Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019:
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Kraków ; Budapeszt ; Syrakuzy
Wydawnictwo Austeria
2020
|
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
| Physical Description: | 600 Seiten 24 cm |
| ISBN: | 9788378662624 8378662624 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046859318 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20210310 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 200819s2020 xx |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788378662624 |9 978-83-7866-262-4 | ||
| 020 | |a 8378662624 |9 83-7866-262-4 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1193298536 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046859318 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Bednarek, Małgorzata |d 1961- |e Verfasser |0 (DE-588)132618095 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 |c Małgorzata Bednarek |
| 264 | 1 | |a Kraków ; Budapeszt ; Syrakuzy |b Wydawnictwo Austeria |c 2020 | |
| 300 | |a 600 Seiten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1944-2019 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Żydzi / Polska / historia |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Żydzi / Polska / 1990- |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Żydzi / status prawny / Polska / 1990- |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Żydowskie Gminy Wyznaniowe / prawo / Polska / 1990- / legislacja |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Cmentarze żydowskie / Polska |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Rechtsstellung |0 (DE-588)4134078-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Jüdischer Friedhof |0 (DE-588)4331943-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Jüdischer Friedhof |0 (DE-588)4331943-9 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Rechtsstellung |0 (DE-588)4134078-4 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1944-2019 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032267992&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032267992&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20210310 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 909.04924 |e 22/bsb |f 090512 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909.04924 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909.04924 |e 22/bsb |f 090511 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032267992 | |
Record in the Search Index
| _version_ | 1826318037246017536 |
|---|---|
| adam_text |
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 11 wstęp 17 Rozdział i SPOŁECZNOŚĆ ŻYDOWSKA I JEJ ORGANIZACJA W PRZESZŁOŚCI I. Żydzi w I Rzeczypospolitej 35 37 1. Rys historyczny 37 2. Ustrój 44 gmin żydowskich w I Rzeczypospolitej 2.1. Samorząd gminny (kahalny) 44 2.2. Sejmiki żydowskie oraz Sejm Czterech Ziem 47 II. Sytuacja Żydów w okresie zaborów 49 III. Żydzi w II Rzeczypospolitej 57 1. Generalia 57 2. Rozporządzenie 1927 - prawo o żydowskich gminach wyznaniowych 61 IV. Demograficzne skutki Zagłady 74 V. Żydzi w okresie PRL 8r 1. Nowe zasady ustrojowe 81 i. i. Uwagi wstępne 81 1.2. Prawa i obowiązki mniejszości narodowych i religijnych w Konstytucji PRL 85 2. Organizacyjne ramy działalności społeczności żydowskiej w okresie PRL 89 Rozdział 2 GMINY ŻYDOWSKIE W III RP I. Prawo wyznaniowe w ujęciu Konstytucji RP 97 99 II. Charakter prawny partykularnej ustawy wyznaniowej w ujęciu Konstytucji RP ín
III. Status prawny gmin wyznaniowych żydowskich 120 1. Reżim prawny 120 2. Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania 121 3. Ustawa o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich 127 4. Prawo wewnętrzne gmin wyznaniowych żydowskich 135 Rozdział 3 CMENTARZE W UJĘCIU ŚWIECKIM I RELIGIJNYM I. II. 151 Pojęcie cmentarzy i ich funkcje 153 Cmentarze w religii i tradycji żydowskiej 161 1. Wiadomości podstawowe 161 2. Źródła żydowskiego prawa cmentarnego 162 2.1. Halacha - żydowskie prawo religijne 2.2. Biblijne źródła halachy dotyczące cmentarzy i chowania zmarłych 162 169 3. Cmentarz w tradycji judaistycznej 175 4. Pamięć w żydowskiej tradycji 181 Rozdział 4 POWOJENNY LOS CMENTARZY ŻYDOWSKICH ֊ WYJAŚNIENIE ISTOTY „KWESTIl” CMENTARZY ŻYDOWSKICH 183 Rozdział 5 PRZEOBRAŻENIA WŁASNOŚCIOWE A WŁASNOŚĆ CMENTARZY ŻYDOWSKICH I. 203 Dwie transformacje własnościowe 205 1. Uwagi wstępne 2. Koncepcja własności w okresie PRL 205 206 3. Dalsze przekształcenia własnościowe ֊ odesłanie 211 Kwestia następstwa prawnego po przedwojennych gminach wyznaniowych żydowskich III. Status prawny cmentarzy żydowskich w świetle Okólnika nr 3 o tymczasowym uregulowaniu spraw wyznaniowych ludności żydowskiej II. 213 225
IV. Status prawny cmentarzy żydowskich w świetle Dekretu 1946 o majątkach opuszczonych i poniemieckich 229 1. Dekret i ustawa z 1945 r. o majątkach opuszczonych i porzuconych - wzmianka 229 2. Status prawny cmentarzy żydowskich w świetle Dekretu 1946 o majątkach opuszczonych i poniemieckich 232 3. Status prawny cmentarzy żydowskich położonych na Ziemiach Zachodnich i Północnych (Ziemiach Odzyskanych) 244 3.1. Dekret 1946 o majątkach opuszczonych i poniemieckich 244 3.2. Upaństwowienie na podstawie Ustawy 1961 o gospodarce terenami w miastach i osiedlach 3.3. Uwłaszczenie na podstawie Ustawy 1971 249 250 V. Wpływ komunalizacji mienia państwowego oraz uwłaszczenia państwowych osób prawnych na status prawny cmentarzy żydowskich 256 1. Komunalizacja mienia państwowego 256 2. Uwłaszczenie państwowych i komunalnych osób prawnych 260 VI. Ustawowe metody naprawy wyrządzonych szkód 265 1. Uwagi wprowadzaj ące 265 2. Uwłaszczenie na podstawie art. 29 ustawy o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich 268 3. Postępowanie regulacyjne na podstawie art. 30 ustawy o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich 269 3.1. Regulacja prawna 269 3.2. Problemy prawne związane ze stosowaniem przepisów dotyczących postępowania regulacyjnego 276 Rozdział 6 STATUS CMENTARZY ŻYDOWSKICH WSPÓŁCZEŚNIE I. Uwaga wstępna 313 315 II. Podstawowe unormowania Ustawy 1932 o chowaniu zmarłych 316 III. Ustawa 1959 o cmentarzach 318 1. Źródła prawa 318 2. Cmentarz i jego funkcje w wymiarze prawnym 319
3- Konieczne ustalenia terminologiczne 4. Własność cmentarza 5. Otwieranie, rozszerzanie i zamykanie cmentarzy żydowskich oraz zmiana ich przeznaczenia według Ustawy 1959 o cmentarzach 5.1. Własność nieruchomości cmentarnej a rodzaj cmentarza 5.2. Otwieranie i rozszerzanie cmentarzy wyznaniowych i ich utrzymanie 5.3. Zamykanie cmentarzy wyznaniowych oraz zmiana ich przeznaczenia IV. Ochrona cmentarzy żydowskich 1. Prawo własności cmentarza 2. Cmentarz j ako zabytek nieruchomy 3. Cmentarz w procesie budowlanym 4. Karnoprawna ochrona cmentarzy V. Groby i cmentarze wojenne 322 324 330 330 332 335 360 360 361 363 368 3 71 Rozdział 7 PRAKTYKA STOSOWANIA PRAWA CMENTARNEGO W OKRESIE PRL I WSPÓŁCZEŚNIE ORAZ JEJ KONSEKWENCJE ֊ JAKO PODSUMOWANIE 377 Wnioski II. Przykłady zaczerpnięte z praktyki 1. Cmentarz w Płońsku 2. „Stary” cmentarz w Pińczowie 3. Cmentarz w Siemiatyczach 4. „Nowy” cmentarz w Biłgoraju 379 387 387 389 3 94 397 Wykaz aktów prawnych 403 Wykaz orzeczeń 411 Wykaz literatury 415 I.
DODATKI 42 7 Dodatek A. Statut kaliski (przywilej boleslawowski z roku 1264) - osnowa 429 Dodatek B. Potwierdzenie Statutu kaliskiego przez króla Kazimierza Wielkiego w roku 1334 43 2 Dodatek C. Traktat mniejszościowy 439 Dodatek D. Konstytucja marcowa - wyciąg 450 Dodatek E. Konstytucja kwietniowa ֊ wyciąg 45 9 Dodatek F. Konstytucja PRL ֊ wyciąg 463 Dodatek G. Konstytucja RP 1997 ՜ wyciąg Dodatek H. Rozporządzenie 1927 474 Dodatek I. Ustawa o cmentarzach z 1932 508 Dodatek J. Ustawa o cmentarzach i grobach wojennych z 1933 518 Dodatek K. Okólnik nr 3 525 495 Dodatek L. Dekret z 1946 o majątkach opuszczonych i poniemieckich Dodatek Ł. Ustawa o cmentarzach z 1959 5 28 542 Dodatek M. Ustawa z 1971 Dodatek N. Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania 557 559 Dodatek O. Ustawa o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich 583 Dodatek P. Wytyczne Komisji Rabinicznej ds. Cmentarzy dotyczące ochrony cmentarzy żydowskich w Polsce 5 96
415 WYKAZ LITERATURY OPRACOWANIA KSIĄŻKOWE Abramowicz A.M., Równouprawnienie związków wyznaniowych wpra wie polskim, Lublin 2018. Adamczyk-Garbowska M., Kopciowski A., Zamiast macewy. Żydowskie księgipamięci, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Alexy R., Teoria praw podstawowych, w przekł. B. Kwiatkowskiej i J. Zajadły, Warszawa 2010. Balaban M., Historja Żydów w Krakowie i na Kazimierzu IJ04—1868, t. I i II, Kraków 1931 (reprint - Wydawnictwo Austeria, KrakówBudapeszt 2013). Balaban M., Kiedy i skąd przybyli Żydzi do Polski. Wykład habilitacyjny na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, wygłoszo ny dnia 5 czerwca 1928 roku, Warszawa 1931. Baumol A., Komentarze do Tory w nurcie współczesnej ortodoksji, w przekł. B. Skoczylas (Pawlisz), D.K. Malec i Z. Zając, KrakówBudapeszt 20x7. Bednarek M., Przemiany własności w Polsce. Podstawowe koncepcje i kon strukcje normatywne, Warszawa 1994. Bergman E., Jagielski J., Siady obecności. Synagogi i cmentarze, w: Na stępstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Grabowskiej, Lublin 2012. Berendt G., Życie od nowa. Instytucje i organizacje żydowskie (1944—1910), w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Grabowskiej, Lublin 2012. Białek B., Pamięć cmentarzy, w: tegoż, Cienie i ślady, wybór i układ tekstów P. Żak, Kielce 2013. Biłgoraj, czyli raj. Rodzina Singerów i świat, którego już nie ma, pod red. M. Adamczyk-Garbowskiej i B. Wróblewskiego, Lublin 2005. Borecki R, Artykuł 2y ust. 5
Konstytucji RP a ustawa o gwarancjach wol ności sumienia i wyznania, w: Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4-у Kon stytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013.
4i6 ļ Wykaz literatury Brykczyński P., Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce, w przekł. M. Sutowskiego, Warszawa 2017. Brzozowski W., Bezstronność światopoglądowa władz publicznych w Konstytucji RP, Warszawa 2011. Brzozowski W., Amiana i uchylenie ustawy z art. 25 ust. y Konstytu cji RP, w: Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4—y Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Buchner A., Prawdziwy judaizm, czyli zbiór religijno-moralnych zasad Izraelitów czerpany z klasycznych dzieł rabinów, Warszawa 1846. Canin M., Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce, w przekł. M. Adamczyk-Garbowskiej, War szawa 2018. Cohen A., Talmud. Syntetyczny wykład na temat Talmudu i nauk rabi nów dotyczących religii, etyki i prawodawstwa, w przekł. R. Gromackiej, Warszawa 2002. Czohara A., Zakres podmiotowy art. 25 ust. 5 Konstytucji RP, w: Ukła dowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wy znaniowymi (art. 25 ust. 4-у Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Czohara A., Zieliński T.J., Ustawa o stosunku państwa do gmin wyzna niowych żydowskich w Polsce. Komentarz, Warszawa 2012. Dahlmann H.-Ch., Antysemityzm w Polsce roku ід68. Między partią a społeczeństwem, w przekł. B. Ostrowskiej, Warszawa 2018. Dawidsohn J., Gminy żydowskie (z tekstami ustaw i rozporządzeń), War szawa 1931. Dębicki L, Hoszen Hammiszpot, czyli prawo żydowskie, Kraków 1900. Długozima A., Czy istnieje model europejskiego cmentarza? Czyli
o tożsa mości w projektowaniu współczesnych założeń sepulkralnych, w: Tożsa mość krajobrazu. O terenach zieleni we współczesnym mieście, pod red. M. Kłopotowskiego i D. Gawryluk, Białystok 2016. Drela M., Własność zabytków, Warszawa 2006. Drembkowski R, Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Komentarz, Warszawa 2018. Duda E., Jodłowiec-Dziedzic A., Wstęp, w: A. Nowakowski, Powięk szenie. Nowy Cmentarz Żydowski w Krakowie, ze wstępem A. Gło wińskiego, Kraków 2006. Dzieje Biłgoraju, pod red. J. Markiewicza, R. Szczygła i W. Sladkowskiego, Lublin 1985.
Wykaz literatury | 417 Dzieje Żydów polskich, oprać, zbiór., Warszawa 2019. Echa dawnej Warszawy. Żydowska Warszawa, oprać, zbiór., Warszawa 2019. Freedman H., Talmud. Biografia, w przekł. A. Czwojdraka, Kraków 2015. Fuks M., Skotnicki A.B., Podolska J., Szukalakj., Historia Statutu Ka liskiego księcia Bolesława Pobożnego z roku 1264 ijego iluminacji przez Artura Szyka w latach 1926—1928, Warszawa 2012. Gardocka T., Czy zwłoki ludzkie są rzeczą i co z tego wynika, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Mazurkiewicza, J. Turlukowskiego i D. Karkuta, Wrocław 2015. Gawron E., Powojenna emigracja Żydów z Polski. Przykład Krakowa, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Grabowskiej, Lublin 2012. Głowiński M., Elegia żydowskich cmentarzy, w: A. Nowakowski, Po większenie. Nowy Cmentarz Żydowski w Krakowie, ze wstępem A. Głowińskiego, Kraków 2006. Gordon E. (oprać.), 6ij przykazań judaizmu, Kraków 2013. Grabski A., Centralny Komitet Żydów w Polsce (1944—19$o). Historia polityczna, Warszawa 2015. Grabski A., Rykała A., Żydzi w Polsce 1944-2010. Liczebność, rozmiesz czenie i organizacja społeczności żydowskiej po Zagładzie, w: Dzieje Żydów Polskich, oprać, zbiór., Warszawa 20x9. Grabski A., Stankowski A., Życie religijne społeczności żydowskiej, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Greenwald Z., Bramy halachy. Religijne prawo żydowskie. Kicur Szulchan Aruch dla współczesności, w przekł.
J. Białek, pod red. S. Pečariča, Kraków 2005. Gumplowicz L., Prawodawstwo polskie względem Żydów, reprint we dług wydania z 1867 r., tekst uwspółcześnił, wstępem i przypisami opatrzył A. Bosiacki, Warszawa 2008. Haddad Ph., Mądrości rabinów, w przekł. E. Burskiej, Warszawa 2012. Hondo L., Kamienni świadkowie, w: A. Nowakowski, Powiększenie. Nowy Cmentarz Żydowski w Krakowie, ze wstępem A. Głowińskie go, Kraków 2006. Hucał M., Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 2012.
4i8 ļ Wykaz literatury Jarosz-Żukowska S., Własność w okresie przeobrażeń ustrojowych w Polsce z perspektywy orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Wrocław 2016. Johnson R, Historia Żydów, w przekł. M. Godynia, M. Wójcika i A. Nelickiego, Kraków 2000. Johnston Ph.S., Cienie Szeołu. Śmierć i zaświaty w biblijnej tradycji ży dowskiej, w przekł. P. Sajdeka, Kraków 2010. Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych igję-ięyo, pod red. J. Grabowskiego i D. Libionki, Warszawa 2014. Kociubiński P.T., Powojenne przekształcenia własnościowe w świetle Kon stytucji, Warszawa 2013. Kolbuszewski J., Wiersze cmentarza, Wrocław 1985. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, 1.1 i II, pod red. L. Gar lickiego i M. Zubika, Warszawa 2016. Konstytucja RP, 1.1: Komentarz. Art. 1—86, pod red. M. Sarjana i L. Bo ska, Warszawa 2016. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. I: Komentarz do artykułów 1—18, pod red. L. Garlickiego, Warszawa 2010. Kordela M., Aasadyprawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012. Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego (1ŢJ2— 1918), Kraków 1998. Korycka-Zirk M., Teorie zasad prawa a zasada proporcjonalności, War szawa 2012. Koźmińska-Frejlak E., Kondycja ocalałych. Adaptacja do rzeczywistości powojennej (1944-1949), w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 19442010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Krajewski S., 54 komentarze do Tory dla nawet najmniej religijnych spo śród nas, z wycinankami i kaligrafią M. Krajewskiej,
Kraków 2004. Krzysztofek K., Położenie prawne i działalność nierzymskokatolickich Ko ściołów i związków wyznaniowych w Krakowie w latach 194y—19JO, Kraków 2018. Krzyżanowski K., „Ile siły musi mieć człowiek, by chodzićpo świecie z tak strasznym bagażem?" Wędrówka Mordechaja Canina po wymordowa nym świecie, wstęp do książki M. Canina, Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce, w przekł. M. Adamczyk-Garbowskiej, Warszawa 2018. Krzyżanowski Ł., Dom, którego nie było. Powroty ocalałych do powojen nego miasta, Wołowiec 2018.
Wykaz literatury ļ 41g Kwestie majątkowe w prawie wyznaniowym, pod red. M. Bieleckiego, Lublin 2018. Leder A., Przes'niona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Warsza wa 2013. Machnikowska A., Prawo własności w Polsce w latach 1944—1981. Stu dium historycznoprawne, Gdańsk 2010. Marczak R, Poszanowanie godności osoby zmarłej a działalnośćpanemi na, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Ma zurkiewicza, J. Turłukowskiego i D. Karkuta, Wroclaw 2015. Miłosz Cz., Wyprawa w dwudziestolecie międzywojenne, Kraków 2000. Mitera M., Zwyczajnyfaszyzm. Położenie prawne obywateli II Rzeczypo spolitej w Generalnym Gubernatorstwie Warszawa 2017. Mojak R., Kształtowanie się konstytucyjnoustrojowego modełu układowe go trybu regulacji stosunków między Rzecząpospolitą Polską a Kościo łem Katolickim oraz innymi kościołami i związkami wyznaniowymi w pracach Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego w latach 1994—1997, w: Układoweformy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4—y Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003. Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Niżnik-Mucha A., Zakaz naruszania istoty konstytucyjnych wolności i praw w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2014. Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka.
Zagadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Mazurkiewicza, J. Turłukowskiego i D. Karkuta, Wrocław 2015. Nowakowski A., Powiększenie. Nowy Cmentarz Żydowski w Krakowie, ze wstępem A. Głowińskiego, Kraków 2006. Ogonowski J., Sytuacja prawna Żydów w Rzeczypospolitej Polskiej 1918— 1939. Prawa cywilne i polityczne, Warszawa 2012. Olszówka M., Charakter prawny umowy, o której mowa w art. 25 ust. 5 Konstytucji RP, w: Układowe formy regulacji stosunków między pań stwem a związkami wyznaniowymi (art. 23 ust. 4—3 Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Try bunału Konstytucyjnego na początku XXI w., Kraków 2004.
420 ļ Wykaz literatury Ouaknin M.-A., Dziesięćprzykazań, w przekł. B. Szwarcman-Czarnoty, Warszawa 2016. Paprzycki R., Prawna ochrona wolności sumienia i wyznania, Warszawa 2015. Paśnik J., Nieruchomości niemieckich kościołów i związków wyznaniowych na ziemiach zachodnich i północnych jako przedmiot postępowania re gulacyjnego w rozumieniu ustawy o gwarancjach sumienie i wyznania — zagadnienia wybrane, w: Kwestie majątkowe wprawie wyznaniowym, pod red. M. Bieleckiego, Lublin 2018. Pecaric S., Światło Talmudu, w: Talmud Babiloński, Gemara edycji wi leńskiej z objaśnieniami i komentarzami. Berachot rozdz. II; Kiduszin rozdz. III; Bawa Kama rozdz. I, tłumaczenie Miszny i Gemary, ob jaśnienia i red. S. Pečariča, Kraków 2010. Pietrzak M., Demokratyczne świeckie państwo prawne, Warszawa 1999. Pirke Awot (Sentencje Ojców), w przekł. M. Friedmana, z komentarzem P. Śpiewaka, Kraków 2015. Pleskaczyńska K., Kreowanie przestrzeni umarłych. Dziedzictwo kultury, wyzwania przyszłości, Poznań 2015. Polonsky A., Dzieje Żydów w Polsce i Rosji, w przekł. M. Wilka, War szawa 2014. Prawo wyznaniowe w Polsce (ipp8—2oop). Analizy, dyskusje, postulaty, pod red. D. Walencika, Bielsko-Biała 2009. Pree J. de, Wolność myśli, sumienia i wyznania dziecka jakofundamental ne prawo człowieka, Warszawa 2019. Rosegnal M., Planistyczne problemy lokalizacji cmentarza, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Za gadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Mazurkiewicza, J. Turłukowskiego i D. Karkuta, Wrocław 2015. Rosner A.M., Obraz społeczności ocalałych w
Centralnej Kartotece Wy działu Ewidencji i Statystyki CKŻP, Warszawa 2018. Rudnicki S., Prawo do grobu. Zagadnienia cywilistyczne, Kraków 1999. Rybińska A., Granice integracji. Religijność Żydów wrocławskich w dru giej połowie XIX wieku (i8¡4֊i8po), Wrocław 2017. Schama S., Historia Żydów: od 1000 t. p.n.e. do iąp2 r. n.e., w przekł. M. Fafmskiego, Poznań 2016. Schmidt R, Rola samorządu terytorialnego w zakresie ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego, Kraków 2019. Skibińska A., Powroty ocalałych i stosunek do nich społeczeństwa polskiego, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska IP44—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012.
Wykaz literatury | 421 Sobczyk R, Negocjacje i zawarcie umowy z art. 2y ust. у Konstytucji RP, w: Układoweformy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 2y ust. 4-у Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Stankowski A., Weiser R, Demograficzne skutki Holocaustu, w: Na stępstwa zagłady Żydów. Polska 11444-2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Stary Cmentarz Żydowski w Łodzi. Studjum monograficzne, pod red. J. Szpera, Łódź 1938. Stępień M., Miasto opowiedziane. Powojenny Kraków w świetle żydow skiej literatury dokumentu osobistego, Kraków-Budapeszt-Syrakuzy 2018. Stępkowski A., Zasada proporcjonalności w europejskiej kulturze praw nej. Sądowa kontrola władzy dyskrecjonalnej w nowoczesnej Europie, Warszawa 2010. Talmud Babiloński. Gemara edycji wileńskiej z objaśnieniami i komenta rzami. Berachot rozdz. II; Kiduszin rozdz. III; Bawa Kama rozdz. I, tłumaczenie Miszny i Gemary, objaśnienia i red. S. Pečariča, Kra ków 2010. Tarnowska A., Weil XYPole ist. Prusko-niemieckie państwo prawa wobec polskiej mniejszości (1810-1414), Toruń 2019. Tenenbaum-Kulig M., Użycie terenu cmentarnego na inny cel według ustawy z dnia ji stycznia ięyę r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Ma zurkiewicza, J. Turłukowskiego i D. Karkuta, Wrocław 2015. Tokarska-Bakir J., Okrzyki pogromowe. Szkice z antropologii historycznej Polski lat 1414-1(446, Wołowiec 2012. Tomaszewski J., Żydzi w
IIRzeczypospolitej, Warszawa 2016. Tryczyk M., Miasta śmierci. Sąsiedzkie pogromy Żydów, Warszawa 2015. Trzciński A., Świadkiem jest ta stela. Stary cmentarz żydowski w Lublinie, Lublin 2017. Trzciński A., Sobota J., Cmentarze żydowskie w Międzyrzecu Podlaskim, Lublin 2009. Tych E, „Marzec ’68”. Geneza, przebieg i skutki kampanii antysemickiej lat 1464/68, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1444-2010, Lu blin 2012. Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wy znaniowymi (art. 25 ust. 4-у Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013.
422 I Wykaz literatury Unterman A., Żydzi. Życie i wiara, w przekł. J. Zabierowskiego, War szawa 2015. Urban K., Cmentarze żydowskie, synagogi i domy modlitwy w Polsce w la tach 1944-1966 (wybór materiałów), Kraków 2006. Walencik D., Regulacja spraw majątkowych gmin wyznaniowych żydow skich w Polsce, w: Prawo wyznaniowe w Polsce (1998—2009). Analizy, dyskusje, postulaty, pod red. D. Walencika, Bielsko-Biała 2009. Walencik D., Zakres przedmiotowy umowy z art. 25 ust. 5 Konstytucji RP, w: Układoweformy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4-у Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Wasilkowski J., System prawa cywilnego, t. II: Prawo własności i inne prawa rzeczowe, pod red. J. Ignatowicza, Wrocław 1977. Węgrzyn E., Wyjeżdżamy! Wyjeżdżamy?!Alijagomułkowska 1956—1960, Kraków-Budapeszt 2016. Wieczorek R, Żydzi w Wałbrzychu i powiecie wałbrzyskim 1945—1968, Wrocław-Warszawa 2017. Wiśniewski T., Nieistniejące mniejsze Cmentarze Żydowskie. Rekonstruk cja Atlantydy, Białystok 2009. Wodziński M., Żydzi w okresie rozbiorów, w: Dzieje Żydów Polskich, oprać, zbiór., Warszawa 2019. Wróblewska I., Zasada państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego RP, Toruń 2010. Yerushalmi Y.H., Zachor. Żydowska historia i żydowska pamięć, w przekł. M. Wójcika, Warszawa 2014. Zaremska H., Żydzi w średniowiecznej Polsce. Gmina krakowska, War szawa 2011. Zieliński T.J., Implikacje art. 25 ust. 5 Konstytucji RP dla procedury par lamentarnej, w: Układoweformy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art.
25 ust. 4—5 Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Zbikowski A., Morderstwa popełniane na Żydach w pierwszych latach po wojnie, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Zbikowski A., Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką, Warszawa 2006. Zyndul J., II Rzeczpospolita, w: Dzieje Żydów polskich, oprać, zbiór., Warszawa 2019.
Wykaz literatury | 423 ARTYKUŁY Z CZASOPISM Bielecki L., Koncepcja rzeczy publicznej w prawie niemieckim. Ujęcie hi storyczne z zakresu prawa administracyjnego, PPP 2013, nr 4. Bielecki L., Ruczkowski P, Cmentarze jako przykład rzeczy publicznej (Friedhöfe als öffentliche Sachen) w prawie polskim i niemieckim, ST 2016, nr 4. Błachut M., Postulat neutralności moralnej prawa a konstytucyjna zasada równości, AUWr 2005, No 2793, Prawo CCXCVII. Borecki P., Prawodawstwo wyznaniowe z okresu II Rzeczypospolitej we współczesnym porządku prawnym, SPP 2014, t. 8. Borecki R, Reprywatyzacja nieruchomości na rzecz gmin wyznaniowych żydowskich, PiP 2011, z. 9. Borecki P, Statusprawny wyznawcówjudaizmu w Polsce, PiP 2010, z. 9. Borecki P, Uwagi o statusie prawnym wyznawcówjudaizmu na ziemiach polskich, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2010, nr 2. Chudák M., Cmentarzejako specyficzne nieruchomości w przestrzeni mia sta (przykładLeszna), „Świat Nieruchomos'ci” 2012, nr 3. Complak K., Normy pierwszego rozdziału Konstytucji RP, AUWr 2007, No 2956, Prawo CCCI. Forecki R, „Mienie pożydowskie'jakofigura polskiego dyskursu publicznego, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2015, nr 4. Gieszczyńska R., Gieszczyński W., Żydzi na Warmii i Mazurach po 11 wojnie światowej. Zarys problematyki, w: Pamięć i sprawiedliwość, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu” 2006, nr 2. Gołębiewski M., Oczekiwania mesjańskie w biblijnym Izraelu, „Teolo gia i Człowiek. Półrocznik Wydziału Teologicznego UMK” 2012, nr 19. Gruszecki K., Glosa do post. NSA z 25 kwietnia 2006 r. r. II OW
6/06, GSP - Przegląd Orzecznictwa 2009, nr 4. Gwiazdowska M., Znaczenie samorządów w ochronie zabytków. Propozy cje zmian, w: Założenia systemu służ konserwatorskich w Polsce, pod red. B. Szmygina, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2016, t. 1 (15). Ignatowicz J., Ważniejsze problemy cywilistyczne ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, NP 1985, nr 9. Jackiewicz A., Park Tysiąclecia w Zielonej Górze - różne formy ogrodu publicznego, „Rocznik Lubuski” 2006, t. 32, cz. 1.
424 I Wykaz literatury Kaczmarek J., Rabinìstyczne tło nauki Jezusa o zmartwychwstaniu umar łych, WST 2001, t. XIV. Krajewska M., Cmentarze żydowskie w Polsce: nagrobki i epitafia, „Pol ska Sztuka Ludowa - Konteksty” 1989, t. 43. Krawczyk M., Urząd do spraw Wyznań a kwestia własności kościel nych majątków poniemieckich na Ziemiach Zachodnich i Północnych, ZNUPH, „Administracja i Zarządzanie” 2014, nr 100. Kuberska K., Wybrane aspekty organizacyjno-prawne i majątkowe statusu społeczności żydowskiej w II Rzeczypospolitej i Polsce Ludowej, PPW 2015, t. 7. Lewandowski P, Glosa do wyroku ETPC z 29 marca 2011 r., nr sprawy 33949/05, GSP ֊ Przegląd Orzecznictwa 2011, nr 3. Malarewicz A., The legal character of „cemetery property” in Polish civil law, „Białostockie Studia Prawnicze” 2008, nr ą. Matwiejuk J., Pozycja prawna gmin wyznaniowych żydowskich w świetle ustawy z dnia 20 lutego 199y r. o stosunku Państwa do gmin wyznanio wych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej, SPW 2002, t. V. Matyjaszek K., Przestrzeń pożydowska, SLH 2013, nr 2. Mietlińska J., Analiza antropologiczna szkieletów ze Stręgoborzyc, woj. Małopolskie, AUL, „Folia Archeologica” 2015, t. 30. Mozgawa-Saj M., Przestępstwa znieważenia oraz ograbienia zwłok, gro bu i miejsca spoczynku zmarłego (art. 262 § 1 i 2 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2018, nr i. Puppel J., Koszko M., Wizerunek cmentarza — w wymiarze języka, kul tury, dziedzictwa - uwagi wstępne na przykładzie cmentarza Mennonitów w Stogach Malborskich, „Scripta Neophilologica Posnaniensia” 2017, t. XVII. Rakoczy B., Glosa do wyroku SN z 25 sierpnia 2011
r. II CSK 649/10, PPW 2012, t. 4. Rozmus D., Przestrzenne zastosowanie obyczajowego prawa religijnego na przykładzie cmentarza żydowskiego, „Roczniki Administracji i Prawa” 2015, nr XV (1) . Rozmus D., Zagadnienie ochrony prawnej zabytków ze starego cmenta rza żydowskiego w Pilicy, „Roczniki Administracji i Prawa” 2015, nr XV (2). Ruczkowski R, Cmentarzejako przykład rzeczy publicznej (Friedhöfe als öffentlieche Sachen) w prawie polskim i niemieckim, ST 2016, nr 4.
Wykaz literatury | 425 Siostrzonek-Sergiel A., Wolność religii a wymóg obywatelstwa polskiego członków wyznaniowej gminy żydowskiej, „Studia Politicae Universitatis Sileniensis” 2017, t. 19. Stachowiak A., Niemieckie cmentarze na Ziemiach Zachodnich jako miej sca niepamięci, ZNUJ, „Prace Etnograficzne” 2015, t. 43, z. 2. Starzecka K., Lokalizacja cmentarza wyznaniowego w świetle przepi sów prawa polskiego o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, SPW 2014, t. 17. Stefański R.A., Przestępstwo znieważenia zwłok, prochów ludzkich lub grobu (art. 262 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2004, nr 10. Syczewski T., Cmentarze według obowiązującego kodeksu prawa kano nicznego i obrzędów błogosławieństw, WST 2009, t. XXII, nr 1. Syczewski T., Miejsca święte w obowiązującym prawodawstwie Kościoła Łacińskiego, WST 2010, t. XIII, nr 2. Sześciło D., Glosa do wyroku ETPC z 2ў marca 2011 r. sprawa jjęąę/oy, ST гоп, nr 9. Szydło W., Mienie publiczne w polskim prawie cywilnym i administracyj nym, PPP 2009, nr 3. Trzciński A., 0 „piętnastowiecznych” macewach z Chełma (weryfikacja ustaleń Szymona Milnera), „Rocznik Chełmski” 1999, t. 5. Walencik D., Realizacja art. 25 ust. j Konstytucji RP, PiP 2010, z. 6. Węgrzynowski Ł., Zwrot nieruchomości pożydowskich nabytych przez Skarb Państwa na podstawie dekretu o majątkach opuszczonych i ponie mieckich, MoP 2018, nr 2. Winiarczyk-Kossakowska M., Sytuacja prawna gmin wyznaniowych ży dowskich w Polsce, PPP 2010, nr 7—8. Włodarczyk M., Rola „karty ewidencji obiektu nieruchomego" w systemie ochrony konserwatorskiej dziedzictwa architektonicznego, w:
Założe nia systemu służ konserwatorskich w Polsce, pod red. B. Szmygina, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2016, t. 1 (15). Wrzosek A., Cwirko-Godycki M., Cmentarzysko kultury łużyckiej w Laskach w powiecie kępińskim, „Przegląd Antropologiczny” t. XI, Poznań 1937.
հ.շ6 I Wykaz literatury ŹRÓDŁA INTERNETOWE Bielawski K., Kilka słów o cmentarzach Żydów aszkenazyjskich. Kirkuty, macewy, ohele, http://cmentarze-zydowskie.pl/cmentarze_zydowskie.htm [dostęp 10.02.2020]. Chojnowski A., Żydzi w Polsce, https://sztetl.org.pl/de/glossar/zydzi [dostęp 10.02.2020]. Darmorost E., Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Komentarz, 2014, wyd. el., https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/pozostale/ ustawa-o-cmentarzach-i-chowaniu-zmarlych-komentarz-i 51199297 [dostęp 10.02.2020]. Górski M., Glosa do wyroku ETPC z 29 marca 2011 r., nr sprawy ЈЈ949Љ5, 2011, https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/glosy/glosa-do-wyroku-etpc-z-dnia-29-marca-20i i-r-33949-05-386005928 [do stęp: 10.02.2020]. Jagielski J., Cmentarze, https://sztetl.org.pl/he/tradycja-i-kultura-zydowska/religia/cmentarze-zydowskie-w-polsce-najwazniejsze-informacje [dostęp 10.02.2020]. Prawo wewnętrzne Wyznaniowej Wspólnoty Żydowskiej w Rzeczy pospolitej Polskiej, http://warszawa.jewish.org.pl/wp-content/ uploads/20i6/o9/prawo_wewnetrzne_20i2.pdf [dostęp: 10.02.2020]. Serwis Informacji Prawnej LEX Gamma, oprać, przez Wolters Kluwer, https://www.lex.pl [dostęp 10.02.2020]. Walerjański D., Nasze cmentarze. Inicjatywa społeczna na rzecz cmen tarzy żydowskich w województwie śląskim (raport), Będzin 2013, s. u, https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%2ootwarty%22 q=walerja%C5%84ski%2onasze%2 0cmentarze [dostęp 10.02.2020]. Wytyczne Komisji Rabinicznej ds. Cmentarzy, https://sztetl.org.pl/pl/ tradition-and-jewish-
culture/religion/rabbinical-commission-guidelines-for-the-preservation-of-jewish-cemeteries [dostęp: 10.02.2020]. |
| adam_txt |
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 11 wstęp 17 Rozdział i SPOŁECZNOŚĆ ŻYDOWSKA I JEJ ORGANIZACJA W PRZESZŁOŚCI I. Żydzi w I Rzeczypospolitej 35 37 1. Rys historyczny 37 2. Ustrój 44 gmin żydowskich w I Rzeczypospolitej 2.1. Samorząd gminny (kahalny) 44 2.2. Sejmiki żydowskie oraz Sejm Czterech Ziem 47 II. Sytuacja Żydów w okresie zaborów 49 III. Żydzi w II Rzeczypospolitej 57 1. Generalia 57 2. Rozporządzenie 1927 - prawo o żydowskich gminach wyznaniowych 61 IV. Demograficzne skutki Zagłady 74 V. Żydzi w okresie PRL 8r 1. Nowe zasady ustrojowe 81 i. i. Uwagi wstępne 81 1.2. Prawa i obowiązki mniejszości narodowych i religijnych w Konstytucji PRL 85 2. Organizacyjne ramy działalności społeczności żydowskiej w okresie PRL 89 Rozdział 2 GMINY ŻYDOWSKIE W III RP I. Prawo wyznaniowe w ujęciu Konstytucji RP 97 99 II. Charakter prawny partykularnej ustawy wyznaniowej w ujęciu Konstytucji RP ín
III. Status prawny gmin wyznaniowych żydowskich 120 1. Reżim prawny 120 2. Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania 121 3. Ustawa o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich 127 4. Prawo wewnętrzne gmin wyznaniowych żydowskich 135 Rozdział 3 CMENTARZE W UJĘCIU ŚWIECKIM I RELIGIJNYM I. II. 151 Pojęcie cmentarzy i ich funkcje 153 Cmentarze w religii i tradycji żydowskiej 161 1. Wiadomości podstawowe 161 2. Źródła żydowskiego prawa cmentarnego 162 2.1. Halacha - żydowskie prawo religijne 2.2. Biblijne źródła halachy dotyczące cmentarzy i chowania zmarłych 162 169 3. Cmentarz w tradycji judaistycznej 175 4. Pamięć w żydowskiej tradycji 181 Rozdział 4 POWOJENNY LOS CMENTARZY ŻYDOWSKICH ֊ WYJAŚNIENIE ISTOTY „KWESTIl” CMENTARZY ŻYDOWSKICH 183 Rozdział 5 PRZEOBRAŻENIA WŁASNOŚCIOWE A WŁASNOŚĆ CMENTARZY ŻYDOWSKICH I. 203 Dwie transformacje własnościowe 205 1. Uwagi wstępne 2. Koncepcja własności w okresie PRL 205 206 3. Dalsze przekształcenia własnościowe ֊ odesłanie 211 Kwestia następstwa prawnego po przedwojennych gminach wyznaniowych żydowskich III. Status prawny cmentarzy żydowskich w świetle Okólnika nr 3 o tymczasowym uregulowaniu spraw wyznaniowych ludności żydowskiej II. 213 225
IV. Status prawny cmentarzy żydowskich w świetle Dekretu 1946 o majątkach opuszczonych i poniemieckich 229 1. Dekret i ustawa z 1945 r. o majątkach opuszczonych i porzuconych - wzmianka 229 2. Status prawny cmentarzy żydowskich w świetle Dekretu 1946 o majątkach opuszczonych i poniemieckich 232 3. Status prawny cmentarzy żydowskich położonych na Ziemiach Zachodnich i Północnych (Ziemiach Odzyskanych) 244 3.1. Dekret 1946 o majątkach opuszczonych i poniemieckich 244 3.2. Upaństwowienie na podstawie Ustawy 1961 o gospodarce terenami w miastach i osiedlach 3.3. Uwłaszczenie na podstawie Ustawy 1971 249 250 V. Wpływ komunalizacji mienia państwowego oraz uwłaszczenia państwowych osób prawnych na status prawny cmentarzy żydowskich 256 1. Komunalizacja mienia państwowego 256 2. Uwłaszczenie państwowych i komunalnych osób prawnych 260 VI. Ustawowe metody naprawy wyrządzonych szkód 265 1. Uwagi wprowadzaj ące 265 2. Uwłaszczenie na podstawie art. 29 ustawy o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich 268 3. Postępowanie regulacyjne na podstawie art. 30 ustawy o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich 269 3.1. Regulacja prawna 269 3.2. Problemy prawne związane ze stosowaniem przepisów dotyczących postępowania regulacyjnego 276 Rozdział 6 STATUS CMENTARZY ŻYDOWSKICH WSPÓŁCZEŚNIE I. Uwaga wstępna 313 315 II. Podstawowe unormowania Ustawy 1932 o chowaniu zmarłych 316 III. Ustawa 1959 o cmentarzach 318 1. Źródła prawa 318 2. Cmentarz i jego funkcje w wymiarze prawnym 319
3- Konieczne ustalenia terminologiczne 4. Własność cmentarza 5. Otwieranie, rozszerzanie i zamykanie cmentarzy żydowskich oraz zmiana ich przeznaczenia według Ustawy 1959 o cmentarzach 5.1. Własność nieruchomości cmentarnej a rodzaj cmentarza 5.2. Otwieranie i rozszerzanie cmentarzy wyznaniowych i ich utrzymanie 5.3. Zamykanie cmentarzy wyznaniowych oraz zmiana ich przeznaczenia IV. Ochrona cmentarzy żydowskich 1. Prawo własności cmentarza 2. Cmentarz j ako zabytek nieruchomy 3. Cmentarz w procesie budowlanym 4. Karnoprawna ochrona cmentarzy V. Groby i cmentarze wojenne 322 324 330 330 332 335 360 360 361 363 368 3 71 Rozdział 7 PRAKTYKA STOSOWANIA PRAWA CMENTARNEGO W OKRESIE PRL I WSPÓŁCZEŚNIE ORAZ JEJ KONSEKWENCJE ֊ JAKO PODSUMOWANIE 377 Wnioski II. Przykłady zaczerpnięte z praktyki 1. Cmentarz w Płońsku 2. „Stary” cmentarz w Pińczowie 3. Cmentarz w Siemiatyczach 4. „Nowy” cmentarz w Biłgoraju 379 387 387 389 3 94 397 Wykaz aktów prawnych 403 Wykaz orzeczeń 411 Wykaz literatury 415 I.
DODATKI 42 7 Dodatek A. Statut kaliski (przywilej boleslawowski z roku 1264) - osnowa 429 Dodatek B. Potwierdzenie Statutu kaliskiego przez króla Kazimierza Wielkiego w roku 1334 43 2 Dodatek C. Traktat mniejszościowy 439 Dodatek D. Konstytucja marcowa - wyciąg 450 Dodatek E. Konstytucja kwietniowa ֊ wyciąg 45 9 Dodatek F. Konstytucja PRL ֊ wyciąg 463 Dodatek G. Konstytucja RP 1997 ՜ wyciąg Dodatek H. Rozporządzenie 1927 474 Dodatek I. Ustawa o cmentarzach z 1932 508 Dodatek J. Ustawa o cmentarzach i grobach wojennych z 1933 518 Dodatek K. Okólnik nr 3 525 495 Dodatek L. Dekret z 1946 o majątkach opuszczonych i poniemieckich Dodatek Ł. Ustawa o cmentarzach z 1959 5 28 542 Dodatek M. Ustawa z 1971 Dodatek N. Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania 557 559 Dodatek O. Ustawa o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich 583 Dodatek P. Wytyczne Komisji Rabinicznej ds. Cmentarzy dotyczące ochrony cmentarzy żydowskich w Polsce 5 96
415 WYKAZ LITERATURY OPRACOWANIA KSIĄŻKOWE Abramowicz A.M., Równouprawnienie związków wyznaniowych wpra wie polskim, Lublin 2018. Adamczyk-Garbowska M., Kopciowski A., Zamiast macewy. Żydowskie księgipamięci, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Alexy R., Teoria praw podstawowych, w przekł. B. Kwiatkowskiej i J. Zajadły, Warszawa 2010. Balaban M., Historja Żydów w Krakowie i na Kazimierzu IJ04—1868, t. I i II, Kraków 1931 (reprint - Wydawnictwo Austeria, KrakówBudapeszt 2013). Balaban M., Kiedy i skąd przybyli Żydzi do Polski. Wykład habilitacyjny na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, wygłoszo ny dnia 5 czerwca 1928 roku, Warszawa 1931. Baumol A., Komentarze do Tory w nurcie współczesnej ortodoksji, w przekł. B. Skoczylas (Pawlisz), D.K. Malec i Z. Zając, KrakówBudapeszt 20x7. Bednarek M., Przemiany własności w Polsce. Podstawowe koncepcje i kon strukcje normatywne, Warszawa 1994. Bergman E., Jagielski J., Siady obecności. Synagogi i cmentarze, w: Na stępstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Grabowskiej, Lublin 2012. Berendt G., Życie od nowa. Instytucje i organizacje żydowskie (1944—1910), w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Grabowskiej, Lublin 2012. Białek B., Pamięć cmentarzy, w: tegoż, Cienie i ślady, wybór i układ tekstów P. Żak, Kielce 2013. Biłgoraj, czyli raj. Rodzina Singerów i świat, którego już nie ma, pod red. M. Adamczyk-Garbowskiej i B. Wróblewskiego, Lublin 2005. Borecki R, Artykuł 2y ust. 5
Konstytucji RP a ustawa o gwarancjach wol ności sumienia i wyznania, w: Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4-у Kon stytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013.
4i6 ļ Wykaz literatury Brykczyński P., Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce, w przekł. M. Sutowskiego, Warszawa 2017. Brzozowski W., Bezstronność światopoglądowa władz publicznych w Konstytucji RP, Warszawa 2011. Brzozowski W., Amiana i uchylenie ustawy z art. 25 ust. y Konstytu cji RP, w: Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4—y Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Buchner A., Prawdziwy judaizm, czyli zbiór religijno-moralnych zasad Izraelitów czerpany z klasycznych dzieł rabinów, Warszawa 1846. Canin M., Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce, w przekł. M. Adamczyk-Garbowskiej, War szawa 2018. Cohen A., Talmud. Syntetyczny wykład na temat Talmudu i nauk rabi nów dotyczących religii, etyki i prawodawstwa, w przekł. R. Gromackiej, Warszawa 2002. Czohara A., Zakres podmiotowy art. 25 ust. 5 Konstytucji RP, w: Ukła dowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wy znaniowymi (art. 25 ust. 4-у Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Czohara A., Zieliński T.J., Ustawa o stosunku państwa do gmin wyzna niowych żydowskich w Polsce. Komentarz, Warszawa 2012. Dahlmann H.-Ch., Antysemityzm w Polsce roku ід68. Między partią a społeczeństwem, w przekł. B. Ostrowskiej, Warszawa 2018. Dawidsohn J., Gminy żydowskie (z tekstami ustaw i rozporządzeń), War szawa 1931. Dębicki L, Hoszen Hammiszpot, czyli prawo żydowskie, Kraków 1900. Długozima A., Czy istnieje model europejskiego cmentarza? Czyli
o tożsa mości w projektowaniu współczesnych założeń sepulkralnych, w: Tożsa mość krajobrazu. O terenach zieleni we współczesnym mieście, pod red. M. Kłopotowskiego i D. Gawryluk, Białystok 2016. Drela M., Własność zabytków, Warszawa 2006. Drembkowski R, Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Komentarz, Warszawa 2018. Duda E., Jodłowiec-Dziedzic A., Wstęp, w: A. Nowakowski, Powięk szenie. Nowy Cmentarz Żydowski w Krakowie, ze wstępem A. Gło wińskiego, Kraków 2006. Dzieje Biłgoraju, pod red. J. Markiewicza, R. Szczygła i W. Sladkowskiego, Lublin 1985.
Wykaz literatury | 417 Dzieje Żydów polskich, oprać, zbiór., Warszawa 2019. Echa dawnej Warszawy. Żydowska Warszawa, oprać, zbiór., Warszawa 2019. Freedman H., Talmud. Biografia, w przekł. A. Czwojdraka, Kraków 2015. Fuks M., Skotnicki A.B., Podolska J., Szukalakj., Historia Statutu Ka liskiego księcia Bolesława Pobożnego z roku 1264 ijego iluminacji przez Artura Szyka w latach 1926—1928, Warszawa 2012. Gardocka T., Czy zwłoki ludzkie są rzeczą i co z tego wynika, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Mazurkiewicza, J. Turlukowskiego i D. Karkuta, Wrocław 2015. Gawron E., Powojenna emigracja Żydów z Polski. Przykład Krakowa, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Grabowskiej, Lublin 2012. Głowiński M., Elegia żydowskich cmentarzy, w: A. Nowakowski, Po większenie. Nowy Cmentarz Żydowski w Krakowie, ze wstępem A. Głowińskiego, Kraków 2006. Gordon E. (oprać.), 6ij przykazań judaizmu, Kraków 2013. Grabski A., Centralny Komitet Żydów w Polsce (1944—19$o). Historia polityczna, Warszawa 2015. Grabski A., Rykała A., Żydzi w Polsce 1944-2010. Liczebność, rozmiesz czenie i organizacja społeczności żydowskiej po Zagładzie, w: Dzieje Żydów Polskich, oprać, zbiór., Warszawa 20x9. Grabski A., Stankowski A., Życie religijne społeczności żydowskiej, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Greenwald Z., Bramy halachy. Religijne prawo żydowskie. Kicur Szulchan Aruch dla współczesności, w przekł.
J. Białek, pod red. S. Pečariča, Kraków 2005. Gumplowicz L., Prawodawstwo polskie względem Żydów, reprint we dług wydania z 1867 r., tekst uwspółcześnił, wstępem i przypisami opatrzył A. Bosiacki, Warszawa 2008. Haddad Ph., Mądrości rabinów, w przekł. E. Burskiej, Warszawa 2012. Hondo L., Kamienni świadkowie, w: A. Nowakowski, Powiększenie. Nowy Cmentarz Żydowski w Krakowie, ze wstępem A. Głowińskie go, Kraków 2006. Hucał M., Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 2012.
4i8 ļ Wykaz literatury Jarosz-Żukowska S., Własność w okresie przeobrażeń ustrojowych w Polsce z perspektywy orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Wrocław 2016. Johnson R, Historia Żydów, w przekł. M. Godynia, M. Wójcika i A. Nelickiego, Kraków 2000. Johnston Ph.S., Cienie Szeołu. Śmierć i zaświaty w biblijnej tradycji ży dowskiej, w przekł. P. Sajdeka, Kraków 2010. Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych igję-ięyo, pod red. J. Grabowskiego i D. Libionki, Warszawa 2014. Kociubiński P.T., Powojenne przekształcenia własnościowe w świetle Kon stytucji, Warszawa 2013. Kolbuszewski J., Wiersze cmentarza, Wrocław 1985. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, 1.1 i II, pod red. L. Gar lickiego i M. Zubika, Warszawa 2016. Konstytucja RP, 1.1: Komentarz. Art. 1—86, pod red. M. Sarjana i L. Bo ska, Warszawa 2016. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. I: Komentarz do artykułów 1—18, pod red. L. Garlickiego, Warszawa 2010. Kordela M., Aasadyprawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012. Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego (1ŢJ2— 1918), Kraków 1998. Korycka-Zirk M., Teorie zasad prawa a zasada proporcjonalności, War szawa 2012. Koźmińska-Frejlak E., Kondycja ocalałych. Adaptacja do rzeczywistości powojennej (1944-1949), w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 19442010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Krajewski S., 54 komentarze do Tory dla nawet najmniej religijnych spo śród nas, z wycinankami i kaligrafią M. Krajewskiej,
Kraków 2004. Krzysztofek K., Położenie prawne i działalność nierzymskokatolickich Ko ściołów i związków wyznaniowych w Krakowie w latach 194y—19JO, Kraków 2018. Krzyżanowski K., „Ile siły musi mieć człowiek, by chodzićpo świecie z tak strasznym bagażem?" Wędrówka Mordechaja Canina po wymordowa nym świecie, wstęp do książki M. Canina, Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce, w przekł. M. Adamczyk-Garbowskiej, Warszawa 2018. Krzyżanowski Ł., Dom, którego nie było. Powroty ocalałych do powojen nego miasta, Wołowiec 2018.
Wykaz literatury ļ 41g Kwestie majątkowe w prawie wyznaniowym, pod red. M. Bieleckiego, Lublin 2018. Leder A., Przes'niona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Warsza wa 2013. Machnikowska A., Prawo własności w Polsce w latach 1944—1981. Stu dium historycznoprawne, Gdańsk 2010. Marczak R, Poszanowanie godności osoby zmarłej a działalnośćpanemi na, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Ma zurkiewicza, J. Turłukowskiego i D. Karkuta, Wroclaw 2015. Miłosz Cz., Wyprawa w dwudziestolecie międzywojenne, Kraków 2000. Mitera M., Zwyczajnyfaszyzm. Położenie prawne obywateli II Rzeczypo spolitej w Generalnym Gubernatorstwie Warszawa 2017. Mojak R., Kształtowanie się konstytucyjnoustrojowego modełu układowe go trybu regulacji stosunków między Rzecząpospolitą Polską a Kościo łem Katolickim oraz innymi kościołami i związkami wyznaniowymi w pracach Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego w latach 1994—1997, w: Układoweformy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4—y Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003. Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Niżnik-Mucha A., Zakaz naruszania istoty konstytucyjnych wolności i praw w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2014. Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka.
Zagadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Mazurkiewicza, J. Turłukowskiego i D. Karkuta, Wrocław 2015. Nowakowski A., Powiększenie. Nowy Cmentarz Żydowski w Krakowie, ze wstępem A. Głowińskiego, Kraków 2006. Ogonowski J., Sytuacja prawna Żydów w Rzeczypospolitej Polskiej 1918— 1939. Prawa cywilne i polityczne, Warszawa 2012. Olszówka M., Charakter prawny umowy, o której mowa w art. 25 ust. 5 Konstytucji RP, w: Układowe formy regulacji stosunków między pań stwem a związkami wyznaniowymi (art. 23 ust. 4—3 Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Try bunału Konstytucyjnego na początku XXI w., Kraków 2004.
420 ļ Wykaz literatury Ouaknin M.-A., Dziesięćprzykazań, w przekł. B. Szwarcman-Czarnoty, Warszawa 2016. Paprzycki R., Prawna ochrona wolności sumienia i wyznania, Warszawa 2015. Paśnik J., Nieruchomości niemieckich kościołów i związków wyznaniowych na ziemiach zachodnich i północnych jako przedmiot postępowania re gulacyjnego w rozumieniu ustawy o gwarancjach sumienie i wyznania — zagadnienia wybrane, w: Kwestie majątkowe wprawie wyznaniowym, pod red. M. Bieleckiego, Lublin 2018. Pecaric S., Światło Talmudu, w: Talmud Babiloński, Gemara edycji wi leńskiej z objaśnieniami i komentarzami. Berachot rozdz. II; Kiduszin rozdz. III; Bawa Kama rozdz. I, tłumaczenie Miszny i Gemary, ob jaśnienia i red. S. Pečariča, Kraków 2010. Pietrzak M., Demokratyczne świeckie państwo prawne, Warszawa 1999. Pirke Awot (Sentencje Ojców), w przekł. M. Friedmana, z komentarzem P. Śpiewaka, Kraków 2015. Pleskaczyńska K., Kreowanie przestrzeni umarłych. Dziedzictwo kultury, wyzwania przyszłości, Poznań 2015. Polonsky A., Dzieje Żydów w Polsce i Rosji, w przekł. M. Wilka, War szawa 2014. Prawo wyznaniowe w Polsce (ipp8—2oop). Analizy, dyskusje, postulaty, pod red. D. Walencika, Bielsko-Biała 2009. Pree J. de, Wolność myśli, sumienia i wyznania dziecka jakofundamental ne prawo człowieka, Warszawa 2019. Rosegnal M., Planistyczne problemy lokalizacji cmentarza, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Za gadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Mazurkiewicza, J. Turłukowskiego i D. Karkuta, Wrocław 2015. Rosner A.M., Obraz społeczności ocalałych w
Centralnej Kartotece Wy działu Ewidencji i Statystyki CKŻP, Warszawa 2018. Rudnicki S., Prawo do grobu. Zagadnienia cywilistyczne, Kraków 1999. Rybińska A., Granice integracji. Religijność Żydów wrocławskich w dru giej połowie XIX wieku (i8¡4֊i8po), Wrocław 2017. Schama S., Historia Żydów: od 1000 t. p.n.e. do iąp2 r. n.e., w przekł. M. Fafmskiego, Poznań 2016. Schmidt R, Rola samorządu terytorialnego w zakresie ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego, Kraków 2019. Skibińska A., Powroty ocalałych i stosunek do nich społeczeństwa polskiego, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska IP44—2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012.
Wykaz literatury | 421 Sobczyk R, Negocjacje i zawarcie umowy z art. 2y ust. у Konstytucji RP, w: Układoweformy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 2y ust. 4-у Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Stankowski A., Weiser R, Demograficzne skutki Holocaustu, w: Na stępstwa zagłady Żydów. Polska 11444-2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Stary Cmentarz Żydowski w Łodzi. Studjum monograficzne, pod red. J. Szpera, Łódź 1938. Stępień M., Miasto opowiedziane. Powojenny Kraków w świetle żydow skiej literatury dokumentu osobistego, Kraków-Budapeszt-Syrakuzy 2018. Stępkowski A., Zasada proporcjonalności w europejskiej kulturze praw nej. Sądowa kontrola władzy dyskrecjonalnej w nowoczesnej Europie, Warszawa 2010. Talmud Babiloński. Gemara edycji wileńskiej z objaśnieniami i komenta rzami. Berachot rozdz. II; Kiduszin rozdz. III; Bawa Kama rozdz. I, tłumaczenie Miszny i Gemary, objaśnienia i red. S. Pečariča, Kra ków 2010. Tarnowska A., Weil XYPole ist. Prusko-niemieckie państwo prawa wobec polskiej mniejszości (1810-1414), Toruń 2019. Tenenbaum-Kulig M., Użycie terenu cmentarnego na inny cel według ustawy z dnia ji stycznia ięyę r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, pod red. J. Gołaczyńskiego, J. Ma zurkiewicza, J. Turłukowskiego i D. Karkuta, Wrocław 2015. Tokarska-Bakir J., Okrzyki pogromowe. Szkice z antropologii historycznej Polski lat 1414-1(446, Wołowiec 2012. Tomaszewski J., Żydzi w
IIRzeczypospolitej, Warszawa 2016. Tryczyk M., Miasta śmierci. Sąsiedzkie pogromy Żydów, Warszawa 2015. Trzciński A., Świadkiem jest ta stela. Stary cmentarz żydowski w Lublinie, Lublin 2017. Trzciński A., Sobota J., Cmentarze żydowskie w Międzyrzecu Podlaskim, Lublin 2009. Tych E, „Marzec ’68”. Geneza, przebieg i skutki kampanii antysemickiej lat 1464/68, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1444-2010, Lu blin 2012. Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wy znaniowymi (art. 25 ust. 4-у Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013.
422 I Wykaz literatury Unterman A., Żydzi. Życie i wiara, w przekł. J. Zabierowskiego, War szawa 2015. Urban K., Cmentarze żydowskie, synagogi i domy modlitwy w Polsce w la tach 1944-1966 (wybór materiałów), Kraków 2006. Walencik D., Regulacja spraw majątkowych gmin wyznaniowych żydow skich w Polsce, w: Prawo wyznaniowe w Polsce (1998—2009). Analizy, dyskusje, postulaty, pod red. D. Walencika, Bielsko-Biała 2009. Walencik D., Zakres przedmiotowy umowy z art. 25 ust. 5 Konstytucji RP, w: Układoweformy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4-у Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Wasilkowski J., System prawa cywilnego, t. II: Prawo własności i inne prawa rzeczowe, pod red. J. Ignatowicza, Wrocław 1977. Węgrzyn E., Wyjeżdżamy! Wyjeżdżamy?!Alijagomułkowska 1956—1960, Kraków-Budapeszt 2016. Wieczorek R, Żydzi w Wałbrzychu i powiecie wałbrzyskim 1945—1968, Wrocław-Warszawa 2017. Wiśniewski T., Nieistniejące mniejsze Cmentarze Żydowskie. Rekonstruk cja Atlantydy, Białystok 2009. Wodziński M., Żydzi w okresie rozbiorów, w: Dzieje Żydów Polskich, oprać, zbiór., Warszawa 2019. Wróblewska I., Zasada państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego RP, Toruń 2010. Yerushalmi Y.H., Zachor. Żydowska historia i żydowska pamięć, w przekł. M. Wójcika, Warszawa 2014. Zaremska H., Żydzi w średniowiecznej Polsce. Gmina krakowska, War szawa 2011. Zieliński T.J., Implikacje art. 25 ust. 5 Konstytucji RP dla procedury par lamentarnej, w: Układoweformy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art.
25 ust. 4—5 Konstytucji RP), pod red. P. Stanisza i M. Ordon, Lublin 2013. Zbikowski A., Morderstwa popełniane na Żydach w pierwszych latach po wojnie, w: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk-Garbowskiej, Lublin 2012. Zbikowski A., Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką, Warszawa 2006. Zyndul J., II Rzeczpospolita, w: Dzieje Żydów polskich, oprać, zbiór., Warszawa 2019.
Wykaz literatury | 423 ARTYKUŁY Z CZASOPISM Bielecki L., Koncepcja rzeczy publicznej w prawie niemieckim. Ujęcie hi storyczne z zakresu prawa administracyjnego, PPP 2013, nr 4. Bielecki L., Ruczkowski P, Cmentarze jako przykład rzeczy publicznej (Friedhöfe als öffentliche Sachen) w prawie polskim i niemieckim, ST 2016, nr 4. Błachut M., Postulat neutralności moralnej prawa a konstytucyjna zasada równości, AUWr 2005, No 2793, Prawo CCXCVII. Borecki P., Prawodawstwo wyznaniowe z okresu II Rzeczypospolitej we współczesnym porządku prawnym, SPP 2014, t. 8. Borecki R, Reprywatyzacja nieruchomości na rzecz gmin wyznaniowych żydowskich, PiP 2011, z. 9. Borecki P, Statusprawny wyznawcówjudaizmu w Polsce, PiP 2010, z. 9. Borecki P, Uwagi o statusie prawnym wyznawcówjudaizmu na ziemiach polskich, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2010, nr 2. Chudák M., Cmentarzejako specyficzne nieruchomości w przestrzeni mia sta (przykładLeszna), „Świat Nieruchomos'ci” 2012, nr 3. Complak K., Normy pierwszego rozdziału Konstytucji RP, AUWr 2007, No 2956, Prawo CCCI. Forecki R, „Mienie pożydowskie'jakofigura polskiego dyskursu publicznego, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2015, nr 4. Gieszczyńska R., Gieszczyński W., Żydzi na Warmii i Mazurach po 11 wojnie światowej. Zarys problematyki, w: Pamięć i sprawiedliwość, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu” 2006, nr 2. Gołębiewski M., Oczekiwania mesjańskie w biblijnym Izraelu, „Teolo gia i Człowiek. Półrocznik Wydziału Teologicznego UMK” 2012, nr 19. Gruszecki K., Glosa do post. NSA z 25 kwietnia 2006 r. r. II OW
6/06, GSP - Przegląd Orzecznictwa 2009, nr 4. Gwiazdowska M., Znaczenie samorządów w ochronie zabytków. Propozy cje zmian, w: Założenia systemu służ konserwatorskich w Polsce, pod red. B. Szmygina, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2016, t. 1 (15). Ignatowicz J., Ważniejsze problemy cywilistyczne ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, NP 1985, nr 9. Jackiewicz A., Park Tysiąclecia w Zielonej Górze - różne formy ogrodu publicznego, „Rocznik Lubuski” 2006, t. 32, cz. 1.
424 I Wykaz literatury Kaczmarek J., Rabinìstyczne tło nauki Jezusa o zmartwychwstaniu umar łych, WST 2001, t. XIV. Krajewska M., Cmentarze żydowskie w Polsce: nagrobki i epitafia, „Pol ska Sztuka Ludowa - Konteksty” 1989, t. 43. Krawczyk M., Urząd do spraw Wyznań a kwestia własności kościel nych majątków poniemieckich na Ziemiach Zachodnich i Północnych, ZNUPH, „Administracja i Zarządzanie” 2014, nr 100. Kuberska K., Wybrane aspekty organizacyjno-prawne i majątkowe statusu społeczności żydowskiej w II Rzeczypospolitej i Polsce Ludowej, PPW 2015, t. 7. Lewandowski P, Glosa do wyroku ETPC z 29 marca 2011 r., nr sprawy 33949/05, GSP ֊ Przegląd Orzecznictwa 2011, nr 3. Malarewicz A., The legal character of „cemetery property” in Polish civil law, „Białostockie Studia Prawnicze” 2008, nr ą. Matwiejuk J., Pozycja prawna gmin wyznaniowych żydowskich w świetle ustawy z dnia 20 lutego 199y r. o stosunku Państwa do gmin wyznanio wych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej, SPW 2002, t. V. Matyjaszek K., Przestrzeń pożydowska, SLH 2013, nr 2. Mietlińska J., Analiza antropologiczna szkieletów ze Stręgoborzyc, woj. Małopolskie, AUL, „Folia Archeologica” 2015, t. 30. Mozgawa-Saj M., Przestępstwa znieważenia oraz ograbienia zwłok, gro bu i miejsca spoczynku zmarłego (art. 262 § 1 i 2 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2018, nr i. Puppel J., Koszko M., Wizerunek cmentarza — w wymiarze języka, kul tury, dziedzictwa - uwagi wstępne na przykładzie cmentarza Mennonitów w Stogach Malborskich, „Scripta Neophilologica Posnaniensia” 2017, t. XVII. Rakoczy B., Glosa do wyroku SN z 25 sierpnia 2011
r. II CSK 649/10, PPW 2012, t. 4. Rozmus D., Przestrzenne zastosowanie obyczajowego prawa religijnego na przykładzie cmentarza żydowskiego, „Roczniki Administracji i Prawa” 2015, nr XV (1) . Rozmus D., Zagadnienie ochrony prawnej zabytków ze starego cmenta rza żydowskiego w Pilicy, „Roczniki Administracji i Prawa” 2015, nr XV (2). Ruczkowski R, Cmentarzejako przykład rzeczy publicznej (Friedhöfe als öffentlieche Sachen) w prawie polskim i niemieckim, ST 2016, nr 4.
Wykaz literatury | 425 Siostrzonek-Sergiel A., Wolność religii a wymóg obywatelstwa polskiego członków wyznaniowej gminy żydowskiej, „Studia Politicae Universitatis Sileniensis” 2017, t. 19. Stachowiak A., Niemieckie cmentarze na Ziemiach Zachodnich jako miej sca niepamięci, ZNUJ, „Prace Etnograficzne” 2015, t. 43, z. 2. Starzecka K., Lokalizacja cmentarza wyznaniowego w świetle przepi sów prawa polskiego o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, SPW 2014, t. 17. Stefański R.A., Przestępstwo znieważenia zwłok, prochów ludzkich lub grobu (art. 262 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2004, nr 10. Syczewski T., Cmentarze według obowiązującego kodeksu prawa kano nicznego i obrzędów błogosławieństw, WST 2009, t. XXII, nr 1. Syczewski T., Miejsca święte w obowiązującym prawodawstwie Kościoła Łacińskiego, WST 2010, t. XIII, nr 2. Sześciło D., Glosa do wyroku ETPC z 2ў marca 2011 r. sprawa jjęąę/oy, ST гоп, nr 9. Szydło W., Mienie publiczne w polskim prawie cywilnym i administracyj nym, PPP 2009, nr 3. Trzciński A., 0 „piętnastowiecznych” macewach z Chełma (weryfikacja ustaleń Szymona Milnera), „Rocznik Chełmski” 1999, t. 5. Walencik D., Realizacja art. 25 ust. j Konstytucji RP, PiP 2010, z. 6. Węgrzynowski Ł., Zwrot nieruchomości pożydowskich nabytych przez Skarb Państwa na podstawie dekretu o majątkach opuszczonych i ponie mieckich, MoP 2018, nr 2. Winiarczyk-Kossakowska M., Sytuacja prawna gmin wyznaniowych ży dowskich w Polsce, PPP 2010, nr 7—8. Włodarczyk M., Rola „karty ewidencji obiektu nieruchomego" w systemie ochrony konserwatorskiej dziedzictwa architektonicznego, w:
Założe nia systemu służ konserwatorskich w Polsce, pod red. B. Szmygina, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2016, t. 1 (15). Wrzosek A., Cwirko-Godycki M., Cmentarzysko kultury łużyckiej w Laskach w powiecie kępińskim, „Przegląd Antropologiczny” t. XI, Poznań 1937.
հ.շ6 I Wykaz literatury ŹRÓDŁA INTERNETOWE Bielawski K., Kilka słów o cmentarzach Żydów aszkenazyjskich. Kirkuty, macewy, ohele, http://cmentarze-zydowskie.pl/cmentarze_zydowskie.htm [dostęp 10.02.2020]. Chojnowski A., Żydzi w Polsce, https://sztetl.org.pl/de/glossar/zydzi [dostęp 10.02.2020]. Darmorost E., Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Komentarz, 2014, wyd. el., https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/pozostale/ ustawa-o-cmentarzach-i-chowaniu-zmarlych-komentarz-i 51199297 [dostęp 10.02.2020]. Górski M., Glosa do wyroku ETPC z 29 marca 2011 r., nr sprawy ЈЈ949Љ5, 2011, https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/glosy/glosa-do-wyroku-etpc-z-dnia-29-marca-20i i-r-33949-05-386005928 [do stęp: 10.02.2020]. Jagielski J., Cmentarze, https://sztetl.org.pl/he/tradycja-i-kultura-zydowska/religia/cmentarze-zydowskie-w-polsce-najwazniejsze-informacje [dostęp 10.02.2020]. Prawo wewnętrzne Wyznaniowej Wspólnoty Żydowskiej w Rzeczy pospolitej Polskiej, http://warszawa.jewish.org.pl/wp-content/ uploads/20i6/o9/prawo_wewnetrzne_20i2.pdf [dostęp: 10.02.2020]. Serwis Informacji Prawnej LEX Gamma, oprać, przez Wolters Kluwer, https://www.lex.pl [dostęp 10.02.2020]. Walerjański D., Nasze cmentarze. Inicjatywa społeczna na rzecz cmen tarzy żydowskich w województwie śląskim (raport), Będzin 2013, s. u, https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%2ootwarty%22 q=walerja%C5%84ski%2onasze%2 0cmentarze [dostęp 10.02.2020]. Wytyczne Komisji Rabinicznej ds. Cmentarzy, https://sztetl.org.pl/pl/ tradition-and-jewish-
culture/religion/rabbinical-commission-guidelines-for-the-preservation-of-jewish-cemeteries [dostęp: 10.02.2020]. |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Bednarek, Małgorzata 1961- |
| author_GND | (DE-588)132618095 |
| author_facet | Bednarek, Małgorzata 1961- |
| author_role | aut |
| author_sort | Bednarek, Małgorzata 1961- |
| author_variant | m b mb |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046859318 |
| ctrlnum | (OCoLC)1193298536 (DE-599)BVBBV046859318 |
| era | Geschichte 1944-2019 gnd |
| era_facet | Geschichte 1944-2019 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046859318</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210310</controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">200819s2020 xx |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788378662624</subfield><subfield code="9">978-83-7866-262-4</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8378662624</subfield><subfield code="9">83-7866-262-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1193298536</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046859318</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Bednarek, Małgorzata</subfield><subfield code="d">1961-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)132618095</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019</subfield><subfield code="c">Małgorzata Bednarek</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków ; Budapeszt ; Syrakuzy</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Austeria</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">600 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1944-2019</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Żydzi / Polska / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Żydzi / Polska / 1990-</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Żydzi / status prawny / Polska / 1990-</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Żydowskie Gminy Wyznaniowe / prawo / Polska / 1990- / legislacja</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Cmentarze żydowskie / Polska</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Rechtsstellung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4134078-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Jüdischer Friedhof</subfield><subfield code="0">(DE-588)4331943-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Jüdischer Friedhof</subfield><subfield code="0">(DE-588)4331943-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Rechtsstellung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4134078-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1944-2019</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032267992&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032267992&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210310</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909.04924</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090512</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909.04924</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909.04924</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090511</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032267992</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Polen |
| id | DE-604.BV046859318 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T15:12:24Z |
| indexdate | 2025-03-11T17:03:24Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788378662624 8378662624 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032267992 |
| oclc_num | 1193298536 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 600 Seiten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20210310 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Wydawnictwo Austeria |
| record_format | marc |
| spelling | Bednarek, Małgorzata 1961- Verfasser (DE-588)132618095 aut Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 Małgorzata Bednarek Kraków ; Budapeszt ; Syrakuzy Wydawnictwo Austeria 2020 600 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Geschichte 1944-2019 gnd rswk-swf Żydzi / Polska / historia jhpk Żydzi / Polska / 1990- jhpk Żydzi / status prawny / Polska / 1990- jhpk Żydowskie Gminy Wyznaniowe / prawo / Polska / 1990- / legislacja jhpk Cmentarze żydowskie / Polska jhpk Rechtsstellung (DE-588)4134078-4 gnd rswk-swf Jüdischer Friedhof (DE-588)4331943-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 g Jüdischer Friedhof (DE-588)4331943-9 s Rechtsstellung (DE-588)4134078-4 s Geschichte 1944-2019 z DE-604 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032267992&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032267992&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Bednarek, Małgorzata 1961- Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 Żydzi / Polska / historia jhpk Żydzi / Polska / 1990- jhpk Żydzi / status prawny / Polska / 1990- jhpk Żydowskie Gminy Wyznaniowe / prawo / Polska / 1990- / legislacja jhpk Cmentarze żydowskie / Polska jhpk Rechtsstellung (DE-588)4134078-4 gnd Jüdischer Friedhof (DE-588)4331943-9 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4134078-4 (DE-588)4331943-9 (DE-588)4046496-9 |
| title | Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 |
| title_auth | Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 |
| title_exact_search | Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 |
| title_exact_search_txtP | Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 |
| title_full | Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 Małgorzata Bednarek |
| title_fullStr | Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 Małgorzata Bednarek |
| title_full_unstemmed | Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 Małgorzata Bednarek |
| title_short | Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019 |
| title_sort | sytuacja prawna cmentarzy zydowskich w polsce 1944 2019 |
| topic | Żydzi / Polska / historia jhpk Żydzi / Polska / 1990- jhpk Żydzi / status prawny / Polska / 1990- jhpk Żydowskie Gminy Wyznaniowe / prawo / Polska / 1990- / legislacja jhpk Cmentarze żydowskie / Polska jhpk Rechtsstellung (DE-588)4134078-4 gnd Jüdischer Friedhof (DE-588)4331943-9 gnd |
| topic_facet | Żydzi / Polska / historia Żydzi / Polska / 1990- Żydzi / status prawny / Polska / 1990- Żydowskie Gminy Wyznaniowe / prawo / Polska / 1990- / legislacja Cmentarze żydowskie / Polska Rechtsstellung Jüdischer Friedhof Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032267992&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032267992&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT bednarekmałgorzata sytuacjaprawnacmentarzyzydowskichwpolsce19442019 |