Ratusz w Strzelinie: historia i restytucja
Gespeichert in:
| Hauptverfasser: | , |
|---|---|
| Weitere Verfasser: | |
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Wrocław
Atut
2023
|
| Ausgabe: | Wydanie II uzupełnione |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Literaturverzeichnis Abstract Abstract |
| Beschreibung: | 155 Seiten Porträts, Karten, Pläne 22 x 22 cm |
| ISBN: | 9788379778096 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV049565660 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20240911 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 240212s2023 c||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788379778096 |9 978-83-7977-809-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1446263991 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV049565660 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Małachowicz, Maciej |d 1953- |e Verfasser |0 (DE-588)1168735505 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Ratusz w Strzelinie |b historia i restytucja |c Maciej Małachowicz, Rafał Karnicki |
| 250 | |a Wydanie II uzupełnione | ||
| 264 | 1 | |a Wrocław |b Atut |c 2023 | |
| 300 | |a 155 Seiten |b Porträts, Karten, Pläne |c 22 x 22 cm | ||
| 336 | |b sti |2 rdacontent | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassungen englisch, tschechisch, deutsch | ||
| 650 | 0 | 7 | |a Rathaus |0 (DE-588)4176999-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Strzelin |0 (DE-588)4106081-7 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Architektura polska | |
| 653 | 0 | |a Budownictwo użyteczności publicznej | |
| 653 | 0 | |a Konserwacja zabytków | |
| 653 | 0 | |a Ratusz w Strzelinie | |
| 653 | 0 | |a Ratusze | |
| 653 | 0 | |a Restytucja dóbr kultury | |
| 653 | 2 | |a Strzelin (woj. dolnośląskie) | |
| 653 | 4 | |a 1201-1300 | |
| 653 | 4 | |a 1301-1400 | |
| 653 | 4 | |a 1401-1500 | |
| 653 | 4 | |a 1501-1600 | |
| 653 | 4 | |a 1601-1700 | |
| 653 | 4 | |a 1701-1800 | |
| 653 | 4 | |a 1801-1900 | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 4 | |a 2001- | |
| 653 | 6 | |a Opracowanie | |
| 653 | 6 | |a Publikacja bogato ilustrowana | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4145395-5 |a Bildband |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Strzelin |0 (DE-588)4106081-7 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Rathaus |0 (DE-588)4176999-5 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Karnicki, Rafał |e Verfasser |4 aut | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20240911 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 709 |e 22/bsb |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034910964 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1815068925247881216 |
|---|---|
| adam_text |
Bibliografia i źródła APWr Akta Miasta Strzelina - Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Akta Miasta Strzelina. APWr Konserwator Zabytków - Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Konserwator Zabytków Prowincji Dolnośląskiej we Wrocławiu. APWr KRW - Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Kartografia Rejencji Wrocławskiej. Athens Charter 1931 - The Athens Charter for the Restoration ofHistorie Monuments - Athens 1931, https://www.icomos.org/ en/167-the-athens-charter-for-the-restoration-of-historic-monuments [data dostępu: 01.06.2023]. Atlas Historyczny 2017 - red. R. Czaja, Μ. Młynarska-Kaletynowa, D. Adamska, Atlas Historyczny miast polskich Śląsk, Tom IN ŚLĄSK. Zeszyt \Q STRZELIN, Wrocław, 2017. Bandurska 1977 - Bandurska Z., Studium historyczno-architektoniczne zespołu ratuszowego w Strzelinie, mps PKZ Wrocław, 1977. Bandurska 1984 - Bandurska Z., Studium historyczno-architektoniczne miasta Strzelina, mps PKZ Wrocław, 1984. Bartsch 1977 - Bartsch H., Die Städte Schlesiens, Dortmund, 1977. Bimler 1941 - Bimler K., Die Schlesischen Massiven Wehrbauten, Bd. II: Fürstentum Brieg, Breslau, 1941. Brinke 1735 - J.A. Hoffmann (oprac.), Johann Christoph Brinkes Strehlische Chronika von 1735. Chronik der mittelschlesischen Kreisstadt Strehlen von 1250-1735, b.d.,Velen i. Westfalen, 1963. BUWr - Biblioteka Uniwersytetu we Wrocławiu, Dział Rękopisów. CDS 1884 - Codex Diplpmaticus Silesiae, herausgeben vom Vereine für Geschichte und Alterthum Schlesiens. Regesten zur Schlesischen Geschichte , t. 7, cz. 1, Breslau, 1884. CDS 1886 - Codex Diplpmaticus Silesiae, herausgeben vom Vereine für Geschichte und
Alterthum Schlesiens. Regesten zur Schlesischen Geschichte, t. 7, cz. 3, Breslau, 1886. Chronik der Familie - Chronik der Familie Plaeschke, URL: https://www.gunde.de/genealogie/texte/chronik-plaeschke.php [do stęp: 25.07.2023]. Chorowska 2023 - Chorowska Μ., Legendziewicz A. The colors of renaissance architecture in Silesia from the 16th to the mid-17th century on the basis ofselected examples, International Journal of Conservation Science 14,1, 2023, s. 159-186. Czachorowska 1992 - Czachorowska L, Czachorowski J., Strzelin - zarys dziejów miasta, Wrocław, 1992. Czachorowski 2018 - Czachorowski J., Dramatyczne losy pierwszych burmistrzów Strzelina po II wojnie światowej, [w:] „Słowo Strzelina” (08 VI2018). Czerner 2002 - Czerner R., Zabudowy rynków. Średniowieczne bloki śródrynkowe wybranych dużych miast Śląska, Wrocław, 2002. Drescher 1889 - Drescher К., Chronik der Stadt Strehlen, Strehlen, 1889, s. 9, https://www.herder-institut.de/bildkatalog/ iv/238546 [data dostępu: 1.05.2023]. Duszyński 2021 - Duszyński T., Łukasik-Duszyńska Μ., Strzelin na dawnej pocztówce ifotogrefii, SQN, 2021. Gluziński 1953 - Gluziński W., Zlat Μ., Piątek J., Studium historyczne do odbudowy ośrodka zabytkowego w Strzelinie, mps PKZ Wrocław, 1953. 134
Görlich 1853 - Görlich F,, Geschichte der Stadt Strehlen in Preussisch Schlesien, Breslau, 1853. Grochowska-Sachs 2003 - Grochowska-Sachs E., Jacob Gross, Karl Gottfried Geissler i inni. Nieznane projekty i realizacje ■wrocławskich architektów w świetle dokumentów, [w:] H. Okólska (red.), Mieszczaństwo wrocławskie. Materiały sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Miejskie Wrocławia w dniach 7-9 grudnia 2000 r, Wrocław, 2003. Gołębiewski 2018 - Gołębiewski T., Ekspertyza techniczna, Wrocław, 2018, mps. Günther 1926 - Günther E., Was der Strehlener Rathausturm erzählt, [w:] „Heimatsblätter fur dem Kreis Strehlen”, 4 (26 IX 1926). Günther 1930 - Günther E., Strehlener Stadtbrände, [w:] „Heimatsblätter für dem Kreis Strehlen”, 4 (22 III 1930). Heimatsbuch 1929 - Der Markt in Strehlen, rys. z 1835 r. [w:] Strehlener Heimatsbuch, Bd. 5, Strehlen, 1929, s. 17. Henelius 1704 - Henelius N., Nicolai Henelii ab Hennenfeld, Sac. Caes. Maiest. Consiliarii, JCti Syndici olim Wrattislauiensis, Silesiographia Renovata, Wratislawiae et Lipsiae, 1704. Herder-Institut - Herder Institut Marburg Bildarchiv. Herrmann 1941 - Herrmann W., Rathaus zu Strehlen. Zustandsaufmass Winter 1941/2, inw. 131613-21, [rkpis], https://www. herder-institut.de/bildkatalog/ [data dostępu: 1.05.2019]. Hoffmann Π - J.A. Hoffmann (oprac.), Strehlener Stadt - und Kreisgeschichte 1741—1900. Zweiter Teil der Chronik der mittel schlesischen Kreisstadt Strehlen, b.d., Velen i. Westf. Hoffmann III - J.A. Hoffmann (oprac.), Strehlens Auf- und Absteig 1901-1932. Dritter Teil der Chronik der mittelschlesischen
Kreisstadt Strehlen von 1250-1735, b.d., Velen i. Westf. Jakubiak 1955 - Jakubiak H., Mazanek T., X lat ziemi strzelińskiej, Strzelin, 1955. Jarysz 2002 - Jarysz P., Lasota Cz., Karnicki R., Małachowicz Μ., Studium historyczno-architektoniczne i wyniki sondażowych badań architektoniczno-archeologicznych dla potrzeb odtworzenia podziałów działek kwartału ograniczonego ulicami: Jana Pawła U, Rynkiem, Starowrocławską i Różaną w Strzelinie, Wrocław-Strzelin, 2002, mps. Jarysz 2005 - Jarysz P., Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych na obszarze dolnej partii lochu więziennego wieży ratuszowej oraz piwnic wschodniego i południowego skrzydła ratusza w Strzelinie, Wrocław, 2005, mps. Jurek 2002 - Jurek T., Trzynastowieczne lokacje miejskie w dobrach Pogorzelów, [w:] Civitas et villa. Miasto i wieś w średnio wiecznej Europie Środkowej, Wrocław-Praha, 2002. Karnicki 2018a - Karnicki R., Zgraja A., Projekt odbudowy ratusza w Strzelinie, Wrocław-Strzelin, 2018, mps. Karnicki 2018b - Karnicki R., Projekt budowlany: Odbudowa budynku Ratusza w Strzelinie, Autorska Pracownia arch. Macieja Małachowicza, Wrocław, 2018, mps. Karnicki 2019a - Karnicki R., Możliwości restytucji detalu architektonicznego na przykładzie projektu odbudowy ratusza w Strze linie, [w:] E. Łużyniecka (red.), Dziedzictwo architektoniczne w kręgu świata przyrodniczego i budowli miejskich, Wrocław, 2019. Karnicki 2019b - Karnicki R„ Projekt wykonawczy: Odbudowa budynku Ratusza w Strzelinie, Autorska Pracownia arch. Macieja Małachowicza, Wrocław, 2019, mps. Kozaczewski 1954 - Kozaczewski T., Strzelin
przedlokacyjny, Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej 4 (1954). Lamber 2017 - Lamber Μ., Szurlej Μ., Koncepcja Ratusza w Strzelinie, 2017 [mps w archiwum UMiG w Strzelinie]. Lasota 2004 - Lasota Cz., Małachowicz Μ., Karnicki R., ff^niki badań odsłoniętych piwnic ratusza w Strzelinie, Wrocław, 2004, mps. Legendziewicz 2009 - Legendziewicz A., Ratusz w Lubsku (pow. Żary), Wyniki badań architektonicznych oraz wnioski konserwa torskie, Wrocław-Lubsko, 2009, [mps. w archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze]. 135
Lucae 1689 - Lucae F., Schlesiens curiose Denckwurdichkeiten oder vollkommene Chronica, cz. II, Frankfurt a. Μ., 1689. Lutsch 1889 - Lutsch H., Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien, Bd. II, Breslau, 1889. Lutsch 2001 - Lutsch H., Schlesien Kunstdenkmäler, BandII/ Textband mit 622 Abbildungen, Würzburg, 2001. Łuczak-Marianowska 2021 - Łuczak-Marianowska Μ., Wpływ rozwiązań urbanistycznych sprzed I i II wojny światowej na współczesne realizacje układu funkcjonalno-przestrzennego Strzelina. Rozprawa doktorska na Wydziale Architektury PWr., Wrocław, 2021, mps. Łuniewicz 2022 - Łuniewicz Z., Nil tumide, nil tumide. About the oldest view ofStrzelin and thefinials of its towers, [w:] ,,Architectus” 2022, 1 (69), 2022. Maleczyńska 1974 -E. Maleczyńska i S. Michalkiewicz (red.), Strzelin. Monografia geogrąficzno-historyczna miasta i powiatu, Wrocław, 1974. Małachowicz 2004 - Małachowicz Μ., Lasota Cz., Karnicki R., Wyniki badań architektonicznych reliktu gotyckiej wieży ratusza w Strzelinie, Wrocław-Strzelin, 2004-2005, mps. Małachowicz 2004b - Małachowicz Μ., Karnicki R, Koncepcja odbudowy Ratusza w Strzelinie, Wrocław, 2003, mps. Małachowicz 2005 - Małachowicz Μ., Lasota Cz., Karnicki R., Wyniki badań architektonicznych dolnej partii lochu więziennego wieży i piwnicy wschodniego skrzydła ratusza w Strzelinie, Wrocław-Strzelin, 2005, mps. Małachowicz 2005 a - Małachowicz Μ., Lasota Cz., Karnicki R., fijmiki badań architektonicznych południowej i zachodniej części piwnic ratusza w Strzelinie, Wrocław-Strzelin, 2005 [mps w Bibliotece Wydziału Architektury PWr].
Małachowicz 2005b - Małachowicz Μ., Karnicki R, Projekt zabezpieczenia piwnic i wieży ratusza w Strzelinie, Wrocław, 2005 [mps w archiwum Autorskiej Pracowni arch. Macieja Małachowicza]. Małachowicz 2009 - Małachowicz Μ., Średniowieczny ratusz w Strzelinie, Wrocław, 2009, mps. Małachowicz 2017 - Małachowicz Μ., Zespół rezydencjonalny panów ze Strzelina w XIII w. na tle siedzib moźnowładczych na Śląsku, [w:] Początki murowanych zamków w Polsce do połowy XIV w., s. 161-177, Warszawa, 2017. Misiewicz 1962 - Misiewicz J., Z karabinem w ręku, [w:] Trudne dni, t. III, Wrocław, 1962. Polska-org.pl - Zdjęcia archiwalne miasta Strzelina i Ratusza, https://polska-org.pl/541708,Strzelin,Ratusz.html [data dostępu: 1.05.2023]. Rozenek 2014 - Rozenek P., Ulice dawnego Strzelina, Kwidzyn, 2014. RS - C. Grünhagen (red.), Regesten zur schlesischen Geschichte t. Ill, Breslau, 1886. Rutkowska-Płachcińska 1965 - Rutkowska-Płachcińska A., Strzelin, Ścinawa i Grodków. Nieudane możnowładcze założenia targowe wXIII w., [w:] Studia z dziejów osadnictwa, t. III, Wrocław, 1965. Schimmelpfenig 1878 - Schimmelpfenig C.A., Strehlen und Rummelsberg, Strehlen, 1878. Spata 2011 - Spata Μ., .die Mutter aller andern Schlesischen Land-Charten. Martin Helwig Schlesienkarte 1561, Haus Schle sien, 2011. Strauss 1981 - Strauss S., Strzelin i wzgórza Strzelińskie, Wrocław, 1981. Strehlener Heimat Buch 1929 - Strehlener Heimat Buch Kalender и Jahrbuch für Stadt и kreis Strehlen 1929. Strehlener Heimat Buch 1930 - Strehlener Heimat Buch Kalender и Jahrbuch für Stadt и kreis Strehlen 1930. Szybkowski 2000 -
Szybkowski B., Widoki dawnego Strzelina i okolic, Wydawnictwo MS, 2000. Uchwala 2015 - Uchwala nr VII/82/15 Rady Miejskiej Strzelina z dnia 28 kwietnia 2015 r., https://www.infor.pl/akt-prawny/ U70.2015.126.0003019,metiyka,uchwala-nr-vii8215-rady-miejskiej-strzelina-w-sprawie-uchwalenia-miejscowego-planu-zagospodarowania-przestrzennego-strzelin-stare-miasto.html [data dostępu: 1.05.2019]. 136
Uchwala 2019 - Uchwała nr X/130/19 Rady Miejskiej Strzelina z dnia 25 czerwca 2019 r, https://www.infor.pl/akt-prawny/ U70.2019.128.0004188,metryka,uchwala-nr-xl 3019-rady-miej skiej-strzelina-w-sprawie-powierzenia-spolce-strzelinski-ratusz-spolka-zoo-zsiedziba-wstrzelinie-zadan-wlasnych-gminy-strzelin.html [data dostępu: 1.05.2019]. Werner- Werner F.B., Topographia oder Prodromus Delineati Principatus Lignicensis, Bregensis et Wolaviensis., t. II, 1747— 1750 r., (rękopis w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu sygn. Akc. 1948/1094), https://www.bibliotekacyffowa.pl/publication/7116 [data dostępu: 1.05.2023]. Zalewski 2008 - Zalewski S., Aneks do projektu budowlanego, 2008 [mps w archiwum UMiG w Strzelinie], Zimmermann 1783 - Zimmermann VA., Beyträge zur Beschreibung von Schlesien, 1.1, Brieg, 1783. Zlat 1955-Zlat Μ., A tiyka renesansowa na Śląsku, [w:] „Biuletyn Historii Sztuki”, Warszawa, 1955, R. 17, nr 1, s. 48-79, https:// digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/bhsl955/0005 [data dostępu: 1.07.2023].
Zusammenfassung Das Rathaus in Strehlen ist von Anfang an mit der Stadtgeschichte verbunden. Es war nicht nur der Sitz der Stadtobrigkeit und der Strehlener Ämter, ein Zeitzeuge der Stadtgeschichte, sondern es symbolisiert vor allem die vor Jahrhunderten erlangte Selbstständigkeit. Seine Anfänge reichen bis in die Wende des 13./14. Jahrhunderts. Im unteren Teil des Turmes befinden sich die Reste der Mauern des ältesten Bauwerks in die sem Baukomplex: Es war der Turm, der Sitz der ersten Vögte von Strehlen. 1349 kauften die Bürger der Stadt das Vogtsrecht. Der eigentliche Sitz des Bürgermeisters und des Stadtrates entstand im 14. Jahrhundert. Er wurde bis etwa 1526 ausgebaut. Das Rathaus in heutiger Kubatur und im damals neuen Renaissancestil wurde nach dem großen Stadtbrand im Jahr 1548 in den Jahren 1564-1565 errichtet. In seinem Westteil befanden sich gewölbte Keller und Mauern der Marktstände der Kaufleute und Handelsgegenstände, die das alte Rathaus umgaben. Ein charakteristisches Element waren die seine Dächer umringenden sog. polnische Attiken und ein hoher achteckiger Turm, der am Anfang mit einem Helm mit zwei, und seit 1619 mit drei Lichtspalten bekrönt war. In der Barockzeit, 1729, wurde an der Außenecke des Rathauses die Figur des Heiligen Johann Nepomuk angebracht. Große Veränderungen brachte die Katastrophe im Jahr 1817. Ein Blitzschlag vernichtete den Helm des Turmes, und Feuer die Rathausdächer. Das ein Jahr später wieder aufgebaute Rathaus verlor die Renaissance-Attiken, und den Turm bekrönte ein Helm in einer etwas vereinfachten Form. Ein weiteres Drama
folgte 128 Jahre später. Das 1945 niedergebrannte Rathaus mit der durch den umstürzenden Turm vernichteten südöstlichen Ecke stand noch in den 1960er Jahren als steinerne Ruine. In den Folgejahren zeugten nur noch die Überreste des Turmes davon, dass an dieser Stelle einmal das Rathaus stand. Das Warten auf die Restaurierung und den Anfang des Wiederaufbaus dauerte fast sechzig Jahre lang. Die Untersuchungs- und Restaurierungsarbeiten sowie der Prozess der Restitution des Strehlener Rathauses dauerten 20 Jahre lang. 2003 begannen archäologische und architektonische Untersuchungen, bei denen Reste der Granitmauern des Rathauses und der umliegenden Marktstände, fast 1,5 Meter dick, freigelegt wurden. Das Ziel der Arbeiten war es, die materielle Geschichte des Objektes kennenzulernen, um eine ad äquate Art der Nutzung vorzuschlagen. Die erste Konzeption, die sich auf vorläufige Ergebnisse stützte, entstand zur Jahreswende 2003/2004. Der Wiederaufbauprozess wurde in viele Teile gegliedert. Auch an dere Teams versuchten sich dieser Aufgabe zu stellen, aber erst die Methode, die auf wissenschaftlichen 153
Grundlagen beruhte, gewährleistete die Erzielung des besten, akzeptierbaren Ergebnisses. Das endgültige Projekt wurde 2018 realisiert. Im Herzen von Strehlen wurde 2023 ein Rathaus errichtet, das die Verbindung mit der Vergangenheit aufzeigt. Das macht es zum außergewöhnlichen und erkennbaren Symbol der Stadt. Der Bezug zur Geschichte und eine sorgfältige, sachliche Erklärung der Entscheidungen, die beim Wiederaufbauprozess gefallen sind, beweisen, dass die durchgeführte Restitution richtig war. Außer dem im Buch dokumentierten Wiederaufbauprozess kann man darin die Entwicklung der architektoni schen Werkstatt beobachten, von Handzeichnungen bis zu den Modellen, die den Realisierungsprozess begleitet haben. Die Errichtung eines Gebäudes, das die Überreste des alten Rathauses in einer Form, die eine modernę Weiterführung darstellt und sich stilistisch auf das Original bezieht, knüpft an die Tradition des Wiederaufbaus denkmalgeschützter Städte an, die sich in den Nachkriegsjahren entfaltete, sowie an die Prinzipien der polnischen Restaurierungsschule. Solche Lösungen erlaubten es, dem Ring in Strehlen seine alte Ausstrahlung zurückzugeben, die für die Identität der Stadt so wichtig ist. Die Autoren hoffen, dass das sichtbare, attraktive Ergebnis, das durch die Reintegration der historischen Mauern erzielt wurde, eine ähnliche Vorgehensweise für die Wiederherstellung der Strehlener Altstadt ermöglichen wird. Przełożyła Magdałena Maruck
Souhrn Radnice ve Stfelinë (Strzelin) je spojena s dëjinami mësta od jeho prvopocätku. Kromę toho, źe zde sidlily mëstské orgâny a instituée, byla svëdkem historickÿch udâlosti, predevsim vsak symbolizuje pfed staletimi ziskanou samosprâvnost. Jeji pocâtky se datuji do prelomu 13. a 14. stoleti. V pûvodni spodni câsti radnicni vëze se dochovaly zdi nejstarSi stavby tohoto objektu - vëzové sidlo prvnich radnich Strelina. Roku 1349 stfelinsti obyvatelé odkoupili radni prâva. Vlastni sidło starosty a mëstské rady vzniklo ve 14. stoleti. Kolem roku 1526 bylo rozsifeno. Radnice v soucasné velikosti a novém, renesancnim hâvu byla postavena po velkém pożaru mësta v roce 1548 v letech 1564-1565. V zapadni ëâsti se nachâzely klenuté sklepy a zdi kupeckÿch stânkû a obchodnich zafizeni, jeż obklopovaly pûvodni radnici. Charakteristickÿm prvkem radnice byly tzv. polské atiky kolem stfechy a vysokâ osmibokâ vëz zakoncenâ nejprve kopuli se dvëma a od roku 1619 se tremi lucernami. Roku 1729, v baroknim obdobi, byla na vnëjsim rohu radnice umistena socha svatého Jana Nepomuckého. Cetné zmëny prinesla katastrofa z roku 1817. Zâsah blesku znicil kopuli a oheń zachvâtil stfechu rad nice. O rok pozdëji byla radnice opravena, pozbyła vsak renesancni atiky a veź dostała skromnëjsi kopuli s prostśim tvarem. Zasadni drama se odehrâlo o 128 let pozdëji. V roce 1945 radnice vyhofela, jihovÿchodni naroźi było znicené po pâdu vëze a takto zde coby kamennâ ruina stała jestë v 60. letech minulého stoleti. V nâsledujicich letech jiźjeji existenci mëly doklâdat jenpozûstatky vëze. Cekâni na
restaurâtorské prâce a zahâjeni opëtovné stavby trvalo témër 60 let. Vÿzkumné a restaurâtorské prâce a sanacni proces strelinské radnice trvaly 20 let. Roku 2003 byly zahâjeny archeologické a architektonické prûzkumy, bëhem nichź byly odkryty pozûstatky zulovÿch témër metr a pul silnych sklepnich zdi a prilehlÿch krâmkû. Tyto prâce pfinesly dûlezité poznatky о hmotné historii objektu, potrebné pro pozdëjsi nâvrh adekvâtniho vyuziti radnice. Prvni nâvrh, jenź vychâzel z predbëznÿch zâvërû, vznikl na prelomu let 2003 a 2004. Prestavba byla rozdëlena na nëkolik etap. S ùkolem se pokusiły vypofâdat také jiné tÿmy projektantû, nicménë aż metoda zalozenâ na vedeckém pristupu zajistila dosazeni nejlepsiho prijatelného vÿsledku. Konecnÿ projekt był realizovân v roce 2018. V srdci Strelina byla roku 2023 postavena radnice, kterâ navâzala na minulost. Stała se tak vÿjimecnÿm a rozpoznatelnÿm symbolem mësta. Navâzâni na historii a peclivé, vëcné odûvodnëni projektovÿch rozhodnuti prokâzaly sprâvnost provedené rekonstrukce. Kromë zdokumentovaného procesu rekonstrukce 155
Ize V knize take sledovat vÿvoj architektonickÿch prąci, rućnimi nâkresy poćinaje a prototypovÿmi modely podporujicimi samotnou realizaci konce. Stavba budovy, kterâ si zachovâvâ relikty pûvodni radnice, stylisticky odkazuje к originâlu. Predstavuje pritom jeho soucasné pokracovâni, a navazuje tak na rozvinutou povâlecnou tradici obnovy historickÿch mëst a zâsad polské restaurâtorské skoly. Takovâ reśeni umoźnila navratit stfelinskému nâmësti ducha mista, tak dûlezitého pro identitu mësta. Autori neskrÿvaji nadëji, źe viditelnÿ, atraktivni vÿsledek, jakého dosâhli vclenënim historickÿch zdi, umoźni vyuzit podobnou metodu pro navrâceni pûvodni podoby historickému centru Stfelina. Przełożyła Katerina Mervartova |
| adam_txt | |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | |
| author | Małachowicz, Maciej 1953- Karnicki, Rafał |
| author2 | Łuniewicz, Zygmunt |
| author2_role | edt |
| author2_variant | z ł zł |
| author_GND | (DE-588)1168735505 |
| author_facet | Małachowicz, Maciej 1953- Karnicki, Rafał Łuniewicz, Zygmunt |
| author_role | aut aut |
| author_sort | Małachowicz, Maciej 1953- |
| author_variant | m m mm r k rk |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV049565660 |
| ctrlnum | (OCoLC)1446263991 (DE-599)BVBBV049565660 |
| edition | Wydanie II uzupełnione |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV049565660</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20240911</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">240212s2023 c||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788379778096</subfield><subfield code="9">978-83-7977-809-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1446263991</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV049565660</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Małachowicz, Maciej</subfield><subfield code="d">1953-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1168735505</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Ratusz w Strzelinie</subfield><subfield code="b">historia i restytucja</subfield><subfield code="c">Maciej Małachowicz, Rafał Karnicki</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie II uzupełnione</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Wrocław</subfield><subfield code="b">Atut</subfield><subfield code="c">2023</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">155 Seiten</subfield><subfield code="b">Porträts, Karten, Pläne</subfield><subfield code="c">22 x 22 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">sti</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassungen englisch, tschechisch, deutsch</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Rathaus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4176999-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Strzelin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4106081-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Architektura polska</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Budownictwo użyteczności publicznej</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Konserwacja zabytków</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ratusz w Strzelinie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ratusze</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Restytucja dóbr kultury</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Strzelin (woj. dolnośląskie)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1201-1300</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1301-1400</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1401-1500</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1501-1600</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1601-1700</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1701-1800</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1801-1900</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">2001-</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Opracowanie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Publikacja bogato ilustrowana</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4145395-5</subfield><subfield code="a">Bildband</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Strzelin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4106081-7</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Rathaus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4176999-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Karnicki, Rafał</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20240911</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">709</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034910964</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4145395-5 Bildband gnd-content |
| genre_facet | Bildband |
| geographic | Strzelin (DE-588)4106081-7 gnd |
| geographic_facet | Strzelin |
| id | DE-604.BV049565660 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T23:29:25Z |
| indexdate | 2024-11-07T13:03:35Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788379778096 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034910964 |
| oclc_num | 1446263991 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 155 Seiten Porträts, Karten, Pläne 22 x 22 cm |
| psigel | BSB_NED_20240911 |
| publishDate | 2023 |
| publishDateSearch | 2023 |
| publishDateSort | 2023 |
| publisher | Atut |
| record_format | marc |
| spelling | Małachowicz, Maciej 1953- Verfasser (DE-588)1168735505 aut Ratusz w Strzelinie historia i restytucja Maciej Małachowicz, Rafał Karnicki Wydanie II uzupełnione Wrocław Atut 2023 155 Seiten Porträts, Karten, Pläne 22 x 22 cm sti rdacontent txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassungen englisch, tschechisch, deutsch Rathaus (DE-588)4176999-5 gnd rswk-swf Strzelin (DE-588)4106081-7 gnd rswk-swf Architektura polska Budownictwo użyteczności publicznej Konserwacja zabytków Ratusz w Strzelinie Ratusze Restytucja dóbr kultury Strzelin (woj. dolnośląskie) 1201-1300 1301-1400 1401-1500 1501-1600 1601-1700 1701-1800 1801-1900 1901-2000 2001- Opracowanie Publikacja bogato ilustrowana (DE-588)4145395-5 Bildband gnd-content Strzelin (DE-588)4106081-7 g Rathaus (DE-588)4176999-5 s DE-604 Karnicki, Rafał Verfasser aut Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Małachowicz, Maciej 1953- Karnicki, Rafał Ratusz w Strzelinie historia i restytucja Rathaus (DE-588)4176999-5 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4176999-5 (DE-588)4106081-7 (DE-588)4145395-5 |
| title | Ratusz w Strzelinie historia i restytucja |
| title_auth | Ratusz w Strzelinie historia i restytucja |
| title_exact_search | Ratusz w Strzelinie historia i restytucja |
| title_exact_search_txtP | Ratusz w Strzelinie historia i restytucja |
| title_full | Ratusz w Strzelinie historia i restytucja Maciej Małachowicz, Rafał Karnicki |
| title_fullStr | Ratusz w Strzelinie historia i restytucja Maciej Małachowicz, Rafał Karnicki |
| title_full_unstemmed | Ratusz w Strzelinie historia i restytucja Maciej Małachowicz, Rafał Karnicki |
| title_short | Ratusz w Strzelinie |
| title_sort | ratusz w strzelinie historia i restytucja |
| title_sub | historia i restytucja |
| topic | Rathaus (DE-588)4176999-5 gnd |
| topic_facet | Rathaus Strzelin Bildband |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034910964&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT małachowiczmaciej ratuszwstrzeliniehistoriairestytucja AT karnickirafał ratuszwstrzeliniehistoriairestytucja |