Gdzie jest moja ojczyzna?: wspomnienia
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Other Authors: | |
| Format: | Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Białystok
Wydawnictwo Prymat
2016
|
| Series: | Colloquia Orientalia Bialostocensia
15 |
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract Register // Ortsregister Register // Personenregister |
| Item Description: | Enthalten teilweise Faksimile der Handschriften Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Where is my native land? |
| Physical Description: | 721 Seiten Illustrationen, Noten |
| ISBN: | 9788386064236 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV043535691 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20161004 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 160502s2016 ag|| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788386064236 |9 9788386064236 | ||
| 020 | |z 8386064234 |9 8386064234 | ||
| 035 | |a (OCoLC)959357005 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV043535691 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a 7,41 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Małłek, Edward |d 1907-1995 |e Verfasser |0 (DE-588)1114743976 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Gdzie jest moja ojczyzna? |b wspomnienia |c Edward Małłek ; opracowanie tekstu, wstęp, redakcja tomu Jarosław Ławski ; przedsłowie Dariusz Zuber |
| 264 | 1 | |a Białystok |b Wydawnictwo Prymat |c 2016 | |
| 300 | |a 721 Seiten |b Illustrationen, Noten | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Colloquia Orientalia Bialostocensia |v 15 | |
| 490 | 0 | |a Studia Mazurskie |v 1 | |
| 500 | |a Enthalten teilweise Faksimile der Handschriften | ||
| 500 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Where is my native land? | ||
| 505 | 8 | |a Bibliogr. s. [695]-697. Indeks | |
| 600 | 1 | 7 | |a Małłek, Edward / (1907-1995) / pamiętnik |2 jhpk |
| 600 | 1 | 4 | |a Małłek, Edward / (1907-1995) |
| 610 | 1 | 4 | |a Związek Mazurów |
| 648 | 7 | |a Geschichte |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 4 | |a Duchowieństwo protestanckie / Polska / 20 w | |
| 651 | 4 | |a Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie) / 20 w | |
| 651 | 4 | |a Mazury / religia / 20 w | |
| 651 | 4 | |a Mazury / stosunki etniczne / 1918-1939 r | |
| 651 | 4 | |a Prusy Wschodnie / 20 w | |
| 651 | 7 | |a Ermland |0 (DE-588)4015327-7 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4003939-0 |a Autobiografie |2 gnd-content | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4133254-4 |a Erlebnisbericht |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Ermland |0 (DE-588)4015327-7 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Geschichte |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Zuber, Dariusz |d 1978- |0 (DE-588)1114743739 |4 edt | |
| 700 | 1 | |a Ławski, Jarosław |d 1968- |e Sonstige |0 (DE-588)1042622973 |4 oth | |
| 830 | 0 | |a Colloquia Orientalia Bialostocensia |v 15 |w (DE-604)BV043796951 |9 15 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000006&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000007&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000008&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000009&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000010&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028951283 | |
Record in the Search Index
| _version_ | 1807863080106852352 |
|---|---|
| adam_text |
SPIS TRESCI
Jaroslaw Lawski
T?sknota za Ojczyzn^. Mazurska odyseja Edwarda Mallka. 15
Ks. Dariusz Zuber
Pastor Edward Mallek i metodysci . 43
Zasady wydania. 49
Edward Mallek
GDZIE JEST MOJA OJCZYZNA? WSPOMNIENIA
Od Autora . 61
Wst?p . 63
1. Gdzie jest moja Ojczyzna?. 65
2. Hermann von Salza . 76
3. Herzog Albrecht von Preussen. 78
4. Moja kolyska. 80
5. Zasady wiary ewangelickiej . 91
6. Gromadkarstwo. 97
7. Id? do szkoly . 102
8.1 wojna swiatowa . 103
9. Znów do szkoly. 105
10. Obowi^zki domowe . 107
11. My, Polacy czy Tsliemcy? . 112
12. Wersalski Traktat Pokojowy . 117
13. Polska „przyszla” do Brodowa. 120
14. Plebiscyt w Prusach Wschodnich. 127
15. Dzialdowszczyzna w Polsce . 144
16. Do Pañstwowego Seminarium Nauczycielskiego w Dzialdowie. 147
17. Walkareligijnana Dzialdowszczyznie . 149
18. Smierc mego najstarszego brata. 151
19. Boze Cialo w Dzialdowie . 152
20. Mój najszcz?sliwszy dzieñ w zyciu . 155
21. Dalsza moja edukacja. 159
22. Nastancji . 161
23. My, harcerze . 162
10
Spis tresci
24. Incydent z Piusem XI. 163
25. Nauka w Pañstwowym Seminarium Nauczycielskim. 164
26. Moja polska swiadomosc narodowa . 166
27. Moja matura. 168
28. Podanie o posade nauczycielska . 173
29. Moja pierwsza posada nauczycielska. 174
30. Pierwsze wakacje nauczycielskie. 188
31. Druga moja posada nauczycielska . 189
32. Powolanie na Komisj$ Poborow^ . 196
33. W wojsku . 197
34. W 64-tym Pulku Piechoty w Grudzi^dzu. 203
35. Trzecia posada nauczycielska. 205
36. Jestem ofícerem Wojska Polskiego. 219
37. Zwolnienie znauczycielstwa . 220
38. Moja czwarta posada nauczycielska . 223
39. Bez pracy . 226
40. Jestem nauczycielem religii . 230
41. Uroczystosc Trzeciego Maja w Brodowie . 230
42. Oficerskie cwiczenia rezerwy . 231
43. Kurs Strazy Pozamych. 232
44. Jestem Powiatowym Instruktorem Strazy Pozamych . 233
45. Kurs Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej . 234
46. Jestem Powiatowym Instruktorem LOPP-u . 236
47. Ofícerskie cwiczenia wojskowe. 237
48. Wycieczkado Prus Wschodnich. 238
49. Slub . 240
50. Akcja Katolicka w akcji. 244
51. Zwolniony z LOPP-u . 247
52. Otwieramy sklep . 247
53. Zona rodzi pierwsze dziecko. 248
54. Próby rozbicia naszego malzeñstwa. 250
55. Nowe mozliwosci handlu. 251
56. Otwieramy nowy sklep . 251
57. Smierc Ojea. 254
58. Likwidacja naszego sklepu . 259
59. Zwi^zek Mazurów w Dzialdowie . 260
60. Bursa Mazurska w Dzialdowie . 263
61. Cwiczenia wojskowe w Radymnie . 272
62. Znów jestem nauczycielem .273
63. Cwiczenia wojskowe w Bochni .276
64. Sytuacja w Dzialdowie. 277
65. Mobilizacja - wojna. 280
66. Po kapitulacji . 292
67. Jestesmy wolni . 293
68. Nieopatrzny krok prezesa Zwiqzku Mazurów. 300
Spis tresci
11
69. Wracamy do domu, do Brodowa . 301
70. Znöw do niewoli . 304
71. Lagier w Olsztynku. 306
72. Oflag VII C w Nürnberg . 307
73. Oflag VII C w Laufen kolo Salzburga . 311
74. Zwolnienie z niewoli. 311
75. Robert, möj brat, rozstrzelany. 314
76. Oböz koncentracyjny w Dzialdowie . 317
77. Sytuacja w Brodowie . 318
78. Kristallnächte w Brodowie . 319
79. Segregacja ludnosci na grupy . 320
80. Nasza tulaczka . 322
81. O, to Pan zyje?! . 324
82. Zycie w Czamowie - dwie wiary pod jednym dachem. 325
83. Pelki na Kaszubach . 326
84. W Bydgoszczy . 328
85. Wloclawek . 329
86. Sklep tytoniowy we Wfoclawku . 331
87. Spotkanie z osobistym wrogiem . 333
88. Pogrom Zydöw we Wfoclawku. 334
89. „Musterung” - Komisja Poborowa . 337
90. Moje podröze . 337
91. Powolanie na cwiczenia wojskowe . 339
92. Zerwanie spölki. 340
93. Wpadka. 340
94. Ucieczka z Wloclawka. 341
95. WPlonsku. 343
96. Wyprawa do Warszawy . 345
97. Wojna niemiecko-rosyjska. 348
98. Druga wyprawa do Warszawy . 349
99. Wieprzek w koszu. 351
100. Wsypa . 352
101. Ucieczka do Gubemi Generalnej . 354
102. Radosckolo Warszawy. 357
103. Los dzialaczy mazurskich . 360
104. Paulinöw kolo Nal^czowa. 361
105. Dowody osobiste. 366
106. Ostatnie miesiace w Paulinowie . 368
107. Ponownie w Radosci kolo Warszawy . 370
108. Nasza sytuacja by to wa. 372
109. Stosunki polityczne w Polsce. 376
110. Konferencja w Teheranie . 377
111. Program Zwi^zku Mazurow. 378
112. Radosc — „Mekka” . 383
113. Program ONR-u . 384
12
Spis tresci
114. Wyzwolenie . 388
115. Konferencja w Jalde (4 - 11.02.1945). 394
116. Zwi^zek Mazurów po wyzwoleniu . 394
117. Kontakt z rz^dem Polski . 395
118. NKWD na wyzwolonych terenach. 396
119. Warszawskie Starostwo Powiatowe. 397
120. Dzialacze mazurscy wznawiaj^ kontakty. 398
121. Prezes Zwi^zku Mazurów w Lublinie. 399
122. Druga podróz do Lublina . 401
123. Totalna ofensywa Armii Sowieckiej . 404
124. Wracamy do domu na Mazury. 405
125. Sytuacja w Brodowie (wedlug opowiadania glównie mojej siostry, Jadwigi). 405
126. Polscy „Krzyzacy” w akcji . 407
127. Co robi reszta dzialaczy mazurskich? . 417
128. Sprawy religijno-koscielne . 418
129. Ruszamy do Olsztyna. 421
130. Jestem starostq powiatowym w Niborku. 424
131. Rezygnacjaze starostwa . 434
132. WOlsztynie . 435
133. Rada Kosciola Ewangelickiego w Olsztynie . 436
134. Metodysci na Mazurach . 439
135. Augsburczycy na Mazurach. 440
136. Ewangelicy na Mazurach pod opiek^ dwóch kosciolów protestanckich . 443
137. Prezydent Bierut pod Grunwaldem . 447
138. Konferencja Poczdamska. 453
139. Jestem aresztowany przezUB. 455
140. Dwie wiary pod jednym dachem. 462
141. Jestem studentem teologii . 465
142. Weryfíkacja wojskowa w Warszawie .469
143. Delegacja do Elku . 470
144. Jestem pastorem w Elku. 472
145. Kaplica w Elku.475
146. Pierwsze nabozeñstwo w Elku. 478
147. Organizacja pracy koscielnej . 482
148. Stosunek Polaków do Mazurów.487
149. Proces z Polskim Czerwonym Krzyzem .488
150. „Kristall-Sonntage” w Elku .491
151. Nasze dzieci w szkole w Elku.493
152. Dom Starców w Pi$tkach, powiat Elk. 495
153. Pozar Domu Starców . 496
154. Bandycki ñapad na Dom Starców .499
155. Bursa Mazurska dla mlodziezy . 500
156. Konfirmacje . 507
157. Chor koscielny . 516
158. Ñapad bandycki na pastora . 517
Spis tresci
13
159. Kamienowanie w Kalinowie . 521
160. Delegacja Mazurów u Wladyslawa Gomulki. 523
161. „Zamach stanu” w Kosciele Metodystycznym . 525
162. Wspólpraca kosciolów z Rz^dem . 527
163. Zalozenie Zboru Kosciola Metodystycznego w Mr^gowie . 528
164. Akcja ks. Zygmunta Michelisa . 532
165. „Odwilz” polityczna w Polsce . 538
166. „Pucz” - spisek w Kosciele Metodystycznym . 540
167. Staranie o wyjazd za granice. 545
168. Zwolnienie z pastorstwa. 548
169. Drzwi zamkni^te w Kosciele Metodystycznym w Warszawie . 555
170. Staram si$ opuscic Elk . 558
171. Ultimatum . 561
172. Praca w Spóldzielni „Samopomoc Chlopska” . 562
173. Stosunek wladz panstwowych do mnie. 568
174. Wyjazd zony do Ameryki . 582
175. Mój wyjazd z Polski. 584
176. Zestawienie doznanej dyskryminacji w Polsce . 589
177. Czy zashxgiwalem na dyskryminacj^? . 591
178. Czy Zwi^zek Mazurów spelnil swoj^ misj$?. 592
179. Proba reaktywowania Zwi^zku Mazurów . 605
180. Stosunek Zwi^zku Mazurów do katolicyzmu . 616
181. Martwy Mazur - dobry Polak . 618
182. Kim jestem? . 634
183. T^sknota. 637
Epilog I . 645
[Epilog II] . 665
[Epilog III] . 667
Aneks. 669
Bibliografía . 695
Noty o Autorach . 699
Summary. 701
Zusammenfassung. 703
Indeks miejscowosci. 705
Indeks nazwisk
711
BIBLIOGRAFIA
I. Prace o Edwardzie Mallku i kosciotach protestanckich w Polsce
• Alabrudziñska Elzbieta, Juliusz Bursche (1862—1942), Zwierzchnik K ose i ola ew angel icko-
augsburskiego w Polsce. Biografía, Toruñ 2010.
• Bobowik Alfons, Edward Mallek, ps. Lopalewski (1907—1986) [sic!] — pastor trudnych czasów
w Elku, „Rocznik Elcki” 2013.
• Bobowik Alfons, Pionierskie pokolenie elezan 1945—1970. (Materia, fakty, ludzie). T. k Elk
2014.
• Donder Günther, Die Kirche in Lyck. Einer von uns, „Masurische Storchenpost” 2015. nr 3 i 4.
• Grygier Tadcusz, Swiadomosc narodowa Mazurów i Warmiaków w polskich rachubach politycz-
nychw latach 1870—1920, „Komunikaty W arm in sko-Mazur ski e” 1962.
• Jagucki Alfred, Mazurs kie dole i niedole. Wspomnienia i refleksje z lat pracy na Mazur ach. opr.
E. Kruk, rys. H. Skurpski, Olsztyn 2004.
• Jasiñski Grzegorz, Kosciól ewangelicki na Mazurach w XIX wieku (1817—1914). Olsztyn 2003.
• Jastremski Otto, Christoph Kukat und der Evangelische Gebetsverein, Gelsenkirchen-Erle 1972.
• Karczewski Zygmunt, Kosciofy i konfesje w Prusach Wschodnich. Doznania bylego pastora me-
todystów na Mazurach, „Pielgrzym Polski”, nr 768, s. 12-19.
• Klimowicz Robert, Poczqtki Kosciola oraz rozwój wiaiy ewangelickiej, w: Elk. Karty z dziejów
miasta i okolic, Elk 2009.
• Ksiqdz dr Alfred Jagucki (1914-2004). W stulecie urodzin, red. J. A. Badura, Pszczyna 2014.
• Lejk-Rozyñski Fryderyk, Zrzeszenia gromadkarskie wsród Mazurów, zamieszkalych na Mazow-
szu Pruskim, Nadrenii i Westfalii. „Przegl^d Ewangelicki” 1937, z. 8-12.
• Leyk Fryderyk, Famine notuje i utrwala. Wspomnienia, opr. T. Kisielewski, Warszawa 1969.
• Mallek Edward List z Hamburga bgdqcy reakcjq na ukazanie si$ ksiqzki Tadeusza Baiyiy ,, War-
miacy i Mazurzy w PRL ”, „Masurische Storchenpost” 1995, nr 3.
• Mallek Edward, „.werde das Pseudonym „Klein” gebrauchen” [fragmenty Wspomnien], „Ma-
surische Storchenpost” 1996, nr 10, 11, 12.
• Mallek Edward, Krötka historia Parafii Elk Kosciola Metodystycznego. Napisal piei*wszy pastor
Edward Mallek, Hamburg 1989, dost$p w: Archiwum Parafii Milosci Bozej w Elku Kosciola
Ewangelicko-Metodystycznego.
• Mallek Karol, Mazury polskie. Pamiqtniki, T. 4, Od 2 lutego 1945 do 12 pazdziernika 1966 r.,
opr. T. Baryta, wst$p B. Gol^biowski, Olsztyn 2011.
• Michalak Ryszard, Kosciofy protestanckie i wladze partyjno-panstwowe w Polsce (1845—1956),
Warszawa 2002.
• Michalak Ryszard, Kosciofy protestanckie wobec kwestii repolonizacji ludnosci rodzimej Warmii
i Mazur w latach 1945—1956, „Komunikaty Warmiñsko-Mazurskie” 1999, nr 3.
• Michalak Ryszard, Polityka wyznaniowa pahstwa polskiego wobec mniejszosci religijnych w la-
tach 1945—1989. Zielona Góra 2014.
• Nekrolog Stowarzyszenia Mazurskiego po smierci Edwarda Mallka, „Masurische Strochenpost”
1995, nr 7.
• Osekowski Czeslaw, Spoleczeñstwo Polski zachodniej i pólnocnej w latach 1945—1956. Procesy
integraeji i dezintegraeji. Zielona Góra 1994.
• Otello Ryszard, Dzialacze religijni ewangelickich Mazur w walce o j?zyk polski (1848—1945)
„Kalendarz Ewangelicki” 1977.
• Otello Ryszard, Ruch gromadkarski w Prusach Wschodnich w latach 1848—1914, „Komunikaty
Warminsko-Mazurskie” 1976, nr 25.
• Pasek Zbigniew, Topika zbawienia w polskich kancjonalach ewangelikalnego protestantyzmu,
Krakow 2005.
696
Bibliografía
• „Pielgrzym Polski”, wychodzi od 1926 r., miesi^cznik Kosciola Ewangelicko-Metodystycznego
w Polsce.
• Pierwszy mifdzy Mazur ami. Wspomnienia o Karolu Mallku., opr. J. Chlosta, Olsztyn 1998.
• Sakson Andrzej, Dzialalnosc kosciolöw i wyznah protestanckich na Mazur ach, „Euhemer” 1987,
z. 1.
• Sakson Andrzej, Mazurzy - spoiecznosc pogranicza, Poznan 1990.
• Sakson Andrzej, Stosunki narodowosciowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Poznan 1998.
• Urban Kazimierz, Luteranie i metodysci na Mazurach 1945-1957. Wybör mater ialöw, Krakow
2000.
• Urban Kazimierz, Przyczynek do historii „akcji mazurskiej” Kosciola Ewangelicko-Augs-
burskiego w 1952 r., „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 2001, nr 571.
• Willan Tadeusz, Edward Malleks Lycker Jahre, „Masurische Storchenpost” 2015, nr 3 i 4.
• Zielinski Tadeusz J., Protestantyzm ewangelikalny. Studium specyßki religijnej, Katowice 2014.
• Zuber Dariusz, Eklezjologia Jana Wesleya, „Studia Oecumenica” 2011, t 11.
II. Prace o EIku i Mazurach
• Achremczyk Stanislaw, Elk. Dzieje miasta, Olsztyn 2012.
• Achremczyk Stanislaw, Historia Warmii i Mazur, T. I-II, Olsztyn 2010-2011.
• Baner Jerzy, Wyboiste koleiny losöw. Opowiesc o losach powojennego jutra polskich Mazur
(1946-1956), Elk 2004.
• Barran Fritz, Städte-Atlas Ostpreußen, Würzburg 2004.
• Bogusz Kazimierz, Kontrapunkt Muzeum Historyczne w Elku, „Borussia” 2014, nr 53.
• Borussia - ziemia i ludzie. Antologia literacka, wyb. i opr. K. Brakoniecki, W. Lipscher, wspöl-
praca D. Kraemer, Z. Chojnowski, M. Jackiewicz, Olsztyn 1999.
• Chojnowski Zbigniew, Korespondencja Michala Kajki (Kayki) do „Nowin Szlqskich”. (Edycja z
komentarzem), „Prace Literaturoznawcze” 2014, nr 4, Olsztyn UWM.
• Elk Na tylach historii czy w centrum nowoczesnosci, tekst R. Zytyniec, grafika J. Pilecki, Elk
2014.
• Herman Radoslaw, Zamek w Elku. Tajemnice wydobyte zprzeszlosci, Elk — Lodz 2015.
• Jasihski Grzegorz, Siownik duchownych ewangelickich na Mazurach w XIX wieku, D^bröwno
2015.
• Jasihski Janusz, Michal Kajka 1858-1940, Elk 2008.
• Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane poludnie Prus Wschodnich, Warszawa 2004.
• Kossert Andreas, Prusy Wschodnie. Historia i mit, Warszawa 2009.
• Lenz Siegfried, Na przyklad ja. Znaki szczegölne pewnego rocznika (1926), „Borussia” 2010,
nr 48.
• Lojevski Erich von, Die ewangelischen Kirchen im Kreise Lyck, Lyck 1928.
• Lyck. Die Hauptstadt Masurens. Kleiner amtlicher Führer, Halberstadt 1924.
• Lawski Jaroslaw, Rzeka. Krutynia - Spychowska Struga, [w:] Urzeczenia. Locje literatury i wy-
obrazni, red. M. Jochemczyk, M. Piotrowiak, Katowice 2013.
• Mallek Janusz, Dwie cz$sci Prus. Studia z dziejöw Prus Ksiqzqcych i Prus Krölewskich w XV
i XVII wieku, Olsztyn 1987.
• Mallek Janusz, Moje Prusy, moje Mazury. Szkice z dziejöw Prus Ksiqzgcych, Krölewca i Mazur,
D^bröwno 2007.
• Marcinkiewicz Stefan Michal, Mityczna stolica Mazur. Mi$dzy Elkiem a Lyck, Elk 2015.
• Mazwy. Siownik stronniczy, ilustrowany, red. W. Mierzwa, Dabröwno - Warszawa 2008.
• Mazurzy - tradycja i codziennosc, opr. A. Kossert, Olsztyn 2002.
• Obitz Kurt, Dzieje ludu mazurskiego, Dabröwno 2007.
Bibliografía
697
• Olszewski Michal, Zytyniec Rafal, Elk Spacerownik po miescie niezwykfym, wyd. rozszerzone,
Elk 2014.
• Oracki Tadeusz, Slownik biograflczny Warmii, Mazur i Powisla, XIX i XX wiek, Warszawa 1983.
• Orlowicz Mieczyslaw, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Olsztyn 1991.
• Orlowski Hubert, Za gorami, za lasami. O niemieckiej literaturze Prus Wschodnich 1963-1945,
Olsztyn 2003.
• Skibowski Klaus, Wolken über weitem Land, München 2002.
• Skowronek Fritz, Ksiqga Mazur, Olsztyn 2007.
• Toeppen Max, Historia Mazur, przel. M. Szymariska-Jasiriska, wst$p G. Jasihski, Olsztyn 1998.
• Traba Robert, Wschodniopruskosc. Tozsamosc regionalna i narodowa w kulturze politycznej
Niemiec, Poznan - Warszawa 2005.
• Wahkowicz Melchior, Na tropach Smqtka, Warszawa 1936.
• Weber Reinhold, Der Kreis Lyck. Ein ostpreußisches Heimatbuch, Leer 1981.
• Wielokulturowy swiat Siegfrieda Lenza. Studia, red. J. Lawski, R. Zytyniec, Bialystok - Elk 2014.
• Zytyniec Rafai, Zwischen Verlust und Wiedergewinn. Ostpreußen als Erinnerungslandschaß der
deutschen und polnischen Literatur nach 1945, Olsztyn 2007.
EDWARD MALLEK, GDZIE JEST MO JA OJCZYZNA?
WSPOMNIENIA, [WO IST MEINE HEIMAT? ERINNERUNGEN],
HERAUSGEGEBEN VON JAROSLAW LAWSKI, EINLEITUNG:
DARIUSZ ZUBER, WISSENSCHAFTLICHE REIHE
„COLLOQUIA ORIENTALIA BIALOSTOCENSIA”,
UNIVERSITÄT IN BIALYSTOK,
GEMEINDE DER LIEBE GOTTES
DER EVANGELISCH-METHODISTISCHEN KIRCHE
IN ELK/LYCK, BIALYSTOK—ELK 2015.
Zusammenfassung
Edward Matlek (1907—1995) ist eine für die Kultur der Masuren und der protestanti-
schen Kirchen in Polen sehr verdiente Persönlichkeit. Er entstammte der in Ostpreußen le-
benden Familie Maftek, die sich sehr für die Pflege der polnischen Traditionen im deut-
schen Staat einsetzte. Der aus dieser Familie ebenfalls stammende Robert Matlek war vor
dem Krieg masurischer Aktivist und wurde 1943 von den Nazis erschossen. Sein Bruder
Karol Mattek, während der kommunistischen Herrschaft in Polen als „König der Masuren”
bezeichnet, arbeitete mit den offiziellen Stellen zusammen und war ein angesehener Schri-
ftsteller. Janusz Mattek (der Sohn von Karol Maftek) ist ein herausragender polnischer Hi-
storiker, Inhaber eines Lehrstuhls an der Universität Thom. *
Die ethnische Identität von Karol Mattek unterlag im Laufe seines Lebens mehreren
Veränderungen. Er wurde als Masure geboren und sprach Polnisch (masurischen Dialekt),
war ein loyaler deutscher Staatsbürger. Sehr schnell aber, so wie es in der Familientradition
begründet war, entschied er sich für die polnische Kultur, wurde polnischer Lehrer, trat in
die polnische Armee ein und wurde Offizier. Nach der Niederlage der polnischen Armee im
September 1939 geriet er in ein Offiziersgefangenenlager, aus dem er bald entlassen wurde.
Bereits während des Krieges wurde er in dem 1943 wiedererrichteten konspirativen Masu-
renbund (Zwi^zek Mazuröw) aktiv, dessen Ziel die Vorbereitung der Machtübernahme
durch die Masuren in Ostpreußen nach Hitlers Niederlage war. Nach dem Krieg absolvierte
er ein Studium der Theologie und wurde methodistischer Pastor in Etk/ Lyck. Verfolgt von
den kommunistischen Behörden, der Staatsicherheit (Urzad Bezpieczehstwa, UB) und der
angesiedelten polnischen Bevölkerung (die die Masuren für Deutsche hielt), erlebte er die
nächste Identitätswende in seinem Leben: er verzichtete auf seine polnische Identität und
stellte vor allem seine Zugehörigkeit zu der protestantischen Gemeinschaft der Masuren he-
raus. Er bezeichnete sich als „preußischer Masure”, der er, was er erst gegen Ende seines
704
Zusammenfassung
Lebens hervorhob, bereits von seiner Geburt war. Mallek wanderte schließlich mit seiner
Familie über Kanada aus der Volksrepublik Polen in die BRD aus, wo er weiterhin in der
protestantischen Kirche und im Milieu der masurischen Umsiedler aktiv war.
In den Jahren 1984-1989 schrieb Mallek in Hamburg in polnischer Sprache seine Er-
innerungen nieder. Es ist ein überaus dramatisches, leidenschaftlich geschriebenes Zeugnis
des Schicksals eines Masuren und Protestanten, der sein ganzes Leben lang auf der Suche
nach „Heimat” war. In den Aufzeichnungen Malleks kommt manchenorts auch die Abne-
igung des Autors gegenüber den Polen zum Ausdruck. Mallek schaft eine mythische, sub-
jektive Vision der Geschichte Ostpreußens und der Masuren, die voller Vereinfachungen
und ungerechter Urteilen ist. Es ist zugleich aber ein herausragendes Werk, das mit viel po-
lemischer Leidenschaft geschrieben wurde, eine Abrechnung mit eigenen Lebensentsche-
idungen des Autors. Seine Kritik erfahren hier alle: Polen, Deutsche, Masuren, Protestan-
ten, polnische Umsiedler in Masuren, Politiker und sogar Mitglieder des Masurenbundes,
und der Bruder des Autors Karol Mallek. Es ist ein herausragendes literarisches Werk, das
zu der masurischen Strömung innerhalb der polnischen Literatur zählt. Mallek selbst beze-
ichnete es als „masurische Odyssee”.
Die Herausgabe des vorliegenden Werkes geht auf die Initiative von Andreas und Ro-
bert Mallek, den beiden Söhnen des Pastors zurück. Dank der organisatorischen Un-
terstützung von Pfarrer Dariusz Zuber von der Gemeinde der Liebe Gottes der Evangelisch-
Methodistischen Kirche in Elk/ Lyck und der Initiative des Historischen Museums in Elk/
Lyck wurde mit der Herausgabe des Buches Prof Jaroslaw Lawski beauftragt. Er ist Inha-
ber des Lehrstuhls für Philologische Studien „Ost-West” an der Universität in Bialystok,
durch seinen Geburts- und Wohnort selbst mit Masuren verbunden (Szczytno/ Orteisburg,
Spychowo/Puppen, Elk/Lyck). Die vorliegende Edition hat einen kritischen Charakter. Sie
wird eingeleitet durch Vorworte von Jaroslaw Lawski und Dariusz Zuber. Eine Art Anle-
itung für den Leser sind philologische Editionsgrundsätze (Filologiczne zasady wydania).
Die polnische Rechtsschreibung wurde an die gültigen Standards angepasst, die Merkmale
des polnischen Schreibstils von Karol Mallek wurden belassen. Der Band wurde mit einem
Namens- und Ortsregister versehen. Das Buch wurde von Prof. Zbigniew Chojnowski von
der Universität Allenstein wissenschaftlich begutachtet. Die Aufzeichnungen von Mallek
mit dem Titel Gdzie jest moja ojczyzna? Wspomnienia [Wo ist meine Heimat? Erinnerun-
gen] kursierten in mehreren Kopien und waren nur einem eingeschränkten Kreis von Histo-
rikern und Mitgliedern der protestantischen Kirchen bekannt.
Insofern steht es zu hoffen, dass der vorliegende Band als ein Werk über ein kompli-
ziertes Schicksal eines Menschen, ein historisches Zeugnis und ein überraschend aus dem
ästhetischen Gesichtspunkt gut geschriebenes literarisches Werk betrachtet wird, das von
einem Autor verfasst wurde, der nie Ambitionen äußerte Schriftsteller zu werden. Er wollte
vor allem seine mythische „Heimat” Masuren wiederfmden.
Przelozyl Rafal Zytyniec
INDERS MIEJSCOWOSCI1
A
Ad am 6 w — 291,
Ahnatal — 435, 642,
Altenberg - 416,
Andrejki — 483,
.Anin — 391,
Augsburg - 149-150, 382, 418-419, 437-441,
444-446, 466, 528, 532-536, 539, 547, 558,
560, 590,
B
Babilon — 28,
Baboszewo — 349,
Bajtkowo — 474-475,
Baligrod - 397,
Barczewo — 338,
Bartoszyce (Bartenstein) — 400, 596,
Bereza Kartuska - 17, 196-197, 199, 201-203,
205, 277, 568, 591,
Berlin-16, 33, 35, 98, 114, 116, 146, 151-152,
186, 371, 395, 397, 431, 491, 595, 630, 645,
Bialowieza — 285,
Bialuty (Bialutten) — 118, 608, 652,
Biala (Bialla) — 151,
Bialystok - 3-7, 18, 30, 33, 40, 58, 280-284,
348, 470, 487-488, 539, 546, 549, 569, 572,
587, 690, 697, 699, 701, 703,
Bielsk Podlaski — 284, 286,
Bochnia — 10, 276-279, 592,
Bogatynia — 489,
Bonn — 35,
Borzymy — 474,
Braniewo (Braunsberg) — 400, 596,
Brodnica — 231, 273,
Brodowo (Brodau) — 9-12, 17, 20-21, 26, 32,
36, 44, 51, 80-81, 88-90, 101, 103, 308, 113-
114, 116, 118, 120-122, 130, 145-146, 148,
151-152, 159, 164, 166-168, 170, 172-173,
178, 180, 188, 213-214, 220, 224-225, 227-
231, 234, 243, 249, 254, 256, 261, 264, 274,
277, 279-282, 293-302, 310, 315, 317-319,
322-323, 325, 403, 405, 407, 411-413, 417,
429, 432, 459, 535, 549, 591, 605, 607-608,
618-620, 634, 640-643, 652-656, 662,
Brzesc nad Bugiem — 117, 202,
Burkat (Borschersdorf) — 118, 162, 279,
Bursz (Bursch) — 118,
Bydgoszcz - 11, 234, 237, 270, 279, 326,
328-329, 354, 358, 500, 595,
C
Champagne — 114, 116,
Chefchy — 583,
Chehn- 389-390, 395,
Chemnitz — 78,
Choel — 114, 116,
Chorap (Chorapp) — 118, 213, 608,
Choroszcz — 546, 572,
Ciechanów — 338, 405,
Cieszyn — 560,
Czapkowo - 346-347, 351, 357, 360, 375,
Czamowo - 11, 232, 279, 291, 322, 324-325,
329, 357, 462-463,
Czemiachowsk (Rosja) — patrz: Insterburg
Czerwiñsk — 345,
Czestochowa — 7, 145, 294, 360, 372, 379,
408-410,417,
Czworaki (Zworaden) — 118,
D
Dachau — 595,
Darkiejmy (Ebenrode) — 400, 596,
D^brówno (Gilgenburg) — 21, 30-31, 37-38,
238-239, 443, 594, 696,
Denver — 621,
Dublin - 292-293, 362-363, 592,
Dieburg — 75,
Dlugie - 442, 482-483, 495, 500, 522,
Dobrzyñ — 594,
Dorpat (Tartu) — 537,
Dunajki — 500,
Dusocin — 210,
Düsseldorf — 646
1 W Indeksie miejscowosci podajemy nazwy niemieckie przy tych miejscowosciach, które zarówno po pol-
sku, jak i po niemiecku wymienia — najczesciej równoczesnie — Edward Mallek.
706
Indeks miejscowosci
Duza Slawka (Groß Schläfken) - 20-21, 37,
81, 119.213,258,618, 640, 656,
Dzialdowo (Soldau)-9-11, 14-15, 17, 26, 44,
56. 61. 80. 101, 104, 118-124, 130-131, 134,
144-152, 159, 161-164, 167, 171-174, 183-
184. 189, 197-198, 201, 206, 214-215, 220,
228-229, 232, 234, 236-240, 242-245, 247-
248. 251-253, 256-257, 259-265, 267, 269,
271. 273, 277-279, 281-282, 285, 293, 295,
297-298. 300, 304-306, 314, 316-318, 322,
324. 326, 330, 334, 338, 342-344, 346, 351,
359-360, 379, 386-387, 395, 400, 404-405,
411-414, 417, 437, 463, 493, 535-536, 538,
549. 589-591, 594-596, 602, 604-608, 612,
614-615, 619. 622, 634, 643, 649, 652, 655,
659. 667. 698,
Dziemiany - 326, 613,
Dzwierznia (Dzwiersna) - 118, 145, 608,
E
Elbing - 392, 443, 531,596,
Elk (Lyck) - 3-6, 8, 12-13, 16-18, 21-22, 25-
26. 30-34, 38, 40-44, 46-48, 50, 53, 55, 60,
62. 88, 118, 131, 136, 138, 150, 170, 172,
313. 348-349, 400, 405, 442-444, 463, 470-
480, 482-489, 491-497, 499-504, 507-508,
511-524. 528-529, 532, 534, 536, 538-539,
545-546. 548, 550, 552, 558-559, 562-564,
567. 569-570, 572-576, 579-580, 583-585,
587-588. 590-591, 594-596, 602, 608, 610-
611, 636, 656, 668, 670-671, 690-693, 695-
697, 699. 701-704,
F
Falenica-371,
Fatima - 372,
Filice (Fylitz)- 118,
Fordon - 234, 236-238. 240-241, 322, 329,
333. 362,
G
Gajöwki (Gajowken) - 118,
Gardyn-461-462,
Gdansk - 19, 33, 36, 67, 118, 132, 232, 264,
281, 369, 373, 474, 552, 582, 650-651, 699,
Gdynia-558, 582,
Georgenburg - 97,
Gierdawy (Gerdauen) - 596,
Gietrzwald - 443,
Gizycko (Lötzen) - 37, 118, 136, 400, 656-
657,
Glogöw — 145,
Golub-Dobrzyn — 238,
Goldap (Goldap) - 16, 470, 472, 569, 596,
602, 690,
Gohibie - 482,
Grabarka - 6,
Grabnik - 405, 443, 474-475, 483, 516, 534,
Grajewo - 16, 348, 489, 611,
Gralewo (Grallau) - 118, 304,
Grodki (Grodtken) - 118,
Gross-Wersmeningken - 97,
Groszki - 131,
Grudzi^dz (Leistenau) - 10, 33, 150, 174-
176, 187-190, 192, 195-196, 199, 203-207,
213-214, 216-218, 220, 224-226, 231, 234,
237-238, 273-274, 310, 332-333, 500-501,
548, 590-591, 636,
Grunwald - 12, 72-73, 104, 306, 395-396,,
399, 404, 447-448, 594,
Gryzlin (Grieslienen) - 105,
Gumbinen - 455,
H
Haga-308,
Hajnówka - 285,
Halberstadt - 696,
Hamburg - 22, 38, 43, 49-51, 65, 162, 412,
592, 606, 618, 639, 642, 659, 666-667, 671,
673, 682, 688, 695,
Hartford - 545,
Hohenbruch -314, 316-317, 322, 338, 604,
Hosenbark - 131,
I
Ilawka (Pr. Eylau) - 400, 596,
Ilowo (IIIowo) — 80, 113, 118, 120, 145, 225-
227, 229, 276, 293, 295, 407, 410-411, 413,
604, 608, 652,
Ino Wroclaw - 224, 443,
Insterburg (Czemiachowsk) - 97,
Iwaszki - 483,
J
Jablonowo - 174, 187,
Jalta-393-394, 615, 647,
Janowo (Hansburg)- 101, 118, 315, 431, 608,
Jarostaw - 272,
Jedwabno - 426,
Jelenia Góra- 33,
Jerozolima - 93,
J^drzejowo - 293-294,
J^drzejów - 592,
K
Kaliningrad - patrz: Królewiec
lndeks miejscowosci
707
Kalinowo - 13, 313, 442-443, 474-475, 483,
495, 499-500, 516, 521, 523, 534, 536, 563-
564, 693,
Kana Galilejska - 91, 435,
Kassel-435, 545,
Katowice - 40, 696,
Katyn -391, 431,
Kftrzyn (Rastembork, Rastenburg) - 400,
436, 596,
Kielce-293-294, 592,
Kisiny (Kyschienen) - 80, 118, 161, 174,
261, 280, 298, 300, 302, 608,
Klarysewo - 693,
Kl^czkowo (Klentzkau) - 118, 164, 243, 279,
281,315,321, 405, 407, 412, 535, 607,
Klusy - 442-443, 474-475, 483, 502, 511,
516, 534, 546,
Kobryh - 200,
Kobylanka- 194,
Kocborowo - 186-187,
Kock-291,
Kolonia-416,
Kolbaskowo - 618,
Komomiki (Kämmersdorf) - 21, 118, 317,
412, 462, 639, 643,
Königsberg - patrz: Krölewiec
Kopenhaga (Dania) - 162,
Kopiejki - 483,
Koszalin - 65, 548-549, 551, 555, 575,
Koszelewy Wielkie (Groß Koschlau) - 118,
Koscierzyna - 326,
Kozielsk-431,
Kozienice - 367,
Krakow - 19, 24-25, 37, 40, 46-47, 72, 164,
235, 358, 392, 594, 695-696,
Kramarzewo (Krämersdorf) - 118,
Krasnoleka (Schönwiese) - 118, 294, 315-316,
Kraszewo (Kraschewo) - 118, 227, 326, 608,
Krokowo - 119, 144, 258,
Kroplewo - 443,
Krölewiec (Kaliningrad, Königsberg) - 21,
25, 36, 63, 72, 74, 80, 91-92, 270, 474, 593,
596, 600, 645-646, 648, 657-658, 664,
Kruszyniany - 6,
Krutyh - 443, 531,545, 641,
Krzywe - 483,
Ksi^zydwör (Königs-hagen) - 118,
Kulesze - 499,
Kurki (Kurken) - 118, 174, 189, 250, 281,
297-298, 314-315, 443, 536, 608,
Kutno — 294, 348, 350-351, 355, 358,
Kwidzyh (Marienwerder) - 118, 127, 132,
443, 596,
L
Labiau - 314,
Laufen - 11, 33, 311, 322-323, 636,
Leer - 697,
Leszno - 559, 594,
Lesniewo-212-213, 217,
Lidzbark Warmihski (Heilsberg) - 145, 224,
400,512,596,
Lipno -342, 537,
Lipowo -443, 536,
Lisnowo - 174-179, 181-182, 184-185, 187-
188, 190-191, 196, 333,
Londyn- 392, 431,
Lozanna - 117,
Lubawa- 145, 150,
Lubicz - 329,
Lublin - 12, 17, 117, 232-233, 374, 389-393,
395, 397-399, 401-403, 447, 592-593, 613,
615,631,667,
Lubsztynek- 131,
Lübeck - 65,
Lwow -431, 476,
L
L^czyca - 294,
L^kno-416,
L$sk Maly (Klein Lensk) - 13 8,
L$sk Wielki (Groß Lensk) - 118,
Lodz-294, 339-340, 345, 348, 351-353, 471,
574, 608, 696,
Luczany (Lötzen) - 596,
Lukta-443, 536,
M
Majdanek-Lublin - 362-363, 396-397,
Maibork (Marienburg) - 72, 118, 132, 270,
596,616,
Malinowo (Amaliendorf) - 118,
Male Laski - 483, 499,
Male Tarpy -131,
Mansfeldy (Mansfeld) - 118,
Mahki - 536,
Marwald - 239,
Mauthausen - 595,
Mediolan - 93,
Mi^dzylesie - 391, 396,
Milewo - 442, 483,487, 531,
Milomlyn - 536,
Minsk Mazowiecki - 252, 346, 357,
Mlawa - 299, 311, 338-339, 375, 395, 405,
427, 430-432, 456,
Modlin -278, 405,
Mokre-210, 212,217, 333,
708
Indeks miejscowosci
Montreal - 588,
Mor^g (Mohrungen) - 400, 536, 596,
Moskwa - 35-36, 389, 431, 593,
Mr^gowo (Sensburg) - 13, 118, 136, 400,
443. 513, 528-534, 563, 565, 602, 641, 656,
Murawki (Murawken)- 118,
München - 697,
Mysl^ta (Meischlitz) - 118,
N
Naleczöw - 11, 351, 361, 368, 370, 436,
Narzvm - 21, 82, 118, 121, 130, 146, 151,
164. 167. 213, 227, 230, 232, 271, 274, 279-
280. 293, 297, 323-324, 407, 432-433, 604,
608. 652. 656,
Nawiady — 609,
Nemmersdorf- 455,
New York (Nowy Jork) - 389, 525, 527-528,
582-583, 587,
Nidzica (Neidenburg, Nibork) - 12, 17, 20-
21. 37, 80-81, 104, 118-119, 122, 133, 136,
140-141, 146, 152, 258, 303, 400, 424-428,
434-436, 455-456, 462, 464, 568, 590-592,
596. 602, 619, 641-643, 649, 652, 656, 667,
Nieostoja (Nieostoy) - 118,
Novva Wies (Neuendorf) - 118, 273-274, 276,
278-279, 302-305, 324, 410, 483, 489, 500,
573. 579, 590,
Nowosiolki - 197,
Nowy Dwör - 345, 348, 350,
Nürnberg - 11, 307-309, 592,
O
Odolanöw - 224,
Ogrödek - 442, 482, 495, 546, 555,
Olecko (Treuburg) - 37, 118, 132, 136, 400,
442, 470, 472, 499, 569, 577, 594, 596, 602,
656, 690,
Oliwa - 582,
Olsztyn (Allenstein, Jakobsberg) - 12, 15-18,
21. 23, 25, 29-30, 32, 37-39, 118, 125-127,
132, 136-137, 139. 141, 143, 168, 171, 197,
297, 313-314, 338, 381, 400, 405, 417-418,
421. 423-424, 434-441, 443, 455, 462, 466,
468, 471, 487, 531, 533, 567, 582, 588, 596,
600, 602, 608, 610, 612, 619, 631, 634, 639-
640, 642, 652, 654, 695-697,
Olsztynek ~ 11, 306-308. 535, 545. 592, 594.
604,
Opole-31,33, 699,
Orlowo (Orlau) - 428,
Ostromecko - 463,
Ostróda (Osterode) - 37, 118, 136, 140, 400,
443, 500, 535-536, 594, 596, 656,
Ostrów Wielkopolski - 222-223, 225-226,
590,
Oswi^cim - 322, 595,
P
Paiyz (Paris) - 9, 117, 119, 239, 318, 595,
616, 645, 649, 667,
Past?k (Pr. Holland) - 400, 596,
Pasym - 414, 440, 443, 605,
Paulinów - 11, 360-364, 368-372, 379, 395,
417, 436,
Pelki (Pelk) - 326-327, 613, 655,
Piaski - 189-192, 194-196, 205, 234,
Piatki (Karlshöhe) - 460,
Pielgrzymowo - 258,
Pierlawka (Pierlawken) - 118, 164, 213, 242-
243, 261, 264, 266, 280-281, 319, 321, 351,
405, 412, 414, 417, 429, 463, 604, 608,
Piatki — 45, 443, 495-500, 507, 516, 521-522,
534, 558, 574, 590, 693,
Pillau (Baltijsk) - 138, 651,
Pillkallen (Schloßberg, Dobrowolsk) - 98,
Pila (Schneidemühl) — 437,
Pinsk - 287,
Piotrków Trybunalski - 294,
Piotrowice - 351, 360-361,
Pisanica — 474-475,
Pisz (Jansbork, Johannisburg) - 16, 34, 118,
136, 142, 313, 400, 437, 444, 587, 596, 656,
Piwniczna - 693,
Plock-67, 294, 367,
Píoñsk - II, 343-345, 347, 349, 351, 353,
355, 462,
Plosnica (Heinrichsdorf) - 118,
Pobethen — 80,
Poczajów - 6,
Poczdam - 12, 51, 449-454, 473, 615, 647,
Poznan - 15, 24, 36, 38, 150, 226, 236, 281,
285, 291, 293, 312, 392, 505, 536, 582, 696-
697,
Pozary (Posaren) - 118,
Prabuty (Riesenburg) - 118,
Praga -67-68, 527,588,
Prawdziszki - 474-475, 500,
Prostki — 348, 483, 561, 564,
Prusinowo (Pruschinowo) - 118,
Pruski (Prusken) - 118, 608,
Prusy (Preussen) - 118,
Pryoma (Priom) - 118, 352,
Przel^k Duzy (Groß Przellenk) - 118,
Przelek Maly (Klein Przellenk) - 118,
Indeks miejscowosci
709
Przemysl - 272, 358, 592,
Przygodzice - 222-225, 590,
Przytufy - 442, 483,
Pszczyna - 695,
Pulawy - 360,
Purgaiki (Purgalken) - 118, 121, 227, 230,
608,
R
Radom - 293-294, 367, 592,
Radomsko - 294,
Radosc - 357, 359-361, 363, 370-371, 379,
389-390, 394-395, 398-399, 401-405, 417-
418, 421,459,613,
Radymno- 10, 272, 277, 592,
Reime - 114, 116,
Reszel (Rössel) - 118, 131, 136, 400, 596,
Rostock - 65,
Rózyñsk - 442, 483,
Rudziski - 414, 602, 605,
Rumian - 462,
Ruska Wies - 483,
Rutkowice (Rutkowitz) - 118, 281, 352, 405,
412, 604, 607,
Rybno-275, 462,
Rywociny (Rywoczin) - 118,
Rzym - 28, 71-72, 93-95, 100, 202, 205, 245,
265, 322, S
S
Sajzy-482-483,
Salzburg - 11, 33, 97, 311, 592, 636,
Samowo (Schamau) - 21, 37, 81, 111, 262,
429, 640, 652, 656,
S$dki - 483,
S$kowo (Schönkau) - 118,
Siedlce - 33, 147, 360, 379, 396, 417,
Siekierka (Heiligenbeil) - 596,
Siennica- 346,
Sierpe-294-295,
Skiemiewice - 345,
Skomack - 442, 563,
Skurpie (Skurpien) - 118, 164, 652,
Sloszewo - 343, 349, 352-355, 362,
Slupsk - 65, 547-549,
Sochaczew - 345,
Sochy (Sochen) - 118, 145, 608,
Sofy-442, 482, 483,495,
Soissone - 114, 116,
Sokólka-280-283, 293,
Solee-322,
Sopot-414, 582,
Sorkwity - 608,
Spychowo (Puppen) - 16, 40, 699, 702, 704,
Stalingrad - 74, 368, 376, 388,
Starachowice - 294,
Stare Jablonki - 443-444, 500, 535, 693,
Stare Juchy - 442-443, 474-475, 501, 516-
517, 534, 558, 670, 692,
Stögen - 114, 116,
Straduny - 442, 474,
Strassburg - 657,
Stembark (Tannenberg) - 105, 448, 600,
Stozne-483,
Suprasl - 6,
Susz (Rosenberg) - 118, 596,
Suwalki - 436, 512, 574,
Szamotufy - 285,
Szamos (Schamau) - 174,
Szczawno Zdröj (Bad Salzbrunn) - 458,
Szczecin - 65, 582, 605, 618,
Szczepka (Scepka) - 118,
Szczupliniak (Szczuplienen) - 118,
Szczupliny (Szczuplienen) - 118,
Szezytno (Orteisburg) - 37, 40, 118, 128,
136, 142, 360, 400, 414, 424-425, 440-441,
547, 596, 602, 656, 702, 704,
Szeligi -367, 483,
Szestno - 609,
Szkotowo - 460-461,
Sztum (Stuhm) - 118, 596,
S
Swi^ta Lipka - 609,
Swi^tomiejsce - 400,
Swinoujscie -143,
T
Tczew-582,
Teheran - 11, 377-378,
Toledo-97,
Tolkmicko (Tolkemit) - 75,
Toronto - 527, 587-589,
Toruh - 21, 33, 96, 123, 150, 155, 174, 189,
222, 232-233, 236, 248, 263, 279, 291, 322,
329, 333, 350, 354-358, 462, 588, 695, 701,
703,
Tschikiel - 114, 116,
Tuczki (Tauschken) - 118,
Turzno Mate (Klein Tauersee) - 118, 299,
Turzno Wielkie (Groß Tauersee) - 118,
U
Ukta-443, 531,547, 609,
Uzdowo (Usdau) - 104, 118, 134, 164, 278,
280,311,347,
710
Indeks miejscowosci
V
Verdun-21, 114, 116,
W
Waplewo- 536,
Warka - 392,
Warszawa - 1 M3, 17, 21, 25, 28, 31, 35, 37,
40. 46, 128, 145, 149, 164, 168, 197, 202,
231-232, 234-236, 251, 253, 268, 279-281,
294. 297, 314, 321, 345-347, 349-351, 354-
363. 368-371, 373, 375, 379, 390-392, 395-
398. 400-401, 403, 409, 413, 417, 419-422,
425, 434-436, 439-441, 459, 463, 465-467,
469-470, 472, 495-496, 500, 524-525, 530-
531. 535. 537, 540, 546-548, 550, 552, 554-
555. 558-560, 568-569, 574, 580, 587-588,
601-603, 613, 618, 693, 695-697, 699,
Wawer- 391,
W'adzy (Wansen) - 118,
W^growiec — 416,
Wesolowo (Wesolowo) - 118,
W^gorzewo (Angerburg) - 400, 596,
Wieden (Wien)-7, 267,
Wielki Welcz - 33, 205-206, 209-214, 217-
218, 220, 241, 310-311, 332, 334, 501, 590,
636,
Wierzbowo (Wiersbau) - 118,
Wiesbaden - 33,
W’i^cbork- 146,
Wilamowo (Wilmsdorf) - 318,
Wilno-6-7, 197, 235, 281, 431,
Wisniewo - 474-475, 483, 531,
Wlocfa wek (Leslau) - 11, 53, 294, 329-331,
333, 337-339, 341, 354, 363, 462, 681,
Woevre - 114, 116,
Wroclaw-27-28, 503,
Würzburg - 696,
Wysoka (Hohendorf) - 118, 253,
Z
Zabiny (Seeben) - 118,
Zabludów - 284,
Zakurzewo-217,
Zalewo - 443, 536,
Z^dzbark (Sensburg) - 445,
Zbójna Góra - 379, 389-390,
Zielona Góra - 7, 695,
Zschillen - 78,
Zwoleñ - 367,
r
z
Zwiklinek - 343-345,
Z
Zabiny - 302, 304, 324,
Zulowo -235,
Zychlino-356,
Zyrardów - 468, 559
INDEKS NAZWISK
A
Achremczyk Stanislaw - 16, 696,
Adenauer Konrad, kanclerz Niemiec - 372,
Alabrudzinska Elzbieta — 695,
Aîbrecht HohenzoJîem I, wielki mistrz Zako-
nu Krzyzackiego, ksi^zç Prus - 9, 37, 72, (78-
80), 654-655,
Aleksander IV, papiez-28, 71,
Anders Wtadyslaw - 278,
Andrzej II wçgierski, krôl Wçgier - 70,
Antoni z Padwy, sw. — 371,
Asnyk Adam — 31, 220,
Attlee Clement Richard, premier Wielkiej
Brytanii - 27, 449-453, 615,
Auch Rudolf- 168, 359, 367, 379,
Auktumi - 71,
B
Babieczko Eliasz, pastor - 443, 521,
Bachmann Halina - 342,
Baden Maximilian, ksi^zç, kanclerz Niemiec
-117,
Badtke Olga - 333-334,
Badura Jadwiga Anna - 695,
Bajko Marcin - 4,
Baner Jerzy - 696,
Baranow Andrzej - 7,
Barczewski Ernest, pastor - 150-151, 167,
241-243, 273, 536, 538,
Barran Fritz - 696,
Bartlomiej Apostol, sw. — 96, 155,
Baryla Tadeusz - 21, 695,
Bathke Olga — 217,
Batory Stefan, krôl Polski — 582-583,
Baumann Karl - 68,
Bazynski Jan - 594-595,
B^k Olga - 349, 503-504, 517, 519, 573,
Beck Jozef- 167,
Behrent Frieda, diakonisa - 443,
Bell Johannes - 616,
Benedyktowicz Witold, pastor - 439-440,
443, 542-544, 548-549, 575,
Berg Salomea von - 416,
Berling Zygmunt - 392,
Bernstein Leonard — 182,
Beyersdorf Herman Ernst - 33,
Bezwihski Adam — 7,
B^clawska Anastazja - 329-330, 462,
Biczemski Jerzy — 466-467, 470-472, 569,
693,
Biedrawa Jözef- 165, 170-171,
Bielinska Wilhelmina - 349,
Bienek Horst - 33,
Bierut Boleslaw, prezydent RP - 12, 122,
392, 399, 401, 403, 447-448, 593,
Bismarck Otto von — 595, 600, 617,
Blau Paul, pastor — 436, 536,
Bobowik Alfons — 695,
Bobrowski Johannes - 33,
Boenigk Jan - 610,
Boemer Ignacy - 167,
Bogusz Kazimierz — 22, 41, 53, 696, 702,
Boleslaw I Chrobry, kröl Polski - 68, 416,
431,
Boleslaw III Krzywousty, ksiaz$ Polski —
416,
Bolihski Gustaw - 88,
Bomert Adam - 343-344, 348, 352-355,
Bomert Henryk — 159, 168, 201, 343, 345,
355,
Bondareva Olena — 7,
Bonnek Anna -211-212,216,
Bonnek Walter -211-212,216,
Borejsza Jerzy - 399-401,
Borg Eliza - 32,
Borkowska Aniela — 217-218,
Borkowska Grazyna — 7,
Borkowska Wanda — 217-219,
Borutta Adalbert — 164, 261,
Bör-Komorowski Tadeusz, gen. - 392,
Bracka Mariya — 4, 40,
Brakoniecki Kazimierz - 696,
Bralski Waclaw - 464,
Brandenburg-Ansbach Friedrich von — 72, 78,
Braun Ulrich - 102-103, 106, 652,
Brodzinski Kazimierz - 595,
Bromberg Erna - 429, 435,
Bromberg Gottlieb - 88,
Bromberg Wilim — 321,
712
Indeks nazwisk
Bronfman Edgar E. - 336,
Bruno z Querfurtu (Bonifacius), sw., bp - 68,
Brückner Friedrich - 639,
Brzechczyn Krzysztof- 699,
Bucholska Elffieda (Elwira) - 490,
Bucholski G tinter - 489-490,
Bujnicki Tadeusz - 7,
Bukowski Bronislaw - 369, 373, 375, 379,
Burchard Gustaw, pastor - 443, 468, 526,
530-531,533, 560, 693,
Burczyk Gertruda - 183,
Bursche Juliusz, bp - 128, 130, 133, 150-151,
268. 383, 419, 446, 536-538, 544, 695,
Burska Kazimiera z domu Jasinska - 436,
Burski Fryderyk (Jerzy) - 164, 261, 266, 351,
360-363, 364, 366, 369, 379, 381, 394-399,
401-404, 412, 417-418, 421-424, 428, 434,
436. 439, 447-448, 559, 593, 602-603, 609,
614. 617,
Burski Wilhelm - 266, 360-361, 363-364,
366. 369, 379, 436, 448, 602,
Büchier Adolf - 320,
C
Carlo Andrea de - 7,
Celestyn IV, papie£-28, 71,
Chçckiewicz Jan, pastor ~ 443, 468,
Chlosta Jan - 696,
Chmielewski Juliusz-278,
Chmielewski Konstanty - 105-107, 120, 180,
Chojnacki Zbigniew S., pastor-47, 670, 689,
Chojnowski Zbigniew-4, 16, 18-19, 41, 696,
704,
Chômiez Anna - 212,
Chopin Fiydeiyk - 470, 570, 586,
Choriew Wiktor - 33,
Churchill Winston Leonard Spencer, premier
Wielkiej Brytanii -27, 377, 392-393, 615,
Ch win Stefan - 27,
Ciemiak Urszula - 7,
Ciesla Kazimierz- 589,
Cieslik Hedwig - 499-500,
Cieslik Helena - 499-500,
Ciszko Karol-261,
Citko Lilia-4,
Citkowska-Kimla Anna - 24,
Cody William F. (pseud. Buffalo Bill”) -
621-622,
Cooper James Fenimore — 25,
Cranach Lucas Starszy — 79, 477,
Curzon George - 289, 393,
Cybulla Otto, pastor - 164, 266, 338, 411,
443, 500, 532-533, 535, 547-550, 560,
Czajkowska Agnieszka - 4,
Czajkowski Krzysztof - 4,
Czartoryski Adam, ksi^z? - 595,
Czechowski Jan -389,
Czekajlo Edward - 421-422, 424-425, 427
430,
Czerwihski Grzegorz - 4,
Cziczerin Gieorgij Wasyljewicz- 614,
Czwella Horst - 275,
Czwela-Mallek Wilhelm - 89,
Czwela-Zywiec Michal - 89,
Czwikla Gerhard - 534, 564,
D
Dalkowski Erich - 164, 227, 261, 264,
Dambrowski Samuel, pastor-31,
Daszynski Ignacy - 117,
Dejewski Stanislaw - 413,
Dewischeit Johannes - 633-634,
Diesing Anni - 185,
Dlugokinska Hermina - 164, 280,
Dmowski Roman - 117,
Domagala Bozena - 613,
Donder Edyta - 501,
Donder Günter - 484, 501-502, 695,
Döpner Martin - 372,
Drasba Alfred - 499-500,
Drobner Boleslaw - 389,
Drosdek Franciszek, pastor - 443,
Drozdowska-Broering Izabela - 24,
Dunant Henri - 308,
Dybowski Stefan - 470, 488, 569, 690,
Dywanas -71,
Dziedzic Joanna - 4,
Dziubek Waclaw - 216,
E
Elzbieta, sw. -161,
Erenburg Ilja Grigorjewicz - 455,
Evert Wladyslaw Ludwik - 538,
Ezzo Ehrenfried - 416,
F
Falkowski Adolf - 101, 301-302, 304, 318,
322, 352,
Feliksiak Elzbieta - 40,
Feller Gertruda - 501,
Fibich Pawel, pastor - 443, 560,
Figaszewski Alfred - 466-467,
Firmian Leopold Anton-Freiherr von, bp -
97,
Fita Stanislaw - 25,
Florczak Marek - 371,
Indeks nazwisk
723
Florczak Tomasz- 371,
Franciszek z Asyzu, sw. - 204,
Frankowski R. - 656,
Friszke Edmund, pastor - 442,
Fröhlich Edyta, diakonisa - 443, 466,
Fröhlich Gerard, pastor - 443, 468, 560,
Fryderyk II Wielki, kröl Prus - 388, 647, 657,
Fryderyk III, kröl Prus - 72,
Fryderyk Wilhelm I Pruski, kröl Prus - 97-98,
Fryderyk Wilhelm IV Pruski, kröl Prus - 657,
Frymus-D^browska Ewa - 4,
G
Gajda Stanislaw - 33,
Garber Paul Neff, bp - 555, 557, 693,
Gawlowski Stanislaw - 163,
Gayl Freiherr von - 128, 133, 135, 143-144,
Genscher Hans-Dietrich - 646,
Gerent Emil -160,
Gerent Rudolf - 160, 234,
Gerlach Heinrich - 63, 74-75, 388,
Giecewicz Janusz - 539,
Gierek Edward -122,
Girej Mehmed, chan tatarski - 145,
Gloeh Feliks, pastor - 603-604,
Gloger Zygmunt - 16,
Gnida (Bioniecka) Stefania- 189-197,
Goebbels Joseph - 267, 491,
Gol^biowski Bronislaw - 21, 695,
Gomulka Wladyslaw - 13, 48, 122, 392, 523-
525, 527, 538-540, 582,
Gosiewski Wincenty Korwin - 25, 145, 626,
Görka Olgierd - 145,
Graham Billy - 98,
Grenz Friedrich - 97,
Grommelt Rudolf - 647
Grubecki Jan Michal - 389,
Grusdat Maria - 579,
Grusdat Marta - 579,
Grygier Tadeusz - 695,
Grzegorz I, papiez - 69,
Grzegorz V, papiez - 69,
Grzegorz VII, papiez - 69,
Grzegorz IX, papiez - 28, 71,
Grzegorz X, papiez - 28, 71,
Grzegorz XV, papiez - 121, 123, 244,
Grzywacz Irena - 329,
H
Hadrian I, papiez - 69, 91,
Haller Jözef-270, 273,
Hadrian V, papiez - 28, 72,
Haneman Jan Stefan - 389,
Hamack Adolf - 46,
Hartknoch Krzysztof - 25,
Haupt Ludwik - 317,
Haute Eberhard - 33,
Hegemann Emil, pastor- 133-134,
Hemyk III Salicki, kröl Niemiec - 416,
Hemyk IV Wielki, kröl Francji i Nawany - 96,
Herkus Monte — 71,
Herman, Abp Kolonii -416,
Herman Radoslaw - 696,
Hermannthal P. H. - 639,
Heyn Amalia-Otylia - 146, 152,
Heyn Oskar-88, 122, 320, 322-324,405, 413,
Hindenburg Paul von - 105, 306, 600,
Hitler Adolf - 16, 18-19, 21-22, 25, 30, 33,
38-39, 49, 53, 66, 72, 74, 101, 163, 211, 236,
238, 244, 246-247, 261, 264-265, 267-268,
272, 278, 289, 293, 300-302, 306-307, 312,
314-315, 317-324, 326, 328-331, 334-338,
340-341, 345-346, 348, 351-352, 357-358,
360, 362, 369-370, 373-374, 376-377, 382,
384, 388-389, 395, 405, 411-413, 431-432,
448, 461, 469, 474, 488, 49E 494, 519, 538,
592, 604, 607, 609, 611, 614, 622, 636, 655,
701,
Hoff, parlamentarzystka UE - 657-658
Honecker Erich - 34, 335-336, 645,
Honoriusz III, papiez - 28, 70-71,
Horwath Stanislaw - 261, 266, 279,
Hozjusz Stanislaw, bp - 151, 538,
Hukisz Henryk, pastor - 443,
Hupka Herbert - 647
Hus Jan, ks. -95,
I
Innocenty III, papiez - 28, 68-69, 71,
Innocenty IV, papiez - 28, 71,
Innocenty V, papiez-28, 71-72,
Iwanow Jurij - 647
Izajasz, prorok - 321,
J
Jackiewicz Mieczyslaw - 7, 696,
Jaegertal Jan - 614,
Jagiellko-Jaegeral Jan - 131, 242-243, 262,
265, 272, 300,
Jagucki Alfred, pastor - 558-560, 608, 695,
Jakiel Edward - 19,
Jakub, sw. -93,
Jakubowski August Antoni - 25,
Jamny Michal, pastor - 466-467, 535, 693,
Jan II Kazimierz Waza, kröl Polski - 145,
409-410,
714
Indeks nazwisk
Jan XXI, papiez - 28, 72,
Jan Chrzciciel, sw. - 400,
Jan Ewangelista, sw. - 79, 93, 99-101, 205,
322, 480, 483-485, 521,531,
Janicka Anna - 4, 33, 40,
Janowska Lena - 482-483,
Jan Pawel II (Karol Wojtyla), papiez - 95,
123, 163,372,408,
Janusz Stanislaw - 389,
Jaruzelski Wojciech, prezydent RP - 122, 245,
Jarzyna Anita - 36,
Jasinska Kazimiera-362, 369,
Jasinski Grzegorz~25, 31, 34, 695, 697,
Jasinski Janusz - 696,
Jasinski Tadeusz - 362,
Jasköla Piotr - 699,
Jaworski Marcin - 36,
Jebram Emil - 114, 277, 405, 413,
Jebram Samuel - 88, 122, 413,
Jelonek Gerda - 484, 531,
Jerszow Wolodymyr - 7,
Jesakow Leonid, pastor-467, 508, 526,
Jezus Chrystus- 18-20, 22, 25-26, 28-31, 33-
38. 43-48, 50-51, 59, 67-82, 85-87, 91, 93-
101, 107-108, 121-124, 128, 130, 133, 145-
147. 149-158, 160, 163-164, 167-168, 175-
176, 180, 182-184, 192, 197-200, 202-203,
205, 210, 214, 224, 228-230, 235, 238-239,
241-247, 250, 252-253, 255-257, 260-261,
263-265, 267-268, 275-277, 281, 287, 294,
301, 309, 311-312, 314-315, 321-323, 325,
329, 332-333, 339, 347, 349, 352, 356, 359,
365-367, 369, 372-373, 375, 382-383, 385-
387, 401, 404, 407-411, 413-414, 416-420,
424, 429, 432, 435-447, 454-455, 460-487,
489. 491-495, 499-501, 505-544, 549, 551-
552, 554-563, 568-572, 576-578, 582-583,
587, 590-591, 595, 600-604, 608-611, 613-
614. 616-617, 631, 636, 652-655, 658-659,
665-666, 671-672, 690, 693, 695-696, 699,
701-704,
J^drychowski Stefan - 389,
Jochemczyk Mariusz - 33, 696,
Jözef z Nazaretu, sw. - 484-485,
Jözköw Jan - 242,
Jungingen Ulrich von, wielki mistrz Zakonu
Krzyzackiego - 72, 600,
K
Kacperowska Greta- 330, 334, 337,
Kacperowska (Janus) Henrietta - 330-331,
334-335, 340,
Kacperowski Emest - 330.
Kadlubek Wincenty - 67,
Kajka Adolf-529-532,
Kajka Katarzyna - 531 -532,
Kajka Michal - 16, 131, 482. 529, 532, 575,
578, 696,
Kalinowski Jan, pastor - 526, 542-543,
Kalvvin Jan - 569,
Kal^zny Jerzy - 24,
Kaminski Zbigniew, pastor-41, 46, 693,
Kant Amo - 15, 614,
Kantorrek Gottlieb - 89, 121, 130,
Karczewski Zygmunt, pastor - 22, 41, 45, 49,
52-53, 443, 468, 495, 511, 513, 531-532, 534,
695,
Kargopolow S. - 647,
Karol IX Walezjusz, kröl Francji - 96,
Kasabula Tadeusz, ks. - 4,
Kasperek Danuta - 31,
Katarzyna, sw. - 248,
Kauffman Ruth Eleonora - 75,
Kawiecki Gustaw - 206-209, 211-213, 218,
Kazimierz I Karol Odnowiciel, ksi^z^ Polski
-416,
Kazimierz IV Jagiellohczyk, kröl Polski - 78,
Kazmierczak Elzbieta - 15,
Kazmierczyk Zbigniew - 7,
K^kol Kazimierz - 230, 277,
K^trzyriski Wojciech - 16, 653,
Kiezun Anna - 7,
Kisielewski Tadeusz - 695,
Kita-Huber Jadwiga -19,
Kleeberg Franciszek - 289-292, 592,
Kleffel Amo - 639,
Klemens IV, papiez-28, 71,
Kleßmann Christoph - 24,
Klimowicz Robert - 695,
Klingemann Ernst August Friedrich - 699,
Kluczynski Andrzej P. - 4,
Klahska Maria -19,
Kneifel Edward, pastor - 533, 537,
Kobialka Bogumil - 442, 482, 495, 524,
Koch Erich-338,
Kochanowski Jan - 31,
Kohl Helmut, kanclerz RFN - 35, 336, 646,
Kohls Ruth-187,
Kononczuk Elzbieta - 33,
Konrad I Mazowiecki, ksi^z§ mazowiecki i
krakowski - 25-26, 69-74, 78, 268, 623, 631,
634,
Konstantyn I Wielki, cesarz rzymsko-
bizantyjski - 93-94,
Konwicki Tadeusz - 40,
Kopania Kamil - 4,
Indeks nazwisk
715
Kopczyriski Tomasz - 4,
Kopec Zbigniew - 36,
Kopemik Mikolaj, bp - 21, 244, 600,
Kopiczko Andrzej, ks. - 38,
Kordalski Jan - 189,
Kordecki Klemens Augustyn, OSPPE - 145,
Korejwo Mariusz Tomasz - 38,
Komalewska Janka - 375, 395, 430-431, 436,
456, 459, 462, 500,
Korobczenko Halina - 484, 488, 504, 517,
534,
Korotkich Krzysztof - 4,
Kossak Lucja - 329,
Kossert Andreas - 15, 696,
Kossmann Elza- 185,
Koscinski Emest- 164, 227, 261, 266, 279,
Kosciuszko Tadeusz - 373, 392, 394, 471,
578,
Kosmiderski Michal, pastor - 439,
Kotek-Agroszewski Stanislaw - 389, 395,
402-403, 593,
Kowalski Grzegorz - 4, 33, 40,
Kozlowska Marysia - 345-346, 349, 354,
Kozlowski Edmund - 652, 654, 656,
Kozusznik Robert - 147, 159, 165-167, 170,
275,
Kraemer Doris - 696,
Kraft Amalia - 161,
Krasicki Ignacy, bp - 334,
Krokowski Andreas - 88,
Kruk Erwin - 21, 30, 33, 38, 52, 613-614,
695,
Krukowska Halina - 7, 30,
Krupka Stanislaw - 397-399,
Krüger Halina-512, 574,
Krüger Julian - 488, 512,
Krystian (Christian) z Lçkna, bp - 68-69,
Krzemieniewski Konstanty - 88, 146,
Kucharzak Jan - 355,
Kuchcik Jan - 171,
Kucihski Pawel - 4,
Kuczma Adam, pastor - 541 -542,
Kukat Christoph - 97-99, 480, 483,
Kukielko Dariusz —4, 41, 53,
Kunze S., pastor - 443, 468,
Kurzawa Waldemar - 652,
Kus Jan, pastor-439, 443, 526, 542-543,
Kustodowicz Bazyli, pastor - 443, 468, 501,
521,523,534, 558,
L
Labusch Emilia - 131,
Labusch Gottlieb - 131, 133,
Labus B. - 438,
Langner Julian, pastor - 443, 534, 546,
Leder Wiktor-15,
Lefebvre Marcel, bp - 95,
Lejk-Rozyhski Fryderyk - 695,
Lenhert Franz - 298, 300,
Lenin Wlodzimierz-529-531, 559,
Lenz Siegfried - 32-33, 87-88, 696-697,
Leohczuk Jan - 7,
Leszczyhski Andrzej, piymas Polski - 145,
Leyding-Mielecki Gustaw - 131, 133, 262,
264-266, 269, 272, 279, 360, 379, 381, 395-
396, 417, 438-439, 448, 602, 609, 614, 617,
Leyk Emil - 602, 609, 614,
Leyk Fiyderyk - 65-66, 128, 130-131, 133,
360, 379-381, 394-396, 417, 438, 602, 605,
609,614, 695,
Libuda Gustaw - 442, 482, 495, 524,
Limanowski Boleslaw - 617,
Linka Gottlieb - 131,
Lipihski Alojzy - 306-307, 310-312,
Lipscher Winfried - 696,
Lisewska Ilza - 536,
Lisowska Lucy - 4,
Liszkiewicz Antoni, pastor - 443, 534, 558,
Lodwich Ewald, pastor - 146-151, 160, 163,
165-166, 396, 536, 538, 544, 605-606,
Lojevski Erich von - 696,
Longwitz Alfred - 164, 248, 261, 266, 300,
314,316,338,
Lott August - 171,
Löw Ryszard - 7,
Lubiejewska Zofia - 168,
Ludendorf Erich - 105,
Luter Marcin - 78-80, 94-96, 214, 245, 321,
383, 418, 439, 444, 464, 477, 480-481, 529,
532-533, 559-560, 609,
L
Laski Jan - 46,
Lawski Jaroslaw - 4-5, 9, (15-41), 30, 33, 40,
(49-54), 52, 696-697, 699, 701-704,
Lopatowska Anastazja - patrz: Mallek Ja-
dwiga Gertruda,
Lopatowski Stanislaw - patrz: Mallek
Edward
Lukasz Ewangelista, sw. - 93, 409-410, 417,
562,
M
Mac Jerzy Slawomir - 581,
Madziarz Jan, pastor - 439, 443,
Majewski Jözef- 46,
716
Indeks nazwisk
Maiiutina Natal ia — 7,
Mallek Adolf-146,
Mallek Agata z domu Marrek — 281,
Mallek Anna z domu Bromberg — 281, 321,
412,435,545,
Mallek Anna z domu Jebram — 20, 81,
Mallek Armin — 412,
Mallek August-Samuel — 82, 104, 111, 144,
146. 228, 242-243, 255, 257, 263, 281, 321,
352. 382. 405, 407, 410-412, 435, 545, 604,
607. 642.
Mallek Edyta —352, 435,
Mallek Edward, syn Emila —281,
Mallek Edwin — 412,
Mallek Emil-Herman — 82, 104, 144, 146,
243. 255. 257, 281, 314-316, 320-321, 349,
405. 407, 410, 412, 604, 607, 642,
Mallek Friedrich — 20, 81, 640,
Mallek Hedwig-Emilie — 82-83, 104, 168,
222. 243, 255-256, 258-259, 280-281, 295,
302. 314, 319-321, 382, 405-407, 411, 604,
608. 643,
Mallek Helene-Ottilie - 82-83, 619, 639,
Mallek Jan (Johann-Friedrich) — 82, 104, 111,
144. 146, 242-243, 254-257, 259, 280-281,
295, 297-298, 304-305, 314, 317, 320-321,
324, 405, 608, 620, 639, 641,
Mallek Leopold - 281, 299, 351, 360,
Mallek Martha-Augusta (Zbikowska) — 82,
104. 120, 146, 168, 213, 216, 220, 242-243,
255-256, 258, 281, 319, 321, 412, 417-418,
463. 604, 607, 642,
Mallek Robert-Otto — 82, 120, 150, 159, 161,
164, 167, 172, 174, 188-189, 224, 249-250,
255. 257, 266, 279, 281, 295, 297, 300, 304,
314-317, 322, 324, 338, 342, 353, 462, 614,
619, 636, 639, 643, 703,
Mallek Ryszard,— 281, 299, 351, 360, 547,
Mallek Wilhelm-Karl - 82, 103, 117, 119,
146, 151-152, 156, 213, 439, 641,
Mallek Wilhelmina z domu Piecha — 242,
248, 255-256, 266, 281, 297, 299, 320, 347,
351,357, 360, 375,380,417,
Mallek Andrzej (Mallek Andreas) — 4, 22-23,
41. 50, 53, 349, 517, 519, 546, 552, 636, 702,
704,
Mallek Anna — 21, 81,
Mallek Henriette Auguste z Marenskich — 17,
20, 81-82, 85-87, 102-104, 108, 119-120,
148, 157, 168, 242-243, 249, 254-259, 262,
273-274, 279-281, 291, 295-296, 301, 314,
318-324, 382, 405-407, 410-411. 607-608,
619, 639-640, 643,
Mallek Edward Juliusz (Mallek Edward Ju-
lius, pseud. Lopatowski Stanislaw), pastor —
4, (5-704), 8-9, (15-41), (43-48), 57, 61,
Mallek Jadwiga — 22, 349, 354, 356, 362,
371, 391, 429, 430, 435, 463, 494, 514, 517,
520, 552, 582, 636,
Mallek Jadwiga Gertruda, z domu Wysocka —
167, 227-232, 234, 236-245, 247-257, 259-
260, 273, 276-277, 279-281, 295, 297, 299,
302, 304-305, 310, 314, 320, 322-323, 325-
326, 328-329, 332, 341-342, 345, 349, 353-
356, 358, 362-366, 370-371, 391, 396-397,
417-418, 429-430, 432, 435, 462-463, 469,
482-485, 492, 495, 504, 517, 519, 527, 531,
545-546, 548-549, 552, 555, 561-562, 566,
573, 575-576, 580-587, 589, 621-622, 636,
672,
Mallek Janusz (mgr) -21-22, 49,
Mallek Janusz (prof, dr) — 52, 78, 281, 299,
617, 696, 701, 703,
Mallek Jerzy - 349, 517, 552, 561, 582, 636,
652,
Mallek Joachim — 547,
Mallek Karol (Mallek Karl-Gustaw) - 15, 21,
24, 26-27, 30, 82, 104, 113-114, 116-117,
119, 146, 148, 152, 164, 167, 174-175, 189,
213, 220-221, 228, 242-244, 248-249, 255-
257, 261-262, 266, 278-279, 281, 297-301,
303, 317, 320, 345-347, 351, 357, 360, 369-
372, 374-375, 378-383, 385, 387, 394-395,
397-406, 411-414, 417, 422-423, 483, 507,
532, 545, 547, 580, 582, 592-593, 602, 604-
606, 608-610, 613, 615, 617, 620-625, 629-
632, 639, 641, 701-704,
Mallek Karol Michal — 273-274, 619, 639,
Mallek Leopold — 266,
Mallek Magdalena — 547,
Mallek Robert (Mallek Robert) — 21-23, 33,
41, 52-53, 104, 146, 237. 249-250, 253-254,
275-277, 279-281, 295, 297, 299, 301, 314,
320, 322-323, 325, 343-344, 349, 353-354,
362, 371, 391, 429, 435, 463, 469, 493-494,
517, 546, 552, 574, 636, 704,
Mallek Ryszard (Mallek Richard) — 266, 349,
547,
Mallek Wilhelm (Mallek Wilhelm) — 17, 20,
81-82, 85-87, 104, 119, 121-122, 130, 146,
148-151, 157, 167-168, 188, 228, 243, 254-
259, 262, 279, 317, 608, 618-620, 639, 640,
643,
Mann Tomasz — 40,
Mannheim Karl — 28,
Marcin, sw. — 84,
Indeks nazwisk
717
Marcin IV, papiez - 28, 72,
Marcinkiewicz Stefan Michal - 17, 46, 696,
Marenski Jan -21, 81-82, 88, 144,
Marenski Maria z Jorkowskich -21,81,
Marenski Wilhelm -21,81, 640,
Maria Magdalena z Magdali, sw. - 205,
Maria z Nazaretu, matka Jezusa Chrystusa -
26, 50, 69, 91, 122, 124, 145, 153-154, 184,
199, 246, 294, 312, 334, 372, 378, 408-411,
414, 432, 485, 609-611,631,
Marrek Wilhelm - 412,
Marsch Renate - 409,
Marszewska Gottlieba - 213,
Marszewski Jan - 213,
Maslanka Julian - 25,
Matern Gerhard - 372,
Matema Hermann - 388,
Mateusz Ewangelista, sw. - 91, 93, 124, 246,
257, 287, 480, 485-486, 536, 552,
Mazgal Ewa - 39,
Melanchton Filip - 477,
Michalak Ryszard - 695,
Michelis Piotr - 537,
Michelis Zygmunt, pastor - 13, 445, 532-534,
536-538, 544,
Micihski Tadeusz - 699,
Mickiewicz Adam - 16, 25-27, 31, 65, 595,
699,
Mierzwa Waldemar - 37, 696,
Mieszko I, ksi$z$ Polski - 416,
Mieszko II Lambert, kröl Polski - 416-417,
Mieszko III Stary, ksi^z^ zwierzchni Polski -
416,
Mikiciuk Elzbieta - 7,
Mikolaj III, papiez - 28, 72,
Mikolajczak Malgorzata - 7,
Mikolajczyk Stanislaw - 392,
Milewski Kazimierz, pastor - 349, 456, 462,
500, 548,
Milosz Czeslaw - 699,
Misköw Julian, pastor - 443, 468, 495, 508,
534,
Mizihski Jan - 28,
Moczar Mieczyslaw - 610,
Mogilowska Emma - 227, 326-327,
Mojzesz, prorok- 123, 408, 468, 472, 542,
Moltke Hans Adolf von - 246-247,
Molotow Wiaczeslaw Michajlowicz - 36,
648,
Monselewski Ludwik - 442, 482-483, 495,
500, 522, 524,
Montwill Teodor - 261, 269,
Moritz Edmund - 172,
Moritz Waldemar - 512,
Mossakowski Janusz- 19,
Moscicki Ignacy, prezydent RP - 222, 235,
Mottel Inga-484, 501,517,
Mroczek Gottlieb - 348, 506,
Mroczek (Mrotzek) Maria - 505-506,
Mroczyhski Eugeniusz, pastor - 443,
Mrongowiusz Krzysztof Celestyn, pastor -
595,
Mrowiec Rudolf - 466-467,
Murinius Marcin - 25,
Musijenko Swietlana - 7, 40,
Mussolini Benito - 163,
Müller Hermann - 616,
Müller Zygmunt - 168, 379,
N
Najder Konstanty, pastor - 44, 46, 48, 419-
420, 438-439, 463, 466-470, 472. 496, 499,
523-528, 541,569, 583, 690,
Napierski Oskar, pastor - 164, 266, 275, 300,
314, 316, 338, 443, 532-533, 535, 541-545,
549, 560, 574,
Napierski Wilhelm-89, 122,
Narutowicz Gabriel, prezydent RP - 122,
167,386,
Naumiuk Jözef, pastor - 349, 468, 526, 530-
531, 535, 541, 555, 557,
Naumow Aleksander - 7,
Newerly Igor - 634,
Niedanowski Jan - 270,
Nikitorowicz Jerzy - 7,
Nosilia Viviana - 7,
Nowak Gerd - 484, 501-502, 504,
Nowak Jeanine - 39,
Nowak Zbigniew - 25,
Nowakowska Helena - 469, 495,
Nowakowska Matyla - 469,
O
Obitz Kurt - 33, 262, 269-270, 360, 399, 617,
636, 696,
Okulicz-Kozaryn Lucja - 28,
Olech Barbara - 4,
Olszewski Adalbert - 164, 279, 280,
Olszewski Michal - 30, 696,
Olszewski Wojciech - 33,
Oracki Tadeusz - 696,
Orlowicz Mieczyslaw - 696,
Orlowski Hubert - 29-30, 696,
Orzeszkowa Eliza - 476, 488,
Osekowski Czeslaw - 695,
Osbbka-Morawski Edward - 389, 392,
718
Indeks nazwisk
Ossowski Miroslaw — 33,
Ostrowski Adam - 403,
Ostrowski Janusz, pastor — 544-545, 593,
693.
Ostrowski Mieczyslaw, pastor — 693,
Otello Ryszard - 695,
Otton II. kröl Niemiec —416,
Otton III. kröl Niemiec - 416,
Overholt John — 500,
Ozana Pawel - 159, 165, 232, 241,
P
Paderewski Ignacy Jan — 117,
Papla Eulalia - 7,
Partyka Jacek - 4, 702,
Pasek Zbigniew - 695,
Patalon Miroslaw - 699,
Paulus Friedrich - 368,
Pawel VI. papiez — 95,
Pawel z Tarsu, sw. - 79, 198, 465, 536,
Pawlowski Stanislaw - 163,
Pedretti Erica - 40,
Piecha Bronislawa — 360,
Piecha Eugeniusz - 171, 232, 266, 279, 360,
369. 371, 379-381, 383, 394-395, 401, 403,
405, 411-412, 417, 593. 602, 605-606, 610,
612.
Piecha Wieslaw - 266, 279, 360,
Piecha Wilhelmina Aleksandra — 167,
Piekarowicz E. - 170,
Piekarski Aleksander, pastor — 439, 443, 693,
Pilecki Janusz - 696,
Pilsudski Jözef, marszalek Polski - 121, 145,
167, 222, 235-236, 238, 246-247, 261, 264,
268. 273, 312, 447, 629-630,
Piotr Apostol, sw. - 69-70. 91, 93, 95, 100-
101,412,
Piotrowiak Milosz — 696,
Pirozyhski Zen on, pastor - 443,
Pius XI. papiez - 10, 122, 163, 167, 244-245,
264, 334,
Piwowarska Danuta — 7,
Plotek Marcin - 38,
Podehl Hans Georg - 73,
Podufal - 442,
Poliszczuk Jaroslaw — 7,
Popieluszko Jerzy, ks. - 528,
Popow Gieorgij Michajlowicz — 593,
Porada Rajmund - 699,
Powidaj Ludwik - 25,
Pözny Elzbieta— 360,
Pözny Fryderyk - 164, 360, 379, 381, 395-
396, 417-418, 602, 617,
Pözny Walter - 52, 164, 360, 379, 394, 417-
418, 421-422, 424, 448, 602-603, 609, 614,
617,
Prawin Jakub-418, 421-422, 433, 438,
Pronobis Alojzy - 174-178, 186-187, 224,
Prostka Krystyna - 484, 501, 573,
Pröchnicki Wlodzimierz — 30,
Przybylowska Maria - 32,
Przymuszala Lidia — 31,
Pulaski Kazimierz— 168,
Puslecki Edward, bp — 46,
R
Radkiewicz Stanislaw - 389,
Radyszewski Roscislaw — 7,
Radzanowska Hilda — 266, 275,
Radziwill Michal, ksi^z? — 223,
Rajzig Willi — 106,
Rangenau Otto — 342,
Raszkiewicz Brunon, pastor - 439-441, 443,
468, 526, 542, 555-556,
Ravasi Gianfranco, kardynal - 19,
Redzel Jan, pastor-443,
Rej Mikolaj z Naglowic — 31, 88, 603,
Ritz German — 7,
Rjabinin Wiktor — 648,
Rogall Joachim - 544,
Rola-Zymierski Michal - 389, 392,
Roosevelt Franklin Delano, prezydent USA -
27,377,392-393,454,615,
Rosenow Else - 185,
Rosenzweig Franz — 699,
Rössler Wily-429, 435,
Rubinstein Artur - 204,
Ruminski Rafal, pastor-443, 536,
Rusek Iwona E. — 4,
Rutkowski Krzysztof - 7,
Rycheza Lotaiynska, krölowa Polski — 415-
417,
Rydz-Smigly Edward, marszalek Polski -
239, 267-268, 272, 278,
Rzadki Friedrich, pastor - 423, 437, 603,
Rzymowski Wincenty - 389,
S
Sadren Lucy na - 371, 396,
Saganiak Magdalena - 40,
Sakson Andrzej — 15, 38, 616-617, 696.
Salza Hermann von, wielki mistrz zakonu
krzyzackiego - 9, (76-77), 78,
Samsonow Wasiliewicz Aleksander — 105,
Samulowicz Gerhard, pastor — 443, 468,
Sapieha Adam Stefan, kardynal - 235,
Indeks nazwisk
719
Schau Adolf- 89. 121-122,
Schau Gertruda - 323,
Scheidemann Philipp - 117,
Schimanski Adolf - 114,
Schimanski (Szymahski) Gustaw - 106-107,
122,
Schimanski Karl - 89,
Schiwek Martha - 476,
Schmalz Jadwiga - 343,
Schmidt Henryk - 360-364, 366, 369,
Schmidt Otylia - 266,
Schulz August - 299, 411,
Schulz Gottfried - 34,
Sczech Jan, pastor - 44, 63, 164, 360, 379-
381, 394, 417-420, 422-424, 436-441, 443-
448, 528-529, 560, 602-603, 614,
Sczech Karol - 528-531,
Sellmer Isabella - 30,
Sellmer Sven - 30,
Sembrzycki Jan Karol -31,
Sendzicki Horst — 266,
Seutter Gerda - 75,
Seydlitz-Kurzbach Walther von - 368,
Siedlecki Michal - 4,
Sienkiewicz Henryk - 70, 93, 145,
Sierpöwna Alma - 159,
Siewierski Edward - 52,
Sigg Ferdinand, bp - 545,
Sikora Jan - 147, 165-166, 170-171,
Sikora Pawel - 147,
Skibowski Klaus - 697,
Skok Gerhard - 613-614,
Skomand- 71,
Skowronek Alfred - 501-502,
Skowronek Edeltraut - 501,
Skowronek Fritz — 697,
Sköra Zlatka - 199,
Skurpski Hieronim (Schmidt Hermann) -
164, 351, 361-364, 366, 369, 379, 381, 395-
397, 399, 401, 417, 438, 447-448, 617, 695,
Skrzeszewski Stanislaw - 389,
Slawoj-Sktadkowski Felicjan— 167,
Slotwihski Stanislaw, pastor - 535, 693,
Slowacki Juliusz - 245, 473-475, 507, 551,
586, 699,
Sobieraj Slawomir -31,33,
Sobolewski Zenon - 562,
Soboll (Sobolewska) Luisa - 482-484, 534,
573,
Sokolowski Heinz (Henryk) - 484, 501-502,
504,517,
Sommer Wilhelm z Janowa- 101, 156, 183,
Sommerstein Emil - 389,
Soschinski Samuel - 89,
Sowa Pawel — 270,
Sowihski Jözef - 175, 192, 209-210, 213,
215-216, 220, 222, 224, 334,
Stalin Jözef-27-28, 33, 51, 74, 97, 117, 131,
145, 289, 348, 376-378, 388, 390-393, 403,
425, 431, 448-453, 455, 473, 539, 593, 602,
615-616,
Stankiewicz Hildegarda - 487-488,
Stankiewicz Marta - 487,
Starowieyski Marek, ks. - 19,
Stawecki Piotr- 16,
Steblowski Adam - 301, 325,
Stefan III, papiez -91,
Stevenson Robert Louis - 32,
Stinka Ewald - 490, 499-500,
Stinka Reinhold - 490, 499,
Strehlau Ursel -211,216,
Sucharski Tadeusz - 7,
Sukert-Biedrawina Emilia - 128, 265-266,
435,
Supa Wanda - 7,
Surminski Arno - 33, 39,
Suiynt Izabela - 27,
Sy 11a (Zyla) Helmut - 484, 501-502,
Sylwester II, papiez - 69,
Syskowski Hartmut M. F. - 656
Szacki Jerzy - 28,
Szalonek Michal - 16,
Szczepkowski Jözef, pastor - 526, 535, 540-
543, 548, 552, 554, 556, 558,
Szekspir William - 302,
Szeruda Jan, bp - 44, 419, 437-439, 443-446,
466, 468, 544, 558, 560,
Szlachcic Franciszek - 581,
Szramek Emil, ks. - 33,
Szymahska Liesbeth - 413,
Szymahska-Jasihska Malgorzata - 25, 697,
Szymahski Adolf - 37, 227, 261, 265, 400,
602, 605, 655,
S
Sliwowski Mariusz — 4,
Swierczewski Karol, gen. - 397,
Swi^topelk II Wielki, ksi^z$ Pomorza Gdari-
skiego - 71,
T
Taluc Katarzyna - 33,
Teresa, sw. - 229,
Terey Aleksander - 172,
Tetzel Johann, OP — 94,
Thews Walter-315-317,
720
Indeks nazwisk
Thiede Arthur - 330, 363,
Tischner Jözef, ks. - 699,
Toeppen Max - 25, 697,
Toporow Wladimir Nikolajewicz — 76,
Traba Robert - 697,
Trenkler Ryszard, pastor — 533, 537,
Trojanowicz Longin, pastor — 500, 534, 558,
Truman Harry S., prezydent USA — 449-453,
615.
Turkiewicz Halina— 7,
U
Ulohski Manfred Martin, pastor —587, 589,
Ulanowski Edmund — 266, 314, 462,
Ulanowski Franciszek —462,
Ulanowski Kazimierz - 266,
Urban II. papiez — 69, 124,
Urban IV, papiez —28, 71,
Urban Kazimierz — 47, 696,
Usarek Robert — 362,
Usarek Wieslaw — 362-363,
V
Verheugen Günter — 575,
Vogt Johannes — 25,
W
Walerowicz Jan — 88,
Wallach Johannes (Jan), pastor —273,
Walczuk Czeslaw — 561 -562,
Walle sch Amalia - 266, 272, 347, 350-351,
360, 379, 395,
Walesa Lech, prezydent RP — 245, 410, 645,
W’antula Andrzej, bp — 560,
Wankowicz Melchior - 65-66, 618, 697,
Waschek Hans - 47,
Wasilewska Wanda — 389,
Waszk Jan, pastor - 468, 484, 513, 531-532.
534.
Wasniewska Hilda — 266, 275-276,
Weber Reinhold - 697,
Wechsler Lucy — 182-184, 333,
Weitz Greta — 250,
Wesley John, ks. - 480-481, 696,
Wiebold z Chelmna, bp — 416,
Wiechert Emst - 33,
Wilamowska Bozena - 52, 652, 654,
Wilamowski Bogdan (Kurt) - 164, 360, 379,
381, 405, 417, 438, 602, 609-610, 614, 654,
Wilhelm II Hohenzollem, cesarz Niemiec —
117, 119, 121,
Will Abel, pastor — 80,
Willan Tadeusz — 52, 696,
Wilson Woodrow, prezydent USA - 117,
Winniczek Wincenty, pastor — 521, 527,
Winnig August - 616,
Wischniewski Adam - 88,
Wischniewski Jan — 89,
Wisniewski Stanislaw — 169, 171,
Witos .Andrzej - 389,
Witos Wincenty — 268,
Wladyslaw II Jagiello, kröl Polski - 72, 268,
447-448, 594, 600,
Wladyslaw z Opola, ksi^z? kaliski - 409-410,
Wojciech Slawnikowic, bp, sw., OSB - 67-
68, 268,
Wojciuk Stanley — 621,
Wojtaszek E. - 170,
Woldan Alois — 7,
Worgitzki Max — 128, 130, 133, 135-136,
387, 432, 617,
Wröbel-B est Jolanta — 7,
Wrzesihski Wojciech — 16, 263, 270, 385,
400, 616, 632,
Wujek Jakub, SJ - 123,
Wysocka Helena — 588,
Wysocki Albin - 322, 500, 621,
Wysocki Jan — 322,
Wysocki Bernard — 227, 237, 322, 329, 362-
363, 375, 391, 396-397, 527, 582-583, 588,
Wysocki Franciszek - 227, 230, 234, 236-
238, 241,322,
Wysocki Mieczyslaw — 322, 462,
Wysocki Stefan — 237, 322,
Wysocki Wiktor — 248,
Wysocki Wladyslaw — 322, 545, 555,
Wyszyriski Stefan, prymas Polski — 415-416,
528,
Z
Zabielski Lukasz - 4, 33, 40-41, 53,
Zabierowski Stefan - 40,
Zagozdzon Witold — 37,
Zakrzewski Michal - 88,
Zakrzewski Wilhelm-89, 121, 261,
Zalewski Henryk, pastor - 443, 468, 560,
Zaprucki Jözef— 33,
Zary chta Pawel — 19,
Zawadzki B. — 632,
Zayas Alfred M. — 455,
Zielinski Tadeusz J. — 696,
Zuber Dariusz, pastor — 4-5, 9, 17, 22, 38, 41,
(43-48), 48, 53, 696, 699, 701-704,
Zuber Monika — 699,
Zybura Marek — 27,
Indeks nazwisk
721
Zygmunt I Staiy, krol Polski - 37, 72, 78,
655,
Z
Zbikowska Hanna -281,319,
Zbikowska Helga - 281, 319, 517,
Zbikowska Marta - 349,
Zbikowski Fryderyk (Fritz) - 213, 216, 242-
243,281,319, 321,405,412,
Zolnowska Irena - 206, 210, 224-226,, 333-
334,
Zuk lhar Wasiliewicz - 7,
Zytyniec Rafal-4, 30, 33, 696-697, 704
Zywiec Anna - 150, 159, 164, 266,
Zywiec Fritz - 164, 227, 231, 299, 326-328,
Zywiec Georg -164,
Zywiec Gertruda (Brodowo) - 266,
Zywiec Gertruda (Pierlawka) - 266,
Zywiec Fryderyk - 655,
Zywiec Jerzy - 613, 655,
Zywiec Michal - 121, 150-151, 227, 243,
272, 295, 406, 411, 413, 604, 613 |
| any_adam_object | 1 |
| author | Małłek, Edward 1907-1995 |
| author2 | Zuber, Dariusz 1978- |
| author2_role | edt |
| author2_variant | d z dz |
| author_GND | (DE-588)1114743976 (DE-588)1114743739 (DE-588)1042622973 |
| author_facet | Małłek, Edward 1907-1995 Zuber, Dariusz 1978- |
| author_role | aut |
| author_sort | Małłek, Edward 1907-1995 |
| author_variant | e m em |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV043535691 |
| contents | Bibliogr. s. [695]-697. Indeks |
| ctrlnum | (OCoLC)959357005 (DE-599)BVBBV043535691 |
| era | Geschichte gnd |
| era_facet | Geschichte |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV043535691</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20161004</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">160502s2016 ag|| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788386064236</subfield><subfield code="9">9788386064236</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">8386064234</subfield><subfield code="9">8386064234</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)959357005</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV043535691</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Małłek, Edward</subfield><subfield code="d">1907-1995</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1114743976</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Gdzie jest moja ojczyzna?</subfield><subfield code="b">wspomnienia</subfield><subfield code="c">Edward Małłek ; opracowanie tekstu, wstęp, redakcja tomu Jarosław Ławski ; przedsłowie Dariusz Zuber</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Białystok</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Prymat</subfield><subfield code="c">2016</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">721 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Noten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Colloquia Orientalia Bialostocensia</subfield><subfield code="v">15</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Studia Mazurskie</subfield><subfield code="v">1</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Enthalten teilweise Faksimile der Handschriften</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Where is my native land?</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. [695]-697. Indeks</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Małłek, Edward / (1907-1995) / pamiętnik</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="4"><subfield code="a">Małłek, Edward / (1907-1995)</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="4"><subfield code="a">Związek Mazurów</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Duchowieństwo protestanckie / Polska / 20 w</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie) / 20 w</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Mazury / religia / 20 w</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Mazury / stosunki etniczne / 1918-1939 r</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Prusy Wschodnie / 20 w</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Ermland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015327-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4003939-0</subfield><subfield code="a">Autobiografie</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4133254-4</subfield><subfield code="a">Erlebnisbericht</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Ermland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015327-7</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Zuber, Dariusz</subfield><subfield code="d">1978-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1114743739</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ławski, Jarosław</subfield><subfield code="d">1968-</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="0">(DE-588)1042622973</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Colloquia Orientalia Bialostocensia</subfield><subfield code="v">15</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV043796951</subfield><subfield code="9">15</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000006&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000007&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000008&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000009&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000010&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028951283</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4003939-0 Autobiografie gnd-content (DE-588)4133254-4 Erlebnisbericht gnd-content |
| genre_facet | Autobiografie Erlebnisbericht |
| geographic | Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie) / 20 w Mazury / religia / 20 w Mazury / stosunki etniczne / 1918-1939 r Prusy Wschodnie / 20 w Ermland (DE-588)4015327-7 gnd |
| geographic_facet | Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie) / 20 w Mazury / religia / 20 w Mazury / stosunki etniczne / 1918-1939 r Prusy Wschodnie / 20 w Ermland |
| id | DE-604.BV043535691 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-08-20T00:09:45Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788386064236 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028951283 |
| oclc_num | 959357005 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 721 Seiten Illustrationen, Noten |
| publishDate | 2016 |
| publishDateSearch | 2016 |
| publishDateSort | 2016 |
| publisher | Wydawnictwo Prymat |
| record_format | marc |
| series | Colloquia Orientalia Bialostocensia |
| series2 | Colloquia Orientalia Bialostocensia Studia Mazurskie |
| spelling | Małłek, Edward 1907-1995 Verfasser (DE-588)1114743976 aut Gdzie jest moja ojczyzna? wspomnienia Edward Małłek ; opracowanie tekstu, wstęp, redakcja tomu Jarosław Ławski ; przedsłowie Dariusz Zuber Białystok Wydawnictwo Prymat 2016 721 Seiten Illustrationen, Noten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Colloquia Orientalia Bialostocensia 15 Studia Mazurskie 1 Enthalten teilweise Faksimile der Handschriften Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Where is my native land? Bibliogr. s. [695]-697. Indeks Małłek, Edward / (1907-1995) / pamiętnik jhpk Małłek, Edward / (1907-1995) Związek Mazurów Geschichte gnd rswk-swf Duchowieństwo protestanckie / Polska / 20 w Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie) / 20 w Mazury / religia / 20 w Mazury / stosunki etniczne / 1918-1939 r Prusy Wschodnie / 20 w Ermland (DE-588)4015327-7 gnd rswk-swf (DE-588)4003939-0 Autobiografie gnd-content (DE-588)4133254-4 Erlebnisbericht gnd-content Ermland (DE-588)4015327-7 g Geschichte z DE-604 Zuber, Dariusz 1978- (DE-588)1114743739 edt Ławski, Jarosław 1968- Sonstige (DE-588)1042622973 oth Colloquia Orientalia Bialostocensia 15 (DE-604)BV043796951 15 Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000006&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000007&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000008&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000009&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000010&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Małłek, Edward 1907-1995 Gdzie jest moja ojczyzna? wspomnienia Colloquia Orientalia Bialostocensia Bibliogr. s. [695]-697. Indeks Małłek, Edward / (1907-1995) / pamiętnik jhpk Małłek, Edward / (1907-1995) Związek Mazurów Duchowieństwo protestanckie / Polska / 20 w |
| subject_GND | (DE-588)4015327-7 (DE-588)4003939-0 (DE-588)4133254-4 |
| title | Gdzie jest moja ojczyzna? wspomnienia |
| title_auth | Gdzie jest moja ojczyzna? wspomnienia |
| title_exact_search | Gdzie jest moja ojczyzna? wspomnienia |
| title_full | Gdzie jest moja ojczyzna? wspomnienia Edward Małłek ; opracowanie tekstu, wstęp, redakcja tomu Jarosław Ławski ; przedsłowie Dariusz Zuber |
| title_fullStr | Gdzie jest moja ojczyzna? wspomnienia Edward Małłek ; opracowanie tekstu, wstęp, redakcja tomu Jarosław Ławski ; przedsłowie Dariusz Zuber |
| title_full_unstemmed | Gdzie jest moja ojczyzna? wspomnienia Edward Małłek ; opracowanie tekstu, wstęp, redakcja tomu Jarosław Ławski ; przedsłowie Dariusz Zuber |
| title_short | Gdzie jest moja ojczyzna? |
| title_sort | gdzie jest moja ojczyzna wspomnienia |
| title_sub | wspomnienia |
| topic | Małłek, Edward / (1907-1995) / pamiętnik jhpk Małłek, Edward / (1907-1995) Związek Mazurów Duchowieństwo protestanckie / Polska / 20 w |
| topic_facet | Małłek, Edward / (1907-1995) / pamiętnik Małłek, Edward / (1907-1995) Związek Mazurów Duchowieństwo protestanckie / Polska / 20 w Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie) / 20 w Mazury / religia / 20 w Mazury / stosunki etniczne / 1918-1939 r Prusy Wschodnie / 20 w Ermland Autobiografie Erlebnisbericht |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000006&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000007&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000008&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000009&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028951283&sequence=000010&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV043796951 |
| work_keys_str_mv | AT małłekedward gdziejestmojaojczyznawspomnienia AT zuberdariusz gdziejestmojaojczyznawspomnienia AT ławskijarosław gdziejestmojaojczyznawspomnienia |