Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku:
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Warszawa
Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
2020
|
| Series: | Monografie / Instytut Pamięci Narodowej
Tom 156 |
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Abstract Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Item Description: | Literaturverzeichnis Seite 179-185 |
| Physical Description: | 190 Seiten, 8 ungezählte Seiten Bildtafeln Illustrationen |
| ISBN: | 9788382290486 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047253158 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220331 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210423s2020 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788382290486 |9 978-83-8229-048-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1237803645 | ||
| 035 | |a (DE-599)HEB47592228X | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-Re13 |a DE-12 | ||
| 084 | |a HIST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Micygała, Natalia |e Verfasser |0 (DE-588)1232356581 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku |c Natalia Micygała |
| 246 | 1 | 3 | |a British press and Poland on the eve of and during the September Campaign of 1939 |
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu |c 2020 | |
| 300 | |a 190 Seiten, 8 ungezählte Seiten Bildtafeln |b Illustrationen | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Monografie / Instytut Pamięci Narodowej |v Tom 156 | |
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 179-185 | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: British press and Poland on the eve of and during the September Campaign of 1939 | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1939 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Polenfeldzug |g 1939 |0 (DE-588)4175002-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Presse |0 (DE-588)4047150-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Großbritannien |0 (DE-588)4022153-2 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Geschichte 1939 |A z |
| 689 | 0 | 1 | |a Presse |0 (DE-588)4047150-0 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Polenfeldzug |g 1939 |0 (DE-588)4175002-0 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Großbritannien |0 (DE-588)4022153-2 |D g |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 810 | 2 | |a Instytut Pamięci Narodowej |t Monografie |v Tom 156 |w (DE-604)BV017143574 |9 156 | |
| 856 | 4 | 2 | |m V:DE-603;B:DE-Mb50 |q application/pdf |u http://scans.hebis.de/HEBCGI/show.pl?47592228_toc.pdf |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m HEBIS Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20210629 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032657213 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 09043 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 070.9 |e 22/bsb |f 09043 |g 41 |
Record in the Search Index
| _version_ | 1804182397703421952 |
|---|---|
| adam_text | INSTYTUTPAMI Ę CINARODOWEJ
KOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU
NATALIAMICYGA Ł A
PRASA BRYTYJSKA A POLSKA
W PRZEDEDNIU I W TRAKCIE
KAMPANII WRZEŚNIOWEJ
1939 ROKU
P VĄł V
Y ^S
y /
WARSZAWA 2020
SPIS TREŚCI
Wstęp 9
Rozdział I Prasa brytyjska do wybuchu II wojny światowej 15
1 Historia prasy brytyjskiej do momentu ukształtowania się
prasy masowej 15
2 Magnaci prasowi i redaktorzy 18
3 Charakterystyka poszczególnych dzienników 23
3 1 „Daily Express 24
3 2 „Daily Herald 25
3 3 „The Manchester Guardian 27
3 4 „The Times 28
3 5 „Daily Telegraph 29
3 6 „Daily Worker 30
4 Koncepcja „czwartej władzy w teorii 31
5 Prasa zależna czy niezależna? 33
6 Dziennikarstwo czasów wojny 40
Rozdział II Wielka Brytania i prasa brytyjska wobec Polski
w okresie międzywojennym 43
1 Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski i Europy Srodkowo-
-Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym 43
1 1 Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w polityce
brytyjskiej w latach dwudziestych XX wieku 43
1 2 Wokół konferencji paryskiej 47
1 3 Relacje polsko-brytyjskie i niemiecko-brytyjskie
do 1933 roku 50
1 4 Relacje brytyjsko-niemieckie po 1933 roku 53
1 5 Wielka Brytania a Polska w latach trzydziestych 55
2 Stosunek prasy brytyjskiej do Polski 58
2 1 Pozyskiwanie informacji przez prasę brytyjską 62
2 2 Poszczególne tytuły Charakterystyka stosunku do spraw
polskich 65
221 „The Times 65
222 „Manchester Guardian 67
223 „Daily Telegraph 70
224 „Daily Mail i „Daily Express 71
225 „Daily Herald 74
226 Pozostałe gazety 75
2 3 Ogólne tendencje widoczne w prasie do września
1938 roku 75
2 4 Prasa od września 1938 do czerwca 1939 roku 78
Rozdział III Polska w ostatnich dniach pokoju w prasie
brytyjskiej 82
1 Geneza konfliktu polsko-niemieckiego 83
2 Incydenty graniczne 87
3 Mniejszość niemiecka 88
4 Obraz Niemiec w sierpniu 1939 roku 94
5 Wielka Brytania wobec konfliktu polsko-niemieckiego 96
6 Obraz Francji w sierpniu 1939 roku 101
7 Sytuacja militarna w Polsce w sierpniu 1939 roku 103
8 „Front pokojowy, podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow
i jego konsekwencje 108
9 Sojusz polsko-brytyjski 116
10 Rozmowy „pokojowe 117
Rozdział IV Wojna obronna Polski 1939 roku 125
1 Wybuch wojny 125
2 Przystąpienie Wielkiej Brytanii do wojny 130
3 Działania wojenne na froncie zachodnim 134
4 Brytyjska debata publiczna w obliczu wojny 141
5 Działania wojenne na froncie polskim 143
6 Obrona Warszawy 149
7 Bombardowanie ludności cywilnej 152
8 Mniejszość niemiecka 157
9 Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski 158
10 Władze Rzeczypospolitej 165
11 Działania wojenne po 17 września 1939 roku 166
12 Polemika prasowa ambasadora RP w Londynie Edwarda
Raczyńskiego 169
13 Taktyka wojenna 170
Zakończenie 173
Summary 175
Wykaz skrótów 178
Bibliografia 179
Indeks osób 186
SPIS TREŚCI Wstęp ......................................................................................... 9 Rozdział I. Prasa brytyjska do wybuchu II wojny światowej. . 1. Historia prasy brytyjskiej do momentu ukształtowania się prasy masowej......................................................................... 2. Magnaci prasowi i redaktorzy................................................. 3. Charakterystyka poszczególnych dzienników...................... 3.1. „Daily Express”............................................................... 3.2. „Daily Herald”................................................................. 3.3. „The Manchester Guardian”........................................... 3.4. „The Times” ................................................................... 3.5. „Daily Telegraph”........................................................... 3.6. „Daily Worker”............................................................... 4. Koncepcja „czwartej władzy” w teorii................................... 5. Prasa zależna czy niezależna?................................................. 6. Dziennikarstwo czasów wojny............................................... 15 Rozdział II. Wielka Brytania i prasa brytyjska wobec Polski w okresie międzywojennym........................................................ 1. Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym.............. 1.1. Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w polityce brytyjskiej w latach dwudziestych XXwieku................. 1.2. Wokół konferencji
paryskiej........................................... 1.3. Relacje polsko-brytyjskie i niemiecko-brytyjskie do 1933 roku................................................................... 15 18 23 24 25 27 28 29 30 31 33 40 43 43 43 47 50 5
1.4. Relacje brytyjsko-niemieckie po 1933 roku.................. 1.5. Wielka Brytania a Polska w latach trzydziestych.......... 2. Stosunek prasy brytyjskiej do Polski..................................... 2.1. Pozyskiwanie informacji przez prasę brytyjską............ 2.2. Poszczególne tytuły. Charakterystyka stosunku do spraw polskich........................................................................... 2.2.1. „The Times”.......................................................... 2.2.2. „Manchester Guardian”........................................ 2.2.3. „Daily Telegraph”................................................ 2.2.4. „Daily Mail” i „Daily Express”............................ 2.2.5. „Daily Herald”...................................................... 2.2.6. Pozostałe gazety .................................................. 2.3. Ogólne tendencje widoczne w prasie do września 1938 roku ...................................................................... 2.4. Prasa od września 1938 do czerwca 1939 roku ............ Rozdział III. Polska w ostatnich dniach pokoju w prasie brytyjskiej ................................................................................... 1. Geneza konfliktu polsko-niemieckiego.................................. 2. Incydenty graniczne.............................................................. 3. Mniejszość niemiecka .......................................................... 4. Obraz Niemiec w sierpniu 1939 roku.................................... 5. Wielka Brytania wobec konfliktu polsko-niemieckiego........ 6. Obraz Francji w
sierpniu 1939 roku...................................... 7. Sytuacja militarna w Polsce w sierpniu 1939 roku .............. 8. „Front pokojowy”, podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow i jego konsekwencje.............................................................. 9. Sojusz polsko-brytyjski.......................................................... 10. Rozmowy „pokojowe”........................................................... Rozdział IV. Wojna obronna Polski 1939 roku ...................... 1. Wybuch wojny....................................................................... 2. Przystąpienie Wielkiej Brytanii do wojny............................ 3. Działania wojenne na froncie zachodnim.............................. 4. Brytyjska debata publiczna w obliczu wojny........................ 6 53 55 58 62 65 65 67 70 71 74 75 75 78 82 83 87 88 94 96 101 103 108 116 117 125 125 130 134 141
5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Działania wojenne na froncie polskim................................... Obrona Warszawy................................................................... Bombardowanie ludności cywilnej......................................... Mniejszość niemiecka............................................................. Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski ............................... Władze Rzeczypospolitej....................................................... Działania wojenne po 17 września 1939 roku...................... Polemika prasowa ambasadora RP w Londynie Edwarda Raczyńskiego......................................................................... 13. Taktyka wojenna..................................................................... 143 149 152 157 158 165 166 Zakończenie................................................................................. 173 Summary..................................................................................... 175 Wykaz skrótów ........................................................................... 178 Bibliografia................................................................................... 179 Indeks osób................................................................................... 186 169 170
SUMMARY British Press and Poland on the Eve of and During the September Campaign of 1939 The issue of the attitude of the British press towards Poland in August, September and early October 1939 is a huge research problem difficult to folly describe. During this period, the word “Poland” appeared many times in the British press every day. The increased interest in the country on the Vistula River in the Isles took place in the late spring of 1939. Before that time it was mentioned relatively rarely. In hotter periods, such as the signing of the Ribbentrop-Molotov Pact, the beginning of World War II or the entry of the Red Army into the territory of the Republic of Poland, Poland did not leave headlines. Before the start of the war, most of the information about Poland, can be found in “The Times”. After the top-down restrictions on the size of printed newspapers, the daily remained the only publication with a volume of 12 pages a day. The mass press which devoted little space to foreign affairs in the interwar period, wrote about military operations or the peace talks that preceded them during the conflict. This seems natural, because this topic, especially after September 3, was inseparable from the life of the British. The least amount of information about Poland was seen in the “The Manchester Guardian” and the “The Observer”. They focused primarily on the problem of bombing Polish cities. As the newspapers were eager to deal with the treatment of national minorities and society in general in previous years, this issue is beyond doubt. 175
It would seem that due to the huge diversity of the press, divided into mass and elite, and dependent on such factors as, for example, owners’ interference in political line, the views of the editors, adhering (though not always) to a specific political line or approaches to Polish affairs will also be diverse. Meanwhile, virtually all the publications on the eve of and during the September campaign wrote similar things. “The Daily Mail”, owned by Lord Rothermere in August and September 1939, known for his strong pro-German views, was an exception. It is difficult to find any flattering words for Hitler’s policy in it. The communist “Daily Worker” was the obvious second example. It adopted views imposed from the outside, and due to the contradiction of Polish and Soviet interests, it criticized the policy of the authorities of the Second Polish Republic. Most of the press articles in Great Britain were of a reporting nature and it is difficult to draw any broader conclusions about the approach to the Polish-German conflict. This was often because they were based primarily on quotes from British politicians or releases issued during the September campaign by all parties to the conflict. By their nature, they must have relied on such sources since there were no other sources. Overall, the British press was sympathetic to the Albion’s new ally, by whose side justice would stand. It undermined the credibility of the information on the ill-treatment of the German minority in Poland and blamed the Third Reich for all border incidents. It also expressed the best opinion on the
preparation of the Second Polish Republic for the war, and later - its chances in the war campaign. It rated (with a few ex ceptions) the combat value of the Polish Army very highly. Despite the rapid progress of the German troops in the first days of the September campaign, it saw the best prospects for Poland’s defense and continued to provide unverified information, e.g. on the bombing of Berlin by the Polish air force. However, it should be remembered that the capabilities of the German armored forces were not known at the time. In fact, it was only after September 17 that serious writing began about the defeat of the Second Polish Republic. One of the most important tasks of Fleet Street during the period in question was to maintain a high level of morale in society. Hence the conviction that the British, French and Poles were determined to oppose aggression. The public mood was certainly influenced by the fact that until 176
the very end people did not believe in the possibility of a war. Even the “Daily Express” apologized for that hasty position in the first days of the war. When the entry of the Wehrmacht into Poland was the BBC’s head line of the day on September 1, the press continued to write about further peace proposals. The effects of the publications were rather satisfactory since Chamberlain thanked the press in one of his parliamentary speeches. Larger discrepancies in the British press were recorded only with regard to two matters: actions on the Western Front and the Red Army entering the territory of the Second Polish Republic. As for the first point, most newspapers did not even try to undermine the tactics adopted by the French command, and they were characterized by a desire to force Germany to surrender by leading to economic exhaustion, not military defeat. Most questions and doubts in this respect were raised in the “Daily Herald”, although it cannot be said that Great Britain and France were criticized there. Even the anti-government “Daily Worker” remained silent on this issue. Editors were very eager to make comparisons to previous armed conflicts. It seemed natural as it better illustrated the war issues for the average British. The Polish campaign was most often compared to the Great War and the civil war in Spain, still remembered by readers. The communist “Daily Worker” was the only newspaper that radically broke from the pattern presented above. It provided information corre lated with Moscow’s political line. However, it cannot be stated that it was generally
negative about Poland. It criticized the policy of the Polish government only in the context of the refusal to consent to the entry of Soviet troops into Poland in the event of an attack by the Third Reich, after September 17, when the disintegration of the Republic of Poland was discussed, the central authorities of which had left the country, and against the mistreatment of the Ukrainian and Belarusian minorities “liberated” by The Red Army. To sum up, the attitude of the British press towards Poland and the European conflict was above all in line with British interests and politics. The most influential branch of the fourth power was thus successfully drawn into the strategy of the United Kingdom of Great Britain striving to emerge from the conflict as a winner. 177
BIBLIOGRAFIA ŹRÓDŁA Źródła archiwalne Archiwum Akt Nowych w Warszawie Ministerstwo Spraw Zagranicznych 7763, 7764, 7788, 7794, 7807, 7809, 7934, 8049 Ambasada RP w Londynie 696, 729, 927, 941, 946, 962, 969, 979 Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie Ambasada RP w Londynie, 1919-1945 A. 10.2/21, A. 12.317/2, A. 12.327/2, A. 12.327/3, A12.327/4, A12.327/5 Prasa „Daily Express” 1939 „Daily Herald” 1939 „Daily Mail” 1939 „Daily Telegraph” 1939 „Daily Worker” 1939 „The Manchester Guardian” 1939 „The New Statesman and Nation” 1939 „The Observer” 1939 „The Scotsman” 1939 „The Spectator” 1939 „The Times” 1939 179
Źródła drukowane Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1987. Beck J., Wspomnienia o polskiej polityce zagranicznej 1926-1939, Warszawa-Kraków 2015. Churchill W., Second World War, t. 1 : The Gathering Storm, Norwalk 1989. Henderson N., Nieudana misja. Berlin 1937-1939, Warszawa 1970. Lloyd George D., Prawda o traktacie wersalskim, t. 1, Warszawa 1939. Majski I., Wspomnienia ambasadora radzieckiego, t. 3: Wojna 1939-1943, War szawa 1970. Official Document Concerning Polish-German and Polish-Soviet Relation 19331939, New York 1940. Poland in the British Parliament 1939-1945, t. 1 : British Guarantees to Poland to the Atlantic Charter (March 1939 - August 1941), red. W. Jędrzejewicz, New York 1946. Polskie dokumenty dyplomatyczne 1939, oprać. S. Żerko, Warszawa 2005. Polskie dokumenty dyplomatyczne 1939, oprać. W. Rojek, Warszawa 2007. Raczyński E., The Polish-British Alliance. Its Origin and Meaning, London 1947. Raczyński E., W sojuszniczym Londynie. Dziennik ambasadora Edwarda Ra czyńskiego 1939-1945, London 1974. Shirer W., Dziennik berliński. Zapiski korespondenta zagranicznego, 1934-1941, tłum. J. Szkudliński, Warszawa 2007. Swaffer H., Power of the Press, London 1936. “The Times ” and Appeasement. The Journals of A.L. Kennedy, 1932-1939, red. G. Martel, Cambridge 2000. OPRACOWANIA A Journalism Reader, red. M. Bromley, T. O’Malley, London 1997. Agresja sowiecka na Polskę w świetle dokumentów. 17 września 1939,1.1 : Geneza i skutki agresji, red. E. Kozłowski, Warszawa 1994. AllenR., Voice ofBritain, the Inside Story ofthe “Daily Express , Cambridge ] 983. Bartlett C J.,
British Foreign Policy in the Twentieth Century, London 1989. Batowski H., Agonia pokoju i początek wojny, Poznań 1969. Batowski H., Zdrada monachijska, Poznań 1973. Bell P.M.H., British Government Views on the Importance of Public Opinion during the Second World War, „Mélanges de l’École française de Rome. Italie et Méditerranée” 1996, t. 108, nr 1. 180
Bell P.M.H., Przyczyny wybuchu II wojny światowej w Europie, Warszawa 2007. Berska B., Kłopotliwy sojusznik. Wpływ dyplomacji brytyjskiej na stosunki polskosowieckie w latach 1939-1943, Kraków 2005. BethellN., The War Hitler Won, London 1972. Boyce G., Curran J., Newspaper History from the Seventeenth Century to the Present, London 1978. Brzeziński A.M., Zagadnienie bezpieczeństwa zbiorowego w stosunkach mię dzynarodowych (1919-1939), „Przegląd Nauk Historycznych” 2002, R. 1, nr 2. Bydgoszcz 3-4 września 1939. Studia i dokumenty, red. T. Chinciński, P. Machcewicz, Warszawa 2008. Calder A., The People’s War, New York 1969. Cesarz M., Od „ Większej Brytanii” do Zjednoczonej Europy. Faszystowska doktryna Oswalda Mosleya, Wrocław 2006. Chrobaczyński J., Dwie klęski. Wrześniowy syndrom 1939 i klęska Francji 1940 w postawach, zachowaniach i nastrojach społeczeństwa polskiego. Próba retrospekcji i komparatystyki. Kontrowersje i dylematy, Kraków 2015. Ciechanowski L, Wielka Brytania i Polska od Wersalu do Jałty, Pułtusk 2008. Cienciała A., Poland and Western Powers 1938-1939. A Study in the Independ ence ofEastern and Western Europe, Toronto 1968. Cienciała A., Polska w polityce brytyjskiej ifrancuskiej w 1939 roku. Wola walki czy próba uniknięcia wojny, „Zeszyty Historyczne” 1985, z. 75. Cienciała A., Wielka Brytania gotowa była bić się za polski Gdańsk?, „Zeszyty Historyczne” 1978, z. 44. Cross C., The Fall ofthe British Empire 1918—1968, London 1968. Dimbleby J., Wojna o Atlantyk. Jak alianci wygrali II wojnę światową, Kraków 2017. Functions ofNewspapers in Society, red. S.
Martin, D. Copeland, London 2003. Gilbert M., Gott R., Dżentelmeni Monachium, Warszawa 1967. Gmurczyk-Wrońska M., Polska - niepotrzebny sojusznik Francji?, Warszawa 2003. Griffiths D., A Century ofJournalism, 1900-2000, Oxford 2012. Griffiths D., Fleet Street. Five Hundred Years of the Press, London 2006. Hampton M., Visions of the Press in Britain, 1850-1950, Urbana 2005. Harasimowicz A., Dyplomacja brytyjska wobec zagadnienia rozbrojenia 19211937, Łódź 1980. 181
Hauser R, Mniejszość niemiecka na Pomorzu w okresie międzywojennym, Po znań 1998. Hudson M., Stanier J., War and the Media. A Random Searchlight, Sutton 1997. Hulas M., Goście czy intruzi. Rządpolski na uchodźstwie 1939-1943, Warszawa 1996. Jackiewicz H., Brytyjskie gwarancje dla Polski w 1939 roku, Olsztyn 1980. Jasiewicz K., Losy ziemiaństwapolskiego na terenie tzw. Zachodniej Białorusi (1939-1941). Charakterystyka głównych tendencji [w:] Studia z dziejów okupacji sowieckiej (1939-1941), red. T. Strzembosz, Warszawa 1997. Jastrzębski W, Mniejszość niemiecka w Polsce we wrześniu 1939 r., Toruń 2010. Jeziorny D., Dyplomacja brytyjska wobec koncepcji paktu wschodniego (19331935). Analizy, projekty, działania, Łódź 2011. Kaczmarek R., Górny Śląskpodczas II wojny. Między utopią niemieckiej wspól noty narodowej a rzeczywistością. Okupacja na terenach wcielonych do Trzeciej Rzeszy, Katowice 2006. Kalendarium obrony Warszawy we wrześniu 1939 r, oprać. K. Morawski, War szawa 2009. Kamiński M., Zacharias M.J., Polityka zagraniczna IIRzeczpospolitej 1918—1939, Warszawa 1987. Kampania polska 1939. Polityka - społeczeństwo - kultura, t. 1 : Strategia, red. M.P. Deszczyński, T. Pawłowski, Warszawa 2014; t. 2: Polityka i społeczeń stwo. Imponderabilia, pamięć, kultura, red. M.P. Deszczyński, T. Pawłowski, Warszawa 2014. Kania K., Działalność dyplomatyczna Edwarda Bernarda Raczyńskiego (wrzesień 1938 - wrzesień 1939) [w:] Poznaj Raczyńskich. Wydawnictwo pokonferencyjne. Konferencja popularnonaukowa towarzysząca IV Weekendowi z Hi storią na Trakcie Królewsko-Cesarskim pod hasłem
„Poznaj Raczyńskich ” 25 września 2009 r. Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu, Poznań 2010. Kania K., Edward Bernard Raczyński 1891-1993. Dyplomata i polityk, War szawa 2014. Kania K., Wielka Brytania 1938-1939 w świetle polskich źródeł dyplomatycz nych, Toruń 2007. Karski J., Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty, Lublin 1998. Kastory A., Sprawy polskie w moskiewskich rozmowach wojskowych z sierpnia 1939 roku, „Studia Historyczne” 1990, z. 2. 182
Kastory A., Winston Spencer Churchill, Wrocław 2004. Kershaw L, Mit Hitlera. Wizerunek a rzeczywistość w III Rzeszy, tłum. J. Lang, Zakrzewo 2009. Kirkien L, Russia, Poland and the Curzon Line, Edynburg 1945. Kisielewski T., Między Scyllą a Charybdą - sytuacja Polski w przededniu II woj ny światowej [w:] Wybór pism historycznych i politycznych z lat 1967-2003 z komentarzami, Bydgoszcz 2003. Kitchen M., Historia Europy 1919-1939, Wrocław 2006. Komat M., Dyplomacja polska wobec zbliżenia niemiecko-sowieckiego w roku 1939 w świetle nie publikowanych dokumentów, „Zeszyty Historyczne” 2001 (Paryż), nr 138. Komat M., Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Molotow, Warszawa 2002. Rrasuski J., Polska - Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Poznań 2003. Kraszewski P., Polityka Wielkiej Brytanii wobec Niemiec w latach 1918-1925, Poznań 1982. Król E.C., Polska i Polacy w propagandzie narodowego socjalizmu w Niemczech 1919-1945, Warszawa 1975. Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, red. M. Na rinski, S. Dębski, Warszawa 2009. Kuta H., Meissner L., Prasa za granicą. Sylwetki 147 wybranych dzienników i czasopism z 39 krajów oraz krótkie charakterystyki 14 agencji prasowych, Kraków 1972. Łossowski P., Kształtowane się państwa polskiego i walka o granice (listopad 1918 - czerwiec 1921) [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 4: 1918-1939, red. P. Łossowski, Warszawa 1995. Łukasik-Duszyńska M., Brytyjskie poselstwo donosi..., Warszawa 2008. Łukomski G., Problem „ korytarza ” w stosunkach polsko-niemieckich i na arenie międzynarodowej
1919-1939. Studium polityczne, Warszawa 2000. Matelski D., Mniejszość niemiecka w II Rzeczypospolitej, Poznań 2002. Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa 1999. McDonald I., The History of “The Times ”, t. 5: Struggles in War and Peace, 1939-1966, London 1984. Michowicz W., Problemy mniejszości narodowych [w:] Polska odrodzona 19181939. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. J. Tomicki, Warszawa 1988. 183
Newman S., Gwarancje brytyjskie dla Polski, Warszawa 1981. Nicolson H., Diplomacy, London 1963. Nowak A., Pierwsza zdrada zachodu. 1920 - zapomniany appeasement, Kraków 2015. Nowak-Kiełbikowa M., Działalność Brytyjskiej Misji Wojskowej w Polsce od 3 do 18 września 1939 r. [w:] Polska w Europie i świecie w XX stuleciu, red. H. Parafianowicz, Białystok 2001. Nowak-Kiełbikowa M., Polska — Wielka Brytania w latach 1918-1923. Kształ towanie się stosunków politycznych, Warszawa 1975. Nurek M., Polska w polityce Wielkiej Brytanii w latach 1936-1941, Warszawa 1983. Paczkowski A., Czwarta władza: prasa dawniej i dziś, Warszawa 1973. Padfield R, War Beneath the Sea. Submarine Conflict during World War II, New York 1996. Parliament and the Press, 1689-c. 1939, red. K. Schweizer, Edinburgh 2006. Piszczkowski T., Anglia a Polska 1914—1939 w świetle dokumentów brytyjskich, Londyn 1975. Poliakoff V., The “Polish Corridor”: the Facts, London 1934. Poliakoff V., Eagles Black and White. The Fightfor the Sea, London 1929. Prażmowska A., Britain, Poland and the Eastern Front 1939, Cambridge 1987. Prażmowska A., Eastern Europe and the Origins of The Second World War, London 2000. Pudłocki T., Ambasadorzy idei. Wkład intelektualistów w promowanie pozytywne go wizerunku Polski w Wielkiej Brytanii w latach 1918-1939, Kraków 2015. Raina P., Stosunkipolsko-niemieckie, 1937-1939. Prawdziwy charakterpolityki zagranicznej Józefa Becka, Londyn 1975. Richards H., The Bloody Circus. The “Daily Herald” and the Left, London 1997. Silberstein-Loeb L, The international distribution ofnews: the Associated
Press, Press Association, and Reuters, 1848-1947, New York 2014. Simpson J., Unreliable Sources. How the 20th Century Was Reported, London 2010. Słomkowska A., Krótki zarys historii prasy brytyjskiej, Warszawa 1978. Sobczak L, Propaganda zagraniczna Niemiec Weimarskich wobec Polski, Po znań 1973. Szczepanik K., Dyplomacja Polski 1918-2000. Struktury organizacyjne, War szawa 2000. 184
Taylor A.J.P., The Origins of the Second World War, Oxford 1961. Thompson J., British political culture and the idea of “public opinion”, 1867— 1914, Cambridge 2003. W obliczu wojny. Z prasy polskiej 1939 roku, wybór i oprać. red. miesięcznika „Znak”, Kraków 1984. Walker M., Powers of the Press. Twelve of the World’s Influential Newspapers, London 1984. Warszawa we wrześniu 1939 roku. Obrona i życie codzienne, red. C. Grzelak, Warszawa 2004. Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprać. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998. Williams K., ReadAll about It! A History ofthe British Newspaper, London 2009. Williamson D.G., Zdradzona Polska. Napaść Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę w 1939 roku, Poznań 2010. Woods O., Bishop J., The Story of The Times ”, London 1983. Z dziejów polityki i dyplomacji. Studia poświęcone pamięci Edwarda hr. Raczyń skiego Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie, red. Z. Wójcik i in., Warszawa 1994. Zacharias M.J., Polityka Wielkiej Brytanii w przededniu drugiej wojny światowej [w:] Droga ku wojnie. Polityka europejska i amerykańska w przededniu II wojny światowej, red. E. Rogalski, Bydgoszcz 1999. Zgómiak M., Europa w przededniu wojny. Sytuacja militarna w latach 19381939, Kraków 1993. Żerko S., Niemiecka polityka zagraniczna 1933—1939, Poznań 2005. Żerko S., Stosunki polsko-niemieckie 1938-1939, Poznań 1998. Żerko S., Wymarzone przymierze Hitlera. Wielka Brytania w narodowosocjalistycznych koncepcjach i w polityce III Rzeszy do 1939 r.,
Poznań 1995. Żochowski S., Brytyjska polityka wobec Polski 1916-1948, Lublin 1994. Żurawski vel Grajewski R.P., Brytyjsko-czechosłowackie stosunki dyplomatyczne, październik 1938 — maj 1945, Warszawa 2008.
INDEKS OSOB Aitken Max (lord Beaverbrook) 19, 22, 24, 25, 34—37, 39, 72, 73, 79, 81, 124 Aleksander I Romanow 113 Allen Robert 17,18,20,25,26,40,42 Anderson J. 41 Angeli Norman 33 Asquith Herbert 19 Astor John Jacob 28, 34 Attlee Clement 99, 129 „Augur” zob. Poliakoff Vladimir Baerlein Henry 106 Baldwin Stanley 19, 51 Balfour Arthur James 49 Barker 62, 64, 65 Barkley William 99 Barrington-Ward Robert 29, 38 Bartlett Christopher J. 45, 58, 109 Batowski Henryk 54, 98, 118 Bauer-Czamomski Franciszek 60, 68 Baumgart Marek 53,81 Beaverbrook, lord zob. Aitken Max Beck Józef 54, 57, 80, 107, 109, 111, 116, 118, 120, 153, 165, 166 Bell Philip M.H. 20, 40, 46, 54 186 Benesz Edward 104 Berry Gomer (lord Kemsley) 21,30 Berry William Ewart (lord Camrose) 21,30,71 Berska Barbara 109 Bethell Nicholas 134,144,153 Bębnik Grzegorz 158 Bishop James 23, 29 Blumenfeld Ralph David 24 Boyce George 17,21,25,26,30,32, 36,42 Bracken Brendan 40 Bromley Michael 28 Brzeziński Andrzej Maciej 46 Burckhardt Carl 86, 117 Burke Edmund 32 Butler Rab 154 Calder Angus 101 Camrose, lord zob. Berry William Ewart CangJoel 63,69,72 Carlyle Thomas 32 Carton de Wiart Adrian 108 Casey William 39 Cesarz Maciej 20
Chamberlain Arthur Neville 10, 35-39, 42, 55-58, 79, 96-100, 108,112, 114,120, 124, 126, 128-130, 132, 134, 135, 141, 142, 157,161, 165, 177 Charleston, dziennikarka 64 Chatfield Emie 141 Chinciński Tomasz 90, 91, 93, 158 Christiansen Arthur 22, 25, 36, 80 Chrobaczyński Jacek 105 Churchill Winston 16,20,37,40, 128, 129,131,136 Ciechanowski Jan 45, 49-51, 53, 57, 58 Cienciała Anna 50, 55-57, 109, 120 Citino Robert M. 144,149,171,172 Cooper Duff 40 Copeland David 23 Cox Geoffrey 102, 103, 134 Craig, dziennikarka 64 Cranfield Arthur 71 Crawford Douglas 71 Cross Colin 133 Cudlipp Percy 37 Curran James 17,21,25,26,30,32, 36,42 Curzon George 45, 51 Czuma Walerian 150 Daladier Édouard 101, 103, 135,141 Danziel Davidson 34 Daszyński Ignacy 74 Davion Isabelle 103 Dawson Geoffrey 22, 23, 29, 38, 79 Delmer Sefton 88, 105, 107, 155 Deszczyński Marek Piotr 10 Dębski Sławomir 100 Dimbleby Jonathan 135, 136 Downs Kenneth 139 Drymmer Wiktor Tornir 62, 64 Eastermann Alexander Lewey 74 Eden Anthony 38, 73, 80, 128, 129 Elias Julius (lord Southwood) 36 Elliot George 145 Ewer William Norman 111,115, 116, 122, 162 Fish Walter George 71 Forster Albert 86, 90 Friszke Andrzej 48 Fryderyk II Wielki 168 Gallacher William 99, 130 Gamelin Maurice 141 Garvin James L. 95, 121, 126, 160 Gerothwohl Maurice 70 Gilbert Martin 109 Gmurczyk-Wrońska Małgorzata 101, 103,111 Goebbels Joseph 41,95,104,136,138 Goodman E.L. 71 Goring Hermann 167 Gott Richard 109 Grabowski Zbigniew 71 Grabski Władysław 44 Graves Philip 66 Greenwood Arthur 99, 128, 129, 142, 144 Griffiths Dennis 16,19,21,22,24,28, 30,31,39, 40
Grzelak Czesław 151 187
Halifax, lord zob. Wood Edward Frederick Lindley Hampton Mark 19, 22, 24, 25, 27 Harasimowicz Andrzej 55 Harmsworth Alfred (lord Northcliffe) 16, 18-20, 28, 34, 35 Harmsworth Harold (lord Rothermere) 19-21,34,36,39, 124 Hauser Przemysław 89, 90 Henderson Nevile 118-122 Henlein Konrad 89, 90 Hertzog James 133 Hickey William 131 Hitler Adolf 20, 21, 29, 37, 39, 53, 54, 58, 68, 73, 76, 83, 87, 89, 90, 95,96, 99-101, 105, 107, 109, 112, 113, 115-121, 123-127, 130, 140, 142, 152, 155-157, 159-163, 166-170 Hollingworth Claire 40 Holmes Walter 73, 89, 99, 112, 119, 123, 130, 147, 159, 171 Holt Paul 138 Hudson Miles 40,41 Hudson Robert 130 Hulas Magdalena 174 Jackiewicz Henryk 56-58 Jackson Frederick H. 34 Jasiewicz Krzysztof 164 Jastrzębski Włodzimierz 90-92 Jeziorny Dariusz 44-49, 52, 53 Jędrzejewicz Wacław 11 JockheckLars 141 188 Kaczmarek Ryszard 90 Kalettowie 93 Kamiński Marek 43,48 Kania Krzysztof 10, 52, 56, 57, 67, 68, 73,79, 116, 142,146, 170 Kapitonowa Natalij a 108 Karski Jan 87, 118,122, 123, 128, 135, 153 Kastory Andrzej 109, 128 Katarzyna II Wielka 168 Kemsley, lord zob. Berry Gomer Kennard Howard 57 Kennedy Aubrey L. 38, 66 Kershaw łan 96 Keynes John Maynard 52 Kędzierski Jerzy 54 King William Mackenzie 133 Kirkien Leszek 50 Kisielewski Tadeusz 114 Kissinger Henry 54 Kitchen Martin 44 Kleczkowski Bartłomiej 72 Komat Marek 54, 56, 57, 114 Kozłowski Eugeniusz 161 Krasuski Jerzy 47, 51, 52, 89 Kraszewski Piotr 47^-9, 52 Król Eugeniusz Cezary 86, 93, 107 Kruszyński Janusz 60, 63, 64, 67 Kuta Henryk 27, 28, 30 Lang Jacek 96 Law Andrew Bonar 51 Lehnstaedt Stephan 96 Lenard
Stanisław Bogusław 80 Lenin Włodzimierz 173
Leopold III Koburg 121 Leśniewski Michał 132,133 Lipski Józef 122 Lloyd George David 19,34,45,48, 50-52, 84, 85, 169,170 Low David 37 Lutosławski Wincenty 106 Łossowski Piotr 44, 50, 52 Łukasik-Duszyńska Monika 43,51 Łukomski Grzegorz 47, 81, 85, 145 Macaulay Thomas 32 MacDonald Dalton 61 Machcewicz Paweł 158 Macmillan Hugh 40, 41 Majski Iwan 129 Marchant Hilde 131 Martel Gordon 11 Martin Shannon 23 Matelski Dariusz 88, 90-92 McDonald Iverach 28, 29, 38 Meissner Lucjan 27, 28, 30 Menzies Robert 133 Michowicz Waldemar 91 Modrzejewska-Leśniewska Joanna 132, 133 Moltke Hans Adolf von 104 Mołotow Wiaczesław 111, 161, 162 Mosley Oswald 20, 21 Mościcki Ignacy 118, 165, 166 Motyka Grzegorz 163 Morawski Karol 151 Mussolini Benito 87,118,121 Napoleon Bonaparte 149 Narinski Michaił 100 Nelson Horatio 16 Newman Simon 46, 55, 58 Nicolson Harold 132 Northcliffe, lord zob. Harmsworth Alfred Nowak Andrzej 45 Nowak-Kiełbikowa Maria 44, 47, 48,51, 108, 142 Nowiński Mieczysław 72 Nurek Mieczysław 54, 116, 117, 146 O’Malley Tom 28 Owen Frank 37, 73 Pacelli Eugenio zob. Pius XII Paczkowski Andrzej 13, 15, 16, 18, 32 Paderewski Ignacy Jan 58 Padfield Peter 135 Papen Franz von 68 Parafianowicz Halina 108 Pawłowski Tymoteusz 10 Pearson Arthur 24 Peterson Arthur 16 Piłsudski Józef 56, 64, 71, 72, 76, 83, 163 Piszczkowski Tadeusz 45, 47, 48, 51,56, 57, 106 Pius XII (właśc. Eugenio Pacelli) 121 Poliakoff Vladimir („Augur”) 66 Pollit Harry 167 189
Prażmowska Anita 11, 49, 57, 109 Pudłocki Tomasz 60, 76, 84 Pulvermacher Oskar 70 Rabant Tomasz 84, 90, 91 Raczyński Edward 44, 50, 55-57, 69, 70, 71, 73, 76, 78-80, 100, 116, 130, 131, 156, 162, 169, 170 Raina Peter 96, 120 Redfem Gilbert 63, 65-67, 70 Reeve Henry 33 Reith John 40 Ribbentrop Joachim von 83, 111, 120, 122, 168 Richards Huw 17,23,26,36 Riddell George 36 Rogalski Eugeniusz 53 Rojek Wojciech 153,166 Roosevelt Franklin Delano 118, 119, 121, 155 Rothermere, lord zob. Harmsworth Harold RueckerEmil 68 RukkasAndriy 160, 162, 168 Rumbold Horace 51 Rust William 31 Rydz-Śmigły Edward 106, 109, 165, 166 Rzewuski Feliks 72 Salter Cedric 82,104 Schleicher Kurt von 68 Schweizer Karl 11 Scott Charles Prestwich 22, 27, 28, 34, 68, 69 190 Shebbeare William 127 Shirer William 104 Silberstein-Loeb Jonathan 62 Simpson John 11,21,37,38 Sinclair Archibald 129 Skirmunt Konstanty 51,60-64,66, 68,71,75,81 Składkowski Felicjan Sławoj 105 Słomkowska Alina 15, 16, 18, 19, 21,24, 26-28, 30,31 Smuts Jan 133 Sobańska-Bondaruk Melania 80 Sobczak Janusz 59 Southwood, lord zob. Elias Julius Stalin Józef 112, 113, 115, 116, 159, 160, 162, 163, 167-169, 173 Stanier John 40, 41 Starzyński Stefan 150-152 Stead William T. 32 Strachey John St Loe 34 Strzembosz Tomasz 164 Swaffer Hannen 26, 27, 35, 82, 104, 105, 109, 130, 150, 151 Szapiro Jerzy 27, 74, 156 Szczepanik Krzysztof 59 Szkudliński Jan 104 Śleszyński Wojciech 163 Taylor A. J.P. 109 Tebinka Jacek 100, 108, 109, 111, 130 Thompson Cecil Vincent Raymond Thompson James 39 Timoszenko Siemion 173
Tomaszewski Jan 60, 61, 63, 64, 67, 69, 70, 80 Tomicki Jan 91 Usbome Thomas 41 Valera Eamon de 133 Voigh Frederick Augustus 61, 69, 70 Walker Martin 23, 28 Walter John (I) 28 Walter John (IV) 28, 29 Watson Arthur 71 Webb Maurice 129 Wieniawa-Długoszowski Bolesław 174 Wiesner Rudolf 90, 92 Williams Francis 65, 131,142 Williams Kevin 11,16, 18-22, 24, 25,27,31,36-39,42 Williamson David G. 107 Wood Edward Frederick Lindley (lord Halifax) 54, 56, 116, 156 Woods Charles 71 Woods Oliver 23, 29 Woyczyński Jan 78 Wójcik Zbigniew 50 Wszelaki Jan 64, 65 Zacharias Michał J. 43,48, 53, 56-58 Zaleski August 65,77 Zgómiak Marian 54, 107 Żerko Stanisław 54, 86, 87, 89, 93, 96, 105,107, 109, 118, 122 Żochowski Stanisław 11,51 Żurawski vel Grajewski Radosław Paweł 57
|
| adam_txt |
INSTYTUTPAMI Ę CINARODOWEJ
KOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU
NATALIAMICYGA Ł A
PRASA BRYTYJSKA A POLSKA
W PRZEDEDNIU I W TRAKCIE
KAMPANII WRZEŚNIOWEJ
1939 ROKU
P VĄł V
Y '^S
y /
WARSZAWA 2020
SPIS TREŚCI
Wstęp 9
Rozdział I Prasa brytyjska do wybuchu II wojny światowej 15
1 Historia prasy brytyjskiej do momentu ukształtowania się
prasy masowej 15
2 Magnaci prasowi i redaktorzy 18
3 Charakterystyka poszczególnych dzienników 23
3 1 „Daily Express 24
3 2 „Daily Herald 25
3 3 „The Manchester Guardian 27
3 4 „The Times 28
3 5 „Daily Telegraph 29
3 6 „Daily Worker 30
4 Koncepcja „czwartej władzy w teorii 31
5 Prasa zależna czy niezależna? 33
6 Dziennikarstwo czasów wojny 40
Rozdział II Wielka Brytania i prasa brytyjska wobec Polski
w okresie międzywojennym 43
1 Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski i Europy Srodkowo-
-Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym 43
1 1 Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w polityce
brytyjskiej w latach dwudziestych XX wieku 43
1 2 Wokół konferencji paryskiej 47
1 3 Relacje polsko-brytyjskie i niemiecko-brytyjskie
do 1933 roku 50
1 4 Relacje brytyjsko-niemieckie po 1933 roku 53
1 5 Wielka Brytania a Polska w latach trzydziestych 55
2 Stosunek prasy brytyjskiej do Polski 58
2 1 Pozyskiwanie informacji przez prasę brytyjską 62
2 2 Poszczególne tytuły Charakterystyka stosunku do spraw
polskich 65
221 „The Times 65
222 „Manchester Guardian 67
223 „Daily Telegraph 70
224 „Daily Mail i „Daily Express 71
225 „Daily Herald 74
226 Pozostałe gazety 75
2 3 Ogólne tendencje widoczne w prasie do września
1938 roku 75
2 4 Prasa od września 1938 do czerwca 1939 roku 78
Rozdział III Polska w ostatnich dniach pokoju w prasie
brytyjskiej 82
1 Geneza konfliktu polsko-niemieckiego 83
2 Incydenty graniczne 87
3 Mniejszość niemiecka 88
4 Obraz Niemiec w sierpniu 1939 roku 94
5 Wielka Brytania wobec konfliktu polsko-niemieckiego 96
6 Obraz Francji w sierpniu 1939 roku 101
7 Sytuacja militarna w Polsce w sierpniu 1939 roku 103
8 „Front pokojowy, podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow
i jego konsekwencje 108
9 Sojusz polsko-brytyjski 116
10 Rozmowy „pokojowe 117
Rozdział IV Wojna obronna Polski 1939 roku 125
1 Wybuch wojny 125
2 Przystąpienie Wielkiej Brytanii do wojny 130
3 Działania wojenne na froncie zachodnim 134
4 Brytyjska debata publiczna w obliczu wojny 141
5 Działania wojenne na froncie polskim 143
6 Obrona Warszawy 149
7 Bombardowanie ludności cywilnej 152
8 Mniejszość niemiecka 157
9 Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski 158
10 Władze Rzeczypospolitej 165
11 Działania wojenne po 17 września 1939 roku 166
12 Polemika prasowa ambasadora RP w Londynie Edwarda
Raczyńskiego 169
13 Taktyka wojenna 170
Zakończenie 173
Summary 175
Wykaz skrótów 178
Bibliografia 179
Indeks osób 186
SPIS TREŚCI Wstęp . 9 Rozdział I. Prasa brytyjska do wybuchu II wojny światowej. . 1. Historia prasy brytyjskiej do momentu ukształtowania się prasy masowej. 2. Magnaci prasowi i redaktorzy. 3. Charakterystyka poszczególnych dzienników. 3.1. „Daily Express”. 3.2. „Daily Herald”. 3.3. „The Manchester Guardian”. 3.4. „The Times” . 3.5. „Daily Telegraph”. 3.6. „Daily Worker”. 4. Koncepcja „czwartej władzy” w teorii. 5. Prasa zależna czy niezależna?. 6. Dziennikarstwo czasów wojny. 15 Rozdział II. Wielka Brytania i prasa brytyjska wobec Polski w okresie międzywojennym. 1. Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym. 1.1. Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w polityce brytyjskiej w latach dwudziestych XXwieku. 1.2. Wokół konferencji
paryskiej. 1.3. Relacje polsko-brytyjskie i niemiecko-brytyjskie do 1933 roku. 15 18 23 24 25 27 28 29 30 31 33 40 43 43 43 47 50 5
1.4. Relacje brytyjsko-niemieckie po 1933 roku. 1.5. Wielka Brytania a Polska w latach trzydziestych. 2. Stosunek prasy brytyjskiej do Polski. 2.1. Pozyskiwanie informacji przez prasę brytyjską. 2.2. Poszczególne tytuły. Charakterystyka stosunku do spraw polskich. 2.2.1. „The Times”. 2.2.2. „Manchester Guardian”. 2.2.3. „Daily Telegraph”. 2.2.4. „Daily Mail” i „Daily Express”. 2.2.5. „Daily Herald”. 2.2.6. Pozostałe gazety . 2.3. Ogólne tendencje widoczne w prasie do września 1938 roku . 2.4. Prasa od września 1938 do czerwca 1939 roku . Rozdział III. Polska w ostatnich dniach pokoju w prasie brytyjskiej . 1. Geneza konfliktu polsko-niemieckiego. 2. Incydenty graniczne. 3. Mniejszość niemiecka . 4. Obraz Niemiec w sierpniu 1939 roku. 5. Wielka Brytania wobec konfliktu polsko-niemieckiego. 6. Obraz Francji w
sierpniu 1939 roku. 7. Sytuacja militarna w Polsce w sierpniu 1939 roku . 8. „Front pokojowy”, podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow i jego konsekwencje. 9. Sojusz polsko-brytyjski. 10. Rozmowy „pokojowe”. Rozdział IV. Wojna obronna Polski 1939 roku . 1. Wybuch wojny. 2. Przystąpienie Wielkiej Brytanii do wojny. 3. Działania wojenne na froncie zachodnim. 4. Brytyjska debata publiczna w obliczu wojny. 6 53 55 58 62 65 65 67 70 71 74 75 75 78 82 83 87 88 94 96 101 103 108 116 117 125 125 130 134 141
5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Działania wojenne na froncie polskim. Obrona Warszawy. Bombardowanie ludności cywilnej. Mniejszość niemiecka. Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski . Władze Rzeczypospolitej. Działania wojenne po 17 września 1939 roku. Polemika prasowa ambasadora RP w Londynie Edwarda Raczyńskiego. 13. Taktyka wojenna. 143 149 152 157 158 165 166 Zakończenie. 173 Summary. 175 Wykaz skrótów . 178 Bibliografia. 179 Indeks osób. 186 169 170
SUMMARY British Press and Poland on the Eve of and During the September Campaign of 1939 The issue of the attitude of the British press towards Poland in August, September and early October 1939 is a huge research problem difficult to folly describe. During this period, the word “Poland” appeared many times in the British press every day. The increased interest in the country on the Vistula River in the Isles took place in the late spring of 1939. Before that time it was mentioned relatively rarely. In hotter periods, such as the signing of the Ribbentrop-Molotov Pact, the beginning of World War II or the entry of the Red Army into the territory of the Republic of Poland, Poland did not leave headlines. Before the start of the war, most of the information about Poland, can be found in “The Times”. After the top-down restrictions on the size of printed newspapers, the daily remained the only publication with a volume of 12 pages a day. The mass press which devoted little space to foreign affairs in the interwar period, wrote about military operations or the peace talks that preceded them during the conflict. This seems natural, because this topic, especially after September 3, was inseparable from the life of the British. The least amount of information about Poland was seen in the “The Manchester Guardian” and the “The Observer”. They focused primarily on the problem of bombing Polish cities. As the newspapers were eager to deal with the treatment of national minorities and society in general in previous years, this issue is beyond doubt. 175
It would seem that due to the huge diversity of the press, divided into mass and elite, and dependent on such factors as, for example, owners’ interference in political line, the views of the editors, adhering (though not always) to a specific political line or approaches to Polish affairs will also be diverse. Meanwhile, virtually all the publications on the eve of and during the September campaign wrote similar things. “The Daily Mail”, owned by Lord Rothermere in August and September 1939, known for his strong pro-German views, was an exception. It is difficult to find any flattering words for Hitler’s policy in it. The communist “Daily Worker” was the obvious second example. It adopted views imposed from the outside, and due to the contradiction of Polish and Soviet interests, it criticized the policy of the authorities of the Second Polish Republic. Most of the press articles in Great Britain were of a reporting nature and it is difficult to draw any broader conclusions about the approach to the Polish-German conflict. This was often because they were based primarily on quotes from British politicians or releases issued during the September campaign by all parties to the conflict. By their nature, they must have relied on such sources since there were no other sources. Overall, the British press was sympathetic to the Albion’s new ally, by whose side justice would stand. It undermined the credibility of the information on the ill-treatment of the German minority in Poland and blamed the Third Reich for all border incidents. It also expressed the best opinion on the
preparation of the Second Polish Republic for the war, and later - its chances in the war campaign. It rated (with a few ex ceptions) the combat value of the Polish Army very highly. Despite the rapid progress of the German troops in the first days of the September campaign, it saw the best prospects for Poland’s defense and continued to provide unverified information, e.g. on the bombing of Berlin by the Polish air force. However, it should be remembered that the capabilities of the German armored forces were not known at the time. In fact, it was only after September 17 that serious writing began about the defeat of the Second Polish Republic. One of the most important tasks of Fleet Street during the period in question was to maintain a high level of morale in society. Hence the conviction that the British, French and Poles were determined to oppose aggression. The public mood was certainly influenced by the fact that until 176
the very end people did not believe in the possibility of a war. Even the “Daily Express” apologized for that hasty position in the first days of the war. When the entry of the Wehrmacht into Poland was the BBC’s head line of the day on September 1, the press continued to write about further peace proposals. The effects of the publications were rather satisfactory since Chamberlain thanked the press in one of his parliamentary speeches. Larger discrepancies in the British press were recorded only with regard to two matters: actions on the Western Front and the Red Army entering the territory of the Second Polish Republic. As for the first point, most newspapers did not even try to undermine the tactics adopted by the French command, and they were characterized by a desire to force Germany to surrender by leading to economic exhaustion, not military defeat. Most questions and doubts in this respect were raised in the “Daily Herald”, although it cannot be said that Great Britain and France were criticized there. Even the anti-government “Daily Worker” remained silent on this issue. Editors were very eager to make comparisons to previous armed conflicts. It seemed natural as it better illustrated the war issues for the average British. The Polish campaign was most often compared to the Great War and the civil war in Spain, still remembered by readers. The communist “Daily Worker” was the only newspaper that radically broke from the pattern presented above. It provided information corre lated with Moscow’s political line. However, it cannot be stated that it was generally
negative about Poland. It criticized the policy of the Polish government only in the context of the refusal to consent to the entry of Soviet troops into Poland in the event of an attack by the Third Reich, after September 17, when the disintegration of the Republic of Poland was discussed, the central authorities of which had left the country, and against the mistreatment of the Ukrainian and Belarusian minorities “liberated” by The Red Army. To sum up, the attitude of the British press towards Poland and the European conflict was above all in line with British interests and politics. The most influential branch of the fourth power was thus successfully drawn into the strategy of the United Kingdom of Great Britain striving to emerge from the conflict as a winner. 177
BIBLIOGRAFIA ŹRÓDŁA Źródła archiwalne Archiwum Akt Nowych w Warszawie Ministerstwo Spraw Zagranicznych 7763, 7764, 7788, 7794, 7807, 7809, 7934, 8049 Ambasada RP w Londynie 696, 729, 927, 941, 946, 962, 969, 979 Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie Ambasada RP w Londynie, 1919-1945 A. 10.2/21, A. 12.317/2, A. 12.327/2, A. 12.327/3, A12.327/4, A12.327/5 Prasa „Daily Express” 1939 „Daily Herald” 1939 „Daily Mail” 1939 „Daily Telegraph” 1939 „Daily Worker” 1939 „The Manchester Guardian” 1939 „The New Statesman and Nation” 1939 „The Observer” 1939 „The Scotsman” 1939 „The Spectator” 1939 „The Times” 1939 179
Źródła drukowane Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1987. Beck J., Wspomnienia o polskiej polityce zagranicznej 1926-1939, Warszawa-Kraków 2015. Churchill W., Second World War, t. 1 : The Gathering Storm, Norwalk 1989. Henderson N., Nieudana misja. Berlin 1937-1939, Warszawa 1970. Lloyd George D., Prawda o traktacie wersalskim, t. 1, Warszawa 1939. Majski I., Wspomnienia ambasadora radzieckiego, t. 3: Wojna 1939-1943, War szawa 1970. Official Document Concerning Polish-German and Polish-Soviet Relation 19331939, New York 1940. Poland in the British Parliament 1939-1945, t. 1 : British Guarantees to Poland to the Atlantic Charter (March 1939 - August 1941), red. W. Jędrzejewicz, New York 1946. Polskie dokumenty dyplomatyczne 1939, oprać. S. Żerko, Warszawa 2005. Polskie dokumenty dyplomatyczne 1939, oprać. W. Rojek, Warszawa 2007. Raczyński E., The Polish-British Alliance. Its Origin and Meaning, London 1947. Raczyński E., W sojuszniczym Londynie. Dziennik ambasadora Edwarda Ra czyńskiego 1939-1945, London 1974. Shirer W., Dziennik berliński. Zapiski korespondenta zagranicznego, 1934-1941, tłum. J. Szkudliński, Warszawa 2007. Swaffer H., Power of the Press, London 1936. “The Times ” and Appeasement. The Journals of A.L. Kennedy, 1932-1939, red. G. Martel, Cambridge 2000. OPRACOWANIA A Journalism Reader, red. M. Bromley, T. O’Malley, London 1997. Agresja sowiecka na Polskę w świetle dokumentów. 17 września 1939,1.1 : Geneza i skutki agresji, red. E. Kozłowski, Warszawa 1994. AllenR., Voice ofBritain, the Inside Story ofthe “Daily Express ", Cambridge ] 983. Bartlett C J.,
British Foreign Policy in the Twentieth Century, London 1989. Batowski H., Agonia pokoju i początek wojny, Poznań 1969. Batowski H., Zdrada monachijska, Poznań 1973. Bell P.M.H., British Government Views on the Importance of Public Opinion during the Second World War, „Mélanges de l’École française de Rome. Italie et Méditerranée” 1996, t. 108, nr 1. 180
Bell P.M.H., Przyczyny wybuchu II wojny światowej w Europie, Warszawa 2007. Berska B., Kłopotliwy sojusznik. Wpływ dyplomacji brytyjskiej na stosunki polskosowieckie w latach 1939-1943, Kraków 2005. BethellN., The War Hitler Won, London 1972. Boyce G., Curran J., Newspaper History from the Seventeenth Century to the Present, London 1978. Brzeziński A.M., Zagadnienie bezpieczeństwa zbiorowego w stosunkach mię dzynarodowych (1919-1939), „Przegląd Nauk Historycznych” 2002, R. 1, nr 2. Bydgoszcz 3-4 września 1939. Studia i dokumenty, red. T. Chinciński, P. Machcewicz, Warszawa 2008. Calder A., The People’s War, New York 1969. Cesarz M., Od „ Większej Brytanii” do Zjednoczonej Europy. Faszystowska doktryna Oswalda Mosleya, Wrocław 2006. Chrobaczyński J., Dwie klęski. Wrześniowy syndrom 1939 i klęska Francji 1940 w postawach, zachowaniach i nastrojach społeczeństwa polskiego. Próba retrospekcji i komparatystyki. Kontrowersje i dylematy, Kraków 2015. Ciechanowski L, Wielka Brytania i Polska od Wersalu do Jałty, Pułtusk 2008. Cienciała A., Poland and Western Powers 1938-1939. A Study in the Independ ence ofEastern and Western Europe, Toronto 1968. Cienciała A., Polska w polityce brytyjskiej ifrancuskiej w 1939 roku. Wola walki czy próba uniknięcia wojny, „Zeszyty Historyczne” 1985, z. 75. Cienciała A., Wielka Brytania gotowa była bić się za polski Gdańsk?, „Zeszyty Historyczne” 1978, z. 44. Cross C., The Fall ofthe British Empire 1918—1968, London 1968. Dimbleby J., Wojna o Atlantyk. Jak alianci wygrali II wojnę światową, Kraków 2017. Functions ofNewspapers in Society, red. S.
Martin, D. Copeland, London 2003. Gilbert M., Gott R., Dżentelmeni Monachium, Warszawa 1967. Gmurczyk-Wrońska M., Polska - niepotrzebny sojusznik Francji?, Warszawa 2003. Griffiths D., A Century ofJournalism, 1900-2000, Oxford 2012. Griffiths D., Fleet Street. Five Hundred Years of the Press, London 2006. Hampton M., Visions of the Press in Britain, 1850-1950, Urbana 2005. Harasimowicz A., Dyplomacja brytyjska wobec zagadnienia rozbrojenia 19211937, Łódź 1980. 181
Hauser R, Mniejszość niemiecka na Pomorzu w okresie międzywojennym, Po znań 1998. Hudson M., Stanier J., War and the Media. A Random Searchlight, Sutton 1997. Hulas M., Goście czy intruzi. Rządpolski na uchodźstwie 1939-1943, Warszawa 1996. Jackiewicz H., Brytyjskie gwarancje dla Polski w 1939 roku, Olsztyn 1980. Jasiewicz K., Losy ziemiaństwapolskiego na terenie tzw. Zachodniej Białorusi (1939-1941). Charakterystyka głównych tendencji [w:] Studia z dziejów okupacji sowieckiej (1939-1941), red. T. Strzembosz, Warszawa 1997. Jastrzębski W, Mniejszość niemiecka w Polsce we wrześniu 1939 r., Toruń 2010. Jeziorny D., Dyplomacja brytyjska wobec koncepcji paktu wschodniego (19331935). Analizy, projekty, działania, Łódź 2011. Kaczmarek R., Górny Śląskpodczas II wojny. Między utopią niemieckiej wspól noty narodowej a rzeczywistością. Okupacja na terenach wcielonych do Trzeciej Rzeszy, Katowice 2006. Kalendarium obrony Warszawy we wrześniu 1939 r, oprać. K. Morawski, War szawa 2009. Kamiński M., Zacharias M.J., Polityka zagraniczna IIRzeczpospolitej 1918—1939, Warszawa 1987. Kampania polska 1939. Polityka - społeczeństwo - kultura, t. 1 : Strategia, red. M.P. Deszczyński, T. Pawłowski, Warszawa 2014; t. 2: Polityka i społeczeń stwo. Imponderabilia, pamięć, kultura, red. M.P. Deszczyński, T. Pawłowski, Warszawa 2014. Kania K., Działalność dyplomatyczna Edwarda Bernarda Raczyńskiego (wrzesień 1938 - wrzesień 1939) [w:] Poznaj Raczyńskich. Wydawnictwo pokonferencyjne. Konferencja popularnonaukowa towarzysząca IV Weekendowi z Hi storią na Trakcie Królewsko-Cesarskim pod hasłem
„Poznaj Raczyńskich ” 25 września 2009 r. Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu, Poznań 2010. Kania K., Edward Bernard Raczyński 1891-1993. Dyplomata i polityk, War szawa 2014. Kania K., Wielka Brytania 1938-1939 w świetle polskich źródeł dyplomatycz nych, Toruń 2007. Karski J., Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty, Lublin 1998. Kastory A., Sprawy polskie w moskiewskich rozmowach wojskowych z sierpnia 1939 roku, „Studia Historyczne” 1990, z. 2. 182
Kastory A., Winston Spencer Churchill, Wrocław 2004. Kershaw L, Mit Hitlera. Wizerunek a rzeczywistość w III Rzeszy, tłum. J. Lang, Zakrzewo 2009. Kirkien L, Russia, Poland and the Curzon Line, Edynburg 1945. Kisielewski T., Między Scyllą a Charybdą - sytuacja Polski w przededniu II woj ny światowej [w:] Wybór pism historycznych i politycznych z lat 1967-2003 z komentarzami, Bydgoszcz 2003. Kitchen M., Historia Europy 1919-1939, Wrocław 2006. Komat M., Dyplomacja polska wobec zbliżenia niemiecko-sowieckiego w roku 1939 w świetle nie publikowanych dokumentów, „Zeszyty Historyczne” 2001 (Paryż), nr 138. Komat M., Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Molotow, Warszawa 2002. Rrasuski J., Polska - Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Poznań 2003. Kraszewski P., Polityka Wielkiej Brytanii wobec Niemiec w latach 1918-1925, Poznań 1982. Król E.C., Polska i Polacy w propagandzie narodowego socjalizmu w Niemczech 1919-1945, Warszawa 1975. Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, red. M. Na rinski, S. Dębski, Warszawa 2009. Kuta H., Meissner L., Prasa za granicą. Sylwetki 147 wybranych dzienników i czasopism z 39 krajów oraz krótkie charakterystyki 14 agencji prasowych, Kraków 1972. Łossowski P., Kształtowane się państwa polskiego i walka o granice (listopad 1918 - czerwiec 1921) [w:] Historia dyplomacji polskiej, t. 4: 1918-1939, red. P. Łossowski, Warszawa 1995. Łukasik-Duszyńska M., Brytyjskie poselstwo donosi., Warszawa 2008. Łukomski G., Problem „ korytarza ” w stosunkach polsko-niemieckich i na arenie międzynarodowej
1919-1939. Studium polityczne, Warszawa 2000. Matelski D., Mniejszość niemiecka w II Rzeczypospolitej, Poznań 2002. Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa 1999. McDonald I., The History of “The Times ”, t. 5: Struggles in War and Peace, 1939-1966, London 1984. Michowicz W., Problemy mniejszości narodowych [w:] Polska odrodzona 19181939. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. J. Tomicki, Warszawa 1988. 183
Newman S., Gwarancje brytyjskie dla Polski, Warszawa 1981. Nicolson H., Diplomacy, London 1963. Nowak A., Pierwsza zdrada zachodu. 1920 - zapomniany appeasement, Kraków 2015. Nowak-Kiełbikowa M., Działalność Brytyjskiej Misji Wojskowej w Polsce od 3 do 18 września 1939 r. [w:] Polska w Europie i świecie w XX stuleciu, red. H. Parafianowicz, Białystok 2001. Nowak-Kiełbikowa M., Polska — Wielka Brytania w latach 1918-1923. Kształ towanie się stosunków politycznych, Warszawa 1975. Nurek M., Polska w polityce Wielkiej Brytanii w latach 1936-1941, Warszawa 1983. Paczkowski A., Czwarta władza: prasa dawniej i dziś, Warszawa 1973. Padfield R, War Beneath the Sea. Submarine Conflict during World War II, New York 1996. Parliament and the Press, 1689-c. 1939, red. K. Schweizer, Edinburgh 2006. Piszczkowski T., Anglia a Polska 1914—1939 w świetle dokumentów brytyjskich, Londyn 1975. Poliakoff V., The “Polish Corridor”: the Facts, London 1934. Poliakoff V., Eagles Black and White. The Fightfor the Sea, London 1929. Prażmowska A., Britain, Poland and the Eastern Front 1939, Cambridge 1987. Prażmowska A., Eastern Europe and the Origins of The Second World War, London 2000. Pudłocki T., Ambasadorzy idei. Wkład intelektualistów w promowanie pozytywne go wizerunku Polski w Wielkiej Brytanii w latach 1918-1939, Kraków 2015. Raina P., Stosunkipolsko-niemieckie, 1937-1939. Prawdziwy charakterpolityki zagranicznej Józefa Becka, Londyn 1975. Richards H., The Bloody Circus. The “Daily Herald” and the Left, London 1997. Silberstein-Loeb L, The international distribution ofnews: the Associated
Press, Press Association, and Reuters, 1848-1947, New York 2014. Simpson J., Unreliable Sources. How the 20th Century Was Reported, London 2010. Słomkowska A., Krótki zarys historii prasy brytyjskiej, Warszawa 1978. Sobczak L, Propaganda zagraniczna Niemiec Weimarskich wobec Polski, Po znań 1973. Szczepanik K., Dyplomacja Polski 1918-2000. Struktury organizacyjne, War szawa 2000. 184
Taylor A.J.P., The Origins of the Second World War, Oxford 1961. Thompson J., British political culture and the idea of “public opinion”, 1867— 1914, Cambridge 2003. W obliczu wojny. Z prasy polskiej 1939 roku, wybór i oprać. red. miesięcznika „Znak”, Kraków 1984. Walker M., Powers of the Press. Twelve of the World’s Influential Newspapers, London 1984. Warszawa we wrześniu 1939 roku. Obrona i życie codzienne, red. C. Grzelak, Warszawa 2004. Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprać. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998. Williams K., ReadAll about It! A History ofthe British Newspaper, London 2009. Williamson D.G., Zdradzona Polska. Napaść Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę w 1939 roku, Poznań 2010. Woods O., Bishop J., The Story of "The Times ”, London 1983. Z dziejów polityki i dyplomacji. Studia poświęcone pamięci Edwarda hr. Raczyń skiego Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie, red. Z. Wójcik i in., Warszawa 1994. Zacharias M.J., Polityka Wielkiej Brytanii w przededniu drugiej wojny światowej [w:] Droga ku wojnie. Polityka europejska i amerykańska w przededniu II wojny światowej, red. E. Rogalski, Bydgoszcz 1999. Zgómiak M., Europa w przededniu wojny. Sytuacja militarna w latach 19381939, Kraków 1993. Żerko S., Niemiecka polityka zagraniczna 1933—1939, Poznań 2005. Żerko S., Stosunki polsko-niemieckie 1938-1939, Poznań 1998. Żerko S., Wymarzone przymierze Hitlera. Wielka Brytania w narodowosocjalistycznych koncepcjach i w polityce III Rzeszy do 1939 r.,
Poznań 1995. Żochowski S., Brytyjska polityka wobec Polski 1916-1948, Lublin 1994. Żurawski vel Grajewski R.P., Brytyjsko-czechosłowackie stosunki dyplomatyczne, październik 1938 — maj 1945, Warszawa 2008.
INDEKS OSOB Aitken Max (lord Beaverbrook) 19, 22, 24, 25, 34—37, 39, 72, 73, 79, 81, 124 Aleksander I Romanow 113 Allen Robert 17,18,20,25,26,40,42 Anderson J. 41 Angeli Norman 33 Asquith Herbert 19 Astor John Jacob 28, 34 Attlee Clement 99, 129 „Augur” zob. Poliakoff Vladimir Baerlein Henry 106 Baldwin Stanley 19, 51 Balfour Arthur James 49 Barker 62, 64, 65 Barkley William 99 Barrington-Ward Robert 29, 38 Bartlett Christopher J. 45, 58, 109 Batowski Henryk 54, 98, 118 Bauer-Czamomski Franciszek 60, 68 Baumgart Marek 53,81 Beaverbrook, lord zob. Aitken Max Beck Józef 54, 57, 80, 107, 109, 111, 116, 118, 120, 153, 165, 166 Bell Philip M.H. 20, 40, 46, 54 186 Benesz Edward 104 Berry Gomer (lord Kemsley) 21,30 Berry William Ewart (lord Camrose) 21,30,71 Berska Barbara 109 Bethell Nicholas 134,144,153 Bębnik Grzegorz 158 Bishop James 23, 29 Blumenfeld Ralph David 24 Boyce George 17,21,25,26,30,32, 36,42 Bracken Brendan 40 Bromley Michael 28 Brzeziński Andrzej Maciej 46 Burckhardt Carl 86, 117 Burke Edmund 32 Butler Rab 154 Calder Angus 101 Camrose, lord zob. Berry William Ewart CangJoel 63,69,72 Carlyle Thomas 32 Carton de Wiart Adrian 108 Casey William 39 Cesarz Maciej 20
Chamberlain Arthur Neville 10, 35-39, 42, 55-58, 79, 96-100, 108,112, 114,120, 124, 126, 128-130, 132, 134, 135, 141, 142, 157,161, 165, 177 Charleston, dziennikarka 64 Chatfield Emie 141 Chinciński Tomasz 90, 91, 93, 158 Christiansen Arthur 22, 25, 36, 80 Chrobaczyński Jacek 105 Churchill Winston 16,20,37,40, 128, 129,131,136 Ciechanowski Jan 45, 49-51, 53, 57, 58 Cienciała Anna 50, 55-57, 109, 120 Citino Robert M. 144,149,171,172 Cooper Duff 40 Copeland David 23 Cox Geoffrey 102, 103, 134 Craig, dziennikarka 64 Cranfield Arthur 71 Crawford Douglas 71 Cross Colin 133 Cudlipp Percy 37 Curran James 17,21,25,26,30,32, 36,42 Curzon George 45, 51 Czuma Walerian 150 Daladier Édouard 101, 103, 135,141 Danziel Davidson 34 Daszyński Ignacy 74 Davion Isabelle 103 Dawson Geoffrey 22, 23, 29, 38, 79 Delmer Sefton 88, 105, 107, 155 Deszczyński Marek Piotr 10 Dębski Sławomir 100 Dimbleby Jonathan 135, 136 Downs Kenneth 139 Drymmer Wiktor Tornir 62, 64 Eastermann Alexander Lewey 74 Eden Anthony 38, 73, 80, 128, 129 Elias Julius (lord Southwood) 36 Elliot George 145 Ewer William Norman 111,115, 116, 122, 162 Fish Walter George 71 Forster Albert 86, 90 Friszke Andrzej 48 Fryderyk II Wielki 168 Gallacher William 99, 130 Gamelin Maurice 141 Garvin James L. 95, 121, 126, 160 Gerothwohl Maurice 70 Gilbert Martin 109 Gmurczyk-Wrońska Małgorzata 101, 103,111 Goebbels Joseph 41,95,104,136,138 Goodman E.L. 71 Goring Hermann 167 Gott Richard 109 Grabowski Zbigniew 71 Grabski Władysław 44 Graves Philip 66 Greenwood Arthur 99, 128, 129, 142, 144 Griffiths Dennis 16,19,21,22,24,28, 30,31,39, 40
Grzelak Czesław 151 187
Halifax, lord zob. Wood Edward Frederick Lindley Hampton Mark 19, 22, 24, 25, 27 Harasimowicz Andrzej 55 Harmsworth Alfred (lord Northcliffe) 16, 18-20, 28, 34, 35 Harmsworth Harold (lord Rothermere) 19-21,34,36,39, 124 Hauser Przemysław 89, 90 Henderson Nevile 118-122 Henlein Konrad 89, 90 Hertzog James 133 Hickey William 131 Hitler Adolf 20, 21, 29, 37, 39, 53, 54, 58, 68, 73, 76, 83, 87, 89, 90, 95,96, 99-101, 105, 107, 109, 112, 113, 115-121, 123-127, 130, 140, 142, 152, 155-157, 159-163, 166-170 Hollingworth Claire 40 Holmes Walter 73, 89, 99, 112, 119, 123, 130, 147, 159, 171 Holt Paul 138 Hudson Miles 40,41 Hudson Robert 130 Hulas Magdalena 174 Jackiewicz Henryk 56-58 Jackson Frederick H. 34 Jasiewicz Krzysztof 164 Jastrzębski Włodzimierz 90-92 Jeziorny Dariusz 44-49, 52, 53 Jędrzejewicz Wacław 11 JockheckLars 141 188 Kaczmarek Ryszard 90 Kalettowie 93 Kamiński Marek 43,48 Kania Krzysztof 10, 52, 56, 57, 67, 68, 73,79, 116, 142,146, 170 Kapitonowa Natalij a 108 Karski Jan 87, 118,122, 123, 128, 135, 153 Kastory Andrzej 109, 128 Katarzyna II Wielka 168 Kemsley, lord zob. Berry Gomer Kennard Howard 57 Kennedy Aubrey L. 38, 66 Kershaw łan 96 Keynes John Maynard 52 Kędzierski Jerzy 54 King William Mackenzie 133 Kirkien Leszek 50 Kisielewski Tadeusz 114 Kissinger Henry 54 Kitchen Martin 44 Kleczkowski Bartłomiej 72 Komat Marek 54, 56, 57, 114 Kozłowski Eugeniusz 161 Krasuski Jerzy 47, 51, 52, 89 Kraszewski Piotr 47^-9, 52 Król Eugeniusz Cezary 86, 93, 107 Kruszyński Janusz 60, 63, 64, 67 Kuta Henryk 27, 28, 30 Lang Jacek 96 Law Andrew Bonar 51 Lehnstaedt Stephan 96 Lenard
Stanisław Bogusław 80 Lenin Włodzimierz 173
Leopold III Koburg 121 Leśniewski Michał 132,133 Lipski Józef 122 Lloyd George David 19,34,45,48, 50-52, 84, 85, 169,170 Low David 37 Lutosławski Wincenty 106 Łossowski Piotr 44, 50, 52 Łukasik-Duszyńska Monika 43,51 Łukomski Grzegorz 47, 81, 85, 145 Macaulay Thomas 32 MacDonald Dalton 61 Machcewicz Paweł 158 Macmillan Hugh 40, 41 Majski Iwan 129 Marchant Hilde 131 Martel Gordon 11 Martin Shannon 23 Matelski Dariusz 88, 90-92 McDonald Iverach 28, 29, 38 Meissner Lucjan 27, 28, 30 Menzies Robert 133 Michowicz Waldemar 91 Modrzejewska-Leśniewska Joanna 132, 133 Moltke Hans Adolf von 104 Mołotow Wiaczesław 111, 161, 162 Mosley Oswald 20, 21 Mościcki Ignacy 118, 165, 166 Motyka Grzegorz 163 Morawski Karol 151 Mussolini Benito 87,118,121 Napoleon Bonaparte 149 Narinski Michaił 100 Nelson Horatio 16 Newman Simon 46, 55, 58 Nicolson Harold 132 Northcliffe, lord zob. Harmsworth Alfred Nowak Andrzej 45 Nowak-Kiełbikowa Maria 44, 47, 48,51, 108, 142 Nowiński Mieczysław 72 Nurek Mieczysław 54, 116, 117, 146 O’Malley Tom 28 Owen Frank 37, 73 Pacelli Eugenio zob. Pius XII Paczkowski Andrzej 13, 15, 16, 18, 32 Paderewski Ignacy Jan 58 Padfield Peter 135 Papen Franz von 68 Parafianowicz Halina 108 Pawłowski Tymoteusz 10 Pearson Arthur 24 Peterson Arthur 16 Piłsudski Józef 56, 64, 71, 72, 76, 83, 163 Piszczkowski Tadeusz 45, 47, 48, 51,56, 57, 106 Pius XII (właśc. Eugenio Pacelli) 121 Poliakoff Vladimir („Augur”) 66 Pollit Harry 167 189
Prażmowska Anita 11, 49, 57, 109 Pudłocki Tomasz 60, 76, 84 Pulvermacher Oskar 70 Rabant Tomasz 84, 90, 91 Raczyński Edward 44, 50, 55-57, 69, 70, 71, 73, 76, 78-80, 100, 116, 130, 131, 156, 162, 169, 170 Raina Peter 96, 120 Redfem Gilbert 63, 65-67, 70 Reeve Henry 33 Reith John 40 Ribbentrop Joachim von 83, 111, 120, 122, 168 Richards Huw 17,23,26,36 Riddell George 36 Rogalski Eugeniusz 53 Rojek Wojciech 153,166 Roosevelt Franklin Delano 118, 119, 121, 155 Rothermere, lord zob. Harmsworth Harold RueckerEmil 68 RukkasAndriy 160, 162, 168 Rumbold Horace 51 Rust William 31 Rydz-Śmigły Edward 106, 109, 165, 166 Rzewuski Feliks 72 Salter Cedric 82,104 Schleicher Kurt von 68 Schweizer Karl 11 Scott Charles Prestwich 22, 27, 28, 34, 68, 69 190 Shebbeare William 127 Shirer William 104 Silberstein-Loeb Jonathan 62 Simpson John 11,21,37,38 Sinclair Archibald 129 Skirmunt Konstanty 51,60-64,66, 68,71,75,81 Składkowski Felicjan Sławoj 105 Słomkowska Alina 15, 16, 18, 19, 21,24, 26-28, 30,31 Smuts Jan 133 Sobańska-Bondaruk Melania 80 Sobczak Janusz 59 Southwood, lord zob. Elias Julius Stalin Józef 112, 113, 115, 116, 159, 160, 162, 163, 167-169, 173 Stanier John 40, 41 Starzyński Stefan 150-152 Stead William T. 32 Strachey John St Loe 34 Strzembosz Tomasz 164 Swaffer Hannen 26, 27, 35, 82, 104, 105, 109, 130, 150, 151 Szapiro Jerzy 27, 74, 156 Szczepanik Krzysztof 59 Szkudliński Jan 104 Śleszyński Wojciech 163 Taylor A. J.P. 109 Tebinka Jacek 100, 108, 109, 111, 130 Thompson Cecil Vincent Raymond Thompson James 39 Timoszenko Siemion 173
Tomaszewski Jan 60, 61, 63, 64, 67, 69, 70, 80 Tomicki Jan 91 Usbome Thomas 41 Valera Eamon de 133 Voigh Frederick Augustus 61, 69, 70 Walker Martin 23, 28 Walter John (I) 28 Walter John (IV) 28, 29 Watson Arthur 71 Webb Maurice 129 Wieniawa-Długoszowski Bolesław 174 Wiesner Rudolf 90, 92 Williams Francis 65, 131,142 Williams Kevin 11,16, 18-22, 24, 25,27,31,36-39,42 Williamson David G. 107 Wood Edward Frederick Lindley (lord Halifax) 54, 56, 116, 156 Woods Charles 71 Woods Oliver 23, 29 Woyczyński Jan 78 Wójcik Zbigniew 50 Wszelaki Jan 64, 65 Zacharias Michał J. 43,48, 53, 56-58 Zaleski August 65,77 Zgómiak Marian 54, 107 Żerko Stanisław 54, 86, 87, 89, 93, 96, 105,107, 109, 118, 122 Żochowski Stanisław 11,51 Żurawski vel Grajewski Radosław Paweł 57 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Micygała, Natalia |
| author_GND | (DE-588)1232356581 |
| author_facet | Micygała, Natalia |
| author_role | aut |
| author_sort | Micygała, Natalia |
| author_variant | n m nm |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047253158 |
| ctrlnum | (OCoLC)1237803645 (DE-599)HEB47592228X |
| era | Geschichte 1939 gnd |
| era_facet | Geschichte 1939 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03490nam a2200553 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV047253158</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220331 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210423s2020 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788382290486</subfield><subfield code="9">978-83-8229-048-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1237803645</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)HEB47592228X</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-Re13</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">HIST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Micygała, Natalia</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1232356581</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku</subfield><subfield code="c">Natalia Micygała</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">British press and Poland on the eve of and during the September Campaign of 1939</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">190 Seiten, 8 ungezählte Seiten Bildtafeln</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Monografie / Instytut Pamięci Narodowej</subfield><subfield code="v">Tom 156</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 179-185</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: British press and Poland on the eve of and during the September Campaign of 1939</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1939</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Polenfeldzug</subfield><subfield code="g">1939</subfield><subfield code="0">(DE-588)4175002-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Presse</subfield><subfield code="0">(DE-588)4047150-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Großbritannien</subfield><subfield code="0">(DE-588)4022153-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Geschichte 1939</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Presse</subfield><subfield code="0">(DE-588)4047150-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Polenfeldzug</subfield><subfield code="g">1939</subfield><subfield code="0">(DE-588)4175002-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Großbritannien</subfield><subfield code="0">(DE-588)4022153-2</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="810" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Instytut Pamięci Narodowej</subfield><subfield code="t">Monografie</subfield><subfield code="v">Tom 156</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV017143574</subfield><subfield code="9">156</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">V:DE-603;B:DE-Mb50</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://scans.hebis.de/HEBCGI/show.pl?47592228_toc.pdf</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HEBIS Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210629</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032657213</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">070.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">41</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Großbritannien (DE-588)4022153-2 gnd |
| geographic_facet | Großbritannien |
| id | DE-604.BV047253158 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T17:08:34Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:06:54Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788382290486 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032657213 |
| oclc_num | 1237803645 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
| owner_facet | DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
| physical | 190 Seiten, 8 ungezählte Seiten Bildtafeln Illustrationen |
| psigel | BSB_NED_20210629 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu |
| record_format | marc |
| series2 | Monografie / Instytut Pamięci Narodowej |
| spelling | Micygała, Natalia Verfasser (DE-588)1232356581 aut Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku Natalia Micygała British press and Poland on the eve of and during the September Campaign of 1939 Warszawa Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 2020 190 Seiten, 8 ungezählte Seiten Bildtafeln Illustrationen txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Monografie / Instytut Pamięci Narodowej Tom 156 Literaturverzeichnis Seite 179-185 Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: British press and Poland on the eve of and during the September Campaign of 1939 Geschichte 1939 gnd rswk-swf Polenfeldzug 1939 (DE-588)4175002-0 gnd rswk-swf Presse (DE-588)4047150-0 gnd rswk-swf Großbritannien (DE-588)4022153-2 gnd rswk-swf Geschichte 1939 z Presse (DE-588)4047150-0 s Polenfeldzug 1939 (DE-588)4175002-0 s Großbritannien (DE-588)4022153-2 g DE-604 Instytut Pamięci Narodowej Monografie Tom 156 (DE-604)BV017143574 156 V:DE-603;B:DE-Mb50 application/pdf http://scans.hebis.de/HEBCGI/show.pl?47592228_toc.pdf Inhaltsverzeichnis HEBIS Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Micygała, Natalia Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku Polenfeldzug 1939 (DE-588)4175002-0 gnd Presse (DE-588)4047150-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4175002-0 (DE-588)4047150-0 (DE-588)4022153-2 |
| title | Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku |
| title_alt | British press and Poland on the eve of and during the September Campaign of 1939 |
| title_auth | Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku |
| title_exact_search | Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku |
| title_exact_search_txtP | Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku |
| title_full | Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku Natalia Micygała |
| title_fullStr | Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku Natalia Micygała |
| title_full_unstemmed | Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku Natalia Micygała |
| title_short | Prasa brytyjska a Polska w przededniu i w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku |
| title_sort | prasa brytyjska a polska w przededniu i w trakcie kampanii wrzesniowej 1939 roku |
| topic | Polenfeldzug 1939 (DE-588)4175002-0 gnd Presse (DE-588)4047150-0 gnd |
| topic_facet | Polenfeldzug 1939 Presse Großbritannien |
| url | http://scans.hebis.de/HEBCGI/show.pl?47592228_toc.pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032657213&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV017143574 |
| work_keys_str_mv | AT micygałanatalia prasabrytyjskaapolskawprzededniuiwtrakciekampaniiwrzesniowej1939roku AT micygałanatalia britishpressandpolandontheeveofandduringtheseptembercampaignof1939 |
There is no print copy available.
Indexes
Indexes