Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów: = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Wrocław
Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
2021
|
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Physical Description: | 393 Seiten Karten 23,5 cm |
| ISBN: | 9788379776269 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047568574 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220809 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 211102s2021 |||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788379776269 |9 978-83-7977-626-9 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1286877958 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047568574 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-Re13 |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Kochanowicz, Jerzy |d 1964- |e Verfasser |0 (DE-588)122607023 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów |b = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth |c Jerzy Kochanowicz |
| 246 | 1 | 1 | |a Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth |
| 264 | 1 | |a Wrocław |b Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe |c 2021 | |
| 300 | |a 393 Seiten |b Karten |c 23,5 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Englische Zusammenfassung | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1500-1800 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Jesuitenschule |0 (DE-588)4442482-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Bildungssystem |0 (DE-588)4069467-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Jesuitenkolleg |0 (DE-588)4368446-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Schüler |0 (DE-588)4053369-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen-Litauen |0 (DE-588)1060577984 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Wychowanie i edukacja jezuicka | |
| 653 | 0 | |a Wychowanie i edukacja jezuicka / Polska / 1500-1800 | |
| 653 | 0 | |a Młodzież / edukacja / Polska / 1500-1800 | |
| 653 | 0 | |a Edukacja / historia | |
| 653 | 0 | |a Pedagogika / historia | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen-Litauen |0 (DE-588)1060577984 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Jesuitenkolleg |0 (DE-588)4368446-4 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Jesuitenschule |0 (DE-588)4442482-6 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Bildungssystem |0 (DE-588)4069467-7 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Schüler |0 (DE-588)4053369-4 |D s |
| 689 | 0 | 5 | |a Geschichte 1500-1800 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20211110 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032954244 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 4793 |
| 942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 4793 |
Record in the Search Index
| _version_ | 1804182913280901120 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Wykaz skrótów bibliograficznych ................................................................................ 9 Wstęp ........................................................................................................................ Cel i przedmiot pracy ....................................................................................... Stan badań ......................................................................................................... Źródła i metodyka ich wykorzystania ............................................................. 11 13 17 22 Struktura rozprawy........................................................................................... 27 Rozdział pierwszy: Geneza i organizacja kolegiów jezuickich ................................ 31 1. Średniowieczne studium generalejako punkt odniesienia dla jezuickich szkół średnich i uniwersytetów .......................................... 31 2. Jezuickie akademie na tle szkół wyższych w Europie ................................... 33 3. Kolegium a uniwersytet według Konstytucji Towarzystwa Jezusowego ... 41 4. Studia Ignacego Loyoli ..................................................................................... 43 5. Uniwersytet w Paryżu-Alma Mater pierwszych jezuitów ........................... 50 6. Adaptacja paryskiego modelu kształcenia przez Towarzystwo Jezusowe ... 51 7. Stosunekjezuitów do szkolnictwa elementarnego ......................................... 53 8. Szkolnictwo jezuickie w kontekście sporów wyznaniowych ......................... 56 9. Przyjęcie jednolitego
programu kształcenia {Ratio studiorum} .................... 60 Rozdział drugi: Rozwój szkolnictwa jezuickiego na ziemiach polskich ................. 1. Ekspansja liczbowa i terytorialna zakonu ....................................................... 2. Warunki zakładania pierwszych kolegiów ..................................................... 2.1 Kolegium w Braniewie - polska szkoła w mieście z niemiecką większością ................................................................ 2.2 Kolegium w Pułtusku-kuźnia jezuickich kadr................................... 2.3 Kolegium w Wilnie - nowe centrum chrystianizacji Litwy .............. 2.4 Kolegium w Poznaniu - ośrodek sporów konfesyjnych ....................... 2.5 Kolegium w Jarosławiu - fundacja dla młodzieży z prawosławnej Rusi Czerwonej .................................................... 79 3. Kryzys oświaty jezuickiej i jego przyczyny ................................................... 3.1 Przerwy w nauce w czasie działań wojennych ..................................... 63 64 69 69 72 73 77 80 81
6 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów 3.2 Straty osobowe wynikające z epidemii .............................................. 3.3 Szkody materialne spowodowane pożarami ...................................... 4. Próby odnowy szkolnictwa jezuickiego w okresie Oświecenia ................... 88 93 96 Rozdział trzeci: Hierarchiczny system zarządzania kolegiami .............................. 1. Prowincjał - lokalny zwierzchnik wszystkich jezuitów ............................... 2. Rektor - główny przełożony kolegium ........................................................ 3. Kanclerz i problemy związane z jego stanowiskiem .................................... 4. Prefekt studiów - kierownik szkoły/uczelni ................................................ 5. Dziekani wydziałów w jezuickich akademiach .......................................... 6. Prefekt studiów niższych - dyrektor gimnazjum ........................................ 7. Prefekt biblioteki - strażnik wiedzy ............................................................ 8. Personel niższego szczebla odpowiedzialny za codzienne życie szkoły .... 9. Pomocnicy nauczycieli z grona uczniów ...................................................... 101 103 105 109 110 112 113 114 117 120 Rozdział czwarty: Kształcenie i kariera jezuickich nauczycieli i profesorów........ 127 1. Pochodzenie społeczne kandydatów do zakonu .......................................... 128 2. Staranna selekcja i egzaminy wstępne .......................................................... 132 3. Pierwsza probacja ֊
wzajemne poznawanie się kandydata i zakonu ........... 135 4. Druga probacja (nowicjat) ֊ budowanie podstaw życia zakonnego i zawodowego ......................................................................... 136 5. Scholastykat - okres studiów i staży nauczycielskich ................................. 141 5.1 Humaniora - uzupełnianie wykształcenia z zakresu retoryki ............ 143 5.2 Studia filozoficzne - trening myślenia i dyskutowania ..................... 148 5.3 Przygotowanie pedagogiczne w „akademii kształcącej przyszłych magistrów” .............................................. 149 5.4 Seminarium dla przyszłych nauczycieli matematyki ......................... 151 5.5 Pierwszy okres nauczania w szkole (magisterka) .............................. 153 5.6 Studia teologiczne - przygotowanie do pracy duszpasterskiej lub akademickiej ................................................ 156 5.7 Święcenia kapłańskie ........................... 159 5.8 Studium uzupełniające z teologii dla najzdolniejszych absolwentów ................................................................................. 160 5.9 Przewody doktorskie dla wybranych ................................................. 162 5.10 Drugi okres nauczania w szkole ........................................................ 165 6. Trzecia probacja - studium duchowości i prawa zakonnego ........................ 167 7. Ostatnie śluby zakonne i dalsza kariera ....................................................... 168 8. Liczne dymisje z zakonu-turbulencje dla ośrodków kształcenia................ 169 9. Śmierć jezuity-
wyzwanie logistyczne dla procesu nauczania .................... 173 Rozdział piąty: Wydział humanistyczny (gimnazjum) treści z podstawy programowej ................................................................... 1. Elastyczne kryteria przyjmowania i egzaminy wstępne............................... 2. Program nauczania w klasach gimnazjalnych............................................... 2.1 Infima - nauka podstaw łaciny ........................................................... 177 177 179 180
Spis treści 2.2 Gramatyka - poznawanie całości gramatyki łacińskiej ....................... 2.3 Syntaksa - zgłębianie łacińskiej składni............................................... 2.4 Poetyka - nauka kompozycji pisemnych............................................... 2.5 Retoryka - zdobywanie elokwencji na miarę Cycerona....................... 3. Nauka greki-języka pomocniczego w opanowaniu łacińskiej retoryki .... 4. Program kształcenia religijnego....................................................................... 7 185 186 188 192 199 203 Rozdział szósty: Wydział humanistyczny (gimnazjum) przedmioty dodatkowe .................................................................................... 207 1. Matematyka i jej wyjątkowy status w polskich kolegiach ............................. 207 2. Lekcje śpiewujako przygotowanie do udziału w liturgii ............................... 212 3. Geografia jako część ogólnego wykształcenia i odrębny przedmiot ............. 214 4. Historia-próby jej włączenia do programu nauczania ................................. 219 5. Język ojczysty i jego rola pomocnicza w studiowaniu łaciny......................... 223 6. Starania o naukę języków obcych nowożytnych ............................................. 228 Rozdział siódmy: Wydział filozoficzny - od teoretycznych spekulacji do badań przyrodoznawczych ....................................................................... 233 1. Jezuickie ośrodki studiów filozoficznych w I Rzeczypospolitej .................. 233 2. Niewielka liczba studentów
............................................................................. 234 3. Wykładowcy filozofii ....................................................................................... 235 4. Charakterystyka programu studiów według Ratio studiorum ...................... 236 5. Zajęcia dla pierwszego roku - logika i filozofia nauki ................................... 238 6. Zajęcia dla drugiego roku ................................................................................. 241 6.1 Fizyka (filozofia przyrody).................................................................... 241 6.2 Matematyka .......................................................................................... 245 6.2.1 Początki nauczania matematyki w polskich kolegiach .......... 245 6.2.2 Zakres wykładów ..................................................................... 248 6.2.3 Kontakty polskich matematyków z Zachodem ....................... 252 6.3 Astronomia i kłopoty z heliocentryzmem............................................ 255 6.4 Psychologia (arystotelesowska) ............................................................ 259 7. Zajęcia dla trzeciego roku................................................................................. 261 7.1 Metafizyka-refleksja teoretyczna i jej praktyczne zastosowanie .... 261 7.2 Filozofia moralna: etyka, ekonomia i polityka ..................................... 263 8. Metody studiowania filozofii ........................................................................... 266 8.1 Wykłady z Arystotelesa
.......................................................................... 266 8.2 Powtórki z elementami dyskusji ........................................................... 267 8.3 Dysputy - preferowana forma ćwiczeń ................................................. 267 8.4 Nauka własna .......................................................................................... 270 8.5 Koła zainteresowań (akademie) ............................................................. 270 9. Egzaminy końcowe i stopnie akademickie z filozofii ..................................... 271 Rozdział ósmy: Wydział teologiczny - ośrodek kształcenia ludzi Kościoła........... 1. Teologia scholastyczna dla najzdolniejszych studentów ................................. 2. Teologia polemicznajako wsparcie w dysputach religijnych ......................... 277 279 283
8 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Teologia moralna (kazuistyka) jako szkoła dla spowiedników ................... Studium Pisma Świętego - ambitny program i skromna realizacja............. Podstawy języka hebrajskiego ..................................................................... Prawo kanoniczne - od nauki pomocniczej teologii do samodzielnej dyscypliny .................................................................... 7. Metody dydaktyczne stosowane na teologii ................................................ 8. Kategorie studentów teologii ........................................................................ 9. Uzyskiwanie stopni akademickich i uroczyste promocje ............................. 3. 4. 5. 6. 289 296 299 301 304 305 306 Rozdział dziewiąty: Wydział prawa i wydział medycyny wyzwanie dla jezuickich uniwersytetów .................................................... 313 1. Przeciwności przy zakładaniu wydziałów prawa i wydziałów medycyny ............................................................................. 313 2. Działalność Wydziału Prawa Akademii Wileńskiej ..................................... 316 3. Starania polskich jezuitów o utworzenie Collegium Medicum w Wilnie ... 319 Rozdział dziesiąty: Młodzież szkolna i akademicka .............................................. 1. Rozpiętość wiekowa społeczności uczniowskiej/studenckiej ....................... 2. Zróżnicowanie ze względu na miejsce zakwaterowania............................... 3. Pochodzenie społeczne uczniów i studentów
.............................................. 4. Podziały między młodzieżą katolicką a innowierczą ................................... 5. Wyniki nauczania .......................................................................................... 6. Współpraca kolegium z rodzicami................................................................ 7. Losy absolwentów.......................................................................................... 325 326 326 330 333 336 339 341 Zakończenie.......................................................................................................... Przyczyny popularności dawnych kolegiów ................................................. Efekty wność kształcenia w kolegiach .......................................................... Inspiracje dla teraźniejszości ........................................................................ 345 346 351 352 Bibliografia ................................................................................................................ I. Źródła rękopiśmienne .................................................................................... II. Źródła drukowane .......................................................................................... 1. Podstawowe źródła drukowane ........................................................... 2. Inne źródła drukowane ...................................................................... III. Literatura przedmiotowa oraz pomocnicza ................................................... 1. Katalogi, leksykony, słowniki
............................................................. 2. Opracowania........................................................................................ 355 355 357 357 358 363 363 364 Spis tabel i rysunków ................................................................................................ 375 Indeks osób ................................................................................................................ 377 Summary .................................................................................................................... 389
Bibliografìa I. Źródła rękopiśmienne Archiwum Archidiecezji Warszawskiej Rkps 440: Acta et historia Collega Posnaniensis SJ, 1574-1606. ARSI Congr. 52, Congregationes provinciarum, 1607. Congr. 59, Congregationes provinciarum, 1625. Gesuitico, Collegia Germ. 107, Epistolae P. Generali s Francise։ Borgia ad varios, 1567-1569. Germ. 112, Epistolae de promovendis ad gradům, 1614-1709. Germ. 129, Consvetudines [Assistentiae] Germaniae. Germ. 131, Catalogi personarum Assistentiae Germanie. Germ. 132, Catalogi breves Assistentiae Germaniae. Germ. 133, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1571. Germ. 134, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1572. Germ. 136, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1575. Germ. 137, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1576. Germ. 139, Litterae quadrimestres Assistentiae Germaniae. Germ. 141, Litterae annuae Assitentiae Germaniae, 1572-1593. Germ. 146, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1565. Germ. 147, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1566. Germ. 149, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1568. Germ. 151, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1570. Germ. 153, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1573. Germ. 154, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1574. Germ. 155, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1575-1576. Germ. 160, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1582. Germ. 161, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1583. Germ. 162, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1584. Germ. 163, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1584.
356 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Germ. 164, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1585. Germ. 166, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1586. Germ. 167, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1587. Germ. 168, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1587-1590. Germ. 173, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1594. Germ. 174, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1595. Hist. Soc. 42-53, Defuncti Lit. 36, Fundationes Lituaniae IV. Lit. 55, Annuae et Necrologi Prov. Masoviae 1764-1766. Lit. 61-65, Necrologi Prov. Lituaniae I-V, 1620-1769. Lit. 39, Historia Prov. Lituaniae (et Poloniae) 1636-1648. Lit. 40, Historia Prov. Lituaniae 1650-1669. Pol. 3, Ordinationes et epistolae generalium datae ad provinciám Poloniae, 1594-1759. Pol. 50, Annuae et Historia Poloniae, 1555-1600. Pol. 51, Historia Poloniae, 1603-1617. Pol. 52, Historia Poloniae, 1624-1645. Pol. 54, Historia Poloniae, 1670-1678. Pol. 6, Catalogus triennalis 1584. Pol. 65, Históriáé et Annuae Poloniae et Lituaniae, 1561-1621. Pol. 66, Históriáé et Annuae Poloniae, 1566-1642. Pol. 68, 69, 86, 89, Necrologi. Pol. 7, Catalogus brevis, 1564-1572. Pol. 75, Historia Fundationum Provinciáé Poloniae et Lituaniae. Pol. 77, Epistolae Prov. Poloniae et Lituaniae, 1605-1670. Pol. 80, Epistolae Polniae, 1577. Pol. 84, Historia Provinciáé Maioris Poloniae, 1754-1770. ATJKr. Rkps 35: Ordinationes Praepositorium Generalium. Rkps 224: Ordinationes generalium, visitatorum et provincialium, ad 1691. Rkps 234: Liber Ordinationum Prov. Poloniae. Rkps 244: Ordinationes generalium et provincialium Prov. Lituaniae,
1611-1739. Rkps 431 : Memorialia relicta Collegio Gedanensi Provinciáé Polonae 1601-1776. Rkps 496: Ordinationes praepositorum generalium, visitatorum, provincialium et responsa Romana. Rkps 1326: Opisy i inwentarze Kolegium Potockiego skreślone w styczniu 1820 roku. Rkps 1795: Ordynacje generalskie zawierające zbiór listów generałów i prowincjałów do domów prowincji polskiej i litewskiej 1611-1739. BJ Rkps 5194: Memoraba Collegio Posnaniensi relicta. Rkps 5195: Liber Collegii Posnaniensis, 1592-1773.
Bibliografia 357 BN Wien Cod. 11977: Acta Congregationum et Responsa praepositorum generalium. Cod. 11988: Historia Collega Leopoliensis Societatis lesu a. 1584-1773. Cod. 12416: Liber consultationum, collectionum, exhortationum, resolutionum et suffragiorum a. 1721-1773 collegii Samoriensis in provincia Poloniae Societatis lesu. BOssol Rksp. 1939/1: Mercurius Apollinis comes seu doctrina epistolaram neopoetis Karnkoviani Parnassi in Collegio Calissiensi Societatis lesu Anno D[omin]i 1711. Die 6to nonas Octobris tradita Biblioteka Ossolineum we Lwowie Rkps 628: Rafał Skrzynecki, Provinciáé Poloniae Soc. lesu ortus et progressus (fotokopia wATJKr.). BUPozn Rkps 621 1: Tractatus quarundam mathematicarum disciplinarum. BUpps Handskrift H-l 67, nr 7205: Examina novitioram Brunsbergae 1569֊!575. BUWil Rkps F3-2388: Liber memorialium relictorum, in visitatione provincialiam a divisione provincia. Rkps F3-2319: Elementale mathematicarum disciplinarum proemium, 1629. Rkps F3-2384: Liber memorialium relictorum in visitatione provincialium a divisione Provinciáé Anno 1608. Rkps F2 - DC1 : Laureae Academicae seu Liber continens Ritum Promovendi et Catalogum Pro motorům ad gradům Doktoratus, Licentiatus, Magisterij et Bacalaureatus in Alma Academia Vilnensi Soc. lesu comparatus et oridnatus Anno 1650-1781. Rksp F2 - DC4: Diarium Collegii Vilnensis SJ ab anno 1710 ad a. 1723.... Biblioteka Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów, Kraków Sygn. S 39: Explanations in Cantica Canticorum Salomonis et in Epistolam D. Pauli ad Ephesios. Lietuvos Valstybinis Istorijos Archyvas, Wilno Rkps: F. 1136
ap. 20 acta 303 : Diarium Collegi Academici Vilnensis Societatis lesu 1752—1766. II. Źródła drukowane 1. Podstawowe źródła drukowane Communes Provinciáé Lituanae Soc. lesu quibus accedunt Consuetudines Particulares Domus Professae Varsaviensis, oprać. Józef Brząkalski, dodatek archiwalny do: „Nasze Wiadomości” (1913), nr 4, s. 1-63.
358 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Fontes narrativi de S. Ignatio de Loyola et de Societatis lesu initiis, t. 2, red. Càndido de Dalmases, Monumenta Historica Societatis lesu, Romae 1951. Institutům Societatis lesu, t. 1-3, Ex Typographia a SS. Conceptione, Florentiae 1892-1893. Jouvancy Joseph de, Magistris scholarum inferiorum Societatis Jesu de ratione discendi docendi ex decreto congregat, generalis 14, Apud M. Nestium, Florentiae 1703 Jouvancy Joseph de, Ratio discendi et docendi, Apud Franciscum Seguin, Aevenione 1825, https:// archive.org/details/iosephiiuvenciirOOiouv, dostęp 15 maia 2021. Konstytucje Towarzystwa Jezusowego wraz z przypisami Kongregacji Generalnej XXXIV oraz Nor my uzupełniające zatwierdzone przez tę samą Kongregację, WAM, Kraków-Warszawa 2001. Kronikajezuitów poznańskich (młodsza), t. 1: 1570-1653, oprać. Ludwik Grzebień, Jacek Wiesio łowski, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004. Loyola Ignatius von, Gründungstexte der Gesellschaft Jesu, tłum, i oprać. Peter Knauer, Echter Verlag, Würzburg 1998. Loyola Ignacy, Ćwiczenia duchowe, WAM, Krakow 2019. Loyola Ignatius, Epistolae et instructiones, t. 10, Gabrielis Lopez del Homo, Matriti 1910. Loyola Ignacy, Pisma wybrane. Komentarze, t. 1-2, oprać. Mieczysław Bednarz, WAM, Kraków 1968. Monumenta Paedagogica Societatis lesu quae primam Rationem studiorum anno 1586 editam praecessere, red. Cecilio Gomez-Rodelez et al., Typis Augustini Avrial, Matriti 1901. Monumenta Paedagogica Societatis lesu, t. 1-7, red. Ladislaus Lukács, Institutům Historicum So cietatis
Jesu, Romae 1965-1992. Pachtler Georg M.P., Ratio studiorum et Institutiones Scholasticae Societatis Jesu per Germániám olim vigentes, t. 1—4, A. Hoffmann Com., Berlin 1887-1894. Podręcznik pedagogiki Stefana Sczanieckiego z 1715 roku. Professio circa puerorum in virtute, sapientia et politie institutionem, oprać. Jerzy Kochanowicz, WAM, Kraków 2001. Possevino Antonio, Bibliotheca selecta de ratione studiorum in Historia, In Disciplinis, in salute omnium procurando, cz. 2, Typografia Apostolica Vaticana, Romae 1593. Ratio atque Institutie Studiorum SI czyli Ustawa szkolna Towarzystwa Jezusowego (1599), wstęp i oprać. Kalina Bartnicka, Tadeusz Bieńkowski, Wydawnictwo Naukowe Ateneum, Warszawa 2001. Reguły Towarzystwa Jezusowego, Drukarnia „Przeglądu Powszechnego”, Kraków 1935. The Jesuit Ratio Studiorum of1599, tłum. Allan P. Farrell, Conference of Major Superiors of Jesuits, Washington 1970. The Ratio studiorum. The Official Plan for Jesuit Education, tłum, i koment. Claude Pavur, The Institute of Jesuit Sources, Saint Louis 2005. Vilniaus akademijos vizitatorių memorialai ir vyresniųjų nutarimai, Mokslas, Vilnius 1987. 2. Inne źródła drukowane [Lauxmin Sigismundos], Ars et praxis musica in usum stúdiósáé iuventutis in Collegiis Societatis lesu. Permissu superiorům propositae, Typis Academicis, Vilnae 1693. Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 1, red. Adam Chmiel, Universitatis Jagiellonicae, Cracoviae 1887. Alvarez Emanuel, De institutione grammatica libri tres, Typis Collegii Societatis lesu, Calissi 1700. Annuae litterae Societatis lesu 1590 et 1591, Collegio
Societatis lesu, Romae 1594. Annuae litterae Societatis lesu 1610,fiapuá viduam Ioannis Mayer, Dilingae [1618]
Bibliografia 359 Annuae litterae Societatis lesu, Collegio Societarie lesu, Romae 1585. Arakiełowicz Grzegorz, De mundi systemate dissertatie cosmologica, Typis S.R.M. Collegii Socie tatis lesu, Premisliae 1768. Arithmetica practica in usum scholarum Societatis Jesu opera PP[atrum] eiusdem Societatis con scripta, In officina Nicolai Lobii, Krakow 1609. Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 1-6, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996. Assertiones theologicae et philosophicae in Collegio Vìlnensi Societatis Jesu, sub renovationem autumnalem defendendae, Anno Domini 1574, Kraków 1574. Bartold Karol, Imagines Principům Regumque Poloniae, Typis Collegii Brunsbergensis Societatis lesu, Brusnbergae 1721. Bellarmino Roberto, Institutiones linguae Hebraicae, apud Viduam Filios Ioannis Moreti, Antverpiae 1616. Bisio Stefano, Epistola medico-anatomica de methodo adhibita in curationefebrism malignae malignorum refellens obstrectationes ad rationales philosphiae et medicinae professores, [s.n.] Wilno 1773. Bober Andrzej, Bednarz Mieczysław, Relatio de caedibus patrum ас fratrum SI in Prov. Poloniae a P. Joanne Zuchowicz SI collecta AD 1665, „Archivům Historicum Societatis lesu” (1960), nr29, s. 329-380. Bohomolec Franciszek, De Lingua Polonica Colloquium: A Selectis Oratorice Facultatis Alumnis Institutům Varsavice In Aula Scholarum Societatis Jesu, Typis S.R.M. in Collegio Societatis lesu, Warszawa 1752. Bohomolec Franciszek, Zabawki Poetyckie Niektórych Kawalerow Akademii Szlacheckiey Warszawskiey Societatis Jesu w Krasomowskiey sztuce cwiczqcych się [...], Wawrzyniec Mitzler de Kolof,
Warszawa 1758. Botero Giovanni, Relatiae powszechne albo nowiny pospolite, Drukarnia Mikołaja Loba, Kraków 1609. Briet Philip, Parallela geographiœ veteris et novae, Sumptibus Sebastiani Cramoisy et Gabrielis Cramoisy, Parisiis 1647. Buddeus Johann F., Elementa philosophiae practicae, instrumentalis et theoreticae, Johann. Frid. Zeidlerl, Halle 1697. Buffier Claude, Géographie universelle, 2 vol., Giffart, Paris 1715-1716. Busenbaum Hermann, Medulla theologiae moralis, facili ас perspicua methodo resolvens casus conscientiae, Coloniae 1645. Canisius Peter, Catechismus Catholicorum, [przeł. naj. łotewski E. Tolgsdorí], Daniel z Łęczycy, Wilno 1585. Canisius Peter, Parvus catechismus catholicorum, Mateusz Siebeneicher, Kraków 1565. Canisius Peter, Summa doctrinae christianae. Per quaestiones tradita et in usum christianae pueritiae, Michael Zimmermann, Vienna 1554. Catechismus. Ex decreto Concilii Tridentini. Adparochos, Pii Quinti Pont. Max. lussu edìtus, Pau lus Manutius, Roma 1566. Chądzyński Jan, Dyskurs kapłana jednego polskiego [...] (1657), w: Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy 1648-1668: publicystyka, eksorbitancje, projekty, memo riały, t. 1, opr. S. Ochmann-Staniszewska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1989. Chyczewski Stanisław, Physica Experimentális Figuris Aeri Incisis Depicta et Illustrata, Typis S.R.M. Collegii Lublinensis Societatis lesu, Lublin 1767. Clavius Christophorus, Epitome arithmeticae practicae, Apud Berardum Gualtherium, Coloniae 1601.
360 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Clavius Chrisophorus, In sphaeram Joannis de Sacro Bosco commentarius, Apud Victrorium Неlianum, Romae 1570. Cleynaerts Nicolaes, Institutiones linguae graecae, ex officina Rutgeri Reseti ас Ioannis Sturmii, Lovanii 1530. Cleynaerts Nicolaes, Tabulae in grammaticem hebraeam, Thierry Martens, Lovanii 1529. Cordier Maturin, De corrupti sermonis emendatione, Sebastien Gryphius, Lugduni 1547. Donato Alessandro, Ars poetica sive Institutionum artis poeticáé libri tres, Typis Guilielmi Facciotti, Romae 1631. Drews Jan, Flos Regnorum seu compendiosa Poloniae orbisque totius descriptie, Typis Societatis lesu, Brunsbergae 1706. Dudziński Mikołaj, Zbiór rzeczy potrzebniejszych do wydoskonalenia się w ojczystym języku służą cych. Drukarnia Akademicka J.K. Mci, Wilno 1776. Dufrene Maximilian, Rudimenta Historica, Sive Brevis, facilisque Methodus Juventutem Orthodoxam notifia Historica imbuendi: Pro Gymnasiis Societatis Jesu, Typis Collegii Societatis lesu, Brunsbergae 1737. Elenchus quaestionum Theologicarum ac Philosophicarum, Typis Societatatis lesu, Lublini 1755. Elenchus quaestionum tractandarum a Professoribus Philosophiae [...] in usum Provinciáé Polo niae Maioris, bm 1761. Erasmus Desiderius, Opera omnia Desidera Erasmi Roterodami, t. 1, J. Clericus, Leyden 1703. Miłuński Maciej, Explanationes iuris ecclesiastici canonico-morales in librum IV Decretalium de sponsalibus et matrimoniis, Typis Academicis Societatis lesu, Vilnae 1705. Fabrini Natale, On documento bolognese inedito su le scuole dei
Gesuiti, Stella Matutina, Roma 1946. Fonseca Pedro da, Institutionum dialecticarum libri octo, Apud herederos de João Blávio, Lisboa 1564. Greiser Jakub, Institutiones linguae graecae, Excudebat David Sartorius, Ingolstadii 1593. Greiser Jakub, Rudimenta linguae graecae, David Sartorius, Ingolstadii 1593. Haur Jakub K., Oekonomika ziemiańska generalna, Typogr. Krzysztofa Schedla, Kraków 1675. Haur Jakub К., Wybór ekonomii ziemiańskiej, politycznej, gospodarskiej, żołnierskiej i lekarskiej, Dominik Siarkowski, Kraków 1744. Herbest Benedykt, Arithmetica linearis, b.m. 1561. Herbest Benedykt, Computus, ex quo čertům eius artis usum... qui Ecclesiae tempora ignorare nolit cognoscere, b.m. 1561. Hermanni Jan N., Horographia expedita, dziedzice Krzysztofa Schedla, Kraków 1680. Historia Residentiae Walcensis Societatis Jesu ab anno 1618. Geschichte der Jesuitenresidenz in Wałcz (Deutsch Krone) 1618-1773, red. Μ. Rohwerder, Böhlau, Köln-Graz 1967. Hiszpan Piotr, Traktaty logiczne, PWN, Warszawa 1969. Hołowka Kazimierz A., Compendium geographiae in versículos dispositae epriscis nevisque, Typographia S.R.M. Acad. Societatis lesu, Vilnae 1743. Hube Jan Μ., Wstęp do fizyki dla szkól narodowych, Drukarnia Szkoły Głównej Koronnej, Kraków 1783. Instructiones seu Monita generalia pro Novitiis Societatis Jesu, S.R.M. Coli. Societatis Jesu, Lublin 1750. Jaworski Stanisław, Specimina literaria laborum in reipublicae orthodoxae atque ecclesiae obse quia susceptorum sub auspiciis, Mitzier, Warszawa 1767. Jesuit relations, Burrows Brothers, Cleveland 1896-1901.
Bibliografia 361 Jouvancy Joseph de, Institutiones poeticáé: ad usum coUegiorum Societatis lesu, Apud Nicolaum Pezzana, Venetiis 1718. Kitowicz Jędrzej, Opis obyczajów za panowania Augusta III, t. 1, Zakład Narodowy im. Ossoliń skich, Wrocław 2003. Kojałowicz Wojciech W., Historia Lithuaniae, cz. 1: sumptibus Georgii Försteri, Gdańsk 1650, cz. 2: Apud Jacobvm Mevrsivm, Antverpiaepia 1669. Kriiger Oswald, Centuria astronomica, Druk. Akademicka SJ, Wilno 1637. Labbé Philippe, La Géographie royale, Mathurin et Jean Henault, Paryż 1646. Lauxmin Sigismundos, Praxis oratoria, Weingärtner, Brunsbergael648. Luther Martin, De Captivitate Babylonica Ecclesiae, Melchior Lotter, Wittemberg 1520. Luther Martin, Lectures on Romans, Westminster John Knox Press, Louisville 2006. Luther Martin, Luther Deutsch, t. 9, red. Kurt Aland, Vandenhoeck Ruprecht, Göttingen 1983. Luther Martin, Werke. Schriften 1520/21, Weimarer Ausgabe, t. 7, Böhlau, Weimar 1897. Majchrowicz Szymon, Trwałość szczęśliwa królestw albo ich smutny upadek, wolnym narodom przed oczy stawiona, Drukarnia Akademii SJ, Lwów 1764. Masen Jakob, Palestra eloquentiae ligatae, Joh. Busaeus, Coloniae 1657. Medern Henryk, Lotavica grammatica, Typis Academicis Societatis lesu, Vilnae 1737. Melanchthon Philip, The Loci Communes ofPhilip Melanchthon with a critical introduction by the translator, Wipf Stock, Eugene 2007. Miaskowski Adrian, Catalogus praelectionum in scholis Societatis Jesu Provinciáé Polonae, bm 1711. Milliet Dechales Claude F., Cursus seu mundus mathematicus, Ex Officina Anissoniana, Lugduni 1674. Monet Philibert,
Galliæ geographia veteris recentisque, Sumptib. Antonii Pillehotte, Lugduni 1634. Musanti Giovanni D., Fax chronologica ad отпет historiam sacram et profanam, Typis Henrici Hoyoux, Romae 1690.Nakcjanowicz Jakub, Elementa geometriae, Typis S.R.M. Academicis, Vilnae 1761. Nakcjanowicz Jakub, Praelectiones Mathematicae ex Wolflanis Elementis adornatae, Typis S.R.M. Academicis, Vilnae 1759. Nakcjanowicz Jakub, Theses mathematicae, Typis S.R.M. Academicis, Vilnae 1762. Naramowski Adam, Aurora solis Sarmatici, Typis Universitatis Societatis lesu, Vilnae 1727. Naramowski Adam, Facies rerum Sarmaticarum in facie regni poloniae, Typis Universitatis So cietatis lesu, Wilno 1724. Naramowski Adam, Signatares Regni signati meritorum laude, Typis Collegi] Societatis lesu, War szawa 1727. Niesiecki Kacper, Herbarz polski, t. 7, Breitkopf i Haertel, Lipsk 1841. Olizarowski Aaron A., De politica hominum societate libri tres, Sumptibus Georgii Forsteri, Gdańsk 1651. Pamiętniki Franciszka Karpińskiego z rękopisu wydal J. Moraczewski, Drukarnia Walentego Ste fańskiego, Poznań 1844. Paprocki Franciszek, Europa z części świata najprzedniejsza, Warszawa 1754. Pico della Mirandola Giovanni, Oratio de hominis dignitate, Benedetto Faelli, Bononiae 1496. Piramowicz Grzegorz, Powinności nauczyciela oraz wybór mów i listów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Kraków 1958. Pontanus Jakub, Poeticarum institutionum libri tres, David Sartorius, Ingolstadii 1594.
362 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Principia Seu Rudimenta Grammatices: Ex Institutionibus Emmanuelis Alvari è Societate Jesu, ad commodum luventutis Excerpta Cum Praeceptis aliquot De Constructione, Joseph Anton Labhart, Constantiae 1739. Puzyna Stefan, Krótkie opisanie czterech części świata, Warszawa 1737. Riccioli Giovanni В., Almagestum Novum, Typographia Haeredi Victorii Benatii, Bononiae 1651. Riccioli Giovanni B., Geographies et hydrographice reformatée, Ex Typographia Haeredis Victorij Benatij, Bononiae 1661 Rogaliński Józef, Doświadczenia skutków rzeczy pod zmysły podpadających, Drukarnia JKM i Rze czypospolitej, Poznań 1771. Roszkowski Ludwik, Propositiones ex universa philosophia notis illustratae, Vilnae 1774. Rzączyński Gabriel, Auctuarium históriáé naturalis Regni Poloniae, J.J. Preuss, Gedant 1736. Rzączyński Gabriel, Historia naturalis curiosa regni Poloniae Magni Ducatis Lituaniae, Typis Collegii Societatis lesu, Sandomiriae 1721. Saccheri Giovanni, Euclides ab omni noevo vindicatus, Ex Typographia Pauli Antonii Montani, Mediolanii 1733. Sacchini Francesco, Paraenesis ad maģistros scholarum inferiorum Societatis lesu, Typis lacobi Mascardi, Romae 1625. Siekierzyński Tomasz, Arithmetika tojest rachmistrska nauka, Drukarnia J.K.M. Akademii Lwow skiej Societatis lesu, Lwów 1766. Skarga Piotr, Kazania sejmowe, Andrzej Piotrowczyk, Kraków 1597. Skarga Piotr, Obrona Jezuitów, niegdyś przez Xiędza Piotra Skargę pod tytułem: Próba Zakonu So cietatis Jesu, roku 1607 wydana, a teraz dla publiczney wiadomości
przedrukowana, Drukarnia Wiktora Dąbrowskiego, Warszawa 1814. Skarga Piotr, Żywoty świętych, Drukarnia Radziwiłłowska, Wilno 1579. Smogulecki Jan Μ., Sol illustratus ac propugnatus, Theodorus Meyer, Friburgi Brisgoiae 1627. Suárez Cipriano, De arte rhetorica libri tres, Coimbra 1560. Solski Stanisław, Architekt polski to jest nauka ulżenia wszelkich ciężarów, używania potrzebnych machin, ziemnych i wodnych, stawiania ozdobnych Kościołów małym kosztem, o proporcji rze czy wysoko stojących, o wschodach y pawimentach, czego się chronić i trzymać w budynkach odfundamentów, Drukarnia Mikołaja Alexandra Schedla, Kraków 1690. Solski Stanisław, Geometra polski, tojest navka rysowania, podziału, przemięnianiay rozmierzania liniy, angułow, figury brył pełnych, Jerzy i Mikołaj Schedi, Kraków 1683. Soto Domingo de, Summulae, Juan de Junta, Burgos 1529. Susliga Wawrzyniec, Velificatio seu theoremata de anno ortus ас mortis [...] Domini, Georgius Widmanstadius, Graeci 1605. Sygański Jan, Korespondencja księdza Jakuba Wujka z Wągrowca z lat 1569-1596, Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie, Poznań 1917. Sygański Jan, Listy ks. Piotra Skargi TJ z lat 1566-1610, Wydawnictwo Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1912. Szpungiański Jerzy, Dispositio imperfecti ad optimum seu rudimenta gramatices Lotavicae, Typis Collegii Academici Societatis lesu, Vilnae 1732. Szyrwid Konstanty, Dictionarium triům linguarum in usum stúdiósáéjuventutis, Vilnae 1629. Smiglecki Marcin, Logica, Apud Elisabetham Angermariam viduam, Ingolstadii 1618. Smiglecki Marcin, O lichwie i trzech przedniejszych kontraktach:
wyderkowym, czynszowym i tow. kupieckiego, nauka krótka, Wilno 1596.
Bibliografia 363 Świętecius Józef, Medulla Gnomonicae seu Compendium Horologiorum Bipartum, In Officina apud Haeredes Stanislai Lenczewski Bertut, Kraków 1660. Tacquet André, Arithmeticapractica, Typis S.R.M. Collegii Calis. Societatis lesu, Calissii 1745. Tentamen ex universa myologia ad anatomiae auditoribus subeundum in aula academica die Julii hora 3 pomeridiana sub praesidio Stephani Bissi philosophiae et medicinae doctoris in Alma Academia et Universitate Vilnensi Professorispublii, nec non Praesidis Collegii Medici, peragetur, Typis S.R.M., Vilnae 1786. Toledo Francisco de, Commentario una cum quaestionibus in universam Aristotelis logicam, Apud Victorium Aelianum, Venetiis 1572. Toledo Francisco de, Introducilo in dialecticam Aristotelis, Vincentii Luchrini, Romae 1561. Tomasz z Akwinu, O cnotach rozumu. Komentarz do VI księgi „ Etyki nikomachejskiej” Arystote lesa, Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław 2010. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 1: O Bogu, cz. 1, Veritas, Londyn 1975. Torsellino Orazio, Historiarum ab origine mundi usque ad annum 1598 epitome libri X, Romae 1598. Turno Szczepan, O dziwnych bursztynowania skutkach rozmowa i popis publiczny z wytłumacze niem niektórych szczegulnieyszych doświadczeń przez WW. Ichmciów Panów Kawalerów Col legii Nobilium Posnaniensis Societatis Jesu, przy licznie zgromadzonych gościach oyczystym językiem miany, W drukarni J.K.Mci i Rplt. Societatis lesu, Poznań 1766. Tylkowski Wojciech, Meteorologia curiosa, apud Stanislaum Piotrkowczyk, Kraków 1669. Tylkowski Wojciech, Philosophia curiosa seu quaestiones et conclusiones
curiosae ex universa Aristotelis philosophia, pars 1-Х, apud Stanislaum Piotrkowczyk, Kraków 1669- 1690. Varennius Johannes, Syntaxis linguae graecae, Per Balthasarem Lasium Thomam Platterum, Basileae 1536. Versalius Andreas, De corporis humanifabrica libri šeptem, Johannes Oporinus, Basileae 1543. Warszawski Joseph, Unicus universae Soc. lesu Vocationem liber autobiographicus Poloniae Prov, proprius (1574-1580), Μ. Pisani, Romae 1966. Wielewicki Jan, Dziennik spraw domu zakonnego OO. Jezuitów u św. Barbary w Krakowie 16301639. T. 5. Z maszynopisu Jana Poplatka SJ przygotował do druku oraz uzupełnił przypisami i indeksami Ludwik Grzebień SJ, WAM, Kraków 1999. Włodek Ignacy, O naukach wyzwolonych w po wszechności i szczególności księgi dwie, W drukarni Archanioła Kasalettego, Rzym 1780. Wyrwicz Karol, Geografia czasów teraźniejszych, Drukarnia Jezuitów, Warszawa 1768. Wyrwicz Karol, Geografia powszechna czasów teraźniejszych, Drukarnia J.K.MCI i Rzeczypospo litej in Collegio Societatis Jesu, Warszawa 1770. Zahorowski Hieronim, Monita privata Societatis lesu, Nitobirgae 1614. III. Literatura przedmiotowa oraz pomocnicza 1. Katalogi, leksykony, słowniki Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, t. 4-6: Oświecenie, opr. Elżbieta Aleksandrowska etai., PIW, Warszawa 1966-1972. Catalogue general des manuscrits des bibliothèques publiques de France: Départements, t. 27, Plon Nourrit eie, Paris 1894.
364 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Contemporaries ofErasmus: A Biographical Register ofthe Renaissance and Reformation, oprac. Peter G. Bietenholz, Thomas B. Deutscher, University of Toronto Press, Toronto 2003. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. Ludwik Grzebień przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 2006, https://www.jezuici.krakow.pl/bibl/enc.htm, dostęp: 15 maja 2021. Estreicher Karol, Bibliografia Polska. 140 000 druków, cz. III, t. 2, Wydanie Akademii Umiejętno ści, Kraków 1894. Koch Ludwig, Jesuiten-Lexikon. Die Gesellschaft Jesu eins undjetzt, Bonifacius Druckerei, Pa derborn 1934. Kopaliński Władysław, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa161989. Królikowska Anna, Profesorowie jezuickich seminariów nauczycielskich od XVI do XVIII wieku. Słownik biograficzny, WAM, Kraków 2018. Lisiak Bogdan, Jezuici polscy a nauki ścisłe od XVI do XIX wieku. Słownik bio-bibliograficzny, WAM Kraków 2000. Łuszczak Grzegorz, Nauczyciele i wychowawcy szkół jezuickich we Lwowie 1608-1773, WAM Kraków 2010. Polonica w Archiwum Rzymskim Towarzystwa Jezusowego, t: 1 : Polonia, t. 2: Lituania, t. 3: Germa nia, t. 4: Varia, t. 5: Russia, oprac. Andrzej P. Bieś, Robert Danieluk, Ludwik Grzebień, Marek Inglot, WAM Kraków 2002-2008. Polski słownik biograficzny, t. 1-52, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków-Wrocław-Warszawa 1935-2020. Poplatek Jan, Słownik jezuitów artystów, Pracę uzupełnił i wydał Jerzy Paszenda, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1973.
Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze, Renesans, Barok, red. Teresa Michałowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990. Słownik polskich teologów katolickich, t. 1-4, red. Hieronim E. Wyczawski, ATK, Warszawa 1981֊ 1983. Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. Grzegorz Gazda, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012. 2. Opracowania Almeida Julio, La educación moral, „Cuenta y Razón del Pensamiento Actual” (2002), որ 127, s. 65-76. Althaus Paul, The Theology ofMartin Luther, Fortress, Minneapolis 1966. Anusik Zbigniew, Stroynowski Andrzej, Radziwiłłowie w epoce saskiej. Zarys dziejów politycznych i majątkowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” (1989), nr 33, s. 39-58. Baliński Michał, Dawna Akademia Wileńska, próbajej historyi od założenia w roku 1579 do osta tecznego jej przekształcenia w roku 1803, Jozafat Ohryzka, Petersburg 1862. Barycz Henryk, Rozwój i upadek Akademii Krakowskiej, w: Kultura staropolska, PAU, Kraków 1932. Bednarski Stanisław, Biblioteka Prowincji Małopolskiej, „Nasze Wiadomości” (1928-1931) nr 9, s. 75-79. Bednarski Stanisław, Geneza Akademii Wileńskiej, Józef Zawadzki, Wilno 1929.
Bibliografia 365 Bednarski Stanisław, Upadek i odrodzenie szkółjezuickich w Polsce. Studium z dziejów kultury i szkolnictwa Polskiego, Wydawnictwo Księży Jezuitów, Kraków 1933 (reprint: WAM, Kra ków 2003). В iałousz Waldemar, Collegium Gostomianum. Dzieje szkołyjezuickiej w latach ¡602-1773, Komi tet Obchodów 400-lecia Collegium Gostomianum, Sandomierz 2002. Bieliński Józef, Doktorowie medycyny promowani w Wilnie, Gebethner i Wolff, Warszawa 1886. Bieliński Józef, Uniwersytet wileński 1579-1831, t. 1, W.L. Anczyc Kraków 1899. Bieńkowska Barbara, Bieńkowski Tadeusz, Z dziejów recepcji nowożytnej myśli naukowej w szko łach polskich XVII i XVIII wieku, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” (1973), se ria E, z. 5. Bieńkowska Barbara, Kopernik i heliocentryzm w polskiej kulturze umysłowej do końca XVIII wie ku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1971. Bieś Andrzej P., Periodyzacja obecności Towarzystwa Jezusowego na ziemiach. Struktury orga nizacyjne oraz edukacyjno-oświatowe i pastoralne formy aktywności, „Studia Paedagogica Ignatiana” (2014), nr 17, s. 57-87. Bober Andrzej, Sytuacjajezuitów na południowo-wschodnich obszarach Rzeczypospolitej w dobie buntu kozackiego (1648-1665), WAM, Kraków 1986. Borowczyk Krystyna, Gretscher, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, red. Jan Walkusz et al., Towarzy stwo Naukowe KUL, Lublin 1993, s. 148-149. Chłapowski Franciszek, Życie i prace księdza Józefa Rogalińskiego, t. 1-2, Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie, Poznań 1902-1905. Cieślak Stanisław, Znawca szkolnictwa i kulturyjezuickiej—ks. Stanisław Bednarski SJ
(1896-1942), w: Społeczeństwo, kultura, wychowanie w poglądach polskichjezuitów okresu II Rzeczypospoli tej, red. Stanisław Cieślak, Beata Topij-Stempińska, WAM, Kraków 2012, s. 241-268. Codina Mir Gabriel, Aux sources de la pédagogie des Jésuites. Le „Modus parisiensis ”, Institutům Historicum Societatis Jesu, Roma 1968. Comstock Andrew, A System ofElocution, Buttler Comp., Philadelphia 1844. Cytowska Maria, Od Aleksandra do Aivara (Gramatyki łacińskie w Polsce w XVI w.), Zakład Na rodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1968. Daniel Charles, La géographie dans les colleges des Jesuites aux XVII et XVIII siècles, „Etudes” 40(1879), Juin, s. 801-824. Daniluk Mirosław, Brada wspólnego życia, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. Feliks Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, kol. 1011-1012. Darowski Roman, Bargiel Franciszek, Logica Marcina Smigleckiego: wprowadzenie, przegląd za gadnień, antologia tekstów, WAM, Kraków 2016. Darowski Roman, Filozofia jezuitów w Polsce. Od XVI do XVIII wieku ֊ próba syntezy, w: Jezuici a kultura polska, red. Ludwik Grzebień, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1993, s. 51 -74. Darowski Roman, Filozofia w szkołach jezuickich w Polsce w XVI wieku, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1994. Darowski Roman, Gorgoniusz Ageison SJ (1604—1665), profesor w Akademii Wileńskiej, „Prawo Kanoniczne. Kwartalnik Prawno-Historyczny” 22 (1979), nr 3-4, s. 263-275. Darowski Roman, Jan Klein SJ (1556-1601), wykładowcafilozofii w Poznaniu, „Studia Philosop hiae Christianae” 16 (1980), nr 2, s. 145-160.
Darowski Roman, Leonard Kraker SJ, pierwszy profesorfilozofii w Akademii Wileńskiej, „Odrodze nie i Reformacja” (1979), t. 24, s. 65-82.
366 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Darowski Roman, Piotr Viana SJ ijego działalnośćfilozoficzna w Polsce, „Odrodzenie i Reforma cja w Polsce” (1978), nr 23, s. 35-53. Darowski Roman, Ryszard Singleton SJ pierwszy profesorfilozofii w Braniewie, „Studia Philosop hiae Christianae” 17 (1981), nr 2, s. 41-56. Darowski Roman, Studia zfilozofii jezuitów w Polsce w XVII i XVIII wieku, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezuickiego, Kraków 1998. Dinis Alfredo, Giovanni Battista Riccioli and the Science ofHis Time, w: Jesuit Science and the Republic ofLetters, red. Mordechai Feingold, Mass. MIT Press, Cambridge 2003, s. 195-224. Dobrzycki Stanisław, Algorytm Bernarda Wojewódki (1553), „Kwartalnik Historii Nauki i Techni ki” (1957), nr 2/1, s. 3-28. Drzymała Kazimierz, Bracia polscy zwani arianami, „Studia Theologica Varsaviensia” (1963), nr 1/2, s. 241-306. Duhr Bernhard, Geschichte der Jesuiten in den Ländern deutscher Zunge im XVI. Jahrhundert, Herdersche Verlagshandlung, Freiburg im Breisgau 1907. Duhr Bernhard, Studienordnung der Gesellschaft lesu, Herder, Freiburg 1896. Dunkle Brian, Classics, Patristics, and the Development ofthe Jesuit Ratio studiorum, w: Jesuit Education and The Classics, red. Edmund P. Cueva, Shannon N. Byrne, Frederick J. Benda, Cambridge Scholars Pub., New Castle upon Tyne 2009, s. 41-54. Dyjakowska Marzena H„ Wyznaniowy charakter Akademii Zamojskiej (1594-1784), „Studia z Pra wa Wyznaniowego” (2001), nr 3, s. 51-76. Edel Philippe, Les professeurs de médecine d originefrançaise à ľ Université impériale de
Vilnius au début du XIXe siècle, „Histoire des sciences médicales” (2011 ), nr 4, s. 359-368. Euklides, Elementy. Teoria proporcji i podobieństwa, Copernicus Center Press, Kraków 2013. Examina novitiorum (Egzaminy nowicjuszów) z Braniewa z lat 1569—1574, wstęp i oprać. Justyna Łukaszewska-Haberkowa, WAM, Kraków 2012. Farrell Allan P, The Jesuit Code ofLiberal Education, Bruce, Milwaukee 1938. Feingold Mordechai, Jesuits: Savants, w: Jesuit Science and the Republic of Letters, red. idem, Mass. MIT Press, Cambridge 2003, s. 1-45. Findlen Paula, Scientific Spectacle in Baroque Rome: Athanasius Kircher and the Roman College Museum, w: Jesuit Science and the Republic ofLetters, red. Mordechai Feingold, Mass. MIT Press, Cambridge 2003, s. 225-284. Flaga Jerzy, Nauczanie prawa w studiach zakonnych w Polsce w XVII i XVIII w., „Prawo - Admi nistracja - Kościół” (2000), nr 2-3, s. 85-99. Flaga Jerzy, Z problematyki nauczania prawa kanonicznego u jezuitów w XVII i XVIII wieku, „Roczniki Nauk Prawnych” (2002), t. 12, z. 2, s. 37-57. Forycki Maciej, Kontakty astronomii ifizyki poznańskiej z Francją w dobie Oświecenia, „Kronika Miasta Poznania” (1997), nr 3, s. 207-224. Frijhoff Willem, Patterns, w: Universities in Early Modern Europe (1500-1800), red. Hilde de Ridder-Symoens, Cambridge University Press, Cambridge 1996, s. 43-110. Ganss George E., Saint Ignatius Idea of a Jesuit University: A Study in the History of Catholic Education, Marquette University Press, Milwaukee 1956. Garstein Oskar, Rome and the Counter-Reformation in Scandinavia: Jesuit Educational Strategy 1553-1622,
Brill, Leiden-New York 1992. Gdańskie Gimnazjum Akademickie. Księga pamiątkowa dla uczczenia czterechsetnej rocznicy zało żenia Gimnazjum Gdańskiego 1558-1958, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1959. Gečiauskas Evaldas, Prepodawanie matematiki w Wilnjusskom uniwersitete do 1650 goda, „Lie tuvos Matematikos Rinkinys” (1972), որ 2, s. 194-195.
Bibliografia 367 Gieysztor Aleksander, Management and resources, w: Universities in the Middle Ages, red. Hilde de Ridder-Symoens, Cambridge University Press, Cambridge 1992, s. 108143. Gingerich Owen, Kepler s De Vero Anno (1614), w: The Star ofBethlehem and the Magi: Interdisci plinary Perspectives from Experts on the Ancient Near East, the Greco-Roman World, and Mo dern Astronomy, red. Peter Barthel, George van Kooten, Brill, Leiden-Boston 2015, s. 3 16. Giżycki Jan Marek, Materiały do dziejów Akademii Potockiej i szkół od niej zależnych, W.L. Anczyc, Kraków 1905. Godet Marcel, La Congregation de Montaigu (1490-֊1580), Honoré Champion, Paris 1912. Grendier Paul F., The Culture ofthe Jesuit Teacher 1548-1773, „Journal of Jesuit Studies” (2016), nr3,s. 17-41. Grendier Paul E, The Jesuits and Italian Universities 1548-1773, Catholic University of America Press, Washinghton 2017. Grendier Paul E, The Universities of the Italian Renaissance, Johns Hopkins University Press, Baltimore 2002. Grendier Paul E, The Universities ofthe Renaissance and Reformation, „Renaissance Quarterly” (2004), nr 57/1, s. 142. Grzebień Ludwik, Jezuici polscy wobec epidemii, w: Charitas. Miłosierdzie i opieka społeczna w ideologii, normach postępowania i praktyce społeczności wyznaniowych w Rzeczypospoli tej XVI-XVIII wieku, red. Urszula Augustyniak, Andrzej Karpiński, Semper, Warszawa 1999, s. 245-255. Grzebień Ludwik, Nauczyciele i wychowawcy cieszyńskiego gimnazjum jezuickiego 1678—1773. Analiza katalogów zakonnych, w: Studia historyczno-prawne. Prace dedykowane Profesoro wi Janowi Seredyce w
siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestopięciolecie pracy naukowej, red. Janusz Dorobisz, Włodzimierz Kaczorowski, Wydawnictwo UO, Opole 2004, s. 89-96. Grzebień Ludwik, Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVIII wieku, WAM, Kra ków 2013. Grzebień Ludwik, Starania jezuitów o otwarcie własnych akademii na terenie ziem polskich, w: Philosophia rationis magistra vitae, red. Józef Bremer, Robert Janusz, t. 2, WAM, Kraków 2005, s. 103-115. Grzebień Ludwik, Studium teologii w środowiskujezuitów krakowskich w XVII i XVIII wieku, „Ana lecta Cracoviensia” ( 1997), որ 29, s. 451-463. Grzebień Ludwik, Wkład jezuitów w kształcenie duchowieństwa przemyskiego (1659-1773), w: Kościół na drogach historii: księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Dok torowi Tadeuszowi Śliwie, red. Józef Wólczański, Wydaw. Błogosławionego Jakuba Strzemię Archidiecezji Lwowskiej Ob. Łac., Lwów-Kraków 1999, s. 85-94. Grzebień Ludwik, Zaryczny Jacek, Języki narodowe w działalnościjezuitów w Inflantach, „Analec ta Cracoviensia” (1995), որ 27, s. 395^107. Grzelecki Wojciech, Szkoły-kolonie Uniwersytetu Krakowskiego 1588-1773. Problematyka kształ cenia i wychowania, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1986. Haub Rita, Jesuitisch geprägter Schulltag. Die Bayerische Schulordnung (1569) und die Ratio stu diorum (1599), w: Ignatius von Loyola und die Pädagogik der Jesuiten. Ein Modellfür Schule und Persönlichkeitsbildung, red. Rüdiger Funiok, Harald Schöndorf, Peter Lang, Donauwörth 2000, s. 130-156. Historia geografii polskiej, red. Antoni Jackowski, Stanisław
Liszewski, Andrzej Richling, Wydaw nictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008. Hsia Florence C., Sojourners in a Strange Land: Jesuits and Their Scientific Missions in Late Im perial China, University of Chicago Press, Chicago 2009.
368 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Hughes Thomas, Loyola and the Educational System ofthe Jesuits, C. Scribner’s Sons, New York 1892. Inglot Marek, Kolegium księżyjezuitów w Ittukszcie, WAM, Kraków 2000. Inglot Marek, Grzebień Ludwik, Uczniowie - Sodatisi gimnazjumjezuitów w Brunsberdze (Branie wie) 1589-1623, WAM, Kraków 1998. Janeczek Stanisław, ideały wychowawcze i dydaktyczne w szkolnictwie pijarskim a „ Oświecenie chrześcijańskie”. Próba syntezy, „Nasza Przeszłość” (1994), nr 84, s. 115-161. Janeczek Stanisław [ree.], Filozofia jezuitów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XIX wieku, WAM, Kraków 2013, „Roczniki Filozoficzne” 62 (2014) nr 2, s. 170-181. Janik Maciej, Kalendariografia polska od XVI do XVIII wieku. Próba typologii, w: Kalendarze staropolskie, red. Iwona Μ. Dacka-Górzyńska, Joanna Partyka, DiG, Warszawa 2013, s. 9-52. Jarosz Irena, Książki szkolne w Polsce w wieku XVI: zarys problematyki, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 21 (1978), s. 3-І 4. Jasiuk Jerzy, Wkładjezuitów do rozwoju i rozpowszechnienia techniki, w: Wkładjezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, red. Irena Stasiewicz-Jasiukowa, WAM, Kra ków 2004, s. 331-338. Jeż Tomasz, Kultura muzyczna jezuitów na Śląsku i ziemi kłodzkiej (1581-1776), Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, Warszawa 2013. Jędrzejewicz Jan Walery, Kosmografija, Drukarnia Noskowskiego, Warszawa 1886. Joseph de Jouvancy, w: Catholic encycklopedia. https://www.catholic.org/encyclopedia/view. php?id=6498, dostęp: 15 maja 2021. Jujeczka Stanisław, Klerycy z ziem polskich,
litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI-pocz. XXw.), Wydawnictwo UWr, Wrocław 2018. Kaczmarczyk Janusz, Bohdan Chmielnicki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988. Kadulska Irena, Teatr jezuicki XVIII i XIX wieku w Polsce: z antologią dramatu, Wydawnictwo Naukowe UG, Gdańsk 1997. Kamińska Janina, Mistrzowie wśródprofesorów Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego, w: Wychowawca, nauczyciel mistrz. O potrzebie mądrości, autorytetu i cnoty, red. Barbara Jędiychowska, Instytut Pedagogiki UWr, Wrocław 2017, s. 97-108. Kheleniuk Anastasiia, Plyska Yuriy, Ostroh Academy: the History and Tradition, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” (2020), nr 1-2, s. 20 40. Klawek Aleksy, Zarys dziejów teologii katolickiej w Polsce, PA U, Kraków 1948. Kochanowicz Jerzy, Geneza, organizacja i działalnośćjezuickich burs muzycznych, WAM, Kraków 2002. Kochanowicz Jerzy, Początki piśmiennictwajezuickiego w Polsce. Studium z historii kultury, Wy dawnictwo Naukowe DSW, Wrocław 2012. Kochanowicz Jerzy, Problem denuncjacji w szkolnictwiejezuickim, w: Pamięć wieków kształtuje potomność: Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Ludwikowi Grzebieniowi SJ z okazji 70. urodzin, red. Andrzej P. Bieś, Beata Topij-Stempińska, WAM, Kraków 2010, s. 437 443. Kochanowicz Jerzy, Przepisy dotyczącejezuickich burs muzycznych, WAM, Kraków 2002. Kochanowicz Jerzy, Zasady dotyczące kar cielesnych w pierwszych kolegiachjezuickich, w: W służ bie historii nauki, kultury i edukacji. Księga pamiątkowa dedykowana Prof. Lechowi Mokrzeckiemu z okazjijubileuszu pięćdziesięciolecia pracy zawodowej, red.
R. Grzybowski, T. Mali szewski, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2006, s. 174-185. Konior Jan, Historia polsko-chińskich kontaktów kulturowych w XVII w., WAM, Kraków 2013.
Bibliografia 369 Korcz Władysław, JózefRogaliński (1728-1802), „Zielonogórskie Zeszyty Muzealne” (1978), nr 6, s. 45-57. Korewa Jan, Z dziejów՛ diecezji warmińskiej w XVI w, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1965. Korolko Mirosław, Retoryka w polskich kolegiach jezuickich, w: Jezuici a kultura polska, red. Ludwik Grzebień, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1993, s. 121-142. Kościelak Sławomir, Jezuici w Gdańsku od drugiej połowy XVI do końca XVIII wieku, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk 2003. Kot Stanisław, Historia wychowania, t. 1, Żak, Warszawa 1996. Kot Stanisław, Szkolnictwo parafialne w Małopolsce w. XVI-XV1II, Krajowy Związek Nauczy cielstwa Ludowego, Lwów 1922. Królikowska Anna, Benedykt Herbest (1531-1598) i Grzegorz Knapski (1564-1639) - zasłużeni dla kultury i edukacji nauczyciele jezuickich seminariów nauczycielskich, „Paedagogia Chri stiana” (2018), nr 1/41, s. 183-199. Królikowska Anna, Kształcenie nauczycieli dla jezuickich szkół średnich w Polsce od XVI do XVIII wieku, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2019. Krukowski Józef, Degradacja, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, red. Romuald Łukaszyk, Ludomir Bieńkowski, Feliks Gryglewicz, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, s. 1095. Krukowski Józef, Depozycja, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, red. Romuald Łukaszyk, L. Bień kowski, Feliks Gryglewicz, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, s. 1181. Kubala Ludwik, Wojna moskiewska R. 1654-1655, Gebethner i Wolff, Warszawa 1910. Kubik Kazimierz, Polska szkoła prywatna w dawnym Gdańsku, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1963. Kupść Bogumił S.,
Materiały autobiograficzne Józefa Andrzeja Załuskiego, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” (1981), 26/3-4, s. 631-654. Kurczewski Jan, Biskupstwo Wileńskie, Józef Zawadzki, Wilno 1912. Kuźmina Dariusz, Pod sztandarem słowa, Olesiejuk, Warszawa 1994. Kuzniewski Anthony J., Francis Dzierozynski and the Jesuit Restoration in the United States, „Catholic Historical Review” (1992), nr 78, s. 51-73. Leinsle Ulrich G., Sources, Methods, and Forms of Early Modern Theology, w: The Oxford Handbook ofEarly Modern Theology, 1600-1800, red. Ulrich L. Lehner, Richard A. Muller, A.G. Roeber, Oxford University Press, New York 2014, s. 9—42. Leń Kazimierz, Jezuickie kolegium św. Jana w Jarosławiu 1573-1773, WAM, Kraków 2000. Levy André, La Vie et l’oeuvre medicale de Charles Le Pois (Carolus Piso), 1563—1633, premier doyen et professeur en la Faculté de médecine de l’Université de Pont-à-Mousson, Imprime ries réunies, Paris 1914. Lisiak Bogdan, Adam Adamandy Kochański (1631-1700). Studium z dziejów filozofii i nauki w Polsce XVII wieku, WAM, Kraków 2005. Lisiak Bogdan, Nauczanie matematyki w polskich szkołach jezuickich od XVI do XVIII wieku, WAM, Kraków 2003. Lopez-Zambrano Paula, Narzędzia kontyngencji, w: „Obieg” 2017, nr 5. https://obieg.u-jazdowski.pl/numery/estetyka-kontyngencji/narzedzia-kontyngencji, dostęp: 15 maja 2021.. Lundberg Mabel, Jesuitische Anthropologie und Erziehungslehre in der Frühzeit des Ordens (1540-ca 1650), Uppsala Univ., Uppsala 1966. Lukasiewicz Dariusz, Warkocz znad Wisły. Pruski stereotyp brudnej Polski czy prawda histo ryczna?, „Medycyna Nowożytna.
Studia nad Historią Medycyny” (1996), nr 2, s. 83-104. Łukaszewska-Haberkowa Justyna, Naukowe i religijne podróże pierwszych polskich jezuitów w świetle dokumentów zakonnych z XVI wieku (biografii, egzaminów, korespondencji), w:
370 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Itinera clericorum. Kulturotwórcze i religijne aspekty podróży duchownych, red. Danuta Quirini-Popławska, Łukasz Burkiewicz, WAM, Kraków 2014, s. 473 -486. Łukaszewska-Haberkowa Justyna, Theologia controversa in the 16th century Jesuit schools ofthe Polish-Lithuanian Commonwealth as a tool ofthe Counter Reformation, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” (2019), nr 1-2, s. 36-46. Łukaszewska-Haberkowa Justyna, Wpływ pierwszego pokolenia polskich jezuitów na życie kultu ralne i religijne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1564-1608, WAM, Kraków 2014. Łuszczak Grzegorz, Naukowe i duszpasterskie drogi polskich jezuitów w Rzymie, WAM, Kraków 2009. Makarczyk Irena, Regulamin Alumnatu Papieskiego w Braniewie z 29 września 1791 roku, „Komu nikaty Mazursko-Warmińskie” (2012), 278, s. 773-798. Mariani Andrea, Jezuici Prowincji Litewskiej wobec epidemii dżumy z lat 1708-1711, „Zeszyty Historyczne” (2016), 81, z. 2, s. 65-104. Mariani Andrea, State-Sponsored Inventories ofJesuit Houses in the Aftermath ofthe Suppression ofthe Society ofJesus: Notes on a Sourcefor Jesuit Historyfrom the Polish- Lithuanian Com monwealth, „Archivům Historicum Societatis lesu” (2018), 87, z. 174, s. 289-373. Mariani Andrea, Wspólnotajezuitów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów między tradycją a zmia ną, „Zapiski Historyczne” (2019), 84, z. 4, s. 123-177. Markiewicz Mariusz, Historia Polski 1492-1795, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004. Martinez Luis E., Ucabistafue electo nuevo superior general, „El Ucabista”, 14 X 2016,
http://elucabista.com/2016/10/14/ucabista-fue-electo-nuevo-superior-general/, dostęp: 15 maja 2021.. Michalczyk Jadwiga, Polska myśl dydaktyczna w zakresie geografii wobec osiągnięć współczesnych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Polonia, sectio В” (1999), որ 54, s. 333-346. Mikusek Μ., Rozpoznanie wpływów zachodnioeuropejskich w staropolskim piśmiennictwie geogra ficznym XVIII w., https://www.infolotnicze.pl/2016/01/24/rozpoznanie-wplywow-zachodnioeuropejskich-w-staropolskim-pismiennictwie-geograficznym-xviii-w/, dostęp: 15 maja 2021. Mokrzecki Lech, Puchowski Kazimierz, Programy szkolnictwa staropolskiego w XVI i XVII wieku. Kierunki zmian, „Kwartalnik Pedagogiczny” (1995), nr 3, s. 89-110. Nadolski Bronisław, Wokół nauki o stylach wjezuickich retorykach, „Pamiętnik Literacki” (1963), 54, z. 3-4, s. 81-89. Natoński Bronisław, Humanizm jezuicki i teologia konstrowersyjno-pozytywna od XVI do XVI II wieku, WAM, Kraków 2003. Natoński Bronisław, Jezuici a Uniwersytet Krakowski w XVI wieku, WAM, Kraków 2002. Natoński Bronisław, Początki i rozwój Towarzystwa Jezusowego w Polsce 1564—1580, w: James Brodrick, Powstanie i rozwój Towarzystwa Jezusowego, t. 1 : Początki Towarzystwa Jezusowe go, Wydaw. Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1969, s. 414-476. Natoński Bronisław, Szkolnictwojezuickie w dobie kontrreformacji, w: Z dziejów szkolnictwaJezu sowego w Polsce, opr. Jerzy Paszenda, WAM, Kraków 1994, s. 23-62. Niczyporuk Piotr, Aaron Aleksander Olizarowski profesorem prawa Akademii Wileńskiej, „Misce lánea Historico-Iuridica” (2015), nr 14, z. 2, s. 181-206. Niczyporuk
Piotr, Roman Law in Vilnius in the Period ofExistence ofthe Academy of Vilnius, „Mi scellanea Historico-Iuridica” (2014), nr 13, z. l,s. 11-34 Noreña Carlos G., Juan Luis Vives, Μ. Nijhoff, Haga 1970. Nowacki Józef, Akademia Lubrańskiego, „Kronika miasta Poznania” (1999), 69, nr 2, s. 152-180. O’Keefe Joseph Μ., The Pedagogy ofPersuasion: The culture ofthe University ofPont-à-Mousson, „Paedagogica Historica” (1998), 34, որ 2, s. 421^142.
Bibliografia 371 O’Malley John W., How thefirst Jesuits became involved in education, w: The Jesuit Ratio studio rum: 40іТ anniversary perspectives, red. Vincent Duminuco, Fordham University Press, New York 2000, s. 56-74. Obirek Stanislaw, Jezuici w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1564-1668, Wydział Filo zoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1996. Obłąk Jan, O początkach kolegium jezuickiego i Seminarium Duchownego w Braniewie, „Studia Warmińskie” (1968) nr 5, s. 27-35. Okoń Jan, Dramat i teatr szkolny. Scenyjezuickie XVII wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1970. Ozorowski Edward, DenhoffJan Kazimierz, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. 1, red. Hieronim E. Wyczawski, ATK, Warszawa 1981, s. 384—385. Pacewicz Artur, Tablica Kebesa jako przykład alegorycznej popularyzacji etyki w starożytności, „Peitho. Examina antiqua” (2010), որ 1, s. 83-109. Paszenda Jerzy, Jezuickie budynki szkolne w dawnej Polsce, w: Jezuicka ars educandi. Prace ofiaro wane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Piechnikowi, red. Maria Wolańczyk, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1995, s. 169-180. Pavone Sabina, Dissentire per sopravvivere. La Compagnia di Gesù in Russia alla fine del Set tecento, w: Avventure dell’obbedienza nella Compagnia di Gesù. Teorie e prassi fra XVI e XIXsecolo, red. Fernanda Alfieri, Claudio Ferlan, Società editrice il Mulino, Bologna 2012, s. 195-225. Pawlak Marian, Dzieje Gimnazjum Elbląskiego w latach 1535-1772, Pojezierze, Olsztyn 1972. Pawlak Marian, Z dziejów świetności Gimnazjum Elbląskiego w epoce Odrodzenia i Baroku, Wy dawnictwo Morskie,
Gdańsk 1985. Pelc Janusz, Obraz - słowo - znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973. Pelczar Roman, Działalność jezuitów na Rusi Czerwonej w okresie wielkiej wojny północnej w la tach 1700-1721, „Nasza Przeszłość” (1999), nr 92, s. 231-266. Pelczar Roman, Szkolnictwo jezuickie w Jarosławiu 1575-1773, „Nasza Przeszłość” (1995), nr 84, s. 13^17. Petrani Aleksy, Nauka prawa kanonicznego w Polsce w XVIII i XIX w., Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1961. Petrauskienė Irena, Medicina Vilniaus Universitete, „Mokslas ir Gyvenimas” (1973), որ 3, s. 8-9. Piechnik Ludwik, Działalność jezuitów na polu szkolnictwa w Poznaniu w XVI w. „Nasza Prze szłość” (1969), nr 30, s. 171-210. Piechnik Ludwik, Gimnazjum w Braniewie w XVI w. „Nasza Przeszłość” (1958), nr 7, s. 5-72. Piechnik Ludwik, Jezuickie Collegium Nobilium w Warszawie, w: Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce. Wybór artykułów, oprać. Jerzy Paszenda, WAM, Kraków 1994, s. 151-182. Piechnik Ludwik, Model średniej szkoły jezuickiej w Polsce i na Litwie przed wydaniem Ratio studiorum, „Nasza Przeszłość” (2000), nr 94, s. 300-304. Piechnik Ludwik, Nowe elementy wniesione do szkolnictwa polskiego w XVI wieku, „Collectanea Theologica” (1976), nr 46, f. 1, s. 67-77. Piechnik Ludwik, O bibliotekach i najważniejszych podręcznikach u początków działalności Towa rzystwa Jezusowego, w: Librorum Amatori. Księga pamiątkowa ofiarowana ks. Czesławowi Michalunio SI, red. Andrzej P. Bieś, WAM, Kraków 2004, s. 105-110. Piechnik Ludwik, Odrodzenie Akademii Wileńskiej 1730-1773,
Institutům Historicum Societatis Jesu, Rzym 1990.
372 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Piechnik Ludwik, Początki Akademii Wileńskiej (1569-1600), „Nasza Przeszłość” (1973), nr 40, s. 5-173. Piechnik Ludwik, Początki seminariów nauczycielskich w Polsce w wieku XVI,, w: Z dziejów szkol nictwajezuickiego w Polsce, red. Jerzy Paszenda, WAM, Kraków 1994, s. 63-74. Piechnik Ludwik, Powstanie i rozwój jezuickiej „Ratio Studiorum”, 1548-1599, WAM, Kraków 2003. Piechnik Ludwik, Próby odnowy Akademii Wileńskiej po klęskach Potopu i okres kryzysu 16551730, Institutům Historicum Societatis Jesu, Rzym 1987. Piechnik Ludwik, Rozkwit Akademii Wileńskiej w latach 1600-1655, Institutům Historicum Socie tatis Jesu, Rzym 1983. Piechnik Ludwik, Seminaria diecezjalne w Polsce prowadzone przezjezuitów od XVI do XVIII wie ku, WAM, Kraków 2001. Plečkaitis Romanas, 400 metų psichologijos mokslui Lietuvos mokyklose, „Pedagogika ir Psicholo gija” (1976), nr 13, s. 7-18. Plečkaitis Romanas, Początki logiki matematycznej w jezuickiej Akademii Wileńskiej, w: Jezuicka ars educandi. Prace ofiarowane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Piechnikowi SJ, red. Maria Wolańczyk, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1995, s. 181-198. Popis Janusz, Historia pożarnictwa w Polsce, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka - Praktyka - Re fleksje” (2013), nr 14, s. 153-172. Poplatek Jan, Komisja Edukacji Narodowej. Udział byłychjezuitów w pracach Komisji Edukacji Na rodowej, uzup. Ludwik Grzebień, do druku przygotował Jerzy Paszenda, WAM, Kraków 1973. Poplatek Jan, Studia jezuitów polskich w Akademii Krakowskiej w XVI w., „Nasza Przeszłość
(1964), nr 20, s. 77-111. Poplatek Jan, Studia z dziejów jezuickiego teatru szkolnego w Polsce, Zakład Narodowy im. Osso lińskich, Wrocław 1957. Poplatek Jan, Zarys dziejów Seminarium Papieskiego w Wilnie 1585-1773, Zakłady Graficzne „Znicz”, Wilno 1930. Puchowski Kazimierz, Edukacja historyczna w jezuickich kolegiach Rzeczypospolitej 1565—1773, Wydawnictwo UG, Gdańsk 1999. Puchowski Kazimierz, Edukacja historyczno-geograficzna w kolegiach pijarskich i jezuickich w 1. Rzeczypospolitej. Próba porównania, w: Wkład pijarów do nauki i kultury w Polsce XVIIXIXwieku, red. Irena Stasiewicz-Jasiukowa, PAN, Warszawa 1993, s. 477-487. Puchowski Kazimierz, Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Studium z dziejów edukacji elit, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2007. Puchowski Kazimierz, Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej XVIII wieku ֊ źródła i kie runki reform, „Kwartalnik pedagogiczny” ( 1995), nr 3, s. 173-187. Puchowski Kazimierz, Nauczanie historii w polskich kolegiachjezuickich (1565-1773). Zarys prob lematyki, w: Jezuici a kultura polska, red. Ludwik Grzebień, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1993, s. 279-296. Purcell William, Ars Poetriae: Rhetorical and Grammatical Invention at the Margin of Literacy, University of South Carolina Press, Columbia 1996. Quantin Jean-Louis, Catholic Moral Theology, 1550-1800, w: The Oxford Handbook ofEarly Mo dern Theology, 1600-1800, red. Ulrich L. Lehner, Richard A. Muller, A.G. Roebers, Oxford University Press, New York 2016, s. 119-134. Rahner Karl, Vorgrimler Herbert, Mały słownik teologiczny, Pax, Warszawa 1987.
Ramonaitė Monika, The career ofthe doctor ofmedicine and philosophy Stefano Lorenzo Bisio in the Grand Duchy w Lithuania, „Lithunian Historical Studies” (2017), nr21, s. 31-59.
Bibliografia 373 Rechowicz Marian, Wydział Teologiczny Akademii Krakowskiej w XVII i w XVIII wieku, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 2: Od odrodzenia do oświecenia, cz. 2: Teologia neoscholastyczna ijej rozwój w akademiach i szkołach zakonnych, red. Marian Rechowicz, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1975, s. 9-30. Reites James W., St. Ignatius ofLoyola and the Jews, „Studies in the Spirituality of the Jesuits” (1981), nr 4, s. 1^10. Rice Louise, Jesuit Thesis Prints and the Festive Academic Defence at the Collegio Romano, w: The Jesuits: Cultures, Sciences, and the Arts, 1540-1773, red. Gauvin A. Bailey et al., University ofToronto Press, Toronto 1999, s. 148-169. Rudnicki Konrad, Jezuicki wynalazek paralaktycznego montażu teleskopu, w: Wkładjezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. Irena Stasiewicz-Jasiukowa, WAM, Warszawa-Kraków 2004, s. 319-328. Salmonowicz Stanisław, Księga pamiątkowa 400-lecia Toruńskiego Gimnazjum Akademickie go, t. 4: Toruńskie Gimnazjum Akademickie w latach 1681-1817. Studium z dziejów nauki i oświaty, PWN, Poznań 1973. Salmonowicz Stanisław, Szkoły jezuickie a gimnazja akademickie w Prusach Królewskich XVIIXVIII wieku. Próba porównania, „Rocznik Gdański” (1987), nr 47, z. 1, s. 152-153. Scaglione Aldo D., The Liberal Arts and the Jesuit College System, John Benjamins Publishing, Amsterdam-Philadelphia 1986. Schlederer Franz, Unterricht am Jesuitengymansium. Bespiel: München, w: Ignatius von Loyola und die Pädagogik der Jesuiten. Ein Modellfür Schule und Persönlichkeitsbildung, red. Rüdi ger
Funiok, Harald Schöndorf, Peter Lang, Donauwörth 2000, s. 160-171. Schwickerath Robert, Jesuit Education. Its History and Principles Viewed in the Light ofModern Educational Problems, Herder, St. Louis 1904. Schwinges Rainer Ch., Student education, student life, w: Universities in the Middle Ages, red. Hilde de Ridder-Symoens, Cambridge University Press, Cambridge 1992, s. 195-243. Sczaniecki Paweł, Nawrócenie Kwadrantyna, „Nasza Przeszłość” (1964), որ 20, s. 225-236. Smoleński Władysław, Przewrót umysłowy w Polsce XVIII wieku. Studia historyczne, oprać, i wstęp Andrzej Wierzbicki, PIW, Warszawa 1979. Sobieski Wacław, Szkice historyczne, Gebethner i Wolff, Warszawa 1904. Spinosa Giacinta, Translatio studiorum through philosophical terminology, w: Translatio studio rum. Ancient, medieval and modern bearers of intellectual history, red. Marco Sgarbi, Brill, Leiden-Boston 2012, s. 73-90. Stawiak-Osocińska Małgorzata, Kształcenie akuszerek w Wilnie w czasach Szkoły Głównej Wielkie go Księstwa Litewskiego i Szkoły Głównej Litewskiej (1780-1803), „Rocznik Andragogiczny” (2015), nr 22, s. 325-338. Strzelczyk-Żołądź Dorota, Academia Lubransciana (¡519-1780). Dzieje szkoły od powstania do czasów Komisji Edukacji Narodowej, „Kronika miasta Poznania” (1999), nr 69, nr 2, s. 141-151. Szybiak Irena, Regnier (Renje) Mikołaj, w: PSB, t. 30, s. 738—739. Tang Kaijian, Setting offfrom Macau. Essays on Jesuit History during the Ming and Qing Dyna sties, Brill, Leiden 2016. Tarvel Enn, Gymnasium Derpatense, 1583-1625, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” (1990), որ 33, s. 17-26. Tazbir Janusz,
Dzieje polskiej tolerancji, Interpress, Warszawa 1973. Tazbir Janusz, Literatura antyjezuicka w Polsce, w: Jezuici a kultura polska, red. Ludwik Grzebień, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1993, s. 311-333.
374 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Tazbir Janusz, Państwo bez stosów: Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII w., PIW, War szawa 1967. Tazbir Janusz, Piotr Skarga, szermierz kontrreformacji. Wiedza Powszechna, Warszawa 1978. Tazbir Janusz, Tradycje tolerancji religijnej w Polsce, Książka i Wiedza, Warszawa 1980. Tazbir Janusz, Zagłada ariańskiej „stolicy”, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” (1961), nr 6, s. 113-138. Terlaga Jan, Działalność Jakuba Wujka jako rektora kolegium poznańskiego, nakł. aut., Kraków 1936. The Cambridge History ofLater Medieval Philosophy, red. Norman Kretzmann et al., Cambridge University Press, Cambridge 2000. Campbell Thomas J., The Jesuits (1534-1921), A History ofthe Society ofJesus from Its Founda tion to the Present Time, Encyclopedia Press, New York 1921. Topij-Stempińska Beata, Uczniowiejezuickich instytucji edukacyjnych w Galicji w XIX wieku. Por tret zbiorowy, WAM, Kraków 2019. Tovar de Lemos Nuno, Książę i praczka: odkryć wiarę chrześcijańską czyli proste historie, aby rozmawiać o Bogu i o nas, WAM, Kraków 2007. Tworek Michael, Education: The Polish-Lithuanian Commonwealth, w: A Companion to the re formation in central Europe, red. Howard Louthan, Graeme Murdock, Brill, Leiden-Boston, 2015, s. 359-389. Tyne Stanisław, Dzieje gimnazjum toruńskiego (1568-1772), Toruńskie Towarzystwo Naukowe, t. 1, Toruń 1928, t. 2, Toruń 1949. Udias Agustin, Searching the Heavens and the Earth: The History ofJesuit Observatories, Springer, Dordrecht 2003. Ulčinaitė Eugenija, Tradycja i nowatorstwo w
wykładach retoryki w kolegiach jezuickich w XVII-XVIII wieku, w: Jezuicka ars educandi. Prace ofiarowane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Piechnikowi, red. Maria Wolańczyk, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1995, s. 241-252. Universalia et particularia. Ars et praxis Societatis Jesu in Polonia, red. Bogna Bogdanowicz, Tomasz Jeż, Wydanictwo Naukowe Sub Lupa, Warszawa 2018. Verger Jacques, Patterns, w: Universities in the Middle Ages, red. Hilde de Ridder-Symoens, Camb ridge University Press, Cambridge 1992, s. 35-76. Wiesiołowski Jacek, O dziejach walkjezuitów o akademie poznańskie uwag kilka, „Kronika Miasta Poznania” (1997), nr 4, s. 122-125. Wojtyska Henryk D., Nauczanie przedmiotów liturgicznych w Akademii Zamojskiej, w: Dzieje teo logii katolickiej w Polsce, t. 2: Od odrodzenia do oświecenia, cz. 2: Teologia neoscholastyczna i jej rozwój w akademiach i szkołach zakonnych, red. Marian Rechowicz, Towarzystwo Na ukowe KUL, Lublin 1975, s. 43-50. Wołoszyn Stefan, Historia wychowania, cz. 1: Historia szkolnictwa, PZWS, Warszawa 1967. Wybicki Józef, Zycie moje, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927. Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce, t. 1-5, W.L. Anczyc, Lwów-Kraków 1900-1906. Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce. W skróceniu 5 tomów w jednym, W.L. Anczyc, Kraków 1908. Ziemiański Stanisław, Franciszek Suarez, WAM, Kraków 2004. Zięba Stanisław, Aleksandrynizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. Feliks Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, k. 349-350. Zięba Stanisław, Awerroizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. Feliks
Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, k. 1181-1182.
Indeks osób (Nie obejmuje bibliografii; numery stron pisane kursywą oznaczają, że w tym miejscu osoba występuje wyłącznie jako autor tekstu lub opracowa nia, ewentualnie jego adresat.) Acquaviva Claudio SJ 42, 55, 61-62, 112, 133, Arriaga de Rodrigo SJ 277-278 145-146, 163, 202, 204, 210, 220, 235, Arrape Pedro SJ 101 245, 246, 273, 279, 285, 307, 333-334 Artieda Pedro SJ 205, 286 Adami Pietro Antonio 332 Arystoteles 44,47-48,192,231,236-243,254, Agapet z Konstantynopola 201 Ageison Georgonius SJ 303, 318 259-266, 270 Aschermann Jan SJ 72 Agricola Rudolf 199 Asten van Joannes SJ 71 Alabiano Garcias SJ 76, 163, 234, 279, 285, Attyk 186 307 Aland Jan SJ 227 August II Mocny, król Polski 86, 324 Aland Kurt 237 Augustyniak Urszula 90 August III Sas, król Polski 39, 274 Albertrandi Jan Chrzciciel SJ 172, 227 Averroes 237 Albrecht Hohenzollern 58 Azor Juan SJ 278, 292 Aleksander z Afrodyzji 237 Azpilcueta de Martín 292 Aleksandrowska Elżbieta 227 Alembek Fryderyk 295 Baka Józef SJ 227 Alfieri Fernanda 16 Baliński Michał 88, 91-92 Almeida Julio 55 Banfi Fabrizio SJ 287 Althaus Paul 237 Bargiel Franciszek SJ 21, 241 Alvarez Emmanuel SJ 25, 180-186, 225 Barthel Peter 258 Anusik Zbigniew 342 Bartnicka Kalina 22, 111 Arakiełowicz Grzegorz SJ 244 Bartold Karol SJ222 Araoz Antonio de SJ 16, 332, 346, 350-351 Bartoli Daniello SJ 228 Ardévol Jerónimo 43 Bartsch Fryderyk SJ 285, 308 Argenti Giovanni SJ 133, 225, 230 Bartsch Jakub SJ 90, 129 Arias Antonio SJ 76,163, 205, 279 Barycz Henryk 347
Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów 378 Batory Andrzej 341 Bazyli Wielki 201 Bourdalone Brumoy Louis SJ 228 Bowniński Adalbertus 339 Becanus Martin SJ 284, 287 Boyer Laurentius SJ 248 Bednarski Stanisław SJ 19, 20, 24, 25-26, 69, Branicki Adalabertus 339 74, 76, 80-81, 104, 114, 120, 122-124, Brant Jan SJ 75,111,279 153, 162, 179, 181, 183, 185, 187-190, Bremer Józef SJ 40 192, 194, 196-197, 198-199, 202, 203, Briet Philip SJ 216 209, 211-212, 215, 217, 221, 222, 225, Briotet Jacques 322 226, 230, 249-252, 263, 326, 336-338, Brodrick James SJ 63, 129 339 Broët Paschase SJ 50 Bednarz Mieczysław SJ 85, 284 Bronowski Stanisław SJ 83 Bellarmin Robert SJ 35, 279, 283-284, 299, Brząkalski Józef SJ 24 310 Bembus Mateusz SJ 265 Brzostowski Emanuel 273 Brzozowski Marcin SJ 113 Benda Frederick J. 200 Brzozowski Tadeusz SJ 101 Białousz Waldemar 21 Bucki Wilhelm SJ 231 Bieliński Józef 316, 322-323, 347 Buddeus Johann Franz 260,261 Bieńkowska Barbara 255 Budny Tomasz 323 Bieńkowski Ludomir 291 Buffier Claude SJ 216 Bieńkowski Tadeusz 22, 57,111, 255 Bujalski Marcjan SJ 175 Bieś Andrzej Paweł SJ 75, 20, 22, 29, 65, 67֊ Burkiewicz Łukasz 128 68, 83, 96, 116-117 Busenbaum Hermann SJ 292, 294 Bietenholz Peter G. 202 Byme Shannon N. 200 Bisio Stefano Lorenzo 319, 320, 321, 322 Bystrzycki Jowin SJ 257 Bobadilla de Nicolas SJ 50 Bystrzycki Marcin SJ 264 Bober Andrzej SJ 84, 85 Bochen Paweł SJ ИЗ, 191 Campana Giovanni Paolo SJ 94,162,210,279, Bogdanowicz Bogna 21 307, 334 Campbell Thomas J. 64 Bohomelec Jan SJ 132 Bohomolec Franciszek SJ 132, 227 Campion
Edmund SJ 12 Bohomolec Ignacy SJ 132 Carafa Vincenzo SJ 302 Bohomolec Paweł SJ 132 Bohuszewicz Wojciech SJ 104, 295 Cardulo Fulvio SJ 332 Chądzyński Antoni SJ 318 Boksza Paweł SJ 163, 229, 273, 301 Bolzani Piero Valeriano 193 Chądzyński Jan SJ 265 Bonikowski Melchior 172 Chevalier Jan SJ 113 Bonvalot Nicholas SJ215 Borgiasz Franciszek SJ 36, 55, 70, 71, 74, 77, Chłapowski Franciszek 88, 345 79,123, 130, 144, 208-209 Borowczyk Krystyna 202 Chasłowski Adalbertus 338 Chmiel Adam 333 Chmielewski Ignacy SJ 152 Chmielnicki Bohdan 83-84, 342 Bosgrave James SJ 75, 245, 246 Chodkiewicz Anna Alojza 60, 84 Botero Giovanni 217 Chodkiewicz Jan Karol 330 Bouhours Dominique SJ 228 Chreptowicz Joachim 323
379 Indeks osób Chyczewski Stanisław SJ 244, 251 Dilger Simon 317 Cichowski Mikołaj SJ 133 Dinis Alfredo 256 Ciechanowicz Hieronim 273 Diogenes 191 Cieślak Stanisław SJ 20 Ditus Melchior 212 Clavius Christophorus SJ 75, 151-152, 209, Dobrzycki Stanisław 209 247, 252 Domenichi Giacomo SJ 61 Cleynaerts Nicolaes 202,299 Donato Alessandro 192 Codina Mir Gabriel SJ 46, 52 -53. 105, 199, Dorobisz Janusz 179 208 Drewicz Iwan 87 Codure Jean SJ 50 Drews Jan SJ218 Comstock Andrew 187 Cordier Maturin 46 Drużbicki Kacper SJ 287, 291 Drzymała Kazimierz SJ 20, 59 Cortiscius Wojciech SJ 166 Dudziński Mikołaj 227 Costere de François SJ 137 Dufréne Maximilian SJ 222 Coyne George SJ 259 Duhr Bernhard 204, 224, 335 Cueva Edmund P. 200 Dunkle Brian 200 Duns Szkot 277 Cyceron Marek Tuliusz 57, 62, 115, 121, 154, 180-183, 185-188, 191-194, 198, 200, Dyjakowska Marzena H. 35 206, 342 Działyński Ignacy 251 Cygne du Martin SJ 228 Dzialyński Ksawery 251 Cytowska Maria 180 Dzieduszycka z Zamojskich Maria 95 Czarnkowski Piotr 78 Dzierożyński Franciszek SJ 60 Czartoryski Florian 130 Edel Philippe 321, 323 Dacka-Górzyńska Iwona Μ. 218 Elian Klaudiusz 154 Dacko-Pikiewicz Zdzisława 30 Dalmases de Cándido SJ 132 Eliano Giovanni Battista SJ 301 Dandini Girolamo SJ 297 Erazm z Rotterdamu 45, 59,115-116,119,193, Daniel Charles 216 Eliusz Donat 180, 181 199, 208 Danieluk Robert SJ 22 Estius Wilhelm SJ 297 Daniluk Mirosław 52 Estreicher Karol 320-321 Darowski Roman SJ 17, 20-21, 26, 210, 233, Euklides 247-248, 250, 253 Ezop 154,187,201 238-239, 241-243, 260, 264, 303 Dauksza Władysław SJ 168, 248 Delamars
Michał 172, 173 Fabricius David 256 Dembiński Walenty 70 Fabrini Natale 332-333 Demostenes 154, 194, 200, 201 Farrell Allan P. 121, 340 Denhoff Jan Kazimierz 341 Faunt Arthur SJ 117, 163,286 Denis Michael SJ 228 Favre Pierre SJ 46, 50 Desnovius Paweł SJ 170 Feingold Mordechai 252-253 Deutscher Thomas B. 202 Feltre da Vittorino 331 Diana Antonino 294 Filip II, król Hiszpanii 11 Dietl Józef 320 Findlen Paula 253
380 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Flaga Jerzy 301-304, 318 Gretser Jakub SJ 202 Fleuret Jean-Claude SJ 251, 254 Grimaldi Francesco SJ 256 Focylides 201 Grodzicki Stanisław SJ ПО, 131 Fonseca da Pedro SJ 236,239 Grot Zygmunt SJ 165 Forycki Maciej 251 Gryglewicz Feliks 52, 237, 291 Frijhoff Willem 33-34, 37, 39 Grzebień Ludwik SJ /7-20, 22, 24-25, 29, 38, Ftycz Jerzy SJ 80 40, 62, 78, 90, 114-117, 140, 158, 179, Frydelius Szymon SJ 80 Fryderyk II, król Prus 16 194, 220, 230, 239, 246, 290-291, 295, 299, 329 Funiok Rüdiger 122 Grzegorz XIII, papież 39, 76, 313 Grzegorz z Nazjanzu 201 Galileusz 256-257 Grzelecki Wojciech 98-99 Ganss George E. 48-49 Garstein Oskar 33, 57 Grzybowski Romuald 47 Guarini di Verona Guarino 332 Gawroński Andrzej SJ 152 Guise de Karol 313 Gazda Grzegorz 190-191 Gustaw II Adolf, król Szwecji 82 Gazzaniga Pietro Maria 288 Gečiauskas Evaldas 248 Hagenau Simon SJ 70, 71, 111 Gembicki Wawrzyniec 78 Gengell Jerzy SJ 95 Harriot Thomas 256 Harvard John 60 Gerardius Jan SJ 284 Hasler Maciej SJ 212 Gert Reinhold SJ 124,247 Haub Rita 122, 124 Geysz Melchior 273 Haur Jakub Kazimierz 218, 264 Gieysztor Aleksander 109, 118 Hay John SJ 74, 75, 260 Gil Pedro SJ 145 Hegendorfer Krzysztof 34, 57 Gilibert Jan Emmanuel 322-323 Gingerich Owen 258 Hegius von Heek Aleksander 199 Ginkiewicz Michał SJ 299 Herbest Benedykt SJ 34, 129, 144, 205, 209 Giżycki Jan Marek 56 Herbest Stanisław SJ 73, 205, Głazowicz Wojciech SJ 249 Hermanni Jan Nepomucen SJ 115, 258 Henryk II, król Francji 315 Godet Marcel 119 Hezjod 194, 201 Gomez-Rodelez
Cecilio 54, 151 Gomoliński Jan SJ 130 Hieronim ze Strydonu 180 Gonzales de Sandtalla Thirso S J 198 Hiszpan Piotr 47 Gorajewicz Grzegorz SJ 165 Gorecki Leonard 117 Hołowczyc Stefan 172 Hincza Marcin SJ 287 Hładowicki Jakub SJ 114 Górka Stanisław 78 Gostomski Hieronim 130, 335 Hołowka Alojzy SJ 218 Gostomski Jan 335 Horacy 104, 154, 189 Homer 194, 201 Gouveia de Diogo 46 Hostounský Baltasar SJ 65, 71, 74 Grabiński Florian 339 Hozjusz Stanisław 63-64, 69-70, 131, 209, 228 Grendier Paul F. 36-38, 44-46, 48-52, 164, Hsia Florence C. 216 316, 331-333 Hube Jan Michal 254
381 Indeks osób Hughes Thomas 47,55, 64, 149, 168, 202, 226, 272 Hulczygier Hieronim SJ 89 Hus Jan 333 Kamińska Janina 322 Kanizjusz Piotr SJ 63, 137, 204-205, 230, 285, 288 Kariger Jan SJ 231 Karlstadt Andreas 33 Inglot Marek SJ 20, 21-22, 329 Izokrates 187, 201 Karol III Wielki, książę Lotaryngii 315 Karpiński Andrzej 90 Karpiński Franciszek 272, 274, 341 Jabłonowska z Sapiehów Anna Paulina 319 Jabłonowski Jan 295 Kartezjusz 11, 249, 252 Jabłonowski Szymon SJ 318 Kasztela Aleksander SJ 90 Jackowski Antoni 216 Katarzyna II, cesarzowa Rosji 16 Jamiołkowski Jan SJ 213 Jan Chryzostom 187, 201 Katarzyna Jagiellonka, królowa Szwecji 88 Jan III Sobieski, król Polski 235, 248, 323, 341 Katullus 154, 186 Kawieczyński Andrzej SJ 85 Janeczek Stanisław 17,97 Karwowski Jerzy 90 Katon 180 Janik Maciej 218 Kebes 201 Jan Kazimierz Waza, król Polski 83, 171 Kelleniş Józef 329 Janusz Robert SJ 40 Jarosz Irena 180 Kierśnicki Atanazy SJ 318 Jasiuk Jerzy 244 Kircher Athanasius SJ 253, 255 Jastrzębowski Wojciech 258 Jaworski Stanisław SJ 198 Kitowicz Jędrzej 129, 130-132, 136 Klaudián Klaudiusz 154 Kheleniuk Anastasiia 59, 60 Jebaszek Marcin SJ 210 Klawek Aleksy 287 Jędrychowska Barbara 323 Klein Jakob Theodor 217 Jędrzejewicz Jan Walery 97, 257 Klein Joannes SJ 233, 238 Jele Ignacy SJ 84 Klemens XIII, papież 34, 39 Jerzmanowski Constantinus 339 Kłokocki Hieronim SJ 131 Jeż Tomasz 21 Knapski Grzegorz SJ 144, 146, 227 Jouvancy de Joseph SJ 25, 147, 155,156, 226 Kniaźnin Franciszek Dionizy SJ 227 Jujeczka Stanisław 210 Koblański Józef SJ 227 Juliusz Cezar 154,185, 188 Koc Jan SJ 254 Juliusz III,
papież 164 Koch Ludwig 39 Junga Adrian SJ 90, 163,286 Kochanowicz Jerzy 14, 25, 35, 46, 74-76, 96, 111, 117, 174, 203, 205, 211-213, 241, Jurewicz Stanisław SJ 250 251 Justynus Junianus Marek 154 279, 284-286, 298, 301, 308, 333 Kochanowski Jan 190, 193 Kaczmarczyk Janusz 342 Kaczorowski Franciszek SJ 189, 196 Kochański Adam Adamandy SJ 152,243,248- 249, 252-253, 259 Kaczorowski Włodzimierz 179 Kochowski Wespazjan 190 Kadulska Irena 20, 21 Kojałowicz Wojciech SJ 221 Kalasancjusz Józef 54֊ 55 Kołudzki Szymon 140 Kalwin Jan 45 Kolvenbach Hans-Peter SJ 101
382 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Komenský Jan Ámos 60 Kwintus (brak Cycerona) 186 Konarski Adam 77 Kwintus Kurej usz Rufus 104, 154,189 Konarski Jan SJ 335 Kwintylian 115,194 Konarski Stanisław 97 Koniecpolski Aleksander 130 Labbé Philippe SJ 216 Konstantyn Wielki, cesarz rzymski 339 Lachowski Jakub SJ 213 Kooten van George 258 Lacroix Claude SJ 292 Kopaliński Władysław 187, 190 Lainez Diego SJ 50, 63-64, 116,133 Kopernik Mikołaj 82, 255, 262 Lambertengo Pompiliusz SJ 159 Korabiewski Stanisław SJ 173 Lanckoroński Wespazjan 172 Korcz Władysław 97 Lapide à Cornelius SJ 297 Korewa Jan 70 Laskowski Andrzej SJ 299 Korolko Mirosław 194 Łaszcz Marcin SJ 73, 75, 129 Kościelak Sławomir 21 Laterna Marcin SJ 12, 73, 75,129,131, 307 Kostka Jan 80 Latosz Jan 59 Kostka Napierski Aleksander 171 Lauksmin Zygmunt SJ 198, 213-214, 236 Kostka Stanisław SJ 128, 131 Lauretano Michael SJ 107 Kot Stanisław 19, 28, 55, 61, 177 Laus Jan SJ 220 Kraker Leonard SJ 245, 264, 308 Le Brun Aleksander Antoni 320 Krąkowski Mathias 339 Le Jay Claude SJ 50 Krasicki Ignacy 295 Leclerc de Buffon Georges-Louis 244 Krasicki Jakub SJ 90 Ledesma Diego de SJ 194,278 Krassowski Łukasz SJ 72, 88 Ledóchowski Włodzimierz SJ 101 Kreczetnikow Piotr 87 Lefrançais de Lalande Joseph Jérôme 257 Kretzmann Norman 239 Lehner Ulrich L. 277 Królikowska Anna 21, 24, 66, 68, 12 7, 144, Leibniz Gottfried Wilhelm 241, 249, 252 146, 168, 209 Leinsle Ulrich G. 277, 284, 288, 290, 293 Kromer Marcin 220 Leń Kazimierz 21 Krilger Andrzej SJ 303 Levy André 315 Linneusz Karol 244 Krüger Oswald
SJ 236, 258 Krukowski Józef 291 Krupnicki Walerian 329 Lisiak Bogdan SJ 20, 24, 152, 210-211, 243, 245-246, 249 Krzywiecki Aleksander 89 Liszewski Stanislaw 216 Ksawery Franciszek SJ 46, 50-51, 292 Liwiusz 154 Ksenofont z Aten 154, 201 Lombard Piotr 44, 49, 278 Kubala Ludwik 342 Lopez-Zambrano Paula 240 Kubik Kazimierz 36 Lorencowicz Aleksander 130 Kupść Bogumił S. 129 Louthan Howard 59 Kurczewski Jan 328 Loyola Ignacy SJ 11-12, 27, 36, 38,41-51, 53- Kurdybacha Łukasz 217 54, 62-63, 105-107, 112, 119, 132-133, Kuźmina Dariusz 78, 164, 300 137, 163, 177, 205, 208, 216, 220, 224, Kuzniewski Anthony J. 60 258-259, 277-279, 284, 307, 313, 332, Kwaśnica Robert 30 341,350
383 Indeks osób Lubac de Henri SJ 310 Miaskowski Adrian SJ 203, 250 Lubrański Jan 34 Miaskowski Kasper 190 Lukács Ladislaus SJ 25 Michalczyk Jadwiga 215 Lukian 187 Michałowska Teresa 193 Lundberg Mabel 102 Michalunio Czesław SJ 116 Luter Marcin 33, 57-58, 237, 284, 333 Mielecki Stanislaw SJ 89 Łęczycki Mikołaj SJ 291 Milewski Andrzej SJ 248 Lukasiewicz Dariusz 320 Milliet Dechales Claude François SJ 253 Łukaszewska-Haberkowa Justyna 21,128-129, 283, 285 Miłuński Maciej SJ 303 Mikusek Marcin 217, 219 Łukaszyk Romuald 52, 237, 291 Mokrski Hączel Andrzej SJ 342 Mokrzecki Lech 46, 57, 221 Łukomski Samuel 170 Molière 11 Luskina Stefan SJ 254,257 Monet Philibert SJ 216 Łuszczak Grzegorz 20,24,39-40, 72, 158, 178, Monicovius Wawrzyniec SJ 333 273, 279 Monkiewicz Michał SJ 86 Monschein Joseph SJ 282 Maciejowski Bernard 130 Moszyński Mikołaj SJ 89 Maggio Lorenzo SJ 74, 76, 130, 144, 245 Muchowiecki Stanisław SJ 85 Majchrowicz Szymon SJ 266 Muller Richard 277 Majer Paweł 318 Makarczyk Irena 328 Murdock Graeme 59 Małachowski Jan 250,291 Myszkowski Piotr 73 Musanti Giovanni Domenico SJ 223 Malapert Charles SJ 256 Maldonado Juan SJ 39, 297, 313 Maliszewski Tomasz 47 Marcin ze Środy 128 Martialis Marcus Valerius 104, 154 Maria Leszczyńska, królowa Francji 257 Mariani Andrea 21, 87, 90, 92, 103, 221 Nadal Jerónimo SJ 16, 50, 53-54, 102, 108, 110, 207, 224, 254 Nadolski Bronisław 194 Nagurczewski Ignacy SJ 227 Nakcjanowicz Jakub SJ 253 Naramowski Adam SJ 222 Markiewicz Mariusz 229 Narewicz Władysław 90 Marquard Jakob SJ 260 Naruszewicz Adam SJ 172, 227 Martinez Luis E. 101 Narwojsz
Franciszek SJ 254 Masen Jakob 192 Natoński Bronislaw SJ 19, 20, 24, 39, 63, 65, Massalski Ignacy 319, 321-322 70, 72, 78, 129, 204-205, 220, 221, 235, Mayer von Eek Jan 284, 285 238, 285, 287-288, 330, 333-334 Medem Henryk SJ 231 Newton Isaac 254 Medina de Bartolomé 289 Melanchton Filip 33, 57, 164, 205 Nickel Goswin SJ 253 Melebranche Nicolas 249 Niczyporuk Piotr 266, 316, 317 Menochius Stephan SJ 297 Niesiecki Kacper SJ 218, 227 Niger (Chróściewski) Stanislaw 78 Mercurian Everard SJ 65, 75, 79, 80, 205, 273, 313 Nicolas Adolfo SJ 101 Nikowski Szymon SJ 88
З 84 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Nobrega de Emanuel SJ 54 Paweł V, papież 39 Noreña Carlos G. 45 Pawlak Marian 36 Noskowski Andrzej 72 Pawłowski Jakub SJ 89 Nowacki Józef 34 Nowowiejski Jan SJ 160 O’Keefe Joseph Μ. 314, 315 Pażowski Józef SJ 310 Peier Udalrik Franciszek 302, 318 Pelc Janusz 193 Pelczar Roman 21, 79, 80, 86-87 O’Malley John W. 13, 308 Peña de la Juan 46 Obirek Stanisław 17, 19, 20, 62-63, 85, 129, Pereira Benito SJ 278 194, 220, 239 Perovius Szymon SJ 256 Obłąk Jan 70 Petrani Aleksy 302 Ochmann-Staniszewska Stefania 265 Petrauskienė Irena 320 Odrowążówna ze Sprawy Zofia 79 Pico della Mirandola Giovanni 56 Okoń Jan 20 Piechnik Ludwik SJ 20-21, 23-25, 53, 58, 60- Olave de Martinus SJ 313 62, 70, 78, 89, 98, 110, 116, 144, 150,157, Oleszkiewicz Bartłomiej SJ 236 163, 164, 177, 179, 185-186, 200-202, Oliva Giovanni Paolo SJ 198 208, 210-212, 229-231, 236, 245, 248- Olizarowski Aaron Aleksander 265, 302, 317 249, 260, 267, 269, 270-274, 278-283, Opaliński Krzysztof 60 287, 296-300, 302, 306, 308-310, 315316, 318, 320-321, 328-330 Oronteus Fineus 208 Orygenes 298 Pietrowicz Adalbertus 338 Osiecko Stanisław 172 Ossoliński Jerzy 341 Pigłowski Jan SJ 165 Pindar 194, 201 Ostoja Zagórski Antoni 318 Piramowicz Grzegorz SJ 96, 227, 337, 340 Ostrogska Anna 167 Ostrogski Konstanty Wasyl 59 Pisa de Alfonso SJ 285 Piso Carolus 315 Owidiusz 185, 186 Pius IV, papież 38 Ozorowski Edward 341 Platon 194, 201,238, 298 Pac Mikołaj 170, 330 Plečkaitis Romanas 240, 260 Pliniusz Młodszy 191 Pacewicz Artur 201 Plutarch 188, 193,201
Pachtler Georg Michael 23, 43, 54, 150, 154, 164 Plyska Yuriy 59, 60 Pallavicini Fabrizio SJ 246 Paprocki Franciszek SJ 218 Polanco de Juan SJ 16, 50, 54, 133, 332, 346, 350-351 Partyka Joanna 218 Polej Maciej 78 Pasek Jan Chryzostom 341 Połomagius Jakub 329 Paszenda Jerzy SJ 13, 20, 65, 144, 235, 330 Paszkiewicz Stanisław 302, 318 Popis Janusz 94 Pavone Sabina 16 Pavur Claude SJ 23 Poplatek Jan SJ 19, 20,131, 140, 305-306 Porfiriusz z Tyru 238 Poczobut Marcin SJ 97,106,243,257, 319,322 Poniński Stefan SJ 131 Paweł III, papież 36 Possevino Antonio SJ 147, 220, 255 Paweł IV, papież 116 Poszakowski Jan SJ 218
385 Indeks osób Potocki Wacław 193 Propercjusz 154,187 Riccioli Giovanni Battista SJ 216, 255-256 Rice Louise 308 Protaszewicz-Szuszkowski Walerian 74, 76 Richling Andrzej 216 Pruński Aleksander Oktawian 83 Ridder-Symoens de Hilde 31-33,109, 271 Pruszkowski Michał SJ 170 Rodrigues Simão SJ 46, 50 Przyjemski Andrzej 78 Roeber A.G. 277 Pstrokoński Stanisław 172 Rogaliński Józef S J 97, 152, 162, 243-244, Publiusz Korneliusz Tacyt 188 Puchowski Kazimierz 14, 21, 26, 57, 62, 97, 215, 217, 220, 221, 223 Purcell William 191 251-252,256, 345 Rohwerder Max 341 Rossignol Jean-Joseph SJ 251, 254 Rossowski Tomasz SJ 89 Puzyna Piotr SJ 264 Rostan Alexandre Pancrace SJ 254 Puzyna Stefan SJ 218 Roszkowski Ludwik SJ 254 Pyszka Stanisław SJ 20 Roth Michal SJ 56 Quadraninus Fabian SJ 131 Różycki Jan 170 Quantin Jean-Louis 289, 292, 294 Rudnicki Dominik SJ 227 Quirini-Poplawska Danuta 128 Rudnicki Konrad 256 Rabb Justus SJ 76, 144, 205, 298 Rudomina Andrzej SJ 158 Radzimiński Adrian SJ 286 Rudziński Wladyslaw SJ 302, 318 Rozdrażewski Stanislaw SJ 75 Rudolf Henryk 82 Radzińska Zofia 171 Rymgaylo Józef SJ 247,275 Radziński Wawrzyniec SJ 171 Rytelski Adamus 338 Radziwiłł Panie Kochanku Karol Stanisław 319 Rzączyński Gabriel SJ 217, 244 Radziwiłł Rudy Mikołaj 76 Radziwiłł Czarny Mikołaj 73, 76 Saccheri Giovanni SJ 253 Radziwiłł Jan Mikołaj 342 Sacchini Francesco SJ 146 Radziwiłł Jerzy, kardynał 76, 110 Sachsen von Albert 44 Radziwiłł Józef 342 Sacro Bosco 247-248 Radziwiłł Marcin 341 Saint-Vincent de Gregoire SJ 252 Radziwiłł Michał Kazimierz 330 Salmeron Alfonso SJ 50, 63 Rahner Karl SJ 277,
310 Salmonowicz Stanislaw 18, 36 Rajeckí Aleksander 330 Salustiusz 154, 188 Ramonaitė Monika 319, 321, 322, 323 Ranuccio I Farnese, książę Parmy 315 Sapieha Jan 330 Sapieha Kazimierz Leon 95, 316 Rechowicz Marian 292 Sarbiewski Maciej SJ 158-159, 195, 227, 330 Regnier Nicolas 321, 322 Sawicki Aleksander SJ 211 Reites James W. 133 Resier Kasper SJ 84 Schall von Bell Johann Adam SJ 252 Rho Giacomo SJ 252 Schauer Johann Georg 302, 317 Ribadeneira de Pedro SJ 11,132, 259 Ricci Lorenzo SJ 132 Scheiffers Jan Piotr 318 Scheiner Christoph SJ 245, 256-257 Ricci Mateo SJ 252 Schlederer Franz 122 Scaglione Aldo D. 121, 200-201, 215
Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów З 86 Schöndorf Harald 122 Steigmiller Jan SJ 89 Schwickerath Robert 155, 188, 216, 224, 252, Strobel Christoph SJ 69, 71 Stroynowski Andrzej 342 268 Schwinges Reiner Ch. 271 Strzelczyk-Żołądź Dorota 34, 57 Sczaniecki Paweł 131 Sturm Jan 33, 52, 53, 121,199, 202, 208 Sczaniecki Stefan SJ 25, 96,147,203,211,214, Suárez Cipriano SJ 121, 146, 189-190, 194, 247, 333, 338, 340 Segneri Paolo SJ 228 Seneka 104, 154 197 Suarez Franciszek SJ 35, 262, 277-278, 289- 290 Sforza Pallavicino Pietro SJ 228 Sułowski Zygmunt 52, 237 Sgarbi Marco 240 Siekierzyński Tomasz SJ 254 Sunyer Francisco SJ 55, 65, 70, 71, 74, 76, 77, Sierakowski Sebastian SJ 257 Sierakowski Wacław Hieronim 295 Susliga Wawrzyniec SJ 257, 258 79, 80, 144, 205, 208, 209, 245, 273, 300 Suszycki Jerzy 318 Singleton Richard SJ 89, 242 Sygański Jan SJ 19, 79 Skarga Piotr SJ 19, 76, 79, 106, 128, 131, 164, Sykstus V, papież 39, 315 225, 265, 286, 352 Skorulski Antoni 282 Sylvius Aleksy 256 Synezjusz 201 Skrzynecki Rafał SJ 70, 72 Smalc Walenty 286 Szafraniec Andrzej 130 Smarzewski Aleksander SJ 196 Szczygielski Stanisław 329 Syrpowicz J.W. 318 Smogulecki Jan Mikołaj SJ 258 Szomowski Jan 130 Smoleński Władysław 18 Sobieski Wacław 18-19 Szpugiański Jerzy SJ 231 Sokrates 201 Szymak Tomasz 318 Szybiak Irena 321 Solski Stanisław SJ 244, 249, 253 Szyrma Antoni SJ 247 Sosa Abaseal Arturo SJ 101 Szyrwid Konstanty SJ 230, 298 Soto de Domingo 44 Szyszkowski Marcin 78 Soxo de Benedicto SJ 302, 317 Spanmüller Jakub 192 Śmiałkowicz Stanisław SJ 84 Spee von
Friedrich SJ 228 Śmiglecki Marcin SJ 35, 110, 129, 241, 264֊ Spinosa Giacinta 240 265, 286, 308 Śmiglecki Mikołaj 35 Spinoza Baruch 282 Stamirowski Stanisław SJ 170 Standonck Jan 119 Święcicki Grzegorz 273 Świętecius Józef SJ 258 Stanisław August Poniatowski, król Polski 251 Starczewski Maciej SJ 89 Tacquet André SJ 253 Stasiewicz-Jasiukowa Irena 215, 244, 256 Tales z Miletu 248 Staszewski Jakub SJ 303, 318 Tang Kaijian 12 Stawiak-Osocińska Małgorzata 322 Tarłowa z Potockich Marianna 152 Stefan Batoiy, król Polski 76, 78, 81, 89, 94, 110, 231,347 Stefanowski Hieronim SJ 174 Tarnowski Jan Krzysztof 79 Tarvel Enn 231 Tazbir Janusz 17, 20, 59, 175
387 Indeks osób Teilhard de Chardin Pierre SJ 310 Versalius Andreas 260 Teognis z Megary 201 Viana Pedro SJ 75, 78, 242,286 Terlaga Jan 77 Victoria de Francisco 278 Theoboltius Wojciech SJ 72 Viger Jan SJ74, 123,269 Tibullus Albius 154,186 Tiraboschi Girolamo SJ 228 Vitelleschi Mutius SJ 301, 315 Toledo de Francisco SJ 133,236, 239,278,297 Vives Ludwik 45, 115,351 Visconti Ignazio SJ 241 Tolgsdorf Erdman SJ 230 Voltaire 11,216 Tolmeiner Michal SJ 300 Vorgrimler Herbert 277 Tomasz z Akwinu 44, 49, 236, 262-264, 278, 280-281,283-284,286,291, 304 Wajurowicz Andrzej SJ 130 Topij-Stempińska Beata 20,21,117 Walawski Adam SJ 85 Torriano M. SJ 53, 54 Waleriusz Maksimus 154 Torsellino Orazio SJ 220 Walkusz Jan 202 Toulouse de Pierre Gregoire 313-314 Wall Tomasz SJ 19 Tournemine de Rene-Joseph SJ 228 Wallejusz Paterkulus 154 Tovar de Lemos Nuno 259 Trzebicki Andrzej 291 Wargocki Andrzej 171, 173 Trzebiński Mikołaj SJ 132 Tukidydes 194 Wargocki Walerian 173 Turno Szczepan 252 Warszewicki Stanisław SJ 20, 73-74, 76, 88, Turowski Jan SJ 82 Wargocki Bartłomiej SJ 173 Warszawski Joseph SJ 128 106, 128, 130, 163-164, 209, 301 Twardowski Kasper 190 Tworek Michael 59 Wąsowski Bartłomiej SJ 235 Tylkowski Wojciech SJ 217, 244 Wełnowicz Szymon SJ 174 Tync Stanisław 36 Wergiliusz 104, 187, 189 Wawrzecki ze Skrzetuszewa Jan Józef 310 Tyszkiewicz Jerzy 330 Widmanstadt Filip SJ 110 Tytus Liwiusz 104, 154, 188 Tyzenhaus Antoni 323 Wieczorkowski Andrzej 318 Wielewicki Jan SJ 140, 172 Wierzbicki Andrzej 18 Uchański Jakub 128 Wiesiołowski Jacek 25, 39, 78,117, 158, 246 Udias Augustin SJ 245, 259
Ulčinaitė Eugenija 195 Wiesiołowski Krzysztof 330 Urs von Balthasar Hans SJ 310 Winzerer Joannes SJ 72 Wiliński Cyprian 307 Witkowski Jan SJ 124 Valencia de Gregorio SJ 278 Władysław IV Waza, król Polski 83, 159, 171- Valerius Maximus 193 Valla Lorenzo 115 Varennius Johannes 202 172,316 Włodek Ignacy SJ 227 Włoszek Stanisław SJ 163 Vázquez Gabriel SJ 277-278, 289 Wojewódka Benard 209 Vega de Emmanuel SJ 163, 279, 285 Verger Jacques 31-32 Wojtyska Henryk D. 292 Wólczański Józef 290 Vergerlo Pier Paolo 331 Wolff Christian 238, 241, 249, 260
Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów 388 Wołłowicz Andrzej SJ 198 Wołoszyn Stefan 52 Załuski Józef 129 Załuski Marcin SJ 129 Wolski Jan SJ 295 Zamojski Jan 34, 35 Woltański Adalbertus 338 Zantenus Jan 70,123 Woronicz Jan Paweł SJ 172, 227 Zaryczny Jacek 230 Woyczyński Ignacy SJ 87 Zawisza Mikołaj SJ 158 Wroniawski Tomasz SJ 165 Zborowski Adam Aleksander SJ 131 Zdelaritius Thomas SJ 74, 75, 89 Wujek Jakub SJ 19, 73, 75, 77-79, 89, 106, 128-129, 131, 164, 225, 246, 298, 300֊ 301 Wybicki Józef 124, 341 Zebrzydowski Florian 228 Zięba Stanisław 237 Ziemiański Stanisław SJ 262 Wyczawski Hieronim E. 24, 341 Zienkiewicz Tomasz 310 Wyrwicz Karol SJ 215, 218 Zimorowicz Bartłomiej 171 Zuchowicz Jan SJ 84 Ximenez Petrus SJ 145 Zygmunt August, król Polski 72, 74, 76 Zahorowski Hieronim 173 Zygmunt III Waza, król Polski 39, 73, 88, 308, 330 Zalescius Łukasz SJ 163 Załęski Stanisław SJ 18-19, 56, 82, 84, 87, 92, Żagiel Marcin 273 94-95, 124, 130-132, 140-141, 167, 170, Żebrowski Tomasz SJ 243, 253, 257 295, 302, 323, 335 Żelazowski Jan 329 Załuski Andrzej Stanisław 330
|
| adam_txt |
Spis treści Wykaz skrótów bibliograficznych . 9 Wstęp . Cel i przedmiot pracy . Stan badań . Źródła i metodyka ich wykorzystania . 11 13 17 22 Struktura rozprawy. 27 Rozdział pierwszy: Geneza i organizacja kolegiów jezuickich . 31 1. Średniowieczne studium generalejako punkt odniesienia dla jezuickich szkół średnich i uniwersytetów . 31 2. Jezuickie akademie na tle szkół wyższych w Europie . 33 3. Kolegium a uniwersytet według Konstytucji Towarzystwa Jezusowego . 41 4. Studia Ignacego Loyoli . 43 5. Uniwersytet w Paryżu-Alma Mater pierwszych jezuitów . 50 6. Adaptacja paryskiego modelu kształcenia przez Towarzystwo Jezusowe . 51 7. Stosunekjezuitów do szkolnictwa elementarnego . 53 8. Szkolnictwo jezuickie w kontekście sporów wyznaniowych . 56 9. Przyjęcie jednolitego
programu kształcenia {Ratio studiorum} . 60 Rozdział drugi: Rozwój szkolnictwa jezuickiego na ziemiach polskich . 1. Ekspansja liczbowa i terytorialna zakonu . 2. Warunki zakładania pierwszych kolegiów . 2.1 Kolegium w Braniewie - polska szkoła w mieście z niemiecką większością . 2.2 Kolegium w Pułtusku-kuźnia jezuickich kadr. 2.3 Kolegium w Wilnie - nowe centrum chrystianizacji Litwy . 2.4 Kolegium w Poznaniu - ośrodek sporów konfesyjnych . 2.5 Kolegium w Jarosławiu - fundacja dla młodzieży z prawosławnej Rusi Czerwonej . 79 3. Kryzys oświaty jezuickiej i jego przyczyny . 3.1 Przerwy w nauce w czasie działań wojennych . 63 64 69 69 72 73 77 80 81
6 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów 3.2 Straty osobowe wynikające z epidemii . 3.3 Szkody materialne spowodowane pożarami . 4. Próby odnowy szkolnictwa jezuickiego w okresie Oświecenia . 88 93 96 Rozdział trzeci: Hierarchiczny system zarządzania kolegiami . 1. Prowincjał - lokalny zwierzchnik wszystkich jezuitów . 2. Rektor - główny przełożony kolegium . 3. Kanclerz i problemy związane z jego stanowiskiem . 4. Prefekt studiów - kierownik szkoły/uczelni . 5. Dziekani wydziałów w jezuickich akademiach . 6. Prefekt studiów niższych - dyrektor gimnazjum . 7. Prefekt biblioteki - strażnik wiedzy . 8. Personel niższego szczebla odpowiedzialny za codzienne życie szkoły . 9. Pomocnicy nauczycieli z grona uczniów . 101 103 105 109 110 112 113 114 117 120 Rozdział czwarty: Kształcenie i kariera jezuickich nauczycieli i profesorów. 127 1. Pochodzenie społeczne kandydatów do zakonu . 128 2. Staranna selekcja i egzaminy wstępne . 132 3. Pierwsza probacja ֊
wzajemne poznawanie się kandydata i zakonu . 135 4. Druga probacja (nowicjat) ֊ budowanie podstaw życia zakonnego i zawodowego . 136 5. Scholastykat - okres studiów i staży nauczycielskich . 141 5.1 Humaniora - uzupełnianie wykształcenia z zakresu retoryki . 143 5.2 Studia filozoficzne - trening myślenia i dyskutowania . 148 5.3 Przygotowanie pedagogiczne w „akademii kształcącej przyszłych magistrów” . 149 5.4 Seminarium dla przyszłych nauczycieli matematyki . 151 5.5 Pierwszy okres nauczania w szkole (magisterka) . 153 5.6 Studia teologiczne - przygotowanie do pracy duszpasterskiej lub akademickiej . 156 5.7 Święcenia kapłańskie . 159 5.8 Studium uzupełniające z teologii dla najzdolniejszych absolwentów . 160 5.9 Przewody doktorskie dla wybranych . 162 5.10 Drugi okres nauczania w szkole . 165 6. Trzecia probacja - studium duchowości i prawa zakonnego . 167 7. Ostatnie śluby zakonne i dalsza kariera . 168 8. Liczne dymisje z zakonu-turbulencje dla ośrodków kształcenia. 169 9. Śmierć jezuity-
wyzwanie logistyczne dla procesu nauczania . 173 Rozdział piąty: Wydział humanistyczny (gimnazjum) treści z podstawy programowej . 1. Elastyczne kryteria przyjmowania i egzaminy wstępne. 2. Program nauczania w klasach gimnazjalnych. 2.1 Infima - nauka podstaw łaciny . 177 177 179 180
Spis treści 2.2 Gramatyka - poznawanie całości gramatyki łacińskiej . 2.3 Syntaksa - zgłębianie łacińskiej składni. 2.4 Poetyka - nauka kompozycji pisemnych. 2.5 Retoryka - zdobywanie elokwencji na miarę Cycerona. 3. Nauka greki-języka pomocniczego w opanowaniu łacińskiej retoryki . 4. Program kształcenia religijnego. 7 185 186 188 192 199 203 Rozdział szósty: Wydział humanistyczny (gimnazjum) przedmioty dodatkowe . 207 1. Matematyka i jej wyjątkowy status w polskich kolegiach . 207 2. Lekcje śpiewujako przygotowanie do udziału w liturgii . 212 3. Geografia jako część ogólnego wykształcenia i odrębny przedmiot . 214 4. Historia-próby jej włączenia do programu nauczania . 219 5. Język ojczysty i jego rola pomocnicza w studiowaniu łaciny. 223 6. Starania o naukę języków obcych nowożytnych . 228 Rozdział siódmy: Wydział filozoficzny - od teoretycznych spekulacji do badań przyrodoznawczych . 233 1. Jezuickie ośrodki studiów filozoficznych w I Rzeczypospolitej . 233 2. Niewielka liczba studentów
. 234 3. Wykładowcy filozofii . 235 4. Charakterystyka programu studiów według Ratio studiorum . 236 5. Zajęcia dla pierwszego roku - logika i filozofia nauki . 238 6. Zajęcia dla drugiego roku . 241 6.1 Fizyka (filozofia przyrody). 241 6.2 Matematyka . 245 6.2.1 Początki nauczania matematyki w polskich kolegiach . 245 6.2.2 Zakres wykładów . 248 6.2.3 Kontakty polskich matematyków z Zachodem . 252 6.3 Astronomia i kłopoty z heliocentryzmem. 255 6.4 Psychologia (arystotelesowska) . 259 7. Zajęcia dla trzeciego roku. 261 7.1 Metafizyka-refleksja teoretyczna i jej praktyczne zastosowanie . 261 7.2 Filozofia moralna: etyka, ekonomia i polityka . 263 8. Metody studiowania filozofii . 266 8.1 Wykłady z Arystotelesa
. 266 8.2 Powtórki z elementami dyskusji . 267 8.3 Dysputy - preferowana forma ćwiczeń . 267 8.4 Nauka własna . 270 8.5 Koła zainteresowań (akademie) . 270 9. Egzaminy końcowe i stopnie akademickie z filozofii . 271 Rozdział ósmy: Wydział teologiczny - ośrodek kształcenia ludzi Kościoła. 1. Teologia scholastyczna dla najzdolniejszych studentów . 2. Teologia polemicznajako wsparcie w dysputach religijnych . 277 279 283
8 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Teologia moralna (kazuistyka) jako szkoła dla spowiedników . Studium Pisma Świętego - ambitny program i skromna realizacja. Podstawy języka hebrajskiego . Prawo kanoniczne - od nauki pomocniczej teologii do samodzielnej dyscypliny . 7. Metody dydaktyczne stosowane na teologii . 8. Kategorie studentów teologii . 9. Uzyskiwanie stopni akademickich i uroczyste promocje . 3. 4. 5. 6. 289 296 299 301 304 305 306 Rozdział dziewiąty: Wydział prawa i wydział medycyny wyzwanie dla jezuickich uniwersytetów . 313 1. Przeciwności przy zakładaniu wydziałów prawa i wydziałów medycyny . 313 2. Działalność Wydziału Prawa Akademii Wileńskiej . 316 3. Starania polskich jezuitów o utworzenie Collegium Medicum w Wilnie . 319 Rozdział dziesiąty: Młodzież szkolna i akademicka . 1. Rozpiętość wiekowa społeczności uczniowskiej/studenckiej . 2. Zróżnicowanie ze względu na miejsce zakwaterowania. 3. Pochodzenie społeczne uczniów i studentów
. 4. Podziały między młodzieżą katolicką a innowierczą . 5. Wyniki nauczania . 6. Współpraca kolegium z rodzicami. 7. Losy absolwentów. 325 326 326 330 333 336 339 341 Zakończenie. Przyczyny popularności dawnych kolegiów . Efekty wność kształcenia w kolegiach . Inspiracje dla teraźniejszości . 345 346 351 352 Bibliografia . I. Źródła rękopiśmienne . II. Źródła drukowane . 1. Podstawowe źródła drukowane . 2. Inne źródła drukowane . III. Literatura przedmiotowa oraz pomocnicza . 1. Katalogi, leksykony, słowniki
. 2. Opracowania. 355 355 357 357 358 363 363 364 Spis tabel i rysunków . 375 Indeks osób . 377 Summary . 389
Bibliografìa I. Źródła rękopiśmienne Archiwum Archidiecezji Warszawskiej Rkps 440: Acta et historia Collega Posnaniensis SJ, 1574-1606. ARSI Congr. 52, Congregationes provinciarum, 1607. Congr. 59, Congregationes provinciarum, 1625. Gesuitico, Collegia Germ. 107, Epistolae P. Generali's Francise։ Borgia ad varios, 1567-1569. Germ. 112, Epistolae de promovendis ad gradům, 1614-1709. Germ. 129, Consvetudines [Assistentiae] Germaniae. Germ. 131, Catalogi personarum Assistentiae Germanie. Germ. 132, Catalogi breves Assistentiae Germaniae. Germ. 133, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1571. Germ. 134, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1572. Germ. 136, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1575. Germ. 137, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1576. Germ. 139, Litterae quadrimestres Assistentiae Germaniae. Germ. 141, Litterae annuae Assitentiae Germaniae, 1572-1593. Germ. 146, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1565. Germ. 147, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1566. Germ. 149, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1568. Germ. 151, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1570. Germ. 153, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1573. Germ. 154, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1574. Germ. 155, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1575-1576. Germ. 160, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1582. Germ. 161, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1583. Germ. 162, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1584. Germ. 163, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1584.
356 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Germ. 164, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1585. Germ. 166, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1586. Germ. 167, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1587. Germ. 168, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1587-1590. Germ. 173, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1594. Germ. 174, Epistolae Assistentiae Germaniae, 1595. Hist. Soc. 42-53, Defuncti Lit. 36, Fundationes Lituaniae IV. Lit. 55, Annuae et Necrologi Prov. Masoviae 1764-1766. Lit. 61-65, Necrologi Prov. Lituaniae I-V, 1620-1769. Lit. 39, Historia Prov. Lituaniae (et Poloniae) 1636-1648. Lit. 40, Historia Prov. Lituaniae 1650-1669. Pol. 3, Ordinationes et epistolae generalium datae ad provinciám Poloniae, 1594-1759. Pol. 50, Annuae et Historia Poloniae, 1555-1600. Pol. 51, Historia Poloniae, 1603-1617. Pol. 52, Historia Poloniae, 1624-1645. Pol. 54, Historia Poloniae, 1670-1678. Pol. 6, Catalogus triennalis 1584. Pol. 65, Históriáé et Annuae Poloniae et Lituaniae, 1561-1621. Pol. 66, Históriáé et Annuae Poloniae, 1566-1642. Pol. 68, 69, 86, 89, Necrologi. Pol. 7, Catalogus brevis, 1564-1572. Pol. 75, Historia Fundationum Provinciáé Poloniae et Lituaniae. Pol. 77, Epistolae Prov. Poloniae et Lituaniae, 1605-1670. Pol. 80, Epistolae Polniae, 1577. Pol. 84, Historia Provinciáé Maioris Poloniae, 1754-1770. ATJKr. Rkps 35: Ordinationes Praepositorium Generalium. Rkps 224: Ordinationes generalium, visitatorum et provincialium, ad 1691. Rkps 234: Liber Ordinationum Prov. Poloniae. Rkps 244: Ordinationes generalium et provincialium Prov. Lituaniae,
1611-1739. Rkps 431 : Memorialia relicta Collegio Gedanensi Provinciáé Polonae 1601-1776. Rkps 496: Ordinationes praepositorum generalium, visitatorum, provincialium et responsa Romana. Rkps 1326: Opisy i inwentarze Kolegium Potockiego skreślone w styczniu 1820 roku. Rkps 1795: Ordynacje generalskie zawierające zbiór listów generałów i prowincjałów do domów prowincji polskiej i litewskiej 1611-1739. BJ Rkps 5194: Memoraba Collegio Posnaniensi relicta. Rkps 5195: Liber Collegii Posnaniensis, 1592-1773.
Bibliografia 357 BN Wien Cod. 11977: Acta Congregationum et Responsa praepositorum generalium. Cod. 11988: Historia Collega Leopoliensis Societatis lesu a. 1584-1773. Cod. 12416: Liber consultationum, collectionum, exhortationum, resolutionum et suffragiorum a. 1721-1773 collegii Samoriensis in provincia Poloniae Societatis lesu. BOssol Rksp. 1939/1: Mercurius Apollinis comes seu doctrina epistolaram neopoetis Karnkoviani Parnassi in Collegio Calissiensi Societatis lesu Anno D[omin]i 1711. Die 6to nonas Octobris tradita Biblioteka Ossolineum we Lwowie Rkps 628: Rafał Skrzynecki, Provinciáé Poloniae Soc. lesu ortus et progressus (fotokopia wATJKr.). BUPozn Rkps 621 1: Tractatus quarundam mathematicarum disciplinarum. BUpps Handskrift H-l 67, nr 7205: Examina novitioram Brunsbergae 1569֊!575. BUWil Rkps F3-2388: Liber memorialium relictorum, in visitatione provincialiam a divisione provincia. Rkps F3-2319: Elementale mathematicarum disciplinarum proemium, 1629. Rkps F3-2384: Liber memorialium relictorum in visitatione provincialium a divisione Provinciáé Anno 1608. Rkps F2 - DC1 : Laureae Academicae seu Liber continens Ritum Promovendi et Catalogum Pro motorům ad gradům Doktoratus, Licentiatus, Magisterij et Bacalaureatus in Alma Academia Vilnensi Soc. lesu comparatus et oridnatus Anno 1650-1781. Rksp F2 - DC4: Diarium Collegii Vilnensis SJ ab anno 1710 ad a. 1723. Biblioteka Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów, Kraków Sygn. S 39: Explanations in Cantica Canticorum Salomonis et in Epistolam D. Pauli ad Ephesios. Lietuvos Valstybinis Istorijos Archyvas, Wilno Rkps: F. 1136
ap. 20 acta 303 : Diarium Collegi Academici Vilnensis Societatis lesu 1752—1766. II. Źródła drukowane 1. Podstawowe źródła drukowane Communes Provinciáé Lituanae Soc. lesu quibus accedunt Consuetudines Particulares Domus Professae Varsaviensis, oprać. Józef Brząkalski, dodatek archiwalny do: „Nasze Wiadomości” (1913), nr 4, s. 1-63.
358 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Fontes narrativi de S. Ignatio de Loyola et de Societatis lesu initiis, t. 2, red. Càndido de Dalmases, Monumenta Historica Societatis lesu, Romae 1951. Institutům Societatis lesu, t. 1-3, Ex Typographia a SS. Conceptione, Florentiae 1892-1893. Jouvancy Joseph de, Magistris scholarum inferiorum Societatis Jesu de ratione discendi docendi ex decreto congregat, generalis 14, Apud M. Nestium, Florentiae 1703 Jouvancy Joseph de, Ratio discendi et docendi, Apud Franciscum Seguin, Aevenione 1825, https:// archive.org/details/iosephiiuvenciirOOiouv, dostęp 15 maia 2021. Konstytucje Towarzystwa Jezusowego wraz z przypisami Kongregacji Generalnej XXXIV oraz Nor my uzupełniające zatwierdzone przez tę samą Kongregację, WAM, Kraków-Warszawa 2001. Kronikajezuitów poznańskich (młodsza), t. 1: 1570-1653, oprać. Ludwik Grzebień, Jacek Wiesio łowski, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004. Loyola Ignatius von, Gründungstexte der Gesellschaft Jesu, tłum, i oprać. Peter Knauer, Echter Verlag, Würzburg 1998. Loyola Ignacy, Ćwiczenia duchowe, WAM, Krakow 2019. Loyola Ignatius, Epistolae et instructiones, t. 10, Gabrielis Lopez del Homo, Matriti 1910. Loyola Ignacy, Pisma wybrane. Komentarze, t. 1-2, oprać. Mieczysław Bednarz, WAM, Kraków 1968. Monumenta Paedagogica Societatis lesu quae primam Rationem studiorum anno 1586 editam praecessere, red. Cecilio Gomez-Rodelez et al., Typis Augustini Avrial, Matriti 1901. Monumenta Paedagogica Societatis lesu, t. 1-7, red. Ladislaus Lukács, Institutům Historicum So cietatis
Jesu, Romae 1965-1992. Pachtler Georg M.P., Ratio studiorum et Institutiones Scholasticae Societatis Jesu per Germániám olim vigentes, t. 1—4, A. Hoffmann Com., Berlin 1887-1894. Podręcznik pedagogiki Stefana Sczanieckiego z 1715 roku. Professio circa puerorum in virtute, sapientia et politie institutionem, oprać. Jerzy Kochanowicz, WAM, Kraków 2001. Possevino Antonio, Bibliotheca selecta de ratione studiorum in Historia, In Disciplinis, in salute omnium procurando, cz. 2, Typografia Apostolica Vaticana, Romae 1593. Ratio atque Institutie Studiorum SI czyli Ustawa szkolna Towarzystwa Jezusowego (1599), wstęp i oprać. Kalina Bartnicka, Tadeusz Bieńkowski, Wydawnictwo Naukowe Ateneum, Warszawa 2001. Reguły Towarzystwa Jezusowego, Drukarnia „Przeglądu Powszechnego”, Kraków 1935. The Jesuit Ratio Studiorum of1599, tłum. Allan P. Farrell, Conference of Major Superiors of Jesuits, Washington 1970. The Ratio studiorum. The Official Plan for Jesuit Education, tłum, i koment. Claude Pavur, The Institute of Jesuit Sources, Saint Louis 2005. Vilniaus akademijos vizitatorių memorialai ir vyresniųjų nutarimai, Mokslas, Vilnius 1987. 2. Inne źródła drukowane [Lauxmin Sigismundos], Ars et praxis musica in usum stúdiósáé iuventutis in Collegiis Societatis lesu. Permissu superiorům propositae, Typis Academicis, Vilnae 1693. Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 1, red. Adam Chmiel, Universitatis Jagiellonicae, Cracoviae 1887. Alvarez Emanuel, De institutione grammatica libri tres, Typis Collegii Societatis lesu, Calissi 1700. Annuae litterae Societatis lesu 1590 et 1591, Collegio
Societatis lesu, Romae 1594. Annuae litterae Societatis lesu 1610,fiapuá viduam Ioannis Mayer, Dilingae [1618]
Bibliografia 359 Annuae litterae Societatis lesu, Collegio Societarie lesu, Romae 1585. Arakiełowicz Grzegorz, De mundi systemate dissertatie cosmologica, Typis S.R.M. Collegii Socie tatis lesu, Premisliae 1768. Arithmetica practica in usum scholarum Societatis Jesu opera PP[atrum] eiusdem Societatis con scripta, In officina Nicolai Lobii, Krakow 1609. Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 1-6, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996. Assertiones theologicae et philosophicae in Collegio Vìlnensi Societatis Jesu, sub renovationem autumnalem defendendae, Anno Domini 1574, Kraków 1574. Bartold Karol, Imagines Principům Regumque Poloniae, Typis Collegii Brunsbergensis Societatis lesu, Brusnbergae 1721. Bellarmino Roberto, Institutiones linguae Hebraicae, apud Viduam Filios Ioannis Moreti, Antverpiae 1616. Bisio Stefano, Epistola medico-anatomica de methodo adhibita in curationefebrism malignae malignorum refellens obstrectationes ad rationales philosphiae et medicinae professores, [s.n.] Wilno 1773. Bober Andrzej, Bednarz Mieczysław, Relatio de caedibus patrum ас fratrum SI in Prov. Poloniae a P. Joanne Zuchowicz SI collecta AD 1665, „Archivům Historicum Societatis lesu” (1960), nr29, s. 329-380. Bohomolec Franciszek, De Lingua Polonica Colloquium: A Selectis Oratorice Facultatis Alumnis Institutům Varsavice In Aula Scholarum Societatis Jesu, Typis S.R.M. in Collegio Societatis lesu, Warszawa 1752. Bohomolec Franciszek, Zabawki Poetyckie Niektórych Kawalerow Akademii Szlacheckiey Warszawskiey Societatis Jesu w Krasomowskiey sztuce cwiczqcych się [.], Wawrzyniec Mitzler de Kolof,
Warszawa 1758. Botero Giovanni, Relatiae powszechne albo nowiny pospolite, Drukarnia Mikołaja Loba, Kraków 1609. Briet Philip, Parallela geographiœ veteris et novae, Sumptibus Sebastiani Cramoisy et Gabrielis Cramoisy, Parisiis 1647. Buddeus Johann F., Elementa philosophiae practicae, instrumentalis et theoreticae, Johann. Frid. Zeidlerl, Halle 1697. Buffier Claude, Géographie universelle, 2 vol., Giffart, Paris 1715-1716. Busenbaum Hermann, Medulla theologiae moralis, facili ас perspicua methodo resolvens casus conscientiae, Coloniae 1645. Canisius Peter, Catechismus Catholicorum, [przeł. naj. łotewski E. Tolgsdorí], Daniel z Łęczycy, Wilno 1585. Canisius Peter, Parvus catechismus catholicorum, Mateusz Siebeneicher, Kraków 1565. Canisius Peter, Summa doctrinae christianae. Per quaestiones tradita et in usum christianae pueritiae, Michael Zimmermann, Vienna 1554. Catechismus. Ex decreto Concilii Tridentini. Adparochos, Pii Quinti Pont. Max. lussu edìtus, Pau lus Manutius, Roma 1566. Chądzyński Jan, Dyskurs kapłana jednego polskiego [.] (1657), w: Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy 1648-1668: publicystyka, eksorbitancje, projekty, memo riały, t. 1, opr. S. Ochmann-Staniszewska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1989. Chyczewski Stanisław, Physica Experimentális Figuris Aeri Incisis Depicta et Illustrata, Typis S.R.M. Collegii Lublinensis Societatis lesu, Lublin 1767. Clavius Christophorus, Epitome arithmeticae practicae, Apud Berardum Gualtherium, Coloniae 1601.
360 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Clavius Chrisophorus, In sphaeram Joannis de Sacro Bosco commentarius, Apud Victrorium Неlianum, Romae 1570. Cleynaerts Nicolaes, Institutiones linguae graecae, ex officina Rutgeri Reseti ас Ioannis Sturmii, Lovanii 1530. Cleynaerts Nicolaes, Tabulae in grammaticem hebraeam, Thierry Martens, Lovanii 1529. Cordier Maturin, De corrupti sermonis emendatione, Sebastien Gryphius, Lugduni 1547. Donato Alessandro, Ars poetica sive Institutionum artis poeticáé libri tres, Typis Guilielmi Facciotti, Romae 1631. Drews Jan, Flos Regnorum seu compendiosa Poloniae orbisque totius descriptie, Typis Societatis lesu, Brunsbergae 1706. Dudziński Mikołaj, Zbiór rzeczy potrzebniejszych do wydoskonalenia się w ojczystym języku służą cych. Drukarnia Akademicka J.K. Mci, Wilno 1776. Dufrene Maximilian, Rudimenta Historica, Sive Brevis, facilisque Methodus Juventutem Orthodoxam notifia Historica imbuendi: Pro Gymnasiis Societatis Jesu, Typis Collegii Societatis lesu, Brunsbergae 1737. Elenchus quaestionum Theologicarum ac Philosophicarum, Typis Societatatis lesu, Lublini 1755. Elenchus quaestionum tractandarum a Professoribus Philosophiae [.] in usum Provinciáé Polo niae Maioris, bm 1761. Erasmus Desiderius, Opera omnia Desidera Erasmi Roterodami, t. 1, J. Clericus, Leyden 1703. Miłuński Maciej, Explanationes iuris ecclesiastici canonico-morales in librum IV Decretalium de sponsalibus et matrimoniis, Typis Academicis Societatis lesu, Vilnae 1705. Fabrini Natale, On documento bolognese inedito su le scuole dei
Gesuiti, Stella Matutina, Roma 1946. Fonseca Pedro da, Institutionum dialecticarum libri octo, Apud herederos de João Blávio, Lisboa 1564. Greiser Jakub, Institutiones linguae graecae, Excudebat David Sartorius, Ingolstadii 1593. Greiser Jakub, Rudimenta linguae graecae, David Sartorius, Ingolstadii 1593. Haur Jakub K., Oekonomika ziemiańska generalna, Typogr. Krzysztofa Schedla, Kraków 1675. Haur Jakub К., Wybór ekonomii ziemiańskiej, politycznej, gospodarskiej, żołnierskiej i lekarskiej, Dominik Siarkowski, Kraków 1744. Herbest Benedykt, Arithmetica linearis, b.m. 1561. Herbest Benedykt, Computus, ex quo čertům eius artis usum. qui Ecclesiae tempora ignorare nolit cognoscere, b.m. 1561. Hermanni Jan N., Horographia expedita, dziedzice Krzysztofa Schedla, Kraków 1680. Historia Residentiae Walcensis Societatis Jesu ab anno 1618. Geschichte der Jesuitenresidenz in Wałcz (Deutsch Krone) 1618-1773, red. Μ. Rohwerder, Böhlau, Köln-Graz 1967. Hiszpan Piotr, Traktaty logiczne, PWN, Warszawa 1969. Hołowka Kazimierz A., Compendium geographiae in versículos dispositae epriscis nevisque, Typographia S.R.M. Acad. Societatis lesu, Vilnae 1743. Hube Jan Μ., Wstęp do fizyki dla szkól narodowych, Drukarnia Szkoły Głównej Koronnej, Kraków 1783. Instructiones seu Monita generalia pro Novitiis Societatis Jesu, S.R.M. Coli. Societatis Jesu, Lublin 1750. Jaworski Stanisław, Specimina literaria laborum in reipublicae orthodoxae atque ecclesiae obse quia susceptorum sub auspiciis, Mitzier, Warszawa 1767. Jesuit relations, Burrows Brothers, Cleveland 1896-1901.
Bibliografia 361 Jouvancy Joseph de, Institutiones poeticáé: ad usum coUegiorum Societatis lesu, Apud Nicolaum Pezzana, Venetiis 1718. Kitowicz Jędrzej, Opis obyczajów za panowania Augusta III, t. 1, Zakład Narodowy im. Ossoliń skich, Wrocław 2003. Kojałowicz Wojciech W., Historia Lithuaniae, cz. 1: sumptibus Georgii Försteri, Gdańsk 1650, cz. 2: Apud Jacobvm Mevrsivm, Antverpiaepia 1669. Kriiger Oswald, Centuria astronomica, Druk. Akademicka SJ, Wilno 1637. Labbé Philippe, La Géographie royale, Mathurin et Jean Henault, Paryż 1646. Lauxmin Sigismundos, Praxis oratoria, Weingärtner, Brunsbergael648. Luther Martin, De Captivitate Babylonica Ecclesiae, Melchior Lotter, Wittemberg 1520. Luther Martin, Lectures on Romans, Westminster John Knox Press, Louisville 2006. Luther Martin, Luther Deutsch, t. 9, red. Kurt Aland, Vandenhoeck Ruprecht, Göttingen 1983. Luther Martin, Werke. Schriften 1520/21, Weimarer Ausgabe, t. 7, Böhlau, Weimar 1897. Majchrowicz Szymon, Trwałość szczęśliwa królestw albo ich smutny upadek, wolnym narodom przed oczy stawiona, Drukarnia Akademii SJ, Lwów 1764. Masen Jakob, Palestra eloquentiae ligatae, Joh. Busaeus, Coloniae 1657. Medern Henryk, Lotavica grammatica, Typis Academicis Societatis lesu, Vilnae 1737. Melanchthon Philip, The Loci Communes ofPhilip Melanchthon with a critical introduction by the translator, Wipf Stock, Eugene 2007. Miaskowski Adrian, Catalogus praelectionum in scholis Societatis Jesu Provinciáé Polonae, bm 1711. Milliet Dechales Claude F., Cursus seu mundus mathematicus, Ex Officina Anissoniana, Lugduni 1674. Monet Philibert,
Galliæ geographia veteris recentisque, Sumptib. Antonii Pillehotte, Lugduni 1634. Musanti Giovanni D., Fax chronologica ad отпет historiam sacram et profanam, Typis Henrici Hoyoux, Romae 1690.Nakcjanowicz Jakub, Elementa geometriae, Typis S.R.M. Academicis, Vilnae 1761. Nakcjanowicz Jakub, Praelectiones Mathematicae ex Wolflanis Elementis adornatae, Typis S.R.M. Academicis, Vilnae 1759. Nakcjanowicz Jakub, Theses mathematicae, Typis S.R.M. Academicis, Vilnae 1762. Naramowski Adam, Aurora solis Sarmatici, Typis Universitatis Societatis lesu, Vilnae 1727. Naramowski Adam, Facies rerum Sarmaticarum in facie regni poloniae, Typis Universitatis So cietatis lesu, Wilno 1724. Naramowski Adam, Signatares Regni signati meritorum laude, Typis Collegi] Societatis lesu, War szawa 1727. Niesiecki Kacper, Herbarz polski, t. 7, Breitkopf i Haertel, Lipsk 1841. Olizarowski Aaron A., De politica hominum societate libri tres, Sumptibus Georgii Forsteri, Gdańsk 1651. Pamiętniki Franciszka Karpińskiego z rękopisu wydal J. Moraczewski, Drukarnia Walentego Ste fańskiego, Poznań 1844. Paprocki Franciszek, Europa z części świata najprzedniejsza, Warszawa 1754. Pico della Mirandola Giovanni, Oratio de hominis dignitate, Benedetto Faelli, Bononiae 1496. Piramowicz Grzegorz, Powinności nauczyciela oraz wybór mów i listów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Kraków 1958. Pontanus Jakub, Poeticarum institutionum libri tres, David Sartorius, Ingolstadii 1594.
362 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Principia Seu Rudimenta Grammatices: Ex Institutionibus Emmanuelis Alvari è Societate Jesu, ad commodum luventutis Excerpta Cum Praeceptis aliquot De Constructione, Joseph Anton Labhart, Constantiae 1739. Puzyna Stefan, Krótkie opisanie czterech części świata, Warszawa 1737. Riccioli Giovanni В., Almagestum Novum, Typographia Haeredi Victorii Benatii, Bononiae 1651. Riccioli Giovanni B., Geographies et hydrographice reformatée, Ex Typographia Haeredis Victorij Benatij, Bononiae 1661 Rogaliński Józef, Doświadczenia skutków rzeczy pod zmysły podpadających, Drukarnia JKM i Rze czypospolitej, Poznań 1771. Roszkowski Ludwik, Propositiones ex universa philosophia notis illustratae, Vilnae 1774. Rzączyński Gabriel, Auctuarium históriáé naturalis Regni Poloniae, J.J. Preuss, Gedant 1736. Rzączyński Gabriel, Historia naturalis curiosa regni Poloniae Magni Ducatis Lituaniae, Typis Collegii Societatis lesu, Sandomiriae 1721. Saccheri Giovanni, Euclides ab omni noevo vindicatus, Ex Typographia Pauli Antonii Montani, Mediolanii 1733. Sacchini Francesco, Paraenesis ad maģistros scholarum inferiorum Societatis lesu, Typis lacobi Mascardi, Romae 1625. Siekierzyński Tomasz, Arithmetika tojest rachmistrska nauka, Drukarnia J.K.M. Akademii Lwow skiej Societatis lesu, Lwów 1766. Skarga Piotr, Kazania sejmowe, Andrzej Piotrowczyk, Kraków 1597. Skarga Piotr, Obrona Jezuitów, niegdyś przez Xiędza Piotra Skargę pod tytułem: Próba Zakonu So cietatis Jesu, roku 1607 wydana, a teraz dla publiczney wiadomości
przedrukowana, Drukarnia Wiktora Dąbrowskiego, Warszawa 1814. Skarga Piotr, Żywoty świętych, Drukarnia Radziwiłłowska, Wilno 1579. Smogulecki Jan Μ., Sol illustratus ac propugnatus, Theodorus Meyer, Friburgi Brisgoiae 1627. Suárez Cipriano, De arte rhetorica libri tres, Coimbra 1560. Solski Stanisław, Architekt polski to jest nauka ulżenia wszelkich ciężarów, używania potrzebnych machin, ziemnych i wodnych, stawiania ozdobnych Kościołów małym kosztem, o proporcji rze czy wysoko stojących, o wschodach y pawimentach, czego się chronić i trzymać w budynkach odfundamentów, Drukarnia Mikołaja Alexandra Schedla, Kraków 1690. Solski Stanisław, Geometra polski, tojest navka rysowania, podziału, przemięnianiay rozmierzania liniy, angułow, figury brył pełnych, Jerzy i Mikołaj Schedi, Kraków 1683. Soto Domingo de, Summulae, Juan de Junta, Burgos 1529. Susliga Wawrzyniec, Velificatio seu theoremata de anno ortus ас mortis [.] Domini, Georgius Widmanstadius, Graeci 1605. Sygański Jan, Korespondencja księdza Jakuba Wujka z Wągrowca z lat 1569-1596, Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie, Poznań 1917. Sygański Jan, Listy ks. Piotra Skargi TJ z lat 1566-1610, Wydawnictwo Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1912. Szpungiański Jerzy, Dispositio imperfecti ad optimum seu rudimenta gramatices Lotavicae, Typis Collegii Academici Societatis lesu, Vilnae 1732. Szyrwid Konstanty, Dictionarium triům linguarum in usum stúdiósáéjuventutis, Vilnae 1629. Smiglecki Marcin, Logica, Apud Elisabetham Angermariam viduam, Ingolstadii 1618. Smiglecki Marcin, O lichwie i trzech przedniejszych kontraktach:
wyderkowym, czynszowym i tow. kupieckiego, nauka krótka, Wilno 1596.
Bibliografia 363 Świętecius Józef, Medulla Gnomonicae seu Compendium Horologiorum Bipartum, In Officina apud Haeredes Stanislai Lenczewski Bertut, Kraków 1660. Tacquet André, Arithmeticapractica, Typis S.R.M. Collegii Calis. Societatis lesu, Calissii 1745. Tentamen ex universa myologia ad anatomiae auditoribus subeundum in aula academica die Julii hora 3 pomeridiana sub praesidio Stephani Bissi philosophiae et medicinae doctoris in Alma Academia et Universitate Vilnensi Professorispublii, nec non Praesidis Collegii Medici, peragetur, Typis S.R.M., Vilnae 1786. Toledo Francisco de, Commentario una cum quaestionibus in universam Aristotelis logicam, Apud Victorium Aelianum, Venetiis 1572. Toledo Francisco de, Introducilo in dialecticam Aristotelis, Vincentii Luchrini, Romae 1561. Tomasz z Akwinu, O cnotach rozumu. Komentarz do VI księgi „ Etyki nikomachejskiej” Arystote lesa, Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław 2010. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 1: O Bogu, cz. 1, Veritas, Londyn 1975. Torsellino Orazio, Historiarum ab origine mundi usque ad annum 1598 epitome libri X, Romae 1598. Turno Szczepan, O dziwnych bursztynowania skutkach rozmowa i popis publiczny z wytłumacze niem niektórych szczegulnieyszych doświadczeń przez WW. Ichmciów Panów Kawalerów Col legii Nobilium Posnaniensis Societatis Jesu, przy licznie zgromadzonych gościach oyczystym językiem miany, W drukarni J.K.Mci i Rplt. Societatis lesu, Poznań 1766. Tylkowski Wojciech, Meteorologia curiosa, apud Stanislaum Piotrkowczyk, Kraków 1669. Tylkowski Wojciech, Philosophia curiosa seu quaestiones et conclusiones
curiosae ex universa Aristotelis philosophia, pars 1-Х, apud Stanislaum Piotrkowczyk, Kraków 1669- 1690. Varennius Johannes, Syntaxis linguae graecae, Per Balthasarem Lasium Thomam Platterum, Basileae 1536. Versalius Andreas, De corporis humanifabrica libri šeptem, Johannes Oporinus, Basileae 1543. Warszawski Joseph, Unicus universae Soc. lesu Vocationem liber autobiographicus Poloniae Prov, proprius (1574-1580), Μ. Pisani, Romae 1966. Wielewicki Jan, Dziennik spraw domu zakonnego OO. Jezuitów u św. Barbary w Krakowie 16301639. T. 5. Z maszynopisu Jana Poplatka SJ przygotował do druku oraz uzupełnił przypisami i indeksami Ludwik Grzebień SJ, WAM, Kraków 1999. Włodek Ignacy, O naukach wyzwolonych w po wszechności i szczególności księgi dwie, W drukarni Archanioła Kasalettego, Rzym 1780. Wyrwicz Karol, Geografia czasów teraźniejszych, Drukarnia Jezuitów, Warszawa 1768. Wyrwicz Karol, Geografia powszechna czasów teraźniejszych, Drukarnia J.K.MCI i Rzeczypospo litej in Collegio Societatis Jesu, Warszawa 1770. Zahorowski Hieronim, Monita privata Societatis lesu, Nitobirgae 1614. III. Literatura przedmiotowa oraz pomocnicza 1. Katalogi, leksykony, słowniki Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, t. 4-6: Oświecenie, opr. Elżbieta Aleksandrowska etai., PIW, Warszawa 1966-1972. Catalogue general des manuscrits des bibliothèques publiques de France: Départements, t. 27, Plon Nourrit eie, Paris 1894.
364 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Contemporaries ofErasmus: A Biographical Register ofthe Renaissance and Reformation, oprac. Peter G. Bietenholz, Thomas B. Deutscher, University of Toronto Press, Toronto 2003. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. Ludwik Grzebień przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 2006, https://www.jezuici.krakow.pl/bibl/enc.htm, dostęp: 15 maja 2021. Estreicher Karol, Bibliografia Polska. 140 000 druków, cz. III, t. 2, Wydanie Akademii Umiejętno ści, Kraków 1894. Koch Ludwig, Jesuiten-Lexikon. Die Gesellschaft Jesu eins undjetzt, Bonifacius Druckerei, Pa derborn 1934. Kopaliński Władysław, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa161989. Królikowska Anna, Profesorowie jezuickich seminariów nauczycielskich od XVI do XVIII wieku. Słownik biograficzny, WAM, Kraków 2018. Lisiak Bogdan, Jezuici polscy a nauki ścisłe od XVI do XIX wieku. Słownik bio-bibliograficzny, WAM Kraków 2000. Łuszczak Grzegorz, Nauczyciele i wychowawcy szkół jezuickich we Lwowie 1608-1773, WAM Kraków 2010. Polonica w Archiwum Rzymskim Towarzystwa Jezusowego, t: 1 : Polonia, t. 2: Lituania, t. 3: Germa nia, t. 4: Varia, t. 5: Russia, oprac. Andrzej P. Bieś, Robert Danieluk, Ludwik Grzebień, Marek Inglot, WAM Kraków 2002-2008. Polski słownik biograficzny, t. 1-52, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków-Wrocław-Warszawa 1935-2020. Poplatek Jan, Słownik jezuitów artystów, Pracę uzupełnił i wydał Jerzy Paszenda, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1973.
Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze, Renesans, Barok, red. Teresa Michałowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990. Słownik polskich teologów katolickich, t. 1-4, red. Hieronim E. Wyczawski, ATK, Warszawa 1981֊ 1983. Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. Grzegorz Gazda, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012. 2. Opracowania Almeida Julio, La educación moral, „Cuenta y Razón del Pensamiento Actual” (2002), որ 127, s. 65-76. Althaus Paul, The Theology ofMartin Luther, Fortress, Minneapolis 1966. Anusik Zbigniew, Stroynowski Andrzej, Radziwiłłowie w epoce saskiej. Zarys dziejów politycznych i majątkowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” (1989), nr 33, s. 39-58. Baliński Michał, Dawna Akademia Wileńska, próbajej historyi od założenia w roku 1579 do osta tecznego jej przekształcenia w roku 1803, Jozafat Ohryzka, Petersburg 1862. Barycz Henryk, Rozwój i upadek Akademii Krakowskiej, w: Kultura staropolska, PAU, Kraków 1932. Bednarski Stanisław, Biblioteka Prowincji Małopolskiej, „Nasze Wiadomości” (1928-1931) nr 9, s. 75-79. Bednarski Stanisław, Geneza Akademii Wileńskiej, Józef Zawadzki, Wilno 1929.
Bibliografia 365 Bednarski Stanisław, Upadek i odrodzenie szkółjezuickich w Polsce. Studium z dziejów kultury i szkolnictwa Polskiego, Wydawnictwo Księży Jezuitów, Kraków 1933 (reprint: WAM, Kra ków 2003). В iałousz Waldemar, Collegium Gostomianum. Dzieje szkołyjezuickiej w latach ¡602-1773, Komi tet Obchodów 400-lecia Collegium Gostomianum, Sandomierz 2002. Bieliński Józef, Doktorowie medycyny promowani w Wilnie, Gebethner i Wolff, Warszawa 1886. Bieliński Józef, Uniwersytet wileński 1579-1831, t. 1, W.L. Anczyc Kraków 1899. Bieńkowska Barbara, Bieńkowski Tadeusz, Z dziejów recepcji nowożytnej myśli naukowej w szko łach polskich XVII i XVIII wieku, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” (1973), se ria E, z. 5. Bieńkowska Barbara, Kopernik i heliocentryzm w polskiej kulturze umysłowej do końca XVIII wie ku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1971. Bieś Andrzej P., Periodyzacja obecności Towarzystwa Jezusowego na ziemiach. Struktury orga nizacyjne oraz edukacyjno-oświatowe i pastoralne formy aktywności, „Studia Paedagogica Ignatiana” (2014), nr 17, s. 57-87. Bober Andrzej, Sytuacjajezuitów na południowo-wschodnich obszarach Rzeczypospolitej w dobie buntu kozackiego (1648-1665), WAM, Kraków 1986. Borowczyk Krystyna, Gretscher, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, red. Jan Walkusz et al., Towarzy stwo Naukowe KUL, Lublin 1993, s. 148-149. Chłapowski Franciszek, Życie i prace księdza Józefa Rogalińskiego, t. 1-2, Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie, Poznań 1902-1905. Cieślak Stanisław, Znawca szkolnictwa i kulturyjezuickiej—ks. Stanisław Bednarski SJ
(1896-1942), w: Społeczeństwo, kultura, wychowanie w poglądach polskichjezuitów okresu II Rzeczypospoli tej, red. Stanisław Cieślak, Beata Topij-Stempińska, WAM, Kraków 2012, s. 241-268. Codina Mir Gabriel, Aux sources de la pédagogie des Jésuites. Le „Modus parisiensis ”, Institutům Historicum Societatis Jesu, Roma 1968. Comstock Andrew, A System ofElocution, Buttler Comp., Philadelphia 1844. Cytowska Maria, Od Aleksandra do Aivara (Gramatyki łacińskie w Polsce w XVI w.), Zakład Na rodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1968. Daniel Charles, La géographie dans les colleges des Jesuites aux XVII et XVIII siècles, „Etudes” 40(1879), Juin, s. 801-824. Daniluk Mirosław, Brada wspólnego życia, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. Feliks Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, kol. 1011-1012. Darowski Roman, Bargiel Franciszek, Logica Marcina Smigleckiego: wprowadzenie, przegląd za gadnień, antologia tekstów, WAM, Kraków 2016. Darowski Roman, Filozofia jezuitów w Polsce. Od XVI do XVIII wieku ֊ próba syntezy, w: Jezuici a kultura polska, red. Ludwik Grzebień, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1993, s. 51 -74. Darowski Roman, Filozofia w szkołach jezuickich w Polsce w XVI wieku, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1994. Darowski Roman, Gorgoniusz Ageison SJ (1604—1665), profesor w Akademii Wileńskiej, „Prawo Kanoniczne. Kwartalnik Prawno-Historyczny” 22 (1979), nr 3-4, s. 263-275. Darowski Roman, Jan Klein SJ (1556-1601), wykładowcafilozofii w Poznaniu, „Studia Philosop hiae Christianae” 16 (1980), nr 2, s. 145-160.
Darowski Roman, Leonard Kraker SJ, pierwszy profesorfilozofii w Akademii Wileńskiej, „Odrodze nie i Reformacja” (1979), t. 24, s. 65-82.
366 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Darowski Roman, Piotr Viana SJ ijego działalnośćfilozoficzna w Polsce, „Odrodzenie i Reforma cja w Polsce” (1978), nr 23, s. 35-53. Darowski Roman, Ryszard Singleton SJ pierwszy profesorfilozofii w Braniewie, „Studia Philosop hiae Christianae” 17 (1981), nr 2, s. 41-56. Darowski Roman, Studia zfilozofii jezuitów w Polsce w XVII i XVIII wieku, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezuickiego, Kraków 1998. Dinis Alfredo, Giovanni Battista Riccioli and the Science ofHis Time, w: Jesuit Science and the Republic ofLetters, red. Mordechai Feingold, Mass. MIT Press, Cambridge 2003, s. 195-224. Dobrzycki Stanisław, Algorytm Bernarda Wojewódki (1553), „Kwartalnik Historii Nauki i Techni ki” (1957), nr 2/1, s. 3-28. Drzymała Kazimierz, Bracia polscy zwani arianami, „Studia Theologica Varsaviensia” (1963), nr 1/2, s. 241-306. Duhr Bernhard, Geschichte der Jesuiten in den Ländern deutscher Zunge im XVI. Jahrhundert, Herdersche Verlagshandlung, Freiburg im Breisgau 1907. Duhr Bernhard, Studienordnung der Gesellschaft lesu, Herder, Freiburg 1896. Dunkle Brian, Classics, Patristics, and the Development ofthe Jesuit Ratio studiorum, w: Jesuit Education and The Classics, red. Edmund P. Cueva, Shannon N. Byrne, Frederick J. Benda, Cambridge Scholars Pub., New Castle upon Tyne 2009, s. 41-54. Dyjakowska Marzena H„ Wyznaniowy charakter Akademii Zamojskiej (1594-1784), „Studia z Pra wa Wyznaniowego” (2001), nr 3, s. 51-76. Edel Philippe, Les professeurs de médecine d'originefrançaise à ľ Université impériale de
Vilnius au début du XIXe siècle, „Histoire des sciences médicales” (2011 ), nr 4, s. 359-368. Euklides, Elementy. Teoria proporcji i podobieństwa, Copernicus Center Press, Kraków 2013. Examina novitiorum (Egzaminy nowicjuszów) z Braniewa z lat 1569—1574, wstęp i oprać. Justyna Łukaszewska-Haberkowa, WAM, Kraków 2012. Farrell Allan P, The Jesuit Code ofLiberal Education, Bruce, Milwaukee 1938. Feingold Mordechai, Jesuits: Savants, w: Jesuit Science and the Republic of Letters, red. idem, Mass. MIT Press, Cambridge 2003, s. 1-45. Findlen Paula, Scientific Spectacle in Baroque Rome: Athanasius Kircher and the Roman College Museum, w: Jesuit Science and the Republic ofLetters, red. Mordechai Feingold, Mass. MIT Press, Cambridge 2003, s. 225-284. Flaga Jerzy, Nauczanie prawa w studiach zakonnych w Polsce w XVII i XVIII w., „Prawo - Admi nistracja - Kościół” (2000), nr 2-3, s. 85-99. Flaga Jerzy, Z problematyki nauczania prawa kanonicznego u jezuitów w XVII i XVIII wieku, „Roczniki Nauk Prawnych” (2002), t. 12, z. 2, s. 37-57. Forycki Maciej, Kontakty astronomii ifizyki poznańskiej z Francją w dobie Oświecenia, „Kronika Miasta Poznania” (1997), nr 3, s. 207-224. Frijhoff Willem, Patterns, w: Universities in Early Modern Europe (1500-1800), red. Hilde de Ridder-Symoens, Cambridge University Press, Cambridge 1996, s. 43-110. Ganss George E., Saint Ignatius' Idea of a Jesuit University: A Study in the History of Catholic Education, Marquette University Press, Milwaukee 1956. Garstein Oskar, Rome and the Counter-Reformation in Scandinavia: Jesuit Educational Strategy 1553-1622,
Brill, Leiden-New York 1992. Gdańskie Gimnazjum Akademickie. Księga pamiątkowa dla uczczenia czterechsetnej rocznicy zało żenia Gimnazjum Gdańskiego 1558-1958, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1959. Gečiauskas Evaldas, Prepodawanie matematiki w Wilnjusskom uniwersitete do 1650 goda, „Lie tuvos Matematikos Rinkinys” (1972), որ 2, s. 194-195.
Bibliografia 367 Gieysztor Aleksander, Management and resources, w: Universities in the Middle Ages, red. Hilde de Ridder-Symoens, Cambridge University Press, Cambridge 1992, s. 108143. Gingerich Owen, Kepler s De Vero Anno (1614), w: The Star ofBethlehem and the Magi: Interdisci plinary Perspectives from Experts on the Ancient Near East, the Greco-Roman World, and Mo dern Astronomy, red. Peter Barthel, George van Kooten, Brill, Leiden-Boston 2015, s. 3 16. Giżycki Jan Marek, Materiały do dziejów Akademii Potockiej i szkół od niej zależnych, W.L. Anczyc, Kraków 1905. Godet Marcel, La Congregation de Montaigu (1490-֊1580), Honoré Champion, Paris 1912. Grendier Paul F., The Culture ofthe Jesuit Teacher 1548-1773, „Journal of Jesuit Studies” (2016), nr3,s. 17-41. Grendier Paul E, The Jesuits and Italian Universities 1548-1773, Catholic University of America Press, Washinghton 2017. Grendier Paul E, The Universities of the Italian Renaissance, Johns Hopkins University Press, Baltimore 2002. Grendier Paul E, The Universities ofthe Renaissance and Reformation, „Renaissance Quarterly” (2004), nr 57/1, s. 142. Grzebień Ludwik, Jezuici polscy wobec epidemii, w: Charitas. Miłosierdzie i opieka społeczna w ideologii, normach postępowania i praktyce społeczności wyznaniowych w Rzeczypospoli tej XVI-XVIII wieku, red. Urszula Augustyniak, Andrzej Karpiński, Semper, Warszawa 1999, s. 245-255. Grzebień Ludwik, Nauczyciele i wychowawcy cieszyńskiego gimnazjum jezuickiego 1678—1773. Analiza katalogów zakonnych, w: Studia historyczno-prawne. Prace dedykowane Profesoro wi Janowi Seredyce w
siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestopięciolecie pracy naukowej, red. Janusz Dorobisz, Włodzimierz Kaczorowski, Wydawnictwo UO, Opole 2004, s. 89-96. Grzebień Ludwik, Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVIII wieku, WAM, Kra ków 2013. Grzebień Ludwik, Starania jezuitów o otwarcie własnych akademii na terenie ziem polskich, w: Philosophia rationis magistra vitae, red. Józef Bremer, Robert Janusz, t. 2, WAM, Kraków 2005, s. 103-115. Grzebień Ludwik, Studium teologii w środowiskujezuitów krakowskich w XVII i XVIII wieku, „Ana lecta Cracoviensia” ( 1997), որ 29, s. 451-463. Grzebień Ludwik, Wkład jezuitów w kształcenie duchowieństwa przemyskiego (1659-1773), w: Kościół na drogach historii: księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Dok torowi Tadeuszowi Śliwie, red. Józef Wólczański, Wydaw. Błogosławionego Jakuba Strzemię Archidiecezji Lwowskiej Ob. Łac., Lwów-Kraków 1999, s. 85-94. Grzebień Ludwik, Zaryczny Jacek, Języki narodowe w działalnościjezuitów w Inflantach, „Analec ta Cracoviensia” (1995), որ 27, s. 395^107. Grzelecki Wojciech, Szkoły-kolonie Uniwersytetu Krakowskiego 1588-1773. Problematyka kształ cenia i wychowania, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1986. Haub Rita, Jesuitisch geprägter Schulltag. Die Bayerische Schulordnung (1569) und die Ratio stu diorum (1599), w: Ignatius von Loyola und die Pädagogik der Jesuiten. Ein Modellfür Schule und Persönlichkeitsbildung, red. Rüdiger Funiok, Harald Schöndorf, Peter Lang, Donauwörth 2000, s. 130-156. Historia geografii polskiej, red. Antoni Jackowski, Stanisław
Liszewski, Andrzej Richling, Wydaw nictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008. Hsia Florence C., Sojourners in a Strange Land: Jesuits and Their Scientific Missions in Late Im perial China, University of Chicago Press, Chicago 2009.
368 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Hughes Thomas, Loyola and the Educational System ofthe Jesuits, C. Scribner’s Sons, New York 1892. Inglot Marek, Kolegium księżyjezuitów w Ittukszcie, WAM, Kraków 2000. Inglot Marek, Grzebień Ludwik, Uczniowie - Sodatisi gimnazjumjezuitów w Brunsberdze (Branie wie) 1589-1623, WAM, Kraków 1998. Janeczek Stanisław, ideały wychowawcze i dydaktyczne w szkolnictwie pijarskim a „ Oświecenie chrześcijańskie”. Próba syntezy, „Nasza Przeszłość” (1994), nr 84, s. 115-161. Janeczek Stanisław [ree.], Filozofia jezuitów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XIX wieku, WAM, Kraków 2013, „Roczniki Filozoficzne” 62 (2014) nr 2, s. 170-181. Janik Maciej, Kalendariografia polska od XVI do XVIII wieku. Próba typologii, w: Kalendarze staropolskie, red. Iwona Μ. Dacka-Górzyńska, Joanna Partyka, DiG, Warszawa 2013, s. 9-52. Jarosz Irena, Książki szkolne w Polsce w wieku XVI: zarys problematyki, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 21 (1978), s. 3-І 4. Jasiuk Jerzy, Wkładjezuitów do rozwoju i rozpowszechnienia techniki, w: Wkładjezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, red. Irena Stasiewicz-Jasiukowa, WAM, Kra ków 2004, s. 331-338. Jeż Tomasz, Kultura muzyczna jezuitów na Śląsku i ziemi kłodzkiej (1581-1776), Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, Warszawa 2013. Jędrzejewicz Jan Walery, Kosmografija, Drukarnia Noskowskiego, Warszawa 1886. Joseph de Jouvancy, w: Catholic encycklopedia. https://www.catholic.org/encyclopedia/view. php?id=6498, dostęp: 15 maja 2021. Jujeczka Stanisław, Klerycy z ziem polskich,
litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI-pocz. XXw.), Wydawnictwo UWr, Wrocław 2018. Kaczmarczyk Janusz, Bohdan Chmielnicki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988. Kadulska Irena, Teatr jezuicki XVIII i XIX wieku w Polsce: z antologią dramatu, Wydawnictwo Naukowe UG, Gdańsk 1997. Kamińska Janina, Mistrzowie wśródprofesorów Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego, w: Wychowawca, nauczyciel mistrz. O potrzebie mądrości, autorytetu i cnoty, red. Barbara Jędiychowska, Instytut Pedagogiki UWr, Wrocław 2017, s. 97-108. Kheleniuk Anastasiia, Plyska Yuriy, Ostroh Academy: the History and Tradition, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” (2020), nr 1-2, s. 20 40. Klawek Aleksy, Zarys dziejów teologii katolickiej w Polsce, PA U, Kraków 1948. Kochanowicz Jerzy, Geneza, organizacja i działalnośćjezuickich burs muzycznych, WAM, Kraków 2002. Kochanowicz Jerzy, Początki piśmiennictwajezuickiego w Polsce. Studium z historii kultury, Wy dawnictwo Naukowe DSW, Wrocław 2012. Kochanowicz Jerzy, Problem denuncjacji w szkolnictwiejezuickim, w: Pamięć wieków kształtuje potomność: Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Ludwikowi Grzebieniowi SJ z okazji 70. urodzin, red. Andrzej P. Bieś, Beata Topij-Stempińska, WAM, Kraków 2010, s. 437 443. Kochanowicz Jerzy, Przepisy dotyczącejezuickich burs muzycznych, WAM, Kraków 2002. Kochanowicz Jerzy, Zasady dotyczące kar cielesnych w pierwszych kolegiachjezuickich, w: W służ bie historii nauki, kultury i edukacji. Księga pamiątkowa dedykowana Prof. Lechowi Mokrzeckiemu z okazjijubileuszu pięćdziesięciolecia pracy zawodowej, red.
R. Grzybowski, T. Mali szewski, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2006, s. 174-185. Konior Jan, Historia polsko-chińskich kontaktów kulturowych w XVII w., WAM, Kraków 2013.
Bibliografia 369 Korcz Władysław, JózefRogaliński (1728-1802), „Zielonogórskie Zeszyty Muzealne” (1978), nr 6, s. 45-57. Korewa Jan, Z dziejów՛ diecezji warmińskiej w XVI w, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1965. Korolko Mirosław, Retoryka w polskich kolegiach jezuickich, w: Jezuici a kultura polska, red. Ludwik Grzebień, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1993, s. 121-142. Kościelak Sławomir, Jezuici w Gdańsku od drugiej połowy XVI do końca XVIII wieku, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk 2003. Kot Stanisław, Historia wychowania, t. 1, Żak, Warszawa 1996. Kot Stanisław, Szkolnictwo parafialne w Małopolsce w. XVI-XV1II, Krajowy Związek Nauczy cielstwa Ludowego, Lwów 1922. Królikowska Anna, Benedykt Herbest (1531-1598) i Grzegorz Knapski (1564-1639) - zasłużeni dla kultury i edukacji nauczyciele jezuickich seminariów nauczycielskich, „Paedagogia Chri stiana” (2018), nr 1/41, s. 183-199. Królikowska Anna, Kształcenie nauczycieli dla jezuickich szkół średnich w Polsce od XVI do XVIII wieku, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2019. Krukowski Józef, Degradacja, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, red. Romuald Łukaszyk, Ludomir Bieńkowski, Feliks Gryglewicz, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, s. 1095. Krukowski Józef, Depozycja, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, red. Romuald Łukaszyk, L. Bień kowski, Feliks Gryglewicz, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, s. 1181. Kubala Ludwik, Wojna moskiewska R. 1654-1655, Gebethner i Wolff, Warszawa 1910. Kubik Kazimierz, Polska szkoła prywatna w dawnym Gdańsku, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1963. Kupść Bogumił S.,
Materiały autobiograficzne Józefa Andrzeja Załuskiego, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” (1981), 26/3-4, s. 631-654. Kurczewski Jan, Biskupstwo Wileńskie, Józef Zawadzki, Wilno 1912. Kuźmina Dariusz, Pod sztandarem słowa, Olesiejuk, Warszawa 1994. Kuzniewski Anthony J., Francis Dzierozynski and the Jesuit Restoration in the United States, „Catholic Historical Review” (1992), nr 78, s. 51-73. Leinsle Ulrich G., Sources, Methods, and Forms of Early Modern Theology, w: The Oxford Handbook ofEarly Modern Theology, 1600-1800, red. Ulrich L. Lehner, Richard A. Muller, A.G. Roeber, Oxford University Press, New York 2014, s. 9—42. Leń Kazimierz, Jezuickie kolegium św. Jana w Jarosławiu 1573-1773, WAM, Kraków 2000. Levy André, La Vie et l’oeuvre medicale de Charles Le Pois (Carolus Piso), 1563—1633, premier doyen et professeur en la Faculté de médecine de l’Université de Pont-à-Mousson, Imprime ries réunies, Paris 1914. Lisiak Bogdan, Adam Adamandy Kochański (1631-1700). Studium z dziejów filozofii i nauki w Polsce XVII wieku, WAM, Kraków 2005. Lisiak Bogdan, Nauczanie matematyki w polskich szkołach jezuickich od XVI do XVIII wieku, WAM, Kraków 2003. Lopez-Zambrano Paula, Narzędzia kontyngencji, w: „Obieg” 2017, nr 5. https://obieg.u-jazdowski.pl/numery/estetyka-kontyngencji/narzedzia-kontyngencji, dostęp: 15 maja 2021. Lundberg Mabel, Jesuitische Anthropologie und Erziehungslehre in der Frühzeit des Ordens (1540-ca 1650), Uppsala Univ., Uppsala 1966. Lukasiewicz Dariusz, Warkocz znad Wisły. Pruski stereotyp brudnej Polski czy prawda histo ryczna?, „Medycyna Nowożytna.
Studia nad Historią Medycyny” (1996), nr 2, s. 83-104. Łukaszewska-Haberkowa Justyna, Naukowe i religijne podróże pierwszych polskich jezuitów w świetle dokumentów zakonnych z XVI wieku (biografii, egzaminów, korespondencji), w:
370 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Itinera clericorum. Kulturotwórcze i religijne aspekty podróży duchownych, red. Danuta Quirini-Popławska, Łukasz Burkiewicz, WAM, Kraków 2014, s. 473 -486. Łukaszewska-Haberkowa Justyna, Theologia controversa in the 16th century Jesuit schools ofthe Polish-Lithuanian Commonwealth as a tool ofthe Counter Reformation, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” (2019), nr 1-2, s. 36-46. Łukaszewska-Haberkowa Justyna, Wpływ pierwszego pokolenia polskich jezuitów na życie kultu ralne i religijne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1564-1608, WAM, Kraków 2014. Łuszczak Grzegorz, Naukowe i duszpasterskie drogi polskich jezuitów w Rzymie, WAM, Kraków 2009. Makarczyk Irena, Regulamin Alumnatu Papieskiego w Braniewie z 29 września 1791 roku, „Komu nikaty Mazursko-Warmińskie” (2012), 278, s. 773-798. Mariani Andrea, Jezuici Prowincji Litewskiej wobec epidemii dżumy z lat 1708-1711, „Zeszyty Historyczne” (2016), 81, z. 2, s. 65-104. Mariani Andrea, State-Sponsored Inventories ofJesuit Houses in the Aftermath ofthe Suppression ofthe Society ofJesus: Notes on a Sourcefor Jesuit Historyfrom the Polish- Lithuanian Com monwealth, „Archivům Historicum Societatis lesu” (2018), 87, z. 174, s. 289-373. Mariani Andrea, Wspólnotajezuitów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów między tradycją a zmia ną, „Zapiski Historyczne” (2019), 84, z. 4, s. 123-177. Markiewicz Mariusz, Historia Polski 1492-1795, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004. Martinez Luis E., Ucabistafue electo nuevo superior general, „El Ucabista”, 14 X 2016,
http://elucabista.com/2016/10/14/ucabista-fue-electo-nuevo-superior-general/, dostęp: 15 maja 2021. Michalczyk Jadwiga, Polska myśl dydaktyczna w zakresie geografii wobec osiągnięć współczesnych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Polonia, sectio В” (1999), որ 54, s. 333-346. Mikusek Μ., Rozpoznanie wpływów zachodnioeuropejskich w staropolskim piśmiennictwie geogra ficznym XVIII w., https://www.infolotnicze.pl/2016/01/24/rozpoznanie-wplywow-zachodnioeuropejskich-w-staropolskim-pismiennictwie-geograficznym-xviii-w/, dostęp: 15 maja 2021. Mokrzecki Lech, Puchowski Kazimierz, Programy szkolnictwa staropolskiego w XVI i XVII wieku. Kierunki zmian, „Kwartalnik Pedagogiczny” (1995), nr 3, s. 89-110. Nadolski Bronisław, Wokół nauki o stylach wjezuickich retorykach, „Pamiętnik Literacki” (1963), 54, z. 3-4, s. 81-89. Natoński Bronisław, Humanizm jezuicki i teologia konstrowersyjno-pozytywna od XVI do XVI II wieku, WAM, Kraków 2003. Natoński Bronisław, Jezuici a Uniwersytet Krakowski w XVI wieku, WAM, Kraków 2002. Natoński Bronisław, Początki i rozwój Towarzystwa Jezusowego w Polsce 1564—1580, w: James Brodrick, Powstanie i rozwój Towarzystwa Jezusowego, t. 1 : Początki Towarzystwa Jezusowe go, Wydaw. Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1969, s. 414-476. Natoński Bronisław, Szkolnictwojezuickie w dobie kontrreformacji, w: Z dziejów szkolnictwaJezu sowego w Polsce, opr. Jerzy Paszenda, WAM, Kraków 1994, s. 23-62. Niczyporuk Piotr, Aaron Aleksander Olizarowski profesorem prawa Akademii Wileńskiej, „Misce lánea Historico-Iuridica” (2015), nr 14, z. 2, s. 181-206. Niczyporuk
Piotr, Roman Law in Vilnius in the Period ofExistence ofthe Academy of Vilnius, „Mi scellanea Historico-Iuridica” (2014), nr 13, z. l,s. 11-34 Noreña Carlos G., Juan Luis Vives, Μ. Nijhoff, Haga 1970. Nowacki Józef, Akademia Lubrańskiego, „Kronika miasta Poznania” (1999), 69, nr 2, s. 152-180. O’Keefe Joseph Μ., The Pedagogy ofPersuasion: The culture ofthe University ofPont-à-Mousson, „Paedagogica Historica” (1998), 34, որ 2, s. 421^142.
Bibliografia 371 O’Malley John W., How thefirst Jesuits became involved in education, w: The Jesuit Ratio studio rum: 40іТ anniversary perspectives, red. Vincent Duminuco, Fordham University Press, New York 2000, s. 56-74. Obirek Stanislaw, Jezuici w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1564-1668, Wydział Filo zoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1996. Obłąk Jan, O początkach kolegium jezuickiego i Seminarium Duchownego w Braniewie, „Studia Warmińskie” (1968) nr 5, s. 27-35. Okoń Jan, Dramat i teatr szkolny. Scenyjezuickie XVII wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1970. Ozorowski Edward, DenhoffJan Kazimierz, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. 1, red. Hieronim E. Wyczawski, ATK, Warszawa 1981, s. 384—385. Pacewicz Artur, Tablica Kebesa jako przykład alegorycznej popularyzacji etyki w starożytności, „Peitho. Examina antiqua” (2010), որ 1, s. 83-109. Paszenda Jerzy, Jezuickie budynki szkolne w dawnej Polsce, w: Jezuicka ars educandi. Prace ofiaro wane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Piechnikowi, red. Maria Wolańczyk, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1995, s. 169-180. Pavone Sabina, Dissentire per sopravvivere. La Compagnia di Gesù in Russia alla fine del Set tecento, w: Avventure dell’obbedienza nella Compagnia di Gesù. Teorie e prassi fra XVI e XIXsecolo, red. Fernanda Alfieri, Claudio Ferlan, Società editrice il Mulino, Bologna 2012, s. 195-225. Pawlak Marian, Dzieje Gimnazjum Elbląskiego w latach 1535-1772, Pojezierze, Olsztyn 1972. Pawlak Marian, Z dziejów świetności Gimnazjum Elbląskiego w epoce Odrodzenia i Baroku, Wy dawnictwo Morskie,
Gdańsk 1985. Pelc Janusz, Obraz - słowo - znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973. Pelczar Roman, Działalność jezuitów na Rusi Czerwonej w okresie wielkiej wojny północnej w la tach 1700-1721, „Nasza Przeszłość” (1999), nr 92, s. 231-266. Pelczar Roman, Szkolnictwo jezuickie w Jarosławiu 1575-1773, „Nasza Przeszłość” (1995), nr 84, s. 13^17. Petrani Aleksy, Nauka prawa kanonicznego w Polsce w XVIII i XIX w., Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1961. Petrauskienė Irena, Medicina Vilniaus Universitete, „Mokslas ir Gyvenimas” (1973), որ 3, s. 8-9. Piechnik Ludwik, Działalność jezuitów na polu szkolnictwa w Poznaniu w XVI w. „Nasza Prze szłość” (1969), nr 30, s. 171-210. Piechnik Ludwik, Gimnazjum w Braniewie w XVI w. „Nasza Przeszłość” (1958), nr 7, s. 5-72. Piechnik Ludwik, Jezuickie Collegium Nobilium w Warszawie, w: Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce. Wybór artykułów, oprać. Jerzy Paszenda, WAM, Kraków 1994, s. 151-182. Piechnik Ludwik, Model średniej szkoły jezuickiej w Polsce i na Litwie przed wydaniem Ratio studiorum, „Nasza Przeszłość” (2000), nr 94, s. 300-304. Piechnik Ludwik, Nowe elementy wniesione do szkolnictwa polskiego w XVI wieku, „Collectanea Theologica” (1976), nr 46, f. 1, s. 67-77. Piechnik Ludwik, O bibliotekach i najważniejszych podręcznikach u początków działalności Towa rzystwa Jezusowego, w: Librorum Amatori. Księga pamiątkowa ofiarowana ks. Czesławowi Michalunio SI, red. Andrzej P. Bieś, WAM, Kraków 2004, s. 105-110. Piechnik Ludwik, Odrodzenie Akademii Wileńskiej 1730-1773,
Institutům Historicum Societatis Jesu, Rzym 1990.
372 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Piechnik Ludwik, Początki Akademii Wileńskiej (1569-1600), „Nasza Przeszłość” (1973), nr 40, s. 5-173. Piechnik Ludwik, Początki seminariów nauczycielskich w Polsce w wieku XVI,, w: Z dziejów szkol nictwajezuickiego w Polsce, red. Jerzy Paszenda, WAM, Kraków 1994, s. 63-74. Piechnik Ludwik, Powstanie i rozwój jezuickiej „Ratio Studiorum”, 1548-1599, WAM, Kraków 2003. Piechnik Ludwik, Próby odnowy Akademii Wileńskiej po klęskach Potopu i okres kryzysu 16551730, Institutům Historicum Societatis Jesu, Rzym 1987. Piechnik Ludwik, Rozkwit Akademii Wileńskiej w latach 1600-1655, Institutům Historicum Socie tatis Jesu, Rzym 1983. Piechnik Ludwik, Seminaria diecezjalne w Polsce prowadzone przezjezuitów od XVI do XVIII wie ku, WAM, Kraków 2001. Plečkaitis Romanas, 400 metų psichologijos mokslui Lietuvos mokyklose, „Pedagogika ir Psicholo gija” (1976), nr 13, s. 7-18. Plečkaitis Romanas, Początki logiki matematycznej w jezuickiej Akademii Wileńskiej, w: Jezuicka ars educandi. Prace ofiarowane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Piechnikowi SJ, red. Maria Wolańczyk, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1995, s. 181-198. Popis Janusz, Historia pożarnictwa w Polsce, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka - Praktyka - Re fleksje” (2013), nr 14, s. 153-172. Poplatek Jan, Komisja Edukacji Narodowej. Udział byłychjezuitów w pracach Komisji Edukacji Na rodowej, uzup. Ludwik Grzebień, do druku przygotował Jerzy Paszenda, WAM, Kraków 1973. Poplatek Jan, Studia jezuitów polskich w Akademii Krakowskiej w XVI w., „Nasza Przeszłość
(1964), nr 20, s. 77-111. Poplatek Jan, Studia z dziejów jezuickiego teatru szkolnego w Polsce, Zakład Narodowy im. Osso lińskich, Wrocław 1957. Poplatek Jan, Zarys dziejów Seminarium Papieskiego w Wilnie 1585-1773, Zakłady Graficzne „Znicz”, Wilno 1930. Puchowski Kazimierz, Edukacja historyczna w jezuickich kolegiach Rzeczypospolitej 1565—1773, Wydawnictwo UG, Gdańsk 1999. Puchowski Kazimierz, Edukacja historyczno-geograficzna w kolegiach pijarskich i jezuickich w 1. Rzeczypospolitej. Próba porównania, w: Wkład pijarów do nauki i kultury w Polsce XVIIXIXwieku, red. Irena Stasiewicz-Jasiukowa, PAN, Warszawa 1993, s. 477-487. Puchowski Kazimierz, Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Studium z dziejów edukacji elit, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2007. Puchowski Kazimierz, Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej XVIII wieku ֊ źródła i kie runki reform, „Kwartalnik pedagogiczny” ( 1995), nr 3, s. 173-187. Puchowski Kazimierz, Nauczanie historii w polskich kolegiachjezuickich (1565-1773). Zarys prob lematyki, w: Jezuici a kultura polska, red. Ludwik Grzebień, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1993, s. 279-296. Purcell William, Ars Poetriae: Rhetorical and Grammatical Invention at the Margin of Literacy, University of South Carolina Press, Columbia 1996. Quantin Jean-Louis, Catholic Moral Theology, 1550-1800, w: The Oxford Handbook ofEarly Mo dern Theology, 1600-1800, red. Ulrich L. Lehner, Richard A. Muller, A.G. Roebers, Oxford University Press, New York 2016, s. 119-134. Rahner Karl, Vorgrimler Herbert, Mały słownik teologiczny, Pax, Warszawa 1987.
Ramonaitė Monika, The career ofthe doctor ofmedicine and philosophy Stefano Lorenzo Bisio in the Grand Duchy w Lithuania, „Lithunian Historical Studies” (2017), nr21, s. 31-59.
Bibliografia 373 Rechowicz Marian, Wydział Teologiczny Akademii Krakowskiej w XVII i w XVIII wieku, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 2: Od odrodzenia do oświecenia, cz. 2: Teologia neoscholastyczna ijej rozwój w akademiach i szkołach zakonnych, red. Marian Rechowicz, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1975, s. 9-30. Reites James W., St. Ignatius ofLoyola and the Jews, „Studies in the Spirituality of the Jesuits” (1981), nr 4, s. 1^10. Rice Louise, Jesuit Thesis Prints and the Festive Academic Defence at the Collegio Romano, w: The Jesuits: Cultures, Sciences, and the Arts, 1540-1773, red. Gauvin A. Bailey et al., University ofToronto Press, Toronto 1999, s. 148-169. Rudnicki Konrad, Jezuicki wynalazek paralaktycznego montażu teleskopu, w: Wkładjezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. Irena Stasiewicz-Jasiukowa, WAM, Warszawa-Kraków 2004, s. 319-328. Salmonowicz Stanisław, Księga pamiątkowa 400-lecia Toruńskiego Gimnazjum Akademickie go, t. 4: Toruńskie Gimnazjum Akademickie w latach 1681-1817. Studium z dziejów nauki i oświaty, PWN, Poznań 1973. Salmonowicz Stanisław, Szkoły jezuickie a gimnazja akademickie w Prusach Królewskich XVIIXVIII wieku. Próba porównania, „Rocznik Gdański” (1987), nr 47, z. 1, s. 152-153. Scaglione Aldo D., The Liberal Arts and the Jesuit College System, John Benjamins Publishing, Amsterdam-Philadelphia 1986. Schlederer Franz, Unterricht am Jesuitengymansium. Bespiel: München, w: Ignatius von Loyola und die Pädagogik der Jesuiten. Ein Modellfür Schule und Persönlichkeitsbildung, red. Rüdi ger
Funiok, Harald Schöndorf, Peter Lang, Donauwörth 2000, s. 160-171. Schwickerath Robert, Jesuit Education. Its History and Principles Viewed in the Light ofModern Educational Problems, Herder, St. Louis 1904. Schwinges Rainer Ch., Student education, student life, w: Universities in the Middle Ages, red. Hilde de Ridder-Symoens, Cambridge University Press, Cambridge 1992, s. 195-243. Sczaniecki Paweł, Nawrócenie Kwadrantyna, „Nasza Przeszłość” (1964), որ 20, s. 225-236. Smoleński Władysław, Przewrót umysłowy w Polsce XVIII wieku. Studia historyczne, oprać, i wstęp Andrzej Wierzbicki, PIW, Warszawa 1979. Sobieski Wacław, Szkice historyczne, Gebethner i Wolff, Warszawa 1904. Spinosa Giacinta, Translatio studiorum through philosophical terminology, w: Translatio studio rum. Ancient, medieval and modern bearers of intellectual history, red. Marco Sgarbi, Brill, Leiden-Boston 2012, s. 73-90. Stawiak-Osocińska Małgorzata, Kształcenie akuszerek w Wilnie w czasach Szkoły Głównej Wielkie go Księstwa Litewskiego i Szkoły Głównej Litewskiej (1780-1803), „Rocznik Andragogiczny” (2015), nr 22, s. 325-338. Strzelczyk-Żołądź Dorota, Academia Lubransciana (¡519-1780). Dzieje szkoły od powstania do czasów Komisji Edukacji Narodowej, „Kronika miasta Poznania” (1999), nr 69, nr 2, s. 141-151. Szybiak Irena, Regnier (Renje) Mikołaj, w: PSB, t. 30, s. 738—739. Tang Kaijian, Setting offfrom Macau. Essays on Jesuit History during the Ming and Qing Dyna sties, Brill, Leiden 2016. Tarvel Enn, Gymnasium Derpatense, 1583-1625, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” (1990), որ 33, s. 17-26. Tazbir Janusz,
Dzieje polskiej tolerancji, Interpress, Warszawa 1973. Tazbir Janusz, Literatura antyjezuicka w Polsce, w: Jezuici a kultura polska, red. Ludwik Grzebień, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1993, s. 311-333.
374 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Tazbir Janusz, Państwo bez stosów: Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII w., PIW, War szawa 1967. Tazbir Janusz, Piotr Skarga, szermierz kontrreformacji. Wiedza Powszechna, Warszawa 1978. Tazbir Janusz, Tradycje tolerancji religijnej w Polsce, Książka i Wiedza, Warszawa 1980. Tazbir Janusz, Zagłada ariańskiej „stolicy”, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” (1961), nr 6, s. 113-138. Terlaga Jan, Działalność Jakuba Wujka jako rektora kolegium poznańskiego, nakł. aut., Kraków 1936. The Cambridge History ofLater Medieval Philosophy, red. Norman Kretzmann et al., Cambridge University Press, Cambridge 2000. Campbell Thomas J., The Jesuits (1534-1921), A History ofthe Society ofJesus from Its Founda tion to the Present Time, Encyclopedia Press, New York 1921. Topij-Stempińska Beata, Uczniowiejezuickich instytucji edukacyjnych w Galicji w XIX wieku. Por tret zbiorowy, WAM, Kraków 2019. Tovar de Lemos Nuno, Książę i praczka: odkryć wiarę chrześcijańską czyli proste historie, aby rozmawiać o Bogu i o nas, WAM, Kraków 2007. Tworek Michael, Education: The Polish-Lithuanian Commonwealth, w: A Companion to the re formation in central Europe, red. Howard Louthan, Graeme Murdock, Brill, Leiden-Boston, 2015, s. 359-389. Tyne Stanisław, Dzieje gimnazjum toruńskiego (1568-1772), Toruńskie Towarzystwo Naukowe, t. 1, Toruń 1928, t. 2, Toruń 1949. Udias Agustin, Searching the Heavens and the Earth: The History ofJesuit Observatories, Springer, Dordrecht 2003. Ulčinaitė Eugenija, Tradycja i nowatorstwo w
wykładach retoryki w kolegiach jezuickich w XVII-XVIII wieku, w: Jezuicka ars educandi. Prace ofiarowane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Piechnikowi, red. Maria Wolańczyk, Stanisław Obirek, WAM, Kraków 1995, s. 241-252. Universalia et particularia. Ars et praxis Societatis Jesu in Polonia, red. Bogna Bogdanowicz, Tomasz Jeż, Wydanictwo Naukowe Sub Lupa, Warszawa 2018. Verger Jacques, Patterns, w: Universities in the Middle Ages, red. Hilde de Ridder-Symoens, Camb ridge University Press, Cambridge 1992, s. 35-76. Wiesiołowski Jacek, O dziejach walkjezuitów o akademie poznańskie uwag kilka, „Kronika Miasta Poznania” (1997), nr 4, s. 122-125. Wojtyska Henryk D., Nauczanie przedmiotów liturgicznych w Akademii Zamojskiej, w: Dzieje teo logii katolickiej w Polsce, t. 2: Od odrodzenia do oświecenia, cz. 2: Teologia neoscholastyczna i jej rozwój w akademiach i szkołach zakonnych, red. Marian Rechowicz, Towarzystwo Na ukowe KUL, Lublin 1975, s. 43-50. Wołoszyn Stefan, Historia wychowania, cz. 1: Historia szkolnictwa, PZWS, Warszawa 1967. Wybicki Józef, Zycie moje, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927. Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce, t. 1-5, W.L. Anczyc, Lwów-Kraków 1900-1906. Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce. W skróceniu 5 tomów w jednym, W.L. Anczyc, Kraków 1908. Ziemiański Stanisław, Franciszek Suarez, WAM, Kraków 2004. Zięba Stanisław, Aleksandrynizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. Feliks Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, k. 349-350. Zięba Stanisław, Awerroizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. Feliks
Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, k. 1181-1182.
Indeks osób (Nie obejmuje bibliografii; numery stron pisane kursywą oznaczają, że w tym miejscu osoba występuje wyłącznie jako autor tekstu lub opracowa nia, ewentualnie jego adresat.) Acquaviva Claudio SJ 42, 55, 61-62, 112, 133, Arriaga de Rodrigo SJ 277-278 145-146, 163, 202, 204, 210, 220, 235, Arrape Pedro SJ 101 245, 246, 273, 279, 285, 307, 333-334 Artieda Pedro SJ 205, 286 Adami Pietro Antonio 332 Arystoteles 44,47-48,192,231,236-243,254, Agapet z Konstantynopola 201 Ageison Georgonius SJ 303, 318 259-266, 270 Aschermann Jan SJ 72 Agricola Rudolf 199 Asten van Joannes SJ 71 Alabiano Garcias SJ 76, 163, 234, 279, 285, Attyk 186 307 Aland Jan SJ 227 August II Mocny, król Polski 86, 324 Aland Kurt 237 Augustyniak Urszula 90 August III Sas, król Polski 39, 274 Albertrandi Jan Chrzciciel SJ 172, 227 Averroes 237 Albrecht Hohenzollern 58 Azor Juan SJ 278, 292 Aleksander z Afrodyzji 237 Azpilcueta de Martín 292 Aleksandrowska Elżbieta 227 Alembek Fryderyk 295 Baka Józef SJ 227 Alfieri Fernanda 16 Baliński Michał 88, 91-92 Almeida Julio 55 Banfi Fabrizio SJ 287 Althaus Paul 237 Bargiel Franciszek SJ 21, 241 Alvarez Emmanuel SJ 25, 180-186, 225 Barthel Peter 258 Anusik Zbigniew 342 Bartnicka Kalina 22, 111 Arakiełowicz Grzegorz SJ 244 Bartold Karol SJ222 Araoz Antonio de SJ 16, 332, 346, 350-351 Bartoli Daniello SJ 228 Ardévol Jerónimo 43 Bartsch Fryderyk SJ 285, 308 Argenti Giovanni SJ 133, 225, 230 Bartsch Jakub SJ 90, 129 Arias Antonio SJ 76,163, 205, 279 Barycz Henryk 347
Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów 378 Batory Andrzej 341 Bazyli Wielki 201 Bourdalone Brumoy Louis SJ 228 Bowniński Adalbertus 339 Becanus Martin SJ 284, 287 Boyer Laurentius SJ 248 Bednarski Stanisław SJ 19, 20, 24, 25-26, 69, Branicki Adalabertus 339 74, 76, 80-81, 104, 114, 120, 122-124, Brant Jan SJ 75,111,279 153, 162, 179, 181, 183, 185, 187-190, Bremer Józef SJ 40 192, 194, 196-197, 198-199, 202, 203, Briet Philip SJ 216 209, 211-212, 215, 217, 221, 222, 225, Briotet Jacques 322 226, 230, 249-252, 263, 326, 336-338, Brodrick James SJ 63, 129 339 Broët Paschase SJ 50 Bednarz Mieczysław SJ 85, 284 Bronowski Stanisław SJ 83 Bellarmin Robert SJ 35, 279, 283-284, 299, Brząkalski Józef SJ 24 310 Bembus Mateusz SJ 265 Brzostowski Emanuel 273 Brzozowski Marcin SJ 113 Benda Frederick J. 200 Brzozowski Tadeusz SJ 101 Białousz Waldemar 21 Bucki Wilhelm SJ 231 Bieliński Józef 316, 322-323, 347 Buddeus Johann Franz 260,261 Bieńkowska Barbara 255 Budny Tomasz 323 Bieńkowski Ludomir 291 Buffier Claude SJ 216 Bieńkowski Tadeusz 22, 57,111, 255 Bujalski Marcjan SJ 175 Bieś Andrzej Paweł SJ 75, 20, 22, 29, 65, 67֊ Burkiewicz Łukasz 128 68, 83, 96, 116-117 Busenbaum Hermann SJ 292, 294 Bietenholz Peter G. 202 Byme Shannon N. 200 Bisio Stefano Lorenzo 319, 320, 321, 322 Bystrzycki Jowin SJ 257 Bobadilla de Nicolas SJ 50 Bystrzycki Marcin SJ 264 Bober Andrzej SJ 84, 85 Bochen Paweł SJ ИЗ, 191 Campana Giovanni Paolo SJ 94,162,210,279, Bogdanowicz Bogna 21 307, 334 Campbell Thomas J. 64 Bohomelec Jan SJ 132 Bohomolec Franciszek SJ 132, 227 Campion
Edmund SJ 12 Bohomolec Ignacy SJ 132 Carafa Vincenzo SJ 302 Bohomolec Paweł SJ 132 Bohuszewicz Wojciech SJ 104, 295 Cardulo Fulvio SJ 332 Chądzyński Antoni SJ 318 Boksza Paweł SJ 163, 229, 273, 301 Bolzani Piero Valeriano 193 Chądzyński Jan SJ 265 Bonikowski Melchior 172 Chevalier Jan SJ 113 Bonvalot Nicholas SJ215 Borgiasz Franciszek SJ 36, 55, 70, 71, 74, 77, Chłapowski Franciszek 88, 345 79,123, 130, 144, 208-209 Borowczyk Krystyna 202 Chasłowski Adalbertus 338 Chmiel Adam 333 Chmielewski Ignacy SJ 152 Chmielnicki Bohdan 83-84, 342 Bosgrave James SJ 75, 245, 246 Chodkiewicz Anna Alojza 60, 84 Botero Giovanni 217 Chodkiewicz Jan Karol 330 Bouhours Dominique SJ 228 Chreptowicz Joachim 323
379 Indeks osób Chyczewski Stanisław SJ 244, 251 Dilger Simon 317 Cichowski Mikołaj SJ 133 Dinis Alfredo 256 Ciechanowicz Hieronim 273 Diogenes 191 Cieślak Stanisław SJ 20 Ditus Melchior 212 Clavius Christophorus SJ 75, 151-152, 209, Dobrzycki Stanisław 209 247, 252 Domenichi Giacomo SJ 61 Cleynaerts Nicolaes 202,299 Donato Alessandro 192 Codina Mir Gabriel SJ 46, 52 -53. 105, 199, Dorobisz Janusz 179 208 Drewicz Iwan 87 Codure Jean SJ 50 Drews Jan SJ218 Comstock Andrew 187 Cordier Maturin 46 Drużbicki Kacper SJ 287, 291 Drzymała Kazimierz SJ 20, 59 Cortiscius Wojciech SJ 166 Dudziński Mikołaj 227 Costere de François SJ 137 Dufréne Maximilian SJ 222 Coyne George SJ 259 Duhr Bernhard 204, 224, 335 Cueva Edmund P. 200 Dunkle Brian 200 Duns Szkot 277 Cyceron Marek Tuliusz 57, 62, 115, 121, 154, 180-183, 185-188, 191-194, 198, 200, Dyjakowska Marzena H. 35 206, 342 Działyński Ignacy 251 Cygne du Martin SJ 228 Dzialyński Ksawery 251 Cytowska Maria 180 Dzieduszycka z Zamojskich Maria 95 Czarnkowski Piotr 78 Dzierożyński Franciszek SJ 60 Czartoryski Florian 130 Edel Philippe 321, 323 Dacka-Górzyńska Iwona Μ. 218 Elian Klaudiusz 154 Dacko-Pikiewicz Zdzisława 30 Dalmases de Cándido SJ 132 Eliano Giovanni Battista SJ 301 Dandini Girolamo SJ 297 Erazm z Rotterdamu 45, 59,115-116,119,193, Daniel Charles 216 Eliusz Donat 180, 181 199, 208 Danieluk Robert SJ 22 Estius Wilhelm SJ 297 Daniluk Mirosław 52 Estreicher Karol 320-321 Darowski Roman SJ 17, 20-21, 26, 210, 233, Euklides 247-248, 250, 253 Ezop 154,187,201 238-239, 241-243, 260, 264, 303 Dauksza Władysław SJ 168, 248 Delamars
Michał 172, 173 Fabricius David 256 Dembiński Walenty 70 Fabrini Natale 332-333 Demostenes 154, 194, 200, 201 Farrell Allan P. 121, 340 Denhoff Jan Kazimierz 341 Faunt Arthur SJ 117, 163,286 Denis Michael SJ 228 Favre Pierre SJ 46, 50 Desnovius Paweł SJ 170 Feingold Mordechai 252-253 Deutscher Thomas B. 202 Feltre da Vittorino 331 Diana Antonino 294 Filip II, król Hiszpanii 11 Dietl Józef 320 Findlen Paula 253
380 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Flaga Jerzy 301-304, 318 Gretser Jakub SJ 202 Fleuret Jean-Claude SJ 251, 254 Grimaldi Francesco SJ 256 Focylides 201 Grodzicki Stanisław SJ ПО, 131 Fonseca da Pedro SJ 236,239 Grot Zygmunt SJ 165 Forycki Maciej 251 Gryglewicz Feliks 52, 237, 291 Frijhoff Willem 33-34, 37, 39 Grzebień Ludwik SJ /7-20, 22, 24-25, 29, 38, Ftycz Jerzy SJ 80 40, 62, 78, 90, 114-117, 140, 158, 179, Frydelius Szymon SJ 80 Fryderyk II, król Prus 16 194, 220, 230, 239, 246, 290-291, 295, 299, 329 Funiok Rüdiger 122 Grzegorz XIII, papież 39, 76, 313 Grzegorz z Nazjanzu 201 Galileusz 256-257 Grzelecki Wojciech 98-99 Ganss George E. 48-49 Garstein Oskar 33, 57 Grzybowski Romuald 47 Guarini di Verona Guarino 332 Gawroński Andrzej SJ 152 Guise de Karol 313 Gazda Grzegorz 190-191 Gustaw II Adolf, król Szwecji 82 Gazzaniga Pietro Maria 288 Gečiauskas Evaldas 248 Hagenau Simon SJ 70, 71, 111 Gembicki Wawrzyniec 78 Gengell Jerzy SJ 95 Harriot Thomas 256 Harvard John 60 Gerardius Jan SJ 284 Hasler Maciej SJ 212 Gert Reinhold SJ 124,247 Haub Rita 122, 124 Geysz Melchior 273 Haur Jakub Kazimierz 218, 264 Gieysztor Aleksander 109, 118 Hay John SJ 74, 75, 260 Gil Pedro SJ 145 Hegendorfer Krzysztof 34, 57 Gilibert Jan Emmanuel 322-323 Gingerich Owen 258 Hegius von Heek Aleksander 199 Ginkiewicz Michał SJ 299 Herbest Benedykt SJ 34, 129, 144, 205, 209 Giżycki Jan Marek 56 Herbest Stanisław SJ 73, 205, Głazowicz Wojciech SJ 249 Hermanni Jan Nepomucen SJ 115, 258 Henryk II, król Francji 315 Godet Marcel 119 Hezjod 194, 201 Gomez-Rodelez
Cecilio 54, 151 Gomoliński Jan SJ 130 Hieronim ze Strydonu 180 Gonzales de Sandtalla Thirso S J 198 Hiszpan Piotr 47 Gorajewicz Grzegorz SJ 165 Gorecki Leonard 117 Hołowczyc Stefan 172 Hincza Marcin SJ 287 Hładowicki Jakub SJ 114 Górka Stanisław 78 Gostomski Hieronim 130, 335 Hołowka Alojzy SJ 218 Gostomski Jan 335 Horacy 104, 154, 189 Homer 194, 201 Gouveia de Diogo 46 Hostounský Baltasar SJ 65, 71, 74 Grabiński Florian 339 Hozjusz Stanisław 63-64, 69-70, 131, 209, 228 Grendier Paul F. 36-38, 44-46, 48-52, 164, Hsia Florence C. 216 316, 331-333 Hube Jan Michal 254
381 Indeks osób Hughes Thomas 47,55, 64, 149, 168, 202, 226, 272 Hulczygier Hieronim SJ 89 Hus Jan 333 Kamińska Janina 322 Kanizjusz Piotr SJ 63, 137, 204-205, 230, 285, 288 Kariger Jan SJ 231 Karlstadt Andreas 33 Inglot Marek SJ 20, 21-22, 329 Izokrates 187, 201 Karol III Wielki, książę Lotaryngii 315 Karpiński Andrzej 90 Karpiński Franciszek 272, 274, 341 Jabłonowska z Sapiehów Anna Paulina 319 Jabłonowski Jan 295 Kartezjusz 11, 249, 252 Jabłonowski Szymon SJ 318 Kasztela Aleksander SJ 90 Jackowski Antoni 216 Katarzyna II, cesarzowa Rosji 16 Jamiołkowski Jan SJ 213 Jan Chryzostom 187, 201 Katarzyna Jagiellonka, królowa Szwecji 88 Jan III Sobieski, król Polski 235, 248, 323, 341 Katullus 154, 186 Kawieczyński Andrzej SJ 85 Janeczek Stanisław 17,97 Karwowski Jerzy 90 Katon 180 Janik Maciej 218 Kebes 201 Jan Kazimierz Waza, król Polski 83, 171 Kelleniş Józef 329 Janusz Robert SJ 40 Jarosz Irena 180 Kierśnicki Atanazy SJ 318 Jasiuk Jerzy 244 Kircher Athanasius SJ 253, 255 Jastrzębowski Wojciech 258 Jaworski Stanisław SJ 198 Kitowicz Jędrzej 129, 130-132, 136 Klaudián Klaudiusz 154 Kheleniuk Anastasiia 59, 60 Jebaszek Marcin SJ 210 Klawek Aleksy 287 Jędrychowska Barbara 323 Klein Jakob Theodor 217 Jędrzejewicz Jan Walery 97, 257 Klein Joannes SJ 233, 238 Jele Ignacy SJ 84 Klemens XIII, papież 34, 39 Jerzmanowski Constantinus 339 Kłokocki Hieronim SJ 131 Jeż Tomasz 21 Knapski Grzegorz SJ 144, 146, 227 Jouvancy de Joseph SJ 25, 147, 155,156, 226 Kniaźnin Franciszek Dionizy SJ 227 Jujeczka Stanisław 210 Koblański Józef SJ 227 Juliusz Cezar 154,185, 188 Koc Jan SJ 254 Juliusz III,
papież 164 Koch Ludwig 39 Junga Adrian SJ 90, 163,286 Kochanowicz Jerzy 14, 25, 35, 46, 74-76, 96, 111, 117, 174, 203, 205, 211-213, 241, Jurewicz Stanisław SJ 250 251 Justynus Junianus Marek 154 279, 284-286, 298, 301, 308, 333 Kochanowski Jan 190, 193 Kaczmarczyk Janusz 342 Kaczorowski Franciszek SJ 189, 196 Kochański Adam Adamandy SJ 152,243,248- 249, 252-253, 259 Kaczorowski Włodzimierz 179 Kochowski Wespazjan 190 Kadulska Irena 20, 21 Kojałowicz Wojciech SJ 221 Kalasancjusz Józef 54֊ 55 Kołudzki Szymon 140 Kalwin Jan 45 Kolvenbach Hans-Peter SJ 101
382 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Komenský Jan Ámos 60 Kwintus (brak Cycerona) 186 Konarski Adam 77 Kwintus Kurej usz Rufus 104, 154,189 Konarski Jan SJ 335 Kwintylian 115,194 Konarski Stanisław 97 Koniecpolski Aleksander 130 Labbé Philippe SJ 216 Konstantyn Wielki, cesarz rzymski 339 Lachowski Jakub SJ 213 Kooten van George 258 Lacroix Claude SJ 292 Kopaliński Władysław 187, 190 Lainez Diego SJ 50, 63-64, 116,133 Kopernik Mikołaj 82, 255, 262 Lambertengo Pompiliusz SJ 159 Korabiewski Stanisław SJ 173 Lanckoroński Wespazjan 172 Korcz Władysław 97 Lapide à Cornelius SJ 297 Korewa Jan 70 Laskowski Andrzej SJ 299 Korolko Mirosław 194 Łaszcz Marcin SJ 73, 75, 129 Kościelak Sławomir 21 Laterna Marcin SJ 12, 73, 75,129,131, 307 Kostka Jan 80 Latosz Jan 59 Kostka Napierski Aleksander 171 Lauksmin Zygmunt SJ 198, 213-214, 236 Kostka Stanisław SJ 128, 131 Lauretano Michael SJ 107 Kot Stanisław 19, 28, 55, 61, 177 Laus Jan SJ 220 Kraker Leonard SJ 245, 264, 308 Le Brun Aleksander Antoni 320 Krąkowski Mathias 339 Le Jay Claude SJ 50 Krasicki Ignacy 295 Leclerc de Buffon Georges-Louis 244 Krasicki Jakub SJ 90 Ledesma Diego de SJ 194,278 Krassowski Łukasz SJ 72, 88 Ledóchowski Włodzimierz SJ 101 Kreczetnikow Piotr 87 Lefrançais de Lalande Joseph Jérôme 257 Kretzmann Norman 239 Lehner Ulrich L. 277 Królikowska Anna 21, 24, 66, 68, 12 7, 144, Leibniz Gottfried Wilhelm 241, 249, 252 146, 168, 209 Leinsle Ulrich G. 277, 284, 288, 290, 293 Kromer Marcin 220 Leń Kazimierz 21 Krilger Andrzej SJ 303 Levy André 315 Linneusz Karol 244 Krüger Oswald
SJ 236, 258 Krukowski Józef 291 Krupnicki Walerian 329 Lisiak Bogdan SJ 20, 24, 152, 210-211, 243, 245-246, 249 Krzywiecki Aleksander 89 Liszewski Stanislaw 216 Ksawery Franciszek SJ 46, 50-51, 292 Liwiusz 154 Ksenofont z Aten 154, 201 Lombard Piotr 44, 49, 278 Kubala Ludwik 342 Lopez-Zambrano Paula 240 Kubik Kazimierz 36 Lorencowicz Aleksander 130 Kupść Bogumił S. 129 Louthan Howard 59 Kurczewski Jan 328 Loyola Ignacy SJ 11-12, 27, 36, 38,41-51, 53- Kurdybacha Łukasz 217 54, 62-63, 105-107, 112, 119, 132-133, Kuźmina Dariusz 78, 164, 300 137, 163, 177, 205, 208, 216, 220, 224, Kuzniewski Anthony J. 60 258-259, 277-279, 284, 307, 313, 332, Kwaśnica Robert 30 341,350
383 Indeks osób Lubac de Henri SJ 310 Miaskowski Adrian SJ 203, 250 Lubrański Jan 34 Miaskowski Kasper 190 Lukács Ladislaus SJ 25 Michalczyk Jadwiga 215 Lukian 187 Michałowska Teresa 193 Lundberg Mabel 102 Michalunio Czesław SJ 116 Luter Marcin 33, 57-58, 237, 284, 333 Mielecki Stanislaw SJ 89 Łęczycki Mikołaj SJ 291 Milewski Andrzej SJ 248 Lukasiewicz Dariusz 320 Milliet Dechales Claude François SJ 253 Łukaszewska-Haberkowa Justyna 21,128-129, 283, 285 Miłuński Maciej SJ 303 Mikusek Marcin 217, 219 Łukaszyk Romuald 52, 237, 291 Mokrski Hączel Andrzej SJ 342 Mokrzecki Lech 46, 57, 221 Łukomski Samuel 170 Molière 11 Luskina Stefan SJ 254,257 Monet Philibert SJ 216 Łuszczak Grzegorz 20,24,39-40, 72, 158, 178, Monicovius Wawrzyniec SJ 333 273, 279 Monkiewicz Michał SJ 86 Monschein Joseph SJ 282 Maciejowski Bernard 130 Moszyński Mikołaj SJ 89 Maggio Lorenzo SJ 74, 76, 130, 144, 245 Muchowiecki Stanisław SJ 85 Majchrowicz Szymon SJ 266 Muller Richard \277 Majer Paweł 318 Makarczyk Irena 328 Murdock Graeme 59 Małachowski Jan 250,291 Myszkowski Piotr 73 Musanti Giovanni Domenico SJ 223 Malapert Charles SJ 256 Maldonado Juan SJ 39, 297, 313 Maliszewski Tomasz 47 Marcin ze Środy 128 Martialis Marcus Valerius 104, 154 Maria Leszczyńska, królowa Francji 257 Mariani Andrea 21, 87, 90, 92, 103, 221 Nadal Jerónimo SJ 16, 50, 53-54, 102, 108, 110, 207, 224, 254 Nadolski Bronisław 194 Nagurczewski Ignacy SJ 227 Nakcjanowicz Jakub SJ 253 Naramowski Adam SJ 222 Markiewicz Mariusz 229 Narewicz Władysław 90 Marquard Jakob SJ 260 Naruszewicz Adam SJ 172, 227 Martinez Luis E. 101 Narwojsz
Franciszek SJ 254 Masen Jakob 192 Natoński Bronislaw SJ 19, 20, 24, 39, 63, 65, Massalski Ignacy 319, 321-322 70, 72, 78, 129, 204-205, 220, 221, 235, Mayer von Eek Jan 284, 285 238, 285, 287-288, 330, 333-334 Medem Henryk SJ 231 Newton Isaac 254 Medina de Bartolomé 289 Melanchton Filip 33, 57, 164, 205 Nickel Goswin SJ 253 Melebranche Nicolas 249 Niczyporuk Piotr 266, 316, 317 Menochius Stephan SJ 297 Niesiecki Kacper SJ 218, 227 Niger (Chróściewski) Stanislaw 78 Mercurian Everard SJ 65, 75, 79, 80, 205, 273, 313 Nicolas Adolfo SJ 101 Nikowski Szymon SJ 88
З 84 Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów Nobrega de Emanuel SJ 54 Paweł V, papież 39 Noreña Carlos G. 45 Pawlak Marian 36 Noskowski Andrzej 72 Pawłowski Jakub SJ 89 Nowacki Józef 34 Nowowiejski Jan SJ 160 O’Keefe Joseph Μ. 314, 315 Pażowski Józef SJ 310 Peier Udalrik Franciszek 302, 318 Pelc Janusz 193 Pelczar Roman 21, 79, 80, 86-87 O’Malley John W. 13, 308 Peña de la Juan 46 Obirek Stanisław 17, 19, 20, 62-63, 85, 129, Pereira Benito SJ 278 194, 220, 239 Perovius Szymon SJ 256 Obłąk Jan 70 Petrani Aleksy 302 Ochmann-Staniszewska Stefania 265 Petrauskienė Irena 320 Odrowążówna ze Sprawy Zofia 79 Pico della Mirandola Giovanni 56 Okoń Jan 20 Piechnik Ludwik SJ 20-21, 23-25, 53, 58, 60- Olave de Martinus SJ 313 62, 70, 78, 89, 98, 110, 116, 144, 150,157, Oleszkiewicz Bartłomiej SJ 236 163, 164, 177, 179, 185-186, 200-202, Oliva Giovanni Paolo SJ 198 208, 210-212, 229-231, 236, 245, 248- Olizarowski Aaron Aleksander 265, 302, 317 249, 260, 267, 269, 270-274, 278-283, Opaliński Krzysztof 60 287, 296-300, 302, 306, 308-310, 315316, 318, 320-321, 328-330 Oronteus Fineus 208 Orygenes 298 Pietrowicz Adalbertus 338 Osiecko Stanisław 172 Ossoliński Jerzy 341 Pigłowski Jan SJ 165 Pindar 194, 201 Ostoja Zagórski Antoni 318 Piramowicz Grzegorz SJ 96, 227, 337, 340 Ostrogska Anna 167 Ostrogski Konstanty Wasyl 59 Pisa de Alfonso SJ 285 Piso Carolus 315 Owidiusz 185, 186 Pius IV, papież 38 Ozorowski Edward 341 Platon 194, 201,238, 298 Pac Mikołaj 170, 330 Plečkaitis Romanas 240, 260 Pliniusz Młodszy 191 Pacewicz Artur 201 Plutarch 188, 193,201
Pachtler Georg Michael 23, 43, 54, 150, 154, 164 Plyska Yuriy 59, 60 Pallavicini Fabrizio SJ 246 Paprocki Franciszek SJ 218 Polanco de Juan SJ 16, 50, 54, 133, 332, 346, 350-351 Partyka Joanna 218 Polej Maciej 78 Pasek Jan Chryzostom 341 Połomagius Jakub 329 Paszenda Jerzy SJ 13, 20, 65, 144, 235, 330 Paszkiewicz Stanisław 302, 318 Popis Janusz 94 Pavone Sabina 16 Pavur Claude SJ 23 Poplatek Jan SJ 19, 20,131, 140, 305-306 Porfiriusz z Tyru 238 Poczobut Marcin SJ 97,106,243,257, 319,322 Poniński Stefan SJ 131 Paweł III, papież 36 Possevino Antonio SJ 147, 220, 255 Paweł IV, papież 116 Poszakowski Jan SJ 218
385 Indeks osób Potocki Wacław 193 Propercjusz 154,187 Riccioli Giovanni Battista SJ 216, 255-256 Rice Louise 308 Protaszewicz-Szuszkowski Walerian 74, 76 Richling Andrzej 216 Pruński Aleksander Oktawian 83 Ridder-Symoens de Hilde 31-33,109, 271 Pruszkowski Michał SJ 170 Rodrigues Simão SJ 46, 50 Przyjemski Andrzej 78 Roeber A.G. 277 Pstrokoński Stanisław 172 Rogaliński Józef S J 97, 152, 162, 243-244, Publiusz Korneliusz Tacyt 188 Puchowski Kazimierz 14, 21, 26, 57, 62, 97, 215, 217, 220, 221, 223 Purcell William 191 251-252,256, 345 Rohwerder Max 341 Rossignol Jean-Joseph SJ 251, 254 Rossowski Tomasz SJ 89 Puzyna Piotr SJ 264 Rostan Alexandre Pancrace SJ 254 Puzyna Stefan SJ 218 Roszkowski Ludwik SJ 254 Pyszka Stanisław SJ 20 Roth Michal SJ 56 Quadraninus Fabian SJ 131 Różycki Jan 170 Quantin Jean-Louis 289, 292, 294 Rudnicki Dominik SJ 227 Quirini-Poplawska Danuta 128 Rudnicki Konrad 256 Rabb Justus SJ 76, 144, 205, 298 Rudomina Andrzej SJ 158 Radzimiński Adrian SJ 286 Rudziński Wladyslaw SJ 302, 318 Rozdrażewski Stanislaw SJ 75 Rudolf Henryk 82 Radzińska Zofia 171 Rymgaylo Józef SJ 247,275 Radziński Wawrzyniec SJ 171 Rytelski Adamus 338 Radziwiłł Panie Kochanku Karol Stanisław 319 Rzączyński Gabriel SJ 217, 244 Radziwiłł Rudy Mikołaj 76 Radziwiłł Czarny Mikołaj 73, 76 Saccheri Giovanni SJ 253 Radziwiłł Jan Mikołaj 342 Sacchini Francesco SJ 146 Radziwiłł Jerzy, kardynał 76, 110 Sachsen von Albert 44 Radziwiłł Józef 342 Sacro Bosco 247-248 Radziwiłł Marcin 341 Saint-Vincent de Gregoire SJ 252 Radziwiłł Michał Kazimierz 330 Salmeron Alfonso SJ 50, 63 Rahner Karl SJ 277,
310 Salmonowicz Stanislaw 18, 36 Rajeckí Aleksander 330 Salustiusz 154, 188 Ramonaitė Monika 319, 321, 322, 323 Ranuccio I Farnese, książę Parmy 315 Sapieha Jan 330 Sapieha Kazimierz Leon 95, 316 Rechowicz Marian 292 Sarbiewski Maciej SJ 158-159, 195, 227, 330 Regnier Nicolas 321, 322 Sawicki Aleksander SJ 211 Reites James W. 133 Resier Kasper SJ 84 Schall von Bell Johann Adam SJ 252 Rho Giacomo SJ 252 Schauer Johann Georg 302, 317 Ribadeneira de Pedro SJ 11,132, 259 Ricci Lorenzo SJ 132 Scheiffers Jan Piotr 318 Scheiner Christoph SJ 245, 256-257 Ricci Mateo SJ 252 Schlederer Franz 122 Scaglione Aldo D. 121, 200-201, 215
Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów З 86 Schöndorf Harald 122 Steigmiller Jan SJ 89 Schwickerath Robert 155, 188, 216, 224, 252, Strobel Christoph SJ 69, 71 Stroynowski Andrzej 342 268 Schwinges Reiner Ch. 271 Strzelczyk-Żołądź Dorota 34, 57 Sczaniecki Paweł 131 Sturm Jan 33, 52, 53, 121,199, 202, 208 Sczaniecki Stefan SJ 25, 96,147,203,211,214, Suárez Cipriano SJ 121, 146, 189-190, 194, 247, 333, 338, 340 Segneri Paolo SJ 228 Seneka 104, 154 197 Suarez Franciszek SJ 35, 262, 277-278, 289- 290 Sforza Pallavicino Pietro SJ 228 Sułowski Zygmunt 52, 237 Sgarbi Marco 240 Siekierzyński Tomasz SJ 254 Sunyer Francisco SJ 55, 65, 70, 71, 74, 76, 77, Sierakowski Sebastian SJ 257 Sierakowski Wacław Hieronim 295 Susliga Wawrzyniec SJ 257, 258 79, 80, 144, 205, 208, 209, 245, 273, 300 Suszycki Jerzy 318 Singleton Richard SJ 89, 242 Sygański Jan SJ 19, 79 Skarga Piotr SJ 19, 76, 79, 106, 128, 131, 164, Sykstus V, papież 39, 315 225, 265, 286, 352 Skorulski Antoni 282 Sylvius Aleksy 256 Synezjusz 201 Skrzynecki Rafał SJ 70, 72 Smalc Walenty 286 Szafraniec Andrzej 130 Smarzewski Aleksander SJ 196 Szczygielski Stanisław 329 Syrpowicz J.W. 318 Smogulecki Jan Mikołaj SJ 258 Szomowski Jan 130 Smoleński Władysław 18 Sobieski Wacław 18-19 Szpugiański Jerzy SJ 231 Sokrates 201 Szymak Tomasz 318 Szybiak Irena 321 Solski Stanisław SJ 244, 249, 253 Szyrma Antoni SJ 247 Sosa Abaseal Arturo SJ 101 Szyrwid Konstanty SJ 230, 298 Soto de Domingo 44 Szyszkowski Marcin 78 Soxo de Benedicto SJ 302, 317 Spanmüller Jakub 192 Śmiałkowicz Stanisław SJ 84 Spee von
Friedrich SJ 228 Śmiglecki Marcin SJ 35, 110, 129, 241, 264֊ Spinosa Giacinta 240 265, 286, 308 Śmiglecki Mikołaj 35 Spinoza Baruch 282 Stamirowski Stanisław SJ 170 Standonck Jan 119 Święcicki Grzegorz 273 Świętecius Józef SJ 258 Stanisław August Poniatowski, król Polski 251 Starczewski Maciej SJ 89 Tacquet André SJ 253 Stasiewicz-Jasiukowa Irena 215, 244, 256 Tales z Miletu 248 Staszewski Jakub SJ 303, 318 Tang Kaijian 12 Stawiak-Osocińska Małgorzata 322 Tarłowa z Potockich Marianna 152 Stefan Batoiy, król Polski 76, 78, 81, 89, 94, 110, 231,347 Stefanowski Hieronim SJ 174 Tarnowski Jan Krzysztof 79 Tarvel Enn 231 Tazbir Janusz 17, 20, 59, 175
387 Indeks osób Teilhard de Chardin Pierre SJ 310 Versalius Andreas 260 Teognis z Megary 201 Viana Pedro SJ 75, 78, 242,286 Terlaga Jan 77 Victoria de Francisco 278 Theoboltius Wojciech SJ 72 Viger Jan SJ74, 123,269 Tibullus Albius 154,186 Tiraboschi Girolamo SJ 228 Vitelleschi Mutius SJ 301, 315 Toledo de Francisco SJ 133,236, 239,278,297 Vives Ludwik 45, 115,351 Visconti Ignazio SJ 241 Tolgsdorf Erdman SJ 230 Voltaire 11,216 Tolmeiner Michal SJ 300 Vorgrimler Herbert 277 Tomasz z Akwinu 44, 49, 236, 262-264, 278, 280-281,283-284,286,291, 304 Wajurowicz Andrzej SJ 130 Topij-Stempińska Beata 20,21,117 Walawski Adam SJ 85 Torriano M. SJ 53, 54 Waleriusz Maksimus 154 Torsellino Orazio SJ 220 Walkusz Jan 202 Toulouse de Pierre Gregoire 313-314 Wall Tomasz SJ 19 Tournemine de Rene-Joseph SJ 228 Wallejusz Paterkulus 154 Tovar de Lemos Nuno 259 Trzebicki Andrzej 291 Wargocki Andrzej 171, 173 Trzebiński Mikołaj SJ 132 Tukidydes 194 Wargocki Walerian 173 Turno Szczepan 252 Warszewicki Stanisław SJ 20, 73-74, 76, 88, Turowski Jan SJ 82 Wargocki Bartłomiej SJ 173 Warszawski Joseph SJ 128 106, 128, 130, 163-164, 209, 301 Twardowski Kasper 190 Tworek Michael 59 Wąsowski Bartłomiej SJ 235 Tylkowski Wojciech SJ 217, 244 Wełnowicz Szymon SJ 174 Tync Stanisław 36 Wergiliusz 104, 187, 189 Wawrzecki ze Skrzetuszewa Jan Józef 310 Tyszkiewicz Jerzy 330 Widmanstadt Filip SJ 110 Tytus Liwiusz 104, 154, 188 Tyzenhaus Antoni 323 Wieczorkowski Andrzej 318 Wielewicki Jan SJ 140, 172 Wierzbicki Andrzej 18 Uchański Jakub 128 Wiesiołowski Jacek 25, 39, 78,117, 158, 246 Udias Augustin SJ 245, 259
Ulčinaitė Eugenija 195 Wiesiołowski Krzysztof 330 Urs von Balthasar Hans SJ 310 Winzerer Joannes SJ 72 Wiliński Cyprian 307 Witkowski Jan SJ 124 Valencia de Gregorio SJ 278 Władysław IV Waza, król Polski 83, 159, 171- Valerius Maximus 193 Valla Lorenzo 115 Varennius Johannes 202 172,316 Włodek Ignacy SJ 227 Włoszek Stanisław SJ 163 Vázquez Gabriel SJ 277-278, 289 Wojewódka Benard 209 Vega de Emmanuel SJ 163, 279, 285 Verger Jacques 31-32 Wojtyska Henryk D. 292 Wólczański Józef 290 Vergerlo Pier Paolo 331 Wolff Christian 238, 241, 249, 260
Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów 388 Wołłowicz Andrzej SJ 198 Wołoszyn Stefan 52 Załuski Józef 129 Załuski Marcin SJ 129 Wolski Jan SJ 295 Zamojski Jan 34, 35 Woltański Adalbertus 338 Zantenus Jan 70,123 Woronicz Jan Paweł SJ 172, 227 Zaryczny Jacek 230 Woyczyński Ignacy SJ 87 Zawisza Mikołaj SJ 158 Wroniawski Tomasz SJ 165 Zborowski Adam Aleksander SJ 131 Zdelaritius Thomas SJ 74, 75, 89 Wujek Jakub SJ 19, 73, 75, 77-79, 89, 106, 128-129, 131, 164, 225, 246, 298, 300֊ 301 Wybicki Józef 124, 341 Zebrzydowski Florian 228 Zięba Stanisław 237 Ziemiański Stanisław SJ 262 Wyczawski Hieronim E. 24, 341 Zienkiewicz Tomasz 310 Wyrwicz Karol SJ 215, 218 Zimorowicz Bartłomiej 171 Zuchowicz Jan SJ 84 Ximenez Petrus SJ 145 Zygmunt August, król Polski 72, 74, 76 Zahorowski Hieronim 173 Zygmunt III Waza, król Polski 39, 73, 88, 308, 330 Zalescius Łukasz SJ 163 Załęski Stanisław SJ 18-19, 56, 82, 84, 87, 92, Żagiel Marcin 273 94-95, 124, 130-132, 140-141, 167, 170, Żebrowski Tomasz SJ 243, 253, 257 295, 302, 323, 335 Żelazowski Jan 329 Załuski Andrzej Stanisław 330 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Kochanowicz, Jerzy 1964- |
| author_GND | (DE-588)122607023 |
| author_facet | Kochanowicz, Jerzy 1964- |
| author_role | aut |
| author_sort | Kochanowicz, Jerzy 1964- |
| author_variant | j k jk |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047568574 |
| ctrlnum | (OCoLC)1286877958 (DE-599)BVBBV047568574 |
| era | Geschichte 1500-1800 gnd |
| era_facet | Geschichte 1500-1800 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03127nam a2200613 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047568574</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220809 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">211102s2021 |||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788379776269</subfield><subfield code="9">978-83-7977-626-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1286877958</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047568574</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-Re13</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kochanowicz, Jerzy</subfield><subfield code="d">1964-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)122607023</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów</subfield><subfield code="b">= Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth</subfield><subfield code="c">Jerzy Kochanowicz</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Wrocław</subfield><subfield code="b">Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">393 Seiten</subfield><subfield code="b">Karten</subfield><subfield code="c">23,5 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Englische Zusammenfassung</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1500-1800</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Jesuitenschule</subfield><subfield code="0">(DE-588)4442482-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bildungssystem</subfield><subfield code="0">(DE-588)4069467-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Jesuitenkolleg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4368446-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Schüler</subfield><subfield code="0">(DE-588)4053369-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen-Litauen</subfield><subfield code="0">(DE-588)1060577984</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Wychowanie i edukacja jezuicka</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Wychowanie i edukacja jezuicka / Polska / 1500-1800</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Młodzież / edukacja / Polska / 1500-1800</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Edukacja / historia</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pedagogika / historia</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen-Litauen</subfield><subfield code="0">(DE-588)1060577984</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Jesuitenkolleg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4368446-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Jesuitenschule</subfield><subfield code="0">(DE-588)4442482-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Bildungssystem</subfield><subfield code="0">(DE-588)4069467-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Schüler</subfield><subfield code="0">(DE-588)4053369-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Geschichte 1500-1800</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20211110</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032954244</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">4793</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">4793</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polen-Litauen (DE-588)1060577984 gnd |
| geographic_facet | Polen-Litauen |
| id | DE-604.BV047568574 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T18:29:38Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:15:06Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788379776269 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032954244 |
| oclc_num | 1286877958 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
| owner_facet | DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
| physical | 393 Seiten Karten 23,5 cm |
| psigel | BSB_NED_20211110 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe |
| record_format | marc |
| spelling | Kochanowicz, Jerzy 1964- Verfasser (DE-588)122607023 aut Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth Jerzy Kochanowicz Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth Wrocław Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe 2021 393 Seiten Karten 23,5 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Englische Zusammenfassung Geschichte 1500-1800 gnd rswk-swf Jesuitenschule (DE-588)4442482-6 gnd rswk-swf Bildungssystem (DE-588)4069467-7 gnd rswk-swf Jesuitenkolleg (DE-588)4368446-4 gnd rswk-swf Schüler (DE-588)4053369-4 gnd rswk-swf Polen-Litauen (DE-588)1060577984 gnd rswk-swf Wychowanie i edukacja jezuicka Wychowanie i edukacja jezuicka / Polska / 1500-1800 Młodzież / edukacja / Polska / 1500-1800 Edukacja / historia Pedagogika / historia Polen-Litauen (DE-588)1060577984 g Jesuitenkolleg (DE-588)4368446-4 s Jesuitenschule (DE-588)4442482-6 s Bildungssystem (DE-588)4069467-7 s Schüler (DE-588)4053369-4 s Geschichte 1500-1800 z DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Kochanowicz, Jerzy 1964- Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth Jesuitenschule (DE-588)4442482-6 gnd Bildungssystem (DE-588)4069467-7 gnd Jesuitenkolleg (DE-588)4368446-4 gnd Schüler (DE-588)4053369-4 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4442482-6 (DE-588)4069467-7 (DE-588)4368446-4 (DE-588)4053369-4 (DE-588)1060577984 |
| title | Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth |
| title_alt | Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth |
| title_auth | Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth |
| title_exact_search | Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth |
| title_exact_search_txtP | Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth |
| title_full | Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth Jerzy Kochanowicz |
| title_fullStr | Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth Jerzy Kochanowicz |
| title_full_unstemmed | Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth Jerzy Kochanowicz |
| title_short | Kształcenie młodzieży w kolegiach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów |
| title_sort | ksztalcenie mlodziezy w kolegiach jezuickich rzeczypospolitej obojga narodow education of youth at the jesuit colleges of the polish lithuanian commonwealth |
| title_sub | = Education of youth at the Jesuit Colleges of the polish-lithuanian commonwealth |
| topic | Jesuitenschule (DE-588)4442482-6 gnd Bildungssystem (DE-588)4069467-7 gnd Jesuitenkolleg (DE-588)4368446-4 gnd Schüler (DE-588)4053369-4 gnd |
| topic_facet | Jesuitenschule Bildungssystem Jesuitenkolleg Schüler Polen-Litauen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032954244&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT kochanowiczjerzy kształceniemłodziezywkolegiachjezuickichrzeczypospolitejobojganarodoweducationofyouthatthejesuitcollegesofthepolishlithuaniancommonwealth AT kochanowiczjerzy educationofyouthatthejesuitcollegesofthepolishlithuaniancommonwealth |