Holdings: Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej

Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej:

Saved in:

Bibliographic Details
Main Author:	Pencuła, Mateusz (Author)
Format:	Book
Language:	Polish
Published:	Warszawa Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2020
Edition:	Wydanie 1
Subjects:	Apologetyka Antropologia filozoficzna Chrześcijaństwo / filozofia Filozofia religii Apologetik Polen > Volk Philosophie Atheismus
Online Access:	Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Sachregister
Physical Description:	247 Seiten 24 cm
ISBN:	9788323542032

Staff View

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV046946879
003	DE-604
005	20220201
007	t
008	201019s2020 \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788323542032 \|9 978-83-235-4203-2
035			\|a (OCoLC)1220893087
035			\|a (DE-599)BVBBV046946879
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12
100	1		\|a Pencuła, Mateusz \|e Verfasser \|0 (DE-588)1219871249 \|4 aut
245	1	0	\|a Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej \|c Mateusz Pacncuła
250			\|a Wydanie 1
264		1	\|a Warszawa \|b Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego \|c 2020
300			\|a 247 Seiten \|c 24 cm
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
650		7	\|a Apologetyka \|2 jhpk
650		7	\|a Antropologia filozoficzna \|2 jhpk
650		7	\|a Chrześcijaństwo / filozofia \|2 jhpk
650		7	\|a Filozofia religii \|2 jhpk
650	0	7	\|a Apologetik \|0 (DE-588)4002449-0 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Polen \|g Volk \|0 (DE-588)4046497-0 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Philosophie \|0 (DE-588)4045791-6 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Atheismus \|0 (DE-588)4003364-8 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Polen \|g Volk \|0 (DE-588)4046497-0 \|D s
689	0	1	\|a Philosophie \|0 (DE-588)4045791-6 \|D s
689	0	2	\|a Apologetik \|0 (DE-588)4002449-0 \|D s
689	0	3	\|a Atheismus \|0 (DE-588)4003364-8 \|D s
689	0		\|5 DE-604
776	0	8	\|i Erscheint auch als \|n Online-Ausgabe, EPUB \|z 978-83-235-4219-3
776	0	8	\|i Erscheint auch als \|n Online-Ausgabe, PDF \|z 978-83-235-4211-7
776	0	8	\|i Erscheint auch als \|n Online-Ausgabe, MOBI \|z 978-83-235-4227-8
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Personenregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Sachregister
940	1		\|n oe
940	1		\|q BSB_NED_20220201
999			\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032355485
942	1	1	\|c 200 \|e 22/bsb \|f 0904 \|g 438
942	1	1	\|c 100 \|e 22/bsb \|f 0904 \|g 438

Record in the Search Index

_version_	1804181855067439104
adam_text	Spis treści Wstęp.................................................................................................................................... 9 CZĘŚĆ I HISTORYCZNE KORZENIE ATEISTYCZNEJ APOLOGETYKI RELIGII 1. Benjamin Constant..................................................................................................... 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. Znaczenie................................................................................................................. Filozofia religii ......................................................................................................... Podział Constanta ................................................................................................... Religijność Constanta ............................................................................................. 17 17 20 21 25 2. Artur Schopenhauer................................................................................................... 29 2.1. Znaczenie................................................................................................................. 2.2. Potrzeba metafizyczna. Rolaśmierci..................................................................... 2.3. Dwa typy metafizyki............................................................................................... 2.3.1. Filozofia ......................................................................................................... 2.3.2. Religia............................................................................................................. 2.4. Alegoria religijna....................................................................................................... 2.5. Wspólnota religijna .......... 2.6. Apologetyka religii................................................................................................... 29 30 33 34 35 38 41 42 3. Inni ateistyczni apologeci religii w XIX wieku................................................... 44 3.1. Filozofia religii ......................................................................................................... 3.2. Wielcy drugoplanowi: Feuerbach i Gumplowicz................................................. 3.3. Feuerbacha krytyka religiitradycyjnych............................................................... 3.4. Istota religii............................................................................................................... 3.5. Naturalistyczny ateizmreligijny........................................................................... 3.6. Gumplowicz............................................................................................................. 44 45 46 48 51 55 6 Spis treści 4. Założenia teoretyczne............................................................................................. 58 4.1. Kwestia wyrażenia „ateistyczna apologetyka religii”........................................ 4.2. Ramy metafizyczne................................................................................................ 4.3. Podział filozofii religii.............................................................................................. 4.3.1. Krytyczna filozofia religii............................................................................. 4.3.2. Apologetyczna filozofia religii..................................................................... 4.4. Ateistyczna apologetyka religii............................................................................. 4.5. Rozstrzygnięcia........................................................................................................ 58 59 61 61 64 65 69 CZĘŚĆ II ATEISTYCZNI APOLOGECI RELIGII W FILOZOFII POLSKIEJ XX WIEKU 1. Henryk Elzenberg ...................................................................................................... 75 1.1. Zycie i dzieło .......................................................................................................... 1.2. Dwie fazy twórczości............................................................................................ 1.3. Postawa aksjologiczno-religijna ........................................................................... 1.4. Aksjologia................................................................................................................. 1.5. Czucie religijne........................................................................................................ 1.6. Postawa religijna...................................................................................................... 1.7. Religia zaksjologizowana........................................................................................ 1.8. Religia a kultura....................................................................................................... 1.9. Mistyka religijna .................................................................................................... 1.10. Ateizm..................................................................................................................... 1.11. Stosunek do innych religii.................................................................................... 1.12. Rekapitulacja ......................................................................................................... 75 77 77 78 84 87 89 92 96 100 102 105 2. Stanisław Lem............................................................................................................... 2.1. Życie i dzieło............................................................................................................. 2.2. Kosmologia............................................................................................................... 2.3. Ateizm....................................................................................................................... 2.4. Kościół....................................................................................................................... 2.5. Istota religii............................................................................................................... 2.6. Eschatologia............................................................................................................... 2.7. Chrześcijaństwo....................................................................................................... 2.8. Wspólnota................................................................................................................. 2.9. Rekapitulacja ........................................................................................................... 108 108 110 113 116 123 125 127 129 131 3. Marian Przełęcki........................................................................................................... 3.1. Życie i dzieło............................................................................................................. 3.2. Sens życia................................................................................................................. 3.3. Poznanie religijne..................................................................................................... 3.4. Przeżycie metafizyczne........................................................................................... 3.5. Chrześcijaństwo niewierzących............................................................................ 3.6. Religia a kultura....................................................................................................... 3.7. Rekapitulacja ........................................................................................................... 134 134 136 139 144 150 156 159 Spis treści 7 4. Leszek Kołakowski....................................................................................................... 4.1. Życie i dzieło ............................................................................................................ 4.2. Okres krytyczny........................................................................................................ 4.2.1. Polityczny wymiar Kościoła......................................................................... 4.2.2. Chrześcijaństwo a nauka............................................................................. 4.2.3. Istota religii ................................................................................................... 4.3. Okres apologetyczny............................................................................................... 4.3.1. Chrześcijaństwo.............................................................................................. 4.3.2. Religia a nauka............................................................................................... 4.3.3. Religia.............................................................................................................. 4.4. Religia Kołakowskiego............................................................................................. 4.5. Rekapitulacja ............................................................................................................ 163 163 167 168 171 174 176 178 186 188 190 193 5. Bogusław Wolniewicz.................................................................................................. 5.1. Życie i dzieło ............................................................................................................ 5.2. Istota religii................................................................................................................ 5.3. Wspólnota.................................................................................................................. 5.4. Chrześcijaństwo........................................................................................................ 5.5. Magia.......................................................................................................................... 5.6. Ateizm........................................................................................................................ 5.7. Rekapitulacja ............................................................................................................ 196 196 199 212 214 217 218 221 Uwagi końcowe.................................................................................................................. 224 Bibliografia.......................................................................................................................... 229 I. Literatura podmiotowa........................................................................................... II. Literatura przedmiotowa......................................................................................... III. Literatura uzupełniająca z zakresu filozofii religii i religioznawstwa.............. 229 231 233 Indeks osobowy.................................................................................................................. 235 Indeks rzeczowy ................................................................................................................ 239 Bibliografia I. Literatura podmiotowa Brożek A., J.J. Jadacki, M. Przełęcki, W poszukiwaniu najwyższych wartości. Rozmowy mię dzypokoleniowe, WN Semper, Warszawa 2011. Chrystus w oczach nie-chrześcijan (ankieta / Mariusz Biedrzycki, Miłosz Biedrzycki, Helena Eilstein, Jan Garewicz, Stanisław Krajewski, Marcin Kula, Marian Przełęcki, Tadeusz Różewicz), „Znak”, 10/1998. Co nas łączył- Dialog z niewierzącymi, wstępem opatrzył L. Kołakowski, M. Wolańczyk (red.), WAM, Kraków 2002 Constant В., Dzienniki poufne, przeł. J. Guze, Czytelnik, Warszawa 1980. Constant В., O religii, przeł. S. Kruszyńska, WN PWN, Warszawa 2007. Elzenberg H., Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu, Znak, Kraków 1994. Elzenberg H., Odczuwanie religii u Leconte de Lisle a, przeł. P. Bobowska-Nastrzewska, WN UMK, Toruń 2013. Elzenberg H., Pisma aksjologiczne, oprać. L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal, Lublin 2002. Elzenberg H., Pisma etyczne, oprać. L. Hostyński, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001. Elzenberg H., Próby kontaktu. Eseje i studia krytyczne, Znak, Kraków 1966. Elzenberg H., Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń 1966. Elzenberg H., Z filozofii kultury, oprać. M. Woroniecki, Znak, Kraków 1991. Feuerbach L, Wybór pism /.· Myśli o śmierci i nieśmiertelności, PWN, przeł. K. Krzemieniowa, M. Skwieciński, Warszawa 1988. Feuerbach L., Wybór pism II: Zasady filozofii przyszłości, przeł. K. Krzemieniowa, M. Skwieciński, PWN, Warszawa 1988. Feuerbach L., Wykłady o istocie religii, przeł. E. Skowron, T. Witwicki, PWN, Warszawa 1981. Gumplowicz L, Filozofia społeczna, przeł. S. Posner, Nakładem Księgarni E. Wende i Ska, Warszawa-Lwów [1918]. Gumplowicz L., System socjologii, WUW( Warszawa 2013. 230 Bibliografia Kołakowski: aby Polacy midi poczucie przynależności do wspólnej Europy, „WP Wiadomości”, 11 maja 2004. Kołakowski L, Czy Pan Bóg jest szczęśliwy i inne pytania, wybór i układ Z. Mentzel, Znak, Kraków 2009. Kołakowski L, Główne nurty marksizmu, t. 1, Warszawa 2009. Kołakowski L, Herezja, Znak, Kraków 2010. Kołakowski Ն., Jeśli Boga nie ma... O Bogu՝, diable, grzechu i innych zmartwieniach tak zwa nej filozofii religii, przeł. T. Baszniak, M. Panufnik, Aneks, Londyn 1987. Kołakowski L., Jezus ośmieszony. Esej apologetyczny i sceptyczny, przeł. D. Zańko, Znak, Kraków 2014. Kołakowski L, Kościół w krainie wolności: o Janie Pawle II, Kościele i chrześcijaństwie, wybór i układ Z. Mentzel, Znak, Kraków 2011. Kołakowski L, Laik nad„Katechizmem się wymądrza, „Gazeta Wyborcza”, 18-19 marca 1995. Kołakowski L. Obecność mitu (1971), Kraków 1981. Kołakowski L., Pochwała niekonsekwencji 1. Pisma rozproszone z lat 1955-1968, Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1989. Kołakowski L, Pochwała niekonsekwencji Z. Pisma rozproszone z lat 1955-1968, Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1989. Kołakowski L, Pochwała niekonsekwencji 3 Pisma rozproszone z lat 1955-1968, Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1989. Kołakowski L, Rozmowy z diabłem, PÏW, Warszawa 1965. Kołakowski L., Szkice o filozofii katolickiej, PWN, Warszawa 1955. Kołakowski L, Świadomość religijna i więź kościelna. Studia nad chrześcijaństwem bezwy znaniowym siedemnastego wieku, WN PWN, Warszawa 1997. Kołakowski L, Wykłady o filozofii średniowiecznej, PWN, Warszawa 1956. Kołakowski L, Mentzel Z., Kołakowski: W zasadzie jestem chrześcijaninem (z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel), „Gazeta Wyborcza”, 27 września 2008. Kołakowski L, Mentzel Z., Czas ciekawy, czas niespokojny. Część 1 (z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel), Kraków 2007. Kołakowski L, Mentzel Z., Czas ciekawy, czas niespokojny. Część Z (z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel), Kraków 2008. Lem S., Biblioteka XXI wieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986, Lem S., Bomba megabitowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999. Lem S., Dialogi, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1957. Lem S., Dziury w całym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997. Lem S., Fantastyka i futurologia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989. Lem S., Filozofia przypadku. Literatura w świetle empirii, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968. Lem S., Lube czasy, Znak, Kraków 1995. Lem S., Sex Wars, Agora, Warszawa 1996. Lem S., Sława i fortuna. Listy do Michaela Kandia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013. Lem S., Summa technológiáé, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1964. Lem S., Tajemnica chińskiego pokoju, Universitas, Kraków 1996. Lem S., Bereś S., Tako rzecze... Lem (rozmowy ֊ uzupełnione - Stanisława Beresia ze Stanisławem Lemem), Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002. Lem S., Fiałkowski T, Świat na krawędzi (rozmowy z Tomaszem Fiałkowskim), Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001. Bibliografia 231 Lem S., Lipska E., Lem T., Boli tylko, gdy siį śmieję... Listy i rozmowy, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018. Lem S., Mrońewicz K., Wracam z Kosmosu (ze Stanisławem Lemem rozmawiał Krzysztof Mroziewicz), „Polityka , 41/1995. Musiał Z., Škrabek J., Wolniewicz B., Trzy nurty: racjonalizm-antyracjonalizm-scjentyzm, Wydział Filozofii i Socjologii UW, Warszawa 2006. Musiał Z., Wolniewicz B., Ksenofobia i wspólnota, Antyk, Komorów 2010. Przełęcki M., Chrześcijaństwo niewierzących, Czytelnik, Warszawa 1989. Przełęcki M., Horyzonty metafizyki, WN Semper, Warszawa 2007. Przełęcki M., Język mitu czy język wartości! Uwagi na marginesie „Obecności mitu Leszka Kołakowskiego, „Kwartalnik Filozoficzny”, 1/2011. Przełęcki M., O rozumności i dobroci. Propozycje i morały, WN Semper, Warszawa 2002. Przełęcki M., Poza granicami nauki. Z semantyki poznania pozanaukowego, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa 1996. Przełęcki M., Religia jako element kultury, „Edukacja Filozoficzna”, 52/2011. Przełęcki M., Uwagi o sensie życia i śmierci, „Kwartalnik Filozoficzny”, 3/2006. Przełęcki M., Zwierzenia intymne, „Kwartalnik Filozoficzny”, 4/2013. Schopenhauer A., O wolności ludzkiej woli, przeł. A. Stogbauer, PWN, Warszawa 1991 Schopenhauer A., Świat jako wola i przedstawienie, 1.1, przeł. J. Garewicz, PWN, Warszawa 1994. Schopenhauer A., Świat jako wola i przedstawienie, t. 2, przeł. J. Garewicz, PWN, Warszawa 1995. Schopenhauer A., W poszukiwaniu mądrości życia, t. 3, przeł. J. Garewicz, Antyk, Kęty 2006. Sommer T. Wolniewicz B., Wolniewicz. Zdanie własne, 3S Media, Warszawa 2011. Wolniewicz B., Filozofia i wartości, Wydział Filozofii i Socjologii UW, Warszawa 1993. Wolniewicz B., Filozofia i wartości II, Wydział Filozofii i Socjologii UW Warszawa 1998. Wolniewicz B., Filozofia i wartości III, Wydział Filozofii i Socjologii UW Warszawa 2003. Wolniewicz B., Filozofia i wartości IV, WUW Warszawa 2016. Wolniewicz B., Marian Przełęcki z mojej perspektywy, „Edukacja Filozoficzna”, 56/2013. Wolniewicz В., O Polsce i życiu, Antyk, Komorów 2011. Wolniewicz B., W stronę rozumu, Jarosław Faliński, Warszawa 2015. II. Literatura przedmiotowa Benisz H., Koncepcja „zwierzęcia metafizycznego : o istocie, egzystencji oraz przeznaczeniu człowieka w filozofii Artura Schopenhauera, „Edukacja Filozoficzna”, 29/2000. Chudoba W, Leszek Kołakowski. Kronika życia i dzieła, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2014. Encyklopedia filozofii, 1.1, red. T. Honderich, przeł. J. Łoziński, Zysk i S-ka, Poznań 1998. Garewicz ]., Schopenhauer, PWN, Warszawa 2000. Głąb A., O naturalnej potrzebie religii i minimum chrześcijaństwa, „Przegląd Filozoficzny Nowa Seria” 3/2018. Grochowska M., Byłoby lepiej, gdyby był. Kołakowski wobec chrześcijaństwa i Boga, „wyborcza.pl”, 26 października - 6 listopada 2012. 232 Bibliografia Hostyński L, Henryka Elzenberga zmagania z mistyką, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio I, Philosophia-Sociologia”, 19/1994. Jasiński S., Elzenberg i inspiracje hinduskie, „Przegląd Artystyczno-Literacki”, 12/2000. Kłoczowski J.A., Elzenberg H., Henryk Elzenberg i mistyka, Znak, Kraków 1990. Kruszyńska S., Benjamin Constant i jego dzieło o religii, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, 49/2004. Kruszyńska S., Benjamin Constant filozof religii. Religia -Moralność - Wolność, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2000. Kruszyńska S., Istota religii według Benjamina Constanta, „Wiek Oświecenia”, 20/2004. Kruszyńska S., „O religii - zapomniane dzieło Benjamina Constanta, „Przegląd Religioznawczy”, 2/2002. Kopania J., Bóg Bogusława Wolniewicza, „Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria”, 3/2018. Kopania}., Henryk Elzenberg i tragizm religijnego materializmu, „Kwartalnik Filozoficzny”, 3/2015. Kowalczyk D. SJ, Rzymski katolik - niewierzący, „Gość Niedzielny”, 43/2017, https:// www.gosc.pl/doc/4272991.Rzymski-katolik-niewierzacy, 26 października 2017 [dostęp: 28.10.2018]. Leszek Kołakowski a filozofia, red. S. Gromadzki, M. Miłkowski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2018. Łoziński B., Kołakowski: Religia nie zginie, „dziennik.pl obca” [dostęp: 21.03.2018]. Marciniak M., Religijnośćjako forma metafizycznego poznania w filozofii Artura Schopenhauera, „Studia z Historii Filozofii”, 2/2011. Mentzel Z., Jezus, prymas, filozofi pierwszy sekretarz, „Tygodnik Powszechny”, 17 marca 2019. Miodoński L., Filozofia religii Arthura Schopenhauera, „Filozofia”, XXIX/1996. Myśli o języku, nauce i wartościach. Seria druga, red. A. Brożek i inni, WN Semper, Warszawa 2016. Okołowski R, Filozofia i los. Szkice tychiczne, Universitas, Kraków 2015. Okołowski B., Materia i wartości. Neolukrecjanizm Stanisława Lema, WUW, Warszawa 2010. Okołowski R, Między Elzenbergiem a Bierdiajewem. Studium aksjologiczno-antropologiczne, Wydział Filozofii i Socjologii UW, Warszawa 2012. Okołowski R, Myśl Wolniewicza. Zrąb systemu, „Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria”, 3/2018. Okołowski R, Bogusław Wolniewicz (22 IX 1927 - 4 VIII 2017), „Edukacja Filozoficzna”, 64/2017. Okołowski R: Wstęp do filozofii. Wykład prof. Bogusława Wolniewicza dla studentów I roku Instytutu Filozofii UW w roku akademickim 1985/1986, „Edukacja Filozoficzna”, 64/2017. Oramus M., Bogowie Lema, Kurpisz, Warszawa 2006. Pencuła M., Ateisty wyznanie wiary: A. Comte- Sponville, Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, Warszawa 2011, ree., „Edukacja Filozoficzna”, 53/2012. Pencuła M., Kłopoty z Feuerbachem, „Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria”, 1/2013. Pencuła M., Leszek Kołakowski o religii, „Edukacja Filozoficzna”, 61/2016. Pencuła M., Mit w antropologii Schopenhauera, „Edukacja Filozoficzna”, 60/2015. Pencuła M., Religia i chrześcijaństwo w ujęciu Bogusława Wolniewicza, „Edukacja Filozoficzna”, 64/2017. Polacy o religii: od myślenia religijnego do filozofii, red. J. Barcik, G. Chrzanowski, PAT, Kraków 2005. Bibliografia 233 Polska filozofia powojenna. Tom I-III, red. W Mackiewicz, Witmark, Warszawa 2001. Safranski R., Schopenhauer. Dzikie czasy filozofii, przeł. M. Falkowski, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008. Schrade U., Idea humanizmu w świetle aksjologii Henryka Elzenberga, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1988. Schrade U., Nurty filozofii współczesnej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003. Smakulska J., Bogusława Wolniewicza etyka życia, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białym stoku, Białystok 2013. Smakulska J., Bogusława Wolniewicza rozumienie fenomenu śmierci, „Kultura i Wartości , 4/2012. Tyburski W, Etzenberg, WP, Warszawa 2006. Zubelewicz J., Jasińska-Zubelewicz E., Bibliografia Henryka Józefa Marii Elzenberga, Heliodor, Warszawa 2012. Zubelewicz J., Ostatnie rozmowy z Profesorem Bogusławem Wolniewiczem: wola a rozum według Schopenhauera, „Edukacja Filozoficzna”, 64/2017. III. Literatura uzupełniająca z zakresu filozofii religii i religioznawstwa Bierdiajew M., Sens i źródła rosyjskiego komunizmu, przeł. H. Paprocki, Antyk, Kęty 2005. Bocheński J.M., Miįdzy logiką a wiarą, Noir sur Blanc, Montricher 1988. Bocheński J.M., Lewica, religia, sowietologia, Editions Spotkania, Warszawa 1996. Bocheński J.M., Logika i filozofia, PWN, Warszawa 1993. Cohen A., Talmud, przeł. R. Gromacka, Cyklady, Warszawa 2002. Comte-Sponville A., Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, przeł. E. Aduszkiewicz, Czarna Owca, Warszawa 2011. Copleston F.C., Filozofie i kultury, przeł. T.A. Malanowski, Warszawa 1986. Dalajlama, Cziedryn T., Buddyzm. Jeden Nauczyciel, wiele tradycji, przeł. M.M. Góralski, Rebis, Poznań 2015. Davies В., Wprowadzenie do filozofii religii, przeł. W.]. Popowski, Prószyński i S-ka, Warszawa 2006. Dawkins R., Bóg urojony, przeł. P.J. Szwajcer, CiS, Warszawa 2007. Dunbar R., Człowiek. Biografia, przeł. Ł. Lamia, Copernicus Center Press, Kraków 2016. Dupré L., Inny wymiar. Filozofia religii, przeł. S. Lewandowska-Głuszyńska, Znak, Kraków 1991. Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1 : Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyjskich, przeł. S. Tokarski, IW Pax, Warszawa 1988. Filozofia religii (fragmenty filozofii analitycznej), red. B. Chwedeńczuk, Wydawnictwo Spacja ֊ Fundacja Aletheia, Warszawa 1997. Frazer J. G., Złota Gałąź, przeł. H. Krzeczkowski, Vis-á-Vis/Etiuda, Warszawa 1996. Galarowicz J., W poszukiwaniu istoty religii, Wydawnictwo Zakonu Pijarów, Kraków 1991. Gutowski E, Iwanicki M., Doświadczenie religijne, w: Panorama współczesnej filozofii, red. J. Hołówka, B. Dziobkowski, WN PWN, Warszawa 2016. Hume D., Badanie dotyczące rozumu ludzkiego, przeł. J. Łukaszewicz, K. Twardowski, PWN, Warszawa 1977. Hume D., Dialogi o religii naturalnej, przeł. A. Hochfeldowa, PWN, Warszawa 1962. 234 Bibliografia James W, Doświadczenia religijne, przeł. J. Hempel, Antyk, Kęty 2014. Jaspers К., Wiara filozoficzna, przeł. A. Buchner i inni, Comer, Toruń 1995. Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, przeł. A. Bobko, Znak, Kraków 1993. Kłoczowski J. A., Między samotnością a wspólnotą. Wstęp do filozofii religii, Biblos, Tarnów 1994. Kościelniak K., Religie współczesnego Bliskiego i Dalekiego Wschodu, Wydawnictwo M, Kraków 2014. Leroi-Gourhan A., Religie prehistoryczne, przeł. I. Dewitz, PWN, Warszawa I960. Malinowski B., Dzieła. 7. Mit, magia, religia, przeł. B. Leś, D. Praszałowicz, PWN, Warszawa 1990. Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, WP, Warszawa 1969. Marks K., Engels E, Lenin W, O religii (wybór), KiW, Warszawa 1984. Miłosz C., Ziemia Ulro, Znak, Kraków 2000. Otto R., Świętość, przeł. B. Kupis, Thesaurus Press, Wrocław 1993. Platon, Fedőn, przeł. W Witwicki, Antyk, Kęty 1999. Psychologia wierzeń religijnych (wybór tekstów), red. K. Jankowski, Czytelnik, Warszawa 1990. Ratzinger ]., Wprowadzenie w chrześcijaństwo, przeł. Z. Włodkowa, Znak, Kraków 1994. Religia. Encyklopedia PWN, t. 1-9, red. T. Gadacz, B. Milerski, WN PWN, Warszawa 2001-2003. Religia a współczesne stosunki międzynarodowe, red. B. Bednarczyk, Z. Pasek, P. Stawiński, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2010. Russell B., Religia i nauka, przeł. B. Stanosz, Książka i Prasa, Warszawa 2006. Saint-Simon C.-H., Pisma wybrane. Tom II, przeł. S. Antoszczuk, Książka i Wiedza, Warszawa 1968. Scheler M., Cierpienie, śmierć, dalsze życie, przeł. A. Węgrzecki, PWN, Warszawa 1994. Schleiermacher F.D.E., Mowy o religii, przeł. J. Prokopiuk, Znak, Kraków 1995. Seewald P., Benedykt XVI. Ostatnie rozmowy, przeł. J. Jurczyński, Dom Wydawniczy Rafael, Kraków 2016. Seyyed Hossein Nasr, Idee i wartości Islamu, przeł. J. Danecki, IW Pax, Warszawa 1988. Sidichmienow WJ., Chiny. Karty przeszłości, przeł. A. Bogdański, Iskry, Warszawa 1978. Tilghman B.R., Wprowadzenie w filozofię religii, przeł. Z. Rosińska, A. Zieliński, WN PWN, Warszawa 1998. Tokarczyk A., Religie współczesnego świata, Młodzieżowa Agaencja Wydawnicza, Warszawa 1986. Toynbee A., O stosunku historyka do religii, przeł. J. Marzęcki, Antyk, Kęty 2007. Welte В., Filozofia religii, przeł. G. Sowiński, Znak, Kraków 1996. Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, przeł. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1997. Wittgenstein L, Uwagi o religii i etyce, przeł. M. Kawecka i inni, Znak, Kraków 1995. Wittgenstein L, Uwagi o „Złotej gałęzi Frazera, przeł. A. Orzechowski, Instytut Kultury, Warszawa 1998. Wykurz M., Wielkie religie świata a cywilizacja techniczna, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1993. Zdybicka Z., Człowiek i religia: zarys filozofii religii, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1993. Indeks osobowy Ajdukiewicz Kazimierz 135, 164 Anscombe Gertruda Elizabeth Margaret 198 Antoszczuk Stanisław 70 Anzelm z Canterbury (św. Anzelm) 142 Arystoteles 20, 30, 142 Assorodobraj Nina 165 Augustyn z Hippony (św. Augustyn) 39, 128, 155, 171, 172, 182, 192 Ayer Alfred Jules 135 Bacon Roger 173 Baczyński Juliusz 31 Bareja Stanisław 212 Baszniak Tadeusz 183 Bauman Zygmunt 10 Bednarczyk Bogusława 60 Beethoven Ludwig van 80 Bereś Stanisław 110, 116, 117, 124 Bernard z Clairvaux 205 Bierdiajew Mikołaj 65, 70, 79, 102, 211 Blake William 204 Bobowska-Nastrzewska Patrycja 75, 78 Bocheński Józef Maria 13, 174-176 Böhme Jakub 141 Bolesław II Szczodry (Śmiały) 106 Bonawentura z Bagnoregio (św. Bonawen tura) 141 Braithwaite Richard Bevan 135 Brożek Anna 136, 146, 156, 223 Budda (Siddhartha Gautama) 189 Chiara Maria Luisa Dalla 135 Chruszczów Nikita 165 Chudoba Wiesław 168, 178 Comte August 44, 52 Comte-Sponviile André 10 Constant Benjamin 10, 17-30, 39, 44-45, 48, 59, 60, 69, 85, 95, 111, 116, 123, 148, 200, 201, 203-206, 226 Coquerei Athanase-Charles 28 Curanović Alicja 60 Czeżowski Tadeusz 150, 197 Dawkins Richard 62, 120, 122, 157 Dąbrowska Maria 222 Demokryt 90, 112 Dummett Michael 158 Dunbar Robin 91 Duns Szkot Jan 173 Dupré Luis 13 Dynenson Tamara 165 Dziobkowski Bogdan 13 Einstein Albert 37 Elzenberg Anna 75 Elzenberg Henryk 10-12, 64, 69, 75-107, 110, 111, 117, 126, 127, 149, 160-162, 236 Indeks osobowy 179, 189, 194, 197, 200, 212-215, 222, 224-226, 228 Elzenberg Henryk (II) 75 Elzenberg (Olęcka) Maria 75 Engels Fryderyk 45 Eriugena Jan Szkot 141, 169 Faliński Jarosław 218 Falkowski Mateusz 32 Feuerbach Ludwik 44-56, 60, 69, 70, 87, 90, 123, 125, 204, 226 Fiałkowski Tomasz 108, 110, 116, 118 Fiévé Nicolas 20 Fleck Ludwik 108, 118 Forstner Dorotha 203 Francia Toraldo di 135 Frege Gottlob 136 Freud Zygmunt 63, 64, 70 Furman Dimitri 60 Galczewska Bablina 196 Gandhi Mahatma 88 Garewicz Jan 31, 32, 36 Geach Peter Thomas 198 Grochowska Magdalena 191 Grosseteste Robert 173 Grudzień Józef 197 Gumplowicz Ludwik 44, 55-57, 60, 69 Gutowski Piotr 13, Guze Joanna 20 Hackert Erich 196 Hardenberg Charlotte von 26 Hegel Georg Wilhelm Friedrich 34, 45, 46, 87 Helwecjusz 25 Herbert Zbigniew 77 Hitler Adolf 86 Hochheim Eckhart von (Mistrz Eckhart) 169 Hołówka Jacek 13 Homer 159 Honderich Ted 45 Hostyński Lesław 77, 83 Hume Dawid 114, 228 Hussarski Roman 109 Ingarden Roman 108 Inwood Michael J. 45 Iwanicki Marcin 13 Jadacki Jacek Juliusz 136, 146, 156, 223 James William 65, 155 Jaruzelski Wojciech 198 Jezus z Nazaretu (Chrystus) 117, 152, 154, 170, 176, 178-185, 191, 192, 194, 220, 221 Kafka Franz 84 Kandel Michael ИЗ, 114 Kant Immanuel 29, 36, 201 Karon Jerzy (pseudonim, zob. Kołakowski Leszek) Klechowitz Hans 196, 197 Klechowitz Hermann 196, 197 Kłoczowski Jan Andrzej 188, 189 Kołakowski Jerzy Juliusz 163, 164, 167 Kołakowski Leszek 10, 11, 52, 64, 115, 123, 134, 155, 157, 158, 163-195, 224226, 228 Kordysz Irena 167 Kordysz Tadeusz 167 Kotarbińska Janina 134, 135, 164, 165 Kotarbiński Tadeusz 62, 90,134,154,155, 164, 165, 198 Kotarska Zofia 164 Kroński Tadeusz 165 Krtidener Barbara von 26 Kruszyńska Sabina 20, 26, 28, 200 Krzemieniowa Krystyna 48, 49 Lamia Łukasz 91 Leconte de Lisie Charles 78, 85, 93, 102, 105, 213 Leibniz Gottfried 44, 46, 219 Lem (Lehm) Samuel 108 Lem Stanisław 10, 11, 64, 69, 108-133, 192, 215, 224-226, 228 Lem Tomasz 110, 123 Lenin Włodzimierz 63, 197 Leonardo da Vinci 80 Leś Barbara 67 Leśniak Barbara 109 Indeks osobowy Lippert Juliusz 56 Lipska Ewa 123 Lorczyk Andrzej 77, 83 Lukrecjusz 44, 85-87 Łoziński Bogumił 11, 191 Łoziński Jerzy 45 Mackiewicz Witold 98, 134 Mahomet (prorok) 89 Malinowski Bronisław 67, 69, 205, 212, 227 Marks Karol 45-46, 62, 63, 70, 78, 90, 116, 175 Mentzel Zbigniew 167, 185, 189, 193 Mickiewicz Adam 81 Miłosz Czesław 65, 191, 204 Monteskiusz 25 Mroziewicz Krzysztof 11, 117, 123 Musiał Zbigniew 198, 209, 216 Napiórkowski Aleksander 134 Necker Anne-Louise Germaine (Madame de Staël) 27 Nietzsche Fryderyk 63, 70 Nogal Agnieszka 77, 83 Norwid Cyprian Kamil 78 Nowaczyk Adam 135 Obirek Stanisław 110 Ockham William 173 Okołowski Paweł 79-80, 92,102,113,124, 125, 216 Oramus Marek 121 Ossowska Maria 134, 164, 165 Otto Rudolf 50, 51, 65, 67, 99, 188, 203 Panufnik Maciej 183 Paprocki Henryk 70 Pasek Zbigniew 60 Paweł z Tarsu (św. Paweł) 170, 199 Pearce David 135 Pietrusiewicz Janina 163 Pietrusiewicz Lucyna Eugenia 163 Pietrusiewicz Wiktoria 164 Platon 32, 33, 159, 172 237 Posner Stanisław 57 Praszałowicz Dorota 67 Przełęcka (Napiórkowska) Aleksandra 134 Przełęcki Marian 10, 11, 64, 65, 134-162, 164, 178, 185, 187, 189, 191, 192, 194, 195, 224-226, 228 Radoska Wanda 76 Rantala Veikko 135 Ratzinger Joseph (Benedykt XVI) 216 Robertson William 21 Rosińska Zofia 198 Russell Bertrand 62, 70, 116, 122 Safranski Rudiger 32 Saint-Simon Claude-Henri de 70, 104, 211 Schaff Adam 165, 197, 198 Scheler Max 65 Schlegel Fryderyk 20 Schleicher August 55 Schleiermacher Fryderyk 20, 65 Schopenhauer Artur 10, 29-43, 45, 56, 60, 66, 69, 92,118, 123, 147,160,161, 186, 204, 205, 207, 226 Schrade Ulrich 77, 80, 96-99 Seneka 79, 125 Sienkiewicz Henryk 196 Skarga Barbara 77 Skowron Eryk 46 Škrabek Janusz 198, 216 Skwieciński Mirosław 48, 49 Słowacki Juliusz 145 Sokrates 32, 64 Sommer Tomasz 196, 215, 223 Stalin Józef 63, 86, 165, 197 Stanisław ze Szczepanowa (św. Stani sław) 106 Stawiński Piotr 60 Suszko Roman 135, 198 Swinburne Richard 142, 143 Szałamow Warłam 31 Szymon Słupnik 213 Tatarkiewicz Władysław 150, 165 Tarski Alfred 166 238 Indeks osobowy Tomasz z Akwinu (św. Tomasz) 142,172, 186 Twardowski Kazimierz 135 Tylor Charles 190 Wetter Friedrich 176 Williams Peter Martin 135 Wittgenstein Ludwig 69, 158, 197, 198, 202, 219, 227 Witwicki Tadeusz 46 Witwicki Władysław 33 Wojtyła Karol (Jan Paweł II) 225 Wolańczyk Maria 115 Woleński Jan 134 Wolniewicz Bogusław 10, 11, 64, 68, 69, 77, 79, 92, 110, 135, 192, 196-226, 228 Wolniewicz Henryk 196 Wolniewicz (Rzeźnikowska) Marta 196 Wolter 18, 25, 70, 120, 157, 208 Woodger Joseph Henry 135 Woroniecki Michał 77 Wójcicki Ryszard 135 Wright Georg Henrik von 198 Wykurz Marek 121 Wyszyński Stefan 178 Zabłudowski Andrzej 135 Zajkowska Aleksandra 197 Indeks rzeczowy aborcja 183, 228 alegoria 148 - a. religijna 37-39 agnostycyzm, agnostycy 25,65, 114,126, 144, 149, 219 aksjologia, teoria wartości 76-80, 83, 96-98, 103, 106, 118-120, 123-124, 132-134, 139, 224 - doświadczenie aksjologiczne 143,151 - intuicja aksjologiczna 79, 81, 89, 94, 98, 151-154, 161, 191, 194 - obiektywizm aksjologiczny 79, 97, 100, 104 ֊ postawa aksjologiczno-religij na, por. religia wartości - subiektywizm aksjologiczny 79 alienacja 47 animal metaphysicus 33 animizm, totemizm 18, 94, 204 antropologia 47, 79, 95, 102, 120, 124, 128, 194, 207, 215, 216, 224 - a. chrześcijańska 158, 220 ֊ a. filozoficzna 19, 59, 61, 111, 134, - a. kulturowa - antropologiczny charakter religii 48, 66 - paleoantropologia 59 antropomorfizm 47 antynaturalizm, transcendentalizm 79, 86, 110, 111, 171, 209 antykoncepcja 192 arianizm 170 arystotelizm 172 asceza 103 ataraksja 101 ateizm, ateiści, niewierzący 9-12, 18, 20, 22, 25, 26, 28, 36, 43, 46, 49, 50, 54, 55, 57-59, 62, 65, 68-71, 78, 100֊ 102, 113-116, 121, 122, 124, 131, 132, 142-146, 148, 150, 156-161, 167, 178, 189, 195, 208, 215, 218, 219, 221, 222, 224-228 - a. „rozumiejący” 17, 29 - a. wojujący 12, 17, 29, 39, 61, 116, 117, 131, 227 - ateistyczna apologetyka religii 11,12, 29, 36, 44, 45, 58, 61, 65, 68-71, 123, 189, 221, 224, 225, 227, 228 - definicja ateisty 68 - definicja ateizmu 69 - naturalistyczny ateizm religijny 51-53, 55, 69 ateologia 114 atman 98 atomy 111-113, 126 - świat atomów 86 240 Indeks rzeczowy augustynizm 172, 181, 182, 192, 193 ֊ augustyńska wykładnia chrześcijań stwa 102, 172 - teologia augustyńska 40 autocentryzm, egocentryzm 81, 87, 91, 95, 99, 101, 105, 106 - autocentryczne potrzeby 83, 86 - autocentryczny perfekcjonizm 77 awerroizm łaciński 173 Aztekowie 152 Bóg, Absolut, bogowie, bóstwa 10, 11, 18, 19, 22, 26, 27, 36, 44, 46-49, 52, 53, 55, 60, 61, 63, 65-67, 69, 70, 86, 89, 90, 93, 94, 99-102, 104, 105, 113, 114,116, 117, 119-121, 126, 132, 140-146, 148, 151, 152, 156-158, 160, 161, 169, 175, 180, 182, 183, 187, 189, 192, 193, 195, 199, 200, 203, 204, 208, 209, 218-221, 224, 227 - epifania Boga, bóstwa 44, 60, 61,199, 202, 227 - Bóg jako autorytet moralny, „Bóg Abrahama i Izaaka” 46, 47,104, 120, 126, 141, 151, 218, 219, 221 - Bóg jako stwórca świata, „Bóg filo zofów” 46, 151, 219, 221 - „dowody” na istnienie Boga 141,142, 186, 216 - intuicja boskości 86 - Wyższa Inteligencja 114,132,219,220 Biblia, Pismo Święte 159, 167 - Nowy Testament, Ewangelia 119, 124, 128, 151-154, 178-180, 184, 189, 191 - Stary Testament 121, 179, 180 Bliski Wschód 60 Brahman 121 The Brights 62, 209 buddyzm 9, 20, 39, 40, 60, 66, 78, 98, 99, 102, 104, 114, 121, 122, 127, 152, 189, 193, 208, 213 Chiny, Chińczycy 9, 27, 60, 227 chrześcijaństwo, chrześcijanie 9, 11, 12, 20, 23, 27, 39-41, 46, 48, 55, 57, 59, 64, 69, 87, 92, 95, 96, 98, 99, 102-104, 108, 114, 118-122, 124, 125, 127-129, 132, 138, 141, 150-155, 157, 159-162, 167-174, 177-187, 190-195, 199, 203, 209, 213-216, 219-226, 228 - ch, bezwyznaniowe 177, 178, 192 - ch. niewierzących 65, 135,138,150154, 158, 159, 220, 225 - chrześcijańskie credo 150,192,219, 220 - krytyka chrześcijaństwa 70, 78, 102 cierpienie, zło fizyczne 37, 79, 92, 98, 146, 147, 153, 210 człekokształtność 19, 123 człowieczeństwo 19, 23, 31, 32, 123, 124, 129, 226 cywilizacja 42, 59, 119, 121, 132, 204, 217, 221 - c. arabska 42, 183 - c. naukowo-techniczna 121,122,127, 186, 215 - c. środkowoazjatycka 181 - c. Zachodu, europejska, chrześcijań ska 42, 118, 123, 131, 133, 158, 170, 171, 182, 183, 185, 186, 190, 193, 194, 214-216, 222, 223, 228 - tożsamość cywilizacyjna 42 darwinizm, teoria ewolucji, ewolucjonizm 19, 56, 92, 127, 186 - neodarwinizm 209 - protodarwinizm 86 Dekalog 119, 124, 128, 150, 192 demokracja 214 demon Laplace a 112 Dhammapadam 189 determinizm 112, 113, 169 diabeł, diabelskość 103, 128, 129,181-183 dominikanie (zakon dominikanów) 172 dualizm 24, 79, 80, 111 duch, dusza 19, 23, 24, 27, 31, 47, 49, 55-57, 85, 87, 101, 111, 125, 129, 132, 154, 200-202, 204, 226, 227 - duch dziejów 218 - Duch Święty 220 - „duch wschodni” 174, 175 - „duch zachodni” 174, 175 Indeks rzeczowy Egipt, Egipcjanie 42, 203 egoizm 20, 24, 27, 51, 204 - e. antropocentryczny 52 ekumenizm 180 epikureizm, epikurejczycy 18, 44, 47, 49, 110, 112, 124, 126 eschatologia 67, 106, 124, 125, 161, 192, 222, 223, 228 - e. chrześcijańska 192, 125, 132 - e. finistystyczna 125, 132 - e. infinitystyczna 125, 132 ֊ nadzieje eschatologiczne 24, 36, 43, 51, 54, 66, 69, 87, 92, 115, 124-127, 131, 132, 208, 209, 212, 217, 222 estetyka 76, 142, 197 - dzieło sztuki 80, 93, 97, 224 - estetyczna ekstaza, doświadczenie estetyczne 144 etyka, moralność 11, 25, 28, 30, 40, 51, 56, 65, 76, 86, 88-90,92, 94-95, 97,101,106, 118-121, 132, 142, 147, 151-153, 157, 158, 160, 161, 190, 214, 216, 218, 228 - cnota moralna 67, 160 - etyczny absolutyzm 79, 94, 97, 226 - etyczny relatywizm 79-80 - etyka ewangeliczna, „etyka miłości bliźniego” 152-154, 158, 161, 162, 179, 184, 185, 193 ֊ „etyka niezależna” 154 - intuicja etyczna, zmysł etyczny 79, 81, 89, 94, 98, 151-154, 161, 191, 194, por. też intuicja aksjologiczna - moralna elita 99 - moralne wzorce zachowań, ideał moralny, normy etyczne 18, 25, 37, 47, 70, 89, 120, 124, 128, 151, 152, 154, 213, 222 - oceny moralne 79, 89 - porządek moralny 86, 88, 100, 132, 189 - prawdy etyczne 38 - prawo moralne 37, 210 - zasady moralne 38, 48, 89, 152, 185, 218 eutanazja 118, 119, 183, 206, 208, 210, 211, 228 241 faszyzm 96 filozofia 10-13, 18, 19, 29-39, 41, 44, 46, 56, 57, 69, 77, 78, 93, 106, 110, 111, 113, 117, 136, 137, 147, 150, 161, 172, 176, 177, 186, 190, 191, 197, 198, 206, 209, 215, 225, 227, 228 - f. analityczna 136, 171 - £ antyczna (starożytna) 171 - £ ateistyczna 29 - £ chrześcijańska 141, 171 - £ religii, filozoficzny namysł nad religią 11-13, 17-21, 29, 44, 57-61, 69, 92, 107, 129, 132, 160, 174, 177, 183, 188, 194, 201, 203, 217, 224, 227 - £ średniowieczna 168, 170, 171, 174 - filozoficzna apologetyka religii 13, 17-19, 21, 25, 36, 43, 44, 58, 61, 64-66, 69, 70, 105, 116, 132, 160, 176, 178, 181, 185, 190, 194, 225 - typ konfesyjny 61, 65, 70, 99,107, 141 - typ laicki, por. ateistyczna apolo getyka religii - „filozoficzna herezja” 12, 225 - filozoficzna krytyka religii 13,17-19, 21, 25, 44, 46, 61-64, 69-70,116,167, 168, 173, 175-178, 181, 183 227 - typ marksowski 61-64, 69, 116, 168, 173, 227 - typ nietzscheańsko-freudowski 61-64, 69, 227 - typ wolteriański 61-4, 69, 116, 160, 173, 201, 212, 227 franciszkanie 228 Francja, Francuzi 17, 18, 20, 23, 25, 51, 62, 75, 76, 78, 85, 167, 200, 206 freudyzm, psychoanaliza 35, 63, 64, 182 gandyzm 99 Grecja, Grecy 18, 42, 64, 95, 203 geny, genetyka 35, 124, 127, 128, 207, 215, 218 gnoza, gnostycyzm 99, 103,104,171,173, 174, 179, 180, 194 godność 58, 100, 104, 129, 130 242 Indeks rzeczowy groby, zmarli, zwłoki 24, 49, 59, 60, 129, 130, 158, 195, 205 - pochówek rytuainy 59, 91, 123, 129, 226 grzech, zło moralne 40, 79, 81, 92, 103, 122, 128, 171, 181-185, 194, 215, 220 - grzech pierworodny 38, 103, 122, 169, 215 hedonizm, hedoniści 84 hinduizm 9, 39, 40, 92, 98, 121, 213 homo ethicus 104 humanizm 80 - h. antropocentryczny 70 - h. świecki, laicki 9, 10, 70, 216 idealizm 54 - i. obiektywny 79 - i. subiektywny 197 ideokracja 187 imperatyw kategoryczny 37 Indie, Hindusi 42, 89, 92, 107 indywidualizm 91, 95, 99, 106-107, 178 - i. religijny 78, 91-93, 96, 162, 189, 190, 194, 213, 214, 222, 226 intelekt 11, 27, 30, 31, 92, 101, 114, 146, 161, 184, 224 - akt intelektualny 144, 150, 158 - zdolności intelektualne 35-38, 147 inteligencja 58, 114 in vitro 123 irracjonalizm 12, 20, 62, 98,141,144,157, 158, 174 - akt irracjonalny 143 islam, muzułmanie 9-10, 40, 42, 59, 69, 92, 95,121, 127,138, 152,183,193,199 Japonia, Japończycy 121 język, mowa 17, 23, 42, 55, 56, 59, 87, 88, 90-92, 140, 222, 223, 226 - j. poezji 145 - j. potoczny 58, 188, 197 - j. teorii 58 judaizm, Żydzi, żydzi 9, 10, 40, 55, 69, 75, 108, 121, 138, 152, 180, 199, 208 kapitał 62, 170 kara główna, kara śmierci 42, 129, 193, 228 Katechizm Kościoła Katolickiego 192 katolicyzm, katolicy 11, 57, 62, 103, 108, 116, 131, 167, 171, 176, 185, 193, 215, 219, 220, 222 - „katolik niewierzący” 218-220 Kazanie na Górze 179, 192 klonowanie 119 komunizm 35, 60, 63, 70, 76, 96,168,176, 204, 211 - bolszewizm 86 - rewizjonizm 178 ֊ socjalizm utopijny 70, 104, 176,212 Koran 40, 179, 183 kosmocentryzm 125 Kosmos, kosmos 44, 98, 107, 110-113, 125-127 Kościół 68-70, 103, 104, 107, 116-119, 131, 132, 157, 159, 161, 177, 181, 183, 185, 189, 192, 194, 220, 221, 223, 225, 228 - Kościół katolicki, Święty Kościół Powszechny 11, 57, 62, 118-120, 122, 123, 127, 131-133, 168-174, 181, 185, 186, 190, 192, 193, 215, 216, 220, 221, 223, 228 - Kościół protestancki 177 kreacjonizm 186, 228 kult 22, 48, 53, 54, 65, 67, 70, 85, 92, 124, 184, 185, 189, 200, 211, 222, 224 - k. człowieka 52, 53 - k. dusz 56 ֊ k. nauki 69, 187, 203, 209-211, 217, 227 - k. przodków 60 - k. przyrody 48, 53 kultura 30, 42, 48, 59, 92-97, 99,105,113, 118, 120, 125, 127, 130-132, 156-160, 162, 171, 173, 174, 184-186, 190, 196, 210, 214, 216, 221, 224-227 - k. antyczna 171, 173, 185 - k. europejska, k. zachodnia, Zachód 9, 11, 18, 21, 22, 60, 69, 120, 122, 128,152,157-159,172,175,179-183, Indeks rzeczowy 185, 190, 192, 211, 213, 215, 216, 220-222, 226, 228 - к. sakralna 95 - к. Wschodu 69, 122, 173, 175 - kulturowa tożsamość 216 - normotyp kulturowy 215 - protokultura 124 kwietyzm, kwietyści 26, 78, 98, 99, 107, 213 liturgia 59, 206, 208-211 los 139, 150, 151,155, 169, 180, 181, 187, 217, 218 - przypadek, traf 46, 112-114, 126, 128, 153, 161 - fatum 113, 181 243 metafora 84, 100, 140, 202-204, 224 misteria religijne 39 mistycyzm, mistyka 77, 96-100, 102,107, 141, 145, 146, 148, 162, 177, 184, 202, 213 - mistyka immanentna, mistyka ate istyczna 144, 147 - przeżycie mistyczne 147 mit, mitologia 39, 40, 42, 92, 107, 146, 169, 175, 218, 220, 228 - myślenie mityczne 43 modlitwa 50, 146 - „modlitwa niewierzącego , quasi-modlitwa 101 monizm 57, 111 mysterium tremendum et fascinans 51, 67, 203 łaska 39, 103, 122, 128, 181, 215 magia 54, 210, 217, 218 manicheizm 129 marksizm, marksiści 109, 168, 169, 173175, 178, 180, 184, 188, 190, 211 - rewizjonizm 178 materializm, naturalizm 46, 52, 54-56, 62, 85-87, 99, 110, 122, 125, 126, 132, 171-176, 197 mazdaizm 92 metafizyka 20, 28, 30-36, 38, 40-43, 49, 56, 59, 65, 69, 89, 90,110, 114, 120,121, 139, 142, 147, 149-151, 154, 158-160, 169, 175, 192, 202, 203, 205, 206, 221 - m. chrześcijańska 191, 192 - doświadczenie metafizyczne, przeży cie metafizyczne 143, 144, 147, 148, 162 - metafizyczna konstrukcja człowieka 104, 105, 149 - metafizyczna ulga, pociecha 54, 87, 120 - metafizyczne minimum 149 - potrzeba metafizyczna 30, 32-36, 38, 40, 41, 43, 149, 159, 160, 205 - powinność metafizyczna 81 ֊ poznanie metafizyczne (pozanau kowe) 138, 139 nazizm, naziści 86 naród 42, 107, 178, 180 - „węzły narodu” 56 natura ludzka 19-23, 29-34, 37, 38, 41, 43, 49, 51, 59, 62, 66, 86, 87, 90, 92, 103-105, 109, 123, 124, 160, 169, 181185, 193, 194, 199-201, 205, 207, 208, 215, 216, 218, 219, 221, 226-228 - człowiek z natury dobry 48, 216 - człowiek z natury zły 37, 38, 128, 169, 215, 216 nauka, wiedza naukowa 22, 23, 34, 35, 38, 56, 62, 93, 115, 121, 122, 137-139, 142, 143, 158, 170-174, 176, 183, 186, 187, 190, 209, 214-216, 223, 227, 228 - naukowy obraz świata, naukowy pogląd na świat 35, 62, 64, 127, 173, 174, 190, 208-209, 228 - pseudonauka 63, 172, 209 natywizm 40, 128, 207 neandertalczycy 123 New Age 59, 203, 218 Niemcy 29, 31, 109, 110, 147, 165, 196, 197 nieśmiertelność, życie pośmiertne 27, 36, 49, 51, 54, 55, 62, 63, 66, 70, 87, 100, 104, 105, 125-126, 132, 189, 192, 195, 205, 208, 218-221, 228 244 Indeks rzeczowy ֊ n. „ziemska”, ograniczona 36, 54, 55, 70, 184, 209, 217 ֊ pragnienie nieśmiertelności 54, 55 nierówności społeczne 63, 169, 190 niewolnictwo 62, 170, 171, 190 nirwana 98 nihilizm, nihiliści 68, 69, 78, 83, 84, 87, 89, 90, 101, 114, 184 nominalizm 173 nowe chrześcijaństwo, por. komunizm obyczajności, obyczajowość 93, 200, 211, 214, 215, 220-222 ofiara 50, 89 Ojcowie Kościoła 18, 44, 64 ontologia 57, 95, 102, 113, 184, 198, 202 - ontologia/filozofia przypadku 114, 120, 125 - o. sytuacji 198 Opatrzność 46, 55, 66, 86, 88, 100, 101, 105, 114, 128, 132, 138, 139, 143, 144, 148-151, 156, 160, 195, 218, 219, 221 opium dla ludu 168, 175 opium ludu 63, 168, 175 optymizm antropologiczny, metafizyczny 40, 48, 103 oświecenie (epoka) 17, 18, 25, 44-46, 50, 51, 62, 167, 173 paleolit 91, 92, 222, 227 - p. górny 17, 91, 200, 226 - p. środkowy 60, 91, 158 parenkliza 112 pedagogika, wychowanie 37, 38, 41, 42, 120, 128, 162, 215 - p. kościelna 118, 119, 192 pelagianizm 40, 182, 192 pesymizm (antropologiczny, metafizycz ny) 39, 40 - p. dziejowy 95, 97 piekło 192 poczucie zależności 49-51, 53, 54, 70 pogrzeb, rytuały pogrzebowe 27, 67, 70, 130, 131, 167, 212, 222 postawa soteryczna 81 postęp 115, 122, 171-174, 190 - p. moralny 190 - p. naukowo-technologiczny 22, 23, 29, 110, 115, 119, 121, 132,171, 190, 209 - p. społeczny 190 pozytywizm 45, 115, 138 prawosławie 60 predestynacja 39, 40, 103, 182 presokratycy 111 profanum 183-185, 194 protestantyzm 25, 27-29, 39, 40, 55, 177 - luteranizm 177 - kalwinizm 177 - zwinglianizm 177 przyroda, natura 46, 47, 50-55, 82, 110, 111, 121, 142, 160, 177, 180, 186, 187, 204, 209, 219, 227 - ubóstwienie przyrody 47, 53 racjonalianie 228 racjonalizm, racjonalność 13, 20, 21, 30, 44, 45, 52, 56, 59, 97-100, 120, 121, 139, 157, 160, 171, 173, 187, 215, 216, 225, 227, 228 - r. logiczny 139, 143, 155-157 - r. pragmatyczny 139, 155-157, 160 - akt racjonalny 142 - liberalny racjonalizm 139, 143 - pierwiastek racjonalny 121 religia - r. materializmu 44, 86 - r. natury 54 - r. starożytnej Grecji 18, 59, por. też Grecja, Grecy - r. wartości 77-79, 82, 102, 127 - r. wolności 28 - r. abrahamiczne 121 - r. ateistyczne 66, 208, 227 - r. bezjęzykowe, przedjęzykowe 88, 90-92, 150, 158, 194 - r. eschatologiczne (mitologiczne) 67, 88, 92, 105 - r. soteriologiczne 67, 88, 92,105, 107, 226 - r. Wschodu 213 Indeks rzeczowy - czucie religijne, potrzeba religijna, reli gijne poruszenie duszy 19-27, 29, 48-49, 51, 52, 59, 60, 64, 67, 70, 78, 79, 84-88, 90, 101, 105, 106, 116, 117, 123, 124, 132, 176, 177, 184, 190, 193, 194, 199, 201, 203, 204, 206, 207, 211, 222, 226 - definicja religii 66, 95, 188 - definicja religijności 66, 67 - doświadczenie religijne 13, 44, 59, 65, 141, 144-145, 147, 160, 202, 227 - formy religii (religijne) 10,12, 21-23, 25-29, 35, 49-51, 57, 59, 66-70, 85, 87, 88, 90-92, 95, 99, 100, 107, 111, 116, 117, 121, 124, 127, 128, 148, 151, 152, 160-162, 167, 168, 176, 184, 187, 189, 190, 193-195, 199204, 206-216, 221, 222, 224-226 - istota (sens, rdzeń) religii 18, 19, 24, 26, 27, 48-51, 55, 59, 63, 65-66, 82, 86, 88-91, 97, 105-107, 111, 123, 124, 136, 141, 151, 152, 155, 161, 168, 174, 188-191, 194, 199, 200, 206, 221, 222, 225 - potencjał religijny 200 - religijna postawa 85-89, 95, 97, 101, 107, 227 - religijne wyobrażenia 52 ֊ religijność bezwyznaniowa 189, 194, 227 ֊ symbole religijne 42, 203, 211, 220 - źródło religii, „korzeń” religii 19, 21-23, 29, 33, 44, 50, 51, 56, 60, 61, 66, 67, 69, 70, 87, 99, 104, 105, 107, 123, 131, 147, 149, 159, 175, 199, 201-207, 217, 218, 221, 227 religioznawstwo 59 resentyment, „przewartościowanie warto ści” 63, 64 Rosja, Rosjanie 60, 102 rozum 18-20, 24, 27, 30-35, 37, 38, 43, 46, 49, 51-53, 55-57, 68, 79, 114, 125-128, 131, 132, 158, 205, 218, 221, 226, 228 - błąd rozumu 29, 46, 62, 167, 168 - „pierwiastek rozumowy” 21, 121 ֊ Wyższy Rozum 126, 127 245 rytuał 87, 91,149,150,177,189,190,193, 195, 222, 226, 227 - zachowania rytualne 67, 222 sacrum, świętość 51, 67, 88, 90, 94, 95, 100, 102, 141, 144, 147, 148, 156, 183185, 188, 189, 191, 193-195, 203 - s. moralne 88-89, 94, 156, 161, - poczucie świętości 177 samsara (wędrówka wcieleń) 66 scjentyzm, neopozytywizm 35, 56, 96, 139, 160, 184, 187, 209, 210, 216, 227 - „scjentystyczny mit” 138 sens życia, sens świata 12, 32-34, 36, 38, 39, 42, 47, 49, 50, 54, 63, 66, 68, 82-84, 86, 87, 90, 91, 96, 100, 101, 104-106, 124, 127, 136-141, 144, 145, 147-151, 159-162, 169, 180, 187, 189, 191, 194, 208, 209, 212, 214, 217, 218, 222, 227 - s. aksjologiczny 24, 28, 67, 82-84, 88, 90, 91, 105, 106, 150, 217, 218, 222 - s. eschatologiczny 24, 28, 33, 39, 43, 67, 68, 88, 90, 91,105, 106,124, 126, 187, 189, 191, 192, 194, 217, 222 - s. logiczny, semantyczny, językowy 82, 136, 137 - s. teleologiczny 82-84 - poczucie sensu 83, 84, 95, 137, 149, 150, 155, 191, 214 sekta, sekciarstwo 40, 68, 131, 225 skotyzm 173 socjologia 9, 55, 57 soteriologia (zbawienie) 82, 92, 95, 97, 99-101, 103, 105, 115, 154, 162, 169, 184, 223 - postawa soteryczna 81 sumienie 12, 24, 92, 103, 106, 117, 118, 127, 153, 183, 214, 218 ֊ wyrzuty sumienia 182 spirytualizm 111 sposób życia, styl życia 26, 70, 118, 124, 154, 183, 185, 189, 208, 214, 216, 221, 222, 224, 226, 227 stalinizm, leninizm-stalinizm 63,168,176 starożytność (epoka) 18, 42, 44, 64, 79, 91, 106 246 Indeks rzeczowy stoicyzm, stoicy 77, 91, 92, 96, 101, 106, 107 szintoizm 121 szkoła lwowsko-warszawska 134, 135, 154 szkoła oksfordzka 173 średniowiecze (epoka) 18, 173, 174 śmierć 11, 23, 24, 29-33, 36, 40, 41, 49-57, 60, 67, 80, 84, 86, 87, 105, 123, 124, 129, 130, 132, 149, 156, 160, 194, 202֊ 208, 210-213, 217, 218, 221, 222, 226, 227 ֊ ś. bliźnich 49, 56, 60, 67, 131, 208, 222, 226 - stosunek do śmierci, potrzeba upo rania się ze śmiercią 43, 66-68, 88, 91, 106, 115, 123, 124, 129-132, 158, 184, 192, 206-208, 210, 212, 213, 218, 221, 222, 226, 227 tabu 92 Tao 121 taoizm-konfucjanizm 9, 114, 121, 122, 213 technologia 93, 118, 119, 123, 132, 133, 186, 214 teizm, teisei 40, 47-52, 60, 88, 100, 101, 104, 143, 144, 148, 227 - deizm 187, 219 - monoteizm 57, 69, 100, 104 - politeizm 57 ֊ teza teistyczna 20, 22, 70, 113, 114, 120, 138, 141, 144, 156 teologia 47, 51, 64, 95, 142, 170, 186, 216 - teologia katolicka 193 teokracja 170, 183, 184, 187, 193 tomizm 172, 173 totalitaryzm 103 transplantacje, przeszczepy 118, 119, 123 Turcja, Turcy 42 Upaniszady 39 wartość, wartości 21, 24, 25, 27, 29, 37, 38, 47, 70, 77-79, 81-84, 86, 88, 90, 95-102, 105, 111, 112, 115, 118-120, 125-127, 131, 132, 138, 141, 146, 156, 158-160, 179, 185, 215, 217, 222, 223, 225 - w. chrześcijańskie 177, 191, 192 - w. duchowe 183 - w. estetyczne 146 - w. etyczne, moralne 79,146,150,151 - w. samoistne (perfekcyjne) 80-83, 91, 93, 99-101, 103, 104, 107, 126 - w. świeckie 183 ֊ w. użytkowe (utylitarne) 80, 83, 126 - antywartości 83, 103, 106 - cel wartościowy, cel szlachetny 83, 84, 89-91, 216 - hierarchia wartości 90, 131,159, 195, 206, 208, 214, 216, 217, 221, 226 - porządek wartości 88 - „projektowanie” wartości 91, 92, 94, 105-107,121,128,132,152,160-162, 191, 192, 206, 216, 217, 226 - przedmiot wartościowy 81, 82 - stan wartościowy 83 - świat wartości 37, 106, 228 - życie wartościowe 84, 136, 137, 162 Wedy 39 wiara (religijna), dogmaty, doktryna 11, 22, 23, 27, 34-36, 39, 49, 51, 57, 60-62, 64-71, 85, 88, 91, 92, 94, 96, 97, 99-102, 104, 106-108, 114-118, 120, 121, 123, 124, 127, 129, 132, 138, 139, 141-153, 155, 157, 158, 161, 167-170, 172, 179, 182-192, 194, 195, 199-204, 206-211, 213, 215, 218-222, 224-228 - definicja człowieka wierzącego 68 - definicja wiary 68 - prawdy wiary 171, 172 władza 169, 170 - w. duchowna 117, 169, 183 - w. świecka 18, 117, 169, 183 wola 38, 77, 84, 93, 94, 99, 103, 183, 207 - w. przetrwania 54, 55 - w. wyższa, wola Boża 26, 28, 70, 88, 169, 192, 195 - w. życia 204 Indeks rzeczowy - dobra wola 96, 207 - wolna wola 39, 40 - zła wola 38, 39, 42, 8, 96, 99, 100, 103, 182, 207 wspólnota 25, 38, 41-43, 48, 53, 55, 68, 77, 93-97, 103, 105-108, 118, 120,129, 130-132, 162, 177, 189, 190, 194, 207, 212, 213, 222, 224-226 - w. ateistyczna 60 - w. chrześcijańska 161, 192, 195, 220, 225 - w. cywilizacyjna 42 - w. duchowa 96, 106, 212, 213, 221, 222 - w. metafizyczna 41, 42 247 - w. narodowa 41, 42 - w. religijna, wspólnota wiary 12, 22, 25, 41, 42, 65, 67, 70, 71, 92, 106, 107, 117, 189, 190, 192, 194, 199, 209, 210, 222, 226, 227 - w. wartości 93, 95, 118 - dobra wspólnota 99, 128, 129 - moc wspólnototwórcza 57 - więzy wspólnotowe 41, 43, 129 - wspólnotowe zachowania 56, 67 zabobon 12, 23, 24, 29, 52, 62, 69, 115, 120, 157, 171-173, 187, 190, 201, 208, 209, 216 zen 122
adam_txt	Spis treści Wstęp. 9 CZĘŚĆ I HISTORYCZNE KORZENIE ATEISTYCZNEJ APOLOGETYKI RELIGII 1. Benjamin Constant. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. Znaczenie. Filozofia religii . Podział Constanta . Religijność Constanta . 17 17 20 21 25 2. Artur Schopenhauer. 29 2.1. Znaczenie. 2.2. Potrzeba metafizyczna. Rolaśmierci. 2.3. Dwa typy metafizyki. 2.3.1. Filozofia . 2.3.2. Religia. 2.4. Alegoria religijna. 2.5. Wspólnota religijna . 2.6. Apologetyka religii. 29 30 33 34 35 38 41 42 3. Inni ateistyczni apologeci religii w XIX wieku. 44 3.1. Filozofia religii . 3.2. Wielcy drugoplanowi: Feuerbach i Gumplowicz. 3.3. Feuerbacha krytyka religiitradycyjnych. 3.4. Istota religii. 3.5. Naturalistyczny ateizmreligijny. 3.6. Gumplowicz. 44 45 46 48 51 55 6 Spis treści 4. Założenia teoretyczne. 58 4.1. Kwestia wyrażenia „ateistyczna apologetyka religii”. 4.2. Ramy metafizyczne. 4.3. Podział filozofii religii. 4.3.1. Krytyczna filozofia religii. 4.3.2. Apologetyczna filozofia religii. 4.4. Ateistyczna apologetyka religii. 4.5. Rozstrzygnięcia. 58 59 61 61 64 65 69 CZĘŚĆ II ATEISTYCZNI APOLOGECI RELIGII W FILOZOFII POLSKIEJ XX WIEKU 1. Henryk Elzenberg . 75 1.1. Zycie i dzieło . 1.2. Dwie fazy twórczości. 1.3. Postawa aksjologiczno-religijna . 1.4. Aksjologia. 1.5. Czucie religijne. 1.6. Postawa religijna. 1.7. Religia zaksjologizowana. 1.8. Religia a kultura. 1.9. Mistyka religijna . 1.10. Ateizm. 1.11. Stosunek do innych religii. 1.12. Rekapitulacja . 75 77 77 78 84 87 89 92 96 100 102 105 2. Stanisław Lem. 2.1. Życie i dzieło. 2.2. Kosmologia. 2.3. Ateizm. 2.4. Kościół. 2.5. Istota religii. 2.6. Eschatologia. 2.7. Chrześcijaństwo. 2.8. Wspólnota. 2.9. Rekapitulacja . 108 108 110 113 116 123 125 127 129 131 3. Marian Przełęcki. 3.1. Życie i dzieło. 3.2. Sens życia. 3.3. Poznanie religijne. 3.4. Przeżycie metafizyczne. 3.5. Chrześcijaństwo niewierzących. 3.6. Religia a kultura. 3.7. Rekapitulacja . 134 134 136 139 144 150 156 159 Spis treści 7 4. Leszek Kołakowski. 4.1. Życie i dzieło . 4.2. Okres krytyczny. 4.2.1. Polityczny wymiar Kościoła. 4.2.2. Chrześcijaństwo a nauka. 4.2.3. Istota religii . 4.3. Okres apologetyczny. 4.3.1. Chrześcijaństwo. 4.3.2. Religia a nauka. 4.3.3. Religia. 4.4. Religia Kołakowskiego. 4.5. Rekapitulacja . 163 163 167 168 171 174 176 178 186 188 190 193 5. Bogusław Wolniewicz. 5.1. Życie i dzieło . 5.2. Istota religii. 5.3. Wspólnota. 5.4. Chrześcijaństwo. 5.5. Magia. 5.6. Ateizm. 5.7. Rekapitulacja . 196 196 199 212 214 217 218 221 Uwagi końcowe. 224 Bibliografia. 229 I. Literatura podmiotowa. II. Literatura przedmiotowa. III. Literatura uzupełniająca z zakresu filozofii religii i religioznawstwa. 229 231 233 Indeks osobowy. 235 Indeks rzeczowy . 239 Bibliografia I. Literatura podmiotowa Brożek A., J.J. Jadacki, M. Przełęcki, W poszukiwaniu najwyższych wartości. Rozmowy mię dzypokoleniowe, WN Semper, Warszawa 2011. Chrystus w oczach nie-chrześcijan (ankieta / Mariusz Biedrzycki, Miłosz Biedrzycki, Helena Eilstein, Jan Garewicz, Stanisław Krajewski, Marcin Kula, Marian Przełęcki, Tadeusz Różewicz), „Znak”, 10/1998. Co nas łączył- Dialog z niewierzącymi, wstępem opatrzył L. Kołakowski, M. Wolańczyk (red.), WAM, Kraków 2002 Constant В., Dzienniki poufne, przeł. J. Guze, Czytelnik, Warszawa 1980. Constant В., O religii, przeł. S. Kruszyńska, WN PWN, Warszawa 2007. Elzenberg H., Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu, Znak, Kraków 1994. Elzenberg H., Odczuwanie religii u Leconte de Lisle'a, przeł. P. Bobowska-Nastrzewska, WN UMK, Toruń 2013. Elzenberg H., Pisma aksjologiczne, oprać. L. Hostyński, A. Lorczyk, A. Nogal, Lublin 2002. Elzenberg H., Pisma etyczne, oprać. L. Hostyński, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001. Elzenberg H., Próby kontaktu. Eseje i studia krytyczne, Znak, Kraków 1966. Elzenberg H., Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń 1966. Elzenberg H., Z filozofii kultury, oprać. M. Woroniecki, Znak, Kraków 1991. Feuerbach L, Wybór pism /.· Myśli o śmierci i nieśmiertelności, PWN, przeł. K. Krzemieniowa, M. Skwieciński, Warszawa 1988. Feuerbach L., Wybór pism II: Zasady filozofii przyszłości, przeł. K. Krzemieniowa, M. Skwieciński, PWN, Warszawa 1988. Feuerbach L., Wykłady o istocie religii, przeł. E. Skowron, T. Witwicki, PWN, Warszawa 1981. Gumplowicz L, Filozofia społeczna, przeł. S. Posner, Nakładem Księgarni E. Wende i Ska, Warszawa-Lwów [1918]. Gumplowicz L., System socjologii, WUW( Warszawa 2013. 230 Bibliografia Kołakowski: aby Polacy midi poczucie przynależności do wspólnej Europy, „WP Wiadomości”, 11 maja 2004. Kołakowski L, Czy Pan Bóg jest szczęśliwy i inne pytania, wybór i układ Z. Mentzel, Znak, Kraków 2009. Kołakowski L, Główne nurty marksizmu, t. 1, Warszawa 2009. Kołakowski L, Herezja, Znak, Kraków 2010. Kołakowski Ն., Jeśli Boga nie ma. O Bogu՝, diable, grzechu i innych zmartwieniach tak zwa nej filozofii religii, przeł. T. Baszniak, M. Panufnik, Aneks, Londyn 1987. Kołakowski L., Jezus ośmieszony. Esej apologetyczny i sceptyczny, przeł. D. Zańko, Znak, Kraków 2014. Kołakowski L, Kościół w krainie wolności: o Janie Pawle II, Kościele i chrześcijaństwie, wybór i układ Z. Mentzel, Znak, Kraków 2011. Kołakowski L, Laik nad„Katechizmem" się wymądrza, „Gazeta Wyborcza”, 18-19 marca 1995. Kołakowski L. Obecność mitu (1971), Kraków 1981. Kołakowski L., Pochwała niekonsekwencji 1. Pisma rozproszone z lat 1955-1968, Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1989. Kołakowski L, Pochwała niekonsekwencji Z. Pisma rozproszone z lat 1955-1968, Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1989. Kołakowski L, Pochwała niekonsekwencji 3 Pisma rozproszone z lat 1955-1968, Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1989. Kołakowski L, Rozmowy z diabłem, PÏW, Warszawa 1965. Kołakowski L., Szkice o filozofii katolickiej, PWN, Warszawa 1955. Kołakowski L, Świadomość religijna i więź kościelna. Studia nad chrześcijaństwem bezwy znaniowym siedemnastego wieku, WN PWN, Warszawa 1997. Kołakowski L, Wykłady o filozofii średniowiecznej, PWN, Warszawa 1956. Kołakowski L, Mentzel Z., Kołakowski: W zasadzie jestem chrześcijaninem (z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel), „Gazeta Wyborcza”, 27 września 2008. Kołakowski L, Mentzel Z., Czas ciekawy, czas niespokojny. Część 1 (z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel), Kraków 2007. Kołakowski L, Mentzel Z., Czas ciekawy, czas niespokojny. Część Z (z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel), Kraków 2008. Lem S., Biblioteka XXI wieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986, Lem S., Bomba megabitowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999. Lem S., Dialogi, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1957. Lem S., Dziury w całym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997. Lem S., Fantastyka i futurologia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989. Lem S., Filozofia przypadku. Literatura w świetle empirii, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968. Lem S., Lube czasy, Znak, Kraków 1995. Lem S., Sex Wars, Agora, Warszawa 1996. Lem S., Sława i fortuna. Listy do Michaela Kandia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013. Lem S., Summa technológiáé, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1964. Lem S., Tajemnica chińskiego pokoju, Universitas, Kraków 1996. Lem S., Bereś S., Tako rzecze. Lem (rozmowy ֊ uzupełnione - Stanisława Beresia ze Stanisławem Lemem), Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002. Lem S., Fiałkowski T, Świat na krawędzi (rozmowy z Tomaszem Fiałkowskim), Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001. Bibliografia 231 Lem S., Lipska E., Lem T., Boli tylko, gdy siį śmieję. Listy i rozmowy, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018. Lem S., Mrońewicz K., Wracam z Kosmosu (ze Stanisławem Lemem rozmawiał Krzysztof Mroziewicz), „Polityka", 41/1995. Musiał Z., Škrabek J., Wolniewicz B., Trzy nurty: racjonalizm-antyracjonalizm-scjentyzm, Wydział Filozofii i Socjologii UW, Warszawa 2006. Musiał Z., Wolniewicz B., Ksenofobia i wspólnota, Antyk, Komorów 2010. Przełęcki M., Chrześcijaństwo niewierzących, Czytelnik, Warszawa 1989. Przełęcki M., Horyzonty metafizyki, WN Semper, Warszawa 2007. Przełęcki M., Język mitu czy język wartości! Uwagi na marginesie „Obecności mitu" Leszka Kołakowskiego, „Kwartalnik Filozoficzny”, 1/2011. Przełęcki M., O rozumności i dobroci. Propozycje i morały, WN Semper, Warszawa 2002. Przełęcki M., Poza granicami nauki. Z semantyki poznania pozanaukowego, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa 1996. Przełęcki M., Religia jako element kultury, „Edukacja Filozoficzna”, 52/2011. Przełęcki M., Uwagi o sensie życia i śmierci, „Kwartalnik Filozoficzny”, 3/2006. Przełęcki M., Zwierzenia intymne, „Kwartalnik Filozoficzny”, 4/2013. Schopenhauer A., O wolności ludzkiej woli, przeł. A. Stogbauer, PWN, Warszawa 1991 Schopenhauer A., Świat jako wola i przedstawienie, 1.1, przeł. J. Garewicz, PWN, Warszawa 1994. Schopenhauer A., Świat jako wola i przedstawienie, t. 2, przeł. J. Garewicz, PWN, Warszawa 1995. Schopenhauer A., W poszukiwaniu mądrości życia, t. 3, przeł. J. Garewicz, Antyk, Kęty 2006. Sommer T. Wolniewicz B., Wolniewicz. Zdanie własne, 3S Media, Warszawa 2011. Wolniewicz B., Filozofia i wartości, Wydział Filozofii i Socjologii UW, Warszawa 1993. Wolniewicz B., Filozofia i wartości II, Wydział Filozofii i Socjologii UW Warszawa 1998. Wolniewicz B., Filozofia i wartości III, Wydział Filozofii i Socjologii UW Warszawa 2003. Wolniewicz B., Filozofia i wartości IV, WUW Warszawa 2016. Wolniewicz B., Marian Przełęcki z mojej perspektywy, „Edukacja Filozoficzna”, 56/2013. Wolniewicz В., O Polsce i życiu, Antyk, Komorów 2011. Wolniewicz B., W stronę rozumu, Jarosław Faliński, Warszawa 2015. II. Literatura przedmiotowa Benisz H., Koncepcja „zwierzęcia metafizycznego": o istocie, egzystencji oraz przeznaczeniu człowieka w filozofii Artura Schopenhauera, „Edukacja Filozoficzna”, 29/2000. Chudoba W, Leszek Kołakowski. Kronika życia i dzieła, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2014. Encyklopedia filozofii, 1.1, red. T. Honderich, przeł. J. Łoziński, Zysk i S-ka, Poznań 1998. Garewicz ]., Schopenhauer, PWN, Warszawa 2000. Głąb A., O naturalnej potrzebie religii i minimum chrześcijaństwa, „Przegląd Filozoficzny Nowa Seria” 3/2018. Grochowska M., Byłoby lepiej, gdyby był. Kołakowski wobec chrześcijaństwa i Boga, „wyborcza.pl”, 26 października - 6 listopada 2012. 232 Bibliografia Hostyński L, Henryka Elzenberga zmagania z mistyką, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio I, Philosophia-Sociologia”, 19/1994. Jasiński S., Elzenberg i inspiracje hinduskie, „Przegląd Artystyczno-Literacki”, 12/2000. Kłoczowski J.A., Elzenberg H., Henryk Elzenberg i mistyka, Znak, Kraków 1990. Kruszyńska S., Benjamin Constant i jego dzieło o religii, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, 49/2004. Kruszyńska S., Benjamin Constant filozof religii. Religia -Moralność - Wolność, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2000. Kruszyńska S., Istota religii według Benjamina Constanta, „Wiek Oświecenia”, 20/2004. Kruszyńska S., „O religii" - zapomniane dzieło Benjamina Constanta, „Przegląd Religioznawczy”, 2/2002. Kopania J., Bóg Bogusława Wolniewicza, „Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria”, 3/2018. Kopania}., Henryk Elzenberg i tragizm religijnego materializmu, „Kwartalnik Filozoficzny”, 3/2015. Kowalczyk D. SJ, Rzymski katolik - niewierzący, „Gość Niedzielny”, 43/2017, https:// www.gosc.pl/doc/4272991.Rzymski-katolik-niewierzacy, 26 października 2017 [dostęp: 28.10.2018]. Leszek Kołakowski a filozofia, red. S. Gromadzki, M. Miłkowski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2018. Łoziński B., Kołakowski: Religia nie zginie, „dziennik.pl obca” [dostęp: 21.03.2018]. Marciniak M., Religijnośćjako forma metafizycznego poznania w filozofii Artura Schopenhauera, „Studia z Historii Filozofii”, 2/2011. Mentzel Z., Jezus, prymas, filozofi pierwszy sekretarz, „Tygodnik Powszechny”, 17 marca 2019. Miodoński L., Filozofia religii Arthura Schopenhauera, „Filozofia”, XXIX/1996. Myśli o języku, nauce i wartościach. Seria druga, red. A. Brożek i inni, WN Semper, Warszawa 2016. Okołowski R, Filozofia i los. Szkice tychiczne, Universitas, Kraków 2015. Okołowski B., Materia i wartości. Neolukrecjanizm Stanisława Lema, WUW, Warszawa 2010. Okołowski R, Między Elzenbergiem a Bierdiajewem. Studium aksjologiczno-antropologiczne, Wydział Filozofii i Socjologii UW, Warszawa 2012. Okołowski R, Myśl Wolniewicza. Zrąb systemu, „Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria”, 3/2018. Okołowski R, Bogusław Wolniewicz (22 IX 1927 - 4 VIII 2017), „Edukacja Filozoficzna”, 64/2017. Okołowski R: Wstęp do filozofii. Wykład prof. Bogusława Wolniewicza dla studentów I roku Instytutu Filozofii UW w roku akademickim 1985/1986, „Edukacja Filozoficzna”, 64/2017. Oramus M., Bogowie Lema, Kurpisz, Warszawa 2006. Pencuła M., Ateisty wyznanie wiary: A. Comte- Sponville, Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, Warszawa 2011, ree., „Edukacja Filozoficzna”, 53/2012. Pencuła M., Kłopoty z Feuerbachem, „Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria”, 1/2013. Pencuła M., Leszek Kołakowski o religii, „Edukacja Filozoficzna”, 61/2016. Pencuła M., Mit w antropologii Schopenhauera, „Edukacja Filozoficzna”, 60/2015. Pencuła M., Religia i chrześcijaństwo w ujęciu Bogusława Wolniewicza, „Edukacja Filozoficzna”, 64/2017. Polacy o religii: od myślenia religijnego do filozofii, red. J. Barcik, G. Chrzanowski, PAT, Kraków 2005. Bibliografia 233 Polska filozofia powojenna. Tom I-III, red. W Mackiewicz, Witmark, Warszawa 2001. Safranski R., Schopenhauer. Dzikie czasy filozofii, przeł. M. Falkowski, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008. Schrade U., Idea humanizmu w świetle aksjologii Henryka Elzenberga, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1988. Schrade U., Nurty filozofii współczesnej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003. Smakulska J., Bogusława Wolniewicza etyka życia, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białym stoku, Białystok 2013. Smakulska J., Bogusława Wolniewicza rozumienie fenomenu śmierci, „Kultura i Wartości", 4/2012. Tyburski W, Etzenberg, WP, Warszawa 2006. Zubelewicz J., Jasińska-Zubelewicz E., Bibliografia Henryka Józefa Marii Elzenberga, Heliodor, Warszawa 2012. Zubelewicz J., Ostatnie rozmowy z Profesorem Bogusławem Wolniewiczem: wola a rozum według Schopenhauera, „Edukacja Filozoficzna”, 64/2017. III. Literatura uzupełniająca z zakresu filozofii religii i religioznawstwa Bierdiajew M., Sens i źródła rosyjskiego komunizmu, przeł. H. Paprocki, Antyk, Kęty 2005. Bocheński J.M., Miįdzy logiką a wiarą, Noir sur Blanc, Montricher 1988. Bocheński J.M., Lewica, religia, sowietologia, Editions Spotkania, Warszawa 1996. Bocheński J.M., Logika i filozofia, PWN, Warszawa 1993. Cohen A., Talmud, przeł. R. Gromacka, Cyklady, Warszawa 2002. Comte-Sponville A., Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, przeł. E. Aduszkiewicz, Czarna Owca, Warszawa 2011. Copleston F.C., Filozofie i kultury, przeł. T.A. Malanowski, Warszawa 1986. Dalajlama, Cziedryn T., Buddyzm. Jeden Nauczyciel, wiele tradycji, przeł. M.M. Góralski, Rebis, Poznań 2015. Davies В., Wprowadzenie do filozofii religii, przeł. W.]. Popowski, Prószyński i S-ka, Warszawa 2006. Dawkins R., Bóg urojony, przeł. P.J. Szwajcer, CiS, Warszawa 2007. Dunbar R., Człowiek. Biografia, przeł. Ł. Lamia, Copernicus Center Press, Kraków 2016. Dupré L., Inny wymiar. Filozofia religii, przeł. S. Lewandowska-Głuszyńska, Znak, Kraków 1991. Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1 : Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyjskich, przeł. S. Tokarski, IW Pax, Warszawa 1988. Filozofia religii (fragmenty filozofii analitycznej), red. B. Chwedeńczuk, Wydawnictwo Spacja ֊ Fundacja Aletheia, Warszawa 1997. Frazer J. G., Złota Gałąź, przeł. H. Krzeczkowski, Vis-á-Vis/Etiuda, Warszawa 1996. Galarowicz J., W poszukiwaniu istoty religii, Wydawnictwo Zakonu Pijarów, Kraków 1991. Gutowski E, Iwanicki M., Doświadczenie religijne, w: Panorama współczesnej filozofii, red. J. Hołówka, B. Dziobkowski, WN PWN, Warszawa 2016. Hume D., Badanie dotyczące rozumu ludzkiego, przeł. J. Łukaszewicz, K. Twardowski, PWN, Warszawa 1977. Hume D., Dialogi o religii naturalnej, przeł. A. Hochfeldowa, PWN, Warszawa 1962. 234 Bibliografia James W, Doświadczenia religijne, przeł. J. Hempel, Antyk, Kęty 2014. Jaspers К., Wiara filozoficzna, przeł. A. Buchner i inni, Comer, Toruń 1995. Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, przeł. A. Bobko, Znak, Kraków 1993. Kłoczowski J. A., Między samotnością a wspólnotą. Wstęp do filozofii religii, Biblos, Tarnów 1994. Kościelniak K., Religie współczesnego Bliskiego i Dalekiego Wschodu, Wydawnictwo M, Kraków 2014. Leroi-Gourhan A., Religie prehistoryczne, przeł. I. Dewitz, PWN, Warszawa I960. Malinowski B., Dzieła. 7. Mit, magia, religia, przeł. B. Leś, D. Praszałowicz, PWN, Warszawa 1990. Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, WP, Warszawa 1969. Marks K., Engels E, Lenin W, O religii (wybór), KiW, Warszawa 1984. Miłosz C., Ziemia Ulro, Znak, Kraków 2000. Otto R., Świętość, przeł. B. Kupis, Thesaurus Press, Wrocław 1993. Platon, Fedőn, przeł. W Witwicki, Antyk, Kęty 1999. Psychologia wierzeń religijnych (wybór tekstów), red. K. Jankowski, Czytelnik, Warszawa 1990. Ratzinger ]., Wprowadzenie w chrześcijaństwo, przeł. Z. Włodkowa, Znak, Kraków 1994. Religia. Encyklopedia PWN, t. 1-9, red. T. Gadacz, B. Milerski, WN PWN, Warszawa 2001-2003. Religia a współczesne stosunki międzynarodowe, red. B. Bednarczyk, Z. Pasek, P. Stawiński, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2010. Russell B., Religia i nauka, przeł. B. Stanosz, Książka i Prasa, Warszawa 2006. Saint-Simon C.-H., Pisma wybrane. Tom II, przeł. S. Antoszczuk, Książka i Wiedza, Warszawa 1968. Scheler M., Cierpienie, śmierć, dalsze życie, przeł. A. Węgrzecki, PWN, Warszawa 1994. Schleiermacher F.D.E., Mowy o religii, przeł. J. Prokopiuk, Znak, Kraków 1995. Seewald P., Benedykt XVI. Ostatnie rozmowy, przeł. J. Jurczyński, Dom Wydawniczy Rafael, Kraków 2016. Seyyed Hossein Nasr, Idee i wartości Islamu, przeł. J. Danecki, IW Pax, Warszawa 1988. Sidichmienow WJ., Chiny. Karty przeszłości, przeł. A. Bogdański, Iskry, Warszawa 1978. Tilghman B.R., Wprowadzenie w filozofię religii, przeł. Z. Rosińska, A. Zieliński, WN PWN, Warszawa 1998. Tokarczyk A., Religie współczesnego świata, Młodzieżowa Agaencja Wydawnicza, Warszawa 1986. Toynbee A., O stosunku historyka do religii, przeł. J. Marzęcki, Antyk, Kęty 2007. Welte В., Filozofia religii, przeł. G. Sowiński, Znak, Kraków 1996. Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, przeł. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1997. Wittgenstein L, Uwagi o religii i etyce, przeł. M. Kawecka i inni, Znak, Kraków 1995. Wittgenstein L, Uwagi o „Złotej gałęzi" Frazera, przeł. A. Orzechowski, Instytut Kultury, Warszawa 1998. Wykurz M., Wielkie religie świata a cywilizacja techniczna, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1993. Zdybicka Z., Człowiek i religia: zarys filozofii religii, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1993. Indeks osobowy Ajdukiewicz Kazimierz 135, 164 Anscombe Gertruda Elizabeth Margaret 198 Antoszczuk Stanisław 70 Anzelm z Canterbury (św. Anzelm) 142 Arystoteles 20, 30, 142 Assorodobraj Nina 165 Augustyn z Hippony (św. Augustyn) 39, 128, 155, 171, 172, 182, 192 Ayer Alfred Jules 135 Bacon Roger 173 Baczyński Juliusz 31 Bareja Stanisław 212 Baszniak Tadeusz 183 Bauman Zygmunt 10 Bednarczyk Bogusława 60 Beethoven Ludwig van 80 Bereś Stanisław 110, 116, 117, 124 Bernard z Clairvaux 205 Bierdiajew Mikołaj 65, 70, 79, 102, 211 Blake William 204 Bobowska-Nastrzewska Patrycja 75, 78 Bocheński Józef Maria 13, 174-176 Böhme Jakub 141 Bolesław II Szczodry (Śmiały) 106 Bonawentura z Bagnoregio (św. Bonawen tura) 141 Braithwaite Richard Bevan 135 Brożek Anna 136, 146, 156, 223 Budda (Siddhartha Gautama) 189 Chiara Maria Luisa Dalla 135 Chruszczów Nikita 165 Chudoba Wiesław 168, 178 Comte August 44, 52 Comte-Sponviile André 10 Constant Benjamin 10, 17-30, 39, 44-45, 48, 59, 60, 69, 85, 95, 111, 116, 123, 148, 200, 201, 203-206, 226 Coquerei Athanase-Charles 28 Curanović Alicja 60 Czeżowski Tadeusz 150, 197 Dawkins Richard 62, 120, 122, 157 Dąbrowska Maria 222 Demokryt 90, 112 Dummett Michael 158 Dunbar Robin 91 Duns Szkot Jan 173 Dupré Luis 13 Dynenson Tamara 165 Dziobkowski Bogdan 13 Einstein Albert 37 Elzenberg Anna 75 Elzenberg Henryk 10-12, 64, 69, 75-107, 110, 111, 117, 126, 127, 149, 160-162, 236 Indeks osobowy 179, 189, 194, 197, 200, 212-215, 222, 224-226, 228 Elzenberg Henryk (II) 75 Elzenberg (Olęcka) Maria 75 Engels Fryderyk 45 Eriugena Jan Szkot 141, 169 Faliński Jarosław 218 Falkowski Mateusz 32 Feuerbach Ludwik 44-56, 60, 69, 70, 87, 90, 123, 125, 204, 226 Fiałkowski Tomasz 108, 110, 116, 118 Fiévé Nicolas 20 Fleck Ludwik 108, 118 Forstner Dorotha 203 Francia Toraldo di 135 Frege Gottlob 136 Freud Zygmunt 63, 64, 70 Furman Dimitri 60 Galczewska Bablina 196 Gandhi Mahatma 88 Garewicz Jan 31, 32, 36 Geach Peter Thomas 198 Grochowska Magdalena 191 Grosseteste Robert 173 Grudzień Józef 197 Gumplowicz Ludwik 44, 55-57, 60, 69 Gutowski Piotr 13, Guze Joanna 20 Hackert Erich 196 Hardenberg Charlotte von 26 Hegel Georg Wilhelm Friedrich 34, 45, 46, 87 Helwecjusz 25 Herbert Zbigniew 77 Hitler Adolf 86 Hochheim Eckhart von (Mistrz Eckhart) 169 Hołówka Jacek 13 Homer 159 Honderich Ted 45 Hostyński Lesław 77, 83 Hume Dawid 114, 228 Hussarski Roman 109 Ingarden Roman 108 Inwood Michael J. 45 Iwanicki Marcin 13 Jadacki Jacek Juliusz 136, 146, 156, 223 James William 65, 155 Jaruzelski Wojciech 198 Jezus z Nazaretu (Chrystus) 117, 152, 154, 170, 176, 178-185, 191, 192, 194, 220, 221 Kafka Franz 84 Kandel Michael ИЗ, 114 Kant Immanuel 29, 36, 201 Karon Jerzy (pseudonim, zob. Kołakowski Leszek) Klechowitz Hans 196, 197 Klechowitz Hermann 196, 197 Kłoczowski Jan Andrzej 188, 189 Kołakowski Jerzy Juliusz 163, 164, 167 Kołakowski Leszek 10, 11, 52, 64, 115, 123, 134, 155, 157, 158, 163-195, 224226, 228 Kordysz Irena 167 Kordysz Tadeusz 167 Kotarbińska Janina 134, 135, 164, 165 Kotarbiński Tadeusz 62, 90,134,154,155, 164, 165, 198 Kotarska Zofia 164 Kroński Tadeusz 165 Krtidener Barbara von 26 Kruszyńska Sabina 20, 26, 28, 200 Krzemieniowa Krystyna 48, 49 Lamia Łukasz 91 Leconte de Lisie Charles 78, 85, 93, 102, 105, 213 Leibniz Gottfried 44, 46, 219 Lem (Lehm) Samuel 108 Lem Stanisław 10, 11, 64, 69, 108-133, 192, 215, 224-226, 228 Lem Tomasz 110, 123 Lenin Włodzimierz 63, 197 Leonardo da Vinci 80 Leś Barbara 67 Leśniak Barbara 109 Indeks osobowy Lippert Juliusz 56 Lipska Ewa 123 Lorczyk Andrzej 77, 83 Lukrecjusz 44, 85-87 Łoziński Bogumił 11, 191 Łoziński Jerzy 45 Mackiewicz Witold 98, 134 Mahomet (prorok) 89 Malinowski Bronisław 67, 69, 205, 212, 227 Marks Karol 45-46, 62, 63, 70, 78, 90, 116, 175 Mentzel Zbigniew 167, 185, 189, 193 Mickiewicz Adam 81 Miłosz Czesław 65, 191, 204 Monteskiusz 25 Mroziewicz Krzysztof 11, 117, 123 Musiał Zbigniew 198, 209, 216 Napiórkowski Aleksander 134 Necker Anne-Louise Germaine (Madame de Staël) 27 Nietzsche Fryderyk 63, 70 Nogal Agnieszka 77, 83 Norwid Cyprian Kamil 78 Nowaczyk Adam 135 Obirek Stanisław 110 Ockham William 173 Okołowski Paweł 79-80, 92,102,113,124, 125, 216 Oramus Marek 121 Ossowska Maria 134, 164, 165 Otto Rudolf 50, 51, 65, 67, 99, 188, 203 Panufnik Maciej 183 Paprocki Henryk 70 Pasek Zbigniew 60 Paweł z Tarsu (św. Paweł) 170, 199 Pearce David 135 Pietrusiewicz Janina 163 Pietrusiewicz Lucyna Eugenia 163 Pietrusiewicz Wiktoria 164 Platon 32, 33, 159, 172 237 Posner Stanisław 57 Praszałowicz Dorota 67 Przełęcka (Napiórkowska) Aleksandra 134 Przełęcki Marian 10, 11, 64, 65, 134-162, 164, 178, 185, 187, 189, 191, 192, 194, 195, 224-226, 228 Radoska Wanda 76 Rantala Veikko 135 Ratzinger Joseph (Benedykt XVI) 216 Robertson William 21 Rosińska Zofia 198 Russell Bertrand 62, 70, 116, 122 Safranski Rudiger 32 Saint-Simon Claude-Henri de 70, 104, 211 Schaff Adam 165, 197, 198 Scheler Max 65 Schlegel Fryderyk 20 Schleicher August 55 Schleiermacher Fryderyk 20, 65 Schopenhauer Artur 10, 29-43, 45, 56, 60, 66, 69, 92,118, 123, 147,160,161, 186, 204, 205, 207, 226 Schrade Ulrich 77, 80, 96-99 Seneka 79, 125 Sienkiewicz Henryk 196 Skarga Barbara 77 Skowron Eryk 46 Škrabek Janusz 198, 216 Skwieciński Mirosław 48, 49 Słowacki Juliusz 145 Sokrates 32, 64 Sommer Tomasz 196, 215, 223 Stalin Józef 63, 86, 165, 197 Stanisław ze Szczepanowa (św. Stani sław) 106 Stawiński Piotr 60 Suszko Roman 135, 198 Swinburne Richard 142, 143 Szałamow Warłam 31 Szymon Słupnik 213 Tatarkiewicz Władysław 150, 165 Tarski Alfred 166 238 Indeks osobowy Tomasz z Akwinu (św. Tomasz) 142,172, 186 Twardowski Kazimierz 135 Tylor Charles 190 Wetter Friedrich 176 Williams Peter Martin 135 Wittgenstein Ludwig 69, 158, 197, 198, 202, 219, 227 Witwicki Tadeusz 46 Witwicki Władysław 33 Wojtyła Karol (Jan Paweł II) 225 Wolańczyk Maria 115 Woleński Jan 134 Wolniewicz Bogusław 10, 11, 64, 68, 69, 77, 79, 92, 110, 135, 192, 196-226, 228 Wolniewicz Henryk 196 Wolniewicz (Rzeźnikowska) Marta 196 Wolter 18, 25, 70, 120, 157, 208 Woodger Joseph Henry 135 Woroniecki Michał 77 Wójcicki Ryszard 135 Wright Georg Henrik von 198 Wykurz Marek 121 Wyszyński Stefan 178 Zabłudowski Andrzej 135 Zajkowska Aleksandra 197 Indeks rzeczowy aborcja 183, 228 alegoria 148 - a. religijna 37-39 agnostycyzm, agnostycy 25,65, 114,126, 144, 149, 219 aksjologia, teoria wartości 76-80, 83, 96-98, 103, 106, 118-120, 123-124, 132-134, 139, 224 - doświadczenie aksjologiczne 143,151 - intuicja aksjologiczna 79, 81, 89, 94, 98, 151-154, 161, 191, 194 - obiektywizm aksjologiczny 79, 97, 100, 104 ֊ postawa aksjologiczno-religij na, por. religia wartości - subiektywizm aksjologiczny 79 alienacja 47 animal metaphysicus 33 animizm, totemizm 18, 94, 204 antropologia 47, 79, 95, 102, 120, 124, 128, 194, 207, 215, 216, 224 - a. chrześcijańska 158, 220 ֊ a. filozoficzna 19, 59, 61, 111, 134, - a. kulturowa - antropologiczny charakter religii 48, 66 - paleoantropologia 59 antropomorfizm 47 antynaturalizm, transcendentalizm 79, 86, 110, 111, 171, 209 antykoncepcja 192 arianizm 170 arystotelizm 172 asceza 103 ataraksja 101 ateizm, ateiści, niewierzący 9-12, 18, 20, 22, 25, 26, 28, 36, 43, 46, 49, 50, 54, 55, 57-59, 62, 65, 68-71, 78, 100֊ 102, 113-116, 121, 122, 124, 131, 132, 142-146, 148, 150, 156-161, 167, 178, 189, 195, 208, 215, 218, 219, 221, 222, 224-228 - a. „rozumiejący” 17, 29 - a. wojujący 12, 17, 29, 39, 61, 116, 117, 131, 227 - ateistyczna apologetyka religii 11,12, 29, 36, 44, 45, 58, 61, 65, 68-71, 123, 189, 221, 224, 225, 227, 228 - definicja ateisty 68 - definicja ateizmu 69 - naturalistyczny ateizm religijny 51-53, 55, 69 ateologia 114 atman 98 atomy 111-113, 126 - świat atomów 86 240 Indeks rzeczowy augustynizm 172, 181, 182, 192, 193 ֊ augustyńska wykładnia chrześcijań stwa 102, 172 - teologia augustyńska 40 autocentryzm, egocentryzm 81, 87, 91, 95, 99, 101, 105, 106 - autocentryczne potrzeby 83, 86 - autocentryczny perfekcjonizm 77 awerroizm łaciński 173 Aztekowie 152 Bóg, Absolut, bogowie, bóstwa 10, 11, 18, 19, 22, 26, 27, 36, 44, 46-49, 52, 53, 55, 60, 61, 63, 65-67, 69, 70, 86, 89, 90, 93, 94, 99-102, 104, 105, 113, 114,116, 117, 119-121, 126, 132, 140-146, 148, 151, 152, 156-158, 160, 161, 169, 175, 180, 182, 183, 187, 189, 192, 193, 195, 199, 200, 203, 204, 208, 209, 218-221, 224, 227 - epifania Boga, bóstwa 44, 60, 61,199, 202, 227 - Bóg jako autorytet moralny, „Bóg Abrahama i Izaaka” 46, 47,104, 120, 126, 141, 151, 218, 219, 221 - Bóg jako stwórca świata, „Bóg filo zofów” 46, 151, 219, 221 - „dowody” na istnienie Boga 141,142, 186, 216 - intuicja boskości 86 - Wyższa Inteligencja 114,132,219,220 Biblia, Pismo Święte 159, 167 - Nowy Testament, Ewangelia 119, 124, 128, 151-154, 178-180, 184, 189, 191 - Stary Testament 121, 179, 180 Bliski Wschód 60 Brahman 121 The Brights 62, 209 buddyzm 9, 20, 39, 40, 60, 66, 78, 98, 99, 102, 104, 114, 121, 122, 127, 152, 189, 193, 208, 213 Chiny, Chińczycy 9, 27, 60, 227 chrześcijaństwo, chrześcijanie 9, 11, 12, 20, 23, 27, 39-41, 46, 48, 55, 57, 59, 64, 69, 87, 92, 95, 96, 98, 99, 102-104, 108, 114, 118-122, 124, 125, 127-129, 132, 138, 141, 150-155, 157, 159-162, 167-174, 177-187, 190-195, 199, 203, 209, 213-216, 219-226, 228 - ch, bezwyznaniowe 177, 178, 192 - ch. niewierzących 65, 135,138,150154, 158, 159, 220, 225 - chrześcijańskie credo 150,192,219, 220 - krytyka chrześcijaństwa 70, 78, 102 cierpienie, zło fizyczne 37, 79, 92, 98, 146, 147, 153, 210 człekokształtność 19, 123 człowieczeństwo 19, 23, 31, 32, 123, 124, 129, 226 cywilizacja 42, 59, 119, 121, 132, 204, 217, 221 - c. arabska 42, 183 - c. naukowo-techniczna 121,122,127, 186, 215 - c. środkowoazjatycka 181 - c. Zachodu, europejska, chrześcijań ska 42, 118, 123, 131, 133, 158, 170, 171, 182, 183, 185, 186, 190, 193, 194, 214-216, 222, 223, 228 - tożsamość cywilizacyjna 42 darwinizm, teoria ewolucji, ewolucjonizm 19, 56, 92, 127, 186 - neodarwinizm 209 - protodarwinizm 86 Dekalog 119, 124, 128, 150, 192 demokracja 214 demon Laplace'a 112 Dhammapadam 189 determinizm 112, 113, 169 diabeł, diabelskość 103, 128, 129,181-183 dominikanie (zakon dominikanów) 172 dualizm 24, 79, 80, 111 duch, dusza 19, 23, 24, 27, 31, 47, 49, 55-57, 85, 87, 101, 111, 125, 129, 132, 154, 200-202, 204, 226, 227 - duch dziejów 218 - Duch Święty 220 - „duch wschodni” 174, 175 - „duch zachodni” 174, 175 Indeks rzeczowy Egipt, Egipcjanie 42, 203 egoizm 20, 24, 27, 51, 204 - e. antropocentryczny 52 ekumenizm 180 epikureizm, epikurejczycy 18, 44, 47, 49, 110, 112, 124, 126 eschatologia 67, 106, 124, 125, 161, 192, 222, 223, 228 - e. chrześcijańska 192, 125, 132 - e. finistystyczna 125, 132 - e. infinitystyczna 125, 132 ֊ nadzieje eschatologiczne 24, 36, 43, 51, 54, 66, 69, 87, 92, 115, 124-127, 131, 132, 208, 209, 212, 217, 222 estetyka 76, 142, 197 - dzieło sztuki 80, 93, 97, 224 - estetyczna ekstaza, doświadczenie estetyczne 144 etyka, moralność 11, 25, 28, 30, 40, 51, 56, 65, 76, 86, 88-90,92, 94-95, 97,101,106, 118-121, 132, 142, 147, 151-153, 157, 158, 160, 161, 190, 214, 216, 218, 228 - cnota moralna 67, 160 - etyczny absolutyzm 79, 94, 97, 226 - etyczny relatywizm 79-80 - etyka ewangeliczna, „etyka miłości bliźniego” 152-154, 158, 161, 162, 179, 184, 185, 193 ֊ „etyka niezależna” 154 - intuicja etyczna, zmysł etyczny 79, 81, 89, 94, 98, 151-154, 161, 191, 194, por. też intuicja aksjologiczna - moralna elita 99 - moralne wzorce zachowań, ideał moralny, normy etyczne 18, 25, 37, 47, 70, 89, 120, 124, 128, 151, 152, 154, 213, 222 - oceny moralne 79, 89 - porządek moralny 86, 88, 100, 132, 189 - prawdy etyczne 38 - prawo moralne 37, 210 - zasady moralne 38, 48, 89, 152, 185, 218 eutanazja 118, 119, 183, 206, 208, 210, 211, 228 241 faszyzm 96 filozofia 10-13, 18, 19, 29-39, 41, 44, 46, 56, 57, 69, 77, 78, 93, 106, 110, 111, 113, 117, 136, 137, 147, 150, 161, 172, 176, 177, 186, 190, 191, 197, 198, 206, 209, 215, 225, 227, 228 - f. analityczna 136, 171 - £ antyczna (starożytna) 171 - £ ateistyczna 29 - £ chrześcijańska 141, 171 - £ religii, filozoficzny namysł nad religią 11-13, 17-21, 29, 44, 57-61, 69, 92, 107, 129, 132, 160, 174, 177, 183, 188, 194, 201, 203, 217, 224, 227 - £ średniowieczna 168, 170, 171, 174 - filozoficzna apologetyka religii 13, 17-19, 21, 25, 36, 43, 44, 58, 61, 64-66, 69, 70, 105, 116, 132, 160, 176, 178, 181, 185, 190, 194, 225 - typ konfesyjny 61, 65, 70, 99,107, 141 - typ laicki, por. ateistyczna apolo getyka religii - „filozoficzna herezja” 12, 225 - filozoficzna krytyka religii 13,17-19, 21, 25, 44, 46, 61-64, 69-70,116,167, 168, 173, 175-178, 181, 183 227 - typ marksowski 61-64, 69, 116, 168, 173, 227 - typ nietzscheańsko-freudowski 61-64, 69, 227 - typ wolteriański 61-4, 69, 116, 160, 173, 201, 212, 227 franciszkanie 228 Francja, Francuzi 17, 18, 20, 23, 25, 51, 62, 75, 76, 78, 85, 167, 200, 206 freudyzm, psychoanaliza 35, 63, 64, 182 gandyzm 99 Grecja, Grecy 18, 42, 64, 95, 203 geny, genetyka 35, 124, 127, 128, 207, 215, 218 gnoza, gnostycyzm 99, 103,104,171,173, 174, 179, 180, 194 godność 58, 100, 104, 129, 130 242 Indeks rzeczowy groby, zmarli, zwłoki 24, 49, 59, 60, 129, 130, 158, 195, 205 - pochówek rytuainy 59, 91, 123, 129, 226 grzech, zło moralne 40, 79, 81, 92, 103, 122, 128, 171, 181-185, 194, 215, 220 - grzech pierworodny 38, 103, 122, 169, 215 hedonizm, hedoniści 84 hinduizm 9, 39, 40, 92, 98, 121, 213 homo ethicus 104 humanizm 80 - h. antropocentryczny 70 - h. świecki, laicki 9, 10, 70, 216 idealizm 54 - i. obiektywny 79 - i. subiektywny 197 ideokracja 187 imperatyw kategoryczny 37 Indie, Hindusi 42, 89, 92, 107 indywidualizm 91, 95, 99, 106-107, 178 - i. religijny 78, 91-93, 96, 162, 189, 190, 194, 213, 214, 222, 226 intelekt 11, 27, 30, 31, 92, 101, 114, 146, 161, 184, 224 - akt intelektualny 144, 150, 158 - zdolności intelektualne 35-38, 147 inteligencja 58, 114 in vitro 123 irracjonalizm 12, 20, 62, 98,141,144,157, 158, 174 - akt irracjonalny 143 islam, muzułmanie 9-10, 40, 42, 59, 69, 92, 95,121, 127,138, 152,183,193,199 Japonia, Japończycy 121 język, mowa 17, 23, 42, 55, 56, 59, 87, 88, 90-92, 140, 222, 223, 226 - j. poezji 145 - j. potoczny 58, 188, 197 - j. teorii 58 judaizm, Żydzi, żydzi 9, 10, 40, 55, 69, 75, 108, 121, 138, 152, 180, 199, 208 kapitał 62, 170 kara główna, kara śmierci 42, 129, 193, 228 Katechizm Kościoła Katolickiego 192 katolicyzm, katolicy 11, 57, 62, 103, 108, 116, 131, 167, 171, 176, 185, 193, 215, 219, 220, 222 - „katolik niewierzący” 218-220 Kazanie na Górze 179, 192 klonowanie 119 komunizm 35, 60, 63, 70, 76, 96,168,176, 204, 211 - bolszewizm 86 - rewizjonizm 178 ֊ socjalizm utopijny 70, 104, 176,212 Koran 40, 179, 183 kosmocentryzm 125 Kosmos, kosmos 44, 98, 107, 110-113, 125-127 Kościół 68-70, 103, 104, 107, 116-119, 131, 132, 157, 159, 161, 177, 181, 183, 185, 189, 192, 194, 220, 221, 223, 225, 228 - Kościół katolicki, Święty Kościół Powszechny 11, 57, 62, 118-120, 122, 123, 127, 131-133, 168-174, 181, 185, 186, 190, 192, 193, 215, 216, 220, 221, 223, 228 - Kościół protestancki 177 kreacjonizm 186, 228 kult 22, 48, 53, 54, 65, 67, 70, 85, 92, 124, 184, 185, 189, 200, 211, 222, 224 - k. człowieka 52, 53 - k. dusz 56 ֊ k. nauki 69, 187, 203, 209-211, 217, 227 - k. przodków 60 - k. przyrody 48, 53 kultura 30, 42, 48, 59, 92-97, 99,105,113, 118, 120, 125, 127, 130-132, 156-160, 162, 171, 173, 174, 184-186, 190, 196, 210, 214, 216, 221, 224-227 - k. antyczna 171, 173, 185 - k. europejska, k. zachodnia, Zachód 9, 11, 18, 21, 22, 60, 69, 120, 122, 128,152,157-159,172,175,179-183, Indeks rzeczowy 185, 190, 192, 211, 213, 215, 216, 220-222, 226, 228 - к. sakralna 95 - к. Wschodu 69, 122, 173, 175 - kulturowa tożsamość 216 - normotyp kulturowy 215 - protokultura 124 kwietyzm, kwietyści 26, 78, 98, 99, 107, 213 liturgia 59, 206, 208-211 los 139, 150, 151,155, 169, 180, 181, 187, 217, 218 - przypadek, traf 46, 112-114, 126, 128, 153, 161 - fatum 113, 181 243 metafora 84, 100, 140, 202-204, 224 misteria religijne 39 mistycyzm, mistyka 77, 96-100, 102,107, 141, 145, 146, 148, 162, 177, 184, 202, 213 - mistyka immanentna, mistyka ate istyczna 144, 147 - przeżycie mistyczne 147 mit, mitologia 39, 40, 42, 92, 107, 146, 169, 175, 218, 220, 228 - myślenie mityczne 43 modlitwa 50, 146 - „modlitwa niewierzącego", quasi-modlitwa 101 monizm 57, 111 mysterium tremendum et fascinans 51, 67, 203 łaska 39, 103, 122, 128, 181, 215 magia 54, 210, 217, 218 manicheizm 129 marksizm, marksiści 109, 168, 169, 173175, 178, 180, 184, 188, 190, 211 - rewizjonizm 178 materializm, naturalizm 46, 52, 54-56, 62, 85-87, 99, 110, 122, 125, 126, 132, 171-176, 197 mazdaizm 92 metafizyka 20, 28, 30-36, 38, 40-43, 49, 56, 59, 65, 69, 89, 90,110, 114, 120,121, 139, 142, 147, 149-151, 154, 158-160, 169, 175, 192, 202, 203, 205, 206, 221 - m. chrześcijańska 191, 192 - doświadczenie metafizyczne, przeży cie metafizyczne 143, 144, 147, 148, 162 - metafizyczna konstrukcja człowieka 104, 105, 149 - metafizyczna ulga, pociecha 54, 87, 120 - metafizyczne minimum 149 - potrzeba metafizyczna 30, 32-36, 38, 40, 41, 43, 149, 159, 160, 205 - powinność metafizyczna 81 ֊ poznanie metafizyczne (pozanau kowe) 138, 139 nazizm, naziści 86 naród 42, 107, 178, 180 - „węzły narodu” 56 natura ludzka 19-23, 29-34, 37, 38, 41, 43, 49, 51, 59, 62, 66, 86, 87, 90, 92, 103-105, 109, 123, 124, 160, 169, 181185, 193, 194, 199-201, 205, 207, 208, 215, 216, 218, 219, 221, 226-228 - człowiek z natury dobry 48, 216 - człowiek z natury zły 37, 38, 128, 169, 215, 216 nauka, wiedza naukowa 22, 23, 34, 35, 38, 56, 62, 93, 115, 121, 122, 137-139, 142, 143, 158, 170-174, 176, 183, 186, 187, 190, 209, 214-216, 223, 227, 228 - naukowy obraz świata, naukowy pogląd na świat 35, 62, 64, 127, 173, 174, 190, 208-209, 228 - pseudonauka 63, 172, 209 natywizm 40, 128, 207 neandertalczycy 123 New Age 59, 203, 218 Niemcy 29, 31, 109, 110, 147, 165, 196, 197 nieśmiertelność, życie pośmiertne 27, 36, 49, 51, 54, 55, 62, 63, 66, 70, 87, 100, 104, 105, 125-126, 132, 189, 192, 195, 205, 208, 218-221, 228 244 Indeks rzeczowy ֊ n. „ziemska”, ograniczona 36, 54, 55, 70, 184, 209, 217 ֊ pragnienie nieśmiertelności 54, 55 nierówności społeczne 63, 169, 190 niewolnictwo 62, 170, 171, 190 nirwana 98 nihilizm, nihiliści 68, 69, 78, 83, 84, 87, 89, 90, 101, 114, 184 nominalizm 173 nowe chrześcijaństwo, por. komunizm obyczajności, obyczajowość 93, 200, 211, 214, 215, 220-222 ofiara 50, 89 Ojcowie Kościoła 18, 44, 64 ontologia 57, 95, 102, 113, 184, 198, 202 - ontologia/filozofia przypadku 114, 120, 125 - o. sytuacji 198 Opatrzność 46, 55, 66, 86, 88, 100, 101, 105, 114, 128, 132, 138, 139, 143, 144, 148-151, 156, 160, 195, 218, 219, 221 opium dla ludu 168, 175 opium ludu 63, 168, 175 optymizm antropologiczny, metafizyczny 40, 48, 103 oświecenie (epoka) 17, 18, 25, 44-46, 50, 51, 62, 167, 173 paleolit 91, 92, 222, 227 - p. górny 17, 91, 200, 226 - p. środkowy 60, 91, 158 parenkliza 112 pedagogika, wychowanie 37, 38, 41, 42, 120, 128, 162, 215 - p. kościelna 118, 119, 192 pelagianizm 40, 182, 192 pesymizm (antropologiczny, metafizycz ny) 39, 40 - p. dziejowy 95, 97 piekło 192 poczucie zależności 49-51, 53, 54, 70 pogrzeb, rytuały pogrzebowe 27, 67, 70, 130, 131, 167, 212, 222 postawa soteryczna 81 postęp 115, 122, 171-174, 190 - p. moralny 190 - p. naukowo-technologiczny 22, 23, 29, 110, 115, 119, 121, 132,171, 190, 209 - p. społeczny 190 pozytywizm 45, 115, 138 prawosławie 60 predestynacja 39, 40, 103, 182 presokratycy 111 profanum 183-185, 194 protestantyzm 25, 27-29, 39, 40, 55, 177 - luteranizm 177 - kalwinizm 177 - zwinglianizm 177 przyroda, natura 46, 47, 50-55, 82, 110, 111, 121, 142, 160, 177, 180, 186, 187, 204, 209, 219, 227 - ubóstwienie przyrody 47, 53 racjonalianie 228 racjonalizm, racjonalność 13, 20, 21, 30, 44, 45, 52, 56, 59, 97-100, 120, 121, 139, 157, 160, 171, 173, 187, 215, 216, 225, 227, 228 - r. logiczny 139, 143, 155-157 - r. pragmatyczny 139, 155-157, 160 - akt racjonalny 142 - liberalny racjonalizm 139, 143 - pierwiastek racjonalny 121 religia - r. materializmu 44, 86 - r. natury 54 - r. starożytnej Grecji 18, 59, por. też Grecja, Grecy - r. wartości 77-79, 82, 102, 127 - r. wolności 28 - r. abrahamiczne 121 - r. ateistyczne 66, 208, 227 - r. bezjęzykowe, przedjęzykowe 88, 90-92, 150, 158, 194 - r. eschatologiczne (mitologiczne) 67, 88, 92, 105 - r. soteriologiczne 67, 88, 92,105, 107, 226 - r. Wschodu 213 Indeks rzeczowy - czucie religijne, potrzeba religijna, reli gijne poruszenie duszy 19-27, 29, 48-49, 51, 52, 59, 60, 64, 67, 70, 78, 79, 84-88, 90, 101, 105, 106, 116, 117, 123, 124, 132, 176, 177, 184, 190, 193, 194, 199, 201, 203, 204, 206, 207, 211, 222, 226 - definicja religii 66, 95, 188 - definicja religijności 66, 67 - doświadczenie religijne 13, 44, 59, 65, 141, 144-145, 147, 160, 202, 227 - formy religii (religijne) 10,12, 21-23, 25-29, 35, 49-51, 57, 59, 66-70, 85, 87, 88, 90-92, 95, 99, 100, 107, 111, 116, 117, 121, 124, 127, 128, 148, 151, 152, 160-162, 167, 168, 176, 184, 187, 189, 190, 193-195, 199204, 206-216, 221, 222, 224-226 - istota (sens, rdzeń) religii 18, 19, 24, 26, 27, 48-51, 55, 59, 63, 65-66, 82, 86, 88-91, 97, 105-107, 111, 123, 124, 136, 141, 151, 152, 155, 161, 168, 174, 188-191, 194, 199, 200, 206, 221, 222, 225 - potencjał religijny 200 - religijna postawa 85-89, 95, 97, 101, 107, 227 - religijne wyobrażenia 52 ֊ religijność bezwyznaniowa 189, 194, 227 ֊ symbole religijne 42, 203, 211, 220 - źródło religii, „korzeń” religii 19, 21-23, 29, 33, 44, 50, 51, 56, 60, 61, 66, 67, 69, 70, 87, 99, 104, 105, 107, 123, 131, 147, 149, 159, 175, 199, 201-207, 217, 218, 221, 227 religioznawstwo 59 resentyment, „przewartościowanie warto ści” 63, 64 Rosja, Rosjanie 60, 102 rozum 18-20, 24, 27, 30-35, 37, 38, 43, 46, 49, 51-53, 55-57, 68, 79, 114, 125-128, 131, 132, 158, 205, 218, 221, 226, 228 - błąd rozumu 29, 46, 62, 167, 168 - „pierwiastek rozumowy” 21, 121 ֊ Wyższy Rozum 126, 127 245 rytuał 87, 91,149,150,177,189,190,193, 195, 222, 226, 227 - zachowania rytualne 67, 222 sacrum, świętość 51, 67, 88, 90, 94, 95, 100, 102, 141, 144, 147, 148, 156, 183185, 188, 189, 191, 193-195, 203 - s. moralne 88-89, 94, 156, 161, - poczucie świętości 177 samsara (wędrówka wcieleń) 66 scjentyzm, neopozytywizm 35, 56, 96, 139, 160, 184, 187, 209, 210, 216, 227 - „scjentystyczny mit” 138 sens życia, sens świata 12, 32-34, 36, 38, 39, 42, 47, 49, 50, 54, 63, 66, 68, 82-84, 86, 87, 90, 91, 96, 100, 101, 104-106, 124, 127, 136-141, 144, 145, 147-151, 159-162, 169, 180, 187, 189, 191, 194, 208, 209, 212, 214, 217, 218, 222, 227 - s. aksjologiczny 24, 28, 67, 82-84, 88, 90, 91, 105, 106, 150, 217, 218, 222 - s. eschatologiczny 24, 28, 33, 39, 43, 67, 68, 88, 90, 91,105, 106,124, 126, 187, 189, 191, 192, 194, 217, 222 - s. logiczny, semantyczny, językowy 82, 136, 137 - s. teleologiczny 82-84 - poczucie sensu 83, 84, 95, 137, 149, 150, 155, 191, 214 sekta, sekciarstwo 40, 68, 131, 225 skotyzm 173 socjologia 9, 55, 57 soteriologia (zbawienie) 82, 92, 95, 97, 99-101, 103, 105, 115, 154, 162, 169, 184, 223 - postawa soteryczna 81 sumienie 12, 24, 92, 103, 106, 117, 118, 127, 153, 183, 214, 218 ֊ wyrzuty sumienia 182 spirytualizm 111 sposób życia, styl życia 26, 70, 118, 124, 154, 183, 185, 189, 208, 214, 216, 221, 222, 224, 226, 227 stalinizm, leninizm-stalinizm 63,168,176 starożytność (epoka) 18, 42, 44, 64, 79, 91, 106 246 Indeks rzeczowy stoicyzm, stoicy 77, 91, 92, 96, 101, 106, 107 szintoizm 121 szkoła lwowsko-warszawska 134, 135, 154 szkoła oksfordzka 173 średniowiecze (epoka) 18, 173, 174 śmierć 11, 23, 24, 29-33, 36, 40, 41, 49-57, 60, 67, 80, 84, 86, 87, 105, 123, 124, 129, 130, 132, 149, 156, 160, 194, 202֊ 208, 210-213, 217, 218, 221, 222, 226, 227 ֊ ś. bliźnich 49, 56, 60, 67, 131, 208, 222, 226 - stosunek do śmierci, potrzeba upo rania się ze śmiercią 43, 66-68, 88, 91, 106, 115, 123, 124, 129-132, 158, 184, 192, 206-208, 210, 212, 213, 218, 221, 222, 226, 227 tabu 92 Tao 121 taoizm-konfucjanizm 9, 114, 121, 122, 213 technologia 93, 118, 119, 123, 132, 133, 186, 214 teizm, teisei 40, 47-52, 60, 88, 100, 101, 104, 143, 144, 148, 227 - deizm 187, 219 - monoteizm 57, 69, 100, 104 - politeizm 57 ֊ teza teistyczna 20, 22, 70, 113, 114, 120, 138, 141, 144, 156 teologia 47, 51, 64, 95, 142, 170, 186, 216 - teologia katolicka 193 teokracja 170, 183, 184, 187, 193 tomizm 172, 173 totalitaryzm 103 transplantacje, przeszczepy 118, 119, 123 Turcja, Turcy 42 Upaniszady 39 wartość, wartości 21, 24, 25, 27, 29, 37, 38, 47, 70, 77-79, 81-84, 86, 88, 90, 95-102, 105, 111, 112, 115, 118-120, 125-127, 131, 132, 138, 141, 146, 156, 158-160, 179, 185, 215, 217, 222, 223, 225 - w. chrześcijańskie 177, 191, 192 - w. duchowe 183 - w. estetyczne 146 - w. etyczne, moralne 79,146,150,151 - w. samoistne (perfekcyjne) 80-83, 91, 93, 99-101, 103, 104, 107, 126 - w. świeckie 183 ֊ w. użytkowe (utylitarne) 80, 83, 126 - antywartości 83, 103, 106 - cel wartościowy, cel szlachetny 83, 84, 89-91, 216 - hierarchia wartości 90, 131,159, 195, 206, 208, 214, 216, 217, 221, 226 - porządek wartości 88 - „projektowanie” wartości 91, 92, 94, 105-107,121,128,132,152,160-162, 191, 192, 206, 216, 217, 226 - przedmiot wartościowy 81, 82 - stan wartościowy 83 - świat wartości 37, 106, 228 - życie wartościowe 84, 136, 137, 162 Wedy 39 wiara (religijna), dogmaty, doktryna 11, 22, 23, 27, 34-36, 39, 49, 51, 57, 60-62, 64-71, 85, 88, 91, 92, 94, 96, 97, 99-102, 104, 106-108, 114-118, 120, 121, 123, 124, 127, 129, 132, 138, 139, 141-153, 155, 157, 158, 161, 167-170, 172, 179, 182-192, 194, 195, 199-204, 206-211, 213, 215, 218-222, 224-228 - definicja człowieka wierzącego 68 - definicja wiary 68 - prawdy wiary 171, 172 władza 169, 170 - w. duchowna 117, 169, 183 - w. świecka 18, 117, 169, 183 wola 38, 77, 84, 93, 94, 99, 103, 183, 207 - w. przetrwania 54, 55 - w. wyższa, wola Boża 26, 28, 70, 88, 169, 192, 195 - w. życia 204 Indeks rzeczowy - dobra wola 96, 207 - wolna wola 39, 40 - zła wola 38, 39, 42, 8, 96, 99, 100, 103, 182, 207 wspólnota 25, 38, 41-43, 48, 53, 55, 68, 77, 93-97, 103, 105-108, 118, 120,129, 130-132, 162, 177, 189, 190, 194, 207, 212, 213, 222, 224-226 - w. ateistyczna 60 - w. chrześcijańska 161, 192, 195, 220, 225 - w. cywilizacyjna 42 - w. duchowa 96, 106, 212, 213, 221, 222 - w. metafizyczna 41, 42 247 - w. narodowa 41, 42 - w. religijna, wspólnota wiary 12, 22, 25, 41, 42, 65, 67, 70, 71, 92, 106, 107, 117, 189, 190, 192, 194, 199, 209, 210, 222, 226, 227 - w. wartości 93, 95, 118 - dobra wspólnota 99, 128, 129 - moc wspólnototwórcza 57 - więzy wspólnotowe 41, 43, 129 - wspólnotowe zachowania 56, 67 zabobon 12, 23, 24, 29, 52, 62, 69, 115, 120, 157, 171-173, 187, 190, 201, 208, 209, 216 zen 122
any_adam_object	1
any_adam_object_boolean	1
author	Pencuła, Mateusz
author_GND	(DE-588)1219871249
author_facet	Pencuła, Mateusz
author_role	aut
author_sort	Pencuła, Mateusz
author_variant	m p mp
building	Verbundindex
bvnumber	BV046946879
ctrlnum	(OCoLC)1220893087 (DE-599)BVBBV046946879
edition	Wydanie 1
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02969nam a2200553 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046946879</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220201 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">201019s2020 \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788323542032</subfield><subfield code="9">978-83-235-4203-2</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1220893087</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046946879</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Pencuła, Mateusz</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1219871249</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej</subfield><subfield code="c">Mateusz Pacncuła</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie 1</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">247 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Apologetyka</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Antropologia filozoficzna</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Chrześcijaństwo / filozofia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Filozofia religii</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Apologetik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002449-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="g">Volk</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046497-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Philosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4045791-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Atheismus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4003364-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="g">Volk</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046497-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Philosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4045791-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Apologetik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002449-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Atheismus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4003364-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, EPUB</subfield><subfield code="z">978-83-235-4219-3</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, PDF</subfield><subfield code="z">978-83-235-4211-7</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, MOBI</subfield><subfield code="z">978-83-235-4227-8</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Sachregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220201</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032355485</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">100</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection>
id	DE-604.BV046946879
illustrated	Not Illustrated
index_date	2024-07-03T15:39:59Z
indexdate	2024-07-10T08:58:17Z
institution	BVB
isbn	9788323542032
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032355485
oclc_num	1220893087
open_access_boolean
owner	DE-12
owner_facet	DE-12
physical	247 Seiten 24 cm
psigel	BSB_NED_20220201
publishDate	2020
publishDateSearch	2020
publishDateSort	2020
publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego
record_format	marc
spelling	Pencuła, Mateusz Verfasser (DE-588)1219871249 aut Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej Mateusz Pacncuła Wydanie 1 Warszawa Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2020 247 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Apologetyka jhpk Antropologia filozoficzna jhpk Chrześcijaństwo / filozofia jhpk Filozofia religii jhpk Apologetik (DE-588)4002449-0 gnd rswk-swf Polen Volk (DE-588)4046497-0 gnd rswk-swf Philosophie (DE-588)4045791-6 gnd rswk-swf Atheismus (DE-588)4003364-8 gnd rswk-swf Polen Volk (DE-588)4046497-0 s Philosophie (DE-588)4045791-6 s Apologetik (DE-588)4002449-0 s Atheismus (DE-588)4003364-8 s DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe, EPUB 978-83-235-4219-3 Erscheint auch als Online-Ausgabe, PDF 978-83-235-4211-7 Erscheint auch als Online-Ausgabe, MOBI 978-83-235-4227-8 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Sachregister
spellingShingle	Pencuła, Mateusz Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej Apologetyka jhpk Antropologia filozoficzna jhpk Chrześcijaństwo / filozofia jhpk Filozofia religii jhpk Apologetik (DE-588)4002449-0 gnd Polen Volk (DE-588)4046497-0 gnd Philosophie (DE-588)4045791-6 gnd Atheismus (DE-588)4003364-8 gnd
subject_GND	(DE-588)4002449-0 (DE-588)4046497-0 (DE-588)4045791-6 (DE-588)4003364-8
title	Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej
title_auth	Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej
title_exact_search	Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej
title_exact_search_txtP	Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej
title_full	Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej Mateusz Pacncuła
title_fullStr	Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej Mateusz Pacncuła
title_full_unstemmed	Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej Mateusz Pacncuła
title_short	Ateistyczna apologetyka religii we współczesnej filozofii polskiej
title_sort	ateistyczna apologetyka religii we wspolczesnej filozofii polskiej
topic	Apologetyka jhpk Antropologia filozoficzna jhpk Chrześcijaństwo / filozofia jhpk Filozofia religii jhpk Apologetik (DE-588)4002449-0 gnd Polen Volk (DE-588)4046497-0 gnd Philosophie (DE-588)4045791-6 gnd Atheismus (DE-588)4003364-8 gnd
topic_facet	Apologetyka Antropologia filozoficzna Chrześcijaństwo / filozofia Filozofia religii Apologetik Polen Volk Philosophie Atheismus
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032355485&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT pencułamateusz ateistycznaapologetykareligiiwewspołczesnejfilozofiipolskiej

Holdings

There is no print copy available.

Interlibrary loan Place Request Caution: Not in THWS collection! Indexes

MARC

Record in the Search Index

There is no print copy available.

Similar Items