Larwa FMW WiM: Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur
Gespeichert in:
1. Verfasser: | |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | Polish |
Veröffentlicht: |
Olsztyn
Wydawnictwo Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
2022
|
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract Abstract Register // Personenregister |
Beschreibung: | 231 Seiten Illustrationen, Karten 24 cm |
ISBN: | 9788396327048 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV048447832 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20230803 | ||
007 | t | ||
008 | 220830s2022 a||| |||| 00||| pol d | ||
015 | |a UWD 2022/19934 |2 dnb | ||
020 | |a 9788396327048 |9 978-83-963270-4-8 | ||
035 | |a (OCoLC)1344244914 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV048447832 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
041 | 0 | |a pol | |
049 | |a DE-12 | ||
084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
100 | 1 | |a Kolczyński, Krzysztof |d ca. 20./21. Jh. |e Verfasser |0 (DE-588)1298176204 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Larwa FMW WiM |b Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur |c Krzysztof Kolczyński |
264 | 1 | |a Olsztyn |b Wydawnictwo Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie |c 2022 | |
300 | |a 231 Seiten |b Illustrationen, Karten |c 24 cm | ||
336 | |b sti |2 rdacontent | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
610 | 1 | 7 | |a Federacja Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur (Giżycko) |2 dbn |
610 | 1 | 7 | |a Federacja Młodzieży Walczącej / Region Warmii i Mazur / Oddział Kętrzyn |2 jhpk |
610 | 2 | 7 | |a Federacja Młodzieży Walczącej |0 (DE-588)5320547-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
648 | 7 | |a Geschichte 1982-1989 |2 gnd |9 rswk-swf | |
650 | 7 | |a Larwa (czasopismo) |2 dbn | |
650 | 7 | |a Larwa (czasopismo ; Polska ; 1987-1989) |2 jhpk | |
650 | 7 | |a Czasopismo dla młodzieży |2 dbn | |
650 | 7 | |a Czasopismo nielegalne |2 dbn | |
650 | 7 | |a Czasopismo polskie |2 dbn | |
650 | 7 | |a Opozycja polityczna nielegalna |2 dbn | |
650 | 7 | |a Organizacje młodzieżowe |2 dbn | |
650 | 7 | |a PRL. |2 dbn | |
650 | 7 | |a Wydawnictwa nielegalne |2 dbn | |
650 | 7 | |a Opozycja polityczna / Polska / Kętrzyn / 1970-2000 / relacje osobiste |2 jhpk | |
650 | 0 | 7 | |a Opposition |0 (DE-588)4043649-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Untergrundpresse |0 (DE-588)4186985-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
651 | 7 | |a Polska |2 dbn | |
651 | 7 | |a Kętrzyn |0 (DE-588)1087955-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
689 | 0 | 0 | |a Federacja Młodzieży Walczącej |0 (DE-588)5320547-9 |D b |
689 | 0 | 1 | |a Kętrzyn |0 (DE-588)1087955-9 |D g |
689 | 0 | 2 | |a Opposition |0 (DE-588)4043649-4 |D s |
689 | 0 | 3 | |a Untergrundpresse |0 (DE-588)4186985-0 |D s |
689 | 0 | 4 | |a Geschichte 1982-1989 |A z |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
940 | 1 | |n oe | |
940 | 1 | |q BSB_NED_20221205 | |
942 | 1 | 1 | |c 070.9 |e 22/bsb |f 09048 |g 438 |
942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09048 |g 438 |
942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09048 |g 438 |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033826038 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1807954061089046528 |
---|---|
adam_text |
Spis treści 1. Prof, dr hab. Miroslaw Golon „Tylko odzyskać Ojczyznę pragniemy, tylko być wolni 1918-1988”. Uwagi przed wstępem.5 2. Dr hab. Sylwia Galij-Skarbińska, prof. UMK Kilka uwag o książce „Larwa". Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur.8 3. Wstęp. 11 3.1. Introduction . 14 4. Opór społeczny na ziemi kętrzyńskiejw latach 1982-1989.17 5. Historia „Larwy”. 23 5.1. Dariusz Krawczyk.25 5.2. Arnold Zbigniew „Zgorzalek”Maciejewski .31 6. Twórcy podziemnego pisma. 55 6.1. Arnold Zbigniew „Zgorzalek”Maciejewski. 57 6.2. Adam Dydziński. 69 7. Wspomnienia o Adamie Dydzińskim z pamięci rodziny i przyjaciół. 77 7.1. Teresa Dydzińska. 79 7.2. Ewa Burzycka. 87 7.3. Bogusław
Owoc. 91 7.4. Dariusz Ławrytan. 95 7.5. Adam Kozikowski.99 8. Wydruk i dystrybucja we wspomnieniach uczestników.103 8.1. Mariusz Dziemiańczyk. 105 8.2. Jerzy Wielicki. 109 8.3. Jarosław Hołownia. 111 8.4. Tomasz Dziemiańczyk. 115 8.5. Jan Moczulski. 119 8.6. Dariusz Malski. 125 8.7. Małgorzata Dziemiańczyk. 129
9. 10. 11. 12. 8.8. Jacek Senderowicz. 133 8.9. Tomasz Ojdym. 137 8.10. Zbigniew Sawicki. 141 8.11. Jarosław Andrukajtis. 144 8.12. Stefan Orczyc Musiałek. 146 8.13. Bogdan Viktorio Zdanowicz. 148 Przedruk zebranych numerów „Larwy”. 151 9.1. Larwa nr 1 - kwiecień 1987. 153 9.2. Larwa nr 2 - maj 1987. 155 9.3. Larwa nr 3/4 - czerwiec/lipiec 1987. 157 9.4. Larwa nr 5/6 - sierpień/wrzesień 1987. 161 9.5. Larwa nr 7 - październik 1987. 164 9.6. Larwa nr 11 - luty 1988. 166 9.7. Larwa nr 12 - marzec 1988. 170 9.8. Larwa nr 13 ֊ kwiecień 1988. 172 9.9. Larwa nr 14 - maj 1988. 174 9.10. Larwa nr 15/16 - czerwiec/lipiec 1988. 176 9.11. Larwa nr 17 ֊ sierpień
1988. 180 9.12. Larwa nr 18 - wrzesień 1988. 182 9.13. Larwa nr 19 - październik 1988. 186 9.14. Larwa nr 20 - listopad 1988. 190 9.15. Larwa nr 21 - grudzień 1988. 192 9.16. Larwa nr 22 - styczeń 1989. 196 9.17. Larwa nr 23 -luty 1989. 198 9.18. Larwa nr 24- marzec 1989.200 9.19. Larwa nr 25 - kwiecień 1989. 202 9.20. Larwa nr 26 - listopad 1989.204 Podziękowania. 207 Wykaz literatury i materiałów wykorzystanych w publikacji. 211 Streszczenie. 220 12.1. Summary.222 12.2. Indeks osobowy. 224
11. WYKAZ LITERATURY I MATERIAŁÓW WYKORZYSTANYCH W PUBLIKACJI
I. Wydawnictwa zwarte: Renata Gieszczyńska, NSZZ „Solidarność” Region Warmińsko-Mazurski. NSZZ Solidarnoścl980-1989, t. 5 Polska Środkowo-Wschodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010, s 208. II. Przedruk zebranych numerów „Larwy” udostępnionych przez: Larwa nr 1 - kwiecień 1987 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 2 - maj 1987 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 3/4- czerwiec/lipiec 1987 r. - Jacka Senderowicza. Larwa nr 5/6 - sierpień/wrzesień 1987 r. - Barbarę Andrzejewską. Larwa nr 7 - październik 1987 r. - Tomasza Dziemiańczyka. Larwa nr 11 - luty 1988 r. - Mariana Pomieszcza. Larwa nr 12 - marzec 1988 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 13 - kwiecień 1988 r. - Mariana Pomieszcza. Larwa nr 14 - maj 1988 r. - Mariana Pomieszcza. Larwa nr 15/16 - czerwiec/lipiec 1988 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 17 - sierpień 1988 r. ֊ Tomasza Dziemiańczyka. Larwa nr 18 - wrzesień 1988 r. - Tomasza Dziemiańczyka. Larwa nr 19 - październik 1988 r. ֊ Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 20 - listopad 1988 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 21 - grudzień 1988 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 22 - styczeń 1989 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 23 - luty 1989 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 24 ֊ marzec 1989 r. - Mariana Pomieszcza. Larwa nr 25 - kwiecień 1989 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 26 - listopad 1989 r. ֊ Tomasza Dziemiańczyka. III. Wywiady, nagrania, świadectwa na temat „Larwy” udzielone autorowi przez: p. Arnolda Zbigniewa Maciejewskiego - 31 V 2021 r., 4 VI 2021 r., 18 VII 2021 r. p. Ryszarda Czajkowskiego -
16 VII 2021 r. p. Małgorzatę Dziemiańczyk - 20 IX 2020 r., 21 IV 2022 r. p. Joannę Skibę ֊ 16 IX 2021 r. p. Dariusza Krawczyka - 13 III 2021 r., 23 IV 2022 r., 29 IV 2022 r. p. Dariusza Malskiego - 2 1 2022 r., 31 111 2022 r. p. Teresę Dydzińską - 17 III 2022 r., 23 IV 2022 r. 213
p. Jerzego Wielickiego - 20 11 2021 r., 20 IV 2022 r., 22 IV 2022 r. p. Mariusza Dziemiańczyka, 12 XII 2020 r., 20 IV 2022 r. p. Ewę Burzycką - 15 III 2022 r. p. Bogusława Owoca - 24 IV 2022 r., 28 IV 2022 r. p. Dariusza Ławrytana - 17 III 2022 r. p. Adama Kozikowskiego - 17 Ill 2022 r. p. Jarosława Hołownię ֊ 20 IV 2022 r. p. Tomasza Dziemiańczyka -20 IV 2022 r. p. Jana Moczulskiego - 15 ÍV 2022 r. p. Jacka Senderowicza - 28 IV 2022 r. p. Tomasza Ojdyma - 20 IV 2022 r. p. Zbigniewa Sawickiego - 22 Ill 2022 r. p. Jarosława Andrukajtisa - 25 ПІ 2022 r. p. Stefana Orczyc Musiałka - 29 ПІ 2022 r. p. Bogdana Viktorio Zdanowicza - 29 ПІ 2022 r. 20 IV 2022 r. p. Jerzego Adamczyka - 18 V 2021 r. p. Roberta Kwiatka - 23 IV 2022 r. IV. Fotografie ze zbiorów prywatnych udostępnione przez: Fot. 1. Mirosława Golona - prof, dr hab. Mirosław Golon. Fot. 2. Sylwię Galij-Skarbińską - dr hab. Sylwia Galij-Skarbińska Fot. 3. Dariusza Krawczyka - Dariusz Krawczyk. Fot. 4. Dariusza Krawczyka - Dariusz Krawczyk w okresie działalności w FMW. Fot. 5. Roberta Kwiatka - Robert Kwiatek. Fot. 6. Zbigniewa Maciejewskiego - Małgorzata Bogdanowicz i Arnold Zbigniew Zgorzałek. Fot. 7. Zbigniewa Maciejewskiego - Rok 1986, Arnold Zbigniew Zgorzałek. Fot. 8. Ryszarda Czajkowskiego - Rok 1987, Ryszard Czajkowski ps. „Docent”. Fot. 9. Zbigniewa Maciejewskiego-Arnold Zbigniew Zgorzałek podczas pielgrzymki na Jasną Górę. Fot. 10. Zbigniewa Maciejewskiego - Adam Dydziński, zdjęcie wykona ne przez UB, podczas zatrzymania w 1985 r. Fot. 11. Zbigniewa Maciejewskiego - Transparent Federacji Młodzie ży Walczącej
Warmii i Mazur podczas spotkania z Papieżem w Gdańsku 1987 r. 214
Fot. 13. Zbigniewa Maciejewskiego - Wywołana klisza ze zdjęciami strony „Larwy”. Fot. 14. Zbigniewa Maciejewskiego - Klisza z rozmiarem rzeczywistym całej strony, przygotowana do druku. Fot. 15. Andrzeja Gierczaka - Andrzej Gierczak, działacz opozycyjny S PKP w Olsztynie. Fot. 16. Dariusza Malskiego - Rok 1988, Dariusz Malski. Fot. 18. Zbigniewa Maciejewskiego - Arnold Zbigniew Zgorzałek w okresie przedszkola. Fot. 19. Zbigniewa Maciejewskiego - Arnold Zbigniew Zgorzałek w okresie szkoły średniej. Fot. 20. Zbigniewa Maciejewskiego - Arnold Zbigniew Zgorzałek pod czas praktyki studenckiej. Fot. 23. Zbigniewa Maciejewskiego - Adam Dydziński. Fot. 24. Ewę Burzycką - Adam i Ewa Dydzińscy podczas choinki w przedszkolu. Fot. 25. Annę Kolczyńską - o. Bronisław Sroka i Krzysztof Kolczyński podczas spotkania w Kaliszu, luty 2021 r. Fot. 27. Teresę Dydzińską - Mały Adam Dydziński podczas zbierania runa leśnego. Fot. 28. Teresę Dydzińską - Adam i Ewa Dydzińscy podczas 1. Komunii Św. Fot. 29. Bogdana Owoca - Rok 1987, spotkanie z Ojcem Św. w Krakowie. Fot. 30. Bogdana Owoca - Rok 1983, spotkanie z Ojcem Św. w Często chowie. Fot. 30A. Witolda Zagożdżona ֊ Plakat wyborczy przed wyborami kon traktowymi 1989 r. Fot. 32. Teresę Dydzińską - Ewa i Adam z Mikołajem podczas choinki. Fot. 33. Ewę Burzycką - Ewa tańczy z bratem Adamem na swoim weselu. Fot. 39. Jerzego Wielickiego - Manifestacja młodzieży akademickiej w Budapeszcie. Po prawej J. Wielicki niesie transparent. Fot. 40. Ks. Dyzmę - Nawiedzenie obrazu Matki Bożej Częstochow skiej w Reszlu. Fot. 42. Ewę Burzycką - Jerzy Wielicki z
córkami Adama Dydzińskiego. Fot. 43. Jarosława Hoiownię - Jarosław Hołownia. Fot. 44. Jarosława Hołownię -Jarosław Hołownia w okresie nauki w LO. Fot. 46. Tomasza Dziemiańczyka - 25 V 1986 r. pielgrzymka do Św. Lipki, z mikrofonem Małgorzata Dziemiańczyk. 215
Fot. 47. Tomasza Dziemiańczyka - Rok 1986, Tomasz Dziemiańczyk. Fot. 48. Jana Moczulskiego -Jan Moczulski. Fot. 49. Jana Moczulskiego - Jan Moczulski z okresu nauki w szkole ponadpodstawowej. Fot. 50. Zbigniewa Maciejewskiego - 6 XI 1985 r. Pogrzeb Marcina An tonowicza w Olsztynie. Fot. 51. Zbigniewa Maciejewskiego - Pielgrzymka do Częstochowy. Fot. 53. Dariusza Malskiego - Studniówka 1990 r. Restauracja Mazur ska w Giżycku, od lewej: NN, Czesław Świdwa, Dariusz Malski, Danusia Korczyk, Piotr Kaźmir, NN, Ryszard Piaścik. Fot. 54. Dariusza Malskiego - Rok 1988, stancja w Giżycku, od lewej: Dariusz Malski, NN, Jacek Gackiewicz. Fot. 56. Małgorzatę Dziemiańczyk - Małgorzata Bogdanowicz na przy stanku w Reszlu. Druga połowa lat 80. XX wieku. Fot. 57. Małgorzatę Dziemiańczyk - Małgorzata Bogdanowicz z okresu szkoły średniej. Fot. 58. Małgorzatę Dziemiańczyk - Małgorzata Bogdanowicz podczas pielgrzymki do Św. Lipki. Fot. 59. Jacka Senderowicza - Jacek Senderowicz. Fot. 61. Tomasza Ojdyma - Tomasz Ojdym. Fot. 62. Tomasza Ojdyma - 1986 r. Technikum Elektro-mechaniczne. Zakończenie roku szkolnego - klasa Andrzejów. Fot. 64. Jarosława Andrukajtisa -Jarosław Andrukajtis. Fot. 65. Jarosława Andrukajtisa - Jarosław Andrukajtis w okresie uczęszczania do ZSZ. Fot. 67. Bogdana V. Zdanowicza - Wychowawca klasy Stefan Musiałek z podopiecznymi V klasy Technikum Melioracji Wodnej w Gi życku. Fot. 68. Witolda Zagożdżona - Plakat „Solidarności”. V. Fotografie wykonane przez autora i za zgodą wykorzystane w książce: Fot. 12. Maszyna do pisania, na której pisano „Larwę”. Fot. 17. Arnold
Zbigniew Maciejewski. Fot. 21. Arnold Zbigniew Maciejewski z listami kandydatów i komisji KO z 1989 r. w Kętrzynie. Fot. 22. Podziemna biblioteka prowadzona przez Arnolda Zgorzałka w Kętrzynie przy pomocy Janiny Serwin w latach 1985-1986. 216
Teresa Dydzińska. Ewa Burzycka. Bogusław Owoc. Dariusz Ławrytan. Adam Kozikowski. Mariusz Dziemiańczyk. Srebrna moneta okolicznościowa wybijana w Berlinie i rozpro wadzana przez Polonię jako fundusz zbiórki na „Solidarność”. Fot. 41. Jerzy Wielicki. Fot. 44A. Plakat wyborczy przed wyborami samorządowymi 1990 r. Fot. 45. Tomasz Dziemiańczyk. Fot. 47A. Kandydaci w wyborach kontraktowych 1989 r. z województwa olsztyńskiego Fot. 52. Dariusz Malski. Fot. 55. Malgorzata Dziemiańczyk. Fot. 59A. Powielacz wykorzystywany przez podziemie antykomuni styczne w Giżycku Fot. 60. Plakat wyborczy -Jutrzenka Trzebiatowski. Fot. 63. Zbigniew Sawicki. Fot. 66. Stefan Orczyc Musiałek. Fot. 68. Bogdan Viktorio Zdanowicz. Fot. 69. Powielacz elektryczny używany do wydruków drugiego obiegu. Własność B. V. Zdanowicza. Fot. 70. Plakat „Solidarności”. Fot. Fot. Fot. Fot. Fot. Fot. Fot. 26. 31. 34. 35. 36. 37. 38. VI. Skany dokumentów udostępnione przez: Skan IA. Wojciecha Dumarę - pieczątka wykonana przez Mariusza Dziemiańczyka. Odciskana na ulotkach w Kętrzynie i okoli cach od 1983 r. do 1988 r. Skan 2. Zbigniewa Maciejewskiego - winietka 1. nr. „Larwy”. Skan 4. Zbigniewa Maciejewskiego - Wzór winietki przyjęty i stoso wany od 2. nr. do końca wydawania pisma. Wygląd uzyskany poprzez zastosowanie pasty BHP jako farby drukarskiej. Skan 5. Zbigniewa Maciejewskiego - Jedno z haseł umieszczonych w „Larwie”. Skan 6. Zbigniewa Maciejewskiego - Winietka 7. nr. „Larwy”, wykona na w Gdańsku przez D. Krawczyka. 217
Zbigniewa Maciejewskiego - Rysunek zamieszczony w „Lar wie” obrazujący nastroje wynikające z przemian społecznych. Skan 8. В. V. Zdanowicza - Odezwa ws. przywrócenia do pracy na uczyciela zawarta w jednym z numerów „Larwy”. Skan 9. Zbigniewa Maciejewskiego - Maszynopis, wycinek tekstu przed sklejeniem z pozostałymi wiadomościami, tworzącymi stronę „Larwy”. Skan 10. Zbigniewa Maciejewskiego - Zaświadczenie wystawione na powrót do domu po wprowadzeniu stanu wojennego dla stu denta Politechniki Gdańskiej Arnolda Zgorzałka. Skan 11. Zbigniewa Maciejewskiego - Drugie zaświadczenie wystawio ne na powrót do domu po wprowadzeniu stanu wojennego dla studenta Politechniki Gdańskiej Arnolda Zgorzałka. Skan 12. Zbigniewa Maciejewskiego - Dyplom ukończenia studiów wyższych. Skan 17. Bogusława Owoca - Akt oskarżenia przeciwko Adamowi Dydzińskiemu i Jerzemu Wielickiemu. Skan 18. Bogusława Owoca - Deklaracja członkowska PPN Adama Dydzińskiego. Skan 19. Zbigniewa Maciejewskiego - Ulotka wyborcza Adama Dydzińskiego do Rady Powiatu. Skan 21. Zbigniewa Maciejewskiego - Jesień 1989, baner NPS na Jasnej Górze. Skan 23. Zbigniewa Maciejewskiego - Plakat bojkotujący wybory komu nistyczne do Rad Narodowych w latach osiemdziesiątych XX w. Skan 24. Zbigniewa Maciejewskiego - Rocznicowy plakat z okazji ośmiu lat od powstania „Solidarności”. Skan 25. Zbigniewa Maciejewskiego - Ulotka rozrzucana w Kętrzynie w latach 80 - XX w. Skan 26. Zbigniewa Maciejewskiego - Plakat nawołujący do bojkotu wyborów komunistycznych. Skan 27. Witolda Zagożdżona - Plakat wyborczy Solidarności 1989 r. Skan 28.
Zbigniewa Maciejewskiego - Rok 1989, ulotka przed wybora mi czerwcowymi. Skan 30. Witolda Zagożdżona - Plakat wyborczy Solidarności. Skan 7. 218
Vil. Skaný ze zbiorów autora: Skan 1. Erwin Kruk - plakat wyborczy. Skan 3. Podziemna karta rocznicowa. Skan 13. Plakat z postacią marszałka J. Piłsudskiego i tekstem pieśni (My Pierwsza Brygada). Skan 14. Godło PRL wprowadzone przez komunistów w latach 40. XX wieku. Skan 15. Godło RP na mocy Konstytucji z 31.12.1989 r. Skan 16. Patriotyczna okolicznościowa kartka „Solidarności”. Skan 20. Znaczek rocznicowy. Skan 22. Plakat wyborczy, wybory 1989 r. Skan 24A. Opaska naramienna stosowana podczas akcji strajkowych w zakładach „Polam Farei” w Kętrzynie Skan 26A. Plakat wyborczy Komitetu Obywatelskiego Skan 29. Cegiełka na Fundusz Wyborczy Komitetu Obywatelskiego. Skan 31. Okolicznościowy znaczek „Solidarności”. Skan 31A. Kartka na mięso i masło, przydział miesięczny w 1982 r. Skan 32. Ulotka pierwszych dni stanu wojennego w Olsztynie. VIII. Źródła internetowe: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/80200, dostęp z dn. 24 kwietnia 2022 r. https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/15712,Dydzinski-Adam.html, dostęp z dnia 28 kwietnia 2022 r. https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/2017,Rocznica-wprowadzenia -stanu-wojennego-Internowani-w-kamasze.html, dostęp z dn. 25 kwietnia 2022 r. 219
Streszczenie Historia „Larwy” to opis wydarzeń od powstania do zakończenia emisji podziemnego pisma związanego z Kętrzynem, a dedykowanego poprzez podejmowane tematy Warmii i Mazurom, próba historycznego zestawie nia faktów związanych z ludźmi tworzącymi to podziemne wydawnictwo i kolportującymi je do odbiorców. Książka rozpoczyna się szczegółowym przedstawieniem historii „Lar wy” przez osoby zaangażowane w jej powstawanie. Jest przy tym konfron tacja źródeł spowodowana ograniczeniami informacji, jakie były stosowa ne w czasach podziemia, a więc i emisji „Larwy”. Wolna Polska przyniosła rozbieżności w pomysłach na najlepszą drogę rozwoju Ojczyzny. W wy niku postępujących podziałów wytworzyły się prawdy jednostkowe od zwierciedlające poszczególne przeżycia bohaterów i ich osobiste relacje z „Larwą” oraz twórcami. W części Historia „Larwy” ukazana została cała droga począwszy od powstania, jej złożoności i specyfiki emisji, a kończąc na próbie przewartościowania gazetki poprzez zmianę podległości i przej ścia z Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur do Polskiej Partii Niepodległości. Poznajemy ludzi i ich problemy związane z docieraniem do poszczególnych warstw społecznych. Obserwujemy, jak podejmowane te maty wpływają bądź nie, na tych, których liderzy kętrzyńskiego podziemia próbują zaprosić do walki o wolną Polskę pod swoim parasolem. Po zapoznaniu się z historią „Larwy” czytelnik ma możliwość bezpo średniego kontaktu z opisywanym pismem. Kolejny rozdział jest przedru kiem „Larwy”. Staraniem autora opracowanie graficzne przedruku pozwa la przeczytać treści
i zobaczyć występującą w oryginale kolorystykę pisma. Ten rozdział przenosi do czasu, kiedy ta podziemna gazeta wychodziła z sitodruku i trafiała do rąk odbiorców. Kolejna część to świadectwa zawarte w tej publikacji ukazujące posta ci głównych twórców. Spotykamy się ze skróconą historią życia Zbigniewa 220
Maciejewskiego i wspomnieniami matki, siostry bliźniaczki i przyjaciół o Adamie Dydzińskim, którego nie ma już między nami. Całość obrazu podejmowanego tematu dopełniają wspomnienia i świa dectwa przyjaciół, kolegów i współpracowników Dydzińskiego, którzy wspólnie z nim tworzyli pismo, docierali z nim do odbiorców i pokonywali wszelkie trudności logistyczne pozwalające mimo braku pieniędzy i osób zaufanych, istnieć i docierać wszędzie tam, gdzie czekano na „Larwę”. Nie można po latach dobrze zrozumieć przesłania, z jakim „Larwa” docierała do odbiorców „Larwa” bez zatrzymania się nad uwarunkowania mi społeczno-politycznymi Kętrzyna lat osiemdziesiątych XX w. Ta histo ria walki podziemia od wprowadzenia stanu wojennego do wolnej Polski w Kętrzynie obrazuje charakter środowiska, ducha jaki panował i jak dale ko było do upragnionej wolności Ojczyzny, a wszystko to zawiera ostatnia część opracowania. Pracę kończą podziękowania dla tych, którzy swoim zaangażowaniem w poszukiwaniach kontaktów z twórcami „Larwy”, pomogli autorowi do trzeć do świadków opisywanej historii i dokumentów oraz autentycznych gazetek „Larwy”. 221
Summary The story of „Larwa” is a description of the events occurring throughout the whole period when the underground newspaper connected with Kętrzyn and dedicated by its themes to Warmia and Mazury was published. The book attempts to provide a historical account of facts related to the people who created this underground publication and distributed it to the public. The book begins with a detailed account of the history of „Larwa” told by those involved in its creation. There is a juxtaposition of sources caused by the restrictions on information applied during the underground era, thus affecting the publication of „Larwa”. Free Poland brought divergences in ideas about the best way to develop the Homeland. As a result of the progressive divisions, individual truths have emerged, reflecting the specific experiences of the characters and their relationships with „Larwa” and the creators. The History of „Larwa” section presents the whole path from the creation, through the complexity and specificity of the publication, to the attempt to re-evaluate the newspaper by changing its subordination and moving from the Warmia and Mazury Federation of Fighting Youth to the Polish Independence Party. We get to know people and their problems connected with reaching particular social strata. We observe how the topics undertaken influence or not those whom the leaders of the Kętrzyn underground try to invite to fight for free Poland under their umbrella. After reading the history of „Larwa”, the reader has the opportunity to interact directly with the newspaper described. The next
chapter is a reprint of „Larwa”. Thanks to the author’s efforts, the graphic design of the reprint allows reading the contents and seeing the colour scheme of the original. The chapter takes us back to the time when this underground newspaper was coming out of the silkscreen and into the hands of the public. 222
The next part presents testimonies portraying the characters of the main creators. We find the abridged life story of Zbigniew Maciejewski and the memories of mother, twin sister and friends of Adam Dydziński, who is no longer among us. The whole picture is complemented by recollections and testimonies of friends, colleagues and collaborators of Dydziński, who accompanied him in creating the newspaper, reaching the audience and overcoming all logistical difficulties. Thanks to their efforts and despite the lack of money and trustworthy people, it was possible for „Larwa” to exist and be distributed to all places where it was awaited. Years later, it is impossible to properly understand the message „Larwa” conveyed to its audience without stopping to consider the socio-political situation of Kętrzyn in the 1980s. The history of the underground struggle from the imposition of martial law to a free Poland in Kętrzyn illustrates the nature of the community, the spirit that prevailed and how far it was from the desired freedom of the Homeland. And all this is contained in the last part of the study. The study ends with acknowledgements to those who, through their involvement in the search for contacts with the creators of „Larwa”, helped the author reach witnesses to the story described and documents and authentic „Larwa” issues. 223
Indeks osobowy A Abramczyk Piotr 33 Adamczyk Jerzy 19, 214 Adamczyk Marek 134 Andrzejewska Barbara 210, 213 Andrukajtis Jaroslaw 144, 145, 214, 216 Andruszkiewicz Renata 210 Antonowicz Marcin 7,45, 122 Arlukowicz Tadeusz 19, 70, 105 В Baczewski Kazimierz 19 Babalski Zbigniew 100 Benbenkowska Beata 139 Binder 142 Bochocki Olgierd 33, 34 Bogdanowicz Małgorzata ЗО, 43, 116, 130, 131, 132 Bochenek Stefan 19, 47,49 Borowik Teresa 139 Borowska-Kolankiewicz Monika 93 Brzeziński Mieczysław 101, 112, 113 Burzycka Ewa 69, 87, 90, 110, 214, 215, 217 Bzdak Zbigniew ks. 20, 79 C Cieślak Tadeusz 58, 59 Czajkowski Ryszard 6, 25, 32, 33, 34, 38, 65, 213, 214 Czujak Grzegorz 210 D Dernowski Piotr 139 Dębowski Grzegorz 37 Dobrowolska Katarzyna 33 Dydziński Adam 6, 9, 13, 15, 16, 21, 22, 25, 29, 33, 35, 36, 38, 39, 40, 41,43,44,45,46, 51, 52, 53,64, 65, 66, 67, 69, 70, 71, 224
72, 73, 74, 75, 83, 91, 95, 99, 100, 105, 109, ПО, 111, 114, 115, 116, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 125, 126,127, 129, 131, 133,135,137, 138, 140,141, 221, 223 Dydzińska Ewa 51, 69, 83, 125, 126, 129 Dydzińska Teresa 51, 69, 79, 83, 89, 110, 121, 125, 213, 215, 217 Dyzma ks. 108, 215 Dziemiańczyk Edward 132 Dziemiańczyk Malgorzata 21, 89,129,130,131,132,209,213,215,216,217 Dziemiańczyk Mariusz 19, 30, 31, 70, 71, 81, 89,96,105,109,114,129, 210, 214, 217 Dziemiańczyk Tomasz 21, 43, 109, 115, 116, 118, 123, 209, 213, 214, 215, 216, 217 Dudek Piotr 139 Dumara Wojciech 19, 30, 31, 70, 105, 217 Dunajew Irena 93 Dunajew Ryszard 93 G Gackiewicz Jacek 127, 128 Galij-SkarbińskaSylwia 8, 209, 214 Gieszczyńska Renata 19, 213 Gierczak Andrzej 48, 49, 50, 215 Gierwialo Andrzej 137 Gmyz Stefan 19 Godlewski Andrzej 139 Golon Mirosław5, 209, 214 Gorbaczow Michaił 5 Górka Bolesław 69 Górski Jacek 210 Grotecki Wojciech 93 H Hapoński Andrzej 137 Heidenblut Jolanta 139 Hołownia Jarosław 89, 111, 113, 134, 140, 215 Holubowicz Robert 126, 127 225
I Iwaszko Ryszard 19, J Jakimuszko Tomasz 19, 70 Jaksina Jacek 139 Jankowski Zbyszek 105,137 Jan Paweł II Papież 33, 41, 72 Jasinski A. gen. 20 Jęczmyk Lech 92 Januszewska Katarzyna 210 Jaruzelski Wojciech 11, 14, 60, 95 Jutrzenka-Trzebiatowski Antoni 136, 217 Jurkian Małgorzata 41 К Kaczmarski Jacek 34 Kaminski Wiesław 33 Kaniuga Ludwik ks. 20 Kaźmir Piotr 127 Kliszewicz Andrzej 137 Klonfas Teresa 117 Kolankiewicz-Borowska Monika 51 Kolankiewicz Wiesław51, 126 Kolczyńska Anna 70, 215 Kolczyński Krzysztof 5,13,16, 22, 39,47, 57,64,66, 67,68, 70, 75, 76, 79, 87, 91, 95, 98, 99, 102, 105, 107, 109, 114, 115, 118, 125, 129, 135, 136, 141, 143, 146, 148, 149, 206 Korczyk Danuta 127 Kordowski Łukasz 210 Korowaj Tadeusz 210 Kosior Marek 19, 30, 70, 89, 96, 105 Kosior Tomasz 19, 30, 70, 89, 96, 105, 138 Kosiorek Roman 48 Kozikowski Adam 99, 214, 217 Kozlowski 81, 82 226
Króżel Marek 125 Krawczyk Dariusz 6,25,27,29,33,37,38, 39,44,45, 89,110,112,132, 209, 213, 214 Krysztopik 135 Kuroń Jacek 33, 34, 92 Kruk Erwin 22, 217 Kurski Jacek 39 Kwiatek Robert 6, 27, 29, 214 L Langowska Grażyna 46 Laiosz ks. 132 Lichodziejewski Andrzej 50 Lipka Elżbieta 30 Lipka Jarosław 19, 70, 89, 96, 105, 138 Ł Ławrytan Dariusz 80, 87, 95, 138, 214, 217 Łoziński 135 Μ Maciejewska Maria Anna 67 Maciejewski Arnold Zbigniew 6, 25, 30, 31, 32, 33, 37, 38, 40, 41, 42, 44, 45, 46, 48,49, 53, 54, 57, 58, 59, 61, 62, 63, 66, 69, 74, 76, 96, 98,100, 101, 122, 123,124, 128, 209, 213, 215, 216, 217, 218, 221, 223 Mackiewicz Józef 117, 132 Mackiewicz Tadeusz 117, 132 Makarewicz Roman 30 Makowski Piotr 119 Malski Dariusz 51, 84, 89, 125, 127, 128, 148, 213, 215, 216, 217 Maraszkiewicz Małgorzata 30 Mielnikjózefa 46 Milkamanowicz Emir 145 Moczulski Jan 89, 93, 119, 121, 214, 216 Moczulski Lech 92 227
N Narudzki 57 О Ojdymjan 137 Ojdym Kazimiera 138 Ojdym Tomasz 21, ИЗ, 134, 137,214, 216 Olechnowicz Wanda 45 Olszewski Jan 85 Orczyc Musiałek Stefan 146, 147, 214, 217 Owoc Bogusław 71, 72, 73, 84, 85, 86, 91, 209, 214, 215, 217, 218 P Pawłowski Krzysztof 112, 113 Perkowski Janusz 59 Piątkowski Mariusz 126, 142 Piaścik Ryszard 126, 127 Pietrasik Maria 139 Pietrasik Ryszard 139 Piłsudski Józef 64, 90, 219 Płucienniczak Małgorzata 117 Podlecki Roman 93 Podhajny Mieczysław 144 Podhajny Tadeusz 144 Polak Wojciech 209 Pomieszcz Marian 210, 213 Popiełuszko Jerzy Ksiądz 7, 20, 64 Puczel Barbara 117 R Roman Mariusz 93 Romaniuk Andrzej 46, 47, 97, 121, 137, 138, 139 Romaszewska Zofia 85 Romaszewscy 39 Rutkowski Tomasz 112, 113 228
s Sadowski Andrzej 21,111, 112, 113 Sadowski Mariusz 134 Sawicki Zbigniew 141, 214, 217 Sałacińska Lila 30 Sekta Jan 210 Senderowiczjacek21,89,111,112,114,133,139,140,209,213,214,216 Serwin Janina 68 Skiba Joanna 43, 139, 213 Sławek Bogdan 126 Smidt Maria 93 Smidt Marek 93 Sroka Bronislaw о. 20, 30, 70, 95, 106, 109, 132 Staśkiel Mariusz 113 Szeremietiew Mieczysław 85, 123 Ś Świdwa Czesław 127 T Tuczko Stanisław 19 U Urban Jerzy 50, 99 W Wachulska Maria 139 Wanago Ryszard 132 Wałęsa Lech 34, 35, 74 Wielicki Jerzy 19, 21, 70, 71, 72, 82, 84, 88, 93, 97, 108, 109, 110, 112, 113, 115, 138,210, 214,215,217 Wilczyński Mariusz 33 Witkowski Andrzej 137 Wiszniewski Antoni 19 Wersztein Janina 39 Wojcieski Stanislaw 19 Wolak Grażyna 139 Woronko Stanisław 19, 229
v Vonnegut Kurt 92 Z Zachor Mirek 139 Zalewski Andrzej 91 Zapolnikjan 46 Zarzycki Andrzej 27 Zdanowicz Bogdan Viktorio 54,147, 148, 149, 210, 214, 216, 217, 218 Złakowski Zenon 85 Zgorzałek Arnold Zbigniew 21, 25, 28, 30, 31, 32, 34, 35, 36, 38, 39, 40, 41,43, 44, 45, 46, 48, 51, 52, 53, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 64, 65, 66, 67, 68, 84, 87, 110,112, 114, 118, 119, 122, 123, 126, 129, 130, 132, 140,214, 216 Zgorzałek Alfreda 57 Zgorzałek Stanisław 57 Zagożdżon Witold 86,124,139, 215, 216 Ż Żukowski Jarosław 19, 70, 105, 133 IX. Wykaz skrótów: AWS ֊ Akcja Wyborcza „Solidarność”. IPN Bi ֊ Instytut Pamięci Narodowej Białystok. FMW WiM - Federacja Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur. KO - Komitet Obywatelski. KOR - Komitet Obrony Robotników. KPN ֊ Komitet Polski Niepodległej. LWP - Ludowe Wojsko Polskie. MKZ - Międzyzakładowa Komisja Związkowa. MO ֊ Milicja Obywatelska. NPS - Niepodległościowa Partia „Solidarność”. NSZZ - Niezależny Samorządny Związek Zawodowy. PKP - Polskie Koleje Państwowe. PKS ֊ Polska Komunikacja Samochodowa. PPN - Polska Partia Niepodległości. 230 |
adam_txt |
Spis treści 1. Prof, dr hab. Miroslaw Golon „Tylko odzyskać Ojczyznę pragniemy, tylko być wolni 1918-1988”. Uwagi przed wstępem.5 2. Dr hab. Sylwia Galij-Skarbińska, prof. UMK Kilka uwag o książce „Larwa". Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur.8 3. Wstęp. 11 3.1. Introduction . 14 4. Opór społeczny na ziemi kętrzyńskiejw latach 1982-1989.17 5. Historia „Larwy”. 23 5.1. Dariusz Krawczyk.25 5.2. Arnold Zbigniew „Zgorzalek”Maciejewski .31 6. Twórcy podziemnego pisma. 55 6.1. Arnold Zbigniew „Zgorzalek”Maciejewski. 57 6.2. Adam Dydziński. 69 7. Wspomnienia o Adamie Dydzińskim z pamięci rodziny i przyjaciół. 77 7.1. Teresa Dydzińska. 79 7.2. Ewa Burzycka. 87 7.3. Bogusław
Owoc. 91 7.4. Dariusz Ławrytan. 95 7.5. Adam Kozikowski.99 8. Wydruk i dystrybucja we wspomnieniach uczestników.103 8.1. Mariusz Dziemiańczyk. 105 8.2. Jerzy Wielicki. 109 8.3. Jarosław Hołownia. 111 8.4. Tomasz Dziemiańczyk. 115 8.5. Jan Moczulski. 119 8.6. Dariusz Malski. 125 8.7. Małgorzata Dziemiańczyk. 129
9. 10. 11. 12. 8.8. Jacek Senderowicz. 133 8.9. Tomasz Ojdym. 137 8.10. Zbigniew Sawicki. 141 8.11. Jarosław Andrukajtis. 144 8.12. Stefan Orczyc Musiałek. 146 8.13. Bogdan Viktorio Zdanowicz. 148 Przedruk zebranych numerów „Larwy”. 151 9.1. Larwa nr 1 - kwiecień 1987. 153 9.2. Larwa nr 2 - maj 1987. 155 9.3. Larwa nr 3/4 - czerwiec/lipiec 1987. 157 9.4. Larwa nr 5/6 - sierpień/wrzesień 1987. 161 9.5. Larwa nr 7 - październik 1987. 164 9.6. Larwa nr 11 - luty 1988. 166 9.7. Larwa nr 12 - marzec 1988. 170 9.8. Larwa nr 13 ֊ kwiecień 1988. 172 9.9. Larwa nr 14 - maj 1988. 174 9.10. Larwa nr 15/16 - czerwiec/lipiec 1988. 176 9.11. Larwa nr 17 ֊ sierpień
1988. 180 9.12. Larwa nr 18 - wrzesień 1988. 182 9.13. Larwa nr 19 - październik 1988. 186 9.14. Larwa nr 20 - listopad 1988. 190 9.15. Larwa nr 21 - grudzień 1988. 192 9.16. Larwa nr 22 - styczeń 1989. 196 9.17. Larwa nr 23 -luty 1989. 198 9.18. Larwa nr 24- marzec 1989.200 9.19. Larwa nr 25 - kwiecień 1989. 202 9.20. Larwa nr 26 - listopad 1989.204 Podziękowania. 207 Wykaz literatury i materiałów wykorzystanych w publikacji. 211 Streszczenie. 220 12.1. Summary.222 12.2. Indeks osobowy. 224
11. WYKAZ LITERATURY I MATERIAŁÓW WYKORZYSTANYCH W PUBLIKACJI
I. Wydawnictwa zwarte: Renata Gieszczyńska, NSZZ „Solidarność” Region Warmińsko-Mazurski. NSZZ Solidarnoścl980-1989, t. 5 Polska Środkowo-Wschodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010, s 208. II. Przedruk zebranych numerów „Larwy” udostępnionych przez: Larwa nr 1 - kwiecień 1987 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 2 - maj 1987 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 3/4- czerwiec/lipiec 1987 r. - Jacka Senderowicza. Larwa nr 5/6 - sierpień/wrzesień 1987 r. - Barbarę Andrzejewską. Larwa nr 7 - październik 1987 r. - Tomasza Dziemiańczyka. Larwa nr 11 - luty 1988 r. - Mariana Pomieszcza. Larwa nr 12 - marzec 1988 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 13 - kwiecień 1988 r. - Mariana Pomieszcza. Larwa nr 14 - maj 1988 r. - Mariana Pomieszcza. Larwa nr 15/16 - czerwiec/lipiec 1988 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 17 - sierpień 1988 r. ֊ Tomasza Dziemiańczyka. Larwa nr 18 - wrzesień 1988 r. - Tomasza Dziemiańczyka. Larwa nr 19 - październik 1988 r. ֊ Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 20 - listopad 1988 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 21 - grudzień 1988 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 22 - styczeń 1989 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 23 - luty 1989 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 24 ֊ marzec 1989 r. - Mariana Pomieszcza. Larwa nr 25 - kwiecień 1989 r. - Ośrodek Karta w Warszawie. Larwa nr 26 - listopad 1989 r. ֊ Tomasza Dziemiańczyka. III. Wywiady, nagrania, świadectwa na temat „Larwy” udzielone autorowi przez: p. Arnolda Zbigniewa Maciejewskiego - 31 V 2021 r., 4 VI 2021 r., 18 VII 2021 r. p. Ryszarda Czajkowskiego -
16 VII 2021 r. p. Małgorzatę Dziemiańczyk - 20 IX 2020 r., 21 IV 2022 r. p. Joannę Skibę ֊ 16 IX 2021 r. p. Dariusza Krawczyka - 13 III 2021 r., 23 IV 2022 r., 29 IV 2022 r. p. Dariusza Malskiego - 2 1 2022 r., 31 111 2022 r. p. Teresę Dydzińską - 17 III 2022 r., 23 IV 2022 r. 213
p. Jerzego Wielickiego - 20 11 2021 r., 20 IV 2022 r., 22 IV 2022 r. p. Mariusza Dziemiańczyka, 12 XII 2020 r., 20 IV 2022 r. p. Ewę Burzycką - 15 III 2022 r. p. Bogusława Owoca - 24 IV 2022 r., 28 IV 2022 r. p. Dariusza Ławrytana - 17 III 2022 r. p. Adama Kozikowskiego - 17 Ill 2022 r. p. Jarosława Hołownię ֊ 20 IV 2022 r. p. Tomasza Dziemiańczyka -20 IV 2022 r. p. Jana Moczulskiego - 15 ÍV 2022 r. p. Jacka Senderowicza - 28 IV 2022 r. p. Tomasza Ojdyma - 20 IV 2022 r. p. Zbigniewa Sawickiego - 22 Ill 2022 r. p. Jarosława Andrukajtisa - 25 ПІ 2022 r. p. Stefana Orczyc Musiałka - 29 ПІ 2022 r. p. Bogdana Viktorio Zdanowicza - 29 ПІ 2022 r. 20 IV 2022 r. p. Jerzego Adamczyka - 18 V 2021 r. p. Roberta Kwiatka - 23 IV 2022 r. IV. Fotografie ze zbiorów prywatnych udostępnione przez: Fot. 1. Mirosława Golona - prof, dr hab. Mirosław Golon. Fot. 2. Sylwię Galij-Skarbińską - dr hab. Sylwia Galij-Skarbińska Fot. 3. Dariusza Krawczyka - Dariusz Krawczyk. Fot. 4. Dariusza Krawczyka - Dariusz Krawczyk w okresie działalności w FMW. Fot. 5. Roberta Kwiatka - Robert Kwiatek. Fot. 6. Zbigniewa Maciejewskiego - Małgorzata Bogdanowicz i Arnold Zbigniew Zgorzałek. Fot. 7. Zbigniewa Maciejewskiego - Rok 1986, Arnold Zbigniew Zgorzałek. Fot. 8. Ryszarda Czajkowskiego - Rok 1987, Ryszard Czajkowski ps. „Docent”. Fot. 9. Zbigniewa Maciejewskiego-Arnold Zbigniew Zgorzałek podczas pielgrzymki na Jasną Górę. Fot. 10. Zbigniewa Maciejewskiego - Adam Dydziński, zdjęcie wykona ne przez UB, podczas zatrzymania w 1985 r. Fot. 11. Zbigniewa Maciejewskiego - Transparent Federacji Młodzie ży Walczącej
Warmii i Mazur podczas spotkania z Papieżem w Gdańsku 1987 r. 214
Fot. 13. Zbigniewa Maciejewskiego - Wywołana klisza ze zdjęciami strony „Larwy”. Fot. 14. Zbigniewa Maciejewskiego - Klisza z rozmiarem rzeczywistym całej strony, przygotowana do druku. Fot. 15. Andrzeja Gierczaka - Andrzej Gierczak, działacz opozycyjny S PKP w Olsztynie. Fot. 16. Dariusza Malskiego - Rok 1988, Dariusz Malski. Fot. 18. Zbigniewa Maciejewskiego - Arnold Zbigniew Zgorzałek w okresie przedszkola. Fot. 19. Zbigniewa Maciejewskiego - Arnold Zbigniew Zgorzałek w okresie szkoły średniej. Fot. 20. Zbigniewa Maciejewskiego - Arnold Zbigniew Zgorzałek pod czas praktyki studenckiej. Fot. 23. Zbigniewa Maciejewskiego - Adam Dydziński. Fot. 24. Ewę Burzycką - Adam i Ewa Dydzińscy podczas choinki w przedszkolu. Fot. 25. Annę Kolczyńską - o. Bronisław Sroka i Krzysztof Kolczyński podczas spotkania w Kaliszu, luty 2021 r. Fot. 27. Teresę Dydzińską - Mały Adam Dydziński podczas zbierania runa leśnego. Fot. 28. Teresę Dydzińską - Adam i Ewa Dydzińscy podczas 1. Komunii Św. Fot. 29. Bogdana Owoca - Rok 1987, spotkanie z Ojcem Św. w Krakowie. Fot. 30. Bogdana Owoca - Rok 1983, spotkanie z Ojcem Św. w Często chowie. Fot. 30A. Witolda Zagożdżona ֊ Plakat wyborczy przed wyborami kon traktowymi 1989 r. Fot. 32. Teresę Dydzińską - Ewa i Adam z Mikołajem podczas choinki. Fot. 33. Ewę Burzycką - Ewa tańczy z bratem Adamem na swoim weselu. Fot. 39. Jerzego Wielickiego - Manifestacja młodzieży akademickiej w Budapeszcie. Po prawej J. Wielicki niesie transparent. Fot. 40. Ks. Dyzmę - Nawiedzenie obrazu Matki Bożej Częstochow skiej w Reszlu. Fot. 42. Ewę Burzycką - Jerzy Wielicki z
córkami Adama Dydzińskiego. Fot. 43. Jarosława Hoiownię - Jarosław Hołownia. Fot. 44. Jarosława Hołownię -Jarosław Hołownia w okresie nauki w LO. Fot. 46. Tomasza Dziemiańczyka - 25 V 1986 r. pielgrzymka do Św. Lipki, z mikrofonem Małgorzata Dziemiańczyk. 215
Fot. 47. Tomasza Dziemiańczyka - Rok 1986, Tomasz Dziemiańczyk. Fot. 48. Jana Moczulskiego -Jan Moczulski. Fot. 49. Jana Moczulskiego - Jan Moczulski z okresu nauki w szkole ponadpodstawowej. Fot. 50. Zbigniewa Maciejewskiego - 6 XI 1985 r. Pogrzeb Marcina An tonowicza w Olsztynie. Fot. 51. Zbigniewa Maciejewskiego - Pielgrzymka do Częstochowy. Fot. 53. Dariusza Malskiego - Studniówka 1990 r. Restauracja Mazur ska w Giżycku, od lewej: NN, Czesław Świdwa, Dariusz Malski, Danusia Korczyk, Piotr Kaźmir, NN, Ryszard Piaścik. Fot. 54. Dariusza Malskiego - Rok 1988, stancja w Giżycku, od lewej: Dariusz Malski, NN, Jacek Gackiewicz. Fot. 56. Małgorzatę Dziemiańczyk - Małgorzata Bogdanowicz na przy stanku w Reszlu. Druga połowa lat 80. XX wieku. Fot. 57. Małgorzatę Dziemiańczyk - Małgorzata Bogdanowicz z okresu szkoły średniej. Fot. 58. Małgorzatę Dziemiańczyk - Małgorzata Bogdanowicz podczas pielgrzymki do Św. Lipki. Fot. 59. Jacka Senderowicza - Jacek Senderowicz. Fot. 61. Tomasza Ojdyma - Tomasz Ojdym. Fot. 62. Tomasza Ojdyma - 1986 r. Technikum Elektro-mechaniczne. Zakończenie roku szkolnego - klasa Andrzejów. Fot. 64. Jarosława Andrukajtisa -Jarosław Andrukajtis. Fot. 65. Jarosława Andrukajtisa - Jarosław Andrukajtis w okresie uczęszczania do ZSZ. Fot. 67. Bogdana V. Zdanowicza - Wychowawca klasy Stefan Musiałek z podopiecznymi V klasy Technikum Melioracji Wodnej w Gi życku. Fot. 68. Witolda Zagożdżona - Plakat „Solidarności”. V. Fotografie wykonane przez autora i za zgodą wykorzystane w książce: Fot. 12. Maszyna do pisania, na której pisano „Larwę”. Fot. 17. Arnold
Zbigniew Maciejewski. Fot. 21. Arnold Zbigniew Maciejewski z listami kandydatów i komisji KO z 1989 r. w Kętrzynie. Fot. 22. Podziemna biblioteka prowadzona przez Arnolda Zgorzałka w Kętrzynie przy pomocy Janiny Serwin w latach 1985-1986. 216
Teresa Dydzińska. Ewa Burzycka. Bogusław Owoc. Dariusz Ławrytan. Adam Kozikowski. Mariusz Dziemiańczyk. Srebrna moneta okolicznościowa wybijana w Berlinie i rozpro wadzana przez Polonię jako fundusz zbiórki na „Solidarność”. Fot. 41. Jerzy Wielicki. Fot. 44A. Plakat wyborczy przed wyborami samorządowymi 1990 r. Fot. 45. Tomasz Dziemiańczyk. Fot. 47A. Kandydaci w wyborach kontraktowych 1989 r. z województwa olsztyńskiego Fot. 52. Dariusz Malski. Fot. 55. Malgorzata Dziemiańczyk. Fot. 59A. Powielacz wykorzystywany przez podziemie antykomuni styczne w Giżycku Fot. 60. Plakat wyborczy -Jutrzenka Trzebiatowski. Fot. 63. Zbigniew Sawicki. Fot. 66. Stefan Orczyc Musiałek. Fot. 68. Bogdan Viktorio Zdanowicz. Fot. 69. Powielacz elektryczny używany do wydruków drugiego obiegu. Własność B. V. Zdanowicza. Fot. 70. Plakat „Solidarności”. Fot. Fot. Fot. Fot. Fot. Fot. Fot. 26. 31. 34. 35. 36. 37. 38. VI. Skany dokumentów udostępnione przez: Skan IA. Wojciecha Dumarę - pieczątka wykonana przez Mariusza Dziemiańczyka. Odciskana na ulotkach w Kętrzynie i okoli cach od 1983 r. do 1988 r. Skan 2. Zbigniewa Maciejewskiego - winietka 1. nr. „Larwy”. Skan 4. Zbigniewa Maciejewskiego - Wzór winietki przyjęty i stoso wany od 2. nr. do końca wydawania pisma. Wygląd uzyskany poprzez zastosowanie pasty BHP jako farby drukarskiej. Skan 5. Zbigniewa Maciejewskiego - Jedno z haseł umieszczonych w „Larwie”. Skan 6. Zbigniewa Maciejewskiego - Winietka 7. nr. „Larwy”, wykona na w Gdańsku przez D. Krawczyka. 217
Zbigniewa Maciejewskiego - Rysunek zamieszczony w „Lar wie” obrazujący nastroje wynikające z przemian społecznych. Skan 8. В. V. Zdanowicza - Odezwa ws. przywrócenia do pracy na uczyciela zawarta w jednym z numerów „Larwy”. Skan 9. Zbigniewa Maciejewskiego - Maszynopis, wycinek tekstu przed sklejeniem z pozostałymi wiadomościami, tworzącymi stronę „Larwy”. Skan 10. Zbigniewa Maciejewskiego - Zaświadczenie wystawione na powrót do domu po wprowadzeniu stanu wojennego dla stu denta Politechniki Gdańskiej Arnolda Zgorzałka. Skan 11. Zbigniewa Maciejewskiego - Drugie zaświadczenie wystawio ne na powrót do domu po wprowadzeniu stanu wojennego dla studenta Politechniki Gdańskiej Arnolda Zgorzałka. Skan 12. Zbigniewa Maciejewskiego - Dyplom ukończenia studiów wyższych. Skan 17. Bogusława Owoca - Akt oskarżenia przeciwko Adamowi Dydzińskiemu i Jerzemu Wielickiemu. Skan 18. Bogusława Owoca - Deklaracja członkowska PPN Adama Dydzińskiego. Skan 19. Zbigniewa Maciejewskiego - Ulotka wyborcza Adama Dydzińskiego do Rady Powiatu. Skan 21. Zbigniewa Maciejewskiego - Jesień 1989, baner NPS na Jasnej Górze. Skan 23. Zbigniewa Maciejewskiego - Plakat bojkotujący wybory komu nistyczne do Rad Narodowych w latach osiemdziesiątych XX w. Skan 24. Zbigniewa Maciejewskiego - Rocznicowy plakat z okazji ośmiu lat od powstania „Solidarności”. Skan 25. Zbigniewa Maciejewskiego - Ulotka rozrzucana w Kętrzynie w latach 80 - XX w. Skan 26. Zbigniewa Maciejewskiego - Plakat nawołujący do bojkotu wyborów komunistycznych. Skan 27. Witolda Zagożdżona - Plakat wyborczy Solidarności 1989 r. Skan 28.
Zbigniewa Maciejewskiego - Rok 1989, ulotka przed wybora mi czerwcowymi. Skan 30. Witolda Zagożdżona - Plakat wyborczy Solidarności. Skan 7. 218
Vil. Skaný ze zbiorów autora: Skan 1. Erwin Kruk - plakat wyborczy. Skan 3. Podziemna karta rocznicowa. Skan 13. Plakat z postacią marszałka J. Piłsudskiego i tekstem pieśni (My Pierwsza Brygada). Skan 14. Godło PRL wprowadzone przez komunistów w latach 40. XX wieku. Skan 15. Godło RP na mocy Konstytucji z 31.12.1989 r. Skan 16. Patriotyczna okolicznościowa kartka „Solidarności”. Skan 20. Znaczek rocznicowy. Skan 22. Plakat wyborczy, wybory 1989 r. Skan 24A. Opaska naramienna stosowana podczas akcji strajkowych w zakładach „Polam Farei” w Kętrzynie Skan 26A. Plakat wyborczy Komitetu Obywatelskiego Skan 29. Cegiełka na Fundusz Wyborczy Komitetu Obywatelskiego. Skan 31. Okolicznościowy znaczek „Solidarności”. Skan 31A. Kartka na mięso i masło, przydział miesięczny w 1982 r. Skan 32. Ulotka pierwszych dni stanu wojennego w Olsztynie. VIII. Źródła internetowe: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/80200, dostęp z dn. 24 kwietnia 2022 r. https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/15712,Dydzinski-Adam.html, dostęp z dnia 28 kwietnia 2022 r. https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/2017,Rocznica-wprowadzenia -stanu-wojennego-Internowani-w-kamasze.html, dostęp z dn. 25 kwietnia 2022 r. 219
Streszczenie Historia „Larwy” to opis wydarzeń od powstania do zakończenia emisji podziemnego pisma związanego z Kętrzynem, a dedykowanego poprzez podejmowane tematy Warmii i Mazurom, próba historycznego zestawie nia faktów związanych z ludźmi tworzącymi to podziemne wydawnictwo i kolportującymi je do odbiorców. Książka rozpoczyna się szczegółowym przedstawieniem historii „Lar wy” przez osoby zaangażowane w jej powstawanie. Jest przy tym konfron tacja źródeł spowodowana ograniczeniami informacji, jakie były stosowa ne w czasach podziemia, a więc i emisji „Larwy”. Wolna Polska przyniosła rozbieżności w pomysłach na najlepszą drogę rozwoju Ojczyzny. W wy niku postępujących podziałów wytworzyły się prawdy jednostkowe od zwierciedlające poszczególne przeżycia bohaterów i ich osobiste relacje z „Larwą” oraz twórcami. W części Historia „Larwy” ukazana została cała droga począwszy od powstania, jej złożoności i specyfiki emisji, a kończąc na próbie przewartościowania gazetki poprzez zmianę podległości i przej ścia z Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur do Polskiej Partii Niepodległości. Poznajemy ludzi i ich problemy związane z docieraniem do poszczególnych warstw społecznych. Obserwujemy, jak podejmowane te maty wpływają bądź nie, na tych, których liderzy kętrzyńskiego podziemia próbują zaprosić do walki o wolną Polskę pod swoim parasolem. Po zapoznaniu się z historią „Larwy” czytelnik ma możliwość bezpo średniego kontaktu z opisywanym pismem. Kolejny rozdział jest przedru kiem „Larwy”. Staraniem autora opracowanie graficzne przedruku pozwa la przeczytać treści
i zobaczyć występującą w oryginale kolorystykę pisma. Ten rozdział przenosi do czasu, kiedy ta podziemna gazeta wychodziła z sitodruku i trafiała do rąk odbiorców. Kolejna część to świadectwa zawarte w tej publikacji ukazujące posta ci głównych twórców. Spotykamy się ze skróconą historią życia Zbigniewa 220
Maciejewskiego i wspomnieniami matki, siostry bliźniaczki i przyjaciół o Adamie Dydzińskim, którego nie ma już między nami. Całość obrazu podejmowanego tematu dopełniają wspomnienia i świa dectwa przyjaciół, kolegów i współpracowników Dydzińskiego, którzy wspólnie z nim tworzyli pismo, docierali z nim do odbiorców i pokonywali wszelkie trudności logistyczne pozwalające mimo braku pieniędzy i osób zaufanych, istnieć i docierać wszędzie tam, gdzie czekano na „Larwę”. Nie można po latach dobrze zrozumieć przesłania, z jakim „Larwa” docierała do odbiorców „Larwa” bez zatrzymania się nad uwarunkowania mi społeczno-politycznymi Kętrzyna lat osiemdziesiątych XX w. Ta histo ria walki podziemia od wprowadzenia stanu wojennego do wolnej Polski w Kętrzynie obrazuje charakter środowiska, ducha jaki panował i jak dale ko było do upragnionej wolności Ojczyzny, a wszystko to zawiera ostatnia część opracowania. Pracę kończą podziękowania dla tych, którzy swoim zaangażowaniem w poszukiwaniach kontaktów z twórcami „Larwy”, pomogli autorowi do trzeć do świadków opisywanej historii i dokumentów oraz autentycznych gazetek „Larwy”. 221
Summary The story of „Larwa” is a description of the events occurring throughout the whole period when the underground newspaper connected with Kętrzyn and dedicated by its themes to Warmia and Mazury was published. The book attempts to provide a historical account of facts related to the people who created this underground publication and distributed it to the public. The book begins with a detailed account of the history of „Larwa” told by those involved in its creation. There is a juxtaposition of sources caused by the restrictions on information applied during the underground era, thus affecting the publication of „Larwa”. Free Poland brought divergences in ideas about the best way to develop the Homeland. As a result of the progressive divisions, individual truths have emerged, reflecting the specific experiences of the characters and their relationships with „Larwa” and the creators. The History of „Larwa” section presents the whole path from the creation, through the complexity and specificity of the publication, to the attempt to re-evaluate the newspaper by changing its subordination and moving from the Warmia and Mazury Federation of Fighting Youth to the Polish Independence Party. We get to know people and their problems connected with reaching particular social strata. We observe how the topics undertaken influence or not those whom the leaders of the Kętrzyn underground try to invite to fight for free Poland under their umbrella. After reading the history of „Larwa”, the reader has the opportunity to interact directly with the newspaper described. The next
chapter is a reprint of „Larwa”. Thanks to the author’s efforts, the graphic design of the reprint allows reading the contents and seeing the colour scheme of the original. The chapter takes us back to the time when this underground newspaper was coming out of the silkscreen and into the hands of the public. 222
The next part presents testimonies portraying the characters of the main creators. We find the abridged life story of Zbigniew Maciejewski and the memories of mother, twin sister and friends of Adam Dydziński, who is no longer among us. The whole picture is complemented by recollections and testimonies of friends, colleagues and collaborators of Dydziński, who accompanied him in creating the newspaper, reaching the audience and overcoming all logistical difficulties. Thanks to their efforts and despite the lack of money and trustworthy people, it was possible for „Larwa” to exist and be distributed to all places where it was awaited. Years later, it is impossible to properly understand the message „Larwa” conveyed to its audience without stopping to consider the socio-political situation of Kętrzyn in the 1980s. The history of the underground struggle from the imposition of martial law to a free Poland in Kętrzyn illustrates the nature of the community, the spirit that prevailed and how far it was from the desired freedom of the Homeland. And all this is contained in the last part of the study. The study ends with acknowledgements to those who, through their involvement in the search for contacts with the creators of „Larwa”, helped the author reach witnesses to the story described and documents and authentic „Larwa” issues. 223
Indeks osobowy A Abramczyk Piotr 33 Adamczyk Jerzy 19, 214 Adamczyk Marek 134 Andrzejewska Barbara 210, 213 Andrukajtis Jaroslaw 144, 145, 214, 216 Andruszkiewicz Renata 210 Antonowicz Marcin 7,45, 122 Arlukowicz Tadeusz 19, 70, 105 В Baczewski Kazimierz 19 Babalski Zbigniew 100 Benbenkowska Beata 139 Binder 142 Bochocki Olgierd 33, 34 Bogdanowicz Małgorzata ЗО, 43, 116, 130, 131, 132 Bochenek Stefan 19, 47,49 Borowik Teresa 139 Borowska-Kolankiewicz Monika 93 Brzeziński Mieczysław 101, 112, 113 Burzycka Ewa 69, 87, 90, 110, 214, 215, 217 Bzdak Zbigniew ks. 20, 79 C Cieślak Tadeusz 58, 59 Czajkowski Ryszard 6, 25, 32, 33, 34, 38, 65, 213, 214 Czujak Grzegorz 210 D Dernowski Piotr 139 Dębowski Grzegorz 37 Dobrowolska Katarzyna 33 Dydziński Adam 6, 9, 13, 15, 16, 21, 22, 25, 29, 33, 35, 36, 38, 39, 40, 41,43,44,45,46, 51, 52, 53,64, 65, 66, 67, 69, 70, 71, 224
72, 73, 74, 75, 83, 91, 95, 99, 100, 105, 109, ПО, 111, 114, 115, 116, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 125, 126,127, 129, 131, 133,135,137, 138, 140,141, 221, 223 Dydzińska Ewa 51, 69, 83, 125, 126, 129 Dydzińska Teresa 51, 69, 79, 83, 89, 110, 121, 125, 213, 215, 217 Dyzma ks. 108, 215 Dziemiańczyk Edward 132 Dziemiańczyk Malgorzata 21, 89,129,130,131,132,209,213,215,216,217 Dziemiańczyk Mariusz 19, 30, 31, 70, 71, 81, 89,96,105,109,114,129, 210, 214, 217 Dziemiańczyk Tomasz 21, 43, 109, 115, 116, 118, 123, 209, 213, 214, 215, 216, 217 Dudek Piotr 139 Dumara Wojciech 19, 30, 31, 70, 105, 217 Dunajew Irena 93 Dunajew Ryszard 93 G Gackiewicz Jacek 127, 128 Galij-SkarbińskaSylwia 8, 209, 214 Gieszczyńska Renata 19, 213 Gierczak Andrzej 48, 49, 50, 215 Gierwialo Andrzej 137 Gmyz Stefan 19 Godlewski Andrzej 139 Golon Mirosław5, 209, 214 Gorbaczow Michaił 5 Górka Bolesław 69 Górski Jacek 210 Grotecki Wojciech 93 H Hapoński Andrzej 137 Heidenblut Jolanta 139 Hołownia Jarosław 89, 111, 113, 134, 140, 215 Holubowicz Robert 126, 127 225
I Iwaszko Ryszard 19, J Jakimuszko Tomasz 19, 70 Jaksina Jacek 139 Jankowski Zbyszek 105,137 Jan Paweł II Papież 33, 41, 72 Jasinski A. gen. 20 Jęczmyk Lech 92 Januszewska Katarzyna 210 Jaruzelski Wojciech 11, 14, 60, 95 Jutrzenka-Trzebiatowski Antoni 136, 217 Jurkian Małgorzata 41 К Kaczmarski Jacek 34 Kaminski Wiesław 33 Kaniuga Ludwik ks. 20 Kaźmir Piotr 127 Kliszewicz Andrzej 137 Klonfas Teresa 117 Kolankiewicz-Borowska Monika 51 Kolankiewicz Wiesław51, 126 Kolczyńska Anna 70, 215 Kolczyński Krzysztof 5,13,16, 22, 39,47, 57,64,66, 67,68, 70, 75, 76, 79, 87, 91, 95, 98, 99, 102, 105, 107, 109, 114, 115, 118, 125, 129, 135, 136, 141, 143, 146, 148, 149, 206 Korczyk Danuta 127 Kordowski Łukasz 210 Korowaj Tadeusz 210 Kosior Marek 19, 30, 70, 89, 96, 105 Kosior Tomasz 19, 30, 70, 89, 96, 105, 138 Kosiorek Roman 48 Kozikowski Adam 99, 214, 217 Kozlowski 81, 82 226
Króżel Marek 125 Krawczyk Dariusz 6,25,27,29,33,37,38, 39,44,45, 89,110,112,132, 209, 213, 214 Krysztopik 135 Kuroń Jacek 33, 34, 92 Kruk Erwin 22, 217 Kurski Jacek 39 Kwiatek Robert 6, 27, 29, 214 L Langowska Grażyna 46 Laiosz ks. 132 Lichodziejewski Andrzej 50 Lipka Elżbieta 30 Lipka Jarosław 19, 70, 89, 96, 105, 138 Ł Ławrytan Dariusz 80, 87, 95, 138, 214, 217 Łoziński 135 Μ Maciejewska Maria Anna 67 Maciejewski Arnold Zbigniew 6, 25, 30, 31, 32, 33, 37, 38, 40, 41, 42, 44, 45, 46, 48,49, 53, 54, 57, 58, 59, 61, 62, 63, 66, 69, 74, 76, 96, 98,100, 101, 122, 123,124, 128, 209, 213, 215, 216, 217, 218, 221, 223 Mackiewicz Józef 117, 132 Mackiewicz Tadeusz 117, 132 Makarewicz Roman 30 Makowski Piotr 119 Malski Dariusz 51, 84, 89, 125, 127, 128, 148, 213, 215, 216, 217 Maraszkiewicz Małgorzata 30 Mielnikjózefa 46 Milkamanowicz Emir 145 Moczulski Jan 89, 93, 119, 121, 214, 216 Moczulski Lech 92 227
N Narudzki 57 О Ojdymjan 137 Ojdym Kazimiera 138 Ojdym Tomasz 21, ИЗ, 134, 137,214, 216 Olechnowicz Wanda 45 Olszewski Jan 85 Orczyc Musiałek Stefan 146, 147, 214, 217 Owoc Bogusław 71, 72, 73, 84, 85, 86, 91, 209, 214, 215, 217, 218 P Pawłowski Krzysztof 112, 113 Perkowski Janusz 59 Piątkowski Mariusz 126, 142 Piaścik Ryszard 126, 127 Pietrasik Maria 139 Pietrasik Ryszard 139 Piłsudski Józef 64, 90, 219 Płucienniczak Małgorzata 117 Podlecki Roman 93 Podhajny Mieczysław 144 Podhajny Tadeusz 144 Polak Wojciech 209 Pomieszcz Marian 210, 213 Popiełuszko Jerzy Ksiądz 7, 20, 64 Puczel Barbara 117 R Roman Mariusz 93 Romaniuk Andrzej 46, 47, 97, 121, 137, 138, 139 Romaszewska Zofia 85 Romaszewscy 39 Rutkowski Tomasz 112, 113 228
s Sadowski Andrzej 21,111, 112, 113 Sadowski Mariusz 134 Sawicki Zbigniew 141, 214, 217 Sałacińska Lila 30 Sekta Jan 210 Senderowiczjacek21,89,111,112,114,133,139,140,209,213,214,216 Serwin Janina 68 Skiba Joanna 43, 139, 213 Sławek Bogdan 126 Smidt Maria 93 Smidt Marek 93 Sroka Bronislaw о. 20, 30, 70, 95, 106, 109, 132 Staśkiel Mariusz 113 Szeremietiew Mieczysław 85, 123 Ś Świdwa Czesław 127 T Tuczko Stanisław 19 U Urban Jerzy 50, 99 W Wachulska Maria 139 Wanago Ryszard 132 Wałęsa Lech 34, 35, 74 Wielicki Jerzy 19, 21, 70, 71, 72, 82, 84, 88, 93, 97, 108, 109, 110, 112, 113, 115, 138,210, 214,215,217 Wilczyński Mariusz 33 Witkowski Andrzej 137 Wiszniewski Antoni 19 Wersztein Janina 39 Wojcieski Stanislaw 19 Wolak Grażyna 139 Woronko Stanisław 19, 229
v Vonnegut Kurt 92 Z Zachor Mirek 139 Zalewski Andrzej 91 Zapolnikjan 46 Zarzycki Andrzej 27 Zdanowicz Bogdan Viktorio 54,147, 148, 149, 210, 214, 216, 217, 218 Złakowski Zenon 85 Zgorzałek Arnold Zbigniew 21, 25, 28, 30, 31, 32, 34, 35, 36, 38, 39, 40, 41,43, 44, 45, 46, 48, 51, 52, 53, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 64, 65, 66, 67, 68, 84, 87, 110,112, 114, 118, 119, 122, 123, 126, 129, 130, 132, 140,214, 216 Zgorzałek Alfreda 57 Zgorzałek Stanisław 57 Zagożdżon Witold 86,124,139, 215, 216 Ż Żukowski Jarosław 19, 70, 105, 133 IX. Wykaz skrótów: AWS ֊ Akcja Wyborcza „Solidarność”. IPN Bi ֊ Instytut Pamięci Narodowej Białystok. FMW WiM - Federacja Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur. KO - Komitet Obywatelski. KOR - Komitet Obrony Robotników. KPN ֊ Komitet Polski Niepodległej. LWP - Ludowe Wojsko Polskie. MKZ - Międzyzakładowa Komisja Związkowa. MO ֊ Milicja Obywatelska. NPS - Niepodległościowa Partia „Solidarność”. NSZZ - Niezależny Samorządny Związek Zawodowy. PKP - Polskie Koleje Państwowe. PKS ֊ Polska Komunikacja Samochodowa. PPN - Polska Partia Niepodległości. 230 |
any_adam_object | 1 |
any_adam_object_boolean | 1 |
author | Kolczyński, Krzysztof ca. 20./21. Jh |
author_GND | (DE-588)1298176204 |
author_facet | Kolczyński, Krzysztof ca. 20./21. Jh |
author_role | aut |
author_sort | Kolczyński, Krzysztof ca. 20./21. Jh |
author_variant | k k kk |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV048447832 |
ctrlnum | (OCoLC)1344244914 (DE-599)BVBBV048447832 |
era | Geschichte 1982-1989 gnd |
era_facet | Geschichte 1982-1989 |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048447832</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20230803</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220830s2022 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">UWD 2022/19934</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788396327048</subfield><subfield code="9">978-83-963270-4-8</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1344244914</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048447832</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kolczyński, Krzysztof</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1298176204</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Larwa FMW WiM</subfield><subfield code="b">Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur</subfield><subfield code="c">Krzysztof Kolczyński</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Olsztyn</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">231 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">sti</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Federacja Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur (Giżycko)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Federacja Młodzieży Walczącej / Region Warmii i Mazur / Oddział Kętrzyn</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Federacja Młodzieży Walczącej</subfield><subfield code="0">(DE-588)5320547-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1982-1989</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Larwa (czasopismo)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Larwa (czasopismo ; Polska ; 1987-1989)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Czasopismo dla młodzieży</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Czasopismo nielegalne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Czasopismo polskie</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Opozycja polityczna nielegalna</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Organizacje młodzieżowe</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">PRL.</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wydawnictwa nielegalne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Opozycja polityczna / Polska / Kętrzyn / 1970-2000 / relacje osobiste</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Opposition</subfield><subfield code="0">(DE-588)4043649-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Untergrundpresse</subfield><subfield code="0">(DE-588)4186985-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polska</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kętrzyn</subfield><subfield code="0">(DE-588)1087955-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Federacja Młodzieży Walczącej</subfield><subfield code="0">(DE-588)5320547-9</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Kętrzyn</subfield><subfield code="0">(DE-588)1087955-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Opposition</subfield><subfield code="0">(DE-588)4043649-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Untergrundpresse</subfield><subfield code="0">(DE-588)4186985-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1982-1989</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20221205</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">070.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09048</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09048</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09048</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033826038</subfield></datafield></record></collection> |
geographic | Polska dbn Kętrzyn (DE-588)1087955-9 gnd |
geographic_facet | Polska Kętrzyn |
id | DE-604.BV048447832 |
illustrated | Illustrated |
index_date | 2024-07-03T20:29:45Z |
indexdate | 2024-08-21T00:15:52Z |
institution | BVB |
isbn | 9788396327048 |
language | Polish |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033826038 |
oclc_num | 1344244914 |
open_access_boolean | |
owner | DE-12 |
owner_facet | DE-12 |
physical | 231 Seiten Illustrationen, Karten 24 cm |
psigel | BSB_NED_20221205 |
publishDate | 2022 |
publishDateSearch | 2022 |
publishDateSort | 2022 |
publisher | Wydawnictwo Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie |
record_format | marc |
spelling | Kolczyński, Krzysztof ca. 20./21. Jh. Verfasser (DE-588)1298176204 aut Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur Krzysztof Kolczyński Olsztyn Wydawnictwo Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 2022 231 Seiten Illustrationen, Karten 24 cm sti rdacontent txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache Federacja Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur (Giżycko) dbn Federacja Młodzieży Walczącej / Region Warmii i Mazur / Oddział Kętrzyn jhpk Federacja Młodzieży Walczącej (DE-588)5320547-9 gnd rswk-swf Geschichte 1982-1989 gnd rswk-swf Larwa (czasopismo) dbn Larwa (czasopismo ; Polska ; 1987-1989) jhpk Czasopismo dla młodzieży dbn Czasopismo nielegalne dbn Czasopismo polskie dbn Opozycja polityczna nielegalna dbn Organizacje młodzieżowe dbn PRL. dbn Wydawnictwa nielegalne dbn Opozycja polityczna / Polska / Kętrzyn / 1970-2000 / relacje osobiste jhpk Opposition (DE-588)4043649-4 gnd rswk-swf Untergrundpresse (DE-588)4186985-0 gnd rswk-swf Polska dbn Kętrzyn (DE-588)1087955-9 gnd rswk-swf Federacja Młodzieży Walczącej (DE-588)5320547-9 b Kętrzyn (DE-588)1087955-9 g Opposition (DE-588)4043649-4 s Untergrundpresse (DE-588)4186985-0 s Geschichte 1982-1989 z DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
spellingShingle | Kolczyński, Krzysztof ca. 20./21. Jh Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur Federacja Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur (Giżycko) dbn Federacja Młodzieży Walczącej / Region Warmii i Mazur / Oddział Kętrzyn jhpk Federacja Młodzieży Walczącej (DE-588)5320547-9 gnd Larwa (czasopismo) dbn Larwa (czasopismo ; Polska ; 1987-1989) jhpk Czasopismo dla młodzieży dbn Czasopismo nielegalne dbn Czasopismo polskie dbn Opozycja polityczna nielegalna dbn Organizacje młodzieżowe dbn PRL. dbn Wydawnictwa nielegalne dbn Opozycja polityczna / Polska / Kętrzyn / 1970-2000 / relacje osobiste jhpk Opposition (DE-588)4043649-4 gnd Untergrundpresse (DE-588)4186985-0 gnd |
subject_GND | (DE-588)5320547-9 (DE-588)4043649-4 (DE-588)4186985-0 (DE-588)1087955-9 |
title | Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur |
title_auth | Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur |
title_exact_search | Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur |
title_exact_search_txtP | Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur |
title_full | Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur Krzysztof Kolczyński |
title_fullStr | Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur Krzysztof Kolczyński |
title_full_unstemmed | Larwa FMW WiM Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur Krzysztof Kolczyński |
title_short | Larwa FMW WiM |
title_sort | larwa fmw wim pismo federacji mlodziezy walczacej warmii i mazur |
title_sub | Pismo Federacji Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur |
topic | Federacja Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur (Giżycko) dbn Federacja Młodzieży Walczącej / Region Warmii i Mazur / Oddział Kętrzyn jhpk Federacja Młodzieży Walczącej (DE-588)5320547-9 gnd Larwa (czasopismo) dbn Larwa (czasopismo ; Polska ; 1987-1989) jhpk Czasopismo dla młodzieży dbn Czasopismo nielegalne dbn Czasopismo polskie dbn Opozycja polityczna nielegalna dbn Organizacje młodzieżowe dbn PRL. dbn Wydawnictwa nielegalne dbn Opozycja polityczna / Polska / Kętrzyn / 1970-2000 / relacje osobiste jhpk Opposition (DE-588)4043649-4 gnd Untergrundpresse (DE-588)4186985-0 gnd |
topic_facet | Federacja Młodzieży Walczącej Warmii i Mazur (Giżycko) Federacja Młodzieży Walczącej / Region Warmii i Mazur / Oddział Kętrzyn Federacja Młodzieży Walczącej Larwa (czasopismo) Larwa (czasopismo ; Polska ; 1987-1989) Czasopismo dla młodzieży Czasopismo nielegalne Czasopismo polskie Opozycja polityczna nielegalna Organizacje młodzieżowe PRL. Wydawnictwa nielegalne Opozycja polityczna / Polska / Kętrzyn / 1970-2000 / relacje osobiste Opposition Untergrundpresse Polska Kętrzyn |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033826038&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT kolczynskikrzysztof larwafmwwimpismofederacjimłodziezywalczacejwarmiiimazur |