Verfügbarkeit: Bizancjum i Arabowie

Bizancjum i Arabowie: spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
Weitere Verfasser:	Wolińska, Teresa 1963- (HerausgeberIn)
Format:	Buch
Sprache:	Polish
Veröffentlicht:	Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2015
Ausgabe:	Wydanie 1
Schlagworte:	Geschichte 500-700 Cywilizacja arabska / wpływ islamski Araber Bizantyjskie, Cesarstwo / 610-711 (Dynastia heraklijska) Byzantinisches Reich
Online-Zugang:	Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Ortsregister
Beschreibung:	652 Seiten, [24] ungedruckte Blätter Illustrationen, Karten
ISBN:	9788301182878

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV043400748
003	DE-604
005	20160922
007	t\|
008	160223s2015 xx a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788301182878 \|9 978-83-01-18287-8
020			\|z 8301182873 \|9 8301182873
035			\|a (OCoLC)959575241
035			\|a (DE-599)BVBBV043400748
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12
084			\|a 6,15 \|2 ssgn
245	1	0	\|a Bizancjum i Arabowie \|b spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek \|c redaktorzy naukowi Teresa Wolińska, Paweł Filipczak
250			\|a Wydanie 1
264		1	\|a Warszawa \|b Wydawnictwo Naukowe PWN SA \|c 2015
300			\|a 652 Seiten, [24] ungedruckte Blätter \|b Illustrationen, Karten
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
505	8		\|a Bibliogr. s. 548-618. Indeksy
648		7	\|a Geschichte 500-700 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650		7	\|a Cywilizacja arabska / wpływ islamski \|2 jhpk
650	0	7	\|a Araber \|0 (DE-588)4002528-7 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Bizantyjskie, Cesarstwo / 610-711 (Dynastia heraklijska) \|2 jhpk
651		7	\|a Byzantinisches Reich \|0 (DE-588)4009256-2 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Byzantinisches Reich \|0 (DE-588)4009256-2 \|D g
689	0	1	\|a Araber \|0 (DE-588)4002528-7 \|D s
689	0	2	\|a Geschichte 500-700 \|A z
689	0		\|5 DE-604
700	1		\|a Wolińska, Teresa \|d 1963- \|0 (DE-588)1070407232 \|4 edt
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Personenregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Ortsregister
940	1		\|n oe
942	1	1	\|e 22/bsb \|f 09021 \|g 398
943	1		\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028819266

Datensatz im Suchindex

_version_	1825940384911458304
adam_text	Spis tresci Slowo wstfpne. 7 Podzi^kowania. 9 Zasady pisowni obcoj^zycznych imion. 11 Zasady pisowni obcojfzycznych nazw geograficznych . 13 CZf SC L PRZED PODBOJEM Rodzial 1 Geografia i warunki naturalne Syro-Palestyny. Geopolityczne znaczenie regionu u schylku pöznego antyku (Pawel Filipczak). 17 Rozdzial 2 Arabowie, Agareni, Izmailici, Saraceni. Kilka uwag na temat nazewnictwa (Teresa Wolinska). 31 Rozdzial 3 Arabowie przed islamem. Narodziny nowej religii (Marek M. Dziekan) . 47 Rozdzial 4 Boginie przedmuzulmariskiej Arabii (Al-Lat, Al-Uzza, Manat) (Zofia Brzozowska). 64 Rozdzial 5 Administracja bizantynska w Syro-Palestynie w przeddzien inwazji arabskiej. Miejsca, ludzie, idee (Pawel Filipczak) . 90 Rozdzial 6 Kosciol bizantynski przed podbojem arabskim. Historyczno-teologiczne aspekty podzialow w Kosciolach wschodnich (Slawomir Bralewski) . 177 Rozdzial 7 Trudne s^siedztwo. Wrogowie, partnerzy, sojusznicy (Teresa Wolinska) . . . 230 CZ£SC IL PODBÖJ Rozdzial 8 Bizancjum w przededniu ekspansji arabskiej. Wybrane aspekty fiinkcjonowania panstwa za rz^döw Herakliusza (610-641) (Teresa Wolinska).278 6 Spis tresci Rozdzial 9 Ekspansja arabska na tereny bizantynskie (632-718) oraz pocz^tki organizacji kalifatu (Btazej Cecota).298 Rozdzial 10 Charakter najazdu. Dyskusja woköl przyczyn i bezposrednich skutköw ekspansji muzulmanskiej (Teresa Wolinska).346 Rodzdzial 11 Opör, biernosc czy kolaboracja? Chrzescijanie w Syrii i Egipcie wobec podboju arabskiego (Teresa Wolinska).362 CZ£SC III. PO PODBOJU Rozdzial 12 Administracja swiata arabskiego (od okresu plemiennego do kalifatu Umajjadöw). Wprowadzenie do problematyki (Hassan Badawy, Btazej Cecota).391 Rozdzial 13 Instytucje ekonomiczne wczesnego islamu. Utworzenie Bait Al-Mal. Od skarbu plemiennego do „ministerstwa finansöw” (Hassan Badawy) . . 413 Rozdzial 14 Wspölnoty chrzescijanskie na terytoriach opanowanych przez Araböw (VII-VIII w.) (Maria Wozniak).428 Rozdzial 15 Wizerunek Bizantynczykow w Koranie i komentarzach do Koranu (Marek M. Dziekan) .458 Rozdzial 16 Arabowie i islam w ocenie Bizantynczykow (Teresa Wolinska).483 Rozdzial 17 Bizantynskie dziedzictwo? Sztuka i architektura wczesnego islamu w zarysie (VII-VIII w.) (Marta Wozniak) .503 CZpSC IV. SWIADKOWIE PODBOJU KILKA StÖW O ZRÖDtACH Rozdzial 18 Przegl^d zrödet arabskich (Marek M. Dziekan).529 Rozdzial 19 Zrödla greckie, syryjskie i koptyjskie do dziejöw relacji bizantynsko- -arabskich w VI-VIII w. (T. Wolinska, B. Cecota).536 Bibliografia.548 Indeks osöb.619 Indeks nazw geograficznych i etnicznych.636 Spis map.647 Spis zdj$c.648 Bibliografía AB ACO AE ANRW II.8 ASS AUL.FH B BMGS Bsl BZ CSEL CCSL CDCS CSCO DOP DSP EI Wykaz skrótów - Analecta Bollandiana - Acta Conciliorum Oecumenicomm - L'année épigraphique - Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt, t. 2(8): Politische Geschichte (Provinzen und Ran dvölker: Syrien, Palästina, Arabien), red, H. Temporini, Berlin-New York 1978 - Acta Sanctorum - Acta Universitatis Lodziensis. Folia Histórica - Byzantion - Byzantine and Modern Greek Studies - Byzantinoslavica - Byzantinische Zeitschrift - Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum - Corpus Christianorum, Series Latina - Cambridge Dictionary of Classical Civilisation - Corpus Scriptorum Christianorum Orientalium - Dumbarton Oaks Papers - Dokumenty soborów powszechnych - The Encyclopaedia of Islam. New Edition, red. PJ. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P Heinrichs i in., Leiden: E.J. Brill, 1960-2005: t. 1: A-B, red. H.A.R. Gibb, J.H. Kramers, E. Lévi-Provençal, J. Schacht, wspólpraca S.M. Stern (s. 1-320), - red. B. Lewis, Ch. Pellat i J. Schacht, wspólpraca C. Dumont i R.M. Savory (s. 321-1359), 1960; t. 2: C-G, red. B. Lewis, Ch. Pellat i J. Schacht, wspólpraca J. Burton-Page, C. Dumont i V.L. Ménage, 1965; t. 3: H-lram, red. B. Lewis, V.L. Ménage, Ch. Pellat i J. Schacht, wspólpraca C. Dumont, E. van Donzel i G.R. Hawting, 1971; t. 4: Iran-Kha, red. E. van Donzel, B. Lewis i Ch. Pellat, wspólpraca C. Dumont, G.R. Haw- ting i M. Paterson (s. 1-256), - red. C.E. Bosworth, E. van Donzel, B. Lewis i Ch. Pellat, wspólpraca C. Dumont i M. Paterson (s. 257-768), - wspólpraca F.Th. Dijkema, 1978; t. 5: Khe-Mahi, red. C.E. Bosworth, E. van Donzel, B. Lewis i Ch. Pellat, wspólpraca F. Th. Dijkema i S. Nurit, 1986; t. 6: Mahk-Mid, red. C.E. Bosworth, E. van Donzel i Ch. Pellat, wspólpraca F.Th. Dijkema i S. Nurit z B. Lewis (s. 1-512) i W.P. Heinrichs (s. 513-1044), 1991; t. 7: Mif-Naz, red. C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P Heinrichs i Ch. Pellat, wspólpraca F.Th. Dijkema (s. 1-384), PJ. Bearman (s. 385-1058) i S. Nurit, 1993; t. 8: Ned-Sam, red. C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs i G. Lecomte, wspól- praca PJ. Bearman i S. Nurit, 1995; Bibliografía 549 t. 9: San-Sze, red. C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs i pözniej G. Lecomte, 1997; t. 10: Tä’-U, red. P.J. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel i W.P Hein- richs, 2000; t. 11: V-Z, red. PJ. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel i W.P Hein- richs, 2002; t. 12: Supplement, red. P.J. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel i W.P Heinrichs, 2004 EKB - Encyklopedia kultury bizantynskiej, red. O. Jurewicz, Warszawa 2002 GCS - Die Griechischen Christlichen Schriftsteller IGLS - Inscriptions grecques et latines de Syrie JAOS - Journal of the American Oriental Society JOB - Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik MGH - Monumenta Germaniae Historica MHE - Miscellanea historiae ecclesiasticae MUSJ - Mélanges de LUniveristé de Saint Joseph ODB - Oxford Dictionary of Byzantium PG — Patrologiae cursus completus, séries graeca PH - Przeglqd Historyczny PL - Patrologiae cursus completus, séries latina PO - Patrologia Orientalis PCBE - Prosopographie chrétienne du Bas Empire PLRE - The Prosopography of the Later Roman Empire RE - Paulys Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft REB - Revue des études byzantines REG - Revue des études grecques RSR - Recherches de Science Religieuse SCh - Sources Chrétiennes StPatr - Studia Patristica TM - Travaux et Mémoires VP - Vox Patrum W - Vizantijskij Vremennik ZPE - Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik Zródla Abu Jala Abu Jala, Al-Ahkam as-sultanijja, Al-Kahira 1938. Abu Jfusuf Abu Jusuf, Kitab al-charadz, Al-Kahira 1968. Abu Kurra, Opiisculae Theodori Abucarae Opusculae, wyd. J.-P. Migne, PG 94. Abu Kurra, Przeciw heretykom Theodori Abucarae Contra haereticos, Judaeos et Saracenos Varia opuscula, wyd. J.-P. Migne, PG 97, kol. 1461-1609. Abu Ubajda Abu Ubaid, Kitab al-amwal, Al-Kahira 1968. 550 Bibliografía ACO Acta Conciliorum Oecumenicorum, wyd. E. Schwartz: • t. 1, Concilium Universale Ephesenum, Berolini-Lipsiae 1922-1929; • t. 2, Concilium Universale Chalcedonense (AD 451), Berolini-Lipsiae 1933-1937; • t. 3, Collectio Sabbaitica contra Acephalos et Origenistas destinata (AD 536), Berolini-Lipsiae 1940; • t. 4, Concilium Universale Constantinopolitanum sub Iustiniano habitum (AD 553), Berolini- Lipsiae 1914-1984, ser. II: • t. 2, Concilium Universale Constantinopolitanum Tertium (680-681), wyd. R. Riediginer, Berlin 1990, Agapiusz Agapius (Mahboud) de Mebidj, Histoire universelle, wyd. A. Vasiliev, PO 8/3, Paris 1912, s. 399-550. Agatiasz Agathiae Myrinaei Historiarum libri quinque, wyd. R. Keydell, Berlin 1967. Akta sw. Gregencjusza Fragments from the Life of Gregentius, w: V. Christides, Himyarite-Ethiopian War and the Ethio- pian Occupation of South Arabia in the Acts of Gregentius (ca 530 A.D.), „Annales d'Ethiopie” 1972, t. 9, s. 136-139. Ammian Marcellin Ammianus Marcellinus, tlum. J.C. Rolfe, t. 1-3, Cambridge-Massachusetts-London 1956- 1958. Przeklad polski: Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie, przeL, wstçp i przyp. I. Lewan- dowski, t. 1, Warszawa 2001; t. 2, Warszawa 2002. Ammoniusz Ammonios, Illustrium Christi Martyrium Lecti Triumphi, wyd. E Combefis, Paris 1660. Anastazy Deuxième récit, w: B. Flusin, L'Esplanade du Temple à l'arrivée des Arabes d'après deux récits byzan- tins, w: Bayt al-Maqdis. Abd al-Malik's Jerusalem, red. J. Raby, J. Johns, Oxford 1992, s. 25 (tekst), s. 26 (przeklad). Anastazy Synaita, Diègémata stèriktika B. Flussin, Démons et Sarrasins. L'auteur et le propos des Diègémata stèriktika d'Anastase le Sinaïte, TM XI, Paris 1991, s. 381-408. Anastazy Synaita, Mowa III Sermo III, wyd. J.-P Migne, PG 89, kol. 1152-1180. Anastazy Synaita, O swiçtych Ojcach z Synaju Athanasius Synaita, Le texte grec des récits du moine Anastase sur les saints Pères du Sinai, wyd. F. Nau, „Oriens Christianus" 1902, t. 2, s. 58-89 (tekst); Les récits inédits du moine Anas- tase. Contribution à l'histoire du Sinaï au commencement du VIIe siècle, tlum. F. Nau, „Oriens Christianus" 1903, t. 3, s. 1-151 (przeklad). Bibliografía 551 Anastazy Synaita, Pytania i odpowiedzi Qaestiones et Responsiones, wyd. J.-P Migne, PG 89, kol. 311-824. Anecdota Syriaca Anecdota Syriaca, wyd. J.P.N. Land, t. 1, Lugdunum (Lyon) 1862. Anna Komnena Anna Comnena Alexias, t. 1: Prolegomena et Textus, red. D.R. Reinsch, A. Kambylis, Berlin 2001. Przekiad polski: Anna Komnena, Aleksjada, t. 2, tlum. O. Jurewicz, Wroclaw-Warszawa- Krakow—Gdansk 1972. Anonim z Piacenzy Pseudo Antonini Piacentini Itinerariumf wyd. P Geser, w: Itinera et alia geographica, Turnholt 1965, s. 127-153, 155-157 [ = CCSL 175]. Polski przekiad: Anonim z Piacenzy, Opis pielgrzymki do Ziemi Swiçtej, tlum. P. Iwaszkiewicz, w: Do Ziemi Swiçtej. Najstarsze opisy pielgrzymek do Ziemi Swiçtej (IV—VIII w.), Krakow 1996, s. 231-273. Antioch Mnich Epistola ad Eustathium, wyd. J.-P. Migne, PG 89, kol. 1421-1428. Apokalipsa edeska Révélation et légendes. Méthodius-Clément-Andronicus, wyd. F. Nau, „Journal Asiatique” 1917, ser. IX, t. 9, s. 415-471. G.J. Reinink, Der edessenische “Pseudo-Methodius”, BZ 1990, t. 83, s. 32-38. Przekiad na jçzyk angielski: The Seventh Century in the West-Syrian Chronicles, red. A. Palmer, Liverpool 1993, s. 243—250. Aretas Arethas’s Letter to the Emir at Damascus, tlum. P. Karlyn-Hayter, B 1959/1960, t. 29—30, s. 293-302. Przekiad francuski: A. Abel, La lettre polémiqué d'Arethas aVemir a Damas, B 1954, t. 24, s. 355-370. Atanazy I Athanasius I, Monophysite Patriarch, The Conflict of Severus, wyd. i tlum. EJ. Good- speed, PO 4/8, Paris 1908 [=Turnhout 1971], s. 575—717. Azdi A.I. al-Azdl, Kitab futuh al-Szam, wyd. E. Lees, Calcutta 1874. Baladuri, Ansab Al-Baladuri, Ansab Al aszrafl Al-Kuds 1938. Baladuri, Liber Ahmad ibn Yahja al-Baladuri, Liber expugnationis regionum, wyd. M.J. de Goeje, Lugdunum 1866. 552 Bibliografía Baladuri, Podboje Book of the Conquests of the Lands, tlum. P.K. Hitti, w: tenze, The Origins of the Islamic State being a translation from Arabic accompanied with annotations geographic and historic notes of the Kitab Futüh al-Buldän of aL-imama abu-l Abbas Ahmad ibn-Jamir al-Bäladhuri, t. 1, New York 1916. Baladuri, Futuh Al-Baladhuri, Futuh ALBuldan, wyd. S.AI-Munajjid, t. 1-2, Cairo 1956. Bar Hebraeus, Kronika Kosciola Gregorii Barhebraei Chronicon Ecclesiasticum, wyd. J.B. Abbeloos, TJ. Lamy, Lovanii 1872. Bar Hebraeus, Kronika syryjska The Chronology of Gregory Abu’l-Faraj known as Bar Hebraeus, wyd. E.A. Wallis-Budge, Amsterdam 1976. Przeklad angielski: The Chronograpky of Gregory AbüV-Faraj 1225-1286 the son of Aaron, the Hebrew Physican commonly known as Bar Hebraeus being the first part of his political history of the Word translated from the syriac with an historical introduction, appendixes and an index accompanied by reproductions of the syriac texts in the Bodleian Manusrcipts 52, wyd. i tlum. E.A.W. Budge, t. 1, London 1932. Bar Hebraeus, Wyklad historii Arabów Specimen Historiae Arabum sive Gregorii AbuTFarajii Malatiensis de origine et moribus Arabum, wyd. E. Pococke, Oxoniae 1650. Bardaisan z Edessy Bardesanes, Liber legum regionum, wyd. E Nau, Paris 1907 [=Patrología Syriaca 1/2], kol. 536-611. Z przekladem na j. angielski: The Book of the Laws of Countries, Dialogue on Fate of Bardaisan ofEdessa, wyd. H.J.W. Drijvers, Assen 1965. Z przekladem na j. niemiecki: Das uBuck der Gesetze der Länder” des Bardesanes von Edessa eingeleitet und übersetzt, tlum. T. Krannich, P Stein, „Zeitschrift für antikes Christentum” 2005, t. 8, s. 203-229. Barsauma z Nisibis Appendice au Synode de Bar trauma, wyd. J.B. Chabot, w: Synodicon orientale ou Recueil de synodes néstoriens, Paris 1902, s. 525-539. Bartfomiej z Edessy Bartholomaeus Edessenus, Confutado Agareni, wyd. J.-P. Migne, PG 104, kol. 1384-1448. Basri ALBasri, Futuh asz-Szam, wyd. W.N. Lees, Calcutta 1853-1854. Buchari Al-Buchari, Sahih, t. 3, Dimaszk 1993. Al-Buchari, As-Sahih, ALKahira b.d.w. M. Muhsin Khan, Translation of Sahih Bukhari, https://archive.org/details/TranslationOfSa- hihAlBukhari-IslamicEnglishBook.pdf_509 [dost^p: 3 IV 2015]. Bibliografía Celestyn Epistula Caelestini papae ad Nestorium, ACO I, 1, 1. 553 Chatib al-Baghdadi Al-Chatib al-Baghdadi, Tarich Baghdad, red. B.A. Maruf, Bajrut 2001. Chorycjusz z Gazy, Laudatio Arati Laudatio Arati et Stephani, w: Choricii Gazaei opera, wyd. R. Foerster, E. Richtsteig, Leipzig 1929 (repr. Stuttgart, 1972), 65-66. Chorycjusz z Gazy, Laudatio Summi Choricius, Laudatio Summi (Or. IV), w: Choricii Gazaei opera, wyd. R. Foerster, E. Rieht steig, Leipzig 1929 (repr. Stuttgart, 1972), s. 69-77. Coliectio Avellana Collectio Avellana, Epistulae imperatorum, pontificum, aliorum, A.D. 367-553, wyd. O. Guenther, t. 1-2, Vindobonae 1895 [=CSEL 35]. Continuatio Hispana Continuado Hispana, w: Conquerors and Chroniclers of Early Medieval Spain, wyd. K.B. Wolf, Liverpool 1999, s. 110-160. Crónica Basileensia Crónica Apostolicorum et imperatorum Basileensia, wyd. O. Holder-Egger, MGH SS, t. 31, Hannoverae 1903, s. 266-300. Crónica Tiburtina Crónica pontificum et imperatorum Tiburtina, wyd. O. Holder-Egger, MGH SS, t. 31, Hannove- rae 1903, s. 227-265. Cyryl z Aleksandrii, Apologia Cyrilus Alexandrinus, Apologia contra Theodoretum pro XII capitibus, wyd. J.-P. Migne, PG 76, kol. 389-452. Cyryl z Aleksandrii, Homilía paschalna XVII Epistula (homilía) paschalis Cyrilli Alexandrini, ACO IV, 3, 1; wyd. J.-P. Migne, PG 77, kol. 768-789. Cyryl z Aleksandrii, List do Jana z Antiochii Epistula Cyrilli Alexandrini ad lohannem Andochenum, ACO I, 1,4. Cyryl z Aleksandrii, List do mnichów egipskich Epistula Cyrilli Alexandrini ad monachos Aegypti, ACO I, 1, 1. Cyryl z Aleksandrii, List do AJestoriusza (trzeci) Epistula Cyrilli Alexandrini ad Nestorium (tertia), ACO I, 1, 1, DSP I, s. 133—157. Cyryl z Aleksandrii, List do papieza Celestyna Epistula Cyrilli Alexandrini ad Caelestinum papam, ACO I, 1, 5. Cyryl z Aleksandrii, Wyklad XII rozdzialów Explicado duodecim capitum, ACO I, 1, 5. Cyryl ze Scytopola Kyrillos von Skythopolis, Vitae monachorum Pales tinensium, wyd. E. Schwartz, Lipsiae 1939. 554 Bibliografía Cyril of Scythopolis, The Lives of the Monks in Palestine, wyd. R.M. Price, J. Binns, Kalamazoo 1991. Polski przeklad: Zywoty mnichôw palestynskich, thim. E. Dqbrowska, Tyniec 2011. Daniel ze Sketis Vie et récits de Vahbé Daniel le Scétiote, wyd. L. Clugnet, Paris 1901. De insidiis Excerpt a historica iussu lmp. Constantini confecta, t. 3, Excerpta de insidiis, wyd. C. de Boor, Berlin 1905 (segr. Hildesheim 2003). Dinawari Ad-Dinawari, Al-Achbar at-tiwal, Al-Kahira 1914. Dionizy z Tell Mahre Chronique de Denys de Tell-Mahré, cz. IV, wyd. i tlum. J.B. Chabot, Paris 1895 [Bibl. Éc. Hautes Études 112]. The Syriac Chronicle of Pseudo Dionisius of Tel Mahre, wyd. W. Witakowski, Uppsala 1987. Dionisius Reconstituted, wyd. A. Palmer, w: The Seventh Century, s. 85-221 (tekst kroniki: s. 111-221). Doktryna Jakuba Doctrina Iacobi nuper baptizati, tlum. V. Déroché, TM XI, Paris 1991, 208-210. Dokumenty monof Documenta ad origines Monophysitarum illustrandas, wyd. J.-B. Chabot, Louven 1933 [=CSCO 103, Scriptores Syri, 52, ser. Ii, t. 37]. DSP Dokumenty soborôw powszechnych, tekst grecki, lacinski, polski, t. 1, 325-787. Nicea, Konstanty- nopol, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II, wyd. A. Baron, H. Pie- tras, Krakow 2007. Dysputa patriarchy Jana I z emirem Un colloque du patriarche Jean avec l'émir des Agaréens et faits divers des annés 712 à 716, wyd. i tlum. M.F. Nau, „Journal asiatique” 1915, t. 11.5, s. 225-279 (tekst syryjski: s. 248- 256; przeklad: s. 257-267). The Early Christian-Muslim Dialog. A Collection of Documents from the First Three Islamic Centuries (632-900 A.D,), wyd. N.A. Newman, Hatfield 1993, s. 7-46 (przeklad: s. 24-28). M.Ph. Penn,John and the Emir: A New Edition, Introduction and Translation, „Le Museon” 2008, t. 121.1-2, s. 65-91. Dzieje Ahudemmeha i Maruty Histoire d’Ahoudemmeh et de Marouta, métropolitains Jacobites de Tagrit et de l'Orient, wyd. F. Nau, PO 3/1, Paris 1909, s. 1-120. Dzahiz Al Dzahiz, Rasa'il Al-Dzahiz, Al-Kahira 1939. Bibliografía 555 Dzahszijari Al-Dzahszijari, Kitab al-wuzara wa-al-kuttab, Al-Kahira 1938. Efez 449 Akten der ephesinischen Synode vom Jahre 449, wyd. J. Fleming, Berlin 1917 [=Abhandlungen der Königlichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Philologisch-Historische Klasse. Neue Folge, 15, t. 1], Eliasz z Nisibis Elias Nisibenus [Elias bar Shinay], Opus chronologicum, cz. I, wyd. E.W. Brooks, cz. II, wyd. L-B. Chabot, Parisiis Romae 1909-1910 [=CSCO 62-63, Scriptores Syri, 21, 23, ser. III, t. 7]- Elogium Elogium Joannis Moschii, wyd. J.-R Migne, PL 74, koL 119-122. Epifaniusz Epiphanius, Panarion, wyd. F. Oehler, t. 2, Berolini 1861. Przeklad angielski: Epiphanius, Panarion, wyd. F. Williams, Leiden 1994. Eustacjusz Eustathius, Fragmenta, wyd. C. Müller, w: Fragmenta historicorum graecorum, t. 4, Paris 1851. Eutychiusz Eutychius, Annales, wyd. J.-P. Migne, PG 111, kol. 889-1232. Eutychii patriarchae Alexandrini annales, wyd. PL. Cheikho, Paris 1906—1909 [=CSCO 50—51, Scriptores Arabici, 6—7, ser. III, t. 6—7]. Das Annalenwerk des Eutychios von Alexandrien. Ausgewählte Geschichten und Legenden kompiliert von Sa’id Ibn Batriq um 935 A.D., wyd. M. Breydy, Paris 1985 [=CSCO 471-472, Scriptores Arabici, 44—45]. Przeklad wloski: Eutichio, Gli annali, tlum. B. Pirone, Cairo 1987. Eutymiusz Zygaben, Dysputa Euthymii monachii Disputatio de fide cum philosopho saraceno in urbe Melitene, PG 131, kol. 20-40. Eutymiusz Zygaben, Panoplia Euthymius Zigabenus, Panoplia dogmatica, wyd. J.-P. Migne, PG 130. Euzebiusz z Cezarei, Historia Kosciola Eusèbe de Césarée, Histoire ecclésiastique, t. 1-3, wyd. G. Bardy, Paris 1952-1960. Euzebiusz z Cezarei, Pochwata Konstantyna Eusebius Caesariensis, De laudibus Constantini, wyd. J.-P. Migne, PG 20, kol. 1316-1440. Euzebiusz z Cezarei, Preparatio evangelica Eusebii Pamphilii Evangelicae preparationis libri XV, wyd. E.H. Gifford, Oxonii 1903. Ewagriusz Scholastyk The Ecclesiastical History of Evagrius with scholia, wyd. J. Bidez, L. Parmentier, London 1898 [repr. Amsterdam 1964]. 556 Bibliografía Polskie tlumaczenie: Ewagriusz Sch olas tyk, Historia Koscioia, tlum. S. Kazikowski, wstçp E. Wipszycka, Warszawa 1990. Ewangelia Dwunastu Apostolów The Gospel of Twelve Apostles together with the Apocalipses of Each One of Them, wyd. J. Rendel Harris, Cambridge 1900. Fakundus z Hermiany, Przeciwko Moncjanowi Facundus Hermianensis, Contra Mocianum, wyd. J.-P. Migne, PL 67, kol. 853-868. Fakundus z Hermiany, W obronie Trzech Rozdzialów Facundus Hermianensis, Pro defensione trium capitulorum, wyd. J.-R Migne, PL 67, kol. 527- 852. Filostorgiusz Philostorgius, Kirchengeschichte. Mit dem Lehen des Lucian on Antiochien und den Fragmenten eines arianischen Historiographen, wyd. J. Bidez, F. Winkelmann, Berlin 1981. Filoteusz Le traité de Philotée (899), wyd. N. Oikonomides, w: Les listes de préséance byzantines des IXe et Xe siècles, Paris 1972 [=KletorolorogionofPhilotheos, w:J.B. Bury, The Imperial Administrative System in the Ninth Century with the Revised Text of the Kletorologion of Philotheos, London 1911, s. 131-179]. Flawiusz Arrian Flavius Arrianus, Anabasis Alexandri, wyd. A.G. Roos, Leipzig 1907. Przeklad polski: Flawiusz Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, red. J. Wolski, tlum. H. Gesztoft-Gasztold, Wroclaw 2004. Focjusz Photius, Bibliothèque, wyd. i tlum. R, Henry, t. 1, Paris 1959. Przeklad polski: Focjusz, Biblioteka, tlum. O. Jurewicz, t. 1, Warszawa 1986. German Germanus, Epistolae, wyd. J.-R Migne, PG 98, kol. 135-383. Gewond Ghewond’s History, tlum. R. Bedrosian, New York 2006. Grzegorz Wielki Gregorii I papae Registrum epistolarum, wyd. D. Nordberg, Turnhout 1982 [= CCSL 140, 140a] Herodot Herodot, Historiarum, wyd. H.R. Dietsch, t. 1, Lipsiae 1884. Polski przeklad: Herodot, Dzieje, tlum. S. Hammer, Warszawa 2011. Hieronim, Komentarz do Ksiçgi Ezechiela Commentariorum in Hiezechielem libri XIV, wyd. F. Glorie, Turnholti 1964 [=CCSL 75]; wyd. J.-P. Migne, PL 25, kol. 15-490. Bibliografia 557 Hieronim, Komentarz do Ksiçgi Izajasza Commentariorum in Isaiam Prophetam, wyd. J.-P. Migne, PL 24, kol. 17-678. Hieronim, Komentarz do Ksiçgi Jeremiasza In Hieremiam Prophetam, wyd. S. Reiter, Vindobonae—Lipsiae 1913 [ = CSEL 59]. Hieronim, List 126 Ep. 126, ad Marcellinum et Anapsychiam, wyd. J.-P Migne, PL 22, kol. 1085-1087. Hieronim, Zywot Hilariona Vita s. Hilarionis eremitae, wyd. J.-P. Migne, PL 23, kol. 29-54. Polski przeklad: Hieronim, Zywoty mnichow Pawla, Hilariona, Malchusa, red. B, Degörski, Krakow 1995. Hieronim, Zywot Malchusa Vita Malchi monachi captivi, wyd. J.-P. Migne, PL 23, kol. 53-60. Przeklad angielski: A Select Library of the Nicene and Post-Nicene Fathers of the Christian Church, Sec- ond Series, wyd. Ph. Schaff, H. Wace, t. 6, Jerome, Letters and Select Works, Edinburgh 1892. Polski przeklad: Hieronim, Zywoty mnichow Pawla, Hilariona, Malchusa, red. B. Degorski, Krakow 1995. Historia Augusta Scriptores Historiae Augustae, wyd. i tlum. D. Magie, t. 2, Cambridge—London 1954; t. 3, Cambridge-London 1954. Historycy cesarstwa rzymskiego: zywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana, tlum., przedm., przy- pisy i skorowidz H. Szelest, Warszawa 1966. Historia patriarchôw Aleksandrii History of the Patriarchs of the Coptic Church of Alexandria, wyd. i tlum. B. Evetts: t. 1, PO 1/2, Paris 1907; t. 2, PO 1/4, Paris 1907; t. 3, PO 5/1, Paris 1910; t. 4, PO 10/5, Paris 1915. Homilie koptyjskie Homélies Coptes de la Vaticane, t. 2, wyd. H. de Vis, Kopenhagen 1929 (repr. Louvain-Paris 1990). Ibn Abd al-Hakam Ihn Abd al-Hakam, Futuh Misr, wyd. C.C. Torrey, New Haven 1922. Ibn al-Asir, Doskonala ksiçga historii Al-Kamilfi at-tarich, wyd. M.J. ad-Dakkak, Bajrut 1987. Ibn Al-Athir, Al-Kamilfi al-tarich, Beirut 1956. Ibn al-Asir, Lwy puszczy Ibn al-Asir, Usd al-ghaba fi marifat as-sahaba, b.m. i d.w. Ibn al-Dzauzi, Akbar Ibn Al Gauzi, Akbar al-hamka wa al-mughafalin, Baghdad 1966. Ibn al-E zauzi, Manakïb Ibn al Dzauzi, Manakib amir al-mu'minin, Umar Ibn al-Chattab ab, Al-Kahira b.d.w. 558 Bibliografía Ihn Asam al-Kufi Ibn Asam al-Kufi, Kitab al-futuh, Haydarabad 1968. Ibn Batrik Ibn Batrik, Tarich ibn Batrik, Bajrut 1909. Ibn Challikan Ibn Challikan, Wafajat al-ajan, wyd. I. Abbas, Bajrut 1994. Ibn Churradazbih Ibn Churradazbih, Kitab al-masalik wa-al-mamalik, red. M. de Goeje, Leiden 1889. Ibn Hanbal Ibn Hanbal, Musnad, Beirut-Riyad 1988. Ibn Hanbal, Musnad, t. 1, Bajrut 1993. Ibn Haukal Ibn Haukal, Kitab surat al-ard, Bajrut 1992. Ibn Hiszam Ibn Hiszam, As-Sira an-nabawijja, wyd. A. Hidzazi as-Saka, Al-Kahira b.d.w. Ibn Hisham, As-Sira an-nabawijja, wyd. M. Kh. Harras, Al-Kahira b.d.w. Ibn Hesham, Sirat Al Nabi, t. 2, Cairo 1937. Ibn Hudzdza al-Hamawi Ibn Hudzdza al-Hamawi, Samarat al-aurak, Al-Kahira 1971. Ibn Ishak Ibn Ishaq, The Life of Muhammad, tlum. A. Guillaume, Oxford 1955. Ibn Ishaq, As-Sira an-nabawijja, t. 2, wyd. T.A. Saad, B.T. Badawy, Al-Kahira 1999. Ibn Chaldun Ibn Khaldun, Al-Muqaddimah (Prolegomena), t. 1, wyd. Ali Abd Wahid Wafi, Al-Kahira 1957. Ibn Khaldun, Al-Muqaddimah, Tunis 1991 Ibn Kasir Tafsir: Ibn Kasir, Tafsir al-Kuran al-Azim, As-Suwajdi 1999. Zywot Mahometa: Ibn-Kathir, The Life of the Prophet Muhammad, t. 1-4, tlum. R. Le Gassick, b.m.w. 2006. Historia: Ibn Kasir, Tarich Ibn Kasir, Al-Kahira 1932; Al-Kamil fi at-tarich, wyd. M.J. ad-Dak- kak, Bajrut 1987. Ibn Kutajba Ibn Kutajba, Al-Imama wa-as-sijasa, ed. Zini Taha, Al-Kahira 1967. Ibn Manzur Ibn Manzur, Lesan Al Arab, Beirut 1956. Ibn Rusta Ibn Rusta (Ibn Rosteh), Kitab al-alak an-nafisa, wyd. M. de Goeje, Leiden 1892. Bibliografía Ibn Sad Ibn Sad, Kitab at-tabakat al-kubrat Bajrut 1960. 559 Ibn Tabataba Ibn Tabataba, Al-Fachri fi al-adab as-sultanija, Bajrut 1966. Ibn Tajmijja Ibn Tajmijja, As-Sijasa asz-szarijja fi islah ar-ra’i wa ar-ra’ijja, Al-Kahira 1955. Istachri Al-Istachri, Al Masaiek wa-al~mamalik, Al-Kahira 1961. Izaak z Antiochii Isaaci Antiocheni opera omnia, wyd. G. Bickell, Gisen 1873. Izydor S. Isidori, Chronikon, wyd. J.-R Migne, PL 83, kol. 1017-1058. Jahia Ibn Adam Yehia Ibn Adam, Kitab al-charadz, Al-Kahira 1964. Jakub z Edessy Chronicon Jacobi Edesseni, wyd. E.W. Brooks, Paris 1905 [=CSCO 5, Scriptores Syri, 5, ser. Ill, t. 4, Chronica minora, cz. Ill], s. 197-258 [261-330]. Jakubi Yakubi, Historiae, wyd. T. Houtsma, t. 2, Leiden 1883. Al-Jakubi, Tarich al-Jakubi, Beirut 1956. Jakut al-Hamawi Jakut al-Hamawi, Mu'adzam aTbuldan, Bajrut 1957. Jan z Antiochii, List Epistula Iohannis Antiocheni ad Cyrillum Alexandrinum, ACO I, 1, 7. Jan z Antiochii, Fragmenty loannis Antiocheni Fragmenta ex Historia chronica, wyd. i tlum. U. Roberto, Berlin-New York 2005. Jan z Biklar Joannes Biclarensis, Chronica, wyd. Th. Mommsen, MGH, Auctores antiquissimi, t. 11, s. 207-220. Jan Chryzostom Laus Diodori episcopi, qui prior concionatus laudabat (Joannem Chrysostomum), wyd. J.-R Migne, PG 52, kol. 761-766. Jan z Damaszku, Dysputa Disputatio Saraceni et Christiani, w: The Early Christian-Muslim Dialog, s. 133-162. Jan z Damaszku, O herezjach Ioannes Damascenus, De haeresibus, wyd. J.-P Migne, PG 94, kol. 677-780. 560 Bibliografía D.J. Sahas, John od Damascus on Islam: the „Heresy of the Ishmailites”, Leyde 1972, s. 133-141 [tekst i przeklad]. R. Le Coz, Écrits sur l’Islam, Paris 1992 [= SCh, t. 383] Polski przeklad: Jan Damasceñski, Dialektyka albo rozdziaiy filozoficzne. O herezjach, thim. A. Zhyrkova, Kraków 2011. Jan Diakon Joannis Diaconi, Sancti Gregorxi Magni Vita, wyd. J.-E Migne, PL 75, koL 59-242. Jan z Efezu Jan z Efezu, Historia Kosciola: Joannes Ephesinus Historia Ecclesiastica pars tertia, wyd. E.W. Brooks, Lovanii 1936 [=CSCO 106, Scriptores Syri, 55, ser. Ill, t. 3]. Jan z Efezu, Zywoty: Joannes Ephesimus, Lives of Eastern Saints, wyd. E.W. Brooks, t. 3, PO 19/2, Paris 1926, s. 151-273. Jan z Epifanii FHG, wyd. K. Müller, t. 4, Paris 1851, s. 273-276. Jan Kasjan Iohannes Cassianus, Conlationes, wyd. M. Petschenig 1886; editio altera supplementis aucta cur. G. Kreuz 2004 [=CSEL 13]. Przeklad polski: Jan Kasjan, Rozmowy z Ojcami, tlum. A. Nocoñ, t. 1, Tyniec 2012. Jan Lidyjczyk Joannes Lydus, De mensibus, wyd. I. Bekker, Bonnae 1837 [=CSHB], Jan Moschos Joannes Moschos, Pratum spirituale, wyd. J.-E Migne, PG 87/3, kol. 2847-3116. Jan z Nikiu The Chronicle of John, bishop of Nikiu translated from Zotenberg’s Ethiopie, wyd. R.H. Charles, D. Litt, London-Oxford 1916. Chronique de Jean, Évêque de Nikiou, wyd. H. Zotenberg, Paris 1883. Jan Penkaje John Penkâyê, Book XV of RTs Melle, tlum. S. Brock, w: tenze, North Mesopotamia in the Late Seventh Century: Book XV of John Penkâyê Rïs Mellé, w: tenze, Studies in Syriac Christianity. History, Literature and Theology, Hampshire 1992, s. 57-75 [pierwodruk: „Jerusalem Stu- dies in Arabic and Islam”, 1987, t. 9]. Jeszujab III patriarcha Iso’yahb patriarchae III, Liber epistularum, wyd. i tlum. R. Duval, Leipzig 1904 [=CSCO 11, Scriptores Syri, 11, ser. II, t. 64]. Jerzy Kedrenos Georgius Cedrenus, Compendium Historiarum, wyd. J.-E Migne, PG 121. Georgius Cedrenus, Ioannes Scylitzes, Opera, t. 1-2, wyd. I. Bekker, Bonnae 1838- 1839. Bibliografia 561 Jerzy Mnich Georgios Monachos, Chronicon, wyd. C. de Boor, Leipzig 1904. Georgius Monachus, Chronicon, wyd. J.-P. Migne, PG 110 (tu inny podzial wewnçtrzny dziela). Jerzy Pizyda, Herakliada Georgii Pisidae Heraclias sive de extremum Chosroae Persarum régi qui excidio, wyd. J.-P Migne, PG 92, kol. 1297-1332. Jerzy Pizyda, Wojna awarska Georgii Pisidae De bello avarico, wyd. J.-P Migne, PG 92, kol. 1263-1264. Jerzy Pizyda, Wyprawa perska Georgii Pisidae De expeditione persica, wyd. J.-R Migne, PG 92, kol. 1199-1260. Georgios Pisides, De expeditione Persica wyd. A. Pertusi, w: Giorgio di Pisidia. Poemi. L Panegi- rici epici, Ettal 1959 [=„Studia patristica et Byzantina”, t. 7]. Jozue Stylita Die syrische Chronik des Josua Stylites, tlum. A. Luther, Berlin-New York 1997. The Chronicle of Joshua the Stylite, tlum. EM. Trombley, J.W. Watt, Liverpool 2001. Józef Flawiusz Flavii Josephi Antiquitatum Judaicarum epitome, wyd. B. Niese, t. 1-4, Berolini 1885- 1892. Polski przeklad: Dawne dzieje Izraela, t. 1-2, tlum. Z. Kubiak, J. Radozycki, Warszawa 2001. Julian Apostata Julian Apostata, List 98: Tempereur Julien. Oeuvres Complètes, wyd. J. Bidez, t. 1, cz. II, Lettres et fragments, Paris 1960, s. 180-184. Julian Apostata, Mowa 1: Lempereur Julien. Oeuvres complètes, wyd. J. Bidez, t. 1, cz. I, Dis- cours de Julien César, Paris 1932, s. 10-68. Justynian I Justinianus, Confessio rectaefidei, wyd. J.-P. Migne, PL 69, kol. 225-267. Kalbi Kalbi, Gamharat an-Nasab: Al-Kalbl, Hisäm ibn Muhammad, Gamharat an-Nasab, das genea- logische Werk des Hisäm ibn Muhammad ah Kalbi, wyd. W. Caskel, t. 1, Leiden 1966. Kalbi, Ksiçga o idolach: XniiiaM höh MyxaMMa/i aa-KaJiÖH, Kuuea oö udonax (Kumaö oji-Achcim) , tlum. B.B. ITojiochh, MocKBa 1984. Kalkaszandi Al Qalqashandi, Subh al-Asza, Al-Kahira 1913. KJ, Digesta Institutiones Digesta, wyd. R Krüger, T. Mommsen, Berlin 1928. The Digest of Justinian, wyd. A. Watson, Philadelphia 1998. Polski przeklad: Digesta Justynianskie. Ksiçga pierwsza, tlum. B. Szolc-Nartowski, Warszawa 2007. 562 Bibliografia KJ, Edykty Iustiniani XIII Edicta quae vocantur, w: Novellae, wyd. R. Schöll, G. Kroll, Berlin 1928, s. 759-795. KJ, Kodeks Corpus iuris civilis, t. 2, Codex Justinianus, wyd. P. Kruger, Berlin 1954. KJ, Nowele Corpus Iuris Civilis, t. 3, Novellae, recogn. R. Schoell, Berolini 1954. Konstantyn VII Porfirogeneta Konstantyn VII Porfirogeneta, O zarzqdzaniu panstwem: Constantine Porphyrogenitus, Di? administrando imperio, wyd. G. Moravcsik, Washington 1967. Konstantyn VII Porfirogeneta, Ekscerpta: Constantini Porphyrogeniti Excerpta de insidiis, wyd. C. De Boor, Berolini 1905. Koran Koran, tium. J. Bielawski, Warszawa 1986. Kosma Indikopleustes Cosmas Indicopleustès, Topographie Chrétienne, wyd. i tlum. W. Wolska-Conus, wstçp P. Lemerle, t. 1-3, Paris 1968, 1970, 1973 [=SCh, t. 141, 159, 197]. Kronika do 724 r. Chronicon miscellaneum ad annum Domini 724pertinens, thim.J.-R. Chabot, Paris 1904 [=CSCO 3-4, Scriptores Syri, 3-4, ser. III, t. 4, Chronica minora, cz. II], s. 61-119. Przeklad fragmentöw na jçzyk angielski: The Seventh Century in the West-Syrian Chronicles, thim. A. Palmer, Liverpool 1993, s. 11-24. Kronika do 819 r. Chronicon anonymum ad annum Domini 819 pertinens, wyd. A. Barsaum, J.-B. Chabot, Paris 1920-1937 [=CSCO 81, 109, Scriptores Syri, 36, 56, ser. III, t. 14]. Kronika do 846 r. Chronicon ad annum Domini 846pertinens, wyd. E.W. Brooks, J.-B. Chabot, Paris 1904 [=CSCO 3-4, Scriptores Syri, 3-4, ser. III, t. 4, Chronica minora, cz. II]. Kronika do 1234 r. Anonymi auctoris Chronicon ad A.C. 1234 pertinens, cz. I, wyd. I.-B. Chabot, Lovanii 1920- 1937 [=CSCO 81, 109, Scriptores Syri, 36, 56, ser. III, t. 14], s. 17-226. Kronika Guidiego Chronicon anonymum, wyd. I. Guidi, Parish's 1903 [=CSCO 1-2, Scriptores Syri, 1-2, ser. III, t. 4, Chronica minora, cz, I], t. 1, s. 15-39 (tekst syryjski); t. 2, s. 15-32 (tekst lacihski). Kronika nestoriahska Histoire nestorienne (Chronique de Seert), wyd, A. Scher; • t. 1, cz. I, PO 4/3, Paris 1908; • t. 1, cz. II, PO 5/2, Paris 1910; Bibliografía 563 * t. 2, cz. I, PO 7/2, Paris 1911; • t. 2, cz. II, PO 13/4, Paris 1919. Kronika 846 r. A Syriac Chronicle of the Year 846, wyd. E.W. Brooks, „Zeischrift der Deutschen Morgenlän- duchen Gesselschaft” 1897, t. 51, s. 569-588. Kronika Wielkanocna Chronicon Paschale, wyd. L. Dindorf, Bonnae 1832. Kronika z Edessy Chronicon Edessenum, wyd. i tlum. I. Guidi, Paris 1903 [=CSCO 2, Scriptores Syri, 2, ser. Ill, t. 4, Chronica minora, cz. I],s. 1-11. Kroniki do 819/846 r. Chronicles up to AD 819/846, w: The Seventh Century in the West-Syrian Chronicles, tlum. A. Pal- mer, Liverpool 1993, s. 75-82. Ksiçga Himjarytöw The Book of Himyarites. Fragments of a Hitherto Unknown Syriac Work, wyd. i tlum. A. Moberg, Lund 1924. KT Theodosiani libri XVI cum Constitutionibus Sirmondianis et leges novellae ad theodosianum pertinen- tes, wyd. T. Mommsen, R Meyer, Berlin 1971. Kudama ibn Dzafar Kudama ibn Dzafar, Al-Charadz wa sanat al-kitaba, wyd. M.J. de Goeje, Leiden 1898. Legenda Abrahama Legendes d’ Abraham, maître de Bar some et de Maurice, empereur de Romains, wyd. L. Leroy, PO 5/5, Paris 1910. Legenda sw. Floriana Legenda sancti Floriani et sociorum suorum, wyd. H. Delehaye, AB 1904, t. 23, s. 303- 307. Leon I Leon I, List do Flawiana: Epistula Leonis papae ad Flavianum Constantinopolitanum episcopum, AGO II, 2, 1. Leon I, List do Pulcherii: Epistula Leonis ad Pulcheriam augustam, ACO II, 4. Leon I, List do Teodozjusza: Epistula Leonis papae ad Theodosium augustum, ACO II, 4, 9-10. Leon III Leonis imperatori ad Omarum Saracenorum regem epistola, wyd. J.-R Migne, PG 107, kol. 315- 324. Przeklad angielski: The Early Christian-Muslim Dialog, s. 47-132. Leon VI The TakticaofLeo VI, wyd. i tlum. G. Dennis, Dumbarton Oaks 2010. 564 Bibliografía Liberatus Breviarum, ACO II, 5. Makdisi Al-Maqdisi, Ahsan aUtakasimfi marifa aTakalim, Leiden 1906. Makki Al-Makki, Simt an-nudzum al-awalîft anba al-aw’il wa-at-tawali, t. 3, Cairo 1379 (1960). Makrizi Al-Makrizi, Al-Chitat, t. 1, Al-Iskandarijja 1811/1812. Maksym Wyznawca Maximus Confessor, Ep. 14, ad Petrum illustrent, wyd. J.-R Migne, PG 91, kol. 533-544. Przeklad francuski G. Dagrona w: TM XI, Paris 1991, s. 39, 40. Malalas Joannis Malalae, Chronographia, wyd. L. Dindorf, Bonnae 1831. Malchus Malchus, Fragmenta, w: The Fragmentary Classicizing Historians of the Later Roman Empire. Eunapius, Olympiodorus, Priscus and Malchus, wyd. i tlum. R.C. Bloddey, t. 2, Liverpool 1983, s. 401- 471 [=Konstantyn VII Porfirogeneta, Excerpta de legationihus, t. 2, Hildesheim 2003]. Maliki Al-Maliki, Le récit d’Al-Maliki sur la conqute de ÏTfriquiya, wyd, H.R Idris, „Revue des Etudes Islamiques” 1969, t. 37.1, s. 117-149. Marcellin Komes The Chronicle of Marcellinus, sub a. 536, tlum. B. Croke, Sidney 1995. Masudi Al-Masudi, Murudz az-zahab wa-mafadin al-dzauhar, wyd. M.M.D. Abd al-Hamid, Al-Kahira 1958. Mawardi Al-Mawardi, Al-Ahkam as~sultanijja, Al-Kahira 1960. Menander The History of Menander the Guardsmen, wyd. i tlum. R.C. Blockley, Liverpool 1985. Michal Syryjczyk Chronique de Michel le Syrien, wyd. J.-B. Chabot, t. 1-4, Paris 1899-1925. Wersja armehska: Chronicon de Michel le Grand patriarch des Syriens jacobites, wyd. V, Langlois, Venice 1868. Muslim Muslim, As’Sakih, wyd. M.E Abd al-Baki, Al-Kahira 1955-1956. Sahih Muslim, t. 19, tlum. Abdul Hamid Siddiqui, Lahore 1973. Bibliografía 565 ND Notitia Dignitatwn, wyd. E. Böcking, Bonnae 1853 [przedruk: La Vergne 2009, s. 341-395]. La Notitia Dignitatum: nueva edición crítica y comentario histórico, wyd. N. Faleiro, Madrid 2005. Nestoriusz Le livre d'Héraclide de Damas, thim. F. Ñau, Paris 1910. Nikefor patriarcha Nikephoros patriarch of Constantinople, Short History, wyd. i thim. C. Mango, Dumbarton Oaks 1990. Nikefor Kailistos Nikefor Kailistos, Historia ecclesiastica, wyd. J-P. Migne, PG 146 (VIII-XIV); 147, kol. 9-448 (XV-XVIII). Niketas z Bizancjum Nicetas Byzantinus, Refutatio Mohamedis, wyd. J-P. Migne, PG 105, kol. 669-841. Nil z Synaju Nilus, Narrationes quibus caedes monachorum in montis Sinae, wyd. J.-P. Migne, PG 79, kol. 583-694. Nonnosos Photius, Bibliothèque, cod. 3, t. 1, tlum. R. Henry, Paris 1959. Przeklad polski: Focjusz, Biblioteka, cod. 3, tlum. O. Jurewicz, t. 1, Warszawa 1986, s. 5-8. Nuwajri An-Nuwajri, Nihajat al-arab ft funun al-'adab, Al-Kahira 1925. Obrzçd Ordo qui observatur super iis qui a Saracenis ad nostram christianorum puram veramque ftdem se convertunt, wyd. J-P. Migne, PG 140, kol. 124-136. Opis swiata rzymskiego Le Synekdèmos d’Hiéroklès et Vopuscule géographique de Georges de Chypre, wyd. E. Honigmann, Bruxelles 1939. Opisanie swiata Expositio totius mundi et gentium, wyd. i tlum. J. Rougé, Paris 1966 [=SCh, t. 124], Orygenes Origenes, Contra Celsum, wyd. J.-P. Migne, PG 11, kol. 652-1632. Przeklad polski: Orygenes, Przeciw Celsusowi, tlum. S. Kalinkowski, Warszawa 1986. Panegiryki lacinskie In Praise of Later Roman Emperors. The Panegyrici Latini, wyd. i tlum. R.A.B. Mynors, C.E.V. Nixon, B. Saylor Rodgers, Berkeley-Los Angeles-Oxford 1994. 566 Bibliografía Pasja 60 mgczenniköw z Gazy Passio sanctorum sexaginta martyrum, wyd. H. Delehaye, AB 1904, t. 23, s. 289-307. Przeklad angielski: D. Woods, The Early Recension of the Passion of the 60 Martyrs of Gaza (BHL 5672m), w: The 60 Martyrs of Gaza and the Martyrdom of Bishop Sophronius of Jerusalem, ARAM 2003, t. 15, s. 144-150. Pawel Diakon Historia Longobardow: Pauli Diaconi Historia Langobardorum, wyd. G. Waltz, L. Beth- mann, MGH, SS rerum Langobardicarum etltalicarum saec. VI-IX, Hannoverae 1878, s. 45- 187. Polski przeklad: Pawel Diakon, Historia rzymska. Historia Longobardow, tlum. I. Lewandow- ski, Warszawa 1995. Pliniusz Plinius, Naturkunde. Naturalis historiae libri XXXVII, wyd. G. Winkler, R. König, K. Bayer, München 1973. Polemika patriarchy Tymoteusza Timothy's Apology for Christianity, w: Woodbrook Studies: Christian Documents in Syriac, Arabic, and Garshuni, t. 2, wyd. i tlum. A. Mingana, Cambridge 1928, s. 1-162. The Early Christian-Muslim Dialog, s. 163-268 (tekst: s. 174-246). Porfiriusz Porphyrius, De abstinentia, wyd. R. Hercher, Paris 1858. Priskos z Panion Priscus, Fragmenta, w: The Fragmentary Classicizing Historians of the Later Roman Empire. Euna- pius, Olympiodorus, Priscus and Malchus, wyd. i tlum. R.C. Blockley, t. 2, Liverpool 1983, s. 221-377. Prokopiusz, Historia sekretna Procopii Caesariensis, Opera omnia, wyd. J. Haurry, corr. G. Wirth, t. 3: Historia quae dicitur arcana, Leipzig 1963. Polski przeklad: Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tlum. A. Konarek, Warszawa 1977. Prokopiusz, Historia wojen Procopii Caesariensis Opera omnia, wyd. J. Haurry, corr. G. Wirth, t. 1-2: De Beilis, Leipzig 1962-1963. Polski przeklad: Prokopiusz z Cezarei, Historia wojen, t. 1 (ks. I-IV), tlum., wst^p, kom. D. Brodka, Krakow 2013; t. 2 (ks. V-VIII), Krakow 2015. Prokopiusz, O budowlach Procopii Caesariensis, Opera omnia, wyd. J. Haurry, corr. G. Wirth, t. 4: De aedificiis, Leipzig 1964. Przeklad polski: Prokopiusz z Cezarei, O budowlach, tlum., wst§p., koment. PL. Grotowski, Warszawa 2006. Przeciwko Mahometowi Contra Muhammed, wyd. J.-P Migne, PG 104, kol. 1448-1457. Bibliografía 567 Pseudo-Atanazy Apocalypse sahidique du Pseudo-Athanase, wyd. i tlum. EJ. Martinez, w: Eastern Christian Apoc- aliptic in the Early Muslim Period: Pseudo-Methodius and Pseudo-Athanasius, t. 1-2, Washing- ton 1985 [Ann Arbor University Microfilms], s. 247-582 (tekst s. 462-582). Pseudo-Efrem Des heiligen Ephraem des Syrers Sermones III, wyd. E. Beck, Louvain 1972 [=CSCO 320, Scrip- tores Syri, 138], s. 60-71 (tekst), 79-94. Przeklad na lacing: C.P. Caspari, Briefe, Abhandlungen und Predigten aus den zwei letzten Jahrhunderten des kirchlichen Altertums und dem Anfang des Mittelater, Christiania 1890, s. 208-220. Pseudo-Hyginus Hygini Gromatici, Liber de munitionibus castrorum, wyd. G. Gemoll, Lipsiae 1879. Polski przeklad: Pseudo-Hyginus, O wytyczaniu obozöw wojskowyck, tlum. I. Luc, K. Kr 61- czyk, Poznan 2010. Pseudo-Met ody Die syrische Apokalypse des Pseudo Methodius, wyd. J.G. Reinink, Louvain 1993 [=CSCO 540- 541, Scriptores Syri, 220-221]. Polski przeklad: Apokalipsa Pseudo-Metodego, w: Apokryfy syryjskie, tlum. A. Tronina, red. M. Starowieyski, Krakow 2011, s. 212-238. Pseudo-Zachariasz Pseudo-Zacharias, Historia Ecclesiastica, wyd. G. Greatrex, tlum. R.R. Phenix, C.B. Horn, Liverpool 2011. Historia ecclesiastica Zachariae Rhetori vulgo adscripta, wyd. E.W. Brooks, t. 1, Lovanii 1924 [=CSCO 87, Scriptores Syri 41, ser. III, t. 5]; t. 2, Lovanii 1924 [=CSCO 88, Scriptores Syri 42, ser. III, t. 6]. Ptolemeusz Claudii Ptolemaei, Geographia, wyd. C.EA, Nobbe, t. 1-3, Lipsiae 1843-1845. Rabbi Szymon The Prayer of Rabbi Simon Ben Yöhay, tlum. B. Lewis, w: tenze, The Apocaliptic Vision of Isla- mic History, w: The Expansion of the Early Islamic State, red. EM. Donner, Aldershot 2008, s. 133-143. Relatio Motionis Relatio Motionis, wyd. J.-P. Migne, PG 90, kol. 109-129. Sabi A1 Sabi, Al Wozaraa, Al-Kahira 1958. Sa'alibi Al-Sa'alibi, Lata’if al-ma’arif Al-Kahira 1960. Sebeos Sebeos, Histoire d’Heraclius, tlum. F. Macler, Paris 1904. 568 Bibliografía Przeklad angielski: The Armenian History attributed to Sebeos, tlum. R.W. Thomson, Liverpool 1999. Sirat Zat al-Himma Sirat al-amira Zat al-Himma, Bajrut 1980. Sofroniusz, Homilia na Boze Narodzenie Die Weihnachtspredigt des Sofronios, wyd. H. Us er er, „Rheinischen Museum für Philologie. Neue Folge” 1886, t. 41, s. 500-516 [—Die Weihnachtspredigt des Sofronios, wyd. H, Userer, Religionsgeschichtliche Untersuchungen, t. 1, Bonn 1889, s. 326-330]. Sofroniusz, Homilia na Wielkanoc Logos eis to hagion baptisma, wyd. A. Papadopoulos-Kerameus, Brussels 1863 [= Analecta Hierosolimitikes Stachiologias, t. 5, St. Petersburg 1888], s. 151-168. Sofroniusz, List synodalny Epistola synodica ad Sergium Cp, wyd. J.-P. Migne, PG 87/3, kol. 3148-3200. Przeklad angielski Epistola synodica: W.E. Kaegi, Initial Byzantine Reactions to the Arab Con- quest, w: The Expansion of the Early Islamic State, s. 113-115. Sofroniusz, Zywot Cyrusa i Jana: Laudatio SS. Cyri et Joannis martyrum, wyd. J.-R Migne, PG 87/3, kol. 3373-3696. Sokrates Scholastyk Socrates, Kirchengeschichte, wyd. G.C. Hansen, Berlin 1995. Sokrates Scholastyk, Historia Kosciola, tlum. S. Kazikowski, wstçp E. Wipszycka, kom. A. Ziotkowski, Warszawa 1986. Sozomen Hermiasz Sozomenus, Kirchengeschichte, wyd. J. Bidez, G.Ch. Hansen, Berlin 1995. Sozomen Hermiasz, Historia Kosciola, tlum. S. Kazikowski, wstçp Z. Zielinski, Warszawa 1989. Strabon Strabonis Geographica, wyd. A. Meineke, Lipsiae 1877. Strategiusz Strategios, La prise de Jérusalem par les Perses en 614, wyd. i tlum. G. Garitte, Louvain 1960 [=CSCO 202-203, Scriptores Iberici, 11-12]. Sujuti Al-Suyuti, Tarich al-chulafa, Al-Kahira 1959. Suli Al-Suli, Adab al-kuttab, Al-Kahira 1922/1923. Symeon z Bëth Arshâm Simeon of Bêth Arsham, w: I. Shahîd, The Martyrs ofNajran. New Documents, Bruxelles 1971 [=Subsidia Hagiographica, t. 49], s. 62, 63. Bibliografía 569 Synekdèmos Le Synekdèmos d’Hiéroklès et Vopuscule géographique de Georges de Chypre, wycL E. Honigmann, Bruxelles 1939. Tabari, Historia 1. Abu Djafar Mohammed ibn Djarir al-Tabari, Annales quos scripsit, wyd. M.J. de Goeje, M. AbüT-Fadl ibrahim, t. 1-16, Leiden 1879-1901. 2. Abu Dzafar at-Tabari, Tarich ar-rusul wa-al-muluk, wyd. M.A.F. Ibrahim, t. 2 (Al-Kahira 1961), t. 4 (Al-Kahira 1979). 3. Al-Tabari, Tarich ar-rasul wa al-muluk, t. 4, Al-Kahira 1970. 4. Al-Tabari, The History of al-Tabari, wyd. Sidqi Jamil al-Attar, Beirut 2002. 5. The History of at Tabari: t. 11, thim. K.Y. Blankinship, New York 1993; t. 12, thim. Y. Friedmann, New York 1992; t. 16, tlum. W. Montgomery Watt, M.V. McDonald, New York 1988; t. 18, tlum. M.G. Morony, New York 1987; t. 23, tlum. C.E. Bosworth, New York 1990; t. 24, tlum. D.S. Powers, New York 1989. 6. Fragmentaryczny polski przeklad: Abü Ga'far Muhammad Ibn GarTr At-Tabarï, Historia prorokôw i krolow. Z dziejow Bizancjum (do poîowy VII w.). TarTh ar-rusul wa-al-mulük, tlum. F.A. Jakubowski, Poznan 2011. Tabari, Ichtilaf Tabari, Ichtilaf al-fukaha, Al-Kahira 1933. Tabari, Tafsir Al-Tabari, Tafsir. Dzami al-bajan an tawil aj al-Kuran, wyd. Abd Allah at-Turki, t. 18, Al- -Kahira b.d.w. Tayalisi Al-Tayalisi, Musnad, Beirut 1985. Teodor Gruzin L’Esplanade du Temple à l’arrivée des Arabes, d’après deux récits byzantins, wyd. B. Flusin, w: Bay at al-maqdis. Abd al-Malik’s Jerusalem, red. J. Raby, I. Johns, t. 1, Oxford 1992, s. 19-21 (tekst), s. 21-22 (przeklad). Teodor Lektor Theodoros Anagnostes, Historia tripartita, wyd. G.H. Hansen, Berlin 1971 [=GCS]. Teodor z Petry Theodorus von Petra, Vita Theodosii. Der heilige Theodosiust wyd. H. Usener, Leipzig 1890. Teodoret, Dzieje milosci Bozej Theodoretus, Historia religiosa, wyd. J.-R Migne, PG 82, kol. 1284-1496. Polski przeklad: Teodoret, biskup Cyru, Dzieje milosci Bozej, tlum. K. Augustyniak, R. Tu- rzynski, Krakow 1994. Teodoret, Historia Kosciola Teodoretus, Kirchengeschichte, wyd. L. Parmentier, Leipzig 1911. Í 570 Bibliografía Teodoret, Listy Théodoret de Cyr, Correspondance, wyd. Y. Azéma, t. 1-4, Paris 1955-1998. Teodoret, O naturze ludzkiej De natura hominis, wyd. J.-P Migne, PG 83, kol. 924-953. Teofanes Theophanes, Chronographia, wyd. C. de Boor, t. 1, Lipsiae 1883. Przeklad angielski: The Chronicle of Theophanes Confessor. Byzantine and Near Eastern History AD 284-813, thim. C. Mango, R. Scott, Oxford 1997. Teofilakt Symokatta Theophylact, Historia, wyd. C. de Boor, wyd. P Wirth, Stuttgart 1972. The History of Theophylact Simocatta, wyd. M. Whitby, Oxford 1997. Wakidi Al-Wakidi, Kitab al-Maghazi, t. 1, wyd. M. Jones, London 1966. Wiktor z Tunnuny Victor Tonnennensis, Chronica, wyd. T. Mommsen, MGH, Awctores antiquissimi, t. 11, Berolini 1961. Zonaras Zonaras, Epitome historiarum, wyd. L.A. Dindorf, t. 3, Leipzig 1868-1875. Zosym Zosime, Histoire nouvelle, wyd. i thim. F. Paschoud, t. 1-3, Paris 1979-2000. Polski przeklad: Zosimos, Nowa historia, tlum. H. Cichocka, wstçp, bibliografía, komentarz E. Wipszycka, Warszawa 1993 (reprint: Warszawa 2012). Zywot Aleksandra La vie d’Alexandre Acémète, wyd. E. de Stoop, PO 6/5, Paris 1911, s. 658-701. Zywot Jakuba Baradaja Vita Baradei, w: Anécdota syriaca, wyd. J.PN. Land, t. 2, Leiden 1795, s. 364-385. Zywot Jana patriarchy Life of John the Almsgiver, 5, w: Three Byzantine Saints, wyd. i tlum. E. Dawes, N.H. Baynes, Oxford 1948. Zywot Maksyma Wyznawcy Vita Maximi Confessons, wyd. J.-P. Migne, PG 90, kol. 68-109. Zywot sw. Jerzego Chozebitesa Vita S. Georgii Chozebitae, AB 1888, t. 7, s. 95-144. Zywot Sewera Vie de Sévère par Zacharie le Scholastique, wyd. i tlum. M.A. Kugener, PO 2/1, Paris 1907, s. 7-115. Bibliografia 571 Zywot Symeona Stylity Mfodszego (najstarszy): La vie ancienne de Syméon Stylite le Jeune (521-592), wyd. i tlum. P. Van den Ven, t. 1, Brusselles 1962, Nikefora Ouranosa (X w.): wyd. J.-R Migne, PG 86/2, kol. 2987-3216. Zywot Teodora z Edessy XCumue u otcu3Hb uotce eo cenmbix omtfa naïueeo Oeoàopa, apxuenucKona EôeccKoeo, wyd. BT. BacHUbeBCKHH, „IIpaBOCJiaBHbiH nanecTHHCKHH côopHHK” 1886, t. 11.4.2, s. 264-265. Opracowania Abbott N., Aishah. The Beloved of Muhammad, Chicago 1942. Abdalati H., Spojrzenie w islam, Bialystok 1993. Abdul-Nour H., The Forest Inscriptions of Hadrian: Updating and New Discoveries, „Archaeology and History in Lebanon" 2001, t. 14, s. 64-95. Abel A., La lettre Polémiqué d'Arethas aVemir a Damas, B 1954, t. 24, s. 343-370. Abel P.M., Histoire de la Palestine depuis la conquête d'Alexandre jusqu'à l'invasion arabe, t. 2, Paris 1952. Abu Izzedin E, Memoirs of a Cedar: A History of Deforestation. A Future of Conservation, Beirut 2013. Abramowski L., Histoire de la recherche sur Nestorius et le nestorianisme, „Istina” 1995, t. 40, s. 44-55. Abramowski L., La prétendue condamnation de Diodore de Tarse en 499, „Revue d'histoire ecclésiastique" 1965, t. 40, s. 64, 65. Abou-Seada A., Byzantium and Islam (9th-10th Centuries). A Historical Evaluation of the Role of Religion in Byzantine-Muslim Relations, Birmingham 2000. Abu Bakar B.B.H., Conflict Between the Prophet Muhammad and the Mushrikun of Quraysh During the Meccan Period in Arabic Literature, London 1977. Adawi A., Islamic Institutions, Cairo 1975. Al-Adawi I.A., An-Nuzum al-islamyya, Al-Kahira 1972. Afinogenov D., The Date of Georgios Monachos Reconsidered, BZ 1999, t. 92, s. 437-447. Agius D.A., Classic Ships of Islam. From Mesopotamia to the Indian Ocean, Leiden-Boston 2008. Ahmad H.M.B.U.D.M., Zycie swiçtego Proroka Muhammada, Islamabad 1994. Ahmed L., Women and the Advent of Islam, „Signs" 1986, t. 11, s. 665-691. Ahrweiler H., L'Asie Mineure et les invasions arabes (VIIe-1Xe siècles), „Revue Historique” 1962, t. 227, s. 1-32. Akinian N., Ghewond er'ets' patmagir, Vienna 1930. Al Fassi H., Kamkam the Nabataean Priestess: Priesthood and Society in Ancient Arabia, w: From Ugarit to Nabataea. Studies in Honor of John F. Healey, red. G.A. Kiraz, Z. Al-Salameen, Piscataway 2012, s. 1-14. Alexander E, The Byzantine Apocalyptic Tradition, Berkeley-Los Angeles 1985. Alexander P., The Patriarch Nicephorus of Constantinople: Ecclesiastical Policy and Image Worship in the Byzantine Empire, Oxford 1958. Aleem Sh., Prophet Muhammad(s) and His Family: A Sociological Perspective, Bloomington 2007. Ali M., The Religion of Islam, Lahore 1926. 572 Bibliografia Allen P, Evagrius Scholasticus, the Ckurch Historian, Louvain 1981. Allen R, The Justinanic Plague, B 1979, t. 49, s. 5-20. Allen R, Severus of Antioch as Pastoral Carer, StPatr 2001, t. 35, s. 353-368. Allen R, Zachariah Scholasticus and the Historia Ecclesiastica of Evagrius, „Journal of Theological Studies” 1980, t. 3, s. 471-488. Allen R, Hayward C.T.R., Severus of Antioch, London-New York 2004. Allouche A., Coptic Contribution to Umayyad Fleet, w: The Coptic Encyclopedia, t. 7, red. A.S. Atiya, New York 1991, s. 2286. Aimagro M. i in., Qusayr Amra, Madrid 1975. Almasri E., Alawneh E, Bala’awi E, Nabataean Jewellery and Accessories, „Ancient Near Eastern Studies” 2012, t. 49, s. 150-175. Alpass PJ., The Religious Life of Nabataea, Durham 2011. Alt A., Beiträge zur historischen Geographie und Topographie des Negeb, t. 5: Das Ende des Limes Palastinae, „Journal of the Palestine Oriental Society” 1938, t. 18, s. 149-160. Alt A., Der Limes Palaestinae im sechsten und siebenten Jahrhundert nach Chr., „Zeitschrift des Deutschen Palästinas-Vereins” 1940, t. 63, s. 129-142. Alpatow M.W., Historia sztuki, t. 2, Sredniowiecze, tlum. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 1991. Amir Ali S., Muchtasar tarich AT Ar ab wa-at-tamadun al-islami, Al-Kahira 1938. Anastos M., Nestorius was Orthodox, DOP 1962, t. 16, s. 119-140. Andrae T, Mohammed: The Man and His Faith, Dover 2000. Appendix of Coptic Papyri, red. W.E. Crum, w: Greek Papyri in the British Museum. Catalogue, with Texts, t. 4, red. HJ. Bell, London 1910. Argyriou A., Perception de Tïslam et traductions du Coran dans le monde byzantine grec, B 2005, t. 75, s. 25-69. Armour R., Islam, chrzescijahstwo i Zachôd. Burzliwe dzieje wzajemnych relacji, tlum. I. Nowi- cka, Krakow 2004. Al-Asad M., Historical Artistic Introduction, w: The Umayyads: The Rise of Islamic Art, Amman 2010, s. 35-52. Ashtor E., Social and Economic History of the Near East in The Middle Ages, Berkely 1976. Al-Assouad M.R., D/iw Nuwäs, w: El, t. 2, s. 243-245. Athamina Kh., Non-Arab Regiments and Private Militias during the Umayyad Period, „Arabica” 1998, t. 45, s. 347-378. Athamina Kh., The Pre-Islamic Roots of the Early Muslim Caliphate: The Emergence of Abu Bakr, „Der Islam” 1999, t. 76, s. 1-32. Athamina Kh., The Tribal Kings in Pre-Islamic Arabia. A Study of the Epithet Malik or Dhü Al-Täj in Early Arabic Tradition, ,,A1-Qantara Revista de Estudios Arabes” 1998, t. 19, s. 19-37. Atiya A.S., Historia Kosciolow wschodnich, Warszawa 1978. Atlas du Liban. Géographie. Histoire. Economié et Société, Beyrouth 2006. Atlas of Jordan. History, Territories and Society, red. M. Ababsa, Beyrouth 2013. Aujac G., Strabon et la science de son temps, Paris 1966. Avner U., Nehmé L., Robin Ch., A Rock Inscription Mentioning Tha'laba, an Arab King from Ghassan, „Arabian Archeaology and Epigraphy” 2013, t. 24, s. 237-256. Awde N., Lamassu N., Al-Jeloo N., Modern Aramaic (Assyrian/Syriac) Dictionary Phrasebook, New York 2007. Ayres L., Nicaea and its Legacy. An Approach to Fourth-Century Trinitarian theology, Oxford 2009. Al-Azmeh A., Muslim Kingships: Power and the Sacred in Muslim, Christian and Pagan, Lon- don-New York 2001. Bibliografía 573 Arzoumanian Z., Studies in Armenian Historiography. Bishop Sebëos, Gewond the Priest, Kirakos of Gandzak, Philadelphia 1981. Babos K., Voros G.f Anatomical Investigation of4000-years Old Cedrus Libani Wood Remains from Egypt* »Acta Botanica Hungarica” 2001, t. 43(3-4), s. 275-286. Bacht H., Die Rolle des orientalischen Mönchtums in den kirchenpolitischen Auseinandersetzungen um Chalkedon (431-519), w: Das Konzil von Chalkedon, t. 2: Entscheidung um Chalkedon, red. A. Grillmeier, H. Bacht, Würzburg 1951, s. 193-314. Badawy H., The Administrative Organization of Egypt after the Arab Conquest. Similarities and Differences to the Byzantine Model, Thessaloniki 1994. Badawy H., Eiaaycoyfi gtt\|v laxopia xo0 iG .apiKoü KÔopou, t. 1 - Thessalonike 2003; t. 2 - Thessalonike 2013. Bafakih M.A.L., Tarich al-Jaman al-kadim, Bajrut 1985. Bagnall R.S., Worp K.A., Chronological Systems of Byzantine Egypt, Leiden-Boston 2004. Bahkou A., The Christian Legend of Monk Bahirä. The Syriac Manuscript of Mardain 259/2: Study and English translation, b.m.w. 2006. Ballian A., Country Estates. Material Culture, and the Celebration of Princely Life: Islamic Art and Secular Domain, w: Byzantium and Islam. Age of Transition, 7tk-9th century, red. H.C. Evans, B. Ratliff, New York 2012, s. 200-208. Ballian A., Qasr al-Mshatta, w: Byzantium and Islam. Age of Transition, 7th-9th century, red. H.C. Evans, B. Ratliff, New York 2012 s. 209-211. Baity J., La grande mosaïque de chasse des Musées royaux d'art et d'histoire et sa datation, w: Col- loque Apamée de Syrie. Bilan des recherches archéologiques 1965-1968. Actes du colloque tenu à Bruxelles les 29 et 30 avril 1969, red. J. Baity i in., Bruxelles 1969, s. 131-135. Baity J., La grande mosaïque de chasse du triclinius, Bruxelles 1939. Baity J., Sur la date de création de la Syria Secunda, „Syria” 1980, t. 57(2-4), s. 465-481. Baity J., Baity J.Ch., Le cadre topographique et historique, w: Colloque Apamée de Syrie. Bilan des recherches archéologiques 1965-1968. Actes du colloque tenu à Bruxelles les 29 et 30 avril 1969, red. J. Baity i in., Bruxelles 1969, s. 29-51. Apamée de Syrie, s. 29-51. Baity J.Ch., Apamée: Mutations et permanences de l'espace urbain, de la fondation hellénistique à la ville romano-byzantine, „Bulletin d'Études Orientales” 2000, t. 52, s. 167-186. Baity J.Ch., Palais et maisons d'Apamée, w: Les maisons dans la Syrie antique du IIIemillénaire aux débouts de l'islam. Pratiques et représentations de l'espace domestique. Actes du colloque Interna- tional (Damas, 27-30 juin 1992), red. C. Castel, M. Al-Maqdisi, F. Villeneuve, Beyrouth 1997, s. 283-295. Barahski M., The Roman Army in Palmyra: A Case of Adaptation of a Pre-Existing City, w: The Roman and Byzantine Army in the East. Proceedings of a Colloqium Held at the Ja- giellonian University, Krakow in September 1992, red. E. D^browa, Krakow 1994, s. 9-17. Barclift P.L., The Shifting Tones of Pope Leo the Great's Christological Vocabulary, „Church Histo- ry” 1997, t. 66(2), s. 221-239. Bardy G., Acace de Bérêe et son rôle dans la controverse nestorienne, „Revue des sciences religieu- se” 1938, t. 18, s. 20-44. Bardy G., Labriolle P. de, Plinval G. de, Brehier L., De la mort de Théodose à l'élection de Grégoire le Grand, w: Histoire de l'Église, red. A. Fliehe, V. Martin, t. 4, Paris 1935. Barisic E, Le siège de Constantinople par le Avares et les Slaves, B 1954, t. 24, s. 371-396. Barlas A., Believing Women in Islam: Unreading Patriarchal Interpretations of the Qur'an, Austin 2002. Barnard L.W., The Emperor Cult and the Origins of the Iconoclastic Controversy, B 1973, t. 43, s. 13-29. 574 Bibliografía Barnes T.D., Athanasius and Constantius. Theology and Politics in the Constantinian Empire, London 1993. Barrington Atlas of the Greek and Roman World, red. R J.A. Talbert, Princeton 2000; Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Map-by-Map Directory, t. 2, red. R.J.A. Talbert, Prince- ton-Oxford 2000. Barsoum I.A., The Scattered Pearls: a History of Syriac Literature and Sciences, Piscataway 2003. Bas hear S., Apocalyptic and Other Materials on Early Muslim-Byzantine Wars: A Review of Ara- bic Sources, w: Arab-Byzantine Relations in Early Islamic Times, red. M, Bonner, Aldershot- Burlington 2004, s. 181-216. Bashear S., Arabs and Others in Early Islam, Princeton 1997. Bates M.L., The Coinage of Syria under the Umayyads, 692-750 A.D., w: The IV Internatio- nal Conference on the History of Bilâd al-Shâm during the Umayyad Period, red. M.A. Bakhit, R. Schick, Amman 1989, s. 195-228. Batiffol P., Le catholicisme de origines à saint Léon, t. 4, Le siège apostolique (359-451), Paris 1924. Batiffol P, Les présents de St. Cyrille à la cour de Constantinople, „Bulletin d'ancienne littérature et d'archéologie chrétienne” 1911, t. 1, s. 247-264. Baum W., Shirin: Christian, Queen, Myth of Love: a Woman of Late Antiquity. Historical Reality and Literary Effect, Piscataway 2004. Baur Ch., John Chrysostomos and his Time, tfum. M. Gonzaga, Vadur 1988. Baynes N.H., Alexandria and Constantinople: a Study in Ecclesiastical Diplomacy, w: Byzantine Studies and Other Essays, London 1955, s. 145-156. Baynes N.H., The Emperor Heraclius and the Military Theme System, „English Historical Review” 1952, t. 67, s. 380, 381. Baynes N.H., The First Campaign of Heraclius against Persia, „The English Historical Review” 1904, t. 19, s. 694-702. Baynes N.H., The Restoration of the Cross at Jerusalem, „The English Historical Review” 1912, t. 27, s. 287-299. Beagon M., Roman Nature. The Thought of Pliny the Elder, Oxford 1992. Beaucamp J., Le rôle de Byzance em Mer Rouge sous le règne de Justin: mythe ou réalité, w: Juifs et chrétiens en Arabie aux Ve et VF siècles. Regards croises sur les sources, red. J. Beaucamp, E Briquel-Chatonnet, Ch.J. Robin, Paris 2010, s. 197-218. Becker C.H., Der Islam als Problem, „Der Islam” 1910, t. 1, s. 1-21. Becker C.H., Islambericht, „Archiv für Religionswissenschaft” 1912, t. 15, s. 530-602. Beihammer A., The First Naval Campaigns of the Arabs against Cyprus (649-653), „Graeco- Arabica” 2004, t. 9-10, s. 47-68. Belin M., Lettre à M. Reinaud, membre de Tlnstitut sur un document arabe relatif a Mahomet, „Journal Asiatique” 1854, t. 4, s. 482-518. Bellamy J.A., Two Pre-Islamic Arabie Inscriptions Revised: Jabal Ramm and Umm Al-Jimâl, JAOS 1988, t. 108, s. 369-378. Benabbés A., Les premiers raids arabes en Numidie byzantine: questions toponymiques, w: Identités et Cultures dans VAlgérie Antique, red. C. Briand-Ponsart, Rouen-Hâvre 2005, s. 459-492. Berchem M. van, Matériaux pour un Corpus Inscriptionum Arabicarum. Mémoires publies par les Membres de la Mission Archéologique Française au Caire, Paris 1927. Berchem M. van, The Mosaics of the Dome of the Rock in Jerusalem, w: K.A.C. Creswell, Early Muslim Architecture, Oxford 1969, s. 213-372. Berger A., Christianity in South Arabia in the Sixth Century AD - Truth and Legend, w: Arabia, Greece and Byzantium. Cultural Contacts in Ancient and Medieval Times, t. 2, red. A. Al-Helabi, D.G. Letzios, M. Al-Moraekhi, A. AbAbduljabbar, Riyadh 2012, s. 155-162. Bibliografía 575 Berkey J.R, The Formation of Islam. Religion and Society in The Near East, 600-1800, Cambrid- ge-New York 2003. Bialostocki J., Sztuka cenniejsza niz zloto. Opowiesc o sztuce europejskiej naszej ery, Warszawa 2004. Bianquis Th., Guichard P., Mahfoudh E, La première conquête et ses frontières, w: Les débuts du monde musulman VIIe-Xe siècle. De Muhammad aux dynastie autonomes, red. Th. Bianquis, P. Guichard, M. Tillier, Paris 2012. Bielawski J., Historia literatury arabskiej, Warszawa 1995. Bielawski J., Islam, Warszawa 1980. Bielawski J., Islam, religia panstwa iprawa, Warszawa 1973. Bielawski J., Klasyczna literatura arabska, Warszawa 1995. BeaaeB B.H., Tlpeducnoeue, w: Hcmopun am-Taôapu, TamiceHT 1987, s. 5-13. Bikai P., The Cedar of Lebanon. Textual Evidence of the Sources, „Archaeology and History in Lebanon” 2001, t. 14, s. 50-57. Bikai R, Ishtar (the Cedar-Tree) and the Defeat of Gilgamesh, „Archaeology and History in Le- banon” 2001, t. 14, s. 14-23. Bin Talal H., Christianity in the Arab World, Amman 1994. Binous J., Hawari M., Marin M., Ôneg G., Islamic Art in the Mediterrenean, w: The Umayyads: The Rise of Islamic Art, Amman 2010. The Biography of Muhammad: The Issue of the Sources, red. H. Motzki, Leyden 2000 [=Islamic History and Civilization: Studies and Texts, t. 32]. Biraben J.-N., La peste du VT siècle dans l'Empire Byzantin, w: Hommes et richesses dans l'empire byzantin IVe-VIT siècle, Paris 1989. Blánquez-Pérez C., Cisternas, canales y presas: el sistema hidráulico nabateo en Petra, w: Dialéctica histórica y compromiso social. Homenaje a Domingo Plácido, t. 3, Zaragoza 2010, s. 1493-1506. Blaudeau R, Timothée Aelure et la direction ecclésiale de l'Empire postchalcédonien, REB 1996, t. 54, s. 107-133. Bliss E, Zum Beispiel Islam im Alltag, Gottingen 1998. Bocheñski E, Amr ibn al-As, w: Maly slownik kultury swiata arabskiego, Warszawa 1971, s. 59, 60. EojibinaKOB O., Hcmopux Xiu(pama, t. 1: Hcjicim eApaeuu. 570-633, MocKBa 1989. Bonini R., Note sulla legislazione Giustinianea dell'anno 535, w: Limperatore Giustiniano, storia e mito. Giornate di studio a Ravenna 14-16 ottobre 1976, red. G.G. Archi, Milano 1978, s. 161-178. Bonini R., Ricerche sulla legislazione giustinianea dell'anno 535. Nov. Justiniani 8: Venalità delle cariche e rifirme dell'amministrazione periférica, Bologne 1976. Bonini R., Lultima legislazione pubblicistica di Giustiniano (543-565), w: Il mondo del diritto nelTépoca giustinianea: carracteri e problematiche, Ravenna 1985, s. 139-171. Bonner M., Aristocratie Violence and Holy War. Studies in the Jihad and the Arab-Byzantine Fron- tier, New Haven 1996. Bonner M., Introduction, w: The Formation of the Classical Islamic World, t. 8, red. M. Bonner, Aldershot 2004. Booth Ph., Shades of Blues and Greens in the Chronicle of John of Nikiu, BZ 2011, t. 104, s. 555-601. Borrut A., La circulation des informations historiques entre les sources arabo-musulmanes et syria- ques: Elié de Nisibe et ses sources, w: L'Historiographie syriaque, red. M. Dubiè, Paris 2009, s. 137-159. Borsari S., EAmministrazione del tema di Sicilia, „Rivista Storica Italiana” 1954, t. 66, s. 133- 158. 576 Bibliografía Bosworth C.E., Arab Attacks on Rhodes in the Pre-Ottoman Period, „Journal of the Royal Asiatic Society* 1996, t. 6, s. 157-164. Bosworth C.E., Byzantium and the Arabs. War and Peace between Two World Civilisations, w: tenze, The Arabs, Byzantium and Iran, London 1996 [=Variorum], art. XIII. Bosworth C.E., At-Tabari, w: El, t. 10, s. 11-15. Bosworth C.E., Tadmur, w: El, t. 10, s. 79, 80. Botha P.J., Kritzinger J.P.K., Rhetoric and Argument in Chapter VI of Jerome's Vita Malchi Monachi Captivi, „Ekklesiastikos Pharos” 2013, t. 95, n.s. 24, s. 283-293. Boullata I.J., Fa-stabiqu ‘l-khayrat: A Qur’anic Principle of Interfaith Relations, w: Christian- -Muslim Encounters, red. Y.Y. Haddad, W.Z. Haddad, Gainesville 1995, s. 43-53. Bourbon E, Petra. Sztuka i historia. Przewodnik po stolicy Nabatejczykôw, tlum. B. Mierzejew- ska, Warszawa 2001. Bousquet G.H., Observations on the Nature and Causes of the Arab Conquest, w: The Expansion of the Early Islamic State, red. EM. Donner, Aldershot 2008, s. 23-36. Bousquet G.H., Some Critical and Sociological Remarks on the Arab Conquest and the Theories Proposed on this, w: The Expansion of the Early Islamic State, red. EM. Donner, Aldershot 2008, s. 15-22. Bowers Peterson S., The Cult of Dushara and the Roman Annexation of Nabataea, Hamilton 2006. Bowersock G.W., Arabs and Saracens in the Historia Augusta, w: Bonner Historia-Augusta- -Colloquium 1984-1985, Bonn 1987, s. 71-80. Bowersock G.W., The Greek-Nabatean Bilingual Inscription of Ruwwafa, Saudi Arabia, w: Le monde grec, pensée, littérature, documents. Hommages à Claire Préaux, Bruxelles 1975, s. 513-522. Bowersock G.W., Limes Arabicus, „Harvard Studies in Classical Philology" 1976, t. 80, s. 219-229. Bowersock G.W., Mavia, Queen of the Saracens, w: Studien zur antiken Sozialgeschichte. Fest- schrift E Vittinghoff, red. W. Eck, H. Galsterer, H. Wolff, Vienna 1980, s. 477-495. Bowersock G.W., Roman Arabia, Cambridge 1993. Bowersock G.W., Studies on the Eastern Roman Empire, Goldbach 1994. Braiewski S., Le choix du lieu pour la délibération des conciles convoqués par les empereurs du bas-empire romain, AUL.FH 1996, t. 56, s. 49-73. Bralewski S., Imperatorzy pôznego cesarstwa rzymskiego wobec zgromadzen biskupôw, Lodz 1997. Bralewski S., Postawa cesarza Teodozjusza II wobec biskupôw, AUL.FH 1993, t. 48, s. 39-60. Bralewski S., Le retard de l'évêque Jean d'Antioche sur le concile d'Ephèse en 431: accident ou choix délibéré?, w: Byzantina Lodziensia III, Mélanges d'histoire byzantine offerts à Oktawiusz Jurewicz à l'occasion de son soixante-dixième anniversaire, red. W. Ceran, Lodz 1998, s. 43-55. Bralewski S., Sobôr w Chalcedonie w polityce wewnçtrznej cesarza Marcjana, AUL.FH 1992, t. 44, s. 53-74. Brandes W., Apokalyptisches in Pergamon, Bsl 1987, t. 48, s. 1-11. Brands G., Die sogenannte Audienzsaal des al-Mundhir in Resäfa, „Damaszener Mitteilungen" 1998, t. 10, s. 211-241. Bréhier L., Les institutions de l'empire byzantin, Paris 1949 [-Le monde byzantin, t. 2]. Brisch K., Das omayyadische Schloss in Usais, „Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts. Abteilung Kairo" 1963, t. 19, s. 141-187. Brock S., A Brief Outiline of Syriac Literature, Kottayam 1997. Brock S., Christians in the Sasanian Empire: A Case of Divided Loyalties, w: Religion and National Identity, red. S. Mews, Oxford 1982, s. 1-19. Bibliografía 577 Brock S., The Conversations with the Syrian Orthodox under Justinian (532), „Orientalia Chri- stiana Periodica” 1981, t. 47, s. 87-121. Brock S., Syriac Historical Writing, w: tenze, Studies in Syriac Christianity. History; Literature and Theology, Ashgate 1992, s.1-30. Brock S., Syriac Sources for Seventh-century History, BMGS 1976, t. 2, s. 17-36. Brock S., Syriac Vîevs of Emergent Islam, w: The Expansion of the Early Islamic State, red, EM. Donner, Aldershot 2008, s. 9-21. Brock S., Syriac Views on Emergent Islam, w: Studies on the First Century of Islamic Society, red. G.H.A. Juynboll, Edwardsville 1982, s. 1-21. Brockelmann C., History of the Islamic Peoples, London 1964. Brooks E.W., Arabic Lists of Byzantine Themes, „Journal of Hellenic Studies” 1901, t. 121, s. 67-77. Brooks E.W., The Arabs in Asia Minor (641-750). From Arabic Sources, „The Journal of Helle- nic Studies” 1898, t. 18, s. 182-208. Brooks E.W., The Sources of Theophanes and the Syriac Chronicle, BZ 1906, t. 15, s. 578-587. Brodka D., Ammianus Marcellinus. Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n. Chr., Krakow 2009. Brown P., 0Kôopoç rqç Yoréprjç Apxaiôzfjraç 150-750 p.X., Athens 1998. Brüggemann Th., Römische Verwaltung im nomadischen Umfeld. Ethnarchen, Phylarchen und Stra- tegen in der Provinz Arabia vom 1. bis ins 3. Jahrhundert, w: Verwaltete Nomaden - Mobile Viehzüchter und Dienstleister zwischen Autonomie und staatlicher Anbindung, red. K. Franz, Halle 2007, s. 45-77. Brunchvig R., Ibn Abd al-Hakam et la conquête de VAfrique du Nord par les Arabes, „Al-Andalus” 1975, t. 40, s. 129-179. Bu Busz M., Al-Alakat ad-duwalijja fi al-islam, Dimaszk 2009. EyxapHH M.JJ., TIpoucxootcdeHue omuonuMa HapaKqvoi, W 2008, t. 67(92), s. 57-62. Buhl E, Mâriya, w: El, t. 6, Leiden 1991, s. 575. Buhl E, Mu ta, w: El, t. 7, s. 756, 757. Buhl E, Welch A.T., Muhammad, the Prophet of Islam, w: El, t. 7, s. 360-376. Bukhsh S.Kh., Studies: Indian and Islamic, London 2001. Bukowski Z., D^browski K., Sladami kultur azjatyckich, t. 1: Od Jerycha do Pomostu Beringa, Warszawa 1974. Bundy D.D., Jacob Baradaeus. The State of Research. A Reviev of Sources and a New Approach, ,,Le Muséon” 1978, t. 91, s. 45-86. Burgess R.W., The Accession of Marcian in the Light of Chalcedonian Apologetic and Monophysite Polemic, BZ 1993-1994, t. 86-87, s. 47-68. Burns R., Monuments of Syria. An Historical Guide, London-New York 1999. Burrowes R.D., Historical Dictionary of Yemen, London 1995. Bury J.B., History of the Later Roman Empire from the Death of Theodosius I to the Heath of Justi- nian, t. 2, New York 1958. Bury J.B., The Imperial Administrative System in the Ninth Century with the Revised Text of the Kletorolorogion of Philotheos, London 1911. Busse H., The Temple of Jerusalem and Its Restitution by Abd al-Malik b. Marwan, „Jewish Art” 1997-1998, t. 23-24, s. 23-33. Butcher K,, Roman Syria and the Near East, Los Angeles 2003. Butler A J., The Arab Conquest of Egypt, red. P.M. Fraser, Oxford 1978. Butler A.J., The Arab Conquest of Egypt and the Last Thirty Years of Roman Dominion, Oxford 1902. Butler A.J., Treaty of Misr, w: tenze, The Arab Conquest of Egypt, s. 1-64. 578 Bibliografía Caetani L., Annali delïlslam, t. 1 - Milano 1905; t. 3 - Milano 1910. Caetani L., The Art of War of the Arabs, and the Supposed Religious Ferveur of the Arab Conqu- erors, w: The Expansion of the Early Islamic State, s. 1-13 (pierwodruk wloski: Caetani L, Studi di Orientale, t 1, Milano 1911, s. 355-371). Caetani L., Chronographia Islámica I, Roma 1912. Cahen C., 'Atâa', w: El, t. 1, s. 729, 730. Cahen C., Dhimma, w: El, t. 2, s. 227-231. The Cambridge History of the Byzantine Empire c. 500-1492, red. J. Shepard, Cambridge 2008. The Cambridge History of Islam, t. 1, RM. Holt, A.K.S. Lambton, B. Lewis, Cambridge 1977. Camelot RTh., Les Conciles oecuméniques de IVe et V siècles, w: Le Concile et les Conciles. Contri- bution à l'histoire de la vie conciliaire de l'Eglise, Chevetogne 1960. Camelot RTh., Ephèse et Chalcédoine, Paris 1963. Camelot P.Th., De Nestorius à Eutychès. L'opposition de deux christologies, w: Das Konzil von Chalkedon, Geschichte und Gegenwart, t. 1: Der Glaube von Chalkedon, red. A. Gaillmeiet, H. Bacht, Würzburg 1951, s. 213-242. Cameron A., Agathias, Oxford 1967. Cameron A., Circus Factions. Blues and Greens at Rome and Byzantium, Oxford 1976. Cameron A., The Eastern Provinces in the 7th Century A.D. Hellenism and the Emergence of Islam, w: taz, Changing Cultures in Early Byzantium, t. 4, Aldershot 1996, s. 287-313. Cameron A., The Literary Sources for Byzantium and Early Islam, w: La Syrie de Byzance à l'Islam: VIT-VIIIe siècles. Actes du Colloque international, Lyon - Maison de l'Orient Méditerranéen, Paris - Institut du Monde Arabe 11-15 Septembre 1990, red. R Canivet, J.-R Rey-Coquais, Damas 1992, s. 3-13. Cameron A., Procopius and the Sixth Century, London 1985. Canard M., The Arab Expansion: The Military Problem, w: The Expansion of the Early Islamic State, red. M. Donner, Aldershot 2008, s. 63-80. Canard M., Delhemma. Epopée arabe des guerres arabo-byzantines, w: tenze, Byzance et les musul- mans du Proche Orient, London 1973, s. 283-300. Canard M., Les expédition des Arabes contre Constantinople dans l'histoire et la legenâe, „Journal Asiatique” 1926, t. 208, s. 61-121. Canard M., Ikrïtish, w: El, t. 3, s. 1082-1086. Capizzi C., Limperatore Anastasio I (491-518): studio sulla sua vita, la sua opera e la sua personalità, Roma 1969 [=Orientaba Christiana Analecta, 184]. Carile A., Giovanni di Nikius, cronista bizantino-copto del VII secolo, „Felix Ravenna” 1981, t. 4, s. 103-155. Cartwright C., Cedrus Libani under the Microscope. The Anatomy of Modern and Ancient Cedar of Lebanon Wood, „Archaeology and History in Lebanon” 2001, t. 14, s. 107-113. Casanova M.A., Egea Vivancos A., Selección bibliográfica sobre La Siria romano-cristiana, „Antigüedad y cristanismo” 1998, t. 15, s. 27-37. Caspar R., Gaudeul J.M., Textes sur le (tahrif ', „Islamochristiana” 1980, t. 8, s. 61-104. Cecota B., Stosunki arabsko-bizantyñskie w latach 660-750 na podstawie Chronografii Teofanesa Wyznawcy, Lódz 2008 (niepublikowana praca magisterska). Cecota B., Stosunki kalifatu umajjadzkiego z Chazarami oraz dynastiq Tang a oblçzenie Konstanty- nopola w latach 717-718, w: Nie tylko Sródziemnomorze. Problemy polityczne i spoíeczne swiata islamu, red. M. Wozniak, Lódz 2012, s. 19-26. Cecota B., Teofanes Wyznawca o monofizytach w dobie najazdów arabskich, „Studenckie Zeszyty Historyczne Uniwersytetu Jagielloñskiego” 2013, z. 17, s. 31-37. Bibliografia 579 Cecota B., Wybrane zagadnienia arabskiej wyprawy na Konstantynopol w latach 717-718, w: Ksiç- ga Pamiqtkowa XV. Ogôlnopolskiego Zjazdu Historykôw Studentôw, t. 1, red. J. Walicki, Lodz 2008, s. 37-50, Cecota B., Wybrane zagadnienia z korespondencji muzulmansko-chrzescijanskiej na podstawie „Historii kalifôw” Ghewonda, w: Per aspera ad astra. Materialy z XVI Ogôlnopolskiego Zjazdu Historykôw Studentôw, t. 14, Krakow 2008, s. 27-44. Chabot J.B., EÉcole deNisibe, son histoire, ses statuts, „Journal Asiatique” 1896, t. 8, s. 43-93. Chabot J.B., Littérature syriaque, Paris 1935. Chadwick H., The Chalcedonian Definition, w: Actes du Concile de Chalcédoine: Sessions I1I-VI, red. A. J. Festugière, Genève 1983, s. 7-15. Chadwick H., The Early Church, London 1967. Chadwick H., The Exile and Death of Flavian of Constantinople: a Prologue to the Concile of Chal- cedon, „The Journal of Theological Studies” 1955, t. 6, s. 17-34. Chapot V., La frontière de VEuphrate de Pompée à la conquête arabe, Paris 1927. Chapot V., Sèleucie Pièrie, „Mémoires de la société nationale des Antiquaires de France” 1907, t. 66, s. 1-78. Charanis P, Church and State in the Later Roman Empire. The Religious Policy of Anastasius the First, 491-518, Thessalonique 1974. Charles R.H., Litt D., Introduction, w: The Chronicle of John, Bishop of Nikiu translated from Zotenberg's Ethiopie Text, thim. ciz, London-Oxford 1916. Charloux G., Loreto R., Duma 1. 2010 Report of the Saudi-Italian-French Archaeological Project at Dumat al-Jandal, Saudi Arabia, Riyâdh 2014. Chastagnol A., Dévolution politique, sociale et économique du monde romain de Dioclétien à Julien, Paris 1994. Chéchab M., Chronique, „Bulletin du Musée de Beyrouth” 1942-1943, t. 6, s. 86. Chéchab M., Chronique, „Bulletin du Musée de Beyrouth” 1946-1948, t. 8, s. 160, 161. Chéchab M., Chronique, „Bulletin du Musée de Beyrouth” 1949-1950, t. 9, s. 108. Chéchab M., Chronique, „Bulletin du Musée de Beyrouth” 1965, t. 18, s. 112, 113. Chéchab M., Tyr à Vépoque romaine. Aspects de la cité à la lumière dex textes et des fouilles, MUSJ 1962, t. 38, s. 13-40. Chesnut G.E., The First Christian Histories: Eusebius, Socrates, Sozomen, Theodoret and Evagrius, Paris 1977. Chesnut R.C., The two Prosopa in N es torius’ Bazaar of Heracleides, „Journal of Theological Studies” 1978, t. 29, s. 392-409. Chew K., Virgins and Eunuchs: Pulcheria, Politics and the Death of Emperor Theodosius II, „Histo- ria, Zeitschrift für Alte Geschichte” 2006, t. 55(2), s. 207-227. Christides V., Arab-Byzantine Struggle in the Sea: Naval Tactics (7th-11th Centuries A.D.). Theory and Practice, w: Aspects of Arab Seafaring, red. Y.Y. Al-Hijji, V. Christides, Athens 2002, s. 87-106. Christides V., Byzantine Dromon and Arab Shini: The Development of the Average Byzantine and Arab Warships and the Problem of the Number and Function of the Oarsmen, w: Tropis III, 3rd International Symposium on Ship Construction in Antiquity, Athens 1989 Proceedings, red. H. Tzalas, Athens 1995, s. 111-122. Christides V., The Himyarite-Ethiopian War and the Ethiopian Occupation of South Arabia in the Acts of Gregentius (ca 530 A.D.), „Annales d'Ethiopie” 1972, t. 9, s. 115-146. Christidies V., The Naval Engagement of Dhat as-Sawari A.H. 34/AD 655-656, „Byzantina”, 1985, t. 13, s. 1331-1345. Christides V., New Light on Navigation and Naval Warfare in the Eastern Mediterranean, the Red Sea and the Indian Ocean (6th-14th centuries AD), „Nubica” 1993, t. 3, s. 3-12. 580 Bibliografía Christides V., Once again the „Narrations" of Nilus Sinaiticus, B 1973, t. 43, s. 39-50. Christides V, Periplus of the Byzantine-Arab Cultural Relations, w: Cultural Relations between Byzantium and the Arabs, red. Y.Y. Hijji, V. Christides, Athens 2007, s. 29-52. Christides V., Pre-Islamic Arabs in Byzantine Illumination, „Le Muséon” 1970, t. 83, s. 167- 181. Christides V., Religious Syncretism in the Near East: Allât-Athena in Palmyra, „Collectanea Christiana Orientalia” 2003, t. 1, s. 65-81. Christides V., Saracens' Prodosia in Byzantine Sources, B 1970, t. 40, s. 1-13. Christides V., Sudanese at the Time of the Arab Conquest of Egypt, BZ 1982, t. 75, s. 6-13. Christides V., Two Parallel Naval Guides of the Tenth Century: ‘Qudarna's' Document and Leo Ws Naumachica. A Study on Byzantine and Moslem Naval Preparedness, „Graeco-Arabica” 1982, t. 1, s. 51-103. The Chronicle of Theophanes Confessor.: Byzantine and Near Eastern History AD 284-813, red. C. Mango, R. Scott, G. Greatrex, Oxford 1997. Chrysos E., The Title Baodevç in Early Byzantine International Relations, DOP 1978, t. 32, s. 29-75. Cichocka H., Ammianus Marcellinus a literatura grecka i rzymska, „Meander” 1974, t. 29, s. 289-306. Ciocian-Yvanescu R., Sur le role d'Antioche au point de vue economique, social et culturel au VI siecle, B 1969, t. 39, s. 53-73. Clément R, Le sens chrétien et la maternité divine de Marie avant le conflit Nestorien, „Ephemeri- des Theologicae Lovanienses” 1928, t. 5, s. 599-613. Colonna M.E., Gli storici bizantini dal IV al XV secolo, 1. Storici profani, Napoli 1956. Conant J., Staying Roman. Conquest and Identity in Africa and the Mediterranean 439-700, Cambridge-New York 2012. Conrad LL, Abraha and Muhammad: Some observation a propos of Chronology and Literary ,,to- poi" in the Early Arabic Historical Tradition, „Bulletin of the School of Oriental and African Studies” 1987, t. 50(2), s. 225-240. Conrad L.L, Epidemic Disease in Central Syria in the Last Sixth Century: Some New Insights from the Verse of Hassan ibn Thàbit, BMGS 1994, t. 18, s. 12-58. Conrad L.I., Heraclius in Early Islamic Kerygma, w: The Reign of Heraclius (610-641): Cri- sis and Confrontation, red. G.J. Reinink, B.H. Stolte, Leuven-Paris-Dudley MA 2002, s. 113-156. Conrad L.I., The Conquest of Arwad: A Source-Critical Study in the Historiography of the Early Me- dieval Near East, w: The Byzantine and Early Islamic Near East: Problems in the Literary Source Material, red. A. Cameron, L.I. Conrad, G.R.D. King, London 1992, s. 317-401. Conrad L.L, Futüh, w: Encyclopedia of Arabic Literature, red. J.S. Meisami, P. Starkey, t. 1, London-New York 1998, s. 237-240. Conrad L.I., Theophanes and the Arabic Historical Tradition: Some Indications of Intercultural Transmission, „Byzantinische Forschungen” 1990, t. 15, s. 1-44 [=Theophanes and the Ara- bic Historical Tradition: Some Indications of Intercultural Transmission, w: Arab-Byzantine Rela- tions in Early Islamic Times, red. M. Bonner, Ashgate 2009]. Constantelos D.J., The Moslem Conquest of Near East as Revealed in Greek Sources of the VITh and the VIITh Century, B 1972, t. 42, s. 325-357. Conterno M., Theophilos, uthe More Likely Candidate"? Towards a Reappraisal of the Question of Theophanes' "Oriental Source(s)", w: The Chronicle of Theophanes: Sources, Composition and Transmission. An International Workshop, Paris, 14th-}5th September 2012 (w druku, TM). Cook D., Mçczehstwo w islamie, thim. L. Müller, Krakow 2009. Corbon J., L'Église des Arabes, Paris 1977, Bibliografía 581 Corpus Inscriptionum Semiticarum, t. 4: Inscriptiones Himyariticas et Sabaeas Continens, cz. II, Paris 1920. Cosetino S., Constans II and the Byzantine Navy, BZ 2007, t. 100, s. 577-603. Coulson N J., Cahen C., Bait al Mal, w: El, t. 1, s. 1141-1146. Couret A., La Prise de Jérusalem par les Perses, „Revue de l'Orient Chrétien” 1887, ser. 1, t, 2, s. 125-164. Coussin de Perceval A.P, Essai sur Vhistoire des Arabes avant l’islamisme, pendant l’époque de Mahomet et jusqu’à la réduction de toutes les tribus sous la loi musulmane, t. 3, Paris 1848. Crabbe A., The Invitation List to the Council of Ephesus and Metropolitan Hierarchy in the Fifth Century, „Journal of Theological Studies” 1981, t. 32(2), s. 369-400. Creswell K.A.C., The Origin of the Plan of the Dome of the Rock, London 1924. Crone P., God’s Rule: Government and Islam, New York 2005. Crone R, Islam, Judeo-Christianity and Byzantine Iconoclasm, w: Arab-Byzantine Relations in Early Islamic Times. The Formation of the Classical Islamic World, t. 8, red. M. Bonner, Aldershot 2004, s. 361-397. Crone R, The Pay of Client Soldiers in the Umayyad Period, „Der Islam” 2003, t. 80, s. 284-300. Crone R, Quraysh and the Roman Army Making Sense of the Meccan Leather Trade, „Bulletin of the School of Oriental and African Studies” 2007, t. 70(1), s. 63-89. Crone R, Slaves on Horses: The Evolution of the Islamic Polity, Cambridge 2003. Crone R, Cook M., Hagarism: The Making of the Islamic World, Cambridge 1977. Cruikshank Dodd E., The Image of the World: Notes on the Religious Iconography of Islam, w: Late Antique and Medieval Art of the Mediterranean World, red. E.R. Hoffmann, Malden-Oxford- - Victoria 2007, s. 185-212. Cumont R, Une dédicace a des dieux syriens trouvée a Cordoue, „Syria” 1924, t. 5, s. 342-345. Curta E, The Making of the History of the Slavs: History and Archaeology of the Lower Danube Region, c. 500-700, Cambridge 2001. Dadoyan S.B., The Armenians in the Medieval Islamic World. The Arab Period in Armmyah - 7th to 11th Centuries, t. 1, New Brunswick 2011. Dagron G., Kosciôl bizantynski i chrzescijanstwo bizantyhskie miçdzy najazdami a ikonoklazmem (VII w.-poczqtek VIII w.), w: Historia chrzescijanstwa, t. 4: Biskupi, mnisi i cesarze 610-1054, Warszawa 1999, s. 17-85. Dagron G., Les moines et la ville: le monachisme à Constantinople jusqu’au concile de Chalcédoine (451), TM IV Paris 1970, s. 229-276. Dagron G., Naissance d’une Capitale. Constantinople et ses Institutions de 330 à 451, Paris 1974 [—Bibliothèque byzantine, Eitudes 7]. Dan Y., Palaestina Salutaris (Tertia) and Its Capital, „Israel Exploration Journal” 1982, t. 32 (2-3), s. 134-137. Danecki J., Arabowie, Warszawa 2001. Danecki J., Konstytucja medynenska, „Przegl^d Religioznawczy” 1993, t. 1, s. 37-45. Danecki J., Literatura i kultura w imperium kalifôw. Studium twôrczosci adabowej al-Mubarrada, Warszawa 1982. Danecki J., Podstawowe wiadomosci o islamie, Warszawa 2007. Danecki J., Wstçp do dialektologii jçzyka arabskiego, Warszawa 1989. Danecki J., Kozlowska J., Slownik arabsko-polski, Warszawa 1996. Dauphin Cl., La Palestine byzantine. Peuplement et Populations, t. 1, Texte, Oxford 1998. Davis S.J., Coptic Christology in Practice. Incarnation and Divine Participation in Late Antique and Medieval Egypt, Oxford 2008. Davis S.J., The Early Coptic Papacy. The Egyptian Church and Its Leadership in Late Antiquity: The Popes of Egypt, t. 1, Cairo-New York 2004. 582 Bibliografía D^browa E.t Rzeki w sys ternie obronnym rzymskiej Syrii (od Augusta do Septymiusza Sewer a), w: Studia classica et byzantina Alexandra Krawczuk oblata, red. M. Salamon, Z.J. Kapera, Krakow 1996, s. 119-127. Dqbrowski K., Hunowie europejscy, w: K. D^browski, T. Nagrodzka-Majchrzyk, E. Tryjarski, Hunowie europejscy, Protobulgarzy, Chazarowie, Pieczyngowie, Wroclaw 1975. Declareuil J., Quelques problèmes d'histoire des institutions municipales au temps de l'empire romain, Paris 1911. Décobert Ch., The Conquest, w: The Expansion of the Early Islamic State, red. F.M. Donner, Aldershot 2008, s. 91-99. Deininger J., Die Provinziallandtage der römischen Kaiserzeit von Augustus bis zum Ende des dritten Jahrhunderts n.Ch., München-Berlin 1965. Delcambre A.-M., Mahomet. Glos Allaha, tlum. J. Lukaszewicz, Wroclaw 1996. Delmaire R., Les dignitaires laïcs au concile de Chalcédoine: notes sur la hiérarchie et les préséances au milieu du Ve siècle, B 1984, t. 54, s. 141-175. Demiri L., Muslim Exegesis of the Bible in Medieval Cairo Najm ab Din ab Tuffs (d. 716/13 Î 6). Commentary on the Christian Scriptures. A Critical Edition and Annotated Translation with an Introduction, Leiden 2013. Déroche V., Introduction historique, w: G. Dagron, V. Déroche, Juifs et chrétiens dans l'Orient du VIIe siècle, TM XI, Paris 1991, s. 17-46. Devreesse R., Le patriarcat d'Antioche depuis la paix de l'Eglise jusqu'à la conquête arabe, Paris 1945, s. 75-92. Dhorme E., Les religions arabes préislamiques d'après une publication récente, „Revue de l’histoire des religions" 1947, t. 133, s. 34-48. Dhouib M., Maometto «profeta de li saraxini», „Italica" 2010, t. 87, s. 533-553. Dick L, Deux écrits inédits de Théodore Abuqurra, „Le Muséon" 1959, t. 72, s. 53-67. Dickie A.C., The Great Mosque of the Omeiyades, Damascus, „Palestine Exploration Quarterly" 1897, t. 29, s. 268-328. Diehl Ch., LAfrique Byzantine, Paris 1896. Diehl C., Marçais G., Le monde oriental de 395 à 1081, Paris 1944. Dijkstra K., Life and Loyalty. A Study in the Socio-Religious Culture of Syria and Mesopotamia in the Graeco-Roman Period Based on Epigraphical Evidence, Leiden-New York-Köln 1995. Dijkstra J., Greatrex G., Patriarchs and Politics in Constantinople in the Reign of Anastasius (with a Reedition of O. Mon. Epiph. 59), „Millennium" 2009, t. 6, s. 223-264. Dirven L., The Palmyrenes of Dura-Europos: A Study of Religious Interaction in Roman Syria, Leuven 1999. Doe B., Poludniowa Arabia, tlum. M. Gawlikowski, Warszawa 1979. Donner F.M., The Early Islamic Conquest, Princeton 1981. Donner EM., Muhammad and the Caliphate. Political History of the Islamic Empire up to the Mon- gol Conquest, w: The Oxford History of Islam, red. J. Esposito, Oxford 1999, s. 1-61. Donner EM., The Role of the Nomads in the Near East in Late Antiquity (400-800 C.E.), w: Tradi- tion and Innovation in Late Antiquity, red. F.M. Clover, R.S. Humphreys, Madison-London 1989, s. 73-85. Donzel E. van, An-Nadjâshî, w: El, t. 7, s. 862-864. Downey G., Greek and Latin Inscriptions, w: Antioch on the Orontes: The Excavations of 1937- 1939, red. R. Stillwell, t. 3, Princeton 1941, s. 83-115. Downey G., History of Antioch in Syria; from Seleucos to the Arab Conquest, Princeton 1961. Downey G., A Study of Comités Orientis et Consularis Syriae, Princeton 1939. Draguet R., La christologie d'Eutychès d'après les Actes du synode de Flavien, B 1931, t. 6, s. 441— 457. Bibliografía 583 Drecoli C., Die Liturgien im römischen Kaiserreich des 3. und 4. Jh. n.Ch., Stuttgart 1997. Drijvers H J.W., The Gospel of the Twelve Apostles: Syrac Apocalipse from the Early Islamic Period, w: The Byzantine and Early Islamic Near East, t. 1 : Problems in the Literary Source Material, red. A. Cameron, L.I. Conrad, Princeton 1992, s. 189-213. Duchesne L., Histoire ancienne de l'Église, t. 3, Paris 1911. Duri A.A., Arabie Historiography, w: Culture and Learning in Islam, red. E. îhsanoglu, Beirut 2003, s. 487-510. Duri A.A., Dïwàn, w: El, t. 2, s. 323-327. Duri A. A., The Rise of Historical Writing among the Arabs, Princeton 1983. Durliat J., La peste du VIe siècle: pour un nouvel examen des sources byzantines, w: Hommes et richesses dans Vempire byzantin IVe-VIT siècle, Paris 1989, s. 107-119. Dussaud R., La Pénétration des Arabes en Syrie avant l'islam, Paris 1955. Duval R., La littérature syriaque, Paris 1907. Dvornik E, Bizancjum aprymat Rzymu, Warszawa 1985. Dvornik E, The Idea of Apostolicity in Byzantium, Cambridge 1958. Dziekan M.M., Arabia Magica. Wiedza tajemna u Arabôw przed islamem, Warszawa 1993. Dziekan M.M., Arabia Saudyjska, w: Encyklopedia historyezna swiata, t. 10, red. tenze, Krakow 2002, s. 23-35. Dziekan M.M., Bagdad mityezny. Opis powstania miasta w Historii At-TabarTego, „Studia Arabi- styezne i Isiamistyczne" 1988, t. 6, s. 103-122. Dziekan M.M., Dni Arabôw (Ajjam al-Arab): miçdzy historiq a legendq, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 2003, t. 66, s. 83-187. Dziekan M.M., Dzieje kultury arabskiej, Warszawa 2008. Dziekan M.M., Historia Iraku, Warszawa 2007. Dziekan M.M., Pisarze arabsko-muzuhnanscy VII-XX w., Warszawa 2003. Dziekan M.M., Quss Ibn Sä'ida al-Iyâdï. Legenda zycia i tworczosci, Warszawa 1996. The Early Christian-Muslim Dialogue: A Collection of Documents from the First Three Islamic Centuries, 632-900 A.D.: Translations with Commentary, red. N.A. Newman, Hatfield 1993. Ebied R.Y., Wickham L.R., Timothy Aelurus: Against the Definition of the Council of Chalcedon, w: After Chalcedon: Studies in Theology and Church History, red. C. Laga, J.A. Munitiz, L. van Rompay, Leuven 1985, s. 115-166. Edwell P.M., Between Rome and Persia. The Middle Euphrates, Mesopotamia and Palmyra under Roman Control, London-New York 2008. Eickhoff E., Seekrieg und Seepolitik zwischen Islam und Abendland. Das Mittelmeer unter byzanti- nischer und arabischer Hegemonie (650-1040), Berlin 1966. El Cheikh N.M., Byzantium Viewed by the Arabs, Cambridge MA 2004. El Cheikh N.M., Muhammad and Heraclius: A Study in Legitimacy, „Studia Islamica” 1999, t. 89, s. 5-21. El Cheikh N.M., C.E. Bosworth, Rüm, w: El, t. 8, s. 601-606. Elad A., Why Did Abd al-Malik Build the Dome of the Rock? A Re-Examination of the Muslim So- urces, w: Bayt al-Maqdis. Abd al-Malik's Jerusalem, t. 1, red. J. Raby, J. Jones, Oxford 1993, s. 33-52. Ensslin W, Der Kaiser Herakleios und die Themenverfassung, BZ 1953, t. 46, s. 362-368. Ensslin W., Marcianus, RE, t. 14, 2, Stuttgart 1930, kol. 1521. Ensslin W., Pulcheria, RE, t. 23, 2, Stuttgart 1959, kol. 1955-1956. Eph'al I., „Ishmael" and „Arab(s)": A Transmission of Ethnological Terms, „Journal of Near Eastern Studies" 1976, t. 35(4), s. 225-235. Estreicher K., Historia sztuki w zarysie, Krakow 1988. 584 Bibliografía Ettinghausen R., Grabar O., Jenkins-Madina M., Sztuka i architektura islamu 650-1250, Warszawa 2007. Evans J.A., The Empress Theodora. Partner of Justinian, Austin 2002. Evans J.A.,Justynian i imperium bizantyjskie, thim. B. Godziriska, Warszawa 2008. Evans J.A., The „Nika” Rebellion and the Empress Theodora, B 1984, t. 54, s. 380-382. Every G., Was Vigilius a Victim or an Ally of Justinian?, „The Heythrop Journal” 1979, t. 20, s. 257-266. Fahd T, Le Panthéon de l'Arabie Centrale a la veille de l'hégire, Paris 1968. Fahmy A.M., Muslim Sea-Power in the Eastern Mediterranean from the Seventh to the Tenth Cen- tury A.D., Cairo 1966. AI Faruqi M.J., Umma: The Orientalists and the Qur’änic Concept of Identity, „Journal of Islamic Studies” 2005, t. 16.1, s. 1-34. Feissel D., Bulletin épigraphique. Inscriptions chrétiennes et byzantines, REG 1987, t. 100, s. 347-387. Feissel D., Cesarz i administracja cesarska, w: Swiat Bizancjum, t. 1, Cesar s two wschodniorzymskie 330-641, red. C. Morrisson, tlum. A. Graboh, Krakow 2007, s. 97-132. Feissel D., Chroniques d'épigraphie byzantine 1987-2004, Paris 2006. Philostorge et l'historiographie de l'Antiquité tardive / Philostorg im Kontext der spätantiken Geschichtsschreibung, red. D. Mayer, Stuttgart 2011. Fiema Z.T., City and Countryside in Byzantine Palestine. Prosperity in Question, w: Settlements and Demography in the Near East in Late Antiquity. Proceedings of the Colloquium in Matera (17-19 October 2005), red. A.S. Lewin, P. Pellegrini, Pisa-Roma 2006, s. 67-88. Fiema Z.T., Petra and Its Hinterland during the Byzantine Period: New Research and Interpretations, w: Roman and Byzantine Near East: Some New Discoveries III, „Journal of Roman Archaeolo- gy” 2002, t. 49, Supplementary Series, s. 191-252. Fiema Z.T., Remarks on Development and Significance of the Colonnaded Street in Petra, Jordan, w: La rue dans l'antiquité. Définition, Aménagement, Devenir, Actes du colloque de Poitiers (7-9 Septembre 2006), red. P. Ballet, N. Di eu donné-Glad, C. Saliou, Rennes 2008, s. 161-168. Fiema Z.T, Roman Petra (106-363 AD). A Neglected Subject, „Zeitschrift des Deutschen Pa- lästina-Vereins” 2003, t. 119(1), s. 38-58. Fiey J.M., Ichodnah et la Chronique de Séert, „Parole de l'Orient” 1975/1976, t. 6-7, s. 447- 459. Fiey J.M., Ichô'dnah, métropolite de Basra, et son suvre, „L'Orient syrien” 1966, t. 11, s. 431- 450. Filipczak R, The Imperial Administration in Syria during the Reign of Diocletian and Constantine the Great. The Problem of Establishment of the Province Euphratensia, w: Saint Emperor Con- stantine and Christianity. Proceedings of International Conference Commemorating the 1700th Anniversary of the Edict of Milan, red. D. Bojanovic, t. 1, Nis 2013, s. 217-227. Filipczak R, Wladze pahs two we wobec zamieszek fakcji cyrkowych w Antiochii w swietle Kroniki Jana Malalasa, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 2004, t. 6, s. 35-49. Filostorgio: Cultura, fede e politico in uno storico ecclesiastico del V secolo, red. G. Marasco, Roma 2005. Fine J.V., The Early Medieval Balkans. A Critical Surwey from the Sixth to the Late Twelfth Centu- ries, Ann Arbor 1983. Finster B., Die Mosaiken der Umayyadenmoschee von Damaskus, „Kunst des Orients” 1972, t. 7, s. 83-136. Fisher E.A., Life of the Patriarch Nikepphoros I of Constantinople, w; Byzantine Defenders of Ima- ges. Eight Saints' Lives in English Translation, Washington 1998, s. 25-142. Fisher G., Between Empires. Arabs, Romans and Sasanians in Late Antiquity, Oxford 2011. Bibliografía 585 Fisher G., Kingdoms or Dynasties? Arabs, History, and Identity before Islam, „Journal of Late Antiquity” 2011, t. 4.2, s. 258-261. Fisher G., The Political Development of the Ghassan between Rome and Iran, „Journal of Late Antiquity” 2008, t. 1/2, s. 311-334. Fisher S.N., The Middle East, London-New York 1971. Fletcher R., The Cross and the Crescent: The Dramatic Story of the Earliest Encounters between Christians and Muslims, London 2004. Flood F.B., Faith, Religion and the Material Culture of Early Islam, w: Byzantium and Islam, Age of Transition, 7th-9th century, red. H.C. Evans, B. Ratliff, New York 2012, s. 244-257. Flood F.B., The Great Mosque of Damascus. Studies on the Makings of an Umayyad Visual Culture, Leiden 2001. Florescano E., Od historii - pomnika wladzy do historii wyjasniajqcej, w: Po co nam historia?, tlum. M. Mroz, Warszawa 1985, s. 71-95. Flori J., EIslam et la fin des temps. Linterpretation prophétique des invasions musulmanes dans la chrétienté médiévale, Paris 2007. Flussin B., Démons et Sarrasins. Hauteur et le propos des Diègémata stèriktika d'Anastase le Sinaïte, TM XI, Paris 1991, s. 381-408. Flussin B., Saint Anastase le Perse et T histoire de la Palestine au début du VIIe siècle, t. 2, Paris 1992. Forster Ch., The Historical Geography of Arabia or the Patriarchal Evidences of Revealed Religion: a Memoir with Illustrative Maps and an Appendix, Containing Translations, with an Alphabet and Glossary, of the Hamyaritic Inscriptions Recently Discovered in Hadramaut, t. 1, London 1844. Foss C., Arab-Byzantine Coins: Money as a Cultural Continuity, w: Byzantium and Islam, s. 136, 137. Fowden E.K., An Arab Building at al-Rusäfa-Sergiopolis, „Damaszener Mitteilungen” 2000, t. 12, s. 303-327. Fowden E.K., The Barbarian Plain: Saint Sergius between Rome and Iran, Berkeley 1999. Fowden G., Qusayr Amra. Art and the Umayyad Elite in Late Antique Syria, Berkeley-Los Angeles-London 2004. Fraisse-Coué C., Le débat théologique au temps de Théodose II: Nestorius, w: Histoire du christiani- sme des origins à nos jours, red. J.-M, Mayeur, Ch. Pietri, L. Pietri, A. Vauchez, M. Venard, t. 2: Naissance d'une chrétienté (250-430), red. L. Pietri, Paris 1995, s. 499-550. Fraisse-Coué C., D'Éphèse à Chalcédoine: „la paix trompeuse” (433-451), w: Histoire du christia- nisme des origins à nos jours, red. J.-M. Mayeur, Ch. Pietri, L. Pietri, A. Vauchez, M. Venard, t. 3, Les Églises d'Orient et d’Occident, red. L. Pietri, Paris 1998, s. 9-77. Fraisse-Coué C., Eincompréhension croissante entre l'Orient et l'Occident (451-518), w: Histoire du christianisme, t. 3, s. 147-196. Franz H.G., Das Omayyadenschloss von Khirbat al-Maßar, „Forschungen und Fortschritte” 1956, t. 30, s. 298-305. Fraser P.M., John of Nikiou, w: The Coptic Encyklopedia, red. A.S. Atiya, New York 1991, s. 1366, 1367. Prend W.H.C., Athanasius as an Egyptian Christian Leader in the Fourth Century, „New College Bulletin” 1974, t. 8.1, s. 20-37. Frend W.H.C., The Fall of Macedonius in 511 - a Suggestion, w: Kerygma und Logos. Beiträge zu den geistesgeschichtlichen Beziehungen zwischen Antike und Christentum. Festschrift für Carl An- dresen, red. A.M. Ritter, Göttingen 1979, s. 183-195. Frend W.H.C., Old and New Rome in the Age of Justinian, w: Religion Popular and Unpopular in the Early Christian Centuries, London 1976, XX, s. 11-28. 586 Bibliografía Frend W.H.C., The Rise of the Monophysite Movement, Cambridge 1972. Frend W.H.C., Severus of Antioch and the Origins of the Monophysite Hierarchy, w: The Heritage of the Early Church. Essays in Honor of G.V.Florovsky, ed. D. Neiman, M. Schatkin, Rome 1973 [-Orientalin Christiana Analecta, 195], s. 261-275. Frézouls E., Cyrrhus et la Cyrrhestique jusqu'à la fin du Haut-Empire, ANRW IL 8, s. 164-168. Frézouls E., Les fonctions du Moyen-Euphrate à l'époque romaine, w: Le Moyen Euphrate. Zone de contacts et d'échanges. Actes du Colloque de Strasbourg, 10-12 Mars 1977, red. J.-C. Margu- eron, Leiden 1980, s. 355-386. Frolow A., La Vraie Croix et les expeditions d'Héraclius en Perse, REB 1953, t. 11, s. 88-105. Futajh A.A., Al-Alakat al-charidzjja li-daulat al-islam bi-Al-Hidzaz, Al-Kahira 2006. Gaborit J., La vallée engloutie. Géographie historique du Moyen-Euphrate (IV av. J.-C-VII ap. J.-C.), t. 1-2, Beyrouth 2012. Gabrieli R, ASabiyya, w: El, t. 1, Leiden 1960, s. 681. Gajda L, Le royaume de Himyar à l'époque monothéiste. Lhistoire de l'Arabie ancienne de la fin du IVe siècle de l'ère chrétienne jusqu'à l'avènement de l'Islam, Paris 2009. Gajda L, Quel monothéism en Arabie du Sud ancienne?, w: Juifs et chrétiens en Arabie, s. 107- 120. Gallier R, Saint Cyrille d'Alexandrie et saint Léon le Grand à Chalcédoine, w: Das Konzil von Chalkedon, Geschichte und Gegenwart, t. 1: Der Glaube von Chalkedon, red. A. Gaillmeiet, H. Bacht, Würzburg 1951, s. 345-387. Garsoïan N.G., The Paulician Heresy: a Study of the Origin and Development of Paulicianism in Armenia and the Eastern Provinces of the Byzantine Empire, Hague-Paris 1967. GascouJ., Egipt bizantynski (284-641), w: Swiat Bizancjum, t. 1, Cesarstwo wschodniorzymskie 330-641, red. C. Morrisson, tlum. A. Graboh, Krakow 2007, s. 463-505. Gaudefroy-Demombynes M., Les institutions musulmanes, Paris 1950. Gaudefroy-Demombynes M., Narodziny islamu, tlum. H. Olçdzka, Warszawa 1988. Gaudemet J., L'Église dans l'Empire romain (IV-V siècles), Paris 1958. Gawlikowski M., Les Arabes en Palmyrène, w: Presence arabe dans la Croissant fertile avant l'He- gire, red. H. Lozachmeur, Paris 1995, s. 103-108. Gawlikowski M., Palmyra. Excavations in the Allât Sanctuary 2005-2006, „Polish Archaeology in the Mediterranean” 2008, t. 18, s. 531-541. Gawlikowski M., Sztuka Syrii, Warszawa 1976. Gawlikowski M., Le temple palmyrénien. Etude d'épigraphie et de topographie historique, Warsza- wa 1973. Gavriîyuk P, Theopatheia: Nestorius's Main Charge against Cyril of Alexandria, „Scottish Journal of Theology” 2003, t. 56(2), s. 190-207. Geanakoplos J.D., Byzantium, Church, Society and Civilization Seen through Contemporary Eyes, Chicago 1984. Geizer H., Die Genesis der byzantinischen Themenverfassung, Leipzig 1899 (przedruk: Amster- dam 1966). Geizer H., Der Kaiser Herakleios und die Themenverfassung, BZ 1953, t. 46, s. 362-368. Gemeinhardt P, Apollinaris of Laodicea: A Neglected Link of Trinitarian Theology between East and West?, „Zeitschrift für Antikes Christentum” 2007, t. 10, s. 286-301. Genequand D., Les établissements des élites omeyyades en Palmyrène et au Proche-Orient, Beyrouth 2012. George J., Severus of Antioch's Response to Heresy and Religious Promiscuity, StPatr 2006, t. 42, s. 133-137. Gero S., The Legend of the Monk Bahïrâ, the Cult of the Cross and Iconoclasm, w: La Syrie de Byzance a l'Islam: VIT-VIIT siècles. Actes du Colloque international, Lyon-Maison de l'Orient Bibliografia 587 Méditerranéen, Paris - Institut du Monde Arabe, 11—15 Septembre 1990, red. R Canivet, J.-P. Rey-Coquais, Damascus 1992, s. 47-57. Gerö S., Only a Change of Masters? The Christians of Iran and the Muslim Conquest, w: The Expan- sion of the Early Islamic State, red. M. Donner, Aldershot 2008, s. 125-130. Giamberardini G., IL culto mariano in Egitto, t. 1, sec. I-VI, Jerusalem 1975. Gibb H.A.R., The Fiscal Rescript of 'Umar II, „Arabica" 1955, t. 2, s. 2-7. Gil M,, A History of Palestine 634-1099, Cambridge 1997. Al-Gindi A., Atwar as-sakafa al-arabijja, b.m. i d.w. Ginkel J. J. van, History and Community: Jacob of Edessa and the West Syrian Identity, w: Redefining Christian Identity. Cultural Interaction in the Middle East since the Rise of Islam, red. J. J. van Gin- kel, H.L. Murre-van den Berg, T.M. van Lint, Louvain 2005, s. 67-75. Ginkel J J. van, Jacob von Edessa in der Chronographie des Michael Syrus, w: Syriaca. Zur Geschichte, Theologie, Liturgie und Gegenwartslage der syrischen Kirchen, red. M. Tamcke, Münster 2002 [—Studien zur Orientalischen Kirchengeschichte, 17], s. 115-124. Ginkel J.J. van, John of Ephesus. A Monophysite Historian in Sixth-Century Byzantium, Gronin- gen 1995. Glaser E., Skizze der Geschichte und Geographie Arabiens von den ältesten Zeiten bis zum Prophe- ten Muhammad. Nebst einem Anhänge zur Beleuchtung der Geschichte Abessyniens im 3. und 4. Jahrhundert n.Chr. Auf Grund der Inschriften, der Angaben der alten Autoren und der Bibel, t. 2, Berlin 1980. Glueck N., A Newly Discovered Nabataean Temple of Atargatis and Hadad at Khirbet Et-Tannur, Transjordania, „American Journal of Archaeology" 1937, t. 41, s. 361-376. rjiyuiaHHH E.IL, Boenuo-eocydapcmeeuHoe 3eMjieeJiadeuue e pauHeü Bmanmuu (k eonpocy o eene3uce (peMHoeo cmpox), W 1989, t. 50, s. 14-25. Gnilka J., Koran i chrzescijanie. Tajemnice poczqtkôw, tlum. M. Walus, Kielce 2010. Goddard H., Historia stosunkôw chrzescijansko-muzulmanskich, tlum. S. Zalewski, Warszawa 2009. Goeje M.J. de, Memoire sur la Conquête de la Syrie, Leiden 1900. Goffart W.A., Zosimus: The First Historian of Romes Fall, „The American Historical Review" 1971, t. 76, s. 412-441. Gonis N., Two Poll-Tax from Early Islamic Egypt, „Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik" 2000, t. 131, s. 150-154. Goossens G., Hiérapolis de Syrie. Essai de monographie historique, Louvain 1943. Gorder A.Ch. van, Christianity in Persia and the Status of Non-Muslims in Iran, Lanham 2010. Gottein S., The Historical Background of the Erection of the Dome of the Rock, JAOS 1950, t. 70, s. 104-108. Gottein S., The Sanctity of Jerusalem and Palestine in Early Islam, w: Studies in Early Islamic and Institution, Leiden 1966, s. 135-148. Goubert P., Byzance avant TIslam, t. 1: Byzance et l'Orient sous les successeurs de Justinien. L'empe- reur Maurice, Paris 1951; t. 2(1-2): Byzance et l'Occident, Paris 1955-1965. Goubert P., Le rôle de Sainte Pulchérie et de l'eunuque Chrysaphios, w: Das Konzil von Chalke- don, Geschichte und Gegenwart, t. red. A Gaillmeiet, H. Bacht, 1 : Der Glaube von Chalkedon, Würzburg 1951, s. 303-321. Gould G., Cyril of Alexandria and the Formula of Reunion, „Downside Review" 1988, t. 106, s. 235-252. Grabar A., Liconoclasme byzantin: le dossier archéologique, Paris 1984. Grabar O., The Formation of Islamic Art, New Haven-London 1973. Grabar O., From Dome of Heaven to Pleasure Dome, „Journal of the Society of Architectural Historians" 1990, t. 49, s. 15-21. 588 Bibliografía Grabar O., La grande mosquée de Damas et les origines architecturales de la mosquée, w: Synthronon. Art et archéologie de la fin de VAntiquité et du Moyen Âge. Recueile d’études par A. Grabar et un groupe des ses disciples, Paris 1968, s. 107-114. Grabar O., Islam and Iconoclasm, w: Iconoclasm. Papers Given at the Ninth Spring Symposium of Byzantine Studies, University of Birmingham, March 1975, red. A. Bryer, J. Herrin, Birming- ham 1977, s. 45-52. Grabar O., The Islamic Dome, „Journal of the Society of Architectural Historians” 1963, t. 22, s. 191-199. Grabar O., The Six Kings at Qusayr Amrah, „Ars Orientalis” 1954, t. 1, s. 185-187. Grabar O., Umayyad Dome of the Rock in Jerusalem, „Ars Orientalis” 1959, t. 3, s. 33-62. Grabar O., Umayyad Palaces Reconsidered, „Ars Orientalis” 1993, t. 23, s. 93-108. Graf D.F., Rome and the Saracens: Reassessing the Nomadic Menace, w: L’Arabie préislamique et son environnement historique et culturel. Actes du Colloque de Strasbourg. 24-27juin 1987, red. T. Fahd, Strasbourg 1989, s. 344-400. Graf D.F., The Saracens and the Defence of the Arabian Frontier, „Bulletin of the American Schools of Oriental Research” 1978, t. 229, s. 1-26. Graf D.F., O'Connor M., The Origin of the Term Saracen and the Rawwâfa Inscription, „Byzanti- ne Studies/Etudes Byzantines” 1977, t. 4, s. 52-66. Gratton D.D., „The Arabs” in the Ecclesiastical Historians of the 4th/5(h Centuries: Effects on Contemporary Christian-Muslim Relations, „Harvard Theological Studies” 2008, t. 64(1), s. 177-192. Gray T.R., The Defence of Chalcedon in the East, Leiden 1979. Greatrex G., The Dates of Procopius Works, GRBS 1994, t. 18, s. 101-114. Greatrex G., Isaac of Antioch and the Sack of Beth Hur, „Le Muséon” 1998, t. Ill, s. 287- 291. Greatrex G., Rome and Persia at War, 502-532, Leeds 1998. Greatrex G., Le Pseudo-Zachariae de Mythèlene et l’historiographie syriaque au sixième siècle, w: EHistoriographie syriaque, red. M. Dubiè, Paris 2009, s. 33-55. Greatrex G., Lieu S.N.C., The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars, t. 2: AD 363-630, London-New York 2002. A Greek English Lexicon, red. H.G. Liddell, R. Scott i in., Oxford 1996. Greer R.A., The Antiochene Christology of Diodore of Tarsus, „Journal of Theological Studies” 1966, t. 17, s. 327-341. Grégoire H., Kosciól bizantyjski, w: Bizancjum. Wstçp do cywilizacji wschodniorzymskiej, red. N.H. Baynes, H.S.L.B. Moss, tfum. E. Zwolski, Warszawa 1964. Gregory T.E., Historia Bizancjum, thim. J. Hunia, Krakow 2005. Gregory T.E., Vox populi: Popular Opinion and Violence in the Religious Controversies of the Fifth Century A.D., Columbus 1979. Grierson Ph., The Monetary Reforms of Abd al-Malik, „Journal of the Economic and Social History of the Orient” I960, t. 3, s. 241-264. Griffith S.H., The Church in the Shadow of the Mosque, London 2008. Griffith S.H., Conversion and the Poll Tax in Early Islam, Cambridge 1950. Griffith S.H., Faith and Reason in Christian Kalàm: Theodore Abu Qurrah on Discerning the True Religion, w: Kh. Samir, J.S. Nielsen, Christian Arabic Apologetics during the Abbasid Period (750-1258), Leiden 1994, s. 1-43. Griffith S.H., From Aramaic to Arabic: the Languages of the Monasteries of Palestine in the Byzan- tine and Early Islamic Periods, DOP 1997, t. 51, s. 11-31. Griffith S.H., Gospel, w: J.D. McAuliffe, Encyclopaedia of the Qur’an, t. 2, Leiden 2002, s. 342, 343. Bibliografia 589 Griffith S. H., Greek into Arabie: Life and Letters in the Monasteries of Palestine in the 9th Century; the Example of the ‘Summa Theologiae Arabica\ B 1986, t. 56, s. 117-138. Griffith S.H., Melkites, Jacobites, and the Christological Controversies in Arabic in Third/Ninth- Century Syria, w: Syrian Christians under Islam. The First Thousand Years, red. D. Thomas, Leiden-Boston-Kôln 2001, s. 9-35. Griffith S.H., The Monks of the Palestine and the Growth of Christian Literature in Arabic, „The Moslem World" 1988, t. 78, s. 1-28. Griffith S.H., Syriac Writers on Muslims and the Religious Challenge of Islam, Piscataway 2012. Grillmeier A., Le Christ dans la tradition chrétienne. De Tâge apostolique à Chalcédoine (451), Paris 1973. Grillmeier A., Le Christ dans la tradition chrétienne. Le Concile de Chalcédoine (451), t. 2(1): Réception et opposition, Paris 1990. Grillmeier A., Hainthaler Th., Christ in Christian Tradition, From the Council of Chalcedon (451) to Gregory the Great (590-604), t. 2, London 1996. Grohmann A. i in., AT Arab, the Arabs, w: El, t. 1, s. 524-533. Grouchevoy A.G., Trois niveau de phylarques. Etude terminologique sur les relations de Rome de Byzance avec les Arabes avant iTslam, „Syria" 1995, t. 72, s. 105-131. Grunebaum G.E. von, The First Expansion of Islam: Factors of Thrust and Contaimment, w: The Expansion of the Early Islamic State, s. 81-89. Guide de Tépigraphiste. Bibliographie des épigraphies antiques et médiévales, red. F. Bérard, D. Fe- issel, N. Laubry, P. Petitmengin, D. Rousset, M. Sève i in., Paris 2010. Guidetti M., The Byzantine Heritage in the Dâr al-Islâm: Churches and Mosques in al-Ruha between the Sixth and Twelfth Centuries, „Muqarnas" 2009, t. 26, s. 1-36. Guilland R., Chaîne de la Corne ‘Or, w: tenze, Études Byzantines, Paris 1959, s. 263-297. Guilland R., Uexpédition de Maslama contre Constantinople (717-718), w: tenze, Études Byzan- tines, Paris 1959, s. 109-133. Guillou A., Prise de Gaza par les Arabes au VIIe s., „Bulletin de correspondance hellénique" 1957, t. 81, s. 396-404. Gutwein K.C., Third Palestine. A Regional Study in Byzantine Urbanization, Lincoln 2000. Haacke R., Die kaiserliche Politik in den Auseinandersetzungen um Chalkedon (451-553), w: Das Konzil von Chalkedon, Geschichte und Gegenwart, t. 2: Entscheidung um Chalkedon, red. A. Grillmeier, H. Bacht, Würzburg 1951, s. 95-177. Haarer EK., Anastasius I: Politics and Empire in the Late Roman World, Cambridge 2006. Haase C.-P, Untersuchungen zur Landschaftsgechichte Nordsyriens in der Umayyadenzeit, Ham- burg 1972. Haddad R.M., Syrian Christians in Muslim Societies. An Interpretation, Princeton 1970. Hainthaler T., Christliche Araber vor dem Islam, Leuven-Paris-Dudley 2007. Haldon J., Bizancjum, Zarys dziejôw, thim. Z. Simbierowicz, Warszawa 2006. Haldon J., Byzantium in the Seventh Century. The Transformation of a Culture, Cambridge 1990. Haldon J., Seventh-Century Continuities: The Ajnâd and the „Thematic Myth”, w: The Byzantine and Early Islamic Near East, t. 3, States, Resources and Armies. Papers of the Third Workshop on Late Antiquity and Early Islam, red. Av. Cameron, Princeton 1995, s. 379-423 [=J. Haldon, Seventh-Century Continuities, w: The Formation of the Classical Islamic World, t. 8, Arab- Byzantine Relations in Early Islamic Times, red. M. Bonner, Ashgate 2004 (reprint: 2009), s. 95-139]. Haldon J., The Works od Anastasius of Synai: A Key Source for the History of Seventh Century East Mediterranean Society and Belief, w: The Byzantine and Early Islamic Near East, t. 1: Problems in the Literary Source Material, red. A. Cameron, L.I. Conrad, New Yersey 1992. s. 107-149. 590 Bibliografía Halleux A. de, Le décret chalcédonien sur les prérogatives de la Nouvelle Rome, „Ephemerides Theologicae Lovanienses” 1988, t. 64, s. 288-323. Halleux A. de, La définition christologique à Chalcédoine, „Revue théologique de Louvain” 1976, t. 7, s. 3-23, 155-170. Halleux A. de, Les douze chapitres cyrilliens au concile d'Ephèse (430-433), „Revue théologique de Louvain” 1992, t. 23, s. 425-458. Halleux A. de, Le dyophysisme christologique de Cyrille d'Alexandrie, w: Logos, red. H.C. Brennecke, „Beihefte zur Zeitschrift fur neutestamentliche Wissenschaft” 1993, t. 67, s. 411-428. Halleux A. de, Nestorius, histoire et doctrine, „Irénikon” 1993, t. 66, s. 38-51, 161-178. Halleux A. de, Philoxène de Mabhog: Sa vie, ses écrits, sa théologie, Louvain 1963. Halleux A. de, La première session du concile d'Éphèse (22 Juin 431), „Ephemerides Theologicae Lovanienses” 1993, t. 69, s. 48-87. Halleux A. de, La réception du symbole oecuménique de Nicée à Chalcédoine, „Ephemerides Theologicae Lovanienses” 1985, t. 61, s. 5-47. Halleux A. de, Le vingt-huitième canon de Chalcédoine, StPatr 1989, t. 19, s. 28-36. Hallman J.M., The Seed of Fire: Divine Suffering in the Christology of Cyril of Alexandria and Ne- storius of Constantinople, Journal of Early Christian Studies” 1997, t. 5(3), s. 369-391. Hamidullah M., Documents sur la diplomatie musulmane à V époque du Prophète et des khalifes orthodoxes, Beirut 1985. Hamidullah M., The First Written Constitution in the World: An Important Document of the Time of the Holy Prophet, Lahore 1975. Hamidullah M., La lettre du Prophète à Hèraclius et le sort de l'original, „Arabica” 1995, t. 2(1), s. 97-110. Hamidullah M., The Life and Work of the Prophet of Islam, Islamabad 1998. Hamidullah M., Six originaux des lettres diplomatiques du Prophète de l'islam. Etude paléographi- que et historique des lettres du Prophète, Paris 1985. Hamilton R.W., Khirbat al Maßar, Oxford 1959. Hamilton R.W., The Structural History of the Aqsa Mosque, Jerusalem 1947. Hanna M., O dialogu cywilizacji czyli o potrzebie akceptowania innych, tlum. J. Zdanowski, Warszawa 2004. Hanson R.PC., The Search for the Christian Doctrine of God. The Arian Controversy 318-381, Edinburgh 1988. Al-Haqq J., Epistemology of Prophethood in Islam, „Al-Tawhld” 1987, t. 4, s. 53-71. Hardy E.R., The Patriarchate of Alexandria: A Study in National Christianity, „Church History” 1946, t. 15(2), s. 81-100. Harrak A., La victoire arabo-musulmane selon le Chronique de Zuqnin (VIIIe siècle), w: L'Historio- graphie syriaque, red. M. Dubiè, Paris 2009, s. 89-105. Harrer G. A., Studies in the History of the Roman Province of Syria, Princeton 1915. Hashmi Y.A., Dhatu' S-sawari. A Naval Engagement between the Arabs and Byzantines, „The Islamic Quarterly” 1961, t. 6, s. 55-64. Hassan H.I., Hassan A.I., Islamic Institutions, Cairo 1970. Hassan H.I., Hassan A.I., An-Nuzum al-Islamiyya, Al-Kahira 1970. Hasson I., Les mawälJ dans l'armée musulmane sous les premiers Umayyades, „Jerusalem Studies in Arabie" 1991, t. 14, s. 176-213. Haussig H.-W., Anfänge der Themenordnung, w: Finanzgeschichte der Spätantike, red. F. Altheim, R. Stiehl, Frankfurt am Main 1957, s. 82-114. Hauzihski J., Burzliwe dzieje kalifatu bagdadzkiego, Warszawa-Krakow 1993. Hawting G.R., The First Dynasty of Islam. The Umayyad Caliphate AD 661-750, Carbondale- -Edwards ville 1987. L Bibliografía 591 Hawting G.R., The Idea of Idolatry and the Emergence of Islam. From Polemic to History, Cambridge 1999. Haykal M.H., The Life of Muhammad, b.m.w. 1976. Healey J.E, The Religion of the Nabataeans, Leiden-Boston-Köln 2000. Heijer J. den, History of the Patriarchs of Alexandria, w: The Coptic Encyclopedia, t. 4, red. A.S. Atiya, New York 1991, s. 1238-1242. Heijer J. den, Coptic Historiography in the Fätimid, Ayyubid and Early Mamluk Periods, „Medieval Encounters. Jewish, Christian and Muslim Culture in Confluence and Dialogue” 1996, t. 2(1), s. 67-98. Hengstl J., Die byzantinischen Papyri aus Petra: Stand der Bearbeitung und Bitte um Unterstützung, „Revue Internationale des droits de l’Antiquité” 2002, t. 49, s. 341-357. Hepper EN., The Bsharre Cedars of Lebanon as seen by Travelers, „Archaeology and History in Lebanon” 2001, t. 14, s. 96-105. Hepper F.N., The Cedar of Lebanon in History, „Archaeology and History in Lebanon” 2001, t. 14, s. 2-7. The Heritage of Armenian Literature. From the Sixth to the Eighteenth Century, red. A.J. Hacikyan, G. Basmajian, E.S. Franchuk, N. Ouzounian, Detroit 2002. Herrin J., Bizancjum. Niezwykle dziedzictwo sredniowiecznego imperium, tlum. N. Radomski, Poznan 2009. Herzfeld E., The Genesis of Islamic Art and the Problem of Mshatta, w: Early Islamic Art and Architecture. The Formation of the Classical Islamic Worlds, t. 23, red. J.M. Bloom, Aldershot Burlington 2002, s. 7-86. El-Hibri X, The Redemption of Umayyad Memory by the Abbâsids, „Journal of Near Eastern Studies” 2002, t. 61, s. 241-265. Hicks G.B., St. Gregory and the Emperor Phocas, „Downside Review” 1904, t. 4, s. 59-72. Hillenbrand R., Islamic Art at the Crossroads. East Versus West at Mshatta, w: Essays in Islamic Art and Architecture in Honor of Katharina Otto-Dorn, red. A. Daneshvari, Malibu 1981, s. 63-86. Hinds M., The Siffin Arbitration Agreement, „Journal of Semitic Studies” 1972, t. 17, s. 93-113. Hirschberg J.W., Jüdische und christliche Lehren im vor- und frühislamischen Arabien, Krakow 1939. Histoire des conciles d'après les documents originaux, red. C. J . Hefele, tlum. H. Leclerq, t. 2, cz. I, Paris 1908. Historia Iranu, red. A. Krasnowolska, Wroclaw 2010. Historia sztuki, t. 5, Bizancjum i islam, tlum. M. Pabisiak, Krakow 2010. Hitti P.K., Dzieje Arabôw, tlum. W. Dembski, M. Skuratowicz, E. Szymariski, Warszawa 1969. Hitti Ph., History of the Arabs, Basingstoke-New York 2002. Hitti P.K., Syria. A Short History, New York 1959. Hodgson M., The Venture of Islam. Conscience and History in a World Civilization, t. 1, Chicago 1974. Holum K., Theodosian Empress: Women and Imperial Dominion in Late Antiquity, Los Angeles 1982. Holasek A., Rola pontyfikatu Cyryla (412-444) w procesie umacniania potçgi patriarchy aleksan- dryjskiego w Kosciele wczesnobizantyhskim, VP 2012, t. 58, s. 107-135. Honigmann E., Evêqués et évêchés monophysites d'Asie antérieure au VI s., Louvain 1951. Honigmann E., Juvenal of Jerusalem, DOP 1950, t. 5, s. 225-240. Honigmann E., The Original Lists of the Members of the Councils ofNicaea, the Robber-Synod and the Council of Chalcedoine, B 1942—1943, t. 16, s. 20-80. 592 Bibliografía Horden R, Mediterranean Plague in the Age of Justinian, w: The Cambridge Companion to the Age of Justinian, red. M. Maas, Cambridge 2006, s. 134-160. Horstkotte H., Systematische Aspekte der munera publica in der römischen Kaiserzeit, „Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik" 1996, t. 111, s. 233-255. Hourani A., Historia Arabôw, tlum. J. Danecki, Gdansk 1995. Howard-Johns ton J., Commentary, w: The Armenian History attributed to Sebeos, tlum. R.W. Thomson, Liverpool 1999, s. 274-276. Howard-Johnston J., Heraclius Persian Campaigns and the Revival of the East Roman Empire, 622-630, „War in History" 1999, t. 6, s. 1-44. Howard-Johnston J., The Official History of Heraclius9 Persian Campaign. The Roman and Byzan- tine Army in the East, red. E. D^browa, Krakow 1994. Howard-Johnston J., The Siege of Constantinople in 626, w: Constantinople and its Hinterland: Papers from the Twenty-seventh Spring Symposium on Byzantine Studies, Oxford, April 1993, red. C. Mango, G. Dagron, G. Greatrex,Aldershot 1995, s. 131-142. Howard-Johnston J., Theme, w: Maistor Classical, Byzantine and Renaissance Studies for R. Brow- ning, red. A. Moffat, Canberra 1984, s. 189-197 [=Byzantina Australensia, t. 5]. Howard-Johnston J., Witnesses to a World Crisis. Historians and Histories of the Middle East in the Seventh Century, Oxford 2010. Hoyland R.G., Arabia and the Arabs from the Bronze Age to the Coming of Islam, London-New York 2002. Hoyland R.G., Introduction, w: Theophilus of Edessa* s Chronicle and the Circulation of Historical Knowledge in Late Antiquity and Early Islam, red. tenze, Liverpool 2011, s. I—VIII. Hoyland R.G., Jacob and Early Islamic Edessa, w: Jacob of Edessa and the Syriac Culture of His Day, red. R.B. ter Haar Romeny, Leiden-Boston 2008, s. 11-24. Hoyland R.G., Seeing Islam as Others Saw it. A Survey and Evaluation of Christian, Jewish and Zoroastrian Writings on Early Islam, Princeton 1997. Hrbek I., Petracek K., Mahomet, thim. G. Latuszynski, A. Mrozek, Warszawa 2971. Hunger H., Die hochsprachliche profane Literatur der Byzantiner, t. 1-2, München 1978. Al-Husaini S.A.Q., Arab Administration, Cairo 1958. Husseini S.L., Early Christian-Muslim Debate on the Unity of God: Three Christian Scholars and Their Engagement with the Islamic Thought (9th century C.E.), Leiden 2014. Huxley G., The Sixty Martyrs of Jerusalem, BMGS 1977, t. 16, s. 369-374. Hvidberg-Hansen F.O., Uni-Ashtarte and Tanit-Iuno Caelestis, Two Phoenician Goddesses of Ferti- lity Reconsidered from Recent Archaeological Discoveries, w: Archaeology and Fertility Cult in the Ancient Mediterranean, red. A, Bonanno, Msida 1986, s. 170-195. Ilski K., Lapôwka czy dobrodziejstwo. Niefortunne srodki dyplomatyczne w czasach Teodozjusza II, „Eos" 1995, t. 83(2), s. 359-365. Ilski K., Sobory w polityce religijnej Teodozjusza II, Poznan 1992. Inscriptions grecques et latines recueillies en Grèce et en Asie Mineure, red. R Le Bas, W.H. Wad- dington, t. 3, Paris 1870. Introduction, w: Redefining Christian Identity. Cultural Interaction in the Middle East since the Rise of Islam, red. J.J. van Ginkel, H.L. Murre-Van den Berg, T.M. van Lint, Leuven-Paris- Dudley 2005, s. VII-XIV Isaac B., The Limits of Empire: The Roman Army in the East, Oxford 1990. Isaak B., Bandits in Judea and Arabia, „Harvard Studies in Classical Philology" 1984, t. 88, s. 171-203. Jabre-Mouwad R., Les sources de V hagiographie syriaque, w: Sources syriaques. Nos sources. Arts et littérature syriaques, b.m.w. 2005, s. 315-324. Jacob G., Altarabisches Beduinenleben nach den Quellen geschildert, Berlin 1897. Bibliografía 593 Jacob ofEdessa and the Syriac Culture of His Day, red. R.B. Bas ter Haar, Leiden-Boston 2008. Jakubowski F.A., Wstçp, w: Abü Ga Tar Muhammad Ibn Gartr At-TabarT, Historia proroków i królów. Z dziejów Bizancjum (do polowy VII w.). TárTh ar-rusul wa-al-mulük, Poznañ 2011, s. XXIV-XLIL Jalambert L., Mouterde R., Mondesert C., Inscriptions greques et latines de la Syrie, t. 5, Emésène, Paris 1959. Janin R., Constantinople Byzantine. Développement urbain et repertoire topographique, Paris 1950. Janiszewski R, Historiografía póznego antyku, w: Vademécum historyka starozytnej Grecji i Rzymu. Zródloznawstwo czasów póznego antyku, t. 3, Warszawa 1999, s. 7-220. Jankowiak M., Laccesión au trône de Morden vue de VOccident: une usurpation Végalisée, w: Euer- gesias Charin: Studies Presented to Benedetto Bravo and Ewa Wipszycka by their Disciples, red. T. Derda, J. Urbanik, M. Wçcowski, Warszawa 2002, s. 87-129. Jankowiak M., The First Arab Siege of Constantinople, TM XVII, Constructing the Seventh Century, red. C. Zuckerman, Paris 2013, s. 237-322. Jarry J., Hérésies et factions dans Tempire byzantin du IVe au VIIe siècle, Le Caire 1968. jaussen A., Savignac R., Mission archéologique en Arabie, t. 3, Paris 1922. Jeffrey A., A Ghevond's Text of the Correspondence between Umar II and Leo III, „Harvard Theolo- gical Review” 1944, t. 37, s. 269-332. Jeffreys E., The Beginning of Byzantine Chronography. John Malalas, w: Greek and Roman Histo- riography in Late Antiquity. Fourth to Sixth Century A.D., red. G. Marasco, Leiden 2003, s. 497-527. Jerusalem. Its Sanctity and Centrality to Judaism, Christianity and Islam, red. L.I. Levinde, New York 1999. Jidejian N., Beirut through the Ages, Beyrouth 1973. Jidejian N., Tyr à travers les ages, thim. D. Halard-Jidejian, Beyrouth 1996. John of Damascus. A Dialogue between a Saracen and a Christian, w: M.S. Seale, Qur'an and Bible, London 1978, s. 63-70. Jones A.H.M., The Cities of Eastern Roman Provinces, red. M. Avi-Yonah i in., Oxford 1971. Jones A.H.M., The Greek City, Oxford 1940. Jones A.H.M., Inscriptions from Jerash, „Journal of Roman Studies” 1928, t. 18, s. 144-178. Jones A.H.M., The Later Roman Empire 284-602. A Social, Economic and Administrative Survey, t. 1 - Oxford 1964 [=London 1986]; t. 3 - Oxford 1964. Jones A.H.M., Were Ancient Heresies National or Social Movements in Disguise, w: The Roman Economy, Studies in Ancient Economic and Administrative History, Oxford 1974, s. 308-329. Jones J.B.M., Ibn Ishàk, w: El, t. 3, s. 810, 811. Joseph J., Muslim Christian Relations and Inter Christian Rivalries in the Middle East. The Case of the Jacobites in an Age of Transition, Albany 1983. Juda J., Die Sozialen und Wirtschaftlischen Aspekte der Mawäli in frühislamischer Zeit, Tübingen 1985 (rozprawa doktorska). Jugie M., Le décret du concile d’Ephèse sur les formules de foi et la polémique anticatholique en Orient, „Échos d’Orient” 1931, t. 30, s. 257-270. Jurewicz O., Historia literatury bizantynskiej, Wroclaw 1984. Kaegi W.E., The „Annona Mïlitaris” in the Seventh Century, „Byzantina” 1985, t. 13, s. 591-596. Kaegi W.E., Byzantium and the Early Islamic Conquest, Cambridge 1992. Kaegi W.E., The First Arab Expedition against Amorium, BMGS 1977, t. 3, s. 19-22. Kaegi W.E., Heraklios and the Arabs, „The Greek Orthodox Theological Review” 1982, t. 27, s. 109-133. Kaegi W.E., Heraclius, Emperor of Byzantium, Cambridge 2003. 594 Bibliografía Kaegi W.E., Initial Byzantine Reactions to the Arab Conquest, w: The Expansion of the Early Islamic State, s. 113-121 (pierwodruk: „Church History” 1969, t. 38, s. 139-149). Kaegi W.E., Muslim Expansion and Byzantine Collapse in North Africa, Cambridge 2010. Kaegi W.E., Notes on Hagiographical Sources for Some Institutional Changes and Continuities in the Early Seventh Century, „Byzantina” 1975, t. 7, s. 63-70. Kaegi W.E., Reflections on the Withdrawal of Byzantine Armies from Syria, w: La Syrie de Byzance à ITslam: VIT-VIIIe siècles. Actes du Colloque international, Lyon - Maison de VOrient Méditerra- néen, Paris - Institut du Monde Arabe 11-15 Septembre 1990, red. R Canivet, J.-R Rey-Coqu- ais, Damas 1992, s. 265-279. Kaegi W.E., Some Reconsiderations on the Themes (Seventh-Ninth Century), JOB 1967, t. 16, s. 39-53. Kaegi W.E., Two Studies in the Continuity of Late Roman and Byzantine Military Institutions, ,,By- zantinische Forschungen” 1982, t. 8, s. 87-113. Kaeting Toenies S., Defending the „People of the Truth” in the Early Islamic Period. The Christian Apologies of Abu RaTtah, Leiden-Boston 2006. Kaimio M., P.Petra inv. 83: a settlement of dispute, w: Atti del XXII Congresso Internazionale di Papirologia, Firenze, 23-29 agosto 1998, t. 2, red. I. Andorlini, G. Bastiani i in., Firenze 2001, s. 719-724. Kania W., Misiurek J., Cyryl Aleksandr yj ski, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, Lublin 1979, s. 702, 703. Kaldellis A., The Historical and Religious Views of Agathias: A Reinterpretation, B. 1999, t. 69, s. 206-252. Kaldellis A., Procopius of Caesarea: Tyranny, History, and Philosophy at the End of Antiquity, Philadelphia 2004. Kannengiesser C., Une nouvelle interprétation de la christologie dyApollinaire, RSR 1971, t. 59, s. 27-36. Karayannopoulos J., Contribution au problème des „themes", „UHellenism contemporain” 1956, t. 10, s. 455-502. Karayannopoulos J., Die Entstehung der byzantinischen Themenordnung, München 1959. Karczewski L., Dialog Teodora Abu Kurra ze swiatem islamu — zarys problematyki, „Séminaire” 2013, t. 33, s. 277-292. Karczewski L., Zycie i dzialalnosc patriarchy Beniamina I (622-661) w swietle przekazôw Historii koptyjskich patriarchôw Aleksandrii, „Séminaire” 2009, t. 26, s. 285-296. Al-Kasem A., Diblumasijjat Muhammad, Chartum 1971. Kawar (Shahid) I., The Arabs in the Peace Treaty of A.D. 561, „Arabica” 1956, t. 3, s. 181-213. Kawar (Shahid) L, Arethas, Son of Jabalah, JAOS 1955, t. 75(4), s. 205-216. Kawar (Shahîd) L, Ghassan and Byzantium: New terminus a quo, „Der Islam” 1958, t. 33, s. 251-255. Kawar (Shahîd) L, The Last Days of Salih, „Arabica” 1958, t. 5(2), s. 145-158. Kawar (Shahid) I., The Patriciate of Arethas, BZ 1959, t. 52(2), s. 321-343. Kawar (Shahid) L, Procopius on the Ghassanids, JAOS 1957, t. 77(2), s. 79-87. Keller J., Sobory wczesnego sredniowiecza. Katolicyzm wczesnosredniowieczny, Warszawa 1973. Kelly J.N.D., Poczqtki doktryny chrzescijanskiej, tlum. J. Mrukowna, Warszawa 1988. Kennedy H., The Armies of the Caliphs. Military and Society in the Early Islamic State, Lon- don-New York 2001. Kennedy H., The Decline and Fall of the First Muslim Empire, „Der Islam” 2004, t. 81, s. 3-30. Kennedy H., Egypt as a Province in the Islamic Caliphate, w: The Cambridge History of Egypt, red. C.F. Petry, Cambridge 1998, s. 62-85. Bibliografía 595 Kennedy H., Gerasa and Scythopolis: Power and Patronage in the Byzantine Cities of Bilad al-Sham, „Bulletin d'Études Orientales” 2000, t. 52, s. 199-204. Kennedy H., The Last Century of Byzantine Syria. A Reinterpretation, „Byzantinische Forschun- gen” 1985, t. 10, s. 141-183. Kennedy H., The Prophet and the Age of the Caliphates. The Islamic Near East from the Sixth to the Eleventh Century, London-New York 2004. Kennedy H., Wielkie arabskie podboje. Jak ekspansja islamu zmienila swiat, tlum. M. Wilk, Warszawa 2011. Kelly J.N.D., Zlote usta. Jan Chryzostom - asceta, kaznodzieja, biskup, tlum. K. Krakowczyk, Bydgoszcz 2001. Keshe Kh., When Did Mu’äwiya Become Caliph, „Journal of Near Eastern Studies” 2010, t. 69, s. 31-42. Kessler Ch., Abd al-Malik’s Inscription in the Dome of the Rock: A Reconsideration, „Journal of the Royal Asiatic Society” 1970, t. 102, s. 2-14. Kettern B., Kyrillos von Skythopolis, w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon, t. 4, Herzberg 1992, kol. 897-899. Khadduri M., War and Peace in the Law of Islam, Clark 2006. Khalidi X, Arabic Historical Thought in the Classical Period, Cambridge 1994. Khella K., Geschichte der arabischen Völker, Hamburg 2007. Khoury A.-Th., Apologétique byzantine contre VIslam, Altenberge 1982. Khoury A.-Th., Les théologiens byzantins et l’islam. Textes et auteurs (VIIIe-XIIIe s.), Louvain- Paris 1969. Khoury A.-Th., Polémique byzantine contre l’islam (VIIIe—XIIIe s.), Leiden 1972. Khoury N.N., The Dome of the Rock, the Ka’ba and Ghumdan: Arab Myths and Umayyad Monu- ments, „Muqarnas” 1993, t. 10, s. 57-65. Khoury R.O., Heresies in the Early Byzantine Empire: Imperial Policies and the Arab Conquest of the Near East, „Collectanea Christiana Orientalia” 2007, t. 4, s. 109-117. Al-Khudari M., Tarikh al-Tashri al-Isldmi, Cairo 1934. Kidd B.J., Churches of Eastern Christendom from AD 451 to the Present Time, New York-London 2010. Kister J.M., Al-Mundhir B. Saw à, w: El, t. 7, s. 570-572. Kister M.J., The Struggle against Musaylima and the Conquest ofYamäma, „Jerusalem Studies in Arabic and Islam” 2002, t. 27, s. 1-56. Kitab S., Rozwôj koncepcji Boga w kulturze arabskiej przed islamem, Torun 2002. Koch P., Die byzantinischen Beamtentitel von 400 bis 700, Jena 1903. KojiecHHKOB A.H., flse peaaKUHH rntcbMa MyxaMMeaa cacaHHacKOMy maxy Xocpoßy TT riapBH3y, „ITpaBOCJiaBHbiH najiecTHHCKHH c6ophhk“ 1967, t. 17(80), s. 74-83. Kompa A., Zbieznosc losôw a zbieznosc narracjL O Strukturze i autorstwie uChronografii” Teofane- sa, w: Sredniowieczna wizja swiata. Jednosc czy roznorodnosc, red. T. Wolihska, M J. Leszka, hödz 2009, s. 146-155. Kos ins ki R., Dzieje Akacjusza, patriarchy Konstantynopola w latach 472-489, „U schylku staro- zytnoscL Studia Zrodloznawcze” 2010, t. 9, s. 63-97. Kosihski R., Dzieje Nestoriusza, biskupa Konstantynopola w latach 428-431, w: Chrzescijanstwo u schylku starozytnosci. Studia Zrodloznawcze, red. P. Janiszewski, R. Wisniewski, Warszawa 2008, s. 30-63. Kosihski R., The Emperor Zeno. Religion and Politics, Krakow 2010. Kosihski R., The Fate of Nestorius, after the Council of Ephesus in 431, „Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi” 2008, t. 10, s. 33-48. 596 Bibliografía Kosiñski R., The Life of Nestorius as Seen in Greek and Oriental Sources, w: Continuity and Chan- ge. Studies in Late Antique Historiography, red. D. Brodka, M. Stachura, „Elektrum” 2007, t. 13, s. 155-170. Koscielniak K., Grecy i Arabowie. Historia Kosciola melkickiego (katolickiego) na ziemiach zdobytych przez muzuhnanów (634-1516), Krakow 2004. Koscielniak K., Polemika muzuhnansko-chrzescijanska na podstawie korespondencji przypisywanej kalifowi umajjadzkiemu 'Umarowi II (f 720) i cesarzowi bizantyjskiemu Leonowi III (f 741), „Folia Histórica Cracoviensia” 2002, t. 8, s. 97-105. Koscielniak K., Tematyczna konkordancja do Koranu, Kraków 2006. Koscielniak K., Tradycja muzuhnanska na tie akulturacji chrzescijansko-islamskiej od VII do X w.; geneza, historia i znaczenie zapozyczen nowotestamentowych w hadisach, Kraków 2001. Koscielniak K., XX wieków chrzescijañstwa w kulturze arabskiej, t. 1, Arabia starozytna. Chrzesci- janstxvo w Arabii do Mahometa (4-632), Krakow 2000. Kotula T, Aurélien et Zénobie. L'unité ou la division de l'Empire, Wroclaw 1997. Krealing C.H., Gerasa. City of Decapolis, New Haven 1938. Kremer A. von, The Islamic Civilization and the Extent to Which It Has Been Influenced by Foreign Ideas, Cairo 1947. Kremer A. von, The Orient under the Caliphs, Calcutta 1920. KpHBOB M.B., Bu3anmuji u apaôbi e panueM cpedneeeKoebe, CaHKT-IleTepÔypr 2002. KpHBOB M.B., IleKomopbie eonpocbi apaôcKoeo saeoeeanun Cupuu u Tlanecmunbi, W 1986, t. 46, s. 88-99. KpHBOB M.B., Omnoiuenue cupuücKux MOHoefucumoe k apaócKOMy 3aeoeeaHuio, W 1994, t. 55, s. 95-103. KpHBOB M.B., OmKpoeenue TIceedo-Mecpodun 17amapcKoeo kcik ompaotcenue uapodubix e32jmdoe Ha apaôcKoe naiuecmeue, W 1983, t. 44, s. 215—221. KpHBOB M.B., IJpumH3aHUH apaôoe na JTajiecrmmy npu MyxaMMede, W 2001, t. 60, s. 56—58. KpHBOB M.B., Cpaofcenue npu My’me no apaôcKUM ucmonnuKOM u 0eo4 any, VV 1979, t. 40, s. 96-103. Kruisheer D., A Bibliographical Clavis to the Works of Jacob of Edessa (Revised and Expanded), w: Jacob of Edessa and the Syriac Culture, s. 265—294. Krupczynski P., Temy, EKB, s. 454-456. Krupczyñski R, Trudnosci zachodnich wypraw Belizariusza, Lódz 1981. KptiMCKHH A.E., HcTopHH MycyjiBMaHCTBa, MocKBa 2003. Krzak Z., Od matriarchatu do patriarchatu, Warszawa 2007. KyHMa B.B., K eonpocy o coyuajibHOU cyufuocmu «peeojiwquu» Poku, w: Bu3anmuucKue oneptcu, Mockbs 1977, s. 182—194. KyaaKOBCKHH IO., Hcmopun Bu3anmuu, t. 2 — KneB 1912; t. 3 - London 1973. Kurkjian V.M., A History of Armenia, New York 1958. Lammens H., L'Arabie Occidentale Avant l'Hégire. Chrétiens et Juifs à la Mecque à la veille de l'Hégire, Paris-Tripoli 2006. Lammens H., Etudes sur le régné du calife omaiyade Mo'awia Ier, Paris-Leipzig-London 1907. Lammens H., Etudes sur le siècle des Ommayyades, Beyrut 1930. Lammens H., Pelîat Ch., Dihya (or Dahya) b. Khalifa al-Kalbi, w: El, t. 2, s. 274, 275. Lane E.W., An Arabic-English Lexicon, London 1874 [=Beirut 1968]. Landau-Tasseron E., The Participation ofTayyi in the Ridda, „Jerusalem Studies in Arabie and Islam” 1984, t. 5, s. 53-71. Lardado A., Recherches les notables municipaux dans l'empire protobyzantin, Paris 2002. Laoust H., Ibn Kathïr, w: El, t. 3, s. 817, 818. Lapidus I.M., A History of Islamic Societies, Cambridge 2002. Bibliografía 597 The Late Roman World and Its Historian: Interpreting Ammianus Marcellinus , red. J. W. Drijvers, D. Hunt, London 1999. Lauffray J., Halabiyya-Zénobia. Place forte du limes oriental et la haute Mésopotamie au VIe siècle, t. 1: Les duchés frontaliers de Mésopotamie et les fortifications de Zénobia, Paris 1983; t. 2: L'architecture publique, privée et funéraire, Paris 1991. Lauzi E., Bizantini versus SaracenL Un'accusa d'idolatria, „Aevum” 2014, t. 88(2), s. 283- 309. Lavin L, The House of the Lord: Aspects of the Role of Palace Triclinia in the Architecture of Late Antiquity and the Early Middle Ages, „Art Bulletin" 1962, t. 44, s. 1-27. Lawlor H.J., Eusebiana: Essays on the Ecclesiastical History of Eusebius, Bishop of Caesarea, Oxford 1912. Le Coz R., Historie de L'Église d'Orient: Chrétiens d'Irak, d'Iran et de Turquie, Paris 1995. Lebon J., Autour du cas de Dioscore d'Alexandrie, „Le Muséon. Revue d'études Orientales" 1946, t. 59, s. 515-528. Lebon J., La christologie de Timothée Aelure, REB 1908, t. 9, s. 677-702. Lebon J., Le monophysisme sévérien. Étude historique, littéraire et théologique de la résistance mono- physite au concile de Chalcédoine jusqu' à la constitution de l'Église jacobite, Louvain 1909. Lecker M., Judaism among Kinda and the Ridda of Kinda, JAOS 1995, t. 115, s. 635-650. Lecker M., Al-Ridda, w: El, t. 12, suppl., s. 692-695. Lecker M., Tribes in Pre- and Early Islamic Arabia, w: Peoples, Tribes and Society in Arabia around the Time of Muhammad, Ashgate 2005, s. 3-15 (art. 11, s. 1-106). Lecker M., Was Arabian Idol Worship Declining on the Eve of Islam?, w: tenze, People, Tribes and Society in Arabia Around the Time of Muhammad, Aldershot 2005, III, s. 1-43. Lenski N., Captivity and Slavery among the Saracens in Late Antiquity (ca 250-630 CE), „Anti- quité Tardive" 2011, t. 19, s. 237-266. Leontsini M., Byzantine Policy towards the Arabs in the 7th Century: Diplomatic Contacts and Official Emissaries, w: Proceedings of the International Symposium - Byzantium and the Arab World. Encounter of Civilizations (Thessaloniki, 16-18 December 2011), red. A. Kralides, A. Gkoutzioukostas, Thessaloniki 2013, s. 281-296. Leppin H., The Church Historians: Socrates, Sozomenus, and Theodoretus, w: Greek and Roman Historiography in Late Antiquity. Fourth to Sixth Century A.D., red. G. Marasco, Leiden 2003, s. 219-254. Leppin H., Evagrius Scholasticus oder: Kirchengeschichte und Reichstreue, „Mediterráneo an tico" 2003, t. 6, s. 141-153. Leppin H., Heretical Historiography: Philostorgius, StPatr 2001, t. 34, s. 111-124. Leszka M.B., Patriarcha Akacjusz wobec uzurpacji Bazyliskosa 475-476 r., AUL.FH 1993, t. 48, s. 71-78. Leszka M.B., Rola duchowienstwa na dworze cesarzy wczesnobizantynskich, Lódz 2000. Leszka M.J., Cesarzowa Martyna, zona Herakliusza, „Meander" 2003, t. 58(5-6), s. 447-458. Leszka M.J., Legalizacja wladzy uzurpatorów we wczesnym Bizancjum, AUL.FH 1993, t. 48, s. 79-93. Leszka M.J., Uzurpacje w cesarstwie bizantynskim w okresie od IV do polowy IX w., Lódz 1999. Leszka M.J., Zbrodnie cesarza Fokasa, AUL.FH 2000, t. 67, s. 45-54. Levtzion N., Conversion to Islam in Syria and Palestine and the Survival of Christian Communities, w: Conversion and Continuity: Indigenous Christian Communities in Islamic Lands, 8th to 18th Centuries, red. M. Gervers, R. Bikhazi, Toronto 1990, s. 289-312. Levy-Rubin M., Non-Muslims in the Early Islamic Empire: From Surrender to Coexistence, Cambridge 2011 [=Cambridge Studies in Islamic Civilization]. Lewandowski I., Historyk ginqcego swiata, „Meander" 1993, t. 48, s. 339-349. 598 Bibliografía Lewicka M., Od konfrontacji do dialogu - historia relacji pomiçdzy chrzescijanstwem a isiamem, „Przeglqd Religioznawczy” 2011, nr 2(240), s. 137-148. Lewin A., The Organization of a Roman Teritory: The Southern Section of Provincia Arabia, w: The Roman and Byzantine Army in the East. Proceedings of a Colloqium Held at the Jagiellonian Uni- versity, Krakow in September 1992, red. E. D^browa, Krakow 1994, s. 109-118. Li Tang, East Syriac Christianity in Mongol-Yuan China, Wiesbaden 201L Liebeschuetz J.H. W.G., Barbarians and Bishops. Army, Church, and State in the Age of Arcadius and Chrysostom, Oxford 1992. Liebeschuetz J.H. W.G., The Decline and Fall of the Roman City, Oxford 2001. Liebeschuetz J.H.W.G., The Fall of John Chrysostom, w: La romanité chrétienne en Orient, London 1984, s. 1-31. Liebeschuetz J.H. W.G., Friends and Enemies of John Chrysostom, w: Maistor: Classical, Byzanti- ne and Renaissance Studies for Robert Browning, red. A. Moffat, Canberra 1984, s. 85-111 [=J.H.W.G. Liebeschuetz, From Diocletian to the Arab Conquest: Change in the Late Roman Empire, London 1990, art. V, s. 85-111]. Liebeschuetz J.H. W.G., Pagan Historiography and the Decline of the Empire, w: Greek and Roman Historiography in Late Antiquity: Fourth to Sixth Century A.D. red. G. Marasco, Leiden 2003, s. 177-218. Lietzmann H., Apollinaris von Laodicea und seine Schule, Tübingen 1905. Lifshitz B., Césarée de Palestine, son histoire et ses institutions, ANRW II.8, s. 490-518 [=„Revue Biblique” 1961, t. 68]. Lifshitz B., Scythopolis. Lhistoire, les institutions et les cultes de la ville à T époque hellénistique et imperiale, ANRW IL8, s. 262-294. Lilie R.-J., Araber und Themen. Zum Einfluss der Arabischen Expansion auf die byzantinische Mili- tärorganisation, w: The Byzantine and Early Islamic Near East, t. 3, States, Resources and Armies, red. Av. Cameron, Princeton-New Jersey 1995, s. 425-460. Lilie R.-J-, Bisanzio. La seconda Roma. La storia dellTmpero Romano d'Oriente, dalla sua nascita nel 330 à.C. alla sua caduta deftnitiva nel 1453, tlum. G. Montinari, Roma 2005. Lilie R.-J., Die byzantinische Reaktion auf die Ausbreitung der Araber. Studien zur Strukturwan- dlung des byzantinischen Staates im 7. und 8. Jahrhundrets, München 1976. Lilie R.-J., Die zweihundert]ahrige Reform: zu den Anfängen der Themenorganisation im 7. und 8. Jahrhundert, Bsl 1984, t. 45, s. 27-39. Lingle W., Delaney R., Burning Questions about Islam: A Panoramic Study for Concerned Chri- stians, Bloomington 2011. Linquist J.M., The Temple of Jerusalem, London 2008. Ljubarskij J.N., Concerning the Literary Technique of Theophanes the Confessor, Bsl 1995, t. 56, s. 317-322. Loofs F., Nestorius and his Place in the History of Christian Doctrine, Cambridge 1914. Louth A., Eusebius and the Birth of Church History, w: F. Young, L. Ayres, A. Louth, The Cam- bridge History of Early Christian Literature, Cambridge 2004. Louth A., John Chrysostom and Antiochene School to Theodor et of Cyrrhus, w: The Cambridge History of Early Christian Literature, red. F. Young, L. Ayres, A. Louth, Cambridge 2006, s. 342-352. Louth A., St.John Damascene: Tradition and Originality in Byzantine Theology, Oxford 2005. Luibheid C., Theodosius II and Heresy, „The Journal of Ecclesiastical History” 1965, t. 16, s. 13-38. Lyszcz K., Malarstwo miniaturowe a tendeneje ikonoklastyczne w sztuce islamu, „Arteria” 2008, t. 6, s. 13-22. Bibliografia 599 JlyHAHH AT., Mcmam, w: Mucfbi napodoe Mupa. OuiiUKiioneduH, red. C.A. ToxapeB, t. 2, MocKBa 1992, s. 98. JlyraHH AX., V33ay w: tamze, s. 545. JIyH4HH AT., riHOTpoBCKHH M.E., H.UI., Ajuiam^ w: Mucpbi napodoe Mupa. OmfUKjioneduM, red. C.A. ToicapeB, t. 1, MocKBa 1987, s. 60, 61. MacCoull L.S.B., Notes on Arab Allies as foederati in Inscriptions, „Tyche” 1996, t. 11, s. 157, 158. Macdonald M.C.A., On Saracens. The Rawwâh Inscription and the Roman Army, w: tenze, Literacy and Identity in Pre-Islamic Arabia, Ashgate 2009, VIII, s. 1-26. Machowski W., Petra, Wroclaw-Warszawa-Krakôw 2007. Madelung W.F., The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate, Cambridge 1997. Madeyska D., Abu Sufjan, w: Maly slownik kultury swiata arabskiego, red. J. Bielawski, War- szawa 1971, s. 23. Madeyska D., Historia i legenda w „Shade Zat al~Himma”, „Przegl^d Orientalistyczny” 1981, t. 3, s. 233-245. Madeyska D., Historia swiata arabskiego. Okres klasyczny: od starozytnosci do konca epoki Umaj- jadôw (750), Warszawa 1999. Madeyska D., Wojny arabsko-bizantynskie, „Przegl^d Orientalistyczny” 1977, t. 103, s. 187- 200. Magued A.M., Apparition et chute des Fatimides en Egypte. Histoire politique, Alexandrie 1968. Mahé J.-R, Le problème de Vauthenticité et de la valeur de la Chronique de Gewond, w: Arménie et Byzance - histoire et culture, Paris 1996, s. 119-126. Majewicz A., Jçzyki swiata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989. MaxcHMOB T., IIpenodoÔHbiü Hoann JfaMacKun oô ucncme, „^aAiacKMH. }KypHaji Hw Keropo^CKOH 4yxoBHOH ceMHHapHH” 2010, t. 4, s. 22-31. Malech G.D., History of the Syrian Nation and the Old Evangelical-Apostolic Church of the East: from Remote Antiquity to the Present Time, thim. N.G. Malech, A.H. Gjevre, Piscataw~ay 2006. Mango C., Introduction, w: The Chronicle of Theophanes Confessor. Byzantine and Near Eastern History AD 284-813, tlum. C. Mango, R. Scott, G. Greatrex, Oxford 1997. Mango C., Who wrote the Chronicle of Theophanes?, „Zbornik Radova Vizantoloskog Instituta” 1978, t. 18, s. 9-17. Mantran R., Eexpansion musulman VIT-XT siècles, Paris 1995. Marasco G., The Church Historians (II): Philostorgius and Gelasius of Cyzicus, w: Greek and Roman Historiography in Late Antiquity. Fourth to Sixth Century A.D., red. G. Marasco, Leiden- Boston 2003, s. 257-288. Maraval R, La réception de Chalcédoine dans Vempire dOrient, w: Histoire du Christianisme des origines à nos jours, t. 3, Les Églises d'Orient et dOccident, red. L. Pietri i in., Paris 1998, s. 107-146. Marçais G., La Berbérie Musulmane et VOrient au Moyen Age, Paris 1946. Marçais G., La question des images dans Fart musulman, B 1932, t. 7, s. 161-183. Mariev S., Neues zur „Johanneischen Frage”?, BZ 2006, t. 99, s. 535-549. Marin-Guzman R., Arab Tribes, the Umayyad Dynasty, and the ' Abasid Revolution, „The Ameri- can Journal of Islamic Social Sciences” 2004, t. 21(4), s. 58, 59. Marinow K., Forty, w: Konstantynopol - Nowy Rzym. Miasto i ludzie w okresie wczesnobizantyn- skim, red. M.J. Leszka, T. Wolinska, Warszawa 2011, s. 151-157. Marlow L., Kings, Prophets and the ‘Ulamâ in Medieval Islamic Advice Literature, „Studia Islami- ca” 1995, t. 18, s. 101-120. 600 Bibliografía Marrou H.L, L'Église de l'Antiquité tardive 303-604, Paris 1985. Marshall D., God, Muhammad and the Unbelievers, London 1999. Martin A., Athanase d'Alexandrie et l'Église d'Égypte au IVe siècle (328-373), Rome 1996. Martin T.O., The Twenty-Eighth Canon of Chalcedon: A Background Note, w: Dos Konzil von Chalkedon, Geschichte und Gegenwart, t. 2: Entscheidung um Chalkedon, red. A. Grillmeier, H. Bacht, Würzburg 1951, s. 433-458. Martindale J.R., The Prosopography of the Later Roman Empire, t. 2: A.D. 395-527, Cambridge 1980; t. 3: A.D. 527-641, Cambridge 1992. Mason H.J., Greek Terms for Roman Institutions. A Lexicon and Analysys, Toronto 1974. Maspero J., Histoire de patriarches d'Alexandrie (518-616), Paris 1923. Maspero J., Organisation militaire de l'Égypte byzantine, Paris 1912. Maurici R, Castelli medievali in Sicilia. Dai Bizantini ai Normani, Palermo 1987. May G., Das Lehrverfahren gegen Eutyches im November des Jahres 448: Zur Vorgeschichte des Konzils von Chalkedon, „Annuarium historiae conciliorum” 1989, t. 21, s. 1-61. Mayerson Ph., The First Muslim Attacks on Southern Palestine (A.D. 633-634), „Transactions and Proceedings of the American Philological Association” 1964, t. 95, s. 155-199. Mayerson Ph., A Note on the Roman Limes: Inner versus Outer, „Israel Exploration Journal” 1988, t. 38, s. 181-183. Mayerson Ph., The Port of Clysma (Suez) in Transition from Roman to Arab Rule, „Journal of Near Eastern Studies” 1996, t. 55, s. 119-126. Mayerson Ph., The Saracens and the Limes, „Bulletin of American School of Oriental Rese- arch" 1986, t. 262, s. 35-47. Mayerson R, The Use of the Term Phylarchos in the Roman-Byzantine East, „Zeitschrift fur Papy- rologie und Epigraphik” 1991, t. 88, s. 291-329. McAuliffe J.D., Qur'ânic Christians. An Analysis of Classical and Modern Exegesis, Cambridge 1991. McCullough W.S., A Short History of Syriac Christianity to the Rise of Islam, Chico 1982. McGraw Donner E, Centralized Authority and Military Autonomy in the Early Islamic Conquest, w: The Byzantine and Early Islamic Near East, t. 3, States, Resources and Armies. Papers of the Third Workshop on Late Antiquity and Early Islam, red. Av. Cameron, Princeton 1995, s. 337-360. McGuckin J.A., St. Cyril of Alexandria. The Christological Controversy. Its History, Theology, and Texts, „Vigiliae Christianae” 1994, t. 23 [Supplements]. McKenzie J., Carvings in the Desert: the Sculpture of Petra and Khirbet et-Tannur, w: Petra Redisco- vered, Lost City of the Nabataeans, ed. G. Markoe, New York 2003, s. 169-195. McKenzie J., Gibson S., Reyes A.T., Reconstruction of the Nabataean Temple Complex at Khirbet et-Tannur, Jordan, „Palestine Exploration Quarterly” 2002, t. 134, s. 44-83. McKenzie J., Reyes A.T., Greene J.A., The Context of the Khirbet et-Tannur Zodiac, Jordan, ARAM 2012 [2014], t. 24, s. 379-420. McLeod F.G., Theodore of Mopsuestia, London 2009. Meier M., Prvkop, Agathias, die Peste und das „Ende" der antiken Historiographie, „Historische Zeitschrift” 2004, t. 278, s. 281-310. Mendel M., Hidzra. Nabozenska emigrate v dëjinâch islâmskych zemi, Praha 2006. Menze V., Justinian and the Making of the Syrian Orthodox Church, Oxford 2008. Merrill J.R., On the Tractate of John of Damascus on Islam, „Muslim World” 1951, t. 41, s. 88-97. Métivier S., La creation des provinces romaines dans la Chronique de Malalas, w: Recherches sur la Chronique de Jean Malalas II, red. S, Agusta-Boularot, J. Beaucamp, A.-M. Bernardi, E. Caire, Paris 2006, s. 155-172. Bibliografía 601 Meunier B., Le Christ de Cyrille d'Alexandrie. L'humanité, le salut et la question monophysite, Paris 1997 [ = Theologie Historique, 104]. Meyendorff J., Byzantine Views of Islam, DOP 1964, t. 18, s. 113-132. Meyendorff J., Justinian, the Empire and the Church, DOP 1968, t. 22, s. 43-60. Meyendorff J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tlum. J. Prokopiuk, Warszawa 1984. Meyendorff J., Unité de l'Empire et divisions des Chrétiens, L'Église de 450 à 688, tlum. F. Lhoest, Paris 1993. Meyer E., Der historische Gehalt der Aiyäm al-Ar ab, Wiesbaden 1970. Mez A., Islamic Civilization in the 4th Century Hegira, t. 1, Al-Kahira 1957. Michalowski K., Od Edfu do Paras, Warszawa 1983. Michalowski K., Palmyre. Fouilles polonaises 1960, Warszawa 1962. Michelson D.A., A Bibliographie Clavis to the Works of Philoxenos of Mabbug, „Journal of Syriac Studies" 2010, t. 13(2), s. 273-338. Miles G.C., Byzantium and the Arabs: Relations in Crete and the Aegean Area, DOP 1964, t. 18, s. 1-32. Millar F., The Roman Near East 31 B.C.-A.D. 337, Cambridge 1993. Millar E, A Syriac Codex from Palmyra and the „Ghassanid" Abokarib, „Hugoye. Journal of Syriac Studies" 2013, t. 16(1), s. 15-35. Miotto M., Bisanzio e la difesa della Siria: Arabi foederati, incursioni arabe e conquista islamica (IV—VII saec.), „Porphyra" 2007, t. 4(10), s. 5-28. Miotto M., H loÀajuiKq Kazafccrjcrq zrjç Evpiaç. TIcoç to BvÇâvrio exacts zqv AvaxoXrj rov, Athens 2007. Mirza S.Z., Oral Tradition and Scribal Conventions in the Documents Attributed to the Prophet Muhammad, Ann Arbor 2010. Misiurek J., Sobor Chalcedonski w aspekeie ekumenizmu, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne" 1974, t. 21, s. 91-104. Moberg A., The Book of the Himyarites. Fragments of a Hitherto Unknown Syriac Work, Lund 1924. Moch M., Swoi i obey. Tozsamosc Koptôw i Maronitôw w arabskich tekstach kultury, Warszawa 2013. Modéran Y., Kusayla, l'Afrique et les Arabes, w: Identités et Cultures dans l'Algérie Antique, red. C. Briand-Ponsart, Rouen-Hâvre 2005, s. 423-457. Modras K., Koncepcja jedynego Boga w islamie, „Roczniki Kulturoznawcze" 2012, t. 3, s. 83- 107. Moeller Ch., Un fragment du Type de l'empereur Anastase Ier, StPatr 1961, t. 3(1), s. 240- 247. Monferrer-Sala J.P., Anecdotae preislamicae. On Deities Xapi and NaÇaia in a Greek Inscription and some Remarks on the Toponym Humaymah, „Liber Annus" 2008, t. 58, s. 443-454. Montgomery I.A., Arabia and the Bible, Philadelphia 1934. Montgomery Watt W., ‘Ä'ishah bint AbïBakr, w: EI, t. 1, s. 307, 308. Montgomery Watt W., Hidjra, w: El, t. 3, s. 366, 367. Montgomery Watt W., Muhammad at Mecca, Oxford 1953. Montgomery Watt W., Muhammad at Medina, Cambridge 1956. Montgomery Watt W., Muhammad. Prophet and Statesman, Oxford 1975. Montgomery Watt W., Welch ALT., Der Islam, t. 1, Mohammed und die Frühzeit, islamisches Recht, religiöses Leben, Stuttgart 1980. Moorhead J., The Earliest Christian Theological Response to Islam, „Religion" 1981, t. 11, s. 265-274. Moorhead J., Justinian, London-New York 1994. 602 Bibliografía Moorhead J., The Monophysite Response to the Arab Invasion, B 1981, t 51, s. 579-591. Moraitou M., Ornamental Motifs in Early Islamic Art, w: Byzantium and Islam. Age of Transition, 7th-9th century, red. H.C. Evans, B. Ratliff, New York 2012, s. 223-229. Morimoto K., The Dfwâns as Registers of the Arabic Stipendaries in Early Islamic Egypt, w: Iti- néraires d’Orient: Hommages à Claude Cahen, red. R. Curiel, R. Gyselen, Bures-sur-Yvette 1994, s. 353-366. Morony G., Iraq after the Muslim Conquest, Princeton 1984. Morony M.G., Religious Communities in Late Sassanian and Early Muslim Iraq, „Journal of the Economic and Social History of the Orient” 1974, t. 17, s. 113-135. Morrisson C., Wydarzenia - perspektywa chronologiczna, w: Cesarstwo wschodniorzymskie 330-641, red. taz, thim. A. Grabon, Krakow 2007, s. 11-62. Moss H.S.L.B., The Formation of the East Roman Empire, 330-717, w: The Cambridge Medieval History, t. 4: The Bizantine Empire, cz. I: Byzantium and its Neighbours, Cambridge 1966, s. 19-20. Motta D., Politica dinástica e tensioni sociali nella Sicilia bizantina: da Constante II a Constantino IV, „Mediterráneo antico” 1998, t. 1/2, s. 659-683. Mourad S.A., On Early Islamic Historiography: Abu Ismâ fïl al-Azdi and His Futüh al-Shàm, JAOS 2000, t. 120(4), s. 577-593. Mouterde P., Le concile de Chalcédoine d'après les historiens monophysites de langue syriaque, w: Das Konzil von Chalkedon, Geschichte und Gegenwart, t. 1 ; Der Glaube von Chalkedon, red. A. Gaill- meiet, H. Bacht, Würzburg 1951, s. 581-602. Mouterde R., Inscriptions grecques mentionnant des artisans de la Béryte byzantine, „Comptes ren- dus des séances de P Académie des Inscriptions et Belles-Lettres” 1929, t. 73, s. 96-102. Mouterde R., Poidebard A., Le Limes de Chaléis. Organisation de stepe en Haute Syrie Romaine. Documents aériens et épigraphiques. Texte, Paris 1945. Muehlenberg E., Apollinaris von Laodicea, Gottingen 1969. Müller D.H., Arabia, w: RE, t. 3, Stuttgart 1895, kol. 344-359. Munro-Hay S., Aksum. An African Civilisation of Late Antiquity, 1991, s. 173, www.dskma- riam.org/artsandlitreature/litreature/pdf/aksum.pdf [dostçp: 27 I 2015]. Muhammad T.M., The Concept of Al-takbïr in the Byzantine Theological Writings, Bsl 2014, t. 72, s. 77-97. Müller O., Antiquitates Antiochenae. Commentationes duae, Gottingae 1839. Müller W.W., Mârib, w: El, t. 6, s. 559-567. Muranyi M., Ein neuer Bericht über die Wahl des ersten Kalifen Abu Bakr, „Arabica” 1978, t. 25, s. 233-260. Murphy C.C.R., Who were the Saracens, „Asiatic Review” 1945, t. 41, s. 188-190. Murphy EX., Peter Speaks trough Leo. The Council of Chalcedon A. D. 451, Washington 1952. Murphy F.X., Sherwood P., Constantinople II et Constantinople III, Paris 1974. Murphy T., Pliny the Elder's Natural History. The Empire in the Encyclopedia, Oxford 2004. Musil A., Arabia Deserta, New York 1927. Musil A., Kusejr Amra, Vienna 1907. Muslim Perceptions of Other Religions: A Historical Survey, red. J. Waardenburg, New York- Oxford 1999. Muthesius A., Essential Processes. Looms, Technical Aspects of the Production of Silk Textiles, w: The Economic History of Byzantium from the Seventh to the Fifteenth Century, red. A.I. La- iou, s. 146-168. Myszor W, Henotikon, EKB, s. 200. Nadwi S.A.H.A., Letters to Monarchs [www.nusrah.com/en/his-biography/muhammad- rasulullah/373.letters-to-monarchs.htm, dostçp: 7 II 2014]. Bibliografía 603 Nadwi S.A.H.A., Muhammad Rasulullak. The Apostle of Mercy, Karachi b.d.w. An-Nasiri A., Kitab al-Istiksa li-achbar duwal Al-Maghrib al-Aksa, red. M. Usman, t. 1, Bajrut 2010. Nau E, Les Arabes chrétiens de Mésopotamie et de Syrie du VIT au VHT siècle, Paris 1933. Nau E, La naissance de Nestorius, „Revue de l’Orient Chrétien” 1909, t. 14, s. 424-426. Nau R, Le texte grec des récits du moine Anastase, „Oriens Christianus” 1900, t. 2, s. 58-89. Nautin R, Hauteur de la Chronique de Séert: Isô’denah de Basra, „Revue de l’histoire des reli- gions” 1974, t. 186(2), s. 113-126. Nebes N., The Martyrs of Najrän and End of the Himyar: On the Political History of South Arabia in the Early Sixth Century, w: The Qur'an in Context: Historical and Literary Investigations Into the Qur'ânic Milieu, red. A. Neuwirth, N. Sinai, M. Marx, Leiden 2010, s. 27-60. Neesen L., Die Entwicklung der Leistungen und Ämter (munera et honores) im römischen Kaiserre- ich des zweiten bis vierten Jahrhunderts, „Historia” 1981, t. 30, s. 203-235. Nichols J., On the Standard Size of the Ordo Decurionum, „Zeitschrift für Saigny-Stiftung” 1988, t. 105, s. 712-719. Nicolle D., Armies of the Muslim Conquest, London 1993. Nicolle D., Arms of the Umayyad Era: Military Technology in a Time of Change, w: War and Society in the Eastern Mediterranean: 7th-15th Centuries, red. Y. Lev, Leiden-New York-Köln 1997, s. 9-100. Nöldeke Th., Geschichte der Perser und Araber zur Zeit der Sasaniden, Leyden 1879. NÖldeke Th., Ghassanischen Fürsten aus dem Hause Gafna’s, Berlin 1887. Nöldeke Th., Zur Geschichte Der Araber im l.Jahrh. d.H. Aus Syrischen Quellen, „Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft” 1876, t. 29, s. 76-98. Nöldeke Th., Zur Topographie und Geschichte des Damascenischen Gebietes und der Haurangegend, „Zeitschrift der Morgenländischen Gesselschaft” 1875, t. 29, s. 419-444. Nöldeke X, Schwally E, Geschichte des Qoräns, t. 1, Leipzig 1909. Nojxucôç X., H payt] zcov MoOcbv Kai o zâ poç zov PKiaipap EXTayiap, „E7iSTT\|piöa Etcupsictq BoÇavxivcbv S7to\)Öö)v” 1926, t. 3, s. 94-112. Norris R.A., Christological Models in Cyril of Alexandria, StPatr 1975, t, 13, s. 255-268. Nosowski J., Problem uwierzytelnienia poslannictwa Mahometa w swietle Koranu, „Studia The- ologica Varsaviensia” 1964, t. 1-2, s. 405-457. Nosowski J., Przepisy prawne Koranu. Wyklad systematyczny, Warszawa 1971. Nosowski J., Teologia Koranu. Wyklad systematyczny, Warszawa 1971. Noth A., Problems of Differentiation between Muslim and Non-Muslim: Re-reading the „Ordinances of Umar ”, w: Muslims and Others in Early Islamic Society, red. R. Hoyland, Aldershot 2004, s. 103-124. Nour A., The Quran, b.m. i d.w. Nuffelen P. van, Un héritage de paix et de piété. Etude sur les Histoires ecclésiastiques de Socrate et Sozomène, Leuven 2005. Öhrnberg K., Al-Mukaukis, w: El, t. 7, s. 511-513. Oikonomidés N., Les premiers mentions des thèmes dans la chronique de Théophane, „Zbornik Radova Vizantinoloskog Instituta” 1975, t. 16, s. 1-8. Oikonomidés N., Une liste arabe des stratèges byzantines du VIT siècle et les origines du thème de Sicile, w: tenze, Documents et recherches sur T institutions de Byzance (VII-XV siècle), London 1976, s. 121-130. Olinder G., The kings of Kinda of the family ofÄkil al-Murär, Lund 1927. Olster D.M., The Politics of Usurpation in the Seventh Century: Rhetoric and Revolution in Byzan- tium, Amsterdam 1993. 604 Bibliografía Olszaniec Sz., Cornes Orientis — Zivil- oder Militärbeamter?, w: Society and Religions. Studies in Greek and Roman History, red. D. Musial, t. 2, Torun 2007, s. 99-107. Olszaniec Sz., Powstanie i rozwôj terytorialnych prefektur praetorio w okresie pôznego Cesarstwa Rzymskiego — zarys problematyki, w: Hortus Historiae. Ksiçga pamiqtkowa ku czci profesora Jôzefa Wolskiego w setnq rocznicç urodzin, red. E. Dqbrowa, M. Dzielska, M. Salamon, S. Sprawski, Krakow 2010, s. 591-609. Osman G., Pre-Islamic Arab Converts to Christianity in Mecca and Medina: An Investigation into the Arabic Sources, „The Muslim World” 2005, t. 95, s. 67-80. Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum, tlum. H. Evert-Kappesowa, W. Ceran, Warszawa 1967. Ostrogorski G., Korrefat zu A. Pertusi. La formation des thèmes byzantins, w: Berichte zum XI Internationalen Byzantinisten-Kongress, München 1958, s. 1-8. Ostrogorski G., Sur la date de composition du livre des thèmes et Vepoque de la constitution des premiers thèmes d'Asie Mineur, B 1953, t. 23, s. 31-63. O’Sullivan Sh., Early Umayyad Syria. A Study of its Origins and early Development, St. Andrews 2002 (nieopublikowana praca doktorska) [https://research-repository.st-andrews.ac.uk, dostçp: 14 V 2015]. O’Sullivan S., Sebeos' Account of an Arab Attack on Constantinople in 654, BMGS 2004, t. 28, s. 67-88. The Oxford History of Historical Writing, 400-1400, t. 2, red. S. Foot, Ch.F. Robinson, Oxford 2012. Palanque J.-R., Essai sur la préfecture du prétoire du Bas-Empire, Paris 1933. Palmer A., Les chroniques brèves syriaques, w: E Historiographie syriaque, red. M. Dubiè, Paris 2009, s. 57-87. Palmer A., Une Chronique syriaque contemporaine de la conquête arabe. Essai d'interprétation théologique et politique, w: La Syrie de Byzance à l'Islam: VIT—VIIIe siècles. Actes du Colloque international, Lyon — Maison de l'Orient Méditerranéen, Paris - Institut du Monde Arabe 11-15 Septembre 1990, red. P Canivet, J.-P Rey-Coquais, Damas 1992, s. 31-46. Palmer A., Dionysius: Introduction, w: The Seventh Century in the West-Syrian Chronicles, Liver- pool 1993, s. 85-104. Palmer A., A Tale of Two Synods. The Archimandrite Barsumas at Ephesus in 449 and at Chalcedon in 451, „Journal of Eastern Christian Studies” 2014, t. 66, s. 37-61. Patucki J., Jan z Nidus, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 926. Panagiotis S., Untersuchungen zum Geschichtswerk des Johannes von Antiocheia, Thessaloniki 1989. Pandura M., Perceiving Otherness, Creating Resemblance - the Byzantinization of Nomads in the Age of Justinian I: the Arabs, „Acta Euroasiatica” 2013, t. 1, s. 43-69. Papal exandrou N., Hal a Sultan Tekke, Cyprus: An Elusive Landscape of Sacredness in a Liminal Context, „Journal of Modern Greek Studies” 2008, t. 26(2), s. 251-281. Paradise T.R., Architecture and Deterioration in Petra: Issues, Trends and Warnings, w: Archaeolo- gical Heritage at Petra: Drive to Development or Destruction?, ed. D. Comer, New York 2011, s. 87-119. Paradise T.R., Weathering of Sandstone Architecture in Petra, Jordan: Influences and Rates, „Geo- logical Society of America Special Paper” 2005, t. 390 [Stone Decay in the Architectural Environment, red. A.V. Turkington, New York 2005], s. 39-49. Paret R.A.J., Ismail, w: El, t. 4, s. 184, 185. Pargoire J., Les LX soldats martyrs de Gaza, „Echos d’Orient” 1905, t. 8, s. 40-43. Parker S.T., Romans and Saracens: A History of the Arabian Frontier, Winona Lake 1986. Parys M.J. van, The Council of Chalcedon as Historical Event, „The Ecumenical Review” 1970, t. 22(4), s. 305-320. Bibliografía 605 Patrich J., Caesarea Maritima: The Provincial Capital of Judaea Palaestina and its Praetoria, w: Abstracts of the 1999 Roman Archaeology Conference, Durham 1999, s. 26. Patrich J., Caesarea: The Palace of Roman Procurator and Byzantine Governor; Warehouses Complex and the Starting Gates of the Herodian Stadium, „Qadmoniot. Journal for the Antiquities of Eretz-Israel and Bible Lands” 2002, t. 35(124), s. 66-86. Patrich J., A Government Compound in Roman-Byzantine Caesarea, w: Proceedings of the Twelfth World Congress of Jewish Studies. Division B. History of the Jewish People, red. R. Margolin, Jerusalem 2000, s. 35-44. Patrich J., Studies in the Archaeology and History of Caesarea Maritima. Caput Judaeae, Metropolis Palaestinae, Leiden 2011. Pellat Ch., Le culte de Mu’âwiya au IIIe siècle de l’hégire, „Studia Islamica” 1956, t. 6, s. 53- 66. Pellat Ch., Katàda Ibn Difâma, w: El, t. 4, s. 748. Pertusi A., La formation des thèmes byzantins, w: Berichte zum XI International Byzantinisten- Kongress, München 1958, s. 1-40. Pertusi A., Nuova ipotesi sull’origine dei „terni” bizantini, „Aevum” 1954, t. 28, s. 126-150. Peters F.E., Byzantium and the Arabs of Syria, „Annales Archéologiques Arabes Syriennes” 1977-1978, t. 27/28, s. 97-107. Peters F.E., Introduction, w: The Arabs and Arabia on the Eve of Islam, red. F.E. Peters, Aldershot 1999, s. XII-XVIII. Peters F.E., Romans and Beduins in Southern Syria, „Journal of Near East Studies” 1978, t. 37(1), s. 315-326. Petersen A., Medina, w: Dictionary of Islamic Architecture, London 2002, s. 182-184. Petersmann H., Le Culte du Soleil chez les Arabes selon les témoignages gréco-romains, w: EArabie préislamique et son environnement historique et culturel. Actes du Colloque de Strasbourg. 24-27 juin 1987, red. T. Fahd, Strasbourg 1989, s. 271-279, s. 401-412. Petit P., Libanius et la vie municipale à l’Antioche au IVe siècle après J.-C., Paris 1955. Phenè Spiers R., The Great Mosque of the Omeiyades, Damascus, „The Architectural Review” 1900, t. 8, s. 80-169. Piacentini R, Arab Expeditions Overseas in the 7th century AD — Working Hypotheses on the Dis- solution of the Sasanian State Apparatus along the Eastern Seaboard of the Arabian Peninsula, „Proceedings of the Seminar for Arabian Studies” 2002, t. 32, s. 165-173. Piqtak L., Architektura Wielkiego Meczetu Umajjadôw w Damaszku, w: Azja i Afryka: innosc - od- miennosc - rôznorodnosc, red. P. Bach tin, M. Klimiuk, Warszawa 2014, s. 45-57. Piccirillo M., The Church of Saint Sergius at Nitl: a Centre of the Christian Arabs in the Steppe at the Gates of Madaba’, „Liber Annus” 2001, t. 51, s. 267—284. Pietri Ch., D’Alexandrie à Rome: Jean Talaia, émule d’Athanase au Ve siècle, w: ALEXANDRINA, Hellénisme, judaïsme et christianisme à Alexandrie, Paris 1987, s. 277-295. Pietri Ch., Roma Christiana, Recherches sur l'Eglise de Rome, son organisation, sa politique, son idéologie de Miltiade à Sixte III (311—440), Paris-Rome 1976. Pigulevska N.V., Byzanz auf den Wegen nach Indien, Berlin 1969. Pigulevskaja N., Theophanes’ Chronographia and the Syrian Chronicles, JOB 1967, t. 16, s. 55-60. IlHryjieBCKaa H.B., Apaôbi y epanuq Bu3anmuu u Hpana e IV-VI ee., MocKBa—JleHHHrpaA 1964. Pijoan J., Sztuka islamu, w: Sztuka swiata, t. 4, Warszawa 1990, s. 205-251. Pinker M., Kopula w architekturze arabsko-muzulmahskiej w pierwszych wiekach islamu, (niepu- blikowana praca magisterska, Katedra Arabistyki i Islamistyki Uniwersytetu Warszaw- skiego), Warszawa 2010. IlHOTpoBCKHii M.E., IO KHaa Apasiin e panee cpedueeeKoebe. Cmanoenenue cpeàueeeKoeoeo oôtqecmea, MocKBa 1985. 606 Bibliografía Pipes D., Slave Soldiers and Islam. The Genesis of a Military System, New Haven-London 1981. Pirazzoli P.A., Seleucia Pieria: An Ancient Harbour Submitted to Two Successive Uplifts, „The International Journal of Nautical Archaeology” 1992, t. 21, s. 317-327. Piwihski R., Mitologia Arabôw, Warszawa 1989. Piwihski R., Mity i legendy w krainie Proroka, Warszawa 1983. Plague and the End of Antiquity. The Pandemic of542-750, red. L.K. Little, Cambridge 2007. Poezja arabska. Wiek VI-XIIL Antologia, red. J. Danecki, Wroclaw 1997. Pohl W, Die Awaren, München 2002. Poidebard A., Le trace de Rome dans le désert. Le limes de Trajan à la conquête arabe. Recherches aériennes (1925-1932). Texte, Paris 1934. Polek K., Frankowie a ziemie nad srodkowym Dunajem. Przemiany polityczne i etniczne w okresie merowinskim i wczesnokarolinskim (do poczqtku IX w.), Krakôw 2007, s. 162-213. Polek K., Pandemia, epidemie i katastrofy naturalne a przemiany gospodarcze w strefte srôdziem- nomorskiej w VI w., w; Homo qui sentit. Bol i przyjemnosc w sredniowiecznej kulturze Wschodu i Zachodu, red. J. Banaszkiewicz, K. Ilski, Poznan 2013, s. 85-126. Pouzet L., Le hadith d’Héraclius. Une caution byzantine à la prophétie de Muhammad, w: La Sy- rie de Byzance a iTslam: VIIe-VIIIe siècles. Actes du Colloque international, Lyon - Maison de l'Orient Méditerranéen, Paris - Institut du Monde Arabe 11-15 Septembre 1990, red. R Canivet, J.-P. Rey-Coquais, Damas 1992, s. 59-66. Prémare A.-L. de, Les Fondations de l'Islam. Entre écriture et histoire, Paris 2002. Price R.M., Marian Piety and the Nestorian Controversy, „Studies in Church History” 2004, t. 39, s. 31-38. Proceedings of the International Symposium - Byzantium and the Arab World. Encounter of Civili- zations (Thessaloniki, 16-18 December 2011), red. A. Kralides, A. Gkoutzioukostas, Thes- saloniki 2013. Prosopographie chrétienne du Bas Empire, t. 2: Prosopographie de VItalie chrétienne (313-604), red. Ch. Pietri, L. Pietri, Rome 1999-2000. Proudfoot A., The Sources of Theophanes for the Heraclian Dynasty, B 1974, t. 44, s. 367-439. Pryor J.H., Jeffreys E.M., The Age of the Dromon. The Byzantine Navy ca 500-1204, Leiden 2011. Pulak C, Cedar for Ships, „Archaeology and History in Lebanon” 2001, t. 14, s. 24-36. Al-Qâdi W, Population Census and Land Surveys under the Umayyads (41-132/661-750), „Der Islam” 2006, t. 82, s. 341-416. Al-Kasem A., Diblumasyat Muhammad, Khartoum b.d.w. Rabbat N., The Dome of the Rock Revisited: Some Remarks on al-Wasiti's Accounts, „Muqarnas” 1993, t. 10, s. 67-75 [=Festschrift for Oleg Grabar]. Rabbat N., The Meaning of the Umayyad Dome of the Rock, „Muqarnas” 1990, t. 6, s. 12-21. Rabbat N., Umayyad Architecture: A Spectacular Intra-Cultural Synthesis in Bilad al-Sham, w: Re- sidences, Castles, Settlements. Transformation Processes from Late Antiquity to Early Islam in Bi- lad al-Sham, Proceedings of the International Conference held at Damascus, 5-9 November 2006, red. K. Barti, A. AI-Razzaq Moaz, b.m.w. 2009, s. 13-18. Rahme P.G., Les écrivains syriaques, w: Sources syriaques. Nos sources. Arts et littérature syriaques, b.m.w. 2005, s. 185-209. Rad G. von, Genesis. A Commentary, London 1961. Rammelt C., Ibas von Edessa. Rekonstruktion einer Biographie und dogmatischen Position zwischen den Fronten, Berlin-New York 2008. Ramsay W.M., The War of Moslem and Christian for the Possession of Asia Minor, w: tenze, Studies of the Eastern Roman Provinces, Aberdeen 1906, s. 281-301. Reconsidering Eusebius: Collected Papers on Literary, Historical, and Theological Issues, red. S. Ino- wlocki, Cl. Zamagni, Leiden, 2011 [Vigiliae Christianae, Supplements, 107]. Bibliografía 607 Redies M., Kyrill und Nestorius: Eine Neuinterpretation des Theotokos-Streits, „Klio” 1998, t. 80, s. 195-208. Redies M., Die Usurption des Basiliskos (475-476) im Kontext der auf steigenden monophysitischen Kirche, „Antiquité tardive” 1997, t. 5, s. 211-221. Reinink G.J., The Beginning of Syriac Apologetic Literature in Response to Islam, „Oriens Chri- stianus” 1993, t. 77, s. 165-187. Reinink G.J., Early Christian Reactions to the Building of the Dome of the Rock in Jerusalem, „XpHCTHaHCKHH Boctok” 2001, t. 2 (8), s. 227-241 [= Syriac Christianity under Late Sasa- nian and Early Islamic Rule, XII]. Reinink G.J., Der edessenische „Pseudo-Methodius”, BZ 1990, t. 83, s. 32-38. Reinink G.J., The Lamb on the Tree: Syriac Exegesis and Anti-Islamic Apologetics, w: The Sacrifice of Isaac. The Aqedah (Genesis 22) and its Interpretations, red. E. Noort, E. Tigchelaar, Leiden 2002, s. 109-124. Reinink G.J., Political Power and Right Religion in the East-Syrian Disputation between a Monk of Bêt Hale and an Arab Notable, w: The Encounter of Eastern Christianity with Early Islam, red. E. Grypeou, D.R. Thomas, M. Swanson, Leiden 2006, s. 153-169. Reinink G.J., Pseudo-Methodius: A Concept of History in Response to the Rise of Islam, w: The Byzantine and Early Islamic Near East, t. 1: Problems in the Literary Source Material, red. A. Cameron, L.I. Conrad, New Yersey 1992, s. 149-187. Reinink G.J., Pseudo-Methodius und die Legende vom römischen Endkaiser, w: The Use and Abuse of Eschatology in the Middle Ages, red. W. Verbeke, D. Verhalst, A. Welkenhuysen, Leuven 1988, s. 82-111. Retsö J., Arabs (historical), w: The Encyclopaedia of Islam, red. K. Fleet, G. Krämer, D. Ma- tringe, J. Nawas, E. Rowson, wyd. Ill, t. 1, Leiden 2007, s. 73-78 Retsö J., The Arabs in Antiquity: Their History from the Assyrians to the Umayyads, London 2003. Retsö J., Arabs in the Pre-Islamic South Arabia, „Archäologische Berichte aus dem Yemen” 2005, t. 10, s. 127-130. Retsö J., The Earliest Arabs, „Orientalia Suecana” 1989-1990, t. 38-39, s. 131-139. Retsö J-, Petra and Qadesh, „Svensk Exegetisk Ârsbok” 2011, t. 76, s. 115-124. Rey-Coquais J.-R, Arados et sa Pêrée aux époques grecques, romaine et byzantine. Recueil des témo- ignages littéraires anciens, suivi de recherches sur les sites, Vhistoire, la civilisation, Paris 1974. Rey-Coquais J.-P., Laodicée-sur-mer et Varmée romaine. À partir de quelques inscriptions, w: The Roman and Byzantine Army in the East. Proceedings of a Colloqium Held at the Jagiellonian Uni- versity, Krakow in September 1992, red. E. Dqbrowa, Krakow 1994, s. 149-163. Rey-Coquais J.-P., Syrie romaine de Pompee à Diocletien, „Journal of Roman Studies” 1978, t. 68, s. 44-73. Ridah M., Al-Chulafa ar-raszidun, red. Al-Sheikh Kh.M. Shiha, Bajrut 2007. Rist J., Die sog. Kirchengeschichte des Zacharias Rhetor, w: Syriaca, red. M. Tamcke, Münster 2002, s. 77-99. Robin Ch., Les rois de Kinda, w: Arabia, Greece and Byzantium. Cultural Contacts in Ancient and Medieval Times, t. 2, red. A. Al-Helabi, D.G. Letzios, A4. Al-Moraekhi, A. Al-Abduljabbar, Riyadh 2012, s. 59-130. Robin Ch., Le royaume hujride, dit “royaume de Kinda”, entre Himyar et Byzance, „Comptes- rendus des séances de FAcadémie des inscriptions et Belles-Lettres” 1996, t. 140(2), s. 665-714. Robin Ch., Gorea M., Un réexamen de Vinscription arabe préislamique du Gabal Usays (528-529 è. Chr.), „Arabica” 2002, t. 49(4), s. 503-510. Robinson C.F., Empire and Elites after the Muslim Conquest. The Tranformation of Northern Mezopotamia, Cambridge 2000. 608 Bibliografía Robinson E, Islam, tlum. J. Pierzchala, M.M. Dziekan, Warszawa 1996. Robinson E, Swiat islamu, Warszawa 1996. Robinson Ch., Prophecy and Holy Men in Early Islam, w: The Cult of the Saints in Late Antiquity and the Middle Ages: Essays on the Contribution of Peter Brown, red. J. Howard-johnston, P.A. Hayward, Oxford 1999, s. 241-262. Rochow I., Byzanz im 8. Jahrhundert in der Sicht des Theophanes. Quellenkritisch-historischer Kommentar zu den Jahren 715-813, Berlin 1991. Rodinson M., Islam et capitalisme, Paris 1966. Rodinson M., Mahomet, tlum. E. Michalska-Novak, Warszawa 1994. Rodinson M., Notes sur le texte de Jean de Nikiou, w: IV Congresso Internazionale di Studi Etiopici, t. 2, red. E. Cerulli, Roma 1974, s. 127-137. Roggema B., The Debate between Patriarch John and the Emir of Mhaggaye. A Reconsideration of Earliest Christian-Muslim Debate, w: Christians and Muslims in the Islamic Orient of the Middle Ages, red. M. Temeke, Bejrut 2007, s. 21-39. Roggema B., The Legend of Sergius Bahira. Eastern Christians Apologies and Apokalyptic in Response to Islam, Leiden-Boston 2009. The Roman Army in the East, red. H. Kennedy, Ann Arbor 1996 [=„Journal of Roman Studies, Supplementary Series” 18]. The Roman Frontier in Central Jordan. Final Report on the Limes Arabicus Project (1980-1989), red. S.Th. Parker, t. 1-2, Washington 2006 [=Dumbarton Oaks Studies, t, 40]. Rosen W, Justinian's Flea. The First Great Plague and the End of the Roman Empire, New York 1987. Rosenthal E, A History of Muslim Historiography, Leiden 1952. Rosenthal E, Ibn rAbd al-Hakam, w: El, t. 3, s. 674, 675. Rothstein G., Die Dynastie der Lahmiden in al-Hira: Ein Versuch zur arabisch-persischen Geschichte zur Zeit der Sasaniden, Berlin 1899. Rubin B., Prokopios von Kaisarea, w: RE, t. 23/1, kol. 273-599. Rubin B„ Das Zeitalter Justinians, t. 1, Berlin 1960; t. 2, 1995. Rubin U., The “ Constitution of Medina”: some notes, „Studia Islamica” 1985, t. 62, s. 5-23. Rubin U., The Eye of the Beholder: The Life of Muhammad as Viewed by the Early Muslims (A Textual Analysis), Princeton 1995. Rubin U., Muhammad's Curse of Mudar and the blockade of Mecca, „Journal of the Economic and Social History of the Orient” 1988, t. 31 (3), s. 249-264. Rubin U., Prophets and Caliphs, w: Methods and Theory in the Study of Islamic Origins, red. H. Berg, Leiden-Boston 2003, s. 73-99. Runciman S., Dzieje wypraw krzyzowych, tlum. J. Schwakopf, przedm. B. Zientara, t. 1, Warszawa 1987. Ruscu D., The Revolt of Vitalianus and the „Scythian Controversy”, BZ 2008, t. 101, s. 773- 785. Russell N., Cyril of Alexandria, London 2000. Ryckmans G., Graffites sabéens saabéen relevés en Arabie Saoudite, „Rivista degli Studi orientali” 1957, t. 32, s. 557-563. Ryckmans G., Inscriptions Sud-Arabes (deuxième sérié), „Le Museon” 1953, t. 66, s. 207-317. Sadawi N., Ad-Daula al-arabijja al-islamijja (1-132 h/622-750 m), Al-Kahira 1967. Sadowski M., Chrzescijanska arabskojçzyczna literatura apologetyczna Bliskiego i Srodkowego Wschodu w okresie Abbasydôw (750-1050), „Studia Teologiczno-Historyczne Sl^ska Opol- skiego” 2012, t. 32, s. 87-106. Sadowski M., Teologia arabskich chrzescijan. Novum czy déjà vu?, „Teologia i Czlowiek. Kwar- talnik Wydzialu Teologicznego UMK” 2014, t. 26(2), s. 211-234. Bibliografia 609 Sadurska A., Palmyra - narzeczona pustyni. Dzieje i sztuka, Warszawa 1968. Saeki PY, The Nestorian Monument in China, London 1916. Sahas D.J., The Demonizing Force of the Arab Conquest. The Case of Maximus (ca 580-662) as a Political ’’Confessor”, JOB 2003, t. 53, s. 97-116. Sahas D J., The Face to Face Encounter Between Patriarch Sophronius of Jerusalem and the Caliph ‘Umar Ibn Al-Khattab: Friends or Foes?, w: The Encounter of Eastern Christianity with Early Islam, red. E. Grypeou, M.N. Swanson, D. Thomas, Leiden-Boston 2006, s. 33-44. Sahas D.J., John of Damascus on Islam: “The Heresy of the Ishmaelites”, Leiden 1972. Salamon M., Rozwôj idei Rzymu-Konstantynopola od IV do pierwszej polowy VI w., Katowice 1975. Salhab N., Fi chuta Muhammad, Bajrut 1971. Salim As-S. A.A., Tarich al-Arabfi asr al-Dzahilijja, Bajrut b.d.w. Salvesen A,, Jacob ofEdessa’s Life and Work: A Biographical Sketch, w: Jacob of Edessa and the Syriac Culture of His Day, red. R.B. ter Haar Romeny, Leiden 2008, s. 1-10. Samir K.S., Une apologie arabe du christianisme d’époque umayyade?, „Parole de l'Orient” 1990- 1991, t. 16, s. 85-106. Samuel V.C., Proceedings of the Council of Chalcedon and its Historical Problems, „The Ecumeni- cal Review” 1970, t. 22.4, s. 321-347. Sartre M., D’Alexandre à Zenobie. Histoire du Levant antique (IVsiècle av. J.-C —IIPsiècle ap.J.-C.), Paris-Beyrouth 2001. Sartre M., Arabie, Arables, „Les Dossiers d'Archéologie” 2005/2006, nr 309, s. 2-7. Sartre M., Bostra, Des origines à l’Islam, Paris 1985. Sartre M., Deux phylarques arabes dans l’Arabie byzantine, „Le Museon” 1993, t. 106, s. 145- 153. Sartre M., Pêtra et Nabatène méridionale du Wadi al Hasa au Golfe de Aqaba [IGLS 21/4], Paris 1993. Sartre M., Trois études sur l’Arabie romaine et byzantine, Bruxelles 1982 [=Coll. Latomus 178]. Sartre M., Wschôd rzymski. Prowincje i spoleczenstwa prowincjonalne we wschodniej czçsci basenu Morza Srôdziemnego w okresie od Augusta do Sewerôw (31 r. p.n.e-235 r. n.e.), tlum. S. Ro- scicki, red. K. Nawotka, Wroclaw-Krakow 1997. Sattin A., Lifting the Veil: Two Centuries of Travellers, Traders and Tourists in Egypt, London-New York 2011. Saunders J.J., A History of Medieval Islam, London 1965. Sauvaget J., Chateaux umayyades de Syrie. Contribution à l’étude de la colonisation arabe aux Ier et IIe siècles de l’Hégire, „Revue des Études Islamiques” 1967, t. 35, s. 1-49. Sauvaget J., La Mosquée Omeyyade de la Médine. Etude sur les origines architecturales de la mosquée et de la basilique, Paris 1947. Sauvaget J., Le plan de Laodicée-sur-Mer, „Bulletin d'Études Orientales” 1934, t. 4, s. 81- 114. Sauvaget J., Les Ghassanides et Sergiopolis, B 1939, t. 14, s. 115-130. Sawides A.G.C., The Importance of Moslem Sources Concerning the History of Byzantine Asia Mi- nor and the Thematic System, „Mésogeios-Méditerranée” 1998, t. 2, s. 115-126. Sawides A.G.C., Some Notes on the Term Agarenoï, IsmaelTtai and SarakenoT in Byzantine Sources, B 1997, t. 67, s. 89-96. Saxl E, The Zodiac of Qusayr Amra, w: K.A.C. Creswell, Early Muslim Architecture, s. 432-440. Sayuti N., The Concept of Allah as the Highest God in Pre-Islamic Arabia. A Study of Pre-Islamic Arabic Religious Poetry, Montreal 1999. Al-Sayyid Marsot A.L., A History of Egypt from the Arab Conquest to the Present, Cambridge 2007. 610 Bibliografia Schaller G., Die „Gemeindeordnung von Medina” — Darstellung eines politischen Instruments. Ein Beitrag zur gegenwärtigen Fundamentalismus-Diskussion im Islam, Augsburg 1985, UlanopeB H.H., K Bonpocy 06 OTHomeHHH «^hiHa npHHarHH ot capauHH» k Onpoßep KeHHK) KopaHa» Hhkhtm Bn3aHTHHcicoro, w: CöopHmc cTyaeHHecKHx HayHHbix paöoT, MocKBa 2009, s. 69-77. Scharrer U., The Problem of Nomadic Allies in the Roman East, w: Kingdoms and Principalities in the Roman Near East, red, T. Kaiser, M. Fecella, Stuttgart 2010, s. 241-335. Scheck KR., Szlak mirry i kadzidla, tlum. J. Danecki, Warszawa 1988. Schick R., The Christian Communities of Palestine from Byzantine to Islamic Rule. A Historical and Archeological Study, w: Studies in Late Antiquity and Early Islam 2, Princeton 1995. Schick R., Jordan on the Eve of the Muslim Conquest A.D. 602-634, w; La Syrie de Byzance a l'Islam: VIIe—VIIIe siècles. Actes du Colloque international, Lyon-Maison de l'Orient Méditerra- néen, Paris - Institut du Monde Arabe, 11-15 Septembre 1990, red. P Canivet, J.-P Rey-Coqu- ais, Damascus 1992s. 107-119. Schlumberger D.M., Deux fresques omeyyades, „Syria" 1946, t. 25 s. 86-102. Schlumberger D.M., Les fouilles de Qasr-el-Heir el-Gharbi (1936-1938). Rapport préliminaire, „Syria" 1939, t. 20.4, s. 324-373. Schmitt O., Mavia, die Königin der Sarazenen, w: Nomaden und Sesshafte - Fragen, Methoden, red. Th. Herzog, W. Holzwarth, t. 1, Halle 2003 [=Mitteilungen des SFB „Differenz und Integration" 4/1, „Orientwissenschaftlichen Hefte" 9], s. 163-179. Schnitzler T., Im Kampfe um Chalcedon Geschichte und Inhalt des Codex Encyclius von 458, Rome 1938. Schreckenberg H., Bibliographie zu Flavius Josephus, Leiden 1968 [=Supplementband mit Gesamtregister, Leiden 1979]. Schreiner P., Die Byzantinisierung der bulgarischen Kultur, w: Kulturelle Tradizionen Bericht über das Kolloquium der Südosteuropa-Kommision, 16-18 Juni 1987, Götingen 1989, s. 47-60 [=„Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, Phil.-Hist. Classe. Dritte Folge", t. 177]. Schreiner P, Theophylaktes Simokates: Geschichte, Stuttgart 1985. Schönborn C. von, Sophrone de Jérusalem, Vie monastique et confession dogmatique, Paris 1972. Schwartz E., Cyrill und der Mönch Viktor, Wien-Leipzig 1928 [=Sitzungsberichte. Akademie der Wissenschaften in Wien. Philosophisch-Historische Klasse, 208, t. 4]. Schwartz E., Die Kaiserin Pulcheria auf der Synode von Chalkedon, w: Festgabe für Adolf Jülicher, red. R. Bultmann, H. von Soden, Tübingen 1927, s. 203-212. Schwartz E., Das Nicaenum und das Constantinopolitanum auf der Synode von Chalkedon, „Zeitschrift für neutestamentliche Wissenschaft" 1926, t. 25, s. 38-88. Schwartz E., Der Prozess des Eutyches, München 1929 [=Sitzungsberichte der Bayerischen Akademie der Wissenschaften. Philosophisch-historische Abteilung]. Schwartz E., Vigiliusbriefe. Zur Kirchenpolitik Justinians, München 1940. Scipioni L.I., Nestorio e il concilia di Efeso, Milano 1974. Sebag P, Les expéditions maritimes arabes du VIII s., „Cahiers de Tunisie" 1960, t. 9(31), s. 73-82. Sebag P, Les travaux maritimes de Hasan Ibn Nu'man, „Revue de ITnstitut des belles-lettres arabes" 1970, t. 33, s. 41-56. Segal J.B., Edessa. „The Blessed City”, Oxford 1970. Sellers R.V., Two Ancient Christologies. A Study in the Chris to logical Thought of the Schools of Alexandria and Antioch in the Early History of Christian Doctrine, London 1954. Serjeant R.B., The " Constitution of Medina”, „Islamic Quaterly" 1964, t. 7.1-2, s. 3-16. Bibliografía 611 Serjeant R.B., Muhammad's Letters to Foreign Monarchs and Governors, w: The Cambridge Histo- ry of Arabic Literature. Arabic Literature to the End of Umayyad Period, red. A.E.L. Beeston, T.M. Johnstone, R.B. Serjeant, G.R. Smith, Cambridge 1983, s. 141. Serjeant R.B., The Sunnah Jami'ah, Pacts with the Yathrib Jews, and the Tahrim ofYathrib: Analysis and Translation of the Documents Comprised in the so called „Constitution of Medina", „Bulletin of the School of Oriental and African Studies” 1978, t. 41, s. 1-42. The Seventh Century in the West-Syrian Chronicles, including Two Seventh-Century Syriac Apoca- lyptic Texts and an Historical Introduction, red. A. Palmer; S. Brock, R. Hoyland, Liverpool 1993. Seyrig H., Antiquités syriennes, Antiquités de la nécropole d'Emèse, „Syria” 1952, t. 29(3-4), s. 204-250; 1953, t. 30.1-2, s. 12-50. Seyrig H., Antiquités syriennes. Caractères d'historié d'Emèse, „Syria” 1959, t. 36.3-4, s. 184- 192. Sezgin F., Geschichte des arabischen Schrifttums, t. 1, Leiden 1967. Shah J., Maria the Coptic, w: tenze, Unmasking Muhammad's Life, Behind the Veil, t. 2, b.m.w. 2008, s. 63-65. Shahid I., Al-Hârith b. Djabala, w: El, t. 3, s. 222. Shahîd I., Byzantium and the Arabs in the Fifth Century, Washington 1989. Shahid I., Byzantium and the Arabs in the Fourth Century, Washington 1984. Shahîd L, Byzantium and the Arabs in the Sixth Century, t. 1, cz. I: Political and Military History, Washington 1995; t. 1, cz. II: Ecclesiastical History, Washington 1995; t. 2, cz. I: Toponymy, Monuments, Historical Geography and Frontier Studies, Washington 2002; t. 2, cz. II: Econo- mic, Social and Cultural History, Washington 1995. Shahîd I., Byzantium and Kinda, BZ 1960, t. 53, s. 57—73. Shahîd I., Ghassan, w: El, t. 2, 1020-1021. Shahîd I., Ghassan post Ghassan, w: The Islamic World from Classical to Modern Times: Essays in Honor of Bernard Lewis, red. C.E. Bosworth, Princeton 1989, s. 323-336. Shahîd L, Ghassânid and Umayyad Structures: a Case of Byzance après Byzance, w: La Syrie de Byzance à l'Islam: VIIe-VIIIe siècles. Actes du Colloque international, Lyon — Maison de l'O- rient Méditerranéen, Paris - Institut du Monde Arabe 11-15 Septembre 1990, red. P. Canivet, J.-P. Rey-Coquais, Damas 1992s. 299-308. Shahîd L, Heraclius and the Theme System, w: Proceedings of the Symposium on Bilâd al-Shâm during the Byzantine Period, red. M.A. Bakhit, M. Asfour, t. 2, Amman 1986, s. 45-52. Shahîd L, Heraclius and the Theme System: Further Observations, B 1989, t. 59, s. 391-406. Shahîd I., Heraclius and the Theme System: New Light from the Arabic, B 1987, t. 57, s. 208- 243. Shahîd I., Heraclius and the Unfinished Themes of Oriens: Some Final Observations, B 1994, t. 64, s. 352-376. Shahîd I., Kinda, w: El, t. 5, s. 118-120. Shahîd I., Lachmids, w: El, t. 5, s. 632-634. Shahîd I., The Martyrs ofNajran. New Documents, Bruxelles 1971 [=Subsidia Hagiographica, t. 49]. Shahîd I., On the Titulature of the Emperor Heraclius, B 1981, t. 51, s. 288-296. Shahîd L, Procopius and Arethas, BZ 1957, t. 50, s. 39-67. Shahîd L, The Restoration of the Ghassanid Dynasty, AD 587: Dionisius of Tell-Mahre, ARAM 1993, t. 5, s. 491-503. Shahîd I., Rome and the Arabs. A Prolegomenon to the Study of Byzantium and the Arabs, Wa- shington 1984. Shahîd I., Salih, w: El, t. 8, s. 981, 982. 612 Bibliografía Shahîd I., Sigillography in the Service of History. New Light, w: Novum Millennium. Studies on Byzantine History and Culture Dedicated to Paul Speck, red. C. Sode, S. Takacs, Aldershot 2001, s. 369-377. Shahîd L, Two Quranic Suras: al-Fil and Qurys, w: tenze, Byzantium and the Semitic Orient, art. XII, Ashgate 1988, s. 429-436. Shahîd L, Beeston A.L.R, Al-Hira, w: El, t. 3, s. 462, 463. Shahîd L, Bosworth C.E., Saracens, w: El, t. 9, s. 27, 28. Shamsi F.A., The Date of Hijrah, „Islamic Studies” 1984, t. 23, s. 189-224, 289-323. Sharf A., Heraclius and Mahomet, „Past and Present” 1956, t. 9, s. 1-16. Shlosser EE., The Reign of the Emperor Maurikios (582-602). A Reassessment, Athens 1994 [Historical Monographs, 14]. Shoshan B., Poetics of Islamic Historiography. Deconstructing of Tabarfs History, Leiden-Boston 2004. Shoufani E., Al-Riddah and the Muslim Conquest of Arabia, Toronto 1973. Siddiqi M.Z., Hadith Literature: Its Origin, Development and Special Features, Cambridge 1993. Siddiqui A.H., Prophethood in Islam, Karachi-Lahore-Dacca, 1968. Sidiju (Sedillot) L.A., Tarich Al-Arab al-amm, Al-Kahira 1948. Sievers P. von, Military, Merchants and Nomads: The Social Evolution of the Syrian Cites and Countryside During the Classical Period, ,,Der Islam” 1979, t. 56, s. 212-244. Sijpesteíjn P.M., The Arab Conquest of Egypt and the Beginning of Muslim Rule, w: Egypt in the Byzantine World 300-700, red. R.S. Bagnall, Cambridge-New York 2007, s. 437-459. Sijpesteijn P.M., Shaping a Muslim State. The World of a Mid-Eighth-Century Egyptian Official, Oxford 2013. SixJ., Mouterde R, Inscriptions grecques conservées à iTnstitut Français de Damas, „Syria” 1925, t. 6.3, s. 215-252, 351-364. Skarzyñska-Bocheñska K., Al-Gàhiz and His Theory of Social Communication, tturn. D. Stani- szewska-Kowalak, E. Mioduszewska-Crowford, K. Bielawska, Warszawa 2010. Skarzyñska-Bocheñska K., Pochwata sztuki slowa. Al-Gàhiz i jego teoria komunikacji, Warszawa 2009. Skladanek B., Historia Persji, t. 1, Warszawa 1999. Skowronek S., Tresc i temat monet bizantynskich, „Biuletyn Numizmatyczny” 1969, t. 39, s. 735-738. Skowronek S., Wczesnoarabskie nasladownictwa monet bizantynskich, „Biuletyn Numizmatycz- ny” 1969, t. 41, s. 781-783. Slownik grecko-polski, red. O. Jurewicz, t. 1, Warszawa 2000. Slownik wczesnochrzescijanskiegopismiennictwa, red. J.M. Szymusiak, F. Starowieyski, Warsza- wa 1971. Smith II A.M., Roman Palmyra: Identity, Community, and State Formation, Oxford 2013. Smith S., Events in Arabia in the 6th Century A.D., „Bulletin of the School of Oriental Studies, University of London” 1954, t. 16(3), s. 425-468. Soulogíannís E., Sapaicrivoi Kai Xpioxiavtapôç, „riapvaoaôç” 1973, t. 15.2, s. 293-298. Southern P, Empress Zenobia: Palmyra's Rebel Queen, London-New York 2008. Speigl J., Die Synode von Heraklea 515, „Annuarium historiae conciliorum” 1980, t. 12, s. 47-61. Staffa S.J., Conquest and Fusion. The Social Evolution of Cairo A.D. 642-1850, Leiden 1977. StarckyJ., Gawlikowski M., Palmyre, Paris 1985. Starowieyski E, Tronina A., Apokalipsa Pseudo-Metodego. Wstçp i bibliografía, w: Apokryfy syryjskie, red. M. Starowieyski, Krakow 2011, s. 200-208. Bibliografía 613 Starowieyski M., Mariologia sw. Atanazego Wielkiego, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1976, t. 23(4), s. 109-132. Starowieyski M., Maryja w pierwszych wiekach Koscioia, „W drodze” 1988, t. 7, s. 3-13. Starowieyski M., Siownik wczesnochrzescijanskiego pismiennictwa Wschodu. Literatury arabska, armenska, etiopska, gruzinska, koptyjska, syryjska, Warszawa 1999. Starowieyski M., Sobory Koscioia niepodzielonego, t. 1: Dzieje, Tarnow 1994. Starowieyski M., lytul Theotokos w swiadectwach przedefeskich, „Analecta Cracoviensia” 1984, t. 16, s. 409-449. Stathakopoulos D., Famine and Pestilence in the Late and Early Byzantine Empire. A Systematic Survey of Subsistence Crises and Epidemics, Ashgate 2004. Steigerwald G., Das kaiserliche Purpurprivileg in spätrömischer und frühbyzantinischer Zeit, „Jahrbuch für Antike und Christentum” 1990, t. 33, s. 209-239. Stein E., Le développement du pouvoir du siège de Constantinople jusqu'au concile de Chalcédoine, „Le monde slave” 1926, t. 4, s. 80-108. Stein E., Histoire du Bas-Empire, t. 1: De l'État Romain à l'État Byzantin (284-476), Paris 1959; t. 2: De la disparition de l'empire d'occident à la mort de Justinien (476-565), Paris-Bruxelles- - Amsterdam 1949. Stein E., Studien zur Geschichte des byzantinischen Reiches vornehmlich unter den Kaisern Justinus und Tiberius Konstantinus, Stuttgart 1919. Stern H., Notes sur l'architecture des châteaux Omeyyades, „Ars Islamica” 1946, t. 11-12, s. 72-97. Stern H., Recherches sur la mosquées el-Aqsa, „Ars Orientalis” 1963, t. 5, s. 28-48. Stoneman R., Palmyra and Its Empire: Zenobia's Revolt Against Rome, Michigan 1994. Strabone. Contributi allô studio della personalitâ e dell'opera, t. 1-2, red. E Prontera, Perugia 1984, 1986. Stratos A., Byzance au VIT siècle. Les premiers Héraclides et la lutte contre les Arabes, t. 1-2, tlum. A. Lambert, Lausanne 1985. Stratos A., Byzantium in the Seventh Century, t. 1, Amsterdam 1968. Stratos A., The Naval Engagement of Phoenix, w: Charanis Studies. Essays in Honor of Peter Charanis, red. A.E. Laiou-Thomadakis, New Jersey 1980, s. 229-247. Stratos A., La première champagne de l'Empereur Héraclius contre les Perses, JÖB 1979, t. 28, s. 63-74. Stratos A., Siege ou Blocus de Constantinople sous Constantin IV, JÖB 1983, t. 33, s. 89-107. Studies in John Malalas, red. E. Jeffreys, B. Croke, R. Scott, Sydney 1990. Suermann H., Copts and the Islam of the Seventh Century, w: The Encounter of Eastern Chri- stianity with Early Islam, red. E. Grypeou, M.N. Swanson, D. Thomas, Leiden 2006, s. 95-109. Suermann H., Koptische Texte zur arabischen Eroberung Ägyptens und der Umayyadenherrschaft, „Journal of Coptic Studies” 2002, t. 4, s. 167-186. Sullivan F.A., The Christology of Theodore of Mopsuestia, Romae 1956. Supplementum epigraphicum graecum, t. 7, Leiden-Amsterdam 1934. Swanson M.N., Beyond Prooftexting: Approaches to the Qur'an in Some Early Arabic Christian Apologies, „The Muslim World” 1998, t. 88(3-4), s. 297-319. Le Synekdèmos d’Hiéroklès et l'opuscule géographique de Georges de Chypre, red. E. Honigmann, Bruxelles 1939. Szacki J., Tradycja. Przeglqd problematyki, Warszawa 1971. IllHiJmaH H.III., HaöaTencKoe rocy^apCTBO h ero KyjibTypa, Camcr—IIeTep6ypr 2007. Tabula Imperii Byzantini, t. 5.1, Kilikien und Isuarien, red. F. Hild, H. Hellenkemper, Wien 1990. 614 Bibliografía Talgam R., The Stylistic Origins of Umayyad Sculpture and Architectural Decoration, Wiesbaden 2004. Tate G., Syro-Palestyna, w: Swiat Bizancjum, t. 1, Cesarstwo wschodniorzymskie 330-641, red. C. Morrisson, tlum. A. Graboñ, Krakow 2007, s. 429-462. Tayyara A.E.-R., Prophethood and Kingship in Early Islamic Historical Thought, „Der Islam” 2008, t. 84, s. 73-102. Tayyara A.E.-R., Prophethood and the Making of Islamic Historical Identity, „Modern Languages Faculty Publications” 2013, t. 116, s. 1-28. Teuie H.G.B., Jacob of Edessa and Canon Law, w: Jacob ofEdessa and the Syriac Culture of His Day, red. R.B, ter Haar Romeny, Leiden 2008, s. 83-100. Teuie H.G.B., L abrégé de la chronique ecclesiastique (MuhtaSâr al-ahbâr al-Bfiyya) et la Chronique Séert. Quelques sondages, w: LHistoriographie syriaque, red. M. Dubiè, Paris 2009, s. 161- 177. Teuie H.G.B., Syriac Historiography, w: Sources syriaques. Nos sources. Arts et littérature syriaques, b.m.w. 2005, s. 324-343. Thompson E.A., A History of Attila and the Huns, Oxford 1948. Thomson R.W., Armenian Variations on the Bafoira Legend, „Harvard Ukrainian Studies” 1979-1980, t. 3/4, cz. II: Eucharisterion: Essays presented to Omeljan Pritsak on his Sixtieth Birthday by his Colleagues and Students, s. 884-895. Thomson R.W., The Armenian Text, w: The Armenian History Attributed to Sebeos, tlum. tenze, Liverpool 1999, s. 31-78. Tillier M., Bianquis Th., De Muhammad à Tassasinat d'Ali, w: Les débuts du monde musul- man (VIIe-Xe siècle), e Muhammad aux dynasties autonomes, red. Th. Bianquis, P Guichard, M. Tillier, Paris 2012, s. 79-106. Tisserant E., Philoxene de Mabboug, w: Dictionnaire de théologie catholique, t. 12, Paris 1935, s. 1509-1532. Tolan J., Réactions chrétiennes aux conquêtes musulmanes. Étude comparée des auteurs chrétiens de Syrie et Espagne, „Cahiers de civilisation médiévale” 2001, t. 44, s. 349-367. Topolski J., Problemy metodologiczne korzystania ze zrôdel literackich w badaniu historycznym, w: Dzielo literackie jako zrodlo historyczne, red. Z. Stefanowska, Warszawa 1978, s. 7-30. Torres J., Teja R., A Dispute of Episcopal Legitimacy: Gregory of Nazianzen and Maximus in Con- stantinople, w: A. Fear, J. Fernández Urbiña, M. Marcos, The Role of the Bishop in Late Anti- quity: Conflict and Compromise, London-New Delhi-New York-Sydney 2013, s. 13-30. Thackeray H.St.J., Josephus, the Man and the Historian, New York 1929. Trapp E., Johannes Moschos, w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL), t. 3, Herz- berg 1992, s. 491, 492. Treadgold W., Bizancjum ijego armia, 284-1081, tlum. M. Grabska-Rylska, Wodzisiaw Slqski 2011. Treadgold W., A History of the Byzantine State and Society, Stanford 1997. Treadgold W., The Middle Byzantine Historians, Basingstoke 2013. Treadgold W., Seven Byzantine Revolutions and the Chronology of Theophanes, „Greek, Roman, and Byzantine Studies” 1990, t. 31, s. 203-227. Trimingham J.S., Christianity among the Arabs in pre-Islamic Times, London 1979. Tritton A.S., Caliphs and Their Non-Muslim Subjects: A Critical Study of the Covenant of 'Umar, Abingdon-New York 2008. Trombley E, Demographic and Cultural Transition in the Territorium of Antioch, 6th-8th, w: An- tioch de Syrie. Histoire, images et traces de la ville antique, red. B. Cabouret, P.-L. Gatier, C. Salióu, Lyon 2004, s. 341-361. Tronina A., Wprowadzenie do jçzyka syryjskiego, Kielce 2003. Bibliografia 615 Tsafrir Y., Foerster G., Urbanism at Scythopolis-Bet Shean in the Fourth to Seventh Centuries, DOP 1997, t. 51, s. 85-146. Turek W.P., Ahmad-Paraklet-Mani. Spojrzenie na kontroxversyjny werset 61,6 Koranu, w: Spotka- nia Arabistyczne III, red. E. Görska, Krakow 2000, s. 11-26. Tyan E., Histoire de Vorganization de pays d’Islam, Lubnan 1960. Tyszkiewicz L.A., Hunowie w Europie. Ich wplyw na Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie oraz na ludy barbarzynskie, Wroclaw 2004. Urbainczyk X, Socrates of Constantinople - Historian of Church and State, Ann Arbor 1997. Urbainczyk T., Theodoret of Cyrrhus: the Bishop and the Holy Man, Ann Arbor 2002. YcneHCKHH O.H., HcTOpna BH3aHTHHCKow HMnepHH, VI-IX bb., MocKBa 1999. Vajda G., Ahl al-Kitäb, w: EI, t. 1, s. 264-266. Varvounis M.G., Une pratique de magie byzantine et la Prise de Pergame par les Arabes, B 1998, t. 68, s. 148-156. Vasiliev A.A., Byzance et les Arabes, t. 2, cz. II, thim. H. Grégoire, M. Canard, Bruxelles 1930. Vasiliev A.A., Histoire de l'Empire byzantin, t. 1, 324-1081, Paris 1932. Vasiliev A.A., History of the Byzantine Empire, Paris 1932. Vasiliev A. A., Justin the First, An Introduction to the Epoch of Justinian the Great, Cambridge 1950. Vasiliev A.A., Notes on Some Episodes concerning the Relations between the Arabs and the Byzanti- ne Empire from the Fourth to the Sixth Century, DOP 1956, t. 9, s. 306-316. Velden F. van der, Early Eastern-Syriac Perception of Islam in Ishojahb III Letter Epistularum (640-660): No Earlier Christian Sources for a Christian-Muslim Relationship?, w: Byzantium in Early Islamic Syria: Proceedings of a Conference Organized by the American University of Be- irut and the University of Balamand, June 18-19, 2007, red. N.M. El-Cheikh, S. O'Sullivan, Beirut 2011, s. 43-57. Verhoogen V, Apamée de Syrie aux Musées royaux d'art et d'histoire, Bruxelles 1964. Versteegh K., The Arabie Language, Edinburgh 2001. Vikan G., Early Byzantine Pilgrimage Art, Washington 2010. Vine A.R., The Nestorian Churches. A Concise History of Nestorian Christianity in Asia from the Persian Schism to the Modern Assyrians, London 1937. BiA3anmuücKue coHunenun 06 ucnoMe, red. K).B. MaxcHMOB, Mocxsa 2012. Vogt H.J., Unterschiedliches Konzilsverständnis der Cyrillianer und der Orientalen beim Kon- zil von Ephesus 431, w; Logos. Festschrift für Luise Abramowski zum 8. Juli 1993, red. H.Ch. Brenneckes, Berlin - New York 1993, s. 429-451. Vööbus A., History of the School ofNisibis, Louvain 1965. Vorderstrasse T., A Port of Antioch: Late Antique Al-Mina, w: Antioch de Syrie. Histoire, images et traces de la ville antique, red. B. Cabouret, P.-L. Gatier, C. Saliou, Lyon 2004, s. 363-371. Vrettos Th., Alexandria: City of the Western Mind, New York 2001. Vries B. de, Between the Cults of Syria and Arabia: Traces of Pagan Religion at Umm al-Jimäl, „Studies in the History and Archaeology of Jordan” 2009, t. 10, s. 177-191. Vries B. de, On the Way to Bosra: Arab Settlement in South Syria Before Islam - the Evidence from Written Sources, w: Hereux qui comme Ulisses a fait un beau voyage: Movements of People in Time and Space, ed. N. Naguib, B. de Vries, Bergen 2010, s. 69-92. Vries B. de, Paradox of Power. Between Local and Imperial at Umm AI-Jimal, w: Crossing Jordan. North American Contributions to the Archaeology of Jordan, red. Th.E. Levy, P.M. Michele Daviau, R.W. Younker, M. Shaer, London 2007, s. 467-472. Vries W. de, Das Konzil von Ephesus 449, eine „ Räuber synode? ", „Orientalia Christiana Perio- dica” 1975, t. 41, s. 357-398. 616 Bibliografía Vries W. de, Orient et Occident, Paris 1974. Waardenburg J., The Quran on Other Religions, w: Muslim Perceptions of Other Religions. A Hi- storical Survey, red. tenze, Oxford-New York 1999, s. 3-17. Waliszewski T, Elaion. Studies in Olive Oil Production in the Roman and Byzantine Syria-Palesti- ne, Warszawa 2014. Waliszewski T, Gwiazda M., Preliminary Report on the 2010 Excavation Session at Jiyeh (Porphy- reon), „Polish Archaeology in Mediterranean" 2013, t. 22, s. 321-333. Waliszewski X, Juchniewicz K., Gwiazda M., Preliminary Report on the 2008 and 2009 Exca- vation Seasons at Jiyeh (Porphyreon with Appendices: 1. Sunken Vessels in Late Roman and Byzantine Houses in Area D 2. Preliminary Remarks on Thresholds from Private Houses in Jiyeh (Porphyreon), „Polish Archaeology in Mediterranean" 2012, t. 21, s. 423-445. Waliszewski T., Ortali-Taraz R. i in., Village romain et byzantin à Chhîm-Marjiyat. Rapport préli- minaire (1996-2002), „Baal" 2002, t. 6, s. 5-105. Walker A., „Constitution of Medina", w: Muhammad in History, Thought, and Culture: An En- cyclopedia of the Prophet of God, t. 1, red. C. Fitzpatrick, A. Walker, Santa Barbara 2014, s. 113-115. Walker J., A Catalogue of the Muhammadan Coins in the British Museum: A Catalogue of the Arab-Sassanian Coins. Umaiyad Governors in the East, Arab-Ephthalites, Abbâsid Governors in Tabaristân and Bukhara, London 1941. Walmsley A., Early Islamic Syria. An Archeological Assessment, London 2007. Walsh Ch., The Cult of St. Katherine of Alexandria in Early Medieval Europe, Aidershot- Burlington 1988. Walther W., Historia literatury arabskiej, Warszawa 2008. Waterfield R., Christians in Persia: Assyrians, Armenians, Roman Catholics and Protestants, Abingdon-New York 2011. Watt J.W., Greek Historiography and the Chronicle of Joshua the Stylite, w: After Bardaisan Studies on Continuity and Change in Syriac Christianity in Honour of Professor Han. J.W. Drijvers, red. A.C. Klugkist, G.J. Reinink, Leuven 1999, s, 317-327. Watt J.W., Two Syriac Writers from the Reign of Anastasias: Philoxenus of Mabbug and Joshua the Stylite, „The Harp" 2006, t. 20, s. 275-293. W^s A., Anikoniczny obraz Boga w islamie, „Arteria" 2008, t. 6, s. 7-12. Weil G., Geschichte der Chalifen, t. 1, Mannheim 1846. Wellhausen J., Arab Wars with the Byzantines in the Umayyad Period, w: Arab-Byzantine Relations in Early Islamic Times, red. M. Bonner, Aldershot-Burlington 2004, s. 31-64. Wellhausen J., Das arabische Reich und sein Sturz, Al-Kahira 1958. Weltscke D. Les trois grandes chroniques syro-orthodoxes des XIIe- XIIIe siècles, w: EHistoriographie syriaque, red. M. Dubiè, Paris 2009, s. 107-135. Wensinck AJ., Amr b. al-'Âs, w: El, t. 1, s. 451. Wessel S., CyriZ of Alexandria and the Nestorian Controversy: The Making of a Saint and of a Heretic, Oxford 2004. Wessels A., Some Biblical Considerations Relevant to the Encounter Between Traditions, w: Christian-Muslim Encounters, ed. Y.Y. Haddad, W.Z. Haddad, Gainesville 1995, s. 54-64. Wesseling K.-G., Theodoret von Kyros, w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon, t. 11, Herzberg 1996, kol. 936-957. Whitby M., The Emperor Maurice and his Historian, Theophylact Simmocatta on Persian and Balkan Warfare, Oxford 1988. Whitby M., Greek Historical Writing after Procopius: Variety and Vitality, w: The Byzantine and Early Islamic Near East, t. 1: Problems in the Literary Source Material, red. A. Cameron, L.I. Conrad, New Yersey 1992, s. 25-80. Bibliografia 617 Whitby L.M., The Great Chronographer and Theophanes, BMGS 1982/1983, t. 8, s. 1-20. Wiewiorowski J., Sqdownictwo pôznorzymskich wikariuszy diecezji, Poznan 2012. Wiewiorowski J., Stanowisko prawne rzymskich dowôdcow wojsk prowincjonalnych - duces w prowincjach Scythia Minor i Moesia Secunda, Poznan 2007. Will E., Damas antique, „Syria” 1994, t. 71, s. 1-43. Will E., De la Syrie au Yemen: problèmes des relations dans le domaine de Tart, w; L'Arabie préisla- mique et son environnement historique et culturel. Actes du Colloque de Strasbourg. 24-27 juin 1987, red. X Fahd, Strasbourg 1989, s. 271-279. Winder R.B., Al-Madïna, w: El, t. 5, s. 994-1007. Winkelmann F., Ägypten und Byzanz vor der arabischen Eroberung, Bsl 1979, t. 40, s. 161- 182. Winkelmann E, Byzantinische Rang- und Ämterstrukturim 8. und 9. Jahrhundert, Berlin 1985. Winkelmann F., Tionoofcenue Eeunma e BocmoHHopuMCKoü (BtaaHmuücKoü) uMnepuu, VV 1986, t. 46, s. 75-87. Wipszycka E., La Chiesa nelVEgitto del IV secolo: le strutture ecclesiastiche, MHE 1983, t. 6, s. 182-201. Wipszycka E., Czy u schyiku starozytnosci istnialy ruchy narodowe?, „Kwartalnik Historyczny” 1977, t. 3, s. 551-563. Wipszycka E., Kosciol w swiecie poznego antyku, Warszawa 1994. Wipszycka E., Patriarcha aleksandryjski ijego biskupi (IV-VII w.), PH 1982, t. 73, s. 176-194. Wipszycka E., Tysiqc lat greckiego panowania w Egipcie. Trudne dzieje stosunkôw miçdzy dwiema cywilizacjami, „Meander” 1982, t. 37(4-5), s. 181-198. Wipszycka E., Zrodia normatywne swieckie, w: Vademecum historyka starozytnej Grecji i Rzymu, t. 3, Zrôdîoznawstwo poznego antyku, red. E. Wipszycka, Warszawa 1999. Wirth G., Anastasius, Christen und Perser. Zum Problem des Verhältnisses zwischen Staat und Kirche um die Wende zum 6. Jh., „Jahrbuch für Antike und Christentum” 1990, t. 33, s. 81-139. Wiseman D.J., Chronicles of Chaldean Kings (626-556 B.C.) in the British Museum, London 1956. Witakowski W., The Chronicle of Jacob of Edessa, w: Jacob of Edessa and the Syriac Culture of His Day, red. R.B. ter Haar Romeny, Leiden-Boston 2008, s. 25-48. Witakowski W., introduction, w: Pseudo-Dionysius of Teh Mahre Chronicle (know also as the Chro- nicle ofZuqnin), cz. Ill, wyd. i tlum. tenze, Liverpool 1996. Witakowski W., Syrian Monophysite Propaganda in the Fifth to Seventh Centuries, w: Aspects of Late Antiquity and Early Byzantium. Papers Read at a Colloquium Held at the Swedish Rese- arch Institute in Istanbul, 31 V-5 VI 1992, red. L. Rydén, J.O. Rosenqvist, Upssala 1993, s. 57-66. Wlodarski S., Siedem soborôw ekumenicznych, Warszawa 1969. Wojciechowski J., Powiesc historyczna w swiadomosci potocznej. Zarys problematyki, Krakow 1989. Wojciechowski L., Drzewo przenajszlachetniejsze. Problematyka Drzewa Krzyza w chrzescijan- stwie zachodnim (IV-polowa XVII w): od legend do kontrowersji wyznaniowych i pismiennictwa specjalistycznego, Lublin 2003. Wojda J., Communion et foi. Les trois premiers voyages des papes de Rome à Constantinople (484-555). Études historique et téologique, Siedlce 2006. Wolf K.B., Introduction, w: Conquerors and Chroniclers of Early Medieval Spain, wyd. i tlum. tenze, Liverpool 1999. Wolf K.B., Chronicle 754, w: Medieval Iberia. Readings from Christian, Muslim and Jewish Sources, red. O.R. Constable, Philadelphia 1997, s. 28-45. 618 Bibliografía Wolinska T., Elity chrzescijanskie wobec islamu (VII-X w.), VP 2015, t. 64 (w druku). Wolinska T, Ghassanidzi w polityce Bîzancjum w czasach Justyniana I Wielkiego, w: W krçgu zagadnien swiata arabskiego, wyd. A. Abbas, A. Masko, Poznan 2015, s. 223-244. Wolinska X, Stosunki papieza Grzegorza Wielkiego z dworem i administracjq cesarskq, Piotrkow Trybunaîski 1998. Wolinska X, Sycylia w polityce Cesarstwa Bizantynskiego w VI-IX w., todz 2005. Wood Ph., Christianity and the Arabs in the Sixth Century, w: Inside and Out: Interactions Between Rome and the Peoples on the Arabian and Egyptian Frontiers in Late Antiquity, red. G. Fisher, J. Djikstra, Leuven 2014, s. 353-368. Woods D., The 60 Martyrs of Gaza and the Martyrdom of Bishop Sophronius of Jerusalem, w: Arab- Byzantine Relations in Early Islamic Times, red. M. Bonner, Furnham-Burlington 2009, s. 429-450 [=ARAM 2003, t. 15, s. 129-150]. Vranousi E., Byzantinoarabica: Oi Tlpcomi ApapofdvÇavrivoi IJô)xpoi oxrjv IJcûmoxivrj, lopôavia koli 0oivùcr], „XtigH-eiKTa” 1979, t. 3, s. 1-28. Wright W., A Short History of Syriac Literature, London 1894. Yaman B., Anatomy of Lebanon Cedar (Cedrus Libani A. Rich). Wood with indented growth Rings, „Acta Biologica Cracoviensia. Series Botanica” 2007, t. 49(1), s. 19-23. Yannopoulos R, Comme le dit Georges le Syncelle ou, je pense, Théophane, B 2004, t. 74, s. 139- 146. Yannopoulos RA., Le rôle des Bulgares dans la guerre Arabo-Byzantine 717-718, B 1997, t. 67, s. 483-516. Yannopoulos R, Les vicissitudes historiques de la Chronique de Théophane, B 2000, t. 70, s. 527- 553. Ye’or B., Islam and Dhimmitude: Where Civilizations Collide, Madison 2002. Zajdan Dz., Al-Arab kabl al-islam, Al-Kahira b.d.w. Zakrzewska-Dubasowa M., Historia Armenii, Wroclaw 1977. Zakrzewski K., La cité chrétienne, Warszawa 1933. Zakrzewski K., Historia Bizancjum, Krakow 2007. Zakrzewski K., Upadek ustroju municypalnego w pôznem cesarstwie rzymskim, Lwôw 1926. Zdanowski J., Historia Arabii Wschodniej, Wroclaw 2004. Zdanowski J., Znaczenie kategorii 'a$abiyya. Uwagi do polemiki wokôi teorii wladzy Ibn Chalduna, w: Z Mekki do Poznania. Materialy 5. Ogolnopolskiej Konferencji Arabistycznej, Poznan, 9-10 VI 1997 r., red. H. Jankowski, Poznan 1998, s. 285-290. Zhyrkowa A., Wstçp, w: Jan Damascehski, Dialektyka albo rozdziafy filozoficzne. O herezjach, tlum. A. Zhyrkowa, Krakow 2011, s. 5-12. Zuckerman C., Armia, w: àwiat Bizancjum, t. 1: Cesarstwo wschodniorzymskie 330-641, red. C. Morrisson, tlum. A. Graboh, Krakow 2007, s. 169-212. Zuckerman C., Learning from the Enemy and More: Studies in „Dark Centuries” Byzantium, „Millenium” 2005, t. 2, s. 79-135. Zuckerman C., Sur la liste de Vérone et la province de Grande Arménie, la division de Vempire et la date de création des diocèces, w: V. Déroche, D. Feissel; C. Morrisson i in., Mélanges Gilbert Dagron, TM 14, s. 617-637. Zrôdla arabskie do dziejôw Slowianszczyzny, red. T. Lewicki, t. 1, Wroclaw-Krakôw 1956. Zebrowski J., Dzieje Syrii, Warszawa 2006. Zelazny W, Patrystyczne swiadectwa prôb dialogu miçdzy chrzescijanami a islamem, w: Wczesne chrzescijanstwo a religie, red. I.S. Ledwoh, M. Szram, Lublin 2012, s. 303-315. Indeks osób Bibliografía zwiera postad historyczne, biblijne, mitologiczne. Kursywq, podano nazwi- ska postad wspólczesnych, glównie badaczy. W przypadku hierarchów koscielnych za- stosowano uproszczon^ tytulatur§, podaj^c ich siedzib^ tylko w przypadku patriarchów. Datacja w nawiasach obejmuje lata panowania lub pontyfikatów postad, których dotyczy. Laciñskie nazwy urz^dów rzymskich podano kursyw^. W indeksie zastosowano nast^puj^ce skróty: arab. - arabski ces. - ces./cesarzowa chrzesc. - chrzesdjañski bibl. - (postac) biblijna bizant. - bizantyñski bp - biskup kr. - król/królowa mit. - (postac) mitologiczna muzulm. ~ muzulmañski patr. - patriarcha pers. - perski rzym. - rzymski sw. - swi^ty zydow. - zydowski Abba Mateusz 357 Abbada Ibn Dzulanda, wladca Omanu 470 Abbas, asceta 488 Abbas, przesladowca chrzescijan 361 Abbas ibn al-Walid, wodz muzulm. 321-324 Abbasydzi, dynastia 421 Abd al-Allah az~Zubajr, antykalif 510 Abd Allah al-Mahdi, kalif (909-934) 394- 496 Abd al-Aziz, wodz muzulm., zarz^dca Egip- tu 329, 360 Abd al-Aziz Ibn Walid, wodz muzulm. 322, 324, 377, 378 Abd Allah, ojciec Mahometa 499 Abd Allah Ibn Abbas, teolog, egzegeta Ko- ranu 462, 465-467 Abd Allah Ibn Abd al-Malik, zarz^dca Egip- tu 321 Abd Allah Ibn Huzafa as-Sahma, towarzysz Proroka 469 Abd Allah Ibn Kajs, wodz muzulm. 317, 318, 327 Abd Allah Ibn Mas'ad, wodz muzulm. 317 Abd Allah Ibn Umar, syn kalifa Umara 461, 462 Abd Al-Malik, kalif zob. Abd al-Malik Ibn Marwan Abd al-Malik Ibn Marwan, kalif (685-705) 310, 312, 319, 320, 324, 329, 360, 363, 409, 411, 420, 441, 447, 473, 510, 523, 524, 542 Abd al-Rahman Ibn Chalid, wodz arab. 316, 317 Abdullah Ibn Saad Ibn Abi al-Sarrah, wodz muzulm. 331 Abel EM, 130, 131, 620 Indeks osób Abgarowie, imiq krölöw edessenskich 168 Abraha, wladca Himjarytöw (zob. tez Abram) 59, 257, 272, 273, 275, 276 Abraham, bibl. 32, 33, 36, 44, 45, 381, 432, 441, 444, 456, 487, 488, 498 Abram, kaplan 272 Abram, posel 274 Abraham, Zyd, brat Justusa 370, 501 Abram, zob. Abraha Abu Abd ar-Rahman, przekaziciel hadisow 462 Abu Ajjub al-Ansari, wödz muzuhn. 334 Abu al-Abbas as-Saffah, pierwszy kalif z dy- nastii abbasydzkiej (750-754) 422 Abu al-Hakam, przywödca w Mekce 395 Abu Bachrija Abd Allah, wödz muzulm. 314 Abu Bakr, wodz arab., pözniejszy kalif (632-634) 150, 174, 276, 290, 298, 312, 347, 349, 380, 399-401, 416-421, 425, 464, 465 Abu Bakr, przekaziciel hadisow 462, 463 Abu Bakr as-Siddik, zob. Abu Bakr Abu Bisr ibn al-Mukaffa, zob. Sewer, bp Hermopoiis Abu Dzafar at-Tabari, zob. At-Tabari Abu Dzafur, wodz arab. 249 Abu Hanifa ad-Dinawari, uczony arab. 532 Abu Isma’il al-Azdi, historyk arab. 532 Abu Karib, fylarcha Palestyny 252, 253, 262, 263, 277 Abu Michnaf, dziejopis arab., 409 Abu Muhammad al-Hasan ibn Ahmad al- Hamdani, uczony arab. 508 Abu Sa’id al-Chudari, zob. Abu Sa'id Abu Sa'id, towarzysz Mahometa 461, 462 Abu Salih, autor arab. 477 Abu Sufjan, przywödca w Mekce, wödz mu- zulm. 84, 85, 299, 300, 366, 395, 404, 409, 467, 468, 473, 491, 492 Abu Talib, wuj Mahometa 367 Abu Tammam, poeta arab. 349 Abu Ubajda Ibn al-Dzarrach, wödz muzulm. 300, 383 Abu Ubajj Ibn Chalaf, wrög Mahometa 463, 464 Abul-Faradz bar Hebraeus, zob. Bar He- braeus Ahmad, zob. Mahomet Adam, bibl. 428, 431, 541, 545, Adi, poeta 269 Adi, wödz arab. 246 Adid, wödz arab. 276 Adiju, syn „kröla Ta’laby” 250 Afrodyta Chabar (Habar, Kubar), mit. 86- 89, 486, 498, Afrodyta, mit. 70, 87-89 Afrodyta-Urania, mit. 65 Agapiusz, dziejopis 150, 261, 262, 296, 337, 341, 375, 502, 545 Agapiusz z Hierapola, zob. Agapiusz Agapiusz z Membidz, zob. Agapiusz Agatiasz Scholastyk, historyk bizant. 537 Aisza, zona Mahometa 399, 506 Ählfeldt /. 109 Ahmad, kor. 430 Ahrweiler H. 314, 324, 325 Ahudemmeh, bp 239 Akacjusz, patr. Kons tan tynopola (471-489) 217,218, 220 Akacjusz z Beroi, bp 189 Al-Achtal (Gadula), poeta arab. 447 Al-Ala Ibn al-Hadrami, towarzysz Proroka 469 Alamundar, Alamundaros, zob. Al-Mun- zir III Al-Asham Ibn Abdzar, wladca Etiopii 469 Al-Asza, poeta arab. 530 Al-Baladuri, dziejopis arab. 150, 335, 337, 349, 351, 358, 363, 532 Al-Balazuri, zob. Al-Baladuri Al-Buchari, znawca hadisow 467, 473, 481, 482, 491, 531 Al-Chatib al-Bagdadi, historyk arab. 534 Al-Chazradz Ibn Amir, dziadek Dihji 470 Al-Dzabburi S., 477 Al-Dzahiz, uczony arab., 534 Aleksander Wielki 38, 374 Aleksander z Abili 145 Al-Hadzdzadz Ibn Jusuf, reformator 410, 424 Al-Haris Ibn Abi Szamir al-Ghassani, za- rz^dca Damaszku 469 Al-Haris ibn Amr ibn Hujr, zob. Aretas, wödz arab. z plemienia Kindytöw Al-Haris ibn Dzabala al-Ghassani, zob. Aretas, wödz arab. z plemienia Ghassa- nidöw Indeks osób 621 Al-Hasan al-Dzafari, towarzysz Proroka 461 Ali Ibn Abi Talib, kalif (656-661) 297, 403, 420 Al-Jakubi, dziejopis arab. 314-319, 321- 324, 332, 337, 341, 476, 532 Al-Kalbi, historyk arab. 78, 80-82, 84, 485 Al-Kutba, mit. 69 Allah Ibn Churza, wódz muzulm. 317 Ai-Lat (Aialat), mit. 38, 53, 54, 58, 64, 65-68, 70-76, 78-80, 82, 83, 85, 86, 89, 486 Al-Mahdi, kalif (775-785) 495, 496 Al-Maliki, dziejopis arab., 355 Al-Mamun, kalif (813-833) 451, 510 Al-Masudi, historyk i geograf arab. 132, 170, 241, 368, 533 Al-Mubarrad, uczony arab. 534, Al-Muhtadi, kalif (866-869), 412 Al-Mukaddasi, geograf 509, 514 Al-Mukaukis (Mukaukas; zob. tez Benia- min, patr. Aleksandrii; Cyrus, patr. Alek- sandrii), 470, 477, 479 Al-Munzir Ibn Sawa, wladca Al-Bahrajnu 470 Al-Munzir III Ibn Al-Haris, wódz arab., wladca Ghassanidów (569-581) 263, 264, 265, 266, 268, 269, 277, 488 Al-Munzir III ibn Al-Numan (Alamundar/ Alamundaros), wódz arab., wladca Lach- midów (503/5-554) 55, 77, 232, 235, 244, 247-249, 253, 255-261, 263, 267, 272, 274, 366, 490 Al-Munzir, patrycjusz 277 Al-Mutasim, kalif (833-842) 449 A-lo-pen, mnich pers. 451 Al-Qádl W. 405 Al-Saffah, kalif 394 Al-Uzza, mit. 58, 64, 65, 67-71, 75-78, 80- 86, 89, 236, 255 Al-Wakidi, dziejopis arab. 131, 315, 317, 318, 321, 322, 324, 332, 337 Al-Walid I, kalif (705-715) 311, 321, 323, 409,411, 514 Al-Walid II (Ibnjazid), kalif (743-744) 517, 520 Amancjusz, wódz bizant., 118 Ambros (Amr), wódz arab., Lachmida, 263, Ambros (Amr), wódz arab., syn Kaisosa 274 Ambrozy, bp 201 Amfilochiusz, bp 215 Amin, niewolnica 499 Amir Ibnjazid, wódz muzulm. 318 Amir Ibn Sarahbil al-Sza'bi, kadi 407 Amm, mit. 50 Ammian Marcellin, historyk rzym. 36, 40, 231, 484-486, 488, 536 Ammoniusz, mnich 234 Amr, zob. Ambros Amr, Arab, syn Gadhimy 239 Amr, syn Hind, wódz arab. 244 Amr ibn Adi, wódz Lachmidów 239, 240 Amr Ibn al-As, wódz muzulm. 150, 151, 299, 300, 305-308, 352, 354, 356-358, 368, 370, 372, 378, 384, 453, 454, 470, 492, 493 Amr Ibn Kami, poeta arab. 530 Amr Ibn Murra, wódz muzulm. 318 Amr Ibn Sufjan Abul-Awar al-Sulami, wódz muzulm. 315, 404 Amr Ibn Umajja ad-Damiri, towarzysz Pro- roka 469 Anastazjusz I, ces. bizant. 170, 220-223, 232, 234, 246-248, 254, 264, 271, 274, 364, 366 Anastazjusz II (Artemiusz), ces. bizant. 340 Anastazjusz, patr. Antiochii 127 Anastazjusz (Anastasius), duks Palestyny 145, 146 Anastazy, mnich, autor bizant. 377 Anastazy Synaita, pisarz bizant. 32, 357, 358, 376, 377, 385, 493, 500 Anatol, patr. Konstantynopola (449-458) 199, 203, 204, 215 Anatoliusz, mieszkaniec Antiochii 121, 122 Andronik, wódz bizant. 376 Andrzej, kubikulariusz 135, 333-335 Andrzej, postac znana z inskrypcji 129 Andrzej, Saracen 270 Andrzej Szalony, autor bizant., sw. 542 Anganes, krewny kr. Etiopii 275 Anna Komnena, córka ces. Aleksego I 89 An-Numan II [ibn al-Aswad], wladca Lach- midów (497-503) 232, 237, 242, 248, 249 622 Indeks osób An-Numan, wladca arab. 248 An-Numan ibn al-Munzir, zob. An-Numan III Abu Kabus An-Numan III Abu Kabus, wladca Lach- midów (580-602) 55, 77, 78, 269, 369, 486 An-Numan VI ibn al-Munzir, wladca Ghas- sanidów (581-583) 56, 147, 257, 269 Anonim z Piacenzy, pielgrzym 233, 485 anonimowa postad (Anonymus), duks Ara- bii 147 anonimowa postad (Anonymus), duks Feni- cji Libañskiej 146 anonimowa postad (Anonymus), komes Orientis ( w 554-556 lub 567) 129 anonimowa postad (Anonymus), komes Orientis lub praefectus praetorio per Orien- teni (w 580 lub 581) 121 anonimowa postad (Anonymus), namiest- nik Palestyny Pierwszej 114 Antoni Chozebites, hagiograf 232, 352, 375 Antoniadis-Bibicou H. 289 Antonina, zona Belizariusza 145 Antoniusz, wódz rzym. 39 Antym, patr. 226 Antypater, kr. zydow. 39 Apellion, namiestnik 95 Apolinary z Laodikei, teolog 179 Aracjusz (Aratius), Armeñczyk, duks Pale- styny 142, 143, 242 Araciusz Kamsarakan, zob. Aracjusz (Ara- tius), duks Palestyny Arecjusz, duks Arabii 117 Areobind, wódz 243 Aretas IV, kr. Nabatei 70 Aretas ibn Amr, wódz arab. z plemienia Kindytów, fylarcha,, 138, 235, 242-244, 259 Aretas Ibn Dzabala, wódz arab. z plemienia Ghassanidów, fylarcha, kr. (529-5569) 56, 77, 229, 250-263, 265, 267, 268, 297, 487 Aretas, zwany Taalabanem, Ghassanida 245, 246 Aretas Hujryta, wódz arab. 246 Aretas III Filohellen, kr. Nabatei 52 Aretas, pisarz 32, 494 Aretas, etnarcha, ofiara przesladowañ 275 Aretas, wódz arab. 39 Aretas z Cezarei, autor bizant. 363 Aristolaus, trybun 191 Arkadiusz, ces. bizant. (395-408) 241 Armenczycy, etn. 355, 383, 449, 455, 456, 545 Armour R. 443 Arseniusz, prefekt Egiptu 220 Artabazd Dimaksean, Armeñczyk 383 Arystoteles, uczony grecki 443 Asad Abu Karib, wladca Himjarytow 271 Asolik z Taronu, historyk armenski 340 Asoudos (Al-Aswad), wódz arab. 243 Aspar, wódz 199, 210, 241 Aspebet, zob. Piotr, bp Arabów Aspebet, wódz arab. 276, 489 As-Salt, ojciec Umajji Ibn Abi as-Salta 531 Astar, mit. 50 Asteriusz (Asterius), komes Orientis 123, 124 Ata al-Churasani, komentator Koranu 463 Ata Ibn Rafi, wódz muzulm. 330 Atanazjusz, pagarcha 410 Atanazy, patr. Aleksandrii (328-339; 346- 373) 183, 190, 207 Atanodor, zob. Wahballat Atargatis, mit. 70, 71, 72, 74 Atena, mit. 53, 67, 71, 72 Atfar (Asfar) zob. Tafaras Dzabala Athamin Kh. 407, 408 Atijja Ibn Sad al-Kufi, przekaziciel tradycji 462 AtiyaA. 448, 449, 455 At-Tabari, historyk 13, 82, 83, 166, 181, 250, 255, 300, 303, 314-325, 332, 334- 337, 340, 341, 349, 352, 363, 420, 437, 453, 461, 465, 466, 469, 470, 473, 475, 477, 485, 531, 532, 533 Aurelian, ces. rzym. (270-275) 40, 54, 240 Avner U. 250 Awan Ibn a2-Hakam , historyk arab. 532 Aws ibn Hadzar, poeta arab. 86 Azaretes, wódz arab. 260 Az-Zamachszari, pisarz arab. 80 Az-Zuhri, znawca poezji, historyk 467, 468, 473 Baal (Bel), mit. 54 Baalszamin, mit. 54 Indeks osób 623 Baanes (Vahan/Wahan), dowódca bizant. 173, 300, 301 Baccharos, zob. Baktari Ibn al-Hasan Badicharimos, wódz arab., zob. Ma’di Ka- rib Bahira, mnich 368, 431, 500 Bahram, uzurpator 269, 282 Bajan, chan Awarów 282 Bakchus (Bacchus), komes Orientis 125 Baker Tristram H. 519 Baktari Ibn al-Hasan, wódz muzulm. 341 Bar Hebraeus, dziejopis 79, 151, 173, 296, 340, 359, 362, 540, 545 Bar Szinaja, zob. Eliasz z Nisibis Bardaisan z Edessy, uczony syryjski 40 Barsauma z Nisibis, teolog nestoriañski 212, 234 Barsauma, archimadryta syryjski 195 Barthélemy É. 480 Bartlomiej z Edessy, uczony bizant. 87, 495, 499, 500, 546 Bassus (Bassus), namiestnik Palestyny Dru- giej 113 Wolf B.K. 334 Bazyli, pagarcha 330 Bazyli Wielki, teolog, bp 201 Bazyli z Seleucji, bp 208 Bazylisk, uzurpator, ces. (475-476), 216, 217 Beaucamp J. 273 Becker C. H. 347 Bedrosjan R. 495 Belin MASO Belizariusz, wódz bizant. 136, 137, 142- 145, 226, 254, 255, 257, 259, 261, 262 Beniamin, patr. Aleksandrii (623-662) 372, 378, 454 van Berchem M. 511, 513 Beroniscianus, sekretarz 205, Bielawski J. 13, 459, 497, 530, 533 Biszr, syn Walida 324 BÖcking £.109 Bonner M. 172, Bonosus (Bonosus), komes Orientis 13, 125-128 Booth Ph. 353, 354, 383, 384, 542, Bousour, zob. Busr Ibn Abi Artat Bousquet G.H. 346, 347 Bowersock G.W. 41 Brock S.364 Brzozowska Z. 9, 485 Myslinska-Brzozowska E. 68, 512 Bu Busz M. 471, 472 Bucharin M.D. 41, 42, 43 Buhl E 477 Bury J.107 Busr, zob. Busr Ibn Abi Artat Busr Ibn Abi Artat, wödz arab. 315-317, 329, 336, 337 Butler A.J. 306 Buzes (Buzes), duks Fenicji Libahskiej 136, 137 Caetani L. 346, 347, 372, 476, 477 Cameron Av. 536 Canard M. 347-349, 351, 371, 372 Cecota B. 381 Cekropiusz z Sebastopola, bp 202 Celestyn, papiez (422-432) 184, 187 Cezar, wödz, polityk rzym. 39 Cezariusz, mçczennik 283 Chabot J.-B 540 Chabus, wödz arab. 255 Chadzidza, zona Mahometa 499, 500 Chalid Ibn Abd Allach al-Kasri, namiestnik Iraku 406 Chalid ibn al-Walid, wödz muzulm. 27, 84, 85, 264, 270, 299-301, 351, 385, 436 Chalid ibn Dzabala, zob. Al-Haris II ibn Dzabala al-Ghassani Cham, bibl. 32 Charanis P. 289 Charles R.H. 126, 127, 353, 354, 542 Chettura, bibl. 45 Chorycjusz z Gazy, retor 117, 142, 143 Chosroes I Anuszirwan (zw. Dusza Nie- smiertelna), kr. pers. 55, 143, 144, 255, 258, 259, 262, 267, 383, 387, 450 Chosroes II Parwiz, kr. pers. 177, 282, 284, 287, 291, 292, 417, 447, 460, 463, 464, 469, 471, 472 Chosrow (Kisra), zob. Chosroes II Parwiz Christides V 72, 74, 251, 255, 260, 275, 489 Chrysos E. 251 Chryzafiusz, eunuch, urzçdnik 193, 197, 199,207,210,211 Conrad L. L, 133 Constantelos D. 348, 358, 372 624 Indeks osób Conterno M. 133, 134 CookM. 381, 437 Cousinde Perceval A.P.C. 132 Creswell Keppel A.C. 511, 516 Crone R 236, 311, 312, 381, 437 Cyprian, wodz bizant. 338 Cyriak, patr. Konstantynopola (596-606) 283 Cyrus, bp 229 Cyrus, patx Aleksandrii (631-641) 305, 307, 308, 354, 372, 379, 380, 383, 442, 479, Cyrus, urzçdnik 454 Cyrus, sw. 119 Cyryi, patr. Aleksandrii (412-444) 183- 193, 197, 201-207, 209, 210, 218, 219, 223-225, 227 Cyryi ze Scytopola, hagiograf 43, 44, 139, 145, 163, 232, 233, 365, 366, 484, 488, 489, 538 Dalmacjusz, asceta 189 Damazy, papiez (366-384) 180 Danecki J. 13 Daniel, bibl. 376 Daniel Sinopites, posel bizant. 340 Daniel ze Sketis, asceta 232 Dawid, kr., bibl. 34, 291, 493 Décobert Ch. 350, 351 Dennett D. C, 446 Dihja Ibn Chalifa al-Kalbi, towarzysz Proro- ka 469, 473 Diodor z Tarsu, bp 181, 225, 227 Dioklecjan, ces. rzym. (284-305) 40, 96, 97, 129, 170, 171, 286, 410, 442 Diomedes, silentariusz, duks Palestyny 138 Dionizjusz (Dionysios), duks Fenicji 135, 136 Dionizjusz, magister militum 192 Dionizos, mit. 64, 65 Dionizy z Teil Mahre (Pseudo-Dionizy), kronikarz 273, 344, 449, 493, 540 Dioskur, patr. Aleksandrii (444-454) 193, 197-199, 201, 204, 206-210, 212, 214, 215, 225 Domencjan, wödz bizant. 307, 380 Domnus z Antiochii, bp 192, 198 Donner EM. 151, 174, 351 Douan, zob. Jözef dhu Nu was Dov Goitein S. 304 Duszara, mit. 53, 65, 69 Dziekon M. 13, 491 Dzabala (Gabala/Jabala), wódz arab. 245, 246, 254 Dzabala ibn al-Ajham, wladca Ghassanidów (632-638) 253, 270, 277, 385 Dzabala ibn al-Haris, wódz arab., wladca Ghassanidów (628-632) 248, 250, 256 Dzafna, wódz arab. 248 Dzafnidzi, dyn. 229, 246, 248, 250, 251, 253, 257, 262-269, 276, 277, 538 Dzajfar Ibn Dzulanda, wladca Omanu 470 Dzunada Ibn Abi Umajja, wódz muzulm. 337 Eickhoff E. 326, 344 Eilifred (Eilifredas), duks Fenicji Libanskiej 147, 148 El Cheikh, IV. M. 458, 472, 477, 529, 532 Eiesbaas, Eiesboa, Eiesboas, zob. Ella Asbeha Eliasz, diofizyta 449 Eliasz, patr. 222 Eliasz z Nisibis (Bar Szinaja), mnich syryj- ski, pisarz 314, 316-318, 320-322, 337, 362, 449, 545, 546 Eliusz Gallus, wódz rzym. 51 Ella Asbeha (Ella Atsbeha), kr. Etiopii 272, 273, 274, 275 El-Rahman Tayyara A. 407, 408 Eph’alL 34, 36, 37 Epifaniusz, patr. Konstantynopola (520- 535) 226 Epifaniusz z Salaminy, autor bizant. 75, 76 Esimfaios (Epsimifeusz), wladca Himjary- tów 272, 273 Eudocjanusz, szwagier Cyrusa 380 Eudoksja, córka ces. Herakliusza 305 Eufemia, niewolnica 359 Eufemiusz, patr. Konstantynopola (490- 496) 220, 221, 223 Eugeniusz, magister militum 242, 245 Eugeniusz Zygaben, teolog bizant., polemi- sta antyislamski 546 Eulogiusz, patr. Aleksandrii (581-608) 386 Eulogiusz, urz^dnik 197 Eustachy z Berytu, bp 203, 208 Eustacjusz, syn patrycjusza Marianusa 360 Indeks osób 625 Eustochiusz, patr. 145 Eutyches, archimandryta 59, 193-198, 201, 203-206, 208, 210-213, 215, 218, 221, 224, 225 Eutychiusz, dziejopis arab. 358, 477 Eutychiusz, patr. 150, 151 Eutymiusz, asceta 259, 489 Eutymiusz Zygaben, teolog, polemista an- tyislamski 44, 88, 89 Euzebiusz z Ancyry, bp 208 Euzebiusz z Cezarei, bp, historyk Kosciola 32, 43, 44, 74, 448, 484, 539, 540 Euzebiusz z Dorylei, teolog 182, 192, 197, 198, 205, 207 Euzebiusz z Peluzjum, bp 214 Ewagriusz Scholastyk, historyk Kosciola 77, 121-124, 149, 216-218, 486-488, 539 Fabia-Eudoksja, ces., zona Herakliusza 297 Facundus, bp 227 Fadala Ibn Ubajda, wódz muzulm. 316, 317, 327, 333, 336, 337 Farruchan, Pers 463, 464 Farwa ibn Amr al-Dzudami, wódz arab. 131-133 Feliks, papiez (483-491) 218-220 Fidiasz, rzezbiarz grecki 72 FilipczakP.31, 289 Filippik, magister militum per Orientem 147, 148, 257 Filoksen, mieszkaniec Egiptu 384 Filoksen (Ksenajasz), mnich, bp 221 Filostorgiusz, historyk Kosciola 45, 485, 539 Filoteusz, autor Kletorologionu 32 Filoteusz lub Flawiusz (Filotheus, Flavius), komes Orientis lub praefectus pretorio Orien- tis 128 Fisher G.45, 264, 266, 487 Flawian, patr. Konstantynopola (446-449) 194-199, 204, 206-208, 225 Flawian II, patr. Antiochii (498-512) 221 Flawiusz Anastazjusz (Flavius Anastasius), duks i namiestnik Arabii 115 Flawiusz Anastazjusz (Flavius Anastasius), konsul honorowy, duks Arabii 138 Flawiusz Areobindus Marcjalis, urz^dnik 195 Flawiusz Arrian, dziejopis 65 Flawiusz Domicjusz Modestus, komes Orientis 122 Flawiusz Entoliusz (Flavius Entolius), na- miestnik Palestyny Pierwszej 118, 119 Flawiusz Karteriusz, urz^dnik 195 Flawiusz Seos, n. 277 Flawiusz Tatian, comes sacrarum largitionum 129 Florens, patrycjusz 194 Flor escaño £.481 Flori J. 368, Florian, sw. 362, 543 Florys, wódz bizant. 338 Focjusz, uczony, teolog, patr. Kons tan tyno- poia (858-867; 877-886), 274 Focjusz z Tyru, bp 203 Fokas, ces. bizant. (602-610) 125-127, 155, 168, 171, 270, 283-287, 290, 294, 385, 387, 460 Fotyn z Sirmium, teolog 182 Frend W.H.C. 204, 209 Gabalas, zob. Dzabala ibn al-Haris Gabriel, bibl. 469, 499 Gadhima, wódz Tanuchidów 239 Gaudefroy-Demombynes M. 472, 492 Gawlikowski M. 71, Gedeon, bibl. 34 Geizer H. 289 Genequand D. 517 German, patr. Konstantynopola (715-730) 86, 341, 342, 370 German (Germanus), duks Fenicji Libañskiej 148, 149 Gero S. 380 Gil M. 304 Gindibu, n. 37 Gnilka J. 369 GoejeM.J. de 131, 152, 153, 174 Goldziher I. 477 Gonis N. 410 Gorgona, mit. 72, 73 Goubert P. 269 Grabar O. 512 Grafton D.D. 513 Gregencjusz, sw. 275 Gregoras, bratanek Herakliusza Starszego 285 Grouchevoy A. G. 251 626 Indeks osöb Grunebaum G. E. von 350, 387 Grzegorz, patr. Antiochii (570-593) 123, 124 Grzegorz, urz^dnik 284 Grzegorz AbulTarag, zob. Bar Hebraeus Grzegorz Czarny, niewolnik 359 Grzegorz Cudotworca, bp, sw.180 Grzegorz Wielki, papiez (590-604) 283, 386 Gruzin Teodor, swiadek zdobycia Jerozoli- my 376 Grzegorz z Nazjanzu, teolog, patr. Konstan- tynopola (379-381) 201, 207 Guilland R. 340 Gwiazda Poranna, mit. 65, 76, 77, 86-89, 442, 485, 486, 498 Haase C.-P. 169 Habib Ibn Maslama, wodz arab. 315 Hadrian, ces. rzym. (117-138) 24 Hagar, bibl. 32, 33, 35, 36, 43-45, 365, 378, 379, 441, 498 Haykal M. H. 471 Haldon J. 165, 169-172, 294 HamidullahM. 468, 471, 472, 474, 475, 477, 481 Hamilton J, 79 Hananjeszu II, patr. nestorianski (774-778) 452 Harrak A. 541 Hasan Ibn an-Nu'man, wodz muzulm. 329 Hassan Ibn Sabit, poeta arab. 530 Haszim, pradziad Mahometa 236, 367 Hatib Ibn Abi Balta, Lachmida, towarzysz Proroka 469, 470 Hauza Ibn Ali al-Hanafl, poeta arab. 469 Hauza Ibn Ali, wladca Al-Jamamy 469 Hawhab, zob. Euzebiusz z Cezarei Haykal M.H. 471 Hellesthateus, zob. Ella Asbeha Helpidiusz, urz^dnik 197 Herakleonas, syn Herakliusza 297 Herakliusz Mlodszy, ces. bizant. (610-641) 18, 56, 88, 90-92, 111, 126, 134, 152, 153, 155, 156, 164, 166, 168-171, 173, 174, 178, 252, 257, 270, 276, 277, 281, 286-297, 299-302, 305, 307, 355, 375, 376, 379, 382, 385, 387, 422, 458, 460, 461, 467-470, 472-477, 479, 491, 492, 498, 531, 537 Herakliusz, brat ces. Tyberiusza III 321 Herakliusz Starszy, egzarcha Kartaginy 270, 284, 285 Herakliusz-Konstantyn, zob. Konstantyn ill, ces. Hermes, mit. 37, 484 Hermiasz Sozomen, historyk Kosciola, zob. Sozomen Herod Wielki, kr. Judei 38, 39, 99, 483 Herodot, historyk grecki 37, 38, 64, 65, 486, 487 Hezidus, wodz arab. 255 Hierokles, uczony bizant. 92, 98, 103, 156, 547 Hieronim ze Strydonu, teolog 44, 76, 180, 485 Hilarion, asceta 232, 366 Hilary, bp 201 Hilary, diakon 198 Hillenbrand R.524 Himerios, dowodca floty bizant. 376 Hind, côrka Al-Harisa (Aretasa) Ibn Amra Ibn Hujra 244, 255 Hiszam Ibn Abd al-Malik, kalif (723-743) 322 Hiszam, uchodzca polityczny 39 Hitti Ph. K. 57, 300, 305-307, 312, 313, 347, 349, 351, 402 Honoriusz, postac znana z inskrypcji 129 Howard-Johnston J. 332, 338 Howhannes, zwany Filozofem, katolikos 455, 456 Hoyland R. G. 305, 338 Hubal, mit. 58, 82 Hujr Akil al-Murar, wôdz arab. z plemienia Kindytôw 243 Ibas z Edessy, teolog, bp 198, 210, 211, 225, 227, 228 Ibn Abbas Ibn Umar, wodz muzulm., 334 Ibn Abbas, przekaziciel hadisow, zob. Abd Allah Ibn Abbas Ibn Abd al-Hakam, dziejopis, prawnik arab. 306, 470, 479, 532 Ibn al-Asam al-Kufi, historyk arab. 532 Ibn al-Asir, dziejopis arab. 131, 314, 315, 317,318, 321,477, 533 Indeks osób 627 Ibn al-Zubajra, wódz muzulm. 334 Ibn Chaldun, historyk arab. 477 Ibn Challikan, uczony arab. 534, Ibn Churradazbih, geograf arab. 534 Ibn Dzurajdz, prawnik arab. 467 Ibn Habib, uczony arab. 247, 482, Ibn Hanbal, przekaziciel tradycji 340 Ibn Haukal, dziejopis arab. 47, Ibn Hiszam, uczony arab. 415, 468, 532 Ibn Ishak, historyk arab. 131, 367, 396, 431, 436, 468, 470, 532 Ibn Kutajba, uczony arab. 534 Ibn Rusta, geograf arab. 534 Ibn Sad, historyk arab. 436, 533 Ibn Szihab az-Zuhri, przekaziciel tradycji 467, 468, 473 Ibrahim, kor., zob. Abraham Ibrahim, syn Mahometa 432 Ibrahim al-Nagirami, emir muzuhn. 495 Ijad ibn Ghanm al-Fihri, wódz arab. 302, 381 Ikrima, znawca hadisów, egzegeta Koranu 462, 463, 464, 467 Ildiger (Ildiger), duks Fenicji Libañskiej 143-145 Ilmukah (Almakach), mit. 50 Ilski K. 188 Imru al-Kajs, poeta arab. 244, 530 Imru al-Kajs, syn Amra ibn Adiego 240, 242 Imru al-Kajs, wladca Lachmidów 55, 276 Imru al-Kajs (Amocers), wódz arab. 240, 242, 274, 276 Indowie Ameryci, zob. Himjaryci Ireneusz (Irenaeus), eksprefekt, duks Pales- tyny 139-142 Ireneusz, komes 186 Ireneusz z Tyru, bp 193, 198 Isa, kor., zob. Jezus Isdigousnas, poseí pers. 255 Isztar, mit. 23, 70, 72, 74 Izaak, bibl. 33, 441, 488, 498 Izaak z Antiochii, autor homilii 76, 234, Izajasz, mnich 220 Izmael, bibl. 32-36, 44, 45, 373, 441, 442, 444, 456, 483, 487, 488 Jachja Ibn al-Hakam, wódz muzulm. 320 Jachja Ibn Jamar (zm. 707 r.), komentator Koranu, 463 Jakub, konwertyta 370 Jakub Baradaj (tez Jakub z Telli), bp 228, 229, 265, 364 Jakub z Edessy, bp, historyk 349, 539, 540 Jakub z Telli, zob. Jakub Baradaj Jakut al-Hamawi, pisarz, geograf arab. 477, 535 Jalabert L. 129 Jan, bp 204, 212 Jan, cancellarius 125 Jan, dowódca garnizonu 387 Jan (Ioannes), duks Palestyny 139-141 Jan (Ioannes), komes Orientis 123, 124 Jan, magister officiorum 189, 190 Jan, postac znana z inskrypcji 129 Jan, prefekt 379, 380 Jan, sw. 119 Jan, wódz bizant. 384, 387 Jan I, patr. Antiochii (428-441/2) 182, 188, 191, 192 Jan I, patr. jakobicki Antiochii (631-638 ) 370, 374, 377, 448 Jan I Chryzostom, kaznodzieja, patr. Kon- stantynopola (398-404) 181, 207 Jan II, patr. Rzymu (533-535) 226 Jan II, patr. Konstantynopola (518-520) 223 Jan III, koptyjski patr. Aleksandrii (680/681- 689) 378 Jan III, patr. jakobicki Aleksandrii (681- 689) 378, 386 Jan Chrzciciel, bibl. 181, 514 Jan Damascenski, zob. Jan z Damaszku Jan Kataias, urzçdnik 302 Jan Malalas, kronikarz bizant. 99, 106, 107, 110, 113, 139, 163, 260, 539 Jan Moschos, pisarz bizant. 77, 363, 538 Jan Penkaje, autor chrzesc. 378, 379, 543 Jan Talaja, bp 218 Jan z Antiochii, dziejopis 285, 288, 539 Jan z Damaszku, teolog 32, 43, 86-88, 363, 440, 442, 443, 447, 485, 495-501, 506, 507, 546 Jan z Efezu, historyk Kosciola 32, 147, 263, 265, 268, 538, 540, 543 Jan z Epifanii, historyk 146 628 índeks osób Jan z Nikiu, historyk, bp 32, 125-128, 285, 306, 307, 353, 354, 356, 362, 365, 376, 380, 382-384, 387, 410, 479, 494, 541, 542 Jan Zarlok, wodz bizant. 261 Jankowiak M. 338, 339 Jazdagird I, kr. pers. 450 Jazdagird III, kr. pers. 450 Jazid 0azid I), syn Mu’awii, kalif (680-683) 311, 312, 317, 319, 333-335, 337-339, 349, 379, 407, 408 Jazid II, kalif (720-724) 360, 442, 456, 506 Jazid Ibn Abu Habsza, wodz muzulm. 324 Jazid Ibn Abu Sufjan , 152, 299, 300, 366 Jazid Ibn al-Hura wodz arab. 315, 316, 343 Jazid Ibn Hunajna, wodz muzulm. 321 Jazid Ibn Dzubajr, wodz muzulm. 321 Jazid Ibn Sagarah, wodz muzulm. 337 Jazid Ibn Shangara, wodz muzulm. 317 Jehoszafat, bibl. 34 Jeremiasz, bibl. 376 Jeroham, bibl. 34 Jerzy, bp Arabow 449 Jerzy, Egipcjanin 384 Jerzy, urz^dnik bizant. Jerzy Chozebites, sw. 352 Jerzy Kedrenos, uczony bizant. 88, 131 Jerzy Mnich (Hamartolos, Grzesznik), kro- nikarz bizant. 87, 88, 336, 497, 501, 544 Jerzy Pizydes, autor bizant. 291, 538 Jerzy Synkellos, autor bizant. 543 Jerzy z Cypru, uczony bizant. 92, 547 Jeszujab II, patr. nestorianski (628- 643/644) 364, 450, 451 Jeszujab III, patr. nestorianski (649/650- 658/659) 380, 446 Jezid, zob. Hezidus Jezidas 0azid), przywodca plemienny, syn Kajsosa 274 Jezus Chrystus 148, 183, 196, 430-432, 440, 470, 476, 479, 498 Jirjis Qerzy), zob. Bahira Jones A.H.M. 94, 107, 157 Jordanes, mnich 77 Jowian, ces. rzym. (363-364) 170, 231 Jozue Stylita (Pseudo-Jozue), kronikarz 245, 247, 248, 375, 488, 538, 540 Józef, bibl. 34 Józef Flawiusz, historyk zydow. 35, 38, 39, 483, 537 Józef 0usuf) Zu Nuwas, wladca Himjary- tów 50, 271-273, 275 Julian, uzurpator 140 Julian, poseí bizant. 258, 273, 275 Julian II, patr. Antiochii (686-708) 449 Julian Apostata, ces. rzym. (361-363) 231, 240, 256, 277, 485 Juliusz, bp 198 Juliusz, papiez (337-352) 180 Justus, uczestnik dysputy 370 Justyn I, ces. bizant. (518-527) 142, 159, 163, 223, 224, 235, 244, 248, 249, 268, 272 Justyn II, ces. bizant. (565-578) 108, 146, 155, 156, 159, 263, 268, 273, 277, 281, 282 Justynian I Wielki, ces. bizant. (527-565) 17, 20, 23, 26, 27, 56, 90, 91, 92, 95-99, 105-108, 113, 114, 131, 135-137, 139- 144, 153, 154, 156-158, 160, 162-164, 167, 224-228, 233, 237, 245, 249-255, 257, 264, 265, 267, 268, 273, 274, 276, 281, 283, 294, 296, 445, 487, 537 Justynian II, ces. bizant. (685-695; 705- 711) 319, 321,440, 523 Juwenal, patr. Jerozolimy (451-458) 197, 208, 214, 215 Juwentyn (Iuventinus), duks Syrii 146 Ka'b, zob. Chabus K’ab ibn Malik, poeta arab. 85 Kaegi WE. Ill, 134, 135, 151-153, 164, 172, 174, 175, 288, 296, 476 Kaeting Toenies S. 496, 502 Kajsos, fylarcha 274 Kajsos, wódz arab. 244, 274-276 Kaladi, mieszkaniec Egiptu 384 Kalandion, bp 218, 219 Kaleb, zob. Ella Asbeha Kallinik, wynalazca ognia greckiego 337, 343 Kambyzes, kr. pers. 37, 38, 64, 377 Kandydian, przedstawiciel ces. 188 Karayannopoulos /. 289 Katada Ibn Di'ama, przekaziciel hadisów i genealogii 464 Indeks osôb 629 Kawad II (Kawad II Sziruje) , kr. pers. 55, 136, 235, 244, 254, 461 Kawar I (zob. tez Shahid I), 253, 257, 267 Kennedy H. 63, 300, 306, 311-313, 350-352, 409 Kessler Ch. 513 Khoury R O. 372 Khoury A.T.H. 500 Kitab S. 85 Klaudiusz Ptolemeusz, uczony rzym. 40, 42 Kleopatra, kr. Egiptu 39 Kolesnikow A. 471 Komentiol, urz^dnik 284 KompaA. 133 Konstancjusz, ces. rzym. (337-361) 96 Konstans I, ces. rzym. (337-350) 240 Konstans II, ces. bizant. (641-668) 297, 308, 316, 329, 331, 333, 335, 356, 376, 491 Konstantyn I Wielki, ces. rzym. (306-337) 7, 94, 96, 99, 104, 154, 168, 236, 283 Konstantyn III, ces. rzym. ( 641) 290, 297 Konstantyn IV, ces. bizant. (668-685) 319, 333, 335, 356, 376 Konstantyn V, ces. bizant. (741-775) 544 Konstantyn VII Porfirogeneta, ces. bizant. (913-959) 88, 140, 167, 257 Konstantyn Lardys, urz^dnik 284 Konstantyna, zona ces. Maurycjusza 284 Kosma, wyslannik ces. 220 Kosma Indikopleustes, mnich, podröznik 32, 257, 365 Kottanas, wödz bizant. 127 Kriwow M.131, 132, 133, 134 Krumbacher K. 132 Krymski TL E. 476 Kserkses, syn kr. Kawada 136 Kulakowskij J. 341 Kusajj, protoplasta Kurajszytöw 393, 394 Kuss Ibn Sa'ida al-Ijadi, staroarab. orator 459 Kutabas, szpieg bizant. 133 Kutzes (Cutzes), duks Fenicji Libahskiej 136, 137 Kyriakos z Tikritu, patr. Antiochii (793- 817) 449 Lauzi E. 44 Lavin L 519 Layard A. H. 519 Leon, papiez (440-461) 188, 196, 198, 199, 201, 202, 205, 207, 210, 211, 213, 215, 216, 218, 223 Leon, bp 449 Leon, strateg temu, zob. Leon III, ces. bi- zant. Leon I, ces. bizant. (457-474) 242, 263 Leon III, ces. bizant. (717-741) 341-343, 455, 495, 507 Leon VI, ces. bizant. (886-912) 159, 350 Leon Synkellos, uczony bizant. 495 Leoncjusz, urzçdnik 285 Lewicka M. 441 Lewicki T. 530 Liebeschuetz J. 160 Lilie R.-J. 169, 170, 287 lllus, wödz bizant. 219, 247 Lucyfer, bibl. 76, 485 Luna, mit. 485 Lazarz (Lazarus), komes Orientis 120 LyszczK. 507, 516, 524 VT an Ibn Jazid, wödz muzulm. 318 Madi Karib, wödz arab. 243 Macdonald M.C.A. 42, 43 Macedoniusz, patr. Konstantynopola (495- 511) 221-223 Macedoniusz, urzçdnik 194, 195 Madelung W. FA09 Madeyska D. 347, 506 Madikarib Dzafur, wladca Himjarytöw 271 Magnus, urzçdnik 195 Magnus Syryjczyk, arystokrata bizant. 263, 268 Mahomet, prorok passim Muhammad ibn Abd Allach, zob. Mahomet Mahomet Zajd Ibn Haris, adoptowany syn Mahometa 298 Majsr Ibn Masruk, wödz arab. 314 Makryn, ces. rzym. 40 Maksym Wyznawca, teolog bizant. 372, 376, 377, 382 Maksymian, patr. Konstantynopola (431- 434) 191 Laniado A. 159, 161 630 Indeks osôb Malchos, wodz arab. 39 Malchus, asceta 231, 232 Malech G. D. 304 Malichus II, kr. nabatejski 66 Malik Ibn Abd Allah, wodz muzulm. 317, 318 Malik ibn Fahm al-Azdi, protoplasta Lach- midow 55 Malik Ibn Hubajra, wodz muzulm. 317 Mamed, zob. Mahomet Mamikonianie, dynastia armenska 383 Manat, mit. 58, 64, 70, 74, 78, 81-84, 89 Mango C. Mani, przywodca religijny 225 Manuel, dowodca floty bizant. 308 Mar Aba II, bp 495 Marcin, magister millitum per Orientem 143, 145 Marcin I, papiez (649-655) 376 Marcjan, bp 117 Marcjan, ces. bizant. (450-457) 199, 200, 203, 205-210, 212-215 Marcjan, magister millitum per Orientem 146 Marcjan z Betlejem, mnich 218 Marcjan z Heraklei, podroznik 40 Mardasan, wodz muzulm. 344 Marek Aureliusz, ces. rzym. (161-180) 42, 488 Marwanidzi, linia dynastii Umajjadow 46, 406 Maria (Maryja), bibl. 182 Maria, konkubina Mahometa 432, 480 Maria, zona Tafarasa Dzabali 246 Mari anus, patycjusz 360 Maris, bp pers. 227 Maris, zamozny Arab 489 Maronas, asceta 488 Marrou H.-L 224 Martindale J.R. 113, 119, 120, 122, 124, 125, 129, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 143, 144, 146, 149, 152, 153, 174, 250 Martyna, zona ces. Herakliusza 291, 296, 297 Martyriusz, patr. 218, 219 Maruta, mnich, metropolita 448 Marwan I, kalif (684-685) 310, 319 Marwan Ibn al-Hakam, zob. Marwan I Marwan II, kalif (744-750) 361 Marwan Ibn Muhamad Ibn Marwan, zob. Marwan II Marwan ibn al-Walid, wodz muzulm. 323 Maslama Ibn Abd al-Malik, wodz muzulm. 321, 322, 324, 334, 341, 342 Mason H.113 Masruk, zob. Józef Zu Nuwas Maurycjusz, ces. bizant. (582-602) 77, 108, 147, 156, 170, 232, 257, 268-270, 282- 285, 287, 288, 290, 295, 299, 385, 449, 460, 488, 540, 544 Mawia, kr. Tanuchidow 240, 488 McAuliffe J.433 Melechus Podosacis, fylarcha arab. 40 Melecjusz, duchowny 180 Memnon, bp 188-190 Mena z Nikiu, bp 541 Menas, mieszkaniec Egiptu 384 Menas (II), patr. Aleksandrii (956-974/975) 545 Menas, wodz bizant. 307 Mennas, brat Beniamina 454 Metody, bp 542 Michal Syryjczyk, kronikarz 150-153, 173, 270, 275, 320, 333, 337, 340, 342, 344, 355, 356, 358, 359, 372, 375, 377, 434, 445, 486, 487, 493, 538, 540, 545 Michal z Syrii, zob. Michal Syryjczyk Mikolaj, mnich 77 Millar F.37 Miotto M. 237, 238, 242, 270 Mojzesz, bibl. 432, 479, 487 Mojzesz, bp 240 Mojzesz Faranita, mnich 234, 489 Molatzes (Molatzes), duks Fenicji Liban- skiej 143, 144, 149 Molon, pisarz grecki 44 Montgomery Watt W. 472 Moorhead J. 214, 371, 372, 386 Morony M. G. 304 Mouterde R. 129 Mu'awija, kalif (661-680) 309-311, 315, 316, 326, 331, 332, 335, 404-406, 408, 409, 509, 523 Muhammad Ibn Abd Allah, wodz muzulm. 317, 336 Muhammad Ibn Malik, wodz arab. 318 Muhammad Ibn Marwan, wodz muzulm. 319-321, 323 Indeks osób 631 Muhammad Ibn Ishak, biograf Proroka 131, 367, 396, 431, 436, 468, 470, 532 Murphy C.C.RA2 Murre-van den Berg H. 457 Musa, kor. (zob. Mojzesz) Musa Ibn Nusajr, wodz muzulm. 328 Mus'aba Ibn al-Zubajr, wodz muzulm. 319 Musil A. 42, 518 Muslim, uczony arab. 531 Nabuchodonozor, kr., bibl. 34 Nadwi A. H. 470, 471 Narses, urzçdnik 142 Narses, Persarmehczyk 142 Narses, wodz bizant. 284 Nasr Ibn Muzahim, dziejopis arab. 409 Nasrydzi, dynastia 55, 237, 259, 262, 268, 277, 367 Nau E 267, 366 Nemezis, mit. 74 Nestoriusz, patr. Konstantynopola (428- 431) 181-192, 199, 201, 203, 206-212, 216, 218, 219, 224, 227, 229 Nikefor, patr. Konstantynopola (806-815) 152, 153, 174, 293, 305, 544 Nikefor, patrycjusz 333 Nikefor Fokas, ces. bizant. (963-969) 347 Nikefor Kallistos, historyk Kosciola 122, 123, 242 Nikefor Ouranos, pisarz bizant. 250 Niketas, krewny Herakliusza 152, 285, 288 Niketas z Bizancjum, teolog, polemista an- tyislamski 87, 88, 495, 546 Nil z Ancyry, asceta 76 Nil z Synaju, asceta 76, 233, 234, 486, 489, 490 Noe, bibl. 365 Nöldeke Th. 335, 460, 466, 480 Nonnos, posel bizant. 244, 258, 274, 275, 485 Nusri S. 471 O'Sullivan S. 332 Ochozjasz, bibl. 34 Ogar (Hujr), wodz arab., syn Aretasa 235, 242, 245 Öhrnberg K. 479 Oikonomides N. 289 Orygenes, teolog 65 Ostrogorski G. 507 Oumaros, zob. Umar Ibn Hubajra Pachura, zob. Bachira Palmer A. 374, 540 Pandur a M. 245 Paschazyn, legat 203 Patrycjusz (Patricius), komes Orientis 120 Patrycjusz, wódz rzym. 248 Paulin, duchowny 180 Pawel, apostol 441 Pawel (Paulus), duks oraz namiestnik Ara- bii 116 Pawel, monofizycki bp Aleksandrii 265 Pawel z Emesy, bp 191, 192 Pawel z Samosaty, teolog 182 Pawel z Semnoud, wódz bizant. 126 Pelagiusz, papiez (555-561) 228 Pentadiasta, ojciec duksa Ireneuszal41 Pertusi A. 289 Peters EE. 230, 239, 276 Petronas, wódz bizant. 338 Pigulewska N.V 245, 247, 252, 255, 258, 267 Piotr, bp Arabów 489 Piotr, patr. Jerozolimy (524-552) 114 Piotr, patr. Aleksandrii (477-489) 207 Piotr, urz^dnik 284 Piotr Folusznik, patr. Antiochii (471-488) 216, 217, 219 Piotr Iberyjczyk, mnich 214, 220 Piotr Mongos, bp 217-220 Pliniusz (Starszy), uczony rzym. 36, 38, 40, 42, 44, 486, 536 Plinta, wódz rzym. 191 Podozakis, zob. Melechus Podosacis Porfiriusz, filozof grecki 74 Prezencjusz, urz^dnik 284 Priskos z Panion, dyplomata, autor bizant. 193, 241 Proklian (Proclianus), duks Fenicji 136 Prokopiusz z Cezarei, historyk bizant. 17, 26, 45, 77, 110, 136, 137, 142-145, 244, 249, 251, 254, 255, 257, 259-262, 264, 267, 273, 275, 286, 537 Prokulus, urz^dnik 197, 198 Prorok, zob. Mahomet Proteriusz, patr. Aleksandrii (451-457) 214, 215, 218, 275 632 Indeks osöb Pryskus, magister militum per Orientent 148, 149 Pseudo-Dionizy, zob. Dionizy z Teil Mahre Pseudo-Atanazy, autor utworu apokalip- tycznego 542 Pseudo-Efrem, autor utworu apokaliptycz- nego 542 Pseudo-Hyginus, autor traktatu 43 Pseudo-Jozue, zob. Jozue Stylita Pseudo-Metody, autor apokryfu 363, 373- 375 Pseudo-Zachariasz, historyk syryjski 137, 140, 217, 219, 233, 254, 257, 260, 262, 275, 490, 539 Pulcheria, zona ces. Marcjana 185, 186, 198, 206, 211, 215 Rabbel II Soter, kr. nabatejski 66, 103 Rabbi Szymon, uczony zydow. 378 Recitangus (Rhecithangus), duks Fenicji Libahskiej 143-145, 149 Renat, prezbiter 198 Reparat, bp 228 Retsö J. 37, 41 Robin Ck 246 Roman, wödz rzym. 242, 245 Rubin B. 251 Rufin, posel bizant. 259 Rustam, wödz pers. 349 Saba, mnich 220, 232, 489 Saboriusz (Sabur Aprasit'gan), strateg Ar- menii, buntownik 235, 316, 333 Sa'id ihn Zaid, towarzysz Proroka 84 Sadowski M.434, 445 Sahas DJ. 382, 383 Sa'id ihn Amir, emir 370 Sajf ibn Umar, wödz muzulm. 303 Sakaliar, AI-, eunuch, zob. Teodor sakellari- usz 174 Salit Ibn Amr al-Amiri Amir Ibn Lu'i, autor arab. 461, 469 Salmanasar III, kr. asyryjski 37 Salome, bibl. 37 Salomon, kr., bibl. 34, 408 Samir Kf.S. 495, 496 Samon, kupiec frankijski, twörca pahstwa 292 Sara, bibl. 33, 35, 43-45, 441 Sargun Ibn Mansur, syn Sergiusza 405 Sartre M. 31 Sasanidzi, dynastia 56, 237, 239, 262, 281, 330, 331, 367, 403, 405, 416, 417, 440, 446, 447, 450, 469, 522 Saul, kr., bibl. 34 Sauvaget /. 107, 517 Sawad, Arab z plemienia Tammim 350 SaxlE 518 Scharrer U. 38, 41, 44, 236, 489 Schlumberger D. 251 Schwartz E. 139, 484, 546 Scott R. 133, 339 Sebendis (Sabinus), mieszkaniec Egiptu 384 Sebeos, historyk armehski 32, 126, 127, 173, 288, 326, 332, 376, 378, 381, 383, 441,491,493, 542 Seleukos I Nikator, kr. 94 Septymiusz Sewer, ces. 39, 94, 97, 129 Sergiusz, patr. Konstantynopola (610-638) 178, 281, 286, 288, 290, 292, 293, 362, 343 Sergiusz, urz^dnik 405 Sergiusz, diakon 258, 259 Sergiusz, posel 333 Sergiusz, syn Niketasa, zob. Sergiusz, duks Palestyny Sergiusz, sw. 238, 266, 431 Sergiusz, wödz bizant. 146 Sergiusz (Sergius, Vardan/Wardan), duks Palestyny 150-153, 299, 352, 381 Sergiusz Bahira, zob. Bahira Serjeant R.B. 472 Sewer, bp 121, 221-224, 226 Sewer Ibn al-Mukaffa, bp 441, 544, 545 Sewer Sebocht, bp 448 Sewer z Antiochii, patr. (512-538) 449 Sewer z Aszmunajn, dziejopis arab. 477 Shahid L 41, 42, 165-172, 248, 251, 252, 254, 259, 270, 367 Sievers P. von 331 Sijpesteijn RM. 410 Sittas, wödz bizant. 142, 254 Skarzyhska-Bochehska K 534 Skowronek S. 411 Smith S. 242, 244, 253, 272, 274, 276 Sokrates Scholastyk, historyk Kosciola 539, 540 Indeks osöb 633 Sofroniusz, patr. Jerozolimy (634-638) 119, 152, 233, 302-304, 357, 358, 361, 362, 366, 369, 370, 373, 375, 376, 383, 438, 486, 543 Sozomen Hermiasz, historyk Kosciola 44, 186, 234, 486, 487 Starowieyski M. 212 Stefan II, patr. Antiochii (477-479) 219 Stefan III, patr. Antiochii (742/743- 744/745) 361 Stefan, bp 286 Stefan, urz^dnik 242 Stefan, namiestnik Palestyny Pierwszej (536 r.) 117, 154, 155 Stefan, namiestnik Palestyny Pierwszej (556 r.) 118, 154 Stefan, namiestnik Arabii 142 Stein E. 107, 110, 146, 199, 289 Strabon, geograf grecki 36, 38, 230, 486, 487 Strategiusz, posel bizant. 258 StratosA. 337, 338 Suermann H. 377 Sufjan, dowödca floty arab.ej 343 Sufjan Ibn Awf, wodz muzulm. 317, 318, 338 Suijan Ibn Ujajna, egzegeta, prawnik 462, Sufjanidzi, rod 405 Suhajl Ibn Amr, przywodca w Mekce 395 Sulejman, kalif (715-717) 340, 342, 360, 408 Sulejman Ibn Mu’ada, wodz muzulm, 341, 343 Summus, posel bizant. 258, 259 Sumu-jafa, zob. Esimfaios Surahbil Ibn Hassan, wodz muzulm. 299 Sylajusz, wodz arab. 39 Symeon Slupnik/Stylita (Mlodszy) 256, 261, 543 Symeon Slupnik/Stylita (Starszy) 76, 216, 489 Symeon z Ani, autor armehski 153 Symeon z Bet Arszam, bp 248, 249, 272, 275 Synod, mieszkaniec Egiptu 384 Szahbaraz, wodz pers. 463, 464, 466 Szahidat al-Bahr („M^czennica Morza”), zob. Umm Haram Bint Milhan Szamasz, mit. 54 Szams, mit. 72 Szapur II, kr. pers. 450 Szenute, podwiadny pagarchy 410 Szirin, zona Chosroesa II Parwiza 447 Szudza’a Ibn Wahba, towarzysz Proroka 469 Szymon, patr. Aleksandrii 378 Tafaras Dzabala (takze Abu Szamir), wodz arab. 246, 254, 490 Taizong, ces. chihski 451 Talaba ibn Amr ibn Al-Mudzalod ibn Amr ibn Adi ibn Amr ibn Mazin ibn Al-Azd, wodz arab. 247 Taalaban (Talab, Tha'laba), wodz arab. 245, 246 Talabana, matka Aretasa Ghassanidy 246 Talazjusz, bp 197, 208 Tarafa Ibn al-Abd, poeta arab. 531 Teodahad, kr. Go tow 226 Teodekt, zob. Teodor, wikariusz, kubikula- riusz Teodochos, zob. Teodor, wikariusz, kubiku- lariusz Teodor (tez Teodor Arab), bp Arabow 229 Teodor, brat ces. Herakliusza 134, 174, 299 Teodor, patr. Aleksandrii (608-610) 285 Teodor, sakellariusz, wodz bizant. 172-176, 300 Teodor, sekretarz, ojciec patriarchy Nikefo- ra 544 Teodor, wikariusz, kubikulariusz 130-135 Teodor (Trithyrius), wodz bizant. 134 Teodor, wodz bizant. (VII w., Syria) 134 Teodor, wodz bizant. (VII w., Egipt) 306, 307, 380, 384, 387 Teodor, wodz bizant. (I pol. VI w.) 139, 257 Teodor, wodz bizant. (II pol. VI w.) 146 Teodor („Zadarty Nos”) duks Palestyny 139-141 Teodor, namiestnik Palestyny Pierwszej 119, 155 Teodor Abu Kurra, uczony 443, 444, 546 Teodor Arab, zob. Teodor, bp Arabow Teodor Askidas, bp 226 Teodor Karteroukas, wodz bizant. (VIII w.) 321 Teodor Lektor, historyk Kosciola 32 634 Indeks osob Teodor Rstumi, wfadca armenski 382, 383 Teodor z Mopsuestii, bp 181, 225, 227, 228 Teodora, zona ces. Justyniana 106, 107, 224, 226, 228, 249, 259, 265, 364 Teodoret z Cyru, historyk Kosciola 45, 76, 192, 193, 195, 198, 210, 211, 212, 225, 227, 228, 488, 489, 538 Teodot „Magalas”, duks Palestyny 139-141 Teodozjusz, mnich, monofizycki bp Jerozo- limy (451-459) 214, 215, 220 Teodozjusz, patr. Aleksandrii (535-536) 226, 228 Teodozjusz, syn ces. Maurycjusza 284 Teodozjusz I, ces. bizant. (379-395) 97-99, 168, 180, 242, 514 Teodozjusz II, ces. bizant. (408-450) 94, 182, 185-187, 189-191, 193-200, 204, 210, 211, 215, 241 Teodozjusz III, ces. bizant. (715-717) 341 Teofan, bp 545 Teofanes, chronograf 32, 88, 120, 121, 127, 130-135, 149-153, 167, 173, 243, 245, 246, 273, 288, 295, 299-303, 315-321, 323, 324, 327, 328, 332-341, 343, 344, 352, 353, 356, 358, 359, 362, 376, 381, 386, 411, 412, 497, 499, 501, 543, 544 Teofanes Wyznawca, zob. Teofanes Teofil, ces. bizant. (829-842) 449, 540 Teofil, patr. Aleksandrii (385-412) 207 Teofii, podzegacz 127 Teofil Hindus, prowadzil rnisj^ chrzescijan- sk^ w Arabii 271 Teofil z Edessy, dziejopis bizant. 338 Teofilakt, patr. Antiochii 361 Teofilakt, urz^dnik 125 Teofilakt Salibas, wodz bizant. 321 Teofilakt Symokatta, kronikarz bizant. 32, 146-148, 484, 537 Teoktyst (Theoctistus), duks Fenicji Libari- skiej 143-145, 149 Terebon, szejk 489 Tiadukus, patrycjusz (zob. tez Teodor, wika- riusz, kubikulariusz) 132 Timostratus, wodz bizant. 249 Tolan J. 369, 490, 495 Tomasz II, patr. Konstantynopola (667-669) 339 Tomasz z Klaudiopola, adresat listu patriar- chy Germana 370 Topolski J. 530 Trajan, ces. rzym. (98-117) 102, 307 Trajan, wodz bizant. 261 Trajan Patrycjusz, dziejopis bizant. 338 Tronis, mit. 37 Tyberiusz, ces. rzym. (14-37) 39 Tyberiusz, syn ces. Maurycjusza 284 Tyberiusz II, ces. bizant. (578-582) 108, 122, 263, 268, 282, 385 Tyberiusz III, ces. bizant. (698-705) 321, 340 Tyche, mit. 74 Tymoteusz I, katolikos, patr. nestoriariski (780 - 820 lub 823) 446, 451, 495, 496 Tymoteusz III, patr. Aleksandrii (517-535) 273, 275 Tymoteusz Ailuros (Lasica), patr. Aleksan- drii (457-460; 475-477) 214-217 Tymoteusz Salofakialos, mnich, patr. Alek- sandrii (460-475; 477-482) 216, 217 Ubajd Allah Ibn Abd Allah Ibn Utba Ibn Masud, znawca prawa 467 Ukba Ibn Amir, wodz muzulm. 317 Ukba Ibn Nafi, wodz muzulm. 317, 328 Umajjadzi, dynastia 28, 57, 167, 170, 270, 309, 310, 311, 313, 319, 325, 331, 342, 348, 351, 366, 381, 391, 403, 405-407, 409-412, 419, 421, 422, 438, 442, 447, 450, 467, 473, 494, 504, 506, 510, 513, 517, 521, 524, 525, 531 Umajja Ibn Abi as-Salt, poeta arab. 531 Umar, syn Walida I, 323 Umar I, kalif (634-644) 300, 303-305, 314, 330, 358, 369, 375, 380, 382, 383, 400- 402, 404, 406, 416-421, 423-425, 429, 437-439, 450, 453, 461, 486 Umar II, kalif (717-720) 323, 344, 357, 359, 407, 408, 411, 412, 424, 446, 452, 455, 456, 495 Umar Ibn al-Chattab, zob. Umar I Umar Ibn Abd Al-Aziz, zob. Umar II Umar Ibn Hubajra, wodz muzulm. 341, 343 Umar Ibn Sa'd, emir 370 Umm Haram Bint Milhan, towarzyszka Pro- roka 482 Urania, mit. 38, 65 Uraniusz, geograf 40, 42 Indeks osób 635 Uranos, mit. 65 Usman Ibn Affan, kalif (644-656) 402, 403, 418, 420, 426 Usman, syn Walida 322 Uspienski F. I. 371 Vaballathus (Wahb al-Lat), zob. Waballat Vardan (Wardan), zob. Sergiusz, duks Pale- styny Vasiliev A. A. 249 Vries, B. de 31, 368, 483 Vries, W. de 187 Waballat, syn Zenobii 54, 72 Waddington W.H. 93 Wahan, zob. Baanes Wahb Ibn Munabbih, historyk arab. 531 Walens, ces. rzym. (364-378) 94, 240, 241, 288 Walentynian III, ces. rzym, (425-455) 198 Walid Ibn Hiszam, wodz muzulm. 324 Waraka ibn Naufal, kuzyn Chadzidzy 431 Wellhausen J. 332, 335 Wenus, mit. 50, 65, 76 Whitby M. 537 Wiewiorowski J. 122 Wigiliusz, papiez (537-555) 226-228 Wipszycka E. 208 Witakowski W 541 Witalian, papiez (657-672) 339 Witalian, wôdz 222 Witalis, uczen Apolinarego 180 Witkowska A. 531 Wolinska T. 55, 56, 391 Zachariasz, bibl. 34 Zachariasz Retor, zob. Pseudo-Zachariasz Zemarch (Zemarchus), komes Orientis 121 Zenobia, kr. Palmyry 26, 40, 54, 72, 240 Zenon, ces, bizant. (474-475) 94, 175, 216-220, 229, 234, 247 Zenon, filozof 38 Zokomos, wodz arab. 240, 487 Zonaras, kronikarz bizant. 336 Zosym, historyk 487, 488, 539 Zotenberg H. 126, 127, 353, 354, 383, 542 Ztatios, wladca Lazyki 141 Zubajr Ibn al-Awwam, wodz muzulm. 306 Zuckerman C. 109, 288 Zuhajr ibn Dzanab al-Kalbi, poeta arab. 84 Zelazny J.W. 498 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych Indeks nie obejmuje terminów geograficznych stanowi^cych cz^sc nazw wlasnych (np. Uniwersytet Amerykañski w Bejrucie), nazw osobowych (np. Prokopiusz z Cezarei) oraz nazw obiektów znajduj^cych si§ w granicach miast (np. Forum Walensa w Antiochii). W indeksie zastosowano nast^puj^ce skróty: adm. - (jednostka) administracyjna P* - pañstwo bibl. - (termin) biblijny pu. - pustynia c. - ciesnina phv. - póhvysep dol. - dol. pr. - przel^cz dr. - droga r. - równina etn. - (termin) etniczny reg. - región g- - góra/góry rz. - rzeka geo. - (termin) geologiczny t. - twierdza gm. - gmina w. - wyspa kr. - kraina wqw. - w%wóz/w%wozy m. - miasto/miejscowosc z. - zamek o. - oaza zat. - zatoka Abila (Tell Abila), m. 101 Abila/Abilena Lizaniasza (Suk Wadi Ara- ba), m. 99 Abira, m. 109 Abisynia, kr. 60, 275, 431, 469, 470 Abydos, m. 23, 342, 377 Acadama (Qdeym), m. 110 Acauatha, m. 110 Achmim, m. 480 Adada (Sukneh), m. 110 Adata, w^w. 325 Adatha, m. 110 Aden, m. 47, 49, Adhruh, m. 304 Adiabena, kr. 450 Adra (Dara), m. 103, 167 Adrianopol, m. 241, 282, 292, 488 Adznadajn, m. 134, 151, 152, 174, 300 Aelia, Aelia Capitolina, zob. Jerozolima Afryka Pólnocna, reg. 328, 405 Afryka 19, 29, 90, 105, 285-288, 328, 355, 417, 503, 515 Agareni (Hagareni), etn. 5, 31, 32, 233, 365, 366, Aila (Akaba), m. 102, 109 Akkar, r. 21, Indeks nazw geograficznych i etnograficznych 637 Akra, m. 23, 171 Akrim, t. 322 Akronion, m. 325 Aksum (zob. tez Etiopia), p. 59, 274, 330, 431 Akula, m. 449 Al-A'mak, m. 319 Al-Habis, g. 101 Al-Hadid, t. 109, 323 Al Mada'in, m. 417 Al-Aszmunajn, m. 441, 477 Al-Azd, etn. 245, 266, Al-Bahrajn, kr. 47, 470 Al-Basra, m. 405, 452, 509 Al-Dzabija, m. 56, 248, 264, Al-Dzazira, reg. 47, 302, 305, 405 Aleksandretty Zatoka (iskenderun Kórfezi) 17 Aleksandria, m. 11,126, 150, 180, 183-185, 187, 188, 190-192, 197-199, 206-211, 214-216, 218-220, 225, 226, 228, 265, 273, 275, 285, 307, 308, 326, 328, 330, 342, 354, 356, 360, 372, 378-380, 382- 384, 387, 453, 470, 477, 479, Aleppo, m. 94, 239, 340, 355 Al-Hira, m. 56, 57, 237, 256, 367 Alija (zob. tez Jerozolima) 438 Al-Jamama, kr. 47, 405, 469 Al-Kadisijja 417 Al-Karak, m. 102, 298 Al-Karjatan, m. 109 Al-Kiswa, m. 264 Al-Kufa, m. 54, 309, 403, 405, 421, 449, 509 Al-Kut, m. 312 Al-Urdunn (Urdunn), adm. 166, 167, 405 Amalekici, etn. 34 Amanus, g. 17, 94 Amañska Przel^cz (Bah ;e Ge^idi) 17 Amasya, zob. Amazja Amazja, m. 323, 325, 356 Ameryci (tez Homeryci lub Himjaryci), etn. 45, 49, 50, 239, 243, 244, 249, 257, 258, 271-275, 436, 485 Amida (Dijarbakir), m. 28, 129, 137, 235, 248, 249, 286, 302, 538 Ammán, m. 103, 130, 166 Amorion, m. 315, 322, 325, 334, 335, 341, 356, 360 Amuk, r. 18 Anasartha, t. 106 Aratha (Anatha; Erek), m. 110 Anatolia, kr. 112, 169, 270, 287, 291, 385, 460 Anatolikon, adm. 341, 342 Anazarbos, m. 121 Ancyra, m. 76, 77, 208, 325 Andzar, m. 4, 517, 522 Anglon, m. 144 An-Nabk, m. 109, 252 An-Nadir, etn. zob. Banu Nadir Antarados (Tartus), m. 98 Antedon (Chirbat Teda), m. 100 Antinoe, m. 379, 382 Antiochia nad Orontesem (Antakya), m. 18, 20, 76, 104, 111, 112, 121-129, 141, 143, 144, 155, 163, 174, 180, 182, 188, 190-192, 198, 207, 208, 216-219, 221, 223, 224, 227, 234, 235, 244, 247, 255, 265, 285, 287, 294, 300, 301, 317, 319, 324, 360, 445, 449, 460, 539, 540 Antiochia w Pizydii, m. 315-317, 323, 325, 356 Antipatris (Afek), m. 100 Antyliban, g. 25, 29, 98 Apamea, Apamea nad Orontesem (Afami- ja), m. 95, 109, 163 Aphrodito, m. 330 Arabia, kr./adm. passim Arabia Deserta, kr. 47 Arabia Félix, kr. 47-50, 257, 485 Arabia Saudyjska, p. 50, 437 Arabia Skalista (Petraea), kr. 52, 393 Arabowie, etn. passim Arabowie Eudajmoni (Arabes Eudaemo- nes), etn. 40 Arabowie Scenici (Arabes Skentai), etn. 31, 36, 38, 484 Arabski Pólwysep passim Arad (Arwad), m. 97 Arados, m. 352 Aratha (Anatha; Erek), m. 110 Ardalunij, t. 322 Areopolis (Ar-Rabba), m. 102, 109 Aretuza (Ar-Rastan), m. 96 Aridza/Gazara (Tel Gezer), m. 100 Arindela (Gharandal), m. 102 Arka (Tell Arka), m. 98, 638 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych Arkadia, kr. 411 Armenia, kr. 120, 137, 177, 178, 282, 286, 291, 305, 316, 319, 321, 322, 333, 340, 342, 353-355, 382, 403, 405, 455, 456, 542, 544 Armenia II, adm. 323 Armenia IV, adm. 325 Armericzycy, etn. 126, 355, 383, 449, 455, 456, 545 Ar-Rakka, m. 110, 302, 308 Arwad, m. 97, 337 Askalon (Aszkalon), m. 100, 366 As-Suwajda, m. 67, 104, 247 Asyria, kr. 34, 36, Asyryjczycy, etn. 64, 429 Aszkalon, zob. Askalon Athribis, m. 126 At-Ta'if, m. 78, 79, 80, 85 Auatha, m. 109 Augusta Libanensis, adm. 97, 98 Augustopol (Udruh), m. 102 Aus (Ausyci), etn. 58, 81, 83, 395 Awarowie, etn. 177, 178, 281, 282, 284, 287, 291, 292 Azdyci, etn. 470 Azja Mniejsza, reg. 177, 301, 316 Azja Pohidniowo-Wschodnia, reg. 48 Azja Srodkowa, reg. 27 Azji diecezja (dioecesis Asiana), adm. 104, 187, 188, 209 Azotos Mesogeios (Aszdod), m. 100 Azotos Paralios (Aszdod), m. 100 Azru'at, m. 460, 462, 463 Bab al-Mandab, c. 49 Babilon, bibl. 35, 378 Babylon, m. 306-308, 327, 354, 384 Badr, m. 61, 349, 415, 462 Bagdad, m. 449, 450, 452 Bahrajn, w./p. 55, 255, 331 Baitarrus/Bettorus (AI-Ledzdzun), m. 102 Balanea (Banijas), m. 96, 97 Balkany, reg. 105, 157, 177, 281, 282, 284, 286, 292, 295, 296 Balkanski Potwysep 143 Banu al Asfar, etn. 254 Banu Nadir, etn. 422, 435 Banu Salih (Salihidzi), etn. 41, 237, 241, 243, 247, 251, 277, 367, 451 Banu Kurajza(Kurajza), etn. 60, 61 Banu Ghassan (zob. tez Ghassanidzi Banu Kajs [Kajsowie]), etn. 368 Banu Kalb (Kalbidzi), etn. 247, 276, 404 Banu Kinda (Kindyci), etn. 57, 237, 242- 247, 250, 255, 258, 259, 274, 276, 367, 393, 414 Banu Lachm, zob. Lachmidzi Banu Tha'laba (Talabici; Tha'labites), etn. 245, 246, 248 Barada, rz. 173, 409, 515 Barbalissos (Balis) 110, 164 Barbalissus, zob. Barbalissos Bargylus (Dzabal Ansarije), g. 20, 95, 97, 107 Basra, m. 405, 452 (odj^c Al), 509 Beduini, etn. 36, 37, 295, 347, 348, 386 Bejrut, m. 19-21, 25, 98, 301 Bekaa, dol. 21, 25, 30, 98 Belen (Belen Geçidi), pr. 17 Berberowie, etn. 42, 232 Beroa, m. 94, 112, 189, 231 Berosaba (Be'er Szewa), m. 102, 109 Beth-Dzarma, m. 452 Betlejem, m. 114, 218, 232, 375 Betproclis, m. 109 Betthora, m. 109 Betyka, kr. 74 Bilbajs, m. 306 Birsama (Chorbat Be'er Szema), m. 109 Bitrapsa, m. 242 Bitylion (Szeik Zuwejd), m. 100 Bitynia, kr. 220, 325, 344 Bizancjum, p. passim Bizantyhczycy passim Blemmiowie, etn. 36 Bliski Wschôd, reg. 7, 11, 24, 30, 32, 41, 47, 48, 54, 57, 72, 93, 112, 369, 387, 427- 429, 437, 442, 444, 445, 452, 457, 460, 472, 481, 496, 516, 520, 524, 546 Bosfor, c. 211, 286, 332, 343, Bosra (Busra asz Szam), m. 12, 29, 31, 66- 69, 103, 109, 147, 154, 229, 230, 232, 263, 268, 269, 355, 491, 503, 511 Bostrys (Al-Batrun), m. 98 Brijas (Bryas), m. 343 Brytyjskie Wyspy 360 Buchara, m. 451 Bulak, t. 322 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych 639 Bulgarzy, etn. 178, 292 Burg al-Hamam, m. 324 Byblos (Dzubajl), m. 19, 20, 23, 98 Calamona, m. 109 Casama, m. 109 Celesyria, kr. 94, 96 Cezarea Filipowa (Banijas), 98 Cezarea Kapadocka, m. 226, 333 Cezarea Nadmorska (Caesarea Maritima; Kesarja), m. 19, 20, 99, 100, 112, 114, 117-119, 126, 150-52, 197, 214, 301, 302, 325, 352, 353, 360, 381, 382, 494, 540 Cezarea Palestynska, m. (zob. tez Cezarea Nadmorska) 119, 151, 214, 353 Chajbar, o. 58, 402, 435, 436, 437 Chalcedon, m. 190, 197, 199, 200, 202, 204, 206-223, 225-227, 286, 333-335, 343, 364, 429, 441, 442, 445, 455, 536, Chalcis ad Belum (Kinnasrin), m. 94, 112, 146, 256, 261, 264, 301 Chanazir, m. 106, Changara, m. 323 Charaba, m. 67, 68 Charakmoba (Al-Karak), m. 102 Charsianon, m. 325 Chazarowie, etn. 292, 312, 344, Chermula, m. 109 Chersonez Krymski, phv. 216 Chindeni, etn. (zob. tez Kindyci) 244, 274 Chiny, p. 20, 331, 451, Chirbat al-Mafdzar, z. 518, 520 Chirbat al-Minja, z. 517 Chirbat as-Sane, m. 72, 73 Chirbat at-Tannur, m. 70, 71 Chirbat es-Sadaqa, m. 109 Chirbat Wadi Swane, m. 72, 73 Chorasan, reg. 405, 406 Chryzopol, m. 325, 341 Chuzestan, reg. 405 Cylicja, reg. 17, 125, 181, 318, 321-25, 336, 337, 343, 352 Cypr, w. 19, 23, 92, 104, 305, 319, 326, 327, 338, 352, 357, 404, 417, 482, 547 Cypryjczycy, etn. 357 Cyr (Kürus), m. 96, 76, 163, 193, 195, 198, 210-212, 225, 227 Cyrenajka, kr. 403 Cyrrestyka, kr. 105, 108 Czarne Göry 40 Czerwone Morze 29, 35, 237, 399 Dabik, m. 340 Dacja, reg. 74 Dagestan, reg. 312 Dajbul, m. 330 Daleki Wschod, reg. 366, 391 Damaszek, m. 11, 12, 26, 27, 51, 53, 67, 98, 110, 112, 135, 137, 139, 140, 148, 149, 167, 168, 170, 171, 173, 241, 247, 258, 264, 267, 300, 311, 334, 342, 351, 352, 353, 356, 359, 363, 377, 378, 405, 409, 440, 447, 449, 450, 460, 469, 474, 504, 506, 509, 510, 514-516, 523, 525, 546 Damietta, m. 327, 354, 384 Dara, m. 103, 112, 137, 233, 254, 256, 261, 282, 302, 352, 462 Dastakert, m. 292 Datin, m. 151, 152, 299, 352, 381 Dekapolis, adm. 100, 167 Demarouni, m. 126 Deweit, m. 292 Diafenes, m. 109 Dimaszk, m./adm. 12, 405 Diocezarea/Seforis (Cippori), m. 101 Dioklecjanopoi (Chirbat Seraf), m. 100 Dion (Al-Hisn), m. 103 Dionizja (As-Suwajda), m. 104 Diospolis (Lod), m. 100, 357 Doliche (Dülük), m. 96 Dora (Tel Dor), m. 100 Doryleum, m. 325 Duma (Dumat Ai-Dzandal), m. 33, 75 Dumajr, m. 264 Dunaj, rz. 28, 283, 284, 488 Dwin, m. 542 Dzabal al-Chubtha, g. 101 Dzabal an-Nusajrijja, g. 18 Dzabal Baruk, g. 21 Dzabal Ithlib, g. 69 Dzabal Kalamun, g. 25 Dzabal Niha, g. 21 Dzabal Rum, g. 67 Dzabal Sejs, g. 251 Dzabal Talat Musa, g. 26 Dzazirat al-Arab (Wyspa Araböw; zob. tez Polwysep Arabski) 47, 58 640 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych Dzije (Jiyyeh), m. 21 Dzillik, m. Dzundiszapur, m. 450, 452 Edessa, m. 137, 231 Efez, m. 23, 185-190, 192-203, 206, 208, 211-213, 216, 218, 219, 227, 326, 489 Egejskie Morze 326, 338 Egipcjanie, etn. 35, 36, 183, 208-210, 354, 372, 380, 406, 410, 442, 453, 487 Egiptu diecezja, adm. 104 Eilacka Zatoka (zatoka Akaby) 29 Eilat, m. 304 Eleuteropol (Bet Guwrin), m. 100, 220, 357 Eluza (Haluza), m. 75, 102 Emesa (Hims), m. 21, 25, 54, 77, 98, 110, 112, 120, 146-148, 163, 167, 168, 170, 171, 173, 192, 300, 301, 311, 382 Epifania (Hama), m. 96, 146 Es-Sabra, m. 109 Esbos (Tell Hesban), m. 104 Etiopczycy (Etíopowie), etn. 84, 271, 272, 274, 312, 391, 397 Etiopia, kr./p. 48, 50, 59, 271-274, 312, 374, 391, 469, 470 Euchaita, m. 349 Eufrat, rz. 26, 27, 35, 36, 96, 112, 137, 146, 167, 237, 248, 260, 268, 325, 488 Eufratezja (Euphratesia), adm. 96, 120, 167, 242 Euhara, m. 109 Europa 28, 48, 60, 61, 137, 503 Europos (Kargami§), m. 96 Fahl, m. 30 Fajna (Al-Mismije), m. 103 Fajum (Fayyüm), m. 306, 353, 379, 383 Faran (Pharan), m./doL 40, 233, 234, 386, 489, 490 Fars (gr. Persyda), kr. 330, 405 Fasis (Poti), m. 479 Fenicja, kr. passim Fenicja (Phoenice), adm. 97, 156 Fenicja Libañska (Phoenice Libanensis), adm. 97, 98, 110, 137, 153, 156 Fenicja Nadbrzezna (Phoenice Paralia), adm. 97 Fenicja Nadmorska (Phoenice Marítima), adm. 97 Fenicjanie, etn. 23, 487 Fenikon, m. 485 Feniks, m. 326, 329, 331 Filadelfia (Amman), m. 103 Filastln, adm. 166, 171, 405 Filippopol (Szahba), m. 103 Frygia, kr. 325, Frygijczycy, etn. 260, 333 Furqlus, m. 109 Fustat, m. 405, 509 (dodac Al) Gab, r. 30 Gabai (Gewa/Dzifa), m. 101 Gabala, zob. Dzabala 94 Gadara (Umm Kajs), m. 101 Gadd, m. 109 Galacja, kr. 323, 324, 325 Galia, reg. 199 Galilea, kr. 100, 167, 168, Gandzak, m. 257, 292 Gangra (Çankin), m. 216, 325 Gaulanitis (tez Wzgórza Golan), kr. 100, 104, 167, 385 Gaza (Gaza), m. 100, 150, 305, 322-324, 382 Gazala, t. 322-324 Gepidzi, etn. 137, 143, 145, 178 Geraza (Dzarasz), m. 101, 103, 115, 116 Germanikea (Kahramanmaraç), m. 96, 204, 212, 319, 325, 341 Ghassanidzi, etn. (Banu Ghassan) 41, 56, 57, 77, 131, 167, 229, 232, 237, 238, 242, 245-252, 254-270, 276, 277, 295, 298, 299, 365, 367, 369, 385, 393, 414, 469, 487, 488, 492, 508, 538 Ghatafan, etn. 81, 84 Ghor es-Safí, m. 109 Ghuntur, m. 109 Goci, etn. 143, 145, 226, 241, 385, 488 Gonias, m. 104 Grecja, reg. 19, 38, 287 Grecy, 23, 38, 87, 150, 167, 231, 374, 452, 454, 455, 483 Gur-Baal, m. 34 Gwiazda Poranna (Wenus) 65, 87, 89 Hadramaut, p. 48, 49 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych 641 Hagaryci, etn. 34, 44 Chajbar, kr. 58, 402, 435, 436, 437 Harran, m. 248, 360, 386 Hauare, m. 109 Hauran, kr. 37, 39, 66, 68, 102, 247 Hebdomon, m. 336 Hegra (Mada'in Salih), m. 67, 69, 70 Heksakomia, reg./adm. 104 Heksapol, m. 316, 333, 356 Helenopol (Kafr Kama), m. 101 Heliopol (Baalbek), m. 98, 306 Heraklea (w Likaonii), m. 325 Heraklea Kybistra (w Kapadocji), m. 324 Herakleopol, adm. 411 Hermel, m. 21 Hermon, g. 25, 26, 98 Hermos, rz. 325 Al-Hidzaz, kr. 47, 51, 57-60, 64, 78-81, 84-86, 89, 102, 103, 256, 269, 276, 302, 393, 405, 437 Hierapol (Mabbug), m. 96 Hierapol/Arra (Al-Raha), m. 103, 112, 119, 137, 150, 221 Himjar, p. 49, 50, 271 Himjaryci, zob. Ameryci Hims, adm. 167, 170, 405 Himska Przel^cz 21 Hippos (Horvat Susita/Kalat al-Husn), m. 101 Hirta, zob. Al-Hira Hiszpania, kr. 334, 405 Homeryci, zob. Ameryci Hula, rz. 100 Hulwan, m 452 Hunowie, etn. 143, 193, 199, 200, 241, 321, 488 Hurad, dol. 80, 84 Husn al-Ghurab, m. 272 Ibiza, w. 328 Idumea, kr. 99, 101 Ifrikijja, reg. 405 Ijad, etn. 276 Ikonium, m. 325, 360 Iliria (Ilirikum), reg. 200, 204, 210, 282 Imtan, m. 109 Indus, rz. 403, 417 Ioppe (Jafa), m. 100 Iotabe (Tiran), w. 142, 242 Irak, p./reg. 47, 54, 237, 239, 257, 299, 309, 312, 313, 367, 404-406, 417, 422, 424, 441, 495 iranskie ludy, etn. 503 Irbil, m. 452 Italia, kr. 19, 51, 137, 143, 145, 198, 200, 226, 281, 286, 287, 289, 327 Izauria, kr. 315, 318, 322, 323, 324, 325, 353 Izauria, zob. Sur ija Izmailici, etn. 31-34, 36, 44-46, 233, 376, 378, 441, 483, 487-489, 496, 539 Izrael, p. 36, 39, 98-102, 109, 378, 433, 537 Izraelici, etn. 39 Jamana, kr. 255 Jarba, gm. 304 Jarmuk, rz. 30, 56, 134, 156, 165, 172-175, 270, 277, 300, 301, 305, 382, 385, 469 Jasrib, m. 58, 60, 61, 81, 83, 257, 281, 293, 355, 393, 395-397, 415 Jemen, p./kr. 47, 49, 50, 51, 59, 245, 257, 275, 393 Jemeñczycy, etn. 31, 47, 49-51, 59, 245, 257, 275, 276, 393, 405, 508 Jerozolima, m. (tez Madinat Bajt al-Makdis [„Miasto Swi^tyni”], Bajt al-Makdis, Al- Kuds asz-Szarif [„Szlachetne miasto]) 11, 23, 27, 35, 100, 109, 110, 114, 119, 126, 145, 152, 156, 164, 167, 168, 177, 178, 197, 208, 214, 215, 218, 219, 222, 287, 293, 302-305, 308, 342, 357, 358, 360-362, 369, 374-376, 381-383, 408, 429, 438, 460, 465, 473, 491, 494, 495, 509-511, 543 Jordán, rz. 26, 29, 99, 100, 112, 134, 300, 474 Jordania, p. 29, 31, 66, 101-104, 109, 115, 130, 138, 154, 232, 241, 298, 366, 477, 518 Jordán, adm. 167, 168, 311 Judea, kr. 99, 111 Judzka Pustynia 220 Kadisza, dol. 22 Katabañczycy, mieszkañcy Katabanu, etn. 49, 50 Kairuan, m. 328 642 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych Kajnuka, etn. 60 Kalbici, zob. Banu Kalb Kallinikum nad Eufratem, m. 112, 254, 259-261, 273 Kalos Agros, m. 343 Kalub, m. 384 Kamkim, t. 322 Kana (Al-Mukalla), m. 49 Kanota (Al-Kanawat), m. 104 Kapitolia (Bajt Ras), m. 101 Karin, m. 354, 383 Karkemisz, zob. Europos Karsatas, m. 377 Kartalimen, m. 343 Kasr al Hallabat, z. 115, 138 Kasr al-Hajr asz-Szarki, z. 110, 253, 517, 518 Kasr Charana, z. 517, 522 Kasr al-Banat, m. 125 Kataban, p. 48, 49 Kaukaz, g./reg. 281, 292, 430, 442, 479 Kerioun, m. 126 Kerman, kr. 405 Kilunasz, m. 353 Kindyci, zob. Banu Kinda Kinnasrin, adm. 94, 405 Kinnasrin m. 55, 94, 311, 405 Kitharidzon, t. 143, 145 Klaudiopol, m. 222, 370 Klyzma, m. 326 Kolchida, kr. 479 Konstancja (Burak), m. 103, 149 Konstantina (Antarados), m. 98 Konstantynopol passim Koptowie, etn. 307, 329, 364, 372, 378, 379, 424, 429, 432, 442, 453-455, 478, 480, 545 Kordoba, m. 74 Kos, w. 70, 326 Kreta, w. 19, 327, 404 Ktezyfont (Ktezyfon), 55, 292, 293, 380, 417, 450, 452 Kuda (Quda), etn. 239, 241, 257 Kudajda, m. 81, 82, 84 Al-Kufa, m. 54, 309, 403, 405, 421, 449, 509 Kurajszyci, etn. 58, 60, 61, 80, 82, 83, 130, 133, 236, 281, 305, 367, 393-395, 397, 408, 415, 433, 462, 463, 472, 491 Kurajza, zob. Banu Kurajza Kurus, m. 96 Kurnat as-Sauda, g. 21 Kusajr Amra, z. 517-519, 521, 525 Kustantin, t. 322 Kuszyci, etn. 34 Kyklobion, m. 336, 343 Kyzikos, m. 286, 336, Lachmidzi, etn. 54-56, 77, 78, 150, 151, 235, 237, 239, 242, 244, 245, 247-250, 253-256, 258-260, 262, 264, 267-269, 272, 274, 276, 277, 299, 365, 367, 369, 393, 414, 486, 490, 508 Laodikea Libanska (Tell Nebi Mend), m. 98 Laodikea (Laodycea; Latakia), m. 94, 97, 107, 163, 179, 180, 325 Larissa (Szajzar), m. 96 Larnaka, m. 482 Lataui, m. 109 Lazyka, kr. 137, 141, 145 Leontes, rz. 21, 25 Lewant, reg. 430 Liban, g. 21, 22, 25, Liban, p. 22, 25, 97, 98, 109, 471, 522 Liban, kr. 24, 136, 137, 143, 144, 262 Libia, kr. 187, 285 Libijska Pustynia 295 Likaonia, kr. 325, Litani (Nahr al-Litani), rz. 21, 25 Lund, m. 109 Licja, kr. 326, 329, 332, 337 Lycus, rz. 325 Lyon, m. 73 Mina (Ma’in), p. 49 Madaba (Madaba), m. 103 Maddenowie, etn. 237, 243, 244, 273, 274, 276 Maghreb, reg. 405 Mahra, reg. 47 Majorka, w. 328 Makran, reg. 405 Maksymianopol (Ladzdzun), m. 101 Mampsara (Buseira), m. 102 Mampsis (Mamsit/Kurnub), m. 102 Manuf, m. 356 Maqna, gm. 304 Mardz Rahit, m. 300 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych 643 Mariame (Mirjamin), m. 96 Marib (Ma’rib), m. 48, 49, 50, 245, 247, 391 Martwe Morze 29, 51, 99, 103, 112, 357 Martyropoi, m. 137, 149 Marw, o. 450, Masyw Wapienny, reg. 94 Matthana, m. 110 Maurowie, etn. 144 Mawarannahr, reg. 405 Meander, rz. 325 Medeia, m. 325 Media, reg. 36, Midianici (Medanites), etn, 34 Medyna, m. 47, 57-61, 81, 271, 293, 312, 350, 357, 393, 395, 396, 398, 399, 400, 403, 404, 415, 418, 419, 421, 431, 432, 435, 438, 440, 467, 477, 508 Mefa (Umm ar-Rasas), m. 109 Mekka, m. 47, 57-61, 81, 83, 84, 281, 293, 305, 348, 357, 368, 393-397, 400, 404, 435, 438, 450, 463, 464, 466, 468, 491, 512 Melitena, m. 112, 317, 319, 320, 323, 325 Menois (Menochia, Castrum Moenoenum; Nirim/Chirbat Mahn), m. 109 Menouf, m. 126 Metrokomia, reg. 102 Mezopotamia, kr. 18, 26, 27, 37, 54, 96, 105, 108, 112, 120, 131, 136, 137, 143, 148, 149, 155-157, 166, 167, 169, 234, 235, 254, 266, 281, 286, 291, 292, 302, 309, 314, 319, 348, 364, 369, 403, 405, 418, 419, 424, 430, 447, 448, 460, 524, 539 Mina, p./m. 48 Mindouos, m. 136, 137, Minejczycy 49, 51 Minorka, w. 328 Miphamonis, m. 126 Moab, kr. 51, Moabici, etn. 242 Moahila, m. 109 Mopsuestia (Yakapmar), m. 181, 225, 227, 319, 320, 321 Mosul, m. 448, 450, 452 Mothos, m. 130, Mouchea (Moucheon), m. 130, 131, 133 Mudar, etn. 246, 247, 397 Mughajra, m. 85 Muszatta (Mszatta), z. 518 Muta (al-Mihna), m. 29, 130, 131-135, 293, 295, 298, 385, 386 Nabatea, p./kr. 51, 52, 64, 66, 67, 68, 70, 74, 79, 101, 102 Nabatejczycy, etn. 51, 52, 53, 65, 67, 69, 71, 74-76, 393 Nablus, m. 100 Nachla, m. 80, 84, 85 Nadzd Hidzazyjski, reg. 47 Nadzd Jemenski, reg. 47 Nadzaf, m. 54 Nadzd, reg. 405 Nadzran, m. 50, 55, 249, 257, 266, 272, 275, 402, 431, 436, 437, 459, 468 Nähr as-Hasbani, rz. 26 Nais (Na'in), m. 101 Namara, m. 55, 240, 276 Nazala, m. 109 Neapol (Neapolis; Nablus), m. 100, 140 Neapol (Sulem), m. 103 Neocezarea (Dibsi Faraj), m. 110 Neue (Nawa), m. 103 Nicea (Nikea), m. 11, 193, 200, 201, 205, 207,211,213, 216,219, 325 Nikiu, m. 126, 308, 353, 354, 384 Nikomedia, m. 11, 191, 322, 325, 341 Nikopol (islahiye), m. 96 Nil, rz. 36, 126, 306-308, 453, Nilakomia (As-Muszennef), m. 104 Niniwa, m. 292, 460 Nisibis, m. 112, 137, 229, 231, 256, 452 Nitl, m. 266 Nitria, m. 232 Nufata, etn. 131 Nur Daglari, g. 17 Occariba (Agerbat), m. 11, 110 Oksia, w. 343 Oman, p./kr. 47, 48, 50, 255, 380, 393, 470 Onus (Kafr Ana), m. 100 Oresa (Orissa), m. 110 Orient, reg. passim Orontes (Nähr al-Asi), rz. 12, 18, 25, 94, 95, 122, 124 Ortosia (Ard Artusi), m. 98 644 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych Ozroena (Osroene), kr. 105, 108, 120, 131, 146, 155, 166, 167 Otthara, m. 109 Paflagonia, reg. 325 Palestyna Druga (Palaestina Secunda), adm. 99, 100, 114 Palestyna Pierwsza (Palaestina Prima), adm. 99, 100, 114, 117-119, 153-155, 168 Palestyna Saíutaris, adm. 99 Palestyna Trzecia (Palaestina Tertia), adm. 99, 101-103, 130, 138, 256 Palestyna, kr. passim Palmyra (Tadmur), m. 26-28, 52-54, 64, 71-75, 79, 99, 110, 120, 137, 139, 154, 155 Palmyrena, kr. 28 Palmyreñczycy 74, 393 Paltos (Arab al-Mulk), m. 94, 97, 107 Pamfilía, kr. 338 Panaias (Cezarea Filipowa, Banjas), m. 98 Pantelleria, w. 328 Pañstwo Srodka, zob. Chiny Paran, pu. (zob. tez Faran) 33 Pella (Tabakat Fahl), m. 101 Peluzjum, m. 214, 306 Pentakomia, m. 102 Pentapol, m. 380, 382 Perea, kr. 100 Pergamon, m. 342 Perre (Piran), m. 96 Persja, p. 27, 54-56, 137, 149, 153, 170, 177, 179, 221, 229, 231, 234, 235, 237, 239, 241, 243, 248, 254-56, 258, 259, 264, 267-269, 276, 277, 281, 282, 284, 286, 290, 293, 294, 299, 309, 330, 342, 350, 365, 366, 369, 378, 403, 409, 418, 430, 445, 447, 448, 450, 460, 462-465, 489, 504, 520, 523, 540 Perska Zatoka 331, 470 Persowie, etn. 18, 32, 38, 50, 55, 56, 64, 108, 110, 112, 134-137, 142-144, 146, 149, 156, 167, 168, 172, 177, 178, 231- 235, 237, 241, 242, 244, 247, 248, 252- 257, 259, 260, 263, 264, 268-271, 273, 274, 281, 284, 286-289, 291, 293, 295, 296, 299, 349, 352, 366, 367, 375, 381, 391, 397, 411, 460-465, 473, 485, 488, 503, 537, 542 Petra (Al-Batra/Wadi Musa), m. 35, 51-53, 67, 68, 75, 101, 102, 232 Pizydia, kr. 315-317, 323, 325 Plateia, w. 343 Podandos, zob. Wrota Cylicyjskie Pogonas (Gun/Dijoun), m. 98 Pogórze Wschodniego Brzegu Jordanu, reg. 29 Pompeje, m. 515 Pont, kr./adm. 104, 187, 188, 204, 209, 325 Pontu diecezja, adm. 104, 187, 188, 209 Propontyda, c. 325 Ptolemais (Akka), m. 98 Pylai, m. 344 Rafia (Rafah), m. 100 Rafanea (Rafanije), m. 96 Rawenna, m. 145, 515, Ren, rz. 28 Robotha, m. 109 Roda, w. 327 Rodos, w. 23, 126, 319, 326, 331, 381, 404, 460 Rouba, m. 484 Ruwwafa, m. 42 Rzym, m. 9, 39, 180, 184, 188, 196, 204, 205, 207, 209-211, 213, 216, 218, 226- 228, 283, 366 Rzym, p. 27, 31, 38, 39, 41, 54, 145, 170, 221, 236, 244, 255, 393, 520 Saba, p. 48, 49, 50 Sabaia, m. 109 Sabejczycy (Sabajowie), etn. 45, 48, 49, 51 Saka (Xois?), m. 354 Sakif, etn. 78, 85 Sal amina, w. 76 Salamina na Cyprze, m. 326 Salchad, m. 66, 104, 109 Salihidzi, zob. Banu Saíih Saltatha, m. 109 Saltón Eradzigenon/Salgenoratiksenon (Abu Hanaja), kr./adm. 96 Saltus Batanaius (Batanea), m. 102, 104 Samaría, kr. 99, 100 Samarkanda, m. 451 Samarra, m. 24 i Indeks nazw geograficznych i etnograficznych 645 Samarytanie, etn. 113, 114, 118, 139-141, 150, 151, 257, 262 Samma, m. 252, 384 Samosata (Samsat), m. 96, 182, 320 Samudowie, etn. 42 Sana, m. 18 Sangarios, rz. 325 Saraceni, etn. passim Saraceni Asanici (Saraceni Asanites), etn. 40, 231 Saraceni Thamudeni, etn. 42, 43 Sardes, m. 341 Sarqáyé, etn. 40 Satyros, m. 343 Scenici, etn. (zob. tez Arabowie Scenici) 31, 36, 38, 484 Scytopol (Bet Sze'an), m. 100, 113, 114, 122, 139 Sebasta (Asar Sebastijja), m. 100, 325 Sebasta (Sivas), m. 323 Sebastopol, m. 319 Seleucja Pieria (Samandag), m. 18 Seleucja-Ktezyfont, m. 450, 452 Seleucja, m. 18, 163, 208, 450 Seleukobelos (Al-Saklabijja), m. 96 Semici, etn. 503 Sergiopol/Resafa (Resapha, Rosapha; Ar- Rakka), m. 110, 242, 264, 266, 268 Seri ana (Isriye), m. 110 Siffin, r. 308 Silpios, g. 104 Sind, reg. 312, 330, 405 Sirmium (Sremska Mitrovica), m. 282 Sirwah, m. 48 Sisaunon, t. 255 Sision (Susana), m. 321 Sistan, reg. 405 Skenarchia (Eski-Meskene/Balis), kr. 96 Sketis, m. 232 Slowianie, etn. 143, 177, 178, 281, 282, 284, 292, 294, 316 Siowianszczyzna, reg. 530 Smyrna, m. 326, 336 Soar (As-Safi), m. 102 Solachon, m. 147 Sostenios, zat. 343 Sozousa (Arsuf), m. 100 Speluncis (Spelounka), m. 109 Stary Kair, zob. Babylon Strata Diocletiana, dr. 258, 259 Subajtila, m. 355 Sudan, reg. 36, Sudanczycy, etn. 312 Sueski Kanal, 326 Sura (Sourriya), m. 110 Surija, t. 322, Surija, kr. 322 Susaita, m. 87 Suster 352 Sycylia, wysp 56, 145, 268, 277, 289, 327, 328, 330, 333, 335, 356, 378 Sydon (Sajda), m. 19-21, 23, 98, 222, 301, 337 Sykamazon (Chirbat Suk Mäzen), m. 100 Syllajon, m. 338, Synada, m. 325 Synaj, plw. 29, 36, 37, 40, 69, 76, 77, 102, 104, 142, 232, 233, 295, 306, 358, 365, 366, 386, 437, 538 Synopa, m. 325 Syria, kr. passim Syria Druga (Syria Secunda), adm. 94-97, 153, 167 Syria Fenicka (Syria Phoenice), adm. 97 Syria Pierwsza (Syria Prima), adm. 94, 97, 105, 107, 108, 146, 153, 156, 167, 168 Syrima (Antiochia nad Eufratem; Kalat Rum), m. 96 Syro-Palestyna, reg. passim Syryjczycy, etn. 310, 312, 337, 358, 377, 406, 450, 487 Syryjska Pustynia 27, 28, 47, 53, 95, 98, 104 Szensi, reg. 451 Szhim (Chhim), m. 21 Srodziemne Morze 18, 21, 22, 27, 29, 49, 51, 52, 90, 95, 104, 305, 323, 326, 327, 331, 393, 406, 417, 465, 504, 507, 524 Tabaristan, reg. 312, 405 Ta’izz, m. 58 Tajajowie, zob. Tayyäye Tajma, m. 58 Talabici (Tha'labites), zob. Banu Tha’laba Tamim, etn. 350 Tannuris, t. 233 646 Indeks nazw geograficznych i etnograficznych Tanuchidzi (Banu Tanuch), etn. 41, 237, 239-241, 277, 367, 488 Taranton (Darende), m. 320 Tarchamach, t. 323 Tars, m. 181, 318 Taszkent, m. 451 Taurus, g. 17, 26, 325, 485 Tayyaye, etn. 32, 33, 40, 42, 43, 233 Tebaida, reg. 119, 411, 545 Tell Beszmai, m. 488 Tendunias, m. 353 Teodoriada (Theodorias), adm. 96, 97, 106 Teodozjopol (Erzurum), m. 261, 286, 320, 321 Ter a (Santorin), w. 345 Terasia, w. 345 Tesalonika, m. 281 Tetrakomia (Kumja, okolice Bet Sze'an), m. 101 Thamudowie, etn. 42, 43 Thanuris, m. 254 Thelsbeae (Celsae), m. 109 Tiana, m. 321, 325 Tihama, kr. 47 Tikrit, m. 448, 449 Tracji diecezja, adm. 188, 209 Trikomia (Salchad), m. 104 Troglodyci, etn. 38, Trypolis, m. w Afryce 382 Trypolis, m. w Libanie 19, 20, 23, 98, 109, 302, 331, 382, 494 Trypolitania, kr. 285, 403 Tuku Damsis, m. 354 Tunezja, p. 328, 405 Tunis, m. 329 Turcja, p. 18, 28, 94, 96, 319, 320, 323, 331, 444 tureckie ludy, etn. 503 Tyberiada, kr., 168 Tyberiada/Tiberias (Tewerja), m. 101, 300, 378 Tyberiadzkie Jezioro 29, 98, 100, 300 Tygrys, rz. 28, 231, 255, 261, 293 Tyr, m. 19, 20, 21, 23, 97, 98, 163, 171, 233, 301, 337, 494 Uhud, m. 61, 83, 463 Umm Dunajn, m. 306 Urdunn, adm. 166, 167, 405 Uruk, m. 23 Veterocania (Es-Sabra), m. 109 Wadi al-Araba, dol. 29, 101, 299 Wadi al-Hasa, dol. 102, 109 Wadi as-Sirhan, dol. 43 Wadi at-Teim, rz, 26 Wadi Iram (Wadi Rum), dol. 66, 67, 69 Wadi Musa, dol. 101 Wadi Sirhan, dol. 103 Wadzdz, dol. 78, 471 Wasit (k. Al-Kut), m. 312, 405 Wielka Syria, adm. 405, 474 Wielki Nefud, pustynia 104 Wielki Row Afrykanski, geo. 29 Wrota Cylicyjskie, pr. 325, 341 Wrota Syryjskie, pr. 17, 18 Wschodu prefektura, adm. 105, 106, 108, 122 Wschodu (Orientu) diecezja, adm. 91, 93, 104-08, 120, 122, 129 Zafar, m. 50, 272 Zahle, m. 21 Zenobia, m. 26 Zeugma (reg. Gazi Antep), m. 96, 112 Ziemia Swi^ta, kr. 167, 168, 485 Ziza, m. 109 Zoara, m. 109 Zodocatha, m. 109 Zokomidzi, etn. 241 Zyzny Polksi^zyc, reg. 30, 37 A
any_adam_object	1
author2	Wolińska, Teresa 1963-
author2_role	edt
author2_variant	t w tw
author_GND	(DE-588)1070407232
author_facet	Wolińska, Teresa 1963-
building	Verbundindex
bvnumber	BV043400748
contents	Bibliogr. s. 548-618. Indeksy
ctrlnum	(OCoLC)959575241 (DE-599)BVBBV043400748
edition	Wydanie 1
era	Geschichte 500-700 gnd
era_facet	Geschichte 500-700
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV043400748</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20160922</controlfield><controlfield tag="007">t\|</controlfield><controlfield tag="008">160223s2015 xx a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788301182878</subfield><subfield code="9">978-83-01-18287-8</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">8301182873</subfield><subfield code="9">8301182873</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)959575241</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV043400748</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">6,15</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Bizancjum i Arabowie</subfield><subfield code="b">spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek</subfield><subfield code="c">redaktorzy naukowi Teresa Wolińska, Paweł Filipczak</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie 1</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Naukowe PWN SA</subfield><subfield code="c">2015</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">652 Seiten, [24] ungedruckte Blätter</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. 548-618. Indeksy</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 500-700</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Cywilizacja arabska / wpływ islamski</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Araber</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002528-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Bizantyjskie, Cesarstwo / 610-711 (Dynastia heraklijska)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Byzantinisches Reich</subfield><subfield code="0">(DE-588)4009256-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Byzantinisches Reich</subfield><subfield code="0">(DE-588)4009256-2</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Araber</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002528-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 500-700</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Wolińska, Teresa</subfield><subfield code="d">1963-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1070407232</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09021</subfield><subfield code="g">398</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028819266</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Bizantyjskie, Cesarstwo / 610-711 (Dynastia heraklijska) jhpk Byzantinisches Reich (DE-588)4009256-2 gnd
geographic_facet	Bizantyjskie, Cesarstwo / 610-711 (Dynastia heraklijska) Byzantinisches Reich
id	DE-604.BV043400748
illustrated	Illustrated
indexdate	2025-03-07T13:00:47Z
institution	BVB
isbn	9788301182878
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-028819266
oclc_num	959575241
open_access_boolean
owner	DE-12
owner_facet	DE-12
physical	652 Seiten, [24] ungedruckte Blätter Illustrationen, Karten
publishDate	2015
publishDateSearch	2015
publishDateSort	2015
publisher	Wydawnictwo Naukowe PWN SA
record_format	marc
spelling	Bizancjum i Arabowie spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek redaktorzy naukowi Teresa Wolińska, Paweł Filipczak Wydanie 1 Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2015 652 Seiten, [24] ungedruckte Blätter Illustrationen, Karten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliogr. s. 548-618. Indeksy Geschichte 500-700 gnd rswk-swf Cywilizacja arabska / wpływ islamski jhpk Araber (DE-588)4002528-7 gnd rswk-swf Bizantyjskie, Cesarstwo / 610-711 (Dynastia heraklijska) jhpk Byzantinisches Reich (DE-588)4009256-2 gnd rswk-swf Byzantinisches Reich (DE-588)4009256-2 g Araber (DE-588)4002528-7 s Geschichte 500-700 z DE-604 Wolińska, Teresa 1963- (DE-588)1070407232 edt Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister
spellingShingle	Bizancjum i Arabowie spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek Bibliogr. s. 548-618. Indeksy Cywilizacja arabska / wpływ islamski jhpk Araber (DE-588)4002528-7 gnd
subject_GND	(DE-588)4002528-7 (DE-588)4009256-2
title	Bizancjum i Arabowie spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek
title_auth	Bizancjum i Arabowie spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek
title_exact_search	Bizancjum i Arabowie spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek
title_full	Bizancjum i Arabowie spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek redaktorzy naukowi Teresa Wolińska, Paweł Filipczak
title_fullStr	Bizancjum i Arabowie spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek redaktorzy naukowi Teresa Wolińska, Paweł Filipczak
title_full_unstemmed	Bizancjum i Arabowie spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek redaktorzy naukowi Teresa Wolińska, Paweł Filipczak
title_short	Bizancjum i Arabowie
title_sort	bizancjum i arabowie spotkanie cywilizacji vi viii wiek
title_sub	spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek
topic	Cywilizacja arabska / wpływ islamski jhpk Araber (DE-588)4002528-7 gnd
topic_facet	Cywilizacja arabska / wpływ islamski Araber Bizantyjskie, Cesarstwo / 610-711 (Dynastia heraklijska) Byzantinisches Reich
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=028819266&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT wolinskateresa bizancjumiarabowiespotkaniecywilizacjiviviiiwiek

Verfügbarkeit

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Fernleihe Bestellen Achtung: Nicht im THWS-Bestand! Inhaltsverzeichnis

MARC

Datensatz im Suchindex

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Ähnliche Einträge