Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Poznań
Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
2014
|
| Schriftenreihe: | Prace Komisji Archeologicznej / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych
tom 31 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | 264 Seiten Illustrationen, Karten 1CD-R ; 12 cm |
| ISBN: | 9788376542959 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV043505158 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20181030 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 160411s2014 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788376542959 |9 978-83-7654-295-9 | ||
| 020 | |z 8376542958 |9 8376542958 | ||
| 035 | |a (OCoLC)910585866 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV043505158 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 |a DE-Re13 | ||
| 084 | |a 7,41 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Kowalczyk, Andrzej |d 1983- |e Verfasser |0 (DE-588)1170178561 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych |c Andrzej Kowalczyk |
| 264 | 1 | |a Poznań |b Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk |c 2014 | |
| 300 | |a 264 Seiten |b Illustrationen, Karten |e 1CD-R ; 12 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Prace Komisji Archeologicznej / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych |v tom 31 | |
| 505 | 8 | |a Bibliografie Seite 210-220 | |
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Stoneware from Poznań in the late Middle Ages and in Modern Age | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Wykopaliska archeologiczne / Polska / Poznań |2 jhpk | |
| 650 | 4 | |a Ceramika / wyroby / archeologia / Polska | |
| 650 | 4 | |a Naczynia / archeologia / Polska | |
| 650 | 0 | 7 | |a Keramik |0 (DE-588)4030270-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Funde |0 (DE-588)4071507-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 4 | |a Poznań (woj. wielkopolskie) / archeologia | |
| 651 | 7 | |a Posen |0 (DE-588)4046868-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Posen |0 (DE-588)4046868-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Keramik |0 (DE-588)4030270-2 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Funde |0 (DE-588)4071507-3 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 810 | 2 | |a Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych |t Prace Komisji Archeologicznej |v tom 31 |w (DE-604)BV008164210 |9 31 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028921482 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 930.1 |e 22/bsb |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804176143161491456 |
|---|---|
| adam_text | Spis tresci
Uwagi wst^pne.....................................................................................9
Metody opracowywania ceramiki kamionkowej.....................................................13
Zarys badan kamionki europejskiej i przegl^d najwazniejsze literatury........................15
I. Osrodki i regiony produkcyjne oraz przedstawienie naczyh z Poznania..........................17
1. Kamionka nadrenska........................................................................17
1) Akwizgran/Raeren.......................................................................18
2) Frechen/Kolonia........................................................................19
3) Siegburg...............................................................................20
2. Kamionka westerwaldzka....................................................................23
3. Kamionka z poludniowej Dolnej Saksonii....................................................25
4. Kamionka z polnocnej Hesji................................................................27
1) Großalmerode...........................................................................27
5. Kamionka zachodniosaksonska...............................................................28
1) Waldenburg.............................................................................30
6. Kamionka Böttgera.........................................................................33
7. Kamionka ze wschodniej Saksonii-Anhalt....................................................34
1) Bad Schmiedeberg.......................................................................35
8. Kamionka luzycka..........................................................................36
1) Grupa Falkego..........................................................................37
2) Muzakow................................................................................38
3) Trzebiel...............................................................................40
9. Kamionka dolnosl^ska......................................................................43
1) Boleslawiec............................................................................43
10. Inne.......................................................................................47
1) XVIII-wieczne butelki kamionkowe.......................................................47
2) Miniaturowe garnki o nieokreslonym miejscu produkcji...................................50
II. Charakterystyka miejsc badanych wykopaliskowo i materialow zrodlowych.......................51
1. Miasto w obr^bie sredniowiecznych murow miejskich.........................................51
1) Brama Wroctawska.......................................................................53
2) Ulica Dominikahska 6...................................................................53
3) Ulica Dominikahska 9...................................................................56
5
4) Ulica Garbary 75/77..................................................................56
5) Gora Przemysla.......................................................................58
6) Ulica Kramarska......................................................................59
7) Ulica Masztalarska 3-5...............................................................60
8) Ulica Paderewskiego..................................................................62
9) Palac Gorkow.........................................................................63
10) Plac Kolegiacki......................................................................63
11) Stary Rynek..........................................................................64
12) Ulica Szewska 5/6....................................................................66
13) Ulica Szewska 17/18..................................................................67
14) Ulica Szkolna........................................................................68
15) Ulica Wielka 11-12...................................................................69
16) Ulica Wodna 13/wykop wodociqgowy.....................................................70
17) Ulica Wroniecka 9....................................................................72
18) Ulica Wroniecka 10-12................................................................73
19) Ulica Zydowska 21....................................................................75
20) Ulica Zydowska.......................................................................76
2. Chwaliszewo.............................................................................76
1) Ulica Chwaliszewo 69.................................................................77
3. Ostrow Tumski...........................................................................77
1) Akademia Lubranskiego................................................................78
2) Ulica Lubranskiego 1.................................................................79
3) Katedra..............................................................................80
4) Ogrod Arcybiskupi.....................................................................80
5) Ostrow Tumski 3......................................................................81
6) Ostrow Tumski 9/10....................................................................81
7) Ostrow Tumski 13......................................................................82
8) Ostrow Tumski 17......................................................................83
9) Ulica Posadzego 2.....................................................................84
10) Ulica Posadzego 5....................................................................84
11) Ulica Wiezowa 2-4....................................................................85
4. Srodka..................................................................................86
1) Ostrowek - most Cybihski..............................................................87
2) Srodka - badania Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej z lat 1994-2001 ........... 88
5. Miasto po lewej stronie Warty poza murami miejskimi.....................................90
1) Brama Chwaliszewska...................................................................90
2) Ulica Grobla 29a......................................................................93
3) Ulica Krysiewicza 2...................................................................94
4) Swifty Wojciech.......................................................................95
5) Ulica Szyperska 21/22.................................................................96
6) Ulica Za Bramk^......................................................................102
. Analiza technologiczna ceramiki kamionkowej.............................................105
1. Przygotowanie gliny.....................................................................105
2. Toczenie wyrobow.......................................................................107
3. Zdobnictwo.............................................................................108
1) Ryte b^dz modelowane linie poziome...................................................108
2) Ryte bqdz modelowane linie ukosne....................................................108
3) Odcisnigte radelkiem figury geometryczne.............................................109
4) Odcisnigte radelkiem zygzaki.........................................................109
5) Ornament geometryczny................................................................110
6) Ornament antropomorficzny............................................................110
7) Ornament zoomorficzny................................................................110
8) Ornament roslinny....................................................................111
9) Nakladki herbowe.....................................................................111
10) Nakladki antropomorficzne............................................................111
11) Nakladki zoomorficzne................................................................112
12) Nakladki roslinne.....................................................................H2
13) Listwa plastyczna....................................................................113
14) Motyw sieciowy.......................................................................113
15) Napisy...............................................................................113
16) Kanelury.............................................................................114
17) Zdobienie farbami, angobami..........................................................114
4. Szkliwo..................................................................................116
5. Wypal....................................................................................117
6. Analiza powierzchni wewn^trznej i zewngtrznej naczyn.....................................120
IV. Analizy fizykochemiczne wybranych materialów...............................................123
1. Badania mikroskopowe.....................................................................124
1) Zakres badan..........................................................................124
2) Wyniki................................................................................124
2. Badania chemiczne........................................................................128
1) Procedury.............................................................................128
2) Badania...............................................................................129
3) Wyniki (tab. 2).......................................................................129
3. Badanie nasi^kliwosci....................................................................135
1) Metoda badan..........................................................................135
2) Wyniki (por. katalog nasi^kliwosci na plycie CD)......................................136
V. Rodzaje i funkcje pojemników kamionkowych odnotowanych w Poznaniu.........................139
1. Naczynia stolowe.........................................................................143
1) Dzbany................................................................................143
2) Kubki/pucharki........................................................................145
3) Kufle.................................................................................146
4) Snelle................................................................................146
2. Naczynia do podawania i przenoszenia plynów..............................................146
3. Naczynia do przechowywania plynów, pokarmów i róznego przeznaczenia......................147
1) Butelki...............................................................................148
2) Dzbany................................................................................148
3) Miniaturowe garnki....................................................................149
4) Naczynia kolbowate....................................................................149
5) Puszki/puzderka.......................................................................150
4. Pokrywki.................................................................................150
VI. Uzytkowanie naczyn kamionkowych w swietle zródet z epoki..................................153
1. Zawartosc naczyn kamionkowych wyeksplorowanych archeologicznie...........................153
2. Ikonografia..............................................................................155
3. Zródla pisane............................................................................170
VII. Proba okreslenia statusu spoíecznego uzytkowników kamionki................................173
1. Dyspersja pozyskanej archeologicznie kamionki w ujfciu chronologicznym...................174
2. Kamionka z poszczególnych badanych miejsc a dawni ich mieszkancy.........................179
1) Patrycjat.............................................................................180
2) Pospólstwo - sredniozamozni rzemieslnicy i drobni kupcy...............................180
3) Plebs - czeladnicy, robotnicy, sluzba, zebracy i margines spoleczny...................180
4) Kler..................................................................................180
a) Zakonnicy..........................................................................181
b) Ksigza.............................................................................181
5) Zydzi.................................................................................182
6) Pozostali uzytkownicy kamionki o nieznanym statusie spolecznym........................182
3. Ceramika kamionkowa w inwentarzach mieszczan poznanskich.................................183
4. Wartosc wyrobów..........................................................................185
7
5. Zmiany upodoban i preferencje mieszkanców Poznania w odniesieniu do form naczyn i zwyczajów
panuj^cych w poszczególnych wiekach..........................................................187
VIII. Czynniki wplywaj^ce na obecnosc w Poznaniu kamionki z poszczególnych osrodków garn-
carskich.....................................................................................189
1. Miasta slgskie...............................................................................189
2. Miasta nadmorskie......................................................................... 191
3. Inne miasta niemieckie......................................................................191
4. Podsumowanie................................................................................192
IX. Kamionka z Poznania na tie innych znalezisk z terenu dzisiejszej Polski....................195
Zakonczenie.....................................................................................207
Wykaz skrótów......................................................................................209
Bibliografía..................................................................................... 210
Stoneware from Poznan in the late Middle Ages and in Modern Age (Summary)........................221
Tablice............................................................................................227
Fotografíe wybranych okazów........................................................................247
Plyta CD
Kwestionariusz glównych cech ceramiki kamionkowej zawartej w katalogu
Katalog ceramiki kamionkowej
Katalog kamionki z inwentarzy mieszczan poznanskich z XVI-XVIII w.
Zal^cznik nr 1. Analiza pierwiastków (wykonala dr J. Wybieralska)
Zal^cznik nr 2. Nasifkliwosc
Zalqcznik nr 3. Fajki kamionkowe
Bibliografía
Abt S. 1988a, Ludnosc Poznania w XVI i pierwszej polowie XVII wieku, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje Poznania,
Warszawa-Poznan, t. 1, s. 424-454.
- 1988b, Zycie codzienne i kultura materialna, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje..., op. cit., s. 476-491.
- 1988c, Ludnosc w drugiejpolowie XVIII wieku, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje..., op. cit., s. 830-841.
Adler B. 2005, Frühes Steinzeug Krüge aus der Sammlung Les Paul, München.
Antowska-Gorqczniak O. 2013, Badania na stanowisku przy ul. Posadzego 5 w 2009/2010 r. - charakterystyka na-
warstwien, [w:] H. Kocka-Krenz (red.), Poznan we wczesnym sredniowieczu, Poznan, t. 8, s. 19-60.
Atkin J. 2005, Podstawy ceramiki, Warszawa.
Augustyniak J. 1992, Zamek w Inowlodzu, Lodz.
Baaden F. 1994, Aufbruch in die Neue Welt. Die Auswanderung aus dem Kannenbäckerland, Jahresbericht 1994 der
Volksbank Westerwald, s. 1-22.
Balâsovâ M., Grabolle R. 2010, Funde Westsächsischen Steinzeugs in Nordwestböhmen (Kreis Chomutov), [w:]
R. Mennicken (red.), Keramische Begegnungen: Sachsen-Schlesien-Böhmen, Raeren, s. 48-65.
Banach B. 2005, Przemiany zabudowy miasta lokacyjnego w Poznaniu. Od osady Sw. Gotarda do miasta z przelomu
XV i XVI wieku, [w:] Z. Kurnatowska, T. Jurek (red.), Civitas Posnaniensis. Studia z dziejow sredniowiecznego
Poznania, Poznan, s. 389-405.
Battistini M., Impelluso L., Zuffi S. 2000, Martwa natura. Historia, arcydziela, interpretacje, Warszawa.
Becke A. 1993, Auf der Suche nach den Töpfern des „Freiberger” und „Annaberger“ Steinzeug, [w:] K. Spindler,
W. Endres (red.), Beiträge vom 25. Internationalen Hafnerei-Symposium in Lienz/Osttirol 1992, Nearchos 1,
Innsbruck, s. 99-123.
Beckmann B. 1974, The main types of the first four production periods of Siegburg pottery, [w:] V.I. Evison, H. Hodges,
J.G. Hurst (red.), Medieval Pottery from excavations, London, s. 183-220.
Benesz H. 2007, Triumf zmyslôw. Mitologia i sceny rodzajowe, [w:] A. Ziemba, G.B. Mazur, J. Czarkowska (red.),
Malarstwo flamandzkie doby Rubensa, van Dycka. i Jordaensa 1608-1678, Warszawa, s. 116-141.
Bis M. 2007, Z problematyki polskich badan skladu chemicznego ceramiki pôznosredniowiecznej i nowozytnej melody
fluorescencji rentgenowskiej, AP, t. 52, z. 1-2, s. 186-202.
- 2009, O glinianych lulkach w dawnej Rzeczypospolitej, KHKM, R. 47, nr 2, s. 229-242.
Blaszczyk W. 1973, Wyniki badan archeologicznych w strefie osady sw. Gotarda na Starym Miescie w Poznaniu, FAP,
t. 23, s. 120-191.
- 1977, Wyniki badan archeologicznych w strefie osady sw. Gotarda na Starym Miescie w Poznaniu, [w:] W. Blasz-
czyk (red.), Poczcftki i rozwôj Starego Miasta w Poznaniu w swietle badan archeologicznych i urbanistyczno-archi-
tektonicznych, Warszawa-Poznan, s. 165-181.
Bober-Tubaj A. 2008, Historia zakladu i rodziny Reinhold, [w:] B. Moniatowicz i in. (red.), Ceramika boleslawiec-
ka z wytwômi Reinholda, Jelenia Gora, s. 23-53.
Bober-Tubaj A., Olejniczak A. 2012, Poczqtki boleslawieckiego garncarstwa na podstawie archiwaliow,
kronik i opracowan badawczych, [w:] A. Bober-Tubaj i in. (red.), U zrodel boleslawieckiej ceramiki.
Boleslawiec jako jeden z osrodkow garncarstwa srodkowoeuropejskiego od XV do XVII w., Jelenia Gora,
s. 13-28.
210
Bojanowska A. i in. 2012, Katalog XVII-wiecznej ceramiki naczyniowej zwi^zanej z osrodkiem boleslawieckim, [w:]
A. Bober-Tubaj i in. (red.), U zrodel..., op. cit., s. 223-261.
Borkowski J., Kuczkowski A. 2011, Cussalyn-Cößlin-Koszalin. Zrodla archeologiczne do dziej w Koszalina, Koszalin.
- 2012, Poza szlakiem. ¿.rödla archeologiczne do dziejöw malych miast Pomorza Srodkowego, cz. 1, B. woj. kosza-
linskie, Koszalin.
Brinkmann B. 1984, Der Mineralwasserversand in Steinzeugflaschen, Der Mineralbrunnen, Heft 3, s. 92-103.
Brückner A. 1985, Slownik etymologiczny flzyka polskiego, Warszawa.
Budzan P., Kartowska-Kamzowa A. 1999, Dzialalnosc fundacyjna biskupa poznanskiego Jana Lubranskiego, KMP,
z. 2, s. 93-104.
Buko A. 1975, Badania laboratoryjne ceramiki we francuskich osrodkach naukowych, KHKM, R. 23, nr 3, s. 439-446.
- 1976, Niektöre aspekty wspolczesnych badati nad zagadnieniem pochodzenia ceramiki zabytkowej, KHKM, R. 24,
nr 4, s. 611-620.
- (rec.) M. Parczewski, Projekt kwestionariusza cech naczyn ceramicznych z okresu wczesnego sredniowiecza, SpAr,
t. 32, s. 328-335.
- 1981, Wczesnosredniowieczna ceramika sandomierska, Wroclaw-Warszawa-Krakow-Gdansk-Lodz.
- 1990, Ceramika wczesnopolska. Wprowadzenie do badari, Wrociaw-Warszawa-Krakow-Gdansk-Lodz.
- 1997, Ceramika wczesnosredniowieczna, pöznosredniowieczna i nowozytna, [w:] A. Buko (red.) Kleczanöw. Ba-
dania rozpoznawcze 1989-1992, Warszawa, s. 173-217.
- 1998, Nowsze kierunki w badaniach ceramiki z wykopalisk: aspekty dydaktyczne, SW, t. 51, fase. B, s. 546-556.
Buko A., Werfel Z. 1977, Zastosowanie kwantometru do badania skladu chemicznego ceramiki zabytkowej, AP,
t. 22, z. 2, s. 301-328.
Burdziej M. 2013, Odkrycia i badania archeologiczne, Stargardia. Rocznik Muzeum Archeologiczno-Historyczne-
go w Stargardzie poswi^cony przesztosci i kulturze Pomorza, t. 7, s. 335-419.
Burszta J., Luczak Cz. (oprac.) 1962, Inwentarze mieszczanskie z wieku XVIII z ksiag miejskich i grodzkich Pozna-
nia, t. 1. Z lat 1700-1758, Poznan.
- 1965, Inwentarze mieszczanskie z wieku XVIII z ksuig miejskich i grodzkich Poznania, t. 2. 1759-1793, Poznan.
Busko C., Dymek K., Piekalski J. 1993, Badania archeologiczno-architektoniczne prowadzone na zamku Wien w 1991 r.,
SSpA, t. 34, s. 367-384.
Bykowski K., Limisiewicz A. 1993, Badania przy polnocnej krawqdzi brzegu fosy w obrqbie posesji pl. Dominikan-
ski 11 i Zaulek Koci 50, SiAn, t. 35, s. 84-101.
Chudzinska B. 2014, Zamek w Muszynie. Stan badan do roku 2010, [w:] J. Gancarski (red.), Zamki w Karpatach,
Krosno, s. 159-186.
Cnotliwy E. 1987, Importy ceramiczne z XVI-XVIII wieku w Szczecinie, MZP, t. 33, s. 211-248.
Cnotliwy E., Nawrolski T. 1996, Pyrzyce - miasto lokacyjne. Wyniki badan ratowniczych w wykopach budowlanych
w latach 1959-1975, MZP, t. 52, s. 273-388.
Cnotliwy E., Rogosz R., Wilgocki E. 1993, Grodzisko stozkowate w Smogulcu, gm. Golancz, woj. Pila w swietle
badati weryfikacyjnych, SlA, t. 34, s. 141-205.
Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L. 1998, Chemia nieorganiczna, Warszawa.
Courthion P. 1996, Malarstwo flamandzkie i holenderskie, Warszawa.
Daszkiewicz M., Raabe J. 1995, Wybrane fragmenty ceramiki ze stanowiska Radom-Michalow w swietle badan fizy-
kochemicznych, [w:] T. W^grzynowicz i in. (red.), Kultura pomorska i kultura groböw kloszowych. Razem czy
osobno?, Warszawa, s. 369-379.
Dgbal J. 2009, Nowe znaleziska naczyn kamionkowych grupy Falkego z Gdanska, [w:] A. Janowski, K. Kowal-
ski, S. Stowinski (red.), AAP III, Od pöznego sredniowiecza do czasow nowozytnych, cz. 2, Szczecin,
s. 223-228.
- 2011, Naczynia ceramiczne, [w:] E. Trawicka, B. Ceynowa (kuratorzy), Gdansk w Europie, Europa w Gdansku.
Kontakty handlowe i kulturowe Gdanska w swietle wykopalisk archeologicznych, Gdansk, s. 1-10 (publikaeja
elektroniczna).
- 2012, Naczynia kamionkowe na stolach w XVI i XVII wieku. Wybor zrödel pozyskanych w efekeie badan arche-
ologicznych, [w:] B. Mozejko, E. Barylewska-Szymanska (red.), Historia naturalna jedzenia. Migdzy antykiem
a XIX wiekiem, Gdansk, s. 146-163.
Df:bska-Luty K. 1963, Badania wykopaliskowe w Poznaniu na posesji przy ul. Szewskiej 6 w roku 1960 (maszynopis
pracy magisterskiej w IP UAM w Poznaniu).
- 1972, Badania wykopaliskowe w Poznaniu na posesji przy ul. Szewskiej 6 w roku 1960, FAP, t. 22 (za 1971),
s. 144-167.
Dfbski A. 2005, Nowozytna ceramika naczyniowa z jamy smietnikowej odkrytej na posesji przy ulicy Lubranskiego,
[w:] H. Kocka-Krez (red.), Poznan we wczesnym sredniowiecza, Poznan, t. 5, s. 369-393.
- 2013, Sredniowieczne i nowozytne wyroby ceramiczne z posesji polozonej przy ulicy Posadzego 5 na Ostrowie Tum-
skim w Poznaniu, [w:] H. Kocka-Krenz (red.) Poznan we..., op. cit., t. 8, s. 61-202.
211
D^bski A., Sikorski A. 2005, Oströw Tumski 10 - charakterystyka warstw i materialöw zrödlowych w wykopie
XXIV, [w:] H. Kocka-Krez (red.), Poznan..., Poznan, t. 5, s. 23-58.
Die Grosse Enzyklopädie der Malerei 1975, Die Grosse Enzyklopädie der Malerei Maler, Grafiker, Epochen, Stile,
Museen der Welt, Herder Freiburg, Basel, Wien.
Dictionnaire Universel de la Peinture 1975, Dictionnaire Universel de la Peinture, t. 5, Paris.
Dobrzycka A. 1958, Malarstwo holenderskie XVII-XVIII w., Poznan.
Dolczewski Z., Znaczace wydarzenia historyczne na zamku krolewskim w Poznaniu, [w:] H. Kocka-Krez (red.),
Przemyslowie wielkopolscy od ksigcia dzielnicowego do krola Polski, Poznan, z. 2, s. 77-90.
Dworaczyk M. 2004, Aneks nr 1. Opis Ceramiki, MZP Nowa Seria, t. 1: 2004, z. 1, s. 234-236.
Dziedzic P. 2009, Nowe odkrycie fragmentu naczyn „grupy Falkego” z Sulechowa - przyczynek do poznania bogato
zdobionej kamionki gotyckiej, „Lubuskie Materialy Konserwatorskie, t. 6, s. 126-131.
Dziedzic P., Kalagate S. 2002, Badania archeologiczne na zamku piastowskim w Krosnie Odrzanskim (sezon 1998),
ASN, t. 2, s. 65-186.
Dziedzic P., Kalagate S., Magda-Nawrocka M. 2004, Wstgpne wyniki badan archeologicznych na terenie Starego
Miasta w Zaganiu w latach 1995-1997, ASN, t. 3, s. 65-168.
Einheitsgemeinde Stadt Bad Schmiedeberg, 2009, Staatlich anerkanntes Moor-, Mineral- und Kneippheilbad Einheitsge-
meinde Informationsbroschüre, Bad Schmiedeberg.
Engelhardt K.A. 1837, J.F. Boettger. Erfinder des Sächsischen Porzellans. Biographie aus authentischen Quellen von
Carl August Engelhardt, Leipzig.
Erdmann W. i in. 1984, Rahmenterminologie zur mittelalterlichen Keramik in Norddeutschland, Archäologisches
Korrespondenzblatt, t. 14, s. 417-436.
Falke O. von 1907, Gotisches Steinzeug von Dreihausen in Hessen, Kunst und Kunsthandwerk, Bd. 10, s. 295-309.
- 1977, Das rheinische Steinzeug, Bd. 1, 2, Berlin (1908), wznowienie Osnabeück.
Frechener Bartmannkrüge 2006, Frechener Bartmannkrüge - Katalog der Stiftung Keramion e. V. Frechen, Frechen.
Gaimster D. 1997, German Stoneware 1200-1900, Archaeology and Cultural History British Museum, London.
Garas M., Trzcinski L. 2010, Badania archeologiczne na dziedzincu Kolegium Jezuickiego w Chojnicach, Zeszyty
Chojnickie, nr. 25, s. 11-44.
G^siorowski A. 1988a, Miasto pöznosredniowieczne, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje..., op. cit., s. 209-232.
- 1988b, Ludnosc Poznania od polowy XIII do XV wieku. Rzemioslo i handel, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje...,
op. cit., s. 245-268.
- 1988c, Rzemioslo i handel, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje..., op. cit., s. 269-284.
Garbacz K. 2004, Wposzukiwaniu poczqtkdw osadnictwa miejskiego w Zielonej Gorze - wyniki badan archeologicz-
nych przeprowadzonych w rejonie ulicy Kupieckiej, Studia Zielonogorskie, t. 10, s. 11-36.
„Gazeta Polska” 1849, 23 maja, nr 116, s. 4.
„Gazeta Polska” 1849, 20 czerwca, nr 138, s. 4.
Genaille R. 1975, Slownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego, Warszawa.
- 2001, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa.
Gerlich H. 2004, Makartowski bukiet w slqskim Buncloku, [w:] A. Niesyto (red.), Made in Boleslawiec. Uzytecznosc
i sztuka w kamionce zaklqte, Katowice, s. 3-5.
Gibson M. 1989, Bruegel, Secaucus.
Gielke D. 2003, Meissener porzellan des 18. und 19. Jahrhunderts, Leipzig.
Glinkowska B. i in. 2012, Analiza formalna ceramiki ze stanowiska przy ul. Piaskowej w Boleslawcu, [w:] A. Bober-
-Tubaj i in. (red.), U zrodel..., op. cit., s. 31-203.
Gil L. 2010, Fajki oraz sposoby uzywania tytoniu na obszarze obecnych zachodnich ziem polskich od XVII do poczqtku
XX wieku (maszynopis pracy doktorskiej w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu).
Glowacka-Penczynska A. 2013, Rzeczy „stare” i „cenne” w testamentach i inwentarzach mieszczanskich malych miast
Wielkopolski w XVII w., KHKM, R. 61, nr 2, s. 327-338.
Grenda K., Paternoga M., Wojtucki D. 2004, Sredniowieczna szubienica w Lubaniu w swietle badan archeologicz-
nych w 2003 roku, SSpA, t. 46, s. 181-199.
Groth P. 1927, Handel Poznania z Zachodem w wiekach srednich, KMP, z. 1, s. 340-366.
Grygiel R. 1999, Wyniki badan archeologicznych rezydencji, [w:] red. R. Grygiel, T. Jurek, Zduny. Pöznosrednio-
wieczne i nowozytne rezydencje wlascicieli miasta, Lodz, s. 27-241.
Gwozdzik A. 1999, Kamionka znad dolnej Warty na tie srodkowoeuropejskim, Poznan (maszynopis pracy magister-
skiej w IP UAM).
- 2004, Migdzyrzeckie naczynia typu „Dreihausen” w swietle dotychczasowych badan nad kamionka gotycka, [w:]
B. Mykietow, M. Tureczek (red.), Ziemia Miqdzyrzecka. Szkice z dziejöw pogranicza, Mi^dzyrzecz-Zielona
Gora s. 85-96.
Hähnel E. 1987, Siegburger Steinzeug. Landschaftsverband Rheinland, Bastendskatalog, Köln, Band 1.
Heege A. 2009, Steinzeug in Schweiz (14.-20.Jh.), Bern.
212
Heinze H., Klein H., Krabath S. 2012, Bad Muskau - ein bedeutendes Töpferzentrum in der nördlichen Oberlausitz,
[w:] C. Franke i in. (red.), Ausgrabungen in Sachsen, t. 3, Dresden, s. 216-219.
Hoffmann Y. 1997, Applikationsverzietes Steinzeug das 14. Jahrhunderts aus Waldenburg, Keramos, t. 156,
s. 131-142.
Holubowicz W. 1950, Garncarstwo wiejskie zachodnich terenöw Bialorusi, Torun.
Horschik J. 1978, Steinzeug 15. bis 19. Jahrhundert. Von Burdel bis Muskau, Dresden.
Impelluso L. 2006, Natura i jej Symbole. Rosliny i zwierz a, Warszawa.
Jablonska A. 2010, Rynek, popyt, podaz, [w:] R. Milewski, E. Kwiatkowski (red.), Podstawy ekonomii, Warszawa,
s. 40-80.
Jakimowicz T. 1988, Sztuka renesansu i manieryzmu w Poznaniu, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje..., op. cit.,
s. 559-598.
Jaworski K., Pankiewicz A. 2007, Badania archeologiczne na szczycie Gromnika po II wojnie swiatowej, [w:] K. Ja-
worski, A. Pankiewicz (red.), Gromnik. Z dziejöw zasiedlenia i zagospodarowania szczytu, Wroclaw, s. 79-121.
Kaczmarek J. 2008, Stan badan i materialy, [w:] M. Szmyt (red.), Archeologia Miasta Poznania, Poznan, t. 1.
Kalagate S. 1994, Ceramika z wiezy rycerskiej w Witkowie, gm. Szprotawa, woj. zielonogörskie, stanowisko nr 6, [w:]
A. Gruszczynska, A. Targonska (red.), Garncarstwo i kajlarstwo na ziemiach polskich odpöznego sredniowiecza
do czasöw wspölczesnych, Rzeszow, s. 161-184.
- 1996, Nowozytny material ceramiczny pochodz4cy z przypadkowego odkrycia w Ochli, gm. Zielona Gora, woj.
zielonogorskie, WSA, t. 4, s. 205-217.
- 2004, Nowozytny material ceramiczny pochodz^cy z badan ratowniczych w Lubsku - przyczynek do badan nad
garncarstwem nowozytnym rejonu srodkowej Odry, [w:] Biblioteka Srodkowego Nadodrza, Zielona Gora, z. 2,
s. 347-362.
- 2009, Fragmenty naczyn kamionkowych pochodzqcych z badan stanowiska Luboszöw 2, gm. Osiecznica, woj. dol-
noslcfskie, [w:] B. Gruszka (red.), ...ad Oderam fluvium... Ksi§ga dedykowana pami§ci Edwarda D^browskiego,
Zielona Gora, s. 387-397.
- 2011, Fragmenty naczyn kamionkowych pozyskanych w trakcie nadzoru archeologicznego nad przebudow4 zamku
w Sulechowie, woj. lubuskie, ASN, t. 8, s. 167-185.
Kalagow M. 2009, Fragment kamionkowej maselniczki pochodz4cy z badan na Wyspie Spichrzy w Gdansku, [w:]
B. Gruszka (red.), ...ad Oderam fluvium..., op. cit., s. 383-386.
Kaminski R., Slowinski S., Uciechowska-Gawron A. 2009, Badania w otoczeniu palacu w Kaliszu Pomorskim, [w:]
A. Janowski, K. Kowalski, S. Slowinski (red.), AAP III, XVI Sesja Pomorzoznawcza, Szczecin, 22-24 listopa-
da 2007 r., cz. 2. Od poznego sredniowiecza do czasow nowozytnych, Szczecin, s. 345-364.
Kaniecki A. 2004, Poznan. Dzieje miasta woda pisane, Poznan.
Kantak K. 1930, Dalsze przyczynki do dziejöw dominikanöw poznanskich, KMP, z. 4, s. 335-342.
- 2004, Przyczynki do dziejöw dominikanöw poznanskich, KMP, z. 3, s. 157-167.
Karolczak W. 1995, Chwaliszewo przeiomu XIX/XX wieku. Przemiany oblicza dzielnicy, KMP, z. 1, s. 100-137.
- 1997, Zycie codzienne mieszkancöw Srödki w XIX i na pocz4tku XX wieku, KMP, z. 1, s. 160-186.
Karolczak Z. 2008, Zamek krölewski w Poznaniu w swietle badan archeologicznych, [w:] H. Kocka-Krenz (red.),
Przemyslowie wielkopolscy od ksiqcia dzielnicowego do kröla Polski, Poznan z. 2, s. 33-54.
Karras M. 1995, Archäologische Untersuchungen In Ahaus 1974-1991. Dokumentation und Auswertung der Notgra-
bungen und Bodenfunde aus dem Stadtkern und dem Bereich des Schlosses, Ausgrabungen und Funde in Westfa-
len-Lippe, Jahrgang 9, Teil B, s. 472-569.
Kilarska E. 1991, Kamionka. Katalog zbioru Muzeum Narodowego w Gdansku, Gdansk.
Klein H. 2010, Von der Töpferei zum keramischen Großbetrieb: Die Entwicklung des Muskauer Töpferhandwerks von
den Anfägen bis zum 21.Jh, [w:] R. Mennicken (red.), Keramische Begegnungen: Sachsen-Schlesien-Böhmen, Ra-
eren, s. 79-97.
Klinge E. 1979, Deutsches Steinzeug der Renaissance - und Barockzeit, Düsseldorf.
Klonder A. 1989, Napoje fermentacyjne w Prusach Krölewskich w XVI-XVII wieku, Studnia i materialy z historii
kultury materialnej, t. 60, Wrodaw-Warszawa-Krakow-Gdansk-Lodz.
Kociszewski L., Kruppe J. 1962, Niektöre badania fizykochemiczne jako metoda badawcza w studiach nad dziejami
produkcji gamcarskiej, KHKM, R. 10, nr 1-2, s. 167-182.
- 1973, Badania fizykochemiczne ceramiki warszawskiej XIV-XVII wieku, Wrocfaw-Warszawa-Krakow-Gdahsk.
Koczy L. 1934, Studja nad dziejami gospodarczemi Zydöw poznanskich przedpolcrwa wieku XVII, KMP, z. 4, s. 333-362.
- 1935, ibidem, z. 1, 2/3, s. 47-63, 171-232.
Koscinski B. 2003, Badania w obrqbie sredniowiecznego portu gdariskiego (stan. 103 - Zielona Brama w Gdansku),
[w:] H. Paner i M. Fudzinski (red.), XIII Sesja Pomorzoznawcza, Od sredniowiecza do czasow nowozytnych,
Gdansk, vol. 2, s. 357-384.
- 2004, Badania Archeologiczne Zielonej Bramy w Gdansku, [w:] J. Palubicki (red.), Zielona Brama w Gdansku,
Gdansk, s. 67-100.
213
- 2011, Katalog, [w:] E. Trawicka, B. Ceynowa (kuratorzy), Gdansk w Europie..., op. cit., s. 34-41.
Koscinski B., Trawicki L. 2001, Naczynia ceramiczne z pokladu sredniowiecznego holka (wrak W-5, tzw. „Miedzio-
wiec”), PoAn, t. 18, s. 397-414.
Kowalczyk A. 2008a, Ceramika kamionkowa z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, [w:] H. Kocka-Krenz (red.),
Poznan we wczesnym sredniowieczu, Poznan, t. 6, s. 225-286.
- 2008b, Nowozytne wyroby kamionkowe z przypadkowego odkrycia z Brzoskowa, gm. Zerköw, pow. Jarocin, WSA,
t. 9, s. 285-295.
- 2009a, Sprawozdanie z badari archeologicznych na grodku stozkowatym w Radzimiu, stanowisko 1/7 (Starczano-
wo), gm. Murowana Goslina, pow. Poznan, woj. wielkopolskie (ob. AZP 48-27), WSA, t. 10, s. 195-206.
- 2009b, Boleslawiecki dzban do kawy z Akademii Lubranskiego w Poznaniu, WSA, t. 10, s. 241-245.
- 2010, Kamionkowa snella z Poznania, WSA, t. 11, s. 165-170.
- 2011, Das spätmittelalterliche und neuzeitliche Steinzeug aus Posen, Woiwotschaft Großpolen, Polen (Poznan, wo-
jewodztwo wielkopolskie, Polska), [w:] S. Felgenhauer-Schmiedt i in. (red.), Beiträge zur Mittelalterarchäologie in
Österreich, t. 27, Wien, s. 248-255.
- 2012, Jakie wody mineralne w XVIII i XIX w. pijali mieszkaricy Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, Ecclesia. Studia
z dziejow Wielkopolski, t. 7, Poznan, s. 141-154.
Kowalczyk A., Kalagate S. 2010, Fragmente von Steinzeuggefäße aus Triebei im Landkreis Sorau in der Woiwotschaft
Lebus, [w:] R. Mennicken (red.), Keramische Begegnungen: Sachsen-Schlesien-Böhmen, Raeren, s. 119-126.
Kozlowska K., Turakiewicz R. 2006, Sprawozdanie z ratowniczych hadan wykopaliskowych sredniowiecznych dzia-
lek mieszczanskich przy ul. Rzezniczej 8 w Raciborzu, wojewödztwo sl^skie, [w:] G. Tomczak (red.), Badania
archeologiczne na Gornym Slgsku i ziemiach pogranicznych w latach 2003-2004, Katowice, s. 166-174.
Kozlowski S. 1975, Surowce skalne Polski, Warszawa.
Kozma J. 2012, Wyjqtkowa struktura geologiczna, [w:] P. Haracz i in. (red.), Europejski Geopark Luk Muzakowa
z trzech röznych stron, L^knica, s. 9-27.
Kocka-Krenz H. 2005, Zarys stanu badati Instytutu Prahistorii UAM na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach
1999-2004, [w:] H. Kocka-Krez (red.), Poznan we... op. cit., Poznan, t. 5, s. 9-21.
- 2007a, Najstarsze dzieje Poznania, [w:] H. Kocka-Krenz (red.), Tu sic Polska zaczfta..., Poznan, s. 7-18.
- 2007b, Odkrycia archeologiczne, [w:] J. Skuratowicz (red.), Akademia Lubranskiego. Pomnik wielkopolskiej kul-
tury i nauki, Poznan, s. 13-20.
Krabath S. 2011, Sachkultur als Quelle für den Warentransport auf der Elbe im späten Mittelalter und in der Neuzeit,
Siedlungs- und Küstenforschung im südlichen Nordseegebiet, t. 34, s. 263-278.
- 2012a, Kompleks wykopaliskowy z ul. Piaskowej w Boleslawcu w kontekscie kulturowo-historycznym, [w:] A. Bo-
ber-Tubaj i in. (red.), U zrödel..., op. cit., s. 205-220.
- 2012b, Europejskie osrodki produkcji kamionki we wczesnych czasach nowozytnych, [w:] A. Bober-Tubaj i in.
(red.), U zrodel..., s. 263-328.
Kröll J. 1980, Creussener Steinzeug, Würzburg.
Kröll K. 2002, Humpen, Pinten, Schnellen, Lüneburg.
Kruppe J. 1961, Studia nad ceramik4 XIV wieku ze Starego Miasta w Warszawie, Wroclaw-Warszawa-Krakow.
- 1967, Gamcarstwo warszawskie w wiekach XIV i XV, Wroclaw-Warszawa-Krakow.
- 1981, Garncarstwo poznosredniowieczne w Polsce, Wrodaw-Warszawa-Krakow-Gdahsk-Lodz.
Krzywdzihski R. 2013, Analiza przestrzennofunkcjonalna archeologicznych reliktöw zagospodarowania dzialek
mieszczanskich z poludniowo-zachodniej czqsci kwartatu ulic: Dlugie Ogrody, Szafarnia, Angielska Grobla i sw. Bar-
bary w Gdansku, [w:] H. Paner (red.), Archeologia Gdariska, Gdansk, t. 5, s. 23-132.
Krzywiec R. 1950, Podstawy technologii ceramiki, Poznan.
Kubach H.E., Seeger J. 1939, Die Kunstdenkmäler des Kreises Sorau und der Stadt Forst, Kunstdenkmäler der Pro-
vinz Brandenburg, t. 6, 1939, s. 239-248.
Kuklinska K. 1988, Gospodarka, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje..., op. cit., s. 642-659.
Kulejewska Z. 1988, Rozwoj zabudowy miejskiej poza murami. Powstawanie jurydyk, [w:] J. Topolski (red.), Dzie-
je..., op. cit., s. 398-404.
Kwiatkowski K., Majewski M. 2012, Wyroby ceramiczne okresu nowozytnego, [w:] K. Kwiatkowski (red.), Arche-
ologia Stargardu. Badania zachodniej czqsci kwartalu V, Archeologia Stargardu, Stargard, t. 1, s. 113-145.
Lassaigen J., Delevoy R.L. 1958, Die Flämische Malerei von Hieronymus Bosch bis Rubens, Geneve.
Lepowna B. 1968, Gamcarstwo gdanskie w X-XIII wieku, Gdansk.
Lessmann A. W. 1997, The Rhenish stoneware from the Monte Cristi shipwreck, Dominican Republic, Texas.
Linette E. 1988, Zycie artystyczne - sztuka baroku, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje..., op. cit., s. 701-751.
Lutyhski K. 1995, Kapitulne Chwaliszewo w XVI w., KMP, z. 1, s. 11-16.
Lastowiecki M. 1977, Pröba systematyki ceramiki wczesnosredniowiecznej i sredniowiecznej, [w:] W. Blaszczyk
(red.), Pocztftki i rozwoj Starego Miasta w Poznaniu w swietle badati archeologicznych i urbanistyczno-architekto-
nicznych, Warszawa-Poznan, s. 183-192.
214
Mackiewicz M. 2008, „ Walka o miejsce na stole” - pöznosredniowieczna ceramika luksusowa, [w:] P. Kucypera,
S. Wadyla (red.), Kultura materialna sredniowiecza w Polsce, Torun, s. 155-172.
- 2012, Nowozytna ceramika artystyczna z badari archeologicznych przy kosciele sw. Piotra i Pawla na Ostrowie
Tumskim we Wrodawiu, [w:] A. Pankiewicz (red.), Nowozytny cmentarz przy kosciele sw. Piotra i Pawla na
Ostrowie Tumskim we Wroclawiu ßata 1621-1670), Wratislavia Antiqua, t. 17, Wroclaw, s. 129-160.
Maisei W. 1988, Przeksztalcenia przestrzenne miasta w murach, [w:] J. Topolski (red.), Dzieje..., s. 394-398.
Majewski J. 2006, Muzea farmacji i zbiory aptekarskie w Polsce, Poznan.
Makowiecka M., Makowiecki D. 2005, Pozywienie zwierzgce mieszkancöw osad przedlokacyjnych i okolic Starego
Rynku w Poznaniu w swietle zrödd archeozoologicznych, [w:] 2. Kurnatowska, T. Jurek (red.), Civitas Posna-
niensis. Studia z dziejöw sredniowiecznego Poznania, Poznan, s. 439-465.
Malaguzzi S. 2009, Woköl stolu, Warszawa.
Malarstwo niemieckie w XIX wieku
- 2005, Malarstwo niemieckie w XIX wieku. Obrazy ze zbioröw polskich, Warszawa.
Malinowski L. 2002, 700 lat Trzebiela, Trzebiel.
- 2006, Gmina Trzebiel - czas, ludzie, wydarzenia, Trzebiel.
Marciniak I. 2005, Nowozytne tkaniny odkryte podczas badan wykopaliskowych na stanowisku Oströw Tumski 9/10
w latach 1999-2003, [w:] H. Kocka-Krenz (red.), Poznan..., op. cit., s. 343-368.
Marciniak-Kajzer A. 2006-2007, Obraz obronnej siedziby w Narzymiu w woj. warmirisko-mazurskim po badaniacb
w latach 2004-2005, LSA, t. 10, s. 275-296.
Marcinkowski M. 1999, Osada sredniowieczna w Nowym Polichnie, gmina Santok, S1A, t. 40, s. 245-271.
- 2011, Fajans pomorski ze Starego Miasta w Elblqgu, Elbing.
Mattison S. 2006, Podr^cznik ceramika, Warszawa.
Meißen Frühzeit und Gegenwart
- 1982, Johann Friedrich Böttger zu Ehren, Dresden.
Mennicken R. 2006, „Mein Freund Hetjens... ”. Der Sammler Laurenz Heinrich Hetjens im Licht seiner Zeit, Materia-
lien zur Raerener Töpferei, Band 3, s. 1-27.
- 2009, Schätze aus Raerener Erde. Katalog des Raerener Steinzeugs aus dem Hetjens-Museum Deutsches Keramikmu-
seum Düsseldorf, Raeren.
Miazga A., Sankiewicz P., Sikorski A. 2012, Ceramika naczyniowa z badari wykopaliskowych przy murze Lubran-
skiego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu (ul. Pozadzego 5), [w:] H. Kocka-Krenz (red.), Poznan we..., op. cit.,
t. 7, s. 43-103.
Miazga B. 2009, A unique ceramic bowl from the Old Town in-Wrodaw. The results of archaeometric analysis, SSpA,
t. 51, s. 253-267.
Mommsen H. i in. 2000, Neue Ergebnisse zum sächsischen Stdnzeug: Herkunfisbestsbestimmung durch Neutronenaktivie-
rungsanalyse und Auswertung von Archivalien, Keramos, Heft 169, s. 67-84.
Muszynski L, Bergman B. 2006, Sylwetki poznanskich rabinöw, KMP, z. 3, s. 14-37.
Muzyczuk A., Gancarski J. 2007, Sredniowieczny Rynek w Krosnie w swietle badari archeologicznych. Uwagi wstpp-
ne, [w:] J. Gancarski (red.), Pözne sredniowiecze w Karpatach polskich, Krosno, s. 419-437.
Myszka M., Tunia K. 2012, Aus dem 16. und 17. Jh. Stammende Steinzeuggefässe aus Nowy Korczyn, Kresi Busko-
-Zdroj, ApAr, t. 64, s. 397-409.
Nash J. 1998, Vermeer, Warszawa.
Nawrocki S., Wislocki J. 1961, Inwentarze mieszczanskie z lat 1528-1635 z ksiqg miejskich Poznania, Poznan.
Nawrolscy G. i T. 1985, Wstgpne wyniki badan archeologicznych Starego Miasta w Elblqgu w latach 1980-1982,
KHKM, R. 32, nr 4, s. 383-409.
- 1986, Badania Starego Miasta w Elblqgu w latach 1983-1984, KHKM, R. 34, nr 5, s. 609-648.
- 1989, Badania Starego Miasta w Elblagu w roku 1985, KHKM, R. 37, nr 2, s. 251-289.
Nawrolska G. 2011, Pucharek kamionkowy z „Grupy Falkego” znaleziony na Starym Miescie w Elblc}gu, Elblqskie
Studia Muzealne, t. 2, s. 140-147.
Nawrolski T. 1973, Klasztor cysterek w Cedyni, pow. Chojna, w swietle badari archeologicznych, MZP, t. 19, cz. 2,
s. 271-384.
- 1974, Wyniki najnowszych badari archeologicznych na zamku w Darlowie, MZP, t. 20, s. 169-261.
- 1987, Pöznosredniowieczne dzbany kamionkowe z terenu Polski z wyobrazeniami twarzy, KHKM, R. 35, nr 4,
s. 673-683.
- 1989, Sredniowieczne naczynia kamionkowe typu Dreihausen z uwzglgdnieniem znalezisk z terenu Polski, KHKM,
R. 37, nr 3-4, s. 497-512.
- 1992a, Importy europejskie w pöznosredniowiecznym Elblagu na podstawie zrödd archeologicznych, Nautologia,
R. 27, nr 1-2, s. 23-25.
- 1992b, Probleme Archäologischer Untersuchungen der altstadt in Elbing, Archaeologia Elbingensis, vol. 1,
s. 45-54.
215
- 1997, Przyczynek do znajomosci nowozytnych naczyn kamionkowych (na podstawie wybranego zbioru z Elbl^ga),
Archaeologia Elbingensis, vol. 2, s. 171-188.
Niegoda J. 1999, Naczynia ceramiczne, [w:] C. Busko, J. Piekalski (red.), Ze studiöw nad zyciem codziennym
w sredniowiecznym miescie. Parcele przy ul. Wi^ziennej 10-11 we Wrodawiu, Wratislavia Antiqua, t. 1,
s. 157-182.
Nienhaus H. 1984, Zu den Brunnensiegeln auf Tonkrügen für den historischen Mineralwasserversand, Der Minaral-
brunnen, Heft 4, s. 134-140.
- 1986, Funde alter „Brunnenkrüge” als Zeugen der Geschichte, Der Mineralbrunnen, Heft 4, s. 98-126.
Nocun P. 2009, Ksüj.zqca sredniowieczna wieza mieszkalna w Siedl^cinie (powiat jeleniogorski) w swietle dotychczaso-
wych badari, Z otchlani wiekow. Archeologia Ziemi Jeleniogorskiej, R. 64, nr 1-4, s. 169-175.
Nowa encyklopedia powszechna PWN
- 1996, Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 3. Warszawa.
Nowacki J. Akademia Lubrariskiego, KMP, z. 2, s. 152-180.
Nowakowski P. 2008, Zabytkowa kamionka boleslawiecka w zbiorach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzynskiej we
Wlodawku, Rocznik Muzealny, t. 12, s. 113-124.
Nowihski J.T. 1995, Interwencyjne badania wykopaliskowe w obr^bie fosy miejskiej w Zarach na pl. Luzyckim,
stan. 50 (AZP 68-10/31), SSpA, t. 36, s. 197-205.
Nozynski T. 1932, Zydzi poznariscy w XV w. 1379-1502, KMP, z. 1, s. 86-99.
Oniszczuk A. 2013a, Zycie odbite w naczyniach. Konsumpcja luksusowa i codzienna w Gdansku w XVII-XIX wieku
na podstawie naczyn ceramicznych z terenu centrum dominikanskiego i kwartalu Dlugi Targ - Powroznicza, t. 1,
Warszawa (ksi^zka zamieszczona na stronie internetowej: http://www.academia.edu/5144783/Zycie_odbite-
_w_naczyniu._Konsumpcja_luksusowa_i_codzienna_w_Gdansku_w_XVII_-_XIX_wieku_na_podstawie_na-
czyn_ceramicznych_z_terenu_Centrum_Dominikanskiego_i_kwartalu_Dlugi_Targ_-_Powroznicza_Tom_I;
dostep 23.04.2013 r.).
- 2013b, ibidem, (Tom II; dostgp 23.04.2013 r.).
Oniszczuk-Rakowska A. 2002, Ceramika naczyniowa z latryny posesji przy ulicy Szklary 2-5 w Gdansku, [w:]
A. Goftbnik (red.), „Swiatowit”, Supplement Series P: Prehistory and Middle Ages, vol. 9, Warszawa,
s. 207-272.
- 2007, Ceramika naczyniowa w Gdansku w XVII-XV1II wieku. Materialy z wykopalisk na terenie przyszlego cen-
trum dominikanskiego i hotelu „Rezydent” a inwentarze posmiertne, [w:] G. Nawrolska (red.), XV Sesja Pomo-
rzoznawcza. Materialy z konferencji 30 listopada - 02 grudnia 2005, Elbing, s. 401-416.
Oettel G. 2000, Mittelalterliche Töpfereien auf dem Kreuzfriedhof zu Zittau, Mitteilungen des Zittauer Geschichts-
und Museumsvereins, Band. 27, s. 162-170.
- 2007, Muskauer Steinzeug, Görlitzer Magazin, t. 20, s. 69-78.
- 2012, Zur Interpretation von Keramikfunden aus Zittau und Bad Muskau, [w:] R. Smolnik (red.), Keramik in
Mitteldeutschland. Stand der Forschung und Perspektiven. 41. Internationales Hafnereisymposium des Arbeits-
kreises für Keramikforschung in Dresden, Deutschland, vom 21. September bis 27. September 2008, Veröffen-
tlichungen des Landesamtes für Archäologie, t. 57, Dresden, s. 235-243.
Ott W. 1993, Krugbäckerei und Mineralwasservesand im westlichen Taunus, Blade Blätter, nr 7, s. 1-53.
Pawlak E., Pawlak P. 2001, Badania archeologiczne na wczesnosredniowiecznym cmentarzysku szkieleto-
wym w Poznaniu-Srödce w 2001 r. (maszynopis Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska Henryka
Klundera).
Pawlak P. 1994, Sprawozdanie z nadzorow archeologicznych na ul. Podgömej w Poznaniu (maszynopis Pracownia
Archeologiczno-Konserwatorska Henryka Klundera).
- 1995, Wstppne wyniki ratowniczych badari archeologicznych na Srodce w Poznaniu w 1994 r., WSA t. 3,
s. 107-127.
- 2003, Analiza archeologiczna, [w:] P. Pawlak (red.), Wyniki badan archeologiczno-architektonicznych przeprowa-
dzonych przy budowie nowej straznicy na terenie strazy pozarnej przy ul. Masztalerskiej 3 w Poznaniu, cz. 1,
s. 7-22 (maszynopis Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska Henryka Klundera).
- 2007, Ceramika naczyniowa, [w:] E. Pawlak, P. Pawlak (red.), Zerniki, stanowisko 25 (A2 - aut. 203). Osadnic-
two pradziejowe, wies sredniowieczna i nowozytna, Poznan, s. 61-161.
- 2008, Relikty wczesnosredniowiecznej przeprawy mostowej na Cybinie w Poznaniu, [w:] H. Kocka-Krenz (red.),
Poznan..., Poznan, t. 6, s. 29-54.
- 2009, Budowa mostu im. biskupa Jordana w Poznaniu na Cybinie w 2007 roku. Sprawozdanie z badari archeolo-
gicznych (maszynopis Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska Henryka Klundera).
Pawlak P. 2013, Zagadnienia wprowadzaj^ce, [w:] P. Pawlak (red.), Sredniowieczny system obronny miasta Pozna-
nia. Odcinekpolnocno-zachodni. Wyniki badari archeologicznych, Poznan, s. 9-14.
- 2013, (red.) Sredniowieczny system..., op. cit. Poznan.
Peacock D.P.S. 1970, The scientific analysis of ancient ceramics: a review, World Archaeology, t. 1, nr 3, s. 375-389.
216
Pela W. 1997, A collection of decorated beakers from Pultusk: a local invention or an attempt at imitation of imported
stonewares?, [w:] A. Buko, W. Pela (red.), Imported and Locally Produced Pottery: Methods of Identification and
Analysis, Warszawa, s. 111-123.
Pi^tkiewicz-Dereniowa M. 1977, Material kaflowy, [w:] W. Blaszczyk (red.), Pocz4tki i rozwoj Starego Miasta w Po-
znaniu w swietle badan archeologicznych i urbanistyczno-architektonicznych, Warszawa-Poznan, s. 193-205.
Piekalski J., Wachowski K. 2009, Standard i luksus w sredniowiecznym Wrodawiu. Mozliwosci identyfikacji, SSpA,
t. 51, s. 77-95.
Pilarczyk Z. 1996, Brama Wielka, KMP, z. 1, s. 160-162.
Plany Poznania
- 2010, Plany Poznania, D. Ksi^zkiewicz-Bartkowiak (red.), Poznan.
Poklewska-Koziell M. 2013, Ceramika naczyniowa, [w:] P. Pawlak (red.), Sredniowieczny system obronny miasta
Poznania. Odcinek pdlnocno-zachodni. Wyniki badan archeologicznych, Poznan, s. 97-161.
Polak Z., Rybkowski M., Wywrot-Wyszkowska B. 2010, Ceramika, wyroby skorzane oraz przedmioty wykonane
z innych surowcow, [w:] M. Rybkowski (red.), Archeologia sredniowiecznego Kolobrzegu, t. 5, KoJobrzeg, s. 109-126.
Porzezinski A. 2013, Recz - Stare Miasto. Ratownicze badania przy ul. Ratuszowej w 2007 roku, Stargardia. Rocz-
nik..., op. cit., s. 193-234.
Powidzki J. 1972, Zabytkoznawstwo ceramiki europejskiej, Torah.
- 1977, Ceramika, Warszawa.
Przewozna K. 1972, Badania wykopaliskowe w Poznaniu, ul. Szewska 17/18 w 1960 r., FAP, t. 22 (za 1971),
s. 172-183.
Pysiewicz-J^drusik R., Pustelnik A., Konopska B. 1998, Granice Sb}ska, Wroclaw.
Pytlak M. 2009, Pdznosredniowieczny cmentarz przy kosciele sw. Jerzego w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzow Wiel-
kopolski.
Rada P. 1993, Techniki ceramiki artystycznej, Warszawa.
RAL
- 2007, RAL classic, 210 RAL - Farben, Sankt Augustin.
Rech M. 1991, Zur Einführung - Töpfereigewerbe in der Siegburger Aulgasse, [w:] A. Korte-Böger, G. Hellenkemper
Salies (red.), Eine Siegburger Töpferwerkstatt der Familie Knütgen, Köln-Bonn, s. 1-13.
Reczek S. 1968, Podrgczny slownik dawnej polszczyzny, Wrodaw-Warszawa-Kraköw.
Reineking von Bock B.-G. 1986, Steinzeug, Köln.
Reinfuss R. 1955, Garncarstwo ludowe, Warszawa.
Reyman T. 1959, Metoda stosowania szlifow przezroczystych w badaniach nad ceramika starozytna, AP, t. 3,
s. 167-177.
Rgbkowski M. 1995, Sredniowieczna ceramika miasta lokacyjnego w Kolobrzegu, Kolobrzeg.
- 2004, Nowe znaleziska sredniowiecznej kamionki waldenburskiej w polnocnej Polsce, [w:] R. Czaja i in. (red.),
Archeologia et Historia Urbana, Elbing, s. 421-428.
Richter R. 1996, Bierkrüge und Steinzeugfiaschen aus Sachsen, [w:] H. Starke (red.), Ein bierseliges Land, Halle,
s. 116-133.
Roehmer M. 2007, Siegburger Steinzeug, Die Sammlung Schulte in Meschede, Münster.
Rode H. 2000, Neue Untersuchungen zur Keramik der Falke-Gruppe, Keramos, Heft 196, s. 27-56.
- 2001, Die Keramik der Falke-Gruppe und ihre besondere Bedeutung für das Gebiet Ostsachsens und der Lausitz,
Neues Lausitzisches Magazin, Neue Folge Band 4, s. 7-23.
- 2005, Mittelalterliche Steinzeugproduktion in Bad Schmiedeberg, Ldkr. Wittenberg, Archäologie in Sachsen-
Anhalt, Band 3, s. 34-41.
Rode H., Schwedt A., Mommsen H. 2004, Eine neue mittelalterliche Steinzeuggruppe aus Mitteldeutschland - Erste
archäometrische und archäologische Ergebnisse, Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters, t. 32, s. 147-162
Rogosz R., Nawrolski T. 1979, Z badan nad umocnieniami obronnymi w lokacyjnym Stargardzie, MZP, t. 25,
s. 107-204.
Romanowicz P. 2011a, Standardy luksusu - naczynia kamionkowe w pöznosredniowiecznym Stargardzie, [w:]
M. R^bkowski (red.), Ekskluzywne zycie - dostojny pochöwek. W krggu kultury elitarnej wiekow srednich, seria:
Wolihskie Spotkania Mediewistyczne, t. 1, Wolin, s. 273-287.
- 2011b, Naczynia kamionkowe z Siegburga i Waldenburga w pöznosredniowiecznym Stargardzie, Stargardia, t. 6,
s. 111-123.
Rozewicz E. 1958, Technika zdobienia ceramicznego, Warszawa.
Römer-Strehol C. i in. 2004, Werkstoffwissenschaftliche Untersuchungen an Bleiglasierten mittelalterlichen Scherben
aus der Töpfereiwüstung Bengerode bei Fredelsloh, Ldkr. Northeim, Concilium medii aevi, t. 7, s. 77-93.
Ruppel T. 1991, Zur Rekonstruktion der Töpferscheiben - Archäologischer Befund und zeitgenössische Abbildungen,
[w:] A. Korte-Böger, G. Hellenkemper Salies (red.), Eine Siegburger Töpferwerkstatt der Familie Knütgen, Köln-
-Bonn, s. 73-83.
217
Russell J.B. 2003, Kr6tka historia czarownictwa, Wroclaw.
Ryzyhski A. 1996, Poludniowo-wschodnia przeprawa mostowa, KMP, z. 1, s. 188-205.
Sankiewicz P. 2008a, Badania wykopaliskowe w ogrodzie posesji przy ul. ks. I. Posadzego 5 na Ostrowie Tumskim
w Poznaniu w 2006 roku, WSA, t. 9, s. 183-193.
- 2008b, Wczesnosredniowieczne konstrukcje obronne grodu poznanskiego, [w:] H. Kocka-Krenz (red.), Poznan...,
op. cit., Poznan, t. 6, s. 15-27.
Scheidemantel D. 2004, Auf den Spuren der Töpferwerkstätten Waldenburger Steinzeug vom Spätmittelalter bis zur
frühen Neuzeit, [w:] U. Budig, R. Zenker (red.), Zwischen Residenz und Töpferscheibe, 750 Jahre Waldenburg,
Chemnitz, s. 28-45.
Scheidemantel D., Schifer T. 2005, Waldenburger Steinzeug. Archäologie und Naturwissenschaften, Dresden.
Schneider K. 2000, Der Mineralwasserversand und seine Gefäßproduktion im rheinisch - hessischen Raum von 17. bis
zum Eden des 19. Jahrhunderts, Koblenz.
- 2005, Die Reise des nassauischen Generaldomänendirektors Ludwig Christian von Rößler in die Bade- und Brunen-
orte Aachen, Spa, Und Roisdorf (1830), Nassauische Annalen, Band 116, s. 445-466.
Schwedt A. i in. 2001, Weitere Ergebnisse zum sächsischen Steinzeug: Neutronenaktivierungsanalysen und Auswer-
tung von Archivalien, Keramos, t. 174, s. 53-76
Sieciechowiczowa L. 1974, Zycie codzienne w renesansowym Poznaniu. 1518-1619, Warszawa.
Siemihska D. 2005, Zabytkowe obuwie skorzane z badan Starego Miasta w Poznaniu, [w:] Z. Kumatowska, T. Jurek
(red.), Civitas Posnaniensis. Studia z dziejow sredniowiecznego Poznania, Poznan, s. 427-431.
Sieramska M. 1985, Geniusze sztuki. Bruegel, Warszawa.
Sikorska-Ulfik I. 1972, Materialy z badan wykopaliskowych przeprowadzonych na Starym Rynku w Poznaniu w roku
1964, FAP, t. 21, s. 183-218.
Sikorski A. 2003, Lekno, pow. W^growiec, woj. wielkopolskie, stan. 19. Wyniki badan nad ceramikq sredniowieczn4
i nowozytnq. Studia i materialy do dziejöw Paluk, t. 4, s. 67-123.
Sikorski A., Wojciak A. 1991a, Udamosc i nasicftzliwosc fragmentow ceramiki naczyniowej z terenu Pomorza Za-
chodniego i Pojezierza Krajanskiego, Folia Praehistorica Posnaniensia, t. 4, s. 27-48.
- 1991b, Niektöre wlasnosci (udamosc i nasi^kliwosc) ceramiki pöznorzymskiej i wczesnosredniowiecznej z dorzecza
Mogilicy na Pomorzu Srodkowym, Folia Praehistorica Posnaniensia, t. 4, s. 145-165.
Skiba P. 2010, Garncarstwo. Sztuka pftciu zywiolöw, Warszawa.
Skibihski S. 1977, Gotycka architektura kosciola farnego pod wezwaniem Marii Magdaleny w Poznaniu, [w:] W. Biasz-
czyk (red.), Poczqtki i rozwöj Starego Miasta w Poznaniu w swietle badan archeologicznych i urbanistyczno-archi-
tektonicznych, Warszawa-Poznan, s. 421-437.
Skibihski S. 1999, Jelenia Göra, ul. Grodzka 16, SiAn, t. 40, s. 211-212.
Skuratowicz J. 2007, Wstcp, [w:] J. Skuratowicz (red.), Akademia Lubranskiego. Pomnik wielkopolskiej kultury
i nauki, Poznan, s. 3-5.
Sojka J. 1999, Drukarnia akademicka w Poznaniu 1689-1780. Jan Lubrariski i jego dzielo, KMP, z. 2,
s. 236-251.
Spiez J. A. 2004, Dominikanie w Poznaniu, KMP, z. 3, s. 7-19.
Spindler K. 1997, Bunzlauer Keramik des 17. Jahrhunderts aus Berliner Bodenfunden, [w:] T. Haller i in. (red.),
Beiträge zur Bunzlauer Keramik Nearchos, t. 5, Innsbruck, s. 13-67.
- 2004, Bunzlauer Keramik im Germanischen Nationalmuseum, Bestandskatalog, Begleitband zur Ausstellung
„Guter Ton aus Bunzlau” - Bunzlauer Geschirr im Germanischen Nationalmuseum. 30. September 2004 -
27. Februar 2005, Nearchos, z. 11, Nürnberg.
Starski M. 2009a, Poznosredniowieczne naczynia gliniane z zamku w Pucku, SiMA, t. 14, s. 195-284.
- 2009b, Badania archeologiczne na rynku miejskim w Pucku, [w:] A. Janowski, K. Kowalski, S. Slowihski (red.),
AAP in, XVI Sesja Pomorzoznawcza, Szczecin 22-24 listopada 2007 r., cz. 2. Od pöznego sredniowiecza do
czasöw nowozytnych, Szczecin, s. 319-332.
Starzewska M., Wolanin T. 1995, Artystyczna kamionka boleslawiecka, Wroclaw.
Stephan H.-G. 1981, Coppengrave. Studien zur Töpferei des 13. bis. 19. Jahrhunderts in Nordwestdeutschland, Mate-
rialhefte zur Ur- und Frühgeschichte Niedersachsens, t. 17.
- 1988, Steinzeug und Irdenware. Diskussionsbeiträge zur Abgrenzung und Definition des mittelalterlichen deutschen
Steinzeuges, [w:] D. Gaimster, M. Redknap, H.-H. Wegener (red.), Zur Keramik des Mittelalters und der begin-
nenden Neuzeit im Rheinland. British Archaeological Reports International Series 440, 81-117.
- 2002, Neue Erkenntnisse zum reichverzierten Lausitzer Steinzeug der Spätgotik. Kontext und Herkunftsfrahe,
Neues Laizistisches Magazin, Neue Folge Band 4, s. 7-36.
- Badania nad ceramika »grupy Falkego”. Bogato zdobiona gotycka kamionka luzycka i jej s rodowisko archeologicz-
no-historyczne, [w:] J. Piekarski (red.), Wratislavia Antiqua, Wroclaw, t. 6, s. 293-329.
Stoksik H. 2007, Technologia warsztatu ceramicznego sredniowiecznego SLfska w swietle badan specjalistycznych i eks-
perymentalnych, Wroclaw.
218
Stolle W. 1997, Steinzeug aus Hessen und Thüringen vom 16. bis 20. Jahrhundert, Eine Ausstellung des Hessischen
Landesmuseums Darmstadt, Darmstadt.
Strauß K. 1923, Aller deutsche Kunsttöpfereien, Berlin.
- 1926, Studien zur Alt = Triebeier Töpferei, „Niederlausitzer Mitteilungen”, t. 17, 1926, s. 306-308.
Studium uwarunkowan i kierunköw zagospodarowania przestrzennego gminy 2000, opr. J. Zdrzalik-Rogoz, B. Ro-
goz, Trzebiel.
Sulkowska-Tuszynska K. 1994, Technologia, asortyment i funkcja sredniowiecznych naczyri ceramicznych uzy-
wanych w klasztorze Norbertanek w Strzelnie, woj. bydgoskie, [w:] A. Gruszczynska, A. Targonska (red.),
Garncarstwo i kaflarstwo na ziemiach polskich od pöznego sredniowiecza do czasöw wspotczesnych, Rzeszow,
s. 121-137.
- 1997, Sredniowieczne naczynia ceramiczne z klasztoru Norbertanek w Strzelnie, Torun.
Szelegejd B. 2007, Ceramika europejska. 200 lat Muzeum Wilanowskiego, Warszawa.
Szwagrzyk J.A. 1990, Pieni4dz na ziemiach polskich X-XX w., Wrodaw-Warszawa-Krakow-Gdansk-Lodz.
Szwed R. 2006, Ceramika naczyniowa z wieku XVI z ul. Legnickiej w Srodzie Sl^skiej, SiAn, t. 43, s. 129-143.
Szymahski M. 2009, Ceramika kamionkowa z bylego opactwa cysterskiego w Bierzwniku, Poznan (maszynopis pra-
cy magisterskiej w IP UAM).
Slesinski W. 1994, Falszerstwa rzemiosla artystycznego, Wroclaw.
Topolski J. 1996, Handel Poznania w XVI-XVIII wieku, KMP, z. 2, s. 25-44.
- 2010, Handel Poznania w XVI-XVIII wieku, [w:] W. Wrzosek (red.), Varia historyczne, Poznan, s. 194-228.
Treptow O. 1991a, Die Topographie der Unteren Aulgasse zu Siegburg, [w:] A. Korte-Böger, G. Hellenkemper Sa-
lies (red.), Eine Siegburger Töpferwerkstatt der Familie Knütgen, Köln-Bonn, s. 29-57.
- 1991b, Miscellen zu verschiedenen Persönlichkeiten der Siegburg Ulnerzunft im späten 16. Und zu Beginn des 17.
Jahrhunderts, [w:] A. Korte-Böger, G. Hellenkemper Salies (red.), Eine Siegburger..., op. cit., s. 103-112.
Trzeciakowscy M. i L. 1982, W dziewiqtnastowiecznym Poznaniu, Poznan.
Trzeciecka A., Trzeciecki M. 2002, Pöznosredniowieczne naczynia gliniane. Z badan na terenie Centrum Domini-
kanskiego w Gdansku - dzialki Szklary 1 - Szklary 5, [w:] A. Golfbnik (red.), Dominikanskie Centrum sw. Jac-
ka w Gdansku. Badania archeologiczne, t. 2, „Swiatowit. Supplement Series P: Prehistory and Middle Ages”,
vol. 9, Warszawa, s. 135-205.
Twardosz B. 2005, Wytwome naczynia szklane w sredniowiecznym Poznaniu, [w:] Z. Kurnatowska, T. Jurek (red.),
Civitas Posnaniensis. Studia z dziejow sredniowiecznego Poznania, Poznan, s. 417-426.
Unger I. 2007, Kölner und Frechener Steinzeug der Renaissance. Die Bestände des Kölnischen Stadtmuseums, Köln.
Van Dam J. D. 1997, „Das keramische Thema” in belgischen und niederländischen Sammlungen im XIX. Jahrhun-
dert, Keramos, t. 156, s. 39-130.
Wachowski K., Witkowski J. 2003, Wroclaw wobec Hanzy, AP, t. 48, z. 1-2, s. 201-221.
Warshaw J. 2007, Ceramika. Praktyczny poradnik, Warszawa.
Wawrzyniak P. 2003, Wczesnosredniowieczne waly obronne na poznanskim Ostrowie Tumskim, KMP, z. 1, s. 27-39.
- 2004, Archeologiczne badania parceli staromiejskiej przy ul. Dominikanskiej nr 9 w Poznaniu, [w:] R. Czaja i in.
(red.), Archeologia et historia urbana, Elbing, s. 203-211.
- 2005, Badania archeologiczne muröw obronnych fundacji biskupa Jana Lubranskiego w rejonie ul. ks. Ignace-
go Posadzego nr 5 na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, [w:] H. Kocka-Krenz (red.), Poznan we..., op. cit.,
s. 191-200.
- 2012, Najnowsze badania miast w wojewödztwie lubuskim. Wybrane przyklady, Archaeologia Historica Polona,
t. 20, s. 131-159.
Wawrzyniak P., Jaszewska A. 2011, Wstgpne wyniki badan archeologicznych przeprowadzonych w 2005 r. na obwod-
nicy Sulechowa, pow. zielonogorski, woj. lubuskie, [w:] H. Kocka-Krenz, Poznan we..., op. cit., t. 7, s. 23-41.
Weinhold R. 1958, Töpferware in der Oberlausitz, Berlin.
Wieczorek M. 2012, Inicjatywy budowlane biskupa Jana Lubranskiego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w swietle
zrödel archeologicznych, [w:] H. Kocka-Krenz (red.), Poznan we wczesnym sredniowieczu, Poznan, t. 7, s. 23-41.
Wierstakow A. 1979, Naczynie kamionkowe z Boleslawca nad Prosn4, WA, t. 44, z. 2, s. 227-229.
Wiesiolowski J. 1977, Klasztory sredniowiecznego Poznania, [w:] W. Blaszczyk (red.), Poczqtki i rozwoj Starego
Miasta w Poznaniu w swietle badan archeologicznych i urbanistyczno-architektonicznycb, Warszawa-Poznan,
s. 405-419.
- 1996, Targi, targowiska, jarmarki w poznosredniowiecznej aglomeracji poznanskiej, KMP, z. 2, s. 7-24.
- 1997, Socjotopografia pöznosredniowiecznego Poznania, Poznan.
- 1999, Krakowscy profesorowie Akademii Lubranskiego, KMP, z. 2. 299-324.
- 2007, Srödka i Oströwek w dziejach Poznania, [w:] H. Kocka-Krez (red.), Tu sie Polska zacztfa..., Poznan,
s. 45-50.
Witkowska T. 1998, Fajki z badan archeologicznych na pl. Dominikanskim we Wrociawiu, SiAn, t. 39, s. 283-336.
Zaleski Z. 1995, Bractwo krawieckie chwaliszewskie, KMP, z. 1, s. 21-48.
219
Zalgska W. 2002, Ceramika XVIII-XX wieku z kolekcji Wedgwood Museum Trust w Barlaston, Potteries Museum
Art Gallery w Stoke-on-Trent, Nottingham Castle Museum City Gallery oraz ze zbiorow polskich, Katalog,
Warszawa.
Ziemba A. 2007, Malarstwo gabinetowe, [w:] A. Ziemba, G.B. Mazur, J. Czarkowska (red.), Malarstwo flamandz-
kie..., op. cit., s. 234-263.
Zak J. 1959, Badania w ogrodzie przy ul. Ostrow Tumski 10 w 1946 n, [w:] W. Hensel (red.), Poznan we wczesnym
sredniowieczu, Warszawa-Wrodaw, t. 1, s. 81-129.
Zak K. 2004, Historia nie tylko na kole toczona, [w:] A. Niesyto (red.), Made in Boleslawiec. Uzytecznosc i sztuka
w kamionce zaklgte, Katowice, s. 7-16.
Zol^dz-Strzelczyk D. 1999, Academia Lubransciana (1519-1780). Dzieje szkoly od powstania do czasow Komisji
Edukacji Narodowej. Jan Lubratiski i jego dzielo, KMP, z. 2, s. 141-151.
Stoneware from Poznan
in the late Middle Ages and in Modern Age
(Summary)
The subject matter of the article is an analysis of the stoneware ceramics found during the archa-
eological excavations carried out in the city of Poznan, Great Polish Voivodship, Poland. Stoneware
embraces products with a characteristic burnt crock, with not always entirely melted granular fraction
and of permeability smaller than 2% - the features obtained as a result of burning conducted in the
temperatures ranging from 1200 to 1400°C (Stephan 1988, p. 82; Rfbkowski 1995, p. 39; Gaimster
1997, p. 34; Krabath 2012b, p. 263), 1200-1300°C (Reineking von Bock 1986, p. 90; Scheidemantel,
Schifer 2005, p. 39), 1100-1350°C (Kilarska 1991, pp. 7, 9), 1100-1300°C (Kozlowski 1975, p. 181), also
the products which do not comply with the definition of stoneware but are customarily regarded as
stoneware, manufactured, among others, in Boleslawiec (Horschik 1978, pp. 364-401; Kilarska 1991,
pp. 37-41, catalogue number 75-85, 94-97; Starzewska, Wolanin 1995). Additionally, the analysis inc-
ludes also the products with lightly burnt crocks representing the forms typical of stoneware on which
characteristic processes and ornaments were used, for instance, covering the surface with salt glaze
(Kowalczyk 2011, p. 249).
950 fragments of stoneware, obtained from 40 archaeological sites (Table 1), have undergone macro-
scopic technological and stylistic analysis.
The chronological frame of the article includes the period between the 2nd half of the 14th century
and the end of the 18th century. The first stoneware containers found during excavation works in
Poznan are dated from the second half of the 14th century. At the end of the 18th century, however,
stoneware containers became less luxurious (comp. Krabath 2012b, p. 314) because mass production of
industrial forms, packages and kitchen utensils had begun.
The collection of ceramics analysed in this paper has been separated from the accumulations of vessel
ceramics in the Archaeological Museum in Poznan, the Institute of Prehistory of Adam Mickiewicz Uni-
versity in Poznan, the Institute of Archaeology and Ethnology of Polish Academy of Sciences - the Poznan
Branch (now the Centre of Prehistorical and Mediaeval Studies), Archaeological Conservation Studio of
Henryk Klunder and the Poznan Branch of Archaeological Conservation Studio of Alina Jaszewska (M.A.).
Thus, the analysis embraces the fractions of stoneware found within the administrative boundaries of Po-
znan, corresponding to the city boundaries from the turn of the 18th century.
In order to simplify the analysis, the city (along with the towns incorporated into Poznan in 1800,
as well as with the 18th-century suburbs; Zaleski 1995, p. 26; Karolczak 1995, p. 100; 1997, p. 160) has
been divided into five zones. The zone “A” includes the part of the city situated within the city walls
(with the walls, gates and a moat), Chwaliszewo is the zone “B”, Ostrow Tumski is the zone “C”, the
vicinity of Srodka and Ostrowek constitutes the zone “D”, and finally, the last zone “E” embraces the
city behind the city walls on the left bank of the Warta River (Fig. 2). This division is not accidental
221
because these particular districts were inhabited by people of different material status and of various
professions. It has been revealed that these zones also show dissimilarities as far as the assortment of
stoneware products is concerned.
The most numerous group consists of fractions excavated in the part of the city surrounded by the
mediaeval walls - 338 fragments making up 35.58% of the entire collection. The greatest number of
fractions was obtained during excavations conducted at Garbary Street 75/77, a considerable amount
of material was also acquired from the inventories of Masztalarska Street 3-5 and Wroniecka Street 9.
In the district of Ostrow Tumski 299 fragments of stoneware ceramics were distinguished from
11 excavation sites, which constitutes 31.47% of the entire analysed material from Poznan. 290 frag-
ments were registered in the area of Poznan beyond the city walls, on the left bank of the Warta River,
which makes up 30.53% of the studied collection from Poznan. In the zone “E” as much as 78.62%
stems from the excavations at Szyperska Street 21-22. 18 fractions were obtained from the districts of
Srodka and Ostrowek, and the remaining 5 from Chwaliszewo.
The paper includes a description of the pottery centres and the categories of products from which
the fragments of stoneware utensils, excavated from the archaeological sites in Poznan, originated. The
specimens were ascribed to the pottery regions and centres described in literature as well as to product
categories (the selected groups included Rhineland stoneware from Achen/Raeren, Frechen/Cologne,
Siegburg, Westerwald stoneware, products from southern Lower Saxony, from Großalmerode, stone-
ware from western Saxony, from Waldenburg, Böttger s stoneware, products from eastern Saxony-
Anhalt, from Bad Schmiedeberg, Falke s group, Lusatian stoneware, from Muzakow (Bad Muskau),
Trzebiel, products from Lower Silesia, from Boleslawiec and other, 18th-century stoneware bottles as
well as miniature pots). On the basis of the most recent research, stoneware containers from Trzebiel
and Muzakow, which used to be described jointly, have been separated. Furthermore, also Lusatian
stoneware has been singled out as well as miniature pots whose place of production is unknown.
On the basis of megascopic observation of the Poznan specimens technological analyses of stonewa-
re have been carried out (from the extraction of clay, preparation of pottery mould, turning, through
adorning, glazing to burning and the analysis of the outer and inner surface of the utensils). 8 fractions
had production defects. None of the objects showed any signs of blackened spots which could eviden-
ce the usage of these containers for thermal processing. The proofs of use are primarily the jagged
edges of brims and bottoms (Table 17, 18). The collection also included a fraction of a Waldenburg jug
whose inner surface was damaged as a result of an activity of some strong corrosive substance (Table 19).
A representative group of 115 fractions has been used for physical and chemical analyses - micro-
scopic examinations and tests to determine the permeability of utensils. As a result of the study of
microphotography, it has been concluded that Siegburg stoneware represents the best quality, charac-
terized by a strongly burnt, one-coloured, white, shell-shaped break (Fig. 21a). Differences have been
noticed between the external surfaces of the ware from Westerwald and Trzebiel painted with cobalt
and covered with salt glaze. As a result of permeability tests, it has been established that only the sto-
neware from Boleslawiec and Lusatia are characterized by permeability greater than 2% (Fig. 35). The
smallest permeability was recorded for fractions from Siegburg (0.128%) and Waldenburg (0.145%).
This means that the analysed containers were adopted for long-term storage of liquids.
Additionally, 10 samples have been selected in order to determine their chemical composition. The
determination of the concentration of 17 “noticeable” elements, has been determined by Doctor J. Wy-
bieralska on the emission spectrometer in the Centre of the Analyses of Elements of the Environmen-
tal Laboratory of Unique Chemical Apparatuses (Adam Mickiewicz University in Poznan). In the case
of Westerwald stoneware, low content of iron has been determined accompanied by a significant amo-
unt of potassium. In contrast, the amount of potassium as compared to iron is much smaller in the
samples representing other pottery centres (Fig. 24). Chromium, copper, potassium and lanthanum
constitute large percentage content in Westerwald stoneware, whereas in the samples from other pot-
tery centres small amounts of these elements have been confirmed. The results of such studies are
important for comparative analyses, although not many have been conducted so far.
What is characteristic of the collection from Poznan is that only fragments of utensils have been
preserved. It was possible to identify 225 utensils on the basis of 392 fragments, sometimes inserted
into larger elements of containers (Tab. 3).
222
Among the artifacts there were no fractions of construction ceramics or other objects different than
utensils. The containers were divided into 4 categories: table utensils (jugs, beer cups, mugs/cups, beer
steins [Schnelle], utensils for carrying and serving (jugs), storage utensils (jugs, bottles, tins/cases, mi-
niature pots, bulb-like vessels) and lids (Tab. 3).
Throughout the ages, stoneware was “associated” with all kinds of liquids. Similarly, utensils used
for direct drinking or storage of liquids, mainly beer and wine dominate among the forms from Po-
znan. The elements of tableware constitute 70.22% of the entire collection, the utensils for storing
beverages 17.33%, the utensils for carrying and serving 8.89%, and the lids 3.56% (Fig. 37).
The function of stoneware has been presented on the basis of the contents of utensils, monographic
and written sources. Other functions—apart from typically usable—are evidenced by an example when
a typical container for carrying, storage or consumption of liquids was used for magical practices
(Fig. 40, 41).
In iconography stoneware appeared in the mid~15th century. At that time, simple stoneware forms
were regarded as elegant and were the sign of wealth of their owners. Stoneware is presented in this
way, for instance, by Dirk Bouts on his painting entitled Christ in the House of Simon (Fig. 42). On the
paintings by Pieter Aertsen, Pieter Bruegel the Elder and Joachim Beuckelaer from the second half of
the 16th century simple stoneware utensils accompany the peasants in their everyday activities as well
as during holiday festivities (Fig. 44-47).
During the analysis of stoneware containers in the monographic sources from the 17th century, it
can be noticed that their function, as compared to the 15th and 16th centuries, remained unchanged.
On the paintings from the first half of the 17th century depicting still lifes, the painters (among others
Floris van Dyck, Pieter Claesz) showed, represented in minute detail, richly decorated stoneware con-
tainers testifying to the comfort of daily life (Fig. 49). Stoneware jugs symbolized mainly drunkenness,
recklessness and wickedness, but also, as some of them were used for storing or direct drinking of
wine, provided hope for redemption (comp. Impelluso 2006, p. 33). For the most parts the same con-
tainers, in the works of Joos van Craesbeeck, David Ryckaert III, David II Teniers and Jan Vermeer,
were depicted in the scenes from inns, presenting daily life, and thus, we can claim that they were
regarded rather as elegant than exclusive (Fig. 52-55).
An attempt to determine the social status of the users of stoneware was based on the dispersion of
archaeologically obtained stoneware in the chronological order. Beginning with the second half of the
14th century, when first stoneware utensils appeared in Poznan, their quantity during the following
ages was systematically growing from 143 artefacts dated from the 15th c. to 390 fragments of conta-
iners manufactured in the 18th c. (Fig. 58). Also, the number of sites where they were excavated incre-
ased as well as the number of the manufacturing centres and regions from which the artefacts origina-
te (comp. Fig. 59-66).
Most of stoneware was found in secondary deposits, which rendered it very difficult to determine
its users. Based on the fractions explored on a given site and the information about the inhabitants of
that area in specific historical periods, attempts were made to establish who the users of stoneware
were.
Explored at Przemysl Hill (Pol. Gora Przemysld), the fragments of jugs and mugs/cups from the
second half of the 14th and 15th century, manufactured in Bad Schmiedeberg, Waldenburg and classi-
fied as the Lusatian stoneware, most likely had belonged to the representatives of the town patriciate.
On the basis of information included in historical sources, and also of the archaeological context, it
may be presumed that the utensils from Waldenburg dated from the 14th-15th c, 15th-16th c., exca-
vated on the property at Szewska Street 5/6 in Poznan had been owned by a wealthy carpenter or
shoemaker.
Individual stoneware containers, especially from modern times, may have belonged to the represen-
tatives of the common people living primarily in the suburbs and in the grounds adjacent to town
walls. Today, however, it is not easy to establish their status.
Stoneware containers whose fragments have been found at Garbary Street 75-77 in Poznan, on the
site of the previous monastery of the Dominican Friars, were most likely used by friars. Most proba-
bly, mugs/cups found at Kolegiacki Square, categorized as belonging to Falke Group, fashioned in the
15th century was owned by one of the altar priests.
223
The residents of Ostrow Tumski, mainly clergypersons, used the containers made in Waldenburg,
southern Lower Saxony, Trzebiel, Bolestawiec, specimens classified as Falke Group, the Lusatian sto-
neware and bottles used mostly for mineral waters.
The largest collection of stoneware, dated from the end of the 16th c. until the beginning of the
19th c. was excavated in Szyperska Street 21-22. Most probably, it is a refuse dump relocated outside
the city centre, also the Jewish quarter, after the fire in 1803 (Muszynski, Bergman 2006, p. 25). It can
be presumed that a part of the collection of stoneware containers consisted of the tableware of the
wealthiest Jews - merchants trading with distant lands.
What is important, stoneware objects appeared in the inventories of Poznan residents from 1601
until 1792. The inventories inform about 522 stoneware objects. It is evident from the listings that
stoneware containers belonged to rich people, among them 11 merchants, 3 soap-boilers, 2 aldermen
of the city of Poznan, an official at the town council, a vegetable tanner, a town writer, a widowed
wife of a town writer, a brewer, a confectioner, a gunsmith, a goldsmith, a tanner, a carpenter, a sho-
emaker, a tinman, a Poznan councillor, an apothecary and a saddler.
Stoneware utensils appear in the inventories along a great number of containers “from overseas”
(Nawrocki, Wislocki 1961, p. 492), “Dutch utensils, faience and Moscow ware” (Burszta, Luczak 1962,
pp. 53-54), porcelain and glass (Burszta, Luczak 1965, p. 72). It evidences an elite character of stone-
ware utensils among the services used by Poznan residents.
The inventories of townsmen proved to be an invaluable source of information about the prices of
stoneware containers in Poznan. From about the mid-18th c. the town officials making inventories
evaluated individual objects. A study of the prices of successive stoneware jugs ornamented with tin
led to the conclusion that in the second half of the 18th c. their price in Poznan had been from 2 to 4 zlotys
per piece. At that time, for 2 zlotys one could purchase “a faience jug containing almost 2 litres, orna-
mented with tin” (Burszta, Luczak 1962, p. 294), “a glass cup with a gold rim and a lid” (Burszta,
Luczak 1965, p. 72) or an iron axe (Burszta, Luczak 1962, p. 324).
The occurrence of utensils from specific pottery centres in the capital of Great Poland provides
evidence for contacts with towns in Germany, Silesia, and Pomerania, in which stoneware was manu-
factured, used and distributed. After Poznan had been granted municipal rights, the Silesian and Ger-
man settlers arrive into town. In the Middle Ages and the modern era, the residents of Poznan main-
tained vivid relationships (mostly trade relationships) with people living in Silesia, Lusatia and Saxony.
This fact has been confirmed by historical sources and the stoneware excavated in Poznan which in
81.16 % is composed of the wares from these areas. Stoneware in the capital of Great Poland was not
an object of organized trade (at least until the mid-18th c.) because its share in chipped pottery is less
than 1 %.
Presenting the stoneware from Poznan on the background of other finds from the territories of
today’s Poland, it can be stated that stoneware had appeared first (i.e., in the second half of the 13th c.)
in the port towns in Pomerania whose inhabitants came from the West and were involved in trade of
imported goods and most likely in Wroclaw - a Hansa town. The stoneware containers from southern
Lower Saxony and Rhineland began to reach the towns inland as late as the second half of the 14th c.,
most likely through contacts with the Baltic towns belonging to Hansa. The development of West
Saxon centres manufacturing stoneware, led by Waldenburg, caused the appearance of this kind of
ceramics in the western territories of Poland, along the Oder River and in the towns whose residents
visited Saxony in the second half of the 14th century.
The greatest number of stoneware containers was utilized in the towns along the Baltic Sea associ-
ated with the Hansa League, their share in the collections exceeds markedly 1%, reaching, for instance,
in the layers dated from the second half of the 14th century from Kolobrzeg 25% or even 35% of the
entire ceramics (R^bkowski 1995, p. 88), 6.07% in the layers analogically dated from Stargard Szczecinski
(Romanowicz 2011a, p. 280), 17.3% in Gdansk and 6.6% in the collections dated from the 14th-16th
centuries (Starski 2009a, p. 206; and further reference there). In the case of the centres located inland,
stoneware was brought in limited quantities and its average share in the collections of chipped pottery
does not exceed 1% of the entire collections.
Although the presented collection of stoneware ceramics, dated from the second half of the 14th-18th
century, does not belong to the largest and most spectacular ones in the Polish lands, its informative
224
value is very high. A deciding element was the origin of stoneware. The specimens have been attrib-
uted to 17 manufacturing centres and regions as well as the categories of ware. The mediaeval utensils
from Waldenburg and the ones from the modern era from Trzebiel dominate in the collection; quite
significant part of the collection constitute also the fractures of stoneware from Lusatia and
Boleslawiec.
The researched collection may be considered as representative, indicative of the assortment of stone-
ware ceramics used by the residents of Poznan. Presumably, Poznan collections include similar mate-
rial that was inaccessible for the needs of this study. It would be worthwhile to publish it because often
small collections of ceramics from the modern era tend to contain numerous examples of stoneware
ceramics, including unique, beautifully ornamented containers.
When juxtaposing the stoneware from Poznan and the specimens excavated on other sites in the
Polish lands, it is not difficult to notice the similarities and differences in the assortment of vessels. In
the Middle Ages to the Polish territories were brought jugs and mugs/cups on wavy feet, slender or
squat with distinct cylindrical necks and simple brims. The containers from Siegburg, registered in the
Pomeranian collections, in Poznan substituted the specimens manufactured in Waldenburg, which in
the territory of Poland were registered from the second half of the 14th century. The fragments of
cylindrical mugs/cups of the Falke Group are dated from the 15th century. Similar utensils were exca-
vated during the archaeological studies in the territories of western Poland, but the number of speci-
mens recorded in southwestern part of Poland (Fig. 69) is greater. In the modern era, the assortment
of forms increased and included additionally beer cups, beer steins [Schnelle], small casks, tins/cases.
Containers from that period are universally ornamented with reliefs in the forms of plates; painting is
used with cobalt and manganese. Distributed by sea trading companies, the wares from Westerwald
replaced in Poznan the utensils from Trzebiel. Popularization of the consumption of tea and coffee,
already at the close of the 17th century (comp. Oniszczuk 2013a, p. 197), had influence upon the new
assortment of stoneware vessels. The manufacture of jugs and tea-pots for brewing and serving tea and
coffee was started. In Poznan, the utensils from Boleslawiec were used for this purpose. The evidence
of this is provided, for instance, by an inventory from 1788 of the market stall of Bernard Geisler
published after his death, which enlisted 396 items bgclowskich. The assortment of the imported uten-
sils used in Poznan was connected with trade contacts and migrations of the population. Most proba-
bly, the occurrence of stoneware from Lusatia and Saxony in the towns of the western Poland was
connected with the distribution of containers along the Lusatian Neisse River and the Oder River.
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Kowalczyk, Andrzej 1983- |
| author_GND | (DE-588)1170178561 |
| author_facet | Kowalczyk, Andrzej 1983- |
| author_role | aut |
| author_sort | Kowalczyk, Andrzej 1983- |
| author_variant | a k ak |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV043505158 |
| contents | Bibliografie Seite 210-220 |
| ctrlnum | (OCoLC)910585866 (DE-599)BVBBV043505158 |
| era | Geschichte gnd |
| era_facet | Geschichte |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02938nam a2200541 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV043505158</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20181030 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">160411s2014 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788376542959</subfield><subfield code="9">978-83-7654-295-9</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">8376542958</subfield><subfield code="9">8376542958</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)910585866</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV043505158</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-Re13</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">7,41</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kowalczyk, Andrzej</subfield><subfield code="d">1983-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1170178561</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych</subfield><subfield code="c">Andrzej Kowalczyk</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Poznań</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk</subfield><subfield code="c">2014</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">264 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten</subfield><subfield code="e">1CD-R ; 12 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Prace Komisji Archeologicznej / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych</subfield><subfield code="v">tom 31</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie Seite 210-220</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Stoneware from Poznań in the late Middle Ages and in Modern Age</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wykopaliska archeologiczne / Polska / Poznań</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Ceramika / wyroby / archeologia / Polska</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Naczynia / archeologia / Polska</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Keramik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4030270-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Funde</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071507-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Poznań (woj. wielkopolskie) / archeologia</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Posen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046868-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Posen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046868-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Keramik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4030270-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Funde</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071507-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="810" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych</subfield><subfield code="t">Prace Komisji Archeologicznej</subfield><subfield code="v">tom 31</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV008164210</subfield><subfield code="9">31</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028921482</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">930.1</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Poznań (woj. wielkopolskie) / archeologia Posen (DE-588)4046868-9 gnd |
| geographic_facet | Poznań (woj. wielkopolskie) / archeologia Posen |
| id | DE-604.BV043505158 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T07:27:29Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788376542959 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028921482 |
| oclc_num | 910585866 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 DE-Re13 DE-BY-UBR |
| owner_facet | DE-12 DE-Re13 DE-BY-UBR |
| physical | 264 Seiten Illustrationen, Karten 1CD-R ; 12 cm |
| publishDate | 2014 |
| publishDateSearch | 2014 |
| publishDateSort | 2014 |
| publisher | Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk |
| record_format | marc |
| series2 | Prace Komisji Archeologicznej / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych |
| spelling | Kowalczyk, Andrzej 1983- Verfasser (DE-588)1170178561 aut Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych Andrzej Kowalczyk Poznań Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2014 264 Seiten Illustrationen, Karten 1CD-R ; 12 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Prace Komisji Archeologicznej / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych tom 31 Bibliografie Seite 210-220 Zusammenfassung in englischer Sprache unter dem Titel: Stoneware from Poznań in the late Middle Ages and in Modern Age Geschichte gnd rswk-swf Wykopaliska archeologiczne / Polska / Poznań jhpk Ceramika / wyroby / archeologia / Polska Naczynia / archeologia / Polska Keramik (DE-588)4030270-2 gnd rswk-swf Funde (DE-588)4071507-3 gnd rswk-swf Poznań (woj. wielkopolskie) / archeologia Posen (DE-588)4046868-9 gnd rswk-swf Posen (DE-588)4046868-9 g Keramik (DE-588)4030270-2 s Funde (DE-588)4071507-3 s Geschichte z DE-604 Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych Prace Komisji Archeologicznej tom 31 (DE-604)BV008164210 31 Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Kowalczyk, Andrzej 1983- Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych Bibliografie Seite 210-220 Wykopaliska archeologiczne / Polska / Poznań jhpk Ceramika / wyroby / archeologia / Polska Naczynia / archeologia / Polska Keramik (DE-588)4030270-2 gnd Funde (DE-588)4071507-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4030270-2 (DE-588)4071507-3 (DE-588)4046868-9 |
| title | Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych |
| title_auth | Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych |
| title_exact_search | Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych |
| title_full | Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych Andrzej Kowalczyk |
| title_fullStr | Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych Andrzej Kowalczyk |
| title_full_unstemmed | Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych Andrzej Kowalczyk |
| title_short | Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych |
| title_sort | naczynia kamionkowe z poznania w poznym sredniowieczu i czasach nowozytnych |
| topic | Wykopaliska archeologiczne / Polska / Poznań jhpk Ceramika / wyroby / archeologia / Polska Naczynia / archeologia / Polska Keramik (DE-588)4030270-2 gnd Funde (DE-588)4071507-3 gnd |
| topic_facet | Wykopaliska archeologiczne / Polska / Poznań Ceramika / wyroby / archeologia / Polska Naczynia / archeologia / Polska Keramik Funde Poznań (woj. wielkopolskie) / archeologia Posen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028921482&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV008164210 |
| work_keys_str_mv | AT kowalczykandrzej naczyniakamionkowezpoznaniawpoznymsredniowieczuiczasachnowozytnych |