"Zum Schutze des Eigenthums und der Person": Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland
Gespeichert in:
1. Verfasser: | |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | German |
Veröffentlicht: |
Vreden
Landeskundliches Inst. Westmünsterland
2009
|
Schriftenreihe: | Westmünsterland
20 |
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
Beschreibung: | Literaturangaben |
Beschreibung: | 288 S. Ill. 25 cm |
ISBN: | 3937432302 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV039693015 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20111123 | ||
007 | t | ||
008 | 111110s2009 a||| |||| 00||| ger d | ||
015 | |a 10,B13 |2 dnb | ||
016 | 7 | |a 998902276 |2 DE-101 | |
020 | |a 3937432302 |c Pp. |9 3-937432-30-2 | ||
035 | |a (OCoLC)693667201 | ||
035 | |a (DE-599)DNB998902276 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rakddb | ||
041 | 0 | |a ger | |
049 | |a DE-12 | ||
082 | 0 | |a 943.561074 |2 22/ger | |
084 | |a 8,1 |2 ssgn | ||
100 | 1 | |a Beiring, Ingrid |e Verfasser |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" |b Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland |c von Ingrid Beiring. Landeskundliches Institut Westmünsterland |
264 | 1 | |a Vreden |b Landeskundliches Inst. Westmünsterland |c 2009 | |
300 | |a 288 S. |b Ill. |c 25 cm | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
490 | 1 | |a Westmünsterland |v 20 | |
500 | |a Literaturangaben | ||
650 | 0 | 7 | |a Bürgerwehr |0 (DE-588)4196366-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Revolution |g 1848 |0 (DE-588)4049688-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
651 | 7 | |a Münsterland |z West |0 (DE-588)4104592-0 |2 gnd |9 rswk-swf | |
689 | 0 | 0 | |a Münsterland |z West |0 (DE-588)4104592-0 |D g |
689 | 0 | 1 | |a Revolution |g 1848 |0 (DE-588)4049688-0 |D s |
689 | 0 | 2 | |a Bürgerwehr |0 (DE-588)4196366-0 |D s |
689 | 0 | |C b |5 DE-604 | |
830 | 0 | |a Westmünsterland |v 20 |w (DE-604)BV008838719 |9 20 | |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 3 |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=024541735&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
940 | 1 | |n DHB | |
940 | 1 | |q DHB_BSB_DDC | |
940 | 1 | |q DHB_JDG_ISBN_1 | |
999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-024541735 | ||
942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09034 |g 43 |
942 | 1 | 1 | |c 355.009 |e 22/bsb |f 09034 |g 43 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1804148563125469184 |
---|---|
adam_text | Inhaltsverzeichnis
Geleitwort.............................................................................7
Vorwort................................................................................9
1. Einleitung...........................................................................11
1.1. Ansatz, Fragestellung und Gliederung der Arbeit..............12
1.2. Forschungsüberblick und Quellen......................................14
1.2.1. Landes- und Stadtgeschichtsforschung...............................14
1.2.2. Quellen................................................................................18
2. Bürgerwehren in der Revolution von 1848/49................23
2.1. Entstehungsprozeß bis 1848...............................................23
2.2. „Doppelfunktion der Bürgerwehren
in der 48er-Revolution........................................................27
2.2.1. Lösung des „Sicherheitsdilemmas -
Bürgerwehren als Hilfspolizei............................................27
2.2.1.1. Wachsende „Ohnmacht von Polizei und Gendarmerie.....27
2.2.1.2. Das Militär im Kreuzfeuer der Kritik.................................29
2.2.2. Bürgerwehren als Schutztruppe für Verfassung
und Staat.............................................................................30
2.3. Die Entwicklung während der Revolution.........................30
2.3.1. Die Errichtung von Bürgerwehren......................................30
2.3.1.1. Die Problematik des Mitgliederkreises...............................33
2.3.2. „Entpolitisierung und Disziplinierung
der Bürgerwehren...............................................................34
2.3.3. Das Militär erobert seine Stellung zurück -
das Ende der Bürgerwehren................................................39
3. Das Westmünsterland im „Vormärz (1815-1848)........43
3.1. Das Westmünsterland unter „Preußens Adler ...................44
3.1.1. Reaktionen der Bevölkerung..............................................44
3.1.2. Die Veränderung der Verwaltungsstrukturen -
,,Staatliche Aufsicht und kommunale Selbstverwaltung ... 46
3.1.2.1. Die Revidierte Städteordnung von 1831.............................51
3.1.2.2. Die Landgemeindeordnung von 1841 ................................54
3.1.3. Das Stadtbürgerrecht im Wandel........................................58
3.2. „Elende Zeiten - demographische, ökonomische und
soziale Umbrüche im Westmünsterland..............................59
3.2.1. Die Bevölkerungsentwicklung............................................59
3.2.2. Die Lage der Landwirtschaft und des Textilgewerbes........63
3.2.3. Hungerkrisen.......................................................................74
3.2.4. „Krisenmanagement und „Krisendelikte .........................77
3.2.4.1. Getreidelieferungen, Notstandsarbeiten und eine
„Anleitung zum Brot backen ............................................78
3.2.4.2. Bettelei und Schmuggel......................................................80
3.2.4.3. Auswanderung und „Hollandgängerei ..............................81
4. Das Revolutionsgeschehen 1848 im Westmünsterland -
von „Tumultuanten und der Bildung von
Bürgerwehren....................................................................85
4.1. Ausmaß und Charakter „ländlicher Protestaktionen.........88
4.1.1. Kreis Borken.......................................................................88
4.1.1.1. Bocholt................................................................................88
4.1.1.2. Borken...............................................................................105
4.1.1.3. Ramsdorf und
Velen
..........................................................108
4.1.1.4. Rhede................................................................................113
4.1.2. Kreis Ahaus.......................................................................124
4.1.2.1. Südlohn.............................................................................125
4.1.2.2. Stadtlohn...........................................................................127
4.2. Resümee............................................................................134
5. Bürgerwehren 1848/49 im Westmünsterland -
Ordnungsformationen „zur Erhaltung der
öffentlichen Ordnung und zum Schütze des
Eigenthums und der Person ..........................................147
5.1. Die Errichtung von Bürgerwehren....................................147
5.1.1. Gesetzliche Grundlagen....................................................147
5.1.2. Umsetzung: Konstituierung versus Ablehnung................149
5.2. Organisation......................................................................155
5.2.1. Stärke und Sozialstruktur..................................................155
5.2.2. Bewaffnung.......................................................................166
5.2.3. Aufbau..............................................................................174
5.2.4. Kleidung...........................................................................181
5.3. Aufgabenbereiche.............................................................182
5.3.1. Exkurs: Eine Nachtwache in Bocholt -
„Viel Lärm um Nichts .....................................................185
5.4. Von der Reorganisation bis zur Auflösung
und Entwaffnung...............................................................187
5.5. Resümee............................................................................191
6. Schlussbetrachtung.........................................................195
7. Quellen- und Literaturverzeichnis................................199
7.1. Ungedruckte Quellen........................................................199
7.2. Gedruckte Quellen und Literatur......................................201
8. Anhang.............................................................................219
Abkürzungen...................................................................285
Bildnachweis....................................................................285
Ortsregister......................................................................286
|
any_adam_object | 1 |
author | Beiring, Ingrid |
author_facet | Beiring, Ingrid |
author_role | aut |
author_sort | Beiring, Ingrid |
author_variant | i b ib |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV039693015 |
ctrlnum | (OCoLC)693667201 (DE-599)DNB998902276 |
dewey-full | 943.561074 |
dewey-hundreds | 900 - History & geography |
dewey-ones | 943 - Germany & central Europe |
dewey-raw | 943.561074 |
dewey-search | 943.561074 |
dewey-sort | 3943.561074 |
dewey-tens | 940 - History of Europe |
discipline | Geschichte |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01902nam a2200493 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV039693015</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20111123 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">111110s2009 a||| |||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">10,B13</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">998902276</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">3937432302</subfield><subfield code="c">Pp.</subfield><subfield code="9">3-937432-30-2</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)693667201</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)DNB998902276</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rakddb</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="082" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">943.561074</subfield><subfield code="2">22/ger</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8,1</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Beiring, Ingrid</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">"Zum Schutze des Eigenthums und der Person"</subfield><subfield code="b">Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland</subfield><subfield code="c">von Ingrid Beiring. Landeskundliches Institut Westmünsterland</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Vreden</subfield><subfield code="b">Landeskundliches Inst. Westmünsterland</subfield><subfield code="c">2009</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">288 S.</subfield><subfield code="b">Ill.</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Westmünsterland</subfield><subfield code="v">20</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturangaben</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bürgerwehr</subfield><subfield code="0">(DE-588)4196366-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Revolution</subfield><subfield code="g">1848</subfield><subfield code="0">(DE-588)4049688-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Münsterland</subfield><subfield code="z">West</subfield><subfield code="0">(DE-588)4104592-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Münsterland</subfield><subfield code="z">West</subfield><subfield code="0">(DE-588)4104592-0</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Revolution</subfield><subfield code="g">1848</subfield><subfield code="0">(DE-588)4049688-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Bürgerwehr</subfield><subfield code="0">(DE-588)4196366-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="C">b</subfield><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Westmünsterland</subfield><subfield code="v">20</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV008838719</subfield><subfield code="9">20</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 3</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=024541735&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">DHB</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">DHB_BSB_DDC</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">DHB_JDG_ISBN_1</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-024541735</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">355.009</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
geographic | Münsterland West (DE-588)4104592-0 gnd |
geographic_facet | Münsterland West |
id | DE-604.BV039693015 |
illustrated | Illustrated |
indexdate | 2024-07-10T00:09:07Z |
institution | BVB |
isbn | 3937432302 |
language | German |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-024541735 |
oclc_num | 693667201 |
open_access_boolean | |
owner | DE-12 |
owner_facet | DE-12 |
physical | 288 S. Ill. 25 cm |
psigel | DHB_BSB_DDC DHB_JDG_ISBN_1 |
publishDate | 2009 |
publishDateSearch | 2009 |
publishDateSort | 2009 |
publisher | Landeskundliches Inst. Westmünsterland |
record_format | marc |
series | Westmünsterland |
series2 | Westmünsterland |
spelling | Beiring, Ingrid Verfasser aut "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland von Ingrid Beiring. Landeskundliches Institut Westmünsterland Vreden Landeskundliches Inst. Westmünsterland 2009 288 S. Ill. 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Westmünsterland 20 Literaturangaben Bürgerwehr (DE-588)4196366-0 gnd rswk-swf Revolution 1848 (DE-588)4049688-0 gnd rswk-swf Münsterland West (DE-588)4104592-0 gnd rswk-swf Münsterland West (DE-588)4104592-0 g Revolution 1848 (DE-588)4049688-0 s Bürgerwehr (DE-588)4196366-0 s b DE-604 Westmünsterland 20 (DE-604)BV008838719 20 Digitalisierung BSB Muenchen 3 application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=024541735&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
spellingShingle | Beiring, Ingrid "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland Westmünsterland Bürgerwehr (DE-588)4196366-0 gnd Revolution 1848 (DE-588)4049688-0 gnd |
subject_GND | (DE-588)4196366-0 (DE-588)4049688-0 (DE-588)4104592-0 |
title | "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland |
title_auth | "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland |
title_exact_search | "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland |
title_full | "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland von Ingrid Beiring. Landeskundliches Institut Westmünsterland |
title_fullStr | "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland von Ingrid Beiring. Landeskundliches Institut Westmünsterland |
title_full_unstemmed | "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland von Ingrid Beiring. Landeskundliches Institut Westmünsterland |
title_short | "Zum Schutze des Eigenthums und der Person" |
title_sort | zum schutze des eigenthums und der person burgerwehren in der revolution 1848 49 im westmunsterland |
title_sub | Bürgerwehren in der Revolution 1848/49 im Westmünsterland |
topic | Bürgerwehr (DE-588)4196366-0 gnd Revolution 1848 (DE-588)4049688-0 gnd |
topic_facet | Bürgerwehr Revolution 1848 Münsterland West |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=024541735&sequence=000002&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
volume_link | (DE-604)BV008838719 |
work_keys_str_mv | AT beiringingrid zumschutzedeseigenthumsundderpersonburgerwehreninderrevolution184849imwestmunsterland |