Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs: ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Greek |
| Veröffentlicht: |
Athēna
Ennoia
2020
|
| Ausgabe: | Prōtē ekdosē |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Beschreibung: | In griechischer Schrift |
| Beschreibung: | 271 Seiten |
| ISBN: | 9789606410253 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047243847 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20210430 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210419s2020 |||| 00||| gre d | ||
| 020 | |a 9789606410253 |9 978-960-641-025-3 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1249660775 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047243847 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a gre | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Mpelezos, Kōnstantinos I. |d 1965- |e Verfasser |0 (DE-588)1011180839 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs |b ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē |c Kōnstantinos I. Mpelezos |
| 246 | 1 | 0 | |a Historia metafraseōn |
| 250 | |a Prōtē ekdosē | ||
| 264 | 1 | |a Athēna |b Ennoia |c 2020 | |
| 300 | |a 271 Seiten | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a In griechischer Schrift | ||
| 505 | 8 | |a Bibliografie S. 237-268 und Index S. 269-271 | |
| 630 | 0 | 7 | |a Bibel |p Neues Testament |0 (DE-588)4041771-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Neugriechisch |0 (DE-588)4120278-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Übersetzung |0 (DE-588)4061418-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 689 | 0 | 0 | |a Bibel |p Neues Testament |0 (DE-588)4041771-2 |D u |
| 689 | 0 | 1 | |a Übersetzung |0 (DE-588)4061418-9 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Neugriechisch |0 (DE-588)4120278-8 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20210430 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 0903 |g 495 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032648054 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1813253162056810496 |
|---|---|
| adam_text |
періехомемА ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ.7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ. 9 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ a) Από την Θεολογία στην Ιστορία της Μεταφράσεως. 11 β) Ιστορικο-ερμηνευτικά και μεταφραστικά πρότερα.23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η μαρτυρία των Ορθοδόξων Ομολογιών του 170ΐ αι. 43 Μητροφάνης Κριτόπουλος. 49 Κύριλλος Λούκαρις. 57 Αοσίθεος В ' Ιεροσολύμων.64 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Νεοελληνικές μεταφράσεις από τον 16° αι. ώς τις αρχές του 20ού αι. 81 Οι πρώτες απόπειρες (Ιωαννίκιος Καρτάνος, Ιωάννης Σανκταμαύρας, Μάξιμος ο Πελοποννήσιος).91 Η μετάφραση Μαξίμου του Καλλι(ου)πολίτου και οι αναθεωρήσεις της (Σεραφείμ Μυτιληναίου και Αναστασίου Μιχαήλ). 96 Φραγκίσκος Προσσαλεντης, Αλέξανδρος “Ελλάδιος” καιΔημήτριος Πολυχρονίου. 129 Η μετάφραση Ιλαρίωνος του Σιναΐτου.135
6 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Ανδρέας Κάλβος, Αδαμάντιος Κοραής και Σαμουήλ Χέριδων Ουίλσων. 148 Η «μετάφραση Βάμβα». 156 Οι παραφράσεις του Καθηγητού Ιγνατίου Μοσχάκη και της «Αναπλάσεως».163 «Ευαγγελικά»: Οι μεταφράσεις της βασιλίσσης Όλγας και του Αλέξανδρου Πάλλη. 171 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Ο ιστορικο-θεολογικός προβληματισμός και η πρόταση του Καθηγητή Ιωάννη Ν. Καρμΐρη.197 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ.229 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ α) Πηγές - Εκδόσεις.237 β) Βοηθήματα.242 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ.269
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ПЄР1 TÍDN NeoeAAHNlKÜJN МЄТАФРАСЄ(ІШ α) Πηγές - Εκδόσεις Βάμβα, Ν. (και άλλων), Ψαλτήριον ή Βίβλος των Ψαλμών, εκ του Εβραϊκού πρωτοτύπου εις κοινήν Ελληνικήν Διάλεκτον μετα φρασθείσα. Εν Λόνδρα 1831. Του ιδίου, Ο Πεντάτευχος τον Μωϋσέως και το Βιβλίον του Ιη σού υιού του Ναυή (εκ του
Εβραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελλη νικήν Διάλεκτον μεταφρασθέντα). Εν Λόνδρα (παρά Ρ. Ουάττς, δαπάνη της εν Βρεταννία και παρ Άλλογενέσιν Εταιρείας της Ιεράς Βίβλου) 1833 (1835). Του ιδίου, Η του Ησαΐου υιού τον Αμώς Προφητεία (εκ του Ε βραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελληνικήν Διάλεκτον μεταφρα
σθείσα). Εν Λόνδρα 1834 (1835, 1836). Του ιδίου, Οι Τέσσαρες Μεγάλοι Προφήται: Ησαΐας, Ιερεμίας, Ιεζεκιήλ, Δανιήλ (εκ του Εβραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελληνι κήν Διάλεκτον μεταφρασθέντες). Εν Λόνδρα 1836. Του ιδίου, Τα Βιβλία του Ιώβ, των Παροιμιών και του Εκκλησιαστού (εκ του Εβραϊκού αρχετύπου
εις κοινήν Ελληνικήν Διά λεκτον μεταφρασθέντα). Εν Λόνδρα 1836 (1839,1843). Του ιδίου, Η Πεντάτευχος, το Βιβλίον Ιησού του Ναυή και η Εσθήρ (έκτου Εβραϊκού). ΕνΛονδίνφ 1837 (1838, 1839, 1840, 1843). Του ιδίου, Της Καινής Διαθήκης του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού τα τέσσερα Ευαγγέλια και αι
Πράξεις των αγίων αποστόλων, μεταφρασθέντα μεν υπό Ν. Βάμβα, καθηγητού της φιλοσοφίας εν τω Πανεπιστημίω Όθωνος, εκδοθέντα δε δαπάνη
238 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ της Βρετανικής και Ξενικής Ιερογραφικής Εταιρίας. Εν Αθήναις (εκ της τυπογραφίας Λ. Κορόμηλά) 1838. Του ιδίου, Οι Προφήται Άπαντες (εκ του Εβραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελληνικήν Διάλεκτον μεταφρασθέντες). Εν Λόνδρα 1840. Του ιδίου, Της
Παλαιάς Διαθήκης Άπαντα (εκ του Εβραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελληνικήν Διάλεκτον μεταφρασθέντες). Εν Λόνδρα 1840 (Κανταβριγία 1849). Του ιδίου, Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού (παραφρασθείσα εις την καθομιλουμένην γλώσ σαν). Εν Αθήναις, εκ του Τυπογραφείου Μνημοσύνης X.
Νικολαΐδου Φιλαδελφέως 1844 (Εν Κανταβριγία 1867). Του ιδίου, Αι Επιστολαί των Ιερών Αποστόλων και η Αποκάλυψις Ιωάννου του Θεολόγου (παραφρασθείσαι εις την καθομιλου μένην γλώσσαν). Εν Αθήναις, έκτου Τυπογραφείου Μνημοσύνης X. Νικολάίδου Φιλαδελφέως 1844. Του ιδίου, Τα ιερά βιβλία της Παλαιάς τε
και Καινής Διαθήκης: Μεταφρασθεντα εκ των αρχετύπων. Εν Οξωνίφ (= Οξφόρδη) 1850 (Εν Κανταβριγία 1862). Του ιδίου, Τα ιερά γράμματα, μεταφρασθεντα εκ των θείων αρ χετύπων [με παράλληλα χωρία «έν τη ωα»]. Εν Κανταβριγία 1866 (Εν Οξωνίφ 1872). Διαλησμά, Κ., Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον εις το πρωτότυ
πον κείμενον, εις ερμηνείαν σύντομον και εις προσευχάς. Έκδοσις Συλλόγου «Αναπλάσεως» τη συστάσει δι’ Εγκυκλίου της Μεγά λης Εκκλησίας προς ακώλυτον κυκλοφορίαν και εν τω κλίματι του Οικουμενικού Θρόνου (δαπάνη Μελετίου Βαγιανέλλη, αρχι μανδρίτου). Εν Αθήναις 1900. Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου ημών
Ιησού Χριστού, Δίγλωττος, Εν η αντιπροσώπως το τε θειον πρωτότυπον και η απαράλλακτος εξ εκείνου εις απλήν
διάλεκτον, διά του μακαρίτου κυρίου Μαξίμου του Καλλιουπολίτου γενομένη μετάφρασις, άμα ετυπώθησαν. [Γε νεύη] Έτει ΧΠΗΔΔΔΠΙΙΙ (= 1638). Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού εις απλήν διάλεκτον γενομένη μετάφρασις διά Μαξίμου τον Καλλιουπολίτου,
Βιβλιογραφία 239 τ. A', Αθήνα: MIET 1995, τ. Β' (επιμ. Εμμ. X. Κάσδαγλη), Αθή να: MIET 1999 και Παράρτημα. Συναγωγή Μεταφρασμάτων (επιμ. Ε Εξίσου/ Α. Τσελίκα). Αθήνα: MIET 1999 (με την ηλεκτρονική συνδρομή του Ιδρύματος «Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας»). Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος ημών
Ιησού Χρι στού, μεταφρασθείσα προ χρόνων ικανών εις πεζήν φράσιν δια την κοινήν ωφέλειαν των Χριστιανών παρά του εν ιερομονάχοις Μαξίμου του Καλλιουπολίτου, και νυν αύθις τυποθείσα (sic) διορθώ σει Σεραφείμ ιερομονάχου του Μιτυληναίου (sic). Λονδίνο 1703. Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος
ημών Ιησού Χρι στού, Δίγλωττος, τουτ’έστι, το θειον Αρχέτυπον και η αυτού μετάφρασις εις κοινήν διάλεκτον («διόρθωση»: Αναστάσιος Μιχαήλ). Χάλλη 1710. Η Καινή Διαθήκη. Το πρωτότυπον κείμενον με νεοελληνικήν μετάφρασιν (μετάφραση: Β. Βέλλας, αρχιμ. Ευ. Αντωνιάδης, Αμ. Αλιβιζάτος, Γερ. Κονιδάρης).
Αθήναι: «Βιβλική Εταιρία» 1967. Η Καινή Διαθήκη. Το πρωτότυπο κείμενο με νεοελληνική δημο τική μετάφραση (μετάφραση: Σ. Αγουρίδης, Γ. Γαλίτης, I. Καραβιδόπουλος, Β. Στογιάννος, I. Γαλανής και Π. Βασιλειάδης). Αθήνα: «Βιβλική Εταιρία» 1985. Η Καινή Διαθήκη. Το πρωτότυπο κείμενο με μετάφραση στη δη
μοτική (μετάφραση: Γ. Γαλίτης, I. Καραβιδόπουλος, I. Γαλανής και Π. Βασιλειάδης). Αθήνα: «Βιβλική Εταιρία» 1989. Η Νέα Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, μεταφρασθείσα εις την απλήν των νυν Ελλήνων διάλεκτον, αδεία της Ανατολικής Εκκλησίας επιθεωρηθείσα ακριβώς εξεδόθη, πα
ρακειμένου και του Ελληνικού [μετάφραση: Ιλαρίων Σιναίτης], Λονδίνο 1828. Η Νέα Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος
ημών Ιησού Χριστού, μεταφρασθείσα εις την απλήν των νυν Ελλήνων διάλεκτον, αδεία της Ανατολικής Εκκλησίας επιθεωρηθείσα ακριβώς εξεδόθη [με τάφραση: Ιλαρίων Σιναίτης]. Λονδίνο 1828. Η Νέα Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, μεταφρασθείσα εις την σημερινήν των Ελλήνων διάλεκτον, δι ’
240 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ αδείας της Ανατολικής Εκκλησίας [μετάφραση: Ιλαρίων Σιναΐτης]. Γενεύη 1831. [Home, Τ. Η.], Εσωτερικαί ενάργειαι της εμπνεύσεως των Γρα φών, θεωρία ωφελιμότατη εις πάντα άνθρωπον, Σύρος 1837 (μτφρ. Ν. Βάμβα). Ιερόν απάνθισμα περιεχον τέσσαρας
και εκατόν ιστορίας της Παλαιός και Νέας Διαθήκης (μεταφρασθέν εκ της γερμανικής εις την κοινοτεραν των νυν Ελλήνων διάλεκτον προς ράδιον προεισαγωγήν των παίδων εις τα θεία) (μετάφραση: Δ. Πολυχρονίου). Εν Λειψία 1775 [= μετάφραση του έργου του J. Hübner, Zweymal zwey undfìinffzig Auserlesene
Biblische Historien (der Jugend zum Besten abgefasset). Leipzig 1714]. Κάλβου, A., Συναπτοί, Επιστολαί και Ευαγγέλια διά κάθε Ημέ ραν. Βιβλίον των Δημοσίων Προσευχών και της Υπηρεσίας των Μυστηρίων και Άλλων Εκκλησιαστικών Θεσμών και Τελετών, κατά το έθος της Ηνωμένης Εκκλησίας Αγγλίας και Ιβερνίας
(= Ιρ λανδίας) «εις την κοινήν της Ελλάδος διάλεκτον». Λονδίνο 1820 (και στο: Liturgia Anglicana Polyglotta, 1821՛ έκδ. Г. Ανδρειωμέ νου: Αθήνα 1988). Του ιδίου, Το Ψαλτήριον του Δαυίδ μεταφρασθέν υπό А. Κάλβου του Ζακυνθίου (έκδ. Γ. Δάλλα). Αθήνα: «Ίκαρος» 2011. Καρτάνου, I., Παλαιά και Νέα
Διαθήκη [Βενετία 1536]. ([Ει σαγωγή] - Φιλολογική Επιμέλεια: Ε. Κακουλίδη-Πάνου/ Γλωσ σικό Επίμετρο: Ε. Καραντζόλα). Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνι κής Γλώσσας 2000. Κείμενον και μετάφρασις του Ιερού Ευαγγελίου, προς αποκλει στικήν οικογενειακήν του ελληνικού λαού χρήσιν, μερίμνη τηςΑ.Μ. της
βασιλίσσης των Ελλήνων Όλγας, εκδιδόμενα [μετάφραση: I. Σωμάκη (Καρόλου)]. ΕνΑθήναις 1900. Κοραή, Α., Συνέκδημος
Ιερατικός, περιέχων τας δύο προς Τι μόθεον και την προς Τίτον επιστολάς του Αποστόλου Παύλου, με δύο κοινάς μεταφράσεις, και εξηγήσεις διεξοδικός. Εν Παρισίοις 1831. Του ιδίου, Προλεγόμενα εις τας προς Τιμόθεον δύω και προς
Βιβλιογραφία 241 Τίτον μίαν επιστολάς του Αποστόλου Παύλου. Εν Αθήναις (έκδοσις δ') 1879. Ματθαίου, μητροπολίτου Κυζίκου, Αντίρρησις προς την εν είδει Απολογίας περί της εις το χυδαίον ιδίωμα Μεταφράσεως των Ιερών Γραφών αποσταλείσαν τη του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία Επιστολήν του μακαρίτου Τουρνόβου
κυρίου Ιλαρίωνος (Ής προετέθη Εισαγωγή, κατ’ επιταγήν της Εκκλησίας συνταχθείσα υπό του αρχιδιδασκάλου τής εν Κουρουτζεσμέ του Γένους Σχολής Π. Μ. Σαμουήλ Κυπρίου, εξεδόθη δε ήδη υπό της του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίαςχάριν των Ορθοδόξων). Εν Κωνσταντινουπόλει 1841. Μοσχάκη, Ι.,Αι περικοπαί των
Ευαγγελίων, αι κατά τας Κυ ρ ιακάς του έτους αναγινωσκόμεναι, μετά πιστής αυτών μεταφρά σεως και συντόμων ερμηνευτικών και ηθικών παρατηρήσεων. Εν Αθήναις 1892 (1885). Ουίλσωνος, Σαμουήλ Χέριδων (Wilson, Samuel Sheridan), Του κλήρου ο οδηγός, ήτοι παράφρασις και σχόλια των προς Τιμόθεον και Τίτον
τριών αγίων επιστολών Παύλου του Αποστόλου. Μελίτη: Τυπογραφείον της εν Λονδίνω Αποστολικής Εταιρείας 1829. Πάλλη, Αλ., Η Νέα Αιαθήκη κατά το Βατικανό Χερόγραφο [sic], Μέρος Πρώτο. Λίβερπουλ 1902. Του ιδίου, Η Νέα Διαθήκη κατά το Βατικανό Χερόγραφο. Λί βερπουλ 1919 (Αθήνα: εκδ. «Επικαιρότητα» 1977
καιεκδ. «Εκά τη» 2000). Συμφωνία των τεσσάρων Ευαγγελίων εις την νεωτέραν Ελλη νικήν γλώσσαν. Ερμούπολη (Σύρος) 1837. Τα βιβλία τουτέστιν η Θεία Γραφή της Παλαιάς τε και Καινής Διαθήκης (και η μεν Παλαιά κατά τούς εβδομήκοντα, εκ του ως οιόν τε ακριβώς εκδοθέντος αρχαίου Αλεξανδρινού χειρογράφου,
η δέ Καινή εκ της κατ’επικύρωσιν του της Κωνσταντινουπόλεως Πατριάρχου Κυρίλλου εκδόσεως έτει αωι '
γενομένης- εξετυπώθη δι 'ευλογίας μεν της Αγιωτάτης Διοικούσης Συνόδου πσών των Ρωσσιών, παρά της κατά την Μόσχαν ιεροβιβλιακής κοινότητος, διά δαπάνης δέ της πολυθρυλλήτου και φιλοχρίστου αυταδελφότητος Ζωσιμάδων των εξ Ιωαννίνων) (κείμενο-«διόρθωση»: Ανα στάσιος Μιχαήλ). Εν Μόσχα 1821.
242 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΏΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Το ιερόν και θειον Απάνθισμα, περιέχον εκατόν τέσσαρας ιεράς ιστορίας εκ τε της Παλαιάς και Νέας Διαθήκης, ακριβώς διορθωθέν εν τε τω κειμένω και τοις ωφελίμοις νοήμασι, τη παραλλαγή της φράσεως, και τη εκτάσει των ιστοριών, επιθεωρηθέν δε
και εγκριθέν υπό της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Επιτροπής (Εκδίδοται αύθις εις κοινήν ωφέλειαν των Ορθοδόξων υπό Α. I. Φιλαλήθους του Βυζαντίου [= μεταφραστού]). Εν Κωνσταντινουπόλει 1841 [= μετάφραση του έργου του J. Hübner, Zweymal zwey undfìinffzig Auserlesene Biblische Historien (der Jugend zum
Besten abgefasset). Leipzig 1714]. Τρεμπέλα, Π., Η Καινή Διαθήκη μετά συντόμου Ερμηνείας. Αθήναι 1952 κ.ε. β) Βοηθήματα Αγουρίδη, Σ., «Προβλήματα σχετικά με τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης», στον τόμο: Πρωτότυπο και Μετάφραση. Πρα κτικά Συνεδρίου του Σπουδαστηρίου Κλασσικής Φιλολογίας και της Δ '
Έδρας Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (Αθήνα, 11-15Δεκεμβρίου 1978). Αθήνα 1980, σ. 99-216 και 217-232 (= συζήτηση). Του ιδίου, «Η ερμηνεία των Αγίων Γραφών και η νεοελληνική θεολογική πραγματικότητα», Θεολογία 56 (1985) 504-518 [και στη συλλογή μελετών του ιδίου, «Άρα γε
γινώσκεις ά αναγινώσκεις;». Ερμηνευτικές και ιστορικές Μελέτες σε ζητήματα των αρχών του Χριστιανισμού. Αθήνα 1989, σ. 11-26]. Του ιδίου, Τα Απόκρυφα της Παλαιάς Διαθήκης, τ. Α'-Β\ Αθή ναι 1985 (εκδ. «Έννοια»: 2004). Αθανασόπουλου, Θεοκλήτου (νυν μητροπολίτου Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου),
Εκκλησία: Ο αυθεντικός φύλακας και ερμηνευτής της Αγίας Γραφής. Αθήνα: «Αποστολική Διακονία» 1998.
Βιβλιογραφία 243 Ακανθόπουλου, Π. I., «Ιεροί κανόνες και μετάφραση της Αγίας Γραφής», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/1. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκ κλησία. Εισηγήσεις Δ ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσα λονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). [Θεσσαλονίκη
1987], σ. 187195. Αμοιρίδου, Ευ., Ιστορία της ερμηνείας του «αριθμού του θη ρίου χξς’ (666)» (Αποκ. 13,18): Απο τα ερμηνευτικά Υπομνήματα στην Αποκάλυψη από το 2° μέχρι τις αρχές του 19ου αι. στην Ανα τολική Εκκλησία. Θεσσαλονίκη 1998 (διδ. διατριβή). Αναστασιάδη, Τ., «Τα “Ευαγγελικά” μέσα από τις
διαμάχες στο θρησκευτικό πεδίο», ΔΒΜ32 Α-Β (2017) 5-15. Αναστασίου, I. Ε., «Οι αντιλήψεις του πατριάρχη Κύριλλου Λούκαρη και οι απόψεις των συγχρόνων του για τη μετάφραση της Αγίας Γραφής», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη /1. Γαλάνη /1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Ημετάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη
Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσα λονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986), [Θεσσαλονίκη 1987], σ. 229-234. Ανδρουτσόπουλου, Γ. I., «Οι “περί θρησκείας” διατάξεις στο Σύνταγμα του 1911 (Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από την ψήφισή του», Θεολογία 83/ 1 (2012) 345-354.
Ανδρουτσόπουλου, Γ. I./ Κονιδάρη, I. Μ., «Ερμηνεία του Προ οιμίου του Συντάγματος και των άρθρων 3, 13 και 105», στον τόμο: Φ. Σπυρόπουλου/ Ξ. Κοντιάδη/ X. Ανθόπουλου/ Γ. Γεραπετρίτη (επιμ.), Σύνταγμα - Κατ’άρθρο ερμηνεία. Αθήνα 2017, σ. 1-4, 35-49, 288-308, 1705-1716. Ανδρούτσου, Χρ., Συμβολική
εξεπόψεως Ορθοδόξου. Αθήναι 19302 (1901). Του ιδίου, Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Αθήναι 19562 (1907).
Ανεμούδη-Αρζόγλου, Κ. (επιμ.), Ανέκδοτα Γράμματα, του Αλέ ξανδρου Πάλλη. Αθήνα: Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου 1986. Αργυρίου, Αστ., «Η Ερμηνεία της Αποκαλύψεως Μαξίμου
244 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ του Πελοποννησίου ως απαρχή του ερμηνευτικού κινήματος κατά τους χρόνους τους Τουρκοκρατίας», στον τόμο: Πρακτικά A 'Διε θνούς Συνεδρίου Πελοποννησιακών Σπουδών, τομ. III. Αθήναι 1976, σ. 1-8. Του ιδίου, «Οι ελληνικές Ερμηνείες στην
Αποκάλυψη κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας», ΕΕΘΣΘ 24 (1979) 359-378. Του ιδίου, Ιδεολογικά ρεύματα στους κόλπους του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Λάρισα 1980 [=Λαογραφική Εταιρία Λαρίσης: 2]. Argyriou, A., Les exégèses Grecques de l’Apocalypse à l’épo que
Turque (1453-1821): Esquisse d’une Histoire des courants idéologiques au sein du peuple Grec asservi. Θεσσαλονίκη: Εται ρεία Μακεδονικών Σπουδών 1982 [= Σειρά Φιλολογική και Θεολογική. Επιστημονικά! Πραγματείαι: 15] (διδ. διατριβή). Του ιδίου, «La Bible dans l’Église orthodoxe au XVIe siècle», στον
συλλογικό τόμο: G. Bedouellle/ B. Roussel (επιμ.), Bible de tous les temps, τ. 5: Les temps des Réformes et la Bible. Paris: Éditions Beauchesne 1986, σ. 385-400. Του ιδίου, «La Bible dans l’Église orthodoxe au XVIIe siècle», Revue des Sciences Religieuses 64 (1990) 141-168. Βαγιακάκου, Δ. B.,
Γεώργιος N. Χατζιδάκις (1848-1941): Βίος και έργον. Εν Αθήναις 1977 (= Ακαδημία Αθηνών/ Κέντρον Συν τάξεως του Ιστορικού Λεξικού. Λεξικογραφικόν Δελτίον - Πα ράρτημα 2 Α). Βαλαή, Δ. Δ., Εκκλησία και σχολική παιδεία επί τη βάσει πα τριαρχικών και συνοδικών εγγράφων της περιόδου 1593-1821.
Θεσσαλονίκη: εκδ. Μπαρμπουνάκη 20182 (2015). Βασιλειάδη, Ν. Π., «Ο Παναγιώτης Ν. Τρεμπέλας ως ερμηνευ τής της Αγίας
Γραφής», στον τόμο: Παναγιώτης Τρεμπέλας Λέων της Ορθοδοξίας. Αθήνα: Αδελφότης Θεολόγων «Ο Σωτήρ» 2010, σ. 252-261. Βασιλειάδη, Π., «Η μεταφραστική μέθοδος της “εννοιολογικής αντιστοιχίας” και η Ορθόδοξη παράδοση», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/1. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετάφραση της
Βιβλιογραφία 245 Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). [Θεσ σαλονίκη 1987], σ. 65-76. Του ιδίου, «Ο θεολογικός προβληματισμός για τις μεταφράσεις των εκκλησιαστικών κειμένων (Διάλογος με τους μητροπολίτες Πρεβέζης και
Ναύπακτού)», ΔΒΜ 38 (2010) 34-48. Βασιλειάδη, Π./Γαλάνη, I/Καραβιδόπουλου, I. (επιμ.), Ημε τάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτω βρίου 1986). [Θεσσαλονίκη 1987]. Γαλάνη, I., «Η “κατ’ ιδίαν” χρήση της Αγίας Γραφής στην Ορ
θόδοξη παράδοση», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/1. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Ημετάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ ’ Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσα λονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). [Θεσσαλονίκη 1987], σ. 87-103. Γαλανού, Μ., Εξήγησις του Ιερού Ευαγγελίου των Κυριακών
και των επισήμων εορτών, τ. Α'-Β'. Εν Αθήναις 1896-1897. Γαλίτη, Γ, «Αι περί Κλήρου ιδέαι του Κοραή», Εκκλησία 37 (1960) 305-307, 329-332, 360-363. Του ιδίου, «Θεολογία της μεταφράσεως», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη /1. Γαλάνη /1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη
Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ 'Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). Θεσσαλονίκη 1987 [και στην αγγλική, υπό τον τίτλο: «Α Theo logy of Translation», στον τόμο: Θεολογία και κόσμος σε διάλογο. Τιμητικός Τόμος στον Καθηγητή Γεώργιο I. Μαντζαρίδη. Θεσσα λονίκη 2004, σ. 203-211].
Του ιδίου, «Ο “εύσημος λόγος” και οι “εις αέρα λαλούντες”», Ανάπλ τχ. 413 (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2004)
131-138. Του ιδίου, «Η πρόσληψη του θείου λόγου από τον σημερινό άνθρωπο», Εκκλησία 89/6 (2012) 356-360 [και στον τόμο: Ο Λει τουργικός Λόγος της Ορθοδόξου Εκκλησίας σήμερα. Πρακτικά 1Г՛ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητροπό λεων (Τήνος, 19-21 Σεπτεμβρίου 2011). Αθήναι: I. Σύνοδος της
246 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΑΙΑΘΗΚΗΣ Εκκλησίας της Ελλάδος - Ειδική Συνοδική Επιτροπή Λειτουργι κής Αναγεννήσεως/«Αποστολική Διακονία» 2015, σ. 123-133]. Του ιδίου, «Προσφώνηση τιμωμένων», στον τόμο: Β. Σταθοκώστα (επιμ.), Η μετάφραση της Βίβλου στην Εκκλησία και στην
Εκπαίδευση: Αφιέρωμα στα 25 χρόνια από την έκδοση της Νέας Μετάφρασης της Καινής Διαθήκης στη Νεοελληνική Γλώσσα [Ει σηγήσεις Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου: Αθήνα, 12-13 Δεκεμ βρίου 2014]. Αθήνα: «Ελληνική Βιβλική Εταιρία» 2015, σ. 23-26. Carabott, Ph., «Politics, Orthodoxy and the Language
Ques tion in Greece: The Gospel Riots of November 1901», Journal of Mediterranean Studies 3 (1993) 117-138. Γεδεών, M. I., Κύριλλος Λούκαρις: Μελέτη περί της μετά την άλωσιν Ορθοδόξου Εκκλησίας (1454-1638). ΕνΑθήναις 1876. Του ιδίου, Χρονικά της Πατριαρχικής Ακαδημίας: Ιστορικαί ει δήσεις περί της
Μεγάλης του Γένους Σχολής (1454-1830). Εν Κωνσταντινουπόλει 1883. Του ιδίου, Ο Πατριάρχης Διονύσιος Δ ' ο Μουσελίμης: Πα τριαρχικής Ιστορίας πεντηκονταετία (1638-1688). Εν Κωνσταντινουπόλει 1888. Του ιδίου, Κανονικαί Διατάξεις, Επιστολαί, Δύσεις, Θεσπί σματα των αγιωτάτων Πατριαρχών
Κωνσταντινουπόλεως από Γρηγορίου του Θεολόγου μέχρι Διονυσίου του από Αδριανουπόλεως, τ. Α'- B'. Εν Κωνσταντινουπόλει 1888-1889. Του ιδίου, «Επεισόδιον εν τω ζητήματι της μεταφράσεως των Αγίων Γραφών», ΕΑ 23 (1899) 521-523. Του ιδίου, Έγγραφα πατριαρχικά και συνοδικά περί του βουλ γαρικού ζητήματος
(1852-1873). Εν Κωνσταντινουπόλει 1908. Γιαννουλάτου, Αναστ. (νυν αρχιεπ. Αλβανίας), «Βυζάντιον: Έργον ευαγγελισμού», ΘΗΕ 4
(1964) 19-58. Clogg, R., «The Correspondense ofAdhamantios Korais with the British and Foreign Bible Society (1808)», GOTR 14 (1969) 65-84. Του ιδίου, «Enlightening “A Poor, Oppressed, and Darkened Nation”: Some early activities of the British and Foreign Bible Society in the Levant», στον τόμο: S. K. Batalden/ К. Сапп/ J.
Βιβλιογραφία 247 Dean (επιμ.), Sowing the Word: The Cultural Impact of the British and Foreign Bible Society, 1804-2004. Sheffield: Phoenix Press 2004, σ. 234-250 [και στη συλλογή μελετών του ιδίου, με τίτλο: Miscellanea Graecoturcica. Essays on Greek and Turkish History. Instanbul: The Isis Press
2015 (= Analecta Isisiana: 134)]. Του ιδίου, «О Parsons και o Fisk στο Γυμνάσιο της Χίου το 1820», Ο Ερανιοτής 5 [2016] 177-193. Γρατσέα, Γ., «Οι Επιστολές του Απ. Παύλου “εις απλήν φράσιν”, κατά το χειρόγραφο του 1786», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/ I. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετάφραση της
Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ ' Συνάξεως Βι βλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986), [Θεσ σαλονίκη 1987], σ. 213-220. Γριτσόπουλου, Τ. Α., «Μοσχάκης Ιγνάτιος», ΘΗΕ 9 (1966) 92-93. Crush, Μ., Turcograecia. Basileae 1584. Δαμαλά, Ν. Μ. (επιμ.), Επιστολαί Αδαμάντιου
Κοραή, τ. A'. ΕνΑθήναις 1885. Davey, C., «Metrophanes Kritopoulos. Pioneer for Unity», Θε ολογία 38/3 (1967) 459-486. Του ιδίου, «Η αλληλογραφία του Μητροφάνους Κριτοπούλου κατά την εν Αγγλία διαμονήν αυτού», Θεολογία 41/1 (1970) 116136. Του ιδίου, Pioneerfor Unity: Metrophanes Kritopoulos,
15891639, and Relations Between the Orthodox, Roman Catholic and Reformed Churches. London 1987. Delicostopoulos, Ath., «Major Greek Translations of the Bible», στον τόμο: J. Krašovec (επιμ.), Interpretation of the Bible. Ljubljana: Slovenska akademija znanosti in umetnosti/ Sheffield: Sheffield
Academic Press 1998, σ. 297-316. Δεσπότη, Σ., «Οι μεταφράσεις της Αγίας Γραφής και η χρήση τους στη λατρεία»,
στον τόμο: «Ιερουργείν το Ευαγγέλιον». Η Αγία Γραφή στην Ορθόδοξη Λατρεία. Πρακτικά Ε ' Πανελληνίου Λει τουργικού Συμποσίου Στελεχών I. Μητροπόλεων (I. Προσκύνημα
248 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΉΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Αγίου Ιωάννου του Ρώσσου, I. Μηψοπόλεως Χαλκίδος, 2-5 Νοεμ βρίου 2003). Αθήναι: I. Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος Ειδική Συνοδική Επιτροπή Λειτουργικής Αναγεννήσεως/ «Κλάδος Εκδόσεων της Επικοινωνιακής και Μορφωτικής Υπηρεσίας» 2004 [=
Ποιμαντική Βιβλιοθήκη: 10], σ. 135-157. Δημάκη-Ζώρα, Μ./ Ιωαννίδη-Ψυχογιού, Β., «Ο Γενικός Γραμ ματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωστής Παλαμάς», Το Καποδιστριακό, 15/4/2003. Δημαρά, К. Θ., «Δύο φίλοι: Κοραής και Βάμβας», στου ιδίου (με εκδοτική επιμέλεια της Π. Πολέμη), Ιστορικά φροντίσματα, τ. Β':
Αδαμάντιος Κοραής. Αθήνα: εκδ. «Πορεία» 1996, σ. 135-195 [= διδ. διατριβή του ιδίου, υπό τον τίτλο: Δύο φίλοι: Κοραής και Βάμβας (Με ανέκδοτα κείμενα). (Αθήνα) 1953]. Δημητρακοπούλου, Ανδρον, (αρχιμ.), Προσθήκαι και διορθώ σεις εις την Νεοελληνικήν Φιλολογίαν Κ. Σάθα. Λειψία 1871. Του ιδίου,
Ορθόδοξος Ελλάς, ήτοι περί Ελλήνων των γραψάντων κατά Λατίνων και περί των συγγραμμάτων αυτών. Λειψία 1872. Δήτσα, Μ., «Samuel Sheridan Wilson», στον τόμο: Ηπαλαιότερη πεζογραφία μας (Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο), τ. Γ' (1830-1880). Αθήνα: Σοκόλης 1996, σ. 116-130. Δυοβουνιώτου,
Κ. Δ., Μελέτιος Συρίγος. ΕνΑθήναις 1914. Του ιδίου, «Μητροφάνους Κριτόπουλου ανέκδοτος Γραμματι κή της απλής Ελληνικής εκδιδομένη», ΕΕΘΣΑ [1] (1924) 97-123. Ελλαδίου, Αλ., Status praesens ecclesiae graecae, In quo etiam causae exponuntur cur Graeci moderni Novi Testamenti. Altdorf (Νυρεμβέργης)
1714. Ευθυμίου, Γ., Τα Εγχειρίδια Γραμματικής της Ελληνικής Γλώσ σας (1550-1821): Μια διαχρονική θεώρηση
μορφής και περιεχο μένου. Ιωάννινα 2018 (διδ. διατριβή). Ζαφειριού, Λ., «Για τις σχέσεις του Ανδρέα Κάλβου με την “Εταιρεία για την προώθηση Χριστιανικής Γνώσης”: Ένα κεί μενο για τον Κάλβο κατά τη δεύτερη διαμονή του στην Αγγλία», Πορφύρας τχ. 139 (Απρ.-Ιούν. 2011) 71-76.
Βιβλιογραφία 249 Ζολώτα, Ε., Δοκίμιον των εν τη ημετέρα Εκκλησία μέχρι της δουλώσεως του Έθνους υπό των Τούρκων Ερμηνευτικών Σπουδών. ΕνΑθήναις 1892. Του ιδίου, «Περί εγκρίσεως της μεταφράσεως της Καινής Δια θήκης εις την νέαν Ελληνικήν υπό της Ιεράς Συνόδου της Εκκλη σίας της Ελλάδος, Έκθεσις
προς τον Σ. Πρόεδρον της Ιεράς Συ νόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος», Ιερός Σύνδεσμος 5/12 (30.4. 1899) 89-93, 5/13-14 (15.5.1899) 97-102, 5/15 (31.5.1899) 115118, 5/16(15.6.1899) 126-129. Του ιδίου, Υπόμνημα εις την προς Γαλάτας Επιστολήν του απο στόλου Παύλου. Αθήνησιν 1904. Του ιδίου, Υπόμνημα
εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, τόμ. A'. Αθήναι 1906. Ζουμπουλάκη, Στ., «Ο Π. Τρεμπέλας ως μεταφραστής των βι βλικών κειμένων», στον τόμο: Παναγιώτης Ν. Τρεμπέλας: Μεταξύ παράδοσης και ανανέωσης, μεταξύ επιστήμης και ιεραποστολής [= Πρακτικά ομωνύμου Συνεδρίου Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου
(Αθήνα, 19.3.2011)] (Εισαγωγή - επιμέλεια: ΝικόλαοςΑσπρούλης). Βόλος: «Εκδοτική Δημητριάδος» 2016 (= Ακαδημία Θεολο γικών Σπουδών Βόλου. Θεολογικές προσωπογραφίες: 1), σ. 85-106. Ζώρα, Г. Θ., «Πληροφορίαι άγγλου περιηγητού περί Βηλαρά, Χριστοπούλου, Ψαλίδα και Αλή Πασά το 1824», Παρνασσός 16 (1974)
103-106. Ηλιού, Φ., «“Τύφλωσον Κύριε τον Λαόν Σου”. Οι προεπανα στατικές κρίσεις και ο Ν. Σ. Πίκκολος», Ο Ερανιστής 11 (1974) 580-626 [και αυτοτελώς, σε β' έκδοση συμπληρωμένη και εμ πλουτισμένη: Αθήνα: εκδ. «Πορεία» 1988]. Irmscher, J., «Der Kampf um die neugriechischen Bibelüber setzungen»,
στον τόμο: F. L. Cross (επιμ.), Studia Evangelica, τ. V. Papers presented to the Third International Congress
on New Testament Studies held at Christ Church, Oxford, 1965, Part II: The New Testament Message. Berlin: Akademie-Verlag 1968 [= Texte und Untersuchungen zur Geschichte der altchristlichen Lit eratur: 103], σ. 188-197.
250 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Του ιδίου, «Die griechische Reinsprache als Plansprache. Pro bleme der Übersetzung», στον τόμο: U. Becker (επιμ.), Transla tion in Plansprachen. Beiträge der 5. Jahrestagung der Gesellschaft für Interlinguistik e. V (24.-26. November 1995
in Berlin). Berlin: GIL 1995 [= Interlinguistische Informationen. Mitteilungsblatt der Gesellschaft für Interlinguistik e.V.; Beiheft 1 (November 1996)], σ. 66-68. Κακουλίδη, E., Για τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης (Ιστο ρία - Κριτική - Απόψεις - Βιβλιογραφία). Θεσσαλονίκη 1970. Κακουλίδη-Πάνου,
Ε., «Ο πρώτος μεταφραστής της Αγίας Γραφής στη δημοτική γλώσσα Ιωαννίκιος Καρτάνος», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/1. Γ αλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετά φραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις A ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986), [Θεσσαλονίκη
1987], σ. 220-228. Της ιδίας, «Μάξιμος Πελοποννήσιος: “Αποκάλυψις”», στον τόμο: Η. Βουλγαράκη/ Γ. Ζιάκα/ Γ. Κρουσταλάκη/ Μ. Μακράκη/ Η. Μουτσούλα/ Σ. Πάνου/ Θ. Παπακωνσταντίνου/ Γ. Πατρώνου/ Σ. Παπαλεξανδρόπουλου (επιμ.), «Πορευθέντες». Χαριστήριος Τόμος προς τιμήν του αρχιεπισκόπου Αλβανίας
Αναστασίου (Γιαννουλάτου). Αθήνα: «Αρμός» 1997, σ. 403-409. Της ιδίας, «Ιωάννης Σανκταμαύρας: Πράξεις των Αποστό λων», Επετηρίδα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου 26 (2000) 205-240 (= πλήρης έκδοση). Της ιδίας, «Αγία Γραφή: Η μετάφραση πριν από τη Μετά φραση», στον τόμο: El. Jeffreys/ Μ.
Jeffreys (επιμ.), Αναδρομικά και προδρομικά: Approaches to texts in early modem Greek. Papers from the conference
Neograeca Medii Aevi V (Exeter College/ Uni versity of Oxford, September 2000). Oxford: University of Oxford/ Faculty ofMedieval and Modem Languages 2005, σ. 467-479. Κακριδή, I. Θ., To μεταφραστικό πρόβλημα. Αθήνα: «Βιβλιοπωλείον της Εστίας» 19846 (Θεσσαλονίκη 1936). Καλογήρου, I., «Ο Καθηγητής Ιωάννης Καρμίρης», Οι Τρεις Ιεράρχαι 82 (1991) 41-42.
Βιβλιογραφία 251 Κάλφογλου-Καλοτεράκη, В. Г., «”Πυρπολήσατε την μετάφρασιν της Σλαύας”. Πολιτικές και ιστορικές παράμετροι των Ευαγγελικών του έτους 1901», στον τόμο: Π. Αράπογλου (επιμ.), Βίβλος και Πολιτική. Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνε δρίου (Πολιτιστικό Κέντρο I. Αρχιεπισκοπής Αθηνών,
14-15 Δε κεμβρίου 2018). Αθήνα: «Βιβλική Εταιρία» 2019, σ. 142-170. Καραβιδόπουλου, I., «Η μετάφραση της Αγίας Γραφής», Σύ ναξη τχ. 22 (Απρίλιος-Ιούνιος 1987) 68-72 [και στη συλλογή με λετών του ιδίου: Μελέτες Ερμηνείας και Θεολογίας της Καινής Διαθήκης. Θεσσαλονίκη: εκδ. Πουρναρά 1990 (= Βιβλική
Βιβλιο θήκη: 7), σ. 249-259. Του ιδίου, «Η Πατριαρχική έκδοση της Καινής Διαθήκης του 1904 και η αξία των βυζαντινών Εκλογαδίων», ΕΕΘΣΘ [Τμ. Θε ολογίας]) 9[1999] 129-139. Του ιδίου, «Νεοελληνικές μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης, κατά το τελευταίο τέταρτο του 20ού αι.», στη συλλογή μελετών του
ιδίου: Βιβλικές Μελέτες B'. Θεσσαλονίκη: εκδ. Πουρναρά 2000 (= Βιβλική Βιβλιοθήκη: 16), σ. 104-122 (πρόκειται για με τάφραση μελέτης από τη γαλλική, στον τιμητικό τόμο: Ir. Tsamadou-Jacoberger [επιμ.], Mélanges offerts à Astérios Argyriou. Strasburg 2000). Του ιδίου, Απόκρυφα Χριστιανικά Κείμενα,
τ. Α'- B'. Θεσσα λονίκη: εκδ. Πουρναρά 2011 και 2004 [= Βιβλική Βιβλιοθήκη: 13 και 29 αντιστοίχως]. Του ιδίου, «Γραφή Αγία: XI. Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής», ΜΟΧΕ 5 (2012) 374-378. Του ιδίου, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Θεσσαλονίκη: «Ostracon» 2016 [= Critical Approaches to the Bible: VIII].
Καραμπελιά, Г, «Ο Κύριλλος Λούκαρις: Εκκλησία και Δύση κατά τον 17° αι.», στον τόμο: Η ζωή των υποδούλων
Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας (Καταπίεση, Κοινοτισμός, Παιδεία). Πρακτικά В ' Συνεδρίου Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της I. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για τα 200 χρόνια της
252 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Ελληνικής Επανάστασης [1821-2021] (Αθήνα, 22-23 Νοεμβρίου 2013). Αθήνα: «Αρχονταρίκι» 2014, σ. 101-124. Καρδάση, Β., «Από τη Βασίλισσα στον Αλ. Πάλλη», Ιστορικά (Εβδομαδιαίο περιοδικό εφημερίδας Ελευθεροτυπία) τχ. 253 (16.11.2004: Αφιέρωμα «Η
μάχη της γλώσσας»), σ. 16-23. Καρμίρη, I., «Τα Θρησκευτικά εν τη αγωγή και τη διδασκα λία», Ανάπλ (1932-1935). Του ιδίου, Ο Παχώμιος Ρουσάνος και τα ανέκδοτα δογματικά και άλλα έργα αυτού, νυν το πρώτον εκδιδόμενα. Εν Αθήναις 1935. Του ιδίου, Μητροφάνης ο Κριτόπουλος και η ανέκδοτος αλλη λογραφία
αυτού. Αθήναι 1937 [= Θεολογική Βιβλιοθήκη εις μνή μην Χρ. Ανδρούτσου: 1] (διδ. διατριβή). Του ιδίου, Ορθοδοξία και Προτεσταντισμός, τ. A'. Αθήναι 1937 (διατριβή επί υφηγεσία). Του ιδίου, «Η Ομολογία μετά των προς Γώδον [= Thomas Goad] Αποκρίσεων του Μητροφάνους Κριτοπούλου και η δογ ματική
διδασκαλία αυτού», Θεολογία 19 (1941-8) 53-86, 209238, 398-431. Του ιδίου, «Η Ομολογία της Ορθοδόξου πίστεως του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Δοσιθέου», Θεολογία 19 (1941-1948) 693-707, 20 (1949) 99-119, 245-279, 457-494, 657-703 [και αυτοτελώς, Εν Αθήναις 1949]. Του ιδίου, «Ετερόδοξοι επιδράσεις επί τας
Ομολογίας του ιζ' αιώνος», ΝέαΣιών 39 (1947) 40-49, 68-83, 175-186, 235-242 (και ανάτυπο: Εν Ιεροσολύμοις 1949). Του ιδίου, «Η μελέτη της Καινής Διαθήκης και η εις την Νε οελληνικήν απόδοσις αυτής», Εκκλησία 26/ 31-32 (15.8.1948) 259-262. Του ιδίου, «Η Ερμηνεία της Αποκαλύψεως του Κυρίλλου του
Πατρέως», Θεολογία 22 (1951) 446-462, 568-576 [και αυτοτε λώς, Εν Αθήναις 1951]. Του ιδίου,
ΙερεμίουΒ'ΠατριάρχουΚωνσταντινουπόλεως, Απο κρίσεις προς τους Βυρτεμβέργιους Λουθηρανούς θεολόγους. Εν Αθήναις 1953.
Βιβλιογραφία 253 Του ιδίου, Μητροφάνους Κριτοπούλον Πατριάρχου Αλεξαν δρείας, Ομολογία Πίστεως. ΕνΑθήναις 1953. Του ιδίου, Τα Δογματικά και Συμβολικά Μνημεία της Ορθοδό ξου Καθολικής Εκκλησίας, τ. 1. Αθήναι 19602 (1952) + τ. 2. GrazΑυστρία 19682 [Αθήναι 1953]. Του ιδίου, «Μητροφάνης, ο
Κριτόπουλος», ΘΗΕ 8 (1966) 1136-1139. Του ιδίου, Προσθήκαι εις τα Δογματικά και Συμβολικά Μνη μεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας. Αθήναι 1967. Του ιδίου, «Δογματικά βιβλία και κείμενα», ΘΗΕ 11 (1967) 517-520. Του ιδίου, Δογματικής Τμήμα É': Ορθόδοξος Εκκλησιολογία. Αθήναι 1973. Του ιδίου,
Βιογραφικόν Σημείωμα Ιωάννου N Καρμίρη, Ομό τιμου Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αθήναι 1974. Του ιδίου, «Ο Ορθοδοξο-προτεσταντικός Διάλογος (Σύντομος επισκόπησις της ανελίξεως αυτού) [А', B', Τ', Δ', Ε']», Θεολογία 58 (1987) 657-690, 59 (1988) 7-47, 209-229, 409-437 και 609659 [και αυτοτελώς
ως ανάτυπο, Αθήναι 1988]. Του ιδίου, «Η συμβολή του Μητροφάνους Κριτοπούλου εις τον ορθοδοξο-προτεσταντικόν διάλογον», στον τόμο: Αναφορά εις μνήμην Μητροπολίτου Σάρδεων Μαξίμου (1914-1986), τ. Γ'. Γενεύη 1989, σ. 173-193. Καρμίρη, Ν., Το φιλολογικόν πρόβλημα των Ποιμαντικών Επι στολών. Αθήναι 1958
(διδ. διατριβή). Καρόλου [Σωμάκη], I., Όλγα, η Βασίλισσα των Ελλήνων (22 Αυγούστου 1851 - 19 Ιουνίου 1926). Αθήναι: «Εστία» 1934 [β' έκδοση, Αθήνα: «Στέμμα» 2017]. Καρπαθίου, Εμμ. (αρχιμ.), «Περί της σπουδαιότητας των Θρη σκευτικών Μαθημάτων εν τη αγωγή», στον πανηγυρικό τόμο:
Εβδομηκονταπενταετηρίς της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής (1844-1919). ΕνΑθήναις 1920, σ. 228-250. Κατερέλου, Κυρίλλου (επισκόπου
Αβύδου), «Ο διάλογος των θε ολόγων και λογίων της Βυρτεμβέργης/Τυβίγγης με τον Οικουμενικό
254 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Πατριάρχη Ιερεμία Β' (1573-1581)», στον τόμο: Μεταρρύθμιση και Ορθόδοξη Εκκλησία: διάλογος και αντίλογος πέντε αιώνων. Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ (19 Δεκεμβρίου 2017). Αθήνα: ΕΚΠΑ 2018, σ. 28-70. Κατσιγιάννη, Α.,
«Μετάφραση και Ιδεολογία: Μία αβιβλιογράφητη επτανησιακή μετάφραση των Ψαλμών του Δαβίδ», στον τόμο: Επτανησιακός Πολιτισμός (Μέρος A '). Πρακτικά Η’ Διε θνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Κύθηρα, 21-25 Μαΐου 2006), τ. IVa. Κύθηρα: Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών 2009, σ. 365-375. Καψοκαββάδη, Αικ., Τα
γεγονότα των Ευαγγελικών (1901) ως (απο)κορύφωση της διένεξης σχετικά με το γλωσσικό ζήτημα. (Κοι νωνική, ιστορική και θεολογική προσέγγιση των γεγονότων). Αθήνα 2019 (διπλ. εργασία). Κογκούλη, Ιω. Β., Το μάθημα των Θρησκευτικών στη Μέση Εκπαίδευση (1833-1932). Συμβολή στην Ιστορία της Νεοελληνικής
Εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη: εκδ. Κυριακίδη 1985. Κολοβοπούλου, Μ., «Οι διδάσκαλοι της Ιστορίας Δογμάτων και Συμβολικής στα 180 χρόνια της Θεολογικής Σχολής του Πα νεπιστημίου Αθηνών», στον τόμο: Πρακτικά Θεολογικού Συμπο σίου: «180χρόνια Θεολογικών Σπουδών στο ΕΚΠΑ (1838-2017)» (Αθήνα, 9-11 Μαΐου
2017), σ. 313-340. Της ιδίας, Από Τυβίγγης, Έτη Σωτηρίας αφογ '. Η θεολογική αλ ληλογραφία των Λουθηρανών Θεολόγων της Τυβίγγης προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Β τον Τρανό, τ. Α': Εισαγωγή Κείμενα. Αθήνα: «Έννοια» 2019. Κόλτσιου-Νικήτα, Ά. (επιμ.), Αφιέρωμα: Προβλήματα μετά φρασης των ιερών
Κειμένων, ABM3S (2010). Της ιδίας, «Δεδομένα και προβληματισμοί από την Ιστορία της “χριστιανικής”
Μετάφρασης», Εκκλησία 89/5 (2012) 275-289 [και στον τόμο: Ο ΛειτουργικόςΛόγος της Ορθοδόξου Εκκλησίας σήμερα. Πρακτικά ІГ' Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών I. Μη τροπόλεων (Τήνος, 19-21 Σεπτεμβρίου 2011). Αθήναι: I. Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος - Ειδική Συνοδική Επιτροπή Λειτουρ γικής Αναγεννήσεως/ «Αποστολική Διακονία» 2015, σ. 135-171].
Βιβλιογραφία 255 Της ιδίας, «Περί μεταφράσεως απολογητικός: Μια βασική διάσταση της χριστιανικής μεταφραστικής Γραμματείας», στον τόμο: Ε. Κουρδή/ Ε. Λουπάκη (επιμ.), Όψεις της Ελληνόφωνης Μεταφρασεολογίας. Μελέτες για τη μετάφραση, αφιερωμένες στην Τώνια Νενοπούλου-Αρόσου. Θεσσαλονίκη 2015, σ.
61-71. Κομίνη, Δ., «Άγνωστον έργον του Κυπρίου αντιγραφέως κω δίκων Ιωάννου Σανκταμαύρα», Δίπτυχα 1 (1979) 7-19 (= έκδοση του α' κεφαλαίου των Πράξεων). Κονιδάρη, Γερ., «Η θέσις της Καθολικής Ορθοδόξου Εκκλη σίας εν τη “Κοινωνία των Εκκλησιών” του Amsterdam. Μελέτη ιστορική, κριτική και
συστηματική ως συμβολή εις την σύγχρο νον Γενικήν Εκκλησιαστικήν Ιστορίαν», Θεολογία 20 [1949] 301313,495-523 (και αυτοτελώς, Εν Αθήναις 1949). Κοραή, Α., Άτακτα, ήγουν Παντοδαπών εις την αρχαίαν και την νέαν ελληνικήν γλώσσαν αυτοσχεδίων σημειώσεων και τινων άλλων υπομνημάτων αυτοσχέδιος Συναγωγή,
τ. Α'-Ε'. Εν Παρισίοις 1828-1835. Του ιδίου, Τα μετά θάνατον ευρεθέντα συγγραμμάτια (επιμ. Α. Ζ. Μάμουκα), τ. A' (περιέχων ύλην Γαλλογραικικού λεξικού και τας εν τφ Λεξικφ της Γαλλικής Ακαδημίας ιδιογράφους του Κο ραή σημειώσεις). Εν Αθήναις 1881. Κορδάτου, Γ., Δημοτικισμός και Λογιωτατισμός.
Κοινωνιολο γική μελέτη του γλωσσικού ζητήματος. Αθήνα 19742(1927, 1943), σ. 104-107. Κοτταδάκη, Αθ., «Π. Τρεμπέλας: Πνευματική και επιστημο νική διαδρομή», στον τόμο: Παναγιώτης Ν. Τρεμπέλας: Μεταξύ παράδοσης και ανανέωσης, μεταξύ επιστήμης και ιεραποστολής [= Πρακτικά ομωνύμου Συνεδρίου Ακαδημίας
Θεολογικών Σπου δών Βόλου (Αθήνα, 19.3.2011)] (Εισαγωγή - επιμέλεια: Νικόλαος Ασπρούλης). Βόλος: «Εκδοτική
Δημητριάδος» 2016 (= Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου. Θεολογικές προσωπογραφίες: 1), σ. 47-57. ΚούκουραΔ., Το μήνυμα του Ευαγγελίου: Μετάδοση και πρόσ ληψη, Θεσσαλονίκη 2009.
256 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Κουρεμπβλέ, I., «Τίποτα ενάντια στη συνείδηση». ΟΜητροφάνης Κριτόπουλος σε θεολογικό διάλογο και η δογματική σημασία της Ομολογίας του. Θεσσαλονίκη: εκδ. Δ. Κυριακίδη 2015. Κουρίλα, Ευλογίου (επισκόπου Κορυτσάς), Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης,
ο μεταφραστής της Καινής Διαθήκης εις το αλβα νικόν, ήτοι Αι βάσεις της αλβανικής Φιλολογίας και Γλώσσης- Η Ακαδημεία (sic) τηςΜοσχοπόλεως. ΕνΑθήναις 1935 [εκτουπερ. Θεολογία 7 (1929) 348-363, 8 (1930) 53-71, 110-142, 253-272]. Κουτσουμπίνα, Στ. I., «Εκκλησιαστικά βιβλία και Συντάγ ματα»»,
Ιστορικά τχ. 253 (16.11.2004: Αφιέρωμα «Η μάχη της γλώσσας»), σ. 44-47. Κριτόπουλου, Μ., Confessio catholicae et apostolicae in Ori ente Ecclesiae, conscripta compendiose per Metrophanem Critopulum, edita et latinitate donata et Joanne Homeio. Helmestadii: H. Müller 1661. Κωνσταντινίδου, Εμμ., Τα
Ευαγγελικά. Το πρόβλημα της μετάφράσεως της Αγίας Γραφής εις την νεοελληνικήν και τα αιματηρά γεγονότα του 1901. Αθήναι 1976. Lash, Ε., «The Canon of Scripture in the Orthodox Church», στον τόμο: Ph. S. Alexander/ J.-D. Kaestli (επιμ.), The Canon of Scripture in Jewish and Christian Tradition.
Lausanne: Zèbre 2007, σ. 217-232. Λεβίδου, N. Δ., «Εγκύκλιος του Πατριάρχου Γρηγορίου [Υπό μνημα αναγνωσθέν εν τω φιλολογικά) Συλλόγφ “Παρνασσό)”]», Ιλισσός 3/4 [30.6.1870] 97-102 και 3/5 [15.7.1870] 129-132 (η Εγκύκλιος και στο: αρχιεπ. Αθηνών Χριστοδούλου, Ο εθνάρχης της οδύνης Γρηγόριος Ε\ σ.
435-441). Του ιδίου, Μελέτη κατά της μεταφράσεως των Ευαγγελίων (Άρ θρα δημοσιευθέντα το πρώτον εν τοις
“Καιροίς”). ΕνΑθήναις 1901. Legrand, Ε., Bibliographie hellénique, ou description raisonnée des ouvrages publiés par des Grecs au dix-septième siècle, τ. 1-5. Paris 1885-1906. Λιάκου, A., «”Εξ Ελληνικής εις την ημών κοινήν γλώσσαν”», στον τόμο: Α.-Φ. Χρηστίδη (επιμ.), Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας
Βιβλιογραφία 257 (από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα). Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας/ Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών 2001, σ. 963-971. Λίτσα, Ευθ. Κ., «Μάξιμος Πελοποννήσιος: Μία πρώτη σκια γραφία του βίου και του έργου του», Κληρονομιά 30 (1998) 115125. Λυβάνιου, Δ., «Χαμένοι στη
μετάφραση; Ορθοδοξία, Αγία Γραφή και ελληνική γλώσσα (16ος-19ος αι.)» στον τόμο: Β. Κ. Γούναρη (επιμ.), Έθνος, Κράτος και Πολιτική. Μελέτες Νεοελλη νικής Ιστορίας αφιερωμένες στον Γιάννη Σ. Κολιόπουλο. Θεσσα λονίκη: «Επίκεντρο» 2009, σ. 173-190. Μακρίδη, Β. Ν., «Η υποδοχή του Status praesens του
Αλεξάν δρου Ελλαδίου στην Δύση: Εκτιμήσεις, Εντυπώσεις, Αντιδρά σεις», στον τόμο: του ιδίου (επιμ.), Αλέξανδρος Ελλάδιος ο Λαρισαίος. Πρακτικά ΔιεθνούςΔιημερίδος (Λάρισσα, 4-5 Σεπτεμ βρίου 1999). Λάρισα: Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας 2003, σ. 415-515. Μανούσακα, Μ. I., «Νέα στοιχεία για την
πρώτη μετάφραση της Καινής Διαθήκης στη δημοτική γλώσσα από το Μάξιμο Καλλιουπολίτη», Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά 2 (1987) 7-70. Του ιδίου, «Γράμμα του πατριάρχη Παρθενίου A ' στο βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο ΙΔ'. Επίλυση χρονολογικών και άλλων προβλημάτων», Ο Ερανιστής 19 (1993) 27-35. Μαρτζούχου,
Θεοδ. (αρχιμ.), «Γιατί χρειαζόμαστε μεταφράσεις και σήμερα», Εκκλησία 89/5 (2012) 266-274 [και στον τόμο: Ο Λειτουργικός Λόγος της Ορθοδόξου Εκκλησίας σήμερα. Πρακτικά ІГ' Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητρο πόλεων (Τήνος, 19-21 Σεπτεμβρίου 2011). Αθήνα 2011, σ. 375-397].
Μαστρογιαννόπουλου, Η., Σκαπανείς του Ευαγγελίου (Κ. Διαλησμάς, Ε. Ματθόπουλος, Σ. Παπακώστας). Αθήνα 1994.
Μελετίου, μητροπολίτου Αθηνών, Εκκλησιαστική Ιστορία, τ. Α'-Γ'. Βιέννη 1783-1795. Μεσολωρά, I., Συμβολική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας,
258 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ τ.Α' (Τα συμβολικά βιβλία): ΕνΑθήναις 1883, Παράρτημα τ. Α': 1893, τ.ΒΊ: 1901, τ. Β'2: 1904. Του ιδίου, Ιερά Ιστορία Παλαιός και Καινής Διαθήκης. Εν Αθήναις 1895. Του ιδίου, Κείμενον και πρακτική ερμηνεία των αναγινωσκομένων κατά Κυριακήν
Ευαγγελίων. ΕνΑθήναις 18997 (1888). Του ιδίου, «Κείμενον και μεταφράσεις της Αγίας Γραφής: Κύρος και αξία του κειμένου των θ'», Ιερός Σύνδεσμος 5/ 1-2 (15.1.1899) 7-9 και 5/3 (30.1.1899) 18-20. Του ιδίου, «Περί της αναγνώσεως και της ερεύνης της Αγίας Γραφής», Ιερός Σύνδεσμος 5/ 7-8 (15.3.1899)
53-55. Του ιδίου, «Η ανάγνωσις και η έρευνα της Αγίας Γραφής», Ιερός Σύνδεσμος 5/7-8 (15.3.1899) 53-55. Του ιδίου, «Μεταφράσεις και παραφράσεις της Αγίας Γρα φής», Ιερός Σύνδεσμος 5/7-8 (15.3.1899) 57-58. Του ιδίου, Γη αγία. ΕνΑθήναις 1902 (ΈκδοσιςΔ' επηυξημένη και εικονογραφημένη: 1940). Του
ιδίου, Ερμηνεία των κατά Κυριακήν αναγινωσκομένων πε ρικοπών των Ευαγγελίων. ΕνΑθήναις 1914. Του ιδίου, Οι κυριώτεροι ορισμοί και κανόνες της Εκκλησια στικής Ρητορικής. ΕνΑθήναις 1923. Μεταλληνού, Γ. (πρωτ.), Το ζήτημα της μεταφράσεως της Αγί ας Γραφής εις την Νεοελληνικήν κατά τον ΙΘ ' αι. (επί
τη βάσει των αρχείων της B.F.B.S, C.M.S., L.M.S., του Κωνσταντίνου Τυπάλδου-Ιακωβάτου και του Θεοκλήτου Φαρμακίδου). Αθήναι 1977 [20042: «Αρμός»] (διδ. διατριβή). Του ιδίου, «Η ανάμειξις του Κων. Οικονόμου εις το ζήτημα της μεταφράσεως της Αγίας Γραφής εις την Νεοελληνικήν», Θε ολογία 50 (1979)
536-566 [και ανάτυπο: Αθήναι 1979]. Του ιδίου, «Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής στο στόχαστρο: Μισαλλοδοξία ή
αυτοπροστασία;», στη συλλογή μελετών του ιδίου: Παράδοση και αλλοτρίωση - Τομές στην πνευματική πορεία του Νεώτερου Ελληνισμού κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο. Αθήνα: εκδ. «Δόμος» 1986 [19892, 19984,20015], σ. 110-137 [α' έκδοση,
Βιογραφία 259 υπό τον τίτλο: «Μισαλλοδοξία ή αυτοπροστασία; Δοκίμιο ιστο ρικού προβληματισμού στο ζήτημα της μεταφράσεως της Αγίας Γραφής», Σύναξη 15 (1985) 47-59]. Του ιδίου, Τουρκοκρατία: Οι Έλληνες στην Οθωμανική αυτο κρατορία. Αθήνα: «Ακρίτας» 20056 (1988). Του ιδίου, «Τυπάλδος-Ιακωβάτος,
Κωνσταντίνος», Μ. Ο.Χ.Ε. 12 [2015] 522-525. Μεταξάκη, Μελετίου (μητροπολίτου Κιτίου), Το Αγιον Όρος και η ρωσική πολιτική εν Ανατολή. Εν Αθήναις 1913. Μηνάογλου, X., Ο Αναστάσιος Μιχαήλ ο Μακεδών και ο Λό γος περί Ελληνισμού. Αθήνα: «Εναλλακτικές Εκδόσεις» 2014. Του ιδίου, «Αναστάσιος Μιχαήλ ο
Μακεδών: Ο πρώτος Έλ ληνας Ακαδη μαϊκός», http.V/clioturbata. com/από ψεις/first-greekacademicMJtnrefl. Moennig, U., «Τρεις αυτόγραφες επιστολές του Ελλαδίου προς τον August Hermann Francke (Ανέκδοτο συμπληρωματικό υλικό και ένα σχόλιο στο κεφ. XVIII του Status praesens)», στον τόμο: Β. Ν. Μακρίδη,
(επιμ.), Αλέξανδρος Ελλάδιος ο Λαρισαίος. Πρακτικά Διεθνούς Διημερίδος (Λάρισσα, 4-5 Σεπτεμβρίου 1999), Λάρισα: Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας 2003, σ. 125-149. Μοσχάκη, I., Περί της ρητορείας της Αγίας Γραφής. Αθήναι 1877 (διατριβή επί υφηγεσία). Του ιδίου, Ερμηνεία εις περικοπάς των
Ευαγγελίων και των Πράξεων και Επιστολών των Αποστόλων. Εν Αθήναις 1897. Μπαϊρακτάρη, Στ. Σ., Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε ' και η μετάφρασις της Αγίας Γραφής. Αθήναι 1965. Του ιδίου, Σεραφείμ Μυτιληναίος, ο λησμονημένος πρωτοπό ρος (1670-1735). Αθήνα 1973. Του ιδίου, Οι μεταφράσεις της Αγίας Γραφής
στην απλοελλη νική, κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας. Αθήνα 1995. Του ιδίου, Νεόφυτος Βάμβας, ο σοφός διδάσκαλος
του Γένους (1770-1855). Αθήνα 2008. Μπαλή, X. I., «Η θέση του Πανεπιστημίου», Ιστορικά τχ. 253 (16.11.2004: Αφιέρωμα «Η μάχη της γλώσσας»), σ. 29-31.
260 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Μπαμπινιώτη, Γ. (επιμ.), Το γλωσσικό ζήτημα (Σύγχρονες προ σεγγίσεις). Αθήνα: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων 2011. Μπβλέζου, Κ., Η «Ερμηνεία» του Οικουμενίου του Σχολαστι κού στην Αποκάλυψη του Ιωάννου (Ιστορική και μεθοδολογική προσέγγιση).
Αθήναι 1999 (διδ. διατριβή). Του ιδίου, «Αγία Γραφή και Παράδοση: Μια αδιάσπαστη εν Χριστφ ενότητα», Ανησυχίες 22/ φ. 72 (Ιαν.- Δεκ. 2004) (= Πρα κτικά Ημερίδος Χριστιανικού Ομίλου Φοιτητών και Επιστημόνων [Αθήνα, 13 Δεκεμβρίου 2003], με θέμα: «Παράδοση και παραδό σεις») 3-12 [το ίδιο και στον
τόμο: Αγία Γραφή και σύγχρονος Άν θρωπος. Τιμητικός Τόμος στον Καθηγητή Ιωάννη Δ. Καραβι- δόπουλο. Θεσσαλονίκη: εκδ. Πουρναρά 2006, σ. 317-324՛ επίσης, ΜΟΧΕ 5 (2012) 357-360]. Του ιδίου, «Απόκρυφα της Καινής Διαθήκης: Ελληνόφωνες εκ δόσεις των σωζόμενων κειμένων τους», ΔΒΜ24/2 (2006) 237-239. Του
ιδίου, Χρυσόστομος και Απόστολος Παύλος. Χρονολόγηση των παύλειων επιστολών και χρυσοστόμεια Ερμηνευτική. Αθήνα: «Διήγηση» 20083 (1998) (εκδ. «Έννοια»: 2014). Του ιδίου, «Ιστορία της Ερμηνείας και της Ερμηνευτικής της Καινής Διαθήκης στη Θεολογική Σχολή Αθηνών», στον τόμο: Πρακτικά Θεολογικού
Συμποσίου: «180χρόνια Θεολογικών Σπου δών στο ΕΚΠΑ (1838-2017)» (Αθήνα, 9-11 Μαΐου 2017). Αθήνα: Κοσμητεία Θεολογικής Σχολής/ ΕΚΠΑ 2018, σ. 1Ю-222 (σε πλη ρέστερη μορφή, υπό τον τίτλο: Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στην υπηρεσία της Ερμηνείας και της Ερμηνευτικής της
Καινής Διαθήκης (τα τελευταία 180 έτη). Αθή να: εκδ. «Έννοια» 2020. Του ιδίου, «Αφορισμοί και Ορθόδοξα
Συγχωροχάρτια: Τι λέει ο πατρο-Κοσμάς περί αυτών;», στον τόμο: Κοσμάς ο Αιτωλός: 240 χρόνια από το μαρτύριό του (1779-2019). Πρακτικά Επιστη μονικού Συνεδρίου Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ (Αθήνα, 10-12 Δε κεμβρίου 2019). Αθήνα 2000 (υπό εκτύπωση). Μπουγάτσου, Ν. Θ., «Διαλησμάς, Κωνσταντίνος», ΘΗΕ 4 (1964) 1173-1175.
Βιβλιογραφία 261 Μπούκη, Σ.-Α. I., Η χρήση της Πατερικής Παράδοσης στους πρώτους Έλληνες Ευαγγελικούς και η σημασία της για τον σύγ χρονο οικουμενικό προβληματισμό. Θεσσαλονίκη 2019 (διδ. δια τριβή). Μπουλάκη-Ζήση, Χρ., Ιλαρίων Σιναΐτης, Μητροπολίτης Τυρνόβου: Η ζωή και το έργον αυτού. Θεσσαλονίκη
1983 (διδ. δια τριβή). Μπούμη, Π., Οι Κανόνες της Εκκλησίας περί του Κανόνος της Αγίας Γραφής, τ. Α'-Β\ Αθήναι 1986-1991. Του ιδίου, «The Canons of the Church concerning the Canon of the Holy Scripture», Θεολογία 78/2 (2007) 547-602. Μπουμπουλίδου, Φ. К., «Μεταφράσεις κειμένων της Αγίας Γραφής»,
ΕΕΒΣ41 (1974)423-434 [και ανάτυπο, Εν Αθήναις 1975]. Της ιδίας, «Νεοελληνικές μεταφράσεις της Αποκαλύψεως», στον τόμο: Η. Οικονόμου (επιμ.), 1900ετηρίς της Αποκαλύψεως του Ιωάννου. Πρακτικά Διεθνούς Διεπιστημονικού Συμποσίου (Αθήναι -Πάτμος, 17-26 Σεπτεμβρίου 1995). Αθήναι: έκδ. της εν Πάτμω I.
Πατριαρχικής Μονής Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου 1999, σ. 227-258. Μπρατσιώτου, Π. I., Επίτομος Εισαγωγή εις την Παλαιάν Δια θήκην. Εν Αθήναις 1955. Του ιδίου, «Η σκοπιμότης μιάς ελληνικής κριτικής εκδόσεως της Καινής Διαθήκης», Εκκλησία 31 [1960] 64-67. Του ιδίου, «Η Παλαιά Διαθήκη τη ελληνική
Ορθοδόξφ Εκκλησία», ΕΕΘΣΑ 14 (1963) 95-112. Του ιδίου, «Ανδρούτσος, Χρίστος», ΘΗΕ 2 (1963) 739-74. Νικολαΐδη, Απ., Οι οικουμενικές περιπέτειες του Χριστιανισμού (Εγχειρίδιο Οικουμενικής Κίνησης). Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη 2008. Ντίνα, Θεοδ., «Το μεταφραστικό έργο του Νεόφυτου Ριλιώτη», Fragmenta
Hellenoslavica 1 (2014) 74-98. Oikonomos, E., «The New Testament in modem Greek», The Bible Translatorii (1970) 114-125.
Του ιδίου, «Die Bedeutung der deuterokanonischen Schriften in der Orthodoxen Kirche», στον τόμο: S. Meurer (επιμ.), Die
262 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Apokryphenfrage im ökumenischen Horizont. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft 1993 2 (1989) [= Bibel im Gespräch: 3], σ. 2640. Οικονόμου του εξ Οικονόμων, К., Επίκρισις εις την περί Νε οελληνικής Εκκλησίας Σύντομον απάντησιν του
Σοφολογιωτάτου Διδασκάλου κυρίου Νεοφύτου Βάμβα. Αθήνησιν 1839. Παλαμά, Κ., «Για να το διαβάσουν και τα παιδιά», Νουμάς 6 (1911)579-582. Πάλλη, Α., Κούφια Καρύδια. Αθήνα 1988 (α' έκδοση Λίβερπουλ 1915, με το ψευδώνυμο Λέκας Αρβανίτης Μαλλιαρός). Παναγιωτόπουλου, I., «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλ
λος Α' (Λούκαρις) και η δράση του υπέρ των Ορθοδόξων της βο ρειοανατολικής Ευρώπης», ΕΕΘΣΑ 48 (2013) 461-470. Παναγόπουλου, I., «Ο λόγος του Θεού στην γλώσσα του αν θρώπου. Δοκίμιο θεολογικού προβληματισμού στο ζήτημα της μεταφράσεως της Αγίας Γραφής», Σύναξη τχ. 15 (1985) 60-70. Του ιδίου, «Η
μετάφραση της Καινής Διαθήκης ως θεολογικόν πρόβλημα», ΕΠΕΘΧ 1(1987) 99-126. Του ιδίου, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Αθήνα: «Ακρίτας» 1995. Παπαγεωργίου, Δ. Στ., Αλέξανδρος Ελλάδιος, ο Ααρισαίος. Σπουδή στο έργο του Status Praesens. Θεσσαλονίκη: «Ostracon» 2014 (= Acta Varia Academica: 5).
Παπαδόπουλου, Στ., Πατρολογία, τ. Α'-Γ'. Αθήνα 19822 (1977) -2010. Παπαδοπούλου, Χρυσοστόμου (αρχιεπ. Αθηνών), Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος, τ. Α': Ίδρυσις και οργάνωσις της αυτο κέφαλου Εκκλησίας της Ελλάδος. Εν Αθήναις 1920. Παπαϊωάννου, Αν. Φ., Πεζά κείμενα λογιών του 16ου-17ου αιώνα σε
δημώδη ελληνική γλώσσα βάσει αυτόγραφων χειρόγρα φων κωδίκων. Ρόδος 2016 (διδ. διατριβή). Παπουλίδη, Κυρ. Κ., Το πολιτικό
και θρησκευτικό κίνημα του «Ιεροεθνισμού» και οι πρωτοπόροι του: Σεραφείμ ο Μυτιληναίος (ci. 1667 - сі. 1735). Θεσσαλονίκη: εκδ. αδελφών Κυριακίδη 2008.
Βιβλ։ογραφία 263 Papoulidis, K., Problèmes de traduction et d’interprétation du Nouveau Testament en Grec moderne: Le cas de Maxime de Gal lipoli (1638). [Θεσσαλονίκη]: εκδ. αδελφών Κυριακίδη 2004 (біб. διατριβή). Παπουτσάκη, Β., «Ιλαρίων Σιναίτης ο Κρης -Από τις σημαν τικότερες μορφές που
ανέδειξε το Γένος μας τον 18ο και 19° αι.», http://iscreta.gr/2018/01 /ιλαρίων-σιναϊτης-ο-κρης-από-τις-σημαντ-2/. [Παρασκευαΐδη], Χριστοδούλου (αρχιεπ. Αθηνών), Μελέτιος οΐΐηγάς. Αθήνα: «Αποστολική Διακονία» 1994. Του ιδίου, Ο εθνάρχης της οδύνης Γρηγόριος Ε '. Αθήνα: «Απο στολική Διακονία» 2004.
Πασχάλη, Μ., «”Μεταφραθέν εκ της αγγλικής”. Μια άλλη άποψη για τη μετάφραση των Ψαλμών του Δαβίδ από τον Ανδρέα Κάλβο», Νέα Ευθύνη τχ. 36-37 (Ιαν.-Ιούν. 2017) 64-73. Πατηνιώτη, Μ., «Θεοτόκης Νικηφόρος [1731, Κέρκυρα -1800, Μόσχα]», http://www.lib.uoa.gr/katoptron/loadUserPersonBiography. do
?personId= 3. Πατρώνου, Г., «Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής σε σύγχρονες γλώσσες και διαλέκτους», ΔΒΜ 5/1 (1977) 73-80. Πολέμη, Δ., «Από την δραστηριότητα του εν Μάλτα ελληνι κού τυπογραφείου της Αποστολικής Εταιρείας του Λονδίνου», Ο Ερανιστής 10 (1973) 213-240. Πολίτη, Λ., «Η αλληλογραφία του
Μητροφάνους Κριτόπουλου», Ελληνικά 28 (1975) 157-160. Πολίτου-Μαρμαρινού, Ελ., Ο πύργος και το γιοφύρι. Μελετήματα για τον Κωστή Παλαμά. Αθήνα: ΠΕΚ 2017, σ. 41. Προσσαλέντου, Φραγκίσκου, Ο αιρετικός διδάσκαλος υπό του Ορθοδόξου μαθητού ελεγχόμενος. Άμστερνταμ 1706 (β' έκδοση: Ο αιρετικός διδάσκαλος
υπό του Ορθοδόξου μαθητού ελεγχόμενος: Βιβλίον πάνυ χρήσιμον τοις Ορθοδόξοις, βεβαιούν τας παραδόσεις, και τα σοφίσματα
του Βενιαμίν Ουδρώφ, διδασκάλου του εν Βρεττανία Ελληνικού Φροντιστηρίου, εμφαίνον [Συντεθέν και τυπωθέν σπουδή, επιμελεία τε και δαπάνη του εν Ιεροδιακόνοις ταπεινού
264 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Φραγκίσκου Προσσαλέντου του Κερκυραίου, ικανόν χρόνον του αυτού Βενιαμίν Ουδρώφ εν Βρεττανία ακούσαντος, κατά το έτος της ηλικίας αυτού κε'. Προσθήκη της του συγγραφέως βιογρα φίας υπό Α. Μουστοξύδου], Αθήνησι 1862). Ράλλη, Г. A./ Ποτλή, Μ.,
Σύνταγμα των θείων και ιερών Κανό νων, τ. A'-Στ'. Αθήνησιν 1852-1859 [ανατύπωση: εκδ. Γρηγόρη 1966]. Reents, Cht., «Johann Hübner (1668-1731)», στον τόμο: Th. Brüggemann/ О. Brunken (επιμ.), Handbuch zur Kinder undJugend literatur, von 1570 bis 1750. Stuttgart: Metzler 1991, στ. 231-259. Ricoeur,
P., Για τη Μετάφραση (μετάφραση: Γ. Αυγούστης· επίμετρο: Α. Λιανέρη). Αθήνα: εκδ. Πατάκη 2009. Ρ[οδοκανάκη], Ζ. Π., Επιστολή περί του τις ο υποκεκρυμμένος σκοπός των εις την Ελλάδα ιεραποστόλων της Βιβλικής Εταιρίας (των κοινώς λεγομένων Αμερικανών), εκ των πράξεων και εκ των βιβλίων των
αποδεικνυόμενος. Παρίσι 1836. [Ρώσ(σ)η, Ζ./ Ζολώτα, Εμμ./ Δέρβου, Γ./ Μεσολωρά, I./ Μοσχάκη, Ιγν.], Ημετάφρασις του Ευαγγελίου (Υπόμνημα της Θεολογικής Σχολής προς την Ιεράν Σύνοδον). ΕνΑθήναις 1902 [και στο Γ. Ν. Χατζιδάκι, Το πρόβλημα της νεωτέρας γραφόμενης Ελ ληνικής υπό Κ. Krumbacher και
απάντησις εις αυτόν, σ. 191 -228]. Σαββάτου, Χρυσοστόμου (μητροπολίτου Μεσσηνίας), «Ο Κύ ριλλος Λούκαρις και η ομολογία Χριστιανικής πίστεως. Το πρό βλημα του συγγραφέα υπό το φως της δράσης των Λατίνων και των Προτεσταντών», στον τόμο: Μεταρρύθμιση και Ορθόδοξη Εκκλησία: Διάλογος και αντίλογος
πέντε αιώνων. Πρακτικά Επι στημονικής Ημερίδας Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ (19 Δεκεμβρίου 2017). Αθήνα: ΕΚΠΑ 2018, σ.
71-76. Του ιδίου, «Το εκκλησιολογικό ερώτημα στα ομολογιακά Κείμενα της Ανατολής κατά τον 17ο αιώνα», Θεολογία 90/1 (2019) 5-21. Σάθα, K. Ν., Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της βυ ζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι της ελληνικής εθνεγερσίας, 14531821. ΕνΑθήναις 1868.
Βιβλιογραφία 265 Σάκκου, Στ., Περί της μεταφράσεως της Καινής Διαθήκης, τχ. A' (Εξέτασις των κυριωτέρων νεοελληνικών μεταφράσεων της Καινής Διαθήκης). Αθήναι 1970. Του ιδίου, «Η λθ' εορταστική επιστολή του Μ. Αθανασίου», στον τόμο: Τόμος εόρτιος χιλιοστής εξακοσιοστής επετείου μεγά λου Αθανασίου
(373-1973). Θεσσαλονίκη: Θεολογική Σχολή ΑΠΘ 1974, σ. 129-196 [και αυτοτελώς, υπό τον τίτλο: Ηλθ ' εορ ταστική επιστολή του Μ. Αθανασίου. Συμβολή εις την Εισαγωγήν εις την Καινήν Διαθήκην. Θεσσαλονίκη 1974]. Schwarz, Η., Divine Communication. Word and Sacrament in Biblical, Historical, and
Contemporary Perspective. Philadelphia: Fortress Press 1985. Scouteris, C. / Belezos, C., «The Bible in the Orthodox Church from the seventeenth century to the present day», στον τόμο: John Riches (επιμ.), The New Cambridge History of the Bible. Volume 4: The Bible from 1750 to the Present.
Cambridge: «Cambridge University Press» 2015, σ. 523-536. Σιαμάκη, К. (επιμ.), Επικίνδυνες μεταφράσεις της Βίβλου από αλλοιωμένα κείμενα. Θεσσαλονίκη: «Κάλαμος» 2008. Σιώτου, Μ., «Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων και αι μεταφράσεις της Αγίας Γραφής εις την Νεοελληνικήν», ΕΕΘΣΘ 3 (1958) 3-54.
Σταθοκώστα, Β. (επιμ.), Η μετάφραση της Βίβλου στην Εκκλησία και στην Εκπαίδευση: Αφιέρωμα στα 25 χρόνια από την έκδοση της Νέας Μετάφρασης της Καινής Διαθήκης στη Νεοελληνική Γλώσσα [Εισηγήσεις Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου: Αθήνα, 12-13 Δεκεμβρίου 2014]. Αθήνα: «Ελληνική Βιβλική Εταιρία» 2015.
Σταυρίδη-Πατρικίου, Ρ., Γλώσσα, Εκπαίδευση και Πολιτική. Αθήνα: «Ολκός» 1999. Της ιδίας, «Οι όροι της αντιπαράθεσης»,
Ιστορικά τχ. 253 (16.11.2004: Αφιέρωμα «Η μάχη της γλώσσας»), σ. 6-14. Σφοίνη, Αλ., Ξένοι συγγραφείς μεταφρασμένοι ελληνικά (15ος - 17ος αιώνας): Ιστορική προσέγγιση του ελληνικού μεταφραστικού
266 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ φαινομένου. Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών 2019 (= Βιβλιοθήκη Ιστορίας των Ιδεών: 155). Σφυρόερα, Β., «Ιλαρίων Σιναΐτης ο Κρης (1765;-1838) και αι δύο επιστολαί του περί της μεταφράσεως των Αγίων Γραφών», ΕΕΦΣΑ
20 (1969-1970) 225-310. Σχολαρίου, Δωροθέου (πρώην μητροπολίτου Λαρίσης), «Ανάγνωσις και ακρόασις των Αγίων Γραφών», Ταμείον Πατρολογίας, ήτοι Συλλογή των εν τη Πατρολογία τη υπό του Μιγνίου [Migne] εν Παρισίοις εκδοθείση περιεχομένων κυριωτέρων εννοιών, φρά σεων και υποθέσεων, τ. Α' [= γράμματα
A-В]. Αθήναι 1883, σ. 202-231. Του ιδίου, «Γραφαί θείαι», Ταμείον Πατρολογίας, ήτοι Συλλογή των εν τη Πατρολογία τη υπό του Μιγνίου [Migne] εν Παρισίοις εκδοθείση περιεχομένων κυριωτέρων εννοιών, φράσεων και υπο θέσεων,, τ. Β' [= γράμματα Г-Ѳ]. Αθήναι 1887, σ. 57-82. Σωτηρίου, ΓJ Μάτλη, Λ./
Λεονταρίτη, Δ., Φοιτητικαί σελίδες του 1901, Ήτοι πλήρης περιγραφή της κατά των μεταφράσεων του I. Ευαγγελίου εξεγέρσεως των φοιτητών και του λαού μετά των προκαλεσάντων αυτήν αιτίων. Εν Αθήναις 1902. Ταχιάου, Α. - Αιμ., Κύριλλος και Μεθόδιος. Οι αρχαιότερες βιογραφίες των Θεσσαλονικέων εκπολιτιστών
των Σλάβων. Θεσ σαλονίκη: University Studio Press 2008. Τζιράκη, Ν., «Μαρτελάος, Αντώνιος», ӨНЕ 8 (1966) 778-779. Τζώγα, B. X., Μελέτιος Πηγάς (1550-1601), Πατριάρχης Αλε ξανδρείας. Βίος - Δράση - Εργογραφία. Αθήνα 2009 (διδ. διατρι βή)· Τριανταφυλλίδη, Μαν., Άπαντα, τ. 5: Γλωσσικό Ζήτημα και
Γλωσσοεκπαιδευτικά B'. Θεσσαλονίκη 2002. Τσαγγαλίδη, I., «Παρατηρήσεις επί της μεταφράσεως της Κ.Δ. υπό του
Σεραφείμ (Λονδίνον 1703)», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/ I. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Ημετάφραση της Αγίας Γρα φής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Α ՛ Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). [Θεσσαλονίκη 1987], σ. 209-211.
Βιβλιογραφία 267 Τσακίρη, В., «Ο ρόλος του τυπογραφείου του Λούκαρη στην ίδρυση του Ελληνικού τυπογραφείου της Propaganda Fide», О Ερανιστής 27 (2009) 53-67. Τσελίκα, A., «Πατριαρχικά Γράμματα εκ της Μονής Αγίων Πάντων Πατρών», Ελληνικά 29 [1973] 72-96. Τσιρπανλή, Z. Ν., «Μελέτιος Συρίγος
(1586-1664)», Γρ Παλ τχ. 622 (Μάρτ.-Απρ. 1971) 156-171. Του ιδίου, «Ο Μητροφάνης Κριτόπουλος και η Καθολική Εκ κλησία (Νέα στοιχεία και νέες ερμηνείες)», Δωδώνη 18 (1989) 383-400. Τωμαδάκη, Ν. Β., «Δύο Κρήτες Πατριάρχες Αλεξανδρείας συγχεόμενοι: Γεράσιμος Α' Σπαρταλιώτης (1560-1636) και Γε ράσιμος
Β' Παλλαδάς (1688-1710)», Κρητικά Χρονικά. Κείμενα και Μελέται της Κρητικής Ιστορίας 3 (1949) 167-203. Του ιδίου, «Βάμβας, Νεόφυτος», ΘΗΕ 3 (1963) 577-579. Του ιδίου, «Τα έτη της γεννήσεως και του θανάτου Μελετίου Ιερομονάχου Συρίγου του Κρητός (1585-1663)», στον τόμο: Μνημόσυνον Σοφίας Αντωνιάδη.
Βενετία: Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών 1974, σ. 276-278. Vaporis, Ν. Μ., The controversy on the translation of the Scriptures into modern Greek and its effects, 1818-1843. New York 1970 (διδ. διατριβή). Του ιδίου, «The Translation of the Scriptures and the Ecumenical
Patriarchate: The Translation Efforts of Hilarión of Timovo», Byzantine and Modern Greek Studies 1 (1975) 141-173. Του ιδίου, Translating the Scriptures into Modern Greek. Brookline Mass. 1994. Vasileiadis, Pav. D., «An overview of the New Testament translations in vernacular Greek during the
printing era», στον τόμο: Fr. Biver-Pettinger/ E. Shuali (επιμ.), Translating the Bible: Past and Present (World
Congress on Translation Studies, Paris 10-14 April 2017) (υπό εκτύπωση). Φάκα, Σωφρ. (αρχιμ.), Σύλλογος «Ανάπλασις» και η προσφορά του (19°ς-αρχές 20°ύ αι.). Θεσσαλονίκη 2013 (διδ. διατριβή).
268 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Φαράντου, Μ., «Ιωάννης Ν. Καρμίρης: Βίος, δράσις, συγγρα φικόν έργον», ΕΕΘΣΑ 23 (1976) θ'-να'. Φειδά, Β., Ενδημούσα Σύνοδος: Γένεσις και διαμόρφωσις του θεσμού άχρι της A ' Οικουμενικής Συνόδου (451). Αθήναι 1971. Του ιδίου, Εκκλησιαστική
Ιστορία, Γ': Από την Άλωση μέχρι σή μερον (1453-2014). Αθήναι 2014. Willoughby, Η. R. / Colwell Е. C. (επιμ.), The Elizabeth Day McCormick Apocalypse, τ. II. History and Text. Chicago/ London: University of Chicago Press/ Cambridge University Press 1940. Χαλκιά, К., «Ματθαίος, μητροπολίτης
Κυζίκου», ӨНЕ 8 (1966) 840-841. Χαμχούγια, Χρ., Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινου πόλεως Γρηγόριος ΣΤ' ο Φουρτουνιάδης εν μέσω εθνικών και εθνοφυλετικών ανταγωνισμών. Θεσσαλονίκη 2006 (διδ. διατρι βή)· Xanthopoulos, T, «Traductions de l’Écriture Sainte en néo grec, avant le XIXe siècle»,
Échos d’Orient 5 (1902) 321-332. Του ιδίου, «Les dernières traductions de l’Écriture Sainte en néogrec», Échos d’Orient 6 (1903) 230-240. Χαραλαμπάκη, X., Γλωσσικό Ζήτημα από τον 19° στον 20ό αι. Αθήνα 2019 [= Εθνικές Κρίσεις/ εφημ. «Η Καθημερινή»]. Χατζήαντωνίου, Γ. Α., Κύριλλος Αούκαρις. Αθήναι
1954 (διδ. διατριβή· μετάφραση: Κ. Διαμαντόπουλος). Χατζιδάκι, Γ. Ν., Το πρόβλημα της νεωτέρας γραφόμενης Ελ ληνικής υπό Κ. Krumbacher και απάντησες εις αυτόν, Εν Αθήναις 1905 (= Βιβλιοθήκη Μαρασλή). Του ιδίου, «Περί της ενότητος της Ελληνικής γλώσσης», Επιστη μονική Επετηρίς Εθνικού Πανεπιστημίου
5 (1908-1909) 47-171. Χριστοπούλου, Δαμ. (αρχιμ), Συλλογή των σπουδαιοτέρων ε γκυκλίων της Ιεράς Συνόδου της
Εκκλησίας της Ελλάδος μετά των οικείων νόμων, β. διαταγμάτων, υπουργικών εγγράφων, οδηγιών κ.τ.λ. Εν Αθήναις 1877.
ӨҮРӨТНРЮ КҮРШЖ (ЖОМАТШМ Αγουρίδης Σάββας 34, 36, 219,227 Αθανάσιος Αλεξανδρείας (Μέγας) 33,48,54, 75-6 Αθανάσιος Γ' Πατελ(λ)άρ(ι)ος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 99 Αθανάσιος Γ' (;), Πατριάρχης Αντιόχειας 107 Αλιβιζάτος Αμίλκας 226 Αμφιλόχιος Ικονίου 33, 53, 55 Αναστάσιος Μιχαήλ (βλ. Μιχαήλ)
Ανδρούτσος Χρίστος 49, 207-10, 218 Ανθιμος Γ' (Χωριανόπουλος) ο Νάξιος, Πα τριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 129, 141, 143-5,181 Ανθιμος E', Πατριάρχης Κωνσταντινουπό λεως 144 Ανθιμος A’, Πατριάρχης Ιεροσολύμων 107 Αντωνιάδης Βασίλειος 167,211, 225 Αντωνιάδης Ευάγγελος 226 Αργυρίου Αστέριος 90, 93,95
Αρσένιος B', αρχιεπίσκοπος Παλαιών Πατρών 119 Βαγιανέλλης Μελέτιος 167, 169 Βόμβας Νεόφυτος 128,136,143,145-6,1501, 156-60, 162, 164, 187-8,195,205,213 Βαρούχας Αθανάσιος 107 Βασιλειάδης Πέτρος 12-3, 21, 27, 92, 101, 110, 116, 125,219,225, 227 Βασίλειος Καισαρείας (Μέγας) 28, 55, 101, 138 Βασιλείου
Αλέξανδρος 151 Βέλλας Βασίλειος 226 Βενιζέλος Ελευθέριος 189, 192 Βλαστός Μελέτιος 100 Βλαστός Μιχαήλ (ή Μιχαήλος ή Μιχαλάκης) 99 Βλάχος Αγγέλος 217 Βούλγαρης Χρήστος 204 Γαβριήλ Γ՛, Πατριάρχης Κωνσταντινουπό λεως 120, 145, 181 Γαβριήλ μοναχός, μεταφραστής 58 Γαβριηλίδης Βλάσσης 174-5 Γαλανής
Ιωάννης 12, 21, 27, 92, 101, 110, 116,125,219,227 Γαλανός Μιχαήλ 168, 176 Γαλίτης Γεώργιος 12,153,227 Γεδεών Μανουήλ 58,111,113,119-21,137 Γεννάδιος Σχολάριος, Πατριάρχης Κωνσταν τινουπόλεως 45 Γεράσιμος Α' (Σπαρταλιώτης), Πατριάρχης Αλεξανδρείας 98-9, 122-3 Γεράσιμος B՛ (Παλλαδάς), Πατριάρχης Α
λεξανδρείας 98, 123 Γερμανός, μητροπολίτης Π. Πατρών 24 Γρηγόριος Ε' (Αγγελόπουλος), Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
88, 126,137-8,141-2, 145, 188, 205 Γρηγόριος Στ' ο Φουρτουνιάδης, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 161-2,188,205 Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης, αρχιεπίσκοπος Εύβοιας/ μητροπολίτης Αθηνών 126,128 Γρηγόριος Θεολόγος 33, 53, 113,120-1 Γρηγόριος Νεοκαισαρείας ο Θαυματουργός 16 Δαμαλάς Νικόλαος 151 Δάρβαρης Δημήτριος 134 Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος 217 Δέρβος Γεώργιος 20,108-9, 111,122,186-8, 208 Δημητρακόπουλος Ανδρόνικος 106-7,131 Διαλησμάς (ή Διαλεισμάς) Κωνσταντίνος 166-70 Διονύσιος Δ' ο Μουσελίμης ή Σερογλάνης, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 111,113, 120 Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός (βλ. Πύρρος) Δοσίθεος B', Πατριάρχης Ιεροσολύμων 33, 54, 57, 64-71, 74-5, 107, 112-3, 115, 187, 201,209,213 Δυοβουνιώτης Κωνσταντίνος 52, 107, 200 Δωρόθεος Σχολάριος, μητροπολίτης Λαρίσης 115
270 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ “Ελλάδκις” Αλέξανδρος 117, 124,129-33 Ελύτης Οδυσσέας 217 Έρασμος του Ρόττερνταμ 102 Ευγένιος B', Πατριάρχης Κωνσταντινουπό λεως 141 Ευθύμιος αρχιμανδρίτης 59 Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, επίσκοπος Κορυτσάς 125-6 Ζαβίρας Γεώργιος 134 Ζολώτας
Εμμανουήλ 20, 108-9, 111, 122, 168,183,185-8,193, 208 Θεοτόκης Ανδρέας 158 Θεοτόκης Γεώργιος 182 Θεοτόκης Νικηφόρος 135 Θεοφύλακτος Αχρίδος 122, 155 Ιερεμίας В ' ο Τρανός, Πατριάρχης Κωνσταν τινουπόλεως 47-9 Ιερεμίας Γ', Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλε ως 113 Ιλαρίων Σιναΐτης ο Κρης (Καμπανάρης ή
Καμπαναράκης), μητροπολίτης Τυρνόβου 125, 129, 135-48,162, 181 Ισίδωρος Σεβίλλης 18 Ιωακείμ Г' ο Μεγαλοπρεπής, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 176,183,185,191,216 Ιωάννης Δαμασκηνός 33,53-4 Ιωάννης Σανκταμαύρας (βλ. Σανκταμαύρας) Ιωάννης Χρυσόστομος 17, 26, 58, 103, 114, 136, 155 Ιωαννίδης Γεώργιος
156 Ιωαννίκιος Καρτάνος (βλ. Καρτάνος) Κακουλίδη-Πάνου Ελένη 18, 20, 92-3, 95, 124, 147, 152 Κάλβος Ανδρέας 148-50 Καλλίνικος В ' ο Ακαρνάν, Πατριάρχης Κων σταντινουπόλεως 121 Καλοποθάκης Μιχαήλ 195 Καποδίστριας Ιωάννης 147,161 Καραβιδόπουλος Ιωάννης 12-3, 15, 21, 27, 34, 64, 92, 101, 110, 116,
125, 167, 219, 227 Καρμίρης Ιωάννης 40,45-9,51-7, 59-63,656, 68-71, 74-5, 77, 91-2, 99, 107-9, 111-5, 122, 163, 186, 195, 199-201, 204-6, 210-3, 215,217-8, 220-7 Καρμίρης Νικόλαος I. 200 Καρολίδης Παύλος 207 Καρτάνος Ιωαννίκιος 91-2 Κασσαβέτης Νικόλαος 106 Κατήφορος Αντώνιος 134 Κολέττης Λιβέριος
124 Κόνδης Γεώργιος 100 Κοντογόνης Κωνσταντίνος 157 Κοραής Αδαμάντιος 128-9, 146, 148, 150-4, 156, 205
Κορδάτος Γιάννης 178 Κοσμάς ο Αιτωλός 28, 37, 120 Κοτοπούλη Μαρίκα 193 Κριτόπουλος Μητροφάνης (βλ Μητροφάνης) Κυριάκός Αναστάσιος Διομήδης 173, 187-8 Κύριλλος Β' (Κονταρής), Πατριάρχης Κων σταντινουπόλεως 59, 107 Κύριλλος Στ' (Σερπεντζόγλου), Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 126-7, 135-7, 144, 188,
205 Κύριλλος Λούκαρις, Πατριάρχης Αλεξαν δρείας/ Κωνσταντινουπόλεως 46, 49-50, 57-60, 70, 77, 94, 96, 100-1, 105-7 Κωνσταντινίδης Εμμανουήλ 167-8, 172-3, 182-4, 187, 189-91 Κωνσταντίνος-Κύριλλος, φωτιστής των Σλά βων 18, 19 Κωνσταντίνος, αρχιεπίσκοπος Φθιώτιδος 184 Κωνστάντιος, μητροπολίτης
Σιναίου / Πα τριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 139, 148 Λάνδος Αγάπιος 37 Λεβίδης Νικόλαος 20, 138, 180 Αϊτινός Ιωάννης 107 Μαβίλης Λορέντζος 192 Μάξιμος ο Καλλι(ου)πολίτης 50, 60, 70, 95107, 111-2, 115, 118-9, 121-3, 128-9, 132, 136, 162, 188 Μάξιμος ο Πελοπαννήσιος 37,93-5 Μαρτελάος Αντώνιος 127
Ματθαίος, μητροπολίτης Κυζίκου 139, 1413, 145, 162, 181 Μελέτιος, μητροπολίτης Αθηνών 123 Μελέτιος Πηγάς, Πατριάρχης Αλεξανδρείας 37, 58, 94 Μεσολωράς Ιωάννης 20, 108-9, 111, 122, 180, 186-8, 208 Μεσσαλάς Διονύσιος 172 Μεταλληνός Γεώργιος 21, 31, 126, 141-4, 146, 150,156-7, 160-2 Μηνιάτης Ηλίας 37
Μητροφάνης Κριτόπουλος, Πατριάρχης Α λεξάνδρειάς 33,49-52, 54-5, 98-9, 200 Μιστριώτης Γεώργιος 193 Μιχαήλ Αναστάσιος ή Μακεδών 96,99,1235, 127, 132, 135,152 Μογίλας Πέτρος 109 Μοσχάκης Ιγνάτιος 20, 108-9, 111, 122, 163 6, 185, 187-8,208 Μουστοξύδης Ανδρέας 130
271 Ευρετήριο κυρίων ονομάτων Μπαϊρακτάρης Στυλιανός 21, 94, 99, 116, 138,141,155-6 Μπασαράμπα Ιωάννης Κωνσταντίνος 122 Μπέρτος Νείλος-Ναθαναήλ 37 Μπρατσώτης Παναγιώτης 54,157,207 Μυτιληναίος Σεραφείμ 96,116-24,128,130, 132,152,181 Νεόφυτος ιερομόναχος, μεταφραστής 137 Νεόφυτος, μητροπολίτης
Φιλιππουπόλεως 116 Νεόφυτος Ροδινός ο Κύπριος 59 Νησιώτης Νικόλαος 71 Νικολαΐδης Χρήστος 157 Νικολαΐδης-Φιλαδελφεύς Χρηστός 157,159 Νόννος Πανοπολίτης 16 Οικονόμος Κωνσταντίνος, ο εξ Οικονόμων 126, 143,160,181, 188,205 Όλγα, βασίλισσα των Ελλήνων 165, 171-3, 178-9,182-4,210 ΟυάττςΡ. 158 Ουδρώφ
Βενιαμίν (βλ. Woodrofïe) Ουίλσων Σαμουήλ Χέριδων (βλ. Wilson) Παλαμάς Κωστής 191, 193 Παλαμήδης Γεώργιος 94 Πάλλης Αλέξανδρος 109, 165, 171, 174-7, 184-5, 188, 191, 194, 207,217 Παναγόπουλος Ιωάννης 13,21,204 Πανταζίδης Ιωάννης 172 Παπαδόπουλος Φίλιππος 172 Παπαδοπούλας Χρυσόστομος (αρχιεπίσκοπος
Αθηνών) 125,214 Παπουλίδης Κυριάκος 102,116-7, 119, 1224, 130 Παρθένιος B’, Πατριάρχης Κωνσταντινουπό λεως 115-6 Πέτρος Μογίλας, μητροπολίτης Κίεβου 109 Πολυχρονίου Δημήτριος 129, 133-5 Προκόπιος, μητροπολίτης Αθηνών 172-3,182 Προσσαλέντης Φραγκίσκος 129, 130-1 Πύρρος Διονύσιος ο Θετταλός 26, 89
Ρώσ(σ)ης Ζήκος 20, 108-9, 111, 122, 186-7, 208 Σάθας Κωνσταντίνος 106-7,117 Σαμουήλ ο Κύπριος, μητροπολίτης Μεσημ βρίας 139, 143-5, 162 Σανκταμαύρας Ιωάννης 91, 93 Σεραφείμ, μητροπολίτης Αγκυρας 107 Σεραφείμ (Πωγωνάτος) ο Μυτιληναίος 96, 116-20, 122-4, 130, 132, 152, 181 Σεφέρης Γιώργος 217
Σπυρίδων Τριμυθούντος 16 Στσγιάννος Βασίλειος 227 Στρατηγός Αντώνιος 134 Συκουτρής Ιωάννης 179 Συρίγος Μελέτιος 107, 109,
111 Σφυρόερας Βασίλειος 129, 136, 139, 141, 144-5 Σωμάκη (Καρόλου) Ιουλία 109, 171, 173, 177, 182, 184-6, 188 Σωτηρόπουλος Νικόλαος 217 Τρεμπέλας Παναγιώτης 225-6 ΤριφύλλιοςΛεδρών 16 Τσεβάς Ιωάννης 144 Τυπάλδος-Ιακωβάτος Κωνσταντίνος 21,156 Φαρμακίδης Θεόκλητος 21, 188,205, 213 Φιλαλήθης Ιωάννης 134-5 Φίλιππος ο Κύπριος 100,123 Χατζιδάκις Γεώργιος 20, 174, 188,220 Χριστιανόπουλος Ντίνος 217 Χριστόδουλος (Παρασκευαΐδης), αρχιεπίσκο πος Αθηνών 94, 137-8, 185 Χρύσανθος Νοταράς, Πατριάρχης Ιεροσολύ μων 110 Χρυσόστομος, α' αρχιεπίσκοπος Αθηνών (βλ. Παπαδόπουλος) Χρυσόστομος (Ζαφείρης), μητροπολίτης Πε ριστεριού 204 Ψαρουδάκης Νίκος 217 Ψυχάρης Γιάννης 182 Canning George 141 Diodati Jean (ή Giovanni) 102 Fisk Pliny 136 Francke August Hermann 132 Godefroy Jacques 100 Haga Cornelius 96,123 Hübner Johann 134 Krumbacher Karl 20, 174, 188 Leeves Henry Daniel 143, 146, 156-7 Léger Antoine 50, 52, 97-8, 100, 102 Lowndes Isaac 156 Parsons Levi 136 Pinkerton Robert 137 Robertson John 128 Williamson Charles 135 Wilson (Ουίλσων) Samuel Sheridan 136, 148, 154-5 Woodroffe (Ουδρώφ) Benjamin 129-30 .'į' V Bayerische Staatsbibliothek München |
| adam_txt |
періехомемА ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ.7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ. 9 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ a) Από την Θεολογία στην Ιστορία της Μεταφράσεως. 11 β) Ιστορικο-ερμηνευτικά και μεταφραστικά πρότερα.23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η μαρτυρία των Ορθοδόξων Ομολογιών του 170ΐ αι. 43 Μητροφάνης Κριτόπουλος. 49 Κύριλλος Λούκαρις. 57 Αοσίθεος В ' Ιεροσολύμων.64 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Νεοελληνικές μεταφράσεις από τον 16° αι. ώς τις αρχές του 20ού αι. 81 Οι πρώτες απόπειρες (Ιωαννίκιος Καρτάνος, Ιωάννης Σανκταμαύρας, Μάξιμος ο Πελοποννήσιος).91 Η μετάφραση Μαξίμου του Καλλι(ου)πολίτου και οι αναθεωρήσεις της (Σεραφείμ Μυτιληναίου και Αναστασίου Μιχαήλ). 96 Φραγκίσκος Προσσαλεντης, Αλέξανδρος “Ελλάδιος” καιΔημήτριος Πολυχρονίου. 129 Η μετάφραση Ιλαρίωνος του Σιναΐτου.135
6 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Ανδρέας Κάλβος, Αδαμάντιος Κοραής και Σαμουήλ Χέριδων Ουίλσων. 148 Η «μετάφραση Βάμβα». 156 Οι παραφράσεις του Καθηγητού Ιγνατίου Μοσχάκη και της «Αναπλάσεως».163 «Ευαγγελικά»: Οι μεταφράσεις της βασιλίσσης Όλγας και του Αλέξανδρου Πάλλη. 171 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Ο ιστορικο-θεολογικός προβληματισμός και η πρόταση του Καθηγητή Ιωάννη Ν. Καρμΐρη.197 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ.229 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ α) Πηγές - Εκδόσεις.237 β) Βοηθήματα.242 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ.269
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ПЄР1 TÍDN NeoeAAHNlKÜJN МЄТАФРАСЄ(ІШ α) Πηγές - Εκδόσεις Βάμβα, Ν. (και άλλων), Ψαλτήριον ή Βίβλος των Ψαλμών, εκ του Εβραϊκού πρωτοτύπου εις κοινήν Ελληνικήν Διάλεκτον μετα φρασθείσα. Εν Λόνδρα 1831. Του ιδίου, Ο Πεντάτευχος τον Μωϋσέως και το Βιβλίον του Ιη σού υιού του Ναυή (εκ του
Εβραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελλη νικήν Διάλεκτον μεταφρασθέντα). Εν Λόνδρα (παρά Ρ. Ουάττς, δαπάνη της εν Βρεταννία και παρ Άλλογενέσιν Εταιρείας της Ιεράς Βίβλου) 1833 (1835). Του ιδίου, Η του Ησαΐου υιού τον Αμώς Προφητεία (εκ του Ε βραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελληνικήν Διάλεκτον μεταφρα
σθείσα). Εν Λόνδρα 1834 (1835, 1836). Του ιδίου, Οι Τέσσαρες Μεγάλοι Προφήται: Ησαΐας, Ιερεμίας, Ιεζεκιήλ, Δανιήλ (εκ του Εβραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελληνι κήν Διάλεκτον μεταφρασθέντες). Εν Λόνδρα 1836. Του ιδίου, Τα Βιβλία του Ιώβ, των Παροιμιών και του Εκκλησιαστού (εκ του Εβραϊκού αρχετύπου
εις κοινήν Ελληνικήν Διά λεκτον μεταφρασθέντα). Εν Λόνδρα 1836 (1839,1843). Του ιδίου, Η Πεντάτευχος, το Βιβλίον Ιησού του Ναυή και η Εσθήρ (έκτου Εβραϊκού). ΕνΛονδίνφ 1837 (1838, 1839, 1840, 1843). Του ιδίου, Της Καινής Διαθήκης του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού τα τέσσερα Ευαγγέλια και αι
Πράξεις των αγίων αποστόλων, μεταφρασθέντα μεν υπό Ν. Βάμβα, καθηγητού της φιλοσοφίας εν τω Πανεπιστημίω Όθωνος, εκδοθέντα δε δαπάνη
238 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ της Βρετανικής και Ξενικής Ιερογραφικής Εταιρίας. Εν Αθήναις (εκ της τυπογραφίας Λ. Κορόμηλά) 1838. Του ιδίου, Οι Προφήται Άπαντες (εκ του Εβραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελληνικήν Διάλεκτον μεταφρασθέντες). Εν Λόνδρα 1840. Του ιδίου, Της
Παλαιάς Διαθήκης Άπαντα (εκ του Εβραϊκού αρχετύπου εις κοινήν Ελληνικήν Διάλεκτον μεταφρασθέντες). Εν Λόνδρα 1840 (Κανταβριγία 1849). Του ιδίου, Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού (παραφρασθείσα εις την καθομιλουμένην γλώσ σαν). Εν Αθήναις, εκ του Τυπογραφείου Μνημοσύνης X.
Νικολαΐδου Φιλαδελφέως 1844 (Εν Κανταβριγία 1867). Του ιδίου, Αι Επιστολαί των Ιερών Αποστόλων και η Αποκάλυψις Ιωάννου του Θεολόγου (παραφρασθείσαι εις την καθομιλου μένην γλώσσαν). Εν Αθήναις, έκτου Τυπογραφείου Μνημοσύνης X. Νικολάίδου Φιλαδελφέως 1844. Του ιδίου, Τα ιερά βιβλία της Παλαιάς τε
και Καινής Διαθήκης: Μεταφρασθεντα εκ των αρχετύπων. Εν Οξωνίφ (= Οξφόρδη) 1850 (Εν Κανταβριγία 1862). Του ιδίου, Τα ιερά γράμματα, μεταφρασθεντα εκ των θείων αρ χετύπων [με παράλληλα χωρία «έν τη ωα»]. Εν Κανταβριγία 1866 (Εν Οξωνίφ 1872). Διαλησμά, Κ., Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον εις το πρωτότυ
πον κείμενον, εις ερμηνείαν σύντομον και εις προσευχάς. Έκδοσις Συλλόγου «Αναπλάσεως» τη συστάσει δι’ Εγκυκλίου της Μεγά λης Εκκλησίας προς ακώλυτον κυκλοφορίαν και εν τω κλίματι του Οικουμενικού Θρόνου (δαπάνη Μελετίου Βαγιανέλλη, αρχι μανδρίτου). Εν Αθήναις 1900. Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου ημών
Ιησού Χριστού, Δίγλωττος, Εν η αντιπροσώπως το τε θειον πρωτότυπον και η απαράλλακτος εξ εκείνου εις απλήν
διάλεκτον, διά του μακαρίτου κυρίου Μαξίμου του Καλλιουπολίτου γενομένη μετάφρασις, άμα ετυπώθησαν. [Γε νεύη] Έτει ΧΠΗΔΔΔΠΙΙΙ (= 1638). Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού εις απλήν διάλεκτον γενομένη μετάφρασις διά Μαξίμου τον Καλλιουπολίτου,
Βιβλιογραφία 239 τ. A', Αθήνα: MIET 1995, τ. Β' (επιμ. Εμμ. X. Κάσδαγλη), Αθή να: MIET 1999 και Παράρτημα. Συναγωγή Μεταφρασμάτων (επιμ. Ε Εξίσου/ Α. Τσελίκα). Αθήνα: MIET 1999 (με την ηλεκτρονική συνδρομή του Ιδρύματος «Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας»). Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος ημών
Ιησού Χρι στού, μεταφρασθείσα προ χρόνων ικανών εις πεζήν φράσιν δια την κοινήν ωφέλειαν των Χριστιανών παρά του εν ιερομονάχοις Μαξίμου του Καλλιουπολίτου, και νυν αύθις τυποθείσα (sic) διορθώ σει Σεραφείμ ιερομονάχου του Μιτυληναίου (sic). Λονδίνο 1703. Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος
ημών Ιησού Χρι στού, Δίγλωττος, τουτ’έστι, το θειον Αρχέτυπον και η αυτού μετάφρασις εις κοινήν διάλεκτον («διόρθωση»: Αναστάσιος Μιχαήλ). Χάλλη 1710. Η Καινή Διαθήκη. Το πρωτότυπον κείμενον με νεοελληνικήν μετάφρασιν (μετάφραση: Β. Βέλλας, αρχιμ. Ευ. Αντωνιάδης, Αμ. Αλιβιζάτος, Γερ. Κονιδάρης).
Αθήναι: «Βιβλική Εταιρία» 1967. Η Καινή Διαθήκη. Το πρωτότυπο κείμενο με νεοελληνική δημο τική μετάφραση (μετάφραση: Σ. Αγουρίδης, Γ. Γαλίτης, I. Καραβιδόπουλος, Β. Στογιάννος, I. Γαλανής και Π. Βασιλειάδης). Αθήνα: «Βιβλική Εταιρία» 1985. Η Καινή Διαθήκη. Το πρωτότυπο κείμενο με μετάφραση στη δη
μοτική (μετάφραση: Γ. Γαλίτης, I. Καραβιδόπουλος, I. Γαλανής και Π. Βασιλειάδης). Αθήνα: «Βιβλική Εταιρία» 1989. Η Νέα Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, μεταφρασθείσα εις την απλήν των νυν Ελλήνων διάλεκτον, αδεία της Ανατολικής Εκκλησίας επιθεωρηθείσα ακριβώς εξεδόθη, πα
ρακειμένου και του Ελληνικού [μετάφραση: Ιλαρίων Σιναίτης], Λονδίνο 1828. Η Νέα Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος
ημών Ιησού Χριστού, μεταφρασθείσα εις την απλήν των νυν Ελλήνων διάλεκτον, αδεία της Ανατολικής Εκκλησίας επιθεωρηθείσα ακριβώς εξεδόθη [με τάφραση: Ιλαρίων Σιναίτης]. Λονδίνο 1828. Η Νέα Διαθήκη του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, μεταφρασθείσα εις την σημερινήν των Ελλήνων διάλεκτον, δι ’
240 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ αδείας της Ανατολικής Εκκλησίας [μετάφραση: Ιλαρίων Σιναΐτης]. Γενεύη 1831. [Home, Τ. Η.], Εσωτερικαί ενάργειαι της εμπνεύσεως των Γρα φών, θεωρία ωφελιμότατη εις πάντα άνθρωπον, Σύρος 1837 (μτφρ. Ν. Βάμβα). Ιερόν απάνθισμα περιεχον τέσσαρας
και εκατόν ιστορίας της Παλαιός και Νέας Διαθήκης (μεταφρασθέν εκ της γερμανικής εις την κοινοτεραν των νυν Ελλήνων διάλεκτον προς ράδιον προεισαγωγήν των παίδων εις τα θεία) (μετάφραση: Δ. Πολυχρονίου). Εν Λειψία 1775 [= μετάφραση του έργου του J. Hübner, Zweymal zwey undfìinffzig Auserlesene
Biblische Historien (der Jugend zum Besten abgefasset). Leipzig 1714]. Κάλβου, A., Συναπτοί, Επιστολαί και Ευαγγέλια διά κάθε Ημέ ραν. Βιβλίον των Δημοσίων Προσευχών και της Υπηρεσίας των Μυστηρίων και Άλλων Εκκλησιαστικών Θεσμών και Τελετών, κατά το έθος της Ηνωμένης Εκκλησίας Αγγλίας και Ιβερνίας
(= Ιρ λανδίας) «εις την κοινήν της Ελλάδος διάλεκτον». Λονδίνο 1820 (και στο: Liturgia Anglicana Polyglotta, 1821՛ έκδ. Г. Ανδρειωμέ νου: Αθήνα 1988). Του ιδίου, Το Ψαλτήριον του Δαυίδ μεταφρασθέν υπό А. Κάλβου του Ζακυνθίου (έκδ. Γ. Δάλλα). Αθήνα: «Ίκαρος» 2011. Καρτάνου, I., Παλαιά και Νέα
Διαθήκη [Βενετία 1536]. ([Ει σαγωγή] - Φιλολογική Επιμέλεια: Ε. Κακουλίδη-Πάνου/ Γλωσ σικό Επίμετρο: Ε. Καραντζόλα). Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνι κής Γλώσσας 2000. Κείμενον και μετάφρασις του Ιερού Ευαγγελίου, προς αποκλει στικήν οικογενειακήν του ελληνικού λαού χρήσιν, μερίμνη τηςΑ.Μ. της
βασιλίσσης των Ελλήνων Όλγας, εκδιδόμενα [μετάφραση: I. Σωμάκη (Καρόλου)]. ΕνΑθήναις 1900. Κοραή, Α., Συνέκδημος
Ιερατικός, περιέχων τας δύο προς Τι μόθεον και την προς Τίτον επιστολάς του Αποστόλου Παύλου, με δύο κοινάς μεταφράσεις, και εξηγήσεις διεξοδικός. Εν Παρισίοις 1831. Του ιδίου, Προλεγόμενα εις τας προς Τιμόθεον δύω και προς
Βιβλιογραφία 241 Τίτον μίαν επιστολάς του Αποστόλου Παύλου. Εν Αθήναις (έκδοσις δ') 1879. Ματθαίου, μητροπολίτου Κυζίκου, Αντίρρησις προς την εν είδει Απολογίας περί της εις το χυδαίον ιδίωμα Μεταφράσεως των Ιερών Γραφών αποσταλείσαν τη του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία Επιστολήν του μακαρίτου Τουρνόβου
κυρίου Ιλαρίωνος (Ής προετέθη Εισαγωγή, κατ’ επιταγήν της Εκκλησίας συνταχθείσα υπό του αρχιδιδασκάλου τής εν Κουρουτζεσμέ του Γένους Σχολής Π. Μ. Σαμουήλ Κυπρίου, εξεδόθη δε ήδη υπό της του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίαςχάριν των Ορθοδόξων). Εν Κωνσταντινουπόλει 1841. Μοσχάκη, Ι.,Αι περικοπαί των
Ευαγγελίων, αι κατά τας Κυ ρ ιακάς του έτους αναγινωσκόμεναι, μετά πιστής αυτών μεταφρά σεως και συντόμων ερμηνευτικών και ηθικών παρατηρήσεων. Εν Αθήναις 1892 (1885). Ουίλσωνος, Σαμουήλ Χέριδων (Wilson, Samuel Sheridan), Του κλήρου ο οδηγός, ήτοι παράφρασις και σχόλια των προς Τιμόθεον και Τίτον
τριών αγίων επιστολών Παύλου του Αποστόλου. Μελίτη: Τυπογραφείον της εν Λονδίνω Αποστολικής Εταιρείας 1829. Πάλλη, Αλ., Η Νέα Αιαθήκη κατά το Βατικανό Χερόγραφο [sic], Μέρος Πρώτο. Λίβερπουλ 1902. Του ιδίου, Η Νέα Διαθήκη κατά το Βατικανό Χερόγραφο. Λί βερπουλ 1919 (Αθήνα: εκδ. «Επικαιρότητα» 1977
καιεκδ. «Εκά τη» 2000). Συμφωνία των τεσσάρων Ευαγγελίων εις την νεωτέραν Ελλη νικήν γλώσσαν. Ερμούπολη (Σύρος) 1837. Τα βιβλία τουτέστιν η Θεία Γραφή της Παλαιάς τε και Καινής Διαθήκης (και η μεν Παλαιά κατά τούς εβδομήκοντα, εκ του ως οιόν τε ακριβώς εκδοθέντος αρχαίου Αλεξανδρινού χειρογράφου,
η δέ Καινή εκ της κατ’επικύρωσιν του της Κωνσταντινουπόλεως Πατριάρχου Κυρίλλου εκδόσεως έτει αωι '
γενομένης- εξετυπώθη δι 'ευλογίας μεν της Αγιωτάτης Διοικούσης Συνόδου πσών των Ρωσσιών, παρά της κατά την Μόσχαν ιεροβιβλιακής κοινότητος, διά δαπάνης δέ της πολυθρυλλήτου και φιλοχρίστου αυταδελφότητος Ζωσιμάδων των εξ Ιωαννίνων) (κείμενο-«διόρθωση»: Ανα στάσιος Μιχαήλ). Εν Μόσχα 1821.
242 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΏΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Το ιερόν και θειον Απάνθισμα, περιέχον εκατόν τέσσαρας ιεράς ιστορίας εκ τε της Παλαιάς και Νέας Διαθήκης, ακριβώς διορθωθέν εν τε τω κειμένω και τοις ωφελίμοις νοήμασι, τη παραλλαγή της φράσεως, και τη εκτάσει των ιστοριών, επιθεωρηθέν δε
και εγκριθέν υπό της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Επιτροπής (Εκδίδοται αύθις εις κοινήν ωφέλειαν των Ορθοδόξων υπό Α. I. Φιλαλήθους του Βυζαντίου [= μεταφραστού]). Εν Κωνσταντινουπόλει 1841 [= μετάφραση του έργου του J. Hübner, Zweymal zwey undfìinffzig Auserlesene Biblische Historien (der Jugend zum
Besten abgefasset). Leipzig 1714]. Τρεμπέλα, Π., Η Καινή Διαθήκη μετά συντόμου Ερμηνείας. Αθήναι 1952 κ.ε. β) Βοηθήματα Αγουρίδη, Σ., «Προβλήματα σχετικά με τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης», στον τόμο: Πρωτότυπο και Μετάφραση. Πρα κτικά Συνεδρίου του Σπουδαστηρίου Κλασσικής Φιλολογίας και της Δ '
Έδρας Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (Αθήνα, 11-15Δεκεμβρίου 1978). Αθήνα 1980, σ. 99-216 και 217-232 (= συζήτηση). Του ιδίου, «Η ερμηνεία των Αγίων Γραφών και η νεοελληνική θεολογική πραγματικότητα», Θεολογία 56 (1985) 504-518 [και στη συλλογή μελετών του ιδίου, «Άρα γε
γινώσκεις ά αναγινώσκεις;». Ερμηνευτικές και ιστορικές Μελέτες σε ζητήματα των αρχών του Χριστιανισμού. Αθήνα 1989, σ. 11-26]. Του ιδίου, Τα Απόκρυφα της Παλαιάς Διαθήκης, τ. Α'-Β\ Αθή ναι 1985 (εκδ. «Έννοια»: 2004). Αθανασόπουλου, Θεοκλήτου (νυν μητροπολίτου Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου),
Εκκλησία: Ο αυθεντικός φύλακας και ερμηνευτής της Αγίας Γραφής. Αθήνα: «Αποστολική Διακονία» 1998.
Βιβλιογραφία 243 Ακανθόπουλου, Π. I., «Ιεροί κανόνες και μετάφραση της Αγίας Γραφής», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/1. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκ κλησία. Εισηγήσεις Δ ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσα λονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). [Θεσσαλονίκη
1987], σ. 187195. Αμοιρίδου, Ευ., Ιστορία της ερμηνείας του «αριθμού του θη ρίου χξς’ (666)» (Αποκ. 13,18): Απο τα ερμηνευτικά Υπομνήματα στην Αποκάλυψη από το 2° μέχρι τις αρχές του 19ου αι. στην Ανα τολική Εκκλησία. Θεσσαλονίκη 1998 (διδ. διατριβή). Αναστασιάδη, Τ., «Τα “Ευαγγελικά” μέσα από τις
διαμάχες στο θρησκευτικό πεδίο», ΔΒΜ32 Α-Β (2017) 5-15. Αναστασίου, I. Ε., «Οι αντιλήψεις του πατριάρχη Κύριλλου Λούκαρη και οι απόψεις των συγχρόνων του για τη μετάφραση της Αγίας Γραφής», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη /1. Γαλάνη /1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Ημετάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη
Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσα λονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986), [Θεσσαλονίκη 1987], σ. 229-234. Ανδρουτσόπουλου, Γ. I., «Οι “περί θρησκείας” διατάξεις στο Σύνταγμα του 1911 (Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από την ψήφισή του», Θεολογία 83/ 1 (2012) 345-354.
Ανδρουτσόπουλου, Γ. I./ Κονιδάρη, I. Μ., «Ερμηνεία του Προ οιμίου του Συντάγματος και των άρθρων 3, 13 και 105», στον τόμο: Φ. Σπυρόπουλου/ Ξ. Κοντιάδη/ X. Ανθόπουλου/ Γ. Γεραπετρίτη (επιμ.), Σύνταγμα - Κατ’άρθρο ερμηνεία. Αθήνα 2017, σ. 1-4, 35-49, 288-308, 1705-1716. Ανδρούτσου, Χρ., Συμβολική
εξεπόψεως Ορθοδόξου. Αθήναι 19302 (1901). Του ιδίου, Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Αθήναι 19562 (1907).
Ανεμούδη-Αρζόγλου, Κ. (επιμ.), Ανέκδοτα Γράμματα, του Αλέ ξανδρου Πάλλη. Αθήνα: Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου 1986. Αργυρίου, Αστ., «Η Ερμηνεία της Αποκαλύψεως Μαξίμου
244 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ του Πελοποννησίου ως απαρχή του ερμηνευτικού κινήματος κατά τους χρόνους τους Τουρκοκρατίας», στον τόμο: Πρακτικά A 'Διε θνούς Συνεδρίου Πελοποννησιακών Σπουδών, τομ. III. Αθήναι 1976, σ. 1-8. Του ιδίου, «Οι ελληνικές Ερμηνείες στην
Αποκάλυψη κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας», ΕΕΘΣΘ 24 (1979) 359-378. Του ιδίου, Ιδεολογικά ρεύματα στους κόλπους του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Λάρισα 1980 [=Λαογραφική Εταιρία Λαρίσης: 2]. Argyriou, A., Les exégèses Grecques de l’Apocalypse à l’épo que
Turque (1453-1821): Esquisse d’une Histoire des courants idéologiques au sein du peuple Grec asservi. Θεσσαλονίκη: Εται ρεία Μακεδονικών Σπουδών 1982 [= Σειρά Φιλολογική και Θεολογική. Επιστημονικά! Πραγματείαι: 15] (διδ. διατριβή). Του ιδίου, «La Bible dans l’Église orthodoxe au XVIe siècle», στον
συλλογικό τόμο: G. Bedouellle/ B. Roussel (επιμ.), Bible de tous les temps, τ. 5: Les temps des Réformes et la Bible. Paris: Éditions Beauchesne 1986, σ. 385-400. Του ιδίου, «La Bible dans l’Église orthodoxe au XVIIe siècle», Revue des Sciences Religieuses 64 (1990) 141-168. Βαγιακάκου, Δ. B.,
Γεώργιος N. Χατζιδάκις (1848-1941): Βίος και έργον. Εν Αθήναις 1977 (= Ακαδημία Αθηνών/ Κέντρον Συν τάξεως του Ιστορικού Λεξικού. Λεξικογραφικόν Δελτίον - Πα ράρτημα 2 Α). Βαλαή, Δ. Δ., Εκκλησία και σχολική παιδεία επί τη βάσει πα τριαρχικών και συνοδικών εγγράφων της περιόδου 1593-1821.
Θεσσαλονίκη: εκδ. Μπαρμπουνάκη 20182 (2015). Βασιλειάδη, Ν. Π., «Ο Παναγιώτης Ν. Τρεμπέλας ως ερμηνευ τής της Αγίας
Γραφής», στον τόμο: Παναγιώτης Τρεμπέλας Λέων της Ορθοδοξίας. Αθήνα: Αδελφότης Θεολόγων «Ο Σωτήρ» 2010, σ. 252-261. Βασιλειάδη, Π., «Η μεταφραστική μέθοδος της “εννοιολογικής αντιστοιχίας” και η Ορθόδοξη παράδοση», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/1. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετάφραση της
Βιβλιογραφία 245 Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). [Θεσ σαλονίκη 1987], σ. 65-76. Του ιδίου, «Ο θεολογικός προβληματισμός για τις μεταφράσεις των εκκλησιαστικών κειμένων (Διάλογος με τους μητροπολίτες Πρεβέζης και
Ναύπακτού)», ΔΒΜ 38 (2010) 34-48. Βασιλειάδη, Π./Γαλάνη, I/Καραβιδόπουλου, I. (επιμ.), Ημε τάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτω βρίου 1986). [Θεσσαλονίκη 1987]. Γαλάνη, I., «Η “κατ’ ιδίαν” χρήση της Αγίας Γραφής στην Ορ
θόδοξη παράδοση», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/1. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Ημετάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ ’ Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσα λονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). [Θεσσαλονίκη 1987], σ. 87-103. Γαλανού, Μ., Εξήγησις του Ιερού Ευαγγελίου των Κυριακών
και των επισήμων εορτών, τ. Α'-Β'. Εν Αθήναις 1896-1897. Γαλίτη, Γ, «Αι περί Κλήρου ιδέαι του Κοραή», Εκκλησία 37 (1960) 305-307, 329-332, 360-363. Του ιδίου, «Θεολογία της μεταφράσεως», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη /1. Γαλάνη /1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετάφραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη
Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ 'Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). Θεσσαλονίκη 1987 [και στην αγγλική, υπό τον τίτλο: «Α Theo logy of Translation», στον τόμο: Θεολογία και κόσμος σε διάλογο. Τιμητικός Τόμος στον Καθηγητή Γεώργιο I. Μαντζαρίδη. Θεσσα λονίκη 2004, σ. 203-211].
Του ιδίου, «Ο “εύσημος λόγος” και οι “εις αέρα λαλούντες”», Ανάπλ τχ. 413 (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2004)
131-138. Του ιδίου, «Η πρόσληψη του θείου λόγου από τον σημερινό άνθρωπο», Εκκλησία 89/6 (2012) 356-360 [και στον τόμο: Ο Λει τουργικός Λόγος της Ορθοδόξου Εκκλησίας σήμερα. Πρακτικά 1Г՛ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητροπό λεων (Τήνος, 19-21 Σεπτεμβρίου 2011). Αθήναι: I. Σύνοδος της
246 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΑΙΑΘΗΚΗΣ Εκκλησίας της Ελλάδος - Ειδική Συνοδική Επιτροπή Λειτουργι κής Αναγεννήσεως/«Αποστολική Διακονία» 2015, σ. 123-133]. Του ιδίου, «Προσφώνηση τιμωμένων», στον τόμο: Β. Σταθοκώστα (επιμ.), Η μετάφραση της Βίβλου στην Εκκλησία και στην
Εκπαίδευση: Αφιέρωμα στα 25 χρόνια από την έκδοση της Νέας Μετάφρασης της Καινής Διαθήκης στη Νεοελληνική Γλώσσα [Ει σηγήσεις Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου: Αθήνα, 12-13 Δεκεμ βρίου 2014]. Αθήνα: «Ελληνική Βιβλική Εταιρία» 2015, σ. 23-26. Carabott, Ph., «Politics, Orthodoxy and the Language
Ques tion in Greece: The Gospel Riots of November 1901», Journal of Mediterranean Studies 3 (1993) 117-138. Γεδεών, M. I., Κύριλλος Λούκαρις: Μελέτη περί της μετά την άλωσιν Ορθοδόξου Εκκλησίας (1454-1638). ΕνΑθήναις 1876. Του ιδίου, Χρονικά της Πατριαρχικής Ακαδημίας: Ιστορικαί ει δήσεις περί της
Μεγάλης του Γένους Σχολής (1454-1830). Εν Κωνσταντινουπόλει 1883. Του ιδίου, Ο Πατριάρχης Διονύσιος Δ ' ο Μουσελίμης: Πα τριαρχικής Ιστορίας πεντηκονταετία (1638-1688). Εν Κωνσταντινουπόλει 1888. Του ιδίου, Κανονικαί Διατάξεις, Επιστολαί, Δύσεις, Θεσπί σματα των αγιωτάτων Πατριαρχών
Κωνσταντινουπόλεως από Γρηγορίου του Θεολόγου μέχρι Διονυσίου του από Αδριανουπόλεως, τ. Α'- B'. Εν Κωνσταντινουπόλει 1888-1889. Του ιδίου, «Επεισόδιον εν τω ζητήματι της μεταφράσεως των Αγίων Γραφών», ΕΑ 23 (1899) 521-523. Του ιδίου, Έγγραφα πατριαρχικά και συνοδικά περί του βουλ γαρικού ζητήματος
(1852-1873). Εν Κωνσταντινουπόλει 1908. Γιαννουλάτου, Αναστ. (νυν αρχιεπ. Αλβανίας), «Βυζάντιον: Έργον ευαγγελισμού», ΘΗΕ 4
(1964) 19-58. Clogg, R., «The Correspondense ofAdhamantios Korais with the British and Foreign Bible Society (1808)», GOTR 14 (1969) 65-84. Του ιδίου, «Enlightening “A Poor, Oppressed, and Darkened Nation”: Some early activities of the British and Foreign Bible Society in the Levant», στον τόμο: S. K. Batalden/ К. Сапп/ J.
Βιβλιογραφία 247 Dean (επιμ.), Sowing the Word: The Cultural Impact of the British and Foreign Bible Society, 1804-2004. Sheffield: Phoenix Press 2004, σ. 234-250 [και στη συλλογή μελετών του ιδίου, με τίτλο: Miscellanea Graecoturcica. Essays on Greek and Turkish History. Instanbul: The Isis Press
2015 (= Analecta Isisiana: 134)]. Του ιδίου, «О Parsons και o Fisk στο Γυμνάσιο της Χίου το 1820», Ο Ερανιοτής 5 [2016] 177-193. Γρατσέα, Γ., «Οι Επιστολές του Απ. Παύλου “εις απλήν φράσιν”, κατά το χειρόγραφο του 1786», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/ I. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετάφραση της
Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Δ ' Συνάξεως Βι βλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986), [Θεσ σαλονίκη 1987], σ. 213-220. Γριτσόπουλου, Τ. Α., «Μοσχάκης Ιγνάτιος», ΘΗΕ 9 (1966) 92-93. Crush, Μ., Turcograecia. Basileae 1584. Δαμαλά, Ν. Μ. (επιμ.), Επιστολαί Αδαμάντιου
Κοραή, τ. A'. ΕνΑθήναις 1885. Davey, C., «Metrophanes Kritopoulos. Pioneer for Unity», Θε ολογία 38/3 (1967) 459-486. Του ιδίου, «Η αλληλογραφία του Μητροφάνους Κριτοπούλου κατά την εν Αγγλία διαμονήν αυτού», Θεολογία 41/1 (1970) 116136. Του ιδίου, Pioneerfor Unity: Metrophanes Kritopoulos,
15891639, and Relations Between the Orthodox, Roman Catholic and Reformed Churches. London 1987. Delicostopoulos, Ath., «Major Greek Translations of the Bible», στον τόμο: J. Krašovec (επιμ.), Interpretation of the Bible. Ljubljana: Slovenska akademija znanosti in umetnosti/ Sheffield: Sheffield
Academic Press 1998, σ. 297-316. Δεσπότη, Σ., «Οι μεταφράσεις της Αγίας Γραφής και η χρήση τους στη λατρεία»,
στον τόμο: «Ιερουργείν το Ευαγγέλιον». Η Αγία Γραφή στην Ορθόδοξη Λατρεία. Πρακτικά Ε ' Πανελληνίου Λει τουργικού Συμποσίου Στελεχών I. Μητροπόλεων (I. Προσκύνημα
248 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΉΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Αγίου Ιωάννου του Ρώσσου, I. Μηψοπόλεως Χαλκίδος, 2-5 Νοεμ βρίου 2003). Αθήναι: I. Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος Ειδική Συνοδική Επιτροπή Λειτουργικής Αναγεννήσεως/ «Κλάδος Εκδόσεων της Επικοινωνιακής και Μορφωτικής Υπηρεσίας» 2004 [=
Ποιμαντική Βιβλιοθήκη: 10], σ. 135-157. Δημάκη-Ζώρα, Μ./ Ιωαννίδη-Ψυχογιού, Β., «Ο Γενικός Γραμ ματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωστής Παλαμάς», Το Καποδιστριακό, 15/4/2003. Δημαρά, К. Θ., «Δύο φίλοι: Κοραής και Βάμβας», στου ιδίου (με εκδοτική επιμέλεια της Π. Πολέμη), Ιστορικά φροντίσματα, τ. Β':
Αδαμάντιος Κοραής. Αθήνα: εκδ. «Πορεία» 1996, σ. 135-195 [= διδ. διατριβή του ιδίου, υπό τον τίτλο: Δύο φίλοι: Κοραής και Βάμβας (Με ανέκδοτα κείμενα). (Αθήνα) 1953]. Δημητρακοπούλου, Ανδρον, (αρχιμ.), Προσθήκαι και διορθώ σεις εις την Νεοελληνικήν Φιλολογίαν Κ. Σάθα. Λειψία 1871. Του ιδίου,
Ορθόδοξος Ελλάς, ήτοι περί Ελλήνων των γραψάντων κατά Λατίνων και περί των συγγραμμάτων αυτών. Λειψία 1872. Δήτσα, Μ., «Samuel Sheridan Wilson», στον τόμο: Ηπαλαιότερη πεζογραφία μας (Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο), τ. Γ' (1830-1880). Αθήνα: Σοκόλης 1996, σ. 116-130. Δυοβουνιώτου,
Κ. Δ., Μελέτιος Συρίγος. ΕνΑθήναις 1914. Του ιδίου, «Μητροφάνους Κριτόπουλου ανέκδοτος Γραμματι κή της απλής Ελληνικής εκδιδομένη», ΕΕΘΣΑ [1] (1924) 97-123. Ελλαδίου, Αλ., Status praesens ecclesiae graecae, In quo etiam causae exponuntur cur Graeci moderni Novi Testamenti. Altdorf (Νυρεμβέργης)
1714. Ευθυμίου, Γ., Τα Εγχειρίδια Γραμματικής της Ελληνικής Γλώσ σας (1550-1821): Μια διαχρονική θεώρηση
μορφής και περιεχο μένου. Ιωάννινα 2018 (διδ. διατριβή). Ζαφειριού, Λ., «Για τις σχέσεις του Ανδρέα Κάλβου με την “Εταιρεία για την προώθηση Χριστιανικής Γνώσης”: Ένα κεί μενο για τον Κάλβο κατά τη δεύτερη διαμονή του στην Αγγλία», Πορφύρας τχ. 139 (Απρ.-Ιούν. 2011) 71-76.
Βιβλιογραφία 249 Ζολώτα, Ε., Δοκίμιον των εν τη ημετέρα Εκκλησία μέχρι της δουλώσεως του Έθνους υπό των Τούρκων Ερμηνευτικών Σπουδών. ΕνΑθήναις 1892. Του ιδίου, «Περί εγκρίσεως της μεταφράσεως της Καινής Δια θήκης εις την νέαν Ελληνικήν υπό της Ιεράς Συνόδου της Εκκλη σίας της Ελλάδος, Έκθεσις
προς τον Σ. Πρόεδρον της Ιεράς Συ νόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος», Ιερός Σύνδεσμος 5/12 (30.4. 1899) 89-93, 5/13-14 (15.5.1899) 97-102, 5/15 (31.5.1899) 115118, 5/16(15.6.1899) 126-129. Του ιδίου, Υπόμνημα εις την προς Γαλάτας Επιστολήν του απο στόλου Παύλου. Αθήνησιν 1904. Του ιδίου, Υπόμνημα
εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, τόμ. A'. Αθήναι 1906. Ζουμπουλάκη, Στ., «Ο Π. Τρεμπέλας ως μεταφραστής των βι βλικών κειμένων», στον τόμο: Παναγιώτης Ν. Τρεμπέλας: Μεταξύ παράδοσης και ανανέωσης, μεταξύ επιστήμης και ιεραποστολής [= Πρακτικά ομωνύμου Συνεδρίου Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου
(Αθήνα, 19.3.2011)] (Εισαγωγή - επιμέλεια: ΝικόλαοςΑσπρούλης). Βόλος: «Εκδοτική Δημητριάδος» 2016 (= Ακαδημία Θεολο γικών Σπουδών Βόλου. Θεολογικές προσωπογραφίες: 1), σ. 85-106. Ζώρα, Г. Θ., «Πληροφορίαι άγγλου περιηγητού περί Βηλαρά, Χριστοπούλου, Ψαλίδα και Αλή Πασά το 1824», Παρνασσός 16 (1974)
103-106. Ηλιού, Φ., «“Τύφλωσον Κύριε τον Λαόν Σου”. Οι προεπανα στατικές κρίσεις και ο Ν. Σ. Πίκκολος», Ο Ερανιστής 11 (1974) 580-626 [και αυτοτελώς, σε β' έκδοση συμπληρωμένη και εμ πλουτισμένη: Αθήνα: εκδ. «Πορεία» 1988]. Irmscher, J., «Der Kampf um die neugriechischen Bibelüber setzungen»,
στον τόμο: F. L. Cross (επιμ.), Studia Evangelica, τ. V. Papers presented to the Third International Congress
on New Testament Studies held at Christ Church, Oxford, 1965, Part II: The New Testament Message. Berlin: Akademie-Verlag 1968 [= Texte und Untersuchungen zur Geschichte der altchristlichen Lit eratur: 103], σ. 188-197.
250 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Του ιδίου, «Die griechische Reinsprache als Plansprache. Pro bleme der Übersetzung», στον τόμο: U. Becker (επιμ.), Transla tion in Plansprachen. Beiträge der 5. Jahrestagung der Gesellschaft für Interlinguistik e. V (24.-26. November 1995
in Berlin). Berlin: GIL 1995 [= Interlinguistische Informationen. Mitteilungsblatt der Gesellschaft für Interlinguistik e.V.; Beiheft 1 (November 1996)], σ. 66-68. Κακουλίδη, E., Για τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης (Ιστο ρία - Κριτική - Απόψεις - Βιβλιογραφία). Θεσσαλονίκη 1970. Κακουλίδη-Πάνου,
Ε., «Ο πρώτος μεταφραστής της Αγίας Γραφής στη δημοτική γλώσσα Ιωαννίκιος Καρτάνος», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/1. Γ αλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Η μετά φραση της Αγίας Γραφής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις A ' Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986), [Θεσσαλονίκη
1987], σ. 220-228. Της ιδίας, «Μάξιμος Πελοποννήσιος: “Αποκάλυψις”», στον τόμο: Η. Βουλγαράκη/ Γ. Ζιάκα/ Γ. Κρουσταλάκη/ Μ. Μακράκη/ Η. Μουτσούλα/ Σ. Πάνου/ Θ. Παπακωνσταντίνου/ Γ. Πατρώνου/ Σ. Παπαλεξανδρόπουλου (επιμ.), «Πορευθέντες». Χαριστήριος Τόμος προς τιμήν του αρχιεπισκόπου Αλβανίας
Αναστασίου (Γιαννουλάτου). Αθήνα: «Αρμός» 1997, σ. 403-409. Της ιδίας, «Ιωάννης Σανκταμαύρας: Πράξεις των Αποστό λων», Επετηρίδα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου 26 (2000) 205-240 (= πλήρης έκδοση). Της ιδίας, «Αγία Γραφή: Η μετάφραση πριν από τη Μετά φραση», στον τόμο: El. Jeffreys/ Μ.
Jeffreys (επιμ.), Αναδρομικά και προδρομικά: Approaches to texts in early modem Greek. Papers from the conference
Neograeca Medii Aevi V (Exeter College/ Uni versity of Oxford, September 2000). Oxford: University of Oxford/ Faculty ofMedieval and Modem Languages 2005, σ. 467-479. Κακριδή, I. Θ., To μεταφραστικό πρόβλημα. Αθήνα: «Βιβλιοπωλείον της Εστίας» 19846 (Θεσσαλονίκη 1936). Καλογήρου, I., «Ο Καθηγητής Ιωάννης Καρμίρης», Οι Τρεις Ιεράρχαι 82 (1991) 41-42.
Βιβλιογραφία 251 Κάλφογλου-Καλοτεράκη, В. Г., «”Πυρπολήσατε την μετάφρασιν της Σλαύας”. Πολιτικές και ιστορικές παράμετροι των Ευαγγελικών του έτους 1901», στον τόμο: Π. Αράπογλου (επιμ.), Βίβλος και Πολιτική. Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνε δρίου (Πολιτιστικό Κέντρο I. Αρχιεπισκοπής Αθηνών,
14-15 Δε κεμβρίου 2018). Αθήνα: «Βιβλική Εταιρία» 2019, σ. 142-170. Καραβιδόπουλου, I., «Η μετάφραση της Αγίας Γραφής», Σύ ναξη τχ. 22 (Απρίλιος-Ιούνιος 1987) 68-72 [και στη συλλογή με λετών του ιδίου: Μελέτες Ερμηνείας και Θεολογίας της Καινής Διαθήκης. Θεσσαλονίκη: εκδ. Πουρναρά 1990 (= Βιβλική
Βιβλιο θήκη: 7), σ. 249-259. Του ιδίου, «Η Πατριαρχική έκδοση της Καινής Διαθήκης του 1904 και η αξία των βυζαντινών Εκλογαδίων», ΕΕΘΣΘ [Τμ. Θε ολογίας]) 9[1999] 129-139. Του ιδίου, «Νεοελληνικές μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης, κατά το τελευταίο τέταρτο του 20ού αι.», στη συλλογή μελετών του
ιδίου: Βιβλικές Μελέτες B'. Θεσσαλονίκη: εκδ. Πουρναρά 2000 (= Βιβλική Βιβλιοθήκη: 16), σ. 104-122 (πρόκειται για με τάφραση μελέτης από τη γαλλική, στον τιμητικό τόμο: Ir. Tsamadou-Jacoberger [επιμ.], Mélanges offerts à Astérios Argyriou. Strasburg 2000). Του ιδίου, Απόκρυφα Χριστιανικά Κείμενα,
τ. Α'- B'. Θεσσα λονίκη: εκδ. Πουρναρά 2011 και 2004 [= Βιβλική Βιβλιοθήκη: 13 και 29 αντιστοίχως]. Του ιδίου, «Γραφή Αγία: XI. Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής», ΜΟΧΕ 5 (2012) 374-378. Του ιδίου, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Θεσσαλονίκη: «Ostracon» 2016 [= Critical Approaches to the Bible: VIII].
Καραμπελιά, Г, «Ο Κύριλλος Λούκαρις: Εκκλησία και Δύση κατά τον 17° αι.», στον τόμο: Η ζωή των υποδούλων
Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας (Καταπίεση, Κοινοτισμός, Παιδεία). Πρακτικά В ' Συνεδρίου Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της I. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για τα 200 χρόνια της
252 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Ελληνικής Επανάστασης [1821-2021] (Αθήνα, 22-23 Νοεμβρίου 2013). Αθήνα: «Αρχονταρίκι» 2014, σ. 101-124. Καρδάση, Β., «Από τη Βασίλισσα στον Αλ. Πάλλη», Ιστορικά (Εβδομαδιαίο περιοδικό εφημερίδας Ελευθεροτυπία) τχ. 253 (16.11.2004: Αφιέρωμα «Η
μάχη της γλώσσας»), σ. 16-23. Καρμίρη, I., «Τα Θρησκευτικά εν τη αγωγή και τη διδασκα λία», Ανάπλ (1932-1935). Του ιδίου, Ο Παχώμιος Ρουσάνος και τα ανέκδοτα δογματικά και άλλα έργα αυτού, νυν το πρώτον εκδιδόμενα. Εν Αθήναις 1935. Του ιδίου, Μητροφάνης ο Κριτόπουλος και η ανέκδοτος αλλη λογραφία
αυτού. Αθήναι 1937 [= Θεολογική Βιβλιοθήκη εις μνή μην Χρ. Ανδρούτσου: 1] (διδ. διατριβή). Του ιδίου, Ορθοδοξία και Προτεσταντισμός, τ. A'. Αθήναι 1937 (διατριβή επί υφηγεσία). Του ιδίου, «Η Ομολογία μετά των προς Γώδον [= Thomas Goad] Αποκρίσεων του Μητροφάνους Κριτοπούλου και η δογ ματική
διδασκαλία αυτού», Θεολογία 19 (1941-8) 53-86, 209238, 398-431. Του ιδίου, «Η Ομολογία της Ορθοδόξου πίστεως του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Δοσιθέου», Θεολογία 19 (1941-1948) 693-707, 20 (1949) 99-119, 245-279, 457-494, 657-703 [και αυτοτελώς, Εν Αθήναις 1949]. Του ιδίου, «Ετερόδοξοι επιδράσεις επί τας
Ομολογίας του ιζ' αιώνος», ΝέαΣιών 39 (1947) 40-49, 68-83, 175-186, 235-242 (και ανάτυπο: Εν Ιεροσολύμοις 1949). Του ιδίου, «Η μελέτη της Καινής Διαθήκης και η εις την Νε οελληνικήν απόδοσις αυτής», Εκκλησία 26/ 31-32 (15.8.1948) 259-262. Του ιδίου, «Η Ερμηνεία της Αποκαλύψεως του Κυρίλλου του
Πατρέως», Θεολογία 22 (1951) 446-462, 568-576 [και αυτοτε λώς, Εν Αθήναις 1951]. Του ιδίου,
ΙερεμίουΒ'ΠατριάρχουΚωνσταντινουπόλεως, Απο κρίσεις προς τους Βυρτεμβέργιους Λουθηρανούς θεολόγους. Εν Αθήναις 1953.
Βιβλιογραφία 253 Του ιδίου, Μητροφάνους Κριτοπούλον Πατριάρχου Αλεξαν δρείας, Ομολογία Πίστεως. ΕνΑθήναις 1953. Του ιδίου, Τα Δογματικά και Συμβολικά Μνημεία της Ορθοδό ξου Καθολικής Εκκλησίας, τ. 1. Αθήναι 19602 (1952) + τ. 2. GrazΑυστρία 19682 [Αθήναι 1953]. Του ιδίου, «Μητροφάνης, ο
Κριτόπουλος», ΘΗΕ 8 (1966) 1136-1139. Του ιδίου, Προσθήκαι εις τα Δογματικά και Συμβολικά Μνη μεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας. Αθήναι 1967. Του ιδίου, «Δογματικά βιβλία και κείμενα», ΘΗΕ 11 (1967) 517-520. Του ιδίου, Δογματικής Τμήμα É': Ορθόδοξος Εκκλησιολογία. Αθήναι 1973. Του ιδίου,
Βιογραφικόν Σημείωμα Ιωάννου N Καρμίρη, Ομό τιμου Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αθήναι 1974. Του ιδίου, «Ο Ορθοδοξο-προτεσταντικός Διάλογος (Σύντομος επισκόπησις της ανελίξεως αυτού) [А', B', Τ', Δ', Ε']», Θεολογία 58 (1987) 657-690, 59 (1988) 7-47, 209-229, 409-437 και 609659 [και αυτοτελώς
ως ανάτυπο, Αθήναι 1988]. Του ιδίου, «Η συμβολή του Μητροφάνους Κριτοπούλου εις τον ορθοδοξο-προτεσταντικόν διάλογον», στον τόμο: Αναφορά εις μνήμην Μητροπολίτου Σάρδεων Μαξίμου (1914-1986), τ. Γ'. Γενεύη 1989, σ. 173-193. Καρμίρη, Ν., Το φιλολογικόν πρόβλημα των Ποιμαντικών Επι στολών. Αθήναι 1958
(διδ. διατριβή). Καρόλου [Σωμάκη], I., Όλγα, η Βασίλισσα των Ελλήνων (22 Αυγούστου 1851 - 19 Ιουνίου 1926). Αθήναι: «Εστία» 1934 [β' έκδοση, Αθήνα: «Στέμμα» 2017]. Καρπαθίου, Εμμ. (αρχιμ.), «Περί της σπουδαιότητας των Θρη σκευτικών Μαθημάτων εν τη αγωγή», στον πανηγυρικό τόμο:
Εβδομηκονταπενταετηρίς της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής (1844-1919). ΕνΑθήναις 1920, σ. 228-250. Κατερέλου, Κυρίλλου (επισκόπου
Αβύδου), «Ο διάλογος των θε ολόγων και λογίων της Βυρτεμβέργης/Τυβίγγης με τον Οικουμενικό
254 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Πατριάρχη Ιερεμία Β' (1573-1581)», στον τόμο: Μεταρρύθμιση και Ορθόδοξη Εκκλησία: διάλογος και αντίλογος πέντε αιώνων. Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ (19 Δεκεμβρίου 2017). Αθήνα: ΕΚΠΑ 2018, σ. 28-70. Κατσιγιάννη, Α.,
«Μετάφραση και Ιδεολογία: Μία αβιβλιογράφητη επτανησιακή μετάφραση των Ψαλμών του Δαβίδ», στον τόμο: Επτανησιακός Πολιτισμός (Μέρος A '). Πρακτικά Η’ Διε θνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Κύθηρα, 21-25 Μαΐου 2006), τ. IVa. Κύθηρα: Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών 2009, σ. 365-375. Καψοκαββάδη, Αικ., Τα
γεγονότα των Ευαγγελικών (1901) ως (απο)κορύφωση της διένεξης σχετικά με το γλωσσικό ζήτημα. (Κοι νωνική, ιστορική και θεολογική προσέγγιση των γεγονότων). Αθήνα 2019 (διπλ. εργασία). Κογκούλη, Ιω. Β., Το μάθημα των Θρησκευτικών στη Μέση Εκπαίδευση (1833-1932). Συμβολή στην Ιστορία της Νεοελληνικής
Εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη: εκδ. Κυριακίδη 1985. Κολοβοπούλου, Μ., «Οι διδάσκαλοι της Ιστορίας Δογμάτων και Συμβολικής στα 180 χρόνια της Θεολογικής Σχολής του Πα νεπιστημίου Αθηνών», στον τόμο: Πρακτικά Θεολογικού Συμπο σίου: «180χρόνια Θεολογικών Σπουδών στο ΕΚΠΑ (1838-2017)» (Αθήνα, 9-11 Μαΐου
2017), σ. 313-340. Της ιδίας, Από Τυβίγγης, Έτη Σωτηρίας αφογ '. Η θεολογική αλ ληλογραφία των Λουθηρανών Θεολόγων της Τυβίγγης προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Β τον Τρανό, τ. Α': Εισαγωγή Κείμενα. Αθήνα: «Έννοια» 2019. Κόλτσιου-Νικήτα, Ά. (επιμ.), Αφιέρωμα: Προβλήματα μετά φρασης των ιερών
Κειμένων, ABM3S (2010). Της ιδίας, «Δεδομένα και προβληματισμοί από την Ιστορία της “χριστιανικής”
Μετάφρασης», Εκκλησία 89/5 (2012) 275-289 [και στον τόμο: Ο ΛειτουργικόςΛόγος της Ορθοδόξου Εκκλησίας σήμερα. Πρακτικά ІГ' Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών I. Μη τροπόλεων (Τήνος, 19-21 Σεπτεμβρίου 2011). Αθήναι: I. Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος - Ειδική Συνοδική Επιτροπή Λειτουρ γικής Αναγεννήσεως/ «Αποστολική Διακονία» 2015, σ. 135-171].
Βιβλιογραφία 255 Της ιδίας, «Περί μεταφράσεως απολογητικός: Μια βασική διάσταση της χριστιανικής μεταφραστικής Γραμματείας», στον τόμο: Ε. Κουρδή/ Ε. Λουπάκη (επιμ.), Όψεις της Ελληνόφωνης Μεταφρασεολογίας. Μελέτες για τη μετάφραση, αφιερωμένες στην Τώνια Νενοπούλου-Αρόσου. Θεσσαλονίκη 2015, σ.
61-71. Κομίνη, Δ., «Άγνωστον έργον του Κυπρίου αντιγραφέως κω δίκων Ιωάννου Σανκταμαύρα», Δίπτυχα 1 (1979) 7-19 (= έκδοση του α' κεφαλαίου των Πράξεων). Κονιδάρη, Γερ., «Η θέσις της Καθολικής Ορθοδόξου Εκκλη σίας εν τη “Κοινωνία των Εκκλησιών” του Amsterdam. Μελέτη ιστορική, κριτική και
συστηματική ως συμβολή εις την σύγχρο νον Γενικήν Εκκλησιαστικήν Ιστορίαν», Θεολογία 20 [1949] 301313,495-523 (και αυτοτελώς, Εν Αθήναις 1949). Κοραή, Α., Άτακτα, ήγουν Παντοδαπών εις την αρχαίαν και την νέαν ελληνικήν γλώσσαν αυτοσχεδίων σημειώσεων και τινων άλλων υπομνημάτων αυτοσχέδιος Συναγωγή,
τ. Α'-Ε'. Εν Παρισίοις 1828-1835. Του ιδίου, Τα μετά θάνατον ευρεθέντα συγγραμμάτια (επιμ. Α. Ζ. Μάμουκα), τ. A' (περιέχων ύλην Γαλλογραικικού λεξικού και τας εν τφ Λεξικφ της Γαλλικής Ακαδημίας ιδιογράφους του Κο ραή σημειώσεις). Εν Αθήναις 1881. Κορδάτου, Γ., Δημοτικισμός και Λογιωτατισμός.
Κοινωνιολο γική μελέτη του γλωσσικού ζητήματος. Αθήνα 19742(1927, 1943), σ. 104-107. Κοτταδάκη, Αθ., «Π. Τρεμπέλας: Πνευματική και επιστημο νική διαδρομή», στον τόμο: Παναγιώτης Ν. Τρεμπέλας: Μεταξύ παράδοσης και ανανέωσης, μεταξύ επιστήμης και ιεραποστολής [= Πρακτικά ομωνύμου Συνεδρίου Ακαδημίας
Θεολογικών Σπου δών Βόλου (Αθήνα, 19.3.2011)] (Εισαγωγή - επιμέλεια: Νικόλαος Ασπρούλης). Βόλος: «Εκδοτική
Δημητριάδος» 2016 (= Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου. Θεολογικές προσωπογραφίες: 1), σ. 47-57. ΚούκουραΔ., Το μήνυμα του Ευαγγελίου: Μετάδοση και πρόσ ληψη, Θεσσαλονίκη 2009.
256 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Κουρεμπβλέ, I., «Τίποτα ενάντια στη συνείδηση». ΟΜητροφάνης Κριτόπουλος σε θεολογικό διάλογο και η δογματική σημασία της Ομολογίας του. Θεσσαλονίκη: εκδ. Δ. Κυριακίδη 2015. Κουρίλα, Ευλογίου (επισκόπου Κορυτσάς), Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης,
ο μεταφραστής της Καινής Διαθήκης εις το αλβα νικόν, ήτοι Αι βάσεις της αλβανικής Φιλολογίας και Γλώσσης- Η Ακαδημεία (sic) τηςΜοσχοπόλεως. ΕνΑθήναις 1935 [εκτουπερ. Θεολογία 7 (1929) 348-363, 8 (1930) 53-71, 110-142, 253-272]. Κουτσουμπίνα, Στ. I., «Εκκλησιαστικά βιβλία και Συντάγ ματα»»,
Ιστορικά τχ. 253 (16.11.2004: Αφιέρωμα «Η μάχη της γλώσσας»), σ. 44-47. Κριτόπουλου, Μ., Confessio catholicae et apostolicae in Ori ente Ecclesiae, conscripta compendiose per Metrophanem Critopulum, edita et latinitate donata et Joanne Homeio. Helmestadii: H. Müller 1661. Κωνσταντινίδου, Εμμ., Τα
Ευαγγελικά. Το πρόβλημα της μετάφράσεως της Αγίας Γραφής εις την νεοελληνικήν και τα αιματηρά γεγονότα του 1901. Αθήναι 1976. Lash, Ε., «The Canon of Scripture in the Orthodox Church», στον τόμο: Ph. S. Alexander/ J.-D. Kaestli (επιμ.), The Canon of Scripture in Jewish and Christian Tradition.
Lausanne: Zèbre 2007, σ. 217-232. Λεβίδου, N. Δ., «Εγκύκλιος του Πατριάρχου Γρηγορίου [Υπό μνημα αναγνωσθέν εν τω φιλολογικά) Συλλόγφ “Παρνασσό)”]», Ιλισσός 3/4 [30.6.1870] 97-102 και 3/5 [15.7.1870] 129-132 (η Εγκύκλιος και στο: αρχιεπ. Αθηνών Χριστοδούλου, Ο εθνάρχης της οδύνης Γρηγόριος Ε\ σ.
435-441). Του ιδίου, Μελέτη κατά της μεταφράσεως των Ευαγγελίων (Άρ θρα δημοσιευθέντα το πρώτον εν τοις
“Καιροίς”). ΕνΑθήναις 1901. Legrand, Ε., Bibliographie hellénique, ou description raisonnée des ouvrages publiés par des Grecs au dix-septième siècle, τ. 1-5. Paris 1885-1906. Λιάκου, A., «”Εξ Ελληνικής εις την ημών κοινήν γλώσσαν”», στον τόμο: Α.-Φ. Χρηστίδη (επιμ.), Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας
Βιβλιογραφία 257 (από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα). Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας/ Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών 2001, σ. 963-971. Λίτσα, Ευθ. Κ., «Μάξιμος Πελοποννήσιος: Μία πρώτη σκια γραφία του βίου και του έργου του», Κληρονομιά 30 (1998) 115125. Λυβάνιου, Δ., «Χαμένοι στη
μετάφραση; Ορθοδοξία, Αγία Γραφή και ελληνική γλώσσα (16ος-19ος αι.)» στον τόμο: Β. Κ. Γούναρη (επιμ.), Έθνος, Κράτος και Πολιτική. Μελέτες Νεοελλη νικής Ιστορίας αφιερωμένες στον Γιάννη Σ. Κολιόπουλο. Θεσσα λονίκη: «Επίκεντρο» 2009, σ. 173-190. Μακρίδη, Β. Ν., «Η υποδοχή του Status praesens του
Αλεξάν δρου Ελλαδίου στην Δύση: Εκτιμήσεις, Εντυπώσεις, Αντιδρά σεις», στον τόμο: του ιδίου (επιμ.), Αλέξανδρος Ελλάδιος ο Λαρισαίος. Πρακτικά ΔιεθνούςΔιημερίδος (Λάρισσα, 4-5 Σεπτεμ βρίου 1999). Λάρισα: Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας 2003, σ. 415-515. Μανούσακα, Μ. I., «Νέα στοιχεία για την
πρώτη μετάφραση της Καινής Διαθήκης στη δημοτική γλώσσα από το Μάξιμο Καλλιουπολίτη», Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά 2 (1987) 7-70. Του ιδίου, «Γράμμα του πατριάρχη Παρθενίου A ' στο βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο ΙΔ'. Επίλυση χρονολογικών και άλλων προβλημάτων», Ο Ερανιστής 19 (1993) 27-35. Μαρτζούχου,
Θεοδ. (αρχιμ.), «Γιατί χρειαζόμαστε μεταφράσεις και σήμερα», Εκκλησία 89/5 (2012) 266-274 [και στον τόμο: Ο Λειτουργικός Λόγος της Ορθοδόξου Εκκλησίας σήμερα. Πρακτικά ІГ' Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητρο πόλεων (Τήνος, 19-21 Σεπτεμβρίου 2011). Αθήνα 2011, σ. 375-397].
Μαστρογιαννόπουλου, Η., Σκαπανείς του Ευαγγελίου (Κ. Διαλησμάς, Ε. Ματθόπουλος, Σ. Παπακώστας). Αθήνα 1994.
Μελετίου, μητροπολίτου Αθηνών, Εκκλησιαστική Ιστορία, τ. Α'-Γ'. Βιέννη 1783-1795. Μεσολωρά, I., Συμβολική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας,
258 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ τ.Α' (Τα συμβολικά βιβλία): ΕνΑθήναις 1883, Παράρτημα τ. Α': 1893, τ.ΒΊ: 1901, τ. Β'2: 1904. Του ιδίου, Ιερά Ιστορία Παλαιός και Καινής Διαθήκης. Εν Αθήναις 1895. Του ιδίου, Κείμενον και πρακτική ερμηνεία των αναγινωσκομένων κατά Κυριακήν
Ευαγγελίων. ΕνΑθήναις 18997 (1888). Του ιδίου, «Κείμενον και μεταφράσεις της Αγίας Γραφής: Κύρος και αξία του κειμένου των θ'», Ιερός Σύνδεσμος 5/ 1-2 (15.1.1899) 7-9 και 5/3 (30.1.1899) 18-20. Του ιδίου, «Περί της αναγνώσεως και της ερεύνης της Αγίας Γραφής», Ιερός Σύνδεσμος 5/ 7-8 (15.3.1899)
53-55. Του ιδίου, «Η ανάγνωσις και η έρευνα της Αγίας Γραφής», Ιερός Σύνδεσμος 5/7-8 (15.3.1899) 53-55. Του ιδίου, «Μεταφράσεις και παραφράσεις της Αγίας Γρα φής», Ιερός Σύνδεσμος 5/7-8 (15.3.1899) 57-58. Του ιδίου, Γη αγία. ΕνΑθήναις 1902 (ΈκδοσιςΔ' επηυξημένη και εικονογραφημένη: 1940). Του
ιδίου, Ερμηνεία των κατά Κυριακήν αναγινωσκομένων πε ρικοπών των Ευαγγελίων. ΕνΑθήναις 1914. Του ιδίου, Οι κυριώτεροι ορισμοί και κανόνες της Εκκλησια στικής Ρητορικής. ΕνΑθήναις 1923. Μεταλληνού, Γ. (πρωτ.), Το ζήτημα της μεταφράσεως της Αγί ας Γραφής εις την Νεοελληνικήν κατά τον ΙΘ ' αι. (επί
τη βάσει των αρχείων της B.F.B.S, C.M.S., L.M.S., του Κωνσταντίνου Τυπάλδου-Ιακωβάτου και του Θεοκλήτου Φαρμακίδου). Αθήναι 1977 [20042: «Αρμός»] (διδ. διατριβή). Του ιδίου, «Η ανάμειξις του Κων. Οικονόμου εις το ζήτημα της μεταφράσεως της Αγίας Γραφής εις την Νεοελληνικήν», Θε ολογία 50 (1979)
536-566 [και ανάτυπο: Αθήναι 1979]. Του ιδίου, «Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής στο στόχαστρο: Μισαλλοδοξία ή
αυτοπροστασία;», στη συλλογή μελετών του ιδίου: Παράδοση και αλλοτρίωση - Τομές στην πνευματική πορεία του Νεώτερου Ελληνισμού κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο. Αθήνα: εκδ. «Δόμος» 1986 [19892, 19984,20015], σ. 110-137 [α' έκδοση,
Βιογραφία 259 υπό τον τίτλο: «Μισαλλοδοξία ή αυτοπροστασία; Δοκίμιο ιστο ρικού προβληματισμού στο ζήτημα της μεταφράσεως της Αγίας Γραφής», Σύναξη 15 (1985) 47-59]. Του ιδίου, Τουρκοκρατία: Οι Έλληνες στην Οθωμανική αυτο κρατορία. Αθήνα: «Ακρίτας» 20056 (1988). Του ιδίου, «Τυπάλδος-Ιακωβάτος,
Κωνσταντίνος», Μ. Ο.Χ.Ε. 12 [2015] 522-525. Μεταξάκη, Μελετίου (μητροπολίτου Κιτίου), Το Αγιον Όρος και η ρωσική πολιτική εν Ανατολή. Εν Αθήναις 1913. Μηνάογλου, X., Ο Αναστάσιος Μιχαήλ ο Μακεδών και ο Λό γος περί Ελληνισμού. Αθήνα: «Εναλλακτικές Εκδόσεις» 2014. Του ιδίου, «Αναστάσιος Μιχαήλ ο
Μακεδών: Ο πρώτος Έλ ληνας Ακαδη μαϊκός», http.V/clioturbata. com/από ψεις/first-greekacademicMJtnrefl. Moennig, U., «Τρεις αυτόγραφες επιστολές του Ελλαδίου προς τον August Hermann Francke (Ανέκδοτο συμπληρωματικό υλικό και ένα σχόλιο στο κεφ. XVIII του Status praesens)», στον τόμο: Β. Ν. Μακρίδη,
(επιμ.), Αλέξανδρος Ελλάδιος ο Λαρισαίος. Πρακτικά Διεθνούς Διημερίδος (Λάρισσα, 4-5 Σεπτεμβρίου 1999), Λάρισα: Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας 2003, σ. 125-149. Μοσχάκη, I., Περί της ρητορείας της Αγίας Γραφής. Αθήναι 1877 (διατριβή επί υφηγεσία). Του ιδίου, Ερμηνεία εις περικοπάς των
Ευαγγελίων και των Πράξεων και Επιστολών των Αποστόλων. Εν Αθήναις 1897. Μπαϊρακτάρη, Στ. Σ., Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε ' και η μετάφρασις της Αγίας Γραφής. Αθήναι 1965. Του ιδίου, Σεραφείμ Μυτιληναίος, ο λησμονημένος πρωτοπό ρος (1670-1735). Αθήνα 1973. Του ιδίου, Οι μεταφράσεις της Αγίας Γραφής
στην απλοελλη νική, κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας. Αθήνα 1995. Του ιδίου, Νεόφυτος Βάμβας, ο σοφός διδάσκαλος
του Γένους (1770-1855). Αθήνα 2008. Μπαλή, X. I., «Η θέση του Πανεπιστημίου», Ιστορικά τχ. 253 (16.11.2004: Αφιέρωμα «Η μάχη της γλώσσας»), σ. 29-31.
260 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Μπαμπινιώτη, Γ. (επιμ.), Το γλωσσικό ζήτημα (Σύγχρονες προ σεγγίσεις). Αθήνα: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων 2011. Μπβλέζου, Κ., Η «Ερμηνεία» του Οικουμενίου του Σχολαστι κού στην Αποκάλυψη του Ιωάννου (Ιστορική και μεθοδολογική προσέγγιση).
Αθήναι 1999 (διδ. διατριβή). Του ιδίου, «Αγία Γραφή και Παράδοση: Μια αδιάσπαστη εν Χριστφ ενότητα», Ανησυχίες 22/ φ. 72 (Ιαν.- Δεκ. 2004) (= Πρα κτικά Ημερίδος Χριστιανικού Ομίλου Φοιτητών και Επιστημόνων [Αθήνα, 13 Δεκεμβρίου 2003], με θέμα: «Παράδοση και παραδό σεις») 3-12 [το ίδιο και στον
τόμο: Αγία Γραφή και σύγχρονος Άν θρωπος. Τιμητικός Τόμος στον Καθηγητή Ιωάννη Δ. Καραβι- δόπουλο. Θεσσαλονίκη: εκδ. Πουρναρά 2006, σ. 317-324՛ επίσης, ΜΟΧΕ 5 (2012) 357-360]. Του ιδίου, «Απόκρυφα της Καινής Διαθήκης: Ελληνόφωνες εκ δόσεις των σωζόμενων κειμένων τους», ΔΒΜ24/2 (2006) 237-239. Του
ιδίου, Χρυσόστομος και Απόστολος Παύλος. Χρονολόγηση των παύλειων επιστολών και χρυσοστόμεια Ερμηνευτική. Αθήνα: «Διήγηση» 20083 (1998) (εκδ. «Έννοια»: 2014). Του ιδίου, «Ιστορία της Ερμηνείας και της Ερμηνευτικής της Καινής Διαθήκης στη Θεολογική Σχολή Αθηνών», στον τόμο: Πρακτικά Θεολογικού
Συμποσίου: «180χρόνια Θεολογικών Σπου δών στο ΕΚΠΑ (1838-2017)» (Αθήνα, 9-11 Μαΐου 2017). Αθήνα: Κοσμητεία Θεολογικής Σχολής/ ΕΚΠΑ 2018, σ. 1Ю-222 (σε πλη ρέστερη μορφή, υπό τον τίτλο: Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στην υπηρεσία της Ερμηνείας και της Ερμηνευτικής της
Καινής Διαθήκης (τα τελευταία 180 έτη). Αθή να: εκδ. «Έννοια» 2020. Του ιδίου, «Αφορισμοί και Ορθόδοξα
Συγχωροχάρτια: Τι λέει ο πατρο-Κοσμάς περί αυτών;», στον τόμο: Κοσμάς ο Αιτωλός: 240 χρόνια από το μαρτύριό του (1779-2019). Πρακτικά Επιστη μονικού Συνεδρίου Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ (Αθήνα, 10-12 Δε κεμβρίου 2019). Αθήνα 2000 (υπό εκτύπωση). Μπουγάτσου, Ν. Θ., «Διαλησμάς, Κωνσταντίνος», ΘΗΕ 4 (1964) 1173-1175.
Βιβλιογραφία 261 Μπούκη, Σ.-Α. I., Η χρήση της Πατερικής Παράδοσης στους πρώτους Έλληνες Ευαγγελικούς και η σημασία της για τον σύγ χρονο οικουμενικό προβληματισμό. Θεσσαλονίκη 2019 (διδ. δια τριβή). Μπουλάκη-Ζήση, Χρ., Ιλαρίων Σιναΐτης, Μητροπολίτης Τυρνόβου: Η ζωή και το έργον αυτού. Θεσσαλονίκη
1983 (διδ. δια τριβή). Μπούμη, Π., Οι Κανόνες της Εκκλησίας περί του Κανόνος της Αγίας Γραφής, τ. Α'-Β\ Αθήναι 1986-1991. Του ιδίου, «The Canons of the Church concerning the Canon of the Holy Scripture», Θεολογία 78/2 (2007) 547-602. Μπουμπουλίδου, Φ. К., «Μεταφράσεις κειμένων της Αγίας Γραφής»,
ΕΕΒΣ41 (1974)423-434 [και ανάτυπο, Εν Αθήναις 1975]. Της ιδίας, «Νεοελληνικές μεταφράσεις της Αποκαλύψεως», στον τόμο: Η. Οικονόμου (επιμ.), 1900ετηρίς της Αποκαλύψεως του Ιωάννου. Πρακτικά Διεθνούς Διεπιστημονικού Συμποσίου (Αθήναι -Πάτμος, 17-26 Σεπτεμβρίου 1995). Αθήναι: έκδ. της εν Πάτμω I.
Πατριαρχικής Μονής Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου 1999, σ. 227-258. Μπρατσιώτου, Π. I., Επίτομος Εισαγωγή εις την Παλαιάν Δια θήκην. Εν Αθήναις 1955. Του ιδίου, «Η σκοπιμότης μιάς ελληνικής κριτικής εκδόσεως της Καινής Διαθήκης», Εκκλησία 31 [1960] 64-67. Του ιδίου, «Η Παλαιά Διαθήκη τη ελληνική
Ορθοδόξφ Εκκλησία», ΕΕΘΣΑ 14 (1963) 95-112. Του ιδίου, «Ανδρούτσος, Χρίστος», ΘΗΕ 2 (1963) 739-74. Νικολαΐδη, Απ., Οι οικουμενικές περιπέτειες του Χριστιανισμού (Εγχειρίδιο Οικουμενικής Κίνησης). Αθήνα: εκδ. Γρηγόρη 2008. Ντίνα, Θεοδ., «Το μεταφραστικό έργο του Νεόφυτου Ριλιώτη», Fragmenta
Hellenoslavica 1 (2014) 74-98. Oikonomos, E., «The New Testament in modem Greek», The Bible Translatorii (1970) 114-125.
Του ιδίου, «Die Bedeutung der deuterokanonischen Schriften in der Orthodoxen Kirche», στον τόμο: S. Meurer (επιμ.), Die
262 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Apokryphenfrage im ökumenischen Horizont. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft 1993 2 (1989) [= Bibel im Gespräch: 3], σ. 2640. Οικονόμου του εξ Οικονόμων, К., Επίκρισις εις την περί Νε οελληνικής Εκκλησίας Σύντομον απάντησιν του
Σοφολογιωτάτου Διδασκάλου κυρίου Νεοφύτου Βάμβα. Αθήνησιν 1839. Παλαμά, Κ., «Για να το διαβάσουν και τα παιδιά», Νουμάς 6 (1911)579-582. Πάλλη, Α., Κούφια Καρύδια. Αθήνα 1988 (α' έκδοση Λίβερπουλ 1915, με το ψευδώνυμο Λέκας Αρβανίτης Μαλλιαρός). Παναγιωτόπουλου, I., «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλ
λος Α' (Λούκαρις) και η δράση του υπέρ των Ορθοδόξων της βο ρειοανατολικής Ευρώπης», ΕΕΘΣΑ 48 (2013) 461-470. Παναγόπουλου, I., «Ο λόγος του Θεού στην γλώσσα του αν θρώπου. Δοκίμιο θεολογικού προβληματισμού στο ζήτημα της μεταφράσεως της Αγίας Γραφής», Σύναξη τχ. 15 (1985) 60-70. Του ιδίου, «Η
μετάφραση της Καινής Διαθήκης ως θεολογικόν πρόβλημα», ΕΠΕΘΧ 1(1987) 99-126. Του ιδίου, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Αθήνα: «Ακρίτας» 1995. Παπαγεωργίου, Δ. Στ., Αλέξανδρος Ελλάδιος, ο Ααρισαίος. Σπουδή στο έργο του Status Praesens. Θεσσαλονίκη: «Ostracon» 2014 (= Acta Varia Academica: 5).
Παπαδόπουλου, Στ., Πατρολογία, τ. Α'-Γ'. Αθήνα 19822 (1977) -2010. Παπαδοπούλου, Χρυσοστόμου (αρχιεπ. Αθηνών), Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος, τ. Α': Ίδρυσις και οργάνωσις της αυτο κέφαλου Εκκλησίας της Ελλάδος. Εν Αθήναις 1920. Παπαϊωάννου, Αν. Φ., Πεζά κείμενα λογιών του 16ου-17ου αιώνα σε
δημώδη ελληνική γλώσσα βάσει αυτόγραφων χειρόγρα φων κωδίκων. Ρόδος 2016 (διδ. διατριβή). Παπουλίδη, Κυρ. Κ., Το πολιτικό
και θρησκευτικό κίνημα του «Ιεροεθνισμού» και οι πρωτοπόροι του: Σεραφείμ ο Μυτιληναίος (ci. 1667 - сі. 1735). Θεσσαλονίκη: εκδ. αδελφών Κυριακίδη 2008.
Βιβλ։ογραφία 263 Papoulidis, K., Problèmes de traduction et d’interprétation du Nouveau Testament en Grec moderne: Le cas de Maxime de Gal lipoli (1638). [Θεσσαλονίκη]: εκδ. αδελφών Κυριακίδη 2004 (біб. διατριβή). Παπουτσάκη, Β., «Ιλαρίων Σιναίτης ο Κρης -Από τις σημαν τικότερες μορφές που
ανέδειξε το Γένος μας τον 18ο και 19° αι.», http://iscreta.gr/2018/01 /ιλαρίων-σιναϊτης-ο-κρης-από-τις-σημαντ-2/. [Παρασκευαΐδη], Χριστοδούλου (αρχιεπ. Αθηνών), Μελέτιος οΐΐηγάς. Αθήνα: «Αποστολική Διακονία» 1994. Του ιδίου, Ο εθνάρχης της οδύνης Γρηγόριος Ε '. Αθήνα: «Απο στολική Διακονία» 2004.
Πασχάλη, Μ., «”Μεταφραθέν εκ της αγγλικής”. Μια άλλη άποψη για τη μετάφραση των Ψαλμών του Δαβίδ από τον Ανδρέα Κάλβο», Νέα Ευθύνη τχ. 36-37 (Ιαν.-Ιούν. 2017) 64-73. Πατηνιώτη, Μ., «Θεοτόκης Νικηφόρος [1731, Κέρκυρα -1800, Μόσχα]», http://www.lib.uoa.gr/katoptron/loadUserPersonBiography. do
?personId= 3. Πατρώνου, Г., «Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής σε σύγχρονες γλώσσες και διαλέκτους», ΔΒΜ 5/1 (1977) 73-80. Πολέμη, Δ., «Από την δραστηριότητα του εν Μάλτα ελληνι κού τυπογραφείου της Αποστολικής Εταιρείας του Λονδίνου», Ο Ερανιστής 10 (1973) 213-240. Πολίτη, Λ., «Η αλληλογραφία του
Μητροφάνους Κριτόπουλου», Ελληνικά 28 (1975) 157-160. Πολίτου-Μαρμαρινού, Ελ., Ο πύργος και το γιοφύρι. Μελετήματα για τον Κωστή Παλαμά. Αθήνα: ΠΕΚ 2017, σ. 41. Προσσαλέντου, Φραγκίσκου, Ο αιρετικός διδάσκαλος υπό του Ορθοδόξου μαθητού ελεγχόμενος. Άμστερνταμ 1706 (β' έκδοση: Ο αιρετικός διδάσκαλος
υπό του Ορθοδόξου μαθητού ελεγχόμενος: Βιβλίον πάνυ χρήσιμον τοις Ορθοδόξοις, βεβαιούν τας παραδόσεις, και τα σοφίσματα
του Βενιαμίν Ουδρώφ, διδασκάλου του εν Βρεττανία Ελληνικού Φροντιστηρίου, εμφαίνον [Συντεθέν και τυπωθέν σπουδή, επιμελεία τε και δαπάνη του εν Ιεροδιακόνοις ταπεινού
264 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Φραγκίσκου Προσσαλέντου του Κερκυραίου, ικανόν χρόνον του αυτού Βενιαμίν Ουδρώφ εν Βρεττανία ακούσαντος, κατά το έτος της ηλικίας αυτού κε'. Προσθήκη της του συγγραφέως βιογρα φίας υπό Α. Μουστοξύδου], Αθήνησι 1862). Ράλλη, Г. A./ Ποτλή, Μ.,
Σύνταγμα των θείων και ιερών Κανό νων, τ. A'-Στ'. Αθήνησιν 1852-1859 [ανατύπωση: εκδ. Γρηγόρη 1966]. Reents, Cht., «Johann Hübner (1668-1731)», στον τόμο: Th. Brüggemann/ О. Brunken (επιμ.), Handbuch zur Kinder undJugend literatur, von 1570 bis 1750. Stuttgart: Metzler 1991, στ. 231-259. Ricoeur,
P., Για τη Μετάφραση (μετάφραση: Γ. Αυγούστης· επίμετρο: Α. Λιανέρη). Αθήνα: εκδ. Πατάκη 2009. Ρ[οδοκανάκη], Ζ. Π., Επιστολή περί του τις ο υποκεκρυμμένος σκοπός των εις την Ελλάδα ιεραποστόλων της Βιβλικής Εταιρίας (των κοινώς λεγομένων Αμερικανών), εκ των πράξεων και εκ των βιβλίων των
αποδεικνυόμενος. Παρίσι 1836. [Ρώσ(σ)η, Ζ./ Ζολώτα, Εμμ./ Δέρβου, Γ./ Μεσολωρά, I./ Μοσχάκη, Ιγν.], Ημετάφρασις του Ευαγγελίου (Υπόμνημα της Θεολογικής Σχολής προς την Ιεράν Σύνοδον). ΕνΑθήναις 1902 [και στο Γ. Ν. Χατζιδάκι, Το πρόβλημα της νεωτέρας γραφόμενης Ελ ληνικής υπό Κ. Krumbacher και
απάντησις εις αυτόν, σ. 191 -228]. Σαββάτου, Χρυσοστόμου (μητροπολίτου Μεσσηνίας), «Ο Κύ ριλλος Λούκαρις και η ομολογία Χριστιανικής πίστεως. Το πρό βλημα του συγγραφέα υπό το φως της δράσης των Λατίνων και των Προτεσταντών», στον τόμο: Μεταρρύθμιση και Ορθόδοξη Εκκλησία: Διάλογος και αντίλογος
πέντε αιώνων. Πρακτικά Επι στημονικής Ημερίδας Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ (19 Δεκεμβρίου 2017). Αθήνα: ΕΚΠΑ 2018, σ.
71-76. Του ιδίου, «Το εκκλησιολογικό ερώτημα στα ομολογιακά Κείμενα της Ανατολής κατά τον 17ο αιώνα», Θεολογία 90/1 (2019) 5-21. Σάθα, K. Ν., Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της βυ ζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι της ελληνικής εθνεγερσίας, 14531821. ΕνΑθήναις 1868.
Βιβλιογραφία 265 Σάκκου, Στ., Περί της μεταφράσεως της Καινής Διαθήκης, τχ. A' (Εξέτασις των κυριωτέρων νεοελληνικών μεταφράσεων της Καινής Διαθήκης). Αθήναι 1970. Του ιδίου, «Η λθ' εορταστική επιστολή του Μ. Αθανασίου», στον τόμο: Τόμος εόρτιος χιλιοστής εξακοσιοστής επετείου μεγά λου Αθανασίου
(373-1973). Θεσσαλονίκη: Θεολογική Σχολή ΑΠΘ 1974, σ. 129-196 [και αυτοτελώς, υπό τον τίτλο: Ηλθ ' εορ ταστική επιστολή του Μ. Αθανασίου. Συμβολή εις την Εισαγωγήν εις την Καινήν Διαθήκην. Θεσσαλονίκη 1974]. Schwarz, Η., Divine Communication. Word and Sacrament in Biblical, Historical, and
Contemporary Perspective. Philadelphia: Fortress Press 1985. Scouteris, C. / Belezos, C., «The Bible in the Orthodox Church from the seventeenth century to the present day», στον τόμο: John Riches (επιμ.), The New Cambridge History of the Bible. Volume 4: The Bible from 1750 to the Present.
Cambridge: «Cambridge University Press» 2015, σ. 523-536. Σιαμάκη, К. (επιμ.), Επικίνδυνες μεταφράσεις της Βίβλου από αλλοιωμένα κείμενα. Θεσσαλονίκη: «Κάλαμος» 2008. Σιώτου, Μ., «Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων και αι μεταφράσεις της Αγίας Γραφής εις την Νεοελληνικήν», ΕΕΘΣΘ 3 (1958) 3-54.
Σταθοκώστα, Β. (επιμ.), Η μετάφραση της Βίβλου στην Εκκλησία και στην Εκπαίδευση: Αφιέρωμα στα 25 χρόνια από την έκδοση της Νέας Μετάφρασης της Καινής Διαθήκης στη Νεοελληνική Γλώσσα [Εισηγήσεις Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου: Αθήνα, 12-13 Δεκεμβρίου 2014]. Αθήνα: «Ελληνική Βιβλική Εταιρία» 2015.
Σταυρίδη-Πατρικίου, Ρ., Γλώσσα, Εκπαίδευση και Πολιτική. Αθήνα: «Ολκός» 1999. Της ιδίας, «Οι όροι της αντιπαράθεσης»,
Ιστορικά τχ. 253 (16.11.2004: Αφιέρωμα «Η μάχη της γλώσσας»), σ. 6-14. Σφοίνη, Αλ., Ξένοι συγγραφείς μεταφρασμένοι ελληνικά (15ος - 17ος αιώνας): Ιστορική προσέγγιση του ελληνικού μεταφραστικού
266 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ φαινομένου. Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών 2019 (= Βιβλιοθήκη Ιστορίας των Ιδεών: 155). Σφυρόερα, Β., «Ιλαρίων Σιναΐτης ο Κρης (1765;-1838) και αι δύο επιστολαί του περί της μεταφράσεως των Αγίων Γραφών», ΕΕΦΣΑ
20 (1969-1970) 225-310. Σχολαρίου, Δωροθέου (πρώην μητροπολίτου Λαρίσης), «Ανάγνωσις και ακρόασις των Αγίων Γραφών», Ταμείον Πατρολογίας, ήτοι Συλλογή των εν τη Πατρολογία τη υπό του Μιγνίου [Migne] εν Παρισίοις εκδοθείση περιεχομένων κυριωτέρων εννοιών, φρά σεων και υποθέσεων, τ. Α' [= γράμματα
A-В]. Αθήναι 1883, σ. 202-231. Του ιδίου, «Γραφαί θείαι», Ταμείον Πατρολογίας, ήτοι Συλλογή των εν τη Πατρολογία τη υπό του Μιγνίου [Migne] εν Παρισίοις εκδοθείση περιεχομένων κυριωτέρων εννοιών, φράσεων και υπο θέσεων,, τ. Β' [= γράμματα Г-Ѳ]. Αθήναι 1887, σ. 57-82. Σωτηρίου, ΓJ Μάτλη, Λ./
Λεονταρίτη, Δ., Φοιτητικαί σελίδες του 1901, Ήτοι πλήρης περιγραφή της κατά των μεταφράσεων του I. Ευαγγελίου εξεγέρσεως των φοιτητών και του λαού μετά των προκαλεσάντων αυτήν αιτίων. Εν Αθήναις 1902. Ταχιάου, Α. - Αιμ., Κύριλλος και Μεθόδιος. Οι αρχαιότερες βιογραφίες των Θεσσαλονικέων εκπολιτιστών
των Σλάβων. Θεσ σαλονίκη: University Studio Press 2008. Τζιράκη, Ν., «Μαρτελάος, Αντώνιος», ӨНЕ 8 (1966) 778-779. Τζώγα, B. X., Μελέτιος Πηγάς (1550-1601), Πατριάρχης Αλε ξανδρείας. Βίος - Δράση - Εργογραφία. Αθήνα 2009 (διδ. διατρι βή)· Τριανταφυλλίδη, Μαν., Άπαντα, τ. 5: Γλωσσικό Ζήτημα και
Γλωσσοεκπαιδευτικά B'. Θεσσαλονίκη 2002. Τσαγγαλίδη, I., «Παρατηρήσεις επί της μεταφράσεως της Κ.Δ. υπό του
Σεραφείμ (Λονδίνον 1703)», στον τόμο: Π. Βασιλειάδη/ I. Γαλάνη/1. Καραβιδόπουλου (επιμ.), Ημετάφραση της Αγίας Γρα φής στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εισηγήσεις Α ՛ Συνάξεως Βιβλικών Θεολόγων (Θεσσαλονίκη, 25-28 Οκτωβρίου 1986). [Θεσσαλονίκη 1987], σ. 209-211.
Βιβλιογραφία 267 Τσακίρη, В., «Ο ρόλος του τυπογραφείου του Λούκαρη στην ίδρυση του Ελληνικού τυπογραφείου της Propaganda Fide», О Ερανιστής 27 (2009) 53-67. Τσελίκα, A., «Πατριαρχικά Γράμματα εκ της Μονής Αγίων Πάντων Πατρών», Ελληνικά 29 [1973] 72-96. Τσιρπανλή, Z. Ν., «Μελέτιος Συρίγος
(1586-1664)», Γρ Παλ τχ. 622 (Μάρτ.-Απρ. 1971) 156-171. Του ιδίου, «Ο Μητροφάνης Κριτόπουλος και η Καθολική Εκ κλησία (Νέα στοιχεία και νέες ερμηνείες)», Δωδώνη 18 (1989) 383-400. Τωμαδάκη, Ν. Β., «Δύο Κρήτες Πατριάρχες Αλεξανδρείας συγχεόμενοι: Γεράσιμος Α' Σπαρταλιώτης (1560-1636) και Γε ράσιμος
Β' Παλλαδάς (1688-1710)», Κρητικά Χρονικά. Κείμενα και Μελέται της Κρητικής Ιστορίας 3 (1949) 167-203. Του ιδίου, «Βάμβας, Νεόφυτος», ΘΗΕ 3 (1963) 577-579. Του ιδίου, «Τα έτη της γεννήσεως και του θανάτου Μελετίου Ιερομονάχου Συρίγου του Κρητός (1585-1663)», στον τόμο: Μνημόσυνον Σοφίας Αντωνιάδη.
Βενετία: Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών 1974, σ. 276-278. Vaporis, Ν. Μ., The controversy on the translation of the Scriptures into modern Greek and its effects, 1818-1843. New York 1970 (διδ. διατριβή). Του ιδίου, «The Translation of the Scriptures and the Ecumenical
Patriarchate: The Translation Efforts of Hilarión of Timovo», Byzantine and Modern Greek Studies 1 (1975) 141-173. Του ιδίου, Translating the Scriptures into Modern Greek. Brookline Mass. 1994. Vasileiadis, Pav. D., «An overview of the New Testament translations in vernacular Greek during the
printing era», στον τόμο: Fr. Biver-Pettinger/ E. Shuali (επιμ.), Translating the Bible: Past and Present (World
Congress on Translation Studies, Paris 10-14 April 2017) (υπό εκτύπωση). Φάκα, Σωφρ. (αρχιμ.), Σύλλογος «Ανάπλασις» και η προσφορά του (19°ς-αρχές 20°ύ αι.). Θεσσαλονίκη 2013 (διδ. διατριβή).
268 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Φαράντου, Μ., «Ιωάννης Ν. Καρμίρης: Βίος, δράσις, συγγρα φικόν έργον», ΕΕΘΣΑ 23 (1976) θ'-να'. Φειδά, Β., Ενδημούσα Σύνοδος: Γένεσις και διαμόρφωσις του θεσμού άχρι της A ' Οικουμενικής Συνόδου (451). Αθήναι 1971. Του ιδίου, Εκκλησιαστική
Ιστορία, Γ': Από την Άλωση μέχρι σή μερον (1453-2014). Αθήναι 2014. Willoughby, Η. R. / Colwell Е. C. (επιμ.), The Elizabeth Day McCormick Apocalypse, τ. II. History and Text. Chicago/ London: University of Chicago Press/ Cambridge University Press 1940. Χαλκιά, К., «Ματθαίος, μητροπολίτης
Κυζίκου», ӨНЕ 8 (1966) 840-841. Χαμχούγια, Χρ., Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινου πόλεως Γρηγόριος ΣΤ' ο Φουρτουνιάδης εν μέσω εθνικών και εθνοφυλετικών ανταγωνισμών. Θεσσαλονίκη 2006 (διδ. διατρι βή)· Xanthopoulos, T, «Traductions de l’Écriture Sainte en néo grec, avant le XIXe siècle»,
Échos d’Orient 5 (1902) 321-332. Του ιδίου, «Les dernières traductions de l’Écriture Sainte en néogrec», Échos d’Orient 6 (1903) 230-240. Χαραλαμπάκη, X., Γλωσσικό Ζήτημα από τον 19° στον 20ό αι. Αθήνα 2019 [= Εθνικές Κρίσεις/ εφημ. «Η Καθημερινή»]. Χατζήαντωνίου, Γ. Α., Κύριλλος Αούκαρις. Αθήναι
1954 (διδ. διατριβή· μετάφραση: Κ. Διαμαντόπουλος). Χατζιδάκι, Γ. Ν., Το πρόβλημα της νεωτέρας γραφόμενης Ελ ληνικής υπό Κ. Krumbacher και απάντησες εις αυτόν, Εν Αθήναις 1905 (= Βιβλιοθήκη Μαρασλή). Του ιδίου, «Περί της ενότητος της Ελληνικής γλώσσης», Επιστη μονική Επετηρίς Εθνικού Πανεπιστημίου
5 (1908-1909) 47-171. Χριστοπούλου, Δαμ. (αρχιμ), Συλλογή των σπουδαιοτέρων ε γκυκλίων της Ιεράς Συνόδου της
Εκκλησίας της Ελλάδος μετά των οικείων νόμων, β. διαταγμάτων, υπουργικών εγγράφων, οδηγιών κ.τ.λ. Εν Αθήναις 1877.
ӨҮРӨТНРЮ КҮРШЖ (ЖОМАТШМ Αγουρίδης Σάββας 34, 36, 219,227 Αθανάσιος Αλεξανδρείας (Μέγας) 33,48,54, 75-6 Αθανάσιος Γ' Πατελ(λ)άρ(ι)ος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 99 Αθανάσιος Γ' (;), Πατριάρχης Αντιόχειας 107 Αλιβιζάτος Αμίλκας 226 Αμφιλόχιος Ικονίου 33, 53, 55 Αναστάσιος Μιχαήλ (βλ. Μιχαήλ)
Ανδρούτσος Χρίστος 49, 207-10, 218 Ανθιμος Γ' (Χωριανόπουλος) ο Νάξιος, Πα τριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 129, 141, 143-5,181 Ανθιμος E', Πατριάρχης Κωνσταντινουπό λεως 144 Ανθιμος A’, Πατριάρχης Ιεροσολύμων 107 Αντωνιάδης Βασίλειος 167,211, 225 Αντωνιάδης Ευάγγελος 226 Αργυρίου Αστέριος 90, 93,95
Αρσένιος B', αρχιεπίσκοπος Παλαιών Πατρών 119 Βαγιανέλλης Μελέτιος 167, 169 Βόμβας Νεόφυτος 128,136,143,145-6,1501, 156-60, 162, 164, 187-8,195,205,213 Βαρούχας Αθανάσιος 107 Βασιλειάδης Πέτρος 12-3, 21, 27, 92, 101, 110, 116, 125,219,225, 227 Βασίλειος Καισαρείας (Μέγας) 28, 55, 101, 138 Βασιλείου
Αλέξανδρος 151 Βέλλας Βασίλειος 226 Βενιζέλος Ελευθέριος 189, 192 Βλαστός Μελέτιος 100 Βλαστός Μιχαήλ (ή Μιχαήλος ή Μιχαλάκης) 99 Βλάχος Αγγέλος 217 Βούλγαρης Χρήστος 204 Γαβριήλ Γ՛, Πατριάρχης Κωνσταντινουπό λεως 120, 145, 181 Γαβριήλ μοναχός, μεταφραστής 58 Γαβριηλίδης Βλάσσης 174-5 Γαλανής
Ιωάννης 12, 21, 27, 92, 101, 110, 116,125,219,227 Γαλανός Μιχαήλ 168, 176 Γαλίτης Γεώργιος 12,153,227 Γεδεών Μανουήλ 58,111,113,119-21,137 Γεννάδιος Σχολάριος, Πατριάρχης Κωνσταν τινουπόλεως 45 Γεράσιμος Α' (Σπαρταλιώτης), Πατριάρχης Αλεξανδρείας 98-9, 122-3 Γεράσιμος B՛ (Παλλαδάς), Πατριάρχης Α
λεξανδρείας 98, 123 Γερμανός, μητροπολίτης Π. Πατρών 24 Γρηγόριος Ε' (Αγγελόπουλος), Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
88, 126,137-8,141-2, 145, 188, 205 Γρηγόριος Στ' ο Φουρτουνιάδης, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 161-2,188,205 Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης, αρχιεπίσκοπος Εύβοιας/ μητροπολίτης Αθηνών 126,128 Γρηγόριος Θεολόγος 33, 53, 113,120-1 Γρηγόριος Νεοκαισαρείας ο Θαυματουργός 16 Δαμαλάς Νικόλαος 151 Δάρβαρης Δημήτριος 134 Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος 217 Δέρβος Γεώργιος 20,108-9, 111,122,186-8, 208 Δημητρακόπουλος Ανδρόνικος 106-7,131 Διαλησμάς (ή Διαλεισμάς) Κωνσταντίνος 166-70 Διονύσιος Δ' ο Μουσελίμης ή Σερογλάνης, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 111,113, 120 Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός (βλ. Πύρρος) Δοσίθεος B', Πατριάρχης Ιεροσολύμων 33, 54, 57, 64-71, 74-5, 107, 112-3, 115, 187, 201,209,213 Δυοβουνιώτης Κωνσταντίνος 52, 107, 200 Δωρόθεος Σχολάριος, μητροπολίτης Λαρίσης 115
270 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ “Ελλάδκις” Αλέξανδρος 117, 124,129-33 Ελύτης Οδυσσέας 217 Έρασμος του Ρόττερνταμ 102 Ευγένιος B', Πατριάρχης Κωνσταντινουπό λεως 141 Ευθύμιος αρχιμανδρίτης 59 Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, επίσκοπος Κορυτσάς 125-6 Ζαβίρας Γεώργιος 134 Ζολώτας
Εμμανουήλ 20, 108-9, 111, 122, 168,183,185-8,193, 208 Θεοτόκης Ανδρέας 158 Θεοτόκης Γεώργιος 182 Θεοτόκης Νικηφόρος 135 Θεοφύλακτος Αχρίδος 122, 155 Ιερεμίας В ' ο Τρανός, Πατριάρχης Κωνσταν τινουπόλεως 47-9 Ιερεμίας Γ', Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλε ως 113 Ιλαρίων Σιναΐτης ο Κρης (Καμπανάρης ή
Καμπαναράκης), μητροπολίτης Τυρνόβου 125, 129, 135-48,162, 181 Ισίδωρος Σεβίλλης 18 Ιωακείμ Г' ο Μεγαλοπρεπής, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 176,183,185,191,216 Ιωάννης Δαμασκηνός 33,53-4 Ιωάννης Σανκταμαύρας (βλ. Σανκταμαύρας) Ιωάννης Χρυσόστομος 17, 26, 58, 103, 114, 136, 155 Ιωαννίδης Γεώργιος
156 Ιωαννίκιος Καρτάνος (βλ. Καρτάνος) Κακουλίδη-Πάνου Ελένη 18, 20, 92-3, 95, 124, 147, 152 Κάλβος Ανδρέας 148-50 Καλλίνικος В ' ο Ακαρνάν, Πατριάρχης Κων σταντινουπόλεως 121 Καλοποθάκης Μιχαήλ 195 Καποδίστριας Ιωάννης 147,161 Καραβιδόπουλος Ιωάννης 12-3, 15, 21, 27, 34, 64, 92, 101, 110, 116,
125, 167, 219, 227 Καρμίρης Ιωάννης 40,45-9,51-7, 59-63,656, 68-71, 74-5, 77, 91-2, 99, 107-9, 111-5, 122, 163, 186, 195, 199-201, 204-6, 210-3, 215,217-8, 220-7 Καρμίρης Νικόλαος I. 200 Καρολίδης Παύλος 207 Καρτάνος Ιωαννίκιος 91-2 Κασσαβέτης Νικόλαος 106 Κατήφορος Αντώνιος 134 Κολέττης Λιβέριος
124 Κόνδης Γεώργιος 100 Κοντογόνης Κωνσταντίνος 157 Κοραής Αδαμάντιος 128-9, 146, 148, 150-4, 156, 205
Κορδάτος Γιάννης 178 Κοσμάς ο Αιτωλός 28, 37, 120 Κοτοπούλη Μαρίκα 193 Κριτόπουλος Μητροφάνης (βλ Μητροφάνης) Κυριάκός Αναστάσιος Διομήδης 173, 187-8 Κύριλλος Β' (Κονταρής), Πατριάρχης Κων σταντινουπόλεως 59, 107 Κύριλλος Στ' (Σερπεντζόγλου), Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 126-7, 135-7, 144, 188,
205 Κύριλλος Λούκαρις, Πατριάρχης Αλεξαν δρείας/ Κωνσταντινουπόλεως 46, 49-50, 57-60, 70, 77, 94, 96, 100-1, 105-7 Κωνσταντινίδης Εμμανουήλ 167-8, 172-3, 182-4, 187, 189-91 Κωνσταντίνος-Κύριλλος, φωτιστής των Σλά βων 18, 19 Κωνσταντίνος, αρχιεπίσκοπος Φθιώτιδος 184 Κωνστάντιος, μητροπολίτης
Σιναίου / Πα τριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 139, 148 Λάνδος Αγάπιος 37 Λεβίδης Νικόλαος 20, 138, 180 Αϊτινός Ιωάννης 107 Μαβίλης Λορέντζος 192 Μάξιμος ο Καλλι(ου)πολίτης 50, 60, 70, 95107, 111-2, 115, 118-9, 121-3, 128-9, 132, 136, 162, 188 Μάξιμος ο Πελοπαννήσιος 37,93-5 Μαρτελάος Αντώνιος 127
Ματθαίος, μητροπολίτης Κυζίκου 139, 1413, 145, 162, 181 Μελέτιος, μητροπολίτης Αθηνών 123 Μελέτιος Πηγάς, Πατριάρχης Αλεξανδρείας 37, 58, 94 Μεσολωράς Ιωάννης 20, 108-9, 111, 122, 180, 186-8, 208 Μεσσαλάς Διονύσιος 172 Μεταλληνός Γεώργιος 21, 31, 126, 141-4, 146, 150,156-7, 160-2 Μηνιάτης Ηλίας 37
Μητροφάνης Κριτόπουλος, Πατριάρχης Α λεξάνδρειάς 33,49-52, 54-5, 98-9, 200 Μιστριώτης Γεώργιος 193 Μιχαήλ Αναστάσιος ή Μακεδών 96,99,1235, 127, 132, 135,152 Μογίλας Πέτρος 109 Μοσχάκης Ιγνάτιος 20, 108-9, 111, 122, 163 6, 185, 187-8,208 Μουστοξύδης Ανδρέας 130
271 Ευρετήριο κυρίων ονομάτων Μπαϊρακτάρης Στυλιανός 21, 94, 99, 116, 138,141,155-6 Μπασαράμπα Ιωάννης Κωνσταντίνος 122 Μπέρτος Νείλος-Ναθαναήλ 37 Μπρατσώτης Παναγιώτης 54,157,207 Μυτιληναίος Σεραφείμ 96,116-24,128,130, 132,152,181 Νεόφυτος ιερομόναχος, μεταφραστής 137 Νεόφυτος, μητροπολίτης
Φιλιππουπόλεως 116 Νεόφυτος Ροδινός ο Κύπριος 59 Νησιώτης Νικόλαος 71 Νικολαΐδης Χρήστος 157 Νικολαΐδης-Φιλαδελφεύς Χρηστός 157,159 Νόννος Πανοπολίτης 16 Οικονόμος Κωνσταντίνος, ο εξ Οικονόμων 126, 143,160,181, 188,205 Όλγα, βασίλισσα των Ελλήνων 165, 171-3, 178-9,182-4,210 ΟυάττςΡ. 158 Ουδρώφ
Βενιαμίν (βλ. Woodrofïe) Ουίλσων Σαμουήλ Χέριδων (βλ. Wilson) Παλαμάς Κωστής 191, 193 Παλαμήδης Γεώργιος 94 Πάλλης Αλέξανδρος 109, 165, 171, 174-7, 184-5, 188, 191, 194, 207,217 Παναγόπουλος Ιωάννης 13,21,204 Πανταζίδης Ιωάννης 172 Παπαδόπουλος Φίλιππος 172 Παπαδοπούλας Χρυσόστομος (αρχιεπίσκοπος
Αθηνών) 125,214 Παπουλίδης Κυριάκος 102,116-7, 119, 1224, 130 Παρθένιος B’, Πατριάρχης Κωνσταντινουπό λεως 115-6 Πέτρος Μογίλας, μητροπολίτης Κίεβου 109 Πολυχρονίου Δημήτριος 129, 133-5 Προκόπιος, μητροπολίτης Αθηνών 172-3,182 Προσσαλέντης Φραγκίσκος 129, 130-1 Πύρρος Διονύσιος ο Θετταλός 26, 89
Ρώσ(σ)ης Ζήκος 20, 108-9, 111, 122, 186-7, 208 Σάθας Κωνσταντίνος 106-7,117 Σαμουήλ ο Κύπριος, μητροπολίτης Μεσημ βρίας 139, 143-5, 162 Σανκταμαύρας Ιωάννης 91, 93 Σεραφείμ, μητροπολίτης Αγκυρας 107 Σεραφείμ (Πωγωνάτος) ο Μυτιληναίος 96, 116-20, 122-4, 130, 132, 152, 181 Σεφέρης Γιώργος 217
Σπυρίδων Τριμυθούντος 16 Στσγιάννος Βασίλειος 227 Στρατηγός Αντώνιος 134 Συκουτρής Ιωάννης 179 Συρίγος Μελέτιος 107, 109,
111 Σφυρόερας Βασίλειος 129, 136, 139, 141, 144-5 Σωμάκη (Καρόλου) Ιουλία 109, 171, 173, 177, 182, 184-6, 188 Σωτηρόπουλος Νικόλαος 217 Τρεμπέλας Παναγιώτης 225-6 ΤριφύλλιοςΛεδρών 16 Τσεβάς Ιωάννης 144 Τυπάλδος-Ιακωβάτος Κωνσταντίνος 21,156 Φαρμακίδης Θεόκλητος 21, 188,205, 213 Φιλαλήθης Ιωάννης 134-5 Φίλιππος ο Κύπριος 100,123 Χατζιδάκις Γεώργιος 20, 174, 188,220 Χριστιανόπουλος Ντίνος 217 Χριστόδουλος (Παρασκευαΐδης), αρχιεπίσκο πος Αθηνών 94, 137-8, 185 Χρύσανθος Νοταράς, Πατριάρχης Ιεροσολύ μων 110 Χρυσόστομος, α' αρχιεπίσκοπος Αθηνών (βλ. Παπαδόπουλος) Χρυσόστομος (Ζαφείρης), μητροπολίτης Πε ριστεριού 204 Ψαρουδάκης Νίκος 217 Ψυχάρης Γιάννης 182 Canning George 141 Diodati Jean (ή Giovanni) 102 Fisk Pliny 136 Francke August Hermann 132 Godefroy Jacques 100 Haga Cornelius 96,123 Hübner Johann 134 Krumbacher Karl 20, 174, 188 Leeves Henry Daniel 143, 146, 156-7 Léger Antoine 50, 52, 97-8, 100, 102 Lowndes Isaac 156 Parsons Levi 136 Pinkerton Robert 137 Robertson John 128 Williamson Charles 135 Wilson (Ουίλσων) Samuel Sheridan 136, 148, 154-5 Woodroffe (Ουδρώφ) Benjamin 129-30 .'į' V Bayerische Staatsbibliothek München |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Mpelezos, Kōnstantinos I. 1965- |
| author_GND | (DE-588)1011180839 |
| author_facet | Mpelezos, Kōnstantinos I. 1965- |
| author_role | aut |
| author_sort | Mpelezos, Kōnstantinos I. 1965- |
| author_variant | k i m ki kim |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047243847 |
| contents | Bibliografie S. 237-268 und Index S. 269-271 |
| ctrlnum | (OCoLC)1249660775 (DE-599)BVBBV047243847 |
| edition | Prōtē ekdosē |
| era | Geschichte gnd |
| era_facet | Geschichte |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047243847</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210430</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210419s2020 |||| 00||| gre d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789606410253</subfield><subfield code="9">978-960-641-025-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1249660775</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047243847</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">gre</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Mpelezos, Kōnstantinos I.</subfield><subfield code="d">1965-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1011180839</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs</subfield><subfield code="b">ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē</subfield><subfield code="c">Kōnstantinos I. Mpelezos</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Historia metafraseōn</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Prōtē ekdosē</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Athēna</subfield><subfield code="b">Ennoia</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">271 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">In griechischer Schrift</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie S. 237-268 und Index S. 269-271</subfield></datafield><datafield tag="630" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bibel</subfield><subfield code="p">Neues Testament</subfield><subfield code="0">(DE-588)4041771-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Neugriechisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4120278-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Übersetzung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4061418-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Bibel</subfield><subfield code="p">Neues Testament</subfield><subfield code="0">(DE-588)4041771-2</subfield><subfield code="D">u</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Übersetzung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4061418-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Neugriechisch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4120278-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210430</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">495</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032648054</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV047243847 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T17:05:27Z |
| indexdate | 2024-10-18T12:02:49Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789606410253 |
| language | Greek |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032648054 |
| oclc_num | 1249660775 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 271 Seiten |
| psigel | BSB_NED_20210430 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Ennoia |
| record_format | marc |
| spelling | Mpelezos, Kōnstantinos I. 1965- Verfasser (DE-588)1011180839 aut Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē Kōnstantinos I. Mpelezos Historia metafraseōn Prōtē ekdosē Athēna Ennoia 2020 271 Seiten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier In griechischer Schrift Bibliografie S. 237-268 und Index S. 269-271 Bibel Neues Testament (DE-588)4041771-2 gnd rswk-swf Geschichte gnd rswk-swf Neugriechisch (DE-588)4120278-8 gnd rswk-swf Übersetzung (DE-588)4061418-9 gnd rswk-swf Bibel Neues Testament (DE-588)4041771-2 u Übersetzung (DE-588)4061418-9 s Neugriechisch (DE-588)4120278-8 s Geschichte z DE-604 Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Mpelezos, Kōnstantinos I. 1965- Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē Bibliografie S. 237-268 und Index S. 269-271 Bibel Neues Testament (DE-588)4041771-2 gnd Neugriechisch (DE-588)4120278-8 gnd Übersetzung (DE-588)4061418-9 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4041771-2 (DE-588)4120278-8 (DE-588)4061418-9 |
| title | Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē |
| title_alt | Historia metafraseōn |
| title_auth | Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē |
| title_exact_search | Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē |
| title_exact_search_txtP | Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē |
| title_full | Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē Kōnstantinos I. Mpelezos |
| title_fullStr | Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē Kōnstantinos I. Mpelezos |
| title_full_unstemmed | Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē Kōnstantinos I. Mpelezos |
| title_short | Istoria tōn neoellēnikōn metaphraseōn tēs Kainēs Diathēkēs |
| title_sort | istoria ton neoellenikon metaphraseon tes kaines diathekes e protase tu kathegete ioanne n karmire |
| title_sub | ē protasē tu kathēgētē Iōannē N. Karmirē |
| topic | Bibel Neues Testament (DE-588)4041771-2 gnd Neugriechisch (DE-588)4120278-8 gnd Übersetzung (DE-588)4061418-9 gnd |
| topic_facet | Bibel Neues Testament Neugriechisch Übersetzung |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032648054&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT mpelezoskonstantinosi istoriatonneoellenikonmetaphraseonteskainesdiathekeseprotasetukathegeteioannenkarmire AT mpelezoskonstantinosi historiametafraseon |