Holdings: Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku

Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku:

Saved in:

Bibliographic Details
Main Author:	Ziarkowski, Dominik ca. 20./21. Jh (Author)
Format:	Book
Language:	Polish
Published:	Kraków Wydawnictwo Księgarnia akademicka 2021
Subjects:	Geschichte 1875-1900 Historiografia polska Podróże Przewodnik turystyczny Zabytki kultury Podróże / przewodniki / 19 w Historiografia / 19 w Architektura / historiografia Kunstgeschichtsschreibung Reiseführer Reiseliteratur Polska Polen
Online Access:	Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Abstract Register // Personenregister Register // Ortsregister
Item Description:	Literaturverzeichnis Seite 537-589
Physical Description:	642 Seiten Illustrationen, Karten 24 cm
ISBN:	9788381384063

Staff View

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV047575070
003	DE-604
005	20220909
007	t
008	211105s2021 a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788381384063 \|9 978-83-8138-406-3
035			\|a (OCoLC)1284785489
035			\|a (DE-599)BVBBV047575070
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12 \|a DE-255 \|a DE-Re13
084			\|a OST \|q DE-12 \|2 fid
084			\|a 2 \|2 KUBA2
100	1		\|a Ziarkowski, Dominik \|d ca. 20./21. Jh. \|e Verfasser \|0 (DE-588)140986448 \|4 aut
245	1	0	\|a Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku \|c Dominik Ziarkowski
264		1	\|a Kraków \|b Wydawnictwo Księgarnia akademicka \|c 2021
300			\|a 642 Seiten \|b Illustrationen, Karten \|c 24 cm
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
500			\|a Literaturverzeichnis Seite 537-589
546			\|a Text polnisch
546			\|a englische Zusammenfassung
648		7	\|a Geschichte 1875-1900 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650		7	\|a Historiografia polska \|2 dbn
650		7	\|a Podróże \|2 dbn
650		7	\|a Przewodnik turystyczny \|2 dbn
650		7	\|a Zabytki kultury \|2 dbn
650		7	\|a Podróże / przewodniki / 19 w \|2 jhpk
650		7	\|a Historiografia / 19 w \|2 jhpk
650		7	\|a Architektura / historiografia \|2 jhpk
650	0	7	\|a Kunstgeschichtsschreibung \|0 (DE-588)4033643-8 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Reiseführer \|0 (DE-588)4049291-6 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Reiseliteratur \|0 (DE-588)4177612-4 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Polska \|2 dbn
651		7	\|a Polen \|0 (DE-588)4046496-9 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Polen \|0 (DE-588)4046496-9 \|D g
689	0	1	\|a Reiseliteratur \|0 (DE-588)4177612-4 \|D s
689	0	2	\|a Reiseführer \|0 (DE-588)4049291-6 \|D s
689	0	3	\|a Kunstgeschichtsschreibung \|0 (DE-588)4033643-8 \|D s
689	0	4	\|a Geschichte 1875-1900 \|A z
689	0		\|5 DE-604
776	0	8	\|i Erscheint auch als \|n Online-Ausgabe, PDF \|z 978-83-8138-407-0
856	4	2	\|m V:DE-604 \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Abstract
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Personenregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Ortsregister
940	1		\|n oe
940	1		\|q BSB_NED_20220601
999			\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032960591
942	1	1	\|c 709 \|e 22/bsb \|f 0903 \|g 438

Record in the Search Index

_version_	1804182924049776640
adam_text	SPIS TRESCI WPROWADZENIE . . .................................................... . ............. . . . 1. PRZEWODNIKI TURYSTYCZNE JAKO GATUNEK LITERATURY PODROYYNICZEJ I YYRODYYA DO DZIEJOW HISTORIOGRAFII 9 ARTYSTYCZNEJ .. ................ . ....... . .............. . ....... . ..... . .... . . . ... . ... 27 1.1. DEFINICJE I TYPOLOGIE PRZEWODNIKOW ............ . ......................... 28 1.2. ROZWOJ LITERATURY PRZEWODNIKOWEJ W EUROPIE OD STAROYYYTNOYYCI DO KOYYCA XIX WIEKU. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. 3 6 1.2.1. ANTYCZNE POCZYYTKI. . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . .. . . . .. . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 1.2.2 . POYYNA STAROYYYTNOYYYY I YYREDNIOWIECZE - LITERATURA PRZEWODNIKOWA DLA PIELGRZYMOW .. . ............................ , . . . . 42 1.2-3. CZASY NOWOYYYTNE. . . .. . . . .. . . . .. . .. . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . 46 1.2-4. POWSTANIE I ROZWOJ NOWOCZESNYCH PRZEWODNIKOW TURYSTYCZNYCH W XIX WIEKU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. 56 1.3. MIEJSCE PRZEWODNIKOW W ROZWOJU HISTORIOGRAFII ARTYSTYCZNEJ...... 69 2. CHARAKTERYSTYKA POLSKICH PRZEWODNIKOW POWSTAYYYCH DO KOYYCA XIX WIEKU ........ .. . .. ......................... 77 2 . 1. PUBLIKACJE PRZEWODNIKOWE WYDANE W OKRESIE STAROPOLSKIM .. ...... 78 2.2. PRZEWODNIKI DZIEWIYYTNASTOWIECZNE...... . ........ . .. . .................... 90 2.2.1. PRZEWODNIK PO KRAJU ]OZEFA WAWRZYYYCA KRASIYYSKIEGO........... 92 2.2.2. PRZEWODNIKI PO MIASTACH............................................... 95 2.2 . } PRZEWODNIKI PO ZABYTKACH, MUZEACH I WYSTAWACH ........ .. ...... 113 5 SPIS TREYYCI 2.2A. PRZEWODNIK I REGIONALNE ...... . .... .. . .. . . 120 D 1 . D KACH .. ... .. . . .. , 126 2.2.5 . PRZEWO NHL PO UZ ROWLS .......... . ... .............. . . . . 2.2.6 . POZOSTAYYE PUBLIKACJE PRZEWODNIKOWE PO ZIEMIACH POLSKICH ... 1)1 2.2.7. PRZEWODNIKI PO ZAGRANICY ................ .. .. .. .. .. .. .. 135 2 . } PRZEWODNIKI WOBEC OPISOW HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNYCH I RELACJI Z PODROYYY ............................................................ 139 2A. WPYYYW ROZWIYYZAYY EUROPEJSKICH NA FORM~ I TRDYY POLSKICH PRZEWODNIKOW ......... . ... . ............ . .. . ... 15 0 3. ZABYTKI I DZIEYYA SZTUKI W POLSKICH PRZEWOD IKACH TURYSTYCZNYCH WYDANYCH DO KOYYCA XIX WIEKU .............. . .. . .. 159 }1. TRDCI HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNE W NAJSTARSZYCH OPRACOWANIACH PRZEWODNIKOWYCH . ............ . .... .......... .. ..... ........ ........... ...... 160 P. ZABYTK I I DZIEYYA SZTUKI W PRZEWODNIKACH DZIEWI~TNASTOWIECZNYCH ..... ... ......... . .... . ....... .. ....... . ........ , ... 168 P.1. SCHEMATY OPISU MIAST I ZABYTKOW ..................................... 168 }2 . 2. ROZWOJ TERMINOLOGII HISTORYCZNO-ARTYST YCZNEJ W PRZEWODNIKOWYCH OPISACH ZABYTKOW . .. .. .............. . ........ 184 }2.} PROBLEM WARTOYYCIOWANIA ZABYTKOW I DZIEYY SZTUKI .... . .. .......... 197 I AJCZ~YYCIEJ AKCENTOWANE WARTOYYCI - DAWNOYYYY I PI~KNO ......... 199 PROBLEM OCENY EPOK STYLISTYCZNYCH. STOSUNEK DO BAROKU I ROKOKA... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 UWAGI NA TEMAT KONSERWACJI I RESTAURACJI ZABYTKOW ............. 219 WARTOYYCI NARODOWE I RELIGIJNE .. .... ................................... 222 }2A ZNACZENIE PRZEWODNIKOW DLA KSZTAYYTOWANIA KANONU ZABYTKOW NARODOWYCH .................................................. 234 4 ILUSTRACJE, MAPY I PLANY W PRZEWODNIKACH ................. .. .... . ... 243 41. KOMPLEMENTARNOYYYY SYYOWA I OBRAZU W PRZEWODNIKACH ........... .. ... 244 4. 2 . TECHNIKI WYKONANIA ILUSTRACJI .............................................. 255 4} SPOSOBY OBRAZOWANIA ZABYTKOW ARCHITEKTURY I DZIEYY SZTUKI ........ 26 4 4}1. PANORAMY MIAST . . ........ . ... . .......... .. ..................... . .. . .... ... 266 4P FRAGMENTARYCZNE WIDOKI MIEJSKIE .......... . .................. ... .. .. 27 2 6 SPIS TREYYCI 4}} WIDOKI POJEDYNCZYCH BUDOWLI .. ...................................... 27 6 4}4 WNYYTRZA BUDOWLI SAKRALNYCH I SW IECKICH .... . .... . ................. 3 1 3 4}5 MAYYA ARCHITEKTURA, POMNIKI I RUCHOME DZIEYYA SZTUKI . .. .... . . .... 3 1 9 4}6. ARCHITEKTURA JAKO SZTAFAYY .... . .... .. ......................... . ... .. ..... 33 0 4+ ILUSTRACJE UKAZUJYYCE ZABYTKI I DZIEYYA SZTUKI A INNE PRZEDSTAWIENIA ....................... . . . .............. . ....................... 334 45 MAPY I PLANY .. . . ......... .. ........ .. .......... . . . ..... . . . . .... .. . ...... . ...... 34 1 5. PRZEWODNIKI WOBEC ROZWOJU BADA ~ HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNYCH NA ZIEMIACH POLSKICH ..... . ......... 357 51. AJSTARSZE POLSKIE TEKST Y ZAWIERAJYYCE INFORMACJE O ZABYTKACH ..... 358 5.2. ROZWOJ STAROYYYTNICTWA .... . ............ . .. ........... . ......... . .... ........ 366 5.2.1. OD PO DROYY Y MALOWNICZYCH DO IN WENTARYZACJI ZABYTKOW ..... 370 5.2.2. GYYOWNE SRODOWISKA, BADACZE I IC H DZIEYYA ................... . ....... 376 5.2.} PROB L EMATYKA WCZESNEGO NAUCZANIA DZIEJOW SZTUKI .............. 396 5.} POCZYYTKI NAUKOWEJ HISTORII SZTUK I ................. . ............ . ... . ... ... 400 5.}1. KOMIS J A HISTORII SZTUKI AKADEMII U MIEJYYMOSCI ...... . .......... 402 5.J2. UNIWERSYTECKIE KATEDRY HISTORII SZTUKI - KRAKOW I LWOW ...... 406 5.}} EWOLUCJA ZAINTERESOWAYY I METOD BADAWCZYCH .. . .. .... . ......... . . 410 5+ BADACZE SZTUKI JAKO AUTORZY PRZEWODNIKOW ..... .............. .... . .... 4 1 9 5.5. WPYYYW BADAYY NAD SZTUKYY NA TRDYY PRZEWODN I KOW . .... . ... .. .. . . ..... 4 2 7 6. ODDZIAYYYWANIE PRZEWOD IKOW JAKO NARZ~DZIA SYYUYY1CEGO EDUKACJI HISTORYCZ O-ARTYSTYCZ EJ ... . ................ . 435 6.1. ODBIORCY PRZEWODNIKOW . ......... . .... . .. .... ............. . .............. . . 43 6 6.2 . ZARYS PROBLEMATYKI RECEPCJI PRZEWODNIKOW W XIX WIEKU . . . ...... 447 6.} PRZEWODNIKI W KSIYYGOZBIORACH BADACZY SZTUKI .... . . ... ... . . . . .. . . .. .. . 453 6+ PRZEWODN I KI W DYDAKT YCE HISTORII SZTUKI .... . ........ . ................. 4 6 3 ZAKOYYCZE IE ............ .. . 475 ILUSTRACJE . . . .. .. ... ............ ....... .......... .. . .. . ............ . ............. . ..... 483 7 SPIS TREYYCI BIBLIOGRAFIA ....... ... . ....... ............ . ....... .. . . ................................ 537 WYKAZ POLSKICH PRZEWODNIKOW WYDANYCH DO KOYYCA XIX WI EKU W UKYYADZIE CHRONOLOGICZNYM ............. . ........ .... ................... 59 1 SPIS ILUSTRACJI .. . . . . .. ..... . ......... . . . ........... . ......... .... ...... ............. . 6 7 TOURIST GUIDEBOOKS AND THEIR SIGNIFI CANCE FOR THE POPULARIZATIO OF THE FINDINGS I N THE SP I - IERE OF POLISH A.RT HISTORIOGRAPHY UNTIL THE END OF THE 19TH CE TURY (SUMMARY) . . .......... . ....... . ....... . ............. 6 1 7 INDEKS OSOB . ... . . . .... ... ... . . . ....... . ...... . ....... . . .... ........................... 623 I DEKS MIEJSCOWOYYCI . . .. . .... . .. .. . . . ........ . ..... ... ............................. 639 Spis tresci Wprowadzenie........................................................................................ 9 i. Przewodniki turystyczne jako gatunek literatury PODRÓŻNICZEJ I ŹRÓDŁA DO DZIEJÓW HISTORIOGRAFII ARTYSTYCZNEJ.................................................................................................................. 27 i.i. Definicje i typologie przewodników.............................................. 1.2. Rozwój literatury przewodnikowej w Europie od starożytności do końca XIX wieku............................................................... 36 1.2.1. Antyczne początki..................................................................... 1.2.2. Późna starożytność i średniowiecze - literatura przewodnikowa dla pielgrzymów............................................ 1.2.3. Czasy nowożytne...................................................................... 1.2.4. Powstanie i rozwój nowoczesnych przewodników turystycznych w XIX wieku..................................................... 28 37 42 46 56 1.3. Miejsce przewodników w rozwoju historiografii artystycznej...... 69 2. Charakterystyka polskich przewodników POWSTAŁYCH DO KOŃCA XIX WIEKU.................................................................. 77 2.1. Publikacje przewodnikowe wydane w okresie staropolskim......... 78 2.2. Przewodniki dziewiętnastowieczne................................................ 2.2.1. Przewodnik po kraju Józefa Wawrzyńca Krasińskiego............. 2.2.2. Przewodniki po miastach.......................................................... 2.2.3. Przewodniki po zabytkach, muzeach i wystawach................... 90 92 95 113 5 Spis treści 2.2.4. Przewodniki regionalne............................................................. 2.2.5. Przewodniki po uzdrowiskach................................................. 2.2.6. Pozostałe publikacje przewodnikowe po ziemiach polskich ... 2.2.7. Przewodniki po zagranicy......................................................... 120 126 131 135 2.3. Przewodniki wobec opisów historyczno-geograficznych i relacji z podróży................................................................... 139 2.4. Wpływ rozwiązań europejskich na formę i treść polskich przewodników......................................................... 150 3. Zabytki i dzielą sztuki w polskich przewodnikach TURYSTYCZNYCH WYDANYCH DO KOŃCA XIX WIEKU.......................... 1 9 3.1. Treści historyczno-artystyczne w najstarszych opracowaniach przewodnikowych................................................................... 160 3.2. Zabytki i dzieła sztuki w przewodnikach dziewiętnastowiecznych......................................................... 168 3.2.1. Schematy opisu miast i zabytków.............................................. 3.2.2. Rozwój terminologii historyczno-artystycznej w przewodnikowych opisach zabytków......................... 184 3.2.3. Problem wartościowania zabytków i dzieł sztuki.................... Najczęściej akcentowane wartości - dawność i piękno.......... Problem oceny epok stylistycznych. Stosunek do baroku i rokoka................................................................... Uwagi na temat konserwacji i restauracji zabytków............... Wartości narodowe i religijne.................................................. 3.2.4. Znaczenie przewodników dla kształtowania kanonu zabytków narodowych.................................................... 168 197 199 211 219 222 234 4. Ilustracje, mapy i plany w przewodnikach...................................243 4.1. Komplementarność słowa i obrazu w przewodnikach................... 244 4.2. Techniki wykonania ilustracji......................................................... 255 4.3. Sposoby obrazowania zabytków architektury i dzieł sztuki......... 264 4.3.1. Panoramy miast......................................................................... 266 4.3.2. Fragmentaryczne widoki miejskie............................................ 272 6 Spis treści 4.3.3. Widoki pojedynczych budowli................................................. 276 4.3.4. Wnętrza budowli sakralnych i świeckich................................. 313 4.3.5. Mała architektura, pomniki i ruchome dzieła sztuki............... 315 4.3.6. Architektura jako sztafaż............................................................ 330 4.4. Ilustracje ukazujące zabytki i dzieła sztuki a inne przedstawienia.......................................................................... 334 4.5. Mapy i plany.................................................................................... 341 5. Przewodniki wobec rozwoju badań HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNYCH NA ZIEMIACH POLSKICH....................... 357 5.1. Najstarsze polskie teksty zawierające informacje o zabytkach..... 358 5.2. Rozwój starożytnictwa................................................................... 366 5.2.1. Od „podróży malowniczych” do inwentaryzacji zabytków..... 370 5.2.2. Główne środowiska, badacze i ich dzieła................................. 376 5.2.3. Problematyka wczesnego nauczania dziejów sztuki.................. 396 5.3. Początki naukowej historii sztuki.................................................. 400 5.3.1. Komisja Historii Sztuki Akademii Umiejętności...................... 402 5.3.2. Uniwersyteckie katedry historii sztuki - Kraków i Lwów...... 406 5.3.3. Ewolucja zainteresowań i metod badawczych........................... 410 5.4. Badacze sztuki jako autorzy przewodników................................... 415 5.5. Wpływ badań nad sztuką na treść przewodników......................... 427 6. Oddziaływanie przewodników jako narzędzia SŁUŻĄCEGO EDUKACJI HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNEJ........................... 435 6.1. Odbiorcy przewodników..................................................................436 6.2. Zarys problematyki recepcji przewodników w XIX wieku.......... 447 6.3. Przewodniki w księgozbiorach badaczy sztuki.............................. 453 6.4. Przewodniki w dydaktyce historii sztuki...................................... 463 Zakończenie............................................................................................. 475 Ilustracje................................................................................................. 483 7 Spis treści Bibliografia....................................................................................................... 537 Wykaz polskich przewodników wydanych do końca XIX wieku w układzie chronologicznym........................................................... 591 Spis ilustracji................................................................................................... 607 Tourist Guidebooks and their Significance for the Popularization of the Findings in the Sphere of Polish Art Historiography until the End of the 19ТН Century (Summary)........................................................... 617 Indeks osób........................................................................................................ 623 Indeks miejscowości........................................................................................ 639 Tourist Guidebooks und their Significance for the Popularization of the Findings in the Sphere of Polish Art Historiography until the End of the 19th Century (Summary) Tourist guidebooks constitute an important part of art historiography, as ever since the ancient times, important information concerning historical monuments and works of art, has been published in them. The oldest guide book, whose content has been preserved intact until the contemporary times, that is Pausanias’ Descriptions of Greece, dating back to the 2nd century A.D., contains numerous descriptions of temples and monuments, and that is why, it is regarded as an important example of literature devoted to art. Descriptions of sacred places aimed at pilgrims had been written in the mediaeval times. The city of Rome was one of the places which enjoyed par ticular popularity and ever since then it had also become a city which was most frequently described in guidebooks. The work entitled Mirabilia Urbis Komae written in the 40’s of the 12th century, was subsequently copied and modified on numerous occasions which consequently resulted in the fact that the title of this specific publication began to operate as a collective term referring to the numerous descriptions of Rome created specifically for the use of pilgrims. Initially, these descriptions had been circulated in the form of copied manuscripts, but shortly after the invention of print, they also began to be published. The modern era brought about an increased interest in the culture of for eign countries, a development of humanism, and also numerous educational 617 Summary trips of the more affluent and better educated social classes. Numerous guide books and handbooks concerning the art of travel had been written in the 17th and iSth century for the participants of this movement which came to be known as the Grand Tour. Apart from that, there also appeared the first road guides which focused mainly on supplying their recipients with practi cal information and advice concerning the possibilities of accessing various sights and places. The oldest guidebooks had a lot in common with the other types of travel literature, particularly with travel accounts; due to this fact, it is sometimes difficult to determine which type of travel literature a given work belongs to. It is only the 19th century that saw the emergence of a truly modern type of tourist guidebook, which was characterized chiefly by the fact that it con tained a large amount of practical tips which were in most cases listed at the very beginning of the publication; the new type of guidebook was also char acterized by a specific type of narration which focused around the suggested sightseeing routes. There also arose publishing houses which specialized in creating these kind of guidebooks, such as the publishing house belonging to Karl Baedeker in Germany or John Murray in England. Other publish ers often imitated the solutions introduced by them, such as the handy for mat of the books, the differentiated font size, star rating system referring to the most important tourist attractions and destinations etc. Similarly as the earlier publications, the 19th century guidebooks also contained a lot of information concerning historical sights and their publishers sometimes even employed art historians to write certain fragments of the text. The Polish tourist guidebooks published prior to the year 1900, make up a vast group of over або publications, a decisive majority of which con stitute 19th century publications. The oldest of the researched works, had been written in the first half of the 17th century and concerned the two most important Polish cities: Cracow and Warsaw. Guidebooks devoted to foreign countries which often constituted translations from foreign publications, such as Delicje ziemie włoskiej (Attractions of Italy) or Andrea Palladio’s guide to ancient Rome, translated into Polish by Franciszek Cezary in 1614, also arose in the 17th century. The amount of information relating to historical monuments and works of art to be found in these old Polish guidebooks is 618 Summary so considerable that one may readily recognize them as prominent examples of modern art historiography. After a period of a certain slowdown in the Polish travel writing which occurred in the 18th century, there followed a time of development of these types of publications in the ışth century. The guidebooks written at that time, had been created during the difficult period of partitions, when the en tire Polish territory had been divided among three partitioning powers. For this reason, it was not possible to create publications whose scope would cover the entire territory of the Polish state. During this period, it were still the cities (mainly those situated on Polish territories, but also foreign ones) that the majority of these publications focused on. Apart from that, there also appeared travel guides which were devoted to specific monuments, mu seums and exhibitions, as well as spa towns and mountainous areas. The importance of tourist guidebooks for the development of art his toriography, as well as the relationship between these publications and art knowledge, which was in the process of being shaped in the 19th century, con stitute very interesting issues which up until now have not been properly and thoroughly researched. The studies which have been devoted to this problem, whose results have been presented in the book, allow us to fully appreci ate the role of travel guidebooks as important publications referring to art and art history. In this context, it is particularly interesting and worthwhile to study the 19th century guidebooks, as the latter ones arose at the time when there appeared the first scientific efforts to study art monuments; ini tially, these efforts had focused chiefly on the reconstruction of their history and on underscoring their tremendous significance as national monuments, only to evolve in time in the direction of scientific art history. It is worth emphasizing at this point that among the authors or co-authors of many guidebooks, one finds many art historians, such as among others, Ambroży Grabowski, Józef M^czynski, Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Adam Honory Kirkor, Stanisław Kunasiewicz, or Władysław Łuszczkiewicz. The analysis of the historical and art content included in the guide books shows that in the majority of cases, their authors possessed the nec essary knowledge with regard to specialist terminology referring particu larly to the sphere of architecture. In the researched publications, one finds 619 Summary unquestionable signs of the process of perfecting and enriching the concep tual apparatus, particularly as regards expressions and specialist terminol ogy referring to various styles. This concerns above all the guides to Krakow which was the most frequently described Polish city among the analysed publications. One of the important issues associated with the historical and art content included in the old Polish guidebooks was that of the evaluation of historical monuments and works of art. Due to the fact that among one of the most important objectives of a travel guides was to encourage the reader to visit a given place, a decisive majority of these opinions had a rather positive ring. In most cases, the authors of travel guides were able to perceive the histori cal value as well as the beauty of the buildings and works of art which they described. The relatively few and rather uncommon critical views appeared only in the latter half of the iqth century and referred chiefly to the Baroque and Rococo art works. They were clearly associated with the contemporary approach of art historians (no only Polish ones) to the individual stylistic periods in art. Mediaeval art was looked upon as an object of delight, and ever since the times ofJacob Burckhardt, so was the Renaissance, whereas the 17th and 18th century artefacts were often criticised. Yet, generally speaking the guidebooks tended to be more favourable towards the declining phase of the modern period rather than other publications devoted to art histo ry. Their authors usually abstained from expressing negative opinions and sometimes they even praised the Baroque artworks, particularly those which tended to have more classicizing forms. With regard to some monuments and works of art, such as Marian images or crucifixes, it was often the religious values and sometimes also patriotic, national ones (closely linked to the former) that were being cited. Refer ences to the history of Poland and the former national glory appeared in the context of historical monuments which often evoked these types of as sociations (for instance the Wawel castle or the Jasna Góra monastery), but traces of Polishness were often being looked for in publications devoted to foreign cities, such as Vienna, Rome or Paris. This emphasis on the patriotic and religious values (in spite of the censorship which was particularly strict under the Prussian and Russian partition), undoubtedly bears testimony to 620 Summary a certain specificity of the Polish guidebooks against the background of the contemporary European travel guide literature. Another extremely important issue which recurred on a number of oc casions in the book was that of the relation between the 19th century Polish guidebooks and art research. The author succeeds in proving that the old est guide books were par excellence scholarly, academic studies which con stituted the main bulk of the early research devoted to cultural heritage. In this context, one should mention particularly, the publications of Ambroży Grabowski on Krakow, Łukasz Golçbiowski’s guides to Warsaw, Seweryn Zenon Sierpinski’s guides to Lublin and, to some extent also Adam Honory Kirkor’s guide to Vilnius. Yet already at the beginning of the latter half of the 19 th century, there appeared the first signals that the content of guidebooks should be adjusted to the level of the recipients who were not specialists in the field of art history. In the year 1875, painter and art historian Władysław Łuszczkiewicz declared openly in his writings that travel guides should be created on the basis of entirely different principles than academic disser tations devoted to art history. The last quarter of the century constituted a period during which the authors of Polish guidebooks resorted to and made use of the scientific achievements in the sphere of art history, and in this way they effectively contributed to popularizing the knowledge art history among the general public. An important role in the popularization of historical and art monuments was also played by illustrations which appeared in many of the researched publications. The illustrations in question constitute a rich and varied icono graphie material which comprises, above all, the views of specific monu ments of architecture. The authors of the guidebooks also presented city panoramas and fragments of city views in their publications; they showed the interiors of churches and palaces, and even selected works of art. Without a doubt, the illustrations adorning the guidebooks, constitute an important part of the 19th century iconography devoted to art; they are closely related to other works of contemporary graphic art as well as to photography. Plans and maps, included chiefly in city and spa guides, constituted another valu able element which complemented illustrations in their role of portraying architecture and highlighting important artworks. 621 Summary One may put forward a hypothesis that the ışth century Polish travel guides had played an important role as an instrument of historical and arts education. Λ decisive majority of them contain a substantial amount of in formation related to historical monuments and works of art; many of them also contain illustrations. Λη analysis of various comments and references relating to guidebooks and the reviews devoted to them, published in the contemporary press, leads one to the conclusion that the publications in question aroused a considerable interest among the public and were generally highly valued. Undoubtedly, thanks to the guidebooks, many of their readers were able to broaden their knowledge of the monuments and works of art described in them. Key words: art historiography, guidebooks, monuments of art, history of traveling and tourism Słowa kluczowe: historiografia artystyczna, przewodniki, zabytki sztu ki, historia podróżowania i turystyki Translated by Piotr Mizia Indeks osobowy Ball John 68 Balus Wojciech 19, 72, 215, 224, 370, 380, 414, 418 Banach Andrzej 243-244, 256-258 Banach Jerzy 237, 265, 267, 278, 291, 372 Bandtkie Jerzy Samuel 384 Bania Zbigniew 117,151, 301 Bartnicka Kalina 396, 398-399 Bartnik Renata 265 Bartoszewicz Julian 377-379 Bartoszewicz Kazimierz 101,138,176,196, 205, 209, 216, 220, 227, 230-231, 246, 279-280, 292, 305, 348, 432, 458, 470 Bartsch Adam von 378 Barycz Henryk 142 Batowski Zygmunt 410, 415 Bay Carlo Antonio 215 Bąk-Koczarska Celina 388 Bykowski Klemens 465 Beauvais Vincent de 70 Becker Felix 382 Bednarek Anna 262 ,, Bednarz-Grzybek Renata 464 Bellotti Józef Szymon 217 Beilotto Bernardo 274, 294 Benedykt, kanonik bazyliki św. Piotra 44 BonsdorffJózef 114, 328, 423 2 BeplerJilİ29 Ackerman James S. 47 Aigner Chrystian Piotr 185, 208, 301, 377 Alberti Leon Battista 71-72 Alberti Leonardo 48 Aleksander I, car Rosji 293 Aleksander Mazowiecki, bp 327 Alt Rudolf von 250 Alto Giovanni - zob. Hoch Johann Amborski Jan 424 Andriolli Michal Elwiro 149, 251, 284, 305 Andrzejewska Jadwiga 436 Anna Jagiellonka, królowa Polski 323-324 Antoniewicz Feliks ֊ zob. Jerzykowski Antoni Antoniewicz Jan Bołoz 410-411, 414-415, 418, 472 Anzelm Polak 78-79, 361 Arkulf 43 Arystoteles 87 Augustyn z Hippony, św. 70 Baedeker Ernst 57 Baedeker Karl 9, 32, 57-64, 66, 74, 77, 136,152-154,156 Baedeker Karl II 57 Bakos Ján 234 Balicki Karol 250 Baliński Michał 143-144,236,369,392,428, 623 Indeks osobowy Bernatowicz Tadeusz 79-80, 215, 293, 361 Betlej Andrzej 141 Bewick Thomas 260 Beyer Karol 259, 262 Bęczkowska Urszula 387-388 Białostocki Jan 12-13, 4^, 71, 3^5, 376-378, 382, 384, 389-390, 396, 414 Biancini Laura 44-45 Bieleń Zdzisław 405, 455 Bielski Joachim 141 Bielski Marcin 140 Bieniarzówna Janina 10,13, 83-85 Bieńczyk Grzegorz 90, 343 Biernaczyk Jarosław 426 Bigaj Przemysław 70 Bińkiewicz S. 349 Black Jeremy 51, 54 Blanc Charles 408 Blaschke Kinga 386 Błotnicki Edward 108, 176, 232, 259, 270, 285, 298, 300, 304, 451, 459 Bochnak Adam 14, 34, 401, 404-405, 409, 411, 413, 416 Böckh August 418 Bode Wilhelm 417 Bolesław I Chrobry, król Polski 115, 225226, 326, 369 Boner Izajasz 162 Bonifacy VIII, papież 45 Bonisławski Ryszard 284 Boromeusz Karol, własc. Carlo Borromeo, abp, św. 365 Borowska-Antoniewicz Jadwiga 265 Borromini Francesco 219 Boudard Jacqueline 9, 57 Bourrit Marc Theodore 68 Bralion Nicolas de 54 Bratuń Marek 50-51, 53-54, 72,142 Bredekamp Horst 406 Brensztejn Michał 425 624 Breydenbach Bernhard von 46 Brilli Attilio 48, 57 Briułłow (Brulow) Karol 207 Brockhaus Friedrich Arnold 280, 320 Brodowski Józef 399 Brodziński Kazimierz 399 Broński Krzysztof 109,128, 221, 445, 464 Brosig Alfred 265 Brown Horatio 67 Bruce David Μ. 9, 57-60, 62, 74,140 Brydak Jędrzej 259, 298-299, 343 Bryl Mariusz 410, 415 Brzeski Aleksander 84, 437 Buczek Karol 360 Buczkowa Irena 265 Buonarroti Michał Anioł 363, 387, 390, 308 Burckhardt Jacob 13, 65-66, 73, 387, 414, 417, 432, 469, 478 Burkot Stanisław 90,144-147,148-149, 235 Bursian Conrad 408 Buszard Ludwik 238 Byron George Gordon 58 Caldana Alberto 9, 48 Camden William 52 Canavesi Hieronim 206 Caravaggio Michelangelo Merisi da 54 Casson Lionel 39-40, 42-43 Cellarius Andreas 141, 371 Cezary Franciszek 11, 83-84, 86-88, 150151,162,166-167, 3^4, 437 43$, 475 Charewiczowa Lucja 108, 424 Chochorowski Jan 157 Chodkiewicz Aleksander 258 Chodorowicz Ignacy 103-104,155,176,178, 188, 191, 201, 204, 261, 267, 270, 282, 293, 3°3, 423, 45°, 459 Chopin Fryderyk 324 Chrzanowski Tadeusz 238 Indeks osobowy Chrząński Teodor 373 Delumcau Jean 45 Chwalba Andrzej 468 Demetrykiewicz Włodzimierz 157, 192- Ciampi Sebastiano 398 Ciepłowski Stanisław 10, 90, 101-102,104 193, 221, 421 Dębski Józef 307 Cimabue 71 Dietl Józef 128, 326 Clough A. H. 66 Dietrich Fryderyk Krzysztof 248, 256, 273- Cochin Charles Nicolas 54-55 274, 293, 296-297, 372 Cook Thomas 17, 56, 63-65 Dilthey Wilhelm 418 Corazzi Antonio 209, 295, 303 Correggio Antonio Allegri da 187 Diodor 39 Cuddon John A. 30, 39 Długosz Jan 140, 359-360, 371, 375 Cybula Iwona 150 Dobraszczyk Paul 9, 59 Cyrankiewicz Stanisław 120 Domenichino, właśc. Domenico Zampieri Długopolska Iwona 360-361 Czacki Tadeusz 370 54 Czajewski Wiktor 16,105,118,154,178,180, Dorszewski Kazimierz 115, 179, 206, 208- 191, 207, 209-210, 217-218, 221-222, 228, 209, 225-226, 240, 316, 326, 426, 439, 234, 240, 246, 251, 263, 267, 271, 276, 283, 47° 292-296, 298, 301, 303, 317, 325, 329, 333, Drėma Vladas 265 Duda Jerzy 10, 34, 81, 85, 90, 96-99 335’ 347’ 354’ 431’ 442,445 Czarnocka Krystyna 257 Dudrak Andrzej Jan 261 Czartoryska Izabela 33,116-117,148, 179- Dunaj Bogusław 31 180, 200, 239, 247, 258, 297, 370, 419, Dunajska Anna 12, 40 444, 452, 460, 464-466 Czartoryski Adam 397 Dunikowski Emil Habdank 135,148, 439 Czechowicz Szymon 176, 207, 397 Dürer Albrecht 72, 408 Czerner Olgierd 265 Dvorak Max 12, 417 Durand Jean-Nicolas-Louis 398 Czołowski Aleksander 109, 119,170,178, Dworski Tadeusz 128-129, H0, 194, 204, 207, 218, 232, 246, 286, 300- 302’ 317, 351, 354, 424 Czyżewski Krzysztof 321 24б, 308, 311, 334, 338, 344, 439, 466-467 Dybiec Julian 402-403, 467 Dziechcińska Hanna 141, 362 Dzieduszycki Włodzimierz 118-119, 180, Danckers de Rij Peeter 187 Dante 414 Davison Gideon Minor 63 419, 432 Dziekonski Józef Pius 210, 221, 283, 290 Dąbrowska Judyta 389 Egeria 43 Dąbrowska-Budziło Krystyna 265, 267 Eitelberger Rudolf 416-417 Dąbrowski Mieczysław 101, 170, 176, 211, Ekielska-Mardal Anna 400 217, 246, 251-252, 280, 292, 320, 324, Ekielski Wladyslaw 422 Eljasz Stanislaw 123,153 353’ 421-422 Décultot Elisabeth 72 Eljasz Walery 18,122-123,153,182, 241, 250, 625 Indeks osobowy 252, 254, 261, 263-264, 289-290, 308, Friedlein Daniel Edward 250 311, 335 339- 34b 343 426-427,437,439- Friedlein Józef 250 443, 448-450, 460, 467, 470 Engelmann Godefroy 258, 281, 296, 308 Frycz Jerzy 375 Fryderyk Jagiellończyk, abp 323 Ens Gaspar 88 Frydrychowicz Romuald 111-112, 271, 287, Estienne Charles 49 322, 419, 463, 469 Fryze Feliks 103-104,155,176,178,188,191, Estreicher Karol ml. 83 Estreicher Karol st. 83, 464 201, 204, 261, 267, 270, 282, 293, 303, Estreicher Stanislaw 88, 386 423, 450, 459 Fabiariski Marcin 413 Fajans Maksymilian 238, 259, 269, 383 Fajnhauz Dawid 426 Gacowa Halina 425 Gaddi Taddeo 71 Farnese Alessandro 162 Gaj Jerzy 139 Galant Katarzyna 235 Faryna-Paszkiewicz Hanna 386 Galarowicz Jan 197 Fidiasz 41 Gall Anonim 359 Fijałkowski Wojciech 324 Gassan Richard 63 Filostratos Lemnios 70 Gautier Theophile 67 Firlej-Buzon Aneta 20 Gdeczyk Stanislaw 110,112, 144, 156, 176, Fischer von Erlach Johann Bernhard 219 186, 194-195, 203, 227, 232, 240, 253, Flasieński Jan 136, 152,186, 204, 209-210, 261, 264, 286, 322, 327, 426, 430, 460, 345, 439-441, 463, 466 Flatt Jerzy Beniamin 143 477 Gedi Marek 157, 221, 388, 407, 452, 468 Flatt Oskar 132, 214-215, 259, 262, 269-270, Gell William 73 345, 461 Flatz Gebhard 210 Ghiberti Lorenzo 364 Giotto di Bondone 71 Fleck Juliusz Volmar 259 Glücksberg Jan 101 Florentino Bartolomeo 172 Głodek Marzena 44 Fluda-Krokos Agnieszka 25 Głowacki Jan Nepomucen 237, 250, 268, Fontana Baltazar 322 Fontana Jakub 215 279, 280, 296, 306-308 Glówczewski Wladyslaw 350 Ford Richard 30, 62 Głuchowski Franciszek Mieczysław 128, Förster Ernst 408 246, 344, 439 Franciszek I Habsburg, cesarz Austrii 327 Goethe Johann Wolfgang 147 Franciszek Józef I, cesarz Austrii 109 Gojniczek Anna 455-456 Freeman Edward 74 Gołębiowski Łukasz 34, 83,102,169,172- Freitag Wolfgang Μ. 12, 30, 39, 41, 47-48, 173, 178, 185, 199-200, 228, 239, 253, 65. 69-7°, 72 73 Frey Dagobert 12 Frey Jan Zachariasz 237 258, 276, 295, 420, 428, 458-459, 462, 626 466, 468, 479 Gomulicki Wiktor 104,152,154, 203, 206, Indeks osobowy 208, 246, 261, 282-283, 293, 298, 303, Heimberger J. A. 101, 246, 280, 320, 329. 325, 337, 431, 450, 459 Goodwin Gráinne 9, 62, 479 353-354, 459 Helena, wl. Flavia Iulia Helena, św. Goryński Jan 78, 361 Heliodor 39 Goszczyński Seweryn 147 Hemerling Kazimierz 125, 439 Górka Andrzej 206 Hendel Zygmunt 409 Górzyński Władysław 13, 34, 358 Henryk Walezy, król Polski 80 Grabowski Ambroży 13,18, 33-34, 94, 96, Hemas Czeslaw 47, 82, 165 102,106,114,144,156-157,168-170,172- Herndon Christopher Michael 12, 37, 39. 174, 179, 182, 185, 199-200, 224-225, 41, 48 227, 239, 245-246, 249-251, 254, 257- Herodot 139-140 258, 260, 262, 267-268, 273-274, 276, Himmelblau Izaak Mendel 99, 189, 205, 278-280, 291, 296-297, 299 306-308, 459 315-316, 321-323, 327, 329-332, 336, 339- Hinrichsen Alex 9, 58 340, 346-348, 369, 375- 377, 385-386, Hoch Johann 54 396, 420, 422-423, 428-429, 437, 441, Hoffbauer Henryk 124 444, 446-448, 458-459, 462, 466, 470, Hoffinanowa Klementyna z Tańskich 144, 146, 235, 448 476-477, 479 Hollender Antoni Julian 109,119, 223-224, Granville Augustus Bozzi 68 Gregorowicz Jan 124, 460 Gregorowicz-Metz [Ručinską] Anna 400 232, 285, 300-301 Gretschel Karol 135, 439 Homer 38 Honnecourt Villarda de 70 Gretton John R. 59, 62 Hrdina Johann Nepomuk 250 Griffiths Devin 20 Husserl Edmund 19 Grochowski Stanislaw 87 Grodziski Stanislaw 403 Ibrahim ibn Jakub 140 Grosseteste Robert 70 Idźkowski Adam 191, 209 Grot Jan, bp 189 Illinicz-Zajdel Ludomir 251 Grzęda Mateusz 412 Ingarden Roman 197-198 Gucewicz Wawrzyniec 209, 392 Gurlitt Cornelius 74, 412, 417 Inlender Adolf 134,153,196, 289, 299, 309, Habicht Christian 40-41 Jabłonowski Aleksander Jan 363 Hagen Ernst August 413 Jabłonowski Jan Stanislaw 363 Haller Jan 360 Hamilton Jill 56 Jabłonowski Stanislaw Jan 52,109 Hannon 38 Jachowicz Eryk 104 Hare Augustus J. C. 67 Hegel Georg Wilhelm Friedrich 416 3X7- 337- З40, 345, 442 Jacek, św. 322 Jackowski Antoni 42, 79, 359-360 ՛, 386, Jadwiga Andegaweńska, królowa Polski, św. 231 627 Indeks osobowy Jakóbczyk Witold 395 Jakub Starszy, św. 42, 45 Jakubowski Tomasz 265 Jan I Olbracht, król Polski 323 Jan II Kazimierz, król Polski 226, 230 Jan III Sobieski, król Polski 175, 200, 212213, 226, 228-229, 315, 317, 325, 327 Jan Kanty, św. 163, 318, 322 Jan z Würzburga 43 Jan ze Sliwina - zob. Kirkor Adam Honory Janonienė Rūta 391 Janota Eugeniusz 122, 152, 419, 449, 460, 467 Janowski Aleksander 405 Januszewska-Jurkiewicz Joanna 108, 224, 448 Januszewski Jan 81,161 Jarowiecki Jerzy 455, 457 Jarzębski Adam 13, 55, 82-83, 85,160,163165,167, 364, 366, 438, 457, 476 Jasieńczyk-Jabłoński Antoni 301 Jasieński Henryk 480 Jasiewicz Zbigniew 376 Jastrzębska Agnieszka 10,115, 249 Jaśkiewicz Aleksander 265 Jaworska Jadwiga 265 Jaźwierski Jacek 54 Jerzykowski Antoni 111,154,156,171,176, 204, 209, 232, 246, 351, 426, 470, 477 Joanne Adolphe 63 Johnston Gordon 9, 62, 479 Józef II Habsburg, cesarz 327 Jurkowska Hanna 239 Justi Carl 412 Kaczanowska Maria 238 Kaczmarek Jarmila 374 Kaczmarek Marian 79, 361 Kadłubek Wincenty 359 628 Kajos 38 Kalinowski Lech 15,358, 401-403, 406-409, 411-412, 416 Kallimach Filip 323-324 Kamionka-Straszakowa Jadwiga 234, 239, 241 Kant Immanuel 19 Kapuściński Ryszard 140 Karaś Kazimierz 295, 325 Karlholm Dan 12, 66, 73 Karłowska-Kamzowa Alicja 374, 394-395 Karol Habsburg, arcyksiężę austriacki 327 Karol VI Habsburg, cesarz 218 Karol Wielki, cesarz 231 Karpiński Franciszek 371 Kartezjusz, właśc. René Descartes 19 Kasperowicz Ryszard 13, 66, 386-387 Kasprzykiewicz Feliks 350 Kaulbach Wilhelm von 412 Kazanowski Adam 82,163-164, 438 Kazimierz I Odnowiciel, władca Polski 225 Kazimierz III Wielki, król Polski 114, 237, 262, 323, 328, 368, 371 Kazimierz IV Jagiellończyk, król Polski 323 Kazimierz Jagiellończyk, św. 226 Keates Jonathan 32, 49, 57, 62, 67 Kekulé Reinhard 74 Kęder Iwona 265 Kiliańczyk-Zięba Justyna 11, 80-81, 85, 421 Kirkor Adam Honory 18, 32,107-109,144, 156, 170, 173, 178, 182, 186-187, 189, 195, 201, 204-207, 209, 215, 221, 223224, 226, 231-232, 239, 245-248, 257, 263, 268-269, 275, շ85, З1^, 349-350’ 393, 420, 425, 428, 431, 437, 444, 447՜ 45°, 458 459, 466, 476-477, 479 Klaczko Julian 413-414 Kleczkowski Antoni 99-101,155, 211, 220, Indeks osobowy 222, 225, 230-231, 249, 254, 261, 272, Kościuszko Tadeusz 227, 328 279-281, 296, 299-300, 302, 305-306, Kottówna Aniela 99-100 308, 314, 316, 318-322, Յշ8, ЗЗ2’ 335’ Kowalczuk Michał 134,193, 246, 263, 271, 277, 301, 3°9, 34°, 344, 35°, 353, 424, 353 354, 439’ 441, 459 Klein Franciszek 409 432’ 457’ 465, 47° Kowalczyk Agnieszka 145,147-148 Klein Johann August 58 Kowalczyk Jerzy 359, 372, 376-377, 380-381, Kleiner Juliusz 80 383, 399 Kluczycki Jakub 144 Kmietowicz Franciszek 95, 129-130, 289, Kowalczyk Małgorzata Ewa 13, 363 Kozicki Władysław 410, 415 310, 318, 326, 334, 339, 344, 442 Kozina Irma 190 Kmita Jerzy 198 Kozińska-Witt Hanna 10, 99 Kobielski Dobroslaw 265 Kozłowski Karol 111,154,156,171,176,183, Kobierzycki Stanislaw 360 186, 195, 201, 209, 218, 226, 246, 286, Kochanowski Jan 237 298, 301-302, 304, 351, 463, 477 Kognowicki Kazimierz 89, 166, 243, Krakowski Piotr 234 437-438 Krantz-Domasłowska Liliana 20 Kolberg Oskar 236 Kolbuszewski Jacek 10, 28, 30, 34, 68,122- Krasiński Józef Wawrzyniec 92-94, 133, 151-152,155,169,172,185,199, 223-224, ւշ3, 45, 385 239, 245, 248-249, 256, 273-274, 276, Kołaczkowski Józef 128,130,182, 246, 344, 439 Kołłątaj Hugo 402 Komorowski Waldemar 265 Konarski Jan, bp 213 Konstanty Pawłowicz Romanow, książę rosyjski 372 Konstantyn Wielki, cesarz rzymski 42 Kopernik Mikołaj 206, 325 Kopff Leon 95,128,182, 289, 310, 318, 326, 282, 293, 295 297’ 342’ 344, 340-347’ 419, 439-441, 448, 456, 460, 462, 466 Krasny Piotr 24, 72,106, 215, 365, 379, 413, 452, 456 Kraszewski Franciszek 454 Kraszewski Józef Ignacy 23,144,147, 235236, 377, 381-382, 385, 392-393, 395. 426-428, 443, 448-449, 454-461 Krawczyk Barbara 462 Krejča Aleś 260 Kremer Józef 385-388, 390, 399-400, 403, 408, 449, 458 Kremer Karol 219, 374-375, 384, 387-388. 334 Kordecki Augustyn 325, 328 Korneliusz Nepos 87 Korotajowa Krystyna 83 Korzun Abdon 263 4θ3 Koshar Rudy 9-10, 29, 58, 60-61, 64, 74, Kretkowski Władysław 465 Krieger Ignacy 271, 315, 321 479 Kromer Marcin 80,140, 360 Kossakowski Jan Nepomucen 363 Kruczek Zygmunt 24, 51, 64, 81, 91, 236 Kostkiewicz Jędrzej 350 Kruk Mirosław Piotr 412 Kostkiewiczowa Teresa 20 Kruszyński Tadeusz 229 Kostuch Lucyna 40 629 Indeks osobowy Krynicki Konstanty 16,133, 252, 261, 264, 271, 288-289, 299, 303, 305, 309, 318, 325, 328, 333, 336-338, 345, 461, 465 Księżarski Feliks 209-210 Kubicki Jakub 293 Kucharczyk Grzegorz 121, 394 Kucharski Adam 141 Kuczman Kazimierz 453 Kudłacz Katarzyna 309 Kugler Franz 73-74, 416 Kulczycki Jerzy Franciszek 327 Kulczycki Zbigniew 36-37, 68, 80,123,127, 141,150, 236, 440 Kulerski Wiktor 112-113,126-127,145, 228229, 234, 460 Kultermann Udo 66,70-71, 73 Kunasiewicz Stanisław 34, 108-109, 154, 170, 178, 201, 206-207, 221 226-227, Lasseis Richard 50, 52 Lauro Giacomo 54 Lechicki Czesław 103, 423 Lelewel Joachim 258, 367, 394 Lemercier Joseph Rose 258, 306, 332 Lenartowicz Teofil 236 Leonardo da Vinci 408, 413, 415 Leopold I Habsburg, cesarz 327 Lepszy Leonard 405, 409, 421, 463, 467 Lerue Adam 373 Leszek Biały, książę krakowski 175 Leszek Czarny, książę krakowski 175, 323 Lettonne Ludwik 259 Levandauskas Vynautas 392 Levi Peter 41 Lewińska Barbara 455, 468 Libelt Karol 394, 400 Lichocki Filip 347 Lintel Amy Μ. von 12, 74 298, 354, 420, 424, 432’ 445, 45L 453, 459, 466, 476 Lipiec Józef 197 Künig von Vach Hermannus 46 Lipiński Tymoteusz 143, 236, 369, 392, 432 Kunińska Magdalena 19, 358, 400-401, Lister William B. C. 9, 62 Litwornia Andrzej 11, 86-87,166, 438 408, 411, 416-417 Kurek Artur 91, 236 Locke John 53 Kurowski Franciszek Ksawery 378 Lohmeyer Carl 152 Kurzej Michał 24, 379 Lompa Józef 115, 173, 231, 239, 248, 250, 287, 325, 327-328, 352, 439, 456, 459 Kwapis Olaf 44-45 Kwaśnik Maria 10, 34 Lübke Wilhelm 229 Kwiatek Aneta 145,148 Ludwik XIV, król Francji 193 Kwiatkiewicz Marcin 361 Ludwik XV, król Francji 191,193 Ludwik XVI, król Francji 193 Labrot Gerard 47-48 Lukian z Samosaty 70 Labuda Adam S. 24, 358, 406 Lacroix Paul 383 Łapiński Stanisław Jan 130, 246, 344, 354 Lalewicz Janusz 436 Lepkowski Józef 23, 81, 94,100,106, 248, Lanckoroński Karol 409 375, 377, 383, 385, 388-390, 400-401, Lanfranco Giovanni 180 403, 407-408, 416, 420, 446, 449, 451Lange Antoni 237 461, 463, 467-470, 480 Langer Sebastian 257, 268, 330-331, 336, Lepkowski Ludwik 250 Łętowski Ludwik 114 340 630 Indeks osobowy Łobeski Felicjan 391 Matejko Jan 210, 399, 412 Łomnicka-Zakowska Ewa 255 Maternicki Jerzy 435 Łopaciński Hieronim іб, 23, 405, 425, 448, Matwijów Maciej 471 454-461, 480 Łopacki Jacek Augustyn 216 Maundeville John de 43 Łubieńska Adela 95,127,130, 310 Μ ączak Antoni 29-30, 43, 49-50, 52, 55, 71, Ługowski Jan 141 88,141,147 M^czyński Józef 96-97, 114, 169-170, 173- Lukasiewicz Krzysztof 245 Mazurkiewicz Józef 456 Łukasz Ewangelista, św. 231-232 174,179,187-190, 212-214, շւ6, 223-225, Łukaszewicz Józef 395 227, 234, 245, 259, 273, 278, 291, 297, Łuszczkiewicz Wladyslaw 15, 32, 98-99, 101,126,155-156,170,174,177,189-190, 299-300, 304-306, 314-315, 332-333, 347, 362, 380, 420, 422-423, 428-429, 431, 192,196, 205, 210, 213-214, 216-217, 219՜ 447, 458, 462, 466, 470, 476, 479 220, 222-223, 231, 234, 246, 259, շ6ւ, Mead William Edward 53 273-274, 276, 279, 292, 298-299, 305, Memling Hans 137 Յօ8, 314, 319, 329, 332, 390, 401, 403- Mengs Anton Rafael 180 405, 409, 411-412, 416, 420-423, 429- Merski Janusz 85, 93 Messyng Aleksander 104 432, 439’ 444, 458-459, 476, 478 479 Michał Korybut Wiśniowiecki, król Pol MacCannell Dean 240 Maciej z Miechowa 360 ski 212-213 Mickiewicz Adam 236, 326 Maciejowski Bernard, bp 81, 365, 437 Midura Franciszek 370 Maderno Stefano 363 Mahomet 43 Miedema Nine Robijntje 44, 47 Mierzyński Zdzisław 128, 130, 312, 338 Majer Józef 173, 403, 461-462, 464, 466 Mieszko I, władca Polski 115,140, 225-226, 326 Majeranowski Konstanty 96, 278, 462, 466 Mieszko II, król Polski 225 Malchus 232 Mieszkowski Piotr 50, 77 Malicki Marian 83 Malinowska Elżbieta 149 Mikołaj I, car Rosji 228, 293, 372 Malinowski Jerzy 358, 391-392, 397-398 Mikołajski Olgierd 307 Małkiewicz Adam 14, 34, 358, 376, 384, Mikos von Rohrscheidt Armin 51, 435, 386, 388, 391, 399-402, 407-418, 421 Mancini Giulio 53 Marchwiński Roman 80 476 Mikulski Franciszek 97-98, 155, 213, 224, 246, 262, 278-280, 320, 340, 423, 45, Marconi Henryk 210, 324, 333 47° Miltner Jindřich Otakar 97, 155,170,174Marek Jacek 25 Maria Kazimiera (Marysieńka), królowa 177, 202-203, 213, 222, 231, 260, 278, Polski 175 Markiewicz Anna 52,142, 362-363 Marecki Józef 372 305, 340, 421, 423, 429, 463, 466, 470 Miłkowski Stanisław 101,126,176, 227 Miłkowski Władysław 99,114, 213 631 Indeks osobowy Milobçdzki Adam 364 Nugent Thomas 55 Minor Vernon Hyde 72-73 Misson François Maximilien 52-53 Mistrz Grzegorz 44 Miszczak Ewa 370 Obogi Oswald 134,153,136, 204, 218, 283, 300, 312-313, 322, 324, 340-341, 345, 442, 463 Mniszech Michał 370 Odrowąż Iwo 175 Mommsen Theodor 74 Odrzywolski Sławomir 323, 353, 403, 422 Moraczewski Jędrzej 374, 432 Odyniec Wacław 77 Morawska Teofila Konstancja 364 Ohler Rorbert 46 Morawski Szczęsny 351 Oleszczyński Antoni 373 Morelli Giovanni 408 Oleszczyński Władysław 326 Moryson Fynes 48-43 Mossakowska Wanda 262 Oleśnicki Zbigniew, bp 327 Moszyński August 363 Omilanowska Małgorzata 223, 274, 301, Movna Marianna 10,103, 300, 471 Muczkowski Józef 384 303 Opaliński Dariusz 10-11,14, 16, 30, 32-36, Oleszkiewicz Józef 207 Murray John 3, 57-67, 74, 77, 33,136,152- 38-33, 45, 77-78, 84, 30, 32, 34, 38-100, 154,156 Murray John II 32, 58 152-153, ИЗ» 223 22$’ 243’ 342 34T 419, Murray John III 58 Muthesius Stefan 401, 411 Mycielski Jerzy 405, 403, 463, 468-463 110,112-113,115-116,120-121,127-123,131, 441, 443 Opaliński Łukasz 364 Orda Napoleon 238 Orłowicz Mieczysław 34 Nakoneczny Tomasz 13 Ossoliński Józef Maksymilian 471 Napierkowski Artur 33, 243-250, 261, 281 Ostaszewska Danuta 11,13, 80, 82-83, $5՜ Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów 206 86, 88-83,!6θ, x^3, ^5 197-198, 233 Ostrogski Paweł Janusz 86, 438 Naruszewicz Adam, bp 83, 241, 371, 437 Ostrowski Janusz K. 388 Neale John Mason 62 Outhwaite Jean-Jacques 257 Overbeck Johann Friedrich 210 Ney Karol 334-335 Niedzielski Czeslaw 23 Niemcewicz Julian Ursyn 83,31,146,235,371 Pagaczewski Julian 403 Paj zder ski Nikodem 413 Niemirska-Pliszczyńska Janina 40 Nosek Stefan 426 Palgrave Francis 74 Nowacki Marek 31, 236 Palladio Andrea 11, 47-48, 71, 86-87, 151 Nowaszczuk Jarosław 365 Nowicki Fortunat 128,183, 312 166-167, 208, 364, 438, 475 Palmowski Jan 3, 32, 57, 53, 61, 63-64, 67- Nowolecki Aleksander 38, 352 68, 74 Nowotarski Włodzimierz 11, 23, 31, 37, 73- Paloc-Schnaydrowa Bogumiła 462, 464 80, 30 632 Parler Piotr 230 Indeks osobowy Parsons Nicholas T. 9, 37-40, 42-45, 47-48, 50, 52, 54, 56-58, 64, 68, 71-72, 74 Partyka Józef 240, 450 Paskiewicz Iwan 372 Pasternak Grzegorz 44 Pastor Ludwig 12 Pauli Zegota 367 Pauzaniasz 13, 39-41, 70, 87,140 Pawlewski Bronisław 419 Pawlik Michał 454-455, 457 Pawlikowski Józef Gwalbert 382 Pawłowska Iwona 10,132 Pazienti Massimo 9, 35, 43, 49 Peszka Józef 399 Petelenz Karol Józef 424 Pevsner Nikolaus 73 Picaud Літегу 45 Piller Kornel 259 Pinkwart Maciej 154 Piotr Apostoł, św. 44, 232 Piotrowski Jan Paweł 85, 93 Piwarski Jan Feliks 377, 398 Piwocki Ksawery 358-359, 368, 377-379, 381, 391, 393-394, 398, 418, 420 Plater Ludwik 143 Plater Stanisław 143, 369 Playfair Lambert 62 Plersch Jan Bogumił 200 Pliniusz Starszy 39, 87,140 Plit Florian 142 Płonczyński Aleksander 250 Pobudkiewicz Franciszek Ksawery 97-98, 368, 376-379, 381-383, 393 Polemon 39 Polkowski Ignacy 117, 144, 180, 225, 230, 247, 426, 439, 444, 460, 466 Polkowski Józef 373 Pollak Oskar 12 Poniatowski Józef 330 Popiel Paweł 403-404 Poprzęcka Maria 377 Posselt Franz 50 Potocka Zofia 210 Potocki Józef 295 Potocki Mieczysław 445 Potocki Stanisław Kostka 72, 368-369, 371372, 377, 398-400 Potocki Włodzimierz 262, 323 Poturaj Mikołaj 125, 344, 439 Powidzki Janusz 10,116 Prószyńska-Bordas Hanna 45, 359 Prus Bolesław, właśc. Aleksander Głowa cki 440 Pruszcz Piotr Hiacynt 83,162 Pryliński Tomasz 220 Przezdziecki Aleksander 33, 377, 382-385, 393, 395- 400, 432, 464, 469 Przezdziecki Konstanty 455, 468 Przyborowski Walery 104 Ptaszyk Marian 256, 372 Puc Bronisław 312 Purchla Jacek 391 Raba Joel 79 Raczyński Edward 209, 395 423 Radwan Jacek Marek 25 Podbielski Henryk 40 Podczaszyński Bolesław 377, 453 Radwański Andrzej 176 Podczaszyński Karol 398 Radwański Feliks jun. 380 Radziwiłł Mikołaj Krzysztof „Sierotka” Podemski Krzysztof 55,140 Podlacha Władysław 410, 415, 418 78-80, 361-362 Radzyński Wiktor - zob. Kulerski Wiktor Pol Wincenty 147, 236, 385 Polanowska Jolanta 72, 236, 358-359, 366- Rafael 408 633 Indeks osobowy Ryszkiewicz Andrzej 382 Rasiński Lotar 19 Rastawiecki Edward 377, 381-385, 388, Rytel Jadwiga 82 393, 400, 469 Rausz Monika 244, 445 Rywocki Maciej 362 Rautenstrauch Józef 324 Rzepińska Maria 413 Rederowa Danuta 402 Rzewuski Walery 250, 262, 280, 320 Rzepecka Dorota 235 Reichard Heinrich August Ottokar 57, 93, 136,152 Renard Benedykt de 215 Sajkowski Alojzy 151 Salb Marcin 259, 271, 349 Reni Guido 54 Salomon Piotr 323 Reyernhol Carl - zob. Lohmeyer Carl Sansovino Francesco 48 Richard Jean 45 Sapieha Lew 215 Richardson Jonathan jun. 54-55 Sarnicki Stanisław 141 Richardson Jonathan sen. 54-55 Richter Józef 258, 297 Sassoferrato, właśc. Giovanni Battista Riegl Alois 417 Satow Ernest Mason 62 Saulsonowa Rozalia 121-122,152, 310 Righi Tommaso 187 Roger z Helmarshausen 70 Rogissart Alexandre de 55 Salvi 329 Saunders Joseph 392, 397 Scheler Max 197 Rok Bogdan 142 Romankówna Mieczysława 236 Schliessmann Hans 251 Romanowski Feliks 111,115, 439 Schmidt Otto 251 Ronikierowa Maria 18, 425 Schnaase Carl 407-408, 416 Rossetti Sergio 9, 53 Schnayder Jerzy 38-39, 41-42 Rößler Johannes 389 Schneider Antoni 108,154,176,190-191,201, Rostafiński Józef 100-101,157,192-193, 2O2, Schmarsow August 412, 414 208,221, 226, 232, 246,259,270,285,298, 205, 216, 220, 223, 246, 252-254, 263, 300, 304, 331, 350, 420,424, 432, 451, 459 271, 277, 279-282, 296-297, 299-300, Schöfer Peter 46 305, 315-316, 320-321, 323-324, 328-329, Schramm Ryszard W. 35 33L 335, 343, 349, 353 419, 421-422, Schudt Ludwig 9,11, 45, 47 Semper Gottfried 408 445-446, 465, 469 Rostworowski Marek 452 Senefelder Alois 257 Roszkowska-Sykałowa Wanda 393 Rothy Richard Μ. 19 Rott Dariusz 79 Rożek Michał 10,13, 81, 83-85, 364 Seré Ferdinand 383 Seta Cesare de 51, 54-55 Siarzewski Wiesław 309 Siebeneycher Jakub 86, 437 Rubens Peter Paul 71-72 Siejkowski Michał 84 Rucellai Bernardo di Giovanni 47 Siemieński Lucjan 403-404 Ruskin John 67, 74-75 Siemiginowski-Eleuter Jerzy 207 Rymsza Andrzej 79 Sienkiewicz Henryk 150 634 Indeks osobowy Sierakowski Sebastian 377 247, 249, 257, 282, 292, 346, 377, 379- Sierakowski Wacław 377 381, 400, 420, 423, 429, 431, 441, 450, Sierpiński Seweryn Zenon 34, 106, 169, 459, 476-477 172-173, 186, 200-201, 239, 253, 259, Sobolewska Mariola 41, 70 276, 284, 294, 420, 424, 430, 452, 456, Sochaniewicz Kazimierz 139 Sokołowski Marian 19, 196, 357-358, 390, 459, 462, 479 Siestrzyński Jan 258 401-402, 405-417, 421, 433, 463-465, Signor Jacques 48 Sillitoe Alan 59, 63 467-470, 478, 481 Soitan Andrzej 10,102 Silska Patrycja 374 Sołtyk Kajetan, bp 212-213 Sitek Masza 417 Skopska-Święcicka Irena 370 Springer Anton 74, 389 Sroczyńska Krystyna 237, 265 Skimborowicz Hipolit 111, 115, 173, 231, Stachowicz Michał 176, 250, 256-258, 268, 239, 227, 259, 262, 276, 287, 420, 428, 439, 441, 463, 466 Skiwski Emil 95 328, 330-331, 336, 340, 372 Staffa Marek 122 Stagi Justin 50 Skotniczna Ewa 237-238, 244, 256, 259-260, Stanislaw August Poniatowski, król Pol ski 225, 237, 240, 255, 347, 363, 371, 396 265, 267-268, 277-279 Skórczewski Bolesław 128, 246, 310-311, Stanisław Leszczyński, król Polski 229 344, 439 Skrzynecki Antoni 104 Skwarczyńska Stefania 30 Stanisław ze Szczepanowa, św. 230, 315, 328 Starke Mariana 57, 59 Skylaks z Karyandy 38 Starowolski Szymon 140,146, 360, 365, 371 Sławiński Józef 295 Starzyńska-Kościuszko Ewa 387 Starzyński Juliusz 400 Słowacki Juliusz 236 Smoczyński Wincenty 138-139, 178, 195, Staszic Stanisław 91,144-145 Startler Henryk 325 204-205, 219, 229, 246, 352, 461 Smokowski Wincenty 368 Steczkowska Maria 145 Smoniewski Jan Wincenty 446, 461-462, Stefan Batory, król Polski 188, 323-324, 391 Stegner Tadeusz 36 465 Smólski Grzegorz 134-135, 139, 144, 153, Stehlík Edward 210 196, 206, 210, 216, 219, 229, 251, 269, Stepnowska Teresa Anna 368, 370-371 271, 275, 288-289, 294, 297, 300, 305, Sterne Laurence 147 308,311, 315, 317, 321,327, 337-340, 345, Stęczyński Maciej Bogusz 237 Strabon 87,139 348, 352, 432-433, 441-442 Smugiewicz Franciszek 187, 207 Straszewska Maria 413 Straszewski Maurycy 413 Sobieszczański Franciszek Maksymilian Stroiński Stanisław 207 102-103, 155-156, 170, 174-176, 178, Stronczyński Kazimierz 372-373, 375, 377- Sobieski Jakub 362 187-191, 201-204, 207-208, 213, 227, 245, 378, 380, 432 635 Indeks osobowy Talowski Teodor 209 Tarło Jan 200 Tarnowski Jan Amos 324, 361 Tarnowski Jan Krzysztof 324 Tarnowski Stanislaw 453 Tatarkiewicz Jakub 324 Taylor Isidore Justin Severin 370 Tazbir Janusz 20,141, 362 Teofil Prezbiter, właśc. Roger z Helmar shausen 70 Tessaro-Kosimowa Irena 237 Thausing Moritz 416 Thieme Ulrich 382 Thietmar z Merseburga 140 Thorvaldsen Bertel 206, 314, 323 Tomasz z Akwinu, św. 70 Tomkiewicz Władysław 13, 82-83,163-165. 364, 438 Tomkowicz Stanisław 376, 405, 409, 421 261, 282-283, 293 298, 303, 325’ 337՝ Topolski Jerzy 19 Topp Izolda 245 45°’ 459 Towner John 53 Szolc-Wolfowicz Józef 232 Trembecki Onufry 128-129,181, 246, 465, Szolginia Witold 265 467 Szpilman Józef 424 Treter Mieczysław 480 Szubert Awit 309, 340 Treter Tomasz 79 Szujski Józef 400, 407 Tripplin Teodor 448 Szulc Michał 391-392, 398 Trzemeski Edward 31Ց Szwankowski Eugeniusz 304 Szydłowski Wacław 251 Türler Hieronymus 50 Turski Jan Kanty 132, 260, 316, 340, 439, Szyller Stefan 301 Szymanowski Wacław mł. 103 461, 463, 467 Tycjan, właśc. Tiziano Vecelli 187, 408 Szymanowski Wacław st. 103 Tyszkiewicz Eustachy 393 Szyszko-Bohusz Adolf 409 Stroobant François 250 Stupnicki Hipolit 143 Stwosz Wit 176, 206, 252, 262, 320-321, 386 Suess von Kulmbach Hans 176, 417 Surowiecki Wawrzyniec 368 Sutor Wawrzyniec Augustyn 123, 246, 343 Svirida Inessa I. 397 Sweet Rosemary 50 Swieykowski Emmanuel 409, 413 Sykulski Leszek 462 Syrokomla Wladyslaw, właśc. Ludwik Kondratowicz 236 Szalaj Józef 127-129, 334, 439, 464-465, 467 Szaniawski Konstanty Felicjan, bp 212-213, 216 Szczepański Tytus 12Ց Szczurowski Rafał 138 Szczygielski Stanisław 360 Szmideberg Ignacy 104,152,154, 203, 246, Ściborowski Władysław 128-129, 466-467 Ulewicz Tadeusz 151 Ślesiński Władysław 369, 385 Uljasz Adrian 405, 455 Świerz Leopold 123 Urmowski Leon 448 Święcicki Jędrzej 141 Święcki Tomasz 143-144, 236, 369, 432-433 Vasari Giorgio 71-72 Vaughan John Edmund 9, 58-59, 64 636 Indeks osobowy Wladyslaw II Jagiellończyk, król Czech Venturi Adolfo 414 i Węgier 230 Verdmon-Jacques Leonard de 95,130, 271, Władysław II Jagiełło, król Polski 323 290 Władysław IV Waza, król Polski 165 Verriano John 71 Wojciech Sławnikowic, bp, św. 115, 231, Vetter Daniel 86 254, 460 Wolański Filip 141 Wolf Magdalena 45 Wölfflin Heinrich 412, 417-418 Woltmann Alfred 417 Wajgiel Leopold 124, 343 Woysznarowicz Kazimierz Jan 363 Wajs Dariusz 8o Woźniak Konstanty 238 Walanus Wojciech 24, 406, 467-468 Woźniak Michał 391 Walas Bartłomiej 81 Wójcicki Kazimierz Władysław 119, 449 Walewski Cyprian 461-462, 465 Walicki Michal 359, 366, 368, 370, 372-374, Wójcik Andrzej J. 148 Wójcik Wiesław A. 10,122-123 387 Walkiewicz Anna Malgorzata 376-377, Wróblewski K. 131,183, 307, 312, 322, 334, 338’ 344, 45°’ 461 383, 420, 432 Wrześniak Małgorzata 88, 167, 362-364 Walkowski Józef 144 Wundt Wilhelm 418 Walter Henryk 250 Wyrozumski Jerzy 462 Walton John K. 64 Wyrzykowska Małgorzata 13, 72, 88-89, Wargocki Andrzej 79 362-364 Warkoczewska Magdalena 265 Wyspiański Stanisław 211, 409 Waźbiński Zygmunt 71 Wyszkowski Marek 10, 106 Wejnert Aleksander 378 Wyszkowski Piotr 268 Wellek René 20 Wereszczyński Piotr Aleksander 461-462, Zachariewicz Julian 322 465 Zahorski Władysław 224 Werner Jerzy 258 Zaremba Karol 311 Wertheim Georg Kranitz von 88 Zawiejski Jan 289 Whitfield Peter 43 Zdrada Jerzy 471 Wilkoszewski Bronisław 284 Zeiller Martin 55 Wiluś Robert 95 Winckelmann Johann Joachim 72-73, 368, Zeńczak Anna 265 Zesen Philipp von 55 377’ 392 400 Zgórniak Marek 380 Wiślicki Józef Mikołaj 143, 236 Ziarkowska Joanna 11, 24, 86-87,123 ’5°’ Withey Lynne 55, 57 182,198 Witkowska-Żychiewicz Teresa 407, 468 Ziarkowski Dominik 10-11, 14, 66, 75, 77, Witruwiusz 70 82-83, 85-87, 92, 123,129-130, 150,152, Wladyslaw I Łokietek, król Polski 323-324 Villani Filippo 71 Vogel Zygmunt 237, 241, 307, 371 Volkmann Johann Jacob 73 637 Indeks osobowy 1Ց2, 192, 223, 240, 306-307, 372, 375, 403, 415, 426, 456 Zieleniewski Michał 128-129,182, 246, 310, 326, 338, 463, 465, 467 Zieliński Ludwik 104 Zieliński Władysław Kornel 104,106-107, 120, 176, 201, 203, 208, 221, 232, 246, 261, 320, 424-425, 430, 439, 456, 459, 465-466 Zimna Iwona 424 Zubowski Xawery 370 Zuelow Eric G. E. 29, 32, 36, 51 Zug Szymon Bogumił 320 Zwinger Theodor 50 Zwolakiewicz Henryk 448 Zygmunt I Stary, król Polski 323, 404 Zygmunt II August, król Polski 323 Żabski Tadeusz 38 Żebrawski Teofil 348, 383, 406 Żędzianowski Jan Aleksander 88 Żołądź-Strzelczyk Dorota 50, 77 Żuchowski Tadeusz J. 394 Županski Konstanty 394, 426-427 Żygulski Zdzisław jun. 116 Żyła Władysław 410 Indeks miejscowości Akwizgran 206 Alwernia 332 Amsterdam 55,141 Arkadia 297 Ateny 39 Chwałkowo 3Ś8 Ciechocinek 127,130,132, 354 Cieplice 121,126, 310 Cieszyn 454 Czerna 2Ց1, 332 Czerniaków 217 Czerniowce 299 Czersk 133, 309 Czerwony Klasztor 129, 181 Częstochowa 93, 95,111, 231, 247, 262, 265, 287, 352, 456, 459, 463, 466 Czorsztyn 129,181-182, 241, 308 Bazylea 65 Berdyczów 360 Betania 43 Betel 43 Betlejem 43, 361 Biecz 289 Bielany pod Krakowem 84, 96, 162, 240, Dębno Podhalańskie 290 280-281, 332 Drezno 427 Bizancjum - zob. Konstantynopol Drohobycz 289 Bodzentyn 211, 406 Dukla 413 Bogumiłowice 134 Bolonia 51 Eleusis 39 Borek 412 Epidauros 37 Borysław 340 Braniewo 79 Florencja 51, 67, 71 Brzeziny 406 Frankfurt 80 Buczacz 299, 337 Busko 95,127-128,130, 290, 310 Gdańsk 112-113,132-133,137, 229 Giebułtów 375 Chabówka 127 Gniezno 95,110,112,114-115,144,155,176, Chamonix 68 186, 194, 203, 227, 232, 239-240, 253Chełmno 132 639 Indeks miejscowości 254, 264, 286, 322, 394, 426, 430, 460, 227, 230, 232, 237, 239-241, 248-252, 254, 257-263, 265, 267-268, 271-274, 477 Gostyń 412 276-278, 2Ô0-282, 290-291, 296-297, Grodzisko 130-131, 322, 332 299, 302-304, 306-308, 314-316, 318320, 322, 324, 326-329, 331-333, 335-336, Halicz 309, 317 Hebron 43 339, 342-344, 346-349, 35і, 353 354, 358, 361, 370, 372, 375-377, 384-3Ց6, 388, 391, 396-399, 402-404, 407, 410Imbramowice 373 411,414-415, 417-426,429-43°, 432,437, Iwonicz 125-126,128, 310-311 439, 441, 444, 446, 449, 452՜453 45б Jabłonna 296 Jarosław 289 Jastarnia 112 Jelenia Góra 121 Jerozolima 42-43, 79, 223, 361, 364 Jerycho 43 467, 469-472, 475-476, 47ց՜479 Królewiec 413 Krynica 95, 125-128,130, 289, 306, 310-311, 318, 326, 334, 339, 344, 442, 462 Krzeszowice 281 Leicester 64 Leszno 86, 379, 394 Kalisz 88, 93,150 Kalwaria Zebrzydowska 332 Libusza 340 Lipowiec - zob. Wygiełzów Kaniów 240, 371 Lipsk 58, 73, 280 Katowice 81 Londyn 9, 50-51, 63-64, 66, 34 Kazimierz Dolny 133,183, 237, 309 Lowanium 186 Kielce 271, 290 Lubień 125 Kijów 345 Koblencja 57 Lublin 10, 16, 18, 34, 93, 95,106, 169,172, 176, 186, 200, 203, 208, 232, 239-240, Kodeń 360 248, 253, 259, 265, 272, 274, 284-285, Kolonia 80 294, 3^, 405, 420, 424-425, 43°, 439, 449, 451, 455-456, 459, 462, 464-466, Kołomyja 124-125, 337 Konstantynopol 40, 43 Końskie 93 472՝ 479 Lwów 10,17, 23, 34, 95,108-109,114,118- Korzkiew 130-131, 307 119,125,134-135,148,154,170,176,178, Kosów 124 190-191, 193, 201, 204, 207-208, 210, Kraków 10-11,13,16, 18, 23, 25, 33-34, 44, 216, 218, 221, 223, 226, 232, 237, 240, 54, 61, 78, 80-81, 83-88, 90, 93-101, 258-259, 264-265, 267, 270, 272, 285- 106,108,113-114,120,123,125-126,130, 286, 297-298, 300, 302-304, 316, 319, 132-134,138,143-144,150-151, 155,160, 190, 192, 194, 196, 198, 200-202, 205- 331, Յ42, 344, 346, 350-351, 354, 37°, 376-377, 380, 391, 406-407, 410-411, 415, 418-420, 423-424, 432, 442, 445, 206, 209, 211-213, 216, 219-220, 222-224, 451, 459- 464-466, 47θ-472 165,167-170,174,176-178,181-182,187, 640 Indeks miejscowości Lask 406 171, 178, 205-206, 272, 275, 288, 294, Łobzów 96, 237, 296 302-303, 342, 345, 352, 398, 401, 467, Łowicz 406 478 Łódź 95, 105, 113, 118, 209, 254, 263, 2Ց4, Pelplin 95,111-112, 271, 287, 322, 419, 463. 287, 292-293, 301, 317, 324-325, 331, 341, 354 469 Peterborough 17, 65 Petersburg 345, 397-398, 425 Malbork 132, 309 Pieskowa Skała 130-131, 133, 237, 240, 306- Mediolan 51 Mekka 223 , 3°7, 3°9 Pińczów 127,130, 271 Melsztyn 135 Piotrków Trybunalski 215 Mogiła 84,162, 401 Płock 113,133, 262, 270, 345 Moguncja 46 Pniów 124 Monachium 410 Poczajów 360 Moskwa 453 Podhorce 113-114,116,179, 306, 309, 442 Podkamień 289 Potok koło Krosna 340 Nablus 42 Nałęczów 127-129, 183, 311-312, 334, 344, Poznań 17, 95,110-111,114-115,122,154,156. 171,176,182-183,186,190,194-195, 201. 466 Natolin 296 204-205, 209, 216, 218, 232, 240, 265. Neapol 51 272, 275, 286, 297-298, 301-304, 316. Niedzica 129,181-182, 241, 308 326, 346, 351, 369, 377, 391, 394-395, 407, 417-418, 426, 463, 477 Nieszawa 130,133 Nieśwież 362 Praga 92,137-138,196, 219, 231, 272, 275 Nowe Miasto 93 Przemyśl 125, 204, 267, 271 Nowy Sącz 130,181 Nowy Targ 290 Puck 112 Puławy 10, 93, 113-114, 116, 180, 183, 239. 247, 297, 302, 444, 452-453, 460 Ojców 33, 126-128, 130-131, 133, 183, 236237, 240, 306-307, 309, 311-312, 322, 334, Rabka 126-128 Rabsztyn 130 33Ց’ 344, 45° Oksford 17 Raciążek 130 Olesko 309 Racławice 328 Oliwa 289 Radziejowice 237 Opatów 406 Rozdół 289 Otwock 296 Rymanów 125 Rzeszów 125 Padwa 51, 362 Parthenay-le-Vieux 45 Paryż 48, 51-52, 60-61, 65, 92,137-138,153, Rzym 9, u, 17, 35, 40, 42-45, 47-48, 51, 5354, 72, 80, 86-90, 92, 137-138, 151, 166, 178, 195, 204, 223, 229-230, 235, 272. 641 Indeks miejscowości 352, 363-364, 414, 438, 442, 461, 475, 163-164,167,169-170,172,174-176,178, 47Ց 180, 185, 188, 190-191, 194, 200-204, 207, 209, 214-218, 227, 236-240, 247- Sandomierz 113,133, 305, 465 248, 251, 253-254, 257-259, 261, 263, Santiago de Compostela 13, 42, 45-46, 87 265, 267, 269-272, 274’ 282-284, 287, Schönbrunn 294 291-296, 298, 301-306, 314, 317, 320, Siena 51,141 324-326, 331, 333, 335, 341-342, 345-347, Sieniawa 452 354, 369, 372, 373, 376, 378-379, 397- Sieradz 406 399, 405, 407, 417-418, 420-421, 423, Skierniewice 93 43!-432, 439-442, 449-451, 458-459, 462, 466, 471-472, 475 477, 479 Wąchock 146 Sloboda Runguska 340 Solec 129 Sopot 95,111-113,126-127, Staniątki 84,162 229’ 460 Wenecja 51,166 Werki 285 Stanisławów 125, 267, 289 Wersal 136 Stary Sącz 130, 289, 317 Strasburg 47, 206 Wiedeń 92,134,137-139,144,153,171,196, 205-206, 218, 225, 228-229, 251, 261, Stryj 135 268-269, 272, 275, շ88, 294, 302, 315, Sychem 43 326-327, 345, 351-352, 377, 398, 401, Szamotuły 374, 376, 393 415-416, 418, 441-442, 478 Szczawnica 125-129,181, 306, 308, 310-311, Wieliczka 10, 96, 132, 239-240, 260, 316, 326, 334, 338, 344, 464-466 Sniatyn 337 Święta Lipka 360 Tarnów 125,134, 237, 267, 289, 298, 324 339, 354, 442, 463, 467 Wigston 17 Wilanów 105, 114, 116, 118, 154, 178, 180, 188, 204, 240, 282-283, 293-294, 296, 317, 324, 329, 335, 337, 354, 445 Wilno 18, 79, 95, 107-108, 144, 147, 170, Tenczyn 237, 240, 307 173, 178, 182, 187, 195, 201, 204, 209, Toruń 16,113,130,132-133, 299, 345 215, 221, 223, 226, 231, 236-237, 239-240, Troj a 39 Truskawiec 125, 312 247-248, 257-258, 265, 268-269, 272, Trzemeszno 384 350, 360, 369, 376-377, 391-393, 397, 399, 407, 418, 420, 425-426, 428, 444, Tuchów 360 Tworki 267 Tyniec 84,162, 240, 281, 332 275, 285, 302, 314, 316, 319, 346, 349- 447 449, 458-459, 466, 472, 477, 479 Wiślica 127,130, 237, 290 Włocławek 130, 269 Warmbrunn - zob. Cieplice Wojnicz 134 Warszawa 10-11, 13-14, i6, 34, 55, 78, 8o- Wożuczyn 253 82, 85-86, 90, 93-95,101-106,108,113, Wrocław 16, 44,136, 369, 471-472 115, 126,132-133,136,138,152-155,160, Wygiełzów 308 642 Indeks miejscowości Zakliczyn 135 Zwoleń 237 Zakopane 123,126-127,153, 290, 311, 343 Zamość 93 Żabie 289 Zborów 127 Żegiestów 126,128, 311 Złoczów 117 Żywiec 337
adam_txt	SPIS TRESCI WPROWADZENIE . . . . . . . . 1. PRZEWODNIKI TURYSTYCZNE JAKO GATUNEK LITERATURY PODROYYNICZEJ I YYRODYYA DO DZIEJOW HISTORIOGRAFII 9 ARTYSTYCZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 1.1. DEFINICJE I TYPOLOGIE PRZEWODNIKOW . . . 28 1.2. ROZWOJ LITERATURY PRZEWODNIKOWEJ W EUROPIE OD STAROYYYTNOYYCI DO KOYYCA XIX WIEKU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 6 1.2.1. ANTYCZNE POCZYYTKI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 1.2.2 . POYYNA STAROYYYTNOYYYY I YYREDNIOWIECZE - LITERATURA PRZEWODNIKOWA DLA PIELGRZYMOW . . . , . . . . 42 1.2-3. CZASY NOWOYYYTNE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 1.2-4. POWSTANIE I ROZWOJ NOWOCZESNYCH PRZEWODNIKOW TURYSTYCZNYCH W XIX WIEKU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 1.3. MIEJSCE PRZEWODNIKOW W ROZWOJU HISTORIOGRAFII ARTYSTYCZNEJ. 69 2. CHARAKTERYSTYKA POLSKICH PRZEWODNIKOW POWSTAYYYCH DO KOYYCA XIX WIEKU . . . . . '" 77 2 . 1. PUBLIKACJE PRZEWODNIKOWE WYDANE W OKRESIE STAROPOLSKIM . . 78 2.2. PRZEWODNIKI DZIEWIYYTNASTOWIECZNE. . . . . . . 90 2.2.1. PRZEWODNIK PO KRAJU ]OZEFA WAWRZYYYCA KRASIYYSKIEGO. 92 2.2.2. PRZEWODNIKI PO MIASTACH. 95 2.2 . } PRZEWODNIKI PO ZABYTKACH, MUZEACH I WYSTAWACH . . . 113 5 SPIS TREYYCI 2.2A. PRZEWODNIK I REGIONALNE . . . . . . . . 120 D '1 . D ' KACH . . . . . . , 126 2.2.5 . PRZEWO NHL PO UZ ROWLS . . . . . . . . 2.2.6 . POZOSTAYYE PUBLIKACJE PRZEWODNIKOWE PO ZIEMIACH POLSKICH . 1)1 2.2.7. PRZEWODNIKI PO ZAGRANICY . . . . . . . . 135 2 . } PRZEWODNIKI WOBEC OPISOW HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNYCH I RELACJI Z PODROYYY . 139 2A. WPYYYW ROZWIYYZAYY EUROPEJSKICH NA FORM~ I TRDYY POLSKICH PRZEWODNIKOW . . . . . . . . . 15 0 3. ZABYTKI I DZIEYYA SZTUKI W POLSKICH PRZEWOD IKACH TURYSTYCZNYCH WYDANYCH DO KOYYCA XIX WIEKU . . . . . 159 }1. TRDCI HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNE W NAJSTARSZYCH OPRACOWANIACH PRZEWODNIKOWYCH . . . . . . . . . . 160 P. ZABYTK I I DZIEYYA SZTUKI W PRZEWODNIKACH DZIEWI~TNASTOWIECZNYCH . . . . . . . . . . . , . 168 P.1. SCHEMATY OPISU MIAST I ZABYTKOW . 168 }2 . 2. ROZWOJ TERMINOLOGII HISTORYCZNO-ARTYST YCZNEJ W PRZEWODNIKOWYCH OPISACH ZABYTKOW . . . . . . 184 }2.} PROBLEM WARTOYYCIOWANIA ZABYTKOW I DZIEYY SZTUKI . . . . 197 I AJCZ~YYCIEJ AKCENTOWANE WARTOYYCI - DAWNOYYYY I PI~KNO . 199 PROBLEM OCENY EPOK STYLISTYCZNYCH. STOSUNEK DO BAROKU I ROKOKA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 UWAGI NA TEMAT KONSERWACJI I RESTAURACJI ZABYTKOW . 219 WARTOYYCI NARODOWE I RELIGIJNE . . . 222 }2A ZNACZENIE PRZEWODNIKOW DLA KSZTAYYTOWANIA KANONU ZABYTKOW NARODOWYCH . 234 4 ILUSTRACJE, MAPY I PLANY W PRZEWODNIKACH . . . . . 243 41. KOMPLEMENTARNOYYYY SYYOWA I OBRAZU W PRZEWODNIKACH . . . 244 4. 2 . TECHNIKI WYKONANIA ILUSTRACJI . 255 4} SPOSOBY OBRAZOWANIA ZABYTKOW ARCHITEKTURY I DZIEYY SZTUKI . 26 4 4}1. PANORAMY MIAST . . . . . . . . . . . . . . 266 4P FRAGMENTARYCZNE WIDOKI MIEJSKIE . . . . . . 27 2 6 SPIS TREYYCI 4}} WIDOKI POJEDYNCZYCH BUDOWLI . . 27 6 4}4 WNYYTRZA BUDOWLI SAKRALNYCH I SW IECKICH . . . . . 3 1 3 4}5 MAYYA ARCHITEKTURA, POMNIKI I RUCHOME DZIEYYA SZTUKI . . . . . . 3 1 9 4}6. ARCHITEKTURA JAKO SZTAFAYY . . . . . . . . . 33 0 4+ ILUSTRACJE UKAZUJYYCE ZABYTKI I DZIEYYA SZTUKI A INNE PRZEDSTAWIENIA . . . . . . . 334 45 MAPY I PLANY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 1 5. PRZEWODNIKI WOBEC ROZWOJU BADA ~ HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNYCH NA ZIEMIACH POLSKICH . . . 357 51. AJSTARSZE POLSKIE TEKST Y ZAWIERAJYYCE INFORMACJE O ZABYTKACH . 358 5.2. ROZWOJ STAROYYYTNICTWA . . . . . . . . . . . 366 5.2.1. OD "PO DROYY Y MALOWNICZYCH " DO IN WENTARYZACJI ZABYTKOW . 370 5.2.2. GYYOWNE SRODOWISKA, BADACZE I IC H DZIEYYA . . . 376 5.2.} PROB L EMATYKA WCZESNEGO NAUCZANIA DZIEJOW SZTUKI . 396 5.} POCZYYTKI NAUKOWEJ HISTORII SZTUK I . . . . . . . . 400 5.}1. KOMIS J A HISTORII SZTUKI AKADEMII U MIEJYYMOSCI . . . 402 5.J2. UNIWERSYTECKIE KATEDRY HISTORII SZTUKI - KRAKOW I LWOW . 406 5.}} EWOLUCJA ZAINTERESOWAYY I METOD BADAWCZYCH . . . . . . . . 410 5+ BADACZE SZTUKI JAKO AUTORZY PRZEWODNIKOW . . . . . 4 1 9 5.5. WPYYYW BADAYY NAD SZTUKYY NA TRDYY PRZEWODN I KOW . . . . . . . . . 4 2 7 6. ODDZIAYYYWANIE PRZEWOD IKOW JAKO NARZ~DZIA SYYUYY1CEGO EDUKACJI HISTORYCZ O-ARTYSTYCZ EJ . . . . 435 6.1. ODBIORCY PRZEWODNIKOW . . . . . . . . . . . . 43 6 6.2 . ZARYS PROBLEMATYKI RECEPCJI PRZEWODNIKOW W XIX WIEKU . . . . 447 6.} PRZEWODNIKI W KSIYYGOZBIORACH BADACZY SZTUKI . . . . . . . . . . . . . . . 453 6+ PRZEWODN I KI W DYDAKT YCE HISTORII SZTUKI . . . . . 4 6 3 ZAKOYYCZE IE . . . 475 ILUSTRACJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 7 SPIS TREYYCI BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . 537 WYKAZ POLSKICH PRZEWODNIKOW WYDANYCH DO KOYYCA XIX WI EKU W UKYYADZIE CHRONOLOGICZNYM . . . . . 59 1 SPIS ILUSTRACJI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 7 TOURIST GUIDEBOOKS AND THEIR SIGNIFI CANCE FOR THE POPULARIZATIO OF THE FINDINGS I N THE SP I - IERE OF POLISH A.RT HISTORIOGRAPHY UNTIL THE END OF THE 19TH CE TURY (SUMMARY) . . . . . . . . . 6 1 7 INDEKS OSOB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623 I DEKS MIEJSCOWOYYCI . . . . . . . . . . . . . . . . 639 Spis tresci Wprowadzenie. 9 i. Przewodniki turystyczne jako gatunek literatury PODRÓŻNICZEJ I ŹRÓDŁA DO DZIEJÓW HISTORIOGRAFII ARTYSTYCZNEJ. 27 i.i. Definicje i typologie przewodników. 1.2. Rozwój literatury przewodnikowej w Europie od starożytności do końca XIX wieku. 36 1.2.1. Antyczne początki. 1.2.2. Późna starożytność i średniowiecze - literatura przewodnikowa dla pielgrzymów. 1.2.3. Czasy nowożytne. 1.2.4. Powstanie i rozwój nowoczesnych przewodników turystycznych w XIX wieku. 28 37 42 46 56 1.3. Miejsce przewodników w rozwoju historiografii artystycznej. 69 2. Charakterystyka polskich przewodników POWSTAŁYCH DO KOŃCA XIX WIEKU. 77 2.1. Publikacje przewodnikowe wydane w okresie staropolskim. 78 2.2. Przewodniki dziewiętnastowieczne. 2.2.1. Przewodnik po kraju Józefa Wawrzyńca Krasińskiego. 2.2.2. Przewodniki po miastach. 2.2.3. Przewodniki po zabytkach, muzeach i wystawach. 90 92 95 113 5 Spis treści 2.2.4. Przewodniki regionalne. 2.2.5. Przewodniki po uzdrowiskach. 2.2.6. Pozostałe publikacje przewodnikowe po ziemiach polskich . 2.2.7. Przewodniki po zagranicy. 120 126 131 135 2.3. Przewodniki wobec opisów historyczno-geograficznych i relacji z podróży. 139 2.4. Wpływ rozwiązań europejskich na formę i treść polskich przewodników. 150 3. Zabytki i dzielą sztuki w polskich przewodnikach TURYSTYCZNYCH WYDANYCH DO KOŃCA XIX WIEKU. 1 9 3.1. Treści historyczno-artystyczne w najstarszych opracowaniach przewodnikowych. 160 3.2. Zabytki i dzieła sztuki w przewodnikach dziewiętnastowiecznych. 168 3.2.1. Schematy opisu miast i zabytków. 3.2.2. Rozwój terminologii historyczno-artystycznej w przewodnikowych opisach zabytków. 184 3.2.3. Problem wartościowania zabytków i dzieł sztuki. Najczęściej akcentowane wartości - dawność i piękno. Problem oceny epok stylistycznych. Stosunek do baroku i rokoka. Uwagi na temat konserwacji i restauracji zabytków. Wartości narodowe i religijne. 3.2.4. Znaczenie przewodników dla kształtowania kanonu zabytków narodowych. 168 197 199 211 219 222 234 4. Ilustracje, mapy i plany w przewodnikach.243 4.1. Komplementarność słowa i obrazu w przewodnikach. 244 4.2. Techniki wykonania ilustracji. 255 4.3. Sposoby obrazowania zabytków architektury i dzieł sztuki. 264 4.3.1. Panoramy miast. 266 4.3.2. Fragmentaryczne widoki miejskie. 272 6 Spis treści 4.3.3. Widoki pojedynczych budowli. 276 4.3.4. Wnętrza budowli sakralnych i świeckich. 313 4.3.5. Mała architektura, pomniki i ruchome dzieła sztuki. 315 4.3.6. Architektura jako sztafaż. 330 4.4. Ilustracje ukazujące zabytki i dzieła sztuki a inne przedstawienia. 334 4.5. Mapy i plany. 341 5. Przewodniki wobec rozwoju badań HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNYCH NA ZIEMIACH POLSKICH. 357 5.1. Najstarsze polskie teksty zawierające informacje o zabytkach. 358 5.2. Rozwój starożytnictwa. 366 5.2.1. Od „podróży malowniczych” do inwentaryzacji zabytków. 370 5.2.2. Główne środowiska, badacze i ich dzieła. 376 5.2.3. Problematyka wczesnego nauczania dziejów sztuki. 396 5.3. Początki naukowej historii sztuki. 400 5.3.1. Komisja Historii Sztuki Akademii Umiejętności. 402 5.3.2. Uniwersyteckie katedry historii sztuki - Kraków i Lwów. 406 5.3.3. Ewolucja zainteresowań i metod badawczych. 410 5.4. Badacze sztuki jako autorzy przewodników. 415 5.5. Wpływ badań nad sztuką na treść przewodników. 427 6. Oddziaływanie przewodników jako narzędzia SŁUŻĄCEGO EDUKACJI HISTORYCZNO-ARTYSTYCZNEJ. 435 6.1. Odbiorcy przewodników.436 6.2. Zarys problematyki recepcji przewodników w XIX wieku. 447 6.3. Przewodniki w księgozbiorach badaczy sztuki. 453 6.4. Przewodniki w dydaktyce historii sztuki. 463 Zakończenie. 475 Ilustracje. 483 7 Spis treści Bibliografia. 537 Wykaz polskich przewodników wydanych do końca XIX wieku w układzie chronologicznym. 591 Spis ilustracji. 607 Tourist Guidebooks and their Significance for the Popularization of the Findings in the Sphere of Polish Art Historiography until the End of the 19ТН Century (Summary). 617 Indeks osób. 623 Indeks miejscowości. 639 Tourist Guidebooks und their Significance for the Popularization of the Findings in the Sphere of Polish Art Historiography until the End of the 19th Century (Summary) Tourist guidebooks constitute an important part of art historiography, as ever since the ancient times, important information concerning historical monuments and works of art, has been published in them. The oldest guide book, whose content has been preserved intact until the contemporary times, that is Pausanias’ Descriptions of Greece, dating back to the 2nd century A.D., contains numerous descriptions of temples and monuments, and that is why, it is regarded as an important example of literature devoted to art. Descriptions of sacred places aimed at pilgrims had been written in the mediaeval times. The city of Rome was one of the places which enjoyed par ticular popularity and ever since then it had also become a city which was most frequently described in guidebooks. The work entitled Mirabilia Urbis Komae written in the 40’s of the 12th century, was subsequently copied and modified on numerous occasions which consequently resulted in the fact that the title of this specific publication began to operate as a collective term referring to the numerous descriptions of Rome created specifically for the use of pilgrims. Initially, these descriptions had been circulated in the form of copied manuscripts, but shortly after the invention of print, they also began to be published. The modern era brought about an increased interest in the culture of for eign countries, a development of humanism, and also numerous educational 617 Summary trips of the more affluent and better educated social classes. Numerous guide books and handbooks concerning the art of travel had been written in the 17th and iSth century for the participants of this movement which came to be known as the Grand Tour. Apart from that, there also appeared the first road guides which focused mainly on supplying their recipients with practi cal information and advice concerning the possibilities of accessing various sights and places. The oldest guidebooks had a lot in common with the other types of travel literature, particularly with travel accounts; due to this fact, it is sometimes difficult to determine which type of travel literature a given work belongs to. It is only the 19th century that saw the emergence of a truly modern type of tourist guidebook, which was characterized chiefly by the fact that it con tained a large amount of practical tips which were in most cases listed at the very beginning of the publication; the new type of guidebook was also char acterized by a specific type of narration which focused around the suggested sightseeing routes. There also arose publishing houses which specialized in creating these kind of guidebooks, such as the publishing house belonging to Karl Baedeker in Germany or John Murray in England. Other publish ers often imitated the solutions introduced by them, such as the handy for mat of the books, the differentiated font size, star rating system referring to the most important tourist attractions and destinations etc. Similarly as the earlier publications, the 19th century guidebooks also contained a lot of information concerning historical sights and their publishers sometimes even employed art historians to write certain fragments of the text. The Polish tourist guidebooks published prior to the year 1900, make up a vast group of over або publications, a decisive majority of which con stitute 19th century publications. The oldest of the researched works, had been written in the first half of the 17th century and concerned the two most important Polish cities: Cracow and Warsaw. Guidebooks devoted to foreign countries which often constituted translations from foreign publications, such as Delicje ziemie włoskiej (Attractions of Italy) or Andrea Palladio’s guide to ancient Rome, translated into Polish by Franciszek Cezary in 1614, also arose in the 17th century. The amount of information relating to historical monuments and works of art to be found in these old Polish guidebooks is 618 Summary so considerable that one may readily recognize them as prominent examples of modern art historiography. After a period of a certain slowdown in the Polish travel writing which occurred in the 18th century, there followed a time of development of these types of publications in the ışth century. The guidebooks written at that time, had been created during the difficult period of partitions, when the en tire Polish territory had been divided among three partitioning powers. For this reason, it was not possible to create publications whose scope would cover the entire territory of the Polish state. During this period, it were still the cities (mainly those situated on Polish territories, but also foreign ones) that the majority of these publications focused on. Apart from that, there also appeared travel guides which were devoted to specific monuments, mu seums and exhibitions, as well as spa towns and mountainous areas. The importance of tourist guidebooks for the development of art his toriography, as well as the relationship between these publications and art knowledge, which was in the process of being shaped in the 19th century, con stitute very interesting issues which up until now have not been properly and thoroughly researched. The studies which have been devoted to this problem, whose results have been presented in the book, allow us to fully appreci ate the role of travel guidebooks as important publications referring to art and art history. In this context, it is particularly interesting and worthwhile to study the 19th century guidebooks, as the latter ones arose at the time when there appeared the first scientific efforts to study art monuments; ini tially, these efforts had focused chiefly on the reconstruction of their history and on underscoring their tremendous significance as national monuments, only to evolve in time in the direction of scientific art history. It is worth emphasizing at this point that among the authors or co-authors of many guidebooks, one finds many art historians, such as among others, Ambroży Grabowski, Józef M^czynski, Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Adam Honory Kirkor, Stanisław Kunasiewicz, or Władysław Łuszczkiewicz. The analysis of the historical and art content included in the guide books shows that in the majority of cases, their authors possessed the nec essary knowledge with regard to specialist terminology referring particu larly to the sphere of architecture. In the researched publications, one finds 619 Summary unquestionable signs of the process of perfecting and enriching the concep tual apparatus, particularly as regards expressions and specialist terminol ogy referring to various styles. This concerns above all the guides to Krakow which was the most frequently described Polish city among the analysed publications. One of the important issues associated with the historical and art content included in the old Polish guidebooks was that of the evaluation of historical monuments and works of art. Due to the fact that among one of the most important objectives of a travel guides was to encourage the reader to visit a given place, a decisive majority of these opinions had a rather positive ring. In most cases, the authors of travel guides were able to perceive the histori cal value as well as the beauty of the buildings and works of art which they described. The relatively few and rather uncommon critical views appeared only in the latter half of the iqth century and referred chiefly to the Baroque and Rococo art works. They were clearly associated with the contemporary approach of art historians (no only Polish ones) to the individual stylistic periods in art. Mediaeval art was looked upon as an object of delight, and ever since the times ofJacob Burckhardt, so was the Renaissance, whereas the 17th and 18th century artefacts were often criticised. Yet, generally speaking the guidebooks tended to be more favourable towards the declining phase of the modern period rather than other publications devoted to art histo ry. Their authors usually abstained from expressing negative opinions and sometimes they even praised the Baroque artworks, particularly those which tended to have more classicizing forms. With regard to some monuments and works of art, such as Marian images or crucifixes, it was often the religious values and sometimes also patriotic, national ones (closely linked to the former) that were being cited. Refer ences to the history of Poland and the former national glory appeared in the context of historical monuments which often evoked these types of as sociations (for instance the Wawel castle or the Jasna Góra monastery), but traces of Polishness were often being looked for in publications devoted to foreign cities, such as Vienna, Rome or Paris. This emphasis on the patriotic and religious values (in spite of the censorship which was particularly strict under the Prussian and Russian partition), undoubtedly bears testimony to 620 Summary a certain specificity of the Polish guidebooks against the background of the contemporary European travel guide literature. Another extremely important issue which recurred on a number of oc casions in the book was that of the relation between the 19th century Polish guidebooks and art research. The author succeeds in proving that the old est guide books were par excellence scholarly, academic studies which con stituted the main bulk of the early research devoted to cultural heritage. In this context, one should mention particularly, the publications of Ambroży Grabowski on Krakow, Łukasz Golçbiowski’s guides to Warsaw, Seweryn Zenon Sierpinski’s guides to Lublin and, to some extent also Adam Honory Kirkor’s guide to Vilnius. Yet already at the beginning of the latter half of the 19 th century, there appeared the first signals that the content of guidebooks should be adjusted to the level of the recipients who were not specialists in the field of art history. In the year 1875, painter and art historian Władysław Łuszczkiewicz declared openly in his writings that travel guides should be created on the basis of entirely different principles than academic disser tations devoted to art history. The last quarter of the century constituted a period during which the authors of Polish guidebooks resorted to and made use of the scientific achievements in the sphere of art history, and in this way they effectively contributed to popularizing the knowledge art history among the general public. An important role in the popularization of historical and art monuments was also played by illustrations which appeared in many of the researched publications. The illustrations in question constitute a rich and varied icono graphie material which comprises, above all, the views of specific monu ments of architecture. The authors of the guidebooks also presented city panoramas and fragments of city views in their publications; they showed the interiors of churches and palaces, and even selected works of art. Without a doubt, the illustrations adorning the guidebooks, constitute an important part of the 19th century iconography devoted to art; they are closely related to other works of contemporary graphic art as well as to photography. Plans and maps, included chiefly in city and spa guides, constituted another valu able element which complemented illustrations in their role of portraying architecture and highlighting important artworks. 621 Summary One may put forward a hypothesis that the ışth century Polish travel guides had played an important role as an instrument of historical and arts education. Λ decisive majority of them contain a substantial amount of in formation related to historical monuments and works of art; many of them also contain illustrations. Λη analysis of various comments and references relating to guidebooks and the reviews devoted to them, published in the contemporary press, leads one to the conclusion that the publications in question aroused a considerable interest among the public and were generally highly valued. Undoubtedly, thanks to the guidebooks, many of their readers were able to broaden their knowledge of the monuments and works of art described in them. Key words: art historiography, guidebooks, monuments of art, history of traveling and tourism Słowa kluczowe: historiografia artystyczna, przewodniki, zabytki sztu ki, historia podróżowania i turystyki Translated by Piotr Mizia Indeks osobowy Ball John 68 Balus Wojciech 19, 72, 215, 224, 370, 380, 414, 418 Banach Andrzej 243-244, 256-258 Banach Jerzy 237, 265, 267, 278, 291, 372 Bandtkie Jerzy Samuel 384 Bania Zbigniew 117,151, 301 Bartnicka Kalina 396, 398-399 Bartnik Renata 265 Bartoszewicz Julian 377-379 Bartoszewicz Kazimierz 101,138,176,196, 205, 209, 216, 220, 227, 230-231, 246, 279-280, 292, 305, 348, 432, 458, 470 Bartsch Adam von 378 Barycz Henryk 142 Batowski Zygmunt 410, 415 Bay Carlo Antonio 215 Bąk-Koczarska Celina 388 Bykowski Klemens 465 Beauvais Vincent de 70 Becker Felix 382 Bednarek Anna 262 ,, Bednarz-Grzybek Renata 464 Bellotti Józef Szymon 217 Beilotto Bernardo 274, 294 Benedykt, kanonik bazyliki św. Piotra 44 BonsdorffJózef 114, 328, 423 2 BeplerJilİ29 Ackerman James S. 47 Aigner Chrystian Piotr 185, 208, 301, 377 Alberti Leon Battista 71-72 Alberti Leonardo 48 Aleksander I, car Rosji 293 Aleksander Mazowiecki, bp 327 Alt Rudolf von 250 Alto Giovanni - zob. Hoch Johann Amborski Jan 424 Andriolli Michal Elwiro 149, 251, 284, 305 Andrzejewska Jadwiga 436 Anna Jagiellonka, królowa Polski 323-324 Antoniewicz Feliks ֊ zob. Jerzykowski Antoni Antoniewicz Jan Bołoz 410-411, 414-415, 418, 472 Anzelm Polak 78-79, 361 Arkulf 43 Arystoteles 87 Augustyn z Hippony, św. 70 Baedeker Ernst 57 Baedeker Karl 9, 32, 57-64, 66, 74, 77, 136,152-154,156 Baedeker Karl II 57 Bakos Ján 234 Balicki Karol 250 Baliński Michał 143-144,236,369,392,428, 623 Indeks osobowy Bernatowicz Tadeusz 79-80, 215, 293, 361 Betlej Andrzej 141 Bewick Thomas 260 Beyer Karol 259, 262 Bęczkowska Urszula 387-388 Białostocki Jan 12-13, 4^, 71, 3^5, 376-378, 382, 384, 389-390, 396, 414 Biancini Laura 44-45 Bieleń Zdzisław 405, 455 Bielski Joachim 141 Bielski Marcin 140 Bieniarzówna Janina 10,13, 83-85 Bieńczyk Grzegorz 90, 343 Biernaczyk Jarosław 426 Bigaj Przemysław 70 Bińkiewicz S. 349 Black Jeremy 51, 54 Blanc Charles 408 Blaschke Kinga 386 Błotnicki Edward 108, 176, 232, 259, 270, 285, 298, 300, 304, 451, 459 Bochnak Adam 14, 34, 401, 404-405, 409, 411, 413, 416 Böckh August 418 Bode Wilhelm 417 Bolesław I Chrobry, król Polski 115, 225226, 326, 369 Boner Izajasz 162 Bonifacy VIII, papież 45 Bonisławski Ryszard 284 Boromeusz Karol, własc. Carlo Borromeo, abp, św. 365 Borowska-Antoniewicz Jadwiga 265 Borromini Francesco 219 Boudard Jacqueline 9, 57 Bourrit Marc Theodore 68 Bralion Nicolas de 54 Bratuń Marek 50-51, 53-54, 72,142 Bredekamp Horst 406 Brensztejn Michał 425 624 Breydenbach Bernhard von 46 Brilli Attilio 48, 57 Briułłow (Brulow) Karol 207 Brockhaus Friedrich Arnold 280, 320 Brodowski Józef 399 Brodziński Kazimierz 399 Broński Krzysztof 109,128, 221, 445, 464 Brosig Alfred 265 Brown Horatio 67 Bruce David Μ. 9, 57-60, 62, 74,140 Brydak Jędrzej 259, 298-299, 343 Bryl Mariusz 410, 415 Brzeski Aleksander 84, 437 Buczek Karol 360 Buczkowa Irena 265 Buonarroti Michał Anioł 363, 387, 390, 308 Burckhardt Jacob 13, 65-66, 73, 387, 414, 417, 432, 469, 478 Burkot Stanisław 90,144-147,148-149, 235 Bursian Conrad 408 Buszard Ludwik 238 Byron George Gordon 58 Caldana Alberto 9, 48 Camden William 52 Canavesi Hieronim 206 Caravaggio Michelangelo Merisi da 54 Casson Lionel 39-40, 42-43 Cellarius Andreas 141, 371 Cezary Franciszek 11, 83-84, 86-88, 150151,162,166-167, 3^4, 437'43$, 475 Charewiczowa Lucja 108, 424 Chochorowski Jan 157 Chodkiewicz Aleksander 258 Chodorowicz Ignacy 103-104,155,176,178, 188, 191, 201, 204, 261, 267, 270, 282, 293, 3°3, 423, 45°, 459 Chopin Fryderyk 324 Chrzanowski Tadeusz 238 Indeks osobowy Chrząński Teodor 373 Delumcau Jean 45 Chwalba Andrzej 468 Demetrykiewicz Włodzimierz 157, 192- Ciampi Sebastiano 398 Ciepłowski Stanisław 10, 90, 101-102,104 193, 221, 421 Dębski Józef 307 Cimabue 71 Dietl Józef 128, 326 Clough A. H. 66 Dietrich Fryderyk Krzysztof 248, 256, 273- Cochin Charles Nicolas 54-55 274, 293, 296-297, 372 Cook Thomas 17, 56, 63-65 Dilthey Wilhelm 418 Corazzi Antonio 209, 295, 303 Correggio Antonio Allegri da 187 Diodor 39 Cuddon John A. 30, 39 Długosz Jan 140, 359-360, 371, 375 Cybula Iwona 150 Dobraszczyk Paul 9, 59 Cyrankiewicz Stanisław 120 Domenichino, właśc. Domenico Zampieri Długopolska Iwona 360-361 Czacki Tadeusz 370 54 Czajewski Wiktor 16,105,118,154,178,180, Dorszewski Kazimierz 115, 179, 206, 208- 191, 207, 209-210, 217-218, 221-222, 228, 209, 225-226, 240, 316, 326, 426, 439, 234, 240, 246, 251, 263, 267, 271, 276, 283, 47° 292-296, 298, 301, 303, 317, 325, 329, 333, Drėma Vladas 265 Duda Jerzy 10, 34, 81, 85, 90, 96-99 335’ 347’ 354’ 431’ 442,445 Czarnocka Krystyna 257 Dudrak Andrzej Jan 261 Czartoryska Izabela 33,116-117,148, 179- Dunaj Bogusław 31 180, 200, 239, 247, 258, 297, 370, 419, Dunajska Anna 12, 40 444, 452, 460, 464-466 Czartoryski Adam 397 Dunikowski Emil Habdank 135,148, 439 Czechowicz Szymon 176, 207, 397 Dürer Albrecht 72, 408 Czerner Olgierd 265 Dvorak Max 12, 417 Durand Jean-Nicolas-Louis 398 Czołowski Aleksander 109, 119,170,178, Dworski Tadeusz 128-129, H0, 194, 204, 207, 218, 232, 246, 286, 300- 302’ 317, 351, 354, 424 Czyżewski Krzysztof 321 24б, 308, 311, 334, 338, 344, 439, 466-467 Dybiec Julian 402-403, 467 Dziechcińska Hanna 141, 362 Dzieduszycki Włodzimierz 118-119, 180, Danckers de Rij Peeter 187 Dante 414 Davison Gideon Minor 63 419, 432 Dziekonski Józef Pius 210, 221, 283, 290 Dąbrowska Judyta 389 Egeria 43 Dąbrowska-Budziło Krystyna 265, 267 Eitelberger Rudolf 416-417 Dąbrowski Mieczysław 101, 170, 176, 211, Ekielska-Mardal Anna 400 217, 246, 251-252, 280, 292, 320, 324, Ekielski Wladyslaw 422 Eljasz Stanislaw 123,153 353’ 421-422 Décultot Elisabeth 72 Eljasz Walery 18,122-123,153,182, 241, 250, 625 Indeks osobowy 252, 254, 261, 263-264, 289-290, 308, Friedlein Daniel Edward 250 311, 335'339- 34b 343 426-427,437,439- Friedlein Józef 250 443, 448-450, 460, 467, 470 Engelmann Godefroy 258, 281, 296, 308 Frycz Jerzy 375 Fryderyk Jagiellończyk, abp 323 Ens Gaspar 88 Frydrychowicz Romuald 111-112, 271, 287, Estienne Charles 49 322, 419, 463, 469 Fryze Feliks 103-104,155,176,178,188,191, Estreicher Karol ml. 83 Estreicher Karol st. 83, 464 201, 204, 261, 267, 270, 282, 293, 303, Estreicher Stanislaw 88, 386 423, 450, 459 Fabiariski Marcin 413 Fajans Maksymilian 238, 259, 269, 383 Fajnhauz Dawid 426 Gacowa Halina 425 Gaddi Taddeo 71 Farnese Alessandro 162 Gaj Jerzy 139 Galant Katarzyna 235 Faryna-Paszkiewicz Hanna 386 Galarowicz Jan 197 Fidiasz 41 Gall Anonim 359 Fijałkowski Wojciech 324 Gassan Richard 63 Filostratos Lemnios 70 Gautier Theophile 67 Firlej-Buzon Aneta 20 Gdeczyk Stanislaw 110,112, 144, 156, 176, Fischer von Erlach Johann Bernhard 219 186, 194-195, 203, 227, 232, 240, 253, Flasieński Jan 136, 152,186, 204, 209-210, 261, 264, 286, 322, 327, 426, 430, 460, 345, 439-441, 463, 466 Flatt Jerzy Beniamin 143 477 Gedi Marek 157, 221, 388, 407, 452, 468 Flatt Oskar 132, 214-215, 259, 262, 269-270, Gell William 73 345, 461 Flatz Gebhard 210 Ghiberti Lorenzo 364 Giotto di Bondone 71 Fleck Juliusz Volmar 259 Glücksberg Jan 101 Florentino Bartolomeo 172 Głodek Marzena 44 Fluda-Krokos Agnieszka 25 Głowacki Jan Nepomucen 237, 250, 268, Fontana Baltazar 322 Fontana Jakub 215 279, 280, 296, 306-308 Glówczewski Wladyslaw 350 Ford Richard 30, 62 Głuchowski Franciszek Mieczysław 128, Förster Ernst 408 246, 344, 439 Franciszek I Habsburg, cesarz Austrii 327 Goethe Johann Wolfgang 147 Franciszek Józef I, cesarz Austrii 109 Gojniczek Anna 455-456 Freeman Edward 74 Gołębiowski Łukasz 34, 83,102,169,172- Freitag Wolfgang Μ. 12, 30, 39, 41, 47-48, 173, 178, 185, 199-200, 228, 239, 253, 65. 69-7°, 72'73 Frey Dagobert 12 Frey Jan Zachariasz 237 258, 276, 295, 420, 428, 458-459, 462, 626 466, 468, 479 Gomulicki Wiktor 104,152,154, 203, 206, Indeks osobowy 208, 246, 261, 282-283, 293, 298, 303, Heimberger J. A. 101, 246, 280, 320, 329. 325, 337, 431, 450, 459 Goodwin Gráinne 9, 62, 479 353-354, 459 Helena, wl. Flavia Iulia Helena, św. Goryński Jan 78, 361 Heliodor 39 Goszczyński Seweryn 147 Hemerling Kazimierz 125, 439 Górka Andrzej 206 Hendel Zygmunt 409 Górzyński Władysław 13, 34, 358 Henryk Walezy, król Polski 80 Grabowski Ambroży 13,18, 33-34, 94, 96, Hemas Czeslaw 47, 82, 165 102,106,114,144,156-157,168-170,172- Herndon Christopher Michael 12, 37, 39. 174, 179, 182, 185, 199-200, 224-225, 41, 48 227, 239, 245-246, 249-251, 254, 257- Herodot 139-140 258, 260, 262, 267-268, 273-274, 276, Himmelblau Izaak Mendel 99, 189, 205, 278-280, 291, 296-297, 299 306-308, 459 315-316, 321-323, 327, 329-332, 336, 339- Hinrichsen Alex 9, 58 340, 346-348, 369, 375- 377, 385-386, Hoch Johann 54 396, 420, 422-423, 428-429, 437, 441, Hoffbauer Henryk 124 444, 446-448, 458-459, 462, 466, 470, Hoffinanowa Klementyna z Tańskich 144, 146, 235, 448 476-477, 479 Hollender Antoni Julian 109,119, 223-224, Granville Augustus Bozzi 68 Gregorowicz Jan 124, 460 Gregorowicz-Metz [Ručinską] Anna 400 232, 285, 300-301 Gretschel Karol 135, 439 Homer 38 Honnecourt Villarda de 70 Gretton John R. 59, 62 Hrdina Johann Nepomuk 250 Griffiths Devin 20 Husserl Edmund 19 Grochowski Stanislaw 87 Grodziski Stanislaw 403 Ibrahim ibn Jakub 140 Grosseteste Robert 70 Idźkowski Adam 191, 209 Grot Jan, bp 189 Illinicz-Zajdel Ludomir 251 Grzęda Mateusz 412 Ingarden Roman 197-198 Gucewicz Wawrzyniec 209, 392 Gurlitt Cornelius 74, 412, 417 Inlender Adolf 134,153,196, 289, 299, 309, Habicht Christian 40-41 Jabłonowski Aleksander Jan 363 Hagen Ernst August 413 Jabłonowski Jan Stanislaw 363 Haller Jan 360 Hamilton Jill 56 Jabłonowski Stanislaw Jan 52,109 Hannon 38 Jachowicz Eryk 104 Hare Augustus J. C. 67 Hegel Georg Wilhelm Friedrich 416 3X7- 337- З40, 345, 442 Jacek, św. 322 Jackowski Antoni 42, 79, 359-360 ՛, 386, Jadwiga Andegaweńska, królowa Polski, św. 231 627 Indeks osobowy Jakóbczyk Witold 395 Jakub Starszy, św. 42, 45 Jakubowski Tomasz 265 Jan I Olbracht, król Polski 323 Jan II Kazimierz, król Polski 226, 230 Jan III Sobieski, król Polski 175, 200, 212213, 226, 228-229, 315, 317, 325, 327 Jan Kanty, św. 163, 318, 322 Jan z Würzburga 43 Jan ze Sliwina - zob. Kirkor Adam Honory Janonienė Rūta 391 Janota Eugeniusz 122, 152, 419, 449, 460, 467 Janowski Aleksander 405 Januszewska-Jurkiewicz Joanna 108, 224, 448 Januszewski Jan 81,161 Jarowiecki Jerzy 455, 457 Jarzębski Adam 13, 55, 82-83, 85,160,163165,167, 364, 366, 438, 457, 476 Jasieńczyk-Jabłoński Antoni 301 Jasieński Henryk 480 Jasiewicz Zbigniew 376 Jastrzębska Agnieszka 10,115, 249 Jaśkiewicz Aleksander 265 Jaworska Jadwiga 265 Jaźwierski Jacek 54 Jerzykowski Antoni 111,154,156,171,176, 204, 209, 232, 246, 351, 426, 470, 477 Joanne Adolphe 63 Johnston Gordon 9, 62, 479 Józef II Habsburg, cesarz 327 Jurkowska Hanna 239 Justi Carl 412 Kaczanowska Maria 238 Kaczmarek Jarmila 374 Kaczmarek Marian 79, 361 Kadłubek Wincenty 359 628 Kajos 38 Kalinowski Lech 15,358, 401-403, 406-409, 411-412, 416 Kallimach Filip 323-324 Kamionka-Straszakowa Jadwiga 234, 239, 241 Kant Immanuel 19 Kapuściński Ryszard 140 Karaś Kazimierz 295, 325 Karlholm Dan 12, 66, 73 Karłowska-Kamzowa Alicja 374, 394-395 Karol Habsburg, arcyksiężę austriacki 327 Karol VI Habsburg, cesarz 218 Karol Wielki, cesarz 231 Karpiński Franciszek 371 Kartezjusz, właśc. René Descartes 19 Kasperowicz Ryszard 13, 66, 386-387 Kasprzykiewicz Feliks 350 Kaulbach Wilhelm von 412 Kazanowski Adam 82,163-164, 438 Kazimierz I Odnowiciel, władca Polski 225 Kazimierz III Wielki, król Polski 114, 237, 262, 323, 328, 368, 371 Kazimierz IV Jagiellończyk, król Polski 323 Kazimierz Jagiellończyk, św. 226 Keates Jonathan 32, 49, 57, 62, 67 Kekulé Reinhard 74 Kęder Iwona 265 Kiliańczyk-Zięba Justyna 11, 80-81, 85, 421 Kirkor Adam Honory 18, 32,107-109,144, 156, 170, 173, 178, 182, 186-187, 189, 195, 201, 204-207, 209, 215, 221, 223224, 226, 231-232, 239, 245-248, 257, 263, 268-269, 275, շ85, З1^, 349-350’ 393, 420, 425, 428, 431, 437, 444, 447՜ 45°, 458'459, 466, 476-477, 479 Klaczko Julian 413-414 Kleczkowski Antoni 99-101,155, 211, 220, Indeks osobowy 222, 225, 230-231, 249, 254, 261, 272, Kościuszko Tadeusz 227, 328 279-281, 296, 299-300, 302, 305-306, Kottówna Aniela 99-100 308, 314, 316, 318-322, Յշ8, ЗЗ2’ 335’ Kowalczuk Michał 134,193, 246, 263, 271, 277, 301, 3°9, 34°, 344, 35°, 353, 424, 353'354, 439’ 441, 459 Klein Franciszek 409 432’ 457’ 465, 47° Kowalczyk Agnieszka 145,147-148 Klein Johann August 58 Kowalczyk Jerzy 359, 372, 376-377, 380-381, Kleiner Juliusz 80 383, 399 Kluczycki Jakub 144 Kmietowicz Franciszek 95, 129-130, 289, Kowalczyk Małgorzata Ewa 13, 363 Kozicki Władysław 410, 415 310, 318, 326, 334, 339, 344, 442 Kozina Irma 190 Kmita Jerzy 198 Kozińska-Witt Hanna 10, 99 Kobielski Dobroslaw 265 Kozłowski Karol 111,154,156,171,176,183, Kobierzycki Stanislaw 360 186, 195, 201, 209, 218, 226, 246, 286, Kochanowski Jan 237 298, 301-302, 304, 351, 463, 477 Kognowicki Kazimierz 89, 166, 243, Krakowski Piotr 234 437-438 Krantz-Domasłowska Liliana 20 Kolberg Oskar 236 Kolbuszewski Jacek 10, 28, 30, 34, 68,122- Krasiński Józef Wawrzyniec 92-94, 133, 151-152,155,169,172,185,199, 223-224, ւշ3, 45, 385 239, 245, 248-249, 256, 273-274, 276, Kołaczkowski Józef 128,130,182, 246, 344, 439 Kołłątaj Hugo 402 Komorowski Waldemar 265 Konarski Jan, bp 213 Konstanty Pawłowicz Romanow, książę rosyjski 372 Konstantyn Wielki, cesarz rzymski 42 Kopernik Mikołaj 206, 325 Kopff Leon 95,128,182, 289, 310, 318, 326, 282, 293, 295'297’ 342’ 344, 340-347’ 419, 439-441, 448, 456, 460, 462, 466 Krasny Piotr 24, 72,106, 215, 365, 379, 413, 452, 456 Kraszewski Franciszek 454 Kraszewski Józef Ignacy 23,144,147, 235236, 377, 381-382, 385, 392-393, 395. 426-428, 443, 448-449, 454-461 Krawczyk Barbara 462 Krejča Aleś 260 Kremer Józef 385-388, 390, 399-400, 403, 408, 449, 458 Kremer Karol 219, 374-375, 384, 387-388. 334 Kordecki Augustyn 325, 328 Korneliusz Nepos 87 Korotajowa Krystyna 83 Korzun Abdon 263 4θ3 Koshar Rudy 9-10, 29, 58, 60-61, 64, 74, Kretkowski Władysław 465 Krieger Ignacy 271, 315, 321 479 Kromer Marcin 80,140, 360 Kossakowski Jan Nepomucen 363 Kruczek Zygmunt 24, 51, 64, 81, 91, 236 Kostkiewicz Jędrzej 350 Kruk Mirosław Piotr 412 Kostkiewiczowa Teresa 20 Kruszyński Tadeusz 229 Kostuch Lucyna 40 629 Indeks osobowy Krynicki Konstanty 16,133, 252, 261, 264, 271, 288-289, 299, 303, 305, 309, 318, 325, 328, 333, 336-338, 345, 461, 465 Księżarski Feliks 209-210 Kubicki Jakub 293 Kucharczyk Grzegorz 121, 394 Kucharski Adam 141 Kuczman Kazimierz 453 Kudłacz Katarzyna 309 Kugler Franz 73-74, 416 Kulczycki Jerzy Franciszek 327 Kulczycki Zbigniew 36-37, 68, 80,123,127, 141,150, 236, 440 Kulerski Wiktor 112-113,126-127,145, 228229, 234, 460 Kultermann Udo 66,70-71, 73 Kunasiewicz Stanisław 34, 108-109, 154, 170, 178, 201, 206-207, 221 226-227, Lasseis Richard 50, 52 Lauro Giacomo 54 Lechicki Czesław 103, 423 Lelewel Joachim 258, 367, 394 Lemercier Joseph Rose 258, 306, 332 Lenartowicz Teofil 236 Leonardo da Vinci 408, 413, 415 Leopold I Habsburg, cesarz 327 Lepszy Leonard 405, 409, 421, 463, 467 Lerue Adam 373 Leszek Biały, książę krakowski 175 Leszek Czarny, książę krakowski 175, 323 Lettonne Ludwik 259 Levandauskas Vynautas 392 Levi Peter 41 Lewińska Barbara 455, 468 Libelt Karol 394, 400 Lichocki Filip 347 Lintel Amy Μ. von 12, 74 298, 354, 420, 424, 432’ 445, 45L 453, 459, 466, 476 Lipiec Józef 197 Künig von Vach Hermannus 46 Lipiński Tymoteusz 143, 236, 369, 392, 432 Kunińska Magdalena 19, 358, 400-401, Lister William B. C. 9, 62 Litwornia Andrzej 11, 86-87,166, 438 408, 411, 416-417 Kurek Artur 91, 236 Locke John 53 Kurowski Franciszek Ksawery 378 Lohmeyer Carl 152 Kurzej Michał 24, 379 Lompa Józef 115, 173, 231, 239, 248, 250, 287, 325, 327-328, 352, 439, 456, 459 Kwapis Olaf 44-45 Kwaśnik Maria 10, 34 Lübke Wilhelm 229 Kwiatek Aneta 145,148 Ludwik XIV, król Francji 193 Kwiatkiewicz Marcin 361 Ludwik XV, król Francji 191,193 Ludwik XVI, król Francji 193 Labrot Gerard 47-48 Lukian z Samosaty 70 Labuda Adam S. 24, 358, 406 Lacroix Paul 383 Łapiński Stanisław Jan 130, 246, 344, 354 Lalewicz Janusz 436 Lepkowski Józef 23, 81, 94,100,106, 248, Lanckoroński Karol 409 375, 377, 383, 385, 388-390, 400-401, Lanfranco Giovanni 180 403, 407-408, 416, 420, 446, 449, 451Lange Antoni 237 461, 463, 467-470, 480 Langer Sebastian 257, 268, 330-331, 336, Lepkowski Ludwik 250 Łętowski Ludwik 114 340 630 Indeks osobowy Łobeski Felicjan 391 Matejko Jan 210, 399, 412 Łomnicka-Zakowska Ewa 255 Maternicki Jerzy 435 Łopaciński Hieronim іб, 23, 405, 425, 448, Matwijów Maciej 471 454-461, 480 Łopacki Jacek Augustyn 216 Maundeville John de 43 Łubieńska Adela 95,127,130, 310 Μ ączak Antoni 29-30, 43, 49-50, 52, 55, 71, Ługowski Jan 141 88,141,147 M^czyński Józef 96-97, 114, 169-170, 173- Lukasiewicz Krzysztof 245 Mazurkiewicz Józef 456 Łukasz Ewangelista, św. 231-232 174,179,187-190, 212-214, շւ6, 223-225, Łukaszewicz Józef 395 227, 234, 245, 259, 273, 278, 291, 297, Łuszczkiewicz Wladyslaw 15, 32, 98-99, 101,126,155-156,170,174,177,189-190, 299-300, 304-306, 314-315, 332-333, 347, 362, 380, 420, 422-423, 428-429, 431, 192,196, 205, 210, 213-214, 216-217, 219՜ 447, 458, 462, 466, 470, 476, 479 220, 222-223, 231, 234, 246, 259, շ6ւ, Mead William Edward 53 273-274, 276, 279, 292, 298-299, 305, Memling Hans 137 Յօ8, 314, 319, 329, 332, 390, 401, 403- Mengs Anton Rafael 180 405, 409, 411-412, 416, 420-423, 429- Merski Janusz 85, 93 Messyng Aleksander 104 432, 439’ 444, 458-459, 476, 478'479 Michał Korybut Wiśniowiecki, król Pol MacCannell Dean 240 Maciej z Miechowa 360 ski 212-213 Mickiewicz Adam 236, 326 Maciejowski Bernard, bp 81, 365, 437 Midura Franciszek 370 Maderno Stefano 363 Mahomet 43 Miedema Nine Robijntje 44, 47 Mierzyński Zdzisław 128, 130, 312, 338 Majer Józef 173, 403, 461-462, 464, 466 Mieszko I, władca Polski 115,140, 225-226, 326 Majeranowski Konstanty 96, 278, 462, 466 Mieszko II, król Polski 225 Malchus 232 Mieszkowski Piotr 50, 77 Malicki Marian 83 Malinowska Elżbieta 149 Mikołaj I, car Rosji 228, 293, 372 Malinowski Jerzy 358, 391-392, 397-398 Mikołajski Olgierd 307 Małkiewicz Adam 14, 34, 358, 376, 384, Mikos von Rohrscheidt Armin 51, 435, 386, 388, 391, 399-402, 407-418, 421 Mancini Giulio 53 Marchwiński Roman 80 476 Mikulski Franciszek 97-98, 155, 213, 224, 246, 262, 278-280, 320, 340, 423, 45, Marconi Henryk 210, 324, 333 47° Miltner Jindřich Otakar 97, 155,170,174Marek Jacek 25 Maria Kazimiera (Marysieńka), królowa 177, 202-203, 213, 222, 231, 260, 278, Polski 175 Markiewicz Anna 52,142, 362-363 Marecki Józef 372 305, 340, 421, 423, 429, 463, 466, 470 Miłkowski Stanisław 101,126,176, 227 Miłkowski Władysław 99,114, 213 631 Indeks osobowy Milobçdzki Adam 364 Nugent Thomas 55 Minor Vernon Hyde 72-73 Misson François Maximilien 52-53 Mistrz Grzegorz 44 Miszczak Ewa 370 Obogi Oswald 134,153,136, 204, 218, 283, 300, 312-313, 322, 324, 340-341, 345, 442, 463 Mniszech Michał 370 Odrowąż Iwo 175 Mommsen Theodor 74 Odrzywolski Sławomir 323, 353, 403, 422 Moraczewski Jędrzej 374, 432 Odyniec Wacław 77 Morawska Teofila Konstancja 364 Ohler Rorbert 46 Morawski Szczęsny 351 Oleszczyński Antoni 373 Morelli Giovanni 408 Oleszczyński Władysław 326 Moryson Fynes 48-43 Mossakowska Wanda 262 Oleśnicki Zbigniew, bp 327 Moszyński August 363 Omilanowska Małgorzata 223, 274, 301, Movna Marianna 10,103, 300, 471 Muczkowski Józef 384 303 Opaliński Dariusz 10-11,14, 16, 30, 32-36, Oleszkiewicz Józef 207 Murray John 3, 57-67, 74, 77, 33,136,152- 38-33, 45, 77-78, 84, 30, 32, 34, 38-100, 154,156 Murray John II 32, 58 152-153, ИЗ» 223 22$’ 243’ 342'34T 419, Murray John III 58 Muthesius Stefan 401, 411 Mycielski Jerzy 405, 403, 463, 468-463 110,112-113,115-116,120-121,127-123,131, 441, 443 Opaliński Łukasz 364 Orda Napoleon 238 Orłowicz Mieczysław 34 Nakoneczny Tomasz 13 Ossoliński Józef Maksymilian 471 Napierkowski Artur 33, 243-250, 261, 281 Ostaszewska Danuta 11,13, 80, 82-83, $5՜ Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów 206 86, 88-83,!6θ, x^3, ^5 197-198, 233 Ostrogski Paweł Janusz 86, 438 Naruszewicz Adam, bp 83, 241, 371, 437 Ostrowski Janusz K. 388 Neale John Mason 62 Outhwaite Jean-Jacques 257 Overbeck Johann Friedrich 210 Ney Karol 334-335 Niedzielski Czeslaw 23 Niemcewicz Julian Ursyn 83,31,146,235,371 Pagaczewski Julian 403 Paj zder ski Nikodem 413 Niemirska-Pliszczyńska Janina 40 Nosek Stefan 426 Palgrave Francis 74 Nowacki Marek 31, 236 Palladio Andrea 11, 47-48, 71, 86-87, 151 Nowaszczuk Jarosław 365 Nowicki Fortunat 128,183, 312 166-167, 208, 364, 438, 475 Palmowski Jan 3, 32, 57, 53, 61, 63-64, 67- Nowolecki Aleksander 38, 352 68, 74 Nowotarski Włodzimierz 11, 23, 31, 37, 73- Paloc-Schnaydrowa Bogumiła 462, 464 80, 30 632 Parler Piotr 230 Indeks osobowy Parsons Nicholas T. 9, 37-40, 42-45, 47-48, 50, 52, 54, 56-58, 64, 68, 71-72, 74 Partyka Józef 240, 450 Paskiewicz Iwan 372 Pasternak Grzegorz 44 Pastor Ludwig 12 Pauli Zegota 367 Pauzaniasz 13, 39-41, 70, 87,140 Pawlewski Bronisław 419 Pawlik Michał 454-455, 457 Pawlikowski Józef Gwalbert 382 Pawłowska Iwona 10,132 Pazienti Massimo 9, 35, 43, 49 Peszka Józef 399 Petelenz Karol Józef 424 Pevsner Nikolaus 73 Picaud Літегу 45 Piller Kornel 259 Pinkwart Maciej 154 Piotr Apostoł, św. 44, 232 Piotrowski Jan Paweł 85, 93 Piwarski Jan Feliks 377, 398 Piwocki Ksawery 358-359, 368, 377-379, 381, 391, 393-394, 398, 418, 420 Plater Ludwik 143 Plater Stanisław 143, 369 Playfair Lambert 62 Plersch Jan Bogumił 200 Pliniusz Starszy 39, 87,140 Plit Florian 142 Płonczyński Aleksander 250 Pobudkiewicz Franciszek Ksawery 97-98, 368, 376-379, 381-383, 393 Polemon 39 Polkowski Ignacy 117, 144, 180, 225, 230, 247, 426, 439, 444, 460, 466 Polkowski Józef 373 Pollak Oskar 12 Poniatowski Józef 330 Popiel Paweł 403-404 Poprzęcka Maria 377 Posselt Franz 50 Potocka Zofia 210 Potocki Józef 295 Potocki Mieczysław 445 Potocki Stanisław Kostka 72, 368-369, 371372, 377, 398-400 Potocki Włodzimierz 262, 323 Poturaj Mikołaj 125, 344, 439 Powidzki Janusz 10,116 Prószyńska-Bordas Hanna 45, 359 Prus Bolesław, właśc. Aleksander Głowa cki 440 Pruszcz Piotr Hiacynt 83,162 Pryliński Tomasz 220 Przezdziecki Aleksander 33, 377, 382-385, 393, 395- 400, 432, 464, 469 Przezdziecki Konstanty 455, 468 Przyborowski Walery 104 Ptaszyk Marian 256, 372 Puc Bronisław 312 Purchla Jacek 391 Raba Joel 79 Raczyński Edward 209, 395 423 Radwan Jacek Marek 25 Podbielski Henryk 40 Podczaszyński Bolesław 377, 453 Radwański Andrzej 176 Podczaszyński Karol 398 Radwański Feliks jun. 380 Radziwiłł Mikołaj Krzysztof „Sierotka” Podemski Krzysztof 55,140 Podlacha Władysław 410, 415, 418 78-80, 361-362 Radzyński Wiktor - zob. Kulerski Wiktor Pol Wincenty 147, 236, 385 Polanowska Jolanta 72, 236, 358-359, 366- Rafael 408 633 Indeks osobowy Ryszkiewicz Andrzej 382 Rasiński Lotar 19 Rastawiecki Edward 377, 381-385, 388, Rytel Jadwiga 82 393, 400, 469 Rausz Monika 244, 445 Rywocki Maciej 362 Rautenstrauch Józef 324 Rzepińska Maria 413 Rederowa Danuta 402 Rzewuski Walery 250, 262, 280, 320 Rzepecka Dorota 235 Reichard Heinrich August Ottokar 57, 93, 136,152 Renard Benedykt de 215 Sajkowski Alojzy 151 Salb Marcin 259, 271, 349 Reni Guido 54 Salomon Piotr 323 Reyernhol Carl - zob. Lohmeyer Carl Sansovino Francesco 48 Richard Jean 45 Sapieha Lew 215 Richardson Jonathan jun. 54-55 Sarnicki Stanisław 141 Richardson Jonathan sen. 54-55 Richter Józef 258, 297 Sassoferrato, właśc. Giovanni Battista Riegl Alois 417 Satow Ernest Mason 62 Saulsonowa Rozalia 121-122,152, 310 Righi Tommaso 187 Roger z Helmarshausen 70 Rogissart Alexandre de 55 Salvi 329 Saunders Joseph 392, 397 Scheler Max 197 Rok Bogdan 142 Romankówna Mieczysława 236 Schliessmann Hans 251 Romanowski Feliks 111,115, 439 Schmidt Otto 251 Ronikierowa Maria 18, 425 Schnaase Carl 407-408, 416 Rossetti Sergio 9, 53 Schnayder Jerzy 38-39, 41-42 Rößler Johannes 389 Schneider Antoni 108,154,176,190-191,201, Rostafiński Józef 100-101,157,192-193, 2O2, Schmarsow August 412, 414 208,221, 226, 232, 246,259,270,285,298, 205, 216, 220, 223, 246, 252-254, 263, 300, 304, 331, 350, 420,424, 432, 451, 459 271, 277, 279-282, 296-297, 299-300, Schöfer Peter 46 305, 315-316, 320-321, 323-324, 328-329, Schramm Ryszard W. 35 33L 335, 343, 349, 353 419, 421-422, Schudt Ludwig 9,11, 45, 47 Semper Gottfried 408 445-446, 465, 469 Rostworowski Marek 452 Senefelder Alois 257 Roszkowska-Sykałowa Wanda 393 Rothy Richard Μ. 19 Rott Dariusz 79 Rożek Michał 10,13, 81, 83-85, 364 Seré Ferdinand 383 Seta Cesare de 51, 54-55 Siarzewski Wiesław 309 Siebeneycher Jakub 86, 437 Rubens Peter Paul 71-72 Siejkowski Michał 84 Rucellai Bernardo di Giovanni 47 Siemieński Lucjan 403-404 Ruskin John 67, 74-75 Siemiginowski-Eleuter Jerzy 207 Rymsza Andrzej 79 Sienkiewicz Henryk 150 634 Indeks osobowy Sierakowski Sebastian 377 247, 249, 257, 282, 292, 346, 377, 379- Sierakowski Wacław 377 381, 400, 420, 423, 429, 431, 441, 450, Sierpiński Seweryn Zenon 34, 106, 169, 459, 476-477 172-173, 186, 200-201, 239, 253, 259, Sobolewska Mariola 41, 70 276, 284, 294, 420, 424, 430, 452, 456, Sochaniewicz Kazimierz 139 Sokołowski Marian 19, 196, 357-358, 390, 459, 462, 479 Siestrzyński Jan 258 401-402, 405-417, 421, 433, 463-465, Signor Jacques 48 Sillitoe Alan 59, 63 467-470, 478, 481 Soitan Andrzej 10,102 Silska Patrycja 374 Sołtyk Kajetan, bp 212-213 Sitek Masza 417 Skopska-Święcicka Irena 370 Springer Anton 74, 389 Sroczyńska Krystyna 237, 265 Skimborowicz Hipolit 111, 115, 173, 231, Stachowicz Michał 176, 250, 256-258, 268, 239, 227, 259, 262, 276, 287, 420, 428, 439, 441, 463, 466 Skiwski Emil 95 328, 330-331, 336, 340, 372 Staffa Marek 122 Stagi Justin 50 Skotniczna Ewa 237-238, 244, 256, 259-260, Stanislaw August Poniatowski, król Pol ski 225, 237, 240, 255, 347, 363, 371, 396 265, 267-268, 277-279 Skórczewski Bolesław 128, 246, 310-311, Stanisław Leszczyński, król Polski 229 344, 439 Skrzynecki Antoni 104 Skwarczyńska Stefania 30 Stanisław ze Szczepanowa, św. 230, 315, 328 Starke Mariana 57, 59 Skylaks z Karyandy 38 Starowolski Szymon 140,146, 360, 365, 371 Sławiński Józef 295 Starzyńska-Kościuszko Ewa 387 Starzyński Juliusz 400 Słowacki Juliusz 236 Smoczyński Wincenty 138-139, 178, 195, Staszic Stanisław 91,144-145 Startler Henryk 325 204-205, 219, 229, 246, 352, 461 Smokowski Wincenty 368 Steczkowska Maria 145 Smoniewski Jan Wincenty 446, 461-462, Stefan Batory, król Polski 188, 323-324, 391 Stegner Tadeusz 36 465 Smólski Grzegorz 134-135, 139, 144, 153, Stehlík Edward 210 196, 206, 210, 216, 219, 229, 251, 269, Stepnowska Teresa Anna 368, 370-371 271, 275, 288-289, 294, 297, 300, 305, Sterne Laurence 147 308,311, 315, 317, 321,327, 337-340, 345, Stęczyński Maciej Bogusz 237 Strabon 87,139 348, 352, 432-433, 441-442 Smugiewicz Franciszek 187, 207 Straszewska Maria 413 Straszewski Maurycy 413 Sobieszczański Franciszek Maksymilian Stroiński Stanisław 207 102-103, 155-156, 170, 174-176, 178, Stronczyński Kazimierz 372-373, 375, 377- Sobieski Jakub 362 187-191, 201-204, 207-208, 213, 227, 245, 378, 380, 432 635 Indeks osobowy Talowski Teodor 209 Tarło Jan 200 Tarnowski Jan Amos 324, 361 Tarnowski Jan Krzysztof 324 Tarnowski Stanislaw 453 Tatarkiewicz Jakub 324 Taylor Isidore Justin Severin 370 Tazbir Janusz 20,141, 362 Teofil Prezbiter, właśc. Roger z Helmar shausen 70 Tessaro-Kosimowa Irena 237 Thausing Moritz 416 Thieme Ulrich 382 Thietmar z Merseburga 140 Thorvaldsen Bertel 206, 314, 323 Tomasz z Akwinu, św. 70 Tomkiewicz Władysław 13, 82-83,163-165. 364, 438 Tomkowicz Stanisław 376, 405, 409, 421 261, 282-283, 293 298, 303, 325’ 337՝ Topolski Jerzy 19 Topp Izolda 245 45°’ 459 Towner John 53 Szolc-Wolfowicz Józef 232 Trembecki Onufry 128-129,181, 246, 465, Szolginia Witold 265 467 Szpilman Józef 424 Treter Mieczysław 480 Szubert Awit 309, 340 Treter Tomasz 79 Szujski Józef 400, 407 Tripplin Teodor 448 Szulc Michał 391-392, 398 Trzemeski Edward 31Ց Szwankowski Eugeniusz 304 Szydłowski Wacław 251 Türler Hieronymus 50 Turski Jan Kanty 132, 260, 316, 340, 439, Szyller Stefan 301 Szymanowski Wacław mł. 103 461, 463, 467 Tycjan, właśc. Tiziano Vecelli 187, 408 Szymanowski Wacław st. 103 Tyszkiewicz Eustachy 393 Szyszko-Bohusz Adolf 409 Stroobant François 250 Stupnicki Hipolit 143 Stwosz Wit 176, 206, 252, 262, 320-321, 386 Suess von Kulmbach Hans 176, 417 Surowiecki Wawrzyniec 368 Sutor Wawrzyniec Augustyn 123, 246, 343 Svirida Inessa I. 397 Sweet Rosemary 50 Swieykowski Emmanuel 409, 413 Sykulski Leszek 462 Syrokomla Wladyslaw, właśc. Ludwik Kondratowicz 236 Szalaj Józef 127-129, 334, 439, 464-465, 467 Szaniawski Konstanty Felicjan, bp 212-213, 216 Szczepański Tytus 12Ց Szczurowski Rafał 138 Szczygielski Stanisław 360 Szmideberg Ignacy 104,152,154, 203, 246, Ściborowski Władysław 128-129, 466-467 Ulewicz Tadeusz 151 Ślesiński Władysław 369, 385 Uljasz Adrian 405, 455 Świerz Leopold 123 Urmowski Leon 448 Święcicki Jędrzej 141 Święcki Tomasz 143-144, 236, 369, 432-433 Vasari Giorgio 71-72 Vaughan John Edmund 9, 58-59, 64 636 Indeks osobowy Wladyslaw II Jagiellończyk, król Czech Venturi Adolfo 414 i Węgier 230 Verdmon-Jacques Leonard de 95,130, 271, Władysław II Jagiełło, król Polski 323 290 Władysław IV Waza, król Polski 165 Verriano John 71 Wojciech Sławnikowic, bp, św. 115, 231, Vetter Daniel 86 254, 460 Wolański Filip 141 Wolf Magdalena 45 Wölfflin Heinrich 412, 417-418 Woltmann Alfred 417 Wajgiel Leopold 124, 343 Woysznarowicz Kazimierz Jan 363 Wajs Dariusz 8o Woźniak Konstanty 238 Walanus Wojciech 24, 406, 467-468 Woźniak Michał 391 Walas Bartłomiej 81 Wójcicki Kazimierz Władysław 119, 449 Walewski Cyprian 461-462, 465 Walicki Michal 359, 366, 368, 370, 372-374, Wójcik Andrzej J. 148 Wójcik Wiesław A. 10,122-123 387 Walkiewicz Anna Malgorzata 376-377, Wróblewski K. 131,183, 307, 312, 322, 334, 338’ 344, 45°’ 461 383, 420, 432 Wrześniak Małgorzata 88, 167, 362-364 Walkowski Józef 144 Wundt Wilhelm 418 Walter Henryk 250 Wyrozumski Jerzy 462 Walton John K. 64 Wyrzykowska Małgorzata 13, 72, 88-89, Wargocki Andrzej 79 362-364 Warkoczewska Magdalena 265 Wyspiański Stanisław 211, 409 Waźbiński Zygmunt 71 Wyszkowski Marek 10, 106 Wejnert Aleksander 378 Wyszkowski Piotr 268 Wellek René 20 Wereszczyński Piotr Aleksander 461-462, Zachariewicz Julian 322 465 Zahorski Władysław 224 Werner Jerzy 258 Zaremba Karol 311 Wertheim Georg Kranitz von 88 Zawiejski Jan 289 Whitfield Peter 43 Zdrada Jerzy 471 Wilkoszewski Bronisław 284 Zeiller Martin 55 Wiluś Robert 95 Winckelmann Johann Joachim 72-73, 368, Zeńczak Anna 265 Zesen Philipp von 55 377’ 392 400 Zgórniak Marek 380 Wiślicki Józef Mikołaj 143, 236 Ziarkowska Joanna 11, 24, 86-87,123 ’5°’ Withey Lynne 55, 57 182,198 Witkowska-Żychiewicz Teresa 407, 468 Ziarkowski Dominik 10-11, 14, 66, 75, 77, Witruwiusz 70 82-83, 85-87, 92, 123,129-130, 150,152, Wladyslaw I Łokietek, król Polski 323-324 Villani Filippo 71 Vogel Zygmunt 237, 241, 307, 371 Volkmann Johann Jacob 73 637 Indeks osobowy 1Ց2, 192, 223, 240, 306-307, 372, 375, 403, 415, 426, 456 Zieleniewski Michał 128-129,182, 246, 310, 326, 338, 463, 465, 467 Zieliński Ludwik 104 Zieliński Władysław Kornel 104,106-107, 120, 176, 201, 203, 208, 221, 232, 246, 261, 320, 424-425, 430, 439, 456, 459, 465-466 Zimna Iwona 424 Zubowski Xawery 370 Zuelow Eric G. E. 29, 32, 36, 51 Zug Szymon Bogumił 320 Zwinger Theodor 50 Zwolakiewicz Henryk 448 Zygmunt I Stary, król Polski 323, 404 Zygmunt II August, król Polski 323 Żabski Tadeusz 38 Żebrawski Teofil 348, 383, 406 Żędzianowski Jan Aleksander 88 Żołądź-Strzelczyk Dorota 50, 77 Żuchowski Tadeusz J. 394 Županski Konstanty 394, 426-427 Żygulski Zdzisław jun. 116 Żyła Władysław 410 Indeks miejscowości Akwizgran 206 Alwernia 332 Amsterdam 55,141 Arkadia 297 Ateny 39 Chwałkowo 3Ś8 Ciechocinek 127,130,132, 354 Cieplice 121,126, 310 Cieszyn 454 Czerna 2Ց1, 332 Czerniaków 217 Czerniowce 299 Czersk 133, 309 Czerwony Klasztor 129, 181 Częstochowa 93, 95,111, 231, 247, 262, 265, 287, 352, 456, 459, 463, 466 Czorsztyn 129,181-182, 241, 308 Bazylea 65 Berdyczów 360 Betania 43 Betel 43 Betlejem 43, 361 Biecz 289 Bielany pod Krakowem 84, 96, 162, 240, Dębno Podhalańskie 290 280-281, 332 Drezno 427 Bizancjum - zob. Konstantynopol Drohobycz 289 Bodzentyn 211, 406 Dukla 413 Bogumiłowice 134 Bolonia 51 Eleusis 39 Borek 412 Epidauros 37 Borysław 340 Braniewo 79 Florencja 51, 67, 71 Brzeziny 406 Frankfurt 80 Buczacz 299, 337 Busko 95,127-128,130, 290, 310 Gdańsk 112-113,132-133,137, 229 Giebułtów 375 Chabówka 127 Gniezno 95,110,112,114-115,144,155,176, Chamonix 68 186, 194, 203, 227, 232, 239-240, 253Chełmno 132 639 Indeks miejscowości 254, 264, 286, 322, 394, 426, 430, 460, 227, 230, 232, 237, 239-241, 248-252, 254, 257-263, 265, 267-268, 271-274, 477 Gostyń 412 276-278, 2Ô0-282, 290-291, 296-297, Grodzisko 130-131, 322, 332 299, 302-304, 306-308, 314-316, 318320, 322, 324, 326-329, 331-333, 335-336, Halicz 309, 317 Hebron 43 339, 342-344, 346-349, 35і, 353'354, 358, 361, 370, 372, 375-377, 384-3Ց6, 388, 391, 396-399, 402-404, 407, 410Imbramowice 373 411,414-415, 417-426,429-43°, 432,437, Iwonicz 125-126,128, 310-311 439, 441, 444, 446, 449, 452՜453 45б' Jabłonna 296 Jarosław 289 Jastarnia 112 Jelenia Góra 121 Jerozolima 42-43, 79, 223, 361, 364 Jerycho 43 467, 469-472, 475-476, 47ց՜479 Królewiec 413 Krynica 95, 125-128,130, 289, 306, 310-311, 318, 326, 334, 339, 344, 442, 462 Krzeszowice 281 Leicester 64 Leszno 86, 379, 394 Kalisz 88, 93,150 Kalwaria Zebrzydowska 332 Libusza 340 Lipowiec - zob. Wygiełzów Kaniów 240, 371 Lipsk 58, 73, 280 Katowice 81 Londyn 9, 50-51, 63-64, 66, 34 Kazimierz Dolny 133,183, 237, 309 Lowanium 186 Kielce 271, 290 Lubień 125 Kijów 345 Koblencja 57 Lublin 10, 16, 18, 34, 93, 95,106, 169,172, 176, 186, 200, 203, 208, 232, 239-240, Kodeń 360 248, 253, 259, 265, 272, 274, 284-285, Kolonia 80 294, 3^, 405, 420, 424-425, 43°, 439, 449, 451, 455-456, 459, 462, 464-466, Kołomyja 124-125, 337 Konstantynopol 40, 43 Końskie 93 472՝ 479 Lwów 10,17, 23, 34, 95,108-109,114,118- Korzkiew 130-131, 307 119,125,134-135,148,154,170,176,178, Kosów 124 190-191, 193, 201, 204, 207-208, 210, Kraków 10-11,13,16, 18, 23, 25, 33-34, 44, 216, 218, 221, 223, 226, 232, 237, 240, 54, 61, 78, 80-81, 83-88, 90, 93-101, 258-259, 264-265, 267, 270, 272, 285- 106,108,113-114,120,123,125-126,130, 286, 297-298, 300, 302-304, 316, 319, 132-134,138,143-144,150-151, 155,160, 190, 192, 194, 196, 198, 200-202, 205- 331, Յ42, 344, 346, 350-351, 354, 37°, 376-377, 380, 391, 406-407, 410-411, 415, 418-420, 423-424, 432, 442, 445, 206, 209, 211-213, 216, 219-220, 222-224, 451, 459- 464-466, 47θ-472 165,167-170,174,176-178,181-182,187, 640 Indeks miejscowości Lask 406 171, 178, 205-206, 272, 275, 288, 294, Łobzów 96, 237, 296 302-303, 342, 345, 352, 398, 401, 467, Łowicz 406 478 Łódź 95, 105, 113, 118, 209, 254, 263, 2Ց4, Pelplin 95,111-112, 271, 287, 322, 419, 463. 287, 292-293, 301, 317, 324-325, 331, 341, 354 469 Peterborough 17, 65 Petersburg 345, 397-398, 425 Malbork 132, 309 Pieskowa Skała 130-131, 133, 237, 240, 306- Mediolan 51 Mekka 223 , 3°7, 3°9 Pińczów 127,130, 271 Melsztyn 135 Piotrków Trybunalski 215 Mogiła 84,162, 401 Płock 113,133, 262, 270, 345 Moguncja 46 Pniów 124 Monachium 410 Poczajów 360 Moskwa 453 Podhorce 113-114,116,179, 306, 309, 442 Podkamień 289 Potok koło Krosna 340 Nablus 42 Nałęczów 127-129, 183, 311-312, 334, 344, Poznań 17, 95,110-111,114-115,122,154,156. 171,176,182-183,186,190,194-195, 201. 466 Natolin 296 204-205, 209, 216, 218, 232, 240, 265. Neapol 51 272, 275, 286, 297-298, 301-304, 316. Niedzica 129,181-182, 241, 308 326, 346, 351, 369, 377, 391, 394-395, 407, 417-418, 426, 463, 477 Nieszawa 130,133 Nieśwież 362 Praga 92,137-138,196, 219, 231, 272, 275 Nowe Miasto 93 Przemyśl 125, 204, 267, 271 Nowy Sącz 130,181 Nowy Targ 290 Puck 112 Puławy 10, 93, 113-114, 116, 180, 183, 239. 247, 297, 302, 444, 452-453, 460 Ojców 33, 126-128, 130-131, 133, 183, 236237, 240, 306-307, 309, 311-312, 322, 334, Rabka 126-128 Rabsztyn 130 33Ց’ 344, 45° Oksford 17 Raciążek 130 Olesko 309 Racławice 328 Oliwa 289 Radziejowice 237 Opatów 406 Rozdół 289 Otwock 296 Rymanów 125 Rzeszów 125 Padwa 51, 362 Parthenay-le-Vieux 45 Paryż 48, 51-52, 60-61, 65, 92,137-138,153, Rzym 9, u, 17, 35, 40, 42-45, 47-48, 51, 5354, 72, 80, 86-90, 92, 137-138, 151, 166, 178, 195, 204, 223, 229-230, 235, 272. 641 Indeks miejscowości 352, 363-364, 414, 438, 442, 461, 475, 163-164,167,169-170,172,174-176,178, 47Ց 180, 185, 188, 190-191, 194, 200-204, 207, 209, 214-218, 227, 236-240, 247- Sandomierz 113,133, 305, 465 248, 251, 253-254, 257-259, 261, 263, Santiago de Compostela 13, 42, 45-46, 87 265, 267, 269-272, 274’ 282-284, 287, Schönbrunn 294 291-296, 298, 301-306, 314, 317, 320, Siena 51,141 324-326, 331, 333, 335, 341-342, 345-347, Sieniawa 452 354, 369, 372, 373, 376, 378-379, 397- Sieradz 406 399, 405, 407, 417-418, 420-421, 423, Skierniewice 93 43!-432, 439-442, 449-451, 458-459, 462, 466, 471-472, 475'477, 479 Wąchock 146 Sloboda Runguska 340 Solec 129 Sopot 95,111-113,126-127, Staniątki 84,162 229’ 460 Wenecja 51,166 Werki 285 Stanisławów 125, 267, 289 Wersal 136 Stary Sącz 130, 289, 317 Strasburg 47, 206 Wiedeń 92,134,137-139,144,153,171,196, 205-206, 218, 225, 228-229, 251, 261, Stryj 135 268-269, 272, 275, շ88, 294, 302, 315, Sychem 43 326-327, 345, 351-352, 377, 398, 401, Szamotuły 374, 376, 393 415-416, 418, 441-442, 478 Szczawnica 125-129,181, 306, 308, 310-311, Wieliczka 10, 96, 132, 239-240, 260, 316, 326, 334, 338, 344, 464-466 Sniatyn 337 Święta Lipka 360 Tarnów 125,134, 237, 267, 289, 298, 324 339, 354, 442, 463, 467 Wigston 17 Wilanów 105, 114, 116, 118, 154, 178, 180, 188, 204, 240, 282-283, 293-294, 296, 317, 324, 329, 335, 337, 354, 445 Wilno 18, 79, 95, 107-108, 144, 147, 170, Tenczyn 237, 240, 307 173, 178, 182, 187, 195, 201, 204, 209, Toruń 16,113,130,132-133, 299, 345 215, 221, 223, 226, 231, 236-237, 239-240, Troj a 39 Truskawiec 125, 312 247-248, 257-258, 265, 268-269, 272, Trzemeszno 384 350, 360, 369, 376-377, 391-393, 397, 399, 407, 418, 420, 425-426, 428, 444, Tuchów 360 Tworki 267 Tyniec 84,162, 240, 281, 332 275, 285, 302, 314, 316, 319, 346, 349- 447'449, 458-459, 466, 472, 477, 479 Wiślica 127,130, 237, 290 Włocławek 130, 269 Warmbrunn - zob. Cieplice Wojnicz 134 Warszawa 10-11, 13-14, i6, 34, 55, 78, 8o- Wożuczyn 253 82, 85-86, 90, 93-95,101-106,108,113, Wrocław 16, 44,136, 369, 471-472 115, 126,132-133,136,138,152-155,160, Wygiełzów 308 642 Indeks miejscowości Zakliczyn 135 Zwoleń 237 Zakopane 123,126-127,153, 290, 311, 343 Zamość 93 Żabie 289 Zborów 127 Żegiestów 126,128, 311 Złoczów 117 Żywiec 337
any_adam_object	1
any_adam_object_boolean	1
author	Ziarkowski, Dominik ca. 20./21. Jh
author_GND	(DE-588)140986448
author_facet	Ziarkowski, Dominik ca. 20./21. Jh
author_role	aut
author_sort	Ziarkowski, Dominik ca. 20./21. Jh
author_variant	d z dz
building	Verbundindex
bvnumber	BV047575070
ctrlnum	(OCoLC)1284785489 (DE-599)BVBBV047575070
era	Geschichte 1875-1900 gnd
era_facet	Geschichte 1875-1900
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03545nam a2200649 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047575070</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220909 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">211105s2021 a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788381384063</subfield><subfield code="9">978-83-8138-406-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1284785489</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047575070</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-255</subfield><subfield code="a">DE-Re13</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">2</subfield><subfield code="2">KUBA2</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ziarkowski, Dominik</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)140986448</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku</subfield><subfield code="c">Dominik Ziarkowski</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Księgarnia akademicka</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">642 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 537-589</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Text polnisch</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">englische Zusammenfassung</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1875-1900</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Historiografia polska</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Podróże</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Przewodnik turystyczny</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zabytki kultury</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Podróże / przewodniki / 19 w</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Historiografia / 19 w</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Architektura / historiografia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kunstgeschichtsschreibung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4033643-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Reiseführer</subfield><subfield code="0">(DE-588)4049291-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Reiseliteratur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4177612-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polska</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Reiseliteratur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4177612-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Reiseführer</subfield><subfield code="0">(DE-588)4049291-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Kunstgeschichtsschreibung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4033643-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1875-1900</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, PDF</subfield><subfield code="z">978-83-8138-407-0</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">V:DE-604</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220601</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032960591</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">709</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Polska dbn Polen (DE-588)4046496-9 gnd
geographic_facet	Polska Polen
id	DE-604.BV047575070
illustrated	Illustrated
index_date	2024-07-03T18:31:45Z
indexdate	2024-07-10T09:15:16Z
institution	BVB
isbn	9788381384063
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032960591
oclc_num	1284785489
open_access_boolean
owner	DE-12 DE-255 DE-Re13 DE-BY-UBR
owner_facet	DE-12 DE-255 DE-Re13 DE-BY-UBR
physical	642 Seiten Illustrationen, Karten 24 cm
psigel	BSB_NED_20220601
publishDate	2021
publishDateSearch	2021
publishDateSort	2021
publisher	Wydawnictwo Księgarnia akademicka
record_format	marc
spelling	Ziarkowski, Dominik ca. 20./21. Jh. Verfasser (DE-588)140986448 aut Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku Dominik Ziarkowski Kraków Wydawnictwo Księgarnia akademicka 2021 642 Seiten Illustrationen, Karten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seite 537-589 Text polnisch englische Zusammenfassung Geschichte 1875-1900 gnd rswk-swf Historiografia polska dbn Podróże dbn Przewodnik turystyczny dbn Zabytki kultury dbn Podróże / przewodniki / 19 w jhpk Historiografia / 19 w jhpk Architektura / historiografia jhpk Kunstgeschichtsschreibung (DE-588)4033643-8 gnd rswk-swf Reiseführer (DE-588)4049291-6 gnd rswk-swf Reiseliteratur (DE-588)4177612-4 gnd rswk-swf Polska dbn Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 g Reiseliteratur (DE-588)4177612-4 s Reiseführer (DE-588)4049291-6 s Kunstgeschichtsschreibung (DE-588)4033643-8 s Geschichte 1875-1900 z DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe, PDF 978-83-8138-407-0 V:DE-604 application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister
spellingShingle	Ziarkowski, Dominik ca. 20./21. Jh Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku Historiografia polska dbn Podróże dbn Przewodnik turystyczny dbn Zabytki kultury dbn Podróże / przewodniki / 19 w jhpk Historiografia / 19 w jhpk Architektura / historiografia jhpk Kunstgeschichtsschreibung (DE-588)4033643-8 gnd Reiseführer (DE-588)4049291-6 gnd Reiseliteratur (DE-588)4177612-4 gnd
subject_GND	(DE-588)4033643-8 (DE-588)4049291-6 (DE-588)4177612-4 (DE-588)4046496-9
title	Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku
title_auth	Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku
title_exact_search	Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku
title_exact_search_txtP	Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku
title_full	Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku Dominik Ziarkowski
title_fullStr	Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku Dominik Ziarkowski
title_full_unstemmed	Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku Dominik Ziarkowski
title_short	Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku
title_sort	przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustalen polskiej historiografii artystycznej do konca xix wieku
topic	Historiografia polska dbn Podróże dbn Przewodnik turystyczny dbn Zabytki kultury dbn Podróże / przewodniki / 19 w jhpk Historiografia / 19 w jhpk Architektura / historiografia jhpk Kunstgeschichtsschreibung (DE-588)4033643-8 gnd Reiseführer (DE-588)4049291-6 gnd Reiseliteratur (DE-588)4177612-4 gnd
topic_facet	Historiografia polska Podróże Przewodnik turystyczny Zabytki kultury Podróże / przewodniki / 19 w Historiografia / 19 w Architektura / historiografia Kunstgeschichtsschreibung Reiseführer Reiseliteratur Polska Polen
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032960591&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT ziarkowskidominik przewodnikiturystyczneiichznaczeniedlapopularyzacjiustalenpolskiejhistoriografiiartystycznejdokoncaxixwieku

Holdings

There is no print copy available.

Interlibrary loan Place Request Caution: Not in THWS collection! Indexes
Indexes

MARC

Record in the Search Index

There is no print copy available.

Similar Items