Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii: intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni
Gespeichert in:
1. Verfasser: | |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | Polish |
Veröffentlicht: |
Warszawa
ISP - Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
2021
|
Schriftenreihe: | Biblioteka Laboratorium im. Richarda Pipesa
|
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract Abstract Register // Personenregister |
Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seite 265-273 |
Beschreibung: | 284 Seiten 24 cm |
ISBN: | 9788366819061 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV047296689 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20220908 | ||
007 | t | ||
008 | 210526s2021 |||| 00||| pol d | ||
020 | |a 9788366819061 |9 978-83-66819-06-1 | ||
035 | |a (OCoLC)1258970178 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV047296689 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
041 | 0 | |a pol | |
049 | |a DE-739 |a DE-Re13 |a DE-12 | ||
084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
084 | |a NB 5110 |0 (DE-625)124120: |2 rvk | ||
084 | |a NB 8000 |0 (DE-625)124374: |2 rvk | ||
100 | 1 | |a Wojnar, Marek |d 1985- |e Verfasser |0 (DE-588)1237759382 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii |b intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni |c Marek Wojnar |
246 | 1 | 1 | |a A struggle for memory or the instrumentalisation of history? |
246 | 1 | 1 | |6 880-01 |a Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? |
264 | 1 | |a Warszawa |b ISP - Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk |c 2021 | |
300 | |a 284 Seiten |c 24 cm | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 0 | |a Biblioteka Laboratorium im. Richarda Pipesa | |
500 | |a Literaturverzeichnis Seite 265-273 | ||
546 | |a Zusammenfassung englisch und ukrainisch | ||
650 | 0 | 7 | |a Politik |0 (DE-588)4046514-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Kollektives Gedächtnis |0 (DE-588)4200793-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Geschichtsbild |0 (DE-588)4071769-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Sozialwissenschaften |0 (DE-588)4055916-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Theorie |0 (DE-588)4059787-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
689 | 0 | 0 | |a Kollektives Gedächtnis |0 (DE-588)4200793-8 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Geschichtsbild |0 (DE-588)4071769-0 |D s |
689 | 0 | 2 | |a Politik |0 (DE-588)4046514-7 |D s |
689 | 0 | 3 | |a Sozialwissenschaften |0 (DE-588)4055916-6 |D s |
689 | 0 | 4 | |a Theorie |0 (DE-588)4059787-8 |D s |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung UB Passau - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
880 | 1 | 1 | |6 246-01/(N |a Боротьба за пам'ять чи інструменталізація історії? |
940 | 1 | |f sla | |
940 | 1 | |n oe | |
940 | 1 | |q BSB_NED_20210728 | |
999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032699932 | ||
942 | 1 | 1 | |c 300 |e 22/bsb |f 090512 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1804182473589915648 |
---|---|
adam_text | Spis treści Słowo wstępne........................................................................................................ 7 Część i. Zarys problematyki polityki pamięci w Polsce, na Ukrainie oraz w relacjach polsko-ukraińskich Liberałowie, konserwatyści, lewica: polityka pamięci w ín Rzeczypospolitej 13 Pomiędzy „dwoma”, „trzema” i „dwudziestoma dwoma” Ukrainami: polityka pamięci w państwie ukraińskim..................................................................... 37 Polsko-ukraińskie spory wokół wydarzeń pierwszej połowy xx wieku........... 51 Jak się porozumieć ? ............................................................................................... 75 Część ii. Wywiady Brak krzyży na mogiłach ofiar zbrodni wołyńskiej przeczy oświadczeniom o europejskości Ukrainy. Wywiad z profesorem Janem Zarynem ............. 85 Siła antagonizmu wewnętrznego jest najbardziej negatywnym elementem dziedzictwa polityki historycznej iii Rzeczypospolitej. Wywiad z profesorem Andrzejem Nowakiem ............................................. 105 Historia powinna być też przestrzenią refleksji obywatelskiej skierowaną do współczesności. Wywiad z profesorem Pawłem Machcewiczem ......... 117 W relacjach z Ukrainą byliśmy opresorem, powinniśmy przeprosić. Wywiad z doktorem habilitowanym Janem Sową....................................... 141 Polskie próby oskarżenia części ukraińskich działaczy niepodległościowych o zbrodnię ludobójstwa są przykładem ekspansywnej polityki pamięci. Wywiad z doktorem Wołodymyrem Wjatrowyczem ................................. 157 Za czasów Kuczmy i
Kwaśniewskiego miał miejsce złoty wiek polsko-ukraińskich stosunków w sferze pamięci. Wywiad z profesorem Jurijem Szapowałem.................................................. 171 Działalność organów władzy państwowej zarządzających przeszłością prowadzi do ideologizacji historii przez pewną grupę interesu. Wywiad z profesorem Heorhijem Kasjanowem........................................... 185 Ukraiński ipn za kadencji Wjatrowycza zrobił niewiele. Wywiad z doktorem Jurijem Radczenką ...................................................... 197
б Spis treści Część iii. Analiza wywiadów Inspiracje metodologiczne.................................................................................... Analiza odpowiedzi rozmówców......................................................................... Wnioski................................................................................................................... 213 115 151 Biogramy rozmówców......................................................................................... 157 Załącznik - lista pytań......................................................................................... 163 Bibliografìa............................................................................................................ 165 Summary................................................................................................................. 175 Резюме........................................................................................................... 277 Indeks osób............................................................................................................ 279
Bibliografia1 Dokumenty European Parliament Resolution on Ukraine, 17 lutego 2010, http://www. europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTiON reference=B7֊2oio- -oi2o language=EN. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, 8 listopada 2016, http://orka.sejm. gov.pl/Zapisy8.nsf/wgskrnr/sPC-49. Oświadczenie ws. nadania Stepanowi Randerze tytułu Bohatera Ukrainy, https://www.prezydent.pl/archiwum-lecha-kaczynskiego/aktualnosci/ rok-2oio/art,9,ii73,oswiadczenie-ws-nadania-stepanowi-banderze-tytulubohatera-ukrainy.html. Prawo i Sprawiedliwość. Program 2005. IV Rzeczpospolita. Sprawiedliwość dla wszystkich, http://old.pis.org.pl/download.php?g=mmedia f=program_2005.pdf. Uchwała Sejmu Rzeczypospołitej Polskiej z dnia 6grudnia 2006 r. w sprawie uczczenia ofiar Wielkiego Głodu na Ukrainie, http://isap.sejm.gov.pl/isap. nsf/download.xsp/WMP2oo6o89O9i6/o/M2Oo6o9i6.pdf. Uchwała Sejmu Rzeczypospołitej Połskiejz 15 lipea 2009 г. w sprawie tragicznego losu Polaków na Kresach Wschodnich, http://orka.sejm.gov.pl/opinie6.nsf/ nazwa/2i83_u/$file/zi83_u.pdf. Uchwała Sejmu Rzeczypospołitej Połskiej z dnia 1$ września 2017 r. w sprawie upamiętnienia 75. rocznicy powstania Narodowych Sił Zbrojnych, http:// orka.sejm.gov.pl/proc8.nsf/uchwaly/1832_u.htm. Uchwała Sejmu Rzeczypospołitej Polskiej z dnia 12 lipea 2013 r. w sprawie uczcze nia 70. rocznicy Zbrodni Wołyńskiej i oddania hołdu Jej ofiarom, http:// orka.sejm.gov.pl/proc7.nsf/uchwaly/327_u.htm. i Nie wyszczególniam w bibliografii źródeł internetowych o charakterze wyłącznie informacyjnym.
շ66 Bibliografia Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lipea 2016 r. w sprawie odda nia hołdu ofiarom łudobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach 11 Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1943-ІЎ45, http://orka. sejm.gov.pl/proc8.nsf/uchwaly/625_u.htm. Uchwala Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie Akcji „ Wisła”, 3 sierpnia 1990, http://ksi.home.pl/archiwaprzelomu/obrazy/AP-6-1-1-3o_44.PDF . Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 marca 2006 r. w sprawie rocznicy Wielkiego Głodu na Ukrainie, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/ download.xsp/wMPzoo6o2io234/o/Mzoo6o234.pdf. Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 czerwca 2013 r. w 70. rocznicę Zbrodni Wołyńskiej, https.7/pl.wikisource.org/wiki/Uchwała_Senatu_ Rzeczypospolitej_Polskiej_z_dnia_zo_czerwca_zoi3_r._w_7O._rocznicę_Zbrodni_Wołyńskiej. Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 lipea 2016 r. w sprawie odda nia hołdu ofiarom ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach 11 Rzeczypospolitej w latach іўЗў-іў45, https://www.senat. gov.pl/download/gfx/senat/pl/senatuchwaly/2793/plik/236uch.pdf. Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/ WDUzoi6oooo744/T/D2Oi6o744L.pdf. Ustawa z dnia 16grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytal nymfunkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agen cji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby
Wywiadu Woj skowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, http://www.dziennikustaw.gov.pi/du/2o16/227o/1. Ustawa z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu łub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiek tów i urządzeń użyteczności publicznej, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/ download.xsp/wDU2Oi7OOOi389/o/D2oi7i389.pdf. Ustawa z dnia 26stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Naro dowej ֊ Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawy o grobach i cmentarzach wojennych, ustawy o muzeach oraz ustawy o odpo wiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione podgroźbą kary, http://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/77i_u/$file/77i_u.pdf. Wspólne oświadczenie Prezydenta rp i Prezydenta Ukrainy z okazji бо-tej rocz nicy Akcji „ Wisła”, https://www.prezydent.pl/download/gfx/prezydent/ pl/defaultaktualnosci/i49/47z/i/oswiadczenie-z-okazji-6o-tek-rocznicy- -akcji-wisla.pdf.
Bibliografia 267 Wspólne oświadczenieprezydentów Polski i Ukrainy oporozumieniu ipojednaniu obu narodów, 21 maja 1997, http://www.pwin.pl/Publikacje/biu3_i5i.pdf. Закон України: Про Голодомор 1932-1933років в Україні, http://zakon.rada. gov.ua/laws/show/376-16. Закон України: Про доступ до архівів
репресивних органів комуністич ного тоталітарного режиму 1917-1991років, https://zakon.rada.gov.ua/ laws/show/316-19. Закон України: Про засудження комуністичного та націонал-соціалістичного (нацистського) тоталітарнихрежимів в Україні та заборону про паганди їхньої символіки, https://zakon.
rada.gov. ua/laws/show/317-19. Закон України: Про правовий статус та вшанування пам’яті борців за незалежність України у хх столітті, https://zakon.rada.gov.ua/laws/ show/314-19. Закон України: Про увічнення перемоги над нацизмом у Другій світовій війні 1939-1945років,
https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/315-19. Указ Президента України Про вшанування учасників боротьби за неза лежність України у хх столітті, https://zakon.rada.gov.ua/laws/ show/75/2010. Указ Президента України Про заходи щодо вшанування пам’яті жертв депортації з Криму,
https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/165/94. Указ Президента України Про присвоєння Р. Шухевичу звання Герой України, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/965/2oo7. Указ Президента України Про присвоєння С. Бандері звання Герой Укра їни, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/46/2o1o. Opracowania
Berdychowska Bogumiła, Ukraińcy wobec Wołynia, „Zeszyty Historyczne” 2003, nr 146, s. 65-104. Bernhard Michael, J. Kubik, A Theory ofthe Politics ofThe Memory, w:
Twenty Years After Communism. The Politics ofMemory and Commemoration, red. eidem, Oxford University Press, Oxford - New York 2014, s. 7-34. Błoński Jan, Biedni Polacy patrzą na getto. Esej opublikowany w „Tygodniku Powszechnym” (nr 2/1987), https://sprawiedliwi.org.pl/sites/default/files/ attachment_8 5 .pdf. Ciołkiewicz Paweł, Debata publiczna na temat mordu w Jedwabnem w kon tekście przeobrażeń pamięci zbiorowej, „Przegląd Socjologiczny” 2003, nr 1, s. 285-306. Ciołkiewicz Paweł, Poszukiwanie granic odpowiedzialności zbiorowej. Debata o Jedwabnem na łamach „Gazety Wyborczej”, „Kultura i Społeczeństwo” 2004, nr i, s. 123-141.
2б8 Bibliografia Chwedoruk Rafał, Polityka historyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, War szawa 2.018. Czyżewski Marek, Polski spór o Strach Jana Tomasza Grossa w perspektywie „pośredniczącej”analizy dyskursu, „Studia Socjologiczne” 2.009,nr 3 s· 5~ł6. Drozd Roman, Ukraińcy w Polsce wobec swojej przeszłości (1947-200;;), Tyrsa, Warszawa - Słupsk 2.013. Dudek Antoni, Instytut. Osobista historia ipn, Czerwone i Czarne, Warszawa zon. Historycy i politycy: polityka pamięci w iii rp, red. Paweł Skibiński, Tomasz Wiścicki, Michał Wysocki, Wydawnictwo DiG - Muzeum Historii Pol ski, Warszawa zon. Isakowicz-Zaleski Tadeusz, Przemilczane ludobójstwo na Kresach, Małe Wydawnictwo, Kraków zoo8. Konieczna-Sałamatin Joanna, Tomasz Stryjek, Natalia Otrischenko, Wyda rzenia. Ludzie. Historia. Raport z badań sondażowych o pamięci współczes nych Polaków i Ukraińców, Collegium Civitas, Warszawa zoi8. Korzeniewski Bartosz, Transformacjapamięci: przewartościowania w pamięci przeszłości a wybrane aspektyfunkcjonowania dyskursu publicznego o prze szłości w Połsce po 1989 roku, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań zoio. Krytyki Politycznej przewodnik lewicy. Idee, daty, fakty, pytania i odpowiedzi, https://przewodniklewicy.krytykapolityczna.pl/historia.php. Lipski Jan Józef, Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy. Uwagi o megaloma nii narodowej i ksenofobii Polaków, http://otwarta.org/wp-content/ uploads/zon/n/J-Lipski-Dwie-ojczyzny-dwa-patriotyzmy-lekkie3.pdf. Łuczewski Michał, Kapitalmoralny. Polityki historyczne wpóźnej niepodległo ści, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków Z017.
Machcewicz Paweł, Muzeum, Znak Horyzont, Kraków Z017. Machcewicz Paweł, Spory o historię2000-2011, Znak, Kraków zoiz. Markowska Barbara, Herosi czy ofiary? Kapitał moralny Polaków w narracji Muzeum II wojny światowej w Gdańsku, „Kultura i Społeczeństwo” Z019, nr z, s. 163-190. Marples David Μ., Heroes and Villians. CreatingNational History in Contem porary Ukraine, Central European University Press, New York - Buda pest Z007. Materski Wojciech, Od cara do „cara”. Studium rosyjskiejpolityki historycznej, Instytut Studiów Politycznych pan, Warszawa Z017. Materski Wojciech, Polityka historyczna Federacji Rosyjskiejpo 2000 r., „Dzieje Najnowsze” Z014, nr 4, s. 93-115. Motyka Grzegorz, Nieudana książka, „Nowa Europa Wschodnia” zoiz, nr z, s. 100-110.
Bibliografia 269 Motyka Grzegorz, Ukraińska partyzantka 1942-1960. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, Instytut Stu diów Politycznych pan ֊ Oficyna Wydawnicza rytm, Warszawa 2006. Motyka Grzegorz, Wkręgu „Łun w Bieszczadach”. Szkice z najnowszej historii polskich Bieszczad, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2009. Motyka Grzegorz, Wołyń ’43. Ludobójcza czystka -fakty, anałogie, połityka historyczna, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016. Napiórkowski Marcin, Turbopatriotyzm, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019. Nijakowski Lech Μ., Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Wydawnic twa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008. Nowak Andrzej, Powrót do Polski. Szkice o patriotyzmie po „końcu historii” 1989-2003, Areana, Kraków 2005. Nowak Andrzej, Strachy i Lachy. Przemiany polskiejpamięci 1982-2012, Biały Kruk, Kraków 2012. Nowinowski Sławomir, Historycy czy architekci politycznej wyobraźni?, w: Bez taryfy ulgowej. Dorobek naukowy i edukacyjny Instytutu Pamięci Narodowej 2000-2010, red. Andrzej Czyżewski et al., Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Łódź 2012. Olszański Tadeusz A., Miejsce VPA w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Dylematy polityki historycznej Ukrainy, „Punkt Widzenia” (osw) 2013, nr 35, s. 1-55. Olszański Tadeusz A., Nowe tendencje w ukraińskiej polityce historycznej, „Analizy” (osw), 2 kwietnia 2015, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/ analizy/2oi5֊o2-o4/nowe-tendencje-w-ukrainskiej-polityce-historycznej. Olszański Tadeusz A., Partia Swoboda ֊ nowajakość na
ukraińskiej prawicy, „Komentarze osw”, 4 lipea 2011, nr 55, s. 1-6. Olszański Tadeusz A., Sukces wyborczy partii Swoboda - konsekwencje dla ukraińskiej sceny politycznej, „Komentarze osw”, 26 listopada 2012, nr 97, s. 1-8. Olszański Tadeusz A., „ Ukraina pamięta, świat uznaje”. Miejsce Hołodomoru w ukraińskiej polityce historycznej, „Komentarze osw”, 8 grudnia 2008, nr 16, s. 1-6. Olszewski Edward, Pamięć społeczna i połityka historyczna w programach polskich partii politycznych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2013, nr 2, s. 67-97. Pamięci odpowiedzialność, red. Robert Kostro, Tomasz Merta, Ośrodek Myśli Politycznej, Centrum Konserwatywne, Kraków - Wrocław 2005. Pamięć ipolityka historyczna. Doświadczenia Polski ijej sąsiadów, red. Sławomir Nowinowski, Jan Pomorski, Rafał Stobiecki, Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Łódź 2008.
270 Bibliografia Pamięć i -polityka zagraniczna, red. Piotr Kosiewski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2006. Pamięć ipytania o tożsamość. Polska, Ukraina, red. Tomasz Horbowski, Piotr Kosiewski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2013. Pamięćjako przedmiot władzy, red. Piotr Kosiewski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2008. Pietrzak Leszek, Bartosz Cichocki, Aleksander Szczygło, Propaganda histo ryczna Rosji w latach 2004-2009, https://www.bbn.gov.pl/pl/prace-biura/ publikacje/analizy-raporty-i-nota/i84i,Propaganda-historyczna-Rosji-wlatach-2004-2009.html. Polityka wobec historii, historiografia wobec polityki: PRL i iii Rzeczpospolita, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2002, nr 1, s. 29-53. Polska polityka historyczna (zapis debaty z udziałem Andrzeja Nowaka, Marka Jurka, Arkadiusza Rybickiego, Pawia Skibińskiego, Janusza Kurtyki i Jana Żaryna), „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2006, nr 6 (54), s. 2-34. Raport. Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu. Pra ca zbiorowa, red. Piotr Tyma, Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa 2018. Raport 2. Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dys kursu. Praca zbiorowa, red. Piotr Tyma, Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa 2019. RudlingPer A., Warfare or War Criminality?, „Ab Imperio” 2012, nr i, s. 356-381. Sanecka Joanna, Polityka historyczna partii Prawo i Sprawiedliwość: založenia i realizacja, „Athenaeum” 2008,1.19, s. 54-66. Scruton Roger, Zielonafilozofia. Jak poważnie myśleć o naszejplanecie, przeł. Ju styna Grzegorczyk, Rafał Paweł Wierzchosławski, Zysk i S-ka,
Poznań 2017. Smoleński Paweł, Pochówek dla rezuna, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2011. Sowa Andrzej, „Polśko-ukrajinśki stosunki w 1942-1947 rokách u dokumen tach OUN ta upa”, red. Wolodymyr Wiatrowycz, Lwów 2011 i Wolodymyr Wiatrowycz, Druhapolśko-ukrajinśka wijna 1942-1947, Wydawnyczyj dim „Kyjewo-Mohylanśka Akademija“, Kyjiw 2011 [recenzja], „Pamięć i Sprawie dliwość” 2013, nr 12/1, s. 450-460. Sowa Jan, Fantomowe ciało króła. Peryferyjne zmagania z nowoczesnąformą, Universitas, Kraków 2011. Sowa Jan, Inna Rzeczpospołitajest możliwa! Widma przeszłości, wizjeprzyszło ści, W.A.B., Warszawa 2015. Stryjek Tomasz, Hipertrofia politykipamięci w in rp ijej konsekwencje od roku 201S, „Zoon Politikon” 2017, որ 8, s. 87-125. Stryjek Tomasz, Modele polskiejpolityki pamięci. Obrazy wojny o Lwów w listo padzie 1918 roku wpolskich periodykach polityczno-społecznych w miesiącu stu lecia niepodległości Połski, „Kultura i Społeczeństwo” 2019, nr 2, s. 99-131.
Bibliografia 271 Stryjek Tomasz, Ukraina przed końcem Historii. Szkice o polityce państw wobec pamięci, Instytut Studiów Politycznych pan - Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014. Stryjek Tomasz, Wojna po wojnie razjeszcze. 11 wojna światowa i powojenne podziemie antysowieckie we współczesnejpolityce wobecpamięci i w historio grafii Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi i Ukrainy, w: Grzegorz Motyka et al., Wojna po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Środkowo-Wschod niej w łatach 1944-1933, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Gdańsk - War szawa 2012, s. 410-616. Traba Robert, Połityka wobec historii: kontrowersje iperspektywy, „Teksty Dru gie: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 2010, nr 1-2, s. 300-319. Wiatr Jerzy, Spory o historię najnowszą, „Zdanie” 2001, nr 1-2, s. 15-25. Wielgosz Przemysław, Polityka historyczna lewicy?, „Przegląd”, 31 grudnia 2006, https://www.tygodnikprzeglad.pl/polityka-historyczna-lewicy/. Wojnar Marek, Refleksje o skuteczności ustaw penalizujących określone inter pretacje historyczne na przykładzie doświadczeń Litwy i Ukrainy (z Pol ską w tlej, w: Prawda historyczna a odpowiedzialność za jej negowanie lub zniekształcanie, red. Marcin Berent, Arkadiusz Radwan, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2019, s. 183-206. Wojnar Marek, Spadkobiercy Bandery i „nowi nacjonaliści”, „Arcana” 2017, nr 3, s. 153-172. Wojnar Marek, Stosunek Ukraińców wobec węgierskich miejsc pamięci na Zakarpaciu na przykładzie dyskusji wokółpomnika na Przełęczy Wereckiej w łatach 2008-2017, „Studia Polityczne” 2018, nr 4, s. 11-29. Wóycicki Kazimierz, Przemiany
opowieści elementarnej. Tezy do dyskusji, w: Historia Polski od-nowa. Nowe narracje historii i muzealne reprezentacje przeszłości, red. Robert Kostro, Kazimierz Wóycicki, Michał Wysocki, Muzeum Historii Polski w Warszawie, Warszawa 2014, s. 217-238. Zwycięstwo historii? Debata publicystów i historyków (O zainteresowaniu narodową przeszłością, o źródłach tożsamości i o tymjak pisać na tematpolskich dziejów), „Arcana”, lipiec-październik 2014, s. 8-42. Zaryn Jan, Polska pamięć. O historii i polityce historycznej, Patria Media, Gdańsk 2017. Zaryn Jan, Polska na poważnie, Patria Media, Gdańsk 2013. В ятрович Володимир, Аруга польсько-українська війна 1942-1947, Видав ничий дім „Києво-Могилянська академія”, Київ 2012. В ятрович Володимир, За лаштункамиа «Волині-43». Невідома поль сько-українська війна, Книжковий клуб „Клуб Сімейного Дозвілля”, Харків 2016.
272 Bibliografia Вятрович Володимир, (Не)історичні миті. Книжковий клуб „Клуб Сімейного Дозвілля”, Харків 2017. В ятрович Володимир, Ставлення оун до євреїв. Формування позиції на тлі катастрофи, Видавництво «мс», Центр досліджень визволь ного руху, Львів 2006. Грицак Ярослав, Двадцять дві України,
https://krytyka.com/ua/articles/ dvadtsyat-dvi-ukrayiny. Гриценко Олександр, Президенти і пам’ять. Політика пам’яті пре зидентів України (1994-2014); підгрунття, послання, реалізація, результати, Інститут культурології НАМ України, Київ 2017. Зашкільняк Леонід, Вукраїнсько-польській дискусії
з’явився новий серйоз ний аргумент, „Український визвольний рух” 2012, որ 17, s. 381-385. Земба Анджей, Мифологизированная „война”, „ЛЬ Imperio” 2012, nr i, s. 403-421. Ильюшин Игорь, Плохо забытое старое. О новой книге Владимира Вятровича, „Ab Imperio” 2012, nr i, s. 382-386. Касьянов Георгій,
Danse Macabre Голод 1912-1911 років у політиці, масо вій свідомості та історіографії (1980-ті - початок 2000-х), hah України. Інститут історії України, Київ 2010. Касьянов Георгій, Past Continuous: Історична політика 1980-Х-2000-Х років: Україна та сусіди, Антропос-Логос-Фільм, Київ 2018.
Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія: Фаховий висновок робочої групи істориків при Урядовій комі сії з вивчення діяльності ОУН і упа, red. С.Кульчицький, Наукова думка, Київ 2005. Патриляк Іван, На війні - як на війні, „Український визвольний рух” 2012, որ іб, s.
375-380. Політика і пам’ять. Дніпро - Запоріжжя - Одеса - Харків. Від 1990-х до сьогодні, red. Георгій Касьянов, ФОП
Шумилович, Львів 2018. Портнов Андрій, Історії для домашнього вжитку. Есеї про польськоросійсько-український трикутникпам’ті, Видавництво «Критика», Київ 2013. Проблема оун-упа: Звіт робочої групи істориків при Урядовій комісії з вивчення діяльності оун і упа. Основні тези з проблеми оун-упа, Інститут історії України HAH України , Київ 2004 Радченко Юрій, Ставлення ОУН до євреїв: дискусія без „спільних декларацій”. Частина і, http://www.historians.in.ua/index.php/en/ dyskusiya/1932-yurii-radchenko-stavlennia-oun-do-ievreiv-dyskusiia-bezspilnykh-deklaratsii-chastyna-i.
Bibliografia 273 Радченко Юрій, Ставлення оун до євреїв: дискусія без „спільних декларацій”. Частина 2, http://www.historians.in.ua/index.php/en/ dyskusiya/1935-yurii-radchenko-stavlennia-oun-do-ievreiv-dyskusiia-bezspilnykh-deklaratsii-chastyna-շ. Рябчук Микола, Дві України: реальні межі,віртуальні війни. Видавни цтво «Критика», Київ 2003. Страсті за Бандерою, red. Ярослав Грицак, Тарас Сиріл Амар, Видав ництво Грані-Т, Київ zoro. Химка Іван П., Тарас Курило, Як ОУН ставилася до євреїв? Роздуми над книжкою Володимира В’ятровича, „Україна Модерна” 2008, որ із (2), s. 252-265.
A Struggle for Memory or the Instrumentalisation of History? Intellectuals’ Attitudes Towards the Politics of Memory in the Third Polish Republic and Ukraine Summary This book is an attempt to look at the issue of the politics of memory in Poland, Ukraine, and also in the mutual relations between these states after 1989, from a different perspective, in which the main subject of analysis is not the state politics of memory, but the social actors (the ‘intellectuals’ referred to in the title of this book). This publication is divided into three parts. In the introduc tory text, I describe the main directions of the politics of memory in Poland and Ukraine, as well as in the mutual relations between these states, thus creating a specific factual map for the main part of the publication. This is made up of eight (partially standardised) interviews conducted in 2.018 and 2019 with scholars and mnemonic social actors, representing different ideological orientations present in the debates in Poland and Ukraine. My interlocutors were: Jan Zaryn, Andrzej Nowak, Paweł Machcewicz, Jan Sowa, Volodymyr Viatrovych, Yuri Shapoval, Heorhiy Kasjanov and Yuri Radchenko. Finally, in the third part, I analyse the statements of my interlocu tors using specific research tools. To this end, I refer to the typol ogy of political actors by Michael Bernhard and Jan Kubik, includ ing mnemonic warriors, mnemonic pluralists, mnemonic abnegators and mnemonic prospectives. I also refer to Marek Czyżewski s con cept of how to explain hate crimes (in a broader sense ofproblematic phenomena) in public
debates. I also use the concept of moral capital by Michal Łuczewski. My last inspiration is Aleksander Smolar’s pro posal, corresponding to the concepts of regime and mnemonic field proposed by Bernhard and Kubik. Smolar has divided individual
Tļ6 Summary mnemonic regimes into four basic types: conquest, cold war, peace ful coexistence and limited democratic consensus. I am interested in how the interviewees position themselves as mnemonic actors, how they perceive other participants in the disputes over memory in Poland and Ukraine, how they look at problematic phenomena from the common history of both countries, what forms of build ing moral capital they see in the politics of memory of Poland and Ukraine implemented by various actors over the last thirty years, and what regime, in their opinion, dominated in particular periods of the recent history of Poland and Ukraine. The analysis shows the existence of strong mnemonic conflicts in both Poland and Ukraine, as well as between these countries. The interlocutors emphasised different reasons for the existing mis understandings. Some of them stressed the importance of remem bering historical events, others considered the instrumentalisation of history by specific political forces to be crucial. The interviewees clearly differed in their assessment of the mnemonic fields that func tioned in Poland and Ukraine in particular periods, and in the Pol ish-Ukrainian cross-border area. Very often, changes that liberal interlocutors assessed as contributing to sharp internal conflicts were considered a sign of pluralism by conservative respondents. Con versely, the mnemonic fields that the liberal interlocutors saw as a lim ited democratic consensus led to a reduction in pluralism in the opin ion of the conservatives. The analysis also shows the problematic
nature of agreement regarding the politics of memory between actors playing the roles of mnemonic warriors and mnemonic prospectives. At the same time, it seems that new media (both online media and social networks) play a negative role in the debate on historical topics in both Poland and Ukraine, as well as between these states. The study also raises doubts as to whether the European Union or other interna tional organisations can play a positive role in the Polish-Ukrainian dialogue on their twentieth-century history.
Боротьба за пам’ять чи ІНСТРУМЕНТАЛІЗАЦІЯ ІСТОРІЇ? Інтелектуали щодо політики пам’яті у III Речі Посполитій та в Україні Резюме Ця книжка є спробою розглянути політику пам’яті у Польщі й Україні, а також у відносинах між цими державами після 1989 року з іншої перспективи, в якій основний предмет
аналізу ста новить не державна політика пам’яті, а суспільні актори (згадані в назві «інтелектуали»). Публікація, яку читач тримає в руках, складається з трьох частин. У вступному тексті представлено основні напрямки політики пам’яті у Польщі, в Україні та у відносинах між обома державами, завдяки
чому створено своєрідну фактографічну карту для основної частини публікації. Остання складається з восьми інтерв’ю (частково стандартизованих), проведених у 2018-Z019 рр. із науковцями, а водночас соціальними акто рами пам’яті, які представляють різні ідейні орієнтації, присутні в дискусіях у
Польщі та Україні. Моїми співрозмовниками були: Ян Жарин, Анджей Новак, Павел Махцевич, Ян Сова, Воло димир В’ятрович, Юрій Шаповал, Георгій Касьянов та Юрій Радченко. Нарешті, у третій частині публікації я проаналізував висловлювання своїх співрозмовників за допомогою конкрет них дослідницьких
інструментів. Із цією метою я звернувся до типології мнемонічних акторів Майкла Бернгарда і Яна Кубіка, яка включає мнемонічних «воїнів» {mnemonic warriors), «плюралістів» {mnemonicpluralists), «ухильників» (mnemonic abnegators) та «прожекторів» (mnemonic prospectives), вико ристав запропонованому
Мареком Чижевським концепцію способів пояснення злочинів на ґрунті ненависти (у ширшій перспективі проблемних
явищ) у публічних дискусіях, а також
78 շ Резюме концепцію морального капіталу Міхала Лучевського. Останнім джерелом натхнення була суголосна запропонованим Бернгар дом і Кубіком поняттям режиму та поля пам’яті пропозиція Александра Смоляра, який поділяє окремі режими пам’яті на чотири типи: завоювання, холодна війна, мирне
співіснування та обмежений демократичний консенсус. Мене цікавило, яким чином мої співрозмовники позиціонують самі себе як актори пам’яті, як сприймають інших учасників дискусій про пам’ять у Польщі та Україні, які мають погляди на проблемні явища у спільній історії обох держав, які форми будування
мораль ного капіталу помічають у політиці пам’яті Польщі та України, реалізованій різними акторами упродовж останніх тридцяти років, а також який режим, на їхню думку, домінував у окремих періодах новітньої історії Польщі та України. Проведений аналіз продемонстрував існування потужних конфліктів
пам’яті як усередині Польщі та України, так і між цими державами. Однак інтерв’юйовані наголошували на різних при чинах наявних непорозумінь. Частина з них підкреслювала зна чення пам’яті про історичні події, інші надавали ключового зна чення інструменталізацїї історії певними політичними силами.
Співрозмовники мали виразно різні погляди щодо оцінки полів пам’яті, які в окремих періодах функціонували у Польщі та в Україні, а також на польсько-українському транскордонному полі. Дуже часто зміни, що оцінювалися ліберальними співрозмовниками як такі, що сприяли гострим внутрішнім конфліктам,
консервативні респонденти визнавали проявами плюралізації. І навпаки: поля пам’яті, які ліберальні
співрозмовники сприймали як обмеже ний демократичний консенсус, на думку консерваторів, вели до обмеження плюралізму. Здійснений аналіз показав також проблематичність порозуміння в питанні політики пам’яті між акторами, які відіграють роль «мнемонічних воїнів» та «мнемонічних прожекторів». Водночас видається, що нові медіа (як інтернет-медіа, так і соціальні мережі) відіграють негативну роль у дискусіях на історичні теми у Польщі та в Україні, а також на міждержавному рівні. Проведене дослідження викликає сумніви у тому, що Європейський Союз або інші міжнародні організації можуть відіграти позитивну роль у польсько-українському діалозі щодо історії минулого сторіччя.
İNDEKS OSOB Adamski Łukasz 78 Adenauer Konrad zo 9 Andruchowycz Jurij 64 Azarow Mykoła 76 Balcerowicz Leszek 9z Bandera Stepan 70,178,19z, 193, 196, 207 Beauvois Daniel ιοί Berdychowska Bogumiła 54 Berend Ivan 115 Berent Marcin 46 Bernhard Michael Z14, 215, 216, Z17, Z18, 221, 224, 252 Bieńkowska Elżbieta 145 BissJózef„Wacław” 55 Błoński Jan 19, 267 Boberski Wojciech 86 Dobrzyński Michał 7, 8 Boczkowski Olgierd 184 Bolsonaro Jair 143 Bratny Roman 52 Breżniew Leonid 199 Buzek Jerzy 21, 92, 93 Cenckiewicz Sławomir 28 Chmielnicki Bohdan 98, 101, 124, 147,151,181,188, 206, 246 Chruszczów Nikita 199 Chwedoruk Rafał 21, 24 Cichocki Marek 8, 24, in, 112 Cichocki Bartosz 65, 270 Ciołkiewicz Paweł 21, 22 Cyryl (patriarcha) 120 Czarnek Przemysław 72 Czarnecka Dominika 33 Czartoryski Adam Jerzy 96 Czuchnowski Wojciech 29 Czyżewski Andrzej 26 Czyżewski Marek 20-22, 213, 219, 220, 223, 224, 251 Daszkewycz Jarosław 54 Delsol Chantal 115, 231 Diuków Aleksandr 66,200 Dmowski Roman 85, 91, 227, 258 Doncow Dmytro 103,182 Dracz Iwan 63 Drobowycz Anton 41 Drozd Roman 53 Duda Andrzej 71, 72, 137,149, 206 Duda Mychaiło „Hromenko” 206 Dudek Antoni 15, 16, 18 20, 26, ni Dzierżyński Feliks 14, 91, 229 Dziuba Iwan 63 Fedorowicz Jerzy 77 Frank Anna 88
Indeks osób 280 Friszke Andrzej 15,17 Gawin Dariusz 8,15, z?, 24, ni Geremek Bronisław 91 Gerhard Jan 52 GiedroyćJerzy 95,119,121,124,182, 204, 240 Gilley Christopher 207 Gomułka Władysław 94,148 Gondek Bartosz 25 Gontarczyk Piotr 28 Gross Jan Tomasz 32, 33,176, 202, 213 Grzegorczyk Justyna 220, 270 Gwiazda Andrzej 25 Habielski Rafał 14,15 Hałagidalgor 100 Hitler Adolf 26, 64,113 Horbowski Tomasz 8, 270 Hruszewski Mychaiło 7, 8,122, 160,175 HrycakJarosław 38,54, 78 Hryszczenko Konstiantyn 59 Huk Bogdan 149 Isakowicz Zalewski Tadeusz 56, 166 Jaceniuk Arsenij 260 Jaki Patryk 32, Jan Paweł II 86, 89,101 Janukowycz Wiktor 39, 43, 44, 57, 59, 60, 65,121,134,148,161-163, 165,166,174,178,179,188,192, 204, 234, 240, 260 Jarosław Mądry 100,247 Jaruzelski Wojciech 17, 90 Józewski Henryk 139 Juchnowski Ihor 42,173, 202 Jurek Marek 8, 270 Juszczenko Wiktor 39, 42-45,5457, 61, 65, 76, 96,117,120,123,134, 136,161,163,165,168,173,174, 177,188,191,193,199,200, 203, 234, 235, 237-239, 246, 252,254 Kaczyński Jarosław 26, 70,132, 146,149 Kaczyński Lech 24-26,28, 55-57, 65, 93, 96, 97,113,114,118-120, 136,137,151,165,168,191,237-239 Kamiński Łukasz 132,164, 233 Karamzin Mikołaj 7 Karłowicz Dariusz 8, 24, iii Kasjanow Heorhij io, 37, 39, 76, 78, 80,186, 225-228, 234-236, 238, 242, 244, 245, 248, 249, 354, 255, 261 Katarzyna II 106,227 Kazimierz Odnowiciel 100 Kedryn Rudnycki Iwan 205 Kieres Leon iii, 136, 229 Kipiani Wahtang 184,195 Kisiel Adam 101,124 Kohl Helmut 15 Kołesniczenko Wadym 58, 59,166, 179,192, 204, 240 Komorowski Bronisław 28,59, 61, 62, 93, 99,114, 141, Ï42,145,179, 190,192, 242
Konaszewicz Sahajdaczny Piotr 154 Koneczny Feliks 88 Konieczna-Sałamatin Joanna 34, 4» 255 Kopacz Ewa 27,58 Korzeniewski Bartosz 16, 22, 24, 251 Kosiewski Piotr 8, 216 Kostro Robert 14, 23, 244 Krasnodębski Zdzisław 143,184 Krawczuk Leonid 39-41, 63,174, 187, 233
281 Indeks osób Kubik Jan 2.14-2.18, 221, 224, 252 Kuczma Leonid 39-41, 45, 52-54, 96,122,149,160-162,164,171174,176-178,187, J91, 200, 203, 234, 236, 237, 264 Kudrycka Barbara 29,133 Kulczycki Stanisław 9, 41 Kuprianowicz Grzegorz 72 Kuraś Józef „Ogień” 25 Kuroń Jacek 116 Kurski Jacek 26 Kurtyka Janusz 8, 26, in, 132,164, 176, 230, 233, 257, 259 Kwaśniewski Aleksander 16,17,22, 52-55 93 95, 96,118,119, Ч5. 149,164,168,171,176,177,191, 204, 236, 237, 264 Lenin Włodzimierz 14, 45,172, 189, 201 Leszczyński Adam 34 Lipski Jan Józef 18,19, 25 Lesia Ukrainka 188 Łuczewski Michał 14,19, 21, 24, 25, 27, 28, 77, 217, 218, 221-224, 251, 252 Łukjanenko Łewko 63 Mace James 174 Machcewicz Paweł 8,10,14,17, 26-28, 30, 31, 76, 77, 80,127, 227, 228, 230-232, 234-241, 244247, z49, 2-54. 2-59 Macierewicz Antoni 143 Macron Emmanuel 149 Małaniuk Jewhen 182 Marchlewski Julian 91,229 Marczuk Jewhen 177 Markowska Barbara 31 Marples David M. 43 Maslijczuk Wolodymyr 209 Materski Wojciech 15,65 Mazowiecki Tadeusz 15, 90, 92 Medwedczuk Wiktor 54 Merkel Angela 143 Merta Tomasz 14, 23, 24 Michalik Józef 120 Michnik Adam 20,91 Medwiediew Oleh 175 Mieroszewski Juliusz 182 Miller Aleksiej 13 Miłkowski Zygmunt 101 Molotow Wiaczesław 26,108,115, 120 Morawiecki Mateusz 137 Mościcki Ignacy 15 Motyka Grzegorz 40, 47, 52, 53,59, 61, 62, 78 Mychałczyszyn Jurij 209 Napiórkowski Marcin 28,30 Nawrocki Karol 31, 77 Nazarbajew Nursultan 160 Niemirycz Jerzy 124 Nijakowski Lech Μ. 14,15 Niwiński Piotr 30 Nora Pierre 171 Nowak Andrzej 8,10,14,75-77, 80,105,133, 227-232, 236, 238241, 245-247, 249, 251, 252, 258 Nowak
Jerzy Robert 22 Nowinowski Sławomir 18, 26, 219, 2-51 Obrçbski Józef 150 Olszański Tadeusz A. 39, 41-45, 53 54 Olszewski Edward 27 Olszewski Jan 18, 71 Ołdakowskijan 132 Osadczuk Bohdan 182
282 Otrischenko Natalia 34, 48, 255 Paczkowski Andrzej 17 Pasikowski Władysław 116 Pawłowicz Krystyna 148 Pawłyczko Dmytro 63 Pazderski Mieczysław „Szary” 30 Paź Bogusław 66 Peršak Krzysztof 259 Petlura Symon 123,154,168,169 Pieńkowski Marcin 67 Pietrzyk Bartłomiej 113 Pilecki Witold 34, 88,142 Piłsudski Józef 80, 86, 91, 96,144, 168,169,175, 207, 247, 258 Pomorski Jan 18, 219, 251 Ponomarienko Roman 208 Popowycz Myroslaw 54 Poroszenko Petro 45, 47, 48, 70-72,123,175,199, 204, 235, 246 Portnow Andrij 254 Potiebnia Andrij ιοί Putin Władimir 23,112-114,119, 143, i6o֊j62, 23, 238 Pytlakowski Piotr 72 Radczenko Jurij 10, 77, 80,168,197, 226-228, 233-237, 244-249, 254,262 Radwan Arkadiusz 46 Rajs Romuald „Bury” 29,142, 207 Rasewycz Wasyl 168,254 Rezmer Waldemar 71 Rękas Konrad 67 Riabczuk Mykoła 38,95 Ribbentrop von Joachim 26,108, 113,120 Riefenstahl Leni 64 Rosenberg Alfred 103 Rossoliński Liebe Grzegorz 178 Indeks osób Roszkowski Wojciech 77 Rybicki Arkadiusz 8 Sanecka Joanna 24, 26, 27 Sawa Mariusz 205 Scruton Roger 220 Sellin Jarosław 25 Selmanowicz Feliks „Zagończyk” 29 Semka Piotr 30 Siedzikówna Danuta „Inka” 29 Siemaszko Ewa 54,135 Siemaszko Władysław 54 Sienkiewicz Bartłomiej 119 Sigan Leonid 67 Sikorski Radosław 119,120,136 Sikorski Władysław 15 Siwiec Marek 177 Skibiński Paweł 8,14 Skorupka Ignacy 91, 229 Skrypnyk Mykoła 201 Slipyj Josyf 101,248 Smarzowski Wojciech 64,116,180 Smolar Aleksander 216-218,224, 232, 252 Smoleński Paweł 55, 254 Snyder Tymothy 113,125 Sołdatenko Walerij 162,173,174, 202 Sowa Andrzej Leon 53, 61 Sowa Jan 10, 80,141, 225 228, 232, 236, 243
249, 254, 259 Srokowski Stanisław 180 Stalin Józef 88,113 Stanisław August Poniatowski 15 Stąporek Michał 25 Stecko Jarosław 207 Stefan Wyszyński 100 Stein Edyta 88 Stobiecki Rafał 15,18, 219 Stryjek Tomasz 20, 23, 31, 34, 39, 40, 42, 48, 79, 81, 255
Indeks osób Strzembosz Tomasz 22 Stus Wasyl 160 Subtelny Orest 39 Symonenko Petro 41 Szapował Jurij ю, 54, 76, 8o, 171, 226-228, 233-238, 242-245, 247-250, 261 Szarek Jarosław 31,134,181 Szczerbycki Wolodymyr 41,160 Szczerek Ziemowit 38 Szendzielarz Zygmunt „Łupaszka” 2-9 Szeptycki Andriej 101,139 Szewczenko Taras 95,122,189,203, 261 Szpontak Iwan 69 SzuchewyczJurij 62,167,179 Szuchewycz Roman 43, 44, 47, 62, 165,177179,191,192, 201, 203, 207, 237, 238 Szwagrzyk Krzysztof 121, 241 Tabacznyk Dmytro 44,76,162, i79 2-35 Tarasenko Andrij 60 Tarasiuk Borys 63 Terlecki Ryszard iii Tiahnybok Oleh 44, 60 Torzecki Ryszard 53 Traba Robert 15, 21 Treitschke von Heinrich 7,126 Tusk Donald 8,16, 26-28, 30,113, 114,119,131,136, 239 Tuwim Julian 182 Tyma Piotr 67,183 Walentynowicz Anna 25,116 Wałęsa Lech 15, 28, 34,116,132, 133,146 Wandycz Piotr 123 Waszczykowski Witold 70 283 Watutin Nikołaj 47 Wąsowski Grzegorz 86 Wiatr Jerzy 17, 271 Wielgosz Przemysław 18 Wierzchosławski Rafał Paweł 220 Wigura Karolina 77 Wildstein Bronisław 77 Wiścicki Tomasz 14,15 Wiśniowiecki Jeremi 101 Wjatrowycz Wolodymyr 9,10, 45, 48, 54, 61, 75-78, 80,121,124, 134,138,157,174,178,179,182, 183,197, 202, 204, 206, 209, 226, 228, 232-235, 237, 238, 240-250, 253, 260 Wojewódzki Kuba 153,154 Wojnar Marek 38, 44, 46, 68, 85, 105,127,141,157,171,185,197 Wojtasiewicz Wojciech 38 Wolff Powęska Anna 77 WolffLarry 108 Wozniak Taras 9, 64 Wóycicki Kazimierz 243, 244 Wujec Henryk 25 Wyhowski Iwan 124,125 Wysocki Michał 14, 244 Wyszyński Stefan zob. Stefan Wyszyński 100 Zabużko Oksana 64 Zadzierski Józef„Wołyniak” 30 Zajcew
Oleksandr 77 Zaleski Paweł 57 Zaremba Marcin 77 Zasada Krzysztof 73 Żeleński Wołodymir 38, 48, 72 Zięba Andrzej 60 Zinczenko Oleksandr 184 Ziobro Zbigniew 147 Zygmunt π August 259 Zyzak Paweł 28, 29,133
284 Żarynjan 8, іо, 30, 32, 76, 77, 80, 85, 225-231, 236, 239-241, 244248, 250, 252, 254, 257 Żółkiewska Wanda 52 В’ятрович Володимир 6i, 248 Грицак Ярослав 38 Гриценко Олександр 39 Зашкільняк Леонід бі Indeks osób Земба Анджей 61 Ильюшин Игорь 6i Касьянов Георгій 37, 38, 40, 43-45- 48, 65 Патриляк Іван 6i Радченко Юрій 77 Рябчук Микола 38 Химка Іван П. 6і
|
adam_txt |
Spis treści Słowo wstępne. 7 Część i. Zarys problematyki polityki pamięci w Polsce, na Ukrainie oraz w relacjach polsko-ukraińskich Liberałowie, konserwatyści, lewica: polityka pamięci w ín Rzeczypospolitej 13 Pomiędzy „dwoma”, „trzema” i „dwudziestoma dwoma” Ukrainami: polityka pamięci w państwie ukraińskim. 37 Polsko-ukraińskie spory wokół wydarzeń pierwszej połowy xx wieku. 51 Jak się porozumieć ? . 75 Część ii. Wywiady Brak krzyży na mogiłach ofiar zbrodni wołyńskiej przeczy oświadczeniom o europejskości Ukrainy. Wywiad z profesorem Janem Zarynem . 85 Siła antagonizmu wewnętrznego jest najbardziej negatywnym elementem dziedzictwa polityki historycznej iii Rzeczypospolitej. Wywiad z profesorem Andrzejem Nowakiem . 105 Historia powinna być też przestrzenią refleksji obywatelskiej skierowaną do współczesności. Wywiad z profesorem Pawłem Machcewiczem . 117 W relacjach z Ukrainą byliśmy opresorem, powinniśmy przeprosić. Wywiad z doktorem habilitowanym Janem Sową. 141 Polskie próby oskarżenia części ukraińskich działaczy niepodległościowych o zbrodnię ludobójstwa są przykładem ekspansywnej polityki pamięci. Wywiad z doktorem Wołodymyrem Wjatrowyczem . 157 Za czasów Kuczmy i
Kwaśniewskiego miał miejsce złoty wiek polsko-ukraińskich stosunków w sferze pamięci. Wywiad z profesorem Jurijem Szapowałem. 171 Działalność organów władzy państwowej zarządzających przeszłością prowadzi do ideologizacji historii przez pewną grupę interesu. Wywiad z profesorem Heorhijem Kasjanowem. 185 Ukraiński ipn za kadencji Wjatrowycza zrobił niewiele. Wywiad z doktorem Jurijem Radczenką . 197
б Spis treści Część iii. Analiza wywiadów Inspiracje metodologiczne. Analiza odpowiedzi rozmówców. Wnioski. 213 115 151 Biogramy rozmówców. 157 Załącznik - lista pytań. 163 Bibliografìa. 165 Summary. 175 Резюме. 277 Indeks osób. 279
Bibliografia1 Dokumenty European Parliament Resolution on Ukraine, 17 lutego 2010, http://www. europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTiON reference=B7֊2oio- -oi2o language=EN. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, 8 listopada 2016, http://orka.sejm. gov.pl/Zapisy8.nsf/wgskrnr/sPC-49. Oświadczenie ws. nadania Stepanowi Randerze tytułu Bohatera Ukrainy, https://www.prezydent.pl/archiwum-lecha-kaczynskiego/aktualnosci/ rok-2oio/art,9,ii73,oswiadczenie-ws-nadania-stepanowi-banderze-tytulubohatera-ukrainy.html. Prawo i Sprawiedliwość. Program 2005. IV Rzeczpospolita. Sprawiedliwość dla wszystkich, http://old.pis.org.pl/download.php?g=mmedia f=program_2005.pdf. Uchwała Sejmu Rzeczypospołitej Polskiej z dnia 6grudnia 2006 r. w sprawie uczczenia ofiar Wielkiego Głodu na Ukrainie, http://isap.sejm.gov.pl/isap. nsf/download.xsp/WMP2oo6o89O9i6/o/M2Oo6o9i6.pdf. Uchwała Sejmu Rzeczypospołitej Połskiejz 15 lipea 2009 г. w sprawie tragicznego losu Polaków na Kresach Wschodnich, http://orka.sejm.gov.pl/opinie6.nsf/ nazwa/2i83_u/$file/zi83_u.pdf. Uchwała Sejmu Rzeczypospołitej Połskiej z dnia 1$ września 2017 r. w sprawie upamiętnienia 75. rocznicy powstania Narodowych Sił Zbrojnych, http:// orka.sejm.gov.pl/proc8.nsf/uchwaly/1832_u.htm. Uchwała Sejmu Rzeczypospołitej Polskiej z dnia 12 lipea 2013 r. w sprawie uczcze nia 70. rocznicy Zbrodni Wołyńskiej i oddania hołdu Jej ofiarom, http:// orka.sejm.gov.pl/proc7.nsf/uchwaly/327_u.htm. i Nie wyszczególniam w bibliografii źródeł internetowych o charakterze wyłącznie informacyjnym.
շ66 Bibliografia Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lipea 2016 r. w sprawie odda nia hołdu ofiarom łudobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach 11 Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1943-ІЎ45, http://orka. sejm.gov.pl/proc8.nsf/uchwaly/625_u.htm. Uchwala Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie Akcji „ Wisła”, 3 sierpnia 1990, http://ksi.home.pl/archiwaprzelomu/obrazy/AP-6-1-1-3o_44.PDF . Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 marca 2006 r. w sprawie rocznicy Wielkiego Głodu na Ukrainie, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/ download.xsp/wMPzoo6o2io234/o/Mzoo6o234.pdf. Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 czerwca 2013 r. w 70. rocznicę Zbrodni Wołyńskiej, https.7/pl.wikisource.org/wiki/Uchwała_Senatu_ Rzeczypospolitej_Polskiej_z_dnia_zo_czerwca_zoi3_r._w_7O._rocznicę_Zbrodni_Wołyńskiej. Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 lipea 2016 r. w sprawie odda nia hołdu ofiarom ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach 11 Rzeczypospolitej w latach іўЗў-іў45, https://www.senat. gov.pl/download/gfx/senat/pl/senatuchwaly/2793/plik/236uch.pdf. Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/ WDUzoi6oooo744/T/D2Oi6o744L.pdf. Ustawa z dnia 16grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytal nymfunkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agen cji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby
Wywiadu Woj skowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, http://www.dziennikustaw.gov.pi/du/2o16/227o/1. Ustawa z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu łub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiek tów i urządzeń użyteczności publicznej, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/ download.xsp/wDU2Oi7OOOi389/o/D2oi7i389.pdf. Ustawa z dnia 26stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Naro dowej ֊ Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawy o grobach i cmentarzach wojennych, ustawy o muzeach oraz ustawy o odpo wiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione podgroźbą kary, http://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/77i_u/$file/77i_u.pdf. Wspólne oświadczenie Prezydenta rp i Prezydenta Ukrainy z okazji бо-tej rocz nicy Akcji „ Wisła”, https://www.prezydent.pl/download/gfx/prezydent/ pl/defaultaktualnosci/i49/47z/i/oswiadczenie-z-okazji-6o-tek-rocznicy- -akcji-wisla.pdf.
Bibliografia 267 Wspólne oświadczenieprezydentów Polski i Ukrainy oporozumieniu ipojednaniu obu narodów, 21 maja 1997, http://www.pwin.pl/Publikacje/biu3_i5i.pdf. Закон України: Про Голодомор 1932-1933років в Україні, http://zakon.rada. gov.ua/laws/show/376-16. Закон України: Про доступ до архівів
репресивних органів комуністич ного тоталітарного режиму 1917-1991років, https://zakon.rada.gov.ua/ laws/show/316-19. Закон України: Про засудження комуністичного та націонал-соціалістичного (нацистського) тоталітарнихрежимів в Україні та заборону про паганди їхньої символіки, https://zakon.
rada.gov. ua/laws/show/317-19. Закон України: Про правовий статус та вшанування пам’яті борців за незалежність України у хх столітті, https://zakon.rada.gov.ua/laws/ show/314-19. Закон України: Про увічнення перемоги над нацизмом у Другій світовій війні 1939-1945років,
https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/315-19. Указ Президента України Про вшанування учасників боротьби за неза лежність України у хх столітті, https://zakon.rada.gov.ua/laws/ show/75/2010. Указ Президента України Про заходи щодо вшанування пам’яті жертв депортації з Криму,
https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/165/94. Указ Президента України Про присвоєння Р. Шухевичу звання Герой України, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/965/2oo7. Указ Президента України Про присвоєння С. Бандері звання Герой Укра їни, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/46/2o1o. Opracowania
Berdychowska Bogumiła, Ukraińcy wobec Wołynia, „Zeszyty Historyczne” 2003, nr 146, s. 65-104. Bernhard Michael, J. Kubik, A Theory ofthe Politics ofThe Memory, w:
Twenty Years After Communism. The Politics ofMemory and Commemoration, red. eidem, Oxford University Press, Oxford - New York 2014, s. 7-34. Błoński Jan, Biedni Polacy patrzą na getto. Esej opublikowany w „Tygodniku Powszechnym” (nr 2/1987), https://sprawiedliwi.org.pl/sites/default/files/ attachment_8 5 .pdf. Ciołkiewicz Paweł, Debata publiczna na temat mordu w Jedwabnem w kon tekście przeobrażeń pamięci zbiorowej, „Przegląd Socjologiczny” 2003, nr 1, s. 285-306. Ciołkiewicz Paweł, Poszukiwanie granic odpowiedzialności zbiorowej. Debata o Jedwabnem na łamach „Gazety Wyborczej”, „Kultura i Społeczeństwo” 2004, nr i, s. 123-141.
2б8 Bibliografia Chwedoruk Rafał, Polityka historyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, War szawa 2.018. Czyżewski Marek, Polski spór o Strach Jana Tomasza Grossa w perspektywie „pośredniczącej”analizy dyskursu, „Studia Socjologiczne” 2.009,nr 3 s· 5~ł6. Drozd Roman, Ukraińcy w Polsce wobec swojej przeszłości (1947-200;;), Tyrsa, Warszawa - Słupsk 2.013. Dudek Antoni, Instytut. Osobista historia ipn, Czerwone i Czarne, Warszawa zon. Historycy i politycy: polityka pamięci w iii rp, red. Paweł Skibiński, Tomasz Wiścicki, Michał Wysocki, Wydawnictwo DiG - Muzeum Historii Pol ski, Warszawa zon. Isakowicz-Zaleski Tadeusz, Przemilczane ludobójstwo na Kresach, Małe Wydawnictwo, Kraków zoo8. Konieczna-Sałamatin Joanna, Tomasz Stryjek, Natalia Otrischenko, Wyda rzenia. Ludzie. Historia. Raport z badań sondażowych o pamięci współczes nych Polaków i Ukraińców, Collegium Civitas, Warszawa zoi8. Korzeniewski Bartosz, Transformacjapamięci: przewartościowania w pamięci przeszłości a wybrane aspektyfunkcjonowania dyskursu publicznego o prze szłości w Połsce po 1989 roku, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań zoio. Krytyki Politycznej przewodnik lewicy. Idee, daty, fakty, pytania i odpowiedzi, https://przewodniklewicy.krytykapolityczna.pl/historia.php. Lipski Jan Józef, Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy. Uwagi o megaloma nii narodowej i ksenofobii Polaków, http://otwarta.org/wp-content/ uploads/zon/n/J-Lipski-Dwie-ojczyzny-dwa-patriotyzmy-lekkie3.pdf. Łuczewski Michał, Kapitalmoralny. Polityki historyczne wpóźnej niepodległo ści, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków Z017.
Machcewicz Paweł, Muzeum, Znak Horyzont, Kraków Z017. Machcewicz Paweł, Spory o historię2000-2011, Znak, Kraków zoiz. Markowska Barbara, Herosi czy ofiary? Kapitał moralny Polaków w narracji Muzeum II wojny światowej w Gdańsku, „Kultura i Społeczeństwo” Z019, nr z, s. 163-190. Marples David Μ., Heroes and Villians. CreatingNational History in Contem porary Ukraine, Central European University Press, New York - Buda pest Z007. Materski Wojciech, Od cara do „cara”. Studium rosyjskiejpolityki historycznej, Instytut Studiów Politycznych pan, Warszawa Z017. Materski Wojciech, Polityka historyczna Federacji Rosyjskiejpo 2000 r., „Dzieje Najnowsze” Z014, nr 4, s. 93-115. Motyka Grzegorz, Nieudana książka, „Nowa Europa Wschodnia” zoiz, nr z, s. 100-110.
Bibliografia 269 Motyka Grzegorz, Ukraińska partyzantka 1942-1960. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, Instytut Stu diów Politycznych pan ֊ Oficyna Wydawnicza rytm, Warszawa 2006. Motyka Grzegorz, Wkręgu „Łun w Bieszczadach”. Szkice z najnowszej historii polskich Bieszczad, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2009. Motyka Grzegorz, Wołyń ’43. Ludobójcza czystka -fakty, anałogie, połityka historyczna, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016. Napiórkowski Marcin, Turbopatriotyzm, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019. Nijakowski Lech Μ., Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Wydawnic twa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008. Nowak Andrzej, Powrót do Polski. Szkice o patriotyzmie po „końcu historii” 1989-2003, Areana, Kraków 2005. Nowak Andrzej, Strachy i Lachy. Przemiany polskiejpamięci 1982-2012, Biały Kruk, Kraków 2012. Nowinowski Sławomir, Historycy czy architekci politycznej wyobraźni?, w: Bez taryfy ulgowej. Dorobek naukowy i edukacyjny Instytutu Pamięci Narodowej 2000-2010, red. Andrzej Czyżewski et al., Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Łódź 2012. Olszański Tadeusz A., Miejsce VPA w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Dylematy polityki historycznej Ukrainy, „Punkt Widzenia” (osw) 2013, nr 35, s. 1-55. Olszański Tadeusz A., Nowe tendencje w ukraińskiej polityce historycznej, „Analizy” (osw), 2 kwietnia 2015, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/ analizy/2oi5֊o2-o4/nowe-tendencje-w-ukrainskiej-polityce-historycznej. Olszański Tadeusz A., Partia Swoboda ֊ nowajakość na
ukraińskiej prawicy, „Komentarze osw”, 4 lipea 2011, nr 55, s. 1-6. Olszański Tadeusz A., Sukces wyborczy partii Swoboda - konsekwencje dla ukraińskiej sceny politycznej, „Komentarze osw”, 26 listopada 2012, nr 97, s. 1-8. Olszański Tadeusz A., „ Ukraina pamięta, świat uznaje”. Miejsce Hołodomoru w ukraińskiej polityce historycznej, „Komentarze osw”, 8 grudnia 2008, nr 16, s. 1-6. Olszewski Edward, Pamięć społeczna i połityka historyczna w programach polskich partii politycznych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2013, nr 2, s. 67-97. Pamięci odpowiedzialność, red. Robert Kostro, Tomasz Merta, Ośrodek Myśli Politycznej, Centrum Konserwatywne, Kraków - Wrocław 2005. Pamięć ipolityka historyczna. Doświadczenia Polski ijej sąsiadów, red. Sławomir Nowinowski, Jan Pomorski, Rafał Stobiecki, Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Łódź 2008.
270 Bibliografia Pamięć i -polityka zagraniczna, red. Piotr Kosiewski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2006. Pamięć ipytania o tożsamość. Polska, Ukraina, red. Tomasz Horbowski, Piotr Kosiewski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2013. Pamięćjako przedmiot władzy, red. Piotr Kosiewski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2008. Pietrzak Leszek, Bartosz Cichocki, Aleksander Szczygło, Propaganda histo ryczna Rosji w latach 2004-2009, https://www.bbn.gov.pl/pl/prace-biura/ publikacje/analizy-raporty-i-nota/i84i,Propaganda-historyczna-Rosji-wlatach-2004-2009.html. Polityka wobec historii, historiografia wobec polityki: PRL i iii Rzeczpospolita, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2002, nr 1, s. 29-53. Polska polityka historyczna (zapis debaty z udziałem Andrzeja Nowaka, Marka Jurka, Arkadiusza Rybickiego, Pawia Skibińskiego, Janusza Kurtyki i Jana Żaryna), „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2006, nr 6 (54), s. 2-34. Raport. Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu. Pra ca zbiorowa, red. Piotr Tyma, Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa 2018. Raport 2. Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dys kursu. Praca zbiorowa, red. Piotr Tyma, Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa 2019. RudlingPer A., Warfare or War Criminality?, „Ab Imperio” 2012, nr i, s. 356-381. Sanecka Joanna, Polityka historyczna partii Prawo i Sprawiedliwość: založenia i realizacja, „Athenaeum” 2008,1.19, s. 54-66. Scruton Roger, Zielonafilozofia. Jak poważnie myśleć o naszejplanecie, przeł. Ju styna Grzegorczyk, Rafał Paweł Wierzchosławski, Zysk i S-ka,
Poznań 2017. Smoleński Paweł, Pochówek dla rezuna, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2011. Sowa Andrzej, „Polśko-ukrajinśki stosunki w 1942-1947 rokách u dokumen tach OUN ta upa”, red. Wolodymyr Wiatrowycz, Lwów 2011 i Wolodymyr Wiatrowycz, Druhapolśko-ukrajinśka wijna 1942-1947, Wydawnyczyj dim „Kyjewo-Mohylanśka Akademija“, Kyjiw 2011 [recenzja], „Pamięć i Sprawie dliwość” 2013, nr 12/1, s. 450-460. Sowa Jan, Fantomowe ciało króła. Peryferyjne zmagania z nowoczesnąformą, Universitas, Kraków 2011. Sowa Jan, Inna Rzeczpospołitajest możliwa! Widma przeszłości, wizjeprzyszło ści, W.A.B., Warszawa 2015. Stryjek Tomasz, Hipertrofia politykipamięci w in rp ijej konsekwencje od roku 201S, „Zoon Politikon” 2017, որ 8, s. 87-125. Stryjek Tomasz, Modele polskiejpolityki pamięci. Obrazy wojny o Lwów w listo padzie 1918 roku wpolskich periodykach polityczno-społecznych w miesiącu stu lecia niepodległości Połski, „Kultura i Społeczeństwo” 2019, nr 2, s. 99-131.
Bibliografia 271 Stryjek Tomasz, Ukraina przed końcem Historii. Szkice o polityce państw wobec pamięci, Instytut Studiów Politycznych pan - Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014. Stryjek Tomasz, Wojna po wojnie razjeszcze. 11 wojna światowa i powojenne podziemie antysowieckie we współczesnejpolityce wobecpamięci i w historio grafii Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi i Ukrainy, w: Grzegorz Motyka et al., Wojna po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Środkowo-Wschod niej w łatach 1944-1933, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Gdańsk - War szawa 2012, s. 410-616. Traba Robert, Połityka wobec historii: kontrowersje iperspektywy, „Teksty Dru gie: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 2010, nr 1-2, s. 300-319. Wiatr Jerzy, Spory o historię najnowszą, „Zdanie” 2001, nr 1-2, s. 15-25. Wielgosz Przemysław, Polityka historyczna lewicy?, „Przegląd”, 31 grudnia 2006, https://www.tygodnikprzeglad.pl/polityka-historyczna-lewicy/. Wojnar Marek, Refleksje o skuteczności ustaw penalizujących określone inter pretacje historyczne na przykładzie doświadczeń Litwy i Ukrainy (z Pol ską w tlej, w: Prawda historyczna a odpowiedzialność za jej negowanie lub zniekształcanie, red. Marcin Berent, Arkadiusz Radwan, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2019, s. 183-206. Wojnar Marek, Spadkobiercy Bandery i „nowi nacjonaliści”, „Arcana” 2017, nr 3, s. 153-172. Wojnar Marek, Stosunek Ukraińców wobec węgierskich miejsc pamięci na Zakarpaciu na przykładzie dyskusji wokółpomnika na Przełęczy Wereckiej w łatach 2008-2017, „Studia Polityczne” 2018, nr 4, s. 11-29. Wóycicki Kazimierz, Przemiany
opowieści elementarnej. Tezy do dyskusji, w: Historia Polski od-nowa. Nowe narracje historii i muzealne reprezentacje przeszłości, red. Robert Kostro, Kazimierz Wóycicki, Michał Wysocki, Muzeum Historii Polski w Warszawie, Warszawa 2014, s. 217-238. Zwycięstwo historii? Debata publicystów i historyków (O zainteresowaniu narodową przeszłością, o źródłach tożsamości i o tymjak pisać na tematpolskich dziejów), „Arcana”, lipiec-październik 2014, s. 8-42. Zaryn Jan, Polska pamięć. O historii i polityce historycznej, Patria Media, Gdańsk 2017. Zaryn Jan, Polska na poważnie, Patria Media, Gdańsk 2013. В ятрович Володимир, Аруга польсько-українська війна 1942-1947, Видав ничий дім „Києво-Могилянська академія”, Київ 2012. В ятрович Володимир, За лаштункамиа «Волині-43». Невідома поль сько-українська війна, Книжковий клуб „Клуб Сімейного Дозвілля”, Харків 2016.
272 Bibliografia Вятрович Володимир, (Не)історичні миті. Книжковий клуб „Клуб Сімейного Дозвілля”, Харків 2017. В ятрович Володимир, Ставлення оун до євреїв. Формування позиції на тлі катастрофи, Видавництво «мс», Центр досліджень визволь ного руху, Львів 2006. Грицак Ярослав, Двадцять дві України,
https://krytyka.com/ua/articles/ dvadtsyat-dvi-ukrayiny. Гриценко Олександр, Президенти і пам’ять. Політика пам’яті пре зидентів України (1994-2014); підгрунття, послання, реалізація, результати, Інститут культурології НАМ України, Київ 2017. Зашкільняк Леонід, Вукраїнсько-польській дискусії
з’явився новий серйоз ний аргумент, „Український визвольний рух” 2012, որ 17, s. 381-385. Земба Анджей, Мифологизированная „война”, „ЛЬ Imperio” 2012, nr i, s. 403-421. Ильюшин Игорь, Плохо забытое старое. О новой книге Владимира Вятровича, „Ab Imperio” 2012, nr i, s. 382-386. Касьянов Георгій,
Danse Macabre Голод 1912-1911 років у політиці, масо вій свідомості та історіографії (1980-ті - початок 2000-х), hah України. Інститут історії України, Київ 2010. Касьянов Георгій, Past Continuous: Історична політика 1980-Х-2000-Х років: Україна та сусіди, Антропос-Логос-Фільм, Київ 2018.
Організація українських націоналістів і Українська повстанська армія: Фаховий висновок робочої групи істориків при Урядовій комі сії з вивчення діяльності ОУН і упа, red. С.Кульчицький, Наукова думка, Київ 2005. Патриляк Іван, На війні - як на війні, „Український визвольний рух” 2012, որ іб, s.
375-380. Політика і пам’ять. Дніпро - Запоріжжя - Одеса - Харків. Від 1990-х до сьогодні, red. Георгій Касьянов, ФОП
Шумилович, Львів 2018. Портнов Андрій, Історії для домашнього вжитку. Есеї про польськоросійсько-український трикутникпам’ті, Видавництво «Критика», Київ 2013. Проблема оун-упа: Звіт робочої групи істориків при Урядовій комісії з вивчення діяльності оун і упа. Основні тези з проблеми оун-упа, Інститут історії України HAH України , Київ 2004 Радченко Юрій, Ставлення ОУН до євреїв: дискусія без „спільних декларацій”. Частина і, http://www.historians.in.ua/index.php/en/ dyskusiya/1932-yurii-radchenko-stavlennia-oun-do-ievreiv-dyskusiia-bezspilnykh-deklaratsii-chastyna-i.
Bibliografia 273 Радченко Юрій, Ставлення оун до євреїв: дискусія без „спільних декларацій”. Частина 2, http://www.historians.in.ua/index.php/en/ dyskusiya/1935-yurii-radchenko-stavlennia-oun-do-ievreiv-dyskusiia-bezspilnykh-deklaratsii-chastyna-շ. Рябчук Микола, Дві України: реальні межі,віртуальні війни. Видавни цтво «Критика», Київ 2003. Страсті за Бандерою, red. Ярослав Грицак, Тарас Сиріл Амар, Видав ництво Грані-Т, Київ zoro. Химка Іван П., Тарас Курило, Як ОУН ставилася до євреїв? Роздуми над книжкою Володимира В’ятровича, „Україна Модерна” 2008, որ із (2), s. 252-265.
A Struggle for Memory or the Instrumentalisation of History? Intellectuals’ Attitudes Towards the Politics of Memory in the Third Polish Republic and Ukraine Summary This book is an attempt to look at the issue of the politics of memory in Poland, Ukraine, and also in the mutual relations between these states after 1989, from a different perspective, in which the main subject of analysis is not the state politics of memory, but the social actors (the ‘intellectuals’ referred to in the title of this book). This publication is divided into three parts. In the introduc tory text, I describe the main directions of the politics of memory in Poland and Ukraine, as well as in the mutual relations between these states, thus creating a specific factual map for the main part of the publication. This is made up of eight (partially standardised) interviews conducted in 2.018 and 2019 with scholars and mnemonic social actors, representing different ideological orientations present in the debates in Poland and Ukraine. My interlocutors were: Jan Zaryn, Andrzej Nowak, Paweł Machcewicz, Jan Sowa, Volodymyr Viatrovych, Yuri Shapoval, Heorhiy Kasjanov and Yuri Radchenko. Finally, in the third part, I analyse the statements of my interlocu tors using specific research tools. To this end, I refer to the typol ogy of political actors by Michael Bernhard and Jan Kubik, includ ing mnemonic warriors, mnemonic pluralists, mnemonic abnegators and mnemonic prospectives. I also refer to Marek Czyżewski s con cept of how to explain hate crimes (in a broader sense ofproblematic phenomena) in public
debates. I also use the concept of moral capital by Michal Łuczewski. My last inspiration is Aleksander Smolar’s pro posal, corresponding to the concepts of regime and mnemonic field proposed by Bernhard and Kubik. Smolar has divided individual
Tļ6 Summary mnemonic regimes into four basic types: conquest, cold war, peace ful coexistence and limited democratic consensus. I am interested in how the interviewees position themselves as mnemonic actors, how they perceive other participants in the disputes over memory in Poland and Ukraine, how they look at problematic phenomena from the common history of both countries, what forms of build ing moral capital they see in the politics of memory of Poland and Ukraine implemented by various actors over the last thirty years, and what regime, in their opinion, dominated in particular periods of the recent history of Poland and Ukraine. The analysis shows the existence of strong mnemonic conflicts in both Poland and Ukraine, as well as between these countries. The interlocutors emphasised different reasons for the existing mis understandings. Some of them stressed the importance of remem bering historical events, others considered the instrumentalisation of history by specific political forces to be crucial. The interviewees clearly differed in their assessment of the mnemonic fields that func tioned in Poland and Ukraine in particular periods, and in the Pol ish-Ukrainian cross-border area. Very often, changes that liberal interlocutors assessed as contributing to sharp internal conflicts were considered a sign of pluralism by conservative respondents. Con versely, the mnemonic fields that the liberal interlocutors saw as a lim ited democratic consensus led to a reduction in pluralism in the opin ion of the conservatives. The analysis also shows the problematic
nature of agreement regarding the politics of memory between actors playing the roles of mnemonic warriors and mnemonic prospectives. At the same time, it seems that new media (both online media and social networks) play a negative role in the debate on historical topics in both Poland and Ukraine, as well as between these states. The study also raises doubts as to whether the European Union or other interna tional organisations can play a positive role in the Polish-Ukrainian dialogue on their twentieth-century history.
Боротьба за пам’ять чи ІНСТРУМЕНТАЛІЗАЦІЯ ІСТОРІЇ? Інтелектуали щодо політики пам’яті у III Речі Посполитій та в Україні Резюме Ця книжка є спробою розглянути політику пам’яті у Польщі й Україні, а також у відносинах між цими державами після 1989 року з іншої перспективи, в якій основний предмет
аналізу ста новить не державна політика пам’яті, а суспільні актори (згадані в назві «інтелектуали»). Публікація, яку читач тримає в руках, складається з трьох частин. У вступному тексті представлено основні напрямки політики пам’яті у Польщі, в Україні та у відносинах між обома державами, завдяки
чому створено своєрідну фактографічну карту для основної частини публікації. Остання складається з восьми інтерв’ю (частково стандартизованих), проведених у 2018-Z019 рр. із науковцями, а водночас соціальними акто рами пам’яті, які представляють різні ідейні орієнтації, присутні в дискусіях у
Польщі та Україні. Моїми співрозмовниками були: Ян Жарин, Анджей Новак, Павел Махцевич, Ян Сова, Воло димир В’ятрович, Юрій Шаповал, Георгій Касьянов та Юрій Радченко. Нарешті, у третій частині публікації я проаналізував висловлювання своїх співрозмовників за допомогою конкрет них дослідницьких
інструментів. Із цією метою я звернувся до типології мнемонічних акторів Майкла Бернгарда і Яна Кубіка, яка включає мнемонічних «воїнів» {mnemonic warriors), «плюралістів» {mnemonicpluralists), «ухильників» (mnemonic abnegators) та «прожекторів» (mnemonic prospectives), вико ристав запропонованому
Мареком Чижевським концепцію способів пояснення злочинів на ґрунті ненависти (у ширшій перспективі проблемних
явищ) у публічних дискусіях, а також
78 շ Резюме концепцію морального капіталу Міхала Лучевського. Останнім джерелом натхнення була суголосна запропонованим Бернгар дом і Кубіком поняттям режиму та поля пам’яті пропозиція Александра Смоляра, який поділяє окремі режими пам’яті на чотири типи: завоювання, холодна війна, мирне
співіснування та обмежений демократичний консенсус. Мене цікавило, яким чином мої співрозмовники позиціонують самі себе як актори пам’яті, як сприймають інших учасників дискусій про пам’ять у Польщі та Україні, які мають погляди на проблемні явища у спільній історії обох держав, які форми будування
мораль ного капіталу помічають у політиці пам’яті Польщі та України, реалізованій різними акторами упродовж останніх тридцяти років, а також який режим, на їхню думку, домінував у окремих періодах новітньої історії Польщі та України. Проведений аналіз продемонстрував існування потужних конфліктів
пам’яті як усередині Польщі та України, так і між цими державами. Однак інтерв’юйовані наголошували на різних при чинах наявних непорозумінь. Частина з них підкреслювала зна чення пам’яті про історичні події, інші надавали ключового зна чення інструменталізацїї історії певними політичними силами.
Співрозмовники мали виразно різні погляди щодо оцінки полів пам’яті, які в окремих періодах функціонували у Польщі та в Україні, а також на польсько-українському транскордонному полі. Дуже часто зміни, що оцінювалися ліберальними співрозмовниками як такі, що сприяли гострим внутрішнім конфліктам,
консервативні респонденти визнавали проявами плюралізації. І навпаки: поля пам’яті, які ліберальні
співрозмовники сприймали як обмеже ний демократичний консенсус, на думку консерваторів, вели до обмеження плюралізму. Здійснений аналіз показав також проблематичність порозуміння в питанні політики пам’яті між акторами, які відіграють роль «мнемонічних воїнів» та «мнемонічних прожекторів». Водночас видається, що нові медіа (як інтернет-медіа, так і соціальні мережі) відіграють негативну роль у дискусіях на історичні теми у Польщі та в Україні, а також на міждержавному рівні. Проведене дослідження викликає сумніви у тому, що Європейський Союз або інші міжнародні організації можуть відіграти позитивну роль у польсько-українському діалозі щодо історії минулого сторіччя.
İNDEKS OSOB Adamski Łukasz 78 Adenauer Konrad zo 9 Andruchowycz Jurij 64 Azarow Mykoła 76 Balcerowicz Leszek 9z Bandera Stepan 70,178,19z, 193, 196, 207 Beauvois Daniel ιοί Berdychowska Bogumiła 54 Berend Ivan 115 Berent Marcin 46 Bernhard Michael Z14, 215, 216, Z17, Z18, 221, 224, 252 Bieńkowska Elżbieta 145 BissJózef„Wacław” 55 Błoński Jan 19, 267 Boberski Wojciech 86 Dobrzyński Michał 7, 8 Boczkowski Olgierd 184 Bolsonaro Jair 143 Bratny Roman 52 Breżniew Leonid 199 Buzek Jerzy 21, 92, 93 Cenckiewicz Sławomir 28 Chmielnicki Bohdan 98, 101, 124, 147,151,181,188, 206, 246 Chruszczów Nikita 199 Chwedoruk Rafał 21, 24 Cichocki Marek 8, 24, in, 112 Cichocki Bartosz 65, 270 Ciołkiewicz Paweł 21, 22 Cyryl (patriarcha) 120 Czarnek Przemysław 72 Czarnecka Dominika 33 Czartoryski Adam Jerzy 96 Czuchnowski Wojciech 29 Czyżewski Andrzej 26 Czyżewski Marek 20-22, 213, 219, 220, 223, 224, 251 Daszkewycz Jarosław 54 Delsol Chantal 115, 231 Diuków Aleksandr 66,200 Dmowski Roman 85, 91, 227, 258 Doncow Dmytro 103,182 Dracz Iwan 63 Drobowycz Anton 41 Drozd Roman 53 Duda Andrzej 71, 72, 137,149, 206 Duda Mychaiło „Hromenko” 206 Dudek Antoni 15, 16, 18 20, 26, ni Dzierżyński Feliks 14, 91, 229 Dziuba Iwan 63 Fedorowicz Jerzy 77 Frank Anna 88
Indeks osób 280 Friszke Andrzej 15,17 Gawin Dariusz 8,15, z?, 24, ni Geremek Bronisław 91 Gerhard Jan 52 GiedroyćJerzy 95,119,121,124,182, 204, 240 Gilley Christopher 207 Gomułka Władysław 94,148 Gondek Bartosz 25 Gontarczyk Piotr 28 Gross Jan Tomasz 32, 33,176, 202, 213 Grzegorczyk Justyna 220, 270 Gwiazda Andrzej 25 Habielski Rafał 14,15 Hałagidalgor 100 Hitler Adolf 26, 64,113 Horbowski Tomasz 8, 270 Hruszewski Mychaiło 7, 8,122, 160,175 HrycakJarosław 38,54, 78 Hryszczenko Konstiantyn 59 Huk Bogdan 149 Isakowicz Zalewski Tadeusz 56, 166 Jaceniuk Arsenij 260 Jaki Patryk 32, Jan Paweł II 86, 89,101 Janukowycz Wiktor 39, 43, 44, 57, 59, 60, 65,121,134,148,161-163, 165,166,174,178,179,188,192, 204, 234, 240, 260 Jarosław Mądry 100,247 Jaruzelski Wojciech 17, 90 Józewski Henryk 139 Juchnowski Ihor 42,173, 202 Jurek Marek 8, 270 Juszczenko Wiktor 39, 42-45,5457, 61, 65, 76, 96,117,120,123,134, 136,161,163,165,168,173,174, 177,188,191,193,199,200, 203, 234, 235, 237-239, 246, 252,254 Kaczyński Jarosław 26, 70,132, 146,149 Kaczyński Lech 24-26,28, 55-57, 65, 93, 96, 97,113,114,118-120, 136,137,151,165,168,191,237-239 Kamiński Łukasz 132,164, 233 Karamzin Mikołaj 7 Karłowicz Dariusz 8, 24, iii Kasjanow Heorhij io, 37, 39, 76, 78, 80,186, 225-228, 234-236, 238, 242, 244, 245, 248, 249, 354, 255, 261 Katarzyna II 106,227 Kazimierz Odnowiciel 100 Kedryn Rudnycki Iwan 205 Kieres Leon iii, 136, 229 Kipiani Wahtang 184,195 Kisiel Adam 101,124 Kohl Helmut 15 Kołesniczenko Wadym 58, 59,166, 179,192, 204, 240 Komorowski Bronisław 28,59, 61, 62, 93, 99,114, 141, Ï42,145,179, 190,192, 242
Konaszewicz Sahajdaczny Piotr 154 Koneczny Feliks 88 Konieczna-Sałamatin Joanna 34, 4» 255 Kopacz Ewa 27,58 Korzeniewski Bartosz 16, 22, 24, 251 Kosiewski Piotr 8, 216 Kostro Robert 14, 23, 244 Krasnodębski Zdzisław 143,184 Krawczuk Leonid 39-41, 63,174, 187, 233
281 Indeks osób Kubik Jan 2.14-2.18, 221, 224, 252 Kuczma Leonid 39-41, 45, 52-54, 96,122,149,160-162,164,171174,176-178,187, J91, 200, 203, 234, 236, 237, 264 Kudrycka Barbara 29,133 Kulczycki Stanisław 9, 41 Kuprianowicz Grzegorz 72 Kuraś Józef „Ogień” 25 Kuroń Jacek 116 Kurski Jacek 26 Kurtyka Janusz 8, 26, in, 132,164, 176, 230, 233, 257, 259 Kwaśniewski Aleksander 16,17,22, 52-55 93 95, 96,118,119, Ч5. 149,164,168,171,176,177,191, 204, 236, 237, 264 Lenin Włodzimierz 14, 45,172, 189, 201 Leszczyński Adam 34 Lipski Jan Józef 18,19, 25 Lesia Ukrainka 188 Łuczewski Michał 14,19, 21, 24, 25, 27, 28, 77, 217, 218, 221-224, 251, 252 Łukjanenko Łewko 63 Mace James 174 Machcewicz Paweł 8,10,14,17, 26-28, 30, 31, 76, 77, 80,127, 227, 228, 230-232, 234-241, 244247, z49, 2-54. 2-59 Macierewicz Antoni 143 Macron Emmanuel 149 Małaniuk Jewhen 182 Marchlewski Julian 91,229 Marczuk Jewhen 177 Markowska Barbara 31 Marples David M. 43 Maslijczuk Wolodymyr 209 Materski Wojciech 15,65 Mazowiecki Tadeusz 15, 90, 92 Medwedczuk Wiktor 54 Merkel Angela 143 Merta Tomasz 14, 23, 24 Michalik Józef 120 Michnik Adam 20,91 Medwiediew Oleh 175 Mieroszewski Juliusz 182 Miller Aleksiej 13 Miłkowski Zygmunt 101 Molotow Wiaczesław 26,108,115, 120 Morawiecki Mateusz 137 Mościcki Ignacy 15 Motyka Grzegorz 40, 47, 52, 53,59, 61, 62, 78 Mychałczyszyn Jurij 209 Napiórkowski Marcin 28,30 Nawrocki Karol 31, 77 Nazarbajew Nursultan 160 Niemirycz Jerzy 124 Nijakowski Lech Μ. 14,15 Niwiński Piotr 30 Nora Pierre 171 Nowak Andrzej 8,10,14,75-77, 80,105,133, 227-232, 236, 238241, 245-247, 249, 251, 252, 258 Nowak
Jerzy Robert 22 Nowinowski Sławomir 18, 26, 219, 2-51 Obrçbski Józef 150 Olszański Tadeusz A. 39, 41-45, 53 54 Olszewski Edward 27 Olszewski Jan 18, 71 Ołdakowskijan 132 Osadczuk Bohdan 182
282 Otrischenko Natalia 34, 48, 255 Paczkowski Andrzej 17 Pasikowski Władysław 116 Pawłowicz Krystyna 148 Pawłyczko Dmytro 63 Pazderski Mieczysław „Szary” 30 Paź Bogusław 66 Peršak Krzysztof 259 Petlura Symon 123,154,168,169 Pieńkowski Marcin 67 Pietrzyk Bartłomiej 113 Pilecki Witold 34, 88,142 Piłsudski Józef 80, 86, 91, 96,144, 168,169,175, 207, 247, 258 Pomorski Jan 18, 219, 251 Ponomarienko Roman 208 Popowycz Myroslaw 54 Poroszenko Petro 45, 47, 48, 70-72,123,175,199, 204, 235, 246 Portnow Andrij 254 Potiebnia Andrij ιοί Putin Władimir 23,112-114,119, 143, i6o֊j62, 23, 238 Pytlakowski Piotr 72 Radczenko Jurij 10, 77, 80,168,197, 226-228, 233-237, 244-249, 254,262 Radwan Arkadiusz 46 Rajs Romuald „Bury” 29,142, 207 Rasewycz Wasyl 168,254 Rezmer Waldemar 71 Rękas Konrad 67 Riabczuk Mykoła 38,95 Ribbentrop von Joachim 26,108, 113,120 Riefenstahl Leni 64 Rosenberg Alfred 103 Rossoliński Liebe Grzegorz 178 Indeks osób Roszkowski Wojciech 77 Rybicki Arkadiusz 8 Sanecka Joanna 24, 26, 27 Sawa Mariusz 205 Scruton Roger 220 Sellin Jarosław 25 Selmanowicz Feliks „Zagończyk” 29 Semka Piotr 30 Siedzikówna Danuta „Inka” 29 Siemaszko Ewa 54,135 Siemaszko Władysław 54 Sienkiewicz Bartłomiej 119 Sigan Leonid 67 Sikorski Radosław 119,120,136 Sikorski Władysław 15 Siwiec Marek 177 Skibiński Paweł 8,14 Skorupka Ignacy 91, 229 Skrypnyk Mykoła 201 Slipyj Josyf 101,248 Smarzowski Wojciech 64,116,180 Smolar Aleksander 216-218,224, 232, 252 Smoleński Paweł 55, 254 Snyder Tymothy 113,125 Sołdatenko Walerij 162,173,174, 202 Sowa Andrzej Leon 53, 61 Sowa Jan 10, 80,141, 225 228, 232, 236, 243
249, 254, 259 Srokowski Stanisław 180 Stalin Józef 88,113 Stanisław August Poniatowski 15 Stąporek Michał 25 Stecko Jarosław 207 Stefan Wyszyński 100 Stein Edyta 88 Stobiecki Rafał 15,18, 219 Stryjek Tomasz 20, 23, 31, 34, 39, 40, 42, 48, 79, 81, 255
Indeks osób Strzembosz Tomasz 22 Stus Wasyl 160 Subtelny Orest 39 Symonenko Petro 41 Szapował Jurij ю, 54, 76, 8o, 171, 226-228, 233-238, 242-245, 247-250, 261 Szarek Jarosław 31,134,181 Szczerbycki Wolodymyr 41,160 Szczerek Ziemowit 38 Szendzielarz Zygmunt „Łupaszka” 2-9 Szeptycki Andriej 101,139 Szewczenko Taras 95,122,189,203, 261 Szpontak Iwan 69 SzuchewyczJurij 62,167,179 Szuchewycz Roman 43, 44, 47, 62, 165,177179,191,192, 201, 203, 207, 237, 238 Szwagrzyk Krzysztof 121, 241 Tabacznyk Dmytro 44,76,162, i79 2-35 Tarasenko Andrij 60 Tarasiuk Borys 63 Terlecki Ryszard iii Tiahnybok Oleh 44, 60 Torzecki Ryszard 53 Traba Robert 15, 21 Treitschke von Heinrich 7,126 Tusk Donald 8,16, 26-28, 30,113, 114,119,131,136, 239 Tuwim Julian 182 Tyma Piotr 67,183 Walentynowicz Anna 25,116 Wałęsa Lech 15, 28, 34,116,132, 133,146 Wandycz Piotr 123 Waszczykowski Witold 70 283 Watutin Nikołaj 47 Wąsowski Grzegorz 86 Wiatr Jerzy 17, 271 Wielgosz Przemysław 18 Wierzchosławski Rafał Paweł 220 Wigura Karolina 77 Wildstein Bronisław 77 Wiścicki Tomasz 14,15 Wiśniowiecki Jeremi 101 Wjatrowycz Wolodymyr 9,10, 45, 48, 54, 61, 75-78, 80,121,124, 134,138,157,174,178,179,182, 183,197, 202, 204, 206, 209, 226, 228, 232-235, 237, 238, 240-250, 253, 260 Wojewódzki Kuba 153,154 Wojnar Marek 38, 44, 46, 68, 85, 105,127,141,157,171,185,197 Wojtasiewicz Wojciech 38 Wolff Powęska Anna 77 WolffLarry 108 Wozniak Taras 9, 64 Wóycicki Kazimierz 243, 244 Wujec Henryk 25 Wyhowski Iwan 124,125 Wysocki Michał 14, 244 Wyszyński Stefan zob. Stefan Wyszyński 100 Zabużko Oksana 64 Zadzierski Józef„Wołyniak” 30 Zajcew
Oleksandr 77 Zaleski Paweł 57 Zaremba Marcin 77 Zasada Krzysztof 73 Żeleński Wołodymir 38, 48, 72 Zięba Andrzej 60 Zinczenko Oleksandr 184 Ziobro Zbigniew 147 Zygmunt π August 259 Zyzak Paweł 28, 29,133
284 Żarynjan 8, іо, 30, 32, 76, 77, 80, 85, 225-231, 236, 239-241, 244248, 250, 252, 254, 257 Żółkiewska Wanda 52 В’ятрович Володимир 6i, 248 Грицак Ярослав 38 Гриценко Олександр 39 Зашкільняк Леонід бі Indeks osób Земба Анджей 61 Ильюшин Игорь 6i Касьянов Георгій 37, 38, 40, 43-45- 48, 65 Патриляк Іван 6i Радченко Юрій 77 Рябчук Микола 38 Химка Іван П. 6і |
any_adam_object | 1 |
any_adam_object_boolean | 1 |
author | Wojnar, Marek 1985- |
author_GND | (DE-588)1237759382 |
author_facet | Wojnar, Marek 1985- |
author_role | aut |
author_sort | Wojnar, Marek 1985- |
author_variant | m w mw |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV047296689 |
classification_rvk | NB 5110 NB 8000 |
ctrlnum | (OCoLC)1258970178 (DE-599)BVBBV047296689 |
discipline | Geschichte |
discipline_str_mv | Geschichte |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03903nam a2200601 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047296689</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220908 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210526s2021 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788366819061</subfield><subfield code="9">978-83-66819-06-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1258970178</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047296689</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-739</subfield><subfield code="a">DE-Re13</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">NB 5110</subfield><subfield code="0">(DE-625)124120:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">NB 8000</subfield><subfield code="0">(DE-625)124374:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Wojnar, Marek</subfield><subfield code="d">1985-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1237759382</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii</subfield><subfield code="b">intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni</subfield><subfield code="c">Marek Wojnar</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">A struggle for memory or the instrumentalisation of history?</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="6">880-01</subfield><subfield code="a">Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu?</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">ISP - Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">284 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Biblioteka Laboratorium im. Richarda Pipesa</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 265-273</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung englisch und ukrainisch</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Politik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046514-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kollektives Gedächtnis</subfield><subfield code="0">(DE-588)4200793-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Geschichtsbild</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071769-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Sozialwissenschaften</subfield><subfield code="0">(DE-588)4055916-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Theorie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4059787-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Kollektives Gedächtnis</subfield><subfield code="0">(DE-588)4200793-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Geschichtsbild</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071769-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Politik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046514-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Sozialwissenschaften</subfield><subfield code="0">(DE-588)4055916-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Theorie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4059787-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung UB Passau - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="880" ind1="1" ind2="1"><subfield code="6">246-01/(N</subfield><subfield code="a">Боротьба за пам'ять чи інструменталізація історії?</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="f">sla</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210728</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032699932</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">300</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090512</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
id | DE-604.BV047296689 |
illustrated | Not Illustrated |
index_date | 2024-07-03T17:22:09Z |
indexdate | 2024-07-10T09:08:07Z |
institution | BVB |
isbn | 9788366819061 |
language | Polish |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032699932 |
oclc_num | 1258970178 |
open_access_boolean | |
owner | DE-739 DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
owner_facet | DE-739 DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
physical | 284 Seiten 24 cm |
psigel | BSB_NED_20210728 |
publishDate | 2021 |
publishDateSearch | 2021 |
publishDateSort | 2021 |
publisher | ISP - Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk |
record_format | marc |
series2 | Biblioteka Laboratorium im. Richarda Pipesa |
spelling | Wojnar, Marek 1985- Verfasser (DE-588)1237759382 aut Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni Marek Wojnar A struggle for memory or the instrumentalisation of history? 880-01 Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? Warszawa ISP - Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk 2021 284 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Biblioteka Laboratorium im. Richarda Pipesa Literaturverzeichnis Seite 265-273 Zusammenfassung englisch und ukrainisch Politik (DE-588)4046514-7 gnd rswk-swf Kollektives Gedächtnis (DE-588)4200793-8 gnd rswk-swf Geschichtsbild (DE-588)4071769-0 gnd rswk-swf Sozialwissenschaften (DE-588)4055916-6 gnd rswk-swf Theorie (DE-588)4059787-8 gnd rswk-swf Kollektives Gedächtnis (DE-588)4200793-8 s Geschichtsbild (DE-588)4071769-0 s Politik (DE-588)4046514-7 s Sozialwissenschaften (DE-588)4055916-6 s Theorie (DE-588)4059787-8 s DE-604 Digitalisierung UB Passau - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister 246-01/(N Боротьба за пам'ять чи інструменталізація історії? |
spellingShingle | Wojnar, Marek 1985- Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni Politik (DE-588)4046514-7 gnd Kollektives Gedächtnis (DE-588)4200793-8 gnd Geschichtsbild (DE-588)4071769-0 gnd Sozialwissenschaften (DE-588)4055916-6 gnd Theorie (DE-588)4059787-8 gnd |
subject_GND | (DE-588)4046514-7 (DE-588)4200793-8 (DE-588)4071769-0 (DE-588)4055916-6 (DE-588)4059787-8 |
title | Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni |
title_alt | A struggle for memory or the instrumentalisation of history? Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? |
title_auth | Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni |
title_exact_search | Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni |
title_exact_search_txtP | Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni |
title_full | Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni Marek Wojnar |
title_fullStr | Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni Marek Wojnar |
title_full_unstemmed | Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni Marek Wojnar |
title_short | Walka o pamięć czy instrumentalizacja historii |
title_sort | walka o pamiec czy instrumentalizacja historii intelektualisci wobec polityki pamieci w iii rzeczypospolitej i na ukrainie a struggle for memory or the instrumentalisation of history intellectual s attitudes towards the politics of memory in the third polish republic and ukraine borotʹba za pam jatʹ cy instrumentalizacija istoriiu intelektualy scodo polityky pam jati u iii reci pospolytij ta v ukraini |
title_sub | intelektualiści wobec polityki pamięci w III Rzeczypospolitej i na Ukrainie = A struggle for memory or the instrumentalisation of history? : Intellectual's attitudes towards the politics of memory in the Third Polish Republic and Ukraine = Borotʹba za pam'jatʹ čy instrumentalizacija istoriïu? : Intelektualy ščodo polityky pam'jati u III Reči Pospolytij ta v Ukraïni |
topic | Politik (DE-588)4046514-7 gnd Kollektives Gedächtnis (DE-588)4200793-8 gnd Geschichtsbild (DE-588)4071769-0 gnd Sozialwissenschaften (DE-588)4055916-6 gnd Theorie (DE-588)4059787-8 gnd |
topic_facet | Politik Kollektives Gedächtnis Geschichtsbild Sozialwissenschaften Theorie |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032699932&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT wojnarmarek walkaopamiecczyinstrumentalizacjahistoriiintelektualisciwobecpolitykipamieciwiiirzeczypospolitejinaukrainieastruggleformemoryortheinstrumentalisationofhistoryintellectualsattitudestowardsthepoliticsofmemoryinthethirdpolishrepublicandukraineborotʹbazapamja AT wojnarmarek astruggleformemoryortheinstrumentalisationofhistory AT wojnarmarek borotʹbazapamjatʹcyinstrumentalizacijaistoriiu |