O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Greek |
| Veröffentlicht: |
Athēna
Enallaktikes Ekdoseis
[2019]
|
| Ausgabe: | Prōtē ekdosē |
| Schriftenreihe: | Atropos
12 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Gemischte Register |
| Beschreibung: | In griechischer Schrift |
| Beschreibung: | 283 Seiten Illustrationen 21 cm |
| ISBN: | 9789604272044 9604272047 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046726380 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20200612 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 200519s2019 a||| |||| 00||| gre d | ||
| 020 | |a 9789604272044 |9 978-960-427-204-4 | ||
| 020 | |a 9604272047 |9 960-427-204-7 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1159318963 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046726380 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a gre | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Kekaumenos, Giōrgos |d ca. 20./21. Jh. |e Verfasser |0 (DE-588)1035021633 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 |c Giōrgos Kekaumenos |
| 250 | |a Prōtē ekdosē | ||
| 264 | 1 | |a Athēna |b Enallaktikes Ekdoseis |c [2019] | |
| 264 | 4 | |c © 2019 | |
| 300 | |a 283 Seiten |b Illustrationen |c 21 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Atropos |v 12 | |
| 500 | |a In griechischer Schrift | ||
| 505 | 8 | |a Bibliografie (S. 253-274) und Index (S. 275-283) | |
| 600 | 0 | 7 | |a Grēgorios |b V. |c Konstantinopel, Patriarch |d 1745-1821 |0 (DE-588)119211319 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Griechischer Unabhängigkeitskrieg |0 (DE-588)4158172-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 653 | 1 | |a Grēgorios / V / Patriarch of Constantinople / 1745-1821 | |
| 653 | 2 | |a Orthodox Eastern Church / Bishops / Biography | |
| 653 | 2 | |a Greece / History / War of Independence, 1821-1829 | |
| 653 | 1 | |a Grēgorios / V / Patriarch of Constantinople / 1745-1821 | |
| 653 | 2 | |a Orthodox Eastern Church | |
| 653 | 0 | |a Bishops | |
| 653 | 2 | |a Greece | |
| 653 | 4 | |a 1821-1829 | |
| 653 | 6 | |a History | |
| 689 | 0 | 0 | |a Grēgorios |b V. |c Konstantinopel, Patriarch |d 1745-1821 |0 (DE-588)119211319 |D p |
| 689 | 0 | 1 | |a Griechischer Unabhängigkeitskrieg |0 (DE-588)4158172-6 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 830 | 0 | |a Atropos |v 12 |w (DE-604)BV011826080 |9 12 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Gemischte Register |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20200612 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 09034 |g 495 |
| 942 | 1 | 1 | |c 355.009 |e 22/bsb |f 09034 |g 495 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1805084959883395072 |
|---|---|
| adam_text |
περιεχόμενα Πρόλογος του εκδότη .7 А' Ο Γρηγόριος Ε' και η ιστοριογραφία . 11 Η έκδοση του αφορισμού - οι σύγχρονες απόψεις . 12 Η επίσημη εθνικιστική ιστοριογραφία . 20 Η επίσημη κρατική ιδεολογία .27 В' Ο αφορισμός της Επανάστασης στην Μολδοβλαχία . 41 Ο πρώτος αφορισμός . 43 Ο δεύτερος αφορισμός . 53 Ο αφοριστικός τύπος των δύο κειμένων . 62 Ο αφορισμός της Επανάστασης από τον Ευγένιο Β' παράδειγμα κανονικού αφορισμού . 65 Г' Ο Γρηγόριος Ε' και η Φιλική Εταιρεία . 67 Τα τεκμήρια . 74 Οι συνωμοτικές επιστολές του Γρηγορίου Ε' . 87 Δ' Ο Αφορισμός: Τα κείμενα και το περιεχόμενό τους . 111 Ε' Ο Γρηγόριος Ε' και η νεωτερικότητα: Μια διεξοδική αποτίμηση . 127 Γρηγόριος Ε'και Ρήγας Βελεστινλής . 127 5
Γρηγόριος Ε' και Γαλλική Επανάσταση . 135 ΓρηγόριοςΕ'καιΑ. Κοραής. 140 ΣΤ' Ο Γρηγόρνος Ε' ως εκκλησιαστική και κοινωνική προσωπικότητα. 149 Ο κοραϊκός κύκλος. 150 Συγγραφείς και ιστορικοί . 154 Ζ' Η εκτέλεση του Γρηγορίου Ε' και η εξέλιξη της Επανάστασης . 161 Η άρνηση φυγής του πατριάρχη . 173 Σύνοψη - συμπεράσματα . 179 Σημειώσεις . 187 Βιβλιογραφία . 253 Ευρετήριο . 275 6
βιβλιογραφία Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Ε., «Αγγλόφωνες Πηγές και Πρώιμη Ιστορι ογραφία για την Ελληνική Επανάσταση», στο Ιστοριογραφία και Πη γές για την Ερμηνεία τον 1821, Πρακτικά A 'Συνεδρίου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Δομή-Αρχονταρίκι: Αθήνα 2013 Αγγελόπουλος, Γ.Π., Παπαδόπουλος, Γ.Γ. (εκδ.), Τά
κατά τον Αοίδιμον Πρωταθλητήν του Ίεροΰ των Ελλήνων Άγώνος τον Πατριάρχην Κων σταντινουπόλεως Γρηγεψιον τον E', έν Άθήναις, τ. 1:1865, τ. 2: 1866 Αναγνωστοπούλου, Σ., «Η Διπλή Ανάγνωση της Επανάστασης στο Πλαίσιο της Αυτοκρατορικής Αογικής περί Εξουσίας του Πατριαρ χείου Κωνσταντινούπολης, Από τον
Οθωμανορθόδοξο Πατριωτισμό στον Ελληνικό Αλυτρωτισμό», στο Πιζάνιας, Π. (εκδ.), Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Ένα Ευρωπαϊκό Γεγονός, Ιόνιο Πανεπιστή μιο, Τμήμα Ιστορίας-Κέδρος: Αθήνα 2009 Αντωνιάδης, Λ., Επιτομή Χρονολογική τής Γενικής Ιστορίας, εν τφ του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως
Τυπογραφείφ 1808 [Ανώνυμος], «Το Ζήτημα της "Εδρας τού Οικουμενικού Πατριαρχείου έν τη Συνδιασκέψει της Λωζάνης», Νέος Ποιμήν 5 (1923) Αποστολίδης, Κ.-M., «Ό άπό Σηλυβρίας Φιλιππουπόλεως Μητροπολί της Παΐσιος», Θρακικά 3 (1932) Αποστολόπουλος, Δ.Γ., «Οι Πηγές τηςΈμπνευσης ενός Ερμηνευτικού Σχή
ματος: ο “Θρησκευτικός Ουρανισμός”», στο Σκλαβενίτης, Τ. (επιμ.), Επιστημονική Συνάντηση στη Μνήμη του Κ.Θ. Δημαρά, Αθήνα 1994 Αρχείο Εμμανουήλ Ξάνθου, τ. 3, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος: Αθήνα 2002 253
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Βακαλόπουλος, A.E., Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τ. 5, Η Μεγάλη Ελ ληνική Επανάσταση (1821-1829), Οι Προϋποθέσεις και οι Βάσεις της (1813-1822), Θεσσαλονίκη 1980 Βακαλόπουλος, Α.Ε., Επίλεκτες Βασικές Ιστορικές Πηγές της Ελληνικής Επαναστάσεως (1813-1825), τ.
1, Βάνιας: Θεσσαλονίκη 1990 Βερέμης, Θ., Κολιόπουλος, Γ., Ελλάς, Η Σύγχρονη Συνέχεια, Από το 1821 μέχρι σήμερα, Εκδόσεις Καστανιώτη: Αθήνα 2006 Βερέμης, Θ.Μ., Κολιόπουλος, Ι.Σ., Νεότερη Ελλάδα, Μια Ιστορία από το 1821, Εκδόσεις Πατάκη: Αθήνα 2013 Βερέμης, Θ.Μ., Κολιόπουλος, Γ.Σ., Μιχαηλίδης, Ι.Δ.,
1821, Η Δημιουρ γία ενός Έθνους-Κράτους, Μεταίχμιο: Αθήνα 2018 Βλαχάκης, Ν.Δ., Ή Λεσβία Σαπφώ, ήτοι Άσματολόγιον περιέχον Εξωτε ρικά Άσματα εις "Υφος Ελληνικόν, Ευρωπαϊκόν καί Τουρκικόν, Μετενεχθέντα μεν εκ της Κωνσταντινουπολίτιδος είς την Λεσβιακήν Γρα φήν, Αθήνησιν 1870 Βουρνάς, Τ., «Η
Πολιτική σαν Κοινωνιολογική Έννοια στη Φιλοσο φία του Νεοελληνικού Διαφωτισμού», στο Ελληνογαλλικά, Αφιέρω μα στον Roger Milliex για τα Πενήντα Χρόνια της Ελληνικής Παρου σίας του, Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου: Αθήνα 1990 Βρανούσης, Λ., «Αγνωστα Πατριωτικά Φυλλάδια και
Ανέκδοτα Κείμενα της Εποχής του Ρήγα και του Κοραή, Η Φιλογαλλική και η Αντιγαλλική Προπαγάνδα», Επετηρίς του Μεσαιωνικού Αρχείου 15-16(19651966) [Αθήνα 1997] Βρανούσης, Λ., «Ιδεολογικές Ζυμώσεις καί Συγκρούσεις», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. 11 Βρετός, Μ.Π., Εθνικόν Ήμερολόγιον του Δίσεκτου
’Έτους 1868 (Έτος η'),%■*■ Γεδεών, Μ., λήμ. «Άφθονίδης. 1) Γεώργιος», Ελευθερουδάκη Εγκυκλο παιδικόν Λεξικόν [
1927] Γερμανός, Μητρ. Σάρδεων, «Συμβολή είς τούς Πατριαρχικούς Καταλό γους Κωνσταντινουπόλεως από της Αλώσεως καί έξης», Ορθοδοξία 12(1937) Γεωργαντζής, Π.Α., Ο «Αφορισμός» του Αλέξανδρου Υψηλάντη (Ιστορι κή και Θεολογική Διερεύνηση του Θέματος), Εκκλησία και Θεολογία 2, Εκδόσεις «Παρουσία»; Καβάλα 1988 Γιαννουλόπουλος, Γ, «Ο Κοραής, το Έθνος και η Γλώσσα», The Athens Review of Books 44 (Οκτώβριος 2013) Γριτσόπουλος, T.A., «Ό Έθνομάρτυς Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ίω- 254
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σήφ Δαλιβήρης ό άπό Δράμας», Μακεδονικά 4 (1960) Γριτσόπουλος, Τ.Α., «Παρατηρήσεις έπί μιας Νέας Μελέτης περί τοΰ Πατριάρχου Γρηγορίου Ε'», Μνημοσύνη 6 (1976-1977), σ. 327 Γριτσόπουλος, Τ.Α., «Ό Πατριαρχικός Άφορισμός κατά Ύψηλάντη καί τό Πραγματικόν αύτοΰ Νόημα», Μνημοσύνη 14
(1998-2000) Δασκαλάκης, Α.Β., «Τό Πολίτευμα της Ελληνικής Δημοκρατίας τοΰ Ρή γα Βελεστινλή», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, περίοδος 2, τ. 13, έν Άθήναις 1962-1963 Δελιαλής, Ν., «’Εγκύκλιος Εύγενίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως τοΰ Έτους 1821», Μακεδονικά 12
(1972) Δεσποτόπουλος, Α., «Παράγοντες, Διάρκεια, Φάσεις και Ιδιομορφία της Ελληνικής Επαναστάσεως», στο Ιστορία Ελληνικού Έθνους, τ. 12 Δεσποτόπουλος, Κ., «Η Εκκλησία και η Επανάσταση του ’21», εφ. Τα Νέα, 27-10-2006 Δημαράς, Κ.Θ., «Ενθυμήματα Στρατιωτικά [1939]», στο Κ.Θ. Δημαράς, Σύμμικτα, A ’,
Από την Παιδεία στην Λογοτεχνία, Φιλολογική Επιμέ λεια Αλέξης Πολίτης, Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού: Αθήνα 2000 Δημαράς, Κ.Θ., Ο Κοραής και η Εποχή του, Βασική Βιβλιοθήκη 9, Αε τός: Αθήνα 1953 Δημαράς, Κ.Θ. (κ. άλ. επιμ.), Αδαμάντιος Κοραής Αλληλογραφία, τ. 2, 1799-1809, Όμιλος Μελέτης του
Ελληνικού Διαφωτισμού, Νέα Ελλη νικά Κείμενα, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας»: Αθήνα5 1966 Δημαράς, Κ.Θ. (κ. άλ. επιμ.), Αδαμάντιος Κοραής Απλογραφία, τ. 4, 1817-1822, Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού, Νέα Ελλη νικά Κείμενα, Αθήνα 1982 Δημαράς, Κ.Θ., Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Νεοελληνικά
Μελετήματα 2, Ερμής: Αθήνα 1989s Δημητρακόπουλος, Α., ’Επανορθώσεις Σφαλμάτων Παρατηρηθέντων έν τη Νεοελληνική Φιλολογία
του Κ. Σάθα, μετά καί τινων Προσθηκών, Τεργέστη 1872 Διβάνη, Λ., Η Εδαφική Ολοκλήρωση της Ελλάδας (1830-1947) (Απόπει ρα Πατριδογνωσίας), Εκδόσεις Καστανιώτη: Αθήνα 2000 Ελεφάντης, Ά., «Επιλεγόμενα στο Βιβλίο που συντάραξε το Ρωμέικο για 400 Μέρες», εφ. Η Αυγή, 5-10-2007 Ζαλύκης, Γ., Διάλογος περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Συγγραφείς μέν έν Κισνέβη κατά τό έτος 1822 υπό τοΰ μακαρίτου Γρηγορίου Γεωργιάδου Ζαλύκου, Έκδοθείς δέ μετά Προλόγου καί Επιλόγου υπό Άγαθόφρονος Λακεδαιμονίου, έν Παρισίοις 1828 Ζαχαρόπουλος, Ν.Γ., Γρηγόριος E', Σαφής Εκφρασις της Έκκλησια255
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 στικής Πολιτικής επί Τουρκοκρατίας, Θεσσαλονίκη 1974 Ζερλέντης, Π.Γ., «Πατριάρχων Γράμματα Διατακτικά προς τούς Νησιώτας περί Δουλικής Υποταγής εις τούς Κρατούντας», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 9(1926) Ζηζιούλας, Ιωάννης μητρ.
Περγάμου, «Ο Συνοδικός Θεσμός, Ιστορικά, Εκκλησιολογικά και Κανονικά Προβλήματα», Θεολογία 80 (2009) Ζώρας, Γ.Θ., «Ό Απαγχονισμός τού Πατριάρχου Γρηγορίου τού E' εις Έκθεσιν τού Όλλάνδου ’Επιτετραμμένου Κωνσταντινουπόλεως», Παρνασσός 18 (1976) Ηλιού, Φ., «Μανουήλ Γεδεών: Ένας Πρόδρομος», στο Γεδεών,
Μ., Ή Πνευματική Κίνησις του Γένους κατά τον IH' καί ΙΘ' Αιώνα, Ά. Αγγέ λου, Φ. Ηλιού (επιμ.), Αθήνα 1976 Ηλιού, Φ., Τύφλωσον Κύριε τον Λαόν σου, Οι Προεπαναστατικές Κρίσεις και ο Νικόλαος Πίκκολος, Πορεία: Αθήνα 1988 Ηλιού, Φ., «Η Πατριαρχική Καταδίκη του Ρήγα», Τα Ιστορικά/Historica 14, τχ. 27,
(1997) Ηλιού, Φ., «Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Η Νεωτερική Πρόκληση», στο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, τ. 2, Η Οθωμανική κυριαρ χία, 1770-1821, Διαφωτισμός - Ιστορία της Παιδείας - Θεσμοί και Δί καιο, Ελληνικά Γράμματα: Αθήνα 2003 Θέμελης, Χρυσόστομος, Μητρ. Μεσσηνίας, «Εύβοϊκαί
’Εκκλησιαστικοί Προσωπικότητες», Θεολογία 55 (1984) Θεοτοκάς, Ν., «Η Ορθόδοξος Ανατολική Εκκλησία και το “Σατανικόν Φρόνημα” του 1821», εφ. Η Κυριακάτικη Αυγή, 23-3-2001 Θεοτοκάς, Ν., Κοταρίδης, Ν., «Οι Προσλήψεις της Επανάστασης από τους Οθωμανούς Kat το Πατριαρχείο», στο Πύλια, Μ. (επιμ.), 1821,
Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτικη Αυγή, 25-3-2005 Θεοτοκάς, Ν., Κοταρίδης, Ν., «Οι Θεσμοί Οθωμανικής Κυριαρχίας
και η Ελληνική Επανάσταση», στο Πιζάνιας, Π. (εκδ.), Η Ελληνική Επα νάσταση του 1821, Ένα Ευρωπαϊκό Γεγονός, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Ιστορίας-Κέδρος: Αθήνα 2009 Θωμάς, Γ, «Δύο Άγνωστοι Πατριώτες του Βελεστίνου στα 1821 από Τρία Ανέκδοτα Κείμενα του 1836», Αργοναύτης 1 (1975) Θωμάς, Γ, «Παπα-Γιώργης Σακελλάριος, Ένας Φλογερός Πατριώτης του Βελεστίνου στο 1821», στο Καμηλάκης, Π., Πολυμέρου-Καμηλάκη, Α. (επιμ.), Υπέρεια, τ. 1, Πρακτικά A ' Συνεδρίου «Φερών - Βε λεστίνου - Ρήγα», Βελεστίνο 30/31 Μαΐου -1 Ιουνίου 1986, Επιστημο νική Εταιρεία Μελέτης «Φερών - Βελεστίνου - Ρήγα»: Αθήνα 1990 Θωμόπουλος, Σ.Ν., «Ό Μέγας Δέρκων Γρηγόριος (1801-1821)», Αελτί- 256
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, Νέα Σειρά, τ. 1/2(1928) Ιωάννου, Ναθαναήλ, Αρχιμ., Εύβοϊκά, εν Έρμουπόλει 1857 Καλινδέρης, Μ.Α., Γραπτά Μνημεία άπό τη Δυτ. Μακεδονία Χρόνων Τουρκοκρατίας, Τύποις «’Επαρχιακής Φωνής»: Πτολεμαΐς 1940 Κανδηλώρος, Τ.Χ., ΓρηγόριοςE',
έν Αθήναις 19212 Καραγεώργος, Β., «Η Πατριαρχική Εγκύκλιος του Γρηγορίου Ε' προς τους Επτανησίους, Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η Γαλλική Επα νάσταση», στο Ορθοδοξία και Οικουμένη, Χαριστήριος Τόμος προς Τιμήν του Οικουμ. Πατριάρχου Βαρθολομαίου A ', Αρμός: Αθήνα 2000 Καραμανωλάκης, Β.Δ., Η
Συγκρότηση της Ιστορικής Επιστήμης και η Δι δασκαλία της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837-1932), Ιστο ρικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς 42, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών EIE: Αθήνα 2006 Καραμπελιάς, Π, 1204-1922, Η Διαμόρφωση του Νεώτερου Ελληνισμού, τ. 2, 1821
η Παλιγγενεσία, Εναλλακτικές Εκδόσεις: Αθήνα 2015 Καραμπερόπουλος, Δ., «Η Άδικη Κρίση του Ιω. Φιλήμονος για τον Επα ναστάτη Ρήγα Βελεστινλή», Θεσσαλικό Ημερολόγιο 38 (2000) Καρατζάς, Σ.Κ., Σμύρνης Τραγωδίες, Δύο Ανέκδοτα Ποιήματα σχετι κά με τις Ταραχές στη Σμύρνη (1788, 1810), Collection de
l’institut Français d’Athènes 20, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών-Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 12, Ιωνία 2, Αθήνα 1958 Καραφουλίδου, Β., «.της μεγάλης ταύτης ιδέας.», Όψεις της Εθνικής Ιδεολογίας 1770-1854, Historia, Πόλις: Αθήνα 2018 Καρολίδης, Π., Ιστορία του ΙΘΆίώνος, τ. 2, Άθήνησιν 1892 Κάσδαγλη,
Α., «Εισαγωγή», στο Γόρδων, Θ., Ιστορία της Ελληνικής Έπαναστάσεως, τ. 1, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθν. Τραπέζης:
Αθήνα 2015 Κασομούλης, Ν.Κ., Ενθυμήματα Στρατιωτικά της Έπαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833, Εισαγωγή καί Σημειώσεις ύπό Γ. Βλαχογιάννη, Αρχεία της Νεωτέρας Ελληνικής Ιστορίας 4/1, Άθήναι 1939 Κατσιαμπούρα, Γ., «Το Κρυφό Σχολειό και ο Γρηγόριος Ε'», εφ. Η Αυ γή, 24-3-2004 Κιτρομηλίδης, Π.Μ., «Γνωσιολογικός Εμπειρισμός και Πολιτικός Φι λελληνισμός: Το Ταξίδι του Henry Holland στην Ελλάδα (181213)», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 23 (1980) Κιτρομηλίδης, Π.Μ., «Από τον Διαφωτισμό στο Ρομαντισμό, Η Μαρτυ ρία του J.L.S. Bartholdy και η Ιδεολογική της Σημασία», στο Τόπος και Εικόνα, Χαρακτικά Ξένων Περιηγητών για την Ελλάδα, τ. 4, 19"՝ 257
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΚΑΙ H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 αι., Ολκός: Αθήνα 1982 Κιτρομηλίδης, Π.Μ., Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Οι Πολιτικές και Κοι νωνικές Ιδέες, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 20003 Κιτρομηλίδης, Π.Μ., Η Γαλλική Επανάσταση και η Νοτιοανατολική Ευ ρώπη, Πορεία: Αθήνα 20002 Κιτρομηλίδης,
Π.Μ., «Το Εθνικό Ζήτημα στα Βαλκάνια», στο Θ. Βερέ μης (επιμ.), Εθνική Ταυτότητα και Εθνικισμός στη Νεότερη Ελλάδα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 2003 [Κοδρικάς, Π.], Lettre Messénienne sur I ’Intervention des Puissances Al liées dans les Affaires de la Grèce, a Paris 1824 Κολιόπουλος,
Ι.Σ., Ιστορία της Ελλάδος από το 1800, Το Έθνος, η Πολι τεία και η Κοινωνία των Ελλήνων, τχ. 1, Εκδόσεις Βάνιας: Θεσσα λονίκη 2000 Κονδύλης, Π. (επιμ.), Κ. Marx-Fr. Engels, Η Ελλάδα, η Τουρκία και το Ανατολικό Ζήτημα, Φιλοσοφική και Πολιτική Βιβλιοθήκη 9, Εκδόσεις «Γνώση»: Αθήνα 1985 Κοραής, Α.,
Ίσοκράτους Αόγοι καί Έπιστολαί, Μέρος Πρώτον, Ελληνική Βιβλιοθήκη 1, έν Παρισίοις 1807 Κοραής, Α., Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Μέρος Πρώτον, Ελληνική Βι βλιοθήκη 3, έν Παρισίοις 1809 Κοραής, Α., «Προλεγόμενα» στο Άριστοτέλους Πολιτικών τά Σωζόμενα, Ελληνική Βιβλιοθήκη 13, έν Παρισίοις 1821 [Κοραής,
Α.], Σάλπισμα Πολεμιστήριον, Δευτέρα Έκδοσις Διωρθωμένη, καί Ηόξημένη με Προσθήκην εις το Τέλος, έν Πελοποννήσφ [Παρί σι] 1821 Κοραής, Α., Υπόμνημα περί της Παρούσης Καταστάσεως του Πολιτισμού έν Ελλάδι, Συνταχθεν μεν γαλλιστί καί Άναγνωσθέν εις τήν Εταιρίαν τών Άνθρωποτηρητών (τη 6 Ιανουάριου
1803), Μεταφρασθεν δε υπό Αναστασίου Κωνσταντινίδου, έν Αθήναις 1853 Κορδάτος, Γ.Κ., «Ο Ρήγας Φεραίος
και η Εποχή του», Αρχείον Οικονο μικών και Κοινωνικών Επιστημών 11 (1931) Κορδάτος, Γ.Κ., Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, τ. 2, (ΗΕπανάσταση του 1821), Εκδόσεις 20^ Αιώνας: Αθήνα 1957 Κουμαριανού, Α., «Ο “Νέος Ραψάκης”», Ο Ερανιστής 6 (1968) Κούμας, Κ.Μ., Βειλάνδου Άγάθων, τ. 1, έν Βιέννη Αυστρίας 1814 Κούμας, Κ.Μ., Ιστορίαι τών Ανθρωπίνων Πράξεων άπό τών Αρχαιότα των Χρόνων εως τών Ημερών μας, τ. 12, έν Βιέννη της Αύστρίας 1832 Καυμπουρλής, Γ., «Η Ιδέα της Ιστορικής Συνέχειας του Ελληνικού 258
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Έθνους στους Εκπροσώπους του Ελληνικού Διαφωτισμού: Η Διαμά χη για το Όνομα του Έθνους και οι Απόψεις για τους Αρχαίους Μακεδόνες και τους Βυζαντινούς», Δοκιμές 13-14 (2005) Κουμπουρλής, Γ., Οι Ιστοριογραφικές Οφειλές των Σπ. Ζαμπέλιου και Κ. Παπαρρηγοπούλου, Η Συμβολή Ελλήνων και
Ξένων λογιών στη Δια μόρφωση του Τρίσημου Σχήματος του Ελληνικού Ιστορισμού (17821846), Βιβλιοθήκη Ιστορίας των Ιδεών 11, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Τμήμα Νεοελληνικών Ερευνών 128, Αθήνα 2012 Κρεμμυδάς, Β., «Ο Χαρακτήρας της Κοινωνίας μας», εφ. Τα Νέα, 4-7- 2000 Κρεμμυδάς,
Β., «Χονδροειδής Παραποίηση της Ιστορίας», εφ. Τα Νέα, 7-6-2000 Κρεμμυδάς, Β., «Να μάθουμε το Εικοσιένα», εφ. Τα Νέα, 23/24-3-2002 Κρεμμυδάς, Β., «Κήρυξε Πόλεμο στον Διαφωτισμό», εφ. Τα Νέα, 2511-2006 Κρεμμυδάς, Β., «Η Σύγκρουση για την Ιστορία», Τα Νέα, 26-04-2007 Κρεμμυδάς, Β., Από τον Σπυρίδωνα
Τρικούιτη στο Σήμερα, Το Εικοσιένα στις Νέες Ιστοριογραφικές Προσεγγίσεις, Ίδρυμα της Βουλής των Ελ λήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία: Αθήνα 2007 Κρεμμυδάς, Β., «Πολιτική και Εκκλησία, Τι σηματοδοτούν η Εκλογή Αρχιεπισκόπου και Προέδρου του ΣΥΝ», εφ. Τα Νέα, 27-2-2008 Κρεμμυδάς, Β.,
Η Μεγάλη Ιδέα, Μεταμορφώσεις ενός Εθνικού Ιδεολογή ματος, Εκδόσεις Τυπωθήτω: Αθήνα 2010 Κρεμμυδάς, Β., Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Τεκμήρια, Αναψηλαφήσεις, Ερμηνείες, Gutenberg: Αθήνα 2016 Κρέμος, Γ.Π., Φωκικά, 'Ιστορία της έν τη Φωκίδι Μονής του Όσιου Λουκά, τουπίκλην Στειριώτου, τ. 2, έν
Αθήναις 1880 Κωβαίου, Ε., «Ιστορία των Νεοελληνικών Γραμμάτων, Συγγραφικές Απόπειρες στον Γερμανόφωνο Χώρο
την Εποχή της Επανάστασης του 1821 », στο Μιχαηλάρης, Π. (κ. άλ., επιμ.), Όψεις της Επανάστα σης του 1821, Πρακτικά Συνεδρίου, Αθήνα, 12 και 13 Ιουνίου 2015, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού-Περιοδικό Μνήμων: Αθήνα 2018 Κωνσταντακοπούλου, Α., «Αφορισμοί και Καταδίκες», Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτικη Αυγή, 26-3-2016 Λαδάς, Γ.Α., Χατζηδήμος, Α.Δ., Ελληνική Βιβλιογραφία των Ετών 17961799, Αθήνα 1973 Λάμπρος, Σ.Π., Αποκαλύψεις περί του Μαρτυρίου τοΰ Ρήγα, έν Αθήναις 259
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 1892 Λάππας, K., «Πατριαρχική Σύνοδος “περί Καθαιρέσεως των Φιλοσοφι κών Μαθημάτων” τον Μάρτιο του 1821», Μνήμων 11 (1987) Λάππας, Τ., Ρουμελιώτες στην Επανάσταση, Ο Σάλωνων Ησαΐας, ΓιαννάκηςΛογοθέτης, Βασίλης Μπούσγος, Ιωάν. Ν. Σιδέρης: Αθήνα 1944. Λεγράνδ,
Α., Λάμπρος, Σ.Π., Ανέκδοτα Έγγραφα περί Ρήγα Βελεστινλη καί των συν αότφ Μαρτορησάντων, 'Εκ των έν Βιέννη Αρχείων Έξαχθέντα καί Δημοσιευθέντα, Αθήνησιν 1891 Λιάκος, Α., «Το Ζήτημα της “Συνέχειας” στη Νεοελληνική Ιστοριογρα φία», στο Κιτρομηλίδης, Π.Μ., Σκλαβενίτης, Τ.Ε. (επιμ.), A'Διεθνές Συνέδριο
Ιστορίας, Ιστοριογραφία της Νεότερης και Σύγχρονης Ελλά δας 1833-2002, Πρακτικά, τ. 1, Αθήνα 2004 Λιάκος, Α., «Είχε η Εκκλησία Εθνική Συνείδηση;», εφ. Το Βήμα, 25-32007 Μαζαράκης-Αινιάν, Ι.Κ., «Εισαγωγικό Κείμενο», στο Μονόφυλλα τοϋ Άγώνος, Προκηρύξεις-Θεσπίσματα-Αιατάγματα, 1821-1827, Ιστορική και
Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος: Αθήναι 1973 Μαθάς, Ζ., Κατάλογος Ιστορικός των Πρώτων Επισκόπων καί των εφεξής Πατριάρχων τής εν Κωνσταντινουπόλει Αγίας καί Μεγάλης του Χρίστου Εκκλησίας, έν Ναυπλίω 1837 Μακρής, Γ.Α., «Εκκλησία και Επανάσταση (1821-1852), Οι Σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με
τα Εθνικά Κινήματα», στο Παπαγεωργίου, Σ.Π. (επιμ.), Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Αεσποτόπουλσ, Ανάλεκτα Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Εκδόσεις Παπαζήση: Αθή να 1995 Μακρίδης, Α., «Γρηγόριος Ε' εναντίον Υψηλάντη: Ένας Αφορισμός “εν Οχετοίς Δακρύων”», μέρος α', https://sitalkisking.blogspot. com/201
l/04/blog-postl 7.html· μέρος β', https ://sitalkisking. blogspot. com/2011/05/blog-post_04.html
Μαρινέσκου, Φ., Παπαναστασίου-Τσιγκρήλα, Μ., «Κωνσταντίνος Μουρούζης (1821-1867), ένας Απόγονος των Φαναριωτών», Δελτίον Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρείας Ελλάδος 10 (1996) Μαρκέτος, Σ., λήμ. «Πύρρος, Διονύσιος», Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυ κλοπαίδεια, τ. 8, Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό [1988] Μεταλληνός, Γ.Δ. π., Πολιτική και Θεολογία, Ιδεολογία και Πράξη του Ριζοσπάστη Πολιτικού Γεωργίου Τυπόλδου-Ιακωβάτου (1813-1882), Τέρτιος: Κατερίνη 1990 Μητσού, Μ., «Ο Βαλαωρίτης, ο Κουμανούδης και “το Σχοινί του Πατριάρχη”», στο Μνήμη Г Π. Σαββίδη, Θέματα Νεοελληνικής Φιλολογίας, 260
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γραμματολογικά, Εκδοτικά, Κριτικά, Πρακτικά H' Επιστημονικής Συ νάντησης 11-14 Μαρτίου 1997, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλο νίκης, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών, Ερμής: Αθήνα 2001 Μητσού, Μ., Στέφανου Α. Κουμανούδη, Στράτης Καλοπίχειρος τ. 2, Ένα
Ποιητικό Τεκμήριο Aυτολογοκρισίας, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 2005 Μιχαηλάρης, Π.Δ., Αφορισμός, Η Προσαρμογή μιας Ποινής στις Ανα γκαιότητες της Τουρκοκρατίας, Θεσμοί και Ιδεολογία στη Νεοελληνική Κοινωνία 60, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευ νών: Αθήνα 1997 Μονόφυλλα
του Άγώνος, Προκηρύξεις-Θεσπίσματα-Διατάγματα, 18211827, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία Ελλάδος: Αθήναι 1973 Ξάνθος, Ε., Απομνημονεύματα περί της Φιλικής Εταιρίας, Αθήναι 1845 Οικονόμος, Κωνσταντίνος Πρεσβύτερος, Κατήχησις, Ή іΟρθόδοξος Δι δασκαλία της Χριστιανικής Πίστεως, έν Βιέννη της Αύστρίας
1813 Παναγιωτόπουλος, Β.Π., «Προσπάθεια Άγιοποιήσεως Γρηγορίου Ε' κατάτό 1823», Ελληνική Δημιουργία 13 (1954) Παναγιωτόπουλος, Β.Π., «Μία Ωδή της Ευανθίας Καΐρη στον Εφέσου Διονύσιο τον Καλλιάρχη», Ο Ερανιστής 1 (1963) Παναγιωτόπουλος, Β.Π., «Οι Τέκτονες και η Φιλική Εταιρεία, Εμμ. Ξάν θος και Παν.
Καραγιάννης», Ο Ερανιστής 2 (1964) Παναγιωτόπουλος, Β., «Αρχίστε την Επανάσταση χωρίς εμένα», εφ. Το Βήμα, 28-3-2010 Πανταζόπουλος, Ν.Ι., «Ρήγας Βελεστινλής, Ή Πολιτική Ιδεολογία τού Ελληνισμού Προάγγελος της Έπαναστάσεως [1964]», στο Παντα ζόπουλος Ν.Ι., Μελετήματα για τον Ρήγα Βελεστινλή,
Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης «Φερών - Βελεστίνου - Ρήγα»: Αθήνα 19982 Πάντελιτς, Ν., Η Εκτέλεση του Ρήγα,
ελλ. μετάφραση από το σερβοκροα τικό πρωτότυπο, Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών - Βελεστί νου - Ρήγα: Αθήνα 2000 [1931] Παπαγεωργίου, Σ.Π., Από το Γένος στο Έθνος, Η Θεμελίωση του Ελληνι κού Κράτους 1821-1862, Εκδόσεις Παπαζήση: Αθήνα 2004 Παπαδόπουλος, Σ.Ι., «Ένα Ανέκδοτο Υπόμνημα του Νικολάου Σκούφου προς τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια», Δωδώνη, Επιστημονι κή Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Ιωαννίνων, τ. 6, 1977 Παπαδόπουλος, Χρυσόστομος Α. Αρχιμ. (μετέπειτα Αρχιεπ. Αθηνών και πάσης Ελλάδος), 'Ιστορία τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, τ. 1, Ίδρυσις 261
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 καί Όργάνωσις τής Αύτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος, εν Άθήναις 1920 Παπαδόπουλος, Χρυσόστομος Α. Αρχιεπ. Αθηνών και πάσης Ελλάδος, «Ή ’Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως καί ή Μεγάλη Έπανάστασις τοΰ 1821», Θεολογία 21 (1950) Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Α., «Δύο
Κατάλογοι Ελληνικών Κωδίκων έν Κωνσταντινουπόλει, της Μεγάλης τοΰ Γένους Σχολής καί τοΰ Ζωγραφείου», Извѣстія Русскаго археологическаго института въ Константинополѣ [Δελτίο του Ρωσσικού Αρχαιολογικού Ινστιτού του στην Κωνσταντινούπολη] 14 (1909) Παπαθεοδώρου, Γ., Ρομαντικά Πεπρωμένα, Ο Αριστοτέλης
Βαλαωρίτης ως «Εθνικός Ποιητής», Συμφραζόμενα: Θεωρία ՛ Ιστορία· Κριτική, Βιβλιόραμα: Αθήνα 2009 Παπαρρηγόπουλος, Κ., «Ό Μέγας Δέρκων», Εστία 1 (1876) Παπαρρηγόπουλος, Κ., 'Ιστορία τοΰ Ελληνικού Έθνους άπό των Αρχαι ότατων Χρόνων μέχρι του 1930, Μετά προσθηκών, Σημειώσεων καί Βελτιώσεων επί τη
Βάσει των Νεωτάτων Πορισμάτων της 'Ιστορικής Έρεύνης υπό Παύλου Καρολίδου, τ. 6/1, Ελευθερουδάκης: έν Άθήναις 19326 Πιζάνιας, Π., Η Ιστορία των Νέων Ελλήνων, Από το 1400 έως το 1820, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας, Ι.Δ. Κολλάρου και ΣίαΑ.Ε: Αθήνα 2014 Πιπινέλης, Τ.Ν., Πολιτική 'Ιστορία της Έλλ.
Έπαναστάσεως, Εκδοτικός Οίκος «Αγών»: έν Παρισίοις 1928 Πολέμη, Π. (επιμ.), Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου Αιώνα, Βιβλία-Φυλλάδια, τ. 2, 1819-1832, Βιβλιολογικό Εργαστήρι «Φίλιππος Ήλιου», Φίλιππου Ηλιου Κατάλοιπα, Μουσείο Μπενάκη, Ελληνικό Λογοτε χνικό και Ιστορικό Αρχείο MIET: Αθήνα 2011 Πολίτης,
Α., «“Αν άρχιζε μετά είκοσι χρόνους.”. Ο Κοραής, οι Κοινω νικές Ιδέες του Διαφωτισμού και η Ελληνική Επανάσταση», Ο
Epaνιστής 26 (2008) Πουλιάσης, Σ., «Επιθυμία Γνώσης και Εφαλτήριο Ιδεολογικής Ένταξης στο Έθνος», Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτικη Αυγή, 25-3-2017 Πρακτικά των Συνεδριάσεων τής Βουλής κατά την Τρίτην Σύνοδον τής Τε τάρτης Βουλευτικής Περιόδου, τ. 1, έν Αθήναις 1856 Πρωτοψάλτης, Ε.Γ., Ιγνάτιος Μητροπολίτης Οόγγροβλαχίας (17661828), τχ. 1, Βιογραφία, Μνημεία τής Ελληνικής 'Ιστορίας 4/1, Γραφεΐον Δημοσιευμάτων της Ακαδημίας Αθηνών: έν Αθήναις 1959 Πρωτοψάλτης, Ε.Γ. (επιμ.), 'Ιστορικόν Άρχεΐον Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου, τ. 1, Έγγραφα των έτων 1803-1822, Μνημεία τής Ελληνικής Ίστο262
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ μίας 5/1, Γραφεΐον Δημοσιευμάτων Ακαδημίας Αθηνών: έν Άθήναις 1963. Πρωτοψάλτης, Ε.Γ., Ή Φιλική Εταιρεία, Αναμνηστικόν Τεύχος επί τη 150ετηρίδι, Ακαδημία Αθηνών: Άθήναι 1964 Πρωτοψάλτης, Ε.Γ., «Πρόλογος» στο Κασομούλης, Ν.Κ., Απομνημονεύ ματα της Έπαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833,
Προλογίζει ό Κα θηγητής Έμμ. Γ Πρωτοψάλτης, Εισαγωγή καί Σχόλια Γ. Βλαχογιάννη, Εκδοτικός οίκος X. Κοσμαδάκη Σία: χ.τ. χ.χ. Πύλια, Μ., «Εκκλησία, Μύθος, Ιστορία», στο Πύλια, Μ. (επι μ.), Διαδρο μές Εθνικού Προσδιορισμού (Β), Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτικη Αυ γή, 25-3-2008 Πύρρος, Δ. Αρχιμ.,
Περιήγησις Ιστορική καί Βιογραφία Διονυσίου Πύρρου του Θετταλοΰ, έν Άθήναις 1848 Ρώτας, I. (εκδ.), Απάνθισμα Επιστολών Αδαμάντιου Κοραή, έν Άθήναις 1839 Σάθας, Κ.Ν., Νεοελληνική Φιλολογία, Βιογραφίαι των έν τοΐς Γράμμασι Διαλαμψάντων Ελλήνων άπό της Καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτο κρατορίας μέχρι
τής Ελληνικής Εθνεγερσίας (1453-1821), έν Άθήναις 1868 Σαρίπολος, Ν.Ι., Πραγματεία του Συνταγματικού Δικαίου, τ. 5, Άθήνησι 18752 Σκλαβενίτης, Τ.Ε., «Σημειώσεις για το Διαφωτισμό στην Κωνσταντινού πολη του 1821», στο Νεοελληνική παιδεία και Κοινωνία, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Αφιερωμένου στη
Μνήμη του ΚΘ. Δημαρά, Όμι λος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού: Αθήνα 1995 Σκοπετέα, Έ., Το «Πρότυπο Βασίλειο» και η Μεγάλη Ιδέα, Όψεις του Εθνικού Προβλήματος στην Ελλάδα (1830-1880), Εκδόσεις Πολύτυπο: Αθήνα 1988 Σοφιανός, Δ., «Εγκύκλιοι (Αυγ. 1821-Ιαν. 1822) του Οικουμενικού Πα τριάρχη
Ευγενίου Β' περί Δουλικής Υποταγής των Ελλήνων στον Οθωμανό Κατακτητή», Δελτίο του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του
Νεώτερου Εθνισμού 2 (2000) Σφοίνη, Α., «Φαναριώτες, Εκκλησία και Επανάσταση: η Μαρτυρία των Πηγών», στο Πύλια, Μ. (επιμ.), 1821, Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτι κη Αυγή, 25-3-2005 Σφοίνη, Α., «“Επανάσταση”: Χρήσεις και Σημασίες της Λέξης στα Κεί μενα του ’21», στο Μιχαηλάρης, Π. (κ. άλ., επιμ.), Όψεις της Επα νάστασης του 1821, Πρακτικά Συνεδρίου, Αθήνα, 12 και 13 Ιουνί ου 2015, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού-Περιοδικό Μνήμων: 263
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Αθήνα 2018. Σφυρόερας, Β.Β., «Οι Δραγομάνοι του Στόλου. Ο Θεσμός ֊ οι Φορείς», Επετηρίς του Μεσαιωνικού Αρχείου 14 (1964) Σφυρόερας, Β.Β., «Ο Κανουνναμές του 1819 για την Εκλογή Φαναριωτών στις Ηγεμονίες και στη Δραγομανία», Ο Ερανιστής 11 (1974)
[Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Αφιέρωμα στον Κ.Θ. Δημαρά, Αθήνα 1980] Σφυρόερας, Β., λήμ. «Γρηγόριος Ε'», Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλο παίδεια, τ. 3, Παγκόσμιο Вιογραφικό Λεξικό [1985] Σφυρόερας, Β., λήμ. «Ησαΐας, ο· επίσκοπος Σάλωνων», Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάννικα Τερτζέτης, Γ., 'Ομιλία περί του
Αοιδίμου Γρηγορίου Πατριάρχου Κωνστα ντινουπόλεως, Συντεθεΐσα διά την 25 Μαρτίου, άλλ ’ έκφωνηθείσα εν τη Βιβλιοθήκη τής Βουλής τή 5 Απριλίου 1853, εν Άθήναις 1853 Τζεδόπουλος, Γ, «Εθνική Ομολογία και Συμβολική στην Ελλάδα του 19ου Αιώνα, Οι Εθνομάρτυρες», Μνήμων 24 (2002) Τόλιας, Γ., «Κατά των
Μισελλήνων, Η Πολεμική του Κοραή εναντίον “των Εχθρών του Καταφρονημενού Γένους ημών”», στο εφ. Η Καθη μερινή, Επτά Ημέρες (ένθετο), Αδαμάντιος Κοραής, 250 Χρόνια από τη Γέννησή του, 29-11-1998 Τρικούπης, Σ., Ιστορία τής Ελληνικής Έπαναστάσεως, τ. 1-4, έν Άθήναις 18883 Φιλήμων, I., Δοκίμιον
'Ιστορικόν περί τής Φιλικής Εταιρίας, εν Ναυπλίμ 1834 Φιλήμων, I., Δοκίμων 'Ιστορικόν περί τής 'Ελληνικής Έπαναστάσεως, τ. 2, Άθήναι 1859, τ. 4, Αθήναι 1861 Φιλήμων, Τ.Ι., «Νικόλαος Δραγούμης (Βιογραφικόν Σχεδίασμα)», Παρ νασσός Ъ (1879) Φορόπουλος, Ν.Λ., λήμ. «[Γρηγόριος] ό Δέρκων (1801-1821)»,
Θρη σκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 4 Φραγκίσκος, Ε.Ν., «Ο Σολωμικός “Υμνος” και το Λυρικό Δράμα “Hellas” του Ρ. Β.
Shelley (1822)», Ο Ερανιστής 11 (1974) [Νεοελ ληνικός Διαφωτισμός, Αφιέρωμα στον Κ.Θ. Δημαρά, Αθήνα 1980] Φραγκίσκος, Ε.Ν., «Η Αλληλογραφία Κοραή και οι Ολικές Εκδόσεις της», Διαβάζω 82 (30-11-1983) Φραντζής, Α., 'Επιτομή τής Ιστορίας τής Άναγεννηθείσης ’Ελλάδος, Άρχομένη από του Έτους 1715 καί Λήγουσα τό 1836, τ. 1, έν Αθήναις 1839 Φωτάκος, Πρώτος Υπασπιστής του Γέρω Κολοκοτρώνη, Βίος του Παπά Φλέσα, εν Άθήναις 1868 264
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Φωτιάδης, Δ., Η Επανάσταση του 1821, Εκδοτικός Οίκος Ν. Βότση: Άθηναι 19772 Χατζηδήμος, Α., «Το “Υπόμνημα περί της Παρούσης Καταστάσεως του Πολιτισμού έν Έλλάδι” του Α. Κοραή και οι δύο Πρώτες Εκδόσεις του», Ο Ερανιστής 3 ( 1965) Alexandrie, A., The Greek Minority ofIstanbul and Greek
Turkish Rela tions, 1918-1974, Centre of Asia Minor Studies: Athens 19922 Anastasakis, P., The Church of Greece Under Axis Occupation, Fordham University Press: New York 2015 Anscombe, F.F., State, Faith, and Nation in Ottoman and Post-Ottoman Lands, Cambridge University Press: Cambridge 2014
Aydin, C., The Idea of the Muslim World, A Global Intellectual History, Harvard Univ. Press: Cambridge, Massachusetts-London 2017 Blaquiere, E., The Greek Revolution, Its Origin and Progress, London 1824 Bien, P., «Inventing Greece», Journal of Modem Greek Studies 23 (2005). Botzaris, N., Visions
Balkaniques dans la Préparation de la Révolution Grecque (1789-1821), Université de Genève, Institut Univ. de Hautes Études Internationales, Thèse 138, Libraire E. Droz: Genève 1962 Brewer, D., The Flame of Freedom, The Greek War of Independ ence, 1821-1833, London 2001, ελλ. μετ. Brewer, D., Η
Φλόγα της Ελευθερίας, Ο Αγώνας των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία, 18211833, Αθήνα 2004 Brewer, D., Greece, The Hidden Centuries, Turkish Rule from the Fall of Constantinople to Greek Independence, I. B. Tauris: London-New York 2010, ελλ. μετ. Brewer, D., Ελλάδα 1453-1821, Οι Άγνωστοι Αιώνες, Εκδόσεις
Πατάκη: Αθήνα 2018 Campbell, J.K., Sherrard R, Modem Greece, Praeger: N. York, 1968. Chrysoloras, N., «Why
Orthodoxy? Religion and Nationalism in Greek Political Culture», Studies in Ethnicity and Nationalism 4,1 (2004). Clogg, R., «Smyrna in 1821: Documents from the Levant Company Ar chives in the Public Record Office», Μικρασιατικά Χρονικά 15 (1972) Clogg, R., «Aspects of the Movement for Greek Independence», στο R. Clogg (εκδ.), The Struggle for Greek Independence, The Macmillan Press: London-Basingstoke 1973 Clogg, R., «Introduction», στο The Movement for Greek Independence 265
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 1770-1821, A Collection of Documents, Studies in Russian and East European History, The Macmillan Press: London-Basingstoke 1976 Clogg, R., «The Greek Millet in the Ottoman Empire», στο В. Braude, Lewis B., Christians and Jews in the Ottoman Empire, The Function ing of a Plural Society, τ. 1, The Central Lands, Holmes and Meier Publishers: New York 1982 Clogg, R., A Concise History of Greece, Third Edition, Cambridge Uni versity Press: Cambridge 2013, ελλ. μετ. Clogg, R., Συνοπτική Ιστορία της Ελλάδας 1770-2013, y' έκδοση, Κάτοπτρο: Αθήνα 2015 Comstock, J.L., History of the Greek Revolution, New York 1828 Cunningham, A., Anglo-Ottoman Encounters in the Age of Revolution, Collected Essays, τ. 1, Frank Cass: London-Portland 1993 Dakin, D., «Charles A. Frazee, The Orthodox Church and Independent Greece 1821-1852, Cambridge University Press, 1969. Pp. viii+220 (Βιβλιοκρισία Balkan Studies 10 1969) Dakin, D., The Unification of Greece 1770-1923, Ernest Benn Limited: London 1972, ελλ. μετ. Dakin, D., Η Ενοποίηση της Ελλάδας 17701923, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 1998 Daniel-Rops, Η., Our Brothers in Christ, 1870-1959, E. P. Dutton and Company: New York 1967 [1965] Daskalov, R., «Bulgarian-Greek Dis/Entanglements», στο Daskalov R.Marinov Τ. (εκδ.), Entangled Histories of the Balkans, τ. 1, Nation al Ideologies and Language Policies, Balkan Studies Library 9, Brill: Leiden-Boston 2013 Dilek, G., Filippidou, E., «Turkey and Greece: Reconstructing a Shared Past», στο Guyver, R. (εκδ.), Teaching History and the Changing Na tion
State, Transnational and Intranational Perspectives, Blooms bury: London (κ. άλ.) 2016 Diplomatisches Archiv för die Zeit- und Staatengeschichte, Das Jahr 1821/Archives Diplomatiques pour l’Histoire du Temps et des Etats, L’Année 1821, τ. 2, Stuttgart-Tübingen 1822 Doxiadis, E., State, Nationalism and the Jewish Communities ofModern Greece, Bloomsbury Academic: London (κ. άλ.) 2018 Efstathiadou, A., «Representing Greekness: French and Greek Lith ographs from the Greek War of Independence (1821-27) and the Greek-Italian War (1940-41)», Journal of Modern Greek Studies 29 (2011) Engels F., «The Turkish Question», εφ. New-York Tribune (p. 3.746, 194-1853 266
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Every, G., Understanding Eastern Christianity, Dharmaram Publica tions: Bangalore 1978 Finlay, G., A History of Greece, from its Conquest by the Romans to the Present Time, B.C. 146 toA.D. 1864, τ. 6, The Greek Revolution, τ. 1, A.D. 1821-1827, Oxford 1877, ελλ. μετ. (A. Παπαδιαμάντη)
Φίνλεϋ, Г., 'Ιστορία τής Ελληνικής Έπαναστάσεως, τ. 1, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία: Αθή να 2008 Frary, L. J., Russia and the Making ofModern Greek Identity, 1821-1844, Oxford Studies in Modem European History, Oxford University Press: Oxford 2015 Fokas,
E., Karagiannis, E., «Greek Identity and Europe: Entanglements and Tensions», στο Spohn, W. (κ. άλ. εκδ.), Religion and National Identities in an Enlarged Europe, Identities and Modernities in Eu rope, Paigrave Macmillan: Houndmills, Basingstoke, Hampshire 2015 Frazee, C.A., The Orthodox Church and
Independent Greece, 18211852, Cambridge Univ. Press: Cambridge 1969, ελλ. μετ. Frazee C.A., Ορθόδοξος Εκκλησία και Ελληνική Ανεξαρτησία, 1821-1852, Δόμος: Αθήνα 2007 Gallant, T.W., The Edinburgh History of the Greeks, 1768 to 1913, The Long Nineteenth Century, Edinburgh Univ. Press: Edinburgh 2015
Gallant, T.W., Modem Greece: from the War of Independence to the Present, Bloomsbury: London (κ. άλ.) 20162, ελλ. μετ. Gallant, Τ.W., Νεότερη Ελλάδα, Από τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας μέχρι τις Μέρες μας, Πεδίο: Αθήνα 2017 Gazi, Ε., Scientific National History, The Greek Case in Comparative
Perspective (1850-1920), European University Studies, Peter Lang: Frankfurt am Main (κ. άλ.) 2000 Genoude, de
E., Considérations sur les Grecs et les Turcs, suivies de Mé langes Religieux, Politiques et Littéraires, a Paris-a Lyon 1821 Georgiades Amakis, G., «Editor’s Introduction», στο Howe S.G., An His torical Sketch of the Greek Revolution, Part I - Books I-IV, Revised Edition with Introduction and Notes by G. Georgiades Amakis, Amer icans in the Greek Revolution 2,1, Center for Neo-Hellenic Studies: Austin 1966. Gerolymatos, A., An International Civil War, Greece, 1943-1949, Yale University Press: New Haven-London 2016 Gervinus, G.G., Geschichte des Neunzehnten Jahrhunderts seit den Wie lbi
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 ner Verträgen, τ. 5, Leipzig 1861, σ. 215, Γερβίνος, Γ.Γ., 'Ιστορία τής Έπαναστάσεως καί Αναγεννήσεως τής 'Ελλάδος, τ. 1, Άθήνησι 1864 Gordon, Τ., History of the Greek Revolution, Edinburgh-London 1832, ελλ. μετ. (A. Παπαδιαμάντη) Γόρδων, Θ., 'Ιστορία τής
'Ελληνικής Έπα ναστάσεως, τ. 1, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 2015 Grant, Ch.-Ph., The Syrian Desert, Caravans, Travel and Exploration, A. and C. Black: London 1937 Grigoriadis, I.N., Instilling Religion in Greek and Turkish Nationalism: «A Sacred Synthesis», Paigrave Macmillan: New York
2013, ελλ. μετ. Γρηγοριάδης, I.N., Θρησκεία και Εθνικισμός σε Ελλάδα και Τουρκία: Μια «Ιερά Σύνθεση», Επίκεντρο: Θεσσαλονίκη 2015 Halikiopoulou, D., Patterns ofSecularization, Church, State and Nation in Greece and the Republic ofIreland, Ashgate: Famham, Surrey 2011. Henderson, G.P., Η αναβίωση του
Ελληνικού Στοχασμού 1620-1830, H Ελληνική Φιλοσοφία στα Χρόνια της Τουρκοκρατίας, Σειρά 3, Μετα φράσεις, Ακαδημία Αθηνών-Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσο φίας: Άθήναι 1977 [1970] Heraclides, A., Dialla, A., Humanitarian Intervention in the Long Nine teenth Century, Setting the Precedent,
Humanitarianism: Key Debates and New Approaches, Manchester Univ. Press: Manchester 2015 Hering, Г., λήμ. «Grigorios V», στο Biographisches Lexikon zur Ge schichte Südosteuropas, Südosteuropäische Arbeiten 75/2 [1976] Hertzberg, G.F., Geschichte Griechenlands seit dem Absterben des Anti ken Lebens
bis zur Gegenwart, x. 4, Von der Erhebung der Neugrie chen gegen die Pforte bis zum Berliner Frieden
(1821-1878), Gotha 1879, ελλ. μετ. Χέρτσβεργ, Γ.Φ., 'Ιστορία τής Ελληνικής Έπαναστά σεως, τ. 1, έν Άθήναις 1916 Η eywood, C., λήμ. «Ulaķ», Encyclopaedia of Islam, new edition [2000] Heywood, C., λήμ. «Menzil/Menzilhane», Ágoston, G., Masters, B. (εκδ.), Encyclopedia of the Ottoman Empire, Facts On File, Inc. An imprint of Infobase Publishing: New York 2009 Holland, H., Travels in the Ionian Isles, Albania, Thessaly, Macedonia c during the Years 1812 and 1813, London 1815, ελλ. μετ. Holland H., Ταξίδι στη Μακεδονία και Θεσσαλία (1812-13), Αφοί Τολίδη: Αθήνα 1989 Howe, S.G., An Historical Sketch of the Greek Revolution, New York 1828, ελλ. μετ. Χάου Σ.Γ., Ιστορική Σκιαγραφία της Ελληνικής Επα νάστασης, Εκάτη: Αθήνα 1997 Isabella, Μ., «Citizens or Faithful? Religion and the Liberal Revolu268
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ tions of the 1820s in Southern Europe», Modern Intellectual Histo ry 12(2015) Just, R., «Anti-Clericism and National Identity : Attitudes towards the Or thodox Church in Greece», στο James, W., Johnson, D.H. (εκδ.), Ver nacular Christianity, Essays in the Social Anthropology of Religion Presented to Godfrey Lienhardt, Lilian Barber Press: New York 1988 Karalis, V., «Greek Christianity after 1453», στο Parry, K. (εκδ.), The Blackwell Companion to Eastern Christianity, B!ackwell Publishing: Malden, ΜΑ (κ.άλ.) 2007 Karpat, K.H., «Ottoman Relations with the Balkan Nations after 1683», Balkanistica 1 (1974) Karpat, K.H., «Ottoman Views and Policies Towards the Orthodox Church», Greek Orthodox Theological Review 31 (1986) Karpat, K.H., Studies on Ottoman Social and Political History, Select ed Articles and Essays, Social, Economic and Political Studies ofthe Middle East and Asia 81, Brill: Leiden (κ. άλ.) 2002 Karvounis, C., Diglossie, Sprachideologie, Wertekonflikte Zur Geschich te der Neugriechischen Standardsprache (1780 bis 1930), Griechen land in Europa 3, Böhlau Verlag: Köln (κ. άλ.) 2016 Kasaba, R., «The Enlightenment, Greek Civilization and the Ottoman Empire: Reflections on Thomas Hope’s Anastasius», Journal ofHis torical Sociology 16 (2003) Kazamias, A.M., Education and Modernization in Greece, Office of Ed ucation (DHEW), Bureau of Research No. 7-1111 : Washington, DC 1974 Kechriotis, V, «History as a Public Claim and the Role of the Historian: Two Recent Debates Regarding the Ottoman Past in Greece and Bul garia», στο Ginio, E., Kaser, Κ. (εκδ.),
Ottoman Legacies in the Con temporary Mediterranean, The Balkans and the Middle East Com pared, Conference and Lectures Series 8, The European Forum at the Hebrew University: Jerusalem 2013 Kiel, M., Art and Society of Bulgaria in the Turkish Period, A Sketch of the Economic, Juridical and Artistic Preconditions of Bulgarian Post-Byzantine Art and its Place in the Development of the Art of the Christian Balkans, 1360/70-1700, A New Interpretation, Van Gorcum: Assen-Maastricht 1985 Kitromilides, P.M., «Greek Irredentism in Asia Minor and Cyprus», Mid dle Eastern Studies 26 ( 1990) Kitromilides, P.M., «Orthodoxy and the West: Reformation to Enlight- 269
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 enment», στο Angold, M., The Cambridge History of Christianity, τ. 5, Eastern Christianity, Cambridge University Press: Cambridge (к. άλ.) 2006 Kitromilides, RM., «The Orthodox Church in Modem State Formation in South-East Europe», στο Meurs van M., Mungiu-Pippidi A. (εκδ.), Ottomans into Europeans, State and Institution Building in South Eastern Europe, Hurst: London 2010 Kitromilides, P.M., Enlightenment and Revolution, The Making of Mod ern Greece, Harvard University Press: Cambridge, MassachusettsLondon 2013 Kitromilides, P.M., «The Ecumenical Patriarchate», στο Leustean L.N. (εκδ.), Orthodox Christianity and Nationalism in Nineteenth-Centu ry Southeastern Europe, Orthodox Christianity and Contemporary Thought, Fordham University Press: New York 2014 Kitromilides, P.M., Religion and Politics in the Orthodox World, The Ec umenical Patriarchate and the Challenges of Modernity, Routledge Religion, Society and Government in Eastern Europe and the Former Soviet States 6, Routledge: Abingdon-New York 2019 Kokosalakis, N., λήμ. «Orthodoxy, Greek» στο The Encyclopedia ofPol itics and Religion [ 1998] Kotaridis, N., Théotokas, N., «La Révolution Nationale Grecque de 1821 : Perceptions Ottomanes», στο Efthimiou, Μ. (επιμ.), La Socié té Grecque sous la Domination Ottomane, Economie, Identité, Struc ture Sociale et Conflits, Balcanica et Turcica, Hellenoturcica, Hêrodotos: Athènes 2010 Koumarianou, C., «The Contribution of the Intelligentsia Towards the Greek Independence Movement, 1798-1821», στο Clogg, R. (εκδ.), The Struggle for
Greek Independence, The Macmillan Press: London-Basingstoke 1973 Kraft, E., «Von der Rum Milleti zur Nationalkirche - die Orthodoxe Kir che in Südosteuropa im Zeitalter des Nationalismus», Jahrbücherfur Geschichte Osteuropas 51 (2003) Kreiser, K., Istanbul, Ein Historischer Stadtführer, Verlag C.H. Beck: München 20092 Kumar, K., Visions of Empire, How Five Imperial Regimes Shaped the World, Princeton University Press: Princeton, Oxford 2017 Lausanne Conference on Near Eastern Affairs 1922-1923, Records of Proceedings and Draft Terms of Peace, Turkey, no. 1 (1923), Cmd. 1814, His Majesty’s Stationery Office: London 1923 270
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Lekas, RE., «The Greek War of Independence from the Perspective of Historical Sociology», The Historical Review/La Revue Historique 2 (2005) Lekas, P.E., «Nationalism qua Modernization: The Greek War of In dependence» στο Πιζάνιας, Π. (εκδ.), Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Ένα Ευρωπαϊκό Γεγονός, Ιόνιο Πανεπιστήμιο-Κέδρος: Αθή να 2009 Lesur, C.-L., Annuaire Historique Universel pour 1821, Paris 1822 Livanios, D., «The Quest for Hellenism: Religion, Nationalism and Col lective Identities in Greece (1453-1913)», The Historical Review/La Revue Historique 3 (2006) Lytton Bulwer, H., An Autumn in Greece, London 1826 Macartney, C.A, House of Austria, The Later Phase 1790-1918, Edin burgh University Press: Edinburgh 1978 Makrides, V.N., «The Enlightenment in the Greek Orthodox East: Ap propriation, Dilemmas, Ambiguities», στο Kitromilides, P.M. (εκδ.), Enlightenment and Religion in the Orthodox World, Oxford Univer sity Studies in the Enlightenment 2016:02, Voltaire Foundation: Ox ford 2016 Mango, A., «Remembering the Minorities», Middle Eastern Studies 21,4 (1985) Mango, C., «The Phanariots and the Byzantine Tradition», στο Clogg, R. (εκδ.), The Struggle for Greek Independence, The Macmillan Press: London-Basingstoke 1973 Martin, J.-В., Petit, L., Collectio Conciliorum Recentiorum Ecclesiae Universae, τ. 4 (Mansi τ. 40), Parisiis 1909 Matzka, M., Die Staatskanzlei, 300 Jahre Macht und Intrige am Ball hausplatz, Brandstätter Verlag: Wien 2017 Mavrogordatos, G.T., «Orthodoxy and Nationalism in the Greek Case», West European Politics 26 (2003) Mendelssohn-
Bartholdy, К., Geschichte Griechenlands von der Erobe rung Konstantinopels durch die Türken im Jahre 1453 bis auf Unsere Tage, τ. 1, Leipzig 1870, ελλ. μετ. Μένδελσων-Βαρθόλδη, К., 'Ιστο ρία της Ελλάδος άπό της έν Έτει 1453 Άλώσεως της Κωνσταντινου πόλεως ύπό των Τούρκων μέχρι των καθ ’ ήμας Χρόνων, έν Άθήναιςέν Κωνσταντινουπόλει 1873 O’Rourke, S.P., «Orthodoxy», στο Berger, S. (εκδ.), A Companion to Nineteenth-Century Europe, Blackwell Companions to European History, Blackwell Publishing: Malden, ΜΑ (к. άλ.) 2006 271
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Oţetea, A., «L’Hétairie d’il y a Cent Cinquante Ans», Balkan Studies 6 (1965) Palmer, A., Decline and Fall of the Ottoman Empire, Bames and Noble Books: New York 1994 Papadopoullos, T.H., Studies and Documents relating to the History of the Greek Church and
People under Turkish Domination, Bibliothe ca GraecaAevi Posterions 1, Brussels 1952 Petropulos, J.A., Politics and Statecraft in the Kingdom of Greece, 18331843, Princeton Legacy Library, Princeton University Press: Princ eton, N. J. 1968, ελλ. μετ. Petropulos, J.A., Πολιτική και Συγκρότη ση
κράτους στο Ελληνικό Βασίλειο (1833-1843), Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 1984 Philliou, C.M., Biography of an Empire, Governing Ottomans in an Age ofRevolution, Univ. of California Press, Berkeley (κ. άλ.) 2011. Pollis, A., «Eastern Orthodoxy and Human Rights», Human Rights Quarterly 15
(1993) Prokesch von Osten, A., Geschichte des Abfalls der Griechen vom Tür kischen Reiche im Jahre 1821 und der Gründung des Hellenischen Königreiches, Aus Diplomatischem Standpuncte, τ. 1, Wien 1867, ελλ. μετ. Πρόκες-Όστεν, A., Ιστορία της Έπαναστάσεως των Ελλή νων κατά του Οθωμανικού Κράτους έν
Έτει 1821 και της '1δρύσεως τοΰ Ελληνικού Βασιλείου Διπλωματικώς Εξεταζόμενη, τ. 1, Αθήνησι 1868 Prausis, Τ., «Smyrna 1821: a Russian View», Modern Greek Studies Yearbook 7 (1991) Prausis, T.C., Lord Strangford at the Sublime Porte (1821): The Eastern Crisis, Center for Ottoman Diplomatic History-
The Isis Press: Istan bul 2010 Prausis, T.C., «British Embassy Reports on the Greek Uprising in 18211822:
War of Independence or War of Religion?», Archivům Ottomanicum 28 (2011) Raffenei, C.D., Histoire des Evénements de la Grèce, a Paris 1822. Ramet, R, Eastern Christianity and Politics in the Twentieth Century, Duke University Press: Durham, NC 1988 Rinvolucri, M., Anatomy ofa Church, Greek Orthodoxy Today, Bums Oates: London 1966 Roider Jr., K.A., Baron Thugut and Austria’s Response to the French Revolution, Princeton Univ. Press: Princeton, NJ-Guildford, Surrey 1987. 272
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Roudometof, V., «From Rum Millet to Greek Nation: Enlightenment, Secularization, and National Identity in Ottoman Balkan Society, 1453-1821», Journal of Modem Greek Studies 16 (1998) Roudometof, V., Nationalism, Globalization and Orthodoxy, The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans, Contributions to the Study of World History 89, Greenwood Press: Westport, Connecticut-Lon don 2001 Russel, N., «Neomartyrs of the Greek Calendan), Sobornost 5/1 (1983) Šedivý, M., Metternich, the Great Powers and the Eastern Question, University of West Bohemia Press: Pilsen 2013 Shaw, S.J., Shaw, E.K., History of the Ottoman Empire and Modem Tur key, τ. 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise ofModem Tur key 1808-1975, Cambridge Univ. Press: Cambridge (κ. άλ.) 20028 [1977]. Sherrard, R, The Greek East and the Latin West, A Study in the Christian Tradition, Oxford University Press: London 1959 Sherrard, R, «Church, State and the Greek War of Independence», στο Clogg, R. (εκδ.), The Strugglefor Greek Independence, The Macmil lan Press: London-Basingstoke 1973 Shmuelevitz, A., The Jews of the Ottoman Empire in the Late Fifteenth and the Sixteenth Centuries, Administrative, Economic, Legal, and So cial Relations as Reflected in the Responsa, EJ. Brill: Leiden 1984 Stamatopoulos, D., «The Orthodox Church of Greece», στο Leustean L. (εκδ.), Eastern Christianity and Nationalism in Nineteenth-Century Europe, Fordham University Press: New York 2014 Stavrakakis, Y., «Politics and Religion: On the “Politicization” of Greek Church Discourse», Journal of Modern Greek
Studies 21 (2003). Stavrianos, L.S., The Balkans Since 1453, C. Hurst Co: London 2002 [1958] St.Clair, W., That Greece Might Still be Free, The Philhellenes in the War of Independence, Open Book Publishers: Cambridge 2008 Stites, R., The Four Horsemen, Riding to Liberty in Post-Napoleonic Eu rope, Oxford University Press: Oxford (κ. άλ.) 2014 Trunte, N.H., Славенскїй Языкъ, Ein Praktisches Lehrbuch des Kirchenslavischen in 30 Lektionen, Zugleich eine Einführung in die Sla vische Philologie, τ. 2, Mittel- und Neukirchenslavisch, Slavistische Beiträge 370, Studienhilfen 9, Verlag Otto Sagner: München 1998 Toynbee, A.J., The Greeks and Their Heritages, Oxford University Press: Oxford-New York 1981 273
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Tsoukala, P., «Marrying Family Law to the Nation», The American Jour nal of Comparative Law 58 (2010) Vlahakis, G.N., Economou-Amilli, A., «Botany in Greece during the 19th century: A Periphery at the Center», Osmanli Bilimi Araştırma ları 13,2 (2012) Vovchenko, D., Containing Balkan Nationalism, Imperial Russia and Ottoman Christians (1856-1912), Religion and Global Politics, Ox ford University Press: New York 2016 Waddington, G., A Visit to Greece, in 1823 and 1824, London 1825 Walsh, R., A Residence at Constantinople, τ. 1, London 1836 Webster, C.K., The Foreign Policy of Castlereagh 1815-1822, Britain and the European Alliance, G. Bell and Sons, Ltd: London 1925 Willert, T.S., New Voices in Greek Orthodox Thought Untying the Bond between Nation and Religion, Ashgate New Critical Thinking in Re ligion, Theology and Biblical Studies, Routledge: London-New York 2016 [2014] Williams, B.-G., The Crimean Tatars, The Diaspora Experience and the Forging ofa Nation, Brill’s Inner Asian Library 2, Brill: Leiden 2001 Woodhouse, C.M., Ρήγας Βελεστινλής, ο Πρωτομάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης, Εκδόσεις Παπαδήμα: Αθήνα 1997 Zanou, K., «Imperial Nationalism and Orthodox Enlightenment: Diasporic Story Between the Ionian Islands, Russia Greece, ca 1800-30», στο Isabella, M., Zanou, K. (εκδ.), Mediterranean Diasporas, Poli tics and Ideas in the Long 19,h Century, Bloomsbury Academic: New York 2016 Zeißberg, von, Η., λήμ. «Thugut, Johann Amadeus Franz de Paula», All gemeine Deutsche Biographie [1894] 274
ευρετήριο Βακαλόπουλος, Απόστολος 17,113, Αβέρωφ, Γεώργιος 23 Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Ελένη 195,201,254 Βαλαωρίτης, Αριστοτέλης 195,230, 210,245,253 260,262 Αγγελόπουλος, Γ. Π. 204,214,215, 218, 219,220,221, 232,233, 234, Βασιλείου, Αλέξανδρος 145, 147 Βέης, Νικόλαος 239 253 Βελεστινλής, Ρήγας 15, 19,23,128, Αγγέλου, Αλκής 196 129,130, 131,132,133,134, 158, Αλή Πασάς Ιωαννίνων 59,206 233,235,236,237,238,241,246, Αναγνωστοπούλσυ, Σία 189, 193, 254,255,256,257,258,260,261, 253 274 Ανθιμος, επίσκοπος ΘεοδοσιουπόΒελής, αγάς Φιλιππουπόλεως 56,57 λεως 79 Ανθιμος, μητροπολίτης Σμύρνης Βενιαμίν, μητροπολίτης Μολδαβίας 52,53,60, 123, 180 128,130,131,234,235,236 Βενιζέλος, Ελευθέριος 71, 72,211 Αντωνιάδης, Λάμπρος 238,253 Βερέμης, Θάνος 191,192,194,195, Αποστολίδης, Κοσμάς 205,253 202, 203,212,229,254,258 Αποστολόπουλος, Δημήτρης 215, Βλαδιμηρέσκου, Θεόδωρος 120 253 Βλαχάβας, παπά-Ευθύμιος 85 Αριστείδης 155 Βλαχάκης, Ν.Δ. 254 Αριστοτέλης 197 Βλαχογιάννης, Γιάννης 228 Αρχιμήδης 96, 108 Αφθονίδης, Γεώργιος 74,75,76,77, Βούλγαρης, Δημήτριος 36 Βουρνάς, Τάσος 223,233,254 81,90, 107,215, 254 Βρανούσης, Λέανδρος 129, 134, 275
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 233.235.238.254 Βρετός, Μαρίνος 220,254 Βύρωνας, λόρδος 158,246 Γεδεών, Μανουήλ 76, 196, 215, 255.254 Γεράσιμος, επίσκοπος Αιγίνης 65 Γερβίνος, Γεώργιος. Βλέπε Gervi nus, Georg Gottfried Γερμανός, μητροπολίτης Παλαιών Πατρών 39,65 Γερμανός, μητροπολίτης
Σάρδεων 239.254 Γεωργαντζής, Πέτρος 55,200,201, 204.205.208.209.218.229.254 Γεώργιος Α' 199 Γιαννουλόπουλος, Γιώργος 192, 254 Γιατράκος, Παναγιώτης 34 Γ Κουμπουρλής 262,263 Γόρδων, Θωμάς. Βλέπε Gordon, Thomas Γρηγόριος, επίσκοπος Δέρκων 76, 82,83,107,215,218,260 Γρηγόριος, επίσκ. Ευρίπου 39,65
Γρηγόριος, μητροπ. Ναυπλίου 65 Γριτσόπουλος, Τάσος 27,44,52,64, 194, 197, 202,205,209,214,254 Δασκαλάκης, Απόστολος 236,255 Δελιαλής, Νικόλαος 209,255 Δεσποτόπουλος, Αλέξανδρος 17, 195,255, 260 Δεσποτόπουλος, Κωνσταντίνος 17, 195, 255 Δεστούνης-Γιούρεβιτς, Σπυρίδων 54, П6 Δημαράς, Κωνσταντίνος Θ.
141, 144,215,219,229,240,241,242, 276 243.253.255 Δημητρακόπουλος, Ανδρόνικος 242.255 Διάκος, Αθανάσιος 95, 97,158,246 Διβάνη, Λένα 194,230,255 Δραγούμης, Μάρκος 174, 176, 177 Δραγούμης, Νικόλαος 252,264 Δράμαλης 96,97 Δυοβουνιώτης, Γεώργιος 95 Ελεφάντης, Αγγελος 192,255 Ευγένιος B', Οικουμ.
Πατριάρχης 33,65, 66,164,209,255,263 Ευστάθιος, Αρχιεπίσκοπος Θεσσα λονίκης 142, 160 Ζαλύκης, Γρηγόριος 151,152,153, 243.255 Ζαμπέλιος, Σπυρίδων 244,259 Ζαχαρόπουλος, Νίκος 52, 89, 93, 205.219.220.239.240.255 Ζερλέντης, Περικλής 234,256 Ζηζιούλας, Ιωάννης, μητροπολίτης Περγάμου 79,216,256 Ζώρας,
Γεώργιος 228,256 Ζωσιμάς, Ιωάννης 84,177 Ηλιού, Φίλιππος 22, 44, 77, 129, 130,15!, 196,198,202,215,216,
230,233,234,235,236,242,243, 256 Ησαΐας, επίσκοπος Σαλώνων 87, 91, 94, 95, 107, 108, 115, 118, 220,230, 260, 264 Θέμελης, Δημήτριος 81, 82, 87, 88, 89,90,94,107,219 Θέμελης, Χρυσόστομος, μητροπολί της Μεσσηνίας 205,256
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Θεοτοκάς, Νίκος 73,191,192, 193, 194,214,256, 270 Θωμάς, Γιώργος 221,222,256 Θωμόπουλος, Στέφανος 218,256 Κάσλρη, λόρδος 99, 100, 101, 104, 163,214,274 Κασομούλης, Νικόλαος 85, 106, 162,218,228,229, 247,257,263 Κατσιαμπούρα, Γιάννα 191, 193, Ιγνάτιος, μητροπολίτης Ουγγροβλα212,257 χίας 263
Κιτρομηλίδης, Πασχάλης 44, 68, Ιλαρίων ο Σιναΐτης 78 188,189,190,191, 192, !93,194, Ιωάννου, Ναθαναήλ, αρχιμανδρίτης 195,197,202,206,210,212,232, 58.205.257 233,236,240,241,257,258,260, Ιωσήφ, μητροπολίτης Θεσσαλονί 269.270 κης 202,204,255 Κοδρικάς, Παναγιώτης 28, 29, 30, 31,32,130, 197,198,258
Καΐρη, Ευανθία 80,216,217,261 Κόκκινος, Διονύσιος 113 Κοκόλης, Νικόλαος 207,208 Καλινδέρης, Μιχάλης 204,257 Καλλιάρχης, Διονύσιος, μητροπο Κολιόπουλος, Ιωάννης 191, 192, λίτης Εφέσου 77, 78, 79, 80, 82, 194,195,202,203,212,229,254, 106,107,216,217,261 258 Καλλιμάχης, Ιωάννης 78,215 Κολοκοτρώνης,
Θεόδωρος 94, 158, Καμηλάκης, Παναγιώτης 221,256 218,221,246 Κανάρης, Κωνσταντίνος 158,246 Κονδός, Σπυρίδων 243 Κανδηλώρος, Τάκης 48, 64, 204, Κονδύλης, Παναγιώτης 258 209.257 Κοντογιάννης, Παντελής 217 Κοραής, Αδαμάντιος 23,24,27,28, Κανέλλος, Στέφανος 150,151,160 Καποδίστριας, Ιωάννης 84, 158, 29,
31, 32, 34, 83, 140, 141, 142, 166,167,183, 198,246,261 144,145,146, 147,148,149,150, 151,152,160, 174,192, 197,218, Καραγεώργος, Βασίλειος 238,257 Καραγιάννης, Παναγιώτης 219,261 238,239,240,241,242,243, 254, 255,258,262,264,265 Καραϊσκάκης, Γεώργιος 158, 246 Καραμανωλάκης, Βαγγέλης 196, Κορδάτος,
Γιάννης 15,16,25,193, 257 194,237,258 Καραμπελιάς, Γιώργος 243,257 Κοταρίδης, Νίκος 73,191,193,194,
Καραμπερόπουλος, Δημήτρης 236, 214.256.270 257 Κουμανούδης, Στέφανος 114,190, Καρατζάς, Σταμάτης 239,257 230,261 Κουμαριανού, Αικατερίνη 236,237, Καραφουλίδου, Βίκυ 242, 257 Καρολίδης, Παύλος 21, 22, 23, 24, 258, 270 70, 75, 196,215, 257 Κούμας, Κωνσταντίνος 79, 153, Κάσδαγλη, Αγλαΐα 245,257 174, 200,216, 243,252,258 277
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Κουμπάρης, Σταμάτης 84,177,208 Κουμπουρλής, Γιάννης 192, 244, 258 Κρεμμυδάς, Βασίλης 44, 113, 187, 188,189,191,193,194,195,202, 209.229.232.240.259 Κρέμος, Γεώργιος 95,96,221,259 Κύριλλος, επίσκοπος Σάμου 65 Κωβαίσυ, Ελένη 243,259 Κωνσταντακοπούλου, Αγγελική
201.259 Λαδάς, Γεώργιος 235,239,259 Λάμπρος, Σπυρίδων 237,238,259 Λάππας, Κώστας 177, 215, 216, 220,221,260 Λάππας, Τάκης 260 Λεγράνδ, Αιμίλιος 237,238,260 Λιάκος, Αντώνης 192, 229, 232, 265.260 Λογάδης, Νικόλαος 74, 77,107 Λογοθέτης, Γιαννάκης 220, 260 Λουριώτης, Ανδρέας 207 Λώτος, Δημήτριος 141
Μάγερ, Ιωάννης Ιάκωβος ! 58,246 Μαζαράκης-Αινιάν, Ιωάννης 44, 202.260 Μαθάς, Ζαχαρίας 202,208, 260 Μακάριος, επίσκοπος Νίκαιας 204 Μακρής, Γεώργιος 188,193,260 Μακρίδης, Ανδρέας 135,238,260 Μάουρερ, Γεώργιος Λουδοβίκος, φον 199 Μαρινέσκου, Φλόριν 215,260 Μαρκέτος, Σπόρος 247, 260 Μαυροκορδάτος,
Αλέξανδρος 158, 207,246 Μαυροκορδάτος, Γεώργιος 48 278 Μαυρομιχάλης, Πετρόμπεης 88, 158,246 Μαχμούτ В ', Σουλτάνος 11,12,14, 16, 17, 18, 24, 26, 28, 32, 35, 37, 38, 46, 47, 51, 55, 58, 60, 68, 69, 70, 72, 73, 86, 93, 98, 105, 111, 115,121, 124, 125, 127,137,139, 161, 162, 164, 166, 169,170, 179,
208,210 Μεθόδιος, επίσκοπος Αγκυρας 204 Μένδελσων-Βαρθόλδη, Κάρολος. Βλέπε Mendelssohn-Bartholdy, Carl Μεταλληνός, Γεώργιος 199,267 Μέττερνιχ, Κλέμενς, φον 100, 101, 225,273 Μητσού, Μαριλίζα 190, 230, 260, 261 Μιαούλης Ανδρέας 158,246 Μιχαηλάρης, Παναγιώτης 208,243, 259,261,264 Μιχαηλίδης, Ιάκωβος
202,203,254 Μόρης, παπα-Ανδρέας 92 Μουρούζης, Κωνσταντίνος 78,215, 260 Μουρούζης, Νικόλαος 89, 90, 91, 219
Μπότσαρης, Μάρκος 158,246 Μπούσγος, Βασίλης 220,260 Ναπολέων А' Βοναπάρτης 235 Νεόφυτος, επίσκ. Ταλαντίου 39,65 Νεόφυτος, μητροπ. Παροναξίας 128,130,139,233,234,235,236 Νέσελροντ, Καρλ Ρόμπερτ 72, 103, 104, 106 Νικολάΐδης Λεβαδεύς, Ιωάννης 94, 95, 108, 220 Νικολόπουλος, Κωνσταντίνος 151,
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 152,153 Ξάνθος, Εμμανουήλ 48, 49, 67, 68, 81, 90, 204, 208, 209, 214, 217, 219.253.261 ΌθωνΑ' 199 Οικονόμος, Κωνσταντίνος 77, 78, 79.216.261 Παπαφλέσσας (Γρηγόριος Δίκαιος) 83,94,218,265 Πιζάνιας, Πέτρος 189, 191, 193, 195,196,253,256,262,271 Πίκκολος, Νικόλαος 198,256 Πιπινέλης, Τάκης 25,
70,196,262 Πολέμη, Πόπη 242, 262 Πολίτης, Αλέξης 218,229,262 Πολύκαρπος, πατριάρχης Ιεροσολύ μων 81, 82, 107 Πολυμέρου-Καμηλάκη, Αικατερίνη 221,256 Πουλιάσης, Στάθης 189,262 Πραΐδης, Γεώργιος 206 Πρόκες-Όστεν, Άντον, φον. Βλέ πε Prokesch-Osten, Anton, von Προκόπιος, επίσκ. Κερνίτσης 65
Πρωτοψάλτης, Εμμανουήλ 207, 218,219, 228,262, 263 Πύλια, Μάρθα 26, 52,67, 194,195, 196,205,209,215, 256,263 Πύρρος Θετταλός, Διονύσιος 159, 173, 174,247, 252,263,263 Παΐσιος, μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως 55, 56, 57,205,253 Παμπλέκης, Χριστόδουλος 130 Παναγιωτόπουλος, Βασίλης 24, 190,
196,212,216,217,219,261 Πανάρετος, επίσκ. Προύσσης 204 Πανουριάς, Ξηρός 95, 97 Πανταζόπουλος, Νικόλαος 236,261 Πάντελιτς, Ντούσαν 238,261 Παπαγεωργίου, Στέφανος 188,197, 212.229.260.261 Παπαδιαμάντης, Αλέξανδρος 200, 210,211, 223, 224,245, 246,250, 267,268 Παπαδόπουλος, Γ. Γ. 204,214,215, Ράγκος,
Γιαννάκος 221 218,219, 220,221,232,233,234, Ρώτας, Ιάκωβος 147,148,241,263 253 Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανά Σαββίδης, Γεώργιος 261 σιος 234,235, 262 Σάθας, Κωνσταντίνος 93, 152, 243, 252,255,263 Παπαδόπουλος, Στέφανος 198,261 Παπαθεοδώρου, Γιάννης 195, 196, Σακελλάριος, παπα-Γιώργης 96, 97, 262
221,256 Παπαναστασίου-Τσιγκρήλα, Μαρία Σανταρόζα, Σαντόρε 158,246 Σαρίπολος, Νικόλαος 38,39,40,66, 215,260 70, 199,209, 263
Παπαρρηγόπουλος, Ιωάννης 83, 84, 85, 86, 87, 107, 177, 178,252 Σέκερης, Παναγιώτης 84,177 Παπαρρηγόπουλος, Κωνσταντίνος Σκαλτσάς, Δήμος 95 21,23, 75, 76,215,245,262 Σκλαβενίτης, Τριαντάφυλλος 215, Παπασταύρου, Μιχαήλ 96,108,221 232, 239, 253,260, 263 279
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Σκοπετέα, Έλλη 188,193,263 Σκούφος, Νικόλαος 198,261 Σκυλοδήμος 97 Σουαζέλ-Γουφιέ, Αύγουστος 152 Σούτσος, Μιχαήλ 42,45,46,47,49, 56,60, 62, 64,118,124,182,203, 209,231,232 Σοφιανός, Δημήτριος 209,249,263 Στράνγκφορδ, λόρδος 99, 100, 102,
163,214,224,225,226,227,228, 247 Στρογανώφ, Γρηγόριος 45, 46, 49, 60, 73, 104, 112, 114, 117, 183, 228 Σφοίνη, Αλεξάνδρα 201,215,263 Σφυρόερας, Βασίλειος 201, 219, 220.264 Τερτσέτης, Γεώργιος 174,175,176, 177.252.264 Τζεδόπουλος, Γιώργος 195,264 Τόλιας, Γιώργος 240,264 Τράκκας, Θεόδωρος 95
Τρικούπης, Σπυρίδων 20, 21, 22, 34,51,70,98,121,122, 157,167, 187,189,195,196,200,202,203, 204,205,206,213,222,228,230, 232.259.264 Τυπάλδος-Ιακωβάτος, Γεώργιος 39, 199,260 Υψηλάντης, Αλέξανδρος 11, 42, 45, 46, 47, 49, 50, 56, 58, 60, 62, 64,81,82, 86, 117, 118, 120, 124,
158,177,180,182,200,209,218, 238, 246,254,260 Υψηλάντης, Κωνσταντίνος 133 Φαβιέρος, Κάρολος 158,246 280 Φαρμάκης, Ιωάννης 68 Φαρμακίδης, Θεόκλητος 34, 199 Φιλήμων, Ιωάννης 18, 42, 43, 44, 51, 64, 67, 68, 89, 113, 187, 200, 201,202,205,209,210,213,219, 236,252,264, Φιλήμων, Τιμολέων 264 Φίνλεϋ,
Γεώργιος. Βλέπε Finlay, George Φορόπουλος, Νικόλαος 218,264 Φραγκίσκος Β' 101 Φραγκίσκος, Εμμανουήλ 194, 241, 264 Φραντζής, Αμβρόσιος 41,200,264 Φωκιανός, Μιχαήλ 208 Φωτάκος (Φώτιος Χρυσανθόπσυλος) 82,218,264 Φωτιάδης, Δημήτριος 201,232,265 Φώτιος ο Μέγας, Πατριάρχης Κων σταντινουπόλεως 142,160
Χάου, Σάμουελ. Βλέπε Howe, Samuel Gridley Χατζηδήμος, Αθανάσιος 235, 239, 240,265 Χέρμπερτ Ράθκηλ, βαρώνος 132, 133,134 Χέρτσβεργ, Γουστάβος Φρειδε ρίκος. Βλέπε
Hertzberg, Gustav Friedrich Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, Αρ χιεπίσκοπος Αθηνών 24, 70, 89, 93,196, 199, 201,219,220,261 Ágoston, Gábor 268 Alexandris, Alexis 193,265 Anastasakis, Panteleymon 189,213, 265
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Angold, Michael 193,270 Anscombe, Frederick 214,265 Aydin, Cemil 213,265 Bartholdy, Jacob Salomon 142,143, 144,233, 240,241,271 Berger, Stefan 190, 271 Bien, Peter 188,195,265 Blaquiere, Edward 155, 156, 160, 244, 265 Botzaris, Notis 210,265 Braude, Benjamin 188,266 Brewer, David 87, 88, 99, 190,194, 214,219,224,230,238,244,245, 265 200.201.211.223.224.246.267 Fokas, Effie 198,267 Frary, Lucien 190,201,213,267 Frazee, Charles 43, 100, 201, 214, 224.228.266.267 Gallant, Thomas 189,191,213,267 Gazi, Effi 191,267 Genoude, Antoine-Eugène 112, 154.229.243.267 Georgiades Amakis, George 245, 267 Gerolymatos, André 191,267 Gervinus, Georg Gottfried 22, 69, 88.161.162.170.210.247.267 Ginio, Eyal 188,269 Gordon, Thomas 69, 99, 156, 157, 158,170,200,210,223,245,250, 268 Grant, Christina Phelps 206,268 Grigoriadis, Ioannis 213,268 Guerrier de Dumast, Prosper 149 Guyver, Robert 244,266 Campbell, John Kennedy 212,265 Chrysoloras, Nikos 188,192, 265 Clogg, Richard 188, 189, 190, 191, 194, 201,212,230,237,247,248, 265,266,270,271,273 Cobenzl, von, κόμης 237 Comstock, John Lee 200,266 Cunningham, Allan 139,239,266 Dakin, Douglas 210,214,256,266 Daniel-Rops, Henri 212,266 Daskalov, Roumen 189,266 Dialla, Ada 189,213,268 Dilek, Gülçin 244,266 Doxiadis, Evdoxios 189,266 Economou-Amilli, Athina 246, 274 Efstathiadou, Anna 212,266 Efthimiou, Maria 270 Engels, Friedrich 185,252,258,266 Every, George 212,267 Halikiopoulou, Daphne 190, 193, 268 Henderson, G. P. 188,268 Heraclides, Alexis 189, 213,268 Hering, Gunnar 201,268 Hertzberg, Gustav Friedrich 171, 201,251,268 Heywood, C. J.
206,268 Hobbes, Thomas 143 Holland, Henry 206, 257,268 Howe, Samuel Gridley 156, 170, 245, 250, 267, 268 Filippidou, Eleni 244,266 Finlay, George 69, 99, 157, 160, İken, Carl 150,242 Isabella, Maurizio 187, 191, 193, 281
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 268,274 James, Wendy 190,269 Johnson, Douglas 190,269 Just, Roger 190,269 Karagiannis, Evangelos 198,267 Karalis, Vrasidas 17,195,269 Karpat, Kemal 190, 192, 212, 244, 269 Karvounis, Christos !93,269 Kasaba, Reşat 188,192,212,269 Kaser, Karl 188,269 Kazamias, Andreas 190,269 Kechriotis, Vangelis 188,192,195, 213,244,269 Kiel, Michael 212,269 Kitromilides, R Μ. Βλέπε Κιτρομηλίδης, Πασχάλης Kokosalakis, Nikos 229,270 Kotaridis, Nikos. Βλέπε Κοταρίδης, Νίκος Koumarianou, Catherine. Βλέ πε Κουμαριανού, Αικατερίνη Kraft, Ekkehard 201,270 Kreiser, Klaus 270 Kumar, Krishan 189,270 Leake, William Martin 206 Lekas, Padelis 193,271 Lesur, Charles-Louis 99, 168, 222, 249,271 Leustean, Lucian 189,211,270,273 Lewis, Bernard 188, 266 Liddell, George 163 Li vanios, Dimitris 190,192,271 Lützow, Rudolf, von 100 Lytton Bulwer, Henry 169,250,271 282 Macartney, Carlile Aylmer 237,271 Makrides, Vasilis 192,271 Mafte-Brun, Conrad 144,145,147 Mango, Andrew 188,230,271 Mango, Cyril 188,271 Marinov, Tchavdar 189,266 Martin, J.-B. 187, 201, 208, 209, 230, 232,271 Marx, Karl 258 Masters, Bruce 268 Matzka, Manfred 271 Mavrogordatos, George 212,271 Mendelssohn-Bartholdy, Carl 22, 69, 88, 158, 171, 200, 211, 227, 246,251,271 Meurs, Wim, van 190,270 Mungiu-Pippidi, Alina 190,270 O’Rourke, Shane 190,214,271 Oţetea, Andrei 217, 218,272 Palmer, Alan 201,272 Papadopoullos, Theodoras 192, !93,272 Рапу, Ken 195,269 Petit, L. 187, 201, 208, 209, 230, 232, 271 Petropulos, John Anthony 198,212, 272 Philliou, Christine 214,272 Pollis, Adamantia 191,192, 272 Prokesch-Osten,
Anton, von 170, 171,200,227, 251,272 Prausis, Theophilus 100, 205, 214, 224, 225,226, 227, 228,247,272 Raffenel, Claude Denis 99, 154, 155, 156,168,222, 244,249,272 Ramet, Pedro 212, 272
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Rinvolucri, Mario 212,272 Roider, Karl, Jr. 237,272 Roudometof, Victor 190, 201, 212, 273 Russell, Norman 212, 273 Šedivý, Miroslav 225,273 Shaw, Ezel Kural 214, 273 Shaw, Stanford J. 214,273 Shelley, Percy Bysshe 264 Sherrard, Phillip 201,212, 255,273 Shmuelevitz, Aryeh 206,273 Spohn, Willfried 198,267 Stamatopoulos, Dimitris 211,273 Stavrakakis, Yannis 188,273 Stavrianos Leñen, Stavros 192,193, 273 St. Clair, William 190, 214, 244, 273 Stites, Richard 190,273 Strangford, lord. Βλέπε Στράνγκφορδ, λόρδος Testa, Gaspard 105 Théotokas, Nikos. Βλέπε Θεοτοκάς, Νίκος Thugut, Johann Amadeus, von 132, 133, 237, 272,274 Toynbee, Arnold 212, 273 Trante, Nikolaos 214,273 Tsoukala, Philomila 190,274 Vlahakis, George 246,274 Vovchenko, Denis 191, 195, 214, 274 Waddington, George 99,223,274 Walsh, Robert 99,223,274 Webster, Charles 100,224,228,274 Werry, Francis 163 Willert, Trine Stauning 213,274 Williams, Brian 206,274 Woodhouse, Christopher 233, 236, 274 Zanou, Konstantina 191,193,274 Zeissberg, Heinrich Ritter, von 237 274 ,Q/ Bayerische "4 Staatsbibliothek і München |
| adam_txt |
περιεχόμενα Πρόλογος του εκδότη .7 А' Ο Γρηγόριος Ε' και η ιστοριογραφία . 11 Η έκδοση του αφορισμού - οι σύγχρονες απόψεις . 12 Η επίσημη εθνικιστική ιστοριογραφία . 20 Η επίσημη κρατική ιδεολογία .27 В' Ο αφορισμός της Επανάστασης στην Μολδοβλαχία . 41 Ο πρώτος αφορισμός . 43 Ο δεύτερος αφορισμός . 53 Ο αφοριστικός τύπος των δύο κειμένων . 62 Ο αφορισμός της Επανάστασης από τον Ευγένιο Β' παράδειγμα κανονικού αφορισμού . 65 Г' Ο Γρηγόριος Ε' και η Φιλική Εταιρεία . 67 Τα τεκμήρια . 74 Οι συνωμοτικές επιστολές του Γρηγορίου Ε' . 87 Δ' Ο Αφορισμός: Τα κείμενα και το περιεχόμενό τους . 111 Ε' Ο Γρηγόριος Ε' και η νεωτερικότητα: Μια διεξοδική αποτίμηση . 127 Γρηγόριος Ε'και Ρήγας Βελεστινλής . 127 5
Γρηγόριος Ε' και Γαλλική Επανάσταση . 135 ΓρηγόριοςΕ'καιΑ. Κοραής. 140 ΣΤ' Ο Γρηγόρνος Ε' ως εκκλησιαστική και κοινωνική προσωπικότητα. 149 Ο κοραϊκός κύκλος. 150 Συγγραφείς και ιστορικοί . 154 Ζ' Η εκτέλεση του Γρηγορίου Ε' και η εξέλιξη της Επανάστασης . 161 Η άρνηση φυγής του πατριάρχη . 173 Σύνοψη - συμπεράσματα . 179 Σημειώσεις . 187 Βιβλιογραφία . 253 Ευρετήριο . 275 6
βιβλιογραφία Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Ε., «Αγγλόφωνες Πηγές και Πρώιμη Ιστορι ογραφία για την Ελληνική Επανάσταση», στο Ιστοριογραφία και Πη γές για την Ερμηνεία τον 1821, Πρακτικά A 'Συνεδρίου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Δομή-Αρχονταρίκι: Αθήνα 2013 Αγγελόπουλος, Γ.Π., Παπαδόπουλος, Γ.Γ. (εκδ.), Τά
κατά τον Αοίδιμον Πρωταθλητήν του Ίεροΰ των Ελλήνων Άγώνος τον Πατριάρχην Κων σταντινουπόλεως Γρηγεψιον τον E', έν Άθήναις, τ. 1:1865, τ. 2: 1866 Αναγνωστοπούλου, Σ., «Η Διπλή Ανάγνωση της Επανάστασης στο Πλαίσιο της Αυτοκρατορικής Αογικής περί Εξουσίας του Πατριαρ χείου Κωνσταντινούπολης, Από τον
Οθωμανορθόδοξο Πατριωτισμό στον Ελληνικό Αλυτρωτισμό», στο Πιζάνιας, Π. (εκδ.), Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Ένα Ευρωπαϊκό Γεγονός, Ιόνιο Πανεπιστή μιο, Τμήμα Ιστορίας-Κέδρος: Αθήνα 2009 Αντωνιάδης, Λ., Επιτομή Χρονολογική τής Γενικής Ιστορίας, εν τφ του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως
Τυπογραφείφ 1808 [Ανώνυμος], «Το Ζήτημα της "Εδρας τού Οικουμενικού Πατριαρχείου έν τη Συνδιασκέψει της Λωζάνης», Νέος Ποιμήν 5 (1923) Αποστολίδης, Κ.-M., «Ό άπό Σηλυβρίας Φιλιππουπόλεως Μητροπολί της Παΐσιος», Θρακικά 3 (1932) Αποστολόπουλος, Δ.Γ., «Οι Πηγές τηςΈμπνευσης ενός Ερμηνευτικού Σχή
ματος: ο “Θρησκευτικός Ουρανισμός”», στο Σκλαβενίτης, Τ. (επιμ.), Επιστημονική Συνάντηση στη Μνήμη του Κ.Θ. Δημαρά, Αθήνα 1994 Αρχείο Εμμανουήλ Ξάνθου, τ. 3, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος: Αθήνα 2002 253
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Βακαλόπουλος, A.E., Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τ. 5, Η Μεγάλη Ελ ληνική Επανάσταση (1821-1829), Οι Προϋποθέσεις και οι Βάσεις της (1813-1822), Θεσσαλονίκη 1980 Βακαλόπουλος, Α.Ε., Επίλεκτες Βασικές Ιστορικές Πηγές της Ελληνικής Επαναστάσεως (1813-1825), τ.
1, Βάνιας: Θεσσαλονίκη 1990 Βερέμης, Θ., Κολιόπουλος, Γ., Ελλάς, Η Σύγχρονη Συνέχεια, Από το 1821 μέχρι σήμερα, Εκδόσεις Καστανιώτη: Αθήνα 2006 Βερέμης, Θ.Μ., Κολιόπουλος, Ι.Σ., Νεότερη Ελλάδα, Μια Ιστορία από το 1821, Εκδόσεις Πατάκη: Αθήνα 2013 Βερέμης, Θ.Μ., Κολιόπουλος, Γ.Σ., Μιχαηλίδης, Ι.Δ.,
1821, Η Δημιουρ γία ενός Έθνους-Κράτους, Μεταίχμιο: Αθήνα 2018 Βλαχάκης, Ν.Δ., Ή Λεσβία Σαπφώ, ήτοι Άσματολόγιον περιέχον Εξωτε ρικά Άσματα εις "Υφος Ελληνικόν, Ευρωπαϊκόν καί Τουρκικόν, Μετενεχθέντα μεν εκ της Κωνσταντινουπολίτιδος είς την Λεσβιακήν Γρα φήν, Αθήνησιν 1870 Βουρνάς, Τ., «Η
Πολιτική σαν Κοινωνιολογική Έννοια στη Φιλοσο φία του Νεοελληνικού Διαφωτισμού», στο Ελληνογαλλικά, Αφιέρω μα στον Roger Milliex για τα Πενήντα Χρόνια της Ελληνικής Παρου σίας του, Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου: Αθήνα 1990 Βρανούσης, Λ., «Αγνωστα Πατριωτικά Φυλλάδια και
Ανέκδοτα Κείμενα της Εποχής του Ρήγα και του Κοραή, Η Φιλογαλλική και η Αντιγαλλική Προπαγάνδα», Επετηρίς του Μεσαιωνικού Αρχείου 15-16(19651966) [Αθήνα 1997] Βρανούσης, Λ., «Ιδεολογικές Ζυμώσεις καί Συγκρούσεις», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. 11 Βρετός, Μ.Π., Εθνικόν Ήμερολόγιον του Δίσεκτου
’Έτους 1868 (Έτος η'),%■*■ Γεδεών, Μ., λήμ. «Άφθονίδης. 1) Γεώργιος», Ελευθερουδάκη Εγκυκλο παιδικόν Λεξικόν [
1927] Γερμανός, Μητρ. Σάρδεων, «Συμβολή είς τούς Πατριαρχικούς Καταλό γους Κωνσταντινουπόλεως από της Αλώσεως καί έξης», Ορθοδοξία 12(1937) Γεωργαντζής, Π.Α., Ο «Αφορισμός» του Αλέξανδρου Υψηλάντη (Ιστορι κή και Θεολογική Διερεύνηση του Θέματος), Εκκλησία και Θεολογία 2, Εκδόσεις «Παρουσία»; Καβάλα 1988 Γιαννουλόπουλος, Γ, «Ο Κοραής, το Έθνος και η Γλώσσα», The Athens Review of Books 44 (Οκτώβριος 2013) Γριτσόπουλος, T.A., «Ό Έθνομάρτυς Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ίω- 254
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σήφ Δαλιβήρης ό άπό Δράμας», Μακεδονικά 4 (1960) Γριτσόπουλος, Τ.Α., «Παρατηρήσεις έπί μιας Νέας Μελέτης περί τοΰ Πατριάρχου Γρηγορίου Ε'», Μνημοσύνη 6 (1976-1977), σ. 327 Γριτσόπουλος, Τ.Α., «Ό Πατριαρχικός Άφορισμός κατά Ύψηλάντη καί τό Πραγματικόν αύτοΰ Νόημα», Μνημοσύνη 14
(1998-2000) Δασκαλάκης, Α.Β., «Τό Πολίτευμα της Ελληνικής Δημοκρατίας τοΰ Ρή γα Βελεστινλή», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, περίοδος 2, τ. 13, έν Άθήναις 1962-1963 Δελιαλής, Ν., «’Εγκύκλιος Εύγενίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως τοΰ Έτους 1821», Μακεδονικά 12
(1972) Δεσποτόπουλος, Α., «Παράγοντες, Διάρκεια, Φάσεις και Ιδιομορφία της Ελληνικής Επαναστάσεως», στο Ιστορία Ελληνικού Έθνους, τ. 12 Δεσποτόπουλος, Κ., «Η Εκκλησία και η Επανάσταση του ’21», εφ. Τα Νέα, 27-10-2006 Δημαράς, Κ.Θ., «Ενθυμήματα Στρατιωτικά [1939]», στο Κ.Θ. Δημαράς, Σύμμικτα, A ’,
Από την Παιδεία στην Λογοτεχνία, Φιλολογική Επιμέ λεια Αλέξης Πολίτης, Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού: Αθήνα 2000 Δημαράς, Κ.Θ., Ο Κοραής και η Εποχή του, Βασική Βιβλιοθήκη 9, Αε τός: Αθήνα 1953 Δημαράς, Κ.Θ. (κ. άλ. επιμ.), Αδαμάντιος Κοραής Αλληλογραφία, τ. 2, 1799-1809, Όμιλος Μελέτης του
Ελληνικού Διαφωτισμού, Νέα Ελλη νικά Κείμενα, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας»: Αθήνα5 1966 Δημαράς, Κ.Θ. (κ. άλ. επιμ.), Αδαμάντιος Κοραής Απλογραφία, τ. 4, 1817-1822, Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού, Νέα Ελλη νικά Κείμενα, Αθήνα 1982 Δημαράς, Κ.Θ., Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Νεοελληνικά
Μελετήματα 2, Ερμής: Αθήνα 1989s Δημητρακόπουλος, Α., ’Επανορθώσεις Σφαλμάτων Παρατηρηθέντων έν τη Νεοελληνική Φιλολογία
του Κ. Σάθα, μετά καί τινων Προσθηκών, Τεργέστη 1872 Διβάνη, Λ., Η Εδαφική Ολοκλήρωση της Ελλάδας (1830-1947) (Απόπει ρα Πατριδογνωσίας), Εκδόσεις Καστανιώτη: Αθήνα 2000 Ελεφάντης, Ά., «Επιλεγόμενα στο Βιβλίο που συντάραξε το Ρωμέικο για 400 Μέρες», εφ. Η Αυγή, 5-10-2007 Ζαλύκης, Γ., Διάλογος περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Συγγραφείς μέν έν Κισνέβη κατά τό έτος 1822 υπό τοΰ μακαρίτου Γρηγορίου Γεωργιάδου Ζαλύκου, Έκδοθείς δέ μετά Προλόγου καί Επιλόγου υπό Άγαθόφρονος Λακεδαιμονίου, έν Παρισίοις 1828 Ζαχαρόπουλος, Ν.Γ., Γρηγόριος E', Σαφής Εκφρασις της Έκκλησια255
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 στικής Πολιτικής επί Τουρκοκρατίας, Θεσσαλονίκη 1974 Ζερλέντης, Π.Γ., «Πατριάρχων Γράμματα Διατακτικά προς τούς Νησιώτας περί Δουλικής Υποταγής εις τούς Κρατούντας», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 9(1926) Ζηζιούλας, Ιωάννης μητρ.
Περγάμου, «Ο Συνοδικός Θεσμός, Ιστορικά, Εκκλησιολογικά και Κανονικά Προβλήματα», Θεολογία 80 (2009) Ζώρας, Γ.Θ., «Ό Απαγχονισμός τού Πατριάρχου Γρηγορίου τού E' εις Έκθεσιν τού Όλλάνδου ’Επιτετραμμένου Κωνσταντινουπόλεως», Παρνασσός 18 (1976) Ηλιού, Φ., «Μανουήλ Γεδεών: Ένας Πρόδρομος», στο Γεδεών,
Μ., Ή Πνευματική Κίνησις του Γένους κατά τον IH' καί ΙΘ' Αιώνα, Ά. Αγγέ λου, Φ. Ηλιού (επιμ.), Αθήνα 1976 Ηλιού, Φ., Τύφλωσον Κύριε τον Λαόν σου, Οι Προεπαναστατικές Κρίσεις και ο Νικόλαος Πίκκολος, Πορεία: Αθήνα 1988 Ηλιού, Φ., «Η Πατριαρχική Καταδίκη του Ρήγα», Τα Ιστορικά/Historica 14, τχ. 27,
(1997) Ηλιού, Φ., «Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Η Νεωτερική Πρόκληση», στο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, τ. 2, Η Οθωμανική κυριαρ χία, 1770-1821, Διαφωτισμός - Ιστορία της Παιδείας - Θεσμοί και Δί καιο, Ελληνικά Γράμματα: Αθήνα 2003 Θέμελης, Χρυσόστομος, Μητρ. Μεσσηνίας, «Εύβοϊκαί
’Εκκλησιαστικοί Προσωπικότητες», Θεολογία 55 (1984) Θεοτοκάς, Ν., «Η Ορθόδοξος Ανατολική Εκκλησία και το “Σατανικόν Φρόνημα” του 1821», εφ. Η Κυριακάτικη Αυγή, 23-3-2001 Θεοτοκάς, Ν., Κοταρίδης, Ν., «Οι Προσλήψεις της Επανάστασης από τους Οθωμανούς Kat το Πατριαρχείο», στο Πύλια, Μ. (επιμ.), 1821,
Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτικη Αυγή, 25-3-2005 Θεοτοκάς, Ν., Κοταρίδης, Ν., «Οι Θεσμοί Οθωμανικής Κυριαρχίας
και η Ελληνική Επανάσταση», στο Πιζάνιας, Π. (εκδ.), Η Ελληνική Επα νάσταση του 1821, Ένα Ευρωπαϊκό Γεγονός, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Ιστορίας-Κέδρος: Αθήνα 2009 Θωμάς, Γ, «Δύο Άγνωστοι Πατριώτες του Βελεστίνου στα 1821 από Τρία Ανέκδοτα Κείμενα του 1836», Αργοναύτης 1 (1975) Θωμάς, Γ, «Παπα-Γιώργης Σακελλάριος, Ένας Φλογερός Πατριώτης του Βελεστίνου στο 1821», στο Καμηλάκης, Π., Πολυμέρου-Καμηλάκη, Α. (επιμ.), Υπέρεια, τ. 1, Πρακτικά A ' Συνεδρίου «Φερών - Βε λεστίνου - Ρήγα», Βελεστίνο 30/31 Μαΐου -1 Ιουνίου 1986, Επιστημο νική Εταιρεία Μελέτης «Φερών - Βελεστίνου - Ρήγα»: Αθήνα 1990 Θωμόπουλος, Σ.Ν., «Ό Μέγας Δέρκων Γρηγόριος (1801-1821)», Αελτί- 256
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, Νέα Σειρά, τ. 1/2(1928) Ιωάννου, Ναθαναήλ, Αρχιμ., Εύβοϊκά, εν Έρμουπόλει 1857 Καλινδέρης, Μ.Α., Γραπτά Μνημεία άπό τη Δυτ. Μακεδονία Χρόνων Τουρκοκρατίας, Τύποις «’Επαρχιακής Φωνής»: Πτολεμαΐς 1940 Κανδηλώρος, Τ.Χ., ΓρηγόριοςE',
έν Αθήναις 19212 Καραγεώργος, Β., «Η Πατριαρχική Εγκύκλιος του Γρηγορίου Ε' προς τους Επτανησίους, Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η Γαλλική Επα νάσταση», στο Ορθοδοξία και Οικουμένη, Χαριστήριος Τόμος προς Τιμήν του Οικουμ. Πατριάρχου Βαρθολομαίου A ', Αρμός: Αθήνα 2000 Καραμανωλάκης, Β.Δ., Η
Συγκρότηση της Ιστορικής Επιστήμης και η Δι δασκαλία της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837-1932), Ιστο ρικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς 42, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών EIE: Αθήνα 2006 Καραμπελιάς, Π, 1204-1922, Η Διαμόρφωση του Νεώτερου Ελληνισμού, τ. 2, 1821
η Παλιγγενεσία, Εναλλακτικές Εκδόσεις: Αθήνα 2015 Καραμπερόπουλος, Δ., «Η Άδικη Κρίση του Ιω. Φιλήμονος για τον Επα ναστάτη Ρήγα Βελεστινλή», Θεσσαλικό Ημερολόγιο 38 (2000) Καρατζάς, Σ.Κ., Σμύρνης Τραγωδίες, Δύο Ανέκδοτα Ποιήματα σχετι κά με τις Ταραχές στη Σμύρνη (1788, 1810), Collection de
l’institut Français d’Athènes 20, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών-Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 12, Ιωνία 2, Αθήνα 1958 Καραφουλίδου, Β., «.της μεγάλης ταύτης ιδέας.», Όψεις της Εθνικής Ιδεολογίας 1770-1854, Historia, Πόλις: Αθήνα 2018 Καρολίδης, Π., Ιστορία του ΙΘΆίώνος, τ. 2, Άθήνησιν 1892 Κάσδαγλη,
Α., «Εισαγωγή», στο Γόρδων, Θ., Ιστορία της Ελληνικής Έπαναστάσεως, τ. 1, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθν. Τραπέζης:
Αθήνα 2015 Κασομούλης, Ν.Κ., Ενθυμήματα Στρατιωτικά της Έπαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833, Εισαγωγή καί Σημειώσεις ύπό Γ. Βλαχογιάννη, Αρχεία της Νεωτέρας Ελληνικής Ιστορίας 4/1, Άθήναι 1939 Κατσιαμπούρα, Γ., «Το Κρυφό Σχολειό και ο Γρηγόριος Ε'», εφ. Η Αυ γή, 24-3-2004 Κιτρομηλίδης, Π.Μ., «Γνωσιολογικός Εμπειρισμός και Πολιτικός Φι λελληνισμός: Το Ταξίδι του Henry Holland στην Ελλάδα (181213)», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 23 (1980) Κιτρομηλίδης, Π.Μ., «Από τον Διαφωτισμό στο Ρομαντισμό, Η Μαρτυ ρία του J.L.S. Bartholdy και η Ιδεολογική της Σημασία», στο Τόπος και Εικόνα, Χαρακτικά Ξένων Περιηγητών για την Ελλάδα, τ. 4, 19"՝ 257
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΚΑΙ H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 αι., Ολκός: Αθήνα 1982 Κιτρομηλίδης, Π.Μ., Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Οι Πολιτικές και Κοι νωνικές Ιδέες, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 20003 Κιτρομηλίδης, Π.Μ., Η Γαλλική Επανάσταση και η Νοτιοανατολική Ευ ρώπη, Πορεία: Αθήνα 20002 Κιτρομηλίδης,
Π.Μ., «Το Εθνικό Ζήτημα στα Βαλκάνια», στο Θ. Βερέ μης (επιμ.), Εθνική Ταυτότητα και Εθνικισμός στη Νεότερη Ελλάδα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 2003 [Κοδρικάς, Π.], Lettre Messénienne sur I ’Intervention des Puissances Al liées dans les Affaires de la Grèce, a Paris 1824 Κολιόπουλος,
Ι.Σ., Ιστορία της Ελλάδος από το 1800, Το Έθνος, η Πολι τεία και η Κοινωνία των Ελλήνων, τχ. 1, Εκδόσεις Βάνιας: Θεσσα λονίκη 2000 Κονδύλης, Π. (επιμ.), Κ. Marx-Fr. Engels, Η Ελλάδα, η Τουρκία και το Ανατολικό Ζήτημα, Φιλοσοφική και Πολιτική Βιβλιοθήκη 9, Εκδόσεις «Γνώση»: Αθήνα 1985 Κοραής, Α.,
Ίσοκράτους Αόγοι καί Έπιστολαί, Μέρος Πρώτον, Ελληνική Βιβλιοθήκη 1, έν Παρισίοις 1807 Κοραής, Α., Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Μέρος Πρώτον, Ελληνική Βι βλιοθήκη 3, έν Παρισίοις 1809 Κοραής, Α., «Προλεγόμενα» στο Άριστοτέλους Πολιτικών τά Σωζόμενα, Ελληνική Βιβλιοθήκη 13, έν Παρισίοις 1821 [Κοραής,
Α.], Σάλπισμα Πολεμιστήριον, Δευτέρα Έκδοσις Διωρθωμένη, καί Ηόξημένη με Προσθήκην εις το Τέλος, έν Πελοποννήσφ [Παρί σι] 1821 Κοραής, Α., Υπόμνημα περί της Παρούσης Καταστάσεως του Πολιτισμού έν Ελλάδι, Συνταχθεν μεν γαλλιστί καί Άναγνωσθέν εις τήν Εταιρίαν τών Άνθρωποτηρητών (τη 6 Ιανουάριου
1803), Μεταφρασθεν δε υπό Αναστασίου Κωνσταντινίδου, έν Αθήναις 1853 Κορδάτος, Γ.Κ., «Ο Ρήγας Φεραίος
και η Εποχή του», Αρχείον Οικονο μικών και Κοινωνικών Επιστημών 11 (1931) Κορδάτος, Γ.Κ., Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, τ. 2, (ΗΕπανάσταση του 1821), Εκδόσεις 20^ Αιώνας: Αθήνα 1957 Κουμαριανού, Α., «Ο “Νέος Ραψάκης”», Ο Ερανιστής 6 (1968) Κούμας, Κ.Μ., Βειλάνδου Άγάθων, τ. 1, έν Βιέννη Αυστρίας 1814 Κούμας, Κ.Μ., Ιστορίαι τών Ανθρωπίνων Πράξεων άπό τών Αρχαιότα των Χρόνων εως τών Ημερών μας, τ. 12, έν Βιέννη της Αύστρίας 1832 Καυμπουρλής, Γ., «Η Ιδέα της Ιστορικής Συνέχειας του Ελληνικού 258
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Έθνους στους Εκπροσώπους του Ελληνικού Διαφωτισμού: Η Διαμά χη για το Όνομα του Έθνους και οι Απόψεις για τους Αρχαίους Μακεδόνες και τους Βυζαντινούς», Δοκιμές 13-14 (2005) Κουμπουρλής, Γ., Οι Ιστοριογραφικές Οφειλές των Σπ. Ζαμπέλιου και Κ. Παπαρρηγοπούλου, Η Συμβολή Ελλήνων και
Ξένων λογιών στη Δια μόρφωση του Τρίσημου Σχήματος του Ελληνικού Ιστορισμού (17821846), Βιβλιοθήκη Ιστορίας των Ιδεών 11, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Τμήμα Νεοελληνικών Ερευνών 128, Αθήνα 2012 Κρεμμυδάς, Β., «Ο Χαρακτήρας της Κοινωνίας μας», εφ. Τα Νέα, 4-7- 2000 Κρεμμυδάς,
Β., «Χονδροειδής Παραποίηση της Ιστορίας», εφ. Τα Νέα, 7-6-2000 Κρεμμυδάς, Β., «Να μάθουμε το Εικοσιένα», εφ. Τα Νέα, 23/24-3-2002 Κρεμμυδάς, Β., «Κήρυξε Πόλεμο στον Διαφωτισμό», εφ. Τα Νέα, 2511-2006 Κρεμμυδάς, Β., «Η Σύγκρουση για την Ιστορία», Τα Νέα, 26-04-2007 Κρεμμυδάς, Β., Από τον Σπυρίδωνα
Τρικούιτη στο Σήμερα, Το Εικοσιένα στις Νέες Ιστοριογραφικές Προσεγγίσεις, Ίδρυμα της Βουλής των Ελ λήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία: Αθήνα 2007 Κρεμμυδάς, Β., «Πολιτική και Εκκλησία, Τι σηματοδοτούν η Εκλογή Αρχιεπισκόπου και Προέδρου του ΣΥΝ», εφ. Τα Νέα, 27-2-2008 Κρεμμυδάς, Β.,
Η Μεγάλη Ιδέα, Μεταμορφώσεις ενός Εθνικού Ιδεολογή ματος, Εκδόσεις Τυπωθήτω: Αθήνα 2010 Κρεμμυδάς, Β., Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Τεκμήρια, Αναψηλαφήσεις, Ερμηνείες, Gutenberg: Αθήνα 2016 Κρέμος, Γ.Π., Φωκικά, 'Ιστορία της έν τη Φωκίδι Μονής του Όσιου Λουκά, τουπίκλην Στειριώτου, τ. 2, έν
Αθήναις 1880 Κωβαίου, Ε., «Ιστορία των Νεοελληνικών Γραμμάτων, Συγγραφικές Απόπειρες στον Γερμανόφωνο Χώρο
την Εποχή της Επανάστασης του 1821 », στο Μιχαηλάρης, Π. (κ. άλ., επιμ.), Όψεις της Επανάστα σης του 1821, Πρακτικά Συνεδρίου, Αθήνα, 12 και 13 Ιουνίου 2015, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού-Περιοδικό Μνήμων: Αθήνα 2018 Κωνσταντακοπούλου, Α., «Αφορισμοί και Καταδίκες», Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτικη Αυγή, 26-3-2016 Λαδάς, Γ.Α., Χατζηδήμος, Α.Δ., Ελληνική Βιβλιογραφία των Ετών 17961799, Αθήνα 1973 Λάμπρος, Σ.Π., Αποκαλύψεις περί του Μαρτυρίου τοΰ Ρήγα, έν Αθήναις 259
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 1892 Λάππας, K., «Πατριαρχική Σύνοδος “περί Καθαιρέσεως των Φιλοσοφι κών Μαθημάτων” τον Μάρτιο του 1821», Μνήμων 11 (1987) Λάππας, Τ., Ρουμελιώτες στην Επανάσταση, Ο Σάλωνων Ησαΐας, ΓιαννάκηςΛογοθέτης, Βασίλης Μπούσγος, Ιωάν. Ν. Σιδέρης: Αθήνα 1944. Λεγράνδ,
Α., Λάμπρος, Σ.Π., Ανέκδοτα Έγγραφα περί Ρήγα Βελεστινλη καί των συν αότφ Μαρτορησάντων, 'Εκ των έν Βιέννη Αρχείων Έξαχθέντα καί Δημοσιευθέντα, Αθήνησιν 1891 Λιάκος, Α., «Το Ζήτημα της “Συνέχειας” στη Νεοελληνική Ιστοριογρα φία», στο Κιτρομηλίδης, Π.Μ., Σκλαβενίτης, Τ.Ε. (επιμ.), A'Διεθνές Συνέδριο
Ιστορίας, Ιστοριογραφία της Νεότερης και Σύγχρονης Ελλά δας 1833-2002, Πρακτικά, τ. 1, Αθήνα 2004 Λιάκος, Α., «Είχε η Εκκλησία Εθνική Συνείδηση;», εφ. Το Βήμα, 25-32007 Μαζαράκης-Αινιάν, Ι.Κ., «Εισαγωγικό Κείμενο», στο Μονόφυλλα τοϋ Άγώνος, Προκηρύξεις-Θεσπίσματα-Αιατάγματα, 1821-1827, Ιστορική και
Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος: Αθήναι 1973 Μαθάς, Ζ., Κατάλογος Ιστορικός των Πρώτων Επισκόπων καί των εφεξής Πατριάρχων τής εν Κωνσταντινουπόλει Αγίας καί Μεγάλης του Χρίστου Εκκλησίας, έν Ναυπλίω 1837 Μακρής, Γ.Α., «Εκκλησία και Επανάσταση (1821-1852), Οι Σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με
τα Εθνικά Κινήματα», στο Παπαγεωργίου, Σ.Π. (επιμ.), Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Αεσποτόπουλσ, Ανάλεκτα Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Εκδόσεις Παπαζήση: Αθή να 1995 Μακρίδης, Α., «Γρηγόριος Ε' εναντίον Υψηλάντη: Ένας Αφορισμός “εν Οχετοίς Δακρύων”», μέρος α', https://sitalkisking.blogspot. com/201
l/04/blog-postl 7.html· μέρος β', https ://sitalkisking. blogspot. com/2011/05/blog-post_04.html
Μαρινέσκου, Φ., Παπαναστασίου-Τσιγκρήλα, Μ., «Κωνσταντίνος Μουρούζης (1821-1867), ένας Απόγονος των Φαναριωτών», Δελτίον Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρείας Ελλάδος 10 (1996) Μαρκέτος, Σ., λήμ. «Πύρρος, Διονύσιος», Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυ κλοπαίδεια, τ. 8, Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό [1988] Μεταλληνός, Γ.Δ. π., Πολιτική και Θεολογία, Ιδεολογία και Πράξη του Ριζοσπάστη Πολιτικού Γεωργίου Τυπόλδου-Ιακωβάτου (1813-1882), Τέρτιος: Κατερίνη 1990 Μητσού, Μ., «Ο Βαλαωρίτης, ο Κουμανούδης και “το Σχοινί του Πατριάρχη”», στο Μνήμη Г Π. Σαββίδη, Θέματα Νεοελληνικής Φιλολογίας, 260
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γραμματολογικά, Εκδοτικά, Κριτικά, Πρακτικά H' Επιστημονικής Συ νάντησης 11-14 Μαρτίου 1997, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλο νίκης, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών, Ερμής: Αθήνα 2001 Μητσού, Μ., Στέφανου Α. Κουμανούδη, Στράτης Καλοπίχειρος τ. 2, Ένα
Ποιητικό Τεκμήριο Aυτολογοκρισίας, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 2005 Μιχαηλάρης, Π.Δ., Αφορισμός, Η Προσαρμογή μιας Ποινής στις Ανα γκαιότητες της Τουρκοκρατίας, Θεσμοί και Ιδεολογία στη Νεοελληνική Κοινωνία 60, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευ νών: Αθήνα 1997 Μονόφυλλα
του Άγώνος, Προκηρύξεις-Θεσπίσματα-Διατάγματα, 18211827, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία Ελλάδος: Αθήναι 1973 Ξάνθος, Ε., Απομνημονεύματα περί της Φιλικής Εταιρίας, Αθήναι 1845 Οικονόμος, Κωνσταντίνος Πρεσβύτερος, Κατήχησις, Ή іΟρθόδοξος Δι δασκαλία της Χριστιανικής Πίστεως, έν Βιέννη της Αύστρίας
1813 Παναγιωτόπουλος, Β.Π., «Προσπάθεια Άγιοποιήσεως Γρηγορίου Ε' κατάτό 1823», Ελληνική Δημιουργία 13 (1954) Παναγιωτόπουλος, Β.Π., «Μία Ωδή της Ευανθίας Καΐρη στον Εφέσου Διονύσιο τον Καλλιάρχη», Ο Ερανιστής 1 (1963) Παναγιωτόπουλος, Β.Π., «Οι Τέκτονες και η Φιλική Εταιρεία, Εμμ. Ξάν θος και Παν.
Καραγιάννης», Ο Ερανιστής 2 (1964) Παναγιωτόπουλος, Β., «Αρχίστε την Επανάσταση χωρίς εμένα», εφ. Το Βήμα, 28-3-2010 Πανταζόπουλος, Ν.Ι., «Ρήγας Βελεστινλής, Ή Πολιτική Ιδεολογία τού Ελληνισμού Προάγγελος της Έπαναστάσεως [1964]», στο Παντα ζόπουλος Ν.Ι., Μελετήματα για τον Ρήγα Βελεστινλή,
Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης «Φερών - Βελεστίνου - Ρήγα»: Αθήνα 19982 Πάντελιτς, Ν., Η Εκτέλεση του Ρήγα,
ελλ. μετάφραση από το σερβοκροα τικό πρωτότυπο, Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών - Βελεστί νου - Ρήγα: Αθήνα 2000 [1931] Παπαγεωργίου, Σ.Π., Από το Γένος στο Έθνος, Η Θεμελίωση του Ελληνι κού Κράτους 1821-1862, Εκδόσεις Παπαζήση: Αθήνα 2004 Παπαδόπουλος, Σ.Ι., «Ένα Ανέκδοτο Υπόμνημα του Νικολάου Σκούφου προς τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια», Δωδώνη, Επιστημονι κή Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Ιωαννίνων, τ. 6, 1977 Παπαδόπουλος, Χρυσόστομος Α. Αρχιμ. (μετέπειτα Αρχιεπ. Αθηνών και πάσης Ελλάδος), 'Ιστορία τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, τ. 1, Ίδρυσις 261
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 καί Όργάνωσις τής Αύτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος, εν Άθήναις 1920 Παπαδόπουλος, Χρυσόστομος Α. Αρχιεπ. Αθηνών και πάσης Ελλάδος, «Ή ’Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως καί ή Μεγάλη Έπανάστασις τοΰ 1821», Θεολογία 21 (1950) Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Α., «Δύο
Κατάλογοι Ελληνικών Κωδίκων έν Κωνσταντινουπόλει, της Μεγάλης τοΰ Γένους Σχολής καί τοΰ Ζωγραφείου», Извѣстія Русскаго археологическаго института въ Константинополѣ [Δελτίο του Ρωσσικού Αρχαιολογικού Ινστιτού του στην Κωνσταντινούπολη] 14 (1909) Παπαθεοδώρου, Γ., Ρομαντικά Πεπρωμένα, Ο Αριστοτέλης
Βαλαωρίτης ως «Εθνικός Ποιητής», Συμφραζόμενα: Θεωρία ՛ Ιστορία· Κριτική, Βιβλιόραμα: Αθήνα 2009 Παπαρρηγόπουλος, Κ., «Ό Μέγας Δέρκων», Εστία 1 (1876) Παπαρρηγόπουλος, Κ., 'Ιστορία τοΰ Ελληνικού Έθνους άπό των Αρχαι ότατων Χρόνων μέχρι του 1930, Μετά προσθηκών, Σημειώσεων καί Βελτιώσεων επί τη
Βάσει των Νεωτάτων Πορισμάτων της 'Ιστορικής Έρεύνης υπό Παύλου Καρολίδου, τ. 6/1, Ελευθερουδάκης: έν Άθήναις 19326 Πιζάνιας, Π., Η Ιστορία των Νέων Ελλήνων, Από το 1400 έως το 1820, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας, Ι.Δ. Κολλάρου και ΣίαΑ.Ε: Αθήνα 2014 Πιπινέλης, Τ.Ν., Πολιτική 'Ιστορία της Έλλ.
Έπαναστάσεως, Εκδοτικός Οίκος «Αγών»: έν Παρισίοις 1928 Πολέμη, Π. (επιμ.), Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου Αιώνα, Βιβλία-Φυλλάδια, τ. 2, 1819-1832, Βιβλιολογικό Εργαστήρι «Φίλιππος Ήλιου», Φίλιππου Ηλιου Κατάλοιπα, Μουσείο Μπενάκη, Ελληνικό Λογοτε χνικό και Ιστορικό Αρχείο MIET: Αθήνα 2011 Πολίτης,
Α., «“Αν άρχιζε μετά είκοσι χρόνους.”. Ο Κοραής, οι Κοινω νικές Ιδέες του Διαφωτισμού και η Ελληνική Επανάσταση», Ο
Epaνιστής 26 (2008) Πουλιάσης, Σ., «Επιθυμία Γνώσης και Εφαλτήριο Ιδεολογικής Ένταξης στο Έθνος», Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτικη Αυγή, 25-3-2017 Πρακτικά των Συνεδριάσεων τής Βουλής κατά την Τρίτην Σύνοδον τής Τε τάρτης Βουλευτικής Περιόδου, τ. 1, έν Αθήναις 1856 Πρωτοψάλτης, Ε.Γ., Ιγνάτιος Μητροπολίτης Οόγγροβλαχίας (17661828), τχ. 1, Βιογραφία, Μνημεία τής Ελληνικής 'Ιστορίας 4/1, Γραφεΐον Δημοσιευμάτων της Ακαδημίας Αθηνών: έν Αθήναις 1959 Πρωτοψάλτης, Ε.Γ. (επιμ.), 'Ιστορικόν Άρχεΐον Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου, τ. 1, Έγγραφα των έτων 1803-1822, Μνημεία τής Ελληνικής Ίστο262
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ μίας 5/1, Γραφεΐον Δημοσιευμάτων Ακαδημίας Αθηνών: έν Άθήναις 1963. Πρωτοψάλτης, Ε.Γ., Ή Φιλική Εταιρεία, Αναμνηστικόν Τεύχος επί τη 150ετηρίδι, Ακαδημία Αθηνών: Άθήναι 1964 Πρωτοψάλτης, Ε.Γ., «Πρόλογος» στο Κασομούλης, Ν.Κ., Απομνημονεύ ματα της Έπαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833,
Προλογίζει ό Κα θηγητής Έμμ. Γ Πρωτοψάλτης, Εισαγωγή καί Σχόλια Γ. Βλαχογιάννη, Εκδοτικός οίκος X. Κοσμαδάκη Σία: χ.τ. χ.χ. Πύλια, Μ., «Εκκλησία, Μύθος, Ιστορία», στο Πύλια, Μ. (επι μ.), Διαδρο μές Εθνικού Προσδιορισμού (Β), Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτικη Αυ γή, 25-3-2008 Πύρρος, Δ. Αρχιμ.,
Περιήγησις Ιστορική καί Βιογραφία Διονυσίου Πύρρου του Θετταλοΰ, έν Άθήναις 1848 Ρώτας, I. (εκδ.), Απάνθισμα Επιστολών Αδαμάντιου Κοραή, έν Άθήναις 1839 Σάθας, Κ.Ν., Νεοελληνική Φιλολογία, Βιογραφίαι των έν τοΐς Γράμμασι Διαλαμψάντων Ελλήνων άπό της Καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτο κρατορίας μέχρι
τής Ελληνικής Εθνεγερσίας (1453-1821), έν Άθήναις 1868 Σαρίπολος, Ν.Ι., Πραγματεία του Συνταγματικού Δικαίου, τ. 5, Άθήνησι 18752 Σκλαβενίτης, Τ.Ε., «Σημειώσεις για το Διαφωτισμό στην Κωνσταντινού πολη του 1821», στο Νεοελληνική παιδεία και Κοινωνία, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Αφιερωμένου στη
Μνήμη του ΚΘ. Δημαρά, Όμι λος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού: Αθήνα 1995 Σκοπετέα, Έ., Το «Πρότυπο Βασίλειο» και η Μεγάλη Ιδέα, Όψεις του Εθνικού Προβλήματος στην Ελλάδα (1830-1880), Εκδόσεις Πολύτυπο: Αθήνα 1988 Σοφιανός, Δ., «Εγκύκλιοι (Αυγ. 1821-Ιαν. 1822) του Οικουμενικού Πα τριάρχη
Ευγενίου Β' περί Δουλικής Υποταγής των Ελλήνων στον Οθωμανό Κατακτητή», Δελτίο του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του
Νεώτερου Εθνισμού 2 (2000) Σφοίνη, Α., «Φαναριώτες, Εκκλησία και Επανάσταση: η Μαρτυρία των Πηγών», στο Πύλια, Μ. (επιμ.), 1821, Αναγνώσεις, εφ. Η Κυριακάτι κη Αυγή, 25-3-2005 Σφοίνη, Α., «“Επανάσταση”: Χρήσεις και Σημασίες της Λέξης στα Κεί μενα του ’21», στο Μιχαηλάρης, Π. (κ. άλ., επιμ.), Όψεις της Επα νάστασης του 1821, Πρακτικά Συνεδρίου, Αθήνα, 12 και 13 Ιουνί ου 2015, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού-Περιοδικό Μνήμων: 263
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Αθήνα 2018. Σφυρόερας, Β.Β., «Οι Δραγομάνοι του Στόλου. Ο Θεσμός ֊ οι Φορείς», Επετηρίς του Μεσαιωνικού Αρχείου 14 (1964) Σφυρόερας, Β.Β., «Ο Κανουνναμές του 1819 για την Εκλογή Φαναριωτών στις Ηγεμονίες και στη Δραγομανία», Ο Ερανιστής 11 (1974)
[Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Αφιέρωμα στον Κ.Θ. Δημαρά, Αθήνα 1980] Σφυρόερας, Β., λήμ. «Γρηγόριος Ε'», Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλο παίδεια, τ. 3, Παγκόσμιο Вιογραφικό Λεξικό [1985] Σφυρόερας, Β., λήμ. «Ησαΐας, ο· επίσκοπος Σάλωνων», Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάννικα Τερτζέτης, Γ., 'Ομιλία περί του
Αοιδίμου Γρηγορίου Πατριάρχου Κωνστα ντινουπόλεως, Συντεθεΐσα διά την 25 Μαρτίου, άλλ ’ έκφωνηθείσα εν τη Βιβλιοθήκη τής Βουλής τή 5 Απριλίου 1853, εν Άθήναις 1853 Τζεδόπουλος, Γ, «Εθνική Ομολογία και Συμβολική στην Ελλάδα του 19ου Αιώνα, Οι Εθνομάρτυρες», Μνήμων 24 (2002) Τόλιας, Γ., «Κατά των
Μισελλήνων, Η Πολεμική του Κοραή εναντίον “των Εχθρών του Καταφρονημενού Γένους ημών”», στο εφ. Η Καθη μερινή, Επτά Ημέρες (ένθετο), Αδαμάντιος Κοραής, 250 Χρόνια από τη Γέννησή του, 29-11-1998 Τρικούπης, Σ., Ιστορία τής Ελληνικής Έπαναστάσεως, τ. 1-4, έν Άθήναις 18883 Φιλήμων, I., Δοκίμιον
'Ιστορικόν περί τής Φιλικής Εταιρίας, εν Ναυπλίμ 1834 Φιλήμων, I., Δοκίμων 'Ιστορικόν περί τής 'Ελληνικής Έπαναστάσεως, τ. 2, Άθήναι 1859, τ. 4, Αθήναι 1861 Φιλήμων, Τ.Ι., «Νικόλαος Δραγούμης (Βιογραφικόν Σχεδίασμα)», Παρ νασσός Ъ (1879) Φορόπουλος, Ν.Λ., λήμ. «[Γρηγόριος] ό Δέρκων (1801-1821)»,
Θρη σκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 4 Φραγκίσκος, Ε.Ν., «Ο Σολωμικός “Υμνος” και το Λυρικό Δράμα “Hellas” του Ρ. Β.
Shelley (1822)», Ο Ερανιστής 11 (1974) [Νεοελ ληνικός Διαφωτισμός, Αφιέρωμα στον Κ.Θ. Δημαρά, Αθήνα 1980] Φραγκίσκος, Ε.Ν., «Η Αλληλογραφία Κοραή και οι Ολικές Εκδόσεις της», Διαβάζω 82 (30-11-1983) Φραντζής, Α., 'Επιτομή τής Ιστορίας τής Άναγεννηθείσης ’Ελλάδος, Άρχομένη από του Έτους 1715 καί Λήγουσα τό 1836, τ. 1, έν Αθήναις 1839 Φωτάκος, Πρώτος Υπασπιστής του Γέρω Κολοκοτρώνη, Βίος του Παπά Φλέσα, εν Άθήναις 1868 264
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Φωτιάδης, Δ., Η Επανάσταση του 1821, Εκδοτικός Οίκος Ν. Βότση: Άθηναι 19772 Χατζηδήμος, Α., «Το “Υπόμνημα περί της Παρούσης Καταστάσεως του Πολιτισμού έν Έλλάδι” του Α. Κοραή και οι δύο Πρώτες Εκδόσεις του», Ο Ερανιστής 3 ( 1965) Alexandrie, A., The Greek Minority ofIstanbul and Greek
Turkish Rela tions, 1918-1974, Centre of Asia Minor Studies: Athens 19922 Anastasakis, P., The Church of Greece Under Axis Occupation, Fordham University Press: New York 2015 Anscombe, F.F., State, Faith, and Nation in Ottoman and Post-Ottoman Lands, Cambridge University Press: Cambridge 2014
Aydin, C., The Idea of the Muslim World, A Global Intellectual History, Harvard Univ. Press: Cambridge, Massachusetts-London 2017 Blaquiere, E., The Greek Revolution, Its Origin and Progress, London 1824 Bien, P., «Inventing Greece», Journal of Modem Greek Studies 23 (2005). Botzaris, N., Visions
Balkaniques dans la Préparation de la Révolution Grecque (1789-1821), Université de Genève, Institut Univ. de Hautes Études Internationales, Thèse 138, Libraire E. Droz: Genève 1962 Brewer, D., The Flame of Freedom, The Greek War of Independ ence, 1821-1833, London 2001, ελλ. μετ. Brewer, D., Η
Φλόγα της Ελευθερίας, Ο Αγώνας των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία, 18211833, Αθήνα 2004 Brewer, D., Greece, The Hidden Centuries, Turkish Rule from the Fall of Constantinople to Greek Independence, I. B. Tauris: London-New York 2010, ελλ. μετ. Brewer, D., Ελλάδα 1453-1821, Οι Άγνωστοι Αιώνες, Εκδόσεις
Πατάκη: Αθήνα 2018 Campbell, J.K., Sherrard R, Modem Greece, Praeger: N. York, 1968. Chrysoloras, N., «Why
Orthodoxy? Religion and Nationalism in Greek Political Culture», Studies in Ethnicity and Nationalism 4,1 (2004). Clogg, R., «Smyrna in 1821: Documents from the Levant Company Ar chives in the Public Record Office», Μικρασιατικά Χρονικά 15 (1972) Clogg, R., «Aspects of the Movement for Greek Independence», στο R. Clogg (εκδ.), The Struggle for Greek Independence, The Macmillan Press: London-Basingstoke 1973 Clogg, R., «Introduction», στο The Movement for Greek Independence 265
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 1770-1821, A Collection of Documents, Studies in Russian and East European History, The Macmillan Press: London-Basingstoke 1976 Clogg, R., «The Greek Millet in the Ottoman Empire», στο В. Braude, Lewis B., Christians and Jews in the Ottoman Empire, The Function ing of a Plural Society, τ. 1, The Central Lands, Holmes and Meier Publishers: New York 1982 Clogg, R., A Concise History of Greece, Third Edition, Cambridge Uni versity Press: Cambridge 2013, ελλ. μετ. Clogg, R., Συνοπτική Ιστορία της Ελλάδας 1770-2013, y' έκδοση, Κάτοπτρο: Αθήνα 2015 Comstock, J.L., History of the Greek Revolution, New York 1828 Cunningham, A., Anglo-Ottoman Encounters in the Age of Revolution, Collected Essays, τ. 1, Frank Cass: London-Portland 1993 Dakin, D., «Charles A. Frazee, The Orthodox Church and Independent Greece 1821-1852, Cambridge University Press, 1969. Pp. viii+220 (Βιβλιοκρισία Balkan Studies 10 1969) Dakin, D., The Unification of Greece 1770-1923, Ernest Benn Limited: London 1972, ελλ. μετ. Dakin, D., Η Ενοποίηση της Ελλάδας 17701923, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 1998 Daniel-Rops, Η., Our Brothers in Christ, 1870-1959, E. P. Dutton and Company: New York 1967 [1965] Daskalov, R., «Bulgarian-Greek Dis/Entanglements», στο Daskalov R.Marinov Τ. (εκδ.), Entangled Histories of the Balkans, τ. 1, Nation al Ideologies and Language Policies, Balkan Studies Library 9, Brill: Leiden-Boston 2013 Dilek, G., Filippidou, E., «Turkey and Greece: Reconstructing a Shared Past», στο Guyver, R. (εκδ.), Teaching History and the Changing Na tion
State, Transnational and Intranational Perspectives, Blooms bury: London (κ. άλ.) 2016 Diplomatisches Archiv för die Zeit- und Staatengeschichte, Das Jahr 1821/Archives Diplomatiques pour l’Histoire du Temps et des Etats, L’Année 1821, τ. 2, Stuttgart-Tübingen 1822 Doxiadis, E., State, Nationalism and the Jewish Communities ofModern Greece, Bloomsbury Academic: London (κ. άλ.) 2018 Efstathiadou, A., «Representing Greekness: French and Greek Lith ographs from the Greek War of Independence (1821-27) and the Greek-Italian War (1940-41)», Journal of Modern Greek Studies 29 (2011) Engels F., «The Turkish Question», εφ. New-York Tribune (p. 3.746, 194-1853 266
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Every, G., Understanding Eastern Christianity, Dharmaram Publica tions: Bangalore 1978 Finlay, G., A History of Greece, from its Conquest by the Romans to the Present Time, B.C. 146 toA.D. 1864, τ. 6, The Greek Revolution, τ. 1, A.D. 1821-1827, Oxford 1877, ελλ. μετ. (A. Παπαδιαμάντη)
Φίνλεϋ, Г., 'Ιστορία τής Ελληνικής Έπαναστάσεως, τ. 1, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία: Αθή να 2008 Frary, L. J., Russia and the Making ofModern Greek Identity, 1821-1844, Oxford Studies in Modem European History, Oxford University Press: Oxford 2015 Fokas,
E., Karagiannis, E., «Greek Identity and Europe: Entanglements and Tensions», στο Spohn, W. (κ. άλ. εκδ.), Religion and National Identities in an Enlarged Europe, Identities and Modernities in Eu rope, Paigrave Macmillan: Houndmills, Basingstoke, Hampshire 2015 Frazee, C.A., The Orthodox Church and
Independent Greece, 18211852, Cambridge Univ. Press: Cambridge 1969, ελλ. μετ. Frazee C.A., Ορθόδοξος Εκκλησία και Ελληνική Ανεξαρτησία, 1821-1852, Δόμος: Αθήνα 2007 Gallant, T.W., The Edinburgh History of the Greeks, 1768 to 1913, The Long Nineteenth Century, Edinburgh Univ. Press: Edinburgh 2015
Gallant, T.W., Modem Greece: from the War of Independence to the Present, Bloomsbury: London (κ. άλ.) 20162, ελλ. μετ. Gallant, Τ.W., Νεότερη Ελλάδα, Από τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας μέχρι τις Μέρες μας, Πεδίο: Αθήνα 2017 Gazi, Ε., Scientific National History, The Greek Case in Comparative
Perspective (1850-1920), European University Studies, Peter Lang: Frankfurt am Main (κ. άλ.) 2000 Genoude, de
E., Considérations sur les Grecs et les Turcs, suivies de Mé langes Religieux, Politiques et Littéraires, a Paris-a Lyon 1821 Georgiades Amakis, G., «Editor’s Introduction», στο Howe S.G., An His torical Sketch of the Greek Revolution, Part I - Books I-IV, Revised Edition with Introduction and Notes by G. Georgiades Amakis, Amer icans in the Greek Revolution 2,1, Center for Neo-Hellenic Studies: Austin 1966. Gerolymatos, A., An International Civil War, Greece, 1943-1949, Yale University Press: New Haven-London 2016 Gervinus, G.G., Geschichte des Neunzehnten Jahrhunderts seit den Wie lbi
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 ner Verträgen, τ. 5, Leipzig 1861, σ. 215, Γερβίνος, Γ.Γ., 'Ιστορία τής Έπαναστάσεως καί Αναγεννήσεως τής 'Ελλάδος, τ. 1, Άθήνησι 1864 Gordon, Τ., History of the Greek Revolution, Edinburgh-London 1832, ελλ. μετ. (A. Παπαδιαμάντη) Γόρδων, Θ., 'Ιστορία τής
'Ελληνικής Έπα ναστάσεως, τ. 1, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 2015 Grant, Ch.-Ph., The Syrian Desert, Caravans, Travel and Exploration, A. and C. Black: London 1937 Grigoriadis, I.N., Instilling Religion in Greek and Turkish Nationalism: «A Sacred Synthesis», Paigrave Macmillan: New York
2013, ελλ. μετ. Γρηγοριάδης, I.N., Θρησκεία και Εθνικισμός σε Ελλάδα και Τουρκία: Μια «Ιερά Σύνθεση», Επίκεντρο: Θεσσαλονίκη 2015 Halikiopoulou, D., Patterns ofSecularization, Church, State and Nation in Greece and the Republic ofIreland, Ashgate: Famham, Surrey 2011. Henderson, G.P., Η αναβίωση του
Ελληνικού Στοχασμού 1620-1830, H Ελληνική Φιλοσοφία στα Χρόνια της Τουρκοκρατίας, Σειρά 3, Μετα φράσεις, Ακαδημία Αθηνών-Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσο φίας: Άθήναι 1977 [1970] Heraclides, A., Dialla, A., Humanitarian Intervention in the Long Nine teenth Century, Setting the Precedent,
Humanitarianism: Key Debates and New Approaches, Manchester Univ. Press: Manchester 2015 Hering, Г., λήμ. «Grigorios V», στο Biographisches Lexikon zur Ge schichte Südosteuropas, Südosteuropäische Arbeiten 75/2 [1976] Hertzberg, G.F., Geschichte Griechenlands seit dem Absterben des Anti ken Lebens
bis zur Gegenwart, x. 4, Von der Erhebung der Neugrie chen gegen die Pforte bis zum Berliner Frieden
(1821-1878), Gotha 1879, ελλ. μετ. Χέρτσβεργ, Γ.Φ., 'Ιστορία τής Ελληνικής Έπαναστά σεως, τ. 1, έν Άθήναις 1916 Η eywood, C., λήμ. «Ulaķ», Encyclopaedia of Islam, new edition [2000] Heywood, C., λήμ. «Menzil/Menzilhane», Ágoston, G., Masters, B. (εκδ.), Encyclopedia of the Ottoman Empire, Facts On File, Inc. An imprint of Infobase Publishing: New York 2009 Holland, H., Travels in the Ionian Isles, Albania, Thessaly, Macedonia c during the Years 1812 and 1813, London 1815, ελλ. μετ. Holland H., Ταξίδι στη Μακεδονία και Θεσσαλία (1812-13), Αφοί Τολίδη: Αθήνα 1989 Howe, S.G., An Historical Sketch of the Greek Revolution, New York 1828, ελλ. μετ. Χάου Σ.Γ., Ιστορική Σκιαγραφία της Ελληνικής Επα νάστασης, Εκάτη: Αθήνα 1997 Isabella, Μ., «Citizens or Faithful? Religion and the Liberal Revolu268
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ tions of the 1820s in Southern Europe», Modern Intellectual Histo ry 12(2015) Just, R., «Anti-Clericism and National Identity : Attitudes towards the Or thodox Church in Greece», στο James, W., Johnson, D.H. (εκδ.), Ver nacular Christianity, Essays in the Social Anthropology of Religion Presented to Godfrey Lienhardt, Lilian Barber Press: New York 1988 Karalis, V., «Greek Christianity after 1453», στο Parry, K. (εκδ.), The Blackwell Companion to Eastern Christianity, B!ackwell Publishing: Malden, ΜΑ (κ.άλ.) 2007 Karpat, K.H., «Ottoman Relations with the Balkan Nations after 1683», Balkanistica 1 (1974) Karpat, K.H., «Ottoman Views and Policies Towards the Orthodox Church», Greek Orthodox Theological Review 31 (1986) Karpat, K.H., Studies on Ottoman Social and Political History, Select ed Articles and Essays, Social, Economic and Political Studies ofthe Middle East and Asia 81, Brill: Leiden (κ. άλ.) 2002 Karvounis, C., Diglossie, Sprachideologie, Wertekonflikte Zur Geschich te der Neugriechischen Standardsprache (1780 bis 1930), Griechen land in Europa 3, Böhlau Verlag: Köln (κ. άλ.) 2016 Kasaba, R., «The Enlightenment, Greek Civilization and the Ottoman Empire: Reflections on Thomas Hope’s Anastasius», Journal ofHis torical Sociology 16 (2003) Kazamias, A.M., Education and Modernization in Greece, Office of Ed ucation (DHEW), Bureau of Research No. 7-1111 : Washington, DC 1974 Kechriotis, V, «History as a Public Claim and the Role of the Historian: Two Recent Debates Regarding the Ottoman Past in Greece and Bul garia», στο Ginio, E., Kaser, Κ. (εκδ.),
Ottoman Legacies in the Con temporary Mediterranean, The Balkans and the Middle East Com pared, Conference and Lectures Series 8, The European Forum at the Hebrew University: Jerusalem 2013 Kiel, M., Art and Society of Bulgaria in the Turkish Period, A Sketch of the Economic, Juridical and Artistic Preconditions of Bulgarian Post-Byzantine Art and its Place in the Development of the Art of the Christian Balkans, 1360/70-1700, A New Interpretation, Van Gorcum: Assen-Maastricht 1985 Kitromilides, P.M., «Greek Irredentism in Asia Minor and Cyprus», Mid dle Eastern Studies 26 ( 1990) Kitromilides, P.M., «Orthodoxy and the West: Reformation to Enlight- 269
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 enment», στο Angold, M., The Cambridge History of Christianity, τ. 5, Eastern Christianity, Cambridge University Press: Cambridge (к. άλ.) 2006 Kitromilides, RM., «The Orthodox Church in Modem State Formation in South-East Europe», στο Meurs van M., Mungiu-Pippidi A. (εκδ.), Ottomans into Europeans, State and Institution Building in South Eastern Europe, Hurst: London 2010 Kitromilides, P.M., Enlightenment and Revolution, The Making of Mod ern Greece, Harvard University Press: Cambridge, MassachusettsLondon 2013 Kitromilides, P.M., «The Ecumenical Patriarchate», στο Leustean L.N. (εκδ.), Orthodox Christianity and Nationalism in Nineteenth-Centu ry Southeastern Europe, Orthodox Christianity and Contemporary Thought, Fordham University Press: New York 2014 Kitromilides, P.M., Religion and Politics in the Orthodox World, The Ec umenical Patriarchate and the Challenges of Modernity, Routledge Religion, Society and Government in Eastern Europe and the Former Soviet States 6, Routledge: Abingdon-New York 2019 Kokosalakis, N., λήμ. «Orthodoxy, Greek» στο The Encyclopedia ofPol itics and Religion [ 1998] Kotaridis, N., Théotokas, N., «La Révolution Nationale Grecque de 1821 : Perceptions Ottomanes», στο Efthimiou, Μ. (επιμ.), La Socié té Grecque sous la Domination Ottomane, Economie, Identité, Struc ture Sociale et Conflits, Balcanica et Turcica, Hellenoturcica, Hêrodotos: Athènes 2010 Koumarianou, C., «The Contribution of the Intelligentsia Towards the Greek Independence Movement, 1798-1821», στο Clogg, R. (εκδ.), The Struggle for
Greek Independence, The Macmillan Press: London-Basingstoke 1973 Kraft, E., «Von der Rum Milleti zur Nationalkirche - die Orthodoxe Kir che in Südosteuropa im Zeitalter des Nationalismus», Jahrbücherfur Geschichte Osteuropas 51 (2003) Kreiser, K., Istanbul, Ein Historischer Stadtführer, Verlag C.H. Beck: München 20092 Kumar, K., Visions of Empire, How Five Imperial Regimes Shaped the World, Princeton University Press: Princeton, Oxford 2017 Lausanne Conference on Near Eastern Affairs 1922-1923, Records of Proceedings and Draft Terms of Peace, Turkey, no. 1 (1923), Cmd. 1814, His Majesty’s Stationery Office: London 1923 270
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Lekas, RE., «The Greek War of Independence from the Perspective of Historical Sociology», The Historical Review/La Revue Historique 2 (2005) Lekas, P.E., «Nationalism qua Modernization: The Greek War of In dependence» στο Πιζάνιας, Π. (εκδ.), Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Ένα Ευρωπαϊκό Γεγονός, Ιόνιο Πανεπιστήμιο-Κέδρος: Αθή να 2009 Lesur, C.-L., Annuaire Historique Universel pour 1821, Paris 1822 Livanios, D., «The Quest for Hellenism: Religion, Nationalism and Col lective Identities in Greece (1453-1913)», The Historical Review/La Revue Historique 3 (2006) Lytton Bulwer, H., An Autumn in Greece, London 1826 Macartney, C.A, House of Austria, The Later Phase 1790-1918, Edin burgh University Press: Edinburgh 1978 Makrides, V.N., «The Enlightenment in the Greek Orthodox East: Ap propriation, Dilemmas, Ambiguities», στο Kitromilides, P.M. (εκδ.), Enlightenment and Religion in the Orthodox World, Oxford Univer sity Studies in the Enlightenment 2016:02, Voltaire Foundation: Ox ford 2016 Mango, A., «Remembering the Minorities», Middle Eastern Studies 21,4 (1985) Mango, C., «The Phanariots and the Byzantine Tradition», στο Clogg, R. (εκδ.), The Struggle for Greek Independence, The Macmillan Press: London-Basingstoke 1973 Martin, J.-В., Petit, L., Collectio Conciliorum Recentiorum Ecclesiae Universae, τ. 4 (Mansi τ. 40), Parisiis 1909 Matzka, M., Die Staatskanzlei, 300 Jahre Macht und Intrige am Ball hausplatz, Brandstätter Verlag: Wien 2017 Mavrogordatos, G.T., «Orthodoxy and Nationalism in the Greek Case», West European Politics 26 (2003) Mendelssohn-
Bartholdy, К., Geschichte Griechenlands von der Erobe rung Konstantinopels durch die Türken im Jahre 1453 bis auf Unsere Tage, τ. 1, Leipzig 1870, ελλ. μετ. Μένδελσων-Βαρθόλδη, К., 'Ιστο ρία της Ελλάδος άπό της έν Έτει 1453 Άλώσεως της Κωνσταντινου πόλεως ύπό των Τούρκων μέχρι των καθ ’ ήμας Χρόνων, έν Άθήναιςέν Κωνσταντινουπόλει 1873 O’Rourke, S.P., «Orthodoxy», στο Berger, S. (εκδ.), A Companion to Nineteenth-Century Europe, Blackwell Companions to European History, Blackwell Publishing: Malden, ΜΑ (к. άλ.) 2006 271
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Oţetea, A., «L’Hétairie d’il y a Cent Cinquante Ans», Balkan Studies 6 (1965) Palmer, A., Decline and Fall of the Ottoman Empire, Bames and Noble Books: New York 1994 Papadopoullos, T.H., Studies and Documents relating to the History of the Greek Church and
People under Turkish Domination, Bibliothe ca GraecaAevi Posterions 1, Brussels 1952 Petropulos, J.A., Politics and Statecraft in the Kingdom of Greece, 18331843, Princeton Legacy Library, Princeton University Press: Princ eton, N. J. 1968, ελλ. μετ. Petropulos, J.A., Πολιτική και Συγκρότη ση
κράτους στο Ελληνικό Βασίλειο (1833-1843), Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Αθήνα 1984 Philliou, C.M., Biography of an Empire, Governing Ottomans in an Age ofRevolution, Univ. of California Press, Berkeley (κ. άλ.) 2011. Pollis, A., «Eastern Orthodoxy and Human Rights», Human Rights Quarterly 15
(1993) Prokesch von Osten, A., Geschichte des Abfalls der Griechen vom Tür kischen Reiche im Jahre 1821 und der Gründung des Hellenischen Königreiches, Aus Diplomatischem Standpuncte, τ. 1, Wien 1867, ελλ. μετ. Πρόκες-Όστεν, A., Ιστορία της Έπαναστάσεως των Ελλή νων κατά του Οθωμανικού Κράτους έν
Έτει 1821 και της '1δρύσεως τοΰ Ελληνικού Βασιλείου Διπλωματικώς Εξεταζόμενη, τ. 1, Αθήνησι 1868 Prausis, Τ., «Smyrna 1821: a Russian View», Modern Greek Studies Yearbook 7 (1991) Prausis, T.C., Lord Strangford at the Sublime Porte (1821): The Eastern Crisis, Center for Ottoman Diplomatic History-
The Isis Press: Istan bul 2010 Prausis, T.C., «British Embassy Reports on the Greek Uprising in 18211822:
War of Independence or War of Religion?», Archivům Ottomanicum 28 (2011) Raffenei, C.D., Histoire des Evénements de la Grèce, a Paris 1822. Ramet, R, Eastern Christianity and Politics in the Twentieth Century, Duke University Press: Durham, NC 1988 Rinvolucri, M., Anatomy ofa Church, Greek Orthodoxy Today, Bums Oates: London 1966 Roider Jr., K.A., Baron Thugut and Austria’s Response to the French Revolution, Princeton Univ. Press: Princeton, NJ-Guildford, Surrey 1987. 272
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Roudometof, V., «From Rum Millet to Greek Nation: Enlightenment, Secularization, and National Identity in Ottoman Balkan Society, 1453-1821», Journal of Modem Greek Studies 16 (1998) Roudometof, V., Nationalism, Globalization and Orthodoxy, The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans, Contributions to the Study of World History 89, Greenwood Press: Westport, Connecticut-Lon don 2001 Russel, N., «Neomartyrs of the Greek Calendan), Sobornost 5/1 (1983) Šedivý, M., Metternich, the Great Powers and the Eastern Question, University of West Bohemia Press: Pilsen 2013 Shaw, S.J., Shaw, E.K., History of the Ottoman Empire and Modem Tur key, τ. 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise ofModem Tur key 1808-1975, Cambridge Univ. Press: Cambridge (κ. άλ.) 20028 [1977]. Sherrard, R, The Greek East and the Latin West, A Study in the Christian Tradition, Oxford University Press: London 1959 Sherrard, R, «Church, State and the Greek War of Independence», στο Clogg, R. (εκδ.), The Strugglefor Greek Independence, The Macmil lan Press: London-Basingstoke 1973 Shmuelevitz, A., The Jews of the Ottoman Empire in the Late Fifteenth and the Sixteenth Centuries, Administrative, Economic, Legal, and So cial Relations as Reflected in the Responsa, EJ. Brill: Leiden 1984 Stamatopoulos, D., «The Orthodox Church of Greece», στο Leustean L. (εκδ.), Eastern Christianity and Nationalism in Nineteenth-Century Europe, Fordham University Press: New York 2014 Stavrakakis, Y., «Politics and Religion: On the “Politicization” of Greek Church Discourse», Journal of Modern Greek
Studies 21 (2003). Stavrianos, L.S., The Balkans Since 1453, C. Hurst Co: London 2002 [1958] St.Clair, W., That Greece Might Still be Free, The Philhellenes in the War of Independence, Open Book Publishers: Cambridge 2008 Stites, R., The Four Horsemen, Riding to Liberty in Post-Napoleonic Eu rope, Oxford University Press: Oxford (κ. άλ.) 2014 Trunte, N.H., Славенскїй Языкъ, Ein Praktisches Lehrbuch des Kirchenslavischen in 30 Lektionen, Zugleich eine Einführung in die Sla vische Philologie, τ. 2, Mittel- und Neukirchenslavisch, Slavistische Beiträge 370, Studienhilfen 9, Verlag Otto Sagner: München 1998 Toynbee, A.J., The Greeks and Their Heritages, Oxford University Press: Oxford-New York 1981 273
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Tsoukala, P., «Marrying Family Law to the Nation», The American Jour nal of Comparative Law 58 (2010) Vlahakis, G.N., Economou-Amilli, A., «Botany in Greece during the 19th century: A Periphery at the Center», Osmanli Bilimi Araştırma ları 13,2 (2012) Vovchenko, D., Containing Balkan Nationalism, Imperial Russia and Ottoman Christians (1856-1912), Religion and Global Politics, Ox ford University Press: New York 2016 Waddington, G., A Visit to Greece, in 1823 and 1824, London 1825 Walsh, R., A Residence at Constantinople, τ. 1, London 1836 Webster, C.K., The Foreign Policy of Castlereagh 1815-1822, Britain and the European Alliance, G. Bell and Sons, Ltd: London 1925 Willert, T.S., New Voices in Greek Orthodox Thought Untying the Bond between Nation and Religion, Ashgate New Critical Thinking in Re ligion, Theology and Biblical Studies, Routledge: London-New York 2016 [2014] Williams, B.-G., The Crimean Tatars, The Diaspora Experience and the Forging ofa Nation, Brill’s Inner Asian Library 2, Brill: Leiden 2001 Woodhouse, C.M., Ρήγας Βελεστινλής, ο Πρωτομάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης, Εκδόσεις Παπαδήμα: Αθήνα 1997 Zanou, K., «Imperial Nationalism and Orthodox Enlightenment: Diasporic Story Between the Ionian Islands, Russia Greece, ca 1800-30», στο Isabella, M., Zanou, K. (εκδ.), Mediterranean Diasporas, Poli tics and Ideas in the Long 19,h Century, Bloomsbury Academic: New York 2016 Zeißberg, von, Η., λήμ. «Thugut, Johann Amadeus Franz de Paula», All gemeine Deutsche Biographie [1894] 274
ευρετήριο Βακαλόπουλος, Απόστολος 17,113, Αβέρωφ, Γεώργιος 23 Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Ελένη 195,201,254 Βαλαωρίτης, Αριστοτέλης 195,230, 210,245,253 260,262 Αγγελόπουλος, Γ. Π. 204,214,215, 218, 219,220,221, 232,233, 234, Βασιλείου, Αλέξανδρος 145, 147 Βέης, Νικόλαος 239 253 Βελεστινλής, Ρήγας 15, 19,23,128, Αγγέλου, Αλκής 196 129,130, 131,132,133,134, 158, Αλή Πασάς Ιωαννίνων 59,206 233,235,236,237,238,241,246, Αναγνωστοπούλσυ, Σία 189, 193, 254,255,256,257,258,260,261, 253 274 Ανθιμος, επίσκοπος ΘεοδοσιουπόΒελής, αγάς Φιλιππουπόλεως 56,57 λεως 79 Ανθιμος, μητροπολίτης Σμύρνης Βενιαμίν, μητροπολίτης Μολδαβίας 52,53,60, 123, 180 128,130,131,234,235,236 Βενιζέλος, Ελευθέριος 71, 72,211 Αντωνιάδης, Λάμπρος 238,253 Βερέμης, Θάνος 191,192,194,195, Αποστολίδης, Κοσμάς 205,253 202, 203,212,229,254,258 Αποστολόπουλος, Δημήτρης 215, Βλαδιμηρέσκου, Θεόδωρος 120 253 Βλαχάβας, παπά-Ευθύμιος 85 Αριστείδης 155 Βλαχάκης, Ν.Δ. 254 Αριστοτέλης 197 Βλαχογιάννης, Γιάννης 228 Αρχιμήδης 96, 108 Αφθονίδης, Γεώργιος 74,75,76,77, Βούλγαρης, Δημήτριος 36 Βουρνάς, Τάσος 223,233,254 81,90, 107,215, 254 Βρανούσης, Λέανδρος 129, 134, 275
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 233.235.238.254 Βρετός, Μαρίνος 220,254 Βύρωνας, λόρδος 158,246 Γεδεών, Μανουήλ 76, 196, 215, 255.254 Γεράσιμος, επίσκοπος Αιγίνης 65 Γερβίνος, Γεώργιος. Βλέπε Gervi nus, Georg Gottfried Γερμανός, μητροπολίτης Παλαιών Πατρών 39,65 Γερμανός, μητροπολίτης
Σάρδεων 239.254 Γεωργαντζής, Πέτρος 55,200,201, 204.205.208.209.218.229.254 Γεώργιος Α' 199 Γιαννουλόπουλος, Γιώργος 192, 254 Γιατράκος, Παναγιώτης 34 Γ Κουμπουρλής 262,263 Γόρδων, Θωμάς. Βλέπε Gordon, Thomas Γρηγόριος, επίσκοπος Δέρκων 76, 82,83,107,215,218,260 Γρηγόριος, επίσκ. Ευρίπου 39,65
Γρηγόριος, μητροπ. Ναυπλίου 65 Γριτσόπουλος, Τάσος 27,44,52,64, 194, 197, 202,205,209,214,254 Δασκαλάκης, Απόστολος 236,255 Δελιαλής, Νικόλαος 209,255 Δεσποτόπουλος, Αλέξανδρος 17, 195,255, 260 Δεσποτόπουλος, Κωνσταντίνος 17, 195, 255 Δεστούνης-Γιούρεβιτς, Σπυρίδων 54, П6 Δημαράς, Κωνσταντίνος Θ.
141, 144,215,219,229,240,241,242, 276 243.253.255 Δημητρακόπουλος, Ανδρόνικος 242.255 Διάκος, Αθανάσιος 95, 97,158,246 Διβάνη, Λένα 194,230,255 Δραγούμης, Μάρκος 174, 176, 177 Δραγούμης, Νικόλαος 252,264 Δράμαλης 96,97 Δυοβουνιώτης, Γεώργιος 95 Ελεφάντης, Αγγελος 192,255 Ευγένιος B', Οικουμ.
Πατριάρχης 33,65, 66,164,209,255,263 Ευστάθιος, Αρχιεπίσκοπος Θεσσα λονίκης 142, 160 Ζαλύκης, Γρηγόριος 151,152,153, 243.255 Ζαμπέλιος, Σπυρίδων 244,259 Ζαχαρόπουλος, Νίκος 52, 89, 93, 205.219.220.239.240.255 Ζερλέντης, Περικλής 234,256 Ζηζιούλας, Ιωάννης, μητροπολίτης Περγάμου 79,216,256 Ζώρας,
Γεώργιος 228,256 Ζωσιμάς, Ιωάννης 84,177 Ηλιού, Φίλιππος 22, 44, 77, 129, 130,15!, 196,198,202,215,216,
230,233,234,235,236,242,243, 256 Ησαΐας, επίσκοπος Σαλώνων 87, 91, 94, 95, 107, 108, 115, 118, 220,230, 260, 264 Θέμελης, Δημήτριος 81, 82, 87, 88, 89,90,94,107,219 Θέμελης, Χρυσόστομος, μητροπολί της Μεσσηνίας 205,256
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Θεοτοκάς, Νίκος 73,191,192, 193, 194,214,256, 270 Θωμάς, Γιώργος 221,222,256 Θωμόπουλος, Στέφανος 218,256 Κάσλρη, λόρδος 99, 100, 101, 104, 163,214,274 Κασομούλης, Νικόλαος 85, 106, 162,218,228,229, 247,257,263 Κατσιαμπούρα, Γιάννα 191, 193, Ιγνάτιος, μητροπολίτης Ουγγροβλα212,257 χίας 263
Κιτρομηλίδης, Πασχάλης 44, 68, Ιλαρίων ο Σιναΐτης 78 188,189,190,191, 192, !93,194, Ιωάννου, Ναθαναήλ, αρχιμανδρίτης 195,197,202,206,210,212,232, 58.205.257 233,236,240,241,257,258,260, Ιωσήφ, μητροπολίτης Θεσσαλονί 269.270 κης 202,204,255 Κοδρικάς, Παναγιώτης 28, 29, 30, 31,32,130, 197,198,258
Καΐρη, Ευανθία 80,216,217,261 Κόκκινος, Διονύσιος 113 Κοκόλης, Νικόλαος 207,208 Καλινδέρης, Μιχάλης 204,257 Καλλιάρχης, Διονύσιος, μητροπο Κολιόπουλος, Ιωάννης 191, 192, λίτης Εφέσου 77, 78, 79, 80, 82, 194,195,202,203,212,229,254, 106,107,216,217,261 258 Καλλιμάχης, Ιωάννης 78,215 Κολοκοτρώνης,
Θεόδωρος 94, 158, Καμηλάκης, Παναγιώτης 221,256 218,221,246 Κανάρης, Κωνσταντίνος 158,246 Κονδός, Σπυρίδων 243 Κανδηλώρος, Τάκης 48, 64, 204, Κονδύλης, Παναγιώτης 258 209.257 Κοντογιάννης, Παντελής 217 Κοραής, Αδαμάντιος 23,24,27,28, Κανέλλος, Στέφανος 150,151,160 Καποδίστριας, Ιωάννης 84, 158, 29,
31, 32, 34, 83, 140, 141, 142, 166,167,183, 198,246,261 144,145,146, 147,148,149,150, 151,152,160, 174,192, 197,218, Καραγεώργος, Βασίλειος 238,257 Καραγιάννης, Παναγιώτης 219,261 238,239,240,241,242,243, 254, 255,258,262,264,265 Καραϊσκάκης, Γεώργιος 158, 246 Καραμανωλάκης, Βαγγέλης 196, Κορδάτος,
Γιάννης 15,16,25,193, 257 194,237,258 Καραμπελιάς, Γιώργος 243,257 Κοταρίδης, Νίκος 73,191,193,194,
Καραμπερόπουλος, Δημήτρης 236, 214.256.270 257 Κουμανούδης, Στέφανος 114,190, Καρατζάς, Σταμάτης 239,257 230,261 Κουμαριανού, Αικατερίνη 236,237, Καραφουλίδου, Βίκυ 242, 257 Καρολίδης, Παύλος 21, 22, 23, 24, 258, 270 70, 75, 196,215, 257 Κούμας, Κωνσταντίνος 79, 153, Κάσδαγλη, Αγλαΐα 245,257 174, 200,216, 243,252,258 277
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Κουμπάρης, Σταμάτης 84,177,208 Κουμπουρλής, Γιάννης 192, 244, 258 Κρεμμυδάς, Βασίλης 44, 113, 187, 188,189,191,193,194,195,202, 209.229.232.240.259 Κρέμος, Γεώργιος 95,96,221,259 Κύριλλος, επίσκοπος Σάμου 65 Κωβαίσυ, Ελένη 243,259 Κωνσταντακοπούλου, Αγγελική
201.259 Λαδάς, Γεώργιος 235,239,259 Λάμπρος, Σπυρίδων 237,238,259 Λάππας, Κώστας 177, 215, 216, 220,221,260 Λάππας, Τάκης 260 Λεγράνδ, Αιμίλιος 237,238,260 Λιάκος, Αντώνης 192, 229, 232, 265.260 Λογάδης, Νικόλαος 74, 77,107 Λογοθέτης, Γιαννάκης 220, 260 Λουριώτης, Ανδρέας 207 Λώτος, Δημήτριος 141
Μάγερ, Ιωάννης Ιάκωβος ! 58,246 Μαζαράκης-Αινιάν, Ιωάννης 44, 202.260 Μαθάς, Ζαχαρίας 202,208, 260 Μακάριος, επίσκοπος Νίκαιας 204 Μακρής, Γεώργιος 188,193,260 Μακρίδης, Ανδρέας 135,238,260 Μάουρερ, Γεώργιος Λουδοβίκος, φον 199 Μαρινέσκου, Φλόριν 215,260 Μαρκέτος, Σπόρος 247, 260 Μαυροκορδάτος,
Αλέξανδρος 158, 207,246 Μαυροκορδάτος, Γεώργιος 48 278 Μαυρομιχάλης, Πετρόμπεης 88, 158,246 Μαχμούτ В ', Σουλτάνος 11,12,14, 16, 17, 18, 24, 26, 28, 32, 35, 37, 38, 46, 47, 51, 55, 58, 60, 68, 69, 70, 72, 73, 86, 93, 98, 105, 111, 115,121, 124, 125, 127,137,139, 161, 162, 164, 166, 169,170, 179,
208,210 Μεθόδιος, επίσκοπος Αγκυρας 204 Μένδελσων-Βαρθόλδη, Κάρολος. Βλέπε Mendelssohn-Bartholdy, Carl Μεταλληνός, Γεώργιος 199,267 Μέττερνιχ, Κλέμενς, φον 100, 101, 225,273 Μητσού, Μαριλίζα 190, 230, 260, 261 Μιαούλης Ανδρέας 158,246 Μιχαηλάρης, Παναγιώτης 208,243, 259,261,264 Μιχαηλίδης, Ιάκωβος
202,203,254 Μόρης, παπα-Ανδρέας 92 Μουρούζης, Κωνσταντίνος 78,215, 260 Μουρούζης, Νικόλαος 89, 90, 91, 219
Μπότσαρης, Μάρκος 158,246 Μπούσγος, Βασίλης 220,260 Ναπολέων А' Βοναπάρτης 235 Νεόφυτος, επίσκ. Ταλαντίου 39,65 Νεόφυτος, μητροπ. Παροναξίας 128,130,139,233,234,235,236 Νέσελροντ, Καρλ Ρόμπερτ 72, 103, 104, 106 Νικολάΐδης Λεβαδεύς, Ιωάννης 94, 95, 108, 220 Νικολόπουλος, Κωνσταντίνος 151,
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 152,153 Ξάνθος, Εμμανουήλ 48, 49, 67, 68, 81, 90, 204, 208, 209, 214, 217, 219.253.261 ΌθωνΑ' 199 Οικονόμος, Κωνσταντίνος 77, 78, 79.216.261 Παπαφλέσσας (Γρηγόριος Δίκαιος) 83,94,218,265 Πιζάνιας, Πέτρος 189, 191, 193, 195,196,253,256,262,271 Πίκκολος, Νικόλαος 198,256 Πιπινέλης, Τάκης 25,
70,196,262 Πολέμη, Πόπη 242, 262 Πολίτης, Αλέξης 218,229,262 Πολύκαρπος, πατριάρχης Ιεροσολύ μων 81, 82, 107 Πολυμέρου-Καμηλάκη, Αικατερίνη 221,256 Πουλιάσης, Στάθης 189,262 Πραΐδης, Γεώργιος 206 Πρόκες-Όστεν, Άντον, φον. Βλέ πε Prokesch-Osten, Anton, von Προκόπιος, επίσκ. Κερνίτσης 65
Πρωτοψάλτης, Εμμανουήλ 207, 218,219, 228,262, 263 Πύλια, Μάρθα 26, 52,67, 194,195, 196,205,209,215, 256,263 Πύρρος Θετταλός, Διονύσιος 159, 173, 174,247, 252,263,263 Παΐσιος, μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως 55, 56, 57,205,253 Παμπλέκης, Χριστόδουλος 130 Παναγιωτόπουλος, Βασίλης 24, 190,
196,212,216,217,219,261 Πανάρετος, επίσκ. Προύσσης 204 Πανουριάς, Ξηρός 95, 97 Πανταζόπουλος, Νικόλαος 236,261 Πάντελιτς, Ντούσαν 238,261 Παπαγεωργίου, Στέφανος 188,197, 212.229.260.261 Παπαδιαμάντης, Αλέξανδρος 200, 210,211, 223, 224,245, 246,250, 267,268 Παπαδόπουλος, Γ. Γ. 204,214,215, Ράγκος,
Γιαννάκος 221 218,219, 220,221,232,233,234, Ρώτας, Ιάκωβος 147,148,241,263 253 Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανά Σαββίδης, Γεώργιος 261 σιος 234,235, 262 Σάθας, Κωνσταντίνος 93, 152, 243, 252,255,263 Παπαδόπουλος, Στέφανος 198,261 Παπαθεοδώρου, Γιάννης 195, 196, Σακελλάριος, παπα-Γιώργης 96, 97, 262
221,256 Παπαναστασίου-Τσιγκρήλα, Μαρία Σανταρόζα, Σαντόρε 158,246 Σαρίπολος, Νικόλαος 38,39,40,66, 215,260 70, 199,209, 263
Παπαρρηγόπουλος, Ιωάννης 83, 84, 85, 86, 87, 107, 177, 178,252 Σέκερης, Παναγιώτης 84,177 Παπαρρηγόπουλος, Κωνσταντίνος Σκαλτσάς, Δήμος 95 21,23, 75, 76,215,245,262 Σκλαβενίτης, Τριαντάφυλλος 215, Παπασταύρου, Μιχαήλ 96,108,221 232, 239, 253,260, 263 279
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 Σκοπετέα, Έλλη 188,193,263 Σκούφος, Νικόλαος 198,261 Σκυλοδήμος 97 Σουαζέλ-Γουφιέ, Αύγουστος 152 Σούτσος, Μιχαήλ 42,45,46,47,49, 56,60, 62, 64,118,124,182,203, 209,231,232 Σοφιανός, Δημήτριος 209,249,263 Στράνγκφορδ, λόρδος 99, 100, 102,
163,214,224,225,226,227,228, 247 Στρογανώφ, Γρηγόριος 45, 46, 49, 60, 73, 104, 112, 114, 117, 183, 228 Σφοίνη, Αλεξάνδρα 201,215,263 Σφυρόερας, Βασίλειος 201, 219, 220.264 Τερτσέτης, Γεώργιος 174,175,176, 177.252.264 Τζεδόπουλος, Γιώργος 195,264 Τόλιας, Γιώργος 240,264 Τράκκας, Θεόδωρος 95
Τρικούπης, Σπυρίδων 20, 21, 22, 34,51,70,98,121,122, 157,167, 187,189,195,196,200,202,203, 204,205,206,213,222,228,230, 232.259.264 Τυπάλδος-Ιακωβάτος, Γεώργιος 39, 199,260 Υψηλάντης, Αλέξανδρος 11, 42, 45, 46, 47, 49, 50, 56, 58, 60, 62, 64,81,82, 86, 117, 118, 120, 124,
158,177,180,182,200,209,218, 238, 246,254,260 Υψηλάντης, Κωνσταντίνος 133 Φαβιέρος, Κάρολος 158,246 280 Φαρμάκης, Ιωάννης 68 Φαρμακίδης, Θεόκλητος 34, 199 Φιλήμων, Ιωάννης 18, 42, 43, 44, 51, 64, 67, 68, 89, 113, 187, 200, 201,202,205,209,210,213,219, 236,252,264, Φιλήμων, Τιμολέων 264 Φίνλεϋ,
Γεώργιος. Βλέπε Finlay, George Φορόπουλος, Νικόλαος 218,264 Φραγκίσκος Β' 101 Φραγκίσκος, Εμμανουήλ 194, 241, 264 Φραντζής, Αμβρόσιος 41,200,264 Φωκιανός, Μιχαήλ 208 Φωτάκος (Φώτιος Χρυσανθόπσυλος) 82,218,264 Φωτιάδης, Δημήτριος 201,232,265 Φώτιος ο Μέγας, Πατριάρχης Κων σταντινουπόλεως 142,160
Χάου, Σάμουελ. Βλέπε Howe, Samuel Gridley Χατζηδήμος, Αθανάσιος 235, 239, 240,265 Χέρμπερτ Ράθκηλ, βαρώνος 132, 133,134 Χέρτσβεργ, Γουστάβος Φρειδε ρίκος. Βλέπε
Hertzberg, Gustav Friedrich Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, Αρ χιεπίσκοπος Αθηνών 24, 70, 89, 93,196, 199, 201,219,220,261 Ágoston, Gábor 268 Alexandris, Alexis 193,265 Anastasakis, Panteleymon 189,213, 265
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Angold, Michael 193,270 Anscombe, Frederick 214,265 Aydin, Cemil 213,265 Bartholdy, Jacob Salomon 142,143, 144,233, 240,241,271 Berger, Stefan 190, 271 Bien, Peter 188,195,265 Blaquiere, Edward 155, 156, 160, 244, 265 Botzaris, Notis 210,265 Braude, Benjamin 188,266 Brewer, David 87, 88, 99, 190,194, 214,219,224,230,238,244,245, 265 200.201.211.223.224.246.267 Fokas, Effie 198,267 Frary, Lucien 190,201,213,267 Frazee, Charles 43, 100, 201, 214, 224.228.266.267 Gallant, Thomas 189,191,213,267 Gazi, Effi 191,267 Genoude, Antoine-Eugène 112, 154.229.243.267 Georgiades Amakis, George 245, 267 Gerolymatos, André 191,267 Gervinus, Georg Gottfried 22, 69, 88.161.162.170.210.247.267 Ginio, Eyal 188,269 Gordon, Thomas 69, 99, 156, 157, 158,170,200,210,223,245,250, 268 Grant, Christina Phelps 206,268 Grigoriadis, Ioannis 213,268 Guerrier de Dumast, Prosper 149 Guyver, Robert 244,266 Campbell, John Kennedy 212,265 Chrysoloras, Nikos 188,192, 265 Clogg, Richard 188, 189, 190, 191, 194, 201,212,230,237,247,248, 265,266,270,271,273 Cobenzl, von, κόμης 237 Comstock, John Lee 200,266 Cunningham, Allan 139,239,266 Dakin, Douglas 210,214,256,266 Daniel-Rops, Henri 212,266 Daskalov, Roumen 189,266 Dialla, Ada 189,213,268 Dilek, Gülçin 244,266 Doxiadis, Evdoxios 189,266 Economou-Amilli, Athina 246, 274 Efstathiadou, Anna 212,266 Efthimiou, Maria 270 Engels, Friedrich 185,252,258,266 Every, George 212,267 Halikiopoulou, Daphne 190, 193, 268 Henderson, G. P. 188,268 Heraclides, Alexis 189, 213,268 Hering, Gunnar 201,268 Hertzberg, Gustav Friedrich 171, 201,251,268 Heywood, C. J.
206,268 Hobbes, Thomas 143 Holland, Henry 206, 257,268 Howe, Samuel Gridley 156, 170, 245, 250, 267, 268 Filippidou, Eleni 244,266 Finlay, George 69, 99, 157, 160, İken, Carl 150,242 Isabella, Maurizio 187, 191, 193, 281
Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ E' KAI H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1821 268,274 James, Wendy 190,269 Johnson, Douglas 190,269 Just, Roger 190,269 Karagiannis, Evangelos 198,267 Karalis, Vrasidas 17,195,269 Karpat, Kemal 190, 192, 212, 244, 269 Karvounis, Christos !93,269 Kasaba, Reşat 188,192,212,269 Kaser, Karl 188,269 Kazamias, Andreas 190,269 Kechriotis, Vangelis 188,192,195, 213,244,269 Kiel, Michael 212,269 Kitromilides, R Μ. Βλέπε Κιτρομηλίδης, Πασχάλης Kokosalakis, Nikos 229,270 Kotaridis, Nikos. Βλέπε Κοταρίδης, Νίκος Koumarianou, Catherine. Βλέ πε Κουμαριανού, Αικατερίνη Kraft, Ekkehard 201,270 Kreiser, Klaus 270 Kumar, Krishan 189,270 Leake, William Martin 206 Lekas, Padelis 193,271 Lesur, Charles-Louis 99, 168, 222, 249,271 Leustean, Lucian 189,211,270,273 Lewis, Bernard 188, 266 Liddell, George 163 Li vanios, Dimitris 190,192,271 Lützow, Rudolf, von 100 Lytton Bulwer, Henry 169,250,271 282 Macartney, Carlile Aylmer 237,271 Makrides, Vasilis 192,271 Mafte-Brun, Conrad 144,145,147 Mango, Andrew 188,230,271 Mango, Cyril 188,271 Marinov, Tchavdar 189,266 Martin, J.-B. 187, 201, 208, 209, 230, 232,271 Marx, Karl 258 Masters, Bruce 268 Matzka, Manfred 271 Mavrogordatos, George 212,271 Mendelssohn-Bartholdy, Carl 22, 69, 88, 158, 171, 200, 211, 227, 246,251,271 Meurs, Wim, van 190,270 Mungiu-Pippidi, Alina 190,270 O’Rourke, Shane 190,214,271 Oţetea, Andrei 217, 218,272 Palmer, Alan 201,272 Papadopoullos, Theodoras 192, !93,272 Рапу, Ken 195,269 Petit, L. 187, 201, 208, 209, 230, 232, 271 Petropulos, John Anthony 198,212, 272 Philliou, Christine 214,272 Pollis, Adamantia 191,192, 272 Prokesch-Osten,
Anton, von 170, 171,200,227, 251,272 Prausis, Theophilus 100, 205, 214, 224, 225,226, 227, 228,247,272 Raffenel, Claude Denis 99, 154, 155, 156,168,222, 244,249,272 Ramet, Pedro 212, 272
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Rinvolucri, Mario 212,272 Roider, Karl, Jr. 237,272 Roudometof, Victor 190, 201, 212, 273 Russell, Norman 212, 273 Šedivý, Miroslav 225,273 Shaw, Ezel Kural 214, 273 Shaw, Stanford J. 214,273 Shelley, Percy Bysshe 264 Sherrard, Phillip 201,212, 255,273 Shmuelevitz, Aryeh 206,273 Spohn, Willfried 198,267 Stamatopoulos, Dimitris 211,273 Stavrakakis, Yannis 188,273 Stavrianos Leñen, Stavros 192,193, 273 St. Clair, William 190, 214, 244, 273 Stites, Richard 190,273 Strangford, lord. Βλέπε Στράνγκφορδ, λόρδος Testa, Gaspard 105 Théotokas, Nikos. Βλέπε Θεοτοκάς, Νίκος Thugut, Johann Amadeus, von 132, 133, 237, 272,274 Toynbee, Arnold 212, 273 Trante, Nikolaos 214,273 Tsoukala, Philomila 190,274 Vlahakis, George 246,274 Vovchenko, Denis 191, 195, 214, 274 Waddington, George 99,223,274 Walsh, Robert 99,223,274 Webster, Charles 100,224,228,274 Werry, Francis 163 Willert, Trine Stauning 213,274 Williams, Brian 206,274 Woodhouse, Christopher 233, 236, 274 Zanou, Konstantina 191,193,274 Zeissberg, Heinrich Ritter, von 237 274 ,Q/ Bayerische "4 Staatsbibliothek і München |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Kekaumenos, Giōrgos ca. 20./21. Jh |
| author_GND | (DE-588)1035021633 |
| author_facet | Kekaumenos, Giōrgos ca. 20./21. Jh |
| author_role | aut |
| author_sort | Kekaumenos, Giōrgos ca. 20./21. Jh |
| author_variant | g k gk |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046726380 |
| contents | Bibliografie (S. 253-274) und Index (S. 275-283) |
| ctrlnum | (OCoLC)1159318963 (DE-599)BVBBV046726380 |
| edition | Prōtē ekdosē |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV046726380</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20200612</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">200519s2019 a||| |||| 00||| gre d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789604272044</subfield><subfield code="9">978-960-427-204-4</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9604272047</subfield><subfield code="9">960-427-204-7</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1159318963</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046726380</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">gre</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kekaumenos, Giōrgos</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1035021633</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821</subfield><subfield code="c">Giōrgos Kekaumenos</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Prōtē ekdosē</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Athēna</subfield><subfield code="b">Enallaktikes Ekdoseis</subfield><subfield code="c">[2019]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">283 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">21 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Atropos</subfield><subfield code="v">12</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">In griechischer Schrift</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie (S. 253-274) und Index (S. 275-283)</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Grēgorios</subfield><subfield code="b">V.</subfield><subfield code="c">Konstantinopel, Patriarch</subfield><subfield code="d">1745-1821</subfield><subfield code="0">(DE-588)119211319</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Griechischer Unabhängigkeitskrieg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4158172-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Grēgorios / V / Patriarch of Constantinople / 1745-1821</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Orthodox Eastern Church / Bishops / Biography</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Greece / History / War of Independence, 1821-1829</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Grēgorios / V / Patriarch of Constantinople / 1745-1821</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Orthodox Eastern Church</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Bishops</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Greece</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1821-1829</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">History</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Grēgorios</subfield><subfield code="b">V.</subfield><subfield code="c">Konstantinopel, Patriarch</subfield><subfield code="d">1745-1821</subfield><subfield code="0">(DE-588)119211319</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Griechischer Unabhängigkeitskrieg</subfield><subfield code="0">(DE-588)4158172-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Atropos</subfield><subfield code="v">12</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV011826080</subfield><subfield code="9">12</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Gemischte Register</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20200612</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">495</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">355.009</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">495</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV046726380 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T14:35:18Z |
| indexdate | 2024-07-20T08:12:44Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789604272044 9604272047 |
| language | Greek |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032136510 |
| oclc_num | 1159318963 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 283 Seiten Illustrationen 21 cm |
| psigel | BSB_NED_20200612 |
| publishDate | 2019 |
| publishDateSearch | 2019 |
| publishDateSort | 2019 |
| publisher | Enallaktikes Ekdoseis |
| record_format | marc |
| series | Atropos |
| series2 | Atropos |
| spelling | Kekaumenos, Giōrgos ca. 20./21. Jh. Verfasser (DE-588)1035021633 aut O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 Giōrgos Kekaumenos Prōtē ekdosē Athēna Enallaktikes Ekdoseis [2019] © 2019 283 Seiten Illustrationen 21 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Atropos 12 In griechischer Schrift Bibliografie (S. 253-274) und Index (S. 275-283) Grēgorios V. Konstantinopel, Patriarch 1745-1821 (DE-588)119211319 gnd rswk-swf Griechischer Unabhängigkeitskrieg (DE-588)4158172-6 gnd rswk-swf Grēgorios / V / Patriarch of Constantinople / 1745-1821 Orthodox Eastern Church / Bishops / Biography Greece / History / War of Independence, 1821-1829 Orthodox Eastern Church Bishops Greece 1821-1829 History Grēgorios V. Konstantinopel, Patriarch 1745-1821 (DE-588)119211319 p Griechischer Unabhängigkeitskrieg (DE-588)4158172-6 s DE-604 Atropos 12 (DE-604)BV011826080 12 Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Gemischte Register |
| spellingShingle | Kekaumenos, Giōrgos ca. 20./21. Jh O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 Atropos Bibliografie (S. 253-274) und Index (S. 275-283) Grēgorios V. Konstantinopel, Patriarch 1745-1821 (DE-588)119211319 gnd Griechischer Unabhängigkeitskrieg (DE-588)4158172-6 gnd |
| subject_GND | (DE-588)119211319 (DE-588)4158172-6 |
| title | O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 |
| title_auth | O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 |
| title_exact_search | O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 |
| title_exact_search_txtP | O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 |
| title_full | O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 Giōrgos Kekaumenos |
| title_fullStr | O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 Giōrgos Kekaumenos |
| title_full_unstemmed | O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 Giōrgos Kekaumenos |
| title_short | O Grēgorios 5. kai ē epanastasē tu 1821 |
| title_sort | o gregorios 5 kai e epanastase tu 1821 |
| topic | Grēgorios V. Konstantinopel, Patriarch 1745-1821 (DE-588)119211319 gnd Griechischer Unabhängigkeitskrieg (DE-588)4158172-6 gnd |
| topic_facet | Grēgorios V. Konstantinopel, Patriarch 1745-1821 Griechischer Unabhängigkeitskrieg |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136510&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV011826080 |
| work_keys_str_mv | AT kekaumenosgiorgos ogregorios5kaieepanastasetu1821 |