Holdings: Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej

Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej: (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century)

Saved in:

Bibliographic Details
Main Author:	Wasik, Bogusz (Author)
Format:	Book
Language:	Polish
Published:	Toruń Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika [2016]
Subjects:	Geschichte 1200-1500 Zamki (architektura) / Polska / Chełmno (województwo kujawsko-pomorskie ; region) / historia Zamki (architektura) / Państwo Krzyżackie Schloss Architektur Chełmno
Online Access:	Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract
Item Description:	Na płycie aneksy
Physical Description:	370 Seiten 27 cm 1 CD-R (12 cm)
ISBN:	9788323135869 832313586X

Staff View

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV043964944
003	DE-604
005	20190417
007	t
008	161215s2016 \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788323135869 \|9 978-83-231-3586-9
020			\|a 832313586X \|9 83-231-3586-X
035			\|a (OCoLC)968137806
035			\|a (DE-599)BVBBV043964944
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12 \|a DE-255 \|a DE-B220
084			\|a OST \|q DE-12 \|2 fid
084			\|a 2.2 \|2 KUBA2
100	1		\|a Wasik, Bogusz \|e Verfasser \|0 (DE-588)112247587X \|4 aut
245	1	0	\|a Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej \|b (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century) \|c Bogusz Wasik
246	1	3	\|a Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej od XIII do XV wieku
246	1	1	\|a The architecture of castles in Chełmno Land
264		1	\|a Toruń \|b Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika \|c [2016]
264		4	\|c © 2016
300			\|a 370 Seiten \|c 27 cm \|e 1 CD-R (12 cm)
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
500			\|a Na płycie aneksy
505	8		\|a Bibliographie Seite 349-366
546			\|a Zusammenfassung in englischer Sprache
648		7	\|a Geschichte 1200-1500 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650		7	\|a Zamki (architektura) / Polska / Chełmno (województwo kujawsko-pomorskie ; region) / historia \|2 jhpk
650		7	\|a Zamki (architektura) / Państwo Krzyżackie \|2 jhpk
650	0	7	\|a Schloss \|0 (DE-588)4052753-0 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Architektur \|0 (DE-588)4002851-3 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Chełmno \|0 (DE-588)4070152-9 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Chełmno \|0 (DE-588)4070152-9 \|D g
689	0	1	\|a Schloss \|0 (DE-588)4052753-0 \|D s
689	0	2	\|a Architektur \|0 (DE-588)4002851-3 \|D s
689	0	3	\|a Geschichte 1200-1500 \|A z
689	0		\|5 DE-604
856	4	2	\|m DNB Datenaustausch \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Abstract
940	1		\|n oe
942	1	1	\|c 709 \|e 22/bsb \|f 0902 \|g 438
942	1	1	\|c 307.09 \|e 22/bsb \|f 0902 \|g 438
943	1		\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029373587

Record in the Search Index

_version_	1808679030998695936
adam_text	SPIS TRECI 1. Z A G A D N IE N IA W STPN E - TEMATYKA, METODA, ZAKRES CHRONOLOGICZNY I TERYTORIALNY [11] 2. D Z IE JE ZA IN TERESO W A * I STAN BADA* NAD ZAMKAMI ZIEM I CHEMISKIEJ [15] 2.1. ZAINTERESOWANIE ZAMKAMI POKRZYACKIMI DO KOCA XVIII WIEKU [15] 2.2. ROZWOJ NAUKOWEGO ZAINTERESOWANIA ZAMKAMI W PRUSACH OD PRZEOMU XVIII I XIX WIEKU DO LAT 40. XX WIEKU [16] 2.3. STAN BADA NAD ZAMKAMI ZIEMI CHEMISKIEJ PO DRUGIEJ WOJNIE WIATOWEJ [19] 3. L O K A LIZA CJA I W Y BO R M IEJSC A P O D BU D O W ZAM KOW NA ZIEM I CHEMISKIEJ [25] 3.1. WYBOR MIEJSCA NA BUDOW* ZAMKU WZGLDEM LOKALIZACJI STARSZYCH WAROWNI DREWNIANO-ZIEMNYCH [25] 3.2. POOENIE TOPOGRAFICZNE ZAMKOW [32] 3.3. POOENIE ZAMKU WZGLDEM MIASTA [35] 4. Z A G A D N I E N I A Z W I * Z A N E Z P R O J E K T O W A N I E M [39] 4.1. PROBLEM TEORII ARCHITEKTURY W REDNIOWIECZNEJ EUROPIE [39] 4.2. MIARY STOSOWANE W BUDOWNICTWIE ZAMKOWYM NA ZIEMI CHEMISKIEJ 4.3. ZASTOSOWANIE METODY KWADRATURY (AD UADRATUM) PRZY PROJEKTOWANIU ZAMKOW NA ZIEMI CHEMISKIEJ [49] 5. P R A C E Z I E M N E [63] 5.1. PRACE ZWIZANE Z INFRASTRUKTUR WODN* [64] 5.2. FOSY [65] 5.3. WYKOPY FUNDAMENTOWE [67] 5.4. NASYPY I NIWELACJE [74] 5.4.1. NAWARSTWIENIA NASYPOWO-NIWELACYJNE PRZY GOWNYCH GMACHACH ZAMKOWYCH (ZAMKACH WYSOKICH) [74] GRUDZIDZ [74] POKRZYWNO [79] STAROGROD [84] TORU* [85] ROGONO [94] PAPOWO BISKUPIE [95] GOLUB [102] KOWALEWO POMORSKIE [103] RADZY CHEMISKI [105] BRODNICA [108] LUBAWA [108] WBRZENO [LLL] PODSUMOWANIE [ 113] 5.4.2. NAWARSTWIENIA NASYPOWO-NIWELACYJNE NA PRZEDZAMCZACH [115] GOLUB [115] LIPIENEK [116] PAPOWO BISKUPIE [ 116] RADZY* CHEMISKI [ 117] ROGONO [119] STAROGROD [120] TORU [121] WBRZENO [122] PODSUMOWANIE [126] 5.5. SIA ROBOCZA I RODO MATERIAU - ZARYS PROBLEMU [127] 6 . M A T E R I A * Y B U D O W L A N E [129] 6.1. KAMIE* I SZTUCZNY KAMIE* [ 129] 6.2. CERAMIKA BUDOWLANA - PRODUKCJA [131] 6.3. ANALIZA METRYCZNA CEGIE* Z ZAMKOW ZIEMI CHEMISKIEJ [150] 6.4. KSZTATKI I CEGY SPECJALNE [159] 6.5. ZNAKI MURARSKIE NA CERAMICE BUDOWLANEJ [164] 6.6. DETAL ARTYSTYCZNY Z CERAMIKI, KAMIENIA I SZTUCZNEGO KAMIENIA [169] 7. K O N S T R U K C J E M U R O W [177] 7.1. OGOLNA CHARAKTERYSTYKA MUROW [177] 7.2. FUNDAMENTY [184] 7.3. MURY K A M IE N N E [192] 7.4. MURY CEGLANE [202] 7.5. KONSTRUKCJE CIAN OPARTE NA DREWNIE [211] 7.2. TECHNIKA BUDOWY I WYKONAWCY [213] 8 . C H A R A K T E R Y S T Y K A W Y B R A N Y C H E L E M E N T O W A R C H I T E K T U R Y [219] 8.1. ARTYKULACJE I DEKORACJE CIAN [219] 8.1.1. ODSADZKI [219] 8.1.2. FRYZY [220] 8.1.3. GLAZUROWANA CERAMIKA BUDOWLANA [223] 8.1.4. WZORY Z ZENDROWEK [227] 8.1.5. SZCZYTY [228] 8.2. OTWORY OKIENNE I DRZWIOWE [232] 8.3. SKLEPIENIA [237] 8.4. KRUGANKI [239] 8.5. STUDNIE I KANAY [241] 9. D Z IE JE BUD OW Y I R O ZPLA N O W A N IE ZAM KOW NA ZIEM I CHEMISKIEJ [245] 9.1. KRZYACKIE ZAMKI NIEREGULARNE [245] TORU [245] GRUDZIDZ [254] POKRZYWNO [261] BIERZGOWO [265] STAROGROD [268] 9.2. KRZYACKIE ZAMKI REGULARNE (KASZTELE) [271] 9.2.1. WCZESNE KRZYACKIE ZAMKI REGULARNE [271] PAPOWO BISKUPIE [271] GOLUB [276] LIPIENEK [282] ROGONO [285] KOWALEWO POMORSKIE [289] 9.2.2. KLASYCZNE* ZAMKI KONWENTUALNE [292] RADZY* CHEMISKI [292] BRODNICA [299] 9.2.3. BRATIAN - KRZYACKI ZAMEK REGULARNY O OGRANICZONYM PROGRAMIE ARCHITEKTONICZNYM [304] 9.3. ZAMKI BISKUPIE I KAPITULNE [306] WBRZENO [306] LUBAWA [310] KURZTNIK [312] 10. P O D S U M O W A N I E [315] S P IS R YCIN [333] S P I S T A B E L [347] B IB L IO G R A F IA [349] T H E A R C H IT E C T U R E O F CASTLES IN C H EM N O L A ND (FROM THE 13 TO THE 15* CENTURY) [367] BIBLIOGRAFIA WYKAZ SKRÓTÓW AHP - Archaeologia Histórica Polona AUNC - Acta Universitatis Nicolai Copernici BHS - Biuletyn Historii Sztuki LA - Informator Archeologiczny IA UMK - Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikolaja Kopernika KAU - Kwartalnik Architektury i Urbanistyki KHKM - Kwartalnik Historii Kultury Materialnej OMCTH - Ordines Militares. Colloquia Torunensia Histórica OZ - Ochrona Zabytków RG - Rocznik Grudzi^dzki RMT - Rocznik Muzeum w Toruniu SBBTHA - Studia Borussico-Baltica Toruniensia Historiae Artium WUOZ - Wojewódzki Urz^d Ochrony Zabytków ¿RÖDtA PUBLIKOWANE CDW 1860 Codex Diplomatics Warmiensis oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands, hrsg. v. Carl P. Woelky und Johann M. Saage, Bd. I, Braunsberg. Habbel J. 1922 Das Dombaumeisters und Buchdruckers M. Roritzers Büchlein von d. Fialengerechtig- keit.,. dem Urdruck nachgebildet, Regensburg. Hahnloser H.R. 1935 Villard de Honnecourt, Wien. Inwentarz 1603 1965 Inwentarz starostwa grudziqdzkiego z roku 1603 oraz rejestr dochodöw z lat 1601-1603, wyd. S. Cackowski, Grudziqdz. Inwentarz 1614 1927 Inwentarz döbr biskupstwa chelmihskiego z r. 1614 z uwzgl^dnieniem pözniejszych do roku 1759, wyd. A. Mahkowski, Toruh. Inwentarz 1723-1747 1956 Inwentarze döbr biskupstwa chelmihskiego (1723-1747), wyd. R. Mienicki, Toruh. Inwentarz 1739 1963 Inwentarz starostwa grudziqdzkiego z roku 1739, wyd. A. Wolnikowski, Grudzi^dz. Inwentarz 1739 1958 Inwentarz döbr biskupstwa chelmihskiego zr.l 759, wyd. R. Mienicki, Toruh. Inwentarze 164611676 1955 Inwentarze döbr biskupstwa chelmihskiego (1646 i 1676), wyd. R. Mienicki, Toruh. Lassus J.B. 1858 Üalbum de Villard de Honnecourt, Paris. Lustracja 1565 1961 Lustracja województw malborskiego i chelmih- skiego 1565, wyd. S. Hoszowski, Gdansk. Lustracja 1615 11624 1967 Lustracja województw Prus Krölewskich 1624 zfragmentami lustracji 1615, wyd. S. Hoszow- ski, Gdansk. Lustracja 1664 1938 Opis krölewszczyzn w wojewödztwach chel- minskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wyd. J. Paczkowski, Toruh. Lustracja 1765 2009 Lustracja wojewödztw Prus Krölewskich 1765, t. II: Wojewödztwo chelmihskie, cz. 2: Ziemia chelmihska, wyd. J. Dygdala, Toruri. Prora z Dusburga 2004 Piotr z Dusburga. Kronika ziem pruskich, thim. S. Wyszomirski, komentarze J. Wenta, Toruri. SRPII 1863 Scriptores Rerum Prussicarum. Die Geschichts- quellen der preußischen Vorzeit bis zum Untergang der Ordensherrschafty Bd. 2, wyd. T. Hirsch, M. Toppen, E. Strehlke, Leipzig. SRPVI 1968 Scriptores rerum Prussicarum. Die Geschichts- quellen preussischen Vorzeity hrsg. v. W. Hu- batsch, bearb. v. U. Arnold, E. Maschke, Bd. 6, Frankfurt am Main. OPRACOWANIA Akerman J. [rec.] 1953 M. Veite, Die Anwendung der Quadratur und Triangulator bei der Grund- u. Aufrissgestal- tung der gotischen Kircheny Basel 1951, ss. 91, The Art Bulletin, t. 35, nr 2, s. 155-157. Album Steiner a 1998 Toruh i miasta ziemi chelmihskiej na rysun- kach Jerzego Fryderyka Steinera z pierwszej polowy XVIII wieku (tzw. Album Steinera)y pod red. M. Biskupa, Toruri. Alttoa K. 1993 Das Konventshaus in Lettlandy [w:] Castelia Maris Balticiy t. 1, pod red. K. Drake, Stock- holm, s. 9-16. Andrzej ewska A, 2003 Mury miejskie w Lubawiey [w:] Pogranicze polsko-pruskie i krzyzackie. Materialy z kon- ferencji naukowej - Görzno, 1-2 czerwca 2002 r., pod red. K. Gr^zawskiego, Wlocla- wek-Brodnica, s. 237-244. Andrzejewski A., Kajzer L., Lewandowski M. 2001 Badania archeologiczno-architektoniczne prowadzone w latach 1998-2000, [w:] Zamek w Lubawie. Dawniej i dzisy pod red. L. Kaj- zera, Lubawa, s. 41-86. Antkowiak W., Lamparski P. 1999 Zamki i straznice krzyzackie ziemi chelmih- skiej y Toruri. Architektura gotycka 1995 Architektura gotycka w Polscey t. 2: Katalog zabytköwy pod red. T. Mroczko i M. Arszyri- skiego, Warszawa. Arszynski M. 1956 Zamek w Radzyniu. Dokumentacja naukowa UBC 1885-1887 Urkundenbuch des Bisthums Cw/m, wyd. C.P. Woelky, Danzig. VlSITATIONES I 1903 Visitationes episcopatus Culmensis Andrea Olszowski culmensi et pomesaniae episcopo a. 1667-1672 factaey wyd. T.S. Buczyriski, Toruri. Visitationes II 1904 Visitationes episcopatus Culmensis Andrea Olszowski culmensi et pomesaniae episcopo a. 1667-1672factae, wyd. B. Czapla, Toruri. Visitationes III 1905 Visitationes episcopatus Culmensis Andrea Olszowski culmensi et pomesaniae episcopo a. 1667-1672factaey wyd. B. Czapla, Toruri. (maszynopis w archiwum WUOZ w Toru- niu, sygn. W/736), Toruri. 1957 Tak zwany „Palac Anny Wazöwny” w Brod- nicy, powiat brodnicki, wojewödztwo byd- goskie. Dokumentacja historyczna dla prac konserwatorskich (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/53), Toruri. 1959 Tak zwany „Palac Anny Wazöwny” w Brodnicyy BHS, R. XXI, s. 231-234. 1961 Z badah nad zamkiem krzyzackim w Radzynie, RG, t. 2,39-77. 1967 Warsztat budowlany w Prusach ok. roku 1400, BHS, R. XXIX, nr 4, s. 582-584. 1970 Technika i organizacja budownictwa ceglanego w Prusach w kohcu XIV i pierwszej polowie XV wiekuy Studia z Dziejöw Rzemiosla i Przemyslu, t. 9, s. 7-139. 1985 Der Deutsche Orden als Bauherr und Kunst- mäzeny OMCTH, nr 2, s. 145-167. 1989 Das Bauwesen im Wirtschaftssystem des Deutschenordens in Preusseny [w:] Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens: Zur Witschaftsendwicklung des Deutschen Ordens in Mittelaltery pod red. J.U. Arnolda, Marburg-Lahn, s. 163-179. 1991 Die Deutschordensburg als Wehrbau und ihre Rolle in Wehrsystem des Ordenstates Preusseny OMCTH, nr 6: Das Kriegswesen der Ritteror- den im Mittelaltery pod red. Z.H. Nowaka, Toruri, s. 89-124. 1993 Die Deutschordensburg als KlosterbaUy OMCTH nr 7: Die Spiritualität der Ritteror- den im Mittelaltery pod red. Z.H. Nowaka, Toruri, s. 147-164. 1995a Budownictwo warowne zakonu krzyzackiego w Prusach (1230-1454), ToruA. 1995b Zum Forschungsstand über den Ursprung des Ordensburgtypus in Preussen, SBBTHA, t. 2: Sztuka w kr$gu Zakonu Krzyzackiego w Prusach i Inflantach, pod red. M. Wozniaka, ToruA, s. 111-122. 2000 Zamki i umocnienia krzyzackie, [w:] Pahstwo zakonu krzyzackiego w Prusach. Podzialy ad- ministracyjne i koscielne od XIII do XVI wieku, pod red. Z.H. Nowaka, Torun, s. 29-43. 2007 Idea, pami§c, troska. Rola zabytköw w prze- strzeni spolecznej iformy dzialah na rzecz ich zachowania od starozytnosci do polowy XX wieku, Malbork. 2010 Architektura warowna zakonu krzyzackiego w Prusach, [w:] Fundacje artystyczne na terenie pahstwa krzyzackiego w Prusach, t. II: Eseje, pod red. B. Pospiesznej, Malbork, s. 7-45. 2013a Zamki i umocnienia zakonu krzyzackiego i biskupöw w Inflantach, [w:] Zakon krzyzacki w Prusach i Inflantach. Podzialy administra- cyjne i koscielne w XIII i XVI wieku, pod red. R. Czai i A. RadzimiAskiego, Torun, s. 183-213. 2013b Zamki i umocnienia zakonu krzyzackiego i hierarchii koscielnej w Prusach, [w:] Zakon krzyzacki w Prusach i Inflantach. Podzialy administracyjne i koscielne w XIII i XVI wieku, pod red. R. Czai i A. Radziminskiego, Torun, s. 55-80. Bacinski J. 2004 Zamek biskupöw chelmihskich w Wqbrzeznie, Wijbrzezno. Bartoszewicz H. 1996 Drogi handlowe ziemi chelmihskiej wXV- -XVI w., Miscellanea Historico-Archivistica, 1.6, s. 43-64. BEREiNICKI J., ROGULSKI J. 1960 Opis badan architektonicznych na zamku w Kurz^tniku, pow. Nowe Miasto Lubaw- skie, woj. OlsztyAskie przeprowadzonych w czerwcu 1960 roku (maszynopis w WUOZ w Olsztynie). Biskup M. 2008 Polityka zewn$trzna zakonu krzyzackiego, [w:] Pahstwo zakonu krzyzackiego w Pru- sach. Wladza i spoleczehstwo, pod red. E. Kubickiej, K. Kwiatkowskiego, Warszawa, s. 233-331. Biskup M., Labuda G. 1986 Dzieje zakonu krzyzackiego w Prusach. Gospo- darka - Spoleczehstwo - Pahstwo - Ideologia, GdaAsk. Beazejewska A. 2012 Rzezba w Prusach krzyzackich do polowy XIV wieku. Zrödla stylu, Torun. Bober M. 2008 Architektura przedromahska i romahska w Krakowie. Badania i interpretacje, Rzeszöw. Boockmann H. 1995 Die Bautätigkeit des Deutschen Ordens an- hand des Tresslerbuchs, SBBTHA, t. 2: Sztuka w kr$gu Zakonu Krzyzackiego w Prusach i Inflantach, pod red. M. Wozniaka, Torun, s. 137-146. Bogdanowski J. 2002 Architektura obronna w krajobrazie Polski. Od Biskupina do Westerplatte, Warszawa-Kra- köw. Bogucka M. 1961 Cegielnia gdahska w XVI wieku, Studia z dziejöw rzemiosla i przemyslu, 1.1, Wro- claw-Warszawa-Krakow, s. 125-140. Boguszewicz A. 1998 Przemiany w XIII-wiecznym slqskim bu- downictwie obronnym, [w:] Kultura srednio- wiecznego Slqska i Czech: „Rewolucja” XIII wieku, pod red. K. Wachowskiego, Wroclaw, s. 97-111. Boguwolski R. 1973 Rogözno - Zamek, pow. Grudziqdz, Stano- wisko 1, [w:] IA. Badania rok 1972, pod red. M. Konopki, Warszawa, s. 266. 1975a Pokrzywno Zamek, pow. Grudziqdz, Stano- wisko 1, [w:] IA. Badania rok 1974, pod red. M. Konopki, Warszawa, s. 191-192. 1975b Pokrzywno gmina Gruta. Stanowisko 1. Badania 1975 (maszynopis w archiwum Muzeum im. Ks. Dr. Wladyslawa tfgi w Grudzi^dzu). 1975c Rogözno - Zamek, gmina Rogoino, st. 2. Badania 1975 (maszynopis w archiwum Muzeum im. Ks. Dr. Wladyslawa L§gi w Grudzi^dzu). 1976 Pokrzywno Zamek, gm. Gruta, woj. toruhskie, [w:] IA. Badania rok 1975, pod red. M. Ko- nopki, Warszawa, s. 203-205. 1978 Sprawozdanie zbadah wykopaliskowych prowadzonych na pokrzyzackim zamku w Rogöznie, pow. Grudziqdz, w 1972 r. (Stan. 1), Komunikaty Archeologiczne. Badania archeologiczne na terenie wojewödztwa byd- goskiego w latach 1970-1972, t. 2, Bydgoszcz, s. 305-310. 1998a Rogözno - Zamek, st. 1, gm. loco, woj. toruhskie, AZP 29-47/1, [w:] M. Badania rok 1994, pod red. H. Cygana, H. Zaborowskiej, S. Zölkow- skiego, Warszawa, s. 100-101. 1998b Rogözno - Zamek, st. 1, gm. loco,woj. torunskie, AZP 29-47/ly [w:] M. Badania rok 1995, pod red. H. Cygana, H. Zaborowskiej, S. Zölkow- skiego, Warszawa, s. 126. Boguwolski R., D^browski J. 1994 Sprawozdanie z badari wykopaliskowych przeprowadzonych w Rogöznie-Zamek, gm. Rogozno, st. 1, w dn. 23.083.09.1994 r. (maszynopis w archiwum Muzeum im. Ks. Dr. Wladyslawa t$gi w Grudzi^dzu). Boguwolski R., Grupa M. 1994 Pokrzywno, [w:] Wczesnosredniowieczne grodziska ziemi chelminskiej. Katalog zrödel, pod red. J. Chudziakowej, Toruri, s. 140-144. Boguwolski R., Kirkowski R. 1980 Sprawozdanie z prac wykopaliskowych pro- wadzonych na stanowisku 1 w Pokrzywnie, gm. Gruta (maszynopis w archiwum Mu- zeum im. Ks. Dr. Wladyslawa L$gi w Gru- dzi^dzu). Boguwolski R., Kochanowski M. 1979 Sprawozdanie z archeologicznych badari na terenie zespolu zamkowego w Pokrzywnie, Gm. Gruta (maszynopis w archiwum Mu- zeum im. Ks. Dr. Wladyslawa L^gi w Gru- dzi^dzu). Boguwolski R., Kola A. 1997 Zamek pokrzyzacki w Rogöznie, Grudzi^dz. Boguwolski R., Hyss L. 2004 Zamki krzyzackie powiatu grudziqdzkiego, Grudzi^dz. Boguwolski R., Kurzynska M. 2001 Archeologia pölnocnej czgsci ziemi chelmin- skiej, Grudzi^dz. Bojarski J, 1994 Lipienek, [w:] Wczesnosredniowieczne grodzi- ska ziemi chelminskiej. Katalog zrödel, pod red. J. Chudziakowej, Toruri, s. 99-102. Borusiewicz W 1971 Konserwacja zabytköw budownictwa muro- wanego, Warszawa. 1985 Budownictwo murowane w Polsce. Zarys sztuki strukturalnego ksztaltowania do kohca XIX wieku, Warszawa-Krakow. Brochwicz Z. 1971 Zaprawa wapienna jako tworzywo elementöw architektonicznych na przykladzie sluzek w ka- plicy zamkowej w Radzyniu, AUNC: Zabytko- znawstwo i Konserwatorstwo IV, s. 127-139. 1984 Badania skladu mineralnego sztucznego ka- mienia w XIV-wiecznych rzezbach i elemen- tach architektonicznych na zamku w Malborku, Studia i Materialy PKZ, Warszawa. Brykowska M. 2002 Studia nad wschodnim zasiggiem architektury ceglanej, [w:] Cegla w architekturze srodko- wo-wschodniej Europy. Historia - metody hadan - konserwacja, Malbork, s. 30-42. Byczko T. 1962 Z badan nadgenezq rozplanowania zamku krzyzackiego, Rocznik Olsztyriski, nr 4, s. 135-165. Cackowski K., Kolyszko M„ Kucypera R, Wiewióra M. 2014 Plates from Radzyn Chelminski, Fasciculi Archaeologiae Historicae. From Studies on Ancient Arms and Armour Production Technology, t. XXVI, s. 63-74. Ch§c A. 1997 Gdaniskajako element architektury militarnej zakonu krzyzackiego, AHP, t. 6: Studia z ar- cheologii, historii i geografii historycznej, pod red. J. Olczaka, Toruri, s. 123-148. 2007 Zamek a miasto w panstwie zakonnym w Pru- sach - aspekty militarne, AHP, t. 17: Studia z dziejów wojskowosci, budownictwa, kultury, pod red. J. Olczaka, Toruri, s. 229-239. 2009 Sprawozdanie z badari archeologiczno-ar- chitektonicznych na terenie zamku krzyzac- kiego w Toruniu (st. 1) (maszynopis w ar- chiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/3546), Toruri. 2011a Sprawozdanie z nadzoru archeologicznego w Toruniu ul. Przedzamcze, gmina loco (ruiny zamku krzyzackiego) województwo kujawsko-pomorskie (obszar AZP 40-43, numer stanowiska na obszarze: 55, numer stanowiska w miejscowosci: 1) (maszyno- pis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/3546), Toruri. 2011b Stan badan i opracowan orazpostulaty badaw- cze dotyczqce zamku krzyzackiego w Toruniu, AHP,t. 19: Torun sredniowieczny i nowozytny, Toruri, s. 105-143. Chmarzynski G. 1933 Sztuka w Toruniu. Zarys dziejów, [w:] Dzieje Torunia, pod red. K. Tymienieckiego, Toruri, s. 471-544. Chodynski A.R. 1988 Zamek malborski w obrazach i kartografii, Warszawa. Chorowska M. 2003 Rezydencje sredniowieczne na Slqsku. Zamki, palace, wieze mieszkalne, Wroclaw. Chudziak W. 1989 Sprawozdanie z badari sondazowych na domniemanym grodzisku w Golubiu-Do- brzyniu, gm. loco, woj. toruriskie, stanowisko 1 (maszynopis w LA UMK). 1994a Golub-Dobrzyn, [w:] Wczesnosredniowieczne grodziska ziemi chelminskiej. Katalog zrödel, pod red. J. Chudziakowej, Toruri, s. 170-174. 1994b Radzyh Chelmihski, [w:] Wczesnosrednio- wieczne grodziska ziemi chelminskiej. Katalog zrödel, pod red. J. Chudziakowej, Torun, s. 144-150. Chudziak W, Kurzynska M. 2012 Wczesne sredniowiecze, [w:] Zamek w Gru- dziqdzu. Studia i materialy, pod red. M. Wie- wiöry, Toruri, s. 173-189. Chudziakowa J. 1963a Osadnictwo przedkrzyzackie na wzgörzu zamkowym w Toruniu w swietle ostatnich badan archeologicznych (1958-1961), Zapiski Historyczne poSwi^cone historii Pomorza, t. XXVIII, z. 4, s. 591-600. 1963b Tymczasowe wyniki badan archeologicznych na zamku krzyzackim w Toruniu, Rocznik Muzeum w Toruniu, 1.1, z. 3, s. 66-78. 1994 Torun, [w:] Wczesnosredniowieczne grodziska ziemi chelminskiej. Katalog zrödel, pod red. J. Chudziakowej, Toruri, s. 170-175. Chudziakowa J., Kola A. 1974 Zrödla archeologiczne z terenu zamku krzy- zackiego w Toruniu, Towarzystwo Naukowe w Toruniu: Prace Archeologiczne, nr 6, Warszawa-Poznari. Chyczewski J. 1939 Prace konserwatorskie. Wojewödztwo pomor- skie 1938, BHS, R. VII, nr 1, s. 103-106. 1948 Prace konserwatorskie na terenie wojewödztwa pomorskiego w okresie 1920-1939, Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu, t. XIV, z. 1-4. ClCHA A. 2010 Klasztor cysterek-benedyktynek przy kosciele pw. sw. Jakuba w Toruniu w swietle zrödel iko- nograficznych i archeologicznych, [w:] Dzieje i skarby kosciola swigtojakubskiego w Toruniu, pod red. K. Kluczwajd, Toruri, s. 141-158. Clasen K.H. 1927 Die mittelalterliche Kunst im Gebiete des Deutschordensstaates Preussen, Bd. 1: Die Burgbauten, Königsberg. CZAJA R. 2000 Miasta i ich posiadlosci ziemskie wpahstwie zakonu krzyzackiego w Prusach, [w:] Pahstwo zakonu krzyzackiego w Prusach. Podzialy ad- ministracyjne i koscielne od XIII do XVI wieku, pod red. Z.H. Nowaka, Toruri, s. 45-65. 2001 Z dziejöw Lidzbarka Welskiego w sredniowie- czu, [w:] Archeologia i historia opoczqtkach Lidzbarka Welskiego, pod red. K. Gr^zaw- skiego, Brodnica-Lidzbark, s. 6-28. 2013 Miasta iprzestrzeh miejska wpahstwie za- konu krzyzackiego w Prusach, [w:] Zakon krzyzacki w Prusach i Inflantach. Podzialy administracyjne i koscielne w XIII i XVI wieku, pod red. R. Czai i A. Radzimiriskiego, Toruri, s. 81-106. CZUBIEL L. 1986 Zamki Warmii i Mazur, Olsztyn. Dehio G. 1905 Die Kunst Unteritaliens in der Zeit Kaiser Friedrich II, Historische Zeitschrift, Bd. 95/2, s. 193-205. Derner K„ Crkal J. 2012 Komenda fädu nemeckych rytifü v Blatne okr. Chomutov. Die Kommende des Deutschrit- terordens in Platten (Blatno), Lkr. Komotau (Chmotov), [w:] Hrady Ceskeho severozäpadu. Sbornik k zivotnimu jubileu Tomase Durdika, pod red. J. Kuljavcevej-Hlavovej, O. Kotyzy i M. Sykory, Most, s. 45-86. Dobrzanski S.J. 1978 Castrum. Problematyka badawcza, Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrodawskiej, nr 12, Seria: Studia i Materialy, nr 5: Poczqtki zamköw w Polsce, pod red. M. Kloza, Wro- claw, s. 5-21. Domagala R. 1961 Prace wykopaliskowe archeologiczno-kon- serwatorskie na terenie zamku krzyzackiego w Toruniu. Katalog rysunköw detali archi- tektonicznych (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. 146), Toruri. 1966 Detale architektoniczne z zamku krzyzackiego w Toruniu, [w:] Komunikaty na sesjg naukowq poswigconq dzielom sztuki Pomorza, Toruri, s. 13-21. 1968 Stala ekspozycja na zamku krzyzackim, RMT, t. 3, s. 125-129. Domanska H. 1966a Fortyfikacje pöznogotyckie zamköw krzyzac- kich, [w:] Komunikaty na sesj$ naukowq po- swi$conq 500-leciu pokoju toruhskiego, Toruri, s. 59-62. 1966b Pigtnastowieczne forty fikacje bastejowe zamku malborskiego, KAU, t. XI, z. 4,319-332. 1971 Proces modernizacji sredniowiecznych zam- köw z terenu dawnego pahstwa krzyzackiego w XV-XVIII w., Studia i Materialy do Histo- rii Wojskowosci, 1.17, cz. 2, s. 3-35. 1975 Pigtnastowieczna modernizacja systemu obronnego zamku w Malborku, [w:] Baste- jowe forty fikacje w Polsce, Studia i Materialy, nr 3, Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrodawskiej, nr 9, s. 49-63. 1976 Z badari nad problemem przystosowania zamköw Pomorza Wschodniego do broni palnej w latach 1390-1520, KAU, t. XXI, z. 4, s. 323-335. Domaslowski J. 2010 Krzyzacy, biskupi, mieszczanie. Malowidla scienne w pahstwie zakonnym i krqgfunda- toröw do polowy XV wieku, [w:] Fundacje artystyczne na terenie pahstwa krzyzackiego w Prusach, t. II: Eseje, pod red. B. Pospiesznej, Malbork, s. 106-141. 2011 Gotyckie malowidla icienne wkruzganku zamku biskupiego w Lidzbarku Warmihskim i ich europejski kontekst, [w:] Zamek ma- lowany. Ratunkowe prace konserwatorskie kruzganköw zamku lidzbarskiego, pod red. J. Cygahskiego, Olsztyn, s. 35-60. Dorawa M. 2003 Chelmzyhska katedra Sw. Tröjcy, Kraköw. DurdIk T. 1993 Mitteleuropäische Kastelle - ein möglisches Vorbild der Ordensburgenarchitekten im Bal- tikum, Castelia Maris Baltici, nr 1, s. 45-50. 1994 Kastellburgen des 13. Jahrhunderts in Mittel- europa, Wien-Köln-Weimar. 2000 Ilustrovanä encyklopedie ceskych hradü, Praha. 2004 Die Kommenden und Burgen der Ritterorden in Böhmen, Castrum Bene, nr 5 (za 1996): Castle and church, pod red. L. Kajzera i H. Pa- nera, Gdansk, s. 39-59. DurdIk T., Bolina P. 2001 Stfedoveke hrady v Cechäch a na Morave, wyd. Argo. Dygo M. 2008 Poczqtki i budowa wladztwa zakonu krzyzac- kiego (1226-1309), [w:] Pahstwo zakonu krzy- zackiego w Prusach. Wladza i spoleczehstwo, pod red. E. Kubickiej, K. Kwiatkowskiego, Warszawa, s. 53-78. Ehrenberg H. 1920 Deutsche Malerei und Plastik von 1350-1450, Bonn-Leipzig. Frazik J.T. 1961 Poglqdy na rol? zebra w sklepieniach gotyckich, BHS, R. XXIII, nr 4, s. 417-420. 1975 Organizacje architektoniczno-budowlane w Europie w okresie sredniowiecza, Teka Komisji Architektury i Urbanistyki, t. IX, s. 137-153. 1979 Pöznogotyckie sklepienia zebrowe w Gdahsku ijego kr$gu, Teka Komisji Architektury i Urbanistyki, t. XIII, s. 133-143. 1985 Sklepienia gotyckie w Prusach, na Pomorzu Gdahskim i ziemi chelmihskiej, KAU, t. XXX, s. 3-26. Fr^s L. 1936 Zamek krzyzacki w Toruniu, Teka Pomorska, R. 1, nr 3-4, s. 21-24. Friedrich K. 2005 Inne Prusy. Prusy Krölewskie i Polska mi$dzy wolnosciq a wolnosciami (1569-1772), Po- znan. Froelich X. 1867 Geschichte des Graudenzer Kreises, Graudenz. Frycz J. 1963 Zamek krzyzacki w Toruniu, Rocznik Mu- zeum w Toruniu, 1.1, z. 3, s. 79-94. 1975 Restauracja i konserwacja zabytköw architek- tury w Polsce w latach 1795-1918, Warszawa. 1978a Architektura zamköw krzyzackich, [w:] Sztuka pobrzeza Baltyku. Materialy Sesji Stowarzy- szenia Historyköw Sztuki, Gdansk, listopad 1976, pod red. H. Fruby, Warszawa, s. 19-48. 1978b Budownictwo zamkowe na Pomorzu Wschod- nim w 2 pol XIV i l pol XV w., Sprawozdania Poznahskiego Towarzystwa Przyjaciöl Nauk. Wydzial Nauk o Sztuce, nr 96 (za 1977), Po- znan, s. 57-75. 1986 Gotycka architektura Torunia, [w:] Sztuka Torunia i ziemi chelmihskiej 1233-1815. Materialy sesji naukowej zorganizowanej dla uczczenia jubileuszu 750-lecia Torunia w dniach 18-20 IV 1983 r., pod red. J. Po- klewskiego, Warszawa-Poznah-Toruh, s. 31-53. Gancewski J. 2001 Rola zamköw krzyzackich w ziemi chelmihskiej od polowy XIV wieku do 1454 roku. Studia nad gospodarkq, Olsztyn. Gazda D. 2007 Badania archeologiczne zamku krzyzackiego w Radzyniu Chehnihskim. Raport wst^pny z badah archeologicznych zamku w Radzy- niu Chehnihskim, woj. kujawsko-pomorskie (maszynopis w archiwum WUOZ w Toru- niu, sygn. W/3595), Puhusk. 2009-2010 Badania archeologiczne zamku krzy- zackiego w Radzyniu Chehnihskim. Raport z badah archeologicznych zamku w Radzy- niu Chelmihskim, woj. kujawsko-pomorskie (3 rok badah) (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/3595), Puhusk. 2013a Badania archeologiczne zamku krzyzackiego w Radzyniu Chelmihskim, w sezonach 2007- -2009, [w:] XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Odpöznego sredniowiecza do czasöw nowozyt- nych, pod red. H. Panera i M. Fudzihskiego, Gdahsk, s. 125-153. 2013b Prace archeologiczne oraz projekty konserwa- torskie na Zamku Krzyzackim w Radzyniu BIBLIOGRAFIA Chelminskim w 2010 rokuy [w:] XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od póznego srednio- wiecza do czasów nowozytnych. Materiafy z konferencji 16-18 listopada 2011, pod red. E. Fudzinskiej, Malbork, s. 59-75. 2014 Badania aArcheologiczne na Zamku Krzy- zackim w Radzyniu Chelminskim - 2013 rok (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/3595). 2015 Badania Archeologiczne na Zamku Krzyzac- kim w Radzyniu Chelminskim - 2013 rok, [w:] Acta Archaeologica Pomoranica V: XIX Sesja Pomorzoznawcza. Szczecin, 21 -22 listopada 2013 r., pod red. A. Janowskiego, K. Ko- walskiego, B. Rogalskiego, S. Slowiñskiego, Szczecin, s. 241-260. G^siorowski E. 2004 Ratusz staromiejski w Toruniu, Toruñ. 2007 Sredniowieczne obwarowania Torunia, Toruñ. Gimpel J. 1968 Jak budowano w sredniowieczu, Warszawa. Gloger Z, 1900 Geografía historyczna ziem dawnej Polskiy Krakow. Grabowski S. 2008 Z dziejów Kurzgtnika i okolicy Warszawa. Gr^zawski K. 2003 Odkrycia na zamku krzyzackim w Brodnicy w swietle badan wlatach 1992-1997y [w:] Pogranicze polsko-pruskie i krzyzackie. Ma- terialy z konferencji naukowej - Górzno. 1-2 czerwca 2002, pod red. K. Gr^zawskiego, Wloclawek-Brodnica, s. 351-371. 2009 Sprawozdanie z archeologicznych badan podwodnych w Kurz$tniku i Bratianie w 2009 r. (maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie, sygn. 6621), Kurz$tnik. Grazawski K., Gr^zawska N. 2013 Inicjalnafaza bitwy grunwaldzkiej. Wyniki ar- cheologicznych badan podwodnych i weryfíka- cyjno-sondazowych w Kurzgtniku i Bratianie, [w:J XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od póznego sredniowiecza do czasów nowozyt- nych., pod red. H. Panera i M. Fudziñskiego, Gdañsk, s. 571-578. Gruszecki A. 1965 Metoda graficzna badan pomiarowych cegly przy ustalaniu chronologii obiektów architek- tonicznych, KAU, t. X, z. 1, s. 55-58. Grzeszkiewicz-Kotlewska L. 1996 Wst$pne wyniki badan archeologicznych prowadzonych w kosciele pw. Swigtych Janów w Toruniu wlatach 1994-1995, Rocznik Toruñski, nr 23, s. 33-54. 2001a Sprawozdanie z badan archeologicznych przy ul. Podmurnej 4-10 w Toruniu (mi^- dzymurze). Obszar AZP 40-43, stanowisko w miejscowosci 56, stanowisko na obszarze 110 (maszynopis w archiwum WUOZ w To- runiu, sygn. A/0158), Toruh. 2001b Sprawozdanie z badah archeologicznych przy ul. Podmurnej 14 w Toruniu. Obszar AZP 40-43, stanowisko w miejscowosci 426, stanowisko na obszarze 390 (maszy- nopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. A/0174), Toruh. 2002 Badania archeologiczne prezbiterium kosciola swigtojanskiego w Toruniu w latach 1994-1995, [w:] Dzieje i skarby kosciola swi^tojahskiego w Toruniu. Materialy z konferencji przygoto- wanej przez Toruhski Oddzial Stowarzyszenia Historyköw Sztuki w X rocznic^ ustanowienia diecezji toruhskiej pod patronatem Biskupa Toruhskiego oraz Prezydenta Miasta Torunia (22-23 marca 2002), pod red. K. Kluczwajd i M. Woiniaka, Toruh, s. 103 -117. Grzeszkiewicz-Kotlewska L., Szczepanik M. 2006 Opracowanie wyniköw badah archeologicz- nych w fosie zachodniej zamku krzyzackiego w Toruniu (AZP obszar 40-43, stan. w miej- scowosci 130, stan. na obszarze 184) (maszy- nopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. A/0467), Toruh. 2007 Opracowanie wyniköw badah archeolo- gicznych w ul. Przedzamcze w Toruniu - 2006-2007 (AZP obszar 40-43, stan. w miejscowosci 533, stan. na obszarze 629) (maszynopis w archiwum WUOZ w Toru- niu, sygn. A/0420), Toruh. Grzeskowiak J. 1964 Sprawozdanie z badah terenowych przepro- wadzonych przez Katedr^ Archeologii Polski i Powszechnej UMK w Toruniu (maszynopis w archiwum Muzeum Okr^gowego w Toru- niu). 1989 Dziennik badah. Radzyh Chehnihski. Ba- dania 1989 (r^kopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/3595). Guerquin B. 1984 Zamki w Polscey Warszawa. Haftka M. 1999 Zamki krzyzackie w Polsce. Szkice z dziejöwy Malbork-Plock. Heise J. 1884 Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Carthaus, Berent und Neustadt, H. I, Danzig. 1885a Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Landreis Danzig, H. II, Danzig. 355 1885b Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Stargard, H. III, Dan- zig. 1887a Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Kulm} H. V, Danzig. 1887b Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Marienwerder (we- stich der Weichsel), Schweiz, Könitz, Schlochau, Tuchei, Flatow und Dt. Krone, H. IV, Danzig. 1889 Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Thorn, H. VI-VII, Danzig. 1891 Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Strasburg, H. VIII, Danzig. 1894 Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Graudenz, H. IX, Danzig. 1895 Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Löbau, H. X, Danzig. 1898 Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen: Der Kreis Marienwerder östlich der Weichsel, H. 11, Danzig. Hennrich C. 2003 Mittelalterliche Ziegelbrenntechniken, Studien zur Backsteinarchitektur, Bd. 4: Backstein- technologien in Mittelalter und Neuzeit, Bam- berg, s. 24-52. Herrmann Ch. 2006 Burgensymbolik im Rathausbau des Deutsch- ordenslands Preussen (Thorn, Marienburg), Castella Maris Baltici, t. VII, pod red. F. Biermana, M. Müllera i Ch. Herrmanna, Greifswald, s. 51-58. 2007 Mittelalterliche Architektur im Preussenland. Untersuchungen zur Frage der Kunstlandschaft und -Geographie, Petersberg-Olsztyn. Holst von N. 1981 Der Deutsche Ritterorden und seine Buten von Jerusalem bis Sevilla, von rThorn bis Narva, Berlin. Holowinska Z., Massalski R. 1987 Badania archeologiczno-architektoniczne na terenie zamku wGniewie w 1982 roku, Zeszyty Naukowe Politechniki Gdahskiej, nr 407, Architektura, nr XXVI, s. 109-140. Horbacz J.T. 1996 Teoria a doswiadczenia. Woköl kwesti zwiq- zanych z produkcjq cegly w sredniowieczu, AHP, t. 3: Materialy z II Migdzynarodowej Sesji Naukowej Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Sredniowiecza i Nowozytnosci. Lodz 18-19 pazdziernika 1993 roku, pod red. J. Olczaka, Toruh, s. 167-182. Hotz W. 1981 Pfalzen und Burgen der Stauferzeit. Geschichte und Gestalt, Darmstadt. Jacobi H. 1996 Die Ausgrabungsergebnisse der Deutschor- densburgen Graudenz und Roggenhausen, [w:] Veröffentlichungen der Deutschen Bur- genvereinigung, Reihe A: Forschungen, Bd. 3, Bearbeitet von Udo Arnold, Braubach. Jakubek-Raczkowska M. 2005 Czeskie filiacje w rzezbie gdahskiej na przelo- mie XIV i XV wieku, Teka Komisji Historii Sztuki, nr 10, s. 98-112. Jan L. 2013 Role ceskych zemi v budoväni panstvi fädu nemeckych rytifü v Prusku. The Role of the Czech Lands in the Building of the Domain of the Order of the Teutonic Knight in Prussia, [w:] Svit tajemnych Baltü. The World of the Mysterious Balts, Brno, s. 99-105. Janikowski J. 1963a Sprawozdanie z prac wykopaliskowych na przedzamczu krzyzackim w Radzyniu Chelm. pow. W^brzezno (maszynopis w ar- chiwum Muzeum Okr^gowego w Toruniu). 1963b Wykopaliska archeologiczne w Starogrodzie (zamku), pow. Chelmno, (maszynopis w ar- chiwum Muzeum Okr^gowego w Toruniu). Jarzebowski M. 2007 Die Residenzen der Preussischen Bischöfe bis 1525, Prusia Sacra. Historische Beschreibung der Kirche im Deutschordensstaat in Preus- sen, vol. 3, pod red. N. Kruppa i A. Radzi- mihskiego, Toruh. Jarzewicz J. 2008 Zamek wysoki w Malborku. Interdyscyplinarne badania skrzydlapölnocnego, pod red. M. Po- ksihskiej, BHS, R. LXX, nr 1 -2, Malbork-To- ruh 2006, s. 222-228. Jarz^cka-St^porek J., Kocinska M.K. 2013 Gröd i krzyzacki zamek w swietle badah na stanowisku 1 przy ul. Grodzkiej 10-11 w Gdahsku, [w:] XVIISesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od pöznego sredniowiecza do czasöw nowozytnych, pod red. H. Panera i M. Fu- dzihskiego, Gdahsk, s. 531-548. Jesionowski B. 2010 Dzieje budowlane skrzydla zachodniego na zamku srednim w Malborku, [w:] Wielki Re- fektarz na Zamku Srednim w Malborku: dzieje, wyströj, konserwacja, pod red. J. Trupindy, Malbork, s. 13-30. JipRZEIEWSKA-jABLCZYNSKA H. 1958 Dawne zaprawy budowlane, KAU, t. Ill, z. 1, s. 85-94. 1961 Nowa metoda badania dawnych zapraw bu- dowlanych, OZ, t. XIV, nr 1-2, s. 66-70. JÓZWIAK S. 1997 Powstanie i rozwój struktury administracyjno- -terytorialnej zakonu krzyzackiego na Kuja- wach i ziemi chelminskiej w latach 1246-1343, Toruñ. 2001 Centraine i terytorialne organy wladzy zakonu krzyzackiego w Prusach w latach 1228-1410, Toruñ. (w druku) Krzyzackie zamki w Prusach w srednio- wieczu w swietle najnowszych badan. JÓZWIAK S., Trupinda J. 2009 Budowa krzyzackiego zamku komturskiego w kohcu XIV-na poczqtku XV wieku, KHKM, t. LVII, nr 3-4, s. 339-368. 2011a Organizacja zycia na zamku krzyzackim w Malborku w czasach wielkich mistrzów (1309-1457% Malbork. 2011b Uwagi na temat sposobu wznoszenia mu- rowanych zamków krzyzackich w panstwie zakonnym w Prusach w kohcu XIV-pierwszej polowie XV wieku, Komunikaty Warmiñsko- -Mazurskie, nr 2(272), s. 201-229. 2012a Krzyzacki zamek komturski w Grudziqdzu w sredniowieczu na podstawie zródel pisa- nych. Chronologia powstania i uklad prze- strzenny, [w:] Zamek w Grudziqdzu. Studia i materialy, pod red. M. Wiewióry, Toruñ, s. 49-57. 2012b Krzyzackie zamki komturskie w Prusach. Topografía i uklad przestrzenny na podstawie sredniowiecznych zródel pisanych, Toruñ. (w druku) Urzqd krzyzackiego „zwierzchnika murarskiego” („magister lapidum**; „magister laterum”; „steinmeister”; „czygelmeyster”; „muwermeister”) wpanstwie zakonnym w Pru- sach w XIV-pierwszej polowie XV wiekuy OMCTH. JURKOWLANIEC T. 1979 Rzezba architektoniczna na zamku krzyzackim w Brodnicy, BHS, R. XLI, nr 1, s. 3-20. 1989 Gotycka rzezba architektoniczna w Prusach, Wroclaw. Kajzer L. 1993 Zamki i spoleczenstwo. Przemiany architektury i budownictwa obronnego w Polsce w X-XVIII wieku, Lodz. 1996 Czy archeolodzy powinni badan zamki?, AHP, t. 3: Materialy z II migdzynarodowej sesji naukowej Uniwersyteckiego Centrum Arche- ologii Sredniowiecza i Nowozytnosci, pod red. J. Olczaka, Toruñ, s. 123 -141. 1998 Sprawozdanie zbadañ archeologiczno-ar- chitektonicznych przeprowadzonych na zamku w Lubawie, woj. olsztynskie w 1998 roku (maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie, sygn. 6691), Lodz. 1999 Sprawozdanie z archeologiczno-architek- tonicznych badan zamku w Lubawie, woj. Warminsko-mazurskie, przeprowadzonych w 1999 roku (maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie, sygn. 6690), Lodz. 2000 Sprawozdanie z archeologiczno-architek- tonicznych badan zamku w Lubawie, woj. warminsko-mazurskie, przeprowadzonych w 2000 roku (maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie, sygn. 6689), Lodz. 2001 a Siedziba biskupöw chelmihskich w Lubawie na tie budownictwa Pahstwa Krzyzackiego w Pru- sach, [w:] Zamek w Lubawie. Dawniej i dzis, pod red. L. Kajzera, Lubawa, s. 111-126. 2001b Sprawozdanie z badan archeologiczn-ar- chitektonicznych na zamku w Lubawie przeprowadzonych w 2001 roku (maszyno- pis w archiwum WUOZ w Olsztynie, sygn. 6688), Lodz. 2002 Z badan nad zamkami w Polsce w wieku XIII, KHKM, t. L, nr 3-4, s. 287-304. 2007 Z problematyki wplywu budownictwa wa- rownego Krzyzaköw na zamki Nizu Polskiego, AHP, L 17: Studia zdziejöw wojskowosci, budownictwa i kultury, pod red. J. Olczaka, Toruh, s. 259-272. Kajzer L., Salm J. 2004 Polnische Forschungen über die Burgen im Gebiet des ehemaligen Deutschordensstaates. Eine Bilanz der letzten 50 jahre, Castrum Bene, nr 5 (za 1996): Castle and church, pod red. L. Kajzera i H. Panera, Gdansk, s. 73-95. K4.SINOWSKI A. 1970 Podstawowe zasady murarstwa gotyckiego na Pomorzu Zachodnim, Studia z Dziejöw Rzemiosla i Przemyslu, 1.10, s. 47-131. 2010 Zrödla materialne historii budowy kaplicy NMP, [w:] Spotkania malborskie im. Macieja KilarskiegOj cz. 1-3, pod red. A. Dobrego, Malbork, s. 39-50. Kochanowski M. 1977 Sprawozdanie z badan archeologicznych prowadzonych na podzamczu zewn^trznym zamku krzyzackiego w Rogöznie w 1977 r. (maszynopis w archiwum Muzeum im. Ks. Dr. Wladyslawa L^gi w Grudzi^dzu). 1978 Rogözno - Zamek, woj. toruhskie, Stanowi- sko 2, [w:] LA. Badania rok 1977, pod red. M. Konopki, Warszawa, s. 246. 1980 Pokrzywno, gm. Gruta, woj. toruhskie, stanowi- sko - zamek, [w:] IA. Badania rok 1979, pod red. M. Konopki, Warszawa, s. 180-181. Koczorowski K. 1978 Niektóre problemy strychowania konstrukcyj- nej cegly „palcöwki”, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, seria B, t. 49, s. 21-38. Kola A. 1970 Starogröd, pow. Chetmno, [w:] Informator Archeologiczny. Badania rok 1969, red. M. Ko- nopka, Warszawa, s. 319. 1972 Sprawozdanie z badan sondazowych przepro- wadzonych w Chelmnie i Starogrodzie, powiat Chelmno, w latach 1968-1969, [w:] Komuni- katy Archeologiczne. Badania archeologiczne na terenie województwa bydgoskiego w latach 1968-1969, Bydgoszcz, s. 104-109. 1974 Wyniki badan archeologiczno-sondazowych i ratowniczych przeprowadzonych na terenie Chelmna i Starogrodu, pow. Chelmno w la- tach 1969-1970, AUNC: Archeologia, nr 4, s. 167-201. 1978 Sprawozdanie z archeologicznych badan ratowniczych przeprowadzonych na zamku krzyzackim w Brodnicy w 1970 n, [w:] Komu- nikaty Archeologiczne. Badania archeologiczne na terenie województwa bydgoskiego w latach 1970-1972, s. 327-336. Kolyszko M. 2006 Przyczynek do poznania sposobu wytwarza- nia detali architektonicznych ze sztucznego kamienia na podstawie szkicu z brodnickiej fary, [w:] Szkice brodnickie, t. 3, pod red. K. Gr^zawskiego, Brodnica, s. 73-80. Konieczny A. 2012 Dzieje budowy kosciola sw. Jakuba w Toruniu w XIV wieku w swietle analizy architektonicz- nej, BHS, R. LXXIV, z. 2, s. 5-32. Kordowski J., Tuszowski S., Bienias D. 2012 Budowa geologiczna i przeksztalcenia rzezby Góry Zamkowej ijej otoczenia, [w:] Zamek w Grudziqdzu. Studia i materialy, pod red. M. Wiewióry, Torun, s. 29-48. Kowalski J. 2010 Gotyk wielkopolski - architektura sakralna XIII-XVI wieku, Poznan. Kozinski W. 1955 Kamien w architekturze, Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury, t. IV, nr 3, War- szawa, s. 3-56. Kucharczyk R.B. 2012 Zamek w Grudziqdzu, cz. 2, Grudzi^dz. Kuczynski S.M. 1985 Bitwapod Grunwaldem, Katowice. Kutzner M. 1995 Propaganda wladzy w sztuce Zakonu Nie- mieckiego w Prusach, SBBTHA, t. 2: Sztuka wkr$gu Zakonu Krzyzackiego w Prusach i Inflantach, pod red. M. Wozniaka, Torun, s. 17-66. 1996 Gestalt, Form und ideologischer Sinn der Deutschordensburgen in Preußen, [w:] For- schungen zu Burgen und Schlösser, Bd. 2: Bur- gen im späten Mittelalter, München-Berlin, s. 199-215. 1997 Cegla ny detal a rch i tekton iczny by lego zamku krzyzackiego w Elblqgu, Archaeologia Elbin- gensis, vol. 2, s. 59-79. 2010 Propaganda wladzy zakonu niemieckiego w sztuce na terenie pahstwa zakonnego w Prusach, [w:] Fundacje artystyczne na terenie pahstwa krzyzackiego w Prusach, t. II: Eseje,pod red. B. Pospiesznej, Malbork, s. 238-259. KZS 1967 Katalog zabytköw sztuki w Polsce, t. XI: Wojewödztwo bydgoskie, pod red. T. Chrza- nowskiego i M. Korneckiego, z. 19: Powiat wqbrzeski, Warszawa. 1973 Katalog zabytköw sztuki w Polsce, t. XI: Wojewödztwo bydgoskie, pod red. T. Chrza- nowskiego i M. Korneckiego, z. 6: Powiat golubsko-dobrzyhski, Warszawa. 1974 Katalog zabytköw sztuki w Polsce, t. XI: Wojewödztwo bydgoskie, pod red. T. Chrza- nowskiego i M. Korneckiego, z. 7: Powiat grudziqdzki, Warszawa. 1975 Katalog zabytköw sztuki w Polsce, t. XI: Wo- jewödztwo bydgoskie, pod red. T. Chrzanow- skiego i M. Korneckiego, z. 4: Dawny powiat chelmihski, Warszawa. Lasek P. 2013 Tunis fortissimo nomen Domini. Murowane wieze mieszkalne w Krölestwie Polskim od 1300 r do polowy XVI w., Warszawa. Leksykon 2001 Leksykon zamköw w Polsce, pod red. L. Kaj- zera, S. Kotodziejskiego, J. Salma, Warszawa. Liessem U. 1996 Die Bauten des Deutschen Ordens in Koblenz bis zum Ende des 13. Jahrhunderts, [w:] For- schungen zu Burgen und Schlössern, Bd. 2: Burgenbau im späten Mittelalter, pod red. H. Hofrichtera, G.U. Großmanna, München -Berlin, s. 49-59. 2004 Elemente des Burgenbaus bei einigen Nider- lassungen des Deutschen Ordens, Castrum Bene, nr 5 (za 1996): Castle and church, pod red. L. Kajzera i H. Panera, Gdansk, s. 103-117. Lindemann E. 1938 Das Problem des Deutschordenstypus, Berlin. 1951 Zur Frage der Herkunft des rechteckigen Planschemas bei den Burgen des Deutschen Ritterordens, [w:] ÜArchitecture monastique, „Bulletin des Relations Artistiques, France - Allemagne”, nr spec., mai 1951. Lodynska-Kosinska M. 1959 O niektôrych zagadnieniach teorii architektury w sredniowieczu, KAU, t. IV, s. 3-21. 1964 Geometria architektôw gotyckich, KAU, t. IX, z. 2, s. 89-114. Majewski M. 2008 Wstçpne sprawozdanie z badan archeolo- gicznych przeprowadzonych w Grudziqdzu na stan.l - Géra Zamkowa w 2008 r. (ma- szynopis w IA UMK), Tor un 2012 Detal architektoniczny, [w:] Zamek w Grudziq- dzu. Studia i materialy, pod red. M. Wiewiöry, Torun, s. 217-271. Maly Slownik JP 1969 Maly slownik jçzyka polskiego, pod red. S. Skorupki, H. Auderskiej, Z. Tempickiej, Warszawa. Marciniak-Kajzer A. 2002 Drewno na zamkach, czylî o czym na ogôl za- pominamy, [w:] Zamki i przestrzen spoleczna w Europie Srodkowej i Wschodniej, pod red. M. Antoniewicza, Warszawa, s. 491-496. Michalski J. 1999 Nadzory archeologiczne przy wykonywaniu wykopöw pod fundamenty nowej wiezy te- lekomunikacyjnej na zamku w Kurzçtniku woj. warmirisko-mazurskie (maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie, sygn. 4184), Milanöwek. Mikol ajczyk G. 1960 Wyniki prac archeologicznych na zamku w Ra- dzyniu Chelminskim w 1957 roku, OZ, nr XIII, z. 1-4, s. 89-92. Mikulski K. 1999 Przestrzen i spoleczehstwo Torunia od konca XIV do poczqtku XVIII wieku, Torun. Mierzwinski M. 2010 Prace ratownicze i konserwatorskie w zachod- nim skrzydle Zamku Sredniego w Malborku w latach 1990-2012, [w:] Wielki Refektarz na Zamku Srednim w Malborku: dzieje, wystrôj, konserwacja, pod red. J. Trupindy, Malbork, s. 169-215. Miks N. 1957 W sprawie badan nad ceglq sredniowiecznq, KHKM, t. V, nr 1, s. 104-108. Milek W. 2012 Opis wiercen archeologicznych wykonanych na stanowisku nr 1 (Zamek biskupöw) w Wqbrzeznie, gm. loco, woj. kujawsko-po- morskie (maszynopis w IA UMK), Torun. Momot A. 2012 Badania archeologiczno-architektoniczne zamku krzyzackiego w Papowie Biskupim w roku 2012, [w:] Sprawozdanie z badan archeologiczno-architektonicznych zamku w Papowie Biskupim w 2012 r. (maszynopis w IA UMK), Torun, s. 3-15. Momot A., Wasik B. 2013 Badania archeologiczno-achitektoniczne zamku krzyzackiego w Kowalewie Pomor- skim w roku 2013 (maszynopis w IA UMK), Torun. 2015 Zamek w Papowie Biskupim na ziemi chel- mihskiej w swietle najnowszych badan, [w:] Acta Archaeologica Pomoranica V: XIX Sesja Pomorzoznawcza. Szczecin, 21 -22 listopada 2013 r., pod red. A. Janowskiego, K. Ko- walskiego, B. Rogalskiego, S. Slowinskiego, Szczecin, s. 317-329. Mroczko T. 1974 Ruch budowlany na ziemi chelmihskiej w XIII i XIV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XIII wieku. Materialy Sympozjum Komitetu Nauk Sztuce Polskiej Akademii Nauk. Warszawa 5 i 6IV 1971, pod red. P. Skubiszewskiego, Warszawa-Wroclaw, s. 281-332. 1980 Architektura gotycka na ziemi chelmihskiej, Warszawa. Müller H. 2003 Zur Technik des romanisch-frühgotischen Backsteinbaus in der Altmark, Studien zur Backsteinarchitektur, Bd 4: Backsteintechno- logien in Mittelalter und Neuzeit, Bamberg, s. 53-97. Nawrocki Z. 1975 Pokrzywno - analiza odkrywki muru w wy- kopie archeologicznym (maszynopis w ar- chiwum Muzeum im. Ks. Dr. Wladyslawa t§gi w Grudziqdzu). 2005 Zamek krzyzacki w Toruniu. Dzieje budowy, upadek, ponowne zagospodarowanie, RMT, 1.13-14, s. 7-72. Nowa encyklopedia PWN 1997 Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 1: A-B, pod red. B. Petrozolin-Skowrohskiej, Warszawa. Nowak Z.H. 1983 Zamki krzyzackie jako osrodki gospodarki w Prusach ok. 1400 r., [w:] Sredniowieczne zamki Polski pölnocnej. Wybör materialöw z sesji, pod red. A. Pawlowskiego, Malbork s. 58-71. 1989 Die Vorburg als Wirtschaftszentrum des Deut- schen Ordens in Preußen. Eine Fragestellung, Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, nr 38: Zur Wirtschaftsent- wicklung des Deutschen Ordens im Mittelalter, Sigmaringen, s. 148-162. Nowinski K. 1967 Opis stratygrafii i muröw z badah archeolo- gicznych w 1967 roku w Golubiu-Dobrzyniu, woj. bydgoskie (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/451). 1969a Badania archeologiczno-architektoniczne w Golubiu-Dobrzyniu, Wiadomosci Arche- ologiczne, nr 34, z. 1, s. 180-183. 1969b Golub-Dobrzyh, [w:] IA. Badania rok 1968, pod red. M. Konopki, Warszawa, s. 342-344. 1970 Golub-Dobrzyh, [w:] JA. Badania rok 1969, pod red. M. Konopki, Warszawa, s. 358-360. 1972 Wyniki badah archeologiczno-architektonicz- nych zamku pokrzyzackiego w Golubiu-Do- brzyniu wlatach 1967-1969, [w:] Komuni- katy Archeologiczne. Badania archeologiczne na terenie wojewödztwa bydgoskiego w latach 1968-1969, Bydgoszcz, s. 140-149. Olszacki T. 2011 Rezydencje krölewskie prowincji malopolskiej w XIV wieku - mozliwosci interpretacjU Cza- sopismo Techniczne: Architektura, R. 108, z. 23, s. 251-297. Ose I. 2004 Neue Erkentnisse über die Ordensburgen in Lettlandy Castrum Bene, nr 5 (za 1996): Castle and church, pod red. L. Kajzera i H. Panera, Gdarisk, s. 119-135. Pabian A., Rozynkowski W 1997 Zamki krzyzackie na ziemi chelmihskiej, To- ruri. Pawlowski A. 2003 Zamek w Dzierzgoniu w swietle zrödelpisanych i badah archeologiczno-architektonicznych, [w:] Pogranicze polsko-pruskie i krzyzackie. Materialy z konferencji naukowej - Gorzno, 1-2 czerwca 2002 n, pod red. K. Gnjzaw- skiego, Wlodawek-Brodnica, s. 277-302. 2007 Sprawozdanie z badari archeologiczno-ar- chitektonicznych (maszynopis w IA UMK). Pawlowski H., Wierzbicki R., Markowska A. 1984 Inwentaryzacja budowlano-konserwatorska - aktualizacja. Zamek Wysoki. Bierzglowo (maszynopis w archiwum WUOZ w Toru- niu, sygn. W/1002). Perlich B. 2003 Wandlung von Backsteinverbänden in Mittelalter und Neuzeit, Studien zur Back- steinarchitektur, Bd. 4: Backsteintechnologien in Mittelalter und Neuzeity Bamberg, s. 98-108. Piekalski J. 1996 Poczqtki budynköw o konstrukcji szkieletowej na terenie Srodkowej Europy, AHP, t. 3: Ma- terialy z II mi$dzynarodowej sesji naukowej Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Sred- niowiecza i Nowozytnosci, pod red. J. Olczaka, Toruri, s. 73-86. Pilecka E. 1980 Entwicklung der gotischen Giebelform im Ermlandy Wissenschaftlische Zeitschrift der Ernst-Moritz-ArndtUniversität Greifswald. Geselschafts- und sprachwissenschaftliche, Reihe 29, Heft 2/3: Mittelalterliche Backstein- kunst, s. 73-82. 2008 Residenz der Ermländischen Bischöfe in Heilsberg (Lidzbark Warmihski) in der zwei- ten Hälfte des 14. ]ahrhundertsy [w:] Prag und die grossen Kulturzentren Europas in der Zeit der Luxemburger (1310-1437), pod red. J. Kurthana, M. Jaroáovy i S. Scholza, Praha, s. 257-275. Poklewski-Koziell T. 1999 Dogodnosci i niedogodnosci budowy zamków w póznym sredniowieczu (Petit Koeniksbeourg w Alzacji I Boleslawiec nad Prosnq w Polsce, w ziemi wieluhskiej), [w:] Architectura et historia. Studia Mariano Arszyhski septuage- nario dedicata, pod red. M. Wozniaka, Toruri, s. 103-109. 1992 Sredniowieczne zamki mipdzy Prosnq i Pilicq, Lódí. Polinski D. 1994 Wqbrzezno, [w:] Wczesnosredniowieczne grodziska ziemi chelmihskiej. Katalog zródel, pod red. J. Chudziakowej, Toruri, s. 184-190. 2003 Póznosredniowieczne osadnictwo wiejskie w ziemi chelmihskiej, Toruri. 2005 Gród czy zamek? Z badah nad najwczesniej- szymi krzyzackimi obiektami obronnymi w ziemi chelmihskiej, AHP, 1.15/1: Przeszlosc z perspektywy zródel materialnych i pisemnych, pod red. J. Olczaka, Toruri, s. 181-196. 2007a „Chelmihskie” warownie zakonu na pograni- czu krzyzacko-pruskim i krzyzacko-polskim, [w:] Pogranicze polsko-pruskie i krzyzackie (II)y pod red. K. Gr^zawskiego, Wioctawek- -Brodnica, s. 155-177. 2007b Wczesne warownie krzyzackie w Prusach w kontekscie miejscowych obiektów obronnych o umocnieniach drewniano-ziemnych, AHP, 1.16: Wybrane problemy wieków srednich, pod red. J. Olczaka, Toruri, s. 41-61. 2013 Pieh. Siedziba krzyzackich prokuratorów w ziemi chelmihskiej, Toruri. POSPIESZNY K. 1996 Die Bauweise der ritterlichen Klosterburgen in Preußen, [w:] Forschungen zu Burgen und BIBLIOGRAFIA Schlösser, Bd 2: Burgen im späten Mittelalter, München-Berlin, s. 185-197. 1999 Konrada Steinbrechta metoda restauracji Malborka. Zamek Wysoki (1882-1902)y [w:] Architectura et historia. Studia Mariano Arszynski septuagenario dedicatay pod red. M. Wozniaka, Toruri, s. 259-281. 2004 Der Preussisch-Livlandische Konventshaustyp als eine Kloster- und Herrschaftsidee, Castella Maris Baltici, nr 6, s. 153-158. 2007 Plauen-Bollwerk: Die frühe Pulverwaffenforti- fikation der Marienburg in Preusseny Castella Maris Baltici, nr 8, s. 141-150. 2009a Castrum Thorun po 1300 roku a „klasyczny” model zamku komturskiego w Prusach, [w:] Sztuka w kr$gu wladzy. Materialy LVII Ogöl- nopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, poswi^conej pami^ci Profesora Szcz^snego Dettlaffa (1878-1961) w 130. rocznic^ urodzin. Toruñ, 13-15 listo- pada 2008, pod red. E. Pileckiej i K. Klucz- wajd, Warszawa, s. 75-89. 2009b Rezydencje w typie konwentualnym na te- renie panstwa krzyzackiego w Prusach, [w:] Visibilia et invisibilia w sztuce sredniowiecza. Ksigga poswigcona pamipci profesor Kingi Szczepkowskiej-Naliwajeky pod red. A. Ba- dacha, M. Janiszewskiej i M. Tarkowskiej, Warszawa, s. 73-94. 2014 Domus Malbork. Zamek krzyzacki w typie regularnym, Toruri. POWIERSKI J. 1983 Struktura osadniczo-terytorialna ziemi chelminskiej i Pomezanii a ksztaltowanie si? administracji grodowej (do 1283 r), [w:] Sredniowieczne zamki Polski pólnocnej. Wybór materialów z sesji, pod red. A. Pawlowskiego, Malbork, s. 15-32. PUGET W. 1966 Kurz$tnik - miasto i zamek kapituly chel- minskiej, [w:] Komunikaty na sesje naukowq poswi$conq dziejom sztuki Pomorza, zorga- nizowanq w pi$csetlecie pokoju torunskiego, Toruri, s. 22-28. Przymusinski L. 1964 Rozwój szczytów w architekturze gotyckiej 1250-1400 na ziemi chelminskiej i Pomorzu Gdanskim, BHS, R. XXVI, nr 3, s. 211 -215. 1966 Rozwój szczytów w architekturze gotyckiej 1250-1400 na ziemi chelminskiej i Pomorzu Gdanskim, Zeszyty Naukowe UAM w Pozna- niu, Historia Sztuki, nr 4, s. 3-62. Rajski P. 2013 Fortifications made of wood and earth in late medieval castles of the Sudety mountains, Wratislavia Antiqua. Studia z dziejöw Wro- clawia, 1.18: Weapons bring peace? Warfare in Medieval and Early Modern Europe, pod red. L. Marka, Wroclaw, s. 239-253. Rogalski B. 1986 Dzieje miasta do XVIII wieku oraz rozwöj przestrzenny, [w:] Dzieje Kowalewa Pomor- skiego, pod red. J. Danielewicza, Bydgoszcz, s. 14-111. RoZPipOWSKI J. 1978 Gröd a zamek w Polsce - problem genezy i typologiu Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wroclawskiej, nr 12, Seria: Studia i Materialy, nr 5: Poczqtki zarnkow w Polsce, pod red. M. Kloza, Wroclaw, s. 91-96. Rozynkowski W. 2002 Zamek krzyzacki w Papowie Biskupim - kla- sztor, warownia, osrodek administracyjny i gospodarczy, Zamki i przestrzeh spoleczna w Europie Srodkowej i Wschodniej, pod red. M. Antoniewicza, Warszawa, s. 339-352. Rubehn J. 1869 Die letzten Reste des ehemaligen Bischof- Schlosses Friedeck (Briesen)y Altpreußische Monatsschrift, Bd. 6, H. 2, s. 177-178. Rudkowski T. 1952 Badania nad rozmiarami cegly sredniowiecz- nego Wroclawia, Sprawozdania Wrociaw- skiego Towarzystwa Naukowego, t. VII, dodatek 5. Rümelin H. 2003 Ziegelstempel. Zur Bedeutung eines spätmittel- alterlischen Details der Baustoffproduktion in der Altmark, Studien zur Backsteinarchitek- tur, Bd. 4: Backsteintechnologien in Mittelalter und Neuzeit, Bamberg, s. 129-177. Rzeczkowska-Slawinska M. 1958 Zamek pokrzyzacki w Brodnicy, Powiat Brodnica - wojewödztwo bydgoskie. Do- kumentär a historyczna dla prac konserwa- torskich (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/144), Toruri. 1965 Zamek w Wqbrzezniey RG, t. 4, s. 7-28. 1970 Zamek pokrzyzacki w Rogozniey RG, t. 5-6, s. 72-96. 1983 Zamek w Pokrzywnie, RG, t. 8, s. 5-31. Rzempoeuch A. 2009 Zamek kapituly warmihskiej w Olsztynie, Olsztyn. Saeadziak A. 1965 Henrykowski zuraw dreptakowy, KHKM, t. XIII, s. 163-184. 1973 Zabytkowe budowlane urzqdzenia wyciqgowe, Studia i Materialy z Dziejöw Nauki Polskiej, 361 seria D: Historia Techniki i Nauk Technicz- nych,z. 7, s. 77-137. Schmid B. 1929a Zur Baugeschichte der Ordens- und Bischofs- schlösser in Preußen, I. Graudenz, Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins, nr 69, Grudzi^dz, s. 57-68. 1929b Die Ordensburgen Preußens im Lichte neuerer Forschungen, Altpreußische Forschungen, nr 6, s. 29-36. 1938 Die Burgen des Deutschen Ritterordens in Preußen, Berlin. 1939 Die Bau- und Kunstdenkmäler in der Or- denszeit in Preußen, Bd. 1: Kulmer Land und Pomerellen (Danzig und Westpreußen), Marienburg. 1940 Die Burgen des Deutschen Ritterordens in Preussen. Ergänzungsheft, Bd. 2, Berlin. Schumann D. 2003 Die Berliner Franziskanerklosterkirche und ihr Dekor. Formsteinsysteme im märkischen Backsteinbau des 13. Jahrhunderts, Studien zur Backsteinarchitektur, Bd. 4: Backstein- technologien in Mittelalter und Neuzeit, Bam- berg 2003, s. 109-128. Semrau A. 1916a Die Anlage und Baugeschichte der Ordensburg Thorn, Mitteilungen des Coppernicus-Ve- reins für Wissenschaft und Kunst in Thorn, nr 24, s. 132-150. 1916b Die mittelalterlichen Befestigungen am Grebertore bei dem Ordensschlosse in Thorn, Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst in Thorn, nr 24, s. 71. 1939a Das Ordenshaus Thorn, Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst in Thorn, nr 47, s. 53-85. 1939b Die Grenze der Neustadt Thorn und der Vor- burg, Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst in Thorn, nr 47, s. 102-104. Serczyk J. 1987 Die Tradition des Deutschen Ordens in der stadtbügerlichen Geschichtsschreibung Königlich-Preußens im 16.-18. Jahrhundert, OMCTH, nr 4: Werkstatt des Historikers der mittelalterlichen Ritterorden. Quellenkund- lichen Probleme und Forschungsmetoden, pod red. Z.H. Nowaka, Toruh, s. 163-174. SlWIAK A., SlWIAK W. 2013 Badania archeologiczno-architektoniczne Baszty „Monstrancja” przy ulicy Podmurnej w Toruniu, [w:] XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od pöznego sredniowiecza do czasöw nowozytnych, pod red. H. Panera i M. Fu- dzihskiego, Gdansk, s. 33-44. Skibinski Sz. 1994 Jeszcze raz w kwestii genezy regularnego zamku krzyzackiego, Studia Borussico-Baltica Toruniensia Historiae Artium: Sztuka Prus XII1-XV1II wieku, pod red. M. Wozniaka, Toruh, s. 27-38. 2010 Architektura to nie tylko budownictwo. Na podstawie kilku pöznosredniowiecznych prze- kazöw polskich i krzyzackich, [w:] Fundacje artystyczne na terenie pahstwa krzyzackiego w Prusach, t. II: Eseje, pod red. B. Pospiesznej, Malbork, s. 85-105. Slawinska M. 1969 Zamek w Pokrzywnie, BHS, R. XXXI, s. 238-242. Slawinski I. 1957 Opis techniczny do inwentaryzacji mu- röw palacu Anny Wazöwny w Brodnicy, cz. II. Stwierdzenie stanu badah muröw w palacu Anny Wazöwny w Brodnicy (ma- szynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/55), Toruh. 1959a Opis techniczny do inwentaryzacji zamku krzyzackiego w Papowie Biskupim powiat chetmihski woj. bydgoskie (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/690). 1960 Zamek Golub-Dobrzyh, woj. bydgoskie. In- wentaryzacja. Odkrywki architektoniczne (maszynopis w archiwum WUOZ w Toru- niu, sygn. W/358), Toruh. 1961 Zamek w Golubiu. Inwentaryzacja pro- filowanych cegiel (maszynopis w archi- wum WUOZ w Toruniu, sygn. W/354, W/1838-W/1841), Toruh. 1962 Zamek Golub-Dobrzyh, woj. bydgoskie. Inwentaryzacja. Przeskalowanie inwenta- ryzacji (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/345), Toruh. 1965 Hans Jacobi, Die Ausgrabungsergebnisse der Deutschordensburgen Graudenz und Roggen- hausen, Beitrag zur baugeschichtlichen Entwic- klung der Ordensburgen, RG, t. 4, s. 248-249. 1966a Inwentaryzacja architektury. Mury obronne zamku sredniego w Pokrzywnie pow. Gru- dzi^dz woj. bydgoskie (maszynopis w archi- wum WUOZ w Toruniu, sygn. W/706). 1966b Murowana stodofa na przedzamczu zamko- wym w Pokrzywnie pow. Grudzi^dz - woj. bydgoskie (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/709, W/2150). 1966c Z badah nad zamkami w Golubiu, Radzyniu i Brodnicy, [w:] Komunikaty na sesj$ naukowq BIBLIOGRAFIA poswi^conq dziejom sztuki Pomorza, zorga- nizowanq w pigcsetlecie pokoju toruhskiego, Toruri, s. 50-58. 1968 Zamek w Golubiu. Inwentaryzacja i badania architektoniczne (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/340, W/1823), Toruri. 1971 Zamek w Brodnicy. Inwentaryzacja od- krywek i detali architektury (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/99), Toruri. 1976 Zamek w Golubiu, Warszawa-Poznari-To- ruri. 1989 Konsultacja dla archeologöw z PKZ-o/To- ruri - prac. archeol. - dotycz^ca odkrywek archeologicznych na zamku w Radzyniu Chehniriskim woj. toruriskie (notatka w ar- chiwum WUOZ w Toruniu, sygn. W/3595). Slawinski L, Cabala A. 1966 Detal architektury na zamku w Pokrzywnie, pow. Grudzi^dz. Inwentaryzacja detali ar- chitektury (maszynopis w archiwum WUOZ w Toruniu, sygn. 698). Slawinski L, Polakowski J. 1962-1963 Zamek w Radzyniu Chehnisrikim. Inwentaryzacja detali (maszynopis w archi- wum WUOZ w Toruniu, sygn. 748), Toruri. Slownik SP 2006 Slownik terminologiczny sztuk pigknych, War- szawa. Starski M., Kurdwanowski M. 2008 Badania archeologiczne zamku krzyzackiego w Czluchowie w 2008 roku, Merkuriusz Czlu- chowski, R. 58, nr 4, s. 2-7. Steinbrecht C. 1885 Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen, Bd. I: Die Stadt Thorn, Berlin. 1888 Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen, Bd. II: Preussen zur Zeit der Land- meister, Berlin. 1910 Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen, Bd. III: Schloss Lochstedt und seine Malereien, Berlin. 1915 Die Burgen des Deutschenordens in Preussen, [w:] Provinz Westpreussen in Wort und Bild, Danzig, s. 433-441. 1920 Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen, Bd. IV: Die Ordensburgen der Hochmeister zeit, Berlin. SOBCZYK J. 1988 Znaki kamieniarskie w Palacu Wielkich Mistrzöw na zamku w Malborku, KHKM, t. XXXVI, z. 4, s. 637-649. Sobkowiak D., Orlowska E. 2012 Wyniki badah skladu zapraw, [w:] Zamek w Grudziqdzu. Studia i materialy, pod red. M. Wiewiöry, Toruri, s. 157-158. Szczuczko K. 1983 Funkcje zamku krzyzackiego w swietle statutöw zakonnych, [w:] Sredniowieczne zamki Polski Pölnocnej, Wybör materialöw z sesji, pod red. A. Pawlowskiego, Malbork, s. 49-57. SZYMANSKI K. 1960 Dzieje zamku grudziqdzkiego, RG, R. 1,1960, s. 73-104. SWIECHOWSKI Z. 1961 Wczesne budownictwo ceglane w Polsce, Stu- dia z Dziejöw Rzemiosla i Przemyslu, t. 1, s. 83-124. 1964 Czy istnialy strzechy budowlane, Przegl^d Historyczny, t. LIV, nr 4, s. 666-670. Tandecki J. 2010 Zamki zakonu krzyzackiego w Prusach i ich pözniejsze postrzeganie, [w:] Swiat sredniowie- cza. Studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, pod red. A. Bartoszewicz, G. Mysliwskiego, J. Pysiaka, P. Zmudzkiego, Warszawa, s. 815-826. Tloczek I. 1939 Dzieje zamku krzyzackiego w Toruniu, [w:] Monografia Wielkiego Pomorza i Gdyni, pod red. J. Lachowskiego, Toruri, s. 24-27. Tomaszewski Z. 1954 Badania ceglyjako metoda pomocnicza przy datowaniu obiektöw architektonicznych, Ze- szyty Naukowe Politechniki Warszawskiej, nr 11, Budownictwo, z. 4, s. 31-52. Tomczak A. 1999 Srodowisko geograficzne Torunia i okolic, [w:] Historia Torunia, pod red. M. Biskupa, 1.1: W czasach sredniowiecza (do roku 1454), oprac. J. Chudziakowa i in., Toruri, s. 9-57. Tomicka W. 1960 Zamek w Kurz^tniku, woj. olsztyriskie (ma- szynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie), Warszawa. Torbus T. 1998 Die Konventsburgen in Deutschordensland Preussen, München. 2003 Deutschordens-Ideologie in der polnischen und deutschen Kunst des 19. und 20. Jahrhunderts, [w:] Preussen in Ostmitteleuropa, Geschehens- geschichte und Verstehensgeschichte, pod red. M. Webera, München, s. 209-257. 2004 Anmerkungen zu den Verzieungsformen aus Glasur und schwarz gebrauten Köpfen an den Deutschordensburgen - eine Bestands- aufnahme. Klassifizierung und der Versuch, ihre Herkunft zu bestimmen, Castrum Bene, 363 nr 5 (za 1996): Castle and church, Gdansk, s. 219-238. 2014 Zamki konwentualne pahstwa krzyzackiego w Prusach, Gdansk. Toeppen M. 1880 Zur Baugeschichte der Ordens- und Bischofs- schlösser in Preußen^ Zeitschrift des West- preußischen Geschichtsvereins, nr l,s. 1-44. 1881 Zur Baugeschichte der Ordens- und Bi- schofsschlösser in Preußeny Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins, nr 4, s. 85-127. 1882 Zur Baugeschichte der Ordens- und Bi- schofsschlösser in Preußeny Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins, nr 7, s. 49-94. Tuliszewski R, Milanowski K. 2003 Sredniowieczne mury miejskie Golubia. Proble- matyka konserwatorska, OZ, nr 3-4, s. 26-35. Tyrowicz T. 1967 Rodzaje kamieni budowlanych i ich odpornosc na dzialanie czynniköw atmosferycznychy Bi- blioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytköw, 1.19, s. 1-14. Velte M. 1951 Die Anwendung der Quadratur und Triangu- lator bei der Grund- u. Aufrissgestaltung der gotischen Kircheny Basel. Wasik B. 2012a Badania architektoniczne zamku w Papowie Biskupim przeprowadzone w 2012 roku, [w:J Sprawozdanie z badah archeologiczno-ar- chitektonicznych zamku w Papowie Bisku- pim w 2012 r. (maszynopis w IA UMK), Toruh, s. 16-51. 2012b Zabudowa zamku görnego i przedzamczy na podstawie zrödel pisanych i ikonograficznych z XVI-XVIII wiekuy [w:] Zamek w Grudziq- dzu. Studia i materiafy, pod red. M. Wiewiöry, Toruh, s. 57-71. 2013a Architektura zamku w Kowalewie Pomor- skim w swietle badah z 2013 roku (maszy- nopis w IA UMK), Toruh. 2013b Metoda projektowania zamköw konwentu- alnych na ziemi chelmihskiej. Przyczynek do badah nad zastosowaniem kwadratury w krzyzackim budownictwie zamkowymy KAU, t. LVIII, z. 4, s. 79-91. 2013c Sprawozdanie z odwiertu wykonanego na zamku w Papowie Biskupim (maszynopis wIA UMK), Toruh. 2013d Zamek w Lipienku na ziemi chelmihskiej, RG, t.21,s. 51-74. 2014a Prace budowlane na zamkach w Grudziqdzu i Toruniu u progu XIV wieku. Przyczynek do badah nad sredniowiecznymi warsz- tatami budowlanymi w Prusachy RG, t. 22, s. 99-112. 2014b Proba rekonstrukcji etapów budowy i ukladu przestrzennego zamku na podstawie wyni- ków badah historycznych, archeologicznych i architektonicznychy [w:] Zamek biskupów chelmihskich w Wqbrzeznie w swietle badah archeologiczno-architektonicznych. Studia i materiafyy pod red. M. Wiewióry, Toruh, s. 207-214. 2014c Relikty architektury odkryte podczas ba- dah archeologiczno-architektonicznych na zamku w Kowalewie Pomorskim prowadzo- nych w 2014 roku i wst^pna analiza zródel z ni$ zwi^zanych (maszynopis w IA UMK). 2015a Dzieje budowy i architektura zamku w Papo- wie Biskupim na ziemi chelmihskiej w swietle ostatnich badahy BHS, R. LXXVII, nr 1, s. 83-101. 2015b Wnioski na temat ukladu przestrzennego i techniki budowy zamku na podstawie badah z 2015 roku (maszynopis w IA UMK). 2015c Zamek w Radzyniu Chelmihskim. Tech- nika i etapy budowy, OZ, nr LXVIII, z. 1, s. 167-181. 2015d Zamki pokrzyzackie w województwie chel- mihskim w czasach Rzeczypospolitej Obojga NarodóWy Wiadomoáci Konserwatorskie, nr 41, s. 20-35. WCZESNO¿REDNIOWIECZNE GRODZISKA 1994 Wczesnosredniowieczne grodziska ziemi chelmihskiej. Katalog zródel, pod red. J. Chu- dziakowej, Toruh. Weber-Kozinska M. 1958 Z problematyki historii kamieniarstwa w Pol- scey KAU, t. III, s. 61-84. W^glowska K., Kolyszko M. 2013 Ksztaltki ceramiczne zfragmentami szkiców z Góry Zamkowej w Grudziqdzuy RG, t. 21, s. 209-226. WlEWlÓRA M. 2007 Badania archeologiczno-architektoniczne sredniowiecznego zamku w Papowie Bisku- pim w ziemi chelmihskiej, AHP, t. 17: Studia z dziejöw wojskowosci, budownictwa, kultury, pod red. J. Olczaka, Toruh, s. 293-305. 2009a Sprawozdanie z badah archeologiczno-ar- chitektonicznych na zamku glównym w Ra- dzyniu Chelmihskim w latach 2008-2009 (maszynopis w IA UMK), Toruh. 2009b Sprawozdanie z badah archeologiczno-archi- tektonicznych zamku w Papowie Biskupim w 2008 r. (maszynopis w IA UMK), Toruh. 2010 Stratygrafia kulturowa na Górze Zamkowej BIBLIOGRAFIA w Grudziqdzu (maszynopis w IA UMK), Toruñ. 2012a Nowe zródla do dziejów zamku biskupów w Wqbrzeznie, RG, 120, s. 11-29. 2012b Opracowanie wyników badañ archeologicz- no-architektonicznych na zamku biskupim w Wqbrzeznie w2011 roku (maszynopis w IA UMK), Toruñ. 2012c Proba rekonstrukcji etapów budowy i ukladu przestrzennego zamku, [w:] Zamek w Gru- dziqdzu. Studia i materialy, pod red. M. Wie- wióry, Toruñ, s. 359-378. 2012d Stratygrafia kulturowa Góry Zamkowej. Syn- chronizacja warstw i analiza obiektów kultu- rowych, [w:] Zamek w Grudziqdzu. Studia i materialy y pod red. M. Wiewióry, Toruñ, s. 74-125. 2012e Zagadnienia wstgpne, [w:] Zamek w Grudziq- dzu. Studia i materialy y pod red. M. Wiewióry, Toruñ, s. 11-28. 2013a Badania archeologiczno-architektoniczne zamku glównego w Radzyniu Chelminskim w latach 2008-2009y [w:] XVII Sesja Pomo- rzoznawczay vol. 2: Odpóznego sredniowiecza do czasów nowozytnych, pod red. H. Panera i M. Fudziñskiego, Gdañsk, s. 169-178. 2013b Nowe zródla do dziejów zamku w Grudziqdzu, [w:] XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od póznego sredniowiecza do czasów nowozytnych. Materialy z konferencji 16-18 listopada 2011, pod red. E. Fudziñskiej, Malbork, s. 87-104. 2013c Wstfpne sprawozdanie z badan archeologicz- nych prowadzonych na zamku w Grudziqdzu w 2009 rokuy [w:] XVII Sesja Pomorzoznaw- czüy vol. 2: Od póznego sredniowiecza do czasów nowozytnych, pod red. H. Panera i M. Fudziñskiego, Gdañsk, s. 155-168. 2013d Wyniki badan archeologiczno-architektonicz- nych zamku krzyzackiego w Papowie Biskupim w latach 2006-2008, [w:] XVII Sesja Pomo- rzoznawcza, vol. 2: Od póznego éredniowiecza do czasów nowozytnych pod red. H. Panera i M. Fudziñskiego, Gdañsk, s. 113-124. 2013e Zamek biskupów w Wqbrzeznie w swietle wyników badan archeologiczno-architekto- nicznych, [w:] XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od póznego sredniowiecza do czasów nowozytnych. Materialy z konferencji 16-18 listopada 2011, pod red. E. Fudziñskiej, Mal- bork, s. 77-86. 2013f Zamki krzyzackie na ziemi chelminskiej w swietle najnowszych badan wybranych obiektów, KAU, t. LVIII, z. 1, s. 97 -116. 2014 Stratygrafia kulurowa wzgórza zamkowego w Wqbrzeznie i jego otoczenia. Synchronizacja warstw i analiza obiektöw kulturowych, [w:] Zamek biskupöw chelmihskich w Wqbrzeznie w swietle badah archeologiczno-architektonicz- nych. Studia i materialy, pod red. M. Wie- wiöry, Toruri, s. 63-86. Wiewiöra M., Wasik B., Majewski M„ Mieek W. 2010 Badania sondazowe zamku biskupöw w Wqbrzeznie w 2010 r. (maszynopis w IA UMK), Toruö. Wojciechowska-Grygo A., Wawrykiewicz L, SlKORSKI J. 2008 W st§ pne badania architektoniczne zewn^trz- nych muröw obronnych zamku biskupöw chelminskich w Lubawie (maszynopis w ar- chiwum WUOZ w Olsztynie, sygn. 7007), Lubawa- Olsztyn. Wyrobisz A. 1961 Sredniowieczne cegielnie w wigkszych osrod- kach miejskich wPolsce, Studia z dziejöw rzemiosla i przemyslu, t. 1, Wroclaw-War- szawa-Krakow, s. 55-82. 1962 Czy istnialy strzechy budowlane. Z zagadnieh organizacji rzemieslniköw budowlanych w sredniowieczu, Przeglqd Historyczny, t. LIII, nr 4, s. 745-761. 1963 Budownictwo murowane w Malopolsce w XIV i XV wieku, Studia z Dziejöw Rzemiosla i Przemyslu, t. 3, Wroclaw-Warszawa-Kra- kow. Zamek w Grudzi^dzu 2012 Zamek w Grudziqdzu. Studia i materialy, pod red. M. Wiewiöry, Torun. Zamejc w Wqbrzeznie 2014 Zamek biskupöw chelmihskich w Wqbrzeznie w swietle badah archeologiczno-architektonicz- nych. Studia i materialy, pod red. M. Wie- wiöry, Torun. Zawadzka K. 2010 Portal bramy wjazdowej do zamku krzyzac- kiego w Bierzglowie, Rocznik Toruöski, t. 37, s. 7-36. Zielinska-Melkowska K. 1986 Teksty Pomniköw Prawa Chelmihskiego wPrzekladach Pobkich, nr 1: Przywilej chel- mihski 1233 i 1251, pod red. Z. Zdröjkow- skiego, Torun. Zientara B. 2006 Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa. Zimnowoda-Kraiewska B. 2012 Analiza zrödel architektonicznych, [w:] Zamek w Grudziqdzu. Studia i materialy, pod red. M. Wiewiöry, Torun 2012, s. 127-158. Zlat M. 1978 Zamek sredniowieczny jako problem historii 365 BIBLIOGRAFIA sztuki, Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wroclwaskiej, nr 12, Seria: Studia i Materiafy, nr 5: Poczqtki zamków w Polsce, pod red. M. Kloza, Wroclaw, s. 97 -111. Zobolewicz J. 1966 Rozplanowanie i zabudowa sredniowiecznego Chelmna, [w:] Komunikaty na sesj? naukowq poswi?conq dziejom sztuki Pomorza, zorga- nizowanq w pi?csetlecie pokoju torunskiego Toruñ, s. 3-9. Zemigala M. 1977 Pomiar cegly zabytkowej z zamków w Besie- kierach, Lutomiersku i Lpczycy, [w:] Zamki srodkowopolskie, cz. I: Besiekiery, Lutomiersk, „Dom Stary” w L$czycyy pod red. T. Poklew- skiego, tódz, s. 107-109. 1982 Pomiar cegly zabytkowej z zamku w Bole- slawcuy [w:] Zamki srodkowopolskiey cz. II: Boleslawiec nad Prosnq, pod red. T. Poklew- skiego, tódz, s. 72-76. 2002 Warsztat budownictwa ceglanego ksi$cia Wladyslawa Opolskiego i jego pojawienie si? w Kaliszu (schylek XIV wieku). Obraz na pod- stawie analizy wymiarów cegly, KAU, t. 47, z. 4, s. 410-417. 366 The architecture of castles in Chetmno Land (from the 13th to the 15th century) The book presents castle architecture (Teutonic and sacral) from the area of The Chetmno Land, situated in the southern borderland of mediaeval Teutonic state in Prussia. The subjects of analyses included aspects of history of building techniques - subsequent stages of building process itself and its transformations in various periods (from half of 13th c till the half of 15th c). These studies were possible thanks to analyses of the results of current archaeological-architectonic research, obtained archaeological sources, as well as material building substance preserved till presence, supported by historical and iconographical sources. Interests in history of castles from the territory of The Teutonic Order state have been observed for long and they have always provoked various emo- tions. In the times before the partition of Poland these castles had been perceived marginally in Prus- sian historians or travellers discussions, who had had negative attitude towards Teutonic authorities and ruling. In 19th c that opinion changed in many aspects. Scientific research development caused that those architectonic objects were seen as a source of exploring the past. Simultaneously, that interest was more and more characterized by the spirit of Ger- man nationalism and was finally employed into the propaganda machine of Hohenzollern monarch and uniting Germany processes. All these tendencies are perfectly depicted by history of Malbork castle redecoration, with the leading role of a researcher and architect of that period - Conrad Steinbrecht, who worked there at the end of 19th c. Next significant research stage started after WW II, when the Laboratories of Historical Monu- ments Restoration (PKZ) made a detailed inventory of the castle ruins. 20th c brought the interest in building techniques, studied carefully by Marian Arszynski. Unfortunately, most of archaeological research then conducted was subjected to resto- ration and adaptation works or concentrated on searching for signs of Slavic settlements in places of the castles locations. Studies on Teutonic castle architecture was significantly pushed forward by work of Tomasz Torbus at the end of 20th c, but archaeological-architectonic studies on Cheimno Teutonic castles on a large scale started as late as the beginning of the new century, with inspiration and research of archaeologist Marcin Wiewiora (with the author’s cooperation). Historical investigation of Slawomir Jozwiak and Janusz Trupinda, performed at the same time, are of a great importance, as well. The research results enabled to verify many of old opinions and create new, more complete look at the problems of castle architecture in The Cheimno Land. As the latest studies indicate, erecting by The Teutonic Knights their castles in the place of wood- en-earthen strongholds was not as common practice as it was thought. The thruth is, however, that in case of older irregular fortresses, there is a tendency observed to continue building in the places of earlier wooden-earthen objects (but it is necessary to differ Slavic strongholds from wooden-earthen Teutonic constructions of so-called temporary castle character), types of regular castles (castella), erected from the end of 13th c onwards were willingly lo- cated in quite new places. That was the case even when a wooden-earthen stronghold had existed and functioned nearby. One of the crucial factors of changing the castle location may have included technical conditions and depended on the architect, who designed the location. Next elements taken into account included proper and convenient access to trade and transportation routes and administrative and economic factors, enabling control of the state functioning. Therefore, many of those castles were situated close to towns. No sources confirming univocally the exist- ence of any castle plans, projects or designs have preserved, unfortunately, but Western European 367 THE ARCHITECTURE OF CASTLES IN CHELMNO LAND examples give evidence that a castle building must have been planned in some form. The fact can be confirmed by the analyses of regular castles (castella) projections and their erection techniques. Master builders of Chelmnian castles might have used the method ad quadratum, known from Western European sources in order to estimate proportions of regular castle structures. The method was not applied in designing structure's details (e.g. window composition) - these elements were measured by the means of a rod and foot - units used in The Chehnno Land. When the site was decided, earthworks started, including digging out cannals providing water to mills, moats and foundation trenches (rather nar- row), while cellar trenches were broad, but shallow. Wall erecting was accompanied by building banks. In this case, the difference between the early period (till the end of 13th c) and the later one - when reg- ular castles were erected, is clearly seen. Initially, the embankments were not used at all or only in a lim- ited scale, in result of which the yards and wards of the early castles (e.g. Grudziqdz) were frequently sloping, unleveled. Works performed from the end of 13th c characterised by intense embankments building - yard and ‘parcham’ levels were raised of several meters and smoothed, what resulted in reg- ular castle compositions, independent from original land relief and raised buildings towered over the area. The same type of work was also performed in wards, although they were of a smaller range than in the high castle and served rather for expanding and leveling the ward plateau. A number of various building materials were used for all these structures: wood, lime, iron, stone, artificial stone, etc., with brick as the main material. Brick manufacturing process was long and complex and signs of many single work stages connected with its production are readable on bricks. Standard bricks were made in wooden frames. The ones of more sophisticated forms (mouldings) were either made in wooden frames or formed by sculpturing methods or pressed is special moulds. Analysis of brick sizes is not sufficient for drawing conclusions of their form steady change and therefore they can- not serve for the structures dating, although these measurements can be very useful in architectonic studies. The variety of sizes indicates local brick- yards activities, which produced building material for not only castles, but also related buildings in towns (churches, town walls). Moreover, typolog- ical analysis of moulding forms must be treated cautiously while dating, because many of these forms are of standard and common forms, used for long periods. In some cases however, studies of particular examples help in establishing a building chronology and building workshop range (e.g. in case of Torun and Grudzi^dz). Apart from standard ceramic elements, there are also architectonic details of a more artistic character (capitals, keystones, etc.) which, thanks to art historians analyses, can be used as dating indicators. Foundations were erected in trenches, prefera- bly on firm ground (clay) in a consistent form, made of stone, mortared with clay. In exceptional situa- tions with instability of the base, point foundations on arcades were built. When the ground level was raised at the wall, the foundations part, mortared over the basic part made before using scaffolding, was filled with earth. Overground wall parts were erected (on higher or lower stone base) of brick in various modifications of wendic strecher bond or gothic brickwork. The one mentioned before ap- pears at the turn of 13th c and for some time both of them are used simultaneously. The wall filling consisted of stones and brick rubble (opus emplec- tum) or are only of brick. Except for brick or stone walls, these castles also had wooden and framework constructions, although the knowledge on the subject is rather limited, due to material undurability. Walls were decorated and matched with various cornices, friezes, but also with stripes and patterns of colored glazed bricks and black burr. Forms of these ornaments and shapes of window openings and gables are significant indicators for stating a building chronology. Window and door openings as well as vault pillars were made (particularly in case of regular castles) in the first building stages, what confirms the fact that those structures had been planned from the very beginning. Gables and vaults were erected in the final stage - when a roof was completed. Castle architectonic analyses indicate that their building was a complex process, conducted in many stages and subsequent modernizations and changes were carried on throughout all period being within our interest. However, the difference between early irregular castles and later - regular ones is clearly outlined. In case of irregular castles in their first stage, basing on wooden-earthen stronghold, a single brick house was erected and an original circumferential wall was also replaced by a brick one. In next phases from the end of 13th c and first half of 14th c, these castles were expanded into mul- ti-component structures. A high castle was equipped at that stage with 2-3 wings, connected by a line of galleries. These changes were not originally planned and did not result from the designs of first architec- tonic plans. They started with common acceptation 368 THE ARCHITECTURE OF CASTLES IN CHELMNO LAND of a castellum model in Prussia and the purpose of modernization of older irregular structures was to make them similar to new types. Castellum type (regular) complexes erected from the end of 13th c onwards, contrary to the older forms, were built following approved designs and architectonic plans. Their proportions were measures using ad quadratum method and the principal interior composition was known from the very beginning and completed only with some small corrections. In the first place, the main wing with a chapel was erected and next wings were added in later building stages. The end of 13th c is a clearly visible turning point not only in architectonic forms, but also in building techniques. Rapid building development is observed, which was possible due to the state stabilization, in consequence of which population’s wealth increased together with infrastructure and economic base development. The Teutonic Knights approved the castellum structure type, which was associated in Europe with strong central authority with clear semantic and symbolic premises. The research pre- sented above gives evidence that changes in castle type did not evolve slowly, as it was assumed earlier. That was rather sudden process in the end of 13th c, with simultaneous development of older castles, ad- justing them for new purposes of comtur seats. Building works continued in the following years of 14th c and first half of 15th c were related to changes in The Order functioning (erecting separate houses for The Order dignitaries, placed in wards and par- chams), but they were also conditioned by military techniques development (building wall towers and fortifications adjusted for firearm using). Translation: Ewa Jozefowicz 369
any_adam_object	1
author	Wasik, Bogusz
author_GND	(DE-588)112247587X
author_facet	Wasik, Bogusz
author_role	aut
author_sort	Wasik, Bogusz
author_variant	b w bw
building	Verbundindex
bvnumber	BV043964944
contents	Bibliographie Seite 349-366
ctrlnum	(OCoLC)968137806 (DE-599)BVBBV043964944
era	Geschichte 1200-1500 gnd
era_facet	Geschichte 1200-1500
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV043964944</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20190417</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">161215s2016 \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788323135869</subfield><subfield code="9">978-83-231-3586-9</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">832313586X</subfield><subfield code="9">83-231-3586-X</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)968137806</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV043964944</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-255</subfield><subfield code="a">DE-B220</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">2.2</subfield><subfield code="2">KUBA2</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Wasik, Bogusz</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)112247587X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej</subfield><subfield code="b">(od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century)</subfield><subfield code="c">Bogusz Wasik</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej od XIII do XV wieku</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">The architecture of castles in Chełmno Land</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Toruń</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika</subfield><subfield code="c">[2016]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2016</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">370 Seiten</subfield><subfield code="c">27 cm</subfield><subfield code="e">1 CD-R (12 cm)</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Na płycie aneksy</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliographie Seite 349-366</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1200-1500</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zamki (architektura) / Polska / Chełmno (województwo kujawsko-pomorskie ; region) / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zamki (architektura) / Państwo Krzyżackie</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Schloss</subfield><subfield code="0">(DE-588)4052753-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Architektur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002851-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Chełmno</subfield><subfield code="0">(DE-588)4070152-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Chełmno</subfield><subfield code="0">(DE-588)4070152-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Schloss</subfield><subfield code="0">(DE-588)4052753-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Architektur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002851-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1200-1500</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">DNB Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">709</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0902</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0902</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029373587</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Chełmno (DE-588)4070152-9 gnd
geographic_facet	Chełmno
id	DE-604.BV043964944
illustrated	Not Illustrated
indexdate	2024-08-29T00:18:57Z
institution	BVB
isbn	9788323135869 832313586X
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029373587
oclc_num	968137806
open_access_boolean
owner	DE-12 DE-255 DE-B220
owner_facet	DE-12 DE-255 DE-B220
physical	370 Seiten 27 cm 1 CD-R (12 cm)
publishDate	2016
publishDateSearch	2016
publishDateSort	2016
publisher	Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
record_format	marc
spelling	Wasik, Bogusz Verfasser (DE-588)112247587X aut Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century) Bogusz Wasik Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej od XIII do XV wieku The architecture of castles in Chełmno Land Toruń Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika [2016] © 2016 370 Seiten 27 cm 1 CD-R (12 cm) txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Na płycie aneksy Bibliographie Seite 349-366 Zusammenfassung in englischer Sprache Geschichte 1200-1500 gnd rswk-swf Zamki (architektura) / Polska / Chełmno (województwo kujawsko-pomorskie ; region) / historia jhpk Zamki (architektura) / Państwo Krzyżackie jhpk Schloss (DE-588)4052753-0 gnd rswk-swf Architektur (DE-588)4002851-3 gnd rswk-swf Chełmno (DE-588)4070152-9 gnd rswk-swf Chełmno (DE-588)4070152-9 g Schloss (DE-588)4052753-0 s Architektur (DE-588)4002851-3 s Geschichte 1200-1500 z DE-604 DNB Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract
spellingShingle	Wasik, Bogusz Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century) Bibliographie Seite 349-366 Zamki (architektura) / Polska / Chełmno (województwo kujawsko-pomorskie ; region) / historia jhpk Zamki (architektura) / Państwo Krzyżackie jhpk Schloss (DE-588)4052753-0 gnd Architektur (DE-588)4002851-3 gnd
subject_GND	(DE-588)4052753-0 (DE-588)4002851-3 (DE-588)4070152-9
title	Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century)
title_alt	Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej od XIII do XV wieku The architecture of castles in Chełmno Land
title_auth	Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century)
title_exact_search	Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century)
title_full	Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century) Bogusz Wasik
title_fullStr	Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century) Bogusz Wasik
title_full_unstemmed	Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century) Bogusz Wasik
title_short	Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej
title_sort	budownictwo zamkowe na ziemi chelminskiej od xiii do xv wieku the architecture of castles in chelmno land from the 13th to the 15th century
title_sub	(od XIII do XV wieku) = The architecture of castles in Chełmno Land : (from the 13th to the 15th century)
topic	Zamki (architektura) / Polska / Chełmno (województwo kujawsko-pomorskie ; region) / historia jhpk Zamki (architektura) / Państwo Krzyżackie jhpk Schloss (DE-588)4052753-0 gnd Architektur (DE-588)4002851-3 gnd
topic_facet	Zamki (architektura) / Polska / Chełmno (województwo kujawsko-pomorskie ; region) / historia Zamki (architektura) / Państwo Krzyżackie Schloss Architektur Chełmno
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029373587&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT wasikbogusz budownictwozamkowenaziemichełminskiejodxiiidoxvwiekuthearchitectureofcastlesinchełmnolandfromthe13thtothe15thcentury AT wasikbogusz budownictwozamkowenaziemichełminskiejodxiiidoxvwieku AT wasikbogusz thearchitectureofcastlesinchełmnoland

Holdings

There is no print copy available.

Interlibrary loan Place Request Caution: Not in THWS collection! Indexes

MARC

Record in the Search Index

There is no print copy available.

Similar Items