267 nasięźrzał 156 marzanna 50 niedośpiałek 17, 106,157 marzanna barwierska 145 niepokalanek pospolity 194 mchy 37 niepokalanek zwyczajny 194 melisa lekarska 25, 192, 277 niezapominajka 18 miarz 130,154 nostrzyk żółty 19 mieczyk 194 miedunka wielka 202 O miesiączek 125 ogórecznik lekarski 14,175,195 mięta 25, 83, 89, 144, 157, 175, 275 ogórek 257, 267 mięta pieprzowa 84, 85, 108, 273 ogórek melon 20 mięta polej 84, 89, 92, 99, 100, 107, 114 ogórek psi 222 mięta polna 25, 84 olesznik86, 91, 92, 102 migdał ziemny 91 oliwki 263 migdały 219, 252, 260 olszaniec 153,196 mikołajek 30 olszeniec 215 miłorząb 272 olszenik 196 miodunka 193, 223 olszownik 154,196 miodunka gajowa 224 oman 150, 196 miodunka plamista 93 opich aleksandryjski 152 mirra 12, 82, 120, 144, 145, 154 opium 143, 185, 190-192 mirt 144 oregano 91, 96, 274, 275 mirt zwyczajny 37 orkisz 242, 243 mistrzownik 130, 154 orlik wachlarzowaty 142 mlecz 18 orzech laskowy 263 modrzewiowa gąbka 53, 54 orzech tygrysi 91 momordika afrykańska 215 orzech włoski 263, 267 morele 143, 267,273 ostropest 47, 49 morwa biała 273 ostróżeczka polna 23, 273 muszec 105 ostryż 151 muszkatołowiec wonny 87 ostryż indyjski 274 muszkatołowy orzech 87, 224 ostryż wonny 222 mydlnica lekarska 273 owies 242 mysze uszko 18 ożanka 27 N P nagietek lekarski 125, 273 palma daktylowa 82 nanercz zachodni 194 paproć cygańska 102 nard 144 paproć leśna 102 nardostachys wielokwiatowy 35, 251 paprotka 175
Indeks paprotka zwyczajna 102,182 piżmo 224 papryka chili 276 platan 143 papryka ostra 277 pniarek lekarski 54 papryka słodka 277 podagrycznik 153 parietaria lekarska 28 podróżnik 201 pasternak 254 podrzeń żebrowiec 89 pasternak zwyczajny 31 pokrzyk wilcza jagoda 12,120,197 pentafylon 94 pokrzywa 53, 259, 273 perz 12 pomarańcze 244, 252, 273 pępawa 154 por 198 pępawa dachowa 196 portulaka 22, 97,104,105 pieniężnik 152,157 pieprz 24, 35, 67, 144, 154, 175, 186, 211, 277 pieprz biały 277 pieprz czarny 277 pieprz kubeba 265 pieprz mnisi 194 pieprz polski 185 pieprz zielony 276 pieprzyca siewna 88,99 pierściennik 130 pierwiosnek 150 pietruszka 256,273 pietruszka zwyczajna 33, 50, 86, 92, 111, 113,187 portulaka pospolita 89 porzeczka 37 porzeczka czarna 144, 273 postawne ziele 198 poziomka 24, 74,157, 223,263 poziomka pospolita 51, 73 poziomka twardawa 73 poziomka wysoka 73 prawoślaz 144 proso 241,242 proso afrykańskie 82 przestęp 20 przestęp biały 174, 175.198 przylaszczka pospolita 57 pięciornik 104, 147, 273 przywrót 152 pięciornik gęsi 28 przywrótnik212 pięciornik kurze ziele 51, 90, 95, 105 psianka szara 199 pięciornik rozłogowy 94 pszenica 214, 219, 242 pięćparcic 94 pigwa 90, 95, 106, 108, 110, 144, 261 R pigwa pospolita 87 rabarbar 82 piołun 16, 47, 48, 82, 84, 107, 109, 115, 175, ratantici 82 185, 247 piołun egipski 109 rącznik pospolity 82 rdest 152 piołun pomorski 109 rdest wężownik 22, 93,105 piołun pospolity 109 rdestowiec japoński 273 piołun rzymski 109 rojownik 175 piwnik 86 romanowe ziele 124,130 piwonia 196, 223, 250, 251 rosiczka 199 293
294 Indeks rozchodnik 35, 37 soja 273 rozmaryn 27,112,130, 223, 250, 261 sosna 156 rozmaryn cudzoziemski 151 sosna lamberta 273 rozmaryn lekarski 105 sosna zwyczajna 27, 36 rozmaryn pospolity 151 sowia strzała 223 róża 13,24, 27,31, 36,76,120,143,144,156, spikanarda ogrodna 251 174, 175, 188, 193 rumianek pospolity 18, 32, 112, 115, 201, 224, 273 ruta 13, 30, 35, 37, 53, 103, 154, 156, 199, 218, 223, 224, 249, 251, 257, 263 sporysz 223 stokroć 155 stonogowiec219 stowrzód 53, 55 strączyniec cewiasty 142 ruta polna 43,123,126,175,195 sumak 144 rzeń-szeń 120 szafran 12, 33, 82, 218 rzepa 88, 256 rzepa czarna 98 szalej 31 szałwia 44, 53, 56, 128, 130, 157, 175, 187, 194,250, 267, 273 rzepak 252 rzepik 147, 150 rzepik pospolity 27 rzeżucha 88, 92, 95, 99, 259, 267 rzeżucha łąkowa 88, 99 rzodkiew 88, 92, 98, 256, 267 szałwia polna 126 szanta 25,105 szanta biała 147 szanta zwyczajna 99 szczaw 21, 93, 104 szczaw alpejski 94 szczaw kędzierzawy 105 S sadziec 152 sałata 176, 257, 267 sałata ogrodna 200 szczwół plamisty 107 szczyr trwały 97 szparagi 256 szpinak 175, 259, 273 sałata siewna 175 samopsza219 Ś sandalina 22 ślaz 143, 144, 175, 176 sandałowe drzewo 143 ślaz dziki 37, 97 sarkokolia 13 ślaz wysoki 46, 53, 56,123 seler 273 ślazy pospolite polne 129 senes 175, 200 śliwa 244 serdecznik 184 śliwa tarnina 262 skorzonera 202 śliwki damaszki 262 słodyczka 102 śliwki węgierki 262 słonecznik bulwiasty 255 śliwy hiszpańskie 262 słonecznik strączyński 19 śliwy leśne 262 soczewica 19,27 świetlik 24 soczewica czarna 255 świni koper 212
Indeks т wieprzowy chleb 57 tangelo 273 tarnina 273 tatarak 82, 250, 262 tatarak zwyczajny 37, 201 wieprzyniec 153, 212 wierzba 64-72, 77, 176 tatarskie ziele 130, 250 wierzba włoska 219 wierzbina 174 wilczomlecz obrotny 124 tawuła blotna 91 tłustosz 89 tojeść rozesłana 55,152, 223 winogrona 273 tojeść wielka 147, 218 topinambur 255 wiśnia 244, 273 wiśnie białe 262 topola 65 torf 143 wiśnie czarne 262 witaks czczony 194 trawa sitowa 146 trędownik 26 witułka lekarska 51 włosy Matki Bożej 32 trędownik bulwiasty 26 trojanek żółty 157 truskawki 273 włośnica ber 241 trzcina cukrowa 247,248 trzebula pospolita 47, 49 tuja 13 tymianek 27, 273, 276,277 tymianek pospolity 274 U ullica utari 82 urginia morska 36 uśpiwrzód 53, 33 W waleriana 148 winogrona czarne 273 winorośl 144 wołowe oka 90 wołowy język 201, 202 wrotycz 145, 156 Z zankiel 146 zapaliczka 211 zapaliczka cuchnąca 144 zawilec 23 zębne ziele 130 ziele angielskie 277 ziele świętojańskie (ziele świętego Jana) 90 złomignat 157 złotnik 22 złotogłów 36, 45 wanilia 277 wątrobne ziele 57 Ż werbena 13,27, 51, 201 wężownik 103 żabieniec babka wodna 30 żankiel zwyczajny 146 wężownik wielki 22 żeń-szeń 144 wężymord czarny 202 wiązówka 98 żurawina 273 wiązówka błotna 91 wielogroch 258 295 żywica skamonowa 82 żywignat 53, 55 żywokost 53, 55, 56
|
| adam_txt |
Spis treści 7 Wstęp OKULISTYKA Ziołolecznictwo w chorobach oczu w ujęciu renesansowych herbariów a współczesna wiedza oftalmologiczna 11 Mateusz Wyłaź, Patrycja Szczepaniak HEMATOLOGIA Hematologia w ujęciu Marcina z Urzędowa oraz Szymona Syreniusza 41 Weronika Lebowa,Jerzy Król, Marianna Zygmunt, Jan Bylica KARDIOLOGIA Od intuicyjnego ziołolecznictwa renesansowego do współczesnej roli ASA w kardiologii 63 Dawid Pajor GASTROENTEROLOGIA Schorzenia układu pokarmowego w polskich herbariach renesansowych 81 Magda Dymek, Karolina Gutkowska STOMATOLOGIA Leczenie chorób zębów i przyzębia według wskazań zawartych w polskich zielnikach renesansowych autorstwa Stefana Falimirza, Hieronima Spiczyńskiego, Marcina Siennika, Marcina z Urzędowa i Szymona Syreniusza Barbara Wasiewicz 119
6 Spis treści LECZENIE RAN Przyczynek do wiedzy o leczeniu ran na podstawie Chirurgia Magna Guy de Chaliaca i zielnika Szymona Syreniusza 135 Wiktoria Zamachowska, Joanna Przeniosło PSYCHIATRIA Analiza staropolskich zielników w kontekście oddziaływania na stan psychiczny człowieka 163 Krystyna Gawleńska, Hubert Derebas SEKSUOLOGIA Historia zastosowania ziół w leczeniu problemów seksuologicznych. Wybrane przypadki 207 Monika Zamachowska DIETETYKA STAROPOLSKA Właściwości pokarmów roślinnych w dziele Bankiet Narodowi ludzkiemu. Stanisława Kazimierza Herki w świetle staropolskiej wiedzy medycznej 229 Michał Chlipała, Ryszard W. Gryglewski DIETETYKA WSPÓŁCZESNA Współczesna wiedza na temat leczniczych właściwości ziół 271 Agata Mielniczuk-Lis Bibliografia Indeks 279 287
Bibliografia Ahmad A., Husain A., Mujeeb Μ., Khan S.A., Najmi A.K., Siddique N.A., Damanhouri Z.A., Anwar E, A review on therapeutic potential ofNigella sativa: A miracle herb, „Asian Pac. J. Trop. Biomed.” 2013, 3 (5). Andrzejewska-Golec E., Cenne nasiona babki, „Panacea” 2013, 3 (44). Antoniak К., Gwiazdnica, „Panacea” 2018, 1 (62). Balcer-Dymel N., Pięciornik kurze ziele - niepozorny, lecz wartościowy, „Panacea” 2017, 2(59). Balzer W., Eleftheriadis A., A Reconstruction of the Hippocratic Humoral Theory of Health, „Journal for General Philosophy of Science”/ Zeitschrift Für Allgemeine Wissenschaft stheorie” 1991,22 (2). Barnaś-Baran E., Naturalne metody leczenia dzieci i dorosłych w XIX w. w świetle rękopisu Stosława Laguny (1833-1900), Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lu blin, Polonia, vol. XXXI. Bartol К., Wstęp [w:] Pseudo-Hippokrates, O śmiechu Demokryta, Gdańsk 2007. Becker R., Metabolity wtórne wybranych roślin leczniczych z rodziny szarłatowatych (Amaranthaceaejuss.), Zastosowanie roślin w naukach medycznych i przyrodniczych, Lublin 2020. Bednarczyk A., Medycyna ifilozofia w starożytności, Warszawa 1999. Biegański W, Kilka słów o praktyce lekarskiej wśród ludu naszego, „Czasopismo Lekarskie” 1900, t. 2. Bilikiewicz A., Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa 2011. Blecha К., Fitoterapia i suplementacja diety w chorobach górnego odcinka przewodu pokar mowego, „Postępy Fitoterapii” 2019,20 (2). Brzeziński T., Historia medycyny, Warszawa 1995. Burchardt J., Nowe elementy Witelońskiego ujęcia psychopatologii [w:] Wkład starożytności,
średniowiecza i renesansu w rozwój nauk medycznych, Toruń 1980. Chan A., Manson J., Feskanich D., Long-therm Aspirin Use and Mortality in Women, „Archives oflnternal Medicine” 2007,167 (6). Chodurska H., Cała zielna domowa apteka Wojszczanki? O ziołach łeczniczych w Soplicow skim dworze, „Studia Językoznawcze”, 2018,17.
280 Bibliografia Chrubasik J.E., Roufogalis B.D., Wagner H., Chrubasik S.A., A Comprehensive Review on Nettle Effect and Efficacy Profiles. Part I: herba urticae, „Phytomedicine” 2007, 14 (6). De De Chauliac G., Chirurgia Magna, tłum. ang. L.D. Rosenman, USA 2005. Dembińska Μ., Konsumpcja żywnościowa w Polsce średniowiecznej, Wrocław-WarszawaKraków 1963. Demiroz T., Albayrak G., Nalbantsoy A., Göçmen B., Baykan S., Anti-inflammatory Prop erties of Centaurea calolepis Boiss, and cnicin against Macrovipera lebetina obtusa (Dwigubsky, 1832) and Montivipera xanthina (Gray, 1849) Venoms in Rat, „Toxicon” 2018, 15 (152). DeWitt D., Kuchnia Leonarda da Vinci. Sekretna historia kuchni włoskiej, Poznań 2007. Domosławski Z., Wprowadzenie do medycyny. Podręcznik dla wyższych szkół zawodowych, Jelenia Góra 2007. Dremness L., Encyklopedia kieszonkowa. Zioła, Warszawa 1993. Drozd J., Wczoraj i dziś ziołolecznictwa, Rzeszów 2012. Druźyńska B., Jeźak A., Właściwościprzeciwutleniające polifenoli zawartych w okrywie na siennej nasion bobu, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2007, 5 (54). Dumanowski J., Pawlas A., Poznański J., Sekrety kuchmistrzowskie Stanisława Czernieckiego. Przepisy z najstarszej polskiej książki kucharskiej z 1682 roku, Warszawa 2010. Dumanowski J., Kasprzyk-Chevriaux Μ., Kapłony i szczeżuje, Wołowiec 2018. Dyduch Μ., Poziomka - niedoceniona roślina zielarska. „Panacea” 2008, 3 (24). Ekiert H., Knut E., Świątkowska J., Klin P., Rzepiela A., Tomczyk Μ., Szopa A., Artemisia abrotanum L. (Southern Wormwoodj-History, Current Knowledge on the Chemistry, Bi ological
Activity, Traditional Use and Possible New Pharmaceutical and Cosmetological Applications, „Molecules” 2021, 26 (9). Erslev A., Gabuzda T., Pathophysiology ofBlood, wyd. 2, Philadelphia 1979. Estrella-Mendoza M.F., Jiménez-Gómez F., López-Ornelas A., Pérez-Gutiérrez R.M., Flores-Estrada J., Cucurbita argyrosperma Seed Extracts Attenuate Angiogenesis in a Corneal Chemical Burn Model „Nutrients” 2019, 11 (5). Falimirz S., O paleniu wódek z ziół, [w:] O ziołach у o moczy gich, o paleniu wódek z ziół, o oleykach przyprawianiu, o rzeczach zamorskich, Kraków 1534, list. 1. Fan C.H., Cao J.H., Zhang F.C., The Prebiotic Inulin as a Functional Food-A Review, „Euro pean Review for Medical and Pharmacological Sciences” 2016, 20 (15). Farmakopea Polska IV, 1.1, Warszawa 1965. Farmakopea Polska X, Warszawa 2014. Fatemeh B., Roja R., Sweet Marjoram - A Review ofEthnopharmacology, Phytochemistry, and Biological Activities, „Journal of Evidence-Based Complementary Alternative Medicine” 2017, 22(1). Filipowicz N., Jałowiec pospolity (Juníperos communis L.J - popularna lecznicza roślina olejkowa, „Postępy Fitoterapii” 2008,1. Fisher A., Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych, Wrocław 2016.
Bibliografia 281 Flandrin J.S., The Early Modern Period [w:] Food. A Culinary History from Antiquity to the Present, New York 2013. Gaszyniec R., Brata Mikołaja z Polski pisma lekarskie, Poznań 1920. Giermaziak W., Historia zwalczania bólu, „Farmacja Polska” 2014, 70 (1). Gilca Μ., Gaman L., Panait E., Stoian I., Atanasın V., Chelidonium majus - An Integrative Review: Traditional Knowledge versus Modern Findings, „Forsch Komplementmed” 2010,17 (5). Glowniak К., Archangelica - roślina polecana przez anioły, „Panacea” 2006, 4 (17). GłowniakK., Kolendra-przyprawa i lek, „Panacea” 2013,1 (42). Grześk G. i in., Kwas acetylosalicylowy - podstawa leczenia przeciwpłytkowego, „Folia Car diologica Excerpta” 2011, 6(1). Grzędzicka E., Atlas ziół, Warszawa 2011. Gutt R.W., Dzieje nauki o krwi, Warszawa 1975. Herka S.K., Bankiet Narodowi ludzkiemu Od Monarchy Niebieskie[g]o Zaraz przy Stworze niu świata z rożnych ziół, zbóż, owoców, Bydląt, zwierzyn, ptastwa, ryb, c. Zgotowa ny: Których tu każdych z osobna, zdrowiu ludzkiemu służących у szkodzących, własność, krótko w tey Książeczce, Kraków 1660. Hłodzik K., Dziwota E., Karakuła-Juchnowicz H., Olajossy Μ., Historia histerii i co dalej., „Current Problems of Psychiatry” 2016, 17 (1). Hryszko R., Llibre de Sent Sovi, katalonska średniowieczna księga kucharska, Kraków 2010. lelciu L, Frédérich Μ., Hanganu D., Angenot L., Olah N.K., Ledoux A., Crișan G., Păltinean R., Flavonoid Analysis and Antioxidant Activities of the Bryonia alba L. Aerial Parts, „Antioxidants” 2019, 8 (4). Jadczak D., Majeranek, „Panacea” 2006, 2 (15). Jankowskij.,
Monarsze sekrety, Wrocław 1995. Jesionowski Μ., Historia stomatologii polskiej, Warszawa 1971. JouannaJ., Allies N., The Legacy ofthe Hiippocratic Treatise The Nature ofMan: The Theory ofthe Four Humours [w: ] Greek Medicinefrom Hippocrates to Galen, red. P. Van der Eijk, Leiden-Boston 2012. Kalachanis K., Can We Speak about a Philosophy ofNutrition in Corpus Hippocraticum? „Sci entific Culture” 2019, 5 (2). Kalachanis K., Michailidis LE., The Hippocratic View on Humors and Human Temperament, „European Journal of Social Behaviour” 2015, 2 (2). Kania Μ., Baraniak J., Właściwości lecznicze roślin przyprawowych na przykładzie ostryżu długiego, „Postępy Fitoterapii”, 2015, 2. Karabela Μ., Pigwa, pigwowiec, pigwica, „Panacea” 2012,2 (39). Karabela Μ., Rajski owoc, „Panacea” 2006, 4 (17). Kawałko M.J., Historie ziołowe, Lublin 1986. Kędzia A., Przeciwgrzybicze działanie olejku goździkowego, „Postępy Fitoterapii” 2014, 1. Kępiński A., Poznanie chorego, Kraków 2016.
282 Bibliografia Kilian-Pięta E., Witamina Cjako niezbędny składnik dla skóry człowieka oraz czynniki deter minującejej wchłanianie, „Kosmetologia Estetyczna” 2019,1(8). Kingsley P., Empedocles and His Interpreters: lhe Four-Element Doxography, „Phronesis” 1994, 39 (3). KitowiczJ., Opis obyczajów za panowania Augustam, red. Z. Goliński, Warszawa 1985. Klaudel L., Kora dębu i dębianka, „Panacea” 2005, 4 (13). Klaudel L., Mięta pieprzowa, „Panacea” 2006, 2 (15). Klaudel L., Rumianek, „Panacea” 2005, 3 (12). Klibansky R., Panofsky E., Saxl F., Saturn i melancholia. Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki, Kraków 2009. Knypl K., Miejsce aspiryny w codziennej praktyce lekarskiej, „Medycyna Rodzinna” 2003, 3-4. Kohlmünzer S., Farmakognozja, Warszawa 1998. Kohlmünzer S., Farmakognozja. Podręcznik dla studentówfarmacji, Tfyisim 2013. Kokoszko Μ., Aromaty kuchni antyku oraz wczesnego Bizancjum w teorii medycznej i prak tyce kulinarnej, „Przegląd Historyczny” 2011,102 (4). Kokoszko Μ., Jagusiak K., Rzeźnicka Z., Kilka słów o zupie zwanejptisane, „Zeszyty Wiej skie” 2013, 18. Konturek S., Fizjołogia człowieka, Kraków 2019. Korolkiewicz K. Z., Fitoterapia chorób przewodu pokarmowego, „Panacea” 2008, 1 (22). Kosio rek A., Oszmiański J., Golański J., Podstawy do zastosowania połifenołi roślinnychjako nutraceutyków o właściwościach przeciwpłytkowych, „Postępy Fitoterapii” 2013, 2. Kowalczyk S., Głos Syreniusza w sprawie wykorzystania roślina w magii, Meluzyna 2020, 12(1). Krajewska J., Nie tylko „O sztuce lekarskiej” w wybranych pismach Corpus
Hippocraticum, „Saeculum Christianům 2018”, 25. Kris-Etherton P.M., Hecker K.D., Bonanome A. i in., Bioactive compounds in food: their role in the prevention of cardiovascular disease and cancer, „The American Journal of Medicine” 2002,113. Król D., Babka płesznik (Plantago psyllium L.) ֊ wartościowa roślina lecznicza, „Postępy Fitoterapii” 2009, 4. Krzysztofik Μ., Studium z dziejów krakowskich kalendarzy astrologicznych XVII wieku. Al manachy Stanisława Słowakowica jako podstawa uogólnień, Kraków 2010. Kubica P., Szopa A, Dominiak J., Łuczkiewicz M, Ekiert H., Werbena lekarska (Verbena officinalis L.) - charakterystyka botaniczna, skład chemiczny, znaczenie lecznicze, ba dania aktywności biologicznej oraz badania biotechnologiczne, „Postępy Fitoterapii” 2018, 3. Kudełka W, Kosowska A., Składniki przypraw i ziółprzyprawowych determinujące ichfunk cjonalne właściwości oraz ich rola w żywieniu człowieka i zapobieganiu chorobom, „Ze- szyty Naukowe” 2008, 781. Kujawska Μ., Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych, Wrocław 2016. Kula Μ., Produkty mają swoją historię ֊ wraz z nami [w:] Trzebajeść. Wykłady z socjologii historycznej, Warszawa 2015, s. 30.
Bibliografia 283 Kula Μ., Zjadamy symbole [w:] Trzeba jeść. Wykłady z socjologii historycznej, Warszawa 2015. Kunstman P., Wojcińska Μ., Popławska P., Podagrycznikpospolity (Aegopodium podagra ria LJ, „Postępy Fitoterapii” 2012, 4. Kustosz D., Weneckie skarby Carpaccio, „Panacea” 2014, 2 (47). Kustosz D., Zioła Tatr ֊ roślinnośćpiętra sub alpejskiego, „Panacea” 2010,2 (31). Kuźnicka B., Zioła i ich zastosowanie, Warszawa 1978. Lafont O., Du saule à l’aspirine, „Revue d’Histoire de la Pharmacie” 2007, 55. Lamer-Zarawska E., Fitoterapia i leki roślinne, Warszawa 2007. Lebowa W., Ludwik Hirszfeld „Wiedza moją nadzieją i ukojeniem, bez niej nie wytrwałbym” [w:] Z łancetemprzez kontynenty, red. J. Gmitruk, Z. Judycki, T. Skoczek, Warszawa 2020. Legutko R., Tales z Miletu o wodzie, „Peitho” 2017,1 (8). Lewkowicz-Mosiej T., Zioła naszych kresów, Białystok 2003. Lichocka H., Historia chemii, Radom 2010-2011. Lutomski J., Fascynacja czosnkiem - wczoraj i dziś, „Postępy Fitoterapii” 2001,1. Maciej z Miechowa, Contra saevam pestem regimen accuratissimum, Editio trilingua: Latina, Polona, Anglica, Cracoviae 1995. Macri A., Giuffrida S., Amico V., lester Μ., Traverso C.E., Effect ofLinoleic Acid and Gamma-Linolenic Acid on Tear Production, Tear Clearance and on the Ocular Surface after Photorefractive Keratectomy, „Graefe’s Archive for Clinical and Experimental Ophthalmo logy” 2003, 241 (7). Marcin z Urzędowa, Herbarz polski, to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych, Kraków 1595. Matławska L, Farmakognozja, Poznań 2006. Matraszek-Gawron R., Chwil Μ., Terlecka P., Skoczylas M.M.,
Recent Studies on Anti-De pressant Bioactive Substances in Selected Speciesfrom the Genera Hemerocallis and Glad iolus: A Systematic Review, „Pharmaceuticals” 2019,12. Melanowski W., Dzieje okulistyki, Warszawa 1972. Meyzie P., Kuchnia w Europie doby nowożytnej. Jeść i pić: XVI-XIX wiek, Warszawa 2012. Mierzejewska Μ., Grabowski Μ., Różne oblicza kwasu acetylosalicylowego - nie tylko dzia łanie kardioprotekcyjne, „Geriatria” 2019,13. Miśkowiec A., Dynia, „Panacea” 2013, 2 (43). Miśkowiec A., Marchew - Polish Speciality, „Panacea” 2013,1 (42). Mis'kowiec A., Pietruszka ֊ warzywo i lek, „Panacea” 2014, 1 (46). Mohammed H.S., Abdel-Aziz M.M., Abu-Baker M.S., Saad A.M., Mohamed M.A., Ghareeb Μ. A., Antibacterial and Potential Antidiabetic Activities ofFlavone C-glycosides Iso latedfrom Beta vulgaris Subspecies cicla L. var. Flavescens (Amaranthaceae) Cultivated in Egypt, „Current Pharmaceutical Biotechnology” 2019, 20(7). Musiał A., Depresja - rys historyczny, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2007, 7(1). Musiał K., Rośliny lecznicze w najwcześniejszych dokumentach wiedzy medycznej, „Rozpra wy Społeczne” 2017, 11 (4). NartowskaJ., Kminek zwany karolkiem, „Panacea” 2017, 4/1 (57/58).
284 Bibliografia Nartowska J., Lawenda - nie tylko pachnidło, „Panacea” 2012, 3 (40). Niżankowska Μ., Podstawy okulistyki, Wrocław 2000. Ншіп]. R., Ancient Egyptian Medicine, Norman 2002. Obarski E., Paracelsus. Lekarz, alchemik, astrolog, filozof, okultysta. Sztuka ognia, filozofia hermetyczna, Wrocław 2003. Olszanecki R., Wołkow P., Jawień J., Farmakologia, Warszawa 2017. Orkusz A., Bogacz-Radomska L., Znaczenie przypraw w żywieniu człowieka, „Nauki Inży nierskie i Technologie” 2017, 4 (27). Ożarowski A., Ziołolecznictwo, Warszawa 1976. Ożarowski A., Jaroniewski W, Rośliny lecznicze i ich zastosowanie, Warszawa 1987. Ożarowski A., Łańcucki J., Gąsiorowska K., Leki roślinne - informator, Warszawa 1978. Pachlowska A., Wiązówka błotna, „Panacea” 2012,4 (41). Paliga R.E., O potrzebie badań nad historią hematołogii, „Kwartalnik Historii Nauki i Tech niki” 2021, 1. Paluch A., Świat rośłin w tradycyjnych praktykach leczniczych wsi polskiej, Wrocław 1984. Paluch Z., Biriczová L., Pallag G., Carvalheiro Marques E., Vargová N., Kmoníčková E., The Therapeutic Effects ofAgrimonia eupatoria L., „Physiological Research” 2020, 69 (Suppl 4). Parus A., Szanta zwyczajna (Marrubium vulgare L.) jako roślina lecznicza, „Postępy Fitoterapii” 2017, 18(1). Paykel E.S., Historical overview of outcome of depression, „The British Journal of Psychiatry. Supplement” 1994, 26. Petermann J., Tschirner W, Interesująca botanika, Warszawa 1987. Piaskowska Μ., Dziurawiec zwyczajny, „Panacea” 2006, 4 (17). Piętka J., Rozwój grzybni Fomitopsis officinalis na podłożach organicznych oraz drewnie mo
drzewiowym w warunkach łaboratoryjnych, „Sylwan” 2004, 9. Pinna A., Piccinini P., Carta F., Effect of Oral Linoleic and Gamma-Linolenic Acid on Meibo mian Gland Dysfunction, „Cornea” 2007,26 (3). Platon, Timajos, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999. Płonka-Syroka В., Kuchnia mieszczańska na ziemiach polskich w XIX w. [w:] Historia diety i kultury odżywiania, 1.1, red. B. Płonka-Syroka, H. Grajeta, A. Syroka, Wrocław 2018. Podlech D., Rośliny lecznicze, Warszawa 1997. Popowski R., Biblia Pierwszego Kościoła, Warszawa 2016. Raj D., Węglorz J., Wódka wódce nierówna. Problematyka leczniczych ekstraktów ziołowych w epoce nowożytnej [w:] „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszech nym” 2017, 43 (4). Raubo A., Antyczne źródła renesansowej teorii afektów, „Symbolae philologrum posnanien- sium graecae et latinae” 2012, 1 (22). Raubo A., Aspekty teorii humorałnej na podstawie wybranych pozycji polskiego piśmiennic twa medycznego z XVI w., „Medycyna Nowożytna” 2016, 22 (2). Rej Μ., Żywot człowieka poczciwego [w:] Wybór pism, oprać. A. Kochan, Wrocław 2006. Rembieliński R., Kuźnicka B., Historiafarmacji, Warszawa 1972.
Bibliografia 285 Rostafiński J.։ Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach, Kraków 1893. Rostański K., Szymon Syreniusz ijego dzieło, „Wiadomości Botaniczne” 1997,41(2). Ruggiero M.A., Gordon D.P., Orrell T.M., Bailly N., Bourgoin T., Brusca R.C., Kirk P.M., AHigher Level Classification ofAll Living Organisms, „PLOS ONE” 2015, 10 (4). Rumpel A., Jałowiec niepospolity., „Panacea” 2017, 3/4 (60/61). Rutkowski L., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Warszawa 2007. Rybak D., Rośliny lecznicze. Atlas, Warszawa 1993. Samborski W, Filipiak K.J., Kaczmarczyk}., Tykarski A., Niesteroidowe leki przeciwzapal ne apowikłania sercowo-naczyniowe i gastroenterologiczne - algorytm wyboru, „Choro by Serca i Naczyń” 2016,13 (4). Sarfaraz S., Ikram R., Anti-nociceptive potential of lyophilized Beta vulgaris L. (Beet root) powder, „Pakistan Journal of Pharmaceutical Sciences” 2019, 32 (2). Sarris J., Herbal medicines in the treatment ofpsychiatric disorders: 10-year updated review, „Phytotherapy Research” 2018, 32 (7). Schubert E.,Jedzenie i picie w średniowieczu, Toruń 2019. Shorter E., Historia psychiatrii. Od zakładu dla obłąkanych po erę Prozacu, Warszawa 2005. Siarczyński F., Obraz wieku panowania Zygmunta HI króla polskiego i szwedzkiego, Lwów 1928. Siennik Μ., Herbarz, tojest ziół tutecznych i postronnych i zamorskich opisanie, Kraków 1568. Siennik Μ., Lekarstwa doświadczone, które zebrał uczony lekarz pana Jana Pileckiego, któ remu są przydane lekarstwa końskie z ćwiczeniem tego lekarza: Przydaliśmy yfigury ziół rozmaitych ku lekarstwu z ziółkami
dostatecznemi sprawione, teraz znowu na światło wydane, Kraków 1564. Smolarz H., Wegiera Μ., Anthraquinones - Plant Components Possessing Not Only Laxative Properties, „Postępy Fitoterapii” 2004, 4. Snoch ].,Jako pawa upiec. Tekst kulinarny w renesansowym zielniku polskim, Warszawa 2018. Spiczyński H., O ziołach tutecznych i zamorskich i o mocy ich, а к temu księgi lekarskie, Kra ków 1542. Spiers A.S, Calne D.B, Fayers P.M., Miosis during L-dopa therapy, „Br. Med. J.” 1970, 2(5710). Stevens P., Angiosperm Phylogeny Website, St. Louis 2017, wersja 14. Stolarczyk}., Janick J., Carrot: History and Iconography, „Chroń. Horticult.”2011, 51 (2). Stroma L., Życie seksualne królów Polski i inne smakowitości, Warszawa 2002. StruczyńskiJ., Czosnek - antybiotyk starożytności, „Panacea” 2002,1. Supady J., Historia dentystyki, Łódź 2007. Syreniusz (Syreński) S., Zielnik Herbarzem z języka łacińskiego zowią (.), Kraków 1613. Syreniusz S., Zielnik Syreniusza: druk czcionką współczesną, Krosno 2017. Szafer W, Kulczyński S., Pawłowski B., Rośliny polskie, Warszawa 1986. Szafrański T., Leki ziołowe w leczeniu depresji ֊ aktualny stan wiedzy, „Psychiatria Polska” 2014, 48(1). Szczeklik A., Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki, Kraków 2002. Szostak J., Farmakognozja, farmacja galenowa i aptekarstwo w renesansowych zielnikach polskich, Warszawa 2006.
286 Bibliografía Szumowski W., Historia medycyny filozoficznie ujęta, Kęty 2008. Szymański A., Dieta a zdrowie, „Zeszyty Naukowe” 2014, 9. Teixeira В., Marques A., Ramos С., Serrano C., Matos O., Neng N.R., Nogueira J.M.F., Saraiva J. A., Nunes M.L., Chemical Composition and Bioactivity ofDifferent Oregano (Origanum vul garej Extracts and Essential Oil, „Journal of the Science of Food and Agriculture” 2013, 93 (11). Theiss-Abendroth P., The Continuity ofBiological Models in Psychiatry: Melancholy as Brain Disease in Scholastic Psychology, „Psychiatrische Praxis” 2000,27. Thorwald J., Dawna medycyna, jej tajemnice i potęga, Kraków 2017. Van Wyk В., Wink Μ., Rośliny lecznicze świata, Ilustrowany przewodnik, Warszawa 2008. Walocha J., Anatomia prawidłowa człowieka. Brzuch, Kraków 2013. Waniakowa J., Polskie gwarowe nazwy dziko rosnących roślin zielnych na tle słowiańskim, Kraków 2012. Wegiera Μ., Właściwości łecznicze szczawiu (Rumex. sp. LJ, „Postępy Fitoterapii” 2005, 3-4. Węgrzyn Μ., Wróbel A., Roemer-Ślimak R., Mastalerz-Migas A., Kserostomia u pacjentów geriatrycznych, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2018, 12 (5). Wirkijowska A., Rzedzicki Z., Sobota A., Sykut-Domańska E., Zarzycki P., Bartoszek K., Kuzawińska E.,Jęczmień w żywieniu człowieka, „Polish Journal of Agronomy” 2016,25. Włodarczyk Z., Rośłiny biblijne. Leksykon, Kraków 2011. Wójcik-Stopczyńska B., Cząber ogrodowy znany i nieznany, „Panacea” 2014, 4 (49). Wójcik-Stopczyńska B., Siła oregano, „Panacea” 2016,1 (54). Wyczański A., Studia nad konsumpcją żywności w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII w., Warszawa 1969.
Zalega J., Szostak-Węgierek D., Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część I. Polifenole roślinne, karotenoidy, błonnik pokarmowy, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2013, 94(1). Zdrojewicz Z., Jagodziński A., Kowalik-Jagodzińska Μ., Zielińska E., Stare i nowe oblicze aspiryny, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2018, 14. Ziółkowski B.A., Epidemiologia dolegliwości brzusznych w polskiej populacji, „Przegląd Gastroenterologiczny” 2012, 7 (1). Zujko M.E., Grużewska A., Witkowska A.M., Ocena zawartościpolifenoli w diecie młodych osób dorosłych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2015,4.
Indeks W indeksie nazw roślin należy uwzględnić sposób zapisu zachowany w XVI֊wiecznych herbariach. W dziełach tych stosowano często zapisy skrótowe, bez wskazania pełnej nazwy gatunku. Równie często nazwy systematyczne były zastępowane określeniami zwyczajowymi utrwalonymi w tradycji. W poniższym indeksie wprowadzono oryginalne zapisy, co oznacza, że pojawiają się w nim zarówno nazwy pełne, jak i skrótowe, na przy kład: mak, mak lekarski, mączek polny. A adiantum właściwe 37 akacja 144 aloes 13, 29, 36, 82,143 aloes indyjski 121 alpinia 103 alpinia lekarska 57, 103 anyż 24, 86, 224, 246, 277 anyż polny 86 arcydzięgiel lekarski 90 arcydzięgiel litwor 90, 183 aristolochia 144 arnowa broda 154 В babczan 30 babka 27, 56, 70,218 babka lancetowata 30, 45, 127 babka pełna 45 babka plesznik 95, 97, 177 babka pomorska 45 baldemonia 86 barszcz zwyczajny 178 barwinek 52, 157, 223 bawełna 30 bazanowiec 147, 218 bazylia 274-276 bazylia pospolita 25, 178, 224, 277 benedykt157 berberys 95, 224 berberys zwyczajny 86, 94 bertram 130 bez 35,250, 273 bez czarny 273 bezkwiat 222 białe ciernie 86 biedrzeniec218 biedrzeniec anyż 148, 179
288 Indeks biedrzeníec kędzierzawy 31 biedrzeniec mniejszy 31 biedrzeníec większy 31 bielon 128 bieluń biały 189 bieluń dziędzierzawa 12 bluszcz 127 bobkowy liść 218 boćwina 255 bodziszek cuchnący 142 borówka 273 boża trawka 58 bób 12, 18, 46, 258 bratek 273 brokuł 273 brukselka 273 brzoskwinia 179,262, 267, 273 brzoza 156 bukwica 92, 144,175, 250 bukwica lekarska 50 bukwica zwyczajna 23, 53, 88, 179 burak ćwikłowy 21, 255 burak liściowy 255 burak zwyczajny 255 buzdyganek naziemny 37 bylica 143, 201, 215, 224 bylica boże drzewko 15,47,48, 58,107,170, 175, 180 bylica pospolita 109,113, 180 bylica wodna 157 C caros 86 cebula zwyczajna 24, 36,125,254,257,273 cedr 244 chili 277 chmiel 43, 242,256 chmiel zwyczajny 180 chmielik 177 chobotna wyka 222 chrzan 24,256 chufa 91 cibora jadalna 91 cibora papirusowa 91 cibora wyczyńcowata 82, 91 ciecierzyca 260 ciemiężyca 273 ciemiężyca biała 37, 130,181 ciemiężyca czarna 181 curry 277 cyklamen 37 cyklamen perski 57 cykoria podróżnik 17,112,113,115, 252 cynamon 29, 121, 144, 193, 218, 224, 246, 276,277 cynamonowiec 37 cyprys 15, 218 cytryna 193, 244, 252, 273 cytwar 247 czapetka pachnąca 87, 89, 96 czarna rzepa 98 czarnogłow 182, 222 czarnuszka 23, 265 czarnuszka siewna 128 czartowe łajno (gowno) 211 cząber ogrodowy 87, 182 czosnek 36, 85, 92, 107, 119, 252,257, 274֊ 277 czyścicą storzyszek 85 czyściec lekarski 88 celidonia 22, 153, 157 Ć centuria pospolita 110,113 centurzyey mniejszy 155 ćwikła biała 255 ćwikła czarna 255 ćwikła czerwona 147, 255 ćwikła żółta 255 chaber bławatek 16 chałubowiec 13
Indeks 289 D G dąb 90, 95, 104, 125 galangal 87,103 dąb bezszypułkowy 125 galgant chiński 57 dąb szypułkowy 125 gałgant wielki 57 dębina 120 gałka muszkatołowa 87, 92, 121, 251, 274, długosz królewski 89,144 277 drapacz lekarski 17 geranium 143-145 driakiew 35, 218 glistnik jaskółcze ziele 12, 13, 22 driakiew polna 146, 218 głóg 147, 273 drzewianka 90 gorczyca 175, 259, 277 drzewo cynamonowe 82 gorczyca biała 108 drzewo indyjskie 218 goryczka 91, 154, 174 drzewo sandałowe 82 goryczka kropkowana 91 dymnica pospolita 113 goryczka żółta 91, 114, 115 dynia 13, 20, 96 gorycznik wielki 212 dyptam jesionolistny 57 gorysz błotny 86 dyptan218 gorysz siny 184 dyptan kretenski 149 gorysz wielki 184 dziewanna 27 gorzknia 13 dziewięćsił 156 gorzysz 153 dzięcielina 50 goździk kramny 224 dzięgiel 90, 92,113,116, 151, 157, 183, 218 goździki 87, 121, 247, 277 dzięgiel dziki 113 goździkowiec korzenny 87, 89 dzięgiel leśny 183 granat 12, 143, 144, 193, 218, 273 dzięgiel litwor 32, 183 grejpfrut 273 dzięgiel ogrodowy 113 groch zwyczajny polny 258 dzięgiel polny 113 groch zwyczajny pospolity 258 dzięgielnica 154, 183 gruszczynka 150 dziurawiec 102 gruszka 244, 261 dziurawiec zwyczajny 90, 111 gryka tatarka 261 dzwonki Panny Marii 90, 153 grykszpan 37 grzybień 175 E gumorzywica smrodzieńcowa 211 estragon 277 gwiazdnica pospolita 106 gwoździk 22 F gwoździk kramny 87 fasola 144, 273 figi 128, 257, 259, 262 H fiołek 50, 75-77, 175, 183, 218, 249, 251 herbata 273 firletka 21 herbata zielona 273
290 Indeks hibiskus 56, 273 karczoch 255, 273 huba modrzewiowa 54 kardamon 265 hyzop lekarski 128 kardamon malabarski 274 karolek 86 I kasztany 263 imbir 24, 37, 87, 93, 102, 175, 251, 276, 277 kesso 82 irys 144, 187 kiełbaśnik 100 J kmin 13, 30, 51, 53, 218 jabłka 84, 108, 127, 218, 244, 261, 273 kmin biały 89,107 jabłonka 150 kmin polny 86 jagody 12, 273 kmin rzymski 31, 89 klinopodium pospolite 85 jałowiec 93, 94, 156, 185 kminek 90, 119, 247, 265, 276,277 jałowiec pospolity 99 kminek zwyczajny 51,86,100,107,108,274 jarmuż czarny 258 kocanka arabska 88 jarmuż toskański 258 kocanka piaskowa 88,114 jaskółcze ziele 22 kocanka żółta 88 jastrzębiec kosmaczek 17, 106, 113, 142, 144, 145 jeleni korzeń 184 kocimiętka 145 kokornak 185, 218 kokornak powojnikowy 33 jelenie oko 184 kokoryczka 149, 157 jemioła 184 kolendra 82, 265, 274,277 jesion 89, 93, 94 kolendra siewna 32, 94,185 jesion mannowy 248 kolokwinta 82 jeżyna 27,129, 157,263 . kołdunowe ziele 100 jęczmień 37, 75,129, 130,242, 260 komosa biała 88, 96 języczki psie 218 konopie 145, 186, 253, 273 języcznik zwyczajny 98 konwalia 246 К koper 218, 267, 276, 277 konwalia majowa 186 kakaowiec 273 koper leśny 86, 91 kalafior 273 koper ogrodowy 32, 89, 91,186,274, 275 kalaminta 144 koper włoski 12, 13, 19, 24, 29, 31, 32, 35- kalina włoska 224 37, 47, 49, 130, 149, 187, 224, 273, 274 kamfora 27 kopytník 153, 201 kanianka macierzankowa 185 kopytník pospolity 33 kapłon 260 korbasa 96 kapusta 189, 202,258, 273 kosaciec 187, 218, 222 kapusta biała 273 kosaciec niemiecki 36 kapusta czerwona 138,142, 145 kosaciec słowiański 43, 129
Indeks kostowiec 145 lubczyk 47, 48 kotcza szanta 145 lubczyk pospolity 153 kozieradka 145 kozłek 148, 153,222,251 lukrecja 53, 54, 82, 145 lukrecja cygańska 102 kozłek lekarski 35,144 lukrecja gładka 85, 92 lulek biały 189 kruszyna 82 krwawnik 157, 223 krwawnik pospolity 18, 47, 53, 56, 187 krwawnik wodny 149 krwiściąg 144, 145 krwiściąg lekarski 155 krwiściąg mniejszy 142 lulek czarny 12, 33, 120, 143,189 lulek czerwony 189 lulek ogrodny 189 lulek żółty 189 lysimachia 223 kuklik pospolity 142 Ł kurkuma 151,274, 277 kuroślep 106 kurza noga 22, 52,89 kurze ziele 52,154 kurzymor 106 kurzyślad polny 37, 52,105 kurzyślep 106 łoboda 259 łoboda ogrodowa 87, 96 L macierzanka piaskowa 26 laktuka 175 macierzeduszka 201 mączek polny 190 lani czyściec 182 lanka 186 laurowy liść 274, 277 lawenda 25,186, 187, 250 lawenda francuska 98 lawenda lekarska 187 lawenda szyszkowa 88, 98, 100 lawenda wąskolistna 187 lebiodka 175, 187, 188 łoczydło 190, 214 łoczyga pospolita 176 łubin 19 Μ macierzanka 50 majeranek 175, 201, 250,275-277 majeranek ogrodowy 188 majoran ogrodowy 100 mak 12, 82, 120, 143 mak biały 191 mak czerwony 191 mak lekarski 190, 191 mak ogrodowy 176 lebiodka kamienna 85 lebiodka majeranek 26,85, 100, 188 mak szary 191 maliny 263, 273 lebiodka pospolita 85, 88, 91, 96, 100, 106, malpigiowiec 37 188 lilia złotogłów 45 lilie 152 lipa 246 lnica pospolita 111, 113 malwa 273 mandragora 13, 33, 143 manna 142, 248 marchew 32, 86, 102, 130, 255, 273 marchew dzika 212, 219, 223 291
292 Indeks marunka 50, 215, 267 nasięźrzał 156 marzanna 50 niedośpiałek 17, 106,157 marzanna barwierska 145 niepokalanek pospolity 194 mchy 37 niepokalanek zwyczajny 194 melisa lekarska 25, 192, 277 niezapominajka 18 miarz 130,154 nostrzyk żółty 19 mieczyk 194 miedunka wielka 202 O miesiączek 125 ogórecznik lekarski 14,175,195 mięta 25, 83, 89, 144, 157, 175, 275 ogórek 257, 267 mięta pieprzowa 84, 85, 108, 273 ogórek melon 20 mięta polej 84, 89, 92, 99, 100, 107, 114 ogórek psi 222 mięta polna 25, 84 olesznik86, 91, 92, 102 migdał ziemny 91 oliwki 263 migdały 219, 252, 260 olszaniec 153,196 mikołajek 30 olszeniec 215 miłorząb 272 olszenik 196 miodunka 193, 223 olszownik 154,196 miodunka gajowa 224 oman 150, 196 miodunka plamista 93 opich aleksandryjski 152 mirra 12, 82, 120, 144, 145, 154 opium 143, 185, 190-192 mirt 144 oregano 91, 96, 274, 275 mirt zwyczajny 37 orkisz 242, 243 mistrzownik 130, 154 orlik wachlarzowaty 142 mlecz 18 orzech laskowy 263 modrzewiowa gąbka 53, 54 orzech tygrysi 91 momordika afrykańska 215 orzech włoski 263, 267 morele 143, 267,273 ostropest 47, 49 morwa biała 273 ostróżeczka polna 23, 273 muszec 105 ostryż 151 muszkatołowiec wonny 87 ostryż indyjski 274 muszkatołowy orzech 87, 224 ostryż wonny 222 mydlnica lekarska 273 owies 242 mysze uszko 18 ożanka 27 N P nagietek lekarski 125, 273 palma daktylowa 82 nanercz zachodni 194 paproć cygańska 102 nard 144 paproć leśna 102 nardostachys wielokwiatowy 35, 251 paprotka 175
Indeks paprotka zwyczajna 102,182 piżmo 224 papryka chili 276 platan 143 papryka ostra 277 pniarek lekarski 54 papryka słodka 277 podagrycznik 153 parietaria lekarska 28 podróżnik 201 pasternak 254 podrzeń żebrowiec 89 pasternak zwyczajny 31 pokrzyk wilcza jagoda 12,120,197 pentafylon 94 pokrzywa 53, 259, 273 perz 12 pomarańcze 244, 252, 273 pępawa 154 por 198 pępawa dachowa 196 portulaka 22, 97,104,105 pieniężnik 152,157 pieprz 24, 35, 67, 144, 154, 175, 186, 211, 277 pieprz biały 277 pieprz czarny 277 pieprz kubeba 265 pieprz mnisi 194 pieprz polski 185 pieprz zielony 276 pieprzyca siewna 88,99 pierściennik 130 pierwiosnek 150 pietruszka 256,273 pietruszka zwyczajna 33, 50, 86, 92, 111, 113,187 portulaka pospolita 89 porzeczka 37 porzeczka czarna 144, 273 postawne ziele 198 poziomka 24, 74,157, 223,263 poziomka pospolita 51, 73 poziomka twardawa 73 poziomka wysoka 73 prawoślaz 144 proso 241,242 proso afrykańskie 82 przestęp 20 przestęp biały 174, 175.198 przylaszczka pospolita 57 pięciornik 104, 147, 273 przywrót 152 pięciornik gęsi 28 przywrótnik212 pięciornik kurze ziele 51, 90, 95, 105 psianka szara 199 pięciornik rozłogowy 94 pszenica 214, 219, 242 pięćparcic 94 pigwa 90, 95, 106, 108, 110, 144, 261 R pigwa pospolita 87 rabarbar 82 piołun 16, 47, 48, 82, 84, 107, 109, 115, 175, ratantici 82 185, 247 piołun egipski 109 rącznik pospolity 82 rdest 152 piołun pomorski 109 rdest wężownik 22, 93,105 piołun pospolity 109 rdestowiec japoński 273 piołun rzymski 109 rojownik 175 piwnik 86 romanowe ziele 124,130 piwonia 196, 223, 250, 251 rosiczka 199 293
294 Indeks rozchodnik 35, 37 soja 273 rozmaryn 27,112,130, 223, 250, 261 sosna 156 rozmaryn cudzoziemski 151 sosna lamberta 273 rozmaryn lekarski 105 sosna zwyczajna 27, 36 rozmaryn pospolity 151 sowia strzała 223 róża 13,24, 27,31, 36,76,120,143,144,156, spikanarda ogrodna 251 174, 175, 188, 193 rumianek pospolity 18, 32, 112, 115, 201, 224, 273 ruta 13, 30, 35, 37, 53, 103, 154, 156, 199, 218, 223, 224, 249, 251, 257, 263 sporysz 223 stokroć 155 stonogowiec219 stowrzód 53, 55 strączyniec cewiasty 142 ruta polna 43,123,126,175,195 sumak 144 rzeń-szeń 120 szafran 12, 33, 82, 218 rzepa 88, 256 rzepa czarna 98 szalej 31 szałwia 44, 53, 56, 128, 130, 157, 175, 187, 194,250, 267, 273 rzepak 252 rzepik 147, 150 rzepik pospolity 27 rzeżucha 88, 92, 95, 99, 259, 267 rzeżucha łąkowa 88, 99 rzodkiew 88, 92, 98, 256, 267 szałwia polna 126 szanta 25,105 szanta biała 147 szanta zwyczajna 99 szczaw 21, 93, 104 szczaw alpejski 94 szczaw kędzierzawy 105 S sadziec 152 sałata 176, 257, 267 sałata ogrodna 200 szczwół plamisty 107 szczyr trwały 97 szparagi 256 szpinak 175, 259, 273 sałata siewna 175 samopsza219 Ś sandalina 22 ślaz 143, 144, 175, 176 sandałowe drzewo 143 ślaz dziki 37, 97 sarkokolia 13 ślaz wysoki 46, 53, 56,123 seler 273 ślazy pospolite polne 129 senes 175, 200 śliwa 244 serdecznik 184 śliwa tarnina 262 skorzonera 202 śliwki damaszki 262 słodyczka 102 śliwki węgierki 262 słonecznik bulwiasty 255 śliwy hiszpańskie 262 słonecznik strączyński 19 śliwy leśne 262 soczewica 19,27 świetlik 24 soczewica czarna 255 świni koper 212
Indeks т wieprzowy chleb 57 tangelo 273 tarnina 273 tatarak 82, 250, 262 tatarak zwyczajny 37, 201 wieprzyniec 153, 212 wierzba 64-72, 77, 176 tatarskie ziele 130, 250 wierzba włoska 219 wierzbina 174 wilczomlecz obrotny 124 tawuła blotna 91 tłustosz 89 tojeść rozesłana 55,152, 223 winogrona 273 tojeść wielka 147, 218 topinambur 255 wiśnia 244, 273 wiśnie białe 262 topola 65 torf 143 wiśnie czarne 262 witaks czczony 194 trawa sitowa 146 trędownik 26 witułka lekarska 51 włosy Matki Bożej 32 trędownik bulwiasty 26 trojanek żółty 157 truskawki 273 włośnica ber 241 trzcina cukrowa 247,248 trzebula pospolita 47, 49 tuja 13 tymianek 27, 273, 276,277 tymianek pospolity 274 U ullica utari 82 urginia morska 36 uśpiwrzód 53, 33 W waleriana 148 winogrona czarne 273 winorośl 144 wołowe oka 90 wołowy język 201, 202 wrotycz 145, 156 Z zankiel 146 zapaliczka 211 zapaliczka cuchnąca 144 zawilec 23 zębne ziele 130 ziele angielskie 277 ziele świętojańskie (ziele świętego Jana) 90 złomignat 157 złotnik 22 złotogłów 36, 45 wanilia 277 wątrobne ziele 57 Ż werbena 13,27, 51, 201 wężownik 103 żabieniec babka wodna 30 żankiel zwyczajny 146 wężownik wielki 22 żeń-szeń 144 wężymord czarny 202 wiązówka 98 żurawina 273 wiązówka błotna 91 wielogroch 258 295 żywica skamonowa 82 żywignat 53, 55 żywokost 53, 55, 56 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author2 | Wasiewicz, Barbara |
| author2_role | edt |
| author2_variant | b w bw |
| author_GND | (DE-588)1267951540 |
| author_facet | Wasiewicz, Barbara |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048466724 |
| ctrlnum | (OCoLC)1346085160 (DE-599)BVBBV048466724 |
| edition | Wydanie I. |
| era | Geschichte gnd |
| era_facet | Geschichte |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02678nam a2200553 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048466724</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20230117 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220913s2022 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788323350941</subfield><subfield code="9">978-83-233-5094-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1346085160</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048466724</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej</subfield><subfield code="c">pod redakcją Barbary Wasiewicz</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie I.</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego</subfield><subfield code="c">[2022]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">©2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">295 Seiten, [20] Seiten Bildtafeln</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Fitoterapia/ historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Herbarze / Polska / 16 w</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Herbarze / Polska / 17 w</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Medycyna / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Rośliny lecznicze / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Phytomedizin</subfield><subfield code="g">Medizin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4774268-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Heilpflanzen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4024076-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4143413-4</subfield><subfield code="a">Aufsatzsammlung</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Phytomedizin</subfield><subfield code="g">Medizin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4774268-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Heilpflanzen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4024076-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Wasiewicz, Barbara</subfield><subfield code="0">(DE-588)1267951540</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, PDF</subfield><subfield code="z">978-83-233-7311-7</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Sachregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20230117</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033844615</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">610.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content |
| genre_facet | Aufsatzsammlung |
| geographic | Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Polen |
| id | DE-604.BV048466724 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:35:33Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:38:56Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788323350941 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033844615 |
| oclc_num | 1346085160 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 295 Seiten, [20] Seiten Bildtafeln Illustrationen 25 cm |
| psigel | BSB_NED_20230117 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| record_format | marc |
| spelling | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej pod redakcją Barbary Wasiewicz Wydanie I. Kraków Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego [2022] ©2022 295 Seiten, [20] Seiten Bildtafeln Illustrationen 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Geschichte gnd rswk-swf Fitoterapia/ historia jhpk Herbarze / Polska / 16 w jhpk Herbarze / Polska / 17 w jhpk Medycyna / historia jhpk Rośliny lecznicze / historia jhpk Phytomedizin Medizin (DE-588)4774268-9 gnd rswk-swf Heilpflanzen (DE-588)4024076-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content Polen (DE-588)4046496-9 g Phytomedizin Medizin (DE-588)4774268-9 s Heilpflanzen (DE-588)4024076-9 s Geschichte z DE-604 Wasiewicz, Barbara (DE-588)1267951540 edt Erscheint auch als Online-Ausgabe, PDF 978-83-233-7311-7 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Sachregister |
| spellingShingle | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej Fitoterapia/ historia jhpk Herbarze / Polska / 16 w jhpk Herbarze / Polska / 17 w jhpk Medycyna / historia jhpk Rośliny lecznicze / historia jhpk Phytomedizin Medizin (DE-588)4774268-9 gnd Heilpflanzen (DE-588)4024076-9 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4774268-9 (DE-588)4024076-9 (DE-588)4046496-9 (DE-588)4143413-4 |
| title | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej |
| title_auth | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej |
| title_exact_search | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej |
| title_exact_search_txtP | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej |
| title_full | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej pod redakcją Barbary Wasiewicz |
| title_fullStr | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej pod redakcją Barbary Wasiewicz |
| title_full_unstemmed | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej pod redakcją Barbary Wasiewicz |
| title_short | Polskie herbaria renesansowe jako źródło wiedzy medycznej |
| title_sort | polskie herbaria renesansowe jako zrodlo wiedzy medycznej |
| topic | Fitoterapia/ historia jhpk Herbarze / Polska / 16 w jhpk Herbarze / Polska / 17 w jhpk Medycyna / historia jhpk Rośliny lecznicze / historia jhpk Phytomedizin Medizin (DE-588)4774268-9 gnd Heilpflanzen (DE-588)4024076-9 gnd |
| topic_facet | Fitoterapia/ historia Herbarze / Polska / 16 w Herbarze / Polska / 17 w Medycyna / historia Rośliny lecznicze / historia Phytomedizin Medizin Heilpflanzen Polen Aufsatzsammlung |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033844615&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT wasiewiczbarbara polskieherbariarenesansowejakozrodłowiedzymedycznej |